Szkoła Podstawowa Nr 1 III Tysiąclecia w Sycowie

Realizujemy innowacyjny, interdyscyplinarny program nauczania przedmiotów matematyczno-przyrodniczych metodą projektu

Projekt EKOLOGIA

TYTUŁ PROJEKTU: PTASIE LOTY I WĘDRÓWKI ŻYWIOŁ: POWIETRZE PROBLEM BADAWCZY: Zmiany cywilizacyjne determinują funkcjonowanie

organizmów żywych w środowisku

ETAP I KONKURSU Zawartość PREZENTACJI

1. Część wstępna.

2. Planowanie działań.

3. Realizacja projektu – podjęte działania:

- zajęcia w szkole

- zajęcia w terenie

- bieg na orientację

- wycieczki do Muzeum Przyrodniczego i Ogrodu Zoologicznego we Wrocławiu

4. Podsumowanie projektu – prezentacja dla rodziców, nauczycieli i uczniów „Ptaki i ptaszki”.

5. Ewaluacja.

1. Część wstępna UCZNIOWIE: wybrali temat projektu, zapoznali się z celami projektu, dokonali analizy treści projektu, podzielili się na cztery grupy zadaniowe (każda licząca 5 osób)

2. Planowane działania: sporządzono harmonogram spotkań oraz terminarz zajęć , ustalono zasady współpracy w grupie , podpisano kontrakt zawarty przez uczestników projektu i opiekuna grupy , zapoznano uczniów z planowanym efektem końcowym – przygotowanie prezentacji dla rodziców , uczniów i nauczycieli pt.: „PTAKI I PTASZKI. GPS DLA PTAKÓW”.

3. Realizacja projektu - podjęte działania

ZAJĘCIA W SZKOLE

ZAJĘCIA W TERENIE

BIEG NA ORENTACJĘ

WYCIECZKI DYDAKTYCZNE

-eksperymenty i doświadczenia -wyszukiwanie informacji i

opracowanie danych -prace plastyczne -gry dydaktyczne

-zajęcia komputerowe -prezentacje multimedialne

-ptaki w ujęciu matematycznym i literackim

-budowanie modeli (kompas, szybowiec)

-film video ptasie idiomy w j. angielskim

-obserwacja ptaków na osiedlu wokół szkoły (osiedle

Matejki, osiedle wzdłuż ul. Daszyńskiego i ul. Robotniczej)

-obserwacja ptaków na terenie przyszkolnym

-obserwacja ptaków na pobliskich polach i łąkach

wzdłuż drogi polnej na Nowy Dwór i św. Marek

-obserwacja jesiennych migracji ptaków

-obserwacja ptaków wodnych na terenie parku miejskiego

-praca z mapą -orientacja w terenie

-obserwacja ptaków leśnych – przysiółek Kukułka

-integracja całej grupy projektowej (zabawy przy

ognisku) -mini konkurs o ptakach

leśnych -potyczki na ptasie piosenki

(kle-kle boćku, kaczki za wodą, orła cień, ćwierkają wróbelki,

kukułka)

-wycieczka do Muzeum Przyrodniczego we Wrocławiu

-wycieczka do Ogrodu

Zoologicznego we Wrocławiu

PODSUMOWANIE - PREZENTACJA dla rodziców , uczniów i nauczycieli

„PTAKI I PTASZKI”

ZAJĘCIA W SZKOLE

CELE: •Poznanie budowy anatomicznej ptaków, zrozumienie mechanizmu unoszenia się w powietrzu •Poznanie różnych technik ptasich lotów i sposobu ich nawigacji •Rozwijanie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji, integrowanie wiedzy z różnych przedmiotów; kształtowanie umiejętności współpracy w grupie.

ZADANIA: •Opisanie ryciny „budowa ptaka”; wykonywanie doświadczeń fizycznych o sile nośnej skrzydeł •Wykonanie doświadczeń z magnesami i polem magnetycznym, zbudowanie własnego kompasu •Poszukiwanie informacji, zbieranie i opracowywanie danych; zbadanie przyczyn wędrówek ptaków na przykładzie bociana; wypełnianie kart pracy; ptaki w ujęciu matematycznym (droga, prędkość, czas , osie symetrii , obliczenia czasowe) i literackim – wykonanie plakatu.

EFEKTY: •Wystawa szkolna; wypełnione karty pracy; mapy mentalne; „ptasie plakaty”; prace plastyczne •Film video-ptasie idiomy w j. angielskim; opracowania komputerowe-teksty o ptakach; port folio „Ptasie loty i wędrówki”; informacje w prasie lokalnej.

Doświadczenia i eksperymenty Podczas zajęć w szkole uczniowie poznawali cechy budowy zewnętrznej i wewnętrznej ptaków, sposoby ich odżywiania, uczyli się rozpoznawać różne gatunki ptaków (prezentacja multimedialna, klucze do identyfikacji ptaków). Następnie poprzez wykonanie prostych doświadczeń fizycznych uczniowie zapoznali się z techniką latania w zależności od budowy i kształtu skrzydeł oraz rozpoznawali siłę nośną skrzydeł; dokonali porównania między szybowaniem ptaków i techniką lotu szybowca. Uczniowie przeprowadzili również cykl prostych doświadczeń z magnesem-badali bieguny magnesu, pole magnetyczne, weryfikowali odpowiedź na pytanie: „Co przyciąga magnes?” Budowali własny kompas i powietrzem-badali skład powietrza oraz sprężanie i rozprężanie powietrza pod wpływem zmian temperatury.

Nasze karty pracy Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń i obserwacji uczniowie pracując w grupach wypełniali karty pracy, a efekty swojej pracy prezentowali na forum grupy projektowej. Oprócz kart pracy zawartych w zeszycie ucznia „Zabawy trzema żywiołami” opracowano dodatkowe karty takie jak:

„Ziemia jako magnes – zabawy magnesem” „Badanie własności powietrza”

„Ptasi budzik” – czyli o obliczeniach związanych z czasem „Mój własny kompas”

„Ptasie kompozycje” – 4 warianty, na które składały się:

•Wzory szlaczki i wycinanki, których elementami składowymi były ptasie tropy i ślady •Wycinanki z ptasimi akcentami – posiadające jedną lub dwie osie symetrii •Kleksomania czyli uzyskiwanie kleksów o różnych kształtach na złożonych kartkach papieru, którym nadawano „ptasie tytuły” •Jajko Kolumba – czyli wariant tangramu matematyczna układanka 9-elementowa, z której układano wzory o ptasich kształtach

NASZE KARTY PRACY

Ptaki – inspiracje literackie i zabawy słowem

Podczas listopadowych zajęć uczniowie tworzyli mapy mentalne do wybranych nazw ptaków. W tym celu uczniowie pracując w grupach wyszukiwali: przysłów i powiedzonek nazwisk nazw miejscowości zagadek zwyczajów związanych z danym ptakiem (każda grupa pracowała nad innym ptakiem). Dopełnieniem zajęć było rysowanie ilustracji do tekstów poetyckich o ptakach.

Ptaki – zajęcia komputerowe

Podczas zajęć, które odbyły się przed feriami zimowymi uczniowie wyszukiwali informacji w sieci Internet dotyczące ptaków w Polsce i na świecie. Obejrzeli zdjęcia ptaków wykonane przez fotografików i pasjonatów przyrody. Każdy uczestnik mógł wykonać prezentację multimedialną dotyczącą ptaków zamieszkujących tereny naszego kraju albo ptaków egzotycznych. Uczniowie odsłuchali również audycję radiową, w której wiersz Juliana Tuwima „Ptasie radio” recytowała pani Irena Kwiatkowska.

Ptasie idiomy w języku angielskim

Zajęcia anglojęzyczne obejmowały: poznanie nazw ptaków w języku angielskim (prezentacja multimedialna i gra w ptasie karty) poznanie popularnych idiomów i frazeologizmów z użyciem ptasich odwołań prace nad scenką „An earty bird catches two warms”. Efektem pracy uczniów jest film video „Ptasie idiomy w języku angielskim” dołączony do prezentacji.

PTASIE PLAKATY Ważnym zadaniem do wykonania podczas zajęć w szkole było wykonanie przez każdą z grup plakatów na temat wybranego ptaka (każda grupa opracowywała inny gatunek ptaka). W tym celu uczniowie poszukiwali i zbierali informacje na temat danego ptaka w różnych źródłach informacji (materiały źródłowe, albumy, fotografie, obserwacje podczas zajęć terenowych, Internet) następnie opracowywali formę graficzną plakatu. Efektem końcowym była wystawa szkolna poświęcona ptakom.

ZAJĘCIA W TERENIE CELE:

• poznanie życia ptaków w różnych biocenozach • rozpoznawanie gatunków i odgłosów ptaków w terenie • poznanie sezonowego rytmu szlaków ptasich przelotów

• rozpoznawanie ptasich tropów

ZADANIA: • obserwacja ptaków najbliższej okolicy; obserwacja migracji jesiennej ptaków

• wypełnianie kart obserwacji • identyfikowanie ptasich odgłosów i ptasich tropów; próby utrwalenia ptaków na

fotografii; wykorzystanie odnalezionych podczas zajęć w terenie ptasich śladów (tropy, pióra, zdjęcia) w pracach plastycznych oraz prezentacja na forum grupy projektowej

EFEKTY: • dokumentacja fotograficzna; prace plastyczne; „Ptasie kompozycje”

• praca badawcza nad kaczkami krzyżówkami w parku miejskim • wypełnione karty obserwacji

ZAJĘCIA TERENOWE – teren badawczy

Numer grupy

Przydzielony obszar badawczy

Zaobserwowane gatunki ptaków

I teren przyszkolny: park modrzewiowo – świerkowy, tereny zielone

wróble, sroka, gawron, wrona, szpak, gil, gołębie

II okolice pola wzdłuż drogi polnej na Nowy Dwór wrona, bażant, wróbel, kawka, sroka, przepiórka

III Okolice łąki wzdłuż drogi polnej na św. Marek kuropatwa, wróbel, czajka, szpak, myszołów

IV osiedla miejskie wzdłuż ulicy Daszyńskiego i Robotniczej

ptaki domowe w ogródkach przydomowych: kury, gęsi, perliczki, kaczki, gołębie, wróbel, jerzyk

Zajęcia w terenie - fotoreportaż

BIEG NA ORIENTACJĘ CELE:

• zdobywanie wiedzy o sposobach nawigacji i orientacji w terenie • kształtowanie umiejętności posługiwania się mapą

• integracja całej grupy

ZADANIA: • określenie celu biegu

• odczytywanie mapy (kierunki, skala mapy, obiekty na niej zaznaczone) • wyznaczanie kierunków w warunkach leśnych • wypełnianie karty pracy na podstawie mapy

• wspólna zabawa przy ognisku – potyczki na ptasie piosenki

EFEKTY: • mapy trasy biegu; dokumentacja fotograficzna

• notatka w prasie lokalnej; informacja na stronie internetowej szkoły • uzyskane dyplomy i medale; wypełnione karty pracy

BIEG NA ORIENTACJĘ Dnia 29.09.2011r. Odbyły się Otwarte Mistrzostwa Gminy Syców w biegu na orientację: „Sprawdź granice swoich możliwości”. Najliczniejszą grupą na starcie była grupa ekologiczna z naszej szkoły, dla której był to „ptasi bieg na orientację”. Oprócz udziału w biegu i pracy z mapą uczniowie wypełniali przygotowane wcześniej karty pracy, brali udział w zabawach i mini konkursach o ptakach leśnych, śpiewali przy ognisku „ptasie piosenki”, a w drodze powrotnej obserwowali ptaki leśne i migracje jesienne ptaków. Nastroje uczestników biegu grupy ekologicznej najlepiej odzwierciedlał okrzyk przed startem w wykonaniu uczniów:

„Skończyły się już wakacje,

Dzisiaj bieg na orientację.

Mapy w ręku wszyscy mamy

Konkurencji się nie damy”

BIEG NA ORIENTACJĘ - fotoreportaż

NOTATAK W PRASIE LOKALNEJ

WYCIECZKI DYDAKTYCZNE CELE:

• poszerzenie wiedzy o ptakach i ich różnorodności • kształtowanie postaw proekologicznych ochrony środowiska, w tym ptasich siedlisk,

w celu zachowania różnorodności gatunków

ZADANIA: • współpraca z przewodnikiem

• wypełnianie kart pracy • zbieranie informacji do wykonania albumu „PTASIE REKORDY”

• zbieranie informacji nt.: „Ptak , który najbardziej mnie zainteresował”

EFEKTY: • wypełnione karty pracy, dokumentacja fotograficzna

• gazetka szkolna • wykonane albumy

• informacje na stronie internetowej szkoły

WYCIECZKI DYDAKTYCZNE - fotoreportaż

PREZENTACJA PODSUMOWUJĄCA „PTAKI I PTASZKI” Dnia 8 grudnia 2011 roku odbyło się podsumowanie pracy uczniów nad projektem badawczym: „Ptasie loty i wędrówki”. Na prezentację zaproszono dyrekcję szkoły, grono pedagogiczne, rodziców i uczniów. Uczniowie przedstawiali swoją działalność na zajęciach w szkole, w terenie, opowiedzieli o udziale w biegu na orientację i wycieczkach dydaktycznych. Uczniowie prezentowali również wypracowane przez siebie materiały: ptasie kompozycje posiadające jedną lub dwie osie symetrii oraz takie, których elementami składowymi są ptasie tropy, plakaty o ptakach – wykonane przez poszczególne grupy, ptasie kształty wykonane z matematycznej układanki pod nazwą „Jajko Kolumba”, ptasią kleksomanię, mapy mentalne zawierające zwyczaje, przysłowia, zagadki, nazwiska i nazwy miejscowości związane z danym ptakiem, ilustracje do utworów poetyckich o ptasiej tematyce. Ważną częścią prezentacji były „ptasie niespodzianki” – o których więcej w dalszej części.

WYCIECZKI DYDAKTYCZNE - fotoreportaż

WYCIECZKI DYDAKTYCZNE - fotoreportaż

PTASIE NIESPODZIANKI Bardzo ważnym i budzącym największe emocje punktem prezentacji „Ptaki i ptaszki” było przedstawienie przez uczniów zadań i efektów swojej pracy pt:”Ptasie niespodzianki”. A cóż to takiego te „ptasie niespodzianki”? Otóż w tym zadaniu uczniowie mogli wykazać się swoją pomysłowością, kreatywnością i wyobraźnią. Ptasią niespodzianką mogło być każde zadanie z ptakami związane, prowadzące do konkretnego efektu, np.: praca badawcza, doświadczenie, taniec, piosenka, scenka, praca plastyczna, ptasie radio itp.

OTO PROPOZYCJE NASZYCH UCZNIÓW Numer

zadania Zadanie Liczebność

grupy Źródło informacji

1 Praca badawcza nad kaczkami krzyżówkami (liczebność stada, różnica między samcem i samicą, upodobania żywieniowe)

2 Obserwacja w parku miejskim w Sycowie (pierwszy staw)

2 Album „PTASIE REKORDY” 5 Muzeum Przyrodnicze we Wrocławiu, ZOO wrocławskie, albumy o ptakach, Internet.

3 Taniec „Jezioro łabędzie” w wykonaniu chłopców 5 Własny pomysł + konsultacje u opiekuna choreografa, strój

4 „Ptasia choinka” – na której zamiast bombek zawieszono papierowe ptaki wykonane techniką origami

1 + 4 lider

Przewodniki dotyczące wykonywania papierowych ozdób metodą origami + lider grupy

5 Zestaw zagadek o ptakach 5 Internet, książki, wierszyki, przekaz ustny rodziców, dziadków

6 Taniec „Kaczuchy” w wykonaniu dziewcząt 3 Własny pomysł (strój, choreografia)

7 Jajko Kolumba – wystawa prac plastycznych, objaśnienie znaczenia w języku potocznym, anegdoty z nim związane

5 Internet, zeszyt ucznia: „Powietrze”

EWALUACJA

Na podstawie przeprowadzonych obserwacji i badań w trakcie realizacji projektu można stwierdzić, że: • szczególnym zainteresowaniem uczniów cieszyły się zajęcia terenowe (zwłaszcza bieg na orientację), wykonanie prostych doświadczeń i eksperymentów oraz zabawy językowe i zajęcia komputerowe • podczas zajęć uczniowie mieli okazję wykazać się swoją pomysłowością, kreatywnością i wyobraźnią ( np.„Ptasie niespodzianki”) • atrakcyjność zajęć z pewnością wzrosłaby, gdyby grupy uczniów zaopatrzone były wcześniej w odpowiedni sprzęt badawczy • w dalszej części zajęć należałoby wzbudzić większe zaangażowanie wszystkich członków grupy w realizację wybranych zadań i przestrzegania terminów ich realizacji, dociekliwość a także niekonwencjonalność w podejściu do danego problemu badawczego.

Skład szkolnego zespołu nauczycieli realizujących projekt: Danuta Ochab – matematyka

Kamila Piekarniak-Grzywacz – przyroda Ewa Piwowarska – język angielski Elżbieta Dzikowicz – informatyka

Anna Piśko – język polski