ARCHIWUM ODLEWNICTWA

291

SYSTEMY DO STEROWANIA I PLANOWANIA PRODUKCJI

KLASY ERP NA PRZYKŁADZIE SYSTEMU INFOR:NT

B. NEROJ1, B. SZILF-NITKA

2

infor business solutions (Polska)

STRESZCZENIE

Artykuł opisuje założenia terminologii erp w oparciu o system do sterowania

i planowania produkcji, infor:nt. Pierwsza część obejmuje rozwój i definicję teorii ERP

oraz odpowiedź na podstawowe pytania stawiane w ramach tejże. W drugiej części

autor, bazując na osiągnięciach firmy infor business solutions i przedstawiając jej pozy-

cję na rynku systemów erp, opisuje system infor:nt.

Key words: production planning, controlling, MRP, ERP.

1. WSTĘP

Infor business solutions (Polska) jest polskim przedstawicielstwem grupy Infor

AG, dostawcy i producenta oprogramowania do planowania i sterowania produkcją

klasy ERP. W niniejszym opracowaniu zostały przedstawione najważniejsze założenia

związane z terminologią ERP, czytelnik zapozna się z genezą i rozwojem prac nad

zintegrowanymi systemami do planowania i sterowania produkcją od czasu wprowa-

dzenia do przemysłu pierwszych rozwiązań informatycznych do dziś. W dalszej części

zawarte zostały najważniejsze informacje dotyczące firmy infor business solutions,

takie jak krótka historia przedsiębiorstwa, przekrój przez jego strukturę, opis potencja l-

nych rynków zbytu.. Kolejnym etapem opracowania jest sam system Infor:NT wraz

z opisem jego najważniejszych funkcji.

1 mgr, e-mail: inforpol@ka.onet.pl

2 mgr inż., dyrektor infor business solutions( Polska)

Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (1/2)

Archives of Foundry

Year 2001, Volume 1, Book 1 (1/2)

PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308

292

2. III GENERACJA PROCESÓW PRODUKCYJNYCH

Wśród historyków teorii produkcji zwykło się mówić, iż pierwszym świadomym

krokiem człowieka w rozwoju działalności produkcyjnej był okres manufaktury. Wtedy

to, cykl wytwórczy charakteryzował się co prawda małymi zdolnościami produkcyjn y-

mi i bardzo ubogim parkiem maszynowym, jednak bardzo indywidualnym podejściem

do każdego klienta-odbiorcy i stosunkowo dużymi kompetencjami poszczególnych

pracowników, w ramach przydzielonych im zadań. Dziś okres ten zwykło się nazywać

okresem produkcji pierwszej generacji. Wraz z nadejściem wielkiej rewolucji przemy-

słowej i umownym jej początkiem z powszechnym wprowadzeniem maszyny parowej

do zakładów produkcyjnych zaczęto mówić o drugiej generacji w świecie produkcji.

Okres ten charakteryzował się wzrostem zdolności wytwórczych w zakładach produk-

cyjnych oraz rozwojem parku maszynowego. Na niekorzyść drugiej generacji – w dzi-

siejszym spojrzeniu - świadczyły niskie kompetencje robotników w zakładach oraz

zmniejszenie roli nabywcy gotowych produktów i traktowanie go jako małoznaczącego

ogniwa w łańcuchu wytwórczym w realiach ówczesnego, bardzo chłonnego rynku.

Właśnie okres powolnego nasycania rynków i rosnąca świadomość ekonomiczna społe-

czeństw zapoczątkowały okres produkcji III generacji. Według założeń teorii, produkcja

ta charakteryzują zarówno elementy typowe dla okresu manufaktury, jak i te, które

opisywały okres produkcji wielkoseryjnej. I tak: typowe dla produkcji III generacji oraz

dla manufaktury jest podejście do klienta/kontrahenta oraz kompetencje pracowników

na poszczególnych etapach procesu wytwórczego, natomiast z punktu widzenia zaple-

cza maszynowego oraz zdolności produkcyjnych w zakładach wytwórczych, III genera-

cja jest podobna do okresu wcześniejszego, tj. produkcji seryjnej.

Obecnie panuje przekonanie, iż procesy produkcyjne zachodzące w świecie można

zakwalifikować do tej ostatniej grupy. Znaczy to, iż mówiąc o III generacji w procesach

produkcyjnych, mamy na myśli obecne czasy i typowe procesy przemysłowe, charakt e-

rystyczne dla aktualnego okresu.

3. ROZWÓJ TEORII PLANOWANIA ZASOBÓW

3.1. Sukces na zmieniającym się rynku

Rosnąca dynamika procesów gospodarczych powoduje rynki znajdują się w stanie

ciągłych zmian. Zarówno w pojęciu globalnym, jak i w lokalnym spojrzeniu na problem

nieustannych przemian, egzystencja na arenie gospodarczej staje się coraz trudniejszym

wyzwaniem dla przedsiębiorstw. Słowo „sukces” coraz rzadziej kojarzy się z zyskiem

finansowym a coraz częściej oznacza po prostu utrzymanie się na rynku, często za ba r-

dzo wysoką cenę. Aby sukces w tym pojęciu osiągnąć przedsiębiorstwo musi dziś p o-

dejmować bardzo wiele kroków. Obecne lata stoją pod znakiem konkurencji na coraz

bardziej zawężających się rynkach. Perspektywę utrzymania się mają tylko przed -

siębiorstwa innowacyjne. Decydującym czynnikiem staje się silna orientacja na klienta.

W przyszłości o sukcesie będą decydować: elastyczność, szybkość, innowacyjność.

ARCHIWUM ODLEWNICTWA

293

Jako elastyczność należy dziś rozumieć nie tylko zdolność, ale przede wszystkim goto-

wość do zmian. Aby osiągnąć elastyczność należy tradycyjne myślenie w kategoriach

struktur zastąpić myśleniem w kategoriach procesu, tj. nauczyć się pat rzenia na własne

przedsiębiorstwo w kategorii jednego organizmu biznesowego o określonym kierunku

działania, a nie w kategoriach wielu powiązanych ze sobą wydziałów, z których każdy

jest elementem nadrzędnej struktury. Szybkość oznacza, że oprócz gotowości do zmian,

należy posiadać środki i umiejętności dostosowania się do nowych warunków. Nie

można dziś zapewnić przewagi rynkowej na kilka lat – obecnie walczy się na miesiące,

dlatego też szybkość dokonywania strategicznych dla przedsiębiorstwa posunięć jes t tak

ważnym elementem walki na rynku. Przedsiębiorstwo innowacyjne to nie tylko takie,

które może wkroczyć na rynek z nowymi produktami (a tym samym zdobędzie przewa-

gę rynkową we wczesnej fazie życia produktu). Innowacyjne przedsiębiorstwo jest

często prekursorem na innych obszarach działalności, wprowadzając innowacje rynko-

we czy innowacje organizacyjne. Przykładami mogą tu być tzw. wirtualne przedsiębio r-

stwa czy np. wdrażanie nowych technologii.

3.2. Rynek w obliczu globalizacji

Rynki światowe stoją obecnie przed nieuchronnym zjawiskiem globalizacji.

W szerokim pojęciu wiąże się ona głównie z powszechnością technik informatycznych

i coraz szybszym przepływem informacji, który likwiduje obecnie, powszechny w prze-

szłości problem odległości. W skali lokalnej, globalizacja wiąże się często z przemia-

nami na platformie politycznej czy gospodarczej. W naszym przypadku proces akcesji

do struktur Unii Europejskiej jest jednym z przykładów globalizacji. Tak więc otwarcie

nowych rynków międzynarodowych i zbliżająca się powszechna globalizacja sprawiają

coraz większe trudności w utrzymywaniu się na rynku jedynie w oparciu o kalkulowa-

nie cen produktów. Obecnie produkt musi być niepowtarzalny pod wzgl. rodzaju, tech-

nologii czy użyteczności, jego jakość musi przynajmniej dorównywać jakości produk-

tów konkurencyjnych, koszty zaś muszą być tak kalkulowane, aby cena pozostawała

konkurencyjna, ale zapewniała rentowność sprzedaży. Kwestia realizacji zamówień

również będzie ważnym elementem walki rynkowej w najbliższej przyszłości. Coraz

częściej bowiem nie jedynie cena czy warunki płatności ale również czas zrealizowania

zamówienia staje się elementem procesu negocjacji.

3.3. Teoria MRP

Według badań prowadzonych w przedsiębiorstwach produkcyjnych, czas wyda t-

kowany na procesy wytwórcze jest o ok. 75 % za długi. Tyle bowiem średnio wynosi

czas stracony w procesie wytwórczym, nie uzasadniony logiczną potrzebą. Czas ten jest

tracony zwykle w związku z błędnym zarządzaniem informacją bądź to z braków orga-

nizacyjnych i skutkuje niepotrzebnymi przestojami w procesie produkcyjnym. Podsta-

wowym zadaniem stawianym systemom klasy MRPII / ERP jest maksymalne ogran i-

294

czenie straconego czasu. Opisany w dalszej części system Infor:NT z powodzeniem

rozwiązuje problemy strat czasowych w przedsiębiorstwach małej i średniej wielkości.

3.3.1 Planowanie potrzeb materiałowych

Wszystkie funkcjonujące obecnie na rynku systemu do planowania i sterowania

produkcją działające w ramach terminologii MRP wyrosły z teorii MRP I, zapoczątko-

wanej w zakładach produkcyjnych firmy Toyota w Japonii w początkach informatyzacji

przedsiębiorstwa tj. na przełomie lat 50-tych i 60-tych XX wieku. Pierwsze prace zwią-

zane z optymalizacją procesów produkcyjnych związane były głównie z przepływem

materiałów między magazynami a poszczególnymi działami produkcji i zostały opisane

w ramach teorii MRP I (material requirements planning – planowanie potrzeb materia-

łowych). Zadaniami stawianymi tej teorii były przede wszystkim:

- redukcja zapasów

- dokładne określenie czasów dostaw surowców i półproduktów

- dokładne wyznaczenie kosztów produkcji

- lepsze wykorzystanie posiadanej infrastruktury

- szybsze reagowanie na zmiany zachodzące w otoczeniu

- kontrola poszczególnych etapów produkcji

Metoda MRP I nie obejmowała tzw. Zamkniętej pętli procesu produkcyjnego (closed

loop MPR), tj. nie uwzględniała informacji zwrotnych przychodzących, czy to z pro-

dukcji czy sprzedaży do wcześniejszych etapów. Dlatego też była metodą o wąskim

zastosowaniu, związanym głównie z obiegiem materiału w procesie produkcyjnym.

3.3.2 Planowanie zasobów przedsiębiorstwa

Problematykę zamkniętej pętli MRP poruszała druga teoria – również wypracowa-

na w zakładach Toyoty – rozwinięta na szeroką skalę dzięki APICS (American Produc-

tion and Inventory Control Society), amerykańskiemu zrzeszeniu inżynierów badają-

cych produkcję i sterowanie zapasami. Otóż wspomniane stowarzyszenie APICS

w 1989 roku zdefiniowało ogólnoświatowy standard MRP II (manufacturing resource

planning) wprowadzając go do kanonu informatycznych systemów zarządzania przed-

siębiorstwami produkcyjnymi. Podstawowymi zadaniami stawianymi systemom plan o-

wania działającym w standardzie MRP II stały się:

- planowanie przedsięwzięć

- planowanie produkcji

- planowanie zdolności produkcyjnych

- planowanie potrzeb materiałowych (czyli MRP I)

W największym skrócie zadania stawiane systemom MRP II miały doprowadzić do

uzyskania odpowiedzi na pytanie: „jak dostarczyć oczekiwane przez klientów produkty

w określonym czasie i przy możliwie najniższych kosztach?” Odpowiedź na to pytanie

musiała być sformułowana w myśl głównej idei MPR II, tj. „ na czas, ale tak późno jak

ARCHIWUM ODLEWNICTWA

295

to możliwe, w odpowiedniej, lecz maksymalnie małej ilości oraz we właściwym mie j-

scu”. Okres największego rozkwitu systemów klasy MRP II w krajach wysokorozwinię-

tych, przypadł na lata dziewięćdziesiąte ubiegłego wieku. Wraz z rozkwitem Internetu

i wykorzystaniem go w przedsiębiorstwach produkcyjnych (działy sprzedaży, zakupów

itp.) zaczęto mówić o ewolucji systemów MRP II do klasy ERP. Terminologia ta (en-

terprise resource planning – planowanie zasobów przedsiębiorstwa) zwana bywa cza-

sem MRP III (money resource planning – planowanie zasobów finansowych), gdyż

duży nacisk w systemach tej klasy kładzie się na planowanie finansowe. Stąd też i w

systemie infor:NT istnieje wiele funkcji kontrolujących i planujących poszczególne

zasoby w przedsiębiorstwie pod kątem generowanych przez nie kosztów. Niektórzy

producenci oprogramowania ERP włączają moduły finansowo -księgowe jako niezbęd-

ne, aby mówić o tzw. pełnym ERP. Pojawia się tu jednak pytanie na ile programy do

rachunkowości stanowią instrument planowania a na ile jedynie poznania i opisu pew-

nych efektów, stąd też często przyjmuje się, iż do funkcjonowania wspomnianego pe ł-

nego ERP wystarczy kompatybilność systemu z niezależnymi modu łami systemów

finansowo-księgowych.

3.3.3. Planowanie zasobów na potrzeby przedsięwzięć.

Generalnie teoria ERP zakłada w ramach systemu informatycznego pełną integra-

cję wszystkich szczebli przedsiębiorstwa, włącznie z najwyższymi a więc kierownic-

twem, zarządem przedsiębiorstwa. Równie ważna jest możliwość, w ramach każdego

etapu procesu produkcji, symulowania różnorodnych posunięć, czy to w zakresie pro-

jektowanie wyrobu czy samego cyklu produkcyjnego i analiza ich skutków (także fi-

nansowych). Pozwala to na dokładne zaplanowanie, przetestowanie i porównanie dzia-

łań podejmowanych w ramach BPR (business process reenginiering – rekonstrukcja

procesów biznesowych) – sprawdzenie ich całkowitego efektu finansowego. Jeżeli

spojrzeć na cele stawiane przedsiębiorstwu poprzez pryzmat teorii ERP, to możemy

dokonać klasyfikacji ich na dwie grupy: cele organizacyjne i cele rynkowe. W ramach

pierwszej grupy mówimy o zadaniach przedsiębiorstwa od strony organizacji produkcji.

Należą tu:

1. Cel utrzymania niskich stanów magazynowych

2. Cel maksymalizacji zdolności produkcyjnych.

Do celów rynkowych zaliczamy natomiast:

3. Zapewnienie terminowości dostaw.

4. Utrzymanie krótkich czasów przebiegów

296

Rys 1. Piramida celów ERP

Fig 1. The 4 ERP targets of conflict

Opisane cele można graficznie przedstawić w tzw. piramidzie celów ERP (rys.1.) Głęb-

sze spojrzenie na nią pokazuje wyraźnie, iż poszczególne cele stoją w sprzeczności

z sobą. W praktyce oznacza to, iż maksymalizacja któregokolwiek z celów odbywa się

kosztem pozostałych trzech. Zadanie systemów ERP jest zatem znalezienie punktu

optymalnego w ramach piramidy celów w oparciu o założone kryteria – subiektywne

czy to w skali całego przedsiębiorstwa czy to w skali konkretnych zleceń produkcyj-

nych.

3.4. Świadomy wybór systemu ERP

Przedsiębiorstwo decydujące się na wdrożenie system ERP musi mieć świadomość

podjętej decyzji. Najczęściej za cel wdrożenia przyjmuje się poprawę procesów bizne-

sowych oraz redukcję kosztów. Należy jednak liczyć się z tym, iż przedsiębiorstwo

wdrażające system do sterowania produkcją stoi przed koniecznością daleko idących

zmian w organizacji pracy firmy. Doświadczenia firm zachodnich, które wdrożyły sy s-

temy MRP II\ERP mówią, iż efekt wdrożenia systemu widać tylko wtedy, gdy istotnie

zmieni się wszystkie procesy biznesowe z jakimi spotyka się przedsiębiorstwo. W opar-

ciu o taki sposób zmian powstała niezależna teoria BPR (wspomniana wcześniej), cie-

sząca się bardzo dużym zainteresowaniem na polskim rynku przedsiębiorstw. Również

pracownicy muszą być przygotowani na radykalną zmianę dotychczasowego sposobu

pracy. Bardzo często nie lada problemem dla załogi jest zmiana sposobu myślenia w

związku z wprowadzeniem systemu do sterowania i planowania produkcji. Dlatego też

proces przeszkolenia pracowników w zakresie użytkowania systemu klasy ERP jest

najważniejszym etapem w czasie wdrażania systemu. Z kolei dla najwyższych szczebli

w przedsiębiorstwie, decyzja o wdrożeniu ERP to często niemałe wyzwanie finansowe,

którego na efekty często trzeba poczekać. Ważną jest więc świadomość, iż zakup takie-

ARCHIWUM ODLEWNICTWA

297

go systemu to poważna inwestycja, na efekty której trzeba często czekać nawet dłużej

niż rok.

4. DOSTAWCA ERP DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW

Rozwiązanie klasy ERP proponowane przez infor business solutions (Polska) to

system infor:NT. Główną grupę użytkowników tego systemu stanowią przedsiębiorstwa

należące do grupy małych i średnich firm wg kryterium liczby pracowników lub gen e-

rowanych obrotów. Od 1999 r. system sprzedawany jest w Polsce w wersji 5.3 b.1.

Wcześniejsza wersja VPPS:NT do dziś funkcjonuje w kilku przedsiębiorstwach w Po l-

sce. Plany marketingowe firmy zakładają aktualizację oprogramowania w roku 2002,

pod nazwą infor:com.

4.1. Korporacja międzynarodowa infor business solutions AG

Spółka infor business solutions jest przedsiębiorstwem niemieckim posiadającym

oddziały zagraniczne w ośmiu krajach Europy oraz w RPA. Instalacje oprócz krajów

z niezależnymi oddziałami dokonane także w takich państwach jak USA, Brazylia,

Rosja i we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Odział polski funkcjonuje jako nieza-

leżna spółka od 1997 roku. Firma infor w Niemczech działa od 1979 roku i od początku

zajmuje się tworzeniem i wdrażaniem systemów do planowania i sterowania produkcją.

Produkty firmy infor charakteryzuje nowoczesność zastosowanych rozwiązań progra-

mowych oraz interfejsowych. Od 1993 tj. od powszechnego wprowadzenia systemu

operacyjnego ms windows, system wykorzystuje graficzny interfejs użytkownika, w od

1996 r. Infor zastosował sieciową strukturę systemu klient-serwer dołączając do produ-

centów programów działających w ramach lokalnych sieci LAN. Spółka infor business

solutions jest notowana na giełdzie papierów wartościowych we Frankfurcie a liczba

firm, które zakupiły jej system ERP przekroczyła w 2001 roku liczbę 3500.

4.2. System niezależny od branży

Jeśli spróbować sklasyfikować klientów firmy infor business solutions wg kryte-

rium branży, to okaże się, iż system nie jest produktem dedykowanym konkretnej bran-

ży. Cechuje go w tym miejscu duża niezależność. Główna grupa firm korzystających

z rozwiązania infor:NT to przedsiębiorstwa z branży metalowej i mechanicznej, jednak

z powodzeniem system działa np. w przemyśle elektronicznym czy meblowym. Ogran i-

czeniem w wykorzystaniu systemu może być jedynie rodzaj stosowanej produkcji. In-

for:NT wykorzystywany jest przede wszystkim w przedsiębiorstwach o charakterze

produkcji gniazdowej (dyskretnej), natomiast nie instalowano tego produktu w zakła-

dach produkujących w oparciu o aparaturowy cykl produkcyjny (produkcja procesowa).

Powołując się na przywoływaną wcześniej klasyfikację firm wg wielkości zatrudnienia,

należy stwierdzić, iż infor:NT jest systemem przygotowanym dla firm małych i śred-

nich. Podstawowy człon nabywców systemu stanowią przedsiębiorstwa o liczbie pra-

298

cowników nie przekraczającej 500, co w krajach Europy zachodniej oznacza granicę

ilości pracowników dla przedsiębiorstw średniej wielkości. W Polsce kryterium to nie

jest tak dokładne. Niejednokrotnie zdarza się, iż zakład zatrudniający nawet 1000 osób

z uwagi na zdolności produkcyjne czy generowane obroty, sam stawia się w grupie

średnich firm.

4.3. Konkurencyjna oferta

4.3.1. Korzystna cena

Struktura zatrudnienia w infor business solutions pokazuje, iż firma kładzie na j-

większy nacisk na ciągły rozwój i bardzo dużą elastyczność w obsłudze klientów. Po-

nad 75 % pracowników to konsultanci systemu oraz programiści. Stosunkowo małą, bo

jedynie 16 % grupę stanowią osoby zatrudnione w działach związanych ze sprzedażą

produktów i usług a pozostała część (poniżej 10 %) to pracownicy pionów administra-

cyjnych. Taka struktura zatrudnienia pozwala ograniczać zbędne koszty a jednocześnie

gwarantuje konkurencyjność swojej oferty na rynku w porównaniu z często bardzo

rozbudowanymi administracyjnie, konkurentami.

4.3.2. Referencje

Spośród klientów firmy infor business solutions bardzo dużą grupę stanowią tzw.

klienci referencyjni, tj. tacy, którzy na mocy stosownych umów dwustronnych bywają

gospodarzami spotkań z potencjalnymi nabywcami systemu infor:NT. Dla infor busi-

ness solutions jest bardzo ważną możliwość oficjalnego informowania rynku o takich

klientach. Dla nich samych uczestnictwo w umowie referencyjnej jest szczególnym

rodzajem gwarancji, iż zawsze jakość usług, z jakich korzystają w infor jest najwyższa.

Odzwierciedlenie tej idei znajduje się w motto firmy, które jednocześnie jest jej pod-

stawowym celem, a mówi ono, iż: „ każdy klient jest najważniejszy”. Za tymi na pozór

banalnymi wyrazami stoi zatem bardzo rozbudowana teoria poparta praktyczną wspó ł-

pracą z takimi przedsiębiorstwami o światowym zasięgu jak Siemens, ABB, DASA,

Daimler Benz, Denon, Becker czy organizacjami rządowymi jak niemiecka Kriegsma-

rine lub armia austriacka. W Polsce z uwagi na krótki jak dotąd okres działalności ilość

wdrożeń nie jest jeszcze imponująca, tym niemniej na zakup systemu infor:NT zdecy-

dowało się już ponad 10 firm z terenu całego kraju. Polski oddział może poszczycić się

wdrożeniami w firmach z branży górniczej (np. Becker Warkopp), samochodowej

(Timken) czy przetwórstwa tworzyw sztucznych (Jockey Plastic , Carina Silicones).

ARCHIWUM ODLEWNICTWA

299

4.3.3. Nagrody i certyfikaty

Aktywne uczestnictwo na rynku produktów i usług informatycznych owocuje

uznaniem wielu placówek naukowo-badawczych oraz zdobywaniem wielu certyfikatów

i nagród. Najbardziej prestiżową w tej grupie jest nagroda firmy IBM za najlepsze roz-

wiązanie ERP dla małych i średnich firm na rynku europejskim, nadawana corocznie i

będąca w rękach infor business solutions nieprzerwanie od 1997 roku. Przedsiębiorstwo

posiada również wiele certyfikatów jakości wydawanych przez firmy takie jak Micro-

soft czy Oracle. Polski oddział grupy infor jest w stałym kontakcie z najważniejszymi

ośrodkami naukowymi w kraju, badającymi procesy produkcyjne, owocem czego jest

przede wszystkim ścisła współpraca z Politechniką Łódzką, a tym samym niniejsza

publikacja.

5. INFOR:NT SYSTEM ERP DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIOSTW

5.1. Platforma sprzętowa

System infor:NT jest, jak wspomniano wcześniej, aktualnie sprzedawanym pro-

duktem firmy infor business solutions, odpowiadającym standardowi ERP. System

pracuje w architekturze sieciowej (klient-serwer) wykorzystując przede wszystkim

system operacyjny Windows. Nie jest to jedyna platforma działania systemu, dokon y-

wano już bowiem instalacji systemu w środowisku Linux, jest też możliwe jego funk-

cjonowanie poza strukturami PC, na komputerach IBM pracujących na platformie OS

400. Jednak z uwagi na to, iż system Windows jest obecnie najbardziej powszechnym

systemem operacyjnym, zwykle też i infor:NT korzysta z tego sys temu. Również pod-

stawowy interfejs użytkownika jest zbliżony do stosowanego w Windows, co w przy-

padku użytkowników znających podstawową obsługę aplikacji window-sowych, znacz-

nie upraszcza proces szkolenia.

5.2. Przegląd modułów systemu.

Jako, że system infor:NT zalicza się do grupy systemów modułowo-modelowych,

wygląd programu jak i ilość i rodzaj funkcji spełnianych w ramach jego użytkowania

zależy od preferencji użytkowników. Poszczególne możliwości programu oraz funkcje,

jakie są przezeń spełniane pogrupowane są w tzw. moduły. Każdy moduł odpowiada

określonemu zbiorowi zadań wykonywanych zwykle w ramach jednego lub kilku p o-

krewnych działów w przedsiębiorstwie. Stąd też podstawowe moduły systemu bardzo

często utożsamiane są z ich użytecznością w tych działach. I tak np. moduł zbytu zawie-

ra zestaw funkcji najczęściej wykorzystywanych w związku ze sprzedażą a więc w dzia -

le zbytu, operacje typowe dla obrotu materiałowego znajdują się przede wszystkim

w module magazyn itd. Niektóre moduły systemu nie są związane z konkretnymi dzia-

łami przedsiębiorstwa. Jest takim przede wszystkim moduł danych podstawowych.

W ramach tego modułu, uprawnieni użytkownicy wprowadzają, modyfikują, bądź us u-

wają dane dotyczące informacji o wszystkich zasobach przedsiębiorstwa. Dla systemów

300

zajmujących się planowaniem i sterowaniem, jako zasoby traktowane są wszys tkie

czynniki biorące udział w procesie produkcyjnym. Zasobami są więc w rozumieniu

teorii ERP zarówno materiały, surowce, narzędzia jak i produkty, dane osobowe pra-

cowników czy firm współpracujących ale też ceny czy podatki. Moduł danych podsta-

wowych pozwala uzyskać dostęp do wszystkich zasobów. Moduły występujące w sy s-

temie infor:NT to:

- Dane podstawowe

- Zbyt

- Elektroniczna wymiana danych

- Zbyt – procedury grupowe

- Planowanie

- Zakupy

- Magazyn

- Magazyn konsygnacyjny

- Produkcja

- Kalkulacja

- Planowanie

- Statystyka

5.2.1. Zbyt

Moduł zbytu systemu pozwala na pełną kontrolę i sterowanie procesami handlo-

wymi w przedsiębiorstwie. System zapewnia tworzenie i monitorowanie procesu zapy-

tań ofertowych i zleceń. Dla każdego klienta można opracowywać inne plany cenowe

i rabatowe, zaś dzienniki faktur pozwalają na pełną gotowość do finansowej obróbki

danych. System informacji o klientach to przykład wykorzystania metody CRM (cu-

stomer relationship managment – zarządzanie danymi o klientach) na platformie syste-

mu ERP. Użytkownik ma przejrzysty obraz współpracy z klientem i gromadzi wszelkie

informacje dotyczące kontaktów. Funkcje statystyczne pozwalają na szybkie przygoto-

wanie informacji w postaci wykresów, klarownych statystyk i tabel potrzebnych do

wizualizacji wybranych zagadnień np. w czasie posiedzenia zarządu.

5.2.2. Elektroniczna wymiana danych

W ramach modułu elektronicznej wymiany danych można decydować o sposobie

i rodzaju wymiany informacji z innymi programami informatycznymi w ramach stan-

dardu EDI (electronic data intrerchange – elektroniczna wymiana danych). System

pozwala na pobranie informacji z programów CAD dotyczących technologii czy ko n-

strukcji, aplikacji MS Ofice i wielu innych programów informatycznych.

ARCHIWUM ODLEWNICTWA

301

5.2.3. Planowanie

Moduł planowania to zespół narzędzi związanych z szeroko pojętym planowaniem

zasobów w ramach zarządzania przedsiębiorstwem. W ramach tego modułu można np.

planować ilości artykułów potrzebnych do realizacji poszczególnych zleceń produkcyj-

nych czy kontrolować zużycie surowców na magazynach w oparciu o prognozy pro-

dukcyjne.

5.2.4. Zakupy

Moduł zakupów pozwala generować zakupy materiałów, surowców nie tylko

w oparciu o zużycie ale przede wszystkim, zgodnie ze standardem MRP w oparciu

o zapotrzebowanie na czas i w odpowiedniej ilości. System automatycznie podpowiada

dostawców surowców lub półproduktów odpowiadających poszczególnym zleceniom.

Użytkownik kontroluje przebieg zamówienia od samego początku aż po jego finalizację

tj. przychód oraz zapłatę należności.

5.2.5. Magazyn

W ramach tego modułu występuje pełna kontrola obiegu materiału, od zamówienia

przez przyjęcie magazynowe, proces produkcji, rozchód z magazynu, wejście i kontrole

faktur aż po statystyczny przegląd historii materiału. System dopuszcza zarówno zarzą-

dzanie magazynem pojedynczym jak i wieloma magazynami. Jako jeden z nielicznych

w Polsce obsługuje kontrole magazynów konsygnacyjnych. Magazyn konsygnacyjny

jest to magazyn, w którym składowany jest towar nie będący jeszcze własnością posia-

dacza magazynu. System pozwala planować stany magazynowe i przeglądać statystyki

związane z materiałami.

5.2.6. Produkcja

System infor:NT jako jeden z niewielu systemów klasy ERP zapewnia faktycznie

pełną kontrolę procesu produkcyjnego. System steruje procesem produkcyjnym

w przedsiębiorstwie od momentu powstania produktu jeszcze w fazie projektowo-

konstrukcyjnej. Przebieg produkcji opisany jest w tzw. listach zasobów. Dyrektorzy

produkcji mają ciągły dostęp do planów produkcyjnych, kierownicy sterują procesami

w wygodny sposób, kontrola produkcji może mieć formę tabeli, można też korzystać

z wykresów Ganta. Na każdym etapie produkcji można dokonać kalkulacji wyrobu

i odpowiednio wcześnie poszukiwać miejsc powstawania zbędnych kosztów czy prze-

stojów. Podczas gdy wiele sprzedawanych obecnie na polskim rynku tego typu syst e-

mów ogranicza kontrolę produkcji do wydruku i nadzorowania stosownych kwitów

produkcyjnych, infor:NT pozwala na szczegółowe nadzorowanie cyklu produkcyjnego.

Wyspecjalizowana funkcja BDE (Betriebs Daten Erfassung – pozyskiwanie danych

ruchowych) pozwala na kontrolę pracy poszczególnych pracowników czy maszyn.

Rozszerzenie jej o moduł infor:Time powoduje, iż system nadzoru zakładu produkcy j-

nego zostaje zautomatyzowany i ograniczony do zgłoszeń poszczególnych pracown i-

ków na stanowiskach pracy za pomocą karty magnetycznej, czy przewodnika warszta-

towego z nadrukowanym kodem kreskowym żądanej operacji.

302

5.2.7. Kalkulacja i statystyka

Kalkulacja to moduł zapewniający dostęp do wielu statystyk i wykazów związa-

nych z zasobami firmy. Przykładem może być tworzenie wykazów otwartych faktur lub

pozyskanie danych o czasach pracy potrzebnych do systemu kadrowo-płacowego. Mo-

duł statystyka jest przede wszystkim zbiorem narzędzi służących do pozyskiwanie da-

nych statystycznych oraz obróbki danych na potrzeby wyspecjalizowanych modułów

statystycznych innych systemów informatycznych. Można tu np. dokonywać kompresji

danych finansowych na potrzeby programów finansowo -księgowych czy analizy kosz-

tów produkcji.

6. Z SUKCES EM W PRZYSZŁOŚĆ

Zintegrowane systemy do planowania zasobów i sterowania produkcją to dziś

znacznie więcej niż dobra inwestycja w przedsiębiorstwo. Dla wielu zakładów produk-

cyjnych w Polsce i na świecie to podstawowy sposób na śledzenie i kontrolę czasu

i kosztów a więc w obliczu powszechnej konkurencji często najlepszy instrument walki

na rynku. O ile kilka lat temu przedsiębiorstwo mogło rozpatrywać tego typu inwestycję

jako jeden z wariantów utrzymania się na „czele stawki” o tyle dziś coraz częściej za-

kup systemu ERP staje się dla firmy koniecznością. Również wielu polskich producen-

tów oprogramowania wspomagającej zarządzanie przedsiębiorstwem oferuje rozwiąza-

nia ERP, jednak nie można zapominać, iż teoria ta zakorzeniona jest w kilkudziesięcio-

letniej praktyce zakładów produkcyjnych. Dlatego w przypadku systemów ERP warto

szukać rozwiązań sprawdzonych na światowych rynkach i uznanych wśród przedsię-

biorstw.

LITERATURA

1 infor business solutions (Polska): System infor:NT

SYSTEM FOR PLANNING AND CONTROLLING MANUFACTURING

PROCESSES - PROVIDING AN EXAMPLE INFOR:NT SOFTWARE

The article includes features of ERP terminology, grounded on the system for

planning and controlling manufacturing processes – inforNT. First part contains devel-

opment and definition of ERP theory and answers to basic queries regarding the subject.

In second part the author describes the infor:NT system taking into consideration the

ERP market position of infor business solutions company.

Recenzował prof. dr hab. inż. Stanisław Pietrowski