System gwarantowania depozytów w Polsce

System gwarantowania depozytów

w Polsce

„Pewne jak w banku”

Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Co robią takie systemy?

Podstawowym celem instytucji gwarantowania depozytów jest wypłata depozytów zgromadzonych na rachunkach bankowych, w sytuacji gdy nastąpi niedostępność depozytów w wyniku zawieszenia działalności banku*.

Po co działają te systemy?

aby ochronić deponentów w przypadku zawieszenia działalności banku, a przez to

zadbać o stabilność systemu bankowego


Cele i zadania systemów gwarantowania depozytów

* W systemie polskim decyzją uruchamiającą system gwarancyjny jest decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o zawieszeniu działalności banku, powołaniu zarządu komisarycznego oraz wystąpieniu do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości.


Pierwsza instytucja gwarancyjna na świecie powstała w Stanach Zjednoczonych w 1933 r. jako następstwo Wielkiego Kryzysu.

W Europie pierwszy system gwarancyjny powstał w Niemczech w 1966 r.

Systemy gwarantowania w krajach UEi na świecie (1)

Dyrektywa Rady Unii Europejskiej 94/19/EC z 30 maja 1994 r. – najważniejszy dokument dla powstawania europejskich systemów gwarantowania.

Zgodnie z tą Dyrektywą we wszystkich krajach UE muszą istnieć systemy gwarantowania depozytów obejmujące banki z poszczególnych krajów.


Systemy gwarantowania w krajach UEi na świecie (2)

W Polsce wprowadzenie norm europejskich nastąpiło poprzez powołanie do życia Bankowego Funduszu Gwarancyjnego…

…co nastąpiło Ustawą z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym


System gwarantowania depozytów w Polsce

Główne cele działalności Bankowego Funduszu Gwarancyjnego:

wypłaty gwarancyjne dla deponentów w przypadku

zawieszenia działalności banku*,

udzielanie pomocy finansowej bankom, które znajdą się

w trudnościach i istnieje niebezpieczeństwo ich

niewypłacalności

analiza sytuacji sektora bankowego.



* decyzją uruchamiającą system gwarancyjny jest decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o zawieszeniu działalności banku, powołaniu zarządu komisarycznego oraz wystąpieniu do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości.

Komisja Nadzoru Finansowego podejmuje decyzję o zawieszeniu działalności banku przypadku, gdy:

▪ według bilansu sporządzonego na koniec okresu sprawozdawczego aktywa banku nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań

lub

▪ z powodów związanych bezpośrednio z sytuacją finansową banku nie reguluje on swoich zobowiązań wobec deponentów w zakresie wypłaty środków objętych gwarancjami.


Kiedy Komisja Nadzoru Finansowego podejmuje decyzję o zawieszeniu

działalności banku? (1)

Wówczas Komisja Nadzoru Finansowego podejmuje decyzję o zawieszeniu działalności banku i ustanowieniu zarządu komisarycznego, o ile nie został on ustanowiony wcześniej, oraz jednocześnie podejmuje decyzję:

▪ o jego przejęciu przez inny bank, za zgodą banku przejmującego,

albo

▪ występuje do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. W tym przypadku następuje spełnienie warunku gwarancji.


Kiedy Komisja Nadzoru Finansowego podejmuje decyzję o zawieszeniu

działalności banku? (2)

obowiązkowo:

banki krajowe

oddziały banków z siedzibą poza obszarem Unii Europejskiej, o ile

nie należą do żadnego systemu gwarantowania lub ich poziom

gwarancji jest niższy od tego, który zapewnia polski system

dobrowolnie:

oddziały banków pochodzących z państw Unii Europejskiej - w

ramach dopełnienia gwarancji.


Kto należy do polskiego systemu gwarantowania depozytów?

Od 1 maja 2004 r. – zgodnie z Dyrektywą 94/19/EC –

banki (zgodnie z terminologią europejskich aktów

prawnych nazywane instytucjami kredytowymi)

pochodzące z jednego z państw członkowskich Unii

Europejskiej mogą prowadzić na terytorium innych państw

członków UE działalność w formie oddziału, korzystając z

licencji bankowej uzyskanej w swoim kraju macierzystym.

Depozyty zgromadzone w tych oddziałach są objęte

gwarancjami systemu gwarantowania kraju macierzystego.


Zasada gwarantowania kraju macierzystego

Przedmiotem gwarancji są:

środki pieniężne zgromadzone na imiennych rachunkach bankowych zarówno w złotych jak i w walutach obcych,

należności wynikające z innych czynności bankowych potwierdzone dowodami imiennymi np. przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,

kwoty takie jak np. te wydatkowane na koszty pogrzebu posiadacza rachunku.


Przedmiot gwarancji

Podmioty, których środki na rachunkach oraz należności z innych czynności bankowych są objęte gwarancjami BFG, to:

osoby fizyczne,

osoby prawne,

jednostki organizacyjne posiadające zdolność prawną,

szkolne kasy oszczędnościowe i pracownicze kasy

zapomogowo-pożyczkowe.


Kto jest objęty gwarancjami BFG?

Polski system gwarantowania nie obejmuje środków zdeponowanych przez:

Skarb Państwa i jego jednostki organizacyjne,

banki,

podmioty rynku finansowego takie jak:

• domy maklerskie,

• zakłady ubezpieczeń,

• fundusze inwestycyjne,

• powszechne towarzystwa emerytalne,


Kto nie jest objęty gwarancjami BFG? (1)

akcjonariuszy banku posiadających pakiet co najmniej

5% głosów na walnym zgromadzeniu,

kierownictwo banku.


Kto nie jest objęty gwarancjami BFG? (2)

suma depozytów do równowartości w złotych 100 000 euro – gwarantowana w 100%

Środki gwarantowane płatne są w złotych

Gwarancje dotyczą deponenta a nie rachunku czyli:

• wszystkie rachunki danej osoby w jednym banku ulegają wszystkie rachunki danej osoby w jednym banku ulegają

sumowaniu,sumowaniu,

• dla rachunku wspólnego każdy współposiadasz ma osobny limitdla rachunku wspólnego każdy współposiadasz ma osobny limit

Środki nie objęte bądź przekraczające limit gwarancji są wypłacane Środki nie objęte bądź przekraczające limit gwarancji są wypłacane

w trybie postępowania upadłościowegow trybie postępowania upadłościowego


Limity gwarancyjne w Polsce

w Unii Europejskiej jednorodny poziom gwarancji to 100 tys. euro


Zasady i tryb realizacji gwarancji (1)

okolicznością, która musi zaistnieć, aby powstała odpowiedzialność BFG wobec deponentów jest zawieszenie działalności banku wraz z wystąpieniem do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości przez KNF,

zarząd komisaryczny sporządza listę osób uprawnionych do otrzymania środków gwarantowanych

wypłata środków gwarantowanych następuje po przekazaniu stosownych kwot przez BFG

wypłaty środków dokonuje zarząd komisaryczny lub inny podmiot w zależności od decyzji Funduszu


Zasady i tryb realizacji gwarancji (2)

Wypłaty środków gwarantowanych powinny być dokonane nie później niż w terminie 20 dni roboczych od dnia zawieszenia działalności banku. Za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego okres ten może być przedłużony, jednak nie dłużej niż o 10 dni roboczych.

Wypłaty są prowadzone w placówkach zawieszonego banku lub w placówkach podmiotu dokonującego wypłaty, zgodnie z ustalonym terminarzem.

Środki gwarantowane, nieodebrane w trakcie wypłat prowadzonych przez podmiot dokonujący wypłat, mogą być odebrane bezpośrednio w Biurze BFG w ciągu 5 lat od dnia zawieszenia działalności banku.

Źródłem finansowania wypłat środków gwarantowanych dla

deponentów są wpłaty dokonywane do BFG przez banki

uczestniczące w systemie gwarantowania, w przypadku gdy

zostanie zawieszona działalność któregoś z nich.

Dodatkowe źródła finansowania to, m.in.:- fundusze własne BFG,- pożyczka i dotacja z budżetu Państwa,- krótkoterminowy kredyt w Narodowym Banku Polskim.


Źródło finansowania wypłat

Banki muszą informować o:

• uczestnictwie w systemie gwarantowania depozytów i o zasadach jego funkcjonowania,

• swojej sytuacji ekonomiczno-finansowej,

• braku ochrony gwarancyjnej niektórych wierzytelności, jeśli nie wynikają one z czynności bankowych,

• braku ochrony gwarancyjnej w związku z usługami świadczonymi przez bank, w których jest on tylko pośrednikiem a nie stroną umowy,

• braku ochrony gwarancyjnej niektórych wierzycieli.


Obowiązki informacyjne banków wobec klientów wynikające z ustawy o BFG


Inne systemy ochrony nieprofesjonalnych uczestników rynku finansowego w Polsce

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (ubezpiecza polisy na życie oraz ubezpieczenia obowiązkowe)

system rekompensat zarządzany przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. (ubezpiecza środki w biurach maklerskich)

System gwarantowania depozytów w Polsce

Documents

Transcript of System gwarantowania depozytów w Polsce