Sylwia SektaKoordynator Regionalny POLTRANSPLANT

Oddział Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej SPSK-M Katowice

Transplantacja wątroby, nerek i trzustki

TRANSPLANTACJE NA ŚLĄSKU• 1983 PIERWSZY PRZESZCZEP NERKI

(KTx)

• 2004 PIERWSZY JEDNOCZASOWY PRZESZCZEP NERKI Z TRZUSTKĄ (SPKTx)

• 2005 PIERWSZY PRZESZCZEP WATROBY (OLTx)

NerkaNerka

Przyczyny niewydolności nerek:

1. Kłębuszkowe zapalenia nerek

2. Cukrzyca – nefropatia cukrzycowa

3. Nadciśnienie tętnicze

4. Torbiele mnogie

OCENA I KWALIFIKACJA DAWCÓW NEREK

• Wiek 5-70 lat• Mocznik < 100mg/dL• Kreatynina <3,5mg/dL (ocena kreatyniny wyjściowej)• Diureza >0,5ml/kg/h• Ocena tętna na tętnicach obwodowych• Klirens kreatyniny (w przypadku starszych dawców,

ewentualny przeszczep obu nerek jednemu biorcy)• USG nerek (wymiary nerek, ewentualne zmiany)• Nadciśnienie tętnicze – jad długo trwało jak było leczone• P/wskazania bezwzględne: przewlekła choroba nerek

Przeszczep nerki

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

ŚLĄSK 61 54 54 90+1 91+4 70+3 106

POLSKA 674 810 785 999 1042 1094 865

JEDNOCZASOWY PRZESZCZEP NERKI I

TRZUSTKI

• Uznaną metodą leczenia nerkozastępczego chorych na cukrzycę typu 1 jest przeszczepienie nerki (KTx). Zabiegiem alternatywnym jest jednoczesne przeszczepienie nerki i trzustki (SPK), które dodatkowo prowadzi do wyleczenia chorego z cukrzycy, wydłużenia życia i poprawy jego jakości. SPK jest jednak zabiegiem wiążącym się z wyższym ryzykiem pooperacyjnym.

Powikłania cukrzycy:

• Ostre: śpiączki cukrzycowe• Późne:

Narząd wzroku

nerki Układ nerwowy

tętnice Serce

RetinopatiaZaburzenia wzroku, ślepota

NefropatiaBiałkomoczmocznica

Neuropatia autonomiczna, czuciowa, ruchowa

Angiopatia, miażdżyca

kardiomiopatia

Przeszczep trzustki i nerkiPrzeszczep trzustki i nerki

• Korzyści wynikające z utrzymania prawidłowego poziomu glukozy w osoczu krwi oraz uwolnienia chorego od dializoterapii i insulinoterapii.

• Ryzyko wykonania zabiegu chirurgicznego u chorego z cukrzycą oraz powikłania wynikające z immunosupresji.

Dobór dawca - biorca w SPK

Nerka i trzustka pochodzą od tego samego dawcy

Dawca narządów <45 r.ż.Krótki czas zimnego niedokrwieniaZgodność w układzie AB0Ujemny test cytotoksyczny

OCENA I KWALIFIKACJA DAWCÓW TRZUSTKI

Wiek do 45 latPoziom diastazy < 110 UI/ml (ważna ocena indywidualna dawcy)Dająca się kontrolować hiperglikemia (uszkodzenie podwzgórza, wlewy glukozy)Brak długotrwałej hipotensji, NZKBrak zapalenia trzustki w wywiadzieBrak uzależnienia od alkoholuLeki presyjne – małe dawki (np. Dopamnina do 10μg/kg/min), krótko stosowaneKrótki czas zimnego niedokrwienia (CIT do 14h)

OCENA I KWALIFIKACJA DAWCÓW TRZUSTKI – SKALA PPASS

Charakterystyka dawcy

1 punkt 2 punkty 3 punkty

Wiek (lata)*Wiek (lata)* < 30 30-40 ≥40

BMI (kg/mBMI (kg/m22)*)* < 20 20-25 ≥25

Pobyt na OIT Pobyt na OIT (dni)(dni)

<3 3-7 ≥7

NZK (min)NZK (min) nie <5’ ≥5’

Na (mmol/l)Na (mmol/l) <155 155-160 ≥160

Amylaza (U/l) Amylaza (U/l) lub lipaza (U/l)lub lipaza (U/l)

<130;<160

130-390160-480

≥390≥480

Noradrenalina Noradrenalina lub dopaminalub dopamina

nie <0,05<10

≥0,05≥10

RAZEMRAZEM 9 18 27

•Ilość punktów x 2•Wskazaniem do pobrania trzustki jest ilość punktów ≤ 16

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

ŚLĄSK 8 7 8 7 10 5+2 4+1

POLSKA 21 20 20 20 34 42 28

Przeszczep trzustki i nerkiPrzeszczep trzustki i nerki

PRZESZCZEP WĄTROBY

Przyczyny niewydolności wątroby biorców przeszczepionych w 2012 r.

Przyczyna niewydolności Liczba biorców

WZW A, B, C 8

HCC 5

toksyczna 5

PSC 3

PBC 2

AIH 2

Budd-Chiari 1

kryptogenna 1

OCENA I KWALIFIKACJA DAWCÓW WĄTROBY

Wiek do 60 lat

Krótki pobyt w OIT

Ciśnienie skurczowe krwi 80-100 mmHg

OCŻ > 5cmH20

Hipotensja nie dłuższa niż 20 minut

Brak NZK ew. NZK w warunkach szpitalnych krótkie

Dopamina < 10μg/kg/min

AspAT < 140 IU

AlAT < 170 UI

Bilirubina < 2 mg/dl

Poziom Na < 170 mEq/l

Brak zaburzeń krzepnięcia (INR, wskaźnik Quick)

USG (ocena pod względem ewentualnych zmian ogniskowych, stłuszczenia, wymiar)

Brak uzależnienia od alkoholu w wywiadzie

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

ŚLĄSK 13 20 17 24 29 27 28

POLSKA 196 245 236 237 300 314 275

Przeszczep wątroby

Narządy przeszczepione SPSK-M Katowice

2007 2008 2009 2010 2011 2012 16.10.2013

NERKI 61 54 54 90+1 91+4 70+3 102+4

NERKA +TRZUSTKA

8 7 8 7 10 5+2 4+1

WĄTROBA

13 20 17 24 29 27 28

RAZEM 82 81 79 122 134 107 139