PISMO POLSKIEGO ZWIĄZKU FILATELISTO

7'4_1

POLSKA xi POLSKA

SW Expo'92

w Sewilli

3 V 1992

Nr 4 (834)

Rok XXXIX kwiecień

1992 r.

cena 5000 z1

11 ul

Europa CE1PT'92-

t- • 226025 Rai

5 V 1992 25007.4 POLSKA

3500zt POLSKA

(reprodukujemy projekty znaczków)

a

1492 KOLUMB 1992

W roku bieżącym przypada znacząca rocz-nica: 12 października 1492 r. Kolumb (wł. Cristoforo Colombo, hiszp. Cristobal Colón), Włoch z Genui, żeglujący przez Atlantyk z es-kadrą małych trzech karawel w służbie Izabeli, królowej Kastylii i Leonu, postawił nogę na pierwszym skrawku Nowego Świata. Była to wysepka zwana przez krajowców Guanahani, przez niego nazwana San Salvador. Nie ma jednak pewności, która to była z wysp Ar-chipelagu Bahama. nie zachował się bowiem zapis jej szerokosc, i długości geograficznej. Do niedawna przyjmowano, że jest to obecna Wat-ling, lecz w wyniku przeprowadzonych interdys-cyplinarnych badan ogłoszono w 1986 r. w pre-stiżowym amerykańskim miesięczniku „Natio- nal że jest to jednak nie zamiesz- kana dziś wyspa Samana Cay, zwana też Atwo-od Cay, położona ok. 130 km na południowy wschód od Watling. I tu już trudność w udoku-mentowaniu pierwszego miejsca lądowania Ko-lumba, bo wprawdzie na Watling istnieje placówka pocztowa ze swoim stemplem, ale jeśli to nie zamieszkana Samana Cay, to co robić?

Na budujących zbiory związane z Kolumbem czyha wiele pułapek, jak choćby jego statek flagowy z pierwszej wyprawy, SANTA MA-RIA. Rozbił się on u brzegu Hispanioli, czyli San Domingo - dziś Haiti - w dzień Bożego Narodzenia 1492 r. , a z użyciem jego resztek zbudowano fort La Navidad (Narodzenie). Nie zachował się rzeczywisty „portret" tego statku_ więc dokładnie nie wiadomo. jak wyglądał.

Kolumba, ale została ona przekopiowana z drzeworytu z „Podróży pielgrzymiej do Ziemi Świętej" Breydenbacha z 1486 r., który przed-stawiał statek krzyżowców francuskich z Mo-don. Nie jest to więc atlantycka karawela i nie ma nic wspólnego z Kolumbem.

Rekonstrukcja Santa Maria, którą pokazują znaczki Hiszpanii z 1930 r. nr nr Mi. 502-509 wydane z okazji wystawy ibero-arnerykańskiej w Sewilli „Kolumb i odkrycie Ameryki" jest też tylko hipotetyczna.

Kłopot z dokumentacją Kolumba w zbiorach jest również ten, że wprawdzie mamy na znacz-kach Republiki Dominikańskiej z lat 18991900 nr nr Mi. 76, 81, 82 i I mauzoleum Kolumba i jego sarkofag w katedrze w Santo Domingo, ale jego grobowiec jest też w Hiszpanii, w Se-willi. Gdzie więc rzeczywiście spoczywają szczątki Wielkiego Admirała Oceanu, Wi-cekróla i Gubernatora Nowo odkrytych Ziem, jak brzmiał tytuł nadany mu po pierwszej wyprawie, co nie przeszkodziło, że zmarł on w niełasce i zapomnieniu w 1506 r., w dwa lata po powrocie z czwartej podróży?

Do ukazania samej osoby Kolumba nie brak materiału filatelistycznego. Choćby wszystkie maczki opłaty Chile z lat 1853-1910 pokazują głowę Kolumba, a są wśród nich i pospolite i rzadsze. To samo dotyczy całostek - kopert, sekretników i kart tego kraju, na których na znakach opiaty z lat 1873-1910 mamy wyłącznie głowę Kolumba; podobnie ma się rzecz z całostkami - adresami pomocniczymi na pa-

Skopiowany statek z XVI-wiecznego hisz-pańskiego sztychu:

a -jako „Santa Maria" Kolumba na znacz-ku USA nr Mi. 75;

b jako „Matthew" Cabota na znaczku Nowej Fundlandii nr Mi.51

Często pokazywany jako Santa Maria statek na znaczku NSA z 1893 r. za 3 c nr Mi. 75 jest odwzorowany ze sztychu hiszpańskiego z XVI w. A ten sam sztych posłużył do pokazania na znaczku 10 c z 1897 r. Nowej Fundlandii nr Mi. 51 statku MATTHEW, na którym w 1497 r. dotarł do brzegów Ameryki Północnej inny genueńczyk, Giovanni Caboto, naturalizowany w służbie króla Anglii jako John Cabot.

Nie można się też dać nabrać na „karawelę - statek Kolumba - XV w." na znaczku Polski za 1,35 zł z 1964 r. nr 1317. Jego rysunek jest wprawdzie przeniesiony z ilustracji z bazylejs-kiego wydania z 1494 r. sprawozdań z podróży

czki z lat 1909-25. Do bardzo rzadkich należą karty pocztowe urzędowe (Tarjeta da Servicio), wydane w 1892 r. odrębnie dla użytku w San-tiago i Valparaiso. Pokazanie takiego obiektu w zbiorze na pewno nobilituje go.

Skoro już mowa o dziele odkrywczym Kolu-mba, trzeba zwrócić uwagę na wydaną w 1893 r. serię „kolumbowską" USA nr nr Mi 73-88 z okazji „World 's Columbian Exposition" w Chicago. Złożona z 16 wartości, jak gdyby uzupełniona znaczkiem Wenezueli nr Mi. 47 w tym samym typie, ukoronowana jest nomi-nałem 5 $, dziś drogim. Równolegle wydano też całostki-koperty, na których mamy głowę Ko-

82

-f r,r, WIT"... I

■̀.14(3'7 —

..,

■

d;aritLł

a rX-X---X-W-X-We-X-Zir"~K*51Z.£4.W.:4(-)«g-k.

Urzędowe karty pocztowe Chile wydane w 1892 r. a • dla Santiago; b - dla Valparaiso.

Koperty•calostki USA wydania ,,kolumbowskiego" z 1893 r.

a - znak oplaty (wartok 2 c); b - znak wodny papieru tych kopert.

Tumba nie tytko w znaku opiaty, lecz też w zna-ku wodnym papieru. A wśród nich jest praw-dziwa rzadkość: znak opiaty 5 c wydrukowany zamiast w barwie brunatnej, omyłkowo w bar-wie łupkowej, właściwej dla wartości 10 c. Można dodać, że na wystawie w Chicago używano stempli pocztowych z jej nazwą.

Z postaciami z kręgu Kolumba nie ma kło-potów. Np. na maczkach Hiszpanii licznie figuruje królowa Izabela I Katolicka, jego pro-tektorka (nr nr MI. 770-779 i 811-816) oraz jej

mąż, Ferdynand Aragoński (nr nr Mi. 791-794) - oni dopiero razem byli „królami hiszpański-mi". Na znaczku nr Mi 57 Nowej Fundlandii z 1897 r. mamy króla angielskiego Henryka VII, który odrzucił pomysł Kolumba dotarcia do Indii przez Ocean. Natomiast brak dotąd na znakach pocztowych drugiego takiego króla, portugalskiego Jana II, którego żeglarze szukali drogi do Indii wokół Afryki. Braci Pinzón, kapitanów z pierwszej wyprawy, widzimy na znaczkach Hiszpanii z 1930 r. nr nr Mi. 523-527, a jeden z nich, Martin Alonso, obserwuje z Ko-lumbem z Santa Maria ląd na wydanych w Hon-durasie w 1892 r. znaczkach nr nr Mi. 47-57 oraz całostkach: kopertach, opaskach na druki i kar-tach. Znaczek zaś Republiki Dominikańskiej z 1900 r. nr Mi. 74 pokazuje podróż Diego MMMeza łodzią żaglową na Hispaniolę z Jama-jki, gdzie Kolumb utknął z gronem rozbitków w czwartej wyprawie.

Warto jednak zauważyć, że budowanie zbiorów tematycznych o samym Kolumbie i je-go podróżach jest mało oryginalne. Przede wszystkim nie jest jednoznaczna ocena dokona-nego przez niego —jak to określamy europoce-ntrycznie — „odkrycia Ameryki". Przecież w Ameryce, w Vinlandzie, czyli na obecnych brzegach Nowej Anglii, bywali już przed nim Wikingowie (dokumentują to znaczki Islandii

83

ol D; CMI /VC2 ' nr 1. PARA

z 1938 r. nr nr Mi. 205-207 i blok 2) i wcześniej na łowiska nowofundlandzkie docierali rybacy z francuskiej Bretanii. Otwarcie zaś drogi do Ameryki przez Kolumba spowodowało wpraw-dzie zetknięcie dwóch światów: Starego, euro-pejsko-azjatycko-afrykańskiego i Nowego, in-diańskiego, ale nie niosło to temu drugiemu samego dobra. Europa ocenia, że dało to Ame-ryce chrystianizm i nowoczesną cywilizację, lecz indiańska Ameryka mówi, że był to brutalny podbój i wyzysk. Spowodowało to wytępienie całych tamtejszych narodów, unicestwienie roz-winię tych tubylczych cywilizacji i kultur, zabór ziemi zniewolenie miejscowych ludów, zmusza-nych przez parę wieków do bezpłatnej pracy na rzecz Europejczyków rabujących ten konty-nent. A zaczynali to dostrzegać już światlejsi współcześni Kolumbowi, jak dominikanin Bar-tolome de Las Casas, pierwszy głośny obrońca życia i godności Indian (mamy go n

a nr Mi. 79 nr Mi. 662.) a znaczkach Republiki Dominikańskiej z 1899 i Meksyku z 1933 r. Więc może z okazji jubileuszu roku 1492, który dziś określa się raczej nie rokiem odkrycia Ameryki lecz rokiem zetknięcia się światów, ktoś zechce zbu-dować zbiór nie inspirowany eurocentryzmem. Można też tworzyć zbiory na temat świata Kolumba i jego czasów. A czasy były burzliwe i wręcz przełomowe, kiedy to Hiszpania i Po-rtugalia zaczynały budowę swych imperiów, otwierała się morska droga z Europy nie tylko do Ameryki, alei do Indii i Chin, budowały się zręby potęgi angielskich Tudorów, rozpoczy-nało „zbieranie" ziem niskich państwo mos-

Wycinek okolicznościowej całostki-koperty Paragwa-ju z 1892 r: na kopercie wydania eksploatacyjnego z 1887 r. wartości 5 c ręczny nadruk z głową Kolumba, napisami i nową wartością 15 c. Kasowanie pierw-szego dnia obiegu.

kiewskie, chylił się do upadku świat ś ród-ziemnomorski po zdobyciu Konstantynopola przez Turków, ale rozkwitało włoskie „quat-rocento" i „cinquecento". Nie mnie pisać scenariusze zbiorów, to spra-wa każdego, kto taki zbiór chce utworzyć. Moją rolą jest jedynie wskazanie, co może mieć związek z Kolumbem i dziełem jego życia, co może być tematem nowym, nie tuzinkowym, pasjonującym. A materiału filatelistycznego do z każdego takiego zbioru jest dużo całego świata. Można się tylko obawiać, czy z okazji tegorocznego jubileuszu nie namnoży się on w sposób wręcz zastraszający. ALEKSANDER SEKOWSKI

AUP 975

Nowa gałąź zbieractwa

FILATELISTYKA SKARBOWA

Na zachodzie Europy i w Ameryce ostatnio modną się stała nowa forma zbieractwa fdatelis-tycznego, a u nas prawie nie znana. Jest nią filatelistyka skarbowa (Timbres Fiscales, Fiscal Philatehe). Każde państwo ściąga od obywateli podatki i inne opiaty za niektóre usługi, a pobór ich popularnie nazywa się opodatkowaniem. Różna bywa forma tych opłat przez Skarb Państwa lub urzędy i instytucje świadczące usługi. Są to pokwitowania po-borcy podatkowego lub innego urzędnika (np. notariusza, cel-nika, kancelisty sądowego). Od bardzo dawna pobór ta-kich opiat odbywał się w formie wykupienia jakiegoś znaku

1.-- s..(1 e.1£117.0 D

'c ABC

-- sw„ nt!a :02.1.1G • 41 's s.,‚Nc:4,•13" bi. 12,2s, P„. fot.] fot.2

84

i właściwe jego użycie. Np. we Francji już od XVII w. notariusze pobierali opiaty należne państwu, stosując specjalną pieczęć lub nalepkę (fot.1 - 2)..

Później pobór opłat potwierdzano pieczęcia-mi z uwidocznionymi wartościami opiaty. Oto stosowane we Francji w 1795 r., 1805 r., 1807 r. i 1812 r. - takie włamie pieczęcie (fot. 3).

1795 1805

1807

1812 fot.3

Od kiedy ukazały się znaczki pocztowe oma-czano należność nalepieniem maczka skarbo-wego o odpowiednim nominale.

Fotografie na planszy najlepiej zilustrują przedmiot tego nowego zbieractwa zwanego FILATELISTYKA SKARBOWA (ostateczna nazwa tej gałęzi kolekcjonerstwa zostanie ustalona przez Zespół PZF d/s tłumaczenie regulaminów FIP). Ukazują również za co i w ja-kiej wysokości pobrano opłatę.

Po prawie dwuletnich przygoto-waniach organizacyjnych prowa-dzonych pod przewodnictwem znanego wystawcy angielskiego p. Gary Ryan: 16

1) zorganizowano przy FIP sekcję filatelistyki skarbowej, do której wg. ostatnich danych należy już 44 krajowych związków filateli-stycznych zrzeszonych w FIP,

2) opracowano Specjalny Regulamin Oceny eksponatów filatelistyki skarbowej (SREV) oraz wytyczne dla jurorów oceniających takie eksponaty na wystawach FIP.

Dokumenty te zatwierdzono 25.XI 1991 r. na 60. Kongresie FIP w Tokio i obowiązują na wszystkich wystawach pod patronatem, auspic-jami lub z poparciem FIP.

Komisja ds regulaminów PZF tłumaczy te dwa dokumenty na język polski i ogłosi je w „Biuletynie Informacyjnym PZF".

Dla zainteresowania tą gałęzią kolekcjonerst-wa i dla przyszłych zbieraczy oraz wystawców podaję za regulaminem SREV, co może obej-mować eksponat w tej klasie wystawienniczej : • ogólne wartości skarbowe, przeniesienie własności,

opiaty skarbowe i publiczne, ubezpieczenia i polisy, papiery wartościowe, wagi, miary i licenje, znaczki pocztowe użyte jako opiaty skarbowe i odwrotnie, opiaty sądowe, potwierdzenie odbioru, rachunki i papie-ry wartoaciowe, opiaty konsularne, opinie bieglych, inne wartorci skarbowe.

O ile mi wiadomo, nie ma polskiego katalogu znaczków skarbowych i sądowych, podczas gdy katalogi Scotta czy Yvert et Teillier prowadzą te działy od lat. Pierwszy zaś specjalistyczny kata-log ukazał się w 1905 r. we Francji („Catalogue priscurant de trimbres fiscaux" Forbin L'Hos-te).

Namawiam gorąco: poszukajcie w starych zapasach znaczków i dokumentów, które nad-ają się do zbioru z zakresu filatelistyki skar-bowej. Takie zbieractwo jest ciekawe i obejmuje duży zakres materiałów. Warto się nim zająć. Czekam na listy zawierające dalsze informacje.

;-:SS(18!..pqY?Y*TAR'ACWIE ----.Patiaris 2031,i 191 0

72sda ,

-kfa.-0;i.bo'" •

') Fot.1-16 podaję za angielskim mie-sięcznikiem Stamp Mail (X.91) Na fot.1 opłata pobrana w 1684 we Francji przez Urząd w Dep. Dijon W wysokości 6 sols. Fot.2 - opłata pobrana przez Notariusza w Dep. Pa-ryż w 1695 r., w wysokości 8 sols.

.!..'Pelhómocriidif7o j-rók-6-ów.` e

17 Polski znaczek opiaty skarbowej z 1919 r. za I K. (fot.16). Polskie maczki opłaty sądowej i stemplowej z I 933r. (folii).

85

4........9 .9...-..., i; fu°, .1; . !: 18 90q ii 9;1 „ .1; .: ;i 19 000 igA, . "$/ ns,,-------. * -t'

• /., 0-

L,:_a., n'L.£, tr.../ ,.,

'-'T.;"•-,L;>;-,,,.-.. ,'"-,";'.',') -'

CKATEAU DE CHEVERNY

RUD MIR 1 PERSOM Prix :150 fr._

1,1\

86

Francuska opłata od weksla z 1864 r. za 15 cent. (fot.4) i z 1871 r. (fot 5), francuskie znaczki opiaty skarbowej z 1862 r. za 2F. (fot. 6) i z 1921 r. za 3,60 F. (fot 7), francuskie pokwitowania kolejowe z 1891 r. za 70 c.(Fot 8), angielski znaczek opłaty konsularnej 50 - Ł. (fot.9). Angielski znaczek opłaty od ubezpieczenia na życie - 1 permy (fot. 10). Kanadyjska opłata akcyzy (od papierosów, 50 c.fot. 11). Pobranie opłaty skarbowej, 7 F., od biletu wejścia do Zamku Chevemy (fot.12).

Angielska opłata sądowa - 1 S. (fot. 13) Francuska opłata skarbowa na 5 F. i węgierska za 10 Ft. (fot. 14 i 15). Polówka 5 F. zn. opiaty skarbowej Francji, dla oznaczenia opiaty 2,50

F. na akcie urodzenia (fot18). Przedruk francus-kiego m. skarbowego z 60 c. na 50 c. (fot. 19). Znaczki pocztowe Martyniki i Togo, przedru-kowane na znaczki skarbowe (fot. 20 i 21). Kanadyjski zn. opiaty sądowej 20 cts. (fot. 22). Kanadyjski za. opiaty skarbowej za 3 dol. (rachunki-weksle, fot. 23). Przedruk znaczka skarbowego z Algierii (fot. 24). jako opłata za polowanie (przednik z 1944 r.).`•

JAN ZA1§0ROWSKI

Przedstawiciel PZF w podkomisji FIP ds Filatelistyki Skarbowej

••) fot. od 17 do 24 pochodzą z czasopisma „La Philatelie Franęaise" nr 450 (XII 1991).

POD ROZWAG Ę AUTOROM przyszłego katalogu specjalizowanego

Wziąłem sobie do serca i na serio potrak-towałem apel Zespołu Redakcyjnego ds opraco-wania nowego katalogu specjalizowanego, ogłoszony w „Filateliście" - nr 4/91, przy okazji opublikowania artykułu „Nowe propozycje cen znaczków pocztowych". Postanowiłem więc nań odpowiedzieć, mimo wątpliwości czy od-niesie to jakikolwiek pożądany skutek, bowiem od dawien dawna przy rożnych okazjach zgłaszałem zastrzeżenia, że sposób w jaki doko-nano wycen w IV rozdziale „Obce poczty na ziemiach polskich w XVIII i XIX wieku," - „Poczta Austriacka" jest niewłaściwy. Moje uwagi były wysluchiwane bez żadnych za- strzeżeń potakiwano mi, ale w ostateczności nie uwzględniano ich w wydawanych kolejno katalogach specjalizowanych.

Grzechem zasadniczym tej części katalogu jest poiączenie wyceny stempli z okresu prze-dmaczkowego ze stemplami stosowanymi po wprowadzeniu do obiegu pierwszych znaczkow Austrii (01.VI.1850 r ).

Inną funkcję spełniał stempel w okresie prze-iznaczkowym a inną, dodatkową po ukazaniu aię znaczka. O ile o wartości stempla prze-d znaczkowego generalnie decyduje rzadkość jego stosowania, wyraźne odbicie, kolor i kon-dycja samej przesyłki, to w przypadku stempli, którymi kasowano znaczki, cena zależy od tego, na którym z kolejnych wydań poczty austriac-kiej, stempel się znajduje. W konsekwencji o wartości stempla decyduje maczek określone-go wydania (oczywiście, jeżeli stempel jest kolo-rowy, to wartość jego wzrasta itd).

To co napisałem nie jest specjalnie odkryw-cze, jako że w ten właśnie sposób światowe i austriackie katalogi stempli dokonują ich podziału, kwalifikacji i wyceny. I tak katalog Edwina Muellera „Handbook of the Pre-Stamp

of Austria", wydany w 1960 r., w Nowym Jorku odnosi się wyłącznie do okresu przedznacz-kowego.

Tego samego autora - „Katalog der Entwer-tungen von Osterreich und Lombardei-Vene-ben auf den Freimarken-Ausgaben 1850, 1858-59, 1860-1861, 1863 und 1863-1864 r." wydany w 1961 r. w Wiedniu odnosi się wyłącznie do stempli, które zostały odciśnięte na maczkach pierwszych pięciu wydań. W 1967 r. ukazał się obszerny katalog Wilhelma Kleina

Die Postolischen Abstempelungen und andere Antwertungsarten - auf den Osterreichischen Postwertzeichen Ausgaben 1867, 1883 und 1890", który z kolei dotyczy tych trzech wydań.

Jeśli się wspomni o katalogu Ludwika Stein-bacha z 1962 r, który (częściowo opublikowany w „Filatelikie") dotyczył „Przedfdatelistycz-nych pieczątek pocztowych Galicji i Bukowiny w latach 1772-1850" to naprawdę trudno zro-zumieć po co dokonano tego zamieszania w Ka-talogu Specjalizowanym.

Jest to chyba wada narodowa - wymyślanie czegoś, co już dawno wymyślili inni, a co my po swojemu robimy źle. Moim zdaniem nie zga-dzają się ceny podane w Katalogu. Specjalizo-wanym z cenami Katalogu Muellera ani ze skalą stopni rzadkości występowania stempli, który podaje L. Steinbach (prawdę mówiąc są także rozbieżności w wartościowaniu stempli między Muellerem a Steinbachem). W końcu nie ustrzeżono się takich błędów jak pokazanie na rysunku stempla, który nigdy nie istniał („Myślenice 16 Apr" w ramce), ale to już tak na marginesie.

Klasyfikacja typów jest nie do przyjęcia i sprowadza się do granic absurdu. Pomijając zasadnicze merytoryczne cechy stempla, jak przykładowo „stemple miejscowości ze stemp-

87

lem polecenia stanowiące jedną całość, stemple negatywowe i inne o szczególnych cechach", podporządkowuje się klasyfikację .stempli według istotnej, ale drugorzędnej ich cechy - kształtu stempla. Skądinąd wiadomo jak do tego mogło dojsć, po prostu autorzy tego opra-cowania chcieli systematykę stempli „Królest-wa Polskiego" przetransplantować do „Gali-cji", ale to jednak zupełnie nie to samo.

Na zakończenie ! Rozdział „Poczta Austriac-ka " winien być podzielony na Galicję i Śląsk Austriacki (chodzi tu o tę część Śląska Austriac-kiego - zwanego też „Cieszyńskim", który po rozpadnięciu Austrii wrócił w granice Państwa Polskiego).

Rozdział „Poczta Wolnego Miasta Krako-wa" winien zmienić brzmienie na „Poczta w Wolnym Mieście Krakowie" - i być zupełnie inaczej zredagowany, gdyż po prostu w obec-nym swym brzmieniu, nie oddaje rzeczywistości i jest w niektórych stwierdzeniach niepraw-dziwy.

Skoro w katalogu jest mowa o Poczcie Saskiej to warto też wspomnieć, że na ziemiach polskich (obecnych) działała też poczta węgierska (Spisz, Orawa) i słowacka (1940-44).

Nie czuję się w pelni kompetentny, ale moim zdaniem również nie jest właściwa klasyfikacja stempli przedznaczkowych Prus.

Na zakończenie wyznam szczerze, że moim wielkim marzeniem jest doczekać się „Spec-jalizowanego Katalogu Znaczków Polskich", który podobnie jak inne katalogi specjalizowa-ne europejskie - posiadałby rozróżnienie cen dla każdego znaczka indywidualnie w zależności od następujących kryteriów: maczek w idealnym stanie, maczek z naruszonym klejem (podle-pki), znaczek stemplowany, maczek na liście.

Na początek można by w ten sposób dokonać wyceny znaczków wydanych od 1918 do 1950 r. oraz (wyjątkowo) niektóre wybrane pozycje wydane po 1950 r. Aktualny katalog wprawdzie podaje ceny znaczków na listach, ale stosuje tu nazbyt uproszczoną, aby nie powiedzieć prymi-tywną, metodę, a mianowicie ustala jednakowy mnożnik dla wszystkich znaczków jakie wcho-dziły w skład serii.

Taka forma wyceny jest konieczna jeżeli kiedyś w ogóle filatelistyka polska zdobędzie się na „katalog listów", gdzie będzie się wyceniać znaczki występujące na przesyłkach pojedyn-czo, wielokrotnie i w połączeniu z innymi znacz-kami.

Takie katalogi na pewno podniosłyby po-ziom polskiej filatelistyki, gdyż stworzyłyby motywacje przebudowy tych zbiorów, które obecnie uważa się za zamknięte - kompletne, wzbogacając je o dokumentację pocztową. Poza tym poprzez zróżnicowanie cen zostałby pobu-dzony rynek filatelistyczny, a zatem także i uat-rakcyjnienie filatelistyki.

W tym kontekście przyznam się szczerze miałem nadzieję, ze ostatnio wydany „Katalog znaczków pocztowych ziem polskich 199V1992", którego współautorem jest Lesław Schmutz, w jakimś ograniczonym stopniu (bo nie jest to katalog specjalizowany) uczyni wyjątek dla kilku znaczących wydań znaczków polskich, których udokumentowany obieg po-cztowy zdecydowanie podnosi wartość, i wyceni je tak jak na to zasługiwały, a nade wszystko po to, by dać dobry przykład na przyszłość.

JANUSZ ADAMCZYX

Szkoda, że tak się nie stało. Redakcja.

Jan Paweł II w filatelistyce ez.xvi

Dodatkowo z okazji VI Światowego Dnia Młodzieży zorganizowanego w Częstochowie poczta przygotowała dwie całostki wydane 15.V111.1991 r.

kopertę z wydrukowanym makiem opiaty o nomi-nale 1000 zI przedstawiającym widok Jasnej Góry według ryciny z 1694 roku. Cena sprzedażna koperty 1170 zl. Nakład 1 mln sztuk. Projektował J. Wysocki.

kartkę pocztową z wydrukowanym znakiem opiaty 700 nI. Po lewej stronie znaku opiaty przedstawiono grupę osób trzymających sic za ręce oraz napis „VI ŚWIATOWY DZIEN MŁODZIEŻY Częstochowa 1991" Nakład 1,5 mln. szt. Projekt J. Wysocki.

Kasowniki okolicznościowe: 31 V 1991. Kielce I. Krajowa Wystawa Filatelis-

tyczna „Totus Tuus - Kielce 191", okrągły o średnicy 35 mm, w środku, w stylizowanym maczku, herb Jana

Pawia II, pod nim napis na wstędze: „Totus Tuus" i „Kielce 1/1991.05.31", dokoła tekst: „KRAJOWA WYSTAWA FILATELISTYCZNA".

1 VI 1991 (FDC). Koszalin. Portret Ojca Świętego i dokoła napis: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA II W POLSCE/KOSZALIN I. 1991.06.01".

2 VI 1991. Rzeszów 1. Portret Ks. Biskupa Józefa Sebastiana Pelczara (1842-1924), gałązka oliwna i tekst: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA II W POLSCE 1991 r. / BEATYFIKACJA KS. BIS-KUPA J.S. PELCZARA / 1991.06.02 / RZESZÓW

2 VI 1991. Przemyśl I. Fasada katedry pod we-zwaniem Najświętszej Maryi Panny i Św. Jana Chrzciciela w Przemyślu, dokoła napis: „IV WIZY-TA PAPIEŻA JANA PAWŁA II W POLSCE 1991 r. /1991.06.02/Przemyśl 1".

88

2 VI 1991. Olsztyn 13. Krajowa Wystawa Filatelis-tyczna„Świadeetwo Prawdy". W kole o średnicy 30 mm nieco zmieniona reprodukcja „znaczka Poczty Solidarności", przedstawiającego Jana Pawła II z rękoma uniesionymi w geście błogosławieństwa, faksymile podpisu i herb Ojca Świętego, napis: „16 PAZDZIERNIK 1978" i „Solidarność" oraz godło autora: „VICTOR". Na zewnątrz kola tekst: „Krajo-wa wystawa filatelistyczna / świadectwo prawdy". w kole pod znaczkiem: „OLSZTYN-13/1991.06.02".

„Znaczek" na stemplu pochodzi z „bloku" wyda-nego przez „Solidarność" w Olsztynie, w serii „Pol-skie miesiące", w nakladzie 10 tys. egzemplarzy. Projekt kasownika wykonal Wiesław Wachowski.

3 VI 1991. Lubaczów 1. Fasada Katedry pod wezwaniem Błogosławionego Jakuba Strzemię w Lu-baczowie i napis: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA II W POLSCE 1991 r. / 1991.06.03 /LUBACZÓW".

3 VI 1991. Kielce I. Loggia wejściowa Palacu Biskupów Krakowskich w Kielcach oraz napis: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA II W POLSCE 1991 r./ 1991.06.03/ KIELCE I".

4 VI 1991. Radom 1. W środku napis „RADOM" z flagą Polski na literze „M", symbolizujący protest robotników Radomia w czerwcu 1976 roku, oraz stylizowany Krzyż Święty i gałązka, dokoła tekst: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA II W POLSCE 1991 r/ 1991.06.04/RADOM 1".

4 VI 1991. Łomża 1. W środku krucyfiks z pas-torału Ojca Świętego, dokola napis: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA II W POLSCE 1991 r. /1991. 06.04/Łomża I.

5 VI 1991. Białystok 1. Na kasowniku portret Blogosławionej Bolestawy Marii Lament (1862-1946), założycielki Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Św. Rodziny, dokoła napis: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA II W POLSCE 1991 r. /BEATYFI-KACJA SŁUGI BOŻEJ BOLESŁAWY MARII LA-MENT/1991.06.06 / BIAŁYSTOK 1".

6 VI 1991. Olsztyn 1. Chrzcielnica barokowa i na-pis: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA II W POLSCE 1991 r. /1991.06.06/ BIAŁYSTOK".

7 VI 1991. Włocławek I. Fragment obrazu Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, znajdującego się w kap- licy Sióstr Karmelitanek Bosych w Kaliszu-Niedźwiadach, dokoła napis: „IV WIZY-TA PAPIEŻA JANA PAWŁA 11 W POLSCE 1991 r. / 1991.06.07 / WŁOCŁAWEK r. Jan Paweł II dokował koronacji tego obrazu 7 VI 1991.

7 VI 1991. Płock L Figura Matki Boskiej z Chrys-tusem, dokoła napis: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA II W POLSCE 1991 r./ZAMKNIĘCIE 42 SYNODU DIECEZJALNEGO / 1991.06.07 PLOCK 1". 8 VI 1991. Warszawa 40. Fragment Zamku

Królewskiego w Warszawie i napis: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA 11 W POLSCE 1991 r.

SPOTKANIE JANA / PAWŁA II /Z PREZYDENTEMIRZECZPOS-POLITEJ/POL-SKIEW LECHEM / WAŁĘSĄ/ 1991.06.08/ WARSZAWA 40".

8 VI 1991. Warszawa 4. Stylizowany Krzyż Święty v wpisanym pastorałem i mitrą biskupią oraz znak

Synodu, dokoła napis: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA H W POLSCE 1991 R./OTWAR-CIE 11 OGóLNOPOLSKIEGO SYNODU PLENA-RNEGO/DRUGI POLSKI SYNOD PLENARNY

/1991.06.08/WARSZAWA 4".. 9 VI 199L Warszawa I. Portret Franciszkanina,

Błogosławionego Rafała Chylińskiego (1694-1741), „Ojca ubogich", dokola napis: „IV WIZYTA PA-PIEŻA JANA PAWŁA 11 W POLSCE 1991 r. / BEATYFIKACJA SŁUGI BOŻEGO RAFAŁA CHYLIŃSKIEGO / 1991.06.09./WARSZAWA 1".

9 VI 1991. Warszawa 1. Samolot oraz symbol Polskich Linii Lotniczych LOT, dokoła napis: „IV WIZYTA PAPIEŻA JANA PAWŁA II W POLSCE 1991 r. / PRZELOT PAPIEŻA JANA PAWŁA II WARSZAWA-RZYM /1991.06.09 / WARSZAWA 1".

Projektantem kasowników (z wyjątkiem Olsztyn 13 i Kielce 1 - 31 V 1991) jest artysta plastyk Janusz Wysocki.

13 VIII 1991. Łódź 1. Wystawa filatelistyczna „Caritas et Pax". Na rysunku ręce Ojca Świętego z krucyfiksem oraz napisem: „Łódź. 1. 1991.08.13 / WYSTAWA FILATELISTYCZNA / caritas / et pax".

15 VIII 1991. Częstochowa 1. Wystawa filatelis-tyczna dla uczczenia VI Światowego Dnia Młodzieży. Na kasowniku wieże klasztoru jasnogórskiego oraz napis: „JAN PAWEŁ II Z MŁODZIEŻĄ ŚWIATA / WYSTAWA FILATELISTYCZNA / CZĘSTO-CHOWA 1/1991.08.15".

Ponadto z okazji VI Światowego Dnia Mło-dzieży-Częstochowa 1991 stosowano w dniu 15 VIII 1991 roku w Urzędzie Pocztowym Częstochowa 1 ka-sownik przedstawiający grupę osób trzymajucych się za ręce o tręści „VI SWIATOWY DZIEN MŁO-DZIEŻY CZĘSTOCHOWA 1. 1991.08.15" (Reprodukcje opisanych kasowników z I Etapu wizy-ty zamieściliśmy w „Filateliście" ur 5 i 6 / 1991).

Frankatury mechaniczne: 31 V 1991.25-007 Kielce. Krajowa Wystawa Filate-

listyczna „Totus Tuus - Kielce '91". W datowniku: „25-007 KIELCE/31 5 91/5", po prawej stronie znak opiaty, po lewej okolicznościowa nakładka. W rysun-ku dwa stylizowane znaczki, na jednym Jan Paweł II w stroju pontyfikalnym z krzyżem pasterskim i prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, na drugim fasada Muzeum Narodowego, dawnego Pałacu Bis-kupów Krakowskich, w Kielcach ora»napis: „KWF

/Totus Tuus / KIELCE '91 / 31.05 - 10.06". Kolor czerwony.

14 VIII 199] . Łódź 47. Spotkanie Papieża Jana Pawla II z Młodzieżą Świata. W datowniku: „ŁÓDŹ 47/.79./14.8.91", po prawej stronie znak opiaty, po lewej okolicznościowa nakładka z portretem Ojca Świętego z rękoma złożonymi w modlitwie, obok napis: „Otrzymaliście/Ducha / przybrania za Synów / Rz 8, 15 / 14-15 VIII 1991 r. / SPOTKANIE PAPIEŻA JANA PAWŁA II Z MŁODZIEŻĄ ŚWIATA ". Kolor czerwony (cdn).

WŁADYSŁAW ALEXJEWICZ WOJCIECH HENRYKOWSKI

89

EXPO 'BE 9EVILLA

ERA OOKIb YÓ

nowo ści ci POLSKIE EXPO '92 SEVILLA

Era odkryć W uzupełnieniu zapowiedzi z numeru 3 „F"

(str.59) informujemy, że oprócz 4 maczków pocztowych (p.okładka) upamiętniających udział Polski w światowej Wystawie Expo '92 w Scvilli — 3 maja, w tzw. Dniu Polskim na Wystawie—Poczta Polska wprowadzi do obie-gu również znaczek pocztowy w formie bloczka, wartości 5000z1z podobizną Kazimierza Funka.

Ur. 23 II 1884 r. w Warszawie, biochemik, ukończył studia w Szwajcarii, pracował we Francji, Niemczech, Anglii, Polsce — w Państwowym Zakładasz Higieny, najdłużej w USA. W 1912 r. wyodrębnił z otrąb ryżowych substancję, której brak powoduje chorobę beri-beri i nazwał ją witaminą. Twórca nauki o tych związkach. Opublikował ponadto 200 prac nauko-wych m.in. w 1924 r.znane dzieło „Die Vitamine". Zmarł w 1967 r.

Znaczki wydrukowano techniką rotograwiurową, na papierze kredowanym, w formacie 39,5 x 31,25 mm, w nakładzie po 2 mln. sztuk każdej wartości. Znaczek w formie bloczka - 1,3 mln. sztuk.

W dniu wprowadzenia znaczków do obiegu będą w sprzedaży 3 rodzaje FDC, opatrzone datownikiem okolicznościowym, stosowanym w upt.Warszawa 1.

Znaczki, koperty i datownik zaprojektował art. plastyk Janusz Wysocki.

EUROPA CEPT

Rocznica odkrycia Ameryki 5 maja Poczta Polska wprowadzi do obiegu

dwa znaczki pocztowe wartości 1500 i 2000 zł emisji Europa CEPT — rocznica odkrycia Ame-ryki (p.okładka i zapowiedź w nr 3 „F", str.59), przedstawiające Krzysztofa Kolumba, jego sta-tek „Santa Maria"i mapę z 1500 r Juana de la Colty.

Znaczki wydrukowano wielobarwną tech-niką offsetową, na papierze kredowanym, w fo-rmacie 51 x 39,5 mm, w nakładzie po 2 mln. sztuk każdej wartości.

W dniu wprowadzenia znaczków do obiegu będzie w sprzedaży FDC, opatrzona datow-nikiem okolicznościowym, stosowanym w upt. Warszawa 1.

Znaczki, kopertę i datownik zaprojektował art. plastyk Janusz Wysocki.

Stemple okolicznościowe

Centralny Zarząd Poczty Polskiej warazil zgodę na stosowanie

4 IV w Upt. Siedlce I — datownika: IX Krajowy Zjazd Związku Ochotniczych Straży Pożarnych.

5 IV w Upt. Gdaósk I — datownika: W hołdzie obrońcom Poczty Polskiej w Gdańsku.

24 IV w Upt. Gniezno 1 — datownika: Spotkanie pokoleń Harcerstwa Wielkopolskiego.

3 V w Upt. Jastrzębie Zdrój 5 — datownika: Okręgowa Wystawa Filatelistyczna „Silesiana '92".

4 V w Upt. Warszawa I — datownika: 50 - lecie Armi Krajowej, strażacy polscy swoim żołnierzom.

7 V w Upt. Prawka (46-320) — datownika: 600 - lecie nadania praw miejskich.

7 V w Upt. Warszawa 1— datownika: Międzynaro-dowe Targi Filatelistyczne Essen'92.

8 V w Upt. Kielce I — datownika: Mistrzostwa świata ENDURO 50 Rajd świętokrzyski.

8 V w Upt. Warszawa I — datownika: Udzial Strażaków w Powstaniu Warszawskim.

5 !,11.5,74,;,=. Mi 2.50

nowości

ZAGRANICZNE ANDORA franc. 3.11. Zimowe

Igrzyska Olimpijskie. 2 maczki: 2,50 F (slalom); 3,40 F (łyżwiarst-wo).

13 III. Kaplica Sam Roma dels Villars. 1 znaczek 2,50 F.

13.111. Igrzyska Małych Państw Europejskich. 1 znaczek 2,50 F.

AUSTRIA. 3.1. Igrzyska Olimpij-skie. I znaczek 7 Sz. (na tle kolek olimpijskich płatek śniegu i rozeta z napisami; Albenville, Barcelona).

3.1. 100 lat Związku Pracow-ników Prywatnych. I maczek 5,50 Sz. (grupa uśmiechniętych osób).

5.11. 100 lat sportu ludzi pracy. 1 znaczek 5,50 Sz (obraz Ch. L. Attersee).

5.11. Cuda Natury. 1 maczek 5 Sz („Hohlen Stein"- skała z prześwi-tem).

BELGIA. 9.111. Rzemiosło. 3 maczki: 10 F (dywany); 14 F (sztućce); 27 F (szlifierstwo).

BRAZYLIA. 12.1. Architektura sakralna. 2 znaczki x 250 cis (kated-ra prezbiteriańska w Rio de Janeiro, 1862; kościół baptystów w Niteroi, 1892).

28.1. Igrzyska Olimpijskie, Bar-celona. 2 znaczki: 300 cis. (Afranio Costa - srebrny medalista w strzela-niu, Antwerpia 1920); 2500 crs. Gu-ilherme Paraense - zloty medalista w strzelaniu).

CSRF 5. III. 400. rocznica uro-dzin J. A. Komenskiego. I maczek 10 Kcs (J. A. Komensky, pedagog).

DANIA 13.11. Muzeum Narodo-we. 4 maczki: 3,50 DKr (waza

Skarpsalling, 3200 p.n. Chr.); 4,50 DKr(tancerz z Grevensvaenge, 1000 p.n. Chr.); 4,75 DKr (patera z Gundestrup); 8,25 DKr. ( grot z Hindsgavl, 2000 p. n Chr.),

EGIPT. 24.X.91. Walka z anal-fabetyzmem. I maczek 10 p ( pisząca kobieta, przekreślony odcisk palca). 24.X.91. Bezdomni. 1 maczek 10 p (sylwetki ludzi pod daszkiem z dloni).

24.X.91. Normalizacja 1 znaczek 10 p (emblemat Egipskiego Urządu Normalizacji).

FINLANDIA. 4.II. Od Alberivi I-le do Barcelony. 2 znaczki: 2,10 Mk (bieg narciarski); 2,90 Mk (plywa-nie).

2.111. Kwiaty. 2 znaczki dla listów I i II klasy. (Trollius europaeus; Hepatica nobilis).

FINLANDIA-Wyspy Alandzkie. 2.111.92. Kongres Przylądka Horn. 1 znaczek dla listów 1 klasy. (mapa, żaglowiec).

2.111. Malarstwo. I maczek dla I klasy. („Frans Peter von Knor-ring", teolog, minister, obraz Karla E. Janssona).

FRANCJA.9.111. Dzień znaczka. I znaczek 2,50+0,60F (urząd po-cztowy). Wydany także w karnecie : 6 maczków + 2 przywieszki.

3.IV. Igrzyska Olimpijskie. 1 znaczek 2,50 F (bieg).

GIBRALTAR. 6.11. Odkrycie Ameryki.4 znaczki w parkach: 2x24 p (K. Kolumb, „Sama Maria" ma-pa, „La Nina"); 2x34 p (mapa, „La Pinta": marynarz).

6.11:40 lat panowania Elżbiety II. 5 znaczków: 4; 20; 24; 44; 54 p (królowa).

HISZPANIA. 22.X1.91. Boże Narodzenie. 2 maczki: 25; 45 ptas (sceny biblijne).

12.XII.91. Wystawa filatelistycz-na „Exfilna". I bloczek 25 ptas (rysunek Goyi).

16.X11.91. Zabytki. 4 maczki: x 25 ptasi (Park Narodowy w Gara-jonay; Brama i most Alcantara w Toledo; Katedra w Sewilli; Dom w Salamanca).

27.X11.91. Nauka i technika. 2 mamki: 25 ptas (gen. Ibanez de (bero, geodeta); 55 ptas (badanie Antarktydy).

20.1. Sławne kobiety. 1 znaczek 25 ptas (Margania Xi rgu, aktorka).

14.11. Sewilla '92. I maczek 25 ptas (rysunki dzieci).

HONGKONG. 22.1. Rok Mai-ny. 4 maczki: 80c; 1,80; 2,30; 5 d. (rysunki przedstawiające mal-PY)

ISLANDIA. 20.11. Sport. 2 ma-czki x 30 Kr (siatkówka; narciarst-wo).

JUGOSLAWIA. 29.1. Malarst-wo. 1 znaczek 5 din. (portret rewo-lucjonisty macedońskiego, Goce Delóva, mat. Marina K alezić-Kraji-nović).

8.11. Albertville, 2 maczki: 80 din (saneczkarstwo); 100 din. (nar-ciarstwo akrobatyczne).

KANADA. 27.XII.91. 40 lat pa-nowania Elżbiety II. 2 znaczki x 42 c. (królowa Elżbieta II; flaga Kana-dy na tle krajobrazu).

27.XII.91. Flaga Kanady. 1 zna-czek 42 c.

27.XII.91. Drzewa owocowe. 3 maczki: 48 c. (jabłoń); 65 c. (orzech); 84 c. (śliwa).

KUBA. 15.X.91. 100 lat od opub-likowania książki „Versos sencil-los". I znaczek: 50 c. (Jose Marii y Perm, autor książki).

20.X[.91.200. rocznica rewolucji haitańskiej. 1 znaczek 50 c. (Tom-saint Louverture).

LIECHTENSTEIN. 2.111. Igrzy-ska Olimpijskie, Barcelona '92. 3 maczki: 50 Rp (sztafeta); 70 Rp (kolarstwo); 2,50 F (judo).

2.111. Europa-CEPT. 2 znaczki: 80 Rp (rysunek Azteków); 90 Rp (Nowa Ameryka).

9

(Pielone formosana): 12 dol (Elaea-gnus oldhamii).

U.S.A. 11. I. Olimpiada Zimowa. 5 znaczków x 29 c (hokej, taniec na lodzie; bieg lyżwiarski; zjazd; bob-sleje).

24.1. gwintowa Kolumbijska Wy-stawa Znaczka Expo '92. I znaczek 29 c (reprodukcja znaczka Yv 82 z 1893 r „Lądowanie Kolumba").

31.1. W.E.B.D u Bois. 1 znaczek 29 c (Du Bois, pisarz, historyk, naukowiec).

611. „Miłość ". I znaczek 29 c (serce w kopercie, zamiast listu; znaczek na dzień zakochanych 14 II).

WŁOCHY. 30.1. Sport. 1 zna-czek 600 L (bieg maratoński).

ZSRR 2.X.91. Lot kosmiczny ZSRR-Austria. 1 znaczek 20 kop.(kula ziemska).

4.X.91. Narodowe zwyczaje; 15 znaczków x 15 kop. (ostatki, Rosja; narodziny na Ukrainie, święto Ku-paly, Białoruś; Jola-bajram, Uzbe-kistan; kokpar, Kazachstan; beri-kaoba; Gruzja ; nowruz; Azer-bajdżan; święto wierzby, Litwa; pluguszorul, Mołdawia; ligo; Łot-wa; kiz kuumai, Kirgizja; nowruz, Tadżygistan; ambarcum, Armenia; chasil - toffi, Turkmenia; nowy rok-Estonia).

113(.91. Zwycięstwo sil demo-kratycznych. 3 znaczki x 7 kop. 1 blok 50, kop. (Władimir Usow; Ilia Kriczewski; Dmitri Komar; ba-rykady przed Bialym Domem w Moskwie.)

29.3191. Pierwszy Preezydent Rosji, 13.Jekyn. 1 znaczek 7 kop. (Flaga Rosji, budynek Najwyższej Rady Rosji).

19.X1.91. Narodowe instrumenty muzyczne. 3 znaczki x 10 kop. (mołdawski, totewski, kirgiski).

19.X1. 91. „Pokój Narodom Zie-mi." I znaczek 5 r. (identyczny, jak z roku 1984).

3.X11.91. Z Nowym Rokiem. 1 znaczek 7 kop. (gałązki, przy-brane zabawkami, prezenty).

12. XII. 91, Historycy. 4 znaczki x 10 kop. (W.I.Tatiszczew; N.M. Karamzin; S.M.Solowiew, W. O. Kijuczewski)

2111. Góry. 1 maczek 1,60 F (Schwarzhom).

MALAWL 26.13191. Owady. 4 znaczki: 20 t (Nomadacris septem-fasciata); 60 t (Curculionidae); 75 t (Disdercus nigrofasciatusk 2 K (Mylabris amplectens).

26.X1.91. Boże Narodzenie. 4 znaczki: 20; 60; 75 t; 2 K (sceny biblijne).

PERU. 26IX.91. 300 lat Uniwer-sytetu San Antonio. 3 znaczki: 10 c (roślina - Siphonandra elliptica); 20 c (Manuel de Mollinedo y An-gulo, • założyciel uniwersytetu); I S (godło uniwersytetu).

3.X11.91. Boże Narodzenie. 2 znaczki x 70 c (Madonna z Dzie-ciątkiem).

Portugalia - MAKAU.29.X1.91. Boże Narodzenie. 4 znaczki: 1, 70; 3; 3,50; 4,20 pies (rysunki związane ze świętami).

ST. PIERRE ET MIQUELON. 10.11. Igrzyska Olimpijskie. I zna-czek 5 F. (łyżwiarstwo).

TAJWAN.27.IX.91. Aktywny odpoczynek. 4 znaczki: 2 dol. (wspi-naczka górska); 3 dol. (wędkarst-wo); 7,50 dol. (obserwacja przyro-dy); 10 dol. (łowienie krabów).

2.X.91. Latarnie morskie. 4 zna-czki: 50 c. (Tungchi Yu); 3,50 dol. (Chilni Pi); 5 dol. (Fuk wei Chiao); 12 dol. (Tungcbu Tao).

30.X.91. Stare malarstwo chińskie. 2 znaczki + bloczek 5; 20; 20 dol. (pawie)

303(1.91. Nowy Rok. 2 znaczki: 3.50; 13 dol (rysunki przedsta-wiające małpy). ł arkusik.

12.X11.91. Rośliny. 4 znaczki: 3,50 dol (Kalanchce garambiensis); 5 dol (Pieris miwanensis); 9 dol

Plany emisyjne KUBA

15.1. Igrzyska Olimpijskie Alber-tville I blok

20.1. Igrzyska Olimpijskie Barce-lona - 6 znaczków + 1 blok

10.11. Ochrona środowiska (flo-ra, fauna) - 4 znaczki

10.IH. Stowarzyszenie Kynologi-czne - 7 znaczków + 1 blok

4.IV. Związek Młodych Komu-nistów, 30 lat - 1 maczek

10.IV. Rewolucyjna Partia Kuby, 100 lat - I znaczek

14.1V. Odkrycie Ameryki (trans-port) - 2 znaczki

17.1V. Międzynarod. Wystawa Filatel. Granada - 6 znaczków

15.V. Ryby - 5 znaczków 5.VI. MWF „Olymphilex"

- 4 znaczki 20.VI. Orchidee - 6 znaczków

15.VII. Rok Turystyki - 4 znaczki 3.V111. Historia Latynoamery-

kańska - 20 znaczków + ark. 10.IX. Samochody - 6 znaczków 18.IX. Wystawa Filatel. Tematy-

cznej, Genua — 6 znaczków + 1 blok

10.X1. Kościoły - 4 znaczki

USA

11.1. Olimpiada Zimowa — 5 maczków

24.1. Światowa Kolumbijska Wy-stawa Znaczka Expo '92 — I zna-czek

31.1. W.E.B. Du Bois-1 znaczek 6.11 „Miłość" — I maczek 16.11. Wendell Willkie 1 znaczek - III. Flaga nad Białym Domem

— 1 znaczek - In. Earl Warren — 1 maczek

3.1V. Ba sebal — 1 znaczek 24.1V.Krzysztof Kolumb-1 blok

V/V1. Olimpiada Letnia 5 znaczków

17.V. Giełda nowojorska — I znaczek

22.y. K.Kolumb. Powtórzenie serii z 1983 r. — 5 arkusików

29.V. Kosmos — I blok 30.V. Autostrada Alaska

— 1 znaczek 1.V1. Kentucky — 1 maczek 15.V1. Ptaki — 5 znaczków VI/VII Kwiaty — 1 maczek 14.V111. II Wojna Światowa

— arkusik 10 znaczków 22.911. Dorothy Parker

— 1 znaczek 31.VH1. Theodore von Karman

1 maczek 17.D1 Minerały — 4 znaczki 28.1X. J.R.Cabrillo — I znaczek I.X. Zwierzęta — 5 znaczków 22.X. Boże Narodzenie — 2 ma-

czki

92

tpG F:LATE,.

,11.):(,)0

S55P1117 IEN OLIMPIJCZYKA

100 MEDAL OLIM NISKI

WOJCIECN 6672

aZN • POZNAN 5.111,1972

LETNIE IGRZYSKA OLIMPIJSKIE na znaczkach pocztowych

Za cztery lata obchodzić będziemy setną rocznicę wskrzeszenia igrzysk olimpijskich ery nowożytnej.

Od pierwszych Igrzysk (1896 r.) propagują je znaczki, bloki i karty pocztowe wydawane przez wiele państw, w wielomilionowych nakładach.

Początkowo znaczki o tematyce olimpijskiej wydawały tylko kraje — gospodarze Igrzysk. Dopiero po drugiej wojnie światowej zaczynają wykorzystywać te okazje również inne kraje nawet te, których sportowcy nie uczestniczyli w bojach sportowych o laury olimpijskie. Z mo-tywami olimpijskimi ukazują się znaczki, a zwłaszcza bloki o małych nakładach.

Jaskrawym dowodem takiego wykorzystania Igrzysk były Igrzyska XX Olimpiady w Mona-chium (1972 r.). Uczestniczyli w nich sportowcy ze 114 krajów, a 73 zarządy pocztowe wydały 1530 znaczków ząbkowanych, 124 znaczki nie ząbkowane i 136 bloków.Natomiast z krajów nie biorących udziału w tych Igrzyskach, 29 zarządów pocztowych wydało : 1114 znaczków ząbkowanych, 894 znaczki nie ząbkowane i 364 bloki.

Jak wykazują katalogi redakcji Michel (wy-dawca Schwaneberger GmbH), na całym świe-cie ukazało się z motywa-mi olimpijskimi około 10 tys. znaczków ząbkowa-nych, 2 900 — nie ząbko-wanych i ponad 2 650 bloków. Dochodzą jesz-cze karty pocztowe (kilka setek) i aerogramy oraz kilka tysięcy stempli po-cztowych z tematyką oli-mpijską.

Fragment arkusza pierw-szej na świecie serii olimpijs-kiej, wydanej w 1896 r.

Grecji, Eokazji pierwszych Igrzysk Olimpijskich ery no-wożytnej.

Tak duża liczba walorów filatelistycznych umożliwia komponowanie najrozmaitszych ro-dzajów zbiorów : generalnych, specjalizowa-nych, lotniczych, kart maksimum itd., nawet eksponatów z wystaw olimpijskich, które od kilku lat towarzyszą Igrzyskom.

Stemple używane z okazji zjazdu filatelistów - olim-pijczyków w 1972 r. Jeden z nich udokumentował sukces polskiego skoczka W.Fortuny, który w 1972 r. zdobyl zloty medal.

Poczta Polska po raz pierwszy wydała ma-czki olimpijskie w 1956 r. - z okazji udziału naszych sportowców w Igrzyskach Olimpijskich w Melbourne. Do dnia dzisiejszego ukazało się u nas 138 znaczków, 15 bloków, kilkanaście kart pocztowych oraz kilkadziesiąt stempli,

93

Całość pocztowa. List nadany pocztą lotniczą z Wiednia t przewieziony razem z austriacką ekipą do Helsinek.

dokumentujących udział Polaków w imprezach olimpijskich. Ciekawie emitowane walory po-cztowe wydawane przez Polską Pocztę umożliwiają utworzenie polskiej kroniki olim-pijskiej. Warto przypomnieć, że nasz znaczek pocztowy uzyskał najwyższe wyróżnienie — Grand Prix w pierwszym Konkursie Między-narodowego Komitetu Olimpijskiego, zorgani-zowanym w 1984 r., na najpiękniejszy znaczek.

Był to znaczek nr 2766, o -nominale 6.- zł, przedstawiający walkę szermierzy. światowa Wystawa Filatelistyczna „Barcelo-

na '92" towarzyszyć będzie Letnim Igrzyskom Olimpijskim i umożliwi przegląd kilkuset eks-ponatów o tematyce olimpijskiej z całego świa-

ta FABIAN BURA

Od red.: Autor tego tekstu otrzymał na wystawie pod patronatem FIP „Polska '60" pierwszy na świecie zloty medal za eksponat „Olimpiady", a w cztery lata później na M.W.F,„Verso Tokio” - złoty medal w klasie literatury za książkę „ Igrzyska Olimpijskie na znaczkach pocztowych świata", wydaną w języku niemieckim i szwedzkim.

Znaczek wydany z okazji roku olimpijs-kiego 1944 i zorganizo-wanych w obozie jenie-ckim w Woldenbergu zawodów sportowych. W tym roku miały się odbyć Igrzyska Olim-pijskie, ale ze względu na toczącą się II wojnę światową, przełożono je na później.

FILATELISTYKA MŁOD ZIEŻOWA W CHINACH

Wszyscy wiemy, że Chiny mają najwięcej ludności. Nikogo więc nie powinno zdziwić 5 milionów młodych Chińczyków, zbierających znaczki pocztowe.

Kolekcjonerów można podzielić na dwie gru-py. Pierwsza - obejmuje uczniów szkół pod-stawowych i średnich. W większości nie należą oni do Chińskiej Federacji Filatelistycznej.

Drugą stanowią studenci średnich szkół tech-nicznych i uniwersytetów, a także inni młodzi ludzie. Wszyscy zaś uczestniczą w regularnej działalności planowanej i kierowanej przez po-nad 400 młodzieżowych organizacji filatelis-tycznych różnego szczebla.

Młodzież uznano za filar całej filatelistyki. Doceniając specyfikę tej grupy ustanowiono następujące zasady: • filatelistyka młodzieżowa powinna kłaść

nacisk na rozwijanie podstawowej wiedzy filate-listycznej; • należy różnymi sposobami pobudzać zainte-

resowania młodych kolekcjonerów; • pomagać w pogłębianiu wiedzy, aby można

było uczyć się poprzez filatelistykę. Dla osiągnięcia zamierzonych celów wprowa-

dzono następujące kierunki oddziaływania: 1.Połączenie filatelistyki z

edukacj ą szkoln ą Do podręczników włączono „czytanki"

o podstawowej wiedzy i tematyce filatelistycz-nej, a w wyższych szkołach wygłaszane są odczyty na temat historii poczty, filatelistyki i zasad budowania zbiorów. Np. w Uniwer-sytecie Xia Men organizowane są specjalne kursy filatelistyczne. Spośród nauczycieli-filate-listów wybiera się najlepszych i powołuje ich na instruktorów. Ich zadaniem jest rozwijanie po-zaszkolnej działalności filatelistycznej, organi-zowanie pokazów, wymiany znaczków i kore-spondencji.

11.Połączenie filatelistyki z wychowaniem spo ł ecznym

W ostatnich latach filatelistyka młodzieżowa rozwinęła się dzięki dobremu dostępowi do środków masowego przekazu, głównie telewizji. W Chinach filatelistyka porównywana jest z en-cyklopedią. Wielu informacji przedstawionych na znaczkach uczniowie nie znajdują w podręcznikach, więc sięgają do innych źródeł. W ten sposób pogłębiają swoją wiedzę.

W 1987 r. ogłoszono „Konkurs na inteli-gencję", a jego zakres obejmował naukę i kul-turę na znaczkach. Konkurs ten przebiegał na szczeblu miast, prowincji i kraju. Spośród 8 Chińczyków, ktorzy dotarli do finału, pierw-sze miejsce zajął 17-letni chłopak, a drugim został 12-letni uczeń.

III.Zróżnicowanie dzia ł a ń i us ł ug filatelistycznych

Do rozwijania zainteresowań filatelistycz-nych wykorzystywane są w Chinach również wakacje. Organizowane są różne imprezy, letnie obozy sponsorowane przez organizacje z jed-nego lub kilku regionów, lokalne pokazy znaczków. Dużym powodzeniem cieszą się też spotkania z doświadczonymi filatelistami i po-kazy jak budować zbiory. Uczniowie chętnie uczestniczą w różnych konkursach na projekt znaczka pocztowego.

Uzupełnieniem tych działań są możliwości zakupu materiałów filatelistycznych po przystępnych cenach.

FERIE ZE ZNACZ

IV.Poparcie ze strony rządu Niektóre działania filatelistyczne uzyskują

dotację od rządu. M.in. całkowicie sfinansowa-no koszty udziału w MWF w Singapurze laure-atów krajowego młodzieżowego konkursu.

Jak podkreślają Chińczycy, od wstąpienia ich Federacji do FIP w 1983 r. dostrzegają braki w swoich eksponatach młodzieżowych i widzą potrzebę badań nad rozwojem młodzieżowej filatelistyki. Zaplanowano powołanie Krajowe-go Komitetu ds Filatelistyki Młodzieżowej, aby pod ujednoliconym kierownictwem pomagać młodzieży w podnoszeniu wiedzy i budowie zbiorów na wyższym poziomie.

WOJCIECH TUZ

KLEM POCZTOWYM Komisja Młodzieżowa Okręgu PZF wspólnie

z Klubem Młodych Filatelistów przy Pałacu Młodzieży w Szczecinie zorganizowały po raz kolejny imprezę filatelistyczną pod nazwą „Ferie ze znaczkiem". Impreza odbyla się dwu-krotnie : 25 stycznia i 1 lutego. Udział w niej wzięli uczestnicy kol młodzieżowych ze Szczeci-na - i jak zwykle niezawodni, mimo mrozu - uczestnicy z Budziszewic, Dębna Lubuskiego, Kołbacza, łożnicy i Przybiernowa.

Konkursów było siedem, a dwa z nich - związane z „Maratonem Młodzieżowym - ko-lejnictwo polskie" - przeprowadzono dwukrot-nie.

Konkurs dla najmłodszych „Układankę zna-czkową" wygrała Elżbieta Zym. „Kompletowa-nie serii znaczków" najszybciej prawidłowo wykonał Waldemar Gościntak, a „OkrMlenie ząbkowania przedstawionych znaczków" bezbłędnie wykonała Beata Bartodziejska. Za-dania konkursowe „Odszukanie przedstawio-nych maczków w katalogu" (z podaniem

ŚWIATOWA WYS W tym roku w Hiszpanii, w Sewilli, odbywa

się kolejna Wystawa Światowa. Ma ona na celu ukazanie przez niemal wszystkie kraje swych osiągnięć, a tym samym obrazu obecnego świa-ta i będzie,centrum turystycznego zainteresowa-nia w tym roku. Bierze w niej udział też i Polska.

Niektóre kraje budują na takiej wystawie własne, duże pawilony, a te mniejsze, mniej zasobne, zagospodarowywują przedzielone im pomieszczenia.

Tegoroczna wystawa ma miejsce nie bez powodu w Sewilli, stolicy hiszpańskiej prowin-cji Andaluzji, z wybrzeży której, z małego portu Palos, wyruszył w 1492 r. Krzysztof Kolumb w swą pierwszą podróż odkrywczą na zachód, przez Ocean. Wyprawa ta doprowadziła do

właściwej numeracji), w tym samym czasie wykonali : Waldemar GościMak oraz Krzysztof Kielkiewlez, zaś krzyżówkę filatelistyczną pier-wsza rozwiązała - Elżbieta Zym. Piotr Sadlok najlepiej rozwiązał konkurs „Kolejnictwo pol-skie".

W plebiscycie na najpiękniejszy znaczek pol-ski z 1991 r. brali udział wszyscy uczestnicy imprezy, a osobno - opiekunowie kól oraz goście. Młodzież wytypowała : na pierwszym miejscu blok „200 lat Konstytucji 3 Maja", na drugim - blok „Phila Nippon", a na trzecim - „VI Światowy Dzień Młodzieży". Dorośli odpowiednio : „200 lat Konstytucji", znaczek z Kolekcji im. Jana Pawła II, SWF „Phila Nippon".

Rozlosowano cenne nagrody ufundowane przez ZO PZF i osoby prywatne. Imprezie towarzyszyła „giełda filatelistyczna" oraz po-kaz kalendarzy, z repr. znaczków pocztowych ze zbiorów Szczepu Harcerzy Głuchych.

JÓZEF GRABAECZYE

TAWA W SEWILLI zetknięcia się dwóch światów i 500-lecie tego faktu jest ideą przewodnią obecnej wystawy.

Wystaw takich odbyło się już wiele na różnych kontynentach, a kraje organizujące propagują je w różny sposób, różnymi środ-kami, a m.in. przez filatelistykę. Wydają one okolicznościowe znaczki, bloki i całostki nie tylko wchodzące do obiegu z chwilą otwarcia samej wystawy, ale często już, jako propagan-dowe, na wiele miesięcy lub nawet rok wcześniej. Znaczki czy bloki z okazji tych wystaw wydają też inne kraje, szczególnie zain-teresowane w propagowaniu swego udziału. Na terenie takich wystaw funkcjonują urzędy po-cztowe, stosujące stemple okolicznościowe. Często już na długi czas przed otwarciem korni-

95

taty organizacyjne używają propagandowych frankatur mechanicznych lub powodują stoso-wanie odpowiednich stempli propagandowych przez pocztę.

Tradycje tych wystaw są dawne, wywodzące się z Francji, choć można zapytać: jakie to byty wystawy „światowe", skoro brało w nich początkowo udział zaledwie kilka krajów i to tylko europejskich, a służyły głównie propagan-dzie kraju organizującego je. Niemniej pierwsze znaczki okolicznościowe tego rodzaju wydała już przed niemal stu laty poczta Belgii w 1894 r. z okazji Wystawy Światowej w Antwerpii. Małe, niepozorne, mało mówiące swoim wyglądem, ale pierwsze.

Początków za§ stempli wystawowych należy szukać we Francji. Były to jeszcze czasy, gdy poczta francuska kasowała znaczki na prze-syłkach specjalnymi stemplami-kasownikami o kształcie rombów złożonych z punktów, przy czym używane w Paryżu miały w środku litery rozróżniające A do N. Natomiast nie na znacz-kach, lecz obok nich, przykładano na prze-

ZNACZEK BAWI Spróbuj rozwiązać

syłkach stemple-datowniki, koliste, dwuobrącz-kowe, z datą w środku i nazwą urzędu po-cztowego w otoku. Pierwszy datownik wysta-wowy stosowano w Paryżu niemal 150 lat temu, bo w 1855 r., w placówce pocztowej działającej na wystawie zwanej szumnie „światową". Miał on w otoku napis: Exposition Universelle-Po-stes ( = Wystawa Światowa-Poczta), a same znaczki kasowano normalnymi kasownikami paryskimi. Natomiast na następnej takiej wy-stawie, też w Paryżu, w 1867 r., w urzędzie na jej terenie nie tylko stosowano datownik z takim samym napisem, ale i używano własnego kaso-wnika z literami EU w środku, co było skrótem od Exposition Universelle. 1 znów skromne, niepozorne, ale pierwsze.

(As)

Na okładce pokazujemy dwa znaczki pocztowe wydane przez Pocztę Polską, emisji Europa — rocz-nica odkrycia Ameryki. Na temat Europejskiej Kon-ferencji Poczty i Telekomunikacji CEPT, przyjęcia do niej Polski i maków pocztowych Europa CEPT pisaliśmy w nr 12 „F" z 1990 r., str. 195.

1. Z jakich polskich znaczków pocztowych utworzono ten pociąg ? Należy podać numery katalogowe znaczków.

Nagroda : 100 szt. kasowników okolicz-nościowych.

2. Poruszając się ruchem konika szachowego odczytać rozwiązanie (hasło 11-literowe).

Nagroda: 3 książki o tematyce filatelistycznej 3. Czym reprodukowany znaczek różni się od

oryginalnego - wymienić wszystkie zmiany do-konane na znaczku.

Nagroda : 5 czasopism zagranicznych

4. W którym roku ukazał się inprwszy polski : a) znaczek pocztowy b) stempel okolicznościowy c) całostka pocztowa

o tematyce kolejowej ? Nagroda : zestaw walorów filatelistycznych

o tematyce kolejowej. Nagrody ufundował Zarząd Kola PZF nr 423 / Warszawa. Rozwiąząnia prosimy nadsyłać na oddziel-

nych kartkach, podając na każdej swój adres, tak aby mogły one wziąć udział w losowaniach rozwiązań każdego zadania, do 1.Vi.br.pod ad- resem: Kolo filatelistyczne

skrytka 36, 00-979 Warszawa 34

96

WYMIANA z zagesnicg Litery w nawiasach oznaczają, w jakim języku kore-spondować. Redakcja nie bierze odpowiedzialności za skutki korespondencji.

V.BURKAUSKAS, 2022 VILNIUS, Żanyous 9-28, Litwa. Nowości stemplowane. ()fetuje nowości Lit-wy, Rosji, Łotwy, Estonii, (r.p).

Salin RAMIL, 454052 CZELABINSK, W.Komaro-wskogo 3, kw.39. Rosja. Zbiera Polskę. Oferuje zna-czki, FDC, Karty mazim., calostki - ZSRR i AZJA, fP).

Roman CZOBANIUK, 284000 Iwano-Frankowsk, W. Akad. Sacharowa 30/106. Ukraina. Wymiana młodzieżowa (r).

Makaka DUBOWIK, 310003 CHARKOW, pl. Lusendarg 5, kw.45. Ukraina. Czyste flora, fauna, literatura filatel. (a,n,p,u,r).

W.I.GERASIMOWICZ, 362013 WŁADYKAW-KAZ 13, W. Stachanowa 9, Rosja. Kosmos, sport, flora, fauna, transport. Oferuje czyste bloki ZSRR.

Sorin MUTHU, 74536 BUCURESTI 77, str. E Popem, 54, BIA-1-11-37, Ap. 240, Radomia. Tematy-czne (a).

N.M.SCHERBUK, 630027 NOWOSYBIILSK - 27, P.O.Box 376, Rosja. Polska: czyste i stemplowane (p,a,n,r).

W. CHRZANOWSKI, EARLWOOD N.S.W., 79 Banku Rd, Australia 2206. Poczty lokalne, miejskie, wojskowe, plebiscytowe (p,a).

Y.KAWASAKI, 3422 MIYAYAMA, Samukawa 253-01, Japan. Znaczki, FDC, całostki (a).

Glosami BELLOT11, 27100 PAVIA, cas. post. 71. Wiochy. Znaczki, banknoty, karty telefoniczne. (a,w).

I.W.SKAKOWSKI, 101000 MOSKWA, pocztami, do wostriebowania. Rosja. Nowości (r,n).

J.P.VAN DAMME, 8310 ST-KRUIS, BRLIG-GE,Polderlioeklaan 27, Belgia. Stare znaczki, listy, całostki, cenzury wojskowe i obozowe, poczta polowa (a,n,f).

A.M.BRATENNIKOWA, 212011 MOGILEW, Grissina 59/55, Sport, fauna, flora (p.r).

KERSTIN Marten, Falkenberger Chaussee 91, 0-1090 Berlin, Niemcy. Zbiera małe kalendarzyki kieszonkowe - ca. 6 x 9 cm (am).

POLONICA Na znaczku

ZAKONU MALTAŃSKIEGO

czyli Poczta Magistralna, czyli Poczta Zakonu Maltańskie-go

(p. „F". nr 7.891) trady-

cyjnie już wydaje znaczki po-cztowe z emblematami (herba-mi) państw, z którymi Adminis-tracja Pocztowa podpisała umowę dwustronną o prze-wozie i doręczaniu przesyłek pocztowych ofran-kowanych maczkami pocztowymi Zakonu.

14.X. ub. r. Poczta Magistralna wprowadziła

do obiegu maczek o nominale 5 scudi z herbem Rzeczpospolitej Polskiej.

Zasięg tego znaczka będzie zapewne mniejszy od wielu innych wydawanych przez administra-cje pocztowe będące członkami UPU, ale może właśnie dlatego stanie się ciekawostką godną umieszczenia w zbiorach filatelistycznych.

Poczta Zakonu Maltańskiego nie jest człon-kłem UPU ( Światowego Związku Pocztowe-go). W świetle przepisów obowiązujących kraje członkowskie UPU znaczki Poczty Magistral-nej nie mogą być uznawane za dowód zapłaty za zleconą usługę pocztową. Dlatego Zakon Mal-tański musi zawierać dwustronne umowy z tą administracją pocztową„ z którą pragnie wy-mieniać korespondencję. Taka właśnie umowa została podpisana w ub. r. z Ministerstwem Łączności oraz ówczesną Dyrekcją Generalną PPTT.

EUGENIUSZ SYCIWIE

Od red.: Jak się dowiedzieliśmy Poczta Polska rozważa możliwość wydania jeszcze w tym roku znaczka z emblematem Zakonu Maltańskiego.

W URUGWAJU

-o

k-

O

10 maja 1991 r. w Montevideo stosowany był kasownik okolicznościowy poświęcony dwuset-nej rocznicy uchwalenia przez Sejm Wielki Konstytucji 3 Maja. Pokazano na nim Orla w koronie - godło Królestwa Polskiego, mono-gram Stanisława Augusta „SAR" i umiesz-czono napis: „Bicentenario de la Primera Cons-titucion de Polonia /1791 . 1991 /3 de/Mayo /10.5.91 /Correos . Uruguay".

WŁADYSŁAW ALEXIEWICZ

W ZSRR

Tego jeszcze nie było! Piłsudski na stemplu ZSRR. CO prawda nie chodzi tu o Józefa Pił- sudskiego, Mar- szałka Polski, ale o jego brata, Bro-nisława.

97

Bronisław Piłsudski został zesłany na Syberię za swą działalność rewolucyjną. Tam zasłynął jako badacz i naukowiec. Opracował wiele dzieł naukowych z dziedziny ekologii, gleboznawst-wa i środowiska naturalnego. W roku 1918 utonął w Sekwanie.

Autorem stempla jest artysta grafik W.Ostro-uchow. Stempel stosował upt. Jużno-Sachalińsk 2 XI 1991 r.

JERZY PARFINIEWICZ

W USA

Przedstawiam wycinek z koperty listu nad-anego w Chicago 25 sierpnia 1944 r. ofran-kowanego dwoma znaczkami USA po 3 centy „WIN THE WAR", ze stemplem dodatkowym, ramkowym, o treści 3-wierszowej: „There Musi Be No / PARTITION / of POLANI)" (barwa stempla lila, wymiar ramki 50 x 24 mm), co w wolnym tłumaczeniu oznacza „Nie może być podziału Polski".

W owym czasie, tj. w sierpniu 1944 r. było już wiadomo, iż położone na wschód od Bugu ziemie II Rzeczpospolitej (Wileńszczyzna, Pole-sie, Wołyń, Małopolska Wschodnia) przypadną ZSRR. w wyniku ustępstw Roosevelta 1 Chur-chila na rzecz żądań Stalina. Nie zgadzały się z tym polskie władze emigracyjne w Londynie i polskie ośrodki za granicą.

Przedstawiony stempel dodatkowy był więc formą protestu przeciwko decyzjom 3 mocarstw sprzymierzonych, przede wszystkim przeciwko stanowisku USA i Wielkiej Brytanii, które oceniano jako zdradę polskich interesów i nielo-jalność wobec Polskich Sił Zbrojnych na Za-chodzie, których żołnierze przelewali krew we wspólnej walce z hitlerowskimi Niemcami„ tym

bardziej, że spo-ra część żołnie-rzy PSZ pocho-dziła właśnie z dawnych Kre-sów Wschod-nich. Omawia ny stempel ma więc charakter wybitnie politycz-no-propagandowy, a jego celem było kształ-towanie opinii w społeczeństwie amerykańskim.

Pozostaje jednak pytanie: kto stosował ten stempel dodatkowy? Najprawdopodobniej nie był to stempel pocztowy, lecz stempel prywat-nego pochodzenia (według klasyfikacji filatelis-tycznej), przystawiany do korespondencji wy-syłanej przez jakiś polski ośrodek w Chicago (a może przez kilka ośrodków?). Niestety, stempel ten jest tylko na wycinku. Gdyby był na całym liście, łatwiej można by wyciągnąć wnioski. Omawiany wycinek mam od wielu lat. Być może, koperta z tym stemplem została przywie-ziona do Polski przez repatrianta z Zachodu w pierwszych latach powojennych, a następnie - po wycięciu elementów filatelistycznych - zni- suzona w obawie przed represjami w okresie stalinowskim. Wskazuje na to skrupulatne usu-nięcie z wycinka końcowki nazwiska adresata.

Może koledzy z Klubu Polonus w USA będą mogli wyjaśnić przez kogo omawiany stempel byt stosowany i przez jaki okres.

NO

PARTITION

4 POLAND •

JERZY TOKAR

NA MIKRONEZJI

W serii - 4 znaczki i blok - wydanej 30 lipca 1991 r. poświęconej operacji wojsko-wej „Pustynna Tarcza" prze-ciwko Irakowi, znalazło się in-teresujące polonikum. Na mar-ginesie bloku wartości nom. 2,90 USD, wśród flag 30 państw uczestniczących w Koalicji i fla-gi ONZ, znajduje się biało-czer-wona flaga Polski wraz z na-szym godłem państwowym. Jest to czwarta flaga od dołu wstęgi (Mi nr 223 w bloku nr 9; Yv nr 172 w bloku 9).

WLADVSLAW ALEXIEWICZ

RECENZJE • 9

W. A. MOZART We Francji, z okazji 200-lecia urodzin W. A.

Mozarta ukazała się cenna publikacja poświęcona walorom filatelistycznym do-tyczącym tego wielkiego kompozytora. Na 58 stronach formatu A4, wydrukowanych sta-ranną techniką xero, ale z wieloma wielobarw-nymi reprodukcjami znaczków, bloczków i całostek, autorzy przedstawili najważniejsze daty i fakty z życia Mozarta, a następnie w pogzezególnych rozdziałach : znaczki po-cztowe, ostemplowania, całostki, zeszyciki, dru-ki specjalne np. czarnodruki, prywatne prze-druki, winietki itp.

Warto podkreślić, że specjalna tablica po-zwala szybko odnaleźć znaczek „mozartowski" w jednym z 4 katalogów : Yvert, Michel, Gibbons i Scott. Datowniki skatalogowano chronologicznie wg. alfabetycznego układu państw.

W sumie jest to wartościowe wydawnictwo, zwłaszcza dla filatelistów interesujących się te-matyką muzyczną.

CX.

WOLFGANG AMADEUS MOZART - Joseph Mi-chenoud, Jean-Paul Simon - Wyd. Associadon Frangaise de Philatelie Thematique, groupe Musique-Theatr-Danse, Besangon 1991, str.58.

KOLEKCJONER ŁOTWY

W Rydze, Związek Filatelistów Łotwy założył gazetę pt. „Kolekcjoner Łotwy". Pierw-szy numer ukazał się we wrześniu 1991 r. W słowie wstępnym do czytelników prezes Związku Filatelistów Łotwy, Dymitr Ass po-wiadamia, że gazeta będzie informowała nie tylko o filatelistach tej republiki i nowościach filatelistycznych jej sąsiadow, lecz także o kon-taktach z filatelistami innych państw. Nie ogra-niczy się do filatelistyki, ale będzie zamieszczała również artykuły o innych dziedzinach kolekc-jonerstwa, ogłoszenia i adresy kolekcjonerów pragnących utrzymywać kontakty z zagranicą. Ciekawie zapowiada się cykl o historii zbiorów.

Początkowo będzie to 4-stronicowy mie-sięcznik w języku łotewskim i rosyjskim.

. W przyszłości zamierza się rozszerzenie objętości pisma i zamieszczanie materiałów również po angielsku i niemiecku.

W pierwszym numerze zwracam uwagę na rubrykę „Znaczki pocztowe nowych, niepod-ległych republik", w innych działach przed-stawiono nowości pocztowe ZSRR, opis działalności kola filatelistów w Rydze, artykuł

o numizmatyce. Jest też wywiad z prezesem Ryskiego Tow. Kolekcjonerów łanu Pakalnu.

Na ostatniej stronie zamieszczono ogłoszenia oraz informację o planowanym stemplu okoli-cznościowym na „Tydzień listów na Łotwie", a w osobnej szpalcie - zasady przyjmowania ogłoszeń kolekcjonerów Łotwy i zza granicy.

Redakcja mieści się w siedzibie Związku FIL Lotwy : 226012, Ryga ul. A. Czaka 136, ZFL - „Kolekcjoner ł otwy".

STANISŁAW KULAWIEC

Monografia wydawnictw

„POCZTY PODZIEMNEJ"

Dotarta do kraju, wydana ponad rok temu w Republice Federalnej Niemiec, interesująca pozycja książkowa pod znamiennym tytułem „Sześć lat podziemnej poczty w Polsce (1982-1988)". Autorem tego dzieła jest, miesz-kający stale w Niemczech, pan Anatol Kolty-

hobbysta i kolekcjoner. Praca ukazała się nakładem Muzeum Polskiego w Rapperswil w Szwajcarii, placówki od lat wielce zasłużonej dla kultury polskiej. Książkę wydrukowała bar-dzo starannie Drukarnia Polska „Kontrast" w Schlossbergu. Dzido liczy 316 stron i jest bogato ilustrowane. Wstęp, napisany w języku polskim, został też przetłumaczony na cztery języki : niemiecki, angielski, francuski i włoski.

Książka jest poświęcona znaczkopodobnym akcydensom, całostkom i stemplom tzw. „po-czty podziemnej", jakie ukazały się w Polsce od czasu strajków sierpniowych w 1980 r. Są to druki najrozmaitszej proweniencji - nieraz trud-nej do ustalenia - emitowane pod szyldem różnych związków, komitetów, konfederacji, grup itp. struktur organizacyjnych, pozos-tających w opozycji do ówczesnej rzeczywis-tości. Nie ma nic natomiast w omawianym dziele na temat tytułowej „poczty podziemnej".

Większą część opracowania zajmują ilustra-cje akcydensów, emitowanych w różnych for-mach wydawniczych, przypominających swoim wyglądem maczki i całostki pocztowe. Cechą charakterystyczną dla tej grupa akcydensów jest występowanie na nich w większości przy-padków napisu „POCZTA", przeważnie w połączeniu z nazwą emitenta, jak np.: „Poczta Solidarności", „Poczta KPN", „Poczta NZS" i in. Na tej samej zasadzie włączone zostały do opracowania imitacje stempli pocztowych. W końcowej części pracy pokazane są ilustracje pseudobanknotów.

Praca p. Kobylińskiego nie jest katalogiem tych podziemnych wydawnictw. Ma ona raczej charakter monograficzny i poznawczy, ale ograniczony tylko do aspektu wizualnego, gdyż nic nie mówi ani o autorach projektów graficz-

99

nych zamieszczonych druków, ani też o drukar-niach, czy technikach drukowania.

Wielce kontrowersyjny jest też sam tytuł opracowania. Chyba tylko dla uzasadnienia tego tytułu autor pisze na samym wstępie o „po-czcie podziemnej" jako o czymś zupełnie oczy-wistym dla każdego. No bo skoro istnieją „efekty" działalności tej „poczty" w postaci bardzo licznych „walorów filatelistycznych", to wniosek może być tylko jeden : taka poczta istniała. Dlaczego jednak miałaby istnieć tylko jakaś jedna „poczta podziemna", skoro różnych emitentów było tak wielu ? Omawiane akcydensy wydawały bowiem nie tylko centrale różnych organizacji, ale również ich ogniwa terenowe w poszczególnych instytucjach, uczel-niach, czy zakładach pracy, a także (być może) osoby prywatne.

Nie sądzę, ażeby była potrzeba rozwijania tego problemu, czym jest poczta. Zresztą sam autor omawianej pracy zdaje sobie doskonale sprawę z tego, że pokazane przez niego druki i stemple nie są „walorami filatelistycznymi" - co sam podkreśla - w normalnym znaczeniu tych słów. Stąd też przyrównuje je do wydaw-nictw oficerskich obozów jenieckich z czasów II wojny światowej, Ale i to porównanie nie wydaje się zupełnie trafne.

Omawiane akcydensy bowiem wcale nie były przeznaczone do spełniania takiej roli, jaką spełniają znaczki pocztowe, chyba że ograniczy-my tę rolę wyłącznie do celów kolekcjonerskich. Spełniały one natomiast wiele innych funkcji, wśród których wymienić trzeba ich wydźwięk polityczny i ideologiczny. Rozchodziły się wszakże tylko w ograniczonym kręgu, gdyż nakłady ich były niezbyt wysokie. Wydawnict-wa te miały ponadto przysporzyć ich emitentom środków finansowych przeznaczonych na różne cele, jak np. na działalność prasową, na pomoc rodzinom osób internowanych i więzionych itp. W tym sensie akcydensy te mają charakter cegiełek, pokwitowań na opłacone składki lub czegoś w tym rodzaju.

BRONISŁAW REJNOWSKI

Kobylińskt Anatol SzelE lat podziemnej poczty v, Po-lsce (1982-1988), nakładem Muzeum Polskiego w Rapparswil, wydanie I, s.316.

Szanown nowe przepisy podatkowe wprowadziły ogromną biurokrację. Konsekwencję tego ponosimy wszyscy. Dlatego uprzejmie prosi-my o dołączenie do artykułu następujących danych :

a) A u t ora- nazwisko i imię, imię ojca i matki, miejsce i data urodzenia, dokladny adres zamieszkania.

,z życia pzF 100.—lecie

POLSKIEGO RUCHU FILATELISTYCZNEGO

6 stycznia 1893 r. w Krakowie, grupa pol-skich filatelistów założyła, z inicjatywy Mak-symiliana Mikołaja Urbańskiego, Polski Klub Filatelistów, pierwszą organizację filatelis-tyczną na ziemiach polskich.

W 1894 r. ukazało się pierwsze filatelistyczne czasopismo — „Polski Filatelista.

W 1910 r. odbył się w Krakowie I Kongres Polskich Filatelistów...

Szybko następował rozwój naszej zorganizo-wanej filatelistyki.

W przyszłym roku obchodzić będziemy ważną dla każdego z nas rocznicę. Przez sto lat wiele się zmieniło w filatelistyce światowej, możemy się pochwalić wieloma osiągnięciami polskich filatelistów i polskiego, zorganizowa-nego ruchu. Nasze eksponaty zdobywały cenne wyróżnienia na najwyższych rangą wystawach. Wnieśliśmy twórczy wkład w rozwój nowych gałęzi kolekcjonerstwa, żeby wspomnieć cho-ciażby filatelistykę tematyczną, czy maksyma-Filę, zwaną u swych początków analogofila, a także w zastosowaniu nowoczesnych metod pracy z młodzieżą. Stworzyliśmy jedno z najlicz-niejszych stowarzyszeń w świecie — Polski Związek Filatelistów.

Mamy więc powody do durny. Warto te osiągnięcia uświadomić młodym kolegom. Tę rocznicę obchodzić będziemy w roku wielkich trudności dla kraju i jego mieszkańców, a więc i dla nas — filatelistów, dla PZF. Liczyć sig trzeba z każdym wydatkiem. Jak więc pogodzie pomysły związane z jubileuszem z powszech-nymi kłopotami?

Przez wiele godzin, 29 lutego zastanawiali się nad tym członkowie ZG PZF. Zgodni byli wszyscy, że program uroczystości powinien być tak ułożony, aby każdy z nas mógł wziąć udział w jak największej liczbie imprez. Wiele okręgów, a zwłaszcza krakowski — kolebka naszego ruchu — przygotowało ciekawe propo-zycje. Niektóre, me czekając rocznicy, pod tym hasłem zorganizowały imprezy i wystawy związane z historią filatelistyki w swoim regio-

Autorzy b)wlaściwego Urzędu Skar-

b o w e g o: ulica, nr. domu, kod pocztowy, miejscowość.

Przepraszamy, nie nasza to wina, ale bez tych informacji nie możemy wypłacać hono-rarium.

Redakcja

'oo

nie (np. tak właśnie obchodzono 60-lecie filateli-styki na Śląsku — p. „F". nr 3/92). Pod tym hasłem odbywały się spotkania styczniowe z okazji Dnia Filatelisty (np. w Kielcach, Kra-kowie, Warszawie, czy w ZG PZF — spotkanie przewodniczących problemowych komisji ZG ). Te doświadczenia wykorzystano w programie imprez, których główne nasilenie przypadać będzie od 6 stycznia do maja 1993r.

Ramowy program obchodów • 6 stycznia—otwarcie Wystawy o początkach filatelistyki w Polsce — Kraków; • 9-10 stycznia—wspólne posiedzenie ZG PZF i ZO PZF w Krakowie, z udziałem Członków Honorowych PZF oraz szczególnie zasłużonych działaczy; • 3-16 maja — ŚWF „Poznań '93"; • Imprezy filatelistyczne, pokazy oko-licznościowe, spotkania członków w kołach, oddziałach i okręgach. Ich celem jest nie tylko uświetnienie obchodów, ale także ukazanie do-robku filatelistów i filatelistyki w regionie, śro-dowisku — przez cały rok 1993; • Konkurs* na wspomnienie ze swej działal-ności, przełamywania trudności i uzyskanych osiągnięć (to dla indywidualnych filatelistów); • Konkurs* na monografię historii poczty i fila-telistyki (to dla kół PZF). • Wydanie monografii „Sto lat polskiego ruchu

filatelistycznego" (powinna się ukazać do maja 1993 r.); • Wydanie, na prośbę Związku, przez Pocztę Polską: okolicznościowego znaczka pocztowe-go (6.1.1993 r.), kartki pocztowej z cyklu „Wy-bitni Filateliści Polscy" z wydrukowanym zna-kiem opłaty (z podobizną M.M.Urbańskiego), (6.1 1993 r.), znaku polecenia „erki" dla Upt. Kraków 1 z napisem „ 100. rocznica polskiego ruchu filatelistycznego"; • Stosowanie okolicznościowego stempla po-cztowego dla Upt. Kraków 1 (6.1.1993); • Wybicie okolicznościowej odznaki dla

zasłużonych filatelistów; • Zakończenie obchodów „Dniem stulecia zor-

ganizowanego polskiego ruchu filatelistyczne-go" na ŚWF „Polska '93".

JERZY B. KUMA

•)Regulaminy obydwu konkursów opublikujemy w terminie późniejszym. Radzę jednak już dziś zabrać się do gromadzenia materiału. Uwaga: do realizacji programu obchodów będziemy w „F" powracali wielokrotnie i zapoznawali czytel-ników z ich przebiegiem.

Klub „FRANKOTYP" zaprasza!

9 maja br. (w sobotę), o godz. 10 odbędzie się doroczne spotkanie członków Klubu „Fran-kotyp", w Łodzi przy ul.Dąbrowskiego 93, w lo-kalu Klubu „Dąbrowa" Spółdzielni Mieszkaaio-wej „Osiedle Młodych".

Na porządku zebrania m.in. wybór nowych władz Klubu. Po zebraniu spotkanie wymienne.

Przewodniczący Klubu Zainteresowań „Frankotyp"

IRENEUSZ KOIACINSK1

KONKURS

W Warszawie zrodził się pomysł tworzenia przy kolach dorosłych sekcji młodzieżowych. — Co myślisz o tym pomyśle ? — Jak sobie wyobrażasz pracę takiej sekcji ? — Jak powinna wyglądać współpraca do-rosłych ze „swoimi" młodymi kolegami ?

Pytania te adresujemy do członków kół do-rosłych, opiekunów i samej młodzieży. Najciekawsze wypowiedzi wydrukujemy. Za najpełniejsze propozycje takiej współpracy - ZG PZF przyzna nagrody filatelistyczne.

Pośpiesz się! Termin nadsyłania prac mija 15.VI br.

Koperty adresujcie do redakcji „Filatelisty", z zaznaczeniem „mlodzi w kole dorosłych"

POSZERZENIE UPRAWNIEŃ EKSPERTA PZF

Prezydium ZG PZF w uchwalem 8 / XV / 91 poszerzyło uprawnienia eksperta PZF kol. MACIE-JOWI MISZCZAKOWI w zakresie : polskie maki pocztowe XVIII-XIX w., maczki okupacyjne na zie-miach polskich, znaczki polskie z lat 1918 - 1939 i maczki PRL.

Przewodniczący Komisji Ekspertów i Zwalczania

Fałszerstw ZG PZF Marian Ways

Z żałobnej karty

TADEUSZ GALLOS 1923 - 1991 -

Wieloletni Prezes Zarządu Kola nr 2, a od 1989 r. jego Prezes Honorowy, Wiceprezes Z.O.PZF w Bielsku Białej, do ostatniej chwili wierny filatelistyce - zmarł 2 listopada ub. r. Odznaczony Złotą Odznaką Honorową PZF, Srebrną Odznaką za Zasługi dla Polskiej Filate-listyki i wieloma innymi - organizacyjnymi i resortowymi.

Odszedł od nas człowiek szlachetny, skrom-ny, uczynny i bardzo serdeczny.

Zarząd Kola nr 2 i Zarząd Okręgu PZF w Bielsku-Bislej.

Sekretarz Lech Popielewski

101

VV ;Z";; w Y 125 LAT SPORTU POLSKIEGO

Okręg Łódzki PZF organizuje w dniach 15-17 maja 1992 r. w Łodzi Krajową Wystawę Filateli-styczną „125 lat sportu polskiego" i zaprasza do jej zwiedzania. Wystawa czynna będzie w salach Kluba „Energetyka", Al.KoSeiuszki 59 / 61.

Na wystawie, będącej najważniejszą imprezą sportowo-filatelistyczną w kraju w 1992 r., zaprezentowane zostaną najlepsze polskie zbio-ry filatelistyczne zaproszone do Klasy Honoro-wej oraz przewidywany jest udział ok 40 eks-ponatów w Klasie Konkursowej w po-szczególnych dziedzinach filatelistyki olimpijs-kiej i sportowej : Igrzyska Olimpijskie, sport Polski, dyscypliny sportowe i imprezy spor-towe, aerofilatelistyka olimpijska i sportowa

Na zakończenie wystawy odbędzie się jubi-leuszowe spotkanie filatelistów olimpijczyków, połączone z prelekcją na temat roli filatelistyki olimpijskiej i sportowej. Spotkanie wraz z pal-moresem wystawy rozpocznie się 17 maja br. (niedziela), o godz.10.30 w siedzibie Okręgu Łódzkiego PZF, ul Żeromskiego 25.

ROMAN BABUT

WYSrAWAi filatelistyczna

2C/C/IAT ice

-riO:no •

22E Wł P.K.60 M. Fur I11510,11 PRZY SITO

ZABP7S" - 124ES70WICE •

Byka to już trzecia W.F. naszego Koła w tym pięcioleciu. Na otwarciu w Klubie „Karlus" przy Kopalni, było rojno. Przybył prezes ZO PZF w Katowicach - Kazimierz Pako, członkowie Z.Oddzialu w Zabrzu, przedstawi-ciele załogi i dyrekcji Kopalni oraz wielu gości.

Wystawiono 12 eksponatów oraz Kronikę Koła przedstawiającą historię naszej działal-ności i osiągnięć jej członków. Były też do kupienia dwie różne koperty ze stemplami oko-licznościowymi. Jubileusz obchodził kol. Bru-non Surma, który sprawnie przewodniczył or ganizacji Wystawy, a od 25 lat jest prezesem Koła.

Sekretarz Kola PZF nr 12 przy SITO Srmarlaw SYGAN1EC

czytelnicy "piszą

ZABRAKŁO JEDNEGO ! W grudniu 1991 r. Poczta Polska wprowa-

dziła do obiegu serię znaczków pocztowych przedstawiających dowódców (Komendantów Głównych) ZWZ-AK, w której, obok dowódców krajowych, umieszczono także gen. K. Sosnkowskiego - pierwszego Komendanta Głównego ZWZ, działającego początkowo w Paryżu, a następnie w Londynie. Przyjmując słusznie tę koncepcję Poczta Polska popełniła bląd historyczny, bowiem pominęła gen. W. Sikorskiego, ktory, po odwołaniu gen. Sosn-kowskiego, rozkazem z 25. VII.1941 r., osobiście objął dowództwo nad ZWZ i pełnii tę funkcję co najmniej do 14.11.1942 r., tj. do czasu zmiany nazwy ZWZ na Armię Krajową i mianowania Dowodcą Armii Krajowej gen. Grota-Rowec-kiego.

W wydanym w Londynie zbiorze doku-mentów Armii Krajowej*) pod nr. 198 zamiesz-czone jest pismo gen. Sikorskiego adresowane do gen. Sosnkowskiego (1. dz. 1475 /bn / 41 z 25.V11.1941r.) o treści :„Zwalniam Pana Gene-rała z funkcji Komendanta Głównego ZWZ. Funkcję tę przejmuję osobiście. W związku z tym podporządkowuję Oddział VI Sztabu"* J, Szefo-wi Sztabu Naczelnego Wodza.".

O zmianie tej poinformowano gen. Rowec-kiego depeszą 1. dz. 2832/tjn/41 z 23.V111.1941 r. w ktorej, poza podziękowaniem dla gen. Sosnkowskiego za dotychczasową służbę na tym stanowisku, gen. Sikorski stwierdzał :

1. Ob. Godziembe*** zwolniłem ze stanowiska Komendanta Głównego ZWZ, który odchodzi na inne stanowisko.

2.0rganizację ZWZ w Kraju podporządko-wuję sobie bezpośrednio, a sztab ob. Godz iemby, tzw. O. VI Szt. NW podporządkowuję Szefowi Sztabu NW..."

(AK w dokumentach, t. II s. 44/45) Rozkazem I. dz. 627 / 42 z 14.11. 1942 r. gen.

Sikorski zmienił nazwę ZWZ na Armia Krajowa i podporządkował ją gen. Roweckiemu ,jako jej dowódcy" . (AK w dokumentach t. II, s.199).

Tak więc w okresie 25.V11. 1941 - 14.11.1942 gen. Sikorski, obok funkcji Naczelnego Wodza, pełnił funkcję Komendanta Głównego ZWZ, i z tego powodu powinien takie znaleźć się w serii „Dowódcy ZWZ-AK".

ZBIGNIEW CIERLIKOWSKI Warszawa

*) Armia Krajowa w Dokumentach, t. II, Londyn 1973.

Oddział Sztabu Naczelnego Wodza do spraw Kraju.

1.9 Pseudonim gen. Sosnkowskiego.

102

CENY • CENY • CENY • CENY SZEŚĆ I PÓŁ MILIONA ZŁ

za 90 hal. z wydania krakowskiego

Obecna sytuacja na rynku filatelistycznym jest korzystna dla osób, które kompletują swoje zbiory. Parcelowane są bowiem zbiory znaczków polskich i niektórych innych krajów. W niedzielę 16 lutego parcelowano np. przywie-ziony z zagranicy do kraju duży zbiór Polski, w którym było wiele rzadkich obiektów, dawno nie oglądanych w Klubie. W transakcjach sto-sowano przelicznik 10 tys. zł. za 1 USD w stosu-nku do cen ofertowych na rynku amerykańskim lub według katalogu Scotta. W niektórych przypadkach to znacznie poniżej katalogu pol-skiego, w innych znowu - dużo wyżej. Dla przykładu podam, że kopertę Królestwa Pol-skiego z 1860 r., ze znakiem opiaty wytłoczo-nym w lewym górnym rogu na stronie adreso-wej i z kasownikiem numerowym warszawskim, ceniono 5 mln. zł. (taką samą kopertę z dodat-kowym znaczkiem rosyjskim sprzedano nieda-wno na aukcji w Niemczech za rekordową sumę 33 tys. DM). Kupowano przeważnie większe partie materiału, często do dalszej odsprzedaży. Z tego źródła kupiono np. (do prywatnego zbioru, a nie dla celów handlowych) arkusik znaczków Generalnej Guberni 10 ł 10 zł z widokiem Wawelu za cenę 800 tys. d (Michel 350 DM).

Można było kupić sporo interesujących pozy-cji z innego parcelowanego zbioru Polski międzywojennej np: 90 hal. z wydania krakows-kiego, płacąc 6,5 mln. zł. Za 3-koronówkę krakowską zapłacono 600 tys. zł, a za 80 hal. - cenę katalogową tj. 20 tys. zł. Blok nr I z tego samego zbioru, ze śladami podlepek ceniono 50 % katalogu. Według ceny katalogowej, tj, za 450 tys. zł. sprzedano blok „Stratosfery". Z lep-szych pozycji została nie sprzedana seria „Na Skarb".

Z innych ciekawych pozycji z wydania krako-wsldego można było nabyć znaczki z cienkim „Z" w nadruku „POCZTA POLSKA": 6 hal. za 500 tys. zl., 80 hal. za 200 tys. zł. a 1 kor. - za 450 tys. zł. Usterek: 80 hal. dwukropek ceniono 600 tys. zł., a 2 kor. cienkie „S" - 95 tys. zt. Za odwrotkę z wydania lubelskiego 3 / 15 hal. liczono 200 tys. zł., a za odwrotkę 45 ,80 hal. - również 200 tys. zł. Oferowano również wiele innych usterek z obu wydań.

Ceny znaczków dwóch pierwszych wydań londynskicb znacznie spadły. Obie serie można już kupić za 250 tys. zł. (cena kat. 400 tys. zł.). Trzyma się natomiast cena serii „Monte Cas-sino" na poziomie 400 tys. zł. Ostatni znaczek polski wydany w Londynie (Powstanie War-szawskie) można kupić zarówno czysty, jak i kasowany grzecznosciowo na kopercie, za 35 tys. zł.

Pragnę jeszcze odnotować cenę bloku, wyda-nego z okazji III wizyty Papieża Jana Pawła II w Polsce. Za ten blok, bez budynków sakral-nych na marginesach, wraz z blokiem normal-nym zapłacono 300 tys. zł. (pytanie: skąd się wzięły takie bloki ?).

Nieraz trafiają się w klubie akcesoria filatelis-tyczne. I tak - klasery formatu A-4, w zależności od stanu można kupić za 20-30 tys. zł., lupy rosyjskie typu „Ekspert" (podświetlane), po-większające 3 x - 20-25 tys. zł. Najtańsza pinceta - 16 tys. zł. Podlepki do znaczków - 5 tys. paczka. Klasery nowe z importu są znacznie droższe i kosztują w granicach 250-400 tys. zł.

a a Podwyżka kursu dolara i innych walut zachodnich

nie miała wpływu na klubowe notowania cen maczków i innych walorów fdatelistycmych na nie-dzielnym spotkaniu 1 marca br.

Popularną w Polsce ćwierć wieku temu (zresztą również i obecnie) serię 6 znaczków watykańskich, zaprojektowaną przez naszą rodaczkę p. Kazimierę Dąbrowską z okazji 1000-lecia chrztu Polski sprzeda-wano po 3 tys. zł.

Kompletne serie okolicznościowych znaczków an-gielskich z lal 60 i 70, w palnych arkuszach ze wszystkimi oznaczeniami drukarskimi na margine-sach, łącznie ponad 250 Lnom, oferowano za 5 min zi.

Dolne fragmenty arkuszy, zawierające po dziesięć maczków z serii „Wodzów" na każdej stronie, czyli Łącznie 20 serii w układzie mw. „na zawiasach", ceniono 15 mln. zl. Amatora nie bylo.

BRONISŁAW REJNOWSKI

Poznajmy się JAN HEFFNER (62 1) prezes ZO PZF

w Opolu, ż. Felicja (emerytka), ,d,z.: Krys Pan { 40 1.) pracownik naukowy w Instytucie Skiskim, Joanna (38 1.) nauczycielka matematyki, w.: Marcin { 16 1.), Jakub { 14 J.), Adam (9 1.), wnuczka ( I ro,k). Joanna przed zarnqzpojściem dziakła w MKF, wystawiała eksponat „ICoper-nik- na mlodzieżowych wystawach filatelistycz-nych, krajowych i zagranicznych.

Pracownik naukowy (dr nauk fizycznych ),od 42 lat pracownik szkól wyższych. Autor ponad 30 prac naukowych. Jeszcze podczas studiów roz-poczql opracowywanie dwu zbiorów : „Polska"

Adres Redakcji: Al. 3 Maja 12, 00-391 Warszawa, tek 625-35-56. Pismo finansowane z Funduszu Prasowego PZF, wydawca: Zarząd Główny PZF, AI. 3 Maja 12, 00-391 Warszawa, tel. 625-20-52. Przyjmujerny:ogloseenisel slowo - 2000 zl, w ogłoszeniach drobnych do 15 słów- 1500 z1; 1 cm. w ramce - 5000 cala strona - 800 tys. zł (strony okładkowe 50 % drożej), przy 3 kolejnych ogłoszeniach zniżka 10 %;preniuneratę na 1 i 11 kwartał 1992 r. po 18 000 al. Należność prosimy wpłacać na konto W PZF Bank Gdański IV Oddział w Warszawie, nr 300009-7054-132, z zaznaczeniem „ogłoszenie do „F" lub „prenumerata „F", a tekst ogłoszenia wysłać do redakcji. Prowadzimy również sprzedaż aktualnych i starych numerów pisma.

103

(ze specjalizacją i to ona go glównie zaintereso-wała) oraz całostek (bo oprócz znaków opiaty .zawierają dodatkowe informacje). Pasjonuje go badanie odmian. Ma eksponat o nazwie „ Gołąbki Pokoju" i regionalny „Opolszczyzna" oraz całostek NRD, okolicznościowych kart i ko-pert ZSRR, a także „Kopernik" i kilka innych. Specjalizowany eksponat polskich całostek byl wystawiany w kraju, ZSRR i Niemczech (duży srebrny medal). Potrafi uparcie, latami poszuki-wać waloru brakującego do zbiory. Żona uważa, że „chłop jakieś hobby musi

mieć" i dobrze, że to Waśnie jest filatelistyka. Zachęcony tym przyzwoleniem wiele czasu spędza ze swoimi całostkami i znaczkami. Naj-ciekawsze chwile, to badania przeprowadzone za pomocą lampy do badań w świetle ultrafioleto-wym, czujnika mikrometrycznego do badań gru-bości napieni, różnych rodzajów ząbkomierzy oraz mikroskopu. Robota to niby nużąca, bo bada się setki znaczków i całostek, ale odpłaca się dużą radością i satysfakcją, ze znalezienia nie znanej odmiany. Ostatnio np. stwierdzi!, że „Głowy Wawelskie"-200 zł., występują na dwóch od-mianach papieru. Własnoręcznie wykonał lampę do badań w świetle ultrafioletowym oraz wymyślił i zrobił specjalną siatkę do badań rozmieszczenia napisów na całostkach.

Członek PZF od 1953 r. Ago przygoda jako aktywisty filatelistycznego zaczęta się w 1963 r., kiedy to powierzono mu zorganizowanie działal-ności wśród młodzieży w Kole nr. 1 w Opolu.

Wkrótce zastal przewodniczącym Komisji 4V/odzieżowej w Okręgu, a później członkiem Kopn. ML ZG PZF.

Aktualną sytuację w PZF ocenia następująco: byliśmy przyzwyczajeni do określonego stylu pracy. Dziś metody postępowania trzeba do-stosować do zmienionych warunków. Kto tego nie potrafi powinien ustąpić.

W Okręgu mają kapoty z utrzymaniem lokalu, do którego opolscy filateliści zdążyli się przy-zwyczaić. Jest jednak optymistą i spodziewa się znaleźć rozsądne rozwiązanie. Do tradycji Okręgu należy organizowanie jednej wystawy D stopnia w czasie każdej kadencji, Poprzednia, poświęcona 70. rocznicy Powstań Sielskich, była Iv 1989 r. Obecnie przymierzają się (1993r.) do wspólnej z Muzeum w Łambinowicach, poświęconej korespondencji więźniów obozów koncentracyjnych i jeńców wojennych.

Sędzia ł kl. posiada odznaczenia filatelistyczne (do srebrnej odznaki Za Zasługi dla Filatelistyki Polskiej) oraz srebrną i złotą byłego Związku Filatelistów w NRD. Juror na wielu wystawach w kraju i za granicą.

Własnoręcznie zbudował domek letniskowy co mu sprawiło ogromną satysfakcję, bo lubi majs-terkować. W młodości zajmował się modelarst-wem lotniczym. Posiada bogaty księgozbiór (po-nad 3(1100 tomów).

!Ogłoszeni pR2aial2aziadettoeł

ogłoszeń Sprzedani, wymienię PRL, Mongolię, Koreę, Wiet-

nam na Cp, stemplowane Skandynawię, Australię, Europę do 1950, czyste psy, szachy - świat. Kaniew-ski, 1 Maja 54 / 91, 41-300 Dąbrowa Górnicza.

Sprzedaż wysylkowa maczków polskich. Piotr Krzyżanowski, skrytka pocztowa 323, 00-950 War-szawa I.

Kupię czyste zbiory znaczków Rzeczpospolitej Pol-skiej, PRL do 1950 r. M.Jnreczko, 41-902 Bytom, ul. Prokopa 8a/9.

Kupię zachodnie czyste maczki, specjalne stemp-lowania do tematów : koty, psy, sowy, fauna prehis-toryczna, pszczoly, kompozytorzy, balet, minerały, cyrk, kino, motocykle, judo, szermierka. Odpowia-dam na każdą konkretną ofertę. Elżbieta Ceglarz, skrytka 60, 09-405 Płock 7.

Oferuję nowości czyste : motyle, ptaki, grzyby, ryby, WWF oraz Anglia Jersey, Guernsey, N.Zelan-dia, USA. Galej, Kościuszki 42 A/8, 40-048 Katowice.

Kupię znaczki NRD, Europy Zachodniej, również nominaty. Sprzedam wydania papieskie, bloczek Pa-pież-Jaruzelski, bajki Disneya, szejkanaty. Także hur-towo. Giwerski, Powstańców 11 / 2, 59-220 Legnica.

Wymienię znaczki kasowane 100 za 100. Szypulski, 67-200 Glogów, ALWolności 23 b / 6

Sprzedam czyste Anglia, Berlin, Bund w albumach Leuchtturrn. Stela, skrytka 150, 00-973 Warszawa.

Nowość ! Nowość !

ANTONI KURCZY Ń SKI

Filatelistyka Tematyczna

do nabycia:

w HURTOWNI

WYDAWNICTW KOMUNIKACJI

i LĄCZNOSCI

Warszawa

ed.Kazimierzowska5 2 tel. 49-23-04; 49-27-51 w 267

w godz. 7.30 - 15.00

104

PHILATRADE Zygmunt Jeleniewski

Skrytka pocztowa 576 • 00-950 Warszawa 1. te1.21-54-12 PROWADZI WYSYŁKOWĄ SPRZEDAŻ ZNACZKÓW Z IMPORTU

Warunki: sprzedaż wysyłkowa za zaliczeniem pocztowym. Przy zakupach do 500 tys. zł doliczamy koszty przesyłki, powyżej 500 tys. pokrywamy koszty przesyłki. Przy jednorazowych zakupach powyżej 1 mln. zł udzielamy 5% rabatu od wartości zakupu. Przyjmujemy zwrot towaru w ciągu 3 dni od otrzymania. Jeżeli klient jest niezadowolony, bez podawania przyczyny. Zwrócony towar zamieniamy na inny, lub zwracamy pieniądze.

Zakupu poniżej 50 000 zł nie realizujemy • Rachunki wystawiamy na wyraźne żądanie

Fragment naszej oferty : Serie kompletne (palne), kasowane

Symbol mag. Walor filatelistyczny Cena

3AIT 9101 Aitinald - '91 Boże Nar. - 4 m., wart. nom.2.70 USD 45.000,- 3ASE 9101 ~mion -'91 Ryby - 15 zn., wart.nom. 11.02 185.000,- 3BRA 9101 Brazylia -'91 Podróż Papieża - 2 zn. 22.000,- 3C00 9102 Cook la - '91 Boże Nar. - 4 zn.,wart. nom. 2.52 44.000,- 3C01 9001 Cote d'Ivoire -'90 Podróż Papieża - 3 zn., wart.nom.2.98 49.000,- 3ETH 9101 Ethlopia - '91 Ryby - 4 zn., wart.nom.1.03 18.000,- 3FAL 8001 Falklandy - '80 Delfiny - 6 m.Yv.nr 293 - 98, wart.kat.35.- 50.000,- 3FAL 8901 - '89 Wieloryby - 4 zn. Yv nr 515-18, wart.kat.35.- 50.000,- 3FAL 9101 - „91 Pingwiny - 6 zn.wart.nom. 2.40 43.000,- 3GRE 9101 Grenada -'91 Ryby - 15 za. w ark. + lbl. wart.nom.5.13 85.000,- 3GRG 9101 Grenada Gren. - '91 Grzyby - 4 m. + Ibl. wart.nom.4.92 81.000,- 3GRG 9102 - '91 Ryby - 15 zn. w ark. ł Ibl. wart.nom.5.13 85.000,- 3GWB 9101 Gwinea Bis. - '91 Ryby - 4 m., wart.nora.0.65 12.000,- 3GWB 9102 -'91 Samochody - 4 zn.,wart nom.l.15 20.000,- 3GWB 9103 -'91 Ptaki - 4 zn. + Ibl.,wart.nom.1.08 19.000,- 3JER 9201 Jersey -'92 Ptaki - 5 za.,wart.nom.2.99 51.000,- 3JOR 9101 Jordania - '91 Zwierzęta - 4 zn. 16.000,- 3MAC 9101 Macau -'91 Muszle - 4 zn.,wart.nom.1.60 27.000,- 3MAC 9102 - '91 Kwiaty - 4 zn.,wart.nom.1.66 28.000,- 3MAI 9101 Madera - '91 Ptaki - 4 zn.,wart.nom.I.01 18.000,- 3MAI 9102 -'91 Ptaki jw - 16 zn. w ark. wart.nom.4.04 72.000,- 3MAI 9103 - '91 Owoce - 4 za. wart.nom.2.02 36.000,- 3MOC 9101 Monaco -'91 Pies - 1 zn., wart.nom.0.45 8.000,- 3MOC 9102 -'91 Ptaki - 5 zn.,wart.nom.3.60. 63.000,- 3MOC 9103 - '91 żółwie - 4 zn.,wart.nom.0.95 17.000,- 3NIU 9102 Nina -'91 Boże Nar.- 4 m.,wart.nom.2,23 39.000,- 3PIT 9001 Pitcairn - '90 Ptaki - 4 za.,wart.nom.2.56 45.000,- 3POR 9101 Portugalia -'91 żaglowce - 4 zn.,wart.nom.2.12 -- 36.000,- 3POR 9102 - '91 Samochody - 4 zn.,wart.nom.2.03 36.000,- 3POR 9102 - '91 jw - 4 zn. w arkusiku 36.000,- 3TAN 8605 Tanzania - '86 Zwierzęta - 4 zn. + 1 bl. 30.000,- 3TAN 8701 -'87 Królowa Elżbieta 11 - 4 zn. 15.000,- 3TAN 9101 -'91 Ptaki z nadr. - 9 zn.,wart.nom. 1.88 31.000,- 3TAN 9102 -'91 Ptaki z nadr. - 1 zn. wart.nom.0.19 3.000,- 3TAN 9103 -'91 Ryby - 16 m. w ark.,wart.nom.7.50 126.000,- 3TAN 9104 -'91 Konie - 16 zn. w ark.,wart.nom.5,- 86.000,- 3TAN 9105 -'91 Zwierzęta prehist. - 7 ZIL + 161.,wart.nom.3.53 63.000,- 3TAN 9106 - '91 Słonie - 16 zn. w ark.,wart.nom. 7.50 126.000,- 3TUC 9101 Turka I Cakos - '91 Zwierzęta prehist.I -4 m. + lbl.,wart.nom.4.70 81.000,- 3TUC 9102 - '91 Zwierzęta prehist.11 - 4 zn. ł 161.,wart.nom.4.60 80.000,-

PEŁNĄ OFERTĘ WYSYŁAMY PO OTRZYMANIU ZWROTNEJ OFRANKOWANEJ KOPERTY

105

J

WYJĄTKOWA SENSACJA FILATELISTYCZNA! OSZCZĘDZASZ PRZYNAJMNIEJ 1571 USD

KUPUJESZ 2500 ZNACZKÓW - PŁACISZ TYLKO ZA 10... °trepem,: RZADKIE ZNACZKI Z KRÓLOWĄ WIKTORIA e lal 50-tych ubiegłego wieku,

które pokrywajq wseyetkie pozostałe.

NIEWYOBRAŻALNY SZOK CENOWY - SENSACYJNA INFORMACJA DLA WSZYSTKICH KOLEKCJONERÓW...

FIRMA NF PARCELUJE FANTASTYCZNY ZAPAS PRZEDNIA CENA ZA TAKI PAKIET WYNOSIŁA 1120 5 ZNACZKOW — JEDEN Z NAJWIĘKSZYCH I NAJLEP- — CENA DZISIEJSZA TO TYLKO 49 S OSZCZĘ-SZYCH zapasów NA SWIECIE o wartoki PONAD DZASZ GOTOWILA 15T1 3 — przy czym GWARANTIJ-19.000,000 5 i sprzedaje go za UŁAMEK WARTOSCI — JEMY, że otrzymasz PRZYNAJMNIEJ 10 'WSPANIA-dlatego TY TERAZ otrzymujesz REWELACYJNA OFER- LYCH znaczków, np. WIELKIEJ BRYTANII z KBÓLO. TE macaków dla celów KOLEKCJONERSKICH lub IN- WĄ WIKTORIA, które SAME pokrywaj,' wartoktowe WESTYCYJNYCK — 8 j881 W GIGANTYCZNY PAKIET, CAŁY PAKIET... W ten sposób wrzerzyw.istoki otay-KOPALNIA ZNACZKÓW Z PONAD 2500 interesujacydd mułem 2490 znaczków ZA DARMO... znaczkami O WARTOSCI PRZYNAJMNIEJ 2000 S. PO-

NIESPOTYKANA W FILATELISTYCE BOMBA CENOWA... Aktualnie razzarzededenw Jeden z natoorarz1 OBFITYCH rkawkw

" FWI'l'2:3WO'WV`irI427; tilrEC LATA Miry, w kenaekweneli dek ollicesmis weny dokomniz CENNYCH ODKRYĆ warWM BYC 2102E SETKI A NAWET ISSINce DOLARÓW kainie_ ROZPARCELOWILIESIY TERAZ CAL/ ZAPAS. ME IWAZAJĄC NA planowam pierwotnie emig myzeda52 Mlóra wynos.. 58-19% ceny kaimozowrz — to

y. W OTRZYMASZ TERAZ Wodzo pesmkinmeIWIE--STARE mamki s KRÓLOWĄ WIKTORIA poModzwe nawet

(Iii roku czyli Mirem, w którym wyalepujs NAJDROŻSZE znacz414w1e4e + WIELE Innyelz wwlineYwyeli i WSPANIALICH mmd., lak CZYSTE . merlom Rrrlrktle w KOMPLETNYCH seria. + CENNE EUROPEJSKIE »LOKI o oyarl0e1 Minlesowei 50. — WIĘCEJ III 18-KROTNA eem CALFGO paldelv. PONADTO w GIGANTYCZNYM PAKIECIE znajdzie.. st-rK6 wanonnowyen zumM0w .09.01 KONPLETNYCH

BARDZO DOBRYCH LEZAKOW — WYSOKICH KONCOMEK WIECU NW 2504 Mmmdl,. I warleielowychi maeklam — GOLIŁO pakiellm — WSPANI/04MM MIN.% wc. w po- 1-SUTYCH MINIJ.. I000i Ił ineiliwoM DODATKOWYCH 14•51 popularnych wyd. Ribilemzewyck, okolizmo&eiowych, pa- ODKRYCI. misrzowyeklowdczycla cobrocarzayea, czerzeomo KnMa, pyzo w praspadku kupowal te »mzk, seo1511sy5 wrIzeryezonh. przedrukaniMR tematycznych, ew. WARTYCH NORMALNIE taplacie 1920 — LECZ daleki bidze KOMIS, i10— k-00 KPI mok arzet 100-2M-300-500 S kaids NEJ Namakali PIESIA Neww. TERAZ m oleniek — WSZYSTKIE Z NICH z popularnych kolekcjonerom krajbw. Wł eeny — J6DYNIE ZA 49 I — tak. M «wydma, 15112 oWw-

. Jak WIDIE. Brylmla, Os Imperium lodzie zw., wydane om- molem NIESPOTYKANY RABAT 2951 warte.) katalommei — (Wotom

N

a nmmi MIM.), Europa • Niemcami. Prascy. Wdamy, Mamo TYLDO 2 centr za 11841... Balsy, Skandynawy, USA, Kanada ele. NIE MA ZNACZENIA. jakie CENNE asseMI maldsleez — wark CALE ZESTAW — GIGANTYCZNA KOPALNIA ZNACZKÓW 21-5118 WWAL TAKŻE mole GO-5031 I ponad..

OTABENE OWAKANTUJIMY te 115.10111 PRZYNAJMNIEJ m DROGICH I RZADMOI mamko.. 1111(.7 wad z KRÓLOWĄ ANGLII WIKTORIĄ o WARTOSCI KATALOGOWEJ PONAD OM i—(441 i WIECE, eli Mula. za CALE 050.4). W ten »OKO Mld Wen wolakiem DWO. SAM zmam CALA Oczekulnalbandllel MmyinJenege POLOWANIA NA 1NSCIKOWII SKARB tym UNIKALNYM ZNACZKOWYM EL-DORADO, MM JEDYNIE TWOJA WYOBRAZI.. ORMieza moiliwe ODKRYCIA. ZAMÓW NATICTIMIAST —III!

Dachowonle m le SENSACYJKA OKRZYK eeJrk olosayinie.

FORMULARZ ZAMÓWIENIA o TAK, promu wealizoomó DLA MNIE BEZZWLOCZNIE

ZAMÓWIENIE NO49% — GIGANTYCZNY PAKIET KOPALNIĘ ZNACZKÓW s mmd 1500 ~owi MMMI- t iCOMOni znaczkami. nik.", MMMII s RZADKOSCIAMI 2 KRÓLOWA WIKTORIA o CAŁKOWITEJ WARTOSCI KATALOGOWE/ MINIMUM MI — POPRZEDNIA

' CENA DMĘ — CENA OBECNA TYLKO O TAK, prom, zrosli/0mo ml NATYCHMIAST KAMO-~nt 00.101C WAZKA OFERTA SPECJALNA «-

DUET ZESTAW ZNACZKOW I POSTACIAMI KOMIK-SOW DISNEYA (Kara« Donald I kampala/ wydanych prus koala Imperium Brztrisisteta Otrzymasz 309 WW nych 21311210 znaczków za CMI 29I.

Chce SaWacit naelcmliKo:

O Zaleczam golówke w $ USA.

O Wpisom na konto.

Imie i mzwIzko

Arzeptuteror tylko zamówlanie r Wszem. 10011 w I USA.

ŻADNEGO RYZYKA — PEŁNA SATYSFAKCJA Z GWARANCJĄ ZWROTU ZAPŁATY. ZA DARMO ZNACZKI WARTOSCI 200 DOLARÓW.

PS — JAMOWIENIE W PRZECIĄGU T dni + 012symMem IDMILNDS ZA DARMO MIENIĘ w MM., PWN.. wm-Iplei IM i + WIELKI Ilustrowany KATALOG Z NAJWIĘMLYM na MYM WIMORESI laleremloweE pLLlebw macaków — PONAD GM Miniseh pakinOw I mmd 230.IN Mi.,. 'mekk. s Mcml cli MI Majów. WYRW FORMULARZ ZAMOWIENIA NATYCHMIAST I NIC IAPOSINLI zalsemó mplaily dla NAJWIĘKSZEGO exw6wwwwwercw..0 MIĘDZYNANDIZOWEDO CENTEUM INACZKOWEGO .4 w IM iloMmoes 110000 Mierzmy zawarz, na mima ~ala.

NORDJYSK FRIMAERKEHANDEL A/S - POPPELYE1 3 DK-9800 IIJORKING , DANIA

Konia bankowe, UNIKAMI NS — 9.00 MORK. DENNIARK nr Mw

106

Telefoniczne karty magnetyczne

bardziej odlegli od świata, niż w telefonii w ogóle. Tymczasem sposób wykonania tych kart za granicą wyraźnie dowodzi, że kompanie i przedsiębiorstwa telefoniczne postawiły, po-dobnie jak niektóre poczty w przypadku znaczków, nie tylko na karty magnetyczne - jako środek techniczny ułatwiający rozmowy telefoniczne, ale także jako obiekt kolekcjoners-twa.

Inaczej bowiem trudno byłoby zrozumieć tak różnorodną tematycznie, atrakcyjną ofertę. Czy zbieranie takich kart okaże się czymś trwałym, czy przelotnym - pokaże czas. Na razie, jeżeli mierzyć skalą zainteresowania, są przebojem, zdobywają rynek. Zrozumiała to już część kupców filatelistycznych i obok znaków

40 LAT PO

W 1947 roku na sesji generalnej ONZ przed-stawiciel Argentyny zaproponował, aby ONZ wydawała własne znaczki pocztowe. Dotych-czas wykorzystywano znaczki pocztowe USA.

28 marca 1951 r. podpisano z Pocztą Amery-kańską umowę, a już 24 października tegoż roku znaczki ONZ znalazły się w sprzedaży.

Pierwsza seria składała się z dwóch wydań: 1; 1, V2; 3; 5; 25 centów i 1 dolar oraz 2, 10, 15, 20 i 50 centów. Znaczki w formie poziomej druko-wano w zakładach poligraficznych Londynu, a w układzie pionowym - w zakładach poli-graficznych Holandii. Nakład - od 0,5 do 6 mi-lionów egz. Następnie były one wielokrotnie dodrukowywane, z wyjątkiem nominata 5 centów. Wydano także kopertę pierwszego dnia obiegu z rysunkiem ludzi różnych narodo-wości z datą „1951" i napisem „Narody Zjed-noczone" w pięciu językach (angielski, francu-ski, hiszpański, rosyjski, chiński).

W grudniu 1951 roku wydano serię znaczków lotniczych (6, 10, 15 i 25 centów). Dziś jest już w obiegu ponad 900 znaczków.

W 1952 roku na XIII Kongresie Światowego Związku Pocztowego w Brukseli, znaczki te zostały uznane przez wszystkich członków Związku i od tej chwili już 40 lat ONZ posiada prawo samodzielności pocztowej.

Od października 1969 roku administracja pocztowa ONZ rozpoczęła emisję znaczków dla swoich wyspecjalizowanych agend w Genews-kim Pałacu Narodów, a od sierpnia 1978 roku - dla podobnych w Wiedniu. W każdym roku emituje się 6 serii w walutach amerykańskiej, szwajcarskiej i austriackiej.

Do projektowania znaczków ONZ angażuje się najlepszych artystów grafików z różnych państw. Najwięcej znaczków pocztowych dni-

i całości pocztowych oferuje także magnetyczne karty telefoniczne. Nie tylko dlatego, że łatwiej o nabywców, ale stanowi to także potencjalną szansę sprzedania przy okazji i walorów filateli-stycznych, chociażby o tych samych tematach: flora, fauna, sport, sztuka itp.

Dla nas, nad Wisłą, to jeszcze egzotyka, a przede wszystkim - nieznany obszar kolekc-jonerstwa. Warto jednak o nim wiedzieć. Zwłaszcza, że stagnację w handlu filatelistycz-nym widać w Paryżu nie tylko na giełdzie obok Champs Elysees, ale także na „pchlich" targach w pobliżu stacji metra Porte de la Clignancourt na północy Paryża i w dwu mniejszych - na południu (gdzie jednak znaczki pocztowe stano-wią margines), jak również w licznych sklepach filatelistycznych francuskiej stolicy.

CEZARY RUDZINSKI

CZTY ONZ

kowano w Szwajcarii (59 wydań), następnie w Wielkiej Brytanii - 54, Hiszpanii - 35, Japonii - 30 i Holandii - 18. Tematyka znaczków dobierana jest drogą międzynarodowych kon-kursów.

Pocztowe miniatury ONZ wprowadza się do obiegu (sprzedaży) w arkuszach po 50 znaczków. Przy znaczkach 2, 9, 42 i 49 znajdują się przywieszki, na których widnieje emblemat ONZ, rok wydania, a niekiedy i nazwa serii. Ostatnio część emisji wychodzi w arkuszach po 25 znaczków. Do 1955 roku na brzegach ar-kuszy stawiano numer kontrolny (od 001 do 100). Od 1984 r. podaje się rok wydania.

Niektóre serie wydano w postaci czworo-bloków: „Program rozwoju" (1986), „Europej-ska Komisja ONZ do spraw Ochrony Środowi-ska (1991 r.) oraz w małych arkuszach z dekora-cyjnymi ozdobami na brzegach: „25 lat Ad-ministracji Pocztowej ONZ" (1976 r.), „Międzynarodowy Rok Dziecka (1979 r.), „Flagi" (1980-1989 r.), „Prawa Człowieka" (1983 r.), „Dzień ONZ" (1987 r.), „Ratujmy lasy" (1989 r.), „Deklaracja Prani Człowieka" od 1989 r. i jeszcze emitowane).

Znaczki ONZ wyróżniają się pięknym wyko-naniem graficznym i faktycznie są bez błędów.

Największa część produkcji rozprowadzana jest poprzez sieć handlową sklepów filatelistycz-nych w różnych krajach. Wysyłkę na zamówienia realizują specjalne służby wszyst-kich trzech zarządow pocztowych ONZ.

W ostatnich latach Poczta ONZ znacznie poszerzyła tematykę swoich emisji. Jubileuszo-wi swojego 40-lecia poświęciła sześcioznacz-kową serię-i propagandowy datownik o treści „1951 UNPA 1991".

opr. MARIAN CHABOWSKI

107

Kolekcjonerski szal nad Sekwaną

TELEFONICZNE KARTY MAGNETYCZNE Cezary Rudziński pisze z Paryża

Największa paryska giełda kolekcjonerska stanowi dla przybysza z nad Wisły zaskoczenie. Nie dlatego, że handluje się tam - przede wszystkim, lub wymienia - rzadko, różnorodne, a nie tylko podobne rodzajowo walory, np. filatelistyczne czy numizmatyczne. Ale przede wszystkim ze względu na pojawienie się nowego obiektu zbieractwa i to w skali, o której nie mamy w Polsce pojęcia.

Giełda, czy też, jak kto woli, miejsce spotkań kolekcjonerskich, mieści się w samym centrum francuskiej stolicy, przy Polach Elizejskich, ściślej, na równoległej do nich uliczce Carre Marigny i Av Gabriel, między stacjami metra Champs Elysees-Clemenceau, vis a vis Grand Palais oraz Franklin D.Roosevelt, a ściślej-rondem Rond-Point des Th. Marigny. Trwa od czwartku do niedzieli, na świeżym powietrzu przez cały rok.

Dominują stanowiska kupieckie - w płócien-nych budach-namiotach, otwartych w stronę potencjalnych klientów. Takich stanowisk są dziesiątki, oferują najróżnorodniejsze walory a także albumy, klasery, katalogi, przybory. W jednym takim stoisku mieści się niejedno-krotnie więcej i bardziej różnorodnego towaru, niż nawet w dobrze zaopatrzonym sklepie filate-listycznym w Polsce.

Pełne serie, parki, czworobloki, duże części arkuszy, popularne tu zeszyciki, błędnodruki odmiany - niemal wyłącznie francuskie i b. kolonii. Obfita jest oferta ostemplowań i całości pocztowych. Od stert - dosłownie - kopert z bieżącej lub niezbyt starej korespondencji wyłożonych np. w przyczepie samochodowej, w cenie już od 1 franka - tj.około 0,20 $ (rzadko) za sztukę, po skrzynki ze starannie posegrego-wanymi wg tematów, państw bądź okresów.

W takich przypadkach ceny są już określane indywidualnie, umieszczone na odwrocie lub plastykowej obwolucie na wierzchu. Nie spot-kałem całości, nawet z popularnym datowni-kiem Mmatycznym i znaczkiem o niskim nomi-nale, tańszej niż 5 fr., tj. niemal dolara. A by-wają wielokrotności tej kwoty, niekiedy za-skakujące. Widziałem np. na jednym ze stano-wisk, wśród walorów o tematyce muzycznej, urzędową kopertę bez znaczka - tak rozsyła tahitańska poczta swoje informacje m.in. dzien-nikarzom, z wirnikiem z rysunkiem gitary obok datownika Papeette. Mam ich - bo jest to wirnik używany od dawna - w domu cały stos. A tu nagle cena : 37 fr.!

Tanich, ciekawych okazji nie spotkałem. Muszę dodać, że podaż walorów na paryskiej

giełdzie zdecydowanie i wielokrotnie prze-wyższa popyt. W ciągu paru tygodni, gdy tylko znajdowałem się w pobliżu, wpadałem na nią chociażby na chwilę. Ale nawet w godzinach szczytowego zainteresowania kolekcjonerów - w soboty czy niedziele - rzadko widzi się przy poszczególnych stoiskach 1-2 osoby, a znacznie częściej kupców czekających na potencjalnych nabywców.

Tuż przy Rondzie wysiadują sprzedawcy nu-mizmatów. Jest ich zaledwie paru, niekiedy tylko 2-3 , obok niewiele więcej numizmatyków, zbierających przede wszystkim monety i medale Francji, rzadziej - to głównie młodzież - jakieś tematy na monetach, lub inne kraje.

Ogromne kłębowisko stanowią na sąsiednim skwerze zbieracze odznak i metalowych lub plastykowych przypinanych znaczków. Jest ich wiele, różnorodnych, ceny od dosłownie paru, nawet do kilkudziesięciu franków za sztukę. Ale zbiera się - sądząc z tego co widziałem - niemal wyłącznie francuskie i to w układzie tematycz-nym.

Największe jednak zainteresowanie budzą magnetyczne karty telefoniczne. To obecnie ist-ny szał! Wielobarwne, o atrakcyjnych rysun-kach, m.in. z reprodukcjami dzieł sztuki, flory, fauny, techniki itp, często w całych seriach, są tu najczęściej kupowanymi, bądź wymienianymi obiektami kolekcjonerskimi. Szczególnym zain-teresowaniem cieszą się karty z krajów eg-zotycznych: afrykańskich i azjatyckich.

I w tym przypadku, podobnie jak w filatelis-tyce, istnieje podział na nie używane - te są znacznie droższe, bo zawierają poza walorem kolekcjonerskim, także wartość nie zrealizowa-nych rozmów telefonicznych. Nawet najświeższe, względnie popularne, oferowane po kilkanaście-kilkadziesiąt jednakowych eg-zemplarzy przez jednego sprzedawcę, kosztują po 50-60 fr., tj. powyżej 10 d5larów, a więc trochę więcej niż aktualne karty francuskie, bez których rozmowy telefoniczne z automatów są już w Paryżu niemożliwe. żetony, nie mówiąc już o monetach, stanowią tu anachronizm. Bez karty magnetycznej można jeszcze zadzwonić z jakiejś kafejki.

Znacznie tańsze, ale i mniej poszukiwane, są magnetyczne karty telefoniczne zużyte. Dla nas to dopiero dziedzina przyszłościowa. Pierwsze automaty telefoniczne na karty magnetyczne działają wprawdzie na Poczcie Głównej w War-szawie, ale pod tym względem jesteśmy jeszcze

(dokończenie na str. 107)