Bogdan Miś

Cztery polskie monstra

Pod koniec czerwca opublikowana została kolejna długo oczekiwana lista najpotężniejszych komputerów świata, słynna Top500.

Cała pięćsetka znajduje się obecnie w 31 krajach, z czego ponad połowa  (58,2%, czyli dokładnie 291 maszyn) przypada na Stany Zjednoczone. Drugie miejsce zajmuje Wielka Brytania z 44 superkomputerami, trzecie Niemcy (30), czwarte Francja (23), której nieznaczenie ustępują Chiny ze swoimi 21 potworami.  Dalej mamy Japonię (15), Szwecję (10), Kanadę (8) Włochy i Indie (po 6) i Nową Zelandię oraz Austria (po 5). W tabeli zupełnie przyzwoicie plasuje się zajmująca kolejne miejsce Polska - ex aequo z Rosją i Szwajcarią. Niestety, jest to wynik gorszy niż w roku ubiegłym, kiedy to w rankingu Top500 mieściło się 6 z naszych superkomputerów.

Najpotężniejszym komputerem świata jest dziś amerykański Roadrunner BladeCenter QS22 Cluster, wyprodukowany przez IBM, oddany do użytku w ubiegłym roku.  Znajduje się on w słynnym laboratorium badawczym w Los Alamos, w stanie Nowy Meksyk. Maszyna zawiera 129 600 połączonych i współpracujących ze sobą procesorów i ma zupełnie niewyobrażalną moc obliczeniową, przekraczającą znacznie petaflopa. Dla informacji Czytelnika: 1 petaflop odpowiada kwadrylionowi działań arytmetycznych na wielocyfrowych liczbach dziesiętnych  na sekundę; innym słowy, żeby odwołać się do znanego porównania firmy Sony "gdyby każda z osób na planecie wykonywała proste obliczenia matematyczne, jak na przykład liczenie procentów, to aby uzyskać 1 teraflop, każdy mieszkaniec Ziemi musiałby wykonać 75 tysięcy takich kalkulacji w ciągu sekundy". A petaflop - to tysiąc teraflopów. Nieźle.

Drugie miejsca - również z mocą przekraczającą petaflopa - zajmuje inny komputer amerykański, z równie słynnego jak Los Alamos Oak Ridge National Laboratory. Ta maszyna, to Jaguar, czyli Cray XT5. W pierwszej dziesiątce jest osiem komputerów amerykańskich i 2 niemieckie.  Polskie komputery, to Galera pracująca dla Politechniki Gdańskiej (IBM, 107 miejsce na liście światowej, 5336 procesorów, moc ponad 38 TFlop), dwa tzw. klastry komputerowe Hewlett-Packarda działające na rzecz Telekomunikacji Polskiej (281 i 300 miejsce, odpowiednio 4080 i 4000 procesorów, moc ponad 21  TFlop każdy) oraz BladeCenter QS22 Cluster z Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego w Warszawie (422 miejsce, 2016 procesorów, moc ponad 30 TFlop).

Bardzo wydajny komputer osobisty klasy PC ma wydajność obliczeniową ledwo kilku gigaflopów. A gigaflop to tysięczna część teraflopa… Tempo postępu w tej dziedzinie jest zupełnie oszałamiające: moc obliczeniowa jednego z najbardziej wydajnych superkomputerów lat osiemdziesiątych Craya-2 jest porównywalna z mocą dzisiejszej dość przeciętnej… karty graficznej. Pierwszy polski komputer, sławny XYZ, wykonywał zaś… kilkaset działań na sekundę. (BM)