I. BLUES:

1. Początki:

FIELDHOLLERS (Polne zawoływania afroamerykan – Call and Response) WORK SONGS (Pieśni pracy) NEGRO SPIRITUALS (Pieśni kościelne murzynów) Gospel

2. Struktura:

12 taktów podzielonych symetrycznie (4x call [pytanie] + 4x powtórzenie pytania + 4x response[odpowiedź])

Skala pentatoniczna (pięciodźwiękowa w obrębie oktawy) Blue Notes (Skala trochę niższa, charakterystyczna dla work songs) Tonika (1. stopień skali durowej lub molowej), dominanta (5 stopień) i subdominanta (4

stopień) Tendencje do niezbyt wyraźnego przekazywania tekstu

- „Father of the Blues” – William Christopher Handy (1873- 1958)

- 1903 – Znalazł się w małej stacyjce Tutwiler (Mississippi), czekał na pociąg który miał kilkugodzinne opóźnienie i gdy próbował się zdrzemnąć usłyszał dziwne dźwięki wydobywające się z gitary jakiegoś murzyna, później odtworzył je w postaci „St. Louis Blues”- obecna nagroda Blues Awards była kiedyś nagrodą Handy’ego

3. Rodzaje Bluesa:

a.) DELTA BLUES

Bluesmanem zostawał chłopak który nie mógł pracować na plantacji Chłopcy zwykle konstruowali swój pierwszy instrument – zwany „diddly bow” Bottleneck – metoda gry na gitarze – używano odciętej szyjki butelki, którą przesuwano po

strunach – ślizg. Silna granica między światem białych i czarnych Bluesman był murzynem do kwadratu – odrzucony przez białych ze względu na kolor skóry a

ze względu na zajęcie i styl życia - przez czarnych Blues delty – południe USA, wiejskie regiony, powstawał w II poł XIX w. Juke-Hause – Domy uciech i rozrywek, gdzie grano bluesa, Juke-box- szafa grająca

- ALAN LOMAX- Folklorysta i Etnolog muzyczny, jeden z największych kolekcjonerów muz. Ludowej XX w. Urządzał tzw. „Field trips” w celu gromadzenia przejawów nowej muzyki

b.). COUNTRY BLUES (piedmont blues - Apallachy)

Najwcześniejsza forma bluesa – lata 90. XIX wieku Ulubiony instrument muzyków country bluesa to gitara przywieziona z Meksyku przez

czarnych niewolników Inne instrumenty: Skrzypce, Banjo, Harmonijka ustna oraz pianino (rzadko ze wzgl. na

rozmiar) Początkowo muzycy grali na wiejskich potańcówkach i piknikach

JugBands – Namiastka zespołów, charakterystyczny element rytmizujący (gitara, skrzypce, flety)

Black and white Minstrels – za pomocą makijażu czarni udawali białych Medicine Show – kiedyś nie było aptek co 20 M, początki handlu obwoźnego

medykamentów połączonej z występami

Prekursorzy:

Charles Patton (1881 Bolton – 1934 Indianola)

- Father of delta blues- Grywał na klęcząco z gitarą za plecami

Son House (1902 Rivertone – 1988 Detroit)

- Samouk, wychowany w religijnej rodzinie, postanowił zostać duchownym kościoła baptystów, jednak pozostał świeckim, wybierając karierę muzyka

- W 1930 r. został dostrzeżony przez Paramount- 1934 wycofał się ze sceny muzycznej, po 21 latach wrócił

Blind Willie McTell (William Samuel McTear) (1901 - 1959)- Niewidomy wokalista, gitarzysta, autor tekstów- W latach 1927 – 1956 nagrał 149 utworów- 1981 – dołączony do blues Hall of Fame- “Statesboro Blues” – jego najpopularniejszy utwór wykonywany był przez “The Allman

Brothers Band” oraz “Taj Mahala”

Robert Leroy Johnson(1911 - 1938)

- Król gitary bluesowej

Huddie William Ledbetter (Leadbelly) (1888 - 1949)

- Wirtuoz gitary dwunastostrunowej- Potrafił grać również na skrzypcach, harmonijce, harmonii i akordeonie- Nirvana scoverowała jego utwór „Where did you sleep last night”

“Blind” Lemon Jefferson (1884 - 1929)

- Niewidomy wokalista bluesowy- 1925 – sam price polecił go firmie Paramount Records- 1926 – 1928 Nagrał ok. 100 utworów I stał się najpopularniejszym Bluesmanem w USA

c.) CLASSIC (FEMALE) BLUES:

Początek 1925 Rewie objazdowe, wielkie śpiewaczki bluesowe Wysyp puszystych wokalistek

PRZEDSTAWICIELKI:

MA RAINEY (1886 - 1939)- Mother of the blues- Moaning – stękanie, jęczenie- Uczyła Bessie Smith śpiewu – uczennica przerosła mistrzynię

IDA COX

VICTORIA SPIVEY (1906 - 1976)

BESSIE SMITH (1894 – 1937)- The Empress of the blues- 1997 Janis Joplin znalazła jej grób i ufundowała nagrobek- W sumie nagrałą 123 utwory, m. in. „st. Louis blues”, „Summertime”, „Nobody knows when

you’re down and out”- 1937 została rana w wypadku samochodowym – hipoteza że ze względu na rasę udzielono

nieodpowiedniej opieki medycznej

d.) JUMP BLUES

Styl królował do początku lat 40. Pojawiają się szafy grające Petrillo act – Akcja ograniczająca ilość szaf grających Forma żywa, skoczna, która wylansowała dużą ilość wielkoformatowych gwiazd

PRZEDSTAWICIELE

Louis Jordan (1908 – 1975)

- Muzyk Big Bandowy- 59. największy muzyk wszechczasów wg Rolling Stone’a

Wynonie Harris (1915 - 1968)

- Jump bluesowy i rhythm and bluesowy wokalista

e.) CITY BLUES (rasowy)

Opozycja akustycznego country bluesa Paul Oliver – „the story of the blues” „Living Blues” – pismo założone przez małżeństwo z Chicago Memphis Blues – Smokey Blues grany w klubach z cygarami i dobrym alkoholem, blues lekko

ociężały Louisiana Blues:

- Louisiana, stan w którym przez pewien okres panowała kultura pochodzenia francuskiego- Accordions - Ludzie przesiedleni- Podrodzaje Bluesa Louisiańskiego:

SWAMP BLUES – śpiewany po angielsku przez rodowitych czarnych amerykan, rejony bezprawia, wolny, ociężały, na luzie, sprawia wrażenie granego na haju

Przedstawiciele:

Slim Harro (1924 – 1970)- Wirtuoz harmonijki ustnej- „Baby scratch my back”

Liighting Slim – szwagier Slima Harro

Marcia Ball (1949)

Robert Pete Williams (1941 - 1980)- „I’ve Grown so Ugly”

CAJUN /KEJDŻAN/ - Muzyka zainfekowana Bluesem ZYDECO – Śpiewany przez Accordions , najważniejszy instrument to

akordeon, tarka, Muzyka kreolska, Uważana za specjalną odmianę Cajun

Przedstawiciele:

Clipton Chenier /Szenie/ (1925 - 1987)- The King of Zydeco

John Delafose (syn: Geno Delafose) Boozoo Chavis (1930 - 2001) Buckwheat Zydeco (1947) Rockin’ Sydney (1938 - 1998) C. J. Chenier (1957)

* King Bisquit Time/ Show/ Rene – program radiowy stworzony w mieście Helena, Arkansas, mający na celu rozsławienie Bluesa, cała ameryka tego słuchała, w programie wystąpilim. In. Lonnie Johnson, a B. B. King był DJ’em (dosyć późno nauczył się gry na gitarze, posiadał ok. 25 tys. winyli, dawał po~320 koncertów rocznie, obecnie daje po ~180 rocznie – a ma 86 lat).

*T- bone Walker – w 1946 nagrał płytę na której użył gitary elektrycznej, miał własne telewizyjne show, najbardziej znany utwór „stormy monday” – wszyscy sięgają do motywu z tej piosenki, zarysował typ bluesowego gitarzysty elektrycznego

CHICAGO:

- CITY BLUES – zrodził się w Detroit (John Lee Hooker) I Chicago, I to właśnie Chicago stało się ośrodkiem Electric Bluesa

- Chicago – miasto Bluesa – co roku odbywa się tam Chicago Blues Festival i trwaa tydzień- Wycieczki do stolicy bluesa- 1,5 – 2 mln ludzi uczestniczy w koncertach- Nie było słychać muzyki w klubach - stąd nagłośnienie- Skład zespołów Electric Bluesowych:

- Perkusja, kontrabas, gitara elektryczna, harmonijka, wokal – voc/harm (żeby zaoszczędzić wokaliści często grali jednocześnie na harmonijce), Bogatsze zespoły grały z fortepianem

Przedstawiciele:

McKinley Morganfield (Muddy Waters) – w 1941 r. Alan Lomax znalazł go na plantacji w Stovall, Muddy jako jeden z pierwszych grał stylem Bottleneck

Sonny Boy Williamson II (Rice Miller) – Harmonijkarz, pojawił się w King Bisquit Little Walter (Jacobs) – Harmonijkarz Howlin Wolf (Chester Burnett) – wokalista Willie Dixon – Kontrabasista, kompozytor, wokalista, jako pierwszy zaczął się orientować w

studio, był producentem nagrań, wytwórnie dawały mu na nie ogromne pieniądze („Hoochie Coochie Man”, „Little Red Rooster”)

Koko Taylor – zm. 2009 Queen of the Blues, ciągle wygrywała nagrody jako najlepsza wokalistka roku

Etta James – Wystartowała jako 16- latka w latach 50/60, później zaczęła brać narkotyki, wyciągnęli ją z tego synowie, teraz znów nagrywa

TRZY WAŻNE OŚRODKI NAGRAŃ:

a) Wytwórnia Chess (Aristocrat) – Od nazwiska założycieli, byli to z pochodzenia polacy, założyli klub, zarobili pieniądze na szmuglowaniu alkoholu, założyli wytwórnię, która wylansowała ogromną liczbę gwiazd, sprzedali firmę w latach 60, Nagrano film „Cadillac Record” i Historii Chess – fabuła podrysowana a ważni muzycy wymazani, cała historia Chess to bagno

b) Wytwórnia Delmark – Założona przez Boba Koester’a

c) Wytwórnia Aligator – Założona przez studenta uniwersytetu Chicagowskiego Bruce Iglauer’a w 1971, który pewnego razu usłyszał muzyka z jednym zębem – Hound Dog’a Taylor’a, który go zaszokował, bo grając na gitarze robił dym w klubie, grał 3 godziny. Student poszedł po koncercie zapytać muzyka czy nie nagrałby płyty, a później do ciotki pożyczyć pożyczyć 600 dolarów za które bagrał płytę, założył studio. Alligator działa do dzisiaj. Koko Taylor nagrywała tam do końca życia. Nagrywało tam też również Trzech innych wielkich gitarzystów Bluesowych:

- Johny Copeland, Albert Collins, Robert Cray- Sztandarowa płyta “Showdown” za którą otrzymali nagrodę Grammy, duma Alligatora.- Johny Copeland miał córkę, Shemelię Copeland – wokalistkę

POST MODERN CHICAGO BLUES – wprowadzili trzej muzycy: Buddy Guy (ma w Chicago znany klub „Legend’s), Magic Sam (gitarzysta) i Otis Rush (kompozytor).

Inni Muzycy:

- Fredie King – Największe Osiągnięcia w latach 70, grał muzykę w której lansował utwory instrumentalne, wirtuoz, wielu rockmanów go kopiowało, również Eric Clapton

- Stevie Ray Vaughan – Krew indiańska, odkrył go John H. Hammond (wytrawny znawca muzyki, szef artystyczny columbii, w latach 30 postanowił wylansować Bessie Smith, w Village usłyszał muzyka z gitarą – Boba Dylana, później wylansował Bruc’a Springsteen’a pod koniec

lat 70 znalazł S.R. Vaughan’a). David Bowie po usłyszeniu Vaughana zaprosił go do współpracy. W 1990 S. R. Vaughan występował na koncercie a po nim leciał helikopterem i rozbił się o skały, miał z nim lecieć Clapton ale wrócił się po coś do hotelu u dzięki temu przeżył.

- Joe BonaMassa – Dał koncert w Ostrowie Wielkopolskim – 400 osób, później w Poznaniu – 900 osób, w lipcu 2009 na Suwałkach – 10 tys. Osób

f.) WHITE BLUES (Blues Białych)

Anglia – początek lat 60. Cyril Davies Alexis Korner – The Founding Father of British Blues, Pochodzenie tureckie, dobrze

wykształcony, producent programów w BBC, wokalista, gitarzysta, kompozytor, założyciel Blues Incorporated

John Mayall – Father of British Blues, Miał nosa do znajdywania muzyków, Trzecią płytę nagrał z Claptonem – Clapton odchodzi z zespołem – przychodzi gitarzysta Peter Green – Odchodzi I zakłada Fleetwood Mac – Przechodzi Mick Taylor – Rolling Stones; w 2009 r. nagrał 50ty album.

Jools Holland – Bandleader, u niego pierwszy raz wystąpiła Amy Whitehouse, w jego zespole grali Mick Jagger, Elton Johh, Rod Stewart – Dużo znanych nazwisk się tam uczyło: zjawisko British Blues Boom

Savoy Brown Ten Years After (Gitarzysta Alvin Lee) – Rywalizacja z The Jimmy Hendrix Experience The Yardbirds (Clapton, Page, Jeff Beck) Johnie Lee Hooker The Groundhogs Mudy Waters: “The London Muddy Watters Session” “Father and the Sons” – płyta z białymi

muzykami – zbratanie się artystyczne

4. USA:

Blues Project (USA) Paul Butterdield Blues Band Canned Heat Janis Joplin Johny Winter (Producent Muddy’ego Waters’a)

5. Holandia:

Najlepsze studio nagrań Living Blues Xperience Cuby and the Blizzards – pod ich wpływem Tadeusz Nalepa zmienił się w artystę blusowego ,

Blackout – Breakout

6. Polska:

Około 40 festiwali Bluesowych Rawa Blues Suwałki Olsztyńska noc Bluesowa

JimmyWay Blues Festiwal ( Ostrów Wielkopolski)

II. JAZZ:

1. Początki:

Improwizacja, swoboda wyrażania, nowy rytm Wcześniejszą, archaiczną formą był “Jass” – Okrzyk perkusisty w celu mobilizacji zespołu Kolebką Jazzu Był Nowy Orlean, ok. 1900 r. (jako coś nowego 1900- 1920) Jazz wyszedł z Bluesa, jednak w pewnym momencie oddzielił się – grali go muzycy lepiej

wykształceni w jednym mieście z dostępem do wszystkich prawdziwych instrumentów Marshall Stearns zdefiniował Jazz w następujący sposób: Jazz to improwizowana muzyka

amerykańska, w której używa się instrumentów europejskich i w której powiązane są europejskie elementy harmonii z euro-afrykańską melodyką i afrykańskim rytmem.

Termin Jazz w druku oficjalnie użyto w 1916 r. w gazecie Chicago Herald Muzycy Jazzowi byli nastolatkami (20 - lat) – nowa rewolucja

Pod koniec lat 50. w Polsce zaczął się ukazywać magazyn Jazz – pierwsze muzyczne pismo, poza światem muzyki klasycznej.

Obrzędy pogrzebowe Afroamerykanów odbywały się na Congo Square. Śpiewali, klaskali, całe dzielnice uczestniczyły w swego rodzaju „fieście”, zapraszano orkiestry jazzowe.

Storyville – dzielnica rozrywki w porcie w Nowym Orleanie.

2. Trzy główne elementy jazzu:

Improwizacja – nie przywiązani do partytury, ciągle coś nowego, swobodnego, Rytmika – charakteryzowała się dwoma nowymi atrybutami:

o Synkopa – Transakcentacja, akcentowanie rytmu w inny sposób niż dotychczas,o Swing – umiejętność rozkołysania rytmu,

Inwencja Harmoniczna – Rozbijanie znanych struktur Harmonii (+ Blue Notes)

3. Instrumenty:

Trąbka, Saksofon, Puzon, Flet (w pierwszej fazie go brakowało – zbyt nikły, dopiero wszedł do jazzu po jakimś czasie), Klarnet, Kontrabas, Fortepian

4. Rodzaje jazzu:

a.) RAGTIME:

Na początku wykonywany tylko przez pianistów solo Jeszcze bardziej znakowana synkopa; w klubach było gwarno więc musieli grać głośno z Ragtime’u wzięło się wielu pianistów Boogie Woogie Muzycy:

- Scott Joplin – Pianista i kompozytor, twórca wielu klasycznych Ragetime’ów – „Maple Leaf Rag” (1899) – pierwszy instrumentalny utwór, który sprzedał się w ponad milionowym nakładzie

- Jelly Roll

Dalszy rozwój:

- Zespoły najpierw złożone z czarnych, ale szybko muzykę podchwycili kreole (fr. – hiszp.) – Creole Jazz Band

- 1919 – Carnagiehall w NY wystąpił zespół „All Star Wizards of Jazz Syncopation”- 1895 – Zespół Charlesa Buddy’ego Boldena – Nienagrany- Zespół Kida Ory’ego : zaprosił 16-letniego Louisa Armstronga- 1917 – Nowy Orlean, zamykają Storyville – muzycy przenieśli się do st. Louis, Chicago

(podziemie) i NY (dzielnica Harlem)- Lata 20 to okres prohibicji, gangsterstwa- czołowym muzykiem był Fletcher Henderson, potem był szefem dużej orkiestry rozrywkowej- 1920 – 1925 – New Orleans Jazz – styl preklasyczny- 1925 – 1930 – Styl nowoorleański Klasyczny- Improwizacja zespołowa ulega solowej, nagrywa się płyty, repertuar nieobiegowy (wcześniej

misz-masz), formowany – reprezentant: Hot Five – Louis Armstrong (później hot steven)

b.) CLASSIC JAZZ:

Dał się zauważyć w drugiej połowie lat 20 – bezpośrednie nawiązanie do tego, co działo się w bluesie (classic blues)

Louis Armstrong akompaniował Bessie Smith; przeniósł bluesowy sposób wyrażania się do Jazzu

Zaczynają istnieć soliści Fletcher Henderson

c.) DIXIELAND

Pojawia się w Chicago prawie równolegle do classic jazzu Puzony, klarnety, banjo, tarka, itd – Louis Armstrong Gładsza linia melodyczna Wspólna improwizacja podczas pierwszego chorusu Solówki „zamknięcie” zespołowe – uporządkowanie, harmonia

ERA BIG BANDÓW:

Lata 30 – pojawiają się duże zespoły, coraz bogatsze zespoły jazzowe Zespoły trudno utrzymać – są drogie Powstało mnóstwo utworów pisanych i aranżowanych na potrzeby big bandów Pierwsza duża orkiestra – orkiestra Paula Whitemana Inne:

- Count Basie- Duke’a Ellington’a- Benny’ego Goodman’a- Tommy’ego Dorsey’a- Woody’ego Herman’a

Era big bandów trwała do lat 50. Festiwal zespołów big bandowych w Nowym Tomyślu

d.) SWING:

Połowa lat 30. Popularna forma muzyki tanecznej Krótkie powtarzane frazy Długie solówki (sax) Solo – chorus melodyczny Swing – Dwie szkoły:

- Styl Ellingtonowski – zastosował Jungle style – krzykliwość, nakładające się rytmy; klimat dramatyzmu

- Styl Goodmanowski – Swing Crazy – Swing szaleństwa, nakręca się rytmem

KANSAS CITY- Po Nowym Orleanie wykształcił się Kansas City Jazz (Middle western) – koniec lat 20.- Święcił Tryumfy od 1928 di 1935/6- Więcej improwizacji- Giętkość rytmiczna – bounce- Count Basie- Śpiewacy pojawili się dosyć późno, gdyż Jazz polegał na improwizacji instrumentalnej, na

muzyce robionej spontanicznie, przypadkowo.

Inne gwiazdy:

Ethel Waters – zaczęła nagrywać w 1921 r Adelaide Hall Alberta Hunter – 1927, przyjechała do europy i została na 10 lat – prekursorka Jazzu w

Europie Leo Watson – Kansas City Cab Calloway – wielka gwiazda filmowa (Film Hide Ho) I Szef Orkiestry

e.) BEBOP (BOP)

Pojawia się pod koniec lat 30. Eksplozja nurtu w okolicach 1945 Pojawiają się Charlie Parker i Dizzy Gillespie (Gillespi) W grze solowej melodia ulega rozerwaniu Liczą się związki harmonijne, jakie akordy będą po sobie Wirtuozeria instrumentalna nastawiona na myślenie harmoniczne Dwa duże big bandy:

- O. Stana Kentona- O. Gene Krupa’y

f.) COOL (West Coast Jazz):

Początek lat 50 Mieszanka swingu i Bopu Zapożyczenia z muzyki poważnej Nowy sposób grania – gra beznamiętna, z powściągliwością Miles Davies – Trębacz, Band Lider – Jeden z niewielu niebrzmiących jak Charlie Parwer ,

Miał swój styl Płyta Miles’a Daviesa „Kind of Blue” Szczyt osiągnięć Cool’a (najważniejsza płyta w Jazzie) Gerry Mulligan Lennie Tristano

g.) MAINSTREAM JAZZ:

Muzyka przefiltrowana, uporządkowana, elegancki sposób gry Mainstream zaczęli grać weterani swinga Krytyk Stanley Dance określił ten rodzaj jako właśnie Mainstream Jazz Combo – Głównie kwartety i kwintety Modern Jazz Kwartet – zespół mainsteamowy, duże znaczenie miał ich album „Concorde”

h.) THIRD STREAM (trzeci nurt):

Wymyślony w 1957 przez Günther’a Schuller’a Mieszanka Jazzu i Muzyki Klasycznej Część muzyki zapisana w partyturze, a do tego Jazzmani improwizowali 1971 – Krzysztof Penderecki skomponował utwór „Actions” o charakterze Jazzowym

i.) HARD BOP:

Wpływy Bluesa, Gospel i R&B Większy nacisk na melodię – starano się ją uprościć Większa zaangażowanie Nowy instrument – organy elektroniczne (o. Hammonda) Art Blakey Horace Silver

j.) LATIN JAZZ (Afro-Cuban Jazz):

Pierwsze przejawy w latach 40. W latach 50. I 60. zyskały na znaczeniu – zwycięstwo rewolucji kubańskiej, wielu muzykom

udało się przenieść do USA I to oni grail Jazz inaczej

k.) BOSSA NOVA:

Nawiązanie do muzyki brazylijskiej (Brazylijska wersja Cool’u)

1958/59 Muzyka bardzo rytmiczna i jednocześnie wszystko jest w niej delikatne i aksamitne Subtelniejsza rytmika Śpiew szeptany, delikatny Zderzenie gitary akustycznej z saksofonem Antonio Carlos Jobim (żobim) Stan Getz – zafascynował się BN i rozprowadził ją po USA – współpracował z Astrud Gilberto

(Brazylia) („Girl from panema”) Flora Punim Sergio Mendes (nagrał utwór „Mas Que Nada”) z Bep w 2006 r.

l.) FREEJAZZ (New Jazz, New Thing):

Free jazz jako przejaw walki o niezależność Jazzu Zerwanie z dorobkiem Jazzu Zwykle po zagraniu krótkiego tematu – totalna jego interpretacja Wartość free Jazzu brała się z niezwykłej muzykalności jazzmanów, inteligencji i dużej

wyobraźni Ornette Coleman – odrzucił zasadę, że poszczególnym dźwiękom tematu odpowiadają

następstwa harmoniczne U podstaw tego stylu była duma z przynależności do Afroamerykanów, ruchy młodzieżowe John Coltrane – całe życie eksperymentował, np. Angażował do zespołu 2 perkusistów i 2

kontrabasistów – każdy grał inaczej; długo wprowadzał elementy muzyki indyjskiej; miał kłopotu z uzależnieniami; najsłynniejszy album „Love Supreme”

Z Free Jazzu wyrosło wielu wizjonerów:

- Cecil Taylor- Sun Ra- Pharoas Sanders- Archie Shepp- Albert Ayler

m.) AVANT-GARDE JAZZ:

A-G Jazz często uprawiali Ci, którzy wyjałowili się w free Jazzie Kompozycja z grubsza określa strukturę, zarys utworu Ciężko określić, kiedy kolejny utwór się zaczyna, a kiedy kończy – jeden przechodzi w drugi Art Ensamble Of Chicago założony w 1966r. przez Roscoe Mitchell – saksofonistę i trębacza

oraz przez Lestera Bowie World Saxophone Quartet – pod wodzą Davida Murray’a John Zorn – prowadzi własną oficynę, promuje innych wykonawców

n.) FREE FUNK:

Trochę wolności i trochę rytmu, awangardowe solówki z domieszką rockowej estetyki Steve Coleman James „Blood” Ulmer – przez wiele lat grał we własnym stylu Chormoldic Style – Własne

skale

o.) JAZZ-ROCK (Fusion):

Rytm Rocka ma wpływ na Jazz, mocniejszy sposób gry na perkusji Miles Davies – płyta „Bitches Brew” Joe Zawinul - założył “Weather Report” Herbie Hancock Return to Forever

p.) CROSOVER (Contemporary Jazz):

Mieszanka Popu, R&B I World Music Druga połowa lat 70. Saksofonista Grover Washington JR.

r.) Lata 70./80. – POSTBOP:

Nawiązanie do Hard-Bopu przez młodych muzyków Wynton Marsalis John Scofield

s.) SOUL-JAZZ:

Nawiązanie do Soulu, Bluesa, Ballad – organy Jimmy Smith Shirley Scott – Queen of the organ

t.) ELECTRIC JAZZ:

Yellowjackets The Riffingtons Spyro Gyra Acoustic Alchemy

u.) Nurty ostatnich lat:

Street Jazz Acid Jazz 0 Jazz + Funk + HH, zloopowane beaty Smooth Jazz

- Kenny G- Chris Botti- Norman Brown

5. EUROPA:

a.) FRANCJA:

Na początku lat 30 we Francji powstał Hot Club De France (Jazz) – stowarzyszenie ludzi zachwyconych Jazzem

Django Reinhardt Skrzypek Stephane Grappew

b.)UK:

Joe Loss Humphrey Lyttelton

c.)POLSKA:

Przed Wojną – orkiestry; Amerykańscy muzycy przyjeżdżali do pracy. Okres Katakumbowy – tworzyły się zamknięte grupy (w USA katolicka organizacja UMCA) 1956 – pierwszy festiwal Jazzowy w Sopocie – zaistniał zespół Krzysztofa Komedy Najważniejsze pismo Jazzowe „Jazz” do połowy lat 80, teraz „Jazz forum”

6. CIEKAWOSTKI:

Najważniejsze pismo Jazzowe w USA „Down Beat” Instrumenty nietypowe dla Jazzu:

- Wibrafon – Gary Burton- Banjo – Bela Fleck- Harmonijka ustna – Toots Thielemans- Flet – Hubert Laws- Skrzypce – Jean-Luc Ponty

Festiwale:

- Newport jazz festival- Montreux Jazz festival (Szwajcaria)- The Umbria Jazz festival (Włochy)

Oficyny Płytowe:

- Blue Note (1939)- Prestige (1949)- Verve (1956)- Impulse! (1960)

III. COUNTRY:

1. Początki:

Źródła – odnoga biała – brytyjscy emigranci przywieźli tradycyjne celtyckie ballady, pieśni elżbietańskie, szkockie pieśni, tańce ludowe

Muzyka Country powiązała najbiedniejszą część społeczeństwa, robotników, stolarzy, młynarzy itd.

Na początku XXw. „Country and western” – zespoły grające C&W – string bands – najważniejsze instrumenty: Skrzypce, gitara, Banjo

Hillbilly – nazwa pochodzi od zespołu „The Hill Billies”-muzyka górali z Appalachów; istotny element hillbill to fiddling(mniejsze skrzypce - fiddle)- popisy wirtuozerii instrumentalnej – popularne mistrzostwa fiddlingu – droga popisywania się

2. Rozwój:

W latach 20. XXw. Komercjalizacja – country w centrum zainteresowania radia i firm płytowych

W 1924 WSM Nashville zaczęło nadawać audycję „National Band Dance” – inne stacje transmitowały ją – duża popularność, co za tym idzie standaryzacja gustów

Stworzył się pewien gotowy sposób grania Country & western W 1927 r. Ralph Peer odkrył rodzinny zespół „Carter family” w którym grali przedstawiciele

różnych pokoleń; zaczęli występować w mediach – uwielbiani w USA

- Muzycy grali na instrumentach strunowych w bardzo charakterystyczny sposób – Carter Peaking

- Maybelle Carter grała na gitarze Gibsona na strunach basowych o obniżonej skali (jak na kontrabasie)

- June Carter – córka Maybelle, żona Johny’ego Casha- W latach 30. nagrali kilkaset utworów

Roy Acuff – King of country music Roy Acuff I Fred Rose – Acuff-Rose – wydawnictwo muzyczne zarządzające tysiącami płyt

(Nashville) Już w latach 30. pojawiły się różne stanowiska:

- Country and Western trzeba wykonywać w oryginale- Trzeba eksperymentować

Pojawia się western swing (l. 20/30) czerpiący z Jazzu i Bluesa:

- Wizerunek śpiewającego kowboja- Moda na ludzi „nie z tego świata” – kowboje, konie- Gene Autry – the singing Cowboy – ur. 1907 zm. 1998 (91L.), zagrał w ponad 90

filmach kowbojskich klasy B, nagrał ponad 300 płyt – hity: “Back in the saddle again”, „Here comes santa claus”, „Rudolph, the red-nosed Reindeer”

- Bob Wills – pochodził z Teksasu, założyciel zespołu “The Texas Playboys”, Doprowadził do krystalizacji C&W po 40. roku; „New spanish Two step” – 16(23?) tyg na 1. miejscu

3. Po II wojnie światowej pojawia się nowy nurt: HONKY TONK

Muzyka która usadowiła się w barach, klubach tanecznych Muzyka z większym przytupem Zaczęto wykorzystywać werbel i fortepian Hank Williams – kompozytor, twórca kanonu country:

- ”Your Cheating Heart”- ”You Win again”- ”I’m so lonsome I could cry”- ”Lovesick Blues”- Zmarł w wieku 29 lat, nadużywał alkoholu I narkotyków, bo cierpiał na schorzenie

kręgosłupa; miał syna, Hanka Williams’a Junior’a George Jones Loretta Lynn – w l. 60. i 70. nagrała ok. 90 hitów; album „Coal Miner’s Daughter”

4. Lata 70. – country nabiera coraz bardziej współczesnego charakteru: pojawia się styl BAKERSDIELD – od miasta w Kalifornii:

Lokalne zespoły „zelektryzowały” się: cała perkusja bardziej młodzieżowo Buck Owens Merle Haggard Dwight Yoakam

5. Pod koniec lat 60. wielu wykonawców wraca do korzeni, następuje duża komercjalizacja country – COUNTRY POP:

Elvis Presley zaczyna nagrywać w stylu Country pop Ray Charles również

6. COUNTRY ROCK : początek lat 70. Grany był w sposób bardziej agresywny, lecz zachowywał cechy country Wykorzystywano głównie instrumenty elektryczne

7. OUTLAW COUNTRY:

druga połowa lat 70 i 80 Muzyka Banitów – ludzi wyjętych spod prawa Kwartet: Willie Nelson (Scoverował „Stardust” z 1827r.)

Kris Kristofferson (Zagrał w „Narodziny gwiazdy“)Waylon JenningsJohny Cash

Tych 4 panów stworzyło supergrupę w 1985r. „The Highwayman”, słuchali jej głównie Harley’owcy i Truck’owcy

8. NEOTRADITIONAL COUNTRY:

Odpowiedź na komercjalizację: Znane również „New Traditional country” lub nawet „Alternative Country”

Głównie koniec lat 80. I lata 90.

Keith Whitley – „Don’t close your eyes”

9. BLUEGRASS:

Połowa lat 40., stolica nurtu: Kentucky Wywodzi się z country, jednak odrębny Dotyczy zamkniętego stylu, niepodatny na inne Podczas Grammy – osobna kategoria Nazwa pochodzi od zespołu Blue Grass Boys z Billem Monroe na czele oraz m. in. Dwoma

muzykami wyznaczającymi standardy gry: Lester Flatt – gitara i Earl Scruggs – Banjo („Paganini of Banjo”)

Instrumenty : Banjo, Mandolina, Dobro, Gitara Akustyczna, Fiddle, Kontrabas, Wokal, Sekcja rytmiczna: Perkusja + Bass

Cechy:

- Wirtuozeria wszystkich instrumentów- Tempo gry: Fiddling

Wokal: Sztucznie Podniesiony Głos Wytwórnia Bluegrassowa Rounder Records Zespoły:

- Bela Fleck & The Flecktones- Seldom Scene- Wokalistka Alison Krauss (and Union Station)- Del McCoury Band

10. Ważni muzycy:

Garth Brooks (w 4 lata 60 mln sprzedanych płyt) – Country rock Reba McEntire – Country pop Billy Ray Cyrus – country pop, ojciec Miley Cyrus aka Hannah Montana Bellamy Brothers – country pop-rock Brooks & Dunn (Kix/Ronnie) Chet Atkins Les Paul Jerry Reed

11. Inne pochodne

Western Beat:

- Wyszukana forma muzyczna, rewelacyjne teksty literackie;- Lucinda Williams (3 grammy za albumy)- Joe Ely- Townes Van Zandt- Keith Urban

Alt – country (Alternative country):

- Divie Chicks

-12. Ważne Instytucje:

CMA – Country Music Association – 1958, Nashville, przydziela własne nagrody Country Music Hall of Fame – 1967, Nashville Grand Ole Opry – 1925, Najdłużej działąjące audycja radiowa, a teraz już program radiowy

(od 1955) w Ryman Auditorium, Nashville (4,5h, śr 35mln słuchaczy) Ponadto: 1983 – kanał kablowy CM Television – śr. 87 mln odbiorców

1993 – europejska wersja (utrzymałą się 5 lat)

IV. GOSPEL :

1. Początki:

EWANGELIA, nazwa pochodzi od GOD i SPELL (dobra nowina, boska mowa) początki można było zauważyć już we wczesnych NEGRO SPIRITUALS i często GOSPEL jest

określany jako SPIRITUAL & GOSPEL Afroamerykanie poprzez muzykę GOSPEL chcieli wyrazić swój podziw i miłość wobec Boga Jubilee Quartet- kwartety a capella występujące na uroczystościach (The Golden Gate

Quartet – 1934) Sanctified Singing – śpiew uduchowiony, uświęcony, szczery, nie dla przyjemności czy

rozrywki; śpiew jako akt wiary najstarsza grupa Sanctified Singing powstała w Nasville w 1791 roku – The Fisk Jubilee

Quartet – „Fisk” od nazwy pobliskiej szkoły, gdzie powstał zespół dopiero w 1840 r. grupa pojawiła się w Europie – poznano czarnych, uduchowionych

muzyków siłą lat 20. Była pieśń, zaś w drugiej fazie wokalista w latach 30. Muzyka GOSPEL wyszła z obrębu kościoła : 1945 – 1960 – złoty okres muzyki Gospel – najważniejsza muzyka w USA

2. PIONIERZY : Thomas Andrew Dorsey (1899-1993) :

- The Father of Gospel Music- Na początku pianista bluesowy, później Gospel- w latach 20. Stworzył wiele gospelowych utworów, min. „If you see me savior”, „Precious Lord, take my hand”- później założył wydawnictwo, z którego pochodzą śpiewniki z pieśniami jego autorstwa

Mahalia Jackson (1911-1972) :- The Queen of Gospel Music- 1947 – 2 mln egzemplarzy singla – “Move on up a little higher” ; 4-krotna zwyciężczyni Grammy (+2 nominacje)

3. INNI WYKONAWCY TEGO OKRESU :

The (FIVE) Blind Boys of Alabama The Blind Boys of Mississippi Clara Ward Sister Rosetta Tharpe (1937 – jako pierwsza 1 mln. egzemplarzy singla)

4. Najważniejsze instrumenty :

fortepian organy bas tamburyn gitara elektryczna

5. Dalszy rozwój:

MASTER OF CEREMONY – MC wywodzi się z kościoła W latach 50 pojawiają się nowe, młodsze zespoły :

- The Soul Stirrers(solista Sam Cooke); skład zespołu :Tenor, tenor prowadzący, baryton i bas Lata 60 :

-powstało stowarzyszenie – GOSPEL MUSIC ASSOCIATION (GMA)(1964) -> Gospel Music Hall of Fame(1971)- coroczne nagrody GMA LOVE AWARDS (1969)- Ekspansja białych wykonawców, zaczęto rozgraniczać GOSPEL i muzykę religijną białych -> rasistowska nazwa WHITE GOSPEL zmieniona później na CHRISTIAN MUSIC- James Cleveland – King of GOSPEL MUSIC

Lata 70. :- Afryka Południowa – panuje Apartheid -> europejska wersja segregacji

o Lady Smith Black Matibazoo Grupa Edwin Hawkins Singer – „Oh happy day” (3 Grammy)

-Gospel pojawia się w Polsce Lata 80 :

- Festiwal Womad –World of Music, Arts and Dance, założony przez Petera Gabriela w 1980r. -> idea głoszenia dźwięków I kultury całego świata.

6. ODŁAMY MUZYKI GOSPEL :

rock z tekstami gospel : Petra, Stryper -> Christan rock/metal Bluegrass Gospel : górale z Apallachów, Doyle Lawson & Quicksilver, Ird Tyme Out Progressive Gospel : opowieść, narracja (też progressive southern gospel music); The Isaacs,

The Crabb Family Sounds of Blackknees – grupa grająca gospel z domieszką R&B, Soulu, Bluesa I Jazzu Płyta Johna Soofielda „The Pity Street” -> gospel + jazz

V. FOLK :

1. Geneza pojęcia FOLK :

Od słowa FOLKLOR -> użyte po raz pierwszy w 1848 r. przez Willima J. Thomas Folk -> Volk (niem. “Lud”) + Lore (“wiedza”) w USA „Folk” <- skrótowa nazwa muzyki ludowej

2. Trzy niepisane reguły :

folk musiał sprawiać wrażenie autentyczności musi dotyczyć pewnej społeczności, a nawet społeczeństwa musi być antykomercyjny

3.Główne dekady folku :

Lata 30. :

- Alan Lomax, Ralph Peer, Paul Blackman (badacze muzyki etnicznej)- Leadbelly- Woody Gutherie – wędrowny poeta śpiewający (Hobo)

Lata 40. :

- Pete Seeger (ur. 1919) – protest songi w latach 50. i 60.- Almanac Singers- Burl I Yes- The Weavers

Lata 50. :

- Paul Robeson- The Kingston Trio- Folk zaczyna istnieć w mediach, muzyczna prasa folkowa, folk wkroczył w krąg muzyki

popularnej- 1950 – pierwsze miejsce list przebojów: „Tom Dooley” – Kingston Trio

Lata 60. :- Bob Dylan – Protest song- Joan Baez- Joni Mitchell- Phil Ochs- - Tim Buckley- - Peter, Paul & Mary

4. Ważne aspekty muzyki folkowej :

po wojnie(lata 40.) – era plastiku, ludzie zachłysnęli się czymś nowym (Frank Zappa – „Plastic

People”; „ Barry McGuire”) McCarthyzm – tworzenie zapory przeciw ideom komunistycznym

5.FOLK -> podział na akustyczny i elektryczny:

Lata 50/60 – Folk-Rock :- The Byrds- Fairport Convention- - The Pentangle- - Steeleye Span

6. Wyróżnienie pojęć :

Muzyka ludowa – założeniem jest możliwie najwierniejsze odtworzenie oryginalnego wzorca

FOLK : czerpiąc inspirację z muzyki ludowej przeobrażają ją w kreację artystyczną -> siła sugestii, (już nie amatorzy)

Muzyka etniczna – czerpie z tych samych źródeł, ale przetwarza to w różne formy, np. awangardowe, czy jazzowe

7. FOLK PROCESS:

lata 70. -> Edith Fowke (folklorysta) – proces folkowy to przekazywanie tradycji, tańców itd. w bezpośredni sposób

1950 r. – Sing Out ! – Periodyk dotyczący muzyki 1973 – „Folk Scene” – radio show KPFK by Tom Waits Pojawia się termin SINGER-SONGWRITER – śpiewa, pisze, komponuje -> James Taylor

8. Najważniejsze festiwale folkowe :

Newport folk festival (od 1959) American folk festival (od 2005) Cambridge folk festival (od 1964) Edinburgh folk festival (od 1951)

9. Polskie wpływy :

Moses Asch -> polski Żyd – założył w USA firmę płytową Asch Records -> Folkways Records Piotr Chomczyński – założył w USA Molecular Research Center Jacek Kaczmarski

10. Szczególne rodzaje folku :

Szanty(Shonties) – pieśń morza Folk indiański – Buffy Sainte-Marie Folk więzienny – Angola

VI. R&B i Soul:

1. Początki i rozwój : Jump Blues :

- skoczny, taneczny, rytmiczny- w latach 40. różne odmiany Jump Bluesa : Dancehall blues, Bar blues, Club blues- stworzone listę nagrań – przejawów jump bluesa i nazwano je Blues and Rhythm- RCA Victor też tak nazwała te nagrania- W 1947r. Jerry Wexler opublikował artykuł, że nazwa Blues & Rhythm zupełnie nie oddaje charakteru tej muzyki i że ważniejszy jest rym, dlatego zaproponował Rhythm & Blues

Atlantic Records – wytwórnia założona w 1947 r. w NY. Zajmująca się Jazzem, R&B i Country. Założona przez : Jerry Wexlar, Herb Abranson, Ahmed i Nesuhi Ertegun

Race records – płyty czarnych wydawane przez min. OKEH Records. W latach 50. to wytwórnie narzucały styl wykonawcom

2. Artyści :

Wynonie Harris Louis Jordan Amos Milburn(w 4 lata wprowadził 19 utworów na listy przebojów) Johnny Otis (The Johnny Otis show) Etta James Big Mama Thornton Blues Shouters – skład : zawsze sekcja dęta(sax), fortepiano -> motoryczność sekcji,

dopełnienie – chórki żeńskie I oczywiście wokal “przekazujący” całość. Big Joe Turner Ruth Brown – pierwsza dama R&B Ray Charles – wzorował się na Charlesie Brownie i Nat Kingu Cole’u Aretha Franklin

3. Powstaje w Memphis nowa wytwórnia – STAX: – założyciele zrobili na przekór Atlanticowi -> bardziej muzyka południowa, bardzo krwista, surowa. Posiadali 2 studia, w których nagrywali ci sami muzycy; jedno charakterystyczne brzmienie, własne sekcje rytmiczne i dęte; zaplecze muzyków białych, obok czarnych.-Bodker T. & M.G.’s – „Green Onions”-The Bar-kays-The Mar –keys- Rufus Thomas- Eddie Floyd- Otis Redding – “King of Soul”

Powstaje połącznie R&B z Gospel -> Soul (muz. R&B ze STAXu)

4. W Detroit (koniec 1959) powstaje wytwórnia Tamla MOTOWN, założona przez Berry’ego Jr’a :- zaprzeczenie STAXu- muzyka wielkomiejska- slogan: „Music for young America”- stali muzycy sesyjni, aranżerowie- odejście od sekcji dętej- brzmienie miało być akceptowalne -> aparat dużej orkiestry symfonicznej (Harfa jako nowść)- Berry sprowadził autorów piosenek :

Marvin Gaye Smoke Robinson The Supremes – Diana Ross The Jackson 5 The Four Tops Martha & The Vandellas Little Stevie Wonder The Temptations

Apollo Theater – NYC; imprezy typu „Mam talent” Muzyka Soulowa ustąpiła innym rodzajom, jednak utrzymała się w niezależnych

wytwórniach takich jak: Fame, Jewel, Hi Records, Exello, Volt, Philly Groove Records(Filadelfia; producent- Thom Bell), Philadelphia International Records(Kenneth Gamble & Leon Huff, 1971); Hi Records -> Ann Peebles- „I can’t stand the rain”

Początek lat 80. – film „Blues Brothers” -> soundtrack

5. R’n’B ->R&B->Soul – Wykonywane elektronicznie(klawisze, syntezatory, wolne tempa, ucieczka od eksponowania rytmu):

Pierwsza połowa lat 90.:- Mary J.Blidge- Babyface – kompozytor, producent, multiinstrumentalista, wokalista, twórca tekstów, filmów- Maxwell- Tony Braxton- Mariah Carey- Terence Trend’arby

6. Urban Soul -> miejski soul + Rap

7. Druga połowa lat 90. -> Neo soul – powrót do klasycznych instrumentów :

Maxwell D’Angelo Lauryn Hill Erykah Badu Boyz II Man Missy Eliot

8. Zjawisko Blue Eyed Soul -> bialy śpiewający jak czarni :

Joe Coker Mick Hucknall Robert Palmer Georgie Michael

9. Najważniejsze nagrody muzyki R&b/Soul :

SOUL TRAIN MUSIC AWARDS w Pasadenie

VII. Doo – Woop:

Styl muzyki wokalnej lat 50. Na pograniczu Rock ‘N’ Rolla i Rhythm and Bluesa Pierwsze przejawy: lata 30.

- The Mills Brothers- The Ink Spots

1. Początki: 4, 5 – osobowe a capella Zespoły powstawały na rogach ulic, nawiązując do The Mills Brothers, Ink Spots nie znając

słów śpiewali sylaby sz – boom, doo – weed stąd nazwa I połowa lat 50. kilkanaście zespołów Doo – Woopowych:

- The Ravens- The Orioles – 1953 „Crying In The Chapel”- The Moonglows- The Blue Jays

2. Wytwórnie Doo – Woopowe: Jubilee Apollo Foderal Forky Chedwick – grał w stacji Wamo w Petersburgu dużo Doo – Woopu

3. Artyści: Jackie Wilson Skip McDonald Clyde McPhatter The Platter The Drifters

Asylum Street Spankers Huey Lewis & The News – „It’s Auright” (1993)

VIII. Skiffle:

Muzyka skifflowa – rodzaj muzyki folk, z wpływami jazzu i bluesa, wykonywanej przeważnie na różnego rodzaju zaimprowizowanych instrumentach czy wręcz przedmiotach codziennego użytku, takich jak tara, grzebień czy garnek, a także banjo, harmonijka ustna i kazoo.

Pierwotnie muzyka skifflowa stała się popularna na początku XX wieku w Nowym Orleanie. Korzenie gatunku sięgają również zespołów jazzowych lat 40. i 50.

Pod koniec lat 50. niezwykłą popularność zyskała w Wielkiej Brytanii. W 1957 roku w Liverpoolu John Lennon założył grupę skifflową The Quarry Men, która w 1960 roku zmieniła nazwę na The Silver Beetles, a następnie na The Beatles.

Najbardziej znaną polską grupą skifflową był zespół Grupa Skifflowa No To Co. Do tego nurtu zalicza się również Grupa Skiflowa Zacier

IX. Garage Rock:

1963-1968 Ludzie z peryferiów (Suburbia) Teren całej Ameryki Zespoły surfowe, twistowe i gitarowe się przekwalifikowały Lester Bangs – krytyk, zajmował się muzyką garażową Wiodące zespoły:

- Mc 5- The Seeds- The Music Machine- The Barbarians- The Trashmen- Electric Prunes- The Kingsmen

Inspirowali się brytyjskimi kapelami:- The Yardbirds- The Pretty Things- The Animals (House Of The Rising Sun) --> Fuzzbox (firma Gibson) efektor nowy model organ: vox continentalzmiana kolorów- The Rolling Stones – “I can’t get no satisfaction”

Garage Rock wpłynął na powstanie Propunka (The Stooges, The NY Dolls)

1. I Fala: początek lat 80. XX w.: The Fuzz Tones The Milkshakers Nazwa Fali: Garage Rock Revival

2. II Fala: 2 poł. Lat 90. I początek XXI w.: The Strokes

The Hives The Ubermnes The White Stripes The Black Rebel Motocykle Club Steven van Zandt („Little Steven”) 2002, pogram satelitarny: “Little Steven’s underground

garage”

3. Inne zespoły garażowe z lat 60.: The Sonics Love The Count Five

X. Funk:

“Funky” było już znane w Modern Jazzie lat 50., mówili tak afro amerykanie -Zaczęło się 10 lat później, kiedy na rynku były obecne wytwórnie: Tamala Motown – pop,

Rhythm and Blues i w przeciwległym sektorze Stax – Soul Lata 60. Wielkie hasła afro amerykanów jestem dumny, że jestem czarny

- 1968 James Brown – Say It Loud I’m Black And I’m Proud James Brown na początku Blues, później dodał Soul (sekcja dęta) I domieszał trochę Rocka

(bas) 1967 Dyke And The Blazers „Funky Broadway” bas zupełnie nowa technika gry slapping – gra kciukiem/klang, granie perkusyjne

- basiści: Bootsy Collins, Stanley Clarke (Miles Davis) Jaco Pastorius, Marcus Miller Archetyp zespołu Funky stworzył Gorge Clinton 2 dominujące zespoły Parliment i Funkadelic 1970-1976 – Funk muzyką obowiązującą Zespoły:

- Sly And The Family Stone Pop – Funk (3 lata – 4 płyty)- The Ohio Players- Kool & The Gang- Earth, Wind & Fire- Teddy Pendergrass Pop – Funk- Queen Another One Bites The Dust- Prince z albumu “3121” “Black Sweat”- Rick James – Super Freak

1. Pochodne: Electrofunk Cork bass line – imitacja gitary basowej

- Cameo- The Daze Band

W Rocku sekcje funkowe: funk-rock:- Faith No More- Rhcp- Rage Against The Machine- Living Colour Vernon Reid- Robert Randolah & The Family Band

Jazz – Funk Metal – Funk (Funkmetal) Mother’s finest

XI. Reggae:

Uwarunkowania, okoliczności:- Jamajka- Muzyka ściśle związana z religią i polityką- Ruch rastafarianów – ruch duchowej świadomości, nazwa od cesarza Ras Tafariani książę nieustraszonych korzenie 400 lat temu- silne objawienie ruchu w latach 20. I 30. XX w.

Marcus Garvey:- Postulował, żeby Jamajczycy powrócili do swoich korzeni (Afryki)- Miał linię przewozową Black Starline, organizował emigracje- Stworzył doktrynę ruchu społecznego Rastafarianizm, choć sam się z nią nie utożsamiał- Uważał że Etiopia to kraina jego ojców 1929 – odczyt „Back to Africa”- Założył „People’s Political Party” (1929)

Haile Selassie I ogłoszony bogiem – Jahwe, który zbawi ludzi na Ziemi

1. Początki Reggae:

Jamajka żyła muzyką wymieszaną, np. z Kuby, Trynidadu Soka Jamajczycy słuchali radia amerykańskiego, coraz częściej grali Rhythm and Bluesa (muzycy

Jazzowi) Pierwsi dwaj ważni muzycy z kręgu Jazzowego, którzy zaproponowali coś nowego:

- Don Drummond – puzon- Ernest Ranglin – gitara

1954 rozpoczyna działalność producent Clement “Coxsone” Dodd 1962 – Studio One Sound System 1959 pierwsza wytwórnia reggae Chris Blackwell Island Records pierwsze nazwy tej muzyki:

- Blue beat – pierwsze jamajskie muzykowanie- Jamajka ska- Ska- Locksteady

2. Reggae – początek lat 90. Najważniejsza linia basu – kontrapunkt dla wokalu Perkusja gra rytm tak, że akcenty są na słabe części taktów pierwszy przebój jamajski:

-1962 – Mille Small „My Boy Lollipop” światowy hit zespół Inez And Charlie Foxx – Sue Records 1967 Trojan Records składanki (1/3 ceny zwykłej CD) Etymologia słowa „Reggae”:

- Regga - nazwa szczepu afr. Z okolic jeziora Tanganika- Stregga – slang jamajski prostytutka muzyka półświatka- Reggae z hiszpańskiego „król muzyki”- Hugh Brown mówił, że Reggae to inaczej „wtopa” gdy ktoś się mylił w rytmie

3. Muzycy wykorzystujący elementy Reggae: Don Drummound blue beat The Skatalites ska Reggae wprowadzone w krąg popu UB 40

Punkowcy wzięli od Reggae rytm The Specials lata 70. Bob Marley (najważniejsze 3 płyty: Catch a Fire, Exodus, Uprising) już w latach 80. Zaczęto wykorzystywać Riddim w Hip Hop-ie (pierwsze Beaty)

4. Odmiany Reggae: Roots Reggae (Elary Reggae) odwołujący się do pierwotnego Reggae Raggamuffin Dancehall Dub Najbardziej stylowa sekcja Reggae jaka się przydarzyła: Sly Dunbar, Robbie Shakespear Przejawy bardzo mocnego Reggae Rookers Reggae – Black Uhuro

5. Pierwsze gwiazdy:- Laurel Aitken (Cuba)- Toots And The Maytalis- Kenny- Peter Tosh- Johnny Cash- Burning Spear- Jimmy Cliff- Lee “Scratch” Perry

6. Nowe pokolenie:- Busta Rhymes- Shaggy- Sean Paul- Yellowman

7. Polska: Pierwsze zespoły punkowe, a dopier później Reggae:

- Dub- Rokosz- De Mono – protoplasta- Gedeon Jerubbal- Bakshish- Izrael Robert Brylewski

8. Dwa ważne nazwiska : Sławomir Gołaszewski – „Reggae – Rastafari” Włodzimierz Kleszcz – Dzien. Muzyczny, winkle Brothers na pocz. Lat 90. Przyjechali do Polski

dzięki niemu Polski zespół Rastasize producent Adrian Sherwood

XII. PUNK ROCK:

Pierwsza medialnie nagłośniona kapela- SEX PISTOLS Żródła i zwiastuny punk rocka: PROTOPUNK ( 1971-1975)-> NY, Detroit

- MC5- Velvet undergrund- NY dolls

-Television-Patty Smith

Scena punk rocka wymieszana ze sceną reggae

1. Przebieg:

Słowo ‘punk’- coś zgniłego, śmieć dziwka gówniarz 1971- pismo CREEM-> emanacja kultury innej niż ta promowana przez Rolling Stone’a, duże

kapele z Detroit, pierwszy raz połączono punk z muzyką Punk Rock- domena UK, powody: brak pracy, upadający przemysł, strajki, frustracja 1975- SEX PISTOLS (Londyn),zespół wymyślony dla mediów Malcolm McLaren- promotor punk rocka, menager sex pistols 1975- Francja- pierwsze festiwale PR, Sex Pistols się nie dostali, bo byli zbyt agresywni punk rockowcy przyznawali się tylko do tego, że ich korzenie są w rock’n’ rollu wg rządu punk to niebezpieczna, anarchizująca forma psująca społeczeństwo

2. Wytwórnie:

Stiff Records Chiswic Records Beggars Banquet Records

3. Dyskusja, który rok był decydujący:

1976- wybuch punkowej rewolty ,czy 1977- apogeum Pojawiają się: pogo, stage diving, niszczenie instrumentów Protopunk- 1971- 1975 Postpunk- 1975- 1978

4. POSTPUNK:

anarchopunk- punk manifestujący anarchizm straight edge- antyhipisowski nazi- punk- potępiają homoseksualistów, żydów, komunistów, anarchostów,

antyrasistów, nie- białych

5. IDEE PUNKA:

na początku ruch bezideowy, później ruch społeczno- polityczny, przeciw władzy, władza ogranicza wolność, ideologie anarchistyczne, pierwsze festiwale w Jarocinie

w społeczeństwie kapitalistycznym największe razy dostawał sam system poruszenie problemów ekologii ruchy antykapitalistyczne, sprzeciw wobec neoliberalizmowi Meksyk- Zapatyści Sprzeciw wobec konsumpcyjnemu stylowi życia Negatywny stosunek do patriotyzmu, idee są wykorzystywane przez rząd, manipulacja

społeczeństwem Aprobata patriotyzmu lokalnego Gnębienie policji Przemoc

Nieliczni- pacyfiści Niektórzy- skinheadzi Ateiści Punkowie z lat 70 i 80 akceptowali Islam Odrzucenie mediów Liberalnie wobec używek

6. EKSPERYMENTY:

postrock nowa fala- mainstream punkart- Blondie HARDCORE- końcówka lat 70, wyrósł z punka, cięższy szybszy i mocniejszy niż punk EMO- wyrósł z Hardcore punka, połowa lat 80, depresja

7. Dzisiejszy okrojony punk rock:

Green Day The Offspring

XIII. ROCK PSYCHODELICZNY:

nowe pokolenia-> beat generation lata 60. zjawisko kontrkultury, odrzucenie świata takim, jaki jest (1965-71) USA, przełom lat 50-60. , kraj bogaty, stabilizacja życia, ludzie mogli realizować marzenie,

pojęcie społeczeństwa konsumpcyjnego Czas wojny wietnamskiej Poeci kontrkultury:

- Allen Ginsberg- Gary Snyder- Michael Mccure

Hasła: “ make love not war”, “ peace & love is a message” Pojawiły się też pierwsze ruchy ekologiczne Pojawili się chemicy szukający nowych psychoaktywnych substancji-> LSD Kolejne hasło: Sex drugs and fuckin’ in the streets-> komuny hipisowskie, wszyscy z

wszystkimi, wspólne dzieci, hodowle konopii; San Francisco – ponad 60 komun, najsłynniejsza dzielnica Haight Ashbury Los Angeles Nowy Jork Najstarszy zespół psychodeliczny: 1965r.- The Charlatans, występowali w Red Dog Saloon W Haight Ashbury były 3 zespoły:

- The Crateful Dead- Jefferson Airplane- Big Brother & The Holding Company-> Janis Joplin

Los Angeles:- Love- The Doors- The Byrds

Nowy Jork:- The Fugs

- Velvet Undergrund

1. Dalsze wydarzenia:

pojawia się “ Undergrund Press”. Charakterystyczne zdjęcia, malarstwo, wolność słowa pojawia się problem aborcji, pornografii, itd. Nowe pisma muzyczne:

- BAM- The Rolling Stone- Guitar Player

1965, Tower Records Graham założył dwie słynne sale , w San Francisko- Fillmore West, w NY Filmore Gast->

świątynie muzyki psychodelicznej Pojawia się moda na medytacje, pojawiają się instr. orientalne Festiwale: Woodstock, Monterey Festival Womans Movement- ruch feministyczny Nowy ubiór- dzwony, opaski, kwiatki, kratka; hipisi- przewartościowanie wszystkiego Słowa klucze:

- Flower power- Komuna- LSD- Trip( najbardziej porządane słowo, typu „ zajebisty”)- Marihuana

wizualizacje, lasery, światła- Pink Floyd Rock opery, musicale: Hair, Easy Rider, Tommy Summer of Love- ruchy studenckie 1967 The Beatles- Magical mystery tour – album Faith no more Kula Shaker Vanilla Fudge Iron Butterfly

XIV. JAZZ ROCK:

1. Zespoły/ muzycy:

Milles Davis- 1963 płyta “Milles Smiles”- rytmika zaczerpnięta z rocka Frank Zappa- „ Hot Red” Blood Sweat & Tears The Graham Bond Organisation Colloseum- utwory 20-30 minutowe, mocna komplikacja rytmów i nakładanie ich na

siebie

John Scofield, Stanley Clarke

2. I poł. Lat 70. ( 1970-75) – pełny rozkwit Jazz rocka:

Herbie Hancock Weather Report Return to Forever Jerry Goodman Jean Luc Ponty Tony Williams Jan Hammer

3. Gitarzyści:

Larry Corygel John Mclaughlin Pat Metheny Mike Stern

4. Dalszy rozwój:

Powstał odłam Jazz- funk ( kluczowa rola basistów) Po roku 80. na jazz rock mówi się fusion Joe Zawinul Syndicate poszerzyli JR o elektronikę Zespół Police się rozpadł, bo Stinga zaczął interesować Jazz rock

XV. ROCKABILLY:

Określenia: kolorowa muzyka, misz masz, czarni i biali, „the very very beggining of rock” Przed rockabilly ( początki pop):

- Nat King Cole- Mitch Miller Orchestra- Tony Bennet

1. Namiastki- prapoczątek rockabilly:

1953- Zeb Turner „ Jersey rock” 1951/52- Burnette “ Rock Billy Boogie”- recenzenci określają ich muzykę “Wild Music”,

ale jeszcze nie rockabilly Memphis- centrum nowe, dzikiej szalonej muzyki Muzyka ta pochodzi z kilku źródeł:

- Jump blues- Fonky tonk- Country boogie- Hilly billy

2. Instrumenty:

- Kontrabas- Gitara elektryczna + echo -> TWONG- Giara akustyczna + voc

3. Rozwój:

Carl Perkis komponował najpierw bluesa, później współpracował z Sun Records Dla Sun zaczęli nagrywać: Carl Perkins, Roy Orbison, Jerry Lee Lewis, Johnny Cash, itd. Lata 50. Brytyjscy muzycy zafascynowani rockabilly:

- Vince Taylor- Johny Chance- Sir Cliff Rchard

lata 70. Wielka Brytania Shakin’ Stevens lata 80.:

- The Cramps- Stray Cats- Brian Setzer- Lee Rocker

lata 80. w Polsce Shakin Dudi odnoga punkabilly ( rockabilly + punk)

XVI . ROCK ‘N’ ROLL:

1. 1958- 1964, czyli co się dzieje w muzyce prze Beatlesami:

a.) Gitarowe grupy instrumentalne:

na listy wchodza utwory instrumentalne pismo „ Best Instrumental” Johnny And The Hurricanes, grał w Hamburgu, sapportował ich The Beatles Link Wray Duane Eddy Lonnie Mack The Ventures

b.) Skład rockabilly + perkusja, fortepian, saksofon:

pierwsza muzyka oferująca chwytliwe utwory jeszcze bardziej rytmiczny swobodne zachowanie i stroje Alan Freed- puzonista, dosc- jokey, grał w radiu, menager The Moonglows, Greil Marcus powiedział, że Elvis był artystą, który ukradł czarnym bluesa

c.) 3 dominujące wytwórnie w Memphis:

Sun Records Meteor Satellite

d.) Rock and Roll zaistniał dzięki :

Sam’owi Phillips Allan’owi Freddo’wi Elvis’owi Presley’owi

e.) W tym czasie idolami nastolatków byli:

Frankie Avalon Dion Dimucci Paul Anka Fabian Richie Valens

f.) Modne tańce:

The Frug The Jerk

1956- Elvis: The ’68 Comeback Special Zespół Elvisa- Dj Fontana, Bill Black, Scotty Moore

g.) Filmy:

Dont knock the rock Black Jungle Jamboree High School Confident

2. Muzycy:

a.) USA:

- Chuck Berry- Bo Diddley- Frankie Lymon & The Teenagers

b.) UK:

- Cliff Richard- Tommy Steele- Johnny Chance- Marty Wilde

c.) Francja:

- Johnny Holiday

d.) Włochy:

- Adriano Celentamo- Peppino di Capri

*CLEVELAND- najważniejsze na świecie muzeum rocka

XVII. MERSEY SOUND:

Brytyjska scena muzyczna, koniec lat 50. Tradycyjne zespoły jazzowe:

- Acker Bilk (klarnet)- Kenny Ball (trąbka)- Chris Barber (puzon)

Wokaliści jazzowi śpiewający rock’n’rolla Rock and rollowi instrumentaliśći:

- The Shadows- John Barry Seven

Piwniczy rock’n’roll:- Marty Wilde- Cliff Richard

Skiffle:- Lonnie Donega

1. Muzyka popularna:

- Laurie Johnson- Ray Conniff

2. Undergrund Blues:

- Alexis Korner- Cyril Davies- Georgie Fame

3. 1960-1961:

fala młodych zespołów, tzw Beat Groups centrum nowego nurtu- Liverpool sprowadzano płyty głównie czarnych najważniejszy klub w Liverpoolu „ Cavern”, zaczęły tam grać Beat groupy było ich sporo :

- Remo 4- Ravens- Big Three- The Beatles ( tam wystąpili ok. 200 razy)

Pierwszy raz ogromną rolę odegrali dziennikarze muzyczni:- Bill Harry – gazeta „ Mersex Beat”, do pierwszego nr artykuł napisał John Lennon,

pierwsza gazeta muzyczna, którą eksportowano do USA- Allan Wiliams – prelekcje po świecie

- Bobo Wooler- pierwszy analityczny artykuł o Beatlesach- Derek Taylor- pierwszy reportaż o Beatlesach występujących za granicą- Peter Johnes- książka „ The true story of Beatles”- Brian Epstein- kontakt z EMI, buty beatlesów, grzywki, garnitury

4. Dalsze wydarzenia:

Bitwa mods kontra rockers ( Beatles contra Rolling Stones) John Lennon „ Jesteśmy sławniejsi od Chrystusa” 1962- festiwal w Liverpoolu- beat group festival The Beatles mieli dużo lokalnych konkurentów:

- Gerry And The Pacemakers- Billy J. Kramer and The Dakotas- The Fourmost- The Escorts- Swinging Blue Jeans

Beatles wyjechali do paryskiej Olimpii -> “Namaszczenie”-> kontrakt z Capitolem The Searchers- największa konkurencja beatlesów, 14 piosenek na listach przebojów w

tym 3- nr 1, też z Liverpoolu Menchester- The Hollies Birmingham- Rockin’ Berries Londyn- Dave Clark Five 1965-66- BRITISH INVASION Cliff Bennett & The Rebel Rousers Hermans Hermits Peter Asher The Zombies

5. THE BEATLES:

1963- 1970 -> 13 płyt- wielopłaszczyznowość, wszystkie dobre, żadnych zapchajdziur, w 7 lat zrobili kawał dobrej roboty na 3 dekady, co płyta coś nowego

Warto znać:- Rubber soul- Revolver- SGT. Pepper Lonely Heart Club

o Holly Johnson powiedział, że jest to pierwszy w historii album multimedialny

o Koncert album

o Po raz pierwszy wkładka z tekstami

o Okładka nowość- gatepol ( pierwsza str. Otwierana)

o Cd nagrana w 129 dni- 700h

- Abbey Road- White Album- Please Please Me ( nagrany w 10 h)- Let it Be

“All you need is love”- pierwsza transmisja satelitarna

XVIII. KRAUTROCK:

1967-1980 – Niemcy 1970-1975 – SZYT Nazwa nadana przez Anglików (kapuściane głowy, szwabski rock --> pogarda) Na początku nazywano kosmische muzik. Muzycy byli przeciwni showbiznesowi, antypiosenkowi Muzyka elektroniczne było nowością stąd tak duże zainteresowanie nią (np. Karlheinz

Stockhausen) Pod wpływem serializmu i minimalizmu muzycy zaczęli ją przenosić na grunt rocka. Syntezatory, sekwensery, automaty rytmiczne, pre-reported tape Fascynacja muzyką indyjską, mantrą Dwie szkoły:

- Berlin(zachodni) – muz. Bardzo łagodna, pozbawiona atrybutów muzycznych. Astra music – muzyka gwiazd

- Dusseldorf – więcej elementów rockowych, mocno przekształcone gitar Główne źródło Krautrock: THE SOUND PROJECTOR Dwie ważne wytwórnie: BRAIN i OHR Ponad 2000 zespołów, m.in.:

- Ash ra tempez- Tangerine dream- założony przez Edgara Froese; płyty: Pheadra, Rubycon, Ricochet,

Stratosfear- Can, Cluster, GuruGuru, Faust, Kraftwerk

POLSKA: Marek Byliński, Władysław Komendarek FRANCJA: Jean Michel Jarre "oxygene" --> odblask Krautrocka GRECJA: Vangelis – muz. Symfoniczna z syntezatorów JAPONIA: Isao Tomita, Kitaro --> music soundscapes(muz. Pejzaże) -> o Krautrocku Kompozytorzy minimaliści: Phillip Glass, Michael Nyman, Terry Riley Krautrock wyzwolił nowy nurt: NEW AGE(lata80.) i później nową odnogę: MUZ.

RELAKSACYJNĄ

XIX. HARD ROCK:

Pod koniec lat 60. w Anglii na rynku były: Beat Groups (THE BEATLES), rock psychodeliczny, rock progresywny, british blues (Rolling stones, John Mayall, Fleetwood mac.), Gitarzysta jako wirtuoz: Eric Clapton, Jimmy Page, Jeff Beck, Alvin Lee, Jimi Hendrix

pojawia się HARD ROCK:- Led Zeppelin 1986- Black Sabbath 197 -

1. Charakterystyka:

riffy power chords (zdwojenia gitar) uproszczenie formy nadanie ciężkiego brzmienia formowanie rockowej wokalistyki wzmocnienie nagłośnienia Przemysł rockowy – całe albumy zamiast kawałków czerpał z bluesa

2. 1-sze przejawy HR:

The kings – "You really Got me" The Yardbyrds – "For your love" The Troggs - "Wild thing" The Beatles – "Helter Skelter" The Who – "I can't see for miles"

3. Zespoły: FRIJD PINK UFO DEEP PURPLE URIAH HEED

4. Pionierski okres HR: 1969 – 1976: Blue Chair Aerosmith

5. II fala: AC/DC Van Halen – wprowadził TAPPING Kiss --: HR na stadiony (STADIUM ROCK)

6. UK: Judas Priest Def Leppard (hairrock) The Who (live at leeds – 1970)

7. I poł. Lat 70. Polska: Stress Romuelda&Roman

XX. SOUTHERN ROCK:

w latach 60. zaczęto eksploatować rock'n'rolla komercyjnie. Pojawił się POP music. Inwazja brytyjskich zespołów muzycznych. Zaskoczenie dla Amerykanów. Ubodło to w tereny

takie jak Georgia, Kentucky, Tenesse, Floryda.

oparta na podstawowych elementach: Melanż, rock, blues , boogie woogie i jazzowa improwizacja. Czasami country.

przywiązanie do bluesowych źródeł. rozbudowane utwory + popisy solowe. zespoły charakteryzuje silny konserwatyzm,

przywiązanie do tradycji. zapraszane podczas kampanii prezydenckich itp. - szlachetne wartości, patriotyzm, umiłowanie miejsc kultury

głosiły chwałę stanów zjednoczonych. Tematy: whisky, broń, szybkie motocykle, życie twardzieli, szaleńcze podróże do piekła.

Hasło: żyj szybko, pracuj ciężko i umieraj młodo. rozerwano schemat kwartetu - zdwojenie instrumentów. Dwie perkusje , dwa instr.

Kalwiszowe, gitary. Przełom - powstanie wytwórni CAPRICORN Records przez Phil Walden – menager grupy

(wzorcowa formacja dla całej te muzyki) – ALLMAN BROTHERS BAND (Macon, Georgia)- Duanne + Gregg dwóch braci stąd nazwa zespołu. Najpierw liderem był DICEY BETTS- zespół grał do upadłego.- Przełomem - trzecia koncertowa płyta – LIFE AT FILLMORE EAST (1971)- Bestseller amerykański.- Październik 71' DUANNE zginął w wypadku samochodowym. Zaczęła się legenda.- Następnego roku w tym samym miejscu prawie o tym samym czasie ginie nastepny

muzyk BERRY OAKLEY.- GREGG + BETTSEM = kłótnie o przywództwo. Rozpad. - lata 90' w zespole kolejny gitarzysta WARREN HAYNES, wyrzucono BETTSA i jeszcze jeden

gitarzysta DEREK TRUCKS. Zespół odżył do tej pory istnieje. Nie jeżdżą do Europy.

1. Zespoły: LYNYRD SKYNYRD

- odkryty przez - AL'a COOPER'a. utwory FREE BIRD i SWEE HOME ALABAMA. - Wokalista RONNIE VAN ZANDT – zginął w katastrofie samolotu. Na jego miejsce jego brat JOHNY VAN ZANDT - zawładnął festiwalami w USA - headlinenerzy

MARSHALL TUCKER BAND – TROY i TOMMY CALDWELL zespoły w których często grano rodzinnie, bracia, kuzynostwo itd. CHARLIE DANIELS BAND – był przeciwnikiem Georga Busha DIXIE DREGS ARC ANGELS MOUNTAIN ATLANTA RYTHM SECTION OUTLAWS Interesy tych zespołów przejęli menagerowie takich zespołów jak Led Zeppelin, The WHO itd. BLACK CROWES – współpracował z członkiem Led zeppelin GOV'T MULE – trio, gdzie gra na gitarze WARREN HAYNES. DRIVE BY TRUCKERS – autorzy spektaklu 'southern rock oprah' WIDESPREAD PANIC W Polsce:

- DŻEM - BRACIA I SIOSTRY mają w repertuarze parę utworów ALLMAN BROTHERS.

XXI. GLAM ROCK:

glamour – przepych, blask, czar, urok

1972-1973 – pojawia się nurt niczym się nie wyróżniający, prosty – otoczka dała się we znaki

Przepych, stroje, makijaże, oczarowanie widza, atrybuty, wszystko sztuczne np. Zespół SWEET, buty na kilkudziesiędzio cm obcasach

DAVID BOWIE – największy przejaw Glam rocka, z ciała stwarzał różne "ubiory". Czerwiec 1972 – płyta Bowiego – THE RISE AND FALL OF ZIGGI STARDUST AND SPIDERS

FROM MARS – pierwsza w pełni glamowa płyta --> początek GLAM ROCKA wytwórnia CHINN-CHAPMAN, najważniejsi artyści.:

- GARY GLITTER, - T-rex, - THE SWEET, - MAD, SLADE

1978r. - GLAM ROCK WYGASŁ Queen czerpali również z glam rocka

XXII. COLD WAVE:

Wielka Brytania 1976-77 powstały zespoły fala przyszła z Francji nurt mrocznej dołującej muzyki Mischelle Depon (nie przebił się) – stworzył podwaliny do tego nurtu rytmiczne brzmienie perkusji i gitary basowej gitary z FLANGEREM – dźwięk pływający Z cold wave elementy zaczerpnął U2 instrumenty klawiszowe charakterystyczne brzmienia zimne, nieładne proste powtarzane motywy sekwencje perkusyjne nihilistyczne teksty (ludzka egzystencja – krucha, nie ważna, przemijanie) image – ciemne ubiory, trupie makijaże Rozdziela się na inne nurty:

- EMO- Rock gotycki

XXIII. GOTHIC ROCK:

Po raz 1. w 1971r w śpiewie NICO z VELVET UNDERGROUND w pierwszych nagraniach JOY DIVISON 1978r. Tony Wilson określił Joy Divison jako Rock Gotycki spójność gitary z syntezatorem 1976r. - książka Anny Rice "Wywiad z Wampirem" – zainteresowanie tematyką utwory mollowe depresyjny klimat nawiązanie do mitologii, grozy nawiązanie do średniowiecznego stylu gotyckiego tematy śmierci, samotność, cierpienie, wilkołaki

1. Prekursorzy:

Sisters of Mercy The Mission The Damned – punkowi ale nie do końca (wokal. Przebierał się za wampira)

2. Z GR wywodzą się": Gothic Metal Gothic Punk

3. Obecnie: automaty perkusyjne inicjatywę przejęły kobiety

XXIV. SLEAZE ROCK :

Kontrapunkt – zaprzeczenie Glam Rocka maksymalne obrzydzenie siebie wulgarność, bezczelność, na haju, dekadencja kolebka: Los Angeles, kluby Rockowe początek: późne lata 70. zespoły:

-GUNS'n'ROSES, - SKID ROW, - PORNO FOR PYROS

XXV. DISCO :

odrębna stylistyka. Zrodzone w dyskotekach (Francja lata 30. Discotheque) w większości kluby gejowskie bardzo ekskluzywne. Nie było żywych zespołów. Później odrodziło się w NY. Club A Go Go.

1. Pepper Mint lunch : pod koniec lat 60. - TOM MOULTON - DJ który w klubach grał z płyt, producent i

realizator nagrań. Z nagrań część ścieżek - montaż. Utwory nieznane, nieprezentowane nigdzie wcześniej.

MANU DIBANGU - saksofonista afrykański, łączył afrykańskie rytmy z muzyką soulową. SOUL MAKOSSA

powstają firmy specjalizujące się w DISCO. połowa lat 70. - w USA prawie 50 tys dyskotek, rynek dyskotekowy - 2 obieg płytowy. Wielkie koncerny zajęły się muzyką disco. Apogeum muzyki disco - SATURDAY NIGHT FEVER oparcie na zespole Bee GEES W większości czarni wykonawcy:

Village people Isaac Hayes - SHAFT Barry White

muzyka disco nabrała seksualnego charakteru producenci NILE ROGERS i BERNARD EDWARDS CHIC - ich najbardziej znana produkcja to ten zespół TK STUDIOS - dorzucili sekcje dęte i elementy latino najważniejsza grupa - KC&the Sunshine

Band STOCK/AITKEN/WATERMAN - produkowali piosenki z przeznaczeniem tanecznym JASON DONOVAN i RICK ASTLEY - odpowiedzialni za karierę KYLIE MINOGUE NIEMCY - Monachium powstał wytwórnia - MUNICH SOUND Berlin - - wytwórnia HANSA RECORDS - Boney M GEORGIO MORODER i PETE BELOTTE - z Monachium stworzyli pierwsze nagrania DONNY

SUMMER "Love to love you baby" CERRONE - francuski zespół do którego chciała się dostać MADONNA ITALO DISCO – sztuczność, domorośli artyści, ładne laski bez głosu, kicz, tandeta,

uproszczenie

XXVI. NEW WAVE:

kino francuskie lat 60. nazywano "nową falą" - reżyser Jean-Luc Godard kino-czarno-białe, odchodzi od hollywodzkiego stylu, barok, skomplikowana psychika

człowieka pierwszy raz w kontekście czysto muzycznym tego określenia użył Seymour Stein (Sire

Records) po roku 70. składanka: New Wave of Rock': Talking Heads, Television, Ramones,Runaways rewolucja punkowa- niektórzy artyści wstydzili się być podciągani pod punka, do 1978,

niejasność, co jest nową falą a co punkiem po 1978 (1978-1982) krystalizacja Sniffin' Glue najczęściej pisał o new wave punk: postpunk: nie grano solówek, gitara akustyczna = country shit, zwykła fryzura-nie!,

stara muzyka-nie!. New wave: wiecej popu, sub-rock, melodyjny, refreny Elvis Costello Nick Lowe, bardziej dostosowany do przeciętnego słuchacza korzystano w aranżacjach z rytmu disco niektóre utwory - roc-dub, elementy krautrocka dbano o inne brzmienie, linie opóźniające, gitary rozmyte

wszystko pod hasłem biel i czerń - okładka Blondie- "Parallel Lines" Zespoły:

- The Jam,- The Cars, - Duran Duran, - The B-52's, - Pretenders,- Blondie,- Devo,- XTC, - Talk Talk.

Polskie:- Brygada Kryzys, - TILT,- Republika,- Madame

lata 90. revival nowej fali, elastica, echobelly, ostatnie lata: Kaiser Chiefs, Bravery,Killers. MTV bardzo pomogła new wave (1982), ubiór: przyciasne garniaki, krawaciki, białe koszule. w większości utworów organy trochę na doczepkę, NW- pomysł amerykańsko-angielski

1. New Wave of British Heavy Metal: pod koniec lat 90.(?) pojawiają się nowe zespoły naśladujące Led Zeppelin, Black Sabath

- późnej odrzucenie fundamentu bluesowego. Przyspieszenie gry, bardzo jazgotliwe gitary, dłuższe solówki, odejście od plantowskiego sposobu śpiewania falsetem, nazwę wymyślił Geoff Brown-dziennikarz "Sounds"

zespoły: - DIamond Head-jedna z pierwszych grup grających metal inaczej- po '75 roku zachwycili Browna.- Iron Maiden, - Judas Priest-wypromowali skóry, łancuchy, świetne okładki stworzone przez Polaka Mirosława Czabo. - Saxon,

polskie: - KAT, -Turbo.

2. New Romantic: już w latach 80. wyraźne nawiązanie do Glam Rocka. Niektóre brytyjskie kluby chciały

się wylansować- Klub Billies - DJ Steve Strange - kapela Visage Boy George popularyzacja transwestytów - David Bowie jest dla nich niewyczerpaną studnią pierwszy utwór zwiastujący NR (Elektronika) - Vienna "Ultravox" video zabijało muzykę piosenki melodyjne rozbudowane przestrzenne przyjemne w odbiorze wygładzone fascynacja NR: muzycy zafascynowani kabaretem niemieckim okresu

międzywojennego, mocnym makijażem (Chanson z Paryża, Edith Piaf) muzycy:

- Adam & The Ants, - Alphaville,Duran Duran,- początki Depeche Mode,- Thompson Twins, - początek Pet shop Boys, - New Order, - ABC, - China crisis.

w Polsce: - Kombi, - Kapitan Nemo, - Papa Dance

3. Muzyka celtycka: fundamenty kultury europejskiej: kultura helleńska(grecka), k. scytyjska

(euroazjatycka),k. celtycka (Szkocja, Walia, Irlandia, część Francji i Hiszpanii) Muzyka celtycka: - Irlandczycy i Szkoci często nazywają siebie "Celts" starożytny język celtów- j.gaelicki (58tys. ludzi) Edward Bunting- irlandzki muzyk i badacz folku, w 1796 opublikował zbiór "A general

collection of the ancient irish music" Francis O'Neill - badacz ludowej muzyki irlandzkiej, na przełomie XIX/XX w. wyjechał

do USA, w 1903 opublikował "O'Neills Music of Ireland"- zbiór 1850 utworów w tamtych czasach 80% Irlandczyków wyjechało do USA (lata 80. XIX w. - 26%

Amerykanów to Irlandczycy) Van Morrison, U2,Bob Geldof -wytwórnie płyt celtyckich: Green Linnet Records (USA) Instrumentarium:

- Bodhran- irlandzki bęben obręczowy, wygląda trochę jak większy tamburyn, średnica od 30 do 60 cm, gra się na nim pałką,niski, charakterystyczny dźwięk (rytm serca muzyki irlandzkiej)-harfa celtycka (gaelicka)-starożytny instrument-dar od Boga (instrument boski), już w wiekach średnich harfiarze urośli do wysokiej rangi. do dźwięków harfy mówili poeci, bardzo odważne rzeczy i przez to byli zamykani lub wieszani przez króla, są różne typy harf: bretońska, szkocka; harfiarze - esencja kultury irlandzkiej i szkockiej- Tin Whistle (też Penny Whistle)-mały niepozorny flecik, niewielka piszczałka z ustnikiem dziubkowym, 6 otworów, metalowy, polska nazwa: flażolet irlandzki, wytwórca Tin Whistle: Robert Clarke.-flet irlandzki - 6 otworów palcowych, tańce jigs i reds- dudy - polskie dudy - kozioł (wlkp.)

showbands - poł. lat 50. do późnych70. XX wieku (cover bands) muzycy:

-Them (Van Morrison), - Taste

- Bluesville, - The Waterboys, - Runrig, - Loreena McKennit, - Carlos Nunez (dudy), - Bob Geldof, - Thin Lizzy (Phil Lynott), - Sinead O'connor, - Gary Moore, - U2, - Big Country (Polak Mark Brzezicki), - Gavin Friday, - Allan Stivell, - The Chieftains.-Paul McCartney - "Mull of kintyre"

Uilleann Pipes (bagpipes) - najstarsze dudy -Paddy Moloney (The Chieftains) największy festiwal muzyki celtyckiej w Bretanii, w Lorient, ok. 50 tys. ludzi - festiwal

Interceltique de Lorient "Whiskey in the jar" - Joni Mitchell - melodia ludowa Wolfstone - folkowo-rockowy zespół (instr. Celtyckie +gitara +perkusja). Celtic punk-rock - The Pogues (Shane MacGowan)

XXVII. ROCK PROGRESYWNY:

II poł 60/70 XX w. (1969-77) różne nazwy tego stylu: symphonic rock, art-rock,techno-rock,pomp-rock (od

pomphatic),flash-rock. krótkie, symetryczne utwory zastąpione pasażami, bogatą orkiestracją, długimi utworami,

cytaty literackie Pierwsze przejawy myślenia o przełamaniu rockowego schematu:

-The Beatles - "In My Life"-elementy harmonii zapożyczone z klasyki (1965-Rubber Soul) -The Byrds - singiel "Turn, turn, turn" (2. strona singla "She don't care about time") (inspiracja Bachem-"Jesu,Joy of Man's Desiring") . - Procol Harum - "A whiter shade of pale"(1967) -Frank Zappa (Mothers of invention) album Freak Out! - charakter cykliczny (jedna z pierwszych płyt)

Formy rocka progresywnego: suita - snucie motywiczne, -zapatrzenie na muzykę baroku, - sięganie po muzykę współczensą (poważną) - Harold Bauer, George Copeland, John Cage, Karlheinz Stockhausen - sięgano do kompozytorów (płyta King Crimson- "In the Court of the crimson King " 1969)

Zespoły: - King Crimson, - Yes - Rick Wakeman (w pelerynie-klawiszowiec), - Genesis - Tony Banks (klawiszowiec), - Pink Floyd, -Emerson Lake & Palmer - Keith Emerson (klawisze),- Jethro Tull - flet Ian Anderson (multiinstrumentalista)

Instrumenty:- klawisze,- flet, - melotron - The Moody Blues - pierwsi zastosowali ten instrument imitujący kwintet smyczkowy (w rocku progresywnym) - firma Korks. album z 1967 "Days of Future Passed". - pojawiły się syntezatory (Moog-od Roberta Mooga)

Tekściarze:- Pete Sinfield (m.in. dla King Crimson, Emerson, Lake & Palmer), - Keith Reid (dla procol Harum)

Zmiana podejścia do okładek płyt: Roger Dean - artysta robiący okładki płyt. Barry Godber - autor okładki King Crimson "In the court...". William Neal- okładki Emerson, Lake & Palmer

Producenci: - Robert Fripp - King Crimson ,wprowadził ambient, minimalista, gitarzysta, - Brian Eno- King Crimson

Z CZASÓW ROCKAPROGRESYWNEGO POCHODZI NAZWA SUPERGRUPA. II fala: Caravan, Barclay James Harvest, Camel, Roxy Music, Rush III fala: Marillion, Pendragon, Arena, IQ, Galahad IV fala/pokolenie: Porcupine Tree, Dream Theater (Supergrupa, absolwenci Berklee College

of Music, FLower Kings-Szwecja, Transatlantic)

1. Cechy rocka progresywnego: zerwanie z tradycją 3-minutowych utworów na rzecz 20-min (intro,outro, inne

części), utwory oparte na suicie/sonacie, różne, skomplikowane schematy rytmiczne,

harmoniczne, 70 proc. muzyki instrumentalnej, wokal czysto rockowy, teksty skomplikowane o

treści religijne, mistycznej, fantazyjnej. elementy elektroniki, syntezatory, instrumenty klasyczne, wirtuozeria, wykonania

2. Zespoły: Supertramp, Deep Purple, Led Zeppelin (Kashmir),

Electric Light Orchestra, Kansas.

3. Symphonic rock : rock progresywny eksperymentalny: Gentle Giant, Van der Graaf Generator (Peter

Hammill). Brzmienie Canterbury Sound: Soft Machine, Henry Cow

4. Neoprogressive rock: math-progressive rock: asymetria rytmiczna, r. pr. matematyczny rock progresywny + rock alternatywny

- Polska: Collage, Riverside, Abraxas, Satellite,Indukti, Mr. Gil, Osada Vida, Quidam, Believe