Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

31
K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 1 październik 2002 Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego Wykład 3 Sklepy internetowe Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych, Warszawa Wykładowca: dr hab. inż. Kazimierz Subieta profesor PJWSTK [email protected] http://www.ipipan.waw.pl/~subieta

description

Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych, Warszawa. Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego. Wykład 3 Sklepy internetowe. Wykładowca: dr hab. inż. Kazimierz Subieta profesor PJWSTK [email protected] http://www.ipipan.waw.pl/~subieta. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

Page 1: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 1 październik 2002

Studia Podyplomowe IT w BiznesieWprowadzenie do handlu elektronicznego

Wykład 3

Sklepy internetowe

Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych,

Warszawa

Wykładowca:dr hab. inż. Kazimierz Subieta profesor PJWSTK

[email protected]://www.ipipan.waw.pl/~subieta

Page 2: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 2 październik 2002

Budowa witryny handlu elektronicznegoDecyzja została podjęta. Chcemy wykorzystać Internet do prezentacji i

promocji firmy, a także do prowadzenia handlu. Co należy zrobić? Stworzenie firmowej witryny nie jest łatwe i tanie. Skoncentrowanie się

na określonym celu i konsekwentne do niego dążenie pozwoli uniknąć straty pieniędzy i czasu, i przyniesie spodziewane efekty.

Rodzaje witryn internetowych: witryny o charakterze promocyjnym, obniżające koszty tradycyjnej kampanii

reklamowej lub ją wspomagające witryny udostępniające przestrzeń reklamową innym firmom witryny sprzedaży bezpośredniej, w których zawartość udostępniana jest po

wniesieniu opłaty (subskrypcja, towary dostarczane drogą elektroniczną) sklepy sprzedaży wysyłkowej - towary dostarczane klientowi w sposób tradycyjny witryny służące wyłącznie do zawierania kontraktów handlowych, kontaktu z

partnerami, poszukiwania nowych partnerów (handel międzynarodowy i hurtowy) właściwe portale biznesowe witryny o charakterze WebEDI portale ekstranetowe i intranetowe

Page 3: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 3 październik 2002

3 kategorie istnienia firmy w Sieci

Witryna będąca wyłącznie wizytówką firmy. Witryna dynamiczna, stale aktualizowana, wpisana i będąca częścią

kampanii reklamowej, mająca być jeszcze jednym kanałem budowania świadomości marki lub produktu.

Witryna dynamiczna, której zadaniem jest nie tyle przedstawienie firmy i jej promocja, ale przede wszystkim staje się nowym kanałem dystrybucji towarów - sklep on-line.

Należy określić, który rodzaj witryny interesuje firmę. Można również po stworzeniu skromniejszej witryny rozszerzać jej zakres do pełnych możliwości handlowych.

Page 4: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 4 październik 2002

Charakter działalności i zasoby finansowe

Charakter działalności Narzędzia umożliwiające prezentacje materiału i komunikację są różne. Technologia internetowa rozwija się bardzo szybko. Inaczej będą wyglądały strony firmy zajmującej się sprzedażą butów, a

inaczej strona firmy z sektora zaopatrzenia - nie tylko merytorycznie i graficznie, ale również pod względem struktury strony, sposobu nawigacji i układu połączeń między poszczególnymi podstronami itp.

Zasoby finansowe - Ilość środków finansowych, jakie firma zamierza przeznaczyć na stworzenie i późniejsze utrzymanie i prowadzenie witryny decyduje o takich m.in. kwestiach, jak: wielkość strony (liczba podstron), wykorzystanie bazy danych wybór dostawcy internetowego tworzenie strony własnymi siłami, czy skorzystanie z coraz bardziej

popularnego outsourcingu zakres wykorzystanie Internetu do prowadzenia działalności.

Page 5: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 5 październik 2002

Wykonawcy witryn

Kategorie podmiotów, które zajmują się projektowaniem i wykonaniem witryn: Wyspecjalizowane firmy, zatrudniające informatyków, grafików, specjalistów od

marketingu, kompetentnych zarówno pod względem technicznym jak i biznesowym. Operatorzy sieci Internet - posiadają własne studio graficzne lub edycyjne,

przygotowujące projekty dla klientów już korzystających z ich usług. Agencje reklamowe, które swoją dotychczasową działalność rozszerzyły o Internet. Firmy i osoby fizyczne, dla których taka działalność stanowi działalność uboczną lub

dodatkowe źródło dochodów. „Wolni strzelcy" - ludzie, którzy, dzięki zdobytej wiedzy, oferują swoje umiejętności

firmom w zakresie tworzenia witryn WWW; pracują na własny rachunek.

2 ostatnie kategorie: korzystanie z ich usług jest tańsze, ale: Często są nieprofesjonalni, poziom ich usług pozostawia wiele do życzenia. Rzadko oferują kompletną obsługę klienta, zarówno w fazie tworzenia witryny, jak i

późniejszej opieki nad nią.

Obecnie coraz częściej witryny są oparte o technologię baz danych, wymagającą profesjonalnego podejścia. To często eliminuje z rynku twórców-amatorów.

Page 6: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 6 październik 2002

Zobacz, jak robią to inni

Przed przystąpieniem do tworzenia własnej witryny, czy to własnymi siłami, czy zlecając utworzenie jej wyspecjalizowanym firmom, warto przejrzeć już istniejące w Sieci strony o podobnej tematyce, zobaczyć, jak wyglądają strony konkurencji.

Na pewno pozwoli to na uświadomienie sobie o co w tym wszystkim chodzi, pozwoli uniknąć błędów konkurencji, a może nawet wpadnie nam do głowy jakiś nowy oryginalny pomysł.

Page 7: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 7 październik 2002

Logiczny układ interfejsu użytkownika

Komunikacja na stronie powinna być jasna. Niektórzy określają to jako „intuicyjna nawigacja” lub „świadomość”

(awareness). Użytkownik nie może pogubić się, musi wiedzieć w którym miejscu się

znajduje i może w łatwy sposób dotrzeć i powrócić do określonej informacji. Stopień trudności nawigacji jest wprost proporcjonalny do objętości witryny.

Istnieje wiele sposobów osiągnięcia tej cechy: umieszczenie wyróżników i informacji ułatwiających poruszanie się po

witrynie unikanie tzw. scrollingu - przewijania tekstu przyciski nawigacyjne muszą być widoczne i łatwo zauważalne podstawowe (główne) klawisze powinny być umieszczone w miejscu, gdzie

wzrok pada najczęściej - u góry, po prawej stronie ekranu przejścia do innej strony witryny powinny być dobrze wyróżnione

Przy projektowaniu połączeń i hierarchii między poszczególnymi stronami witryny pomocne może okazać się wykonanie diagramu powiązań pomiędzy stronami.

Page 8: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 8 październik 2002

Grafika na stronie

Piękne obrazki na każdym kroku - to robi wrażenie. Ale co z tego, jeżeli strona będzie ładowała się godzinę! Ocenia się, że jeżeli strona nie załaduje się w ciągu 30 sek. użytkownik

poszuka informacji gdzie indziej. Strony komercyjne nie mają być piękne, lecz estetyczne i funkcjonalne.

Użytkownik nie oczekuje pięknej grafiki, ale konkretnych informacji. Zwykle dysponuje małą ilością czasu.

Są przypadki, gdy umieszczenie dużej ilości grafiki, ze względu na specyfikę działalności, jest niezbędne. Np. firma zajmująca się pośrednictwem w zakresie sprzedaży dzieł sztuki,

czy też po prostu obrazów. W takich przypadkach stosuje się tzw. thumbnails, czyli miniatury połączone

z właściwym formatem obrazka. Dopiero po wybraniu minatury pojawi się na osobnej stronie, w osobnym oknie przeglądarki obrazek właściwy w dużych rozmiarach.

Page 9: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 9 październik 2002

Dalsze zalecenia

Bądź wiarygodny. Internet jest medium specyficznym. Trudno jest pozyskać zaufanie potencjalnego klienta. Dlatego firmowa witryna powinna zawierać wszelkie dane identyfikujące firmę. Powinny się więc tu znaleźć nazwiska właścicieli, dokładny adres firmy,

również e-mailowy, numery telefonów i faksów. Można przedstawić referencje oraz wymienić znane współpracujące firmy.

Oferta. Klient nie ma możliwości dotknięcia towaru, powąchania go, czy wypróbowania. Należy to, w miarę możliwości, czymś zastąpić. Ważne jest umieszczenie jak najpełniejszej i profesjonalnej informacji o

produkcie, o jego danych, czy cechach. Ilość informacji nie powinna klienta przytłaczać. Układ logiczny witryny, na przykład układ pionowy - od informacji

ogólnych do najbardziej szczegółowych. Ew. odnośniki do stron producenta określonego towaru.

Cena. Powinna być podana przy towarze na stronie WWW. Nie można dopuścić, aby klient musiał dzwonić w tej sprawie do firmy.

Page 10: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 10 październik 2002

Adres sieciowy

W Sieci istnieje setki tysięcy firm. Ważne jest, aby klient trafiając na stronę firmy zapamiętał jej adres: powinien on być krótki, prosty i łatwo identyfikujący się z firmą.

Wyróżnia się następujące rodzaje adresów sieciowych: Adres funkcjonalny, np. http://www.polbox.com/nazwa_firmy. Zaletą są

niższe koszty, ale wadą - gorsza zapamiętywalność adresu i gorszy prestiż firmy.

Adres domeny - np. http://www.firma.pl lub http://www.firma.com.pl - są to dwa główne rodzaje domen. Duże firmy powinny zarejestrować swoją stronę w obydwóch rodzajach. Największy stopień zapamiętywalności. Pozostałe rodzaje to: http://www.firma.gdansk.pl - wskazuje, że działalność firmy

ograniczona jest do pewnego obszaru geograficznego; Adres subdomeny - np. http://www.firma.dostawca.com.pl - gdy

zleceniodawca i dostawca podejmują pewne wspólne przedsięwzięcia. Domena międzynarodowa - np. http://www.firma.com - nie wydaje się to

godne polecenia, gdyż odrywa firmę od kraju pochodzenia. Domeny takie wykorzystują firmy amerykańskie oraz wielkie międzynarodowe koncerny.

Page 11: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 11 październik 2002

Utrzymanie i prowadzenie witryny firmowej

Aktualizacje. Elementy w treści strony powinny być bieżące i aktualne. Np. zmiana adresu firmy. Cena i oferta (asortyment) bezwzględnie muszą być aktualne. Należy sprawdzać aktualność odnośników do innych stron w Sieci.

Komunikacja z użytkownikiem - bieżące odpowiadanie na zapytania użytkowników (wysyłanych pocztą e-mail).

Zaufanie użytkownika. Budowa zaufania, omówiona poprzednio Promocja witryny. Nową witrynę promować, czyli:

Informować o niej w mediach, z których usług dotychczas firma korzystała: Przy reklamie telewizyjnej - napis z adresem strony, przy reklamie radiowej -

informacja i podanie adresu strony, Na wizytówkach pracowników. Zarejestrowanie jej w polskich serwerach katalogujących zasoby internetowe,

takich jak: Onet, Wirtualna Polska; jak i zagranicznych, na przykład Yahoo! Bannery, czyli graficzne odnośniki do naszej strony umieszczone na

popularnych stronach WWW.

Page 12: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 12 październik 2002

Zasady sklepu on-line (1)

Płatność. Klient powinien mieć różne możliwości zapłaty za zakupiony w Sieci towar. Klient powinien mieć możliwość zapłaty tradycyjnie, jak i poprzez Sieć.

Cena. Powinna to być cena końcowa. Wskazane jest przygotowanie systemu naliczania opłat dodatkowych. Cena towaru w Sieci powinna być niższa od ceny towaru w sklepie

tradycyjnym. Nie zawsze należy stosować tę zasadę ze względu na zalety zakupu w Sieci.

Asortyment towarów. Największą popularnością w Sieci cieszą się sklepy oferujące szeroki asortyment towarów. Jest to niemożliwe w przypadku sklepów specjalistycznych. W takiej sytuacji wskazane jest przystąpienie do malla, czyli wirtualnego odpowiednika tradycyjnego domu towarowego, w którym każdy sklep ma swoje osobne stanowisko.

Page 13: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 13 październik 2002

Zasady sklepu on-line (2)

Obsługa klienta. Klienci mogą mieć pytania dotyczące towarów, czy procesu zakupu i płatności. Częściowo można te wątpliwości rozwiać tworząc osobny dział (tzw. FAQ)

na stronie w formie zestawu najczęściej zadawanych pytań i krótkich odpowiedzi.

Należy stworzyć możliwość zadawania pytań przez klientów drogą e-mail. Uatrakcyjnij ofertę. Np. zaproponowanie klientowi zakupu

dodatkowych rzeczy związanych ze sprzedawanym rodzajem towarów. Promocje – różnego typu. Np. firma sprzedająca kasety video może zaproponować zakup koszulek,

plakietek, plakatów podkładek pod mysz i innych gadżetów związanych z konkretnym filmem.

Organizowanie konkursów typu: "Odpowiedz na 3 pytania, a koszulka jest Twoja!" lub "Stała zniżka dla stałych klientów" uatrakcyjnia stronę i przywiązuje klienta do firmy.

Page 14: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 14 październik 2002

Zasady sklepu on-line (3)

Presja zakupu. Powinna być odpowiednia, nie można przesadzać. 95% odwiedza sklep głównie w celu porównania z ofertą innych oraz w celu

znalezienia informacji o produkcie. Tylko 5% kupuje. Wywieranie zbyt dużej presji zakupu spowoduje zniechęcenie zarówno tych

5%, jak i pozostałych. Dostawa towaru. Jeżeli klient zamówi towar i go nie otrzyma, już

nigdy nie skorzysta z oferty takiego sklepu. Wiadomości o takich sklepach dają zwielokrotniony efekt. Opóźnienie w dostawie jest prawie tak samo negatywne. W Sieci jest trudno odbudować zaufanie klienta.

Bezpieczeństwo danych osobowych klienta. Firmy często umieszczają na swojej stronie ankiety. Ich wypełnienie powinno być dobrowolne. Zakup nie może być uwarunkowany wypełnieniem ankiety. Firma powinna oświadczyć, że dane osobowe nie będą rozpowszechniane.

Page 15: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 15 październik 2002

Konkretny przypadek: EMPiK

Koncepcja bazy danych opiera się na następujących kryteriach: Elastyczność przy wprowadzaniu nowych kategorii produktów. Aplikacje nie

powinny podlegać radykalnym zmianom w wyniku zmian własności obecnego asortymentu sprzedawanych produktów, jak również w wyniku pojawiania się nowych kategorii produktów. Przykładowo, mogą się pojawić nowe kategorie PLAKAT lub MAPA, którą trzeba będzie dostawić do już oprogramowanych produktów.

Elastyczność przy wprowadzaniu opisów nowych własności istniejących produktów. Przykładowo, kamery cyfrowe mogą zostać wyposażone w oprogramowanie, którego typ stanie się istotną cechą handlową.

Skuteczna automatyczna kontrola wprowadzanych danych: słownikowa, typologiczna, i/lub referencyjna.

Precyzyjne odwzorowanie ról osób związanych z wytworzeniem danego produktu: autorów, wykonawców, kompozytorów, dyrygentów, aktorów, solistów, redaktorów, edytorów, scenarzystów, fotografików, operatorów, itd.

Być może istotne okaże odwzorowanie organizacji związanych z wytworzeniem danego produktu: orkiestr, zespołów rockowych, domów wydawniczych, itd.

Page 16: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 16 październik 2002

Proponowana realizacja modelu pojęciowego

Konieczne jest stworzenie struktur w bazie danych umożliwiających objęcie hierarchii wszystkich kategorii produktów oraz elastyczność w zakresie dostawiania nowych kategorii w trakcie eksploatacji systemu.

Dotychczasowa struktura była oparta na założeniu, że każda nowa kategoria produktów jest zapisana w postaci tabeli w relacyjnej bazie danych.

Ze strategicznego punktu widzenia takie założenie jest naiwne, gdyż może spowodować eksplozje ilości tabel i ich atrybutów, co w konsekwencji musi zaowocować niejednorodnościami i błędami.

Page 17: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 17 październik 2002

Kategorie produktów (1)

Przykład sprzętu fotograficznego pokazuje, że liczba kategorii, które mogą być przedmiotem informacji handlowej dla klienta, jest znaczna.

Kategorie są objęte hierarchiczną strukturą o nieznanej liczbie pięter.

Najwygodniej zaimplementować wszystkie kategorie jako strukturę danych o hierarchicznej budowie.

PRODUCT_IDPRODUCT_NAMESELL_PRICEBUY_PRICESTORE_STATEIS_AVAILVATSWW_CODE(?)BARCODEAVAIL_DATEEASYNET_NAME(?)INPUT_DATELAST_UPDATE

PRODUCT

CATEGORY_IDCATEGORY_NAME

CATEGORY

parent

belongs_to

1+*

*

Hierarchiczna organizacja kategorii

Page 18: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 18 październik 2002

Kategorie produktów (2)

Produkt może należeć do więcej niż jednej kategorii. Podstawowymi kategoriami produktów są książki, multimedia, filmy,

muzyka, sprzęt foto, kosmetyki, komputery, ale nie będą one reprezentowane jako odrębne tabele. Każda kategoria będzie opisywana przez identyfikator i nazwę. Kategoria może mieć dowolną liczbę pod-kategorii (związek parent). Każdy produkt będzie należał (związek belongs_to) do jednej kategorii, przy

czym przyjmuje się założenie implicite, że jeżeli produkt należy do kategorii A, to automatycznie należy do wszystkich kategorii nadrzędnych w stosunku do A.

Np. jeżeli produkt należy do kategorii „Filtr korekcyjny 49”, to automatycznie należy także do kategorii „Filtr korekcyjny”, „Filtr”, „Akcesoria” i „Sprzęt foto”. Rysunek na następnym slajdzie przedstawia fragment hierarchii kategorii. Linie łączące kategorie są związkami „parent”.

Page 19: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 19 październik 2002

Przykład hierarchii kategorii produktów

CATEGORY1"książki"

CATEGORY2"multimedia"

CATEGORY3"filmy"

CATEGORY4"muzyka"

CATEGORY5"foto"

CATEGORY6"kosmetyki"

CATEGORY7"komputery"

CATEGORY41"blues, jazz"

CATEGORY42"boksy, wydania kolekconerskie, digipacki"

CATEGORY43"folk, szanty, etno, country"

CATEGORY41"blues, jazz"

CATEGORY42"boksy, wydania kolekconerskie, digipacki"

CATEGORY43"folk, szanty, etno, country"

CATEGORY431"country"

CATEGORY432"etno"

CATEGORY433"folk"

CATEGORY434"szanty"

CATEGORY434"inne"

CATEGORY431"country"

CATEGORY432"etno"

CATEGORY433"folk"

CATEGORY434"szanty"

CATEGORY434"inne"

CATEGORY4331"flamenco"

CATEGORY4332"rumba"

CATEGORY4333"folk rock"

CATEGORY4334"mambo"

CATEGORY4335"miejski folk"

Page 20: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 20 październik 2002

Informacja o produktach

Każdy produkt będzie opisywany przez atrybuty przedstawione poniżej:

PRODUCT_IDPRODUCT_NAMESELL_PRICEBUY_PRICESTORE_STATEIS_AVAILVATSWW_CODE(?)BARCODEAVAIL_DATEEASYNET_NAME(?)INPUT_DATELAST_UPDATE

PRODUCT PIC_IDPIC_FORMATPIC_FILE

PICTURE

has

MODEL_IDMODEL_NAMEMODEL_DESCRMIN_SEL_PRICEMAX_SEL_PRICE

PRODUCT_GROUP

designedhas

MAIN_IN_BUNCHCOMPLEX_PRODUCT

consists_of

*

*

**

0..1

0..1

Page 21: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 21 październik 2002

Opis założeń

Każdy produkt może mieć dowolną liczbę zdjęć (klasa PICTURE). Zdjęcie jest częścią w agregacie związanym z produktem lub grupą produktów. Zdjęcie nie może w związku z tym istnieć samodzielnie.

Produkt jest opisywany przez następujące atrybuty: AVAIL_DATE - określa kiedy produkt będzie fizycznie dostępny w sklepie, INPUT_DATE - określa datę wprowadzenia informacji o produkcie do bazy danych (i

co za tym idzie, może być podstawą informacji o nowościach), LAST_UPDATE, który określa datę ostatniej aktualizacji.

Produkty mogą być złożone, tj. powiązane w kilka produktów. Złożone produkty mogą się pojawić w wyniku promocji, która wiąże sprzedaż kilku produktów lub oferuje pewne produkty za darmo, o ile były zakupione inne produkty. Przyjmuje się, ze produkt złożony jest odrębnym obiektem COMPLEX_PRODUCT, który ma własne atrybuty, takie jak cena, zdjęcia, itd. W szczególności, cena produktu złożonego nie musi być sumą cen składowych, zaś niektóre atrybuty mogą być nierelewantne, np. VAT, który może być różny dla produktów składowych.

Hierarchię produktu złożonego wyznacza związek consists_of. Atrybut MAIN_IN_BUNCH jest identyfikatorem produktu składowego, który jest główny w produkcie złożonym.

Page 22: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 22 październik 2002

Atrybuty produktu

Każda kategoria produktu może mieć własne atrybuty, które powinny być obsługiwane przez aplikację.

Zapis tych atrybutów w postaci tabel spowodowałby eksplozję ich ilości, zwiększenie skłonności do błędów oraz zwiększenie narzutów na pielęgnację.

Dodatkowa trudność polega na tym, ze niektóre atrybuty (np. autor w przypadku kategorii książka) mają charakter powtarzalny (wielu autorów), opcjonalny (brak autora) i/lub złożony (autor może być złożoną hierarchiczną strukturą).

Te okoliczności sugerują filozofię opisu produktu zbliżoną do XML. Zastosowanie XML jako podstawy zapisu informacji o atrybutach produktu (w postaci jednego XML-owego stringu) przypisanego do produktu jest kontrowersyjne z kilku powodów, np. z powodu słabych możliwości kontroli słownikowej i referencyjnej, słabych możliwości aktualizacji, i innych niedogodności.

Z tego powodu opis atrybutów został związanych z klasą kategorii atrybutów. Jest to przedstawione na następnym slajdzie.

Page 23: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 23 październik 2002

Atrybuty kategorii produktów

Każda kategoria jest związana z pewną liczbą atrybutów. Klasa ATTRIBUTE może być zaimplementowana w postaci tabeli w

relacyjnej bazie danych. Informacja DICTIONARY CHECK ustala czy atrybut podlega kontroli słownikowej, informacja REPEATED, ustala czy atrybut może mieć dla danego produktu wiele wartości, informacja binarna OPTIONAL ustala, czy atrybut może być nieobecny w opisie produktu.

Każda kategoria może być podłączona do wielu atrybutów i odwrotnie, jeden atrybut może charakteryzować wiele kategorii. Dziedziczenie atrybutów: jeżeli dany atrybut jest właściwy dla kategorii A, to jest on także właściwy dla wszystkich podkategorii kategorii A, w dół hierarchii kategorii.

Ten sposób zapisu jest także właściwy dla ról osób, które mogą być charakteryzowane przez atrybuty takie jak: „autor”, „wykonawca”, „kompozytor”, „dyrygent”, „aktor”, itd.

Istotne jest tu oddzielenie ról osób od samych osób, gdyż w tym ujęciu ta sama osoba może być w danym produkcie (lub w różnych produktach) np. aktorem, reżyserem, piosenkarzem i reżyserem.

Page 24: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 24 październik 2002

Produkty, kategorie i atrybuty

PRODUCT_IDPRODUCT_NAMESELL_PRICEBUY_PRICESTORE_STATEIS_AVAILVATSWW_CODE(?)BARCODEAVAIL_DATEEASYNET_NAME(?)INPUT_DATELAST_UPDATE

PRODUCT

CATEGORY_IDCATEGORY_NAME

CATEGORY

parent

ATTRIBUTE_IDATTRIBUTE_NAMEATTRIBUTE_TYPEDICTIONARY_CHECKREPEATEDOPTIONAL

ATTRIBUTE

can_be_described_by

1+

*

*

*

*

belongs_to

Page 25: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 25 październik 2002

Atrybuty i kategorie

CATEGORY3"filmy"

ATTRIBUTEATT_ID: "a1"ATT_NAME: "reżyser"TYPE: "string"DICT_CHECK: YESREPEATED: NOOPTIONAL: YES

CATEGORY1"książki"

ATTRIBUTEATT_ID: "a4"ATT_NAME: "aktor"TYPE: "string"DICT_CHECK: YESREPEATED: YESOPTIONAL: YES

ATTRIBUTEATT_ID: "a44"ATT_NAME: "tytuł"TYPE: "string"DICT_CHECK: NOREPEATED: NOOPTIONAL: NO

CATEGORY35"filmy z ograniczeniem wieku"

parent

ATTRIBUTEATT_ID: "a87"ATT_NAME: "dozwolony od lat"TYPE: "unsigned"DICT_CHECK: NOREPEATED: NOOPTIONAL: NO

can be described by

can be described by

can be described bycan be described by

can be described by

ATTRIBUTEATT_ID: "a74"ATT_NAME: "słowo kluczowe"TYPE: "string"DICT_CHECK: YESREPEATED: YESOPTIONAL: YES

can be described by

can be described by

Page 26: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 26 październik 2002

Wartości atrybutów

Każdy produkt jest charakteryzowany przez pewną liczbę wartości atrybutów. Z jednej strony, wartości te będą podłączone do klasy ATTRIBUTE, zaś z drugiej strony – do klasy PRODUCT . Tabeli powinno być tyle, ile typów wartości. Przewiduje się wartości atrybutów będące identyfikatorami agregatów.

Dla każdego takiego agregatu powinna istnieć odrębna tabela lub zespół tabel. Realizacja tej sytuacji, z uwzględnieniem trzech typów i dwóch agregatów PERSON i TRACK jest przedstawiona na poniższym rysunku. Podany sposób zapisu klas PERSON i TRACK jest jednocześnie realizacją kontroli słownikowej i referencyjnej, ponieważ minimalizuje ryzyko pojawienia się np. tego samego nazwiska w wielu miejscach w różnej pisowni.

Page 27: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 27 październik 2002

Wartości atrybutów

PRODUCT_IDPRODUCT_NAMESELL_PRICEBUY_PRICESTORE_STATEIS_AVAILVATSWW_CODE(?)BARCODEAVAIL_DATEEASYNET_NAME(?)INPUT_DATELAST_UPDATE

PRODUCT

CATEGORY_IDCATEGORY_NAME

CATEGORY

parent

ATTRIBUTE_IDATTRIBUTE_NAMEATTRIBUTE_TYPEDICTIONARY_CHECKREPEATEDOPTIONAL

ATTRIBUTE

can_be_described_by

1+

*

*

*

*

belongs_to

Attribute value

*

*

is a value of

describes

Page 28: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 28 październik 2002

Kolejna faza tworzenia diagramu klas

PRODUCT_IDPRODUCT_NAMESELL_PRICEBUY_PRICESTORE_STATEIS_AVAILVATSWW_CODE(?)BARCODEAVAIL_DATEEASYNET_NAME(?)INPUT_DATELAST_UPDATE

PRODUCT CATEGORY_IDCATEGORY_NAME

CATEGORYparent

ATTRIBUTE_IDATTRIBUTE_NAMEATTRIBUTE_TYPEDICTIONARY_CHECKREPEATEDOPTIONAL

ATTRIBUTE

VALUESTRING_DICT_ITEM

DATE_VALUEATTR_VALUE_DATE

ATTRIBUTE_VALUE

INT_VALUEATTR_VALUE_INT

STRING_VALUEATTR_VALUE_STRING

describes

can_be_described_by

ATTR_VALUE_PERSON

PERSON_IDLAST_NAME(S)FIRST_NAME(S)NICK_NAME(S)NATIONALITY.....other attributes if necessary

PERSON

ATTR_VALUE_TRACK

TRACK_IDVOLUME_NOTRACK_NOTITLETIMEDESCRIPTION

TRACK

AU_IDAU_FORMATAU_FILE

AUDIO_CLIP

1+

is_pattern_for

DICT_NAMEDICTIONARY

INT_DICTSTRING_DICT DATE_DICT PERSON_DICT TRACK_DICT

VALUEINT_DICT_ITEM

VALUEDATE_DICT_ITEM

is_value_of

checks

checks

belongs_to

* *

*

*

* *

*

*

*

*

*

*

*

Page 29: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 29 październik 2002

Kontrola słownikowa

Podany wyżej sposób jest także odpowiedni dla kontroli słownikowej. Możliwe są tu dwie sytuacje: utworzenie wielu słowników, dla kontroli poszczególnych atrybutów, zintegrowany słownik dla kontroli wszystkich atrybutów.

Pierwsza wersja jest lepsza z punktu widzenia administracji i zarządzania, Druga jest bardziej uniwersalna. W tym zakresie można byłoby

wypracować pewien kompromis. Na rysunku przedstawiona jest wersja pierwsza, bez rozwijania poszczególnych kategorii słowników.

Page 30: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 30 październik 2002

Całość modelu

pojęciowego bazy danych

PRODUCT_IDPRODUCT_NAMESELL_PRICEBUY_PRICESTORE_STATEIS_AVAILVATSWW_CODE(?)BARCODEAVAIL_DATEEASYNET_NAME(?)INPUT_DATELAST_UPDATE

PRODUCT

SUPPLIER_IDSUPPLIER_NAME

SUPPLIER

POSTAL_CODELOCALITYADDRESS_STRING

ADDRESS

has

PIC_IDPIC_FORMATPIC_FILE

PICTURE

has

PRODUCER_IDPRODUCER_NAME

PRODUCER

produces

MODEL_IDMODEL_NAMEMODEL_DESCRMIN_SEL_PRICEMAX_SEL_PRICE

PRODUCT_GROUP

designed

CATEGORY_IDCATEGORY_NAME

CATEGORYparent

ATTRIBUTE_IDATTRIBUTE_NAMEATTRIBUTE_TYPEDICTIONARY_CHECKREPEATEDOPTIONAL

ATTRIBUTE

VALUE

STRING_DICT_ITEM

DATE_VALUE

ATTR_VALUE_DATE

ATTRIBUTE_VALUE

INT_VALUE

ATTR_VALUE_INT

STRING_VALUE

ATTR_VALUE_STRING

describes

belongs_to

can_be_described_by

ATTR_VALUE_PERSON

PERSON_IDLAST_NAME(S)FIRST_NAME(S)NICK_NAME(S)NATIONALITY.....other attributes if necessary

PERSON

has

ATTR_VALUE_TRACK

TRACK_IDVOLUME_NOTRACK_NOTITLETIMEDESCRIPTION

TRACK

AU_IDAU_FORMATAU_FILE

AUDIO_CLIP

1+

MAIN_IN_BUNCH

COMPLEX_PRODUCT

supplies

consists_of

DICT_NAME

DICTIONARY

INT_DICTSTRING_DICT DATE_DICT PERSON_DICT TRACK_DICT

VALUE

INT_DICT_ITEM

VALUE

DATE_DICT_ITEM

is_value_of

checks

checks

*** * *

*

*

*

**

*

*

**

*

*

**

*

*

**

0..1

* *

0..1

0..1

0..1

is_pattern_for

Page 31: Studia Podyplomowe IT w Biznesie Wprowadzenie do handlu elektronicznego

K.Subieta. SPIT, Wprowadzenie do handlu elektronicznego, Wykład 3, Folia 31 październik 2002

Podsumowanie

E-handel dopiero raczkuje Co prawda istnieje już ogromna liczba sklepów internetowych jednak

rzeczywiście kupuje w nich mały procent odwiedzających. Największą przeszkodą jest brak zaufania klientów. Boom może nastąpić, gdy siłę nabywczą uzyskają osoby będące obecnie

studentami i uczniami. Dopiero to pokolenie będzie traktowało zakupy on-line jako naturalne.

E-handel kontra tradycyjne super- i hipermarkety Gdy amerykański gigant Wal-Mort przejął sieć 74 hipermarketów

niemieckich Interspos, ceny towarów spadły przeciętnie o 12%. Czy e-handel będzie mógł pochwalić się podobnymi obniżkami cen? Ceny w wirtualnych sklepach będą niższe niż w tradycyjnych sklepach, ale

na konkurencję cenową z hipermarketami raczej nie ma co liczyć. Istnieją pewne nisze rynkowe dające niezaprzeczalny prymat wirtualnym

sklepom, np. rezerwacje biletów, miejsc w restauracjach, hoteli, ofert biur turystycznych, itp.