Struktury organizacyjne - Strona główna · •centralizacja i decentralizacja •delegowanie...

37
Struktury organizacyjne Marek Angowski

Transcript of Struktury organizacyjne - Strona główna · •centralizacja i decentralizacja •delegowanie...

Struktury

organizacyjne

Marek Angowski

Struktura organizacyjna - jest to system

zarządzania składający się z powiązanych

ze sobą elementów i procesów organizacji

oraz zachodzących między nimi

stosunków mających znaczenie dla

realizacji określonego celu.

Pojęcie struktury organizacyjnej

• wymiar statyczny

• wymiar dynamiczny

• wymiar „praktyczny”

Wymiary struktury organizacyjnej

•konfiguracja

•formalizacja

•standaryzacja

•centralizacja i decentralizacja

•delegowanie uprawnień decyzyjnych

•specjalizacja

•odpowiedzialność

•więzi organizacyjne

Elementy struktury organizacyjnej

• więzi funkcjonalne

• więzi służbowe (hierarchiczne)

• więzi informacyjne

• więzi techniczne (specjalizacyjne)

• więzi kapitałowe

Rodzaje więzi organizacyjnych

• synchronizacja czasowa i przestrzenna

procesów realizowanych w organizacji

• scalanie składników organizacji w

integralną całość

• określenie ram działań organizacyjnych

(zarządzających i wykonawczych)

• regulowanie pracy poszczególnych ludzi i

zespołów roboczych

Funkcje struktury organizacyjnej

• neutralizowanie wpływu zmian zachodzących w

otoczeniu (ogranicza niepewność działania)

• współpraca z podmiotami otoczenia organizacji

• uwzględnianie specyfiki procesów

produkcyjnych i rynkowych

• zapewnienie efektywnej realizacji celów i

strategii organizacji

• rozwój organizacji

Funkcje struktury organizacyjnej cd.

Proces projektowania struktury

organizacyjnej

Elementy procesu:

• ustalenie konfiguracji organizacji (liczby i rodzaju

komórek organizacyjnych)

• dokonanie podziału zadań pomiędzy

poszczególnymi komórkami organizacyjnymi

• określenie szczebli zarządzania, hierarchii,

uprawnień decyzyjnych

Czynniki kształtujące formę struktury

organizacyjnej

• cele i strategie organizacji

• wielkość i wiek organizacji

• lokalizacja organizacji

• rodzaj i zakres prowadzonej działalności

• stosowane technologie i strategie „handlowe”

• kwalifikacje personelu i kadry zarządczej

• kultura organizacyjna

• charakter i stopień zmienności otoczenia organiz.

Zasady projektowania struktur

organizacyjnych

• jasność i przejrzystość

• zrozumienie przez wszystkich głównych celów

organizacji

• oszczędność

• nastawienie na cele (efekty) a nie na proces

• trwałość i umiejętność dostosowywania się do

zmian

• otwartość na zmiany w otoczeniu

Główne kryteria klasyfikacji struktur

organizacyjnych

• liczba szczebli kierowania

• rozpiętość kierowania

• charakter i rodzaj więzi organizacyjnych

• dominujące układy organizacyjne

• rodzaje funkcji i procesów wewnątrz

organizacyjnych

• rodzaj klienta

• rodzaj i lokalizacja rynku

Typy struktur organizacyjnych Struktura płaska (horyzontalna)

Typy struktur organizacyjnych Struktura płaska

Zalety:

•krótsza droga i czas przepływu decyzji i informacji w

kierunku pionowym

• mniejsze zniekształcenie przekazywanych informacji

• duża samodzielność pracowników

•większa podatność na innowacje powstające na

niższych szczeblach

• lepsze warunki wyzwalania inicjatywy oddolnej

Typy struktur organizacyjnych Struktura płaska

Zalety cd.:

•pełniejsze wykorzystanie możliwości kierowników

• niższe koszty utrzymania kadry kierowniczej

• łatwiejsza koordynacja pionowa

• lepsze warunki dla decentralizowania decyzji

•sprzyjanie bardziej globalnemu postrzeganiu

działalności gospodarczej

Typy struktur organizacyjnych Struktura płaska

Wady:

• trudności koordynacji poziomej (nawet w ramach

jednej komórki organizacyjnej)

• brak planowania i zarządzania strategicznego

• brak większych rezerw kadry kierowniczej (ze

względu na pełne wykorzystanie kierowników)

• „super szef” znający się na wszystkim, co obniża

jego efektywność

Typy struktur organizacyjnych Struktura płaska

Wady cd.:

• mniejsza elastyczność w ustalaniu nietypowych

zadań kierowniczych i terminów ich realizacji

• konieczność dokładnej regulacji zastępstw

aktywnych i pasywnych

• mniejsze możliwości wykorzystania awansów

pionowych jako elementu motywacji

• większa niepewność wśród załogi w porównaniu do

dużej firmy

Typy struktur organizacyjnych Struktura smukła (wertykalna)

Typy struktur organizacyjnych Struktura smukła

Zalety:

• możliwość dokładnej i bieżącej kontroli pracy

podwładnych

• możliwość bezpośredniego oddziaływania

kierownika na pracownika

• większe możliwości wykorzystania awansów

pionowych jako elementu motywacji

Typy struktur organizacyjnych Struktura smukła

Wady:

• dłuższe drogi i czas przepływu informacji w kierunku

pionowym

• większe zniekształcenia informacji przekazywanych

w kierunku pionowym

• możliwość przerw w systemie w przypadku błędów i

niekompetencji kierowników

• mniejsze możliwości „przebicia” innowacji

powstających na niższych szczeblach i wymagających

akceptacji na wyższych

Typy struktur organizacyjnych Struktura smukła

Wady cd:

• mniejsze możliwości wyzwalania inicjatywy

podwładnych i kreowania ich samodzielności

• niepełne wykorzystanie kierowników (rozpiętość

rzeczywista kierowania mniejsza od potencjalnej)

• wyższe koszty utrzymania kierowników

• trudności koordynacji współdziałania licznych

jednostek organizacyjnych

• sprzyjanie nadmiernej centralizacji

Nast

aw

ien

ie n

a g

lob

aln

ą

efek

tyw

ność

i c

entr

ali

zacj

ę

Nacisk na lokalne potrzeby i decentralizację

Duży

Mały

Duży Mały

Struktura pozioma (horyzontalna)?

Struktura pionowa (wertykalna)?

Struktura

„specjalne rozproszenie”?

Typy struktur organizacyjnych

Typy struktur organizacyjnych Struktura liniowa

• prostota

• precyzja określenia władzy i odpowiedzialności

• stworzenie warunków do szybkiego podejmowania decyzji i

egzekwowania ich realizacji

Zalety:

Typy struktur organizacyjnych Struktura liniowa

Wady:

•polecenia mogą być przekazywane wyłącznie przez

bezpośrednich przełożonych (drogą służbową), co

może powodować ociężałość systemu

•możliwość zakłóceń (lub przerw) wynikających z

braku (chwilowego) lub niekompetencji kierowników

Typy struktur organizacyjnych Struktura funkcjonalna

Zalety

•wykorzystuje

specjalizację menadżerów

Wady:

• brak jednolitości

rozkazodawstwa (brak

koordynacji)

• możliwość występowania

sporów kompetencyjnych

między specjalistami

Typy struktur organizacyjnych Struktura sztabowa

Typy struktur organizacyjnych Struktura sztabowa

Zalety (takie jak w liniowej strukturze):

•jednolitość rozkazodawstwa

•czytelny system władzy i odpowiedzialności

•uwzględnianie pod uwagę specjalistycznego wsparcia

Wady

•możliwość powstawania konfliktów na linii menadżer

– komórka sztabowa

S

Z

T

Typy struktur organizacyjnych Struktura dywizjonalna

Produkt A Produkt B

Produkcja Produkcja Handel B+R Handel B+R

Klient

1

Klient

2

Klient

1

Klient

2

Typy struktur organizacyjnych Struktura dywizjonalna

Zalety:

•uwzględnienie specyfiki rynku, produktów i klientów

Wady:

•rozproszenie władzy i odpowiedzialności

•wysokie koszty

Typy struktur organizacyjnych Struktura macierzowa

Produkcja

Finanse

Marketing

Wyrób

1

Wyrób

2

Wyrób

3

Typy struktur organizacyjnych Struktura macierzowa

Zalety:

•łatwiejsza koordynacja złożonych i współzależnych

przedsięwzięć przy oszczędnościach na specjalistach

Wady:

•odejście od zasady jednoosobowego wydawania poleceń

•niejednoznaczność odpowiedzialności

•ryzyko dublowania działań

•możliwość „walki o władzę” między szefami

•kosztowne wdrożenie

Zró

żnic

ow

anie

pro

dukcj

i

małe

duże

0% 100%

Prosta

struktura

Struktura

produktowa

Struktura

geograficzna

Struktura

macierzowa

Procent całkowitej sprzedaży

Typy struktur organizacyjnych

Typy struktur organizacyjnych Struktura wirtualna

powiązania bezpośrednie

powiązania kontraktowe

powiązania kontraktowe

Produkcja Marketing

Firmy

handlowe

Biuro

rachunkowe

Badania i rozwój

Zespół

zarządzający

Typy struktur organizacyjnych Struktura wirtualna

Zalety:

•duża elastyczność – możliwość dostosowania

wielkości i specjalizacji

•niskie koszty powstania i likwidacji

•duży zakres specjalizacji

Wady

•nietrwałość struktury

Typy struktur organizacyjnych Struktura amorficzna

Zalety:

•duża elastyczność

•niskie koszty wynikające

z braku komórek obsługi i

koordynacji

Wady:

•nietrwałość struktury

Tendencje rozwojowe struktur

organizacyjnych

•spłaszczanie struktur

•tworzenie małych, niezależnych komórek

•delegowanie zadań i odpowiedzialności na niższe

szczeble

•odformalizowanie i odbiurokratyzowanie

Tendencje rozwojowe struktur

organizacyjnych cd.

•wyprowadzanie części funkcji zarządczych poza

organizację (outsourcing)

•zwiększenie elastyczności na zmiany w otoczeniu

•zwiększenie udziału pracowników w zarządzaniu

organizacją

Dziękuję za uwagę