STRATEGIA ROZWOJU GMINY JAROCIN 1. Ocena stopnia realizacji dotychczasowej Strategii Rozwoju Gminy...
Transcript of STRATEGIA ROZWOJU GMINY JAROCIN 1. Ocena stopnia realizacji dotychczasowej Strategii Rozwoju Gminy...
STRATEGIA ROZWOJU
GMINY JAROCIN
JAROCIN - styczeń 2010
2
I. Wstęp - wprowadzenie do Strategii Rozwoju Gminy Jarocin na lata 2010 – 2020
Budowanie strategii rozwoju gminy to proces, którego inicjatorem i głównym wykonawcą
jest lokalna społeczność. To właśnie ona decyduje obecnie o wszystkich aspektach lokalnego życia
społecznego i gospodarczego.
Strategia rozwoju gminy to plan wieloletniego rozwoju zakreślony najczęściej w perspektywie
kilkunastu lat. Jego struktura złożona jest z następujących podstawowych elementów:
• analizy stanu istniejącego, będącej również analizą możliwości rozwojowych
• opisu kluczowych problemów warunkujących rozwój gminy
• opisu najważniejszych dla rozwoju gminy celów strategicznych
• konkretnych planów działania.
Możliwość realizacji wieloletnich planów rozwoju jest w dużym stopniu uzależniona od aprobaty
strategicznych celów ze strony lokalnych społeczności. Aprobata społeczeństwa oraz jego
zainteresowanie zamierzeniami lokalnej władzy są niezbędnym elementem wsparcia jej wysiłków.
Strategia rozwoju gminy powinna utrwalać się w świadomości wszystkich mieszkańców gminy jako
ich własny program działania zmierzający do osiągnięcia lepszej przyszłości.
Strategia rozwoju gminy powinna dać przede wszystkim odpowiedź na pytanie:
Co należy uczynić, aby sytuacja mieszkańców uległa poprawie, a gmina rozwijała się
w przyszłości jak najlepiej ?
Gmina Jarocin posiada Strategię Rozwoju Gminy przyjętą uchwałą Rady Gminy Nr XXIV/212/2001
w dniu 28 czerwca 2001 r. Z formalnego punktu widzenia mogła by jeszcze obowiązywać w 2010 r.,
jednakże z uwagi na to, że mocno się zdezaktualizowała, zaistniała potrzeba wypracowania nowego
dokumentu przewidującego rozwój gminy w nowej perspektywie czasowej, a mianowicie od 2010
do 2020 r.
Rozdział II Strategii opisujący obecny stan gminy w podstawowych dziedzinach życia
gospodarczego i społecznego został przygotowany przez pracowników urzędu gminy, gdyż
dysponują oni na swoich stanowiskach niezbędnymi do tego celu danymi.
Analiza SWOT w głównej mierze powstała w oparciu o wyniki przeprowadzonej ankiety wśród
mieszkańców najbardziej zainteresowanych sprawami rozwoju gminy. Wizja rozwoju gminy oraz
cele strategiczne sformułowane zostały podczas przeprowadzonych warsztatów. Wskazane
w projekcie strategii zadania realizacyjne zostały jeszcze uzupełnione w trakcie rozszerzonego
posiedzenia Komisji Rozwoju Gospodarczego i Ochrony Środowiska Rady Gminy w Jarocinie.
3
1. Ocena stopnia realizacji dotychczasowej Strategii Rozwoju Gminy Jarocin
Podczas warsztatów dokonano oceny stopnia Strategii Rozwoju Gminy Jarocin uchwalonej
w 2001 roku zawierającej zamierzenia gminy w latach 2001 – 2010. Wskazano także
przedsięwzięcia, które nie były ujęte w strategii, niemniej jednak zostały zrealizowane.
1.1. Zamierzenia zrealizowane
W zakresie poprawy sytuacji w rolnictwie jednym z celów operacyjnych było zalesianie gruntów
nie nadających się do uprawy. Uchwalone przez Radę Gminy w 2001 r. Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Jarocin wskazywało grunty przeznaczone na
powyższy cel. Podczas warsztatów została wyrażona opinia, że przy najbliższej zmianie w zakresie
planu przestrzennego gminy powinno się wskazać dodatkowe obszary do zalesień.
W całym okresie obowiązywania strategii stosowane były dla osiągnięcia Celu Strategicznego
zawartego
w zapisie POZIOM ROZWOJU GOSPODARCZEGO JEST WYŻSZY zalecane Preferencje dla
powstających nowych małych i średnich przedsiębiorstw w postaci zwolnień z podatku od
nieruchomości lub innych w miarę możliwości gminy.
Z zakresu celu strategicznego ISTNIEJĄ ZORGANIZOWANE FORMY AKTYWNEGO
WYPOCZYNKU zostały zrealizowane następujące zadania:
- zakończona budowa sali gimnastycznej przy gimnazjum w Jarocinie;
- zakończona budowa sali gimnastycznej w Domostawie,
- wybudowane boisko wielofunkcyjne o nawierzchni sztucznej przy Zespole Szkół w Jarocinie
zawierające boiska do piłki ręcznej, koszykowej siatkowej i tenisa ziemnego.
- uporządkowany został teren przy gimnazjum oraz wykonana doń droga dojazdowa.
- planowane do budowy boisko sportowe w Szyperkach jest w trakcie realizacji ze środków
Odnowy wsi
- uruchomiona została kawiarenka internetowa w budynku GOKSTiR
Cel strategiczny ZWIĘKSZONA AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA miał być osiągnięty m. in. poprzez
Organizowanie imprez sportowo-rekreacyjnych i kulturalnych w poszczególnych sołectwach oraz
powstaniu i działaniu Stowarzyszenia Promocji i Rozwoju Gminy Jarocin jako inicjatora wielu
przedsięwzięć. Cel został częściowo zrealizowany poprzez organizację imprez w Jarocinie takich
4
jak Spotkania Rodzinne w Państwie Jarocin, Biegi Zwycięstwa nad bolszewikami „Goń bolszewika,
goń” im. Sebastiana Małka i Jana Kozioła w Jarocinie. Poza Jarocinem imprezy organizowane były
w Zdziarach (Spotkania Rodzinne i Dożynki Powiatowe w 2003 r. oraz impreza „Zdziary na wesoło”
przygotowywane przez LZS i szkołę, turnieje piłki nożnej o puchar wójta – przez LZS), Katach
(turnieje piłki siatkowej) oraz festyny ludowe w Domostawie organizowane przez OSP i majówki
przy szkole w Golcach organizowane przez dyrektora szkoły wraz z rodzicami uczniów.
Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju Gminy Jarocin przestało działać a powstałą próżnię wypełniło
powołane w 2003 roku Stowarzyszenie Przyjaciół Państwa Jarocin.
Dla osiągnięcia celu strategicznego POZIOM KSZTAŁCENIA NA TERENIE GMINY JEST
WYSOKI szkoły wyposażono w pracownie komputerowe.
Jednym z celów strategicznych było POPRAWIENIE STANU BEZPIECZEŃSTWA
MIESZKAŃCÓW poprzez zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej mieszkańcom gminy. Cel
ten został osiągnięty, (świadczą o tym wyniki ankiety), jakkolwiek samorząd nie podejmował w tym
względzie żadnych działań.
DOBRY STAN DRÓG został osiągnięty poprzez przebudowę zaplanowanych w strategii dróg:
Golce –Rusiny; Wasile - Krzywy Gościniec (Wasile – Brzozowa Smuga); Jarocin – Przymiarki;
Zdziary – Jarocin skrzyżowanie; większej części na odcinku Jarocin – Kiszki; Jarocin –Zadworze;
Graba – Sokale; Jarocin - Szyperki – Mule; Mule –Ryczki; wszystkie drogi w miejscowości Katy;
Domostawa - do cmentarza; Domostawa – Szwedy; Zdziary – Kutyły; drogi w Zdziarach; Szyperki
- Huta Deręgowska; Jarocin – Borki. Wszystkie powyższe drogi uzyskały nową nawierzchnię
asfaltową.
Jednym z celów operacyjnych zwiększających bezpieczeństwo miało być wyremontowanie mostu
w Nalepach na rzece Bukowa oraz uzupełnienie braków w odcinkach chodników na terenie gminy
poprzez wybudowanie chodnika wraz z kanalizacją burzową w Jarocinie (wieś). Zadania te zostały
zrealizowane z ogromnym naddatkiem, gdyż wykonanych zostało ok. 11 km chodników nie tylko
w samym Jarocinie lecz także w Zdziarach, Domostawie i Szyperkach.
Jeden z zapisów dotychczasowej strategii rozwoju gminy Jarocin zakładał uzupełnienie braków
w oświetleniu ulicznym w miejscowościach Jarocin Smutki, Majdan Jarociński, Golce. Cel został
osiągnięty także w większym niż zaplanowany zakresie. Oświetlenie uliczne zostało uzupełnione
o nowe lampy w Kutyłach, Zdziarach, Katach, Jarocinie i Majdanie Golczańskim.
Cel strategii - POZIOM ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY JEST WYŻSZY miał być
osiągnięty poprzez skanalizowane miejscowości w zwartej zabudowie i rozbudowie oczyszczalni
5
ścieków o nowe moduły; natomiast miejscowości o rozrzuconej zabudowie są zaopatrzone
w przydomowe oczyszczalnie ścieków; Cel został zrealizowany poprzez rozbudowę oczyszczalni
o nowy blok o przepustowości 250 m3/dobę oraz wybudowanie kanalizacji w miejscowościach:
Zdziary, Kutyły, Katy, Mostki Podpory, część Majdanu Golczańskiego, Domostawa. Ponadto
wybudowano kanalizację w kilku przysiółkach sołectwa Mostki: Wasilach, Sokalach, Jeżach,
Deputatach, części Majdanu Golczańskiego (Knieja), części Szwedów oraz w Jarocinie jako
uzupełnienie już istniejącej sieci. W 2010 roku 79 gospodarstw z terenów o rozproszonej zabudowie
będzie zaopatrzone w przydomowe oczyszczalnie ścieków (uzyskana dotacja z programu PROW).
Wybudowane zostały także ujęte w strategii wodociągi w Golcach oraz Mostkach – Kiszkach,
Następny cel strategiczny zakładał WYKORZYSTANIE WARUNKÓW NATURALNYCH
GMINY poprzez budowę zbiorników retencyjnych. Dotychczasowa strategia nie precyzowała, gdzie
będą zlokalizowane zbiorniki wodne. Miał tego dokonać Zarząd Gminy. W Studium
uwarunkowań…. zostały zaplanowane zbiorniki w Jarocinie, Mostkach Jeżach, Szwedach
i 2 w sołectwie Golce. Na budowę zbiornika w Jarocinie gmina otrzymała dotację z programu RPO.
Budowa zbiornika wraz z kąpieliskiem jest na ukończeniu. Całość zostanie oddana do użytku
w 2010 roku. Jakkolwiek nie była ujęta w strategii scena plenerowa nad Gilówka w Jarocinie, to
została wybudowana w roku 2006 i od 2007 r. służy jako miejsce do organizowania dużych imprez
kulturalnych. Założone cele operacyjne polegające na utrzymanie estetyki i czystości miejscowości
poprzez edukację ekologiczną mieszkańców, wprowadzenie segregacji odpadów, zakup kontenerów
do składowania śmieci w poszczególnych sołectwach zostały zrealizowane. W ramach zwiększania
estetyki zagospodarowane zostało w 2009 r. centrum Jarocina (plac przy urzędzie gminy oraz
pomnik ks. Marcina Kędzierskiego przy kościele parafialnym).
Cel operacyjny polegający na Wskazaniu terenów przeznaczonych na działalność gospodarczą
w planie zagospodarowania przestrzennego gminy, został zrealizowany.
Wykonana także została zalecana w strategii strona domowa gminy w Internecie. Zapis w Strategii
sugerował wydawanie lokalnej gazety. Lokalna gazeta pn. „Państwo Jarocin” jest wydawana przez
Stowarzyszenie Przyjaciół Państwa Jarocin od 2003. Urząd gminy pomaga w redagowaniu
i wydawaniu pisma, dzięki czemu zamieszczone są w nim informacje dotyczące działalności
samorządu, ogłaszanych konkursów czy informacji o inwestycjach dotowanych ze środków UE.
Jednym z celów operacyjnych w Strategii było DOSTOSOWANIE SIECI SZKÓŁ DO
MOŻLIWOŚCI FINANSOWYCH GMINY poprzez podjęcie decyzji przez Radę Gminy
o racjonalizacji sieci szkół. Rada Gminy nie podjęła wprawdzie uchwały o racjonalizacji sieci
6
szkolnej ale uchwałę o likwidacji szkoły podstawowej w Majdanie Golczańskim, do której
uczęszczało najmniej uczniów i w związku z tym do jej utrzymania gmina musiała dokładać
najwięcej pieniędzy.
1.2 Zamierzenia niezrealizowane
Nie wszystkie zamierzenia zawarte w Strategii udało się zrealizować. Nie wynikało to ze
szczególnych zaniedbań samorządu, lecz było jak w przypadku rolnictwa, czy też działalności
gospodarczej wynikiem procesów gospodarczych w większej skali.
Cel: SYTUACJA W ROLNICTWIE JEST DOBRA nie został osiągnięty, jakkolwiek gmina.
wspierała dotacjami przez cały miniony okres Gminna Spółkę Wodną oraz przez kilka lat (dopóki
nie uniemożliwiły tego przepisy) dotowała zakup materiału siewnego i sadzeniaków dla rolników.
Cel nie został osiągnięty przez nieopłacalność produkcji rolnej ze względu na gleby niskiej jakości.
Gmina Jarocin znalazła się pośród gmin o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)
i z tego tytułu rolnicy otrzymują wyższe dopłaty. W okresie objętym strategią nie powstał także na
terenie gminy zakład przetwórstwa rolnego, chociaż Rada Gminy uchwalając podatki lokalne
stwarzała preferencje podatkowe dla działalności gospodarczej.
Z większych zamierzeń infrastrukturalnych nie został wybudowany basen przy gimnazjum.
Zadecydowała o tym świadomość wysokości kosztów jakie gmina musiała by ponosić na jego
utrzymanie. W minionym okresie główny wysiłek finansowy gminy został skierowany na
kompleksową kanalizację sanitarną gminy i przebudowę dróg. Gmina musiała dużo środków
finansowych dokładać do utrzymania szkół. Subwencja oświatowa ze względu na malejącą
z roku na rok liczbę uczniów była wysoce nie wystarczająca.
Nie udało się zrealizować wszystkich zamierzeń w zakresie POPRAWIENIA STANU
BEZPIECZEŃSTWA MIESZKAŃCÓW, a więc remontu mostu w Szwedach na rzece Bukowa ze
względu na brak środków finansowych oraz modernizacji nawierzchni kilku dróg:
Golce - Szyperki; Zdziary - Huta Krzeszowska na odcinku Golce – Maziarnia; Majdan Golczański –
Golce; Szwedy -Nowa Ruda; Szwedy –Madeje oraz Jarocin – Katy.
Gmina Jarocin otrzymała dotację z Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych 2008 –
2011 na przebudowę drogi Jarocin – Domostawa. Droga ta zawierająca odcinek Jarocin - Katy
zostanie zrealizowana w III kwartale 2010 roku.
7
Nie została DOKONANA KONSULTACJA SPOŁECZNA W SPRAWIE GAZYFIKACJI GMINY.
Jako usprawiedliwienie można podać fakt, że na odbywających się w okresie 10 lat zebraniach
wiejskich, prawie nikt nie domagał się realizacji inwestycji w tej dziedzinie.
Osiągniecie celu strategicznego POZIOM KSZTAŁCENIA NA TERENIE GMINY JEST WYSOKI
miało zapewnić DOSTOSOWANIE SIECI SZKÓŁ DO MOŻLIWOŚCI FINANSOWYCH GMINY .
Dostosowanie to miało polegać na wdrożeniu projektu „Mała szkoła". Zamiar ten nie został
osiągnięty ze względu na duży opór społeczny, zwłaszcza rodziców uczniów oraz braku oddolnej
inicjatywy w tym zakresie.
Według Strategii miały być WYBUDOWANE PLACE ZABAW PRZY KAŻDEJ SZKOLE.
Zamiar nie został dotychczas zrealizowany. Gmina posiada projekty placów i oczekuje na ogłoszenie
naboru wniosków do programu Leader +, aby uzyskać na nie dotacje.
W momencie tworzenia Strategii na lata 2001 – 2010 uczestnikom ówczesnych warsztatów
wydawało się, że będzie możliwość utworzenia w gminie Jarocin szkoły ponadgimnazjalnej. Byłoby
to zgodne z duchem reformy ministra Handkego. Niestety, przeprowadzona konsultacja ze
społeczeństwem (rodzice, młodzież) nt. utworzenia szkoły średniej o określonym profilu na terenie
gminy, dała wynik negatywny.
Nie zostały WYBUDOWANE PROGI WODNE NA RZECE BUKOWA, gdyż PZMiUW
w Rzeszowie był temu zamierzeniu przeciwny.
8
II. Gmina Jarocin – stan na koniec 2009 r.
1. Ogólna charakterystyka Gminy Jarocin
1.1. Położenie geograficzne i podział administracyjny Gmina Jarocin położona jest w północnej części województwa podkarpackiego, przy jego
wschodniej granicy z województwem lubelskim. Leży po obu stronach drogi krajowej Nr 19
pomiędzy Rzeszowem (70 km) a Lublinem (100 km).
Gmina Jarocin położona jest w zlewni rzeki Gilówki, która jest lewym dopływem rzeki
Bukowa. Morfologicznie Gmina położona jest w obrębie Kotliny Sandomierskiej, regionu obniżenia
- Gmina Jarocin
- Powiat Niżański
Gmina Jarocin na tle województwa podkarpackiego
9
Tanwi i Równiny Rozwadowskiej. W północnej części Gminy znajduje się fragment obszaru
chronionego sieci Natura 2000 „Lasy Janowskie” – oznaczenie kodowe PLB060005 – są to obszary
leśne położone pomiędzy siedzibą gminy a rzeką Bukowa. Ponadto niewielka powierzchnia tego
obszaru chronionego znajduje się w północno-zachodniej części gminy – teren sołectwa Szwedy
położony na północ od rzeki Bukowa. Obszar Gminy Jarocin charakteryzuje się lekką
pagórkowatością, różnice wysokości w terenie wahają się między 172 – 190 m. n. p. m.
Powierzchnia gminy wynosi: 9043 ha.
Wraz z gminami Nisko, Rudnik, Ulanów, Jeżowe, Harasiuki i Krzeszów współtworzy powiat
niżański. Sąsiaduje z gminami powiatu własnego - Harasiukami i Ulanowem, powiatu
stalowowolskiego – Pysznicą i janowskiego w woj. lubelskim – Janowem Lubelskim.
Siedzibą władz gminy jest Jarocin.
Gmina podzielona jest na 10 sołectw: Domostawę, Golce, Jarocin, Katy, Kutyły, Majdan
Golczański, Mostki, Szyperki, Szwedy i Zdziary
10
1.2. Środowisko naturalne Gmina Jarocin jak i obszar całej Polski leży w strefie klimatu umiarkowanego, przejściowego.
W podziale klimatycznym podanym przez Okołowicza, Jarocin znajduje się w obrębie tzw. Krainy
Klimatycznej Sandomierskiej. Jest to jeden z najmniejszych samodzielnych regionów
klimatycznych. Granice oddzielające go od pozostałych obszarów są stosunkowo wyraźne. Posiada
on dosyć wyraźne cechy klimatu kontynentalnego, który wyraża się w większych rocznych
amplitudach temperatury powietrza, wydłużonych okresach upalnego lata oraz dość długimi zimami.
Specyficzny mikroklimat występuje w obrębie kompleksów leśnych, cechuje się on podwyższoną
wilgotnością względną, wyrównaną termiką, osłabieniem promieniowania słonecznego,
bakteriostatycznym oddziaływaniem olejków eterycznych.
Gmina Jarocin zaliczana jest do obszarów o korzystnych warunkach przyrodniczo –
środowiskowych. Środowisko naturalne stosunkowo w niewielkim stopniu zostało przekształcone
przez człowieka.
Flora gminy jest dość bogata ze względu na obecność siedlisk o różnym charakterze, od dolin
rzecznych począwszy poprzez tereny piaszczystych wydm z ubogimi murawami i wrzosowiskami
a skończywszy na torfowiskach i siedliskach leśnych.
Lasy na terenie gminy Jarocin zajmują 40,9 % powierzchni gminy. Lasy stanowiące pozostałości
Puszczy Solskiej, rozmieszczone są nierównomiernie, najbardziej zwarty kompleks leśny znajduje
się w centralnej i północnej części gminy. Struktura siedliskowa lasów jest tu różnorodna - wśród
siedlisk borowych od najwilgotniejszych siedlisk boru bagiennego poprzez bór mieszany wilgotny,
po bór świeży. Występują również płaty boru bagiennego olsu oraz przystrumykowego łęgu
jesionowo-olszowego. Przeważają drzewostany sosnowe (blisko 90%) z domieszką dębu i brzozy.
Wśród lasów występują zbiorowiska bagienne (Mechowe Bagno w lasach na terenie sołectwa
Mostki, Wilcze Bagno w lasach na terenie sołectwa Majdan Golczański) i roślinność wodna
podmokłych zagłębień bezodpływowych. Do rzadkich gatunków roślin należą występujące w runie
leśnym gajnik lśniący i bagno zwyczajne. W lesie pomiędzy Nalepami a Grabą znajduję się obszar
z rosiczką okrągłolistną. Las jest jednym z najważniejszych komponentów środowiska
przyrodniczego. Znaczenie lasu wypływa z wielorakich jego funkcji, wśród których zazwyczaj
wymienia się: funkcję ochronną polegającą na tym, iż las jest główną formacją roślinną
oddziaływującą dodatnio na wiele elementów środowiska: klimat, stosunki wodne, skład chemiczny
wody i powietrza. Lasy zabezpieczają przed takimi zjawiskami jak: wiatr, zmniejszają
zanieczyszczenie powietrza, produkują tlen, chronią przed hałasem, przetrzymują wilgoć; funkcję
11
produkcyjną, polegającą na dostarczaniu surowca drzewnego i innych dóbr jak: owoce leśne, grzyby
itp.; funkcję społeczną, polegającą na tym, że lasy są niezastąpionym terenem dla turystów
i rekreacji. Prócz zbiorowisk leśnych dość dużo (około 25%) powierzchni gminy zajmują łąki
i pastwiska o dużym stopniu naturalności. W rejonie Domostawy (od strony Nalep) występują
rozległe torfowiska z charakterystycznym, bogatym zespołem florystycznym. Ponadto na terenie
gminy Jarocin znajdują się pomniki przyrody ożywionej objęte ochroną prawną.
Zarządzeniem Nr 1 Wojewody Tarnobrzeskiego z dnia 08.02.1988 r. (Dz. Urz. Województwa
Tarnobrzeskiego Nr 2 z 1988 r.) objęto ochroną:
1) dąb szypułkowy rosnący w obrębie zabudowań gospodarczych w odległości 20 m
od drogi w miejscowości Domostawa (działka nr 493),
2) dąb szypułkowy rosnący na południowym skraju wsi Nalepy na gruncie należącym do
Nadleśnictwa Rozwadów.
Niektóre obszary z uwagi na związane z nimi rodzaje środowisk przyrodniczych wykazują
ponadprzeciętne walory. Znajdują się tu obszary specjalnej ochrony NATURA 2000, kod
PLB06005, Lasy Janowskie na pow. 1 321,4 ha, oraz niedawno zaplanowany obszar kod
PLH06_26, Uroczyska Lasów Janowskich na pow. 87,1 ha.
Różnorodność szaty roślinnej, sprzyja występowaniu dużej liczby gatunków zwierząt.
Występują tu: dziki, lisy, piżmaki, kuny, sarny, jelenie. Na terenach otwartych: łąki, pola uprawne
występuje zwierzyna drobna: bażanty, zające, kuropatwy.
Do szczególnie cennych gatunków zwierząt występujących na terenie gminy możemy zaliczyć:
bobry, borsuki, jenoty, bocian czarny i biały, daniele, orzesznicę, krogulca, dzięcioła czarnego,
nietoperze (kilka gatunków), przechodnio łosia. Stwierdzono tu występowanie 3 gatunków
zwierząt, które z uwagi na swoją rzadkość znalazły się na „Czerwonej Liście Zwierząt Ginących
i Zagrożonych w Polsce” (Głowaciński 2002). Są to głuszec i kraska – zaklasyfikowane jako
krytycznie zagrożone oraz wilk zakwalifikowany jako bliski zagrożeniu.
1.3. Walory historyczno – kulturowe
Gmina Jarocin położona jest w Kotlinie Sandomierskiej. W przeszłości niemal cały obszar
kotliny zajmowała Puszcza Sandomierska, która we wczesnym średniowieczu stanowiła naturalną
granicę pomiędzy królestwem polskim i księstwami ruskimi. Ostatecznie do Polski przyłączył ją
dopiero Kazimierz Wielki. Przez długi czas, ze względu na trudne warunki naturalne /gęsty las,
bagna i tereny podmokłe oraz liczne rozlewiska rzeczne/ nie była zasiedlana przez większe skupiska
12
ludzi. W początkowym okresie rozwoju osadnictwa, była miejscem schronienia dla niepokornych
chłopów, którzy chronili się w nieprzebytych kniejach przed pańszczyzną, dla zbiegów ściganych
przez prawo oraz jeńców wojennych, osadzanych tu z rozkazu królewskiego. Pierwsi osadnicy
utrzymywali się głównie z bogactw naturalnych lasów i rzek. Oprócz łowiectwa i myślistwa
zajmowali się również bartnictwem. Pod koniec XVIII w. rozpoczęło się ożywienie gospodarcze
w życiu miast i wsi. Miało to także ogromny wpływ na rozwój zorganizowanego osadnictwa
w terenach puszczańskich. Tworzący się przemysł potrzebował bowiem dużych ilości drewna
a także produktów z niego wyrabianych, takich jak: węgiel drzewny, potaż, smoła, dziegieć,
terpentyna. W tym to głównie okresie powstają wioski i osady położone na terenie obecnej gminy
Jarocin. Do karczunku lasów związanego z rozwojem przemysłów drzewnych i rzemiosł opartych na
tym surowcu: maziarstwa, smolarstwa, węglarstwa drzewnego sprowadzani są chłopi z innych,
przeludnionych obszarów kraju, takich jak Mazowsze czy zachodnia Małopolska ale także ludność
ruska czy też wołoska. W Nalepach już pod koniec XVIII w. funkcjonowała duża maziarnia,
w katach natomiast fabryka terpentyny.
Świadectwem powstawania osad leśnych do gospodarczego wykorzystywania lasów jest nazwa
"Majdan". Słowo to jest pochodzenia tureckiego i pierwotnie oznaczało czworoboczny obszar, plac
ćwiczeń wojskowych. W obozach polskich zaś, wolny obszar środkowy, na którym gromadziło się
rycerstwo dla równego podziału łupów. Stąd przeszła ta nazwa na obozowiska robotników leśnych.
Stawały się one często zawiązkami wsi zakładanych na wyciętych obszarach leśnych. Zwykle
przybierały one nazwę od dóbr, do których należały lasy. W pobliżu Jarocina było 5 takich osad.
Mieszkańcy ich trudnili się wyrabianiem klepek, gontów, smoły, terpentyny
i potażu. Od początku XVI w. pojawiają się w widłach Sanu i Wisły pierwsi hutnicy żelaza zwani
wówczas w Polsce rudnikami lub kuźnikami”. Wytapiali oni żelazo z rudy darniowej w tzw.
dymarkach. Kuźnica taka działała na przełomie XVI i XVII w. w Jarocinie. Pierwsze wiadomości
o niej pochodzą z 1567 r. a ostatnie z 1662 r. W 1673 r. została ona zanotowana jako „opuszczona”
czyli nieczynna”. Z dokumentów wynika, że w 1625 r. Zygmunt III zezwolił szlachcicowi Janowi
Bartnickiemu posiadającemu nadanie na dożywotnie użytkowanie kuźnicy jarocińskiej na
odstąpienie swych praw na rzecz Piotra i Barbary Lisowskich, również szlacheckiego pochodzenia.
Jako, że nazwą miejscową najbardziej charakterystyczną dla oznaczenia miejsc istnienia kuźnic czy
zakładów inaczej zwanych rudami jest nazwa o brzmieniu „Ruda”, to można przypuszczać, że
w przysiółku Nowa Ruda w sołectwie Szwedy także w przeszłości znajdowała się kuźnica. Sądzić
tak można tym bardziej, że przysiółek ten znajduje się niedaleko od Studzieńcu i Rudy Jastkowskiej
13
w których kuźnice istniały. Po wytrzebieniu dużych połaci puszczy uzyskano tereny nadające się do
wykorzystania rolniczego. Część mieszkańców Puszczy zajęła się więc hodowlą i rolnictwem.
Niestety, brak dokumentów z których można by dokładnie określić powstanie wsi na terenie gminy
Jarocin. O przybliżonym czasie powstawania niektórych z nich można wnioskować, póki co, ze
starych map. Bodajże pierwszą mapą uwidoczniającą niektóre miejscowości z terenu dzisiejszej
gminy Jarocin jest mapa wykonana przez Fryderyka von Miega w latach 1779-1782 /Karte des
Koenigsreiches Galizien und Lodomerien/. Na mapie tej nie jest jeszcze uwidoczniony Jarocin.
Widnieje za to nazwa „Smutek”. Według legendy, pierwszy osadnik przybył tu prawdopodobnie
w XVI w. i założył smolarnię. Był to chłop pańszczyźniany, który uciekł z majątku swego pana.
W czasie polowania spotkał go Stefan Batory ze swą świtą. Chłop się zasmucił, że go zabiorą
z powrotem na majątek swego pana. Stąd nazwa Smutki - przysiółka należącego do wsi Jarocin. Na
mapie Miega znajdują się także Katy, Kutela /Kutyły/, Svedi /Szwedy/, Nalepi /Nalepy/, Golce….
i co ciekawe w dwóch miejscach Mostki. Nie ma jeszcze Domostawy jako miejscowości ale jest
Domostawa Wald. Podobnie jak Jackow Wald. /niemieckie słowo wald oznacza las/. Nad rzeką
Bukową na wschód od Szwedów znajduje się Gorcyca. Mieszkający tu współcześnie Gorczycowie
trwają zapewne w tym miejscu już ponad dwieście lat. Na owej mapie są także Rusziny, ale nie
w tym miejscu co współczesne Rusiny w sołectwie Golce, lecz pomiędzy dzisiejszymi Borkami
i Dąbrówką. Na młodszej o 10 lat mapie Liesganiga z 1792 r. znajdują się już Jarocin, Siperki
(Szyperki), Bukowa (jako dawna nazwa Domostawy) i Zdziary.
Treny dzisiejszej gminy Jarocin w okresie zaborów znalazły się w zaborze austriackim i leżały przy
granicy z zaborem rosyjskim, tzw. Kongresówką. Trzy miejscowości a mianowicie Jarocin, Szyperki
i Zdziary w okresie prowadzenia przez rząd w Wiedniu akcji kolonizacyjnej znacznie zwiększyły
liczbę mieszkańców. Dokonując kolonizacji Galicji preferowano Niemców, ale patent dopuszczał
także kolonizację elementem tubylczym. Na wniosek i petycję administratora domen państwowych
dopuścił cesarz parcelację ziemi kameralnej dla miejscowej ludności. Do największej parcelacji
doszło w dobrach sandomierskich. Tutaj chłopi galicyjscy wraz z ziemią otrzymali gotowe domy.
W Jarocinie osiedliło się wtedy 101 rodzin, w Szyperkach 44 a w Zdziarach 43. Tylko do Woli
Rusinowskiej trafiło więcej rodzin, bo aż 113. Wszystkie osiedlone w miejscowościach naszej gminy
rodziny otrzymały po 19 korców ziemi. Korzec równał się prawie 38 arom. Łatwo wyliczyć, że
każda rodzina otrzymała po 7ha i 22 ary. Razem w owych 12 wioskach 750 rodzi otrzymało 13761
korców ziemi. Była to duża ilość, nawet w stosunku do tego co otrzymali koloniści niemieccy.
14
Osadzanie nowych rodzin w Jarocinie, Szyperkach i Zdziarach odbyło się w tym samym 1783 roku,
co osadzanie kolonistów niemieckich w Kurzynach Wielkiej i Małej oraz Wólce Tanewskiej.
W Jarocinie w XIX i na początku XX wieku istniał majątek ziemski, którego pierwszymi
właścicielami byli Marianna z Wierzchlejskich i Aleksander Srokowscy. Nabyli oni w 1832 r.
majątek w Jarocinie w ramach parcelacji i sprzedaży Królewszczyzn przeprowadzonej przez rząd
austriacki. Prócz Jarocina zakupili wtedy część Nalep do Jastkowic należących, Katy, Kutyły,
Zdziary Szyperki, Mostki – Sokale oraz Jeże – Deputaty. Powyższe dobra nabył na licytacji
w 1860 r. Jan Niesiołowski za 59.491 zł reńskich. Następnym właścicielem był Henryk Malinowski,
który częściowo rozparcelował swój majątek, a resztę sprzedał Żydom. Według Skorowidza
wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicji, wielkim Księstwie Krakowskim
i Księstwie Bukowińskim opracowanym przez Jana Bigo /wyd. 1909 r./posiadłości w Jarocinie,
Szyperkach, Domostawie, Zdziarach i Mostkach należały do Abrahama i Lifczi Ingber.
Zabudowania dworskie nie przetrwały – oprócz piwnicy - do naszych czasów. Jak wyglądało
zagospodarowanie obejścia dworskiego możemy dowiedzieć się tylko z zachowanej mapy
pochodzącej z 1887 roku. /mapa/Pamięć o dworze pozostała tylko w używanym do dzisiaj
nazewnictwie. Część Jarocina poza byłymi zabudowaniami dworskimi w kierunku zachodnim nosi
miano: "Zadworza", zaś grunty należące niegdyś do właścicieli dworu zwą się "Pańskie". Nieco
później od Jarocina powstały Mostki-Podpory gdzie ludzie trudnili się rolnictwem
i myślistwem. Osada Mostki -Wasile powstała przed powstaniem styczniowym. Szyperki to nazwa
kulturowa, od zawodu szyper (pierwszy dozorca statku, rządca statku), który tam mieszkał
w związku ze spławem drzewa do Gdańska, czy też do innych miast. Do Szyperek ściągnięto
Rusinów i zatrudniono ich jako robotników leśnych i przy spławie drewna do miast. Jako, że byli
grekokatolikami uczęszczali na nabożeństwa do cerkwi w Dąbrówce do czasu ufundowania cerkwi
na miejscu w roku 1875 przez ziemianina Pokrowskiego W połowie XIX wieku powstała wieś
Majdan Golczański z parcelacji majątku ziemianina Lewickiego z Borków. Pierwotnie występowała
pod nazwą Majdan Borkiński. Tutaj przybyło najwięcej osadników z Wrzaw, Krzątki i Mazur
Kolbuszowskich, a także z innych wsi z powiatu niżańskiego i leżajskiego. Chłopi ci kupowali
przeważnie wyręby leśne i łąki. Na kupno ziemi zaciągali pożyczki w bankach we Lwowie. Wioski
Jarocin, Majdan Golczański, Mostki i Szyperki jak również inne wsie okoliczne ( Kurzyna Mała,
Średnia i Wielka oraz Golce) należały najpierw do parafii Pysznica, a później od r. 1818 katolicy
obrządku rzymsko-katolickiego (łacińskiego) chodzili do kościoła w Kurzynie Średniej
(Rauchersdorf), który był kościołem filialnym parafii Pysznica a później samoistną parafią. Przed I
15
rozbiorem Polski katolicy z tych wsi chodzili do kościoła w Hucie Krzeszowskiej, znajdującej się
później pod zaborem rosyjskim.. Pierwsze szkoły, które powstały w Jarocinie i Golcach
funkcjonowały jako jednoklasowe szkoły ludowe. Na uwagę zasługuje także fakt, iż 19 maja 1809 r.
na kwaterze w Domostawie przebywał książę Józef Poniatowski. Mieszkańcy z terenu dzisiejszej
gminy Jarocin brali udział w wojnie polsko - bolszewickiej 1920 roku. Dwaj z nich a mianowicie Jan
Kozioł oraz Sebastian Małek z Jarocina za bohaterską postawę na polu walki odznaczeni zostali
orderami Virtuti Militari. W okresie międzywojennym Jarocin był siedzibą gminy wiejskiej i należał
do powiatu niżańskiego w województwie lwowskim. W Jarocinie i Domostawie działały koła
Stronnictwa Ludowego, koło ZMW "Wici". W kampanii wrześniowej walczyli żołnierze rekrutujący
się z terenu gminy. Za przechowywanie Żydów podczas okupacji 3 osoby z jednej rodziny otrzymały
medal "Sprawiedliwy wśród narodów świata". Oprócz udziału w walkach obronnych we wrześniu
1939 roku mieszkańcy gminy brali udział w walkach na wielu frontach II wojny światowej: pod
Monte Casino, Wale Pomorskim, od Lenino do Berlina. Wielu należało do partyzantki. Niektóre
wioski uległy całkowitej pacyfikacji. Świadectwem tego czasu jest wiele pomników martyrologii.
Za postawę w czasie okupacji Jarocin w 1972 r. otrzymał Krzyż Grunwaldzki III klasy.
Do najcenniejszych obiektów w gminie Jarocin należą:
- kościół p.w. M.B. Królowej Polski w Domostawie
- kościół p.w. M. B. Bolesnej i plebania w Jarocinie
- budynek starej szkoły z 1907 (stara część) wraz piwnicą w Jarocinie
- kaplica rzymskokatolicka p.w. Najświętszej Marii Panny z 1875 r. (wcześniej greko-
katolicka) w Szyperkach
- kaplica z 1929 r. w Golcach
- Kapliczka przy drodze do Borków w Jarocinie – z początku XX wieku
W rejestrze zabytków prowadzonym przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków figurują:
- cmentarz parafialny w Domostawie
- zbiorowa mogiła Żydów z 1942 r. w Jarocinie
- zbiorowa mogiła Żydów z 1943 r. w lesie Katy Macisów
16
2. Sytuacja społeczno-demograficzna
2.1. Demografia Gmina Jarocin wg stanu na dzień 31 12. 2009 r. liczy 5516 mieszkańców, w tym kobiet 2787.
Kobiet jest o 58 więcej od mężczyzn. Ludność gminy Jarocin stanowi 8% ludności Powiatu
Niżańskiego.
Lp. Podział wiekowy Kobiety Mężczyźni Razem Stan 31.12.09
Razem Stan na III
kwartał 2007 1. 0 - 18 lat 604 623 1227 1242
2. 19 - 60 lat 1617 1743 3360 3378
3. 61 i starsi 566 363 929 891
4. w tym: 66 i starsi 470 267 737 719
RAZEM 2787 2729 5516 5511 Tabela 1 z liczbą mieszkańców w kategoriach wiekowych Do powyższej tabeli dodana została dla porównania statystka liczby mieszkańców gminy Jarocin wg
stanu na III kwartał 2007 r. Szczególnie niepokojącym jest przy niewielkim wzroście
(o 5 osób) liczby mieszkańców gminy, znaczne zmniejszenie się liczby osób do 18 lat (o 15)
i w przedziale wiekowym 19 – 60 lat (o 18) a zwiększenie o 38 osób, którzy ukończyli 60 lat.
Świadczy to o starzeniu się społeczności gminnej. Dane z powyższej tabeli unaoczniają także, że
wiek emerytalny osiąga 566 kobiet a tylko 267 mężczyzn.
Liczba mieszkańców /Stan na 31.12.2009/ Lp. Sołectwo
Razem Kobiety Mężczyźni 1. Jarocin 1253 643 610 2. Domostawa 699 347 352 3. Golce 385 197 188 4. Katy 235 122 113 5. Kutyły 158 76 82 6. Majdan Golczański 695 355 340 7. Mostki 637 315 322 8. Szyperki 551 281 270 9. Szwedy 316 154 162
10. Zdziary 587 297 290 RAZEM 5516 2787 2729 Tabela 2. Liczba mieszkańców w sołectwach
17
Z powyższej tabeli wynika, że kobiet jest znacznie więcej niż mężczyzn. Tylko w czterech spośród
dziesięciu sołectw a mianowicie w Domostawie (o 5 osób), Kutyłach (o 6), Mostkach (o 7)
i Szwedach (o 8) mężczyzn jest więcej.
2.2. Zatrudnienie Do niedawna rolnictwo było podstawową dziedziną gospodarki na terenie gminy Jarocin.
Charakterystycznym było zjawisko tzw. dwuzawodowstwa czyli pracy w rolnictwie i zakładach
przemysłowych Niska i Stalowej Woli. Pomimo tego, iż większość zakładów albo upadło albo
zmniejszyło zatrudnienie (zwalniani byli w pierwszej kolejności właściciele gospodarstw rolnych) to liczba
mieszkańców gminy pracujących w rolnictwie i utrzymujących się z niego zmniejszyła się. Wpływ na to
zjawisko ma słaba jakość gleb, rozdrobnienie gospodarstw oraz drastyczny spadek dochodów z rolnictwa.
Coraz więcej użytków rolnych leży odłogiem.
Osób aktywnych zawodowo jest na terenie gminy ok. 3720, z czego ok. 500 osób uczy się
w szkołach ponadgimnazjalnych i studiuje, 290 przebywa na rentach chorobowych czyli pracujących jest
ok. 2670- osób.
Na koniec 2007 r. w gminie Jarocin było bezrobotnych 316 osób (w tym 188 kobiet). Z kolei na 30 listopada
2008 r. liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych zamieszkałych na terenie gminy Jarocin wynosiła 345,
w tym 188 kobiet z czego tylko 27 osób miało prawo do zasiłku. Najwięcej osób, bo ok. 970 zatrudnionych
jest jako pracownicy najemni głównie w usługach i drobnej wytwórczości; na własny rachunek (jako
przedsiębiorcy) pracuje ok. 390 osób, w tym w swoim gospodarstwie rolnym jest zatrudnionych 297 osób.
W związku z tym, że nie powstają nowe miejsca pracy, zauważalny jest trend do wyjazdu (zwłaszcza ludzi
młodych) do pracy za granice. Mimo tego stopa bezrobocia znacząco nie spada. W gminie Jarocin, podobnie
jak w całym powiecie niżańskim poszukiwanie pracy odbywa się głównie za pośrednictwem PUP w Nisku
ale również za pośrednictwem ogłoszeń w prasie lokalnej, przez Internet i bezpośrednich wizyt
u pracodawców. Na powstanie wysokiego bezrobocia na terenie gminy przyczyniły się zwolnienia grupowe
w HSW Stalowa Wola oraz likwidacja Zakładów Mięsnych i Zakładów „NIMET” w Nisku. Rynek pracy jest
bardzo ograniczony, nie powstają nowe miejsca pracy na terenie gminy a ludzie pracujący poza gminą są
zwalniani. Z nielicznych nowych zatrudnień większość jest na czas określony lub na umowy
krótkoterminowe a płace są minimalne. W tzw. sezonie część poszukujących pracy znajduje sezonowe
zatrudnienie w ramach robót publicznych, przy pracach interwencyjnych, przy inwestycjach gminnych, w
Gminnym Zakładzie Komunalnym Sp. z o. o. oraz Gminnej Spółce Wodnej w Jarocinie. Część absolwentów
ma możliwość odbycia staży absolwenckich głównie w tut. urzędzie gminy lub innych instytucjach.
18
2.3. Pomoc społeczna i zdrowie Realizacją zadań w dziedzinie pomocy społecznej w gminie Jarocin zajmuje się GOPS – Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej. Ośrodek realizuje zadania własne gminy o charakterze obowiązkowym oraz zadania
zlecone z zakresu administracji rządowej z zakresu pomocy społecznej określone ustawą o pomocy
społecznej. Liczba rodzin korzystających z pomocy GOPS z tytułu bezrobocia spadła znacząco w 2007 r.
z tytułu wyjazdu i legalnego zatrudnienia za granicą. Młodzi ludzie masowo wyjeżdżali i wyjeżdżają nadal
do pracy za granicę a od czasu członkowstwa Polski w UE jest to praca legalna.
Podstawowa opieka zdrowotna większość mieszkańców gminy Jarocin objęta jest przez dwa Niepubliczne
Zakłady Opieki Zdrowotnej w Jarocinie. Wiele rodzin korzysta z opieki lekarzy pierwszego kontaktu
z Niska, Stalowej Woli i innych.
W Jarocinie funkcjonuje gabinet stomatologiczny, w którym pracuje dwóch lekarzy dentystów. Jest
również apteka. Usługi świadczy pielęgniarka środowiskowa, która w domach odwiedza osoby starsze
(mierzy ciśnienie, badanie poziomu cukru we krwi i inne tp. usługi i porady), Świadczeniem nieodpłatnych
usług rehabilitacyjno – pielęgnacyjno - opiekuńczych na terenie gminy Jarocin zajmuje się Stacja Opieki
Caritas w Domostawie niosąc pomoc medyczna osobom chorym, samotnym, niepełnosprawnym. Celem
działalności stacji jest zmniejszenie do minimum czasu pobytu chorego w szpitalu, poprawa stanu zdrowia
pacjentów poprzez podniesienie ich sprawności fizyczno- ruchowej.
Aby łagodzić skutki ubóstwa gmina przy współudziale Stowarzyszenia Przyjaciół Państwa Jarocin
sprowadza bezpłatną żywność z Banku Żywności i bezpłatnie rozdaje ludności najbardziej jej
potrzebującej.
2.4. Oświata Na terenie Gminy Jarocin działa 6 szkół podstawowych i 1 gimnazjum. Są to:
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Domostawie – 84 uczniów (wraz z kl. 0)
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Golcach – 35 uczniów
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Mostkach – Sokalach – 47 uczniów
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Szyperkach – 43 uczniów
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Zdziarach – 57 uczniów
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół w Jarocinie – 120 uczniów
- Publiczne Gimnazjum w Zespole Szkół w Jarocinie – 226 uczniów
Wszystkie szkoły są w dobrym stanie technicznym. Każda szkoła posiada pracownie komputerowe
zaopatrzone w nowe komputery z dostępem do Internetu. W latach 2006-2008 szkoły uzyskały po 11
komputerów w ramach programu Ministerstwa Edukacji Narodowej „Pracownie komputerowe dla
19
szkół” . Ze względu na liczbę uczniów gimnazjum otrzymało dwie takie pracownie. W bibliotece
w Zespole Szkół w Jarocinie działa centrum multimedialne z dostępem do Internetu pozyskane
w ramach programu „Wyposażenie bibliotek szkolnych”.
Szkoły z najlepiej wyposażoną bazą sportową to Zespół Szkół w Jarocinie i PSP Domostawa. Przy
Zespole Szkół w Jarocinie funkcjonuje pełno wymiarowa sala gimnastyczna (36 x 18m) natomiast
w Domostawie sala gimnastyczna o wymiarach 12 x 24 m.
Zespół Szkół posiada także boisko wielofunkcyjne o nawierzchni sztucznej wybudowane w roku 2007. Każda szkoła posiada bibliotekę szkolną. W budynkach szkół w Domostawie i Jarocinie funkcjonują
również biblioteki publiczne.
Zespół Szkół w Jarocinie posiada stołówkę szkolną, gdzie przygotowywane również są
i dostarczane posiłki do szkół, które zostały wyposażone w punkty wydawania posiłków: Golc,
Zdziar, Domostawy i Mostek – Sokal.
Na terenie gminy nie ma żadnej szkoły ponadgimnazjalnej, z tego względu młodzież do tych szkół
dojeżdża przeważnie do Stalowej Woli, Rudnika n/Sanem, Niska i Ulanowa. Problemem dla Gminy
Jarocin jest mała liczba uczniów a więc niewystarczająca subwencja oświatowa zmuszająca do
ujmowania w budżecie znacznych, własnych środków finansowych na utrzymanie szkół.
2.5. Kultura, sport i turystyka
Głównym podmiotem mającym w zakresie swojego działania sprawy kultury a nawet sportu
i turystyki jest Gminny Ośrodek Kultury Sportu Turystyki i Rekreacji w Jarocinie powstały na mocy uchwały
Rady Gminy Nr XII\79\99 z dnia 28 października 1999 roku. W skład Ośrodka wchodzą Gminna Biblioteka
Publiczna w Jarocinie z filią w Domostawie. GOKSTiR realizuje zadania
w dziedzinie wychowania, edukacji i upowszechnianie kultury. Prowadzi działalność kulturalną, rozrywkową
i czytelniczą. Do stałych form pracy Gminnego Ośrodka Kultury Sportu Turystyki
i Rekreacji w Jarocinie należy: rytmika, nauka gry na pianinie, nauka śpiewu, kółko plastyczne, kółko
hafciarskie, zespół taneczny, aerobik, kafejka internetowa, bilard. Na terenie gminy Jarocin formalnie istnieją
3 kluby sportowe: Ludowy Zespół Sportowy Jarocin, Ludowy Zespół Sportowy Zdziary oraz Klub
Jeździecki „Państwo Jarocin”. Dwa pierwsze z nich są klubami piłkarskimi występującymi w rozgrywkach
prowadzonych przez OZPN Stalowa Wola. Zdziary grają w klasie okręgowej, natomiast Jarocin w kl. A.
Działalnością sportowo - rekreacyjną zajmuje się także Stowarzyszenie Przyjaciół Państwa Jarocin będące
głównym organizatorem Biegów Zwycięstwa nad bolszewikami "Goń bolszewika, goń" im. Sebastiana Małka
i Jana Kozioła kawalerów orderu Virtuti Militari za czyny bohaterskie dokonane w czasie wojny polsko -
20
bolszewickiej. W ramach organizowanych przez Stowarzyszenie Przyjaciół Państwa Jarocin "Spotkań
Rodzinnych w Państwie Jarocin" odbywają się turnieje sportowe: piłki siatkowej, plażowej, tenisa ziemnego.
Stowarzyszenie wydaje przy współpracy urzędu gminy nieregularnik pt. "Państwo Jarocin". Parafia p.w.
MB Bolesnej w Jarocinie wydaje od lat pismo parafialne pt. „Orędownik”. Tradycje wiejskie kultywują .
Koła Gospodyń Wiejskich w Jarocinie i Zdziarach. W ostatnim czasie powstał Klub Seniora,
w ramach którego działa chór.
3. Gospodarka
3.1. Przedsiębiorczość
W gminnej ewidencji działalności gospodarczej na koniec 2009 r. figurowało 156
podmiotów gospodarczych aktywnie działających. Największe z nich należą do branży drzewnej:
4 z nich to zakłady drzewne zatrudniające po kilkadziesiąt osób, posiadające własne tartaki.
Przerobem drewna bądź stolarstwem zajmuje się jeszcze 13 podmiotów. Najwięcej zarejestrowanych
przedsiębiorców prowadzi działalność w sferze usługowo – remontowo - budowlanej oraz
instalacyjno-wykończeniowej w budownictwie - 38
Liczne są także placówki handlowe –31 sklepów, w tym 3 zakłady gastronomiczne
oraz 7 placówek sklepowych oraz jedna piekarnia prowadzone przez Gminną Spółdzielnię
„Samopomoc Chłopska” w Nisku.
Mniej liczne to:
- zakłady fryzjerskie - 3
- Usługi transportowe osób – 3 zarejestrowanych przedsiębiorców
- zakłady mechaniki pojazdowej - 2
- zakład przetwórstwa tworzyw sztucznych – 1
- zakład kamieniarski specjalizujący się w produkcji nagrobków - 1
- hurtownia mat. budowlanych - 1
- zakład betoniarski - 1
- zakład krawiecki - 1
W 2008 r. wpisanych do ewidencji zostało 22 przedsiębiorców, wykreślono 12 przedsiębiorców
Lepiej wypadł pod tym względem rok 2009, gdyż zostało wpisanych do gminnej ewidencji
działalności gospodarczej 24 nowych przedsiębiorców, zaś 5 przedsiębiorców wykreśliło swoją
działalność. Przy drodze krajowej w miejscowości Katy usytuowane są dwie stacje paliwowe.
Ponadto na terenie gminy znajdują się: dwa gospodarstwa agroturystyczne położone w sołectwie
Szwedy, masarnia i tuczarnia.
21
3.2. Rolnictwo i leśnictwo Rolnictwo Gmina Jarocin pod względem klimatycznym posiada korzystne warunki do rozwoju gospodarki
rolnej, znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego w którym okres wegetacji trwa 210 dni
i można uprawiać w nim większość roślin uprawnych. Podstawową dziedziną dla gminy jest
rolnictwo, którego rozwój ograniczony jest jednak słabymi warunkami glebowymi.
Gmina Jarocin. Bonitacja – grunty orne.
Bonitacja gleb Wyszczególnienie
I II III a III b IV a IV b V VI VI z Razem
Powierzchnia gruntów ornych w [ha] - - - 2 194 36 962 953 96 2563
Procent liczony w stosunku do pow. gruntów ornych [%] - - - 0,08 7,57 13,89 37,53 37,18 3,75 100,00
Gmina Jarocin. Bonitacja – użytki zielone.
Bonitacja gleb Wyszczególnienie
I II III IV V VI VI z Razem
Powierzchnia użytków zielonych w [ha] - - 58 1143 964 105 52 2322
Procent liczony w stosunku do pow.
użytków zielonych [%] - - 2,50 49,22 41,52 4,52 2,24 100,00
Gmina Jarocin. Struktura użytków rolnych.
Wyszczególnienie Powierzchnia w [ha] [%]
grunty orne 2563 52,4
łąki 1361 27,8
Pastwiska 943 19,3
Sady 18 0,3
Razem: 4885 100,0
Źródło: UG Jarocin.
22
Podstawowym kierunkiem w produkcji roślinnej jest uprawa zbóż i ziemniaków, a więc kierunek
zbożowo – okopowy zgodny z występującymi tutaj warunkami glebowymi.
Na terenie gminy Jarocin działalność rolniczą prowadzi 1393 gospodarstw indywidualnych,
w grupie obszarowej od 1 – 2 ha znajdują się gospodarstwa, których właściciele mieszkają poza
granicami gminy (około 175 gospodarstw).
Średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi 3,60 ha i jest zbliżona do średniej powierzchni
gospodarstwa w województwie podkarpackim.
Struktura obszarowa gospodarstw jest niekorzystna i zbliżona do struktury w województwie
podkarpackim (gospodarstwa od 1 do 5 ha stanowią 82% gospodarstw) a dla gminy Jarocin ilość
tych gospodarstw stanowi 75%.
Leśnictwo Lasy na terenie gminy Jarocin stanowią pozostałości Puszczy Solskiej, rozmieszczone są
nierównomiernie, najbardziej zwarty kompleks leśny znajduje się w centralnej i północnej jej części.
Lasy i zadrzewienia na terenie gminy zajmują powierzchnię 3700 ha, co stanowi 40,2% ogólnej
powierzchni.
Struktura władania lasów przedstawia się następująco:
- 1355 ha lasy państwowe pozostające w zarządzie Nadleśnictwa Rozwadów,
- 6 ha lasy gminne,
- 1702 ha lasy prywatne, 574 ha lasy wspólnot gruntowych.
Lasy na terenie gminy to typowe lasy gospodarcze, nie wydzielono tu lasów ochronnych. Kompleksy
leśne terenu gminy charakteryzują się zadowalającą zdrowotnością. Wszystkie drzewostany
położone są w I strefie zagrożeń przemysłowych (uszkodzenia słabe).
4. Infrastruktura techniczna
4.1 Sieć drogowa Długość dróg krajowych i powiatowych w gminie Jarocin wynosi około 50 km, są to prawie
wyłącznie drogi o nawierzchni bitumicznej. Długość dróg gminnych wynosi około 44,4 km z czego
17,6 km to drogi gruntowe. W ostatnim okresie poczyniono wiele starań w celu poprawy stanu dróg
23
gminnych jak i powiatowych. Są jednak jeszcze drogi o nawierzchni bitumicznej złej, ze względu na
występujące przełomy, dziury i koleiny.
Przez gminę przebiega droga krajowa Nr 19 relacji Rzeszów – Lublin. Zgodnie z przyjętą Strategią
Utrzymania i Rozwoju Sieci Dróg, dokumentu Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych, droga ta
została przeznaczona do przebudowy.
Zaproponowano budowę obwodnicy, która stanie się skutecznym środkiem usprawnienia przepływu
ruchu tranzytowego na terenie gminy.
4.2. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna System zaopatrzenia w wodę mieszkańców gminy opiera się na dwóch ujęciach zlokalizowanych
w miejscowościach:
1. Katy – składa się z dwóch studni wierconych,
2. Jarocin – składa się również z dwóch studni wierconych.
Na terenie wsi Jarocin zlokalizowana jest oczyszczalnia ścieków o wydajności maksymalnej
wynoszącej 430 m3/d . Obecnie ok. 85 % gospodarstw z terenu gminy jest podłączona do sieci
kanalizacyjnej. Po zrealizowaniu w 2010 roku inwestycji polegającej na budowie kanalizacji
sanitarnej w sołectwie Szwedy i 79 przydomowych oczyszczalni ścieków w różnych
miejscowościach 92 % gospodarstw z gminy Jarocin będzie miało rozwiązany problem ścieków
bytowych.
4.3. Energetyka
4.3.1. Elektroenergetyka Zaopatrzenie w energię elektryczną dla użytkowników z gminy Jarocin zapewnia PGE
Dystrybucja Rzeszów sp. z o.o. Podstawowym Głównym Punktem Zasilania w energię elektryczną
większości obszaru gminy jest GPZ 110/15 kV Janów Lubelski. Południowo-wschodni obszar gminy
zasilany jest z GPZ 110/15 kV Biłgoraj (miejscowości: Golce i 2 stacje w Majdanie Golczańskim)
oraz GPZ 110/15 kV Rudnik (pozostałe stacje w Majdanie Golczańskim oraz stacja Szyperki –
Mule).
Pewność zasilania jest bardzo duża ponieważ zasilana jest ona z trzech niezależnych GPZ
- GPZ Janów Lubelski
- GPZ Rudnik nad Sanem
- GPZ Biłgoraj - własność PGE Dystrybucja Zamość sp. z o.o.
24
Energia elektryczna wyprowadzona jest z w/w GPZ-tów na teren gminy liniami napowietrznymi
średniego napięcia:
− 15 kV „Janów Lubelski – Stalowa Wola”,
− 15 kV „Biłgoraj – Harasiuki – Ciosmy”,
− 15 kV „Rudnik – Ulanów – Mostki”,
do 45 stacji transformatorowych 15/0,4 kV.
Stacje te są głównym źródłem zasilania odbiorców bytowo – komunalnych i sieci oświetleniowej.
Eksploatację sieci średniego i niskiego napięcia oraz budowę urządzeń elektrycznych
w określonym zakresie wykonuje Posterunek Energetyczny w Harasiukach, a bieżące awarie usuwa
Pogotowie Energetyczne mające swoją siedzibę również w Harasiukach. Posterunek Energetyczny jak
i Pogotowie Energetyczne to placówki Rejonu Energetycznego w Janowie Lubelskim.
4.3.2. Gazownictwo
Gmina Jarocin nie posiada sieci dystrybucji gazu ziemnego. Gaz płynny propan wykorzystywany był do
niedawna przez dwie publiczne szkoły w Majdanie Golczańskim i Golcach. Placówka w Majdanie została
zlikwidowana i jest ogrzewana tylko w niewielkim stopniu. Ponadto z gazu magazynowanego
w stacjonarnych zbiornikach korzysta GS „SCH” w Nisku dla placówki w Jarocinie, parafia
w Jarocinie i dwa gospodarstwa domowe z terenu gminy.
Do ogrzewania mieszkań służą odpady z produkcji prowadzonej przez liczne na terenie gminy
zakłady drzewne i stolarskie oraz drewno z własnych działek leśnych lub wspólnot serwitutowych.
Do gotowania natomiast gaz dystrybuowany w butlach.
4.4. Telekomunikacja i Internet Usługi telekomunikacyjne w gminie w zakresie obsługi abonentów i eksploatacji sieci
i urządzeń telekomunikacyjnych pełni Telekomunikacja Polska S.A.
Abonentów gminy obsługują:
− Centrala cyfrowa w Jarocinie o pojemności 720 standardowych łączy głównych
i zajętości 684. Dostęp do sieci ISDN, DSL.
− Centrala cyfrowa w Domostawie o pojemności 304 standardowych łączy głównych
i zajętości 276. Dostęp do sieci ISDN, DSL.
Sieć telekomunikacyjną na terenie gminy stanowią:
25
− kabel światłowodowy dalekosiężny TKD „Kielce – Stalowa Wola – Lublin”,
− kabel światłowodowy strefowy „Ulanów – Kurzyna – Jarocin”,
− kable miejscowe sieci rozdzielczej,
− kanalizacja teletechniczna,
− linie napowietrzne abonenckie,
− kabel światłowodowy dalekosiężny PKP wzdłuż linii kolejowej „Lublin – Rejowiec –
Zamość – Stalowa Wola – Przeworsk”.
Wszystkie miejscowości w gminie posiadają łączność telefoniczną.
Telefonia komórkowa
Na terenie gminy Jarocin znajdują się dwa nadajniki sieci komórkowych Era GSM we wsi Zdziary
oraz sieć ORANGE we wsi Katy. Obejmują one zasięgiem całą gminę Jarocin.
Dostęp do sieci Internet
Na terenie Gminy Jarocin mamy kilku dostawców usług internetowych:
TP SA - zapewnia dostęp do sieci Internet za pomocą łącza Neostrada, DSL, połączenie
wydzwaniane 0 20 21 22.
ORANGE – zapewnia dostęp do sieci Internet w swoim zasięgu za pośrednictwem GPRS (EDGE),
jak również od 2009 r. na Technologia CDMA (Code Division Multiple Access) to radiowy
szerokopasmowy dostęp do Internetu.
ERA - zapewnia dostęp do sieci Internet w swoim zasięgu za pośrednictwem GPRS (EDGE)
MTM Stalowa Wola – zapewnia radiowy dostęp do sieci Internet.
Możliwości korzystania z usług dostępu do sieci Internet w poszczególnych sołectwach:
- Jarocin – na terenie sołectwa Jarocin jest kilka możliwości korzystania z Internetu z takich
usług jak NEOSTRADA TP, DSL TP, ORANGE (CDMA), ERA, MTM Stalowa Wola. Jak
i darmowy HOTSPOT znajdujący się na kominie szkoły.
- Domostawa - na terenie sołectwa Domostawa jest kilka możliwości korzystania z Internetu
z takich usług jak NEOSTRADA TP, DSL TP, ORANGE (CDMA), ERA, Jak i darmowy
HOTSPOT znajdujący się na dachu szkoły.
- Golce - na terenie sołectwa Golce jest możliwości korzystania z Internetu poprzez łącza
TPSA przez wydzwanianie na numer 020 21 22 (56k) oraz korzystanie z usług ORANGE
GPRS oraz ORANGE (CDMA).
26
- Katy - na terenie sołectwa Katy jest kilka możliwości korzystania z Internetu z takich usług
jak NEOSTRADA TP, DSL TP, ORANGE (CDMA), ERA,
- Kutyły - na terenie sołectwa Kutyły jest możliwość korzystania z Internetu z takich usług jak
ORANGE (CDMA), ERA (EDGE),
- Majdan Golczański – na terenie sołectwa Majdan Golczański jest możliwość korzystania
z Internetu z takich usług jak NEOSTRADA TP, DSL TP, ORANGE (CDMA), za to nie na
całym obszarze. W przysiółkach Brzozówka, Załomy jest możliwość korzystania jedynie
z ERA (GPRS)
- Mostki - na terenie sołectwa Mostki jest możliwość korzystania z Internetu z takich usług jak
NEOSTRADA TP, DSL TP, ORANGE (CDMA), za to nie na całym obszarze.
W przysiółkach Wasile, Sokale, Nalepy, Jeże, Deputaty, Nalepy jest możliwość korzystania
jedynie z ERA (GPRS), lub ORANGE (CDMA)
- Szyperki - na terenie sołectwa Szyperki jest kilka możliwości korzystania z Internetu
z takich usług jak NEOSTRADA TP, DSL TP, ORANGE (CDMA), ERA, MTM Stalowa
Wola. Jak i darmowy HOTSPOT znajdujący się na kominie szkoły.
- Szwedy- na terenie sołectwa Szwedy jest możliwości korzystania z Internetu z takich usług
jak NEOSTRADA TP, DSL TP, ORANGE (CDMA), ERA,
- Zdziary - na terenie sołectwa Zdziary jest możliwości korzystania z Internetu z takich usług
jak NEOSTRADA TP, DSL TP, ORANGE (CDMA), ERA jak i z Internetu radiowego
IZYDOR – Lokaj Mariusz.
4.5. Gospodarka odpadami Na terenie Gminy Jarocin gospodarkę odpadami prowadzi Gminny Zakład Komunalny Sp. z o.o.
w Jarocinie. Jest to spółka gminy, działająca w oparciu o przepisy Kodeksu Handlowego, której
właścicielem jest Gmina Jarocin. Gminny Zakład Komunalny Sp. z o.o. w Jarocinie jest
zarządzającym gminnym składowiskiem odpadów położonym w miejscowości Jarocin.
Odbiór odpadów oparty jest na systemie workowym. Mieszkańcom dostarczane odpłatnie są trzy
rodzaje worków foliowych,. dwa do segregacji odpadów i jeden na odpady nie segregowane.
Segregacji „u źródła” podlega szkło.
Uzupełnieniem sytemu workowego są ustawiane na terenie gminy pojemniki typu Igloo do zbiórki
stłuczki szklanej. Na terenie gminy Jarocin znajduje się 10 gniazd do zbiórki stłuczki szklanej.
Pojedyncze gniazdo składa się z dwóch pojemników do zbiórki stłuczki białej i stłuczki kolorowej,
27
lub jeden pojemnik dwudzielny. Ustawione pojemniki mają objętość 1,5 m3 lub 2,5 m3. Ponadto na
terenie gminy rozstawiono siatkowe pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów opakowań
z tworzyw sztucznych. Odbiór odpadów z gospodarstw domowych lub obiektów infrastruktury
odbywa się za pomocą ciągnika rolniczego z przyczepą oraz samochodu ciężarowego w wyznaczone
dni. Częstotliwość odbioru odpadów wynosi 12 razy w roku – 1 raz w miesiącu. Odpady
niesegregowane trafiają na składowisko odpadów.
W zakresie odzysku odpadów zbieranych selektywnie Gminny Zakład Komunalny Sp. z o.o.
w Jarocinie współpracuje z sąsiednią gminą Pysznica. Odpady stłuczki szklanej zgromadzone
w pojemnikach typu Igloo są odbierane własnym transportem przez firmę Recykling Centrum Sp.
z o.o. z Jarosławia. Składowisko odpadów komunalnych w Jarocinie jest własnością Gminy Jarocin,
obecnie jest ono dzierżawione przez Gminny Zakład Komunalny Sp. z o.o. w Jarocinie. Składowisko
przyjmuje jedynie odpady z terenu Gminy Jarocin.
Składowisko odpadów w Jarocinie zajmuje powierzchnię 0,35 ha, jest położone w odległości 400 m
od najbliższej zabudowy mieszkalnej i 400 m od rzeki Gilówka. Projektowana pojemność
składowiska wynosi 3500 Mg. Obecnie składowisko wypełnione jest w 2/3 swojej pojemności.
Składowisko posiada uszczelnienie dna w postaci warstwy gliny o grubości 0,5 m, na której ułożono
drenaż odcieków oraz zbiornik na odcieki. Składowisko jest ogrodzone, wyposażone w brodzik do
dezynfekcji kół pojazdów oraz wagę najazdową. W wyniku inwestycji prowadzonych w latach 2004-
2008 składowisko zostało zmodernizowane i obecnie spełnia wymogi ochrony środowiska.
Odpady na składowisku są rozplantowywane przy pomocy koparko-ładowarki, stanowiącej własność
zakładu komunalnego. Zagęszczanie odpadów odbywa się za pomocą wypożyczanego kompaktora.
III. Analiza SWOT
Do przeprowadzenia analizy SWOT pomocna okazała się ankieta wypełniona przez radnych
Rady Gminy, członków rad sołeckich, członków stowarzyszeń działających w gminie
a więc osób najbardziej aktywnych społecznie, którym nieobojętny jest rozwój ich małej Ojczyzny.
Odpowiedzi na pytania ankiety (Załącznik Nr 2) pozwoliły na określenie mocnych i słabych stron
gminy Jarocin, wskazanie szans i zagrożeń dla jej rozwoju także były podstawą do dokonania
analizy problemów i wyznaczenia celów strategicznych w trakcie przeprowadzonych warsztatów.
Kluczowy udział w powyższym miała Komisja Rozwoju Gospodarczego i Ochrony Środowiska,
poszerzona o lokalnych liderów społecznych.
28
1. Określenie mocnych i słabych stron gminy
M O C N E S T R O N Y S Ł A B E S T R O N Y
1. Rozwinięta infrastruktura techniczna – telefony, wodociągi, kanalizacja, energetyka.
2. Walory przyrodnicze - czyste środowisko naturalne, duże zasoby leśne.
3. Dobry stan dróg, zwłaszcza gminnych oraz istniejące chodniki w miejscowościach o zwartej zabudowie.
4. Gmina posiada infrastrukturę sportowo – rekreacyjną /zbiornik wodny, boisko wielofunkcyjne/
5. Organizacja imprez kulturalno – sportowo – rekreacyjnych
6. Korzystne położenie - przy drodze krajowej 7. Zapewniona opieka medyczna. 8. Organizacje i stowarzyszenia działające na rzecz
środowiska lokalnego (m.in. towarzyszenie Przyjaciół Państwa Jarocin, jednostki OSP w Domostawie i Jarocinie, LZS – w Jarocinie i Zdziarach, Klub Seniora)
9. Dostępność terenów dla rozwoju budownictwa mieszkaniowego indywidualnego,
1.Utrzymujące się wysokie bezrobocie w gminie
2.Słaby dostęp do Internetu 3.Słaby stan dróg (powiatowych, i części
gminnych, w tym dojazdowych do pól. 4.Słaby rozwój przedsiębiorczości (mało
zakładów usługowych zwłaszcza gastronomicznych, małe możliwości rozwoju, brak przemysłu)
5.Niski poziom rolnictwa. 6.Mała liczba zakładów usługowych,
zwłaszcza gastronomicznych. 7.niewystarczająca infrastruktura sportowo -
turystyczna (boiska sportowe, trasa rowerowa, zbiorniki wodne, place zabaw)
8.Brak aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego gminy.
9.Niewystarczająca promocja gminy.
2. Szanse i zagrożenia
S Z A N S E Z A G R O Ż E N I A 1. Rozwój przedsiębiorczości (powstanie nowych
zakładów pracy, produkcja zdrowej żywności, przetwórstwo własnych wyrobów) dzięki pozyskiwaniu środków unijnych przez samorząd, przedsiębiorców i rolników
2. Pozyskanie strategicznych inwestorów w związku z powstaniem trasy szybkiego ruchu S – 19 (zwiększy się dostępność gminy Jarocin, podmioty gospodarcze do obsługi podróżujących przy węźle)
3. Rozwój bazy turystyczno - rekreacyjnej (budowa basenu, budowa zbiornika na Jeżach, trasy rowerowej)
4. Rozwój agroturystyki – powstanie kolejnych gospodarstw agroturystycznych
5. Powstanie zakładów usługowych ( przy zbiorniku w Jarocinie, lokali gastronomicznych itp.)
6. Wykorzystanie bogatej tradycji zawodów związanych z gospodarczym wykorzystaniem lasów.
1. Rosnące bezrobocie 2. Migracja i emigracja młodzieży 3. Upadek rolnictwa (zaprzestanie uprawy
roli i hodowli) 4. Starzenie się społeczeństwa 5. Bariery biurokratyczno – fiskalne ze
strony państwa utrudniające prowadzenie działalności gospodarczej
6. Patologie społeczne zwłaszcza wśród młodzież (nałogi, wandalizm).
7. Skomplikowane procedury przy pozyskiwaniu środków unijnych
8. Awarie najstarszych odcinków sieci wodociągowej w Jarocinie, Szyperkach i Zdziarach
9. Popadanie w ruinę budynków po istniejących w przeszłości szkołach w Jarocinie, Majdanie Golczańskim, Szyperkach i Golcach,
29
3. Analiza problemów rozwoju gminy Głównymi problemami rozwoju gminy Jarocin zidentyfikowanymi przez uczestników warsztatów
w oparciu m.in. o analizę wyników ankiety, są:
• Wysoki poziom bezrobocia
W ostatnim dwudziestoleciu społeczeństwo obszarów wiejskich w sposób dotkliwy odczuło
brak prorozwojowych zmian gospodarczych w polityce kolejnych rządów. Upadek 2 największych
zakładów w stolicy powiatu Nisku i duże zmniejszanie się liczby miejsc pracy w największym
w regionie zakładzie pracy czyli HSW w Stalowej Woli spowodował wzrost liczby bezrobotnych.
Nadmierny biurokratyzm i fiskalizm państwa z jednej strony i opiekuńczość w sferze socjalnej
(system zasiłków) z drugiej skutecznie zniechęca mieszkańców gminy do prowadzenia własnej
działalności gospodarczej, bądź podjęcia pracy.
• Występowanie zjawisk patologii społecznych
Problem nadmiernego spożycia alkoholu dotyczy wielu grup wiekowych. Niepokojącym jest,
że coraz więcej kobiet ulega temu nałogowi. Inną bolączką z dziedziny patologii są przejawy
wandalizmu wśród młodych ludzi. Powoduje to straty materialne dla samorządu, czy też Zarządu
Dróg Powiatowych. Niepokojącym zjawiskiem jest też nasilenie się kradzieży, nieraz bardzo
zuchwałych, jak kradzież transformatorów i przewodów elektrycznych czy telefonicznych.
Z powyższych powodów ważnym zadaniem dla samorządu i mieszkańców gminy jest odpowiednie
zorganizowanie i zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży, jako grupy mieszkańców
najbardziej podatnych na demoralizację i złe wpływy otoczenia.
• Brak kompleksowych rozwiązań w zakresie rozwoju turystyki
Bogactwo walorów przyrodniczych w postaci dużej powierzchni lasów i czystego
środowiska gminy stanowi korzystne warunki do rozwoju turystyki pobytowej i krajoznawczej.
W gminie Jarocin brakuje niezbędnej infrastruktury turystycznej aby wydatnie zwiększyć ruch
turystyczny. Nie ma oznakowanych tras rowerowych a na niektórych odcinkach dróg odpowiedniej
nawierzchni. Odczuwa się brak usług gastronomicznych. Nie powstają także nowe gospodarstwa
agroturystyczne. Obok budowy nowych zbiorników wodnych, placów zabaw czy terenów
sportowych istnieje potrzeba wdrożenia do życia spektakularnego przedsięwzięcia przyciągającego
licznych turystów.
• Brak wykorzystania niegdyś czynnych obiektów i popadanie ich w ruinę.
W zasobie komunalnym gminy Jarocin znajdują się budynki trzech szkół, które zostały opuszczone
przed laty w związku z powstaniem nowych obiektów szkolnych (w Szyperkach, Jarocinie,
30
Golcach) oraz budynku w Majdanie Golczańskim w związku z niedawną likwidacją tamtejszej
szkoły. Budynki te wraz z upływem czasu coraz bardziej popadają w ruinę. Podobnie rzecz się ma
ze starą, drewnianą plebanią w Jarocinie czy też przekazanym parafii Domem Nauczyciela
w Nalepach. Wyremontowanie powyżej wymienionych budynków będzie przejawem nie tylko
dbałości o dobra kulturowe, ale wydatnie przyczyni się do uatrakcyjnienia przestrzeni publicznej
i wzbogacenia oferty w dziedzinie życia społecznego gminy.
• Niewystarczająca oferta kulturalnego i zdrowego spędzania wolnego.
W świetle wyników ankiety odczuwana jest przez mieszkańców gminy niewystarczająca oferta
w zakresie dostępu do dóbr kultury. Doceniana jest wprawdzie organizowana od lat w Jarocinie duża
impreza plenerowa ale biorąc pod uwagę infrastrukturę, która została w tym celu stworzona
(wybudowana scena plenerowa), dominuje w społeczności gminnej przekonanie, że jest to
zdecydowanie za mało. W gminie za mało jest boisk sportowych, gdzie można byłoby z korzyścią
dla zdrowia spędzać wolny czas. Duże nadzieje związane są z powstającym zbiornikiem wodnym,
przy którym póki co nie ma żadnej infrastruktury sportowo – rekreacyjnej.
• Zły stan techniczny dróg
Istniejące parametry techniczne oraz stan nawierzchni niektórych dróg, zwłaszcza
powiatowych budzi ogromne niezadowolenie mieszkańców gminy. Ma to wpływ na szybsze zużycie
pojazdów samochodowych, będących własnością mieszkańców jaki i też taboru samochodowego
przedsiębiorców z terenu gminy. Niewykluczony jest także negatywny wpływ stanu dróg na
ewentualne decyzje inwestorów zewnętrznych, którzy chcieliby zlokalizować tutaj obiekty
produkcyjno-usługowe a więc do ogólnego obniżenia konkurencyjności gospodarczej gminy.
• Brak aktualnego planu przestrzennego w zakresie budownictwa
Z dniem 31 grudnia 2003 r. na mocy ustawy wszystkie Miejscowe Plany Zagospodarowania
Przestrzennego, w tym również w gminie Jarocin, uchwalone przed 1 stycznia 1995 r. utraciły
ważność. W gminie Jarocin obecnie obowiązuje ważny MPZP na obszarze 66 ha. Są to MPZP
uchwalony IV zmianą MPO z 1997 r. i Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego
uchwalone w 2003 r. W 2007 r. została wykonana ocena aktualności Studium uwarunkowań
i kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Jarocin. Ponieważ wpłynęło kilkadziesiąt
wniosków o sporządzenie MPZP istnieje konieczność podjęcia uchwały o przystąpieniu do
sporządzenia Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Jarocin, który określi
nowe tereny pod budownictwo mieszkaniowe, tereny pod inwestycje, tereny do zalesienia oraz
inwestycje celu publicznego .
31
4. Wizja rozwoju gminy Jarocin w okresie 2010 – 2020
Misja: GMINA JAROCIN TO ATRAKCYJNE MIEJSCE, W KTÓRYM CHCE SIĘ MIESZKAĆ
I DO KTÓREGO CHĘTNIE SIĘ POWRACA
Okres obowiązywania Strategii Rozwoju Gminy na lata 2001 – 2010 to czas budowy przede
wszystkim niezbędnej infrastruktury w zakresie środowiska czyli kanalizacji sanitarnej i rozbudowy
oczyszczalni ścieków, budowy infrastruktury sportowej przy szkołach i przebudowy dróg.
Strategia Rozwoju Gminy Jarocin na lata 2010 – 2020 musi być dokumentem wyznaczającym nowe
kierunki rozwoju gminy, które powinny umożliwić stworzenie warunków dla uzyskania
dodatkowych źródeł zarobkowania dla mieszkańców. Takim źródłem może być rozwój turystyki
a zwłaszcza agroturystyki. Przyciągnąć turystów będzie można po rozbudowaniu infrastruktury
turystyczno – rekreacyjnej, która umożliwi im bardzo atrakcyjne spędzenie wolnego czasu. Trzeba
też będzie starać się o ściągnięcie inwestorów mogących stworzyć nieuciążliwe dla środowiska
miejsca pracy. Szansą dla rolnictwa byłoby powstanie zakładu przetwarzającego produkty rolne na
miejscu
Nie ma mieszkańca gminy Jarocin, który nie chciał by aby gmina w której mieszka była powodem do dumy.
Gmina Jarocin ma wszelkie dane aby to urzeczywistnić. Posiada dziś niemal kompletną infrastrukturę /telefony,
wodociągi, kanalizację sanitarną, dwie sale gimnastyczne, boisko wielofunkcyjnym o nawierzchni sztucznej
przy Gimnazjum). Jest gminą coraz bardziej zadbaną.. Nowobudowane domy nawiązują do tradycyjnego
budownictwa wiejskiego /parterowe budynki o dwuspadowych dachach z poddaszem mieszkalnym/. Sprawą
bardzo pilną jest podjęcie działań, które powstrzymają dalszą dewastację, nie użytkowanych od wielu lat
budynków plebanii w Jarocinie, starych szkół w Jarocinie, Szyperkach i Golcach oraz budynku po
zlikwidowanej w 2008 r. szkoły w Majdanie Golczańskim, a następnie doprowadzą w wyniku ich remontów do
wykorzystania na ważne społeczne potrzeby. W budynku po byłej szkole w Jarocinie zaplanowane jest
utworzenie centrum kultury. W pomieszczeniach wyremontowanego budynku oprócz GOKSTiR powstało by
Gminne Centrum Informatyczne, oraz sala do ekspozycji sztuki, pamiątek z przeszłości gminy itp. W budynku
szkolnym w Majdanie Golczańskim projektowana jest placówka rehabilitacji ruchowej oraz świetlica wiejska.
W budynku starej plebanii po jej wyremontowaniu mogłaby powstać biblioteka parafialna. Póki co nie ma
pomysłu na wykorzystanie budynków po szkołach w Golcach i Szyperkach.
32
Dużym atutem gminy jest nazwa stolicy gminy kojarzona z festiwalem muzyki rockowej, który niegdyś
odbywał się w Jarocinie wielkopolskim. Ostatnie dziesięciolecie pokazało, że i w gminie Jarocin można
organizować udane imprezy muzyczne. W roku 2000 dość szczęśliwym zbiegiem okoliczności jakim było
odnalezienie starego godła Jarocina, przekształceniu uległo hasło, pod którym odbywała się impreza
z „Ciemnogrodu” na „Spotkania Rodzinne w Państwie Jarocin”. W ciągu tych lat na estradzie wystąpiło
kilkadziesiąt uznanych zespołów i wykonawców. Dzięki zabawie w „Państwo Jarocin” polegającej między
innymi na powołaniu Walnego Sejmu Państwa Jarocin jest szansa na zainteresowanie szerokiego ogółu tym co
się dzieje w Jarocinie. Wypromowanie Jarocina przez organizowanie imprezy festiwalowej pn. „Spotkania
Rodzinne w Państwie Jarocin” jest możliwe tylko przy szerokiej współpracy władz gminnych ze
stowarzyszeniami działającymi w gminie. Doskonałą promocją gminy Jarocin mogą być organizowane od 2005
roku Biegi Zwycięstwa nad bolszewikami „Goń bolszewika, goń” im. Sebastiana Małka i Jana Kozioła. Biegi
te – organizowane rokrocznie w dniu 15 sierpnia, w rocznicę zwycięskiej Bitwy Warszawskiej 1920 r. – są
patriotyczną imprezą sportowo – kulturalną i z roku na rok cieszą się coraz większym zainteresowaniem.
Wybudowanie zbiornika wodnego z kąpieliskiem w Jarocinie jest dopiero pierwszym krokiem
w tworzeniu bazy turystycznej w gminie. Kolejnym powinno być rozbudowa infrastruktury
sportowo – rekreacyjnej i punktów usługowych przy kąpielisku (garmażeria, wypożyczalnia sprzętu
wodnego itp.), powstanie kolejnego zbiornika wodnego (Jeże). Gmina posiada wyznaczoną trasę
rowerową ale korzystanie z niej będzie wymagało oznakowania, poprawienia nawierzchni wielu jej
odcinków, przygotowania miejsc spoczynkowych. Niewykorzystaną jak do tej pory szansą na rozwój
turystyki stanowi rzeka Bukowa. Gmina posiada już koncepcję wykorzystania jej do organizowania
spływów kajakowych. Istnieje też szansa spiętrzenia rzeki i uzyskania w ten sposób zalewu. Gdy
przepisy biurokratyczne nie udaremnią tego, gmina mogłaby się pokusić o wybudowanie na niej
elektrowni wodnej.
Walory przyrodnicze predestynują gminę Jarocin do różnych form turystyki pobytowej,
weekendowej i krajoznawczej a nawet edukacyjnej.
Przeszłość historyczna miejscowości wchodzących w skład gminy Jarocin a więc wsi powstających
w Puszczy Sandomierskiej do gospodarczego wykorzystania zasobów leśnych nasuwa pomysł
zorganizowania tutaj projektu pn. „Wioska puszczańska”. Należało by na wydzielonym terenie
dokonać rekonstrukcji istniejących niegdyś mielerzy do wypalania potażu, maziarni do uzyskiwania
mazi, dziegciu czy terpentyniarni. W powstałej wiosce zgromadzone zostałyby także tradycyjne
przedmioty i narzędzia do obróbki drewna (stary tartak, narzędzia ciesielskie, stolarskie, bednarskie
itp.). W wiosce tej, mającej charakter skansenu mogłyby znaleźć się najstarsze budynki mieszkalne
33
czy też gospodarskie z terenu gminy, w przeciwnym razie bezpowrotnie zostaną one utracone
w wyniku ich rozbiórki przez właścicieli.
Wypoczynek na wsi jest coraz bardziej popularny wśród mieszkańców miast, dlatego też
stworzenie odpowiednich warunków na terenie gminy do jego funkcjonowania przyczyni się do
rozwoju gospodarczego wsi, podniesie jej walory estetyczne, a także stworzy możliwość
alternatywnego źródła dochodów dla miejscowej ludności. Samorząd Gminy Jarocin będzie dążył
aby przy realizacji zaplanowanych w Strategii Rozwoju Gminy Jarocin działań mających na celu
dokonanie zasadniczych przemian w życiu gospodarczym i społecznym gminy aktywnie
uczestniczyła społeczność lokalna i utożsamiała się z działaniami podejmowanymi na rzecz jej
rozwoju. Tylko w gminie nowoczesnej ale podtrzymującej tradycje pokoleniowe, atrakcyjnej pod
względem turystycznym, dbającej o zdrowie, wykształcenie i rozwój kulturalny mieszkańców
można nie tylko zahamować odpływ, zwłaszcza ludzi młodych do miasta ale zachęcić ludzi
z zewnątrz do związania z nią swoich losów życiowych .
IV. Cele strategiczne i realizacja strategii Biorąc pod uwagę wnioski wypływające z opracowanej analizy SWOT słabych i mocnych stron
gminy Jarocin, wyznaczono następujące cele strategiczne na lata 2010 – 2020. Realizacja celów
strategicznych wpłynie na podniesienie jakości życia mieszkańców gminy Jarocin, ochronę
środowiska przyrodniczego oraz zapewni rozwój lokalnej społeczności i przedsiębiorczości.
1. Cele strategiczne
1.1. Cel strategiczny I – Wykorzystanie potencjału turystycznego gminy
1.2. Cel strategiczny II – Wykorzystanie i wzmocnienie potencjału kulturalnego,
rekreacyjnego i sportowego
1.3. Cel strategiczny III - Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego gminy 1.4. Cel strategiczny IV – Ochrona środowiska przyrodniczego
1.5. Cel strategiczny V - Wypracowanie i promocja nowego wizerunku Gminy
2. Cele operacyjne i zadania
Osiąganie celów strategicznych odbywa się poprzez sformułowanie celów operacyjnych, które
muszą zostać „rozpisane” na konkretne zadania realizacyjne zarówno w sferze inwestycyjnej jak
i społecznej.
34
CEL STRATEGICZNY
(treść celu)
Cel operacyjny (treść celu) Zadanie (treść zadania)
Zadanie (treść zadania)
Przyporządkowanie celów operacyjnych wraz z przypadajacymi nań zadaniami do poszczególnych celów strategicznych przedstawia tabela przygotowana wg. powyższego schematu.
CEL STRATEGICZNY
I
WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU TURYSTYCZNEGO GMINY
1. Udostępnienie i przybliżenie turystom walorów gminy Jarocin
1. Wyznaczenie, budowa i oznakowanie szlaków turystycznych (rowerowych i konnych)
2. Stworzenie gminnej informacji turystycznej oraz przygotowanie tablic
informacyjnych dla poszczególnych obiektów turystycznych
3. Podniesienie estetyki przestrzeni publicznej we wszystkich miejscowościach gminy
2. Tworzenie alternatywnych i dodatkowych źródeł dochodu poza rolnictwem
z wykorzystaniem walorów przyrodniczo – agroturystycznych
I
1. Powstanie nowych gospodarstw agroturystycznych
2. Powstanie lokali gastronomicznych oferujących usługi turystom
3. Kultywacja przeszłości jako szansa na rozwój w przyszłości
1. Powstanie i rozwój „Wioski puszczańskiej” dokumentującej dawne zawody
związane z gospodarką leśną jako element miejscowej tradycji
2. Tradycyjne obrzędy i praca – inscenizacje podczas imprez plenerowych.
4. Rozwój infrastruktury turystycznej 1. Budowa zbiornika wodnego w Mostkach – Jeżach
2. Powiększenie zbiornika wodnego w Jarocinie wraz z budową infrastruktury
sportowo – rekreacyjnej.
3. Budowa progów spiętrzających na rzece Bukowa umożliwiających wypoczynek
i rekreację.
35
CEL
STRATEGICZNY II
WYKORZYSTANIE I WZMOCNIENIE POTENCJAŁU
KULTUROWEGO, REKREACYJNEGO I SPORTOWEGO
1. Przystosowanie opustoszałych budynków komunalnych do celów społeczno - kulturowych
1. Modernizacja budynku starej szkoły w Jarocinie na centrum kultury (siedziba GOKSTiR, centrum informatyczne, sale ekspozycyjne)
2. Modernizacja budynku po szkole podstawowej w Majdanie Golczańskim na potrzeby centrum rehabilitacyjnego i świetlicę wiejską
3. Modernizacja budynku starej szkoły w Golcach na mieszkania socjalne
4. Modernizacja starej plebanii w Jarocinie na izbę pamiątek i bibliotekę parafialną.
2. Zwiększenie potencjału gminy w zakresie infrastruktury rekreacyjno – wypoczynkowej.
1. Budowa placów zabaw dla dzieci w każdym sołectwie
2. Stworzenie zaplecza rekreacyjno – sportowego przy zbiorniku wodnym w Jarocinie: boiska do koszykówki, siatkówki, korty tenisowe, mini golf, oraz zakup sprzętu pływającego jak kajaki i rowery wodne.
3. Przystosowanie rzeki Bukowa do urządzania spływów kajakowych
4. Stworzenie atrakcyjnych miejsc do wypoczynku sobotnio – niedzielnego z miejscami do tańca i grillowania we wszystkich sołectwach.
Wzbogacenie infrastruktury sportowej na terenie gminy
1. Modernizacja płyty boiska do piłki nożnej w Zdziarach wraz z budową szatni i trybun
2, Budowa boiska wielofunkcyjnego z nawierzchnią sztuczną w Domostawie.
3. Budowa boiska do piłki nożnej wraz z bieżnią przy Zespole Szkół w Jarocinie
4. Budowa boiska do koszykówki i siatkówki z nawierzchnią sztuczną w Majdanie Golczańskim
5. Budowa boiska z nawierzchnią sztuczną w Zdziarach
II.
6. Budowa boisk w Szyperkach (trawiaste do piłki nożnej, z powierzchnią sztuczną do piłki siatkowej.
CEL
STRATEGICZNY III
TWORZENIE WARUNKÓW DLA ROZWOJU
GOSPODARCZEGO GMINY
1. Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej gminy
1. Uchwalenie nowych planów zagospodarowania przestrzennego wyznaczających tereny inwestycyjne oraz pod budownictwo rekreacyjne, bazę gastronomiczno – hotelarską oraz inne inwestycje turystyczne i usługowe.
2. Stworzenie korzystnych warunków finansowych dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw oraz zakładania nowych podmiotów
3. Modernizacja i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw poprzez wykorzystanie dotacji z Unii Europejskiej
III
4. Gazyfikacja gminy.
36
2. Poprawa infrastruktury komunikacyjnej gminy
1. Przebudowa dróg powiatowych: Jarocin – Golce; Szyperki – Golce; Golce – Kurzyna; Majdan Golczański – Deputaty – Golce
2. Przebudowa dróg gminnych: Sokale – Bukowa; Mostki Deputaty; Mostki Sokale; Majdan Załomy Majdańskie; Golce Dębowe – Rusiny; Golce Podedwór; Golce Habudy; Golce – Załomy Golczańskie; Domostawa Moklaki – Szwedy Wołoszyny; Szwedy – Madeje, Szwedy - Nowa Ruda; Szwedy – Łążek; Mostki Nalepy.
3. Budowa nowych dróg: Jarocin Blok – Stadion; Jarocin Lipniki; Jarocin Blok, Majdan Jarociński – Jacków; Majdan Golczański – Babie Laski, Majdan Golczański – Knieja; Majdan Golczański Górka; Zdziary (osiedle pomiędzy kościołem a zajazdem); w sołectwie Domostawa
4. Budowa chodników: Domostawa, Szyperki, Zdziary – Zajazd, Katy – Domostawa, Jarocin Zadworze, Majdan Golczański
5. Budowa parkingów: Domostawa Cmentarz; Mostki Wasile; Jarocin Cmentarz; Jarocin Szkoła
6. Budowa oświetlenia ulicznego: Szwedy; Domostawa Moklaki; Mostki Bukowa; Mostki Graba; Mostki Łoza oraz modernizacja już istniejącego.
7. Budowa systemu umożliwiającego dostęp do Internetu w każdej miejscowości
3. Zwiększenie możliwości zbytu produkcji rolnej i rzemieślniczej 1. Utworzenie targowiska
CEL
STRATEGICZNY IV
OCHRONA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
1. Zapobieżenia degradacji wód powierzchniowych i podziemnych 1. Budowa kanalizacja sanitarnej w sołectwie Szwedy
2. Budowa 79 szt. przydomowych oczyszczalni ścieków w miejscowościach o rozproszonej zabudowie.
2. Optymalne wykorzystanie zasobów naturalnych przez zmniejszenie zużycia energii kopalnej i racjonalizację zużycia wody
1. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej 2. Modernizacja starej, awaryjnej sieci wodociągowej.
3. Ochrona krajobrazu oraz walorów i zasobów przyrodniczych gminy 1. Zagospodarowywanie gruntów nieprzydatnych rolniczo poprzez ich zalesianie 2. Zapobieganie nielegalnemu składowaniu odpadów w miejscach do tego nie
przeznaczonych i oczyszczenie zaśmieconych już kompleksów leśnych.
3. Zwiększanie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez akcje typu „Sprzątanie świata”, organizację szkolnych konkursów ekologicznych czy też rywalizacji pomiędzy sołectwami o najbardziej czyste i zadbane miejscowości.
4. Likwidacja zagrożenia stwarzanego przez liczne w gminie pokrycia dachów płytami cementowo - azbestowymi
IV.
1. Opracowanie koncepcji i harmonogramu działań
37
CEL STRATEGICZNY
V
WYPRACOWANIE I PROMOCJA NOWEGO WIZERUNKU GMINY
1. Kształtowanie pozytywnego wizerunku i zainteresowania gminą poza jej granicami.
1. Opracowanie i druk materiałów promocyjnych, wydawnictw, reklam, strony internetowej oraz gadżetów
2. Organizacja udanych imprez kulturalnych, sportowo - rekreacyjnych i turystycznych o ponad lokalnym zasięgu
3. Organizacja konkursów na najpiękniejszą zagrodę, najczystszą i najbardziej zadbaną wieś itp.
2. Wykorzystanie tradycji w dążeniu do rozwoju
1. Promocja tradycyjnych miejscowych produktów kulinarnych
2. Odtworzenie tradycyjnych obrzędów wiejskich
3. Wspieranie stowarzyszeń regionalnych i twórczych pielęgnujących w swojej działalności kulturę i tradycję ludową
4. Wypromowanie „Państwa Jarocin” jako miejsca szczególnego na mapie Podkarpacia
3. Zachowanie pamięci historycznej dla następnych pokoleń jako imperatyw moralny 1. Jak najpełniejsze odtworzenie przeszłości miejscowości wchodzących w skład
gminy Jarocin
V.
2. Upamiętnienie pacyfikacji naszych wsi przeprowadzonych przez Niemców w czasie II wojny światowej w formie pomników
V. Monitoring realizacji strategii Monitoring to rozciągnięty w czasie proces obserwacji i sprawdzania czy zapisane w dokumencie
strategii cele są realizowane. Zamierzenia ujęte w Strategii Rozwoju Gminy Jarocin rozpisane są na
10 lat. W tak długim okresie czasu nie jest możliwym aby realizacja zadań, zwłaszcza
inwestycyjnych odbywała się bezproblemowo. Często zdarza się, że wykonanie dużych zamierzeń
inwestycyjnych przesuwa się w czasie, gdyż realizacja ich staje się możliwa dopiero po uzyskaniu
dotacji ze środków budżetu państwa lub unijnych. Z powyższego względu należy na bieżąco
kontrolować przebiegu procesu realizacji strategii aby umożliwić dokonywanie bieżących korekt
i poprawek.
Jednostką prowadzącą monitoring będzie organ wykonawczy gminy. Wójt Gminy na
podstawie corocznego przeglądu realizacji zadań, będzie informował Radę Gminy podczas sesji
kwietniowej o postępach w realizacji strategii.
38
W sprawozdaniu – raporcie, przedstawianym Radzie Gminy zapisane zostaną zadania zrealizowane,
wskazane zadania będące w toku realizacji oraz zadania zaplanowane do realizacji w najbliższym
roku, lecz jeszcze nie rozpoczęte. Wójt przedstawiać będzie również wysokość wydatkowanych
środków na zrealizowane zadania wraz ze wskazaniem źródeł ich sfinansowania.
Coroczne raporty z realizacji Strategii Rozwoju Gminy Jarocin przedstawiane będą do wiadomości
publicznej na stronie internetowej gminy i w prasie lokalnej.
VI. Uwagi końcowe (Powiązania z innymi dokumentami strategicznymi)
W Strategii Rozwoju Gminy Jarocin pewne cele operacyjne i zadania zawarte w jednych
celach strategicznych można by zapisać jako realizację innych celów strategicznych, gdyż nie
zawsze się da je precyzyjnie oddzielić. Realizacja celów strategicznych II (Wykorzystanie
i wzmocnienie potencjału kulturalnego, rekreacyjnego i sportowego) i IV (Ochrona środowiska
przyrodniczego) ma bardzo duży wpływ na osiągnięcie celu strategicznego I jakim jest
„Wykorzystanie potencjału turystycznego gminy”. Aby umożliwić spójną wizję rozwoju gminy
wszystkie te cele – jedne w większym stopniu, drugie w mniejszym – muszą się uzupełniać.
Nie wszystkie zgłoszone w czasie przeprowadzonych konsultacji społecznych i warsztatów
zaplanowane zadania są wpisane do powyższego dokumentu. Zadania mniejsze, których realizacja
odbywać się będzie głównie ze środków własnych samorzadu zostały umieszczone w Załączniku
Nr 1. do Strategii.
Strategia Rozwoju Gminy Jarocin uwzględnia zapisy dokumentów strategicznych wyższego rzędu
tj. Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2020 z października 2006 roku
oraz Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007 -2015 z listopada 2006 r. Strategia jest również spójna
z Regionalnym Programem Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013, oraz
Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. umożliwiając dzięki temu
pozyskanie dofinansowania ze środków UE. Zgodność z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich
umożliwiał będzie otrzymanie dofinansowania dla jednostek samorządu terytorialnego np. na
odnowę centrów wsi, zalesianie gruntów jak też dla rolników indywidualnych, grup producenckich
i przedsiębiorców nie będących rolnikami, ale prowadzących działalność na terenach wiejskich.
Zgodność Strategii z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki na lata 2007-2013 umożliwia z kolei pełne
wykorzystanie potencjału zasobów ludzkich, poprzez wzrost zatrudnienia oraz podniesienie poziomu
wykształcenia społeczeństwa.
39
I. Wstęp - wprowadzenie do Strategii Rozwoju Gminy Jarocin na lata 2010 – 2020 …………… 2 1. Ocena stopnia realizacji dotychczasowej Strategii Rozwoju Gminy Jarocin …………………...... 3 1.1. Zamierzenia zrealizowane ……………………………………………………………… 3 1.2 Zamierzenia niezrealizowane ……………………………………………..…………….. 6 II. Gmina Jarocin – stan na koniec 2009 r. …………………………………..…………….. 8 1. Ogólna charakterystyka Gminy Jarocin ……………………………………..…………….. 8 1.1.Położenie geograficzne i podział administracyjny …………………….……………….. 8 1.2. Środowisko naturalne …………………………………..……………………………….. 10 1.3. Walory historyczno – kulturowe ……………………………………………………….. 11 2. Sytuacja społeczno-demograficzna …………………………………………..…………….. 16 2.1. Demografia …………………………………………………………………………….. 16 2.2. Zatrudnienie ……………………………………………………………………………. 17 2.3. Pomoc społeczna i zdrowie …………………………………………………………….. 18 2.4. Oświata ………………………………………………………………….......................... 18 2.5. Kultura, sport i turystyka ………………………………………………........................ 19 3. Gospodarka ………………………………………………………………………………... 20 3.1. Przedsiębiorczość ………………………………………………………......................... 20 3.2. Rolnictwo i leśnictwo …….…………………………………………………………….. 21 4. Infrastruktura techniczna …….……………………………………………………………... 22 4.1 Sieć drogowa …………………………………………………………...……………….. 22 4.2. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna …..………………………………………………….. 23 4.3. Energetyka……………………………………………………………………………… 23 4.3.1. Elektroenergetyka ……………………………………………………………………. 23 4.3.2. Gazownictwo ………………………………………………………………………… 24 4.4. Telekomunikacja i Internet ……………………………………………………………... 24 4.5. Gospodarka odpadami ………………………………………………………………… 26 III. Analiza SWOT …………………………………………………………………………… 27
1. Określenie słabych i mocnych stron gminy ……………………………………………….. 28
2. Szanse i zagrożenia. ……………………………………………………………………….. 28 3. Analiza problemów rozwoju gminy ……………………………………………………….. 29 4. Wizja rozwoju gminy Jarocin w okresie 2010 – 2020 ……………………………………. 31 IV. Cele strategiczne i realizacja strategii ………………………………………………… 33 1. Cele strategiczne ................................................................................................................. 33
2. Cele operacyjne i zadania realizacyjne ………………………………………………….. 33
V. Monitoring realizacji strategii ………………………………………………………... 37 VI. Uwagi końcowe /Powiązania z innymi dokumentami strategicznymi/ …….………… 38