Strategia prezentacji

Strategia prezentacjiStrategia prezentacjidr Katarzyna Gajekdr Katarzyna Gajekdr Katarzyna Gajek

Czym jest prezentacja?Czym jest prezentacja?

•• Forma zachowaForma zachowańń spospołłecznych ecznych ustrukturalizowanaustrukturalizowana, , wspierajwspierająąca sica sięę o perswazjo perswazjęę i planowi planowąą argumentacjargumentacjęę..

•• WykorzystujWykorzystująąca elementy otoczenia jako wspomagajca elementy otoczenia jako wspomagająące.ce.

•• Celem prezentacji jest nie tylko realizacja wCelem prezentacji jest nie tylko realizacja włłasnych potrzeb, asnych potrzeb, ale rale róówniewnieżż poinformowanie, zmotywowanie i przekonanie poinformowanie, zmotywowanie i przekonanie publicznopublicznośści do okreci do okreśślonych dzialonych działłaańń..

Czym jest prezentacja?Czym jest prezentacja?

•• Prezentacja wymaga stworzenia odpowiedniej przestrzeni Prezentacja wymaga stworzenia odpowiedniej przestrzeni percepcyjnej dla odbiorcy, dlatego prezenter operuje percepcyjnej dla odbiorcy, dlatego prezenter operuje wieloma mediami wspomagajwieloma mediami wspomagająącymi procesy zrozumienia, cymi procesy zrozumienia, interpretacji i internalizacji informacji i argumentacji. interpretacji i internalizacji informacji i argumentacji.

•• Prezentacja wymaga wysokich kompetencji spoPrezentacja wymaga wysokich kompetencji społłecznych ecznych nadawcy oraz umiejnadawcy oraz umiejęętnotnośści oceny skutecznoci oceny skutecznośści aktu ci aktu komunikowania sikomunikowania sięę..

Cele przedmiotuCele przedmiotu

§ Wyposażenie w umiejętność efektywnejautoprezentacji, będącej ważnym elementemumiejętności współczesnego człowieka w sferze kontaktów zawodowych.

§ Wprowadzenie w techniki etycznej perswazji i argumentacji.

§ Ocena predyspozycji i potencjału komunkacyjnego pozwalająca na dalsze samodoskonalenie w tej dziedzinie.

ZagadnieniaZagadnienia1.1. Istota i funkcje prezentacji.Istota i funkcje prezentacji.2.2. Struktura prezentacji.Struktura prezentacji.3.3. Wykorzystanie kanaWykorzystanie kanałłóów komunikowaniaw komunikowania

w prezentacji.w prezentacji.4.4. Perswazja w prezentacji.Perswazja w prezentacji.5.5. Retoryka w prezentacji.Retoryka w prezentacji.6.6. Psychologiczne uwarunkowania udanej prezentacji.Psychologiczne uwarunkowania udanej prezentacji.7.7. Profesjonalne materiaProfesjonalne materiałły multimedialne i inne media y multimedialne i inne media

prezentacyjne.prezentacyjne.8.8. Konspekt prezentacji.Konspekt prezentacji.

Kryteria oceny wystąpieńKryteria oceny wystąpień§§ KryteriumKryterium strukturystruktury§§ wstwstęępp§§ rozwinirozwinięęciecie§§ zakozakońńczenieczenie§§ uużżyteyte technikitechniki retoryczneretoryczne

§§ KryteriumKryterium rzeczowerzeczowe ((argumentyargumenty))

§§ KryteriumKryterium osobisteosobiste§§ kanakanałł mowamowa§§ kanakanałł ggłłosowyosowy§§ kanakanałł mowamowa ciaciałłaa

Wizernek komunikacyjny

Profile osobowościa komunikowanie interpersonalne

Profile osobowościa komunikowanie interpersonalne

Test uproszczony w systemie DISKTest uproszczony w systemie DISKTest uproszczony w systemie DISK

Typy osobowości DISKTypy osobowości DISK

DD ekstrawertykekstrawertyk II

SSKK introwertykintrowertyk

orientacja orientacja na zadaniana zadania

orientacja orientacja na ludzina ludzi

Model osobowości DISGModel osobowości DISG

DD II

SSKKkrytycznykrytyczny

dominujdominująącycy inicjatywnyinicjatywny

stastałłyy

ofensywny/ekstrawertykofensywny/ekstrawertyk

defensywny/introwertykdefensywny/introwertyk

zorie

ntow

any

na d

zia

zorie

ntow

any

na d

zia łł

ania

ania zorientow

any na ludzizorientow

any na ludzi

Typ dominujący (D)Typ dominujący (D)w kontakcie z innymiw kontakcie z innymi::

§§ szorstki,szorstki,§§ bezpobezpośśredni,redni,§§ wymagajwymagająący,cy,§§ dominujdominująącycy

podejmowanie decyzjipodejmowanie decyzji::§§ szybko,szybko,§§ racjonalnieracjonalnie

w w żżyciu ceniyciu ceni::§§ rywalizacjrywalizacjęę,,§§ samodzielnosamodzielnośćść,,§§ wolnowolnośćść

lubilubi::§§ chwile samotnochwile samotnośścici§§ poczucie dobrze poczucie dobrze

wypewypełłnionego zadanianionego zadania

nie lubi:nie lubi:§§ irracjonalnoirracjonalnośści w zachowaniu ci w zachowaniu

innychinnych§§ kontrolikontroli

rola w grupierola w grupie::§§ kwestionuje status quokwestionuje status quo§§ samozwasamozwańńczy liderczy lider

Typ inicjatywny (I)Typ inicjatywny (I)w kontakcie z innymi:w kontakcie z innymi:

§§ bezpobezpośśredniredni§§ emocjonalnyemocjonalny§§ towarzyskitowarzyski§§ czarujczarująącycy

podejmowaniepodejmowanie decyzji:decyzji:§§ szybko,szybko,§§ emocjonalnieemocjonalnie

w w żżyciu ceni:yciu ceni:§§ poczucie humorupoczucie humoru§§ dobrdobrąą atmosferatmosferęę

LubiLubi::§§ towarzystwo innychtowarzystwo innych§§ pracowapracowaćć w grupiew grupie§§ bybyćć w centrum uwagiw centrum uwagi

nie lubi:nie lubi:§§ bybyćć samsam§§ kontrolikontroli

rola w grupierola w grupie::§§ budowanie pozytywnych relacjibudowanie pozytywnych relacji§§ motywowaniemotywowanie

Typ stały (S)Typ stały (S)

w kontakcie z innymi:w kontakcie z innymi:§§ zdystansowany/niezdystansowany/nieśśmiamiałłyy§§ empatycznyempatyczny§§ dobry sdobry słłuchaczuchacz§§ refleksyjnyrefleksyjny

podejmowanie decyzji:podejmowanie decyzji:§§ powolipowoli§§ emocjonalnie/racjonalnieemocjonalnie/racjonalnie

w w żżyciu ceni:yciu ceni:§§ stabilnostabilnośćść§§ bezpieczebezpieczeńństwostwo§§ sfersferęę żżycia prywatnegoycia prywatnego

lubilubi::§§ przebywaprzebywaćć w grupie w grupie

sprawdzonych znajomychsprawdzonych znajomych§§ spokspokóójj

nie lubi:nie lubi:§§ szybkich zmianszybkich zmian§§ agresji u innychagresji u innych§§ konfliktkonfliktóóww

rola w grupierola w grupie::§§ budowanie pozytywnych budowanie pozytywnych

relacjirelacji§§ podtrzymywanie topodtrzymywanie tożżsamosamośści ci

grupowejgrupowej§§ przestrzeganie zasadprzestrzeganie zasad

Typ krytyczny (K)Typ krytyczny (K)

ww kontakcie z innymi:kontakcie z innymi:§§ zdystansowanyzdystansowany§§ ograniczony w ekspresjiograniczony w ekspresji§§ pesymistycznypesymistyczny

podejmowanie decyzji:podejmowanie decyzji:§§ niespiesznieniespiesznie§§ racjonalnieracjonalnie§§ analitycznieanalitycznie

w w żżyciu ceni:yciu ceni:§§ stabilnostabilnośćść§§ autorytetyautorytety§§ rzeczowrzeczow krytykkrytykęę

lubilubi::§§ wypoczywawypoczywaćć w samotnow samotnośścici§§ dokdokłładne opisy zadaadne opisy zadańń§§ porzporząądek, dyscyplindek, dyscyplinęę

nie lubi:nie lubi:§§ przesadzonej ekspresji w przesadzonej ekspresji w

zachowaniu innychzachowaniu innych§§ zdenerwowaniazdenerwowania

rola w grupierola w grupie::§§ dyplomatadyplomata§§ analiza sytuacyjnaanaliza sytuacyjna

Samoocena i ocena zewnętrznaSamoocena i ocena zewnętrzna

Typ Typ DD -- dominujdominująący jest:cy jest:

zdecydowanyzdecydowany wwłładczyadczy

szybkiszybki przesadnyprzesadny

energicznyenergiczny autorytarnyautorytarny

wymagajwymagająącycy przesadny, wymagajprzesadny, wymagająącycy

pewny siebiepewny siebie aroganckiarogancki

W swojej ocenieW swojej ocenie W oczach innychW oczach innych


Typ Typ II -- inicjatywny jest:inicjatywny jest:

pepełłen pomysen pomysłłóóww akcyjnyakcyjny

entuzjastycznyentuzjastyczny egzaltowanyegzaltowany

emocjonalnyemocjonalny nierzeczowynierzeczowy

szczodryszczodry marnotrawimarnotrawiąącycy

wpwpłływowyywowy skskłłonny do manipulowaniaonny do manipulowania



Typ Typ SS -- stastałły jest:y jest:

lojalnylojalny uleguleg łłyy

przewidujprzewidująącycy mamałło elastycznyo elastyczny

zdolny do pracy w zespolezdolny do pracy w zespole podporzpodporząądkowujdkowująący sicy sięę

niezawodnyniezawodny niesamodzielnyniesamodzielny

cierpliwycierpliwy dajdająący sicy sięę wykorzystywawykorzystywaćć



Typ Typ KK -- krytyczny jest:krytyczny jest:

dokdokłładnyadny pedantycznypedantyczny

systematycznysystematyczny mamałło elastycznyo elastyczny

dyplomatycznydyplomatyczny

powpowśściciąągliwygliwy kunktatorskikunktatorski

analitycznyanalityczny zachowawczyzachowawczy


cynicznycyniczny

Autoprezentacjaw wystąpieniach publicznych

Autoprezentacjaw wystąpieniach publicznych

Zakłócenia w komunikacjiZakłócenia w komunikacji

pomypomyśślanelane

powiedzianepowiedziane

ususłłyszaneyszane

zagubionezagubione

wykorzystywanewykorzystywane

zapamizapamięętanetane

zrozumianezrozumiane100 %100 %

80 %80 %

60 %60 %

40 %40 %

20 %20 %

Szumy komunikacyjneSzumy komunikacyjneBariery skutecznego komunikowania się

semantyczne psychologiczne środowiskowe

• zniekształcenia informacji

• wielośćinformacji

• niezrozumiała tematyka

• niezrozumiałe terminy

• trudny lub infantylny język

• wady wymowy

• negatywne nastawienie

• nieśmiałość• temperament• czas koncentracji• dysonans

wypowiedzi• nieumiejętność

słuchania• brak

zainteresowania

• hałas• duchota• temperatura• pora dnia• kłopoty ze

sprzętem• zbyt dużo

uczestników• zła aranżacja• czas

Czym jest autoprezentacja?Czym jest autoprezentacja?

Proces poprzez ktProces poprzez któóry staramy siry staramy sięę kontrolowakontrolowaććwrawrażżenie, jakie wywieramy na innych.enie, jakie wywieramy na innych.

Proces budowania wizerunku, czyli obraz tego jak Proces budowania wizerunku, czyli obraz tego jak chcielibychcielibyśśmy bymy byćć odbierani przez innychodbierani przez innych

M. M. LearyLeary

Koncepcje autoprezentacjiKoncepcje autoprezentacji

1.1. Koncepcja Koncepcja GoffmanaGoffmana„„Teatr Teatr żżycia codziennegoycia codziennego”” –– aktor, publicznoaktor, publicznośćść , role, , role, scena, dekoracje, fasada, kulisy.scena, dekoracje, fasada, kulisy.

2.2. Koncepcja Koncepcja SchlenkeraSchlenkera„„Ludzie dLudzie dążąążą do regulowania i kontrolowania do regulowania i kontrolowania –– śświadomie wiadomie lub nie lub nie –– informacji, jakie ujawniajinformacji, jakie ujawniająą innym. innym. Autoprezentacja zachodzi takAutoprezentacja zachodzi takżże m.in. poprzez e m.in. poprzez autoidentyfikacjautoidentyfikacjęę..

Koncepcje autoprezentacjiKoncepcje autoprezentacji3.3. Koncepcja publicznych wizerunkKoncepcja publicznych wizerunkóów Jonesa i w Jonesa i PittmanPittman

Autoprezentacja jako Autoprezentacja jako „„strategiastrategia””. Zmiany zachowania . Zmiany zachowania sterowane ssterowane sąą ddążążeniem do zwieniem do zwięększenia wkszenia włłasnej mocyasnej mocyStrategia:Strategia:vv budowania sympatiibudowania sympatiivv zastraszaniazastraszaniavv autopromocjaautopromocjavv budowania wizerunku czbudowania wizerunku człłowieka moralnegoowieka moralnegovv budowania wizerunku czbudowania wizerunku człłowieka bezradnegoowieka bezradnego

Koncepcja autoprezentacjiKoncepcja autoprezentacji

4.4. Koncepcja Koncepcja LearyLeary i Kowalskiego. i Kowalskiego. Model Model dwusekwencyjnydwusekwencyjny. .

Motywacja do podjMotywacja do podjęęcia autoprezentacjicia autoprezentacjivv osiosiąąganie korzyganie korzyśści,ci,vv podwypodwyżższenie samoocenyszenie samoocenyvv ksztakształłtowanie potowanie pożążądanej todanej tożżsamosamośści osobistejci osobistejRealizacja autoprezentacjiRealizacja autoprezentacjivv przydatnoprzydatnośćść danego wizerunku do osidanego wizerunku do osiąągnignięęcia celcia celóówwvv subiektywna wartosubiektywna wartośćść celcelóówwvv rozbierozbieżżnonośćść pomipomięędzy aktualnym wizerunkiem dzy aktualnym wizerunkiem

a poa pożążądanymdanym

Dlaczego dokonujemy autoprezentacji?

Dlaczego dokonujemy autoprezentacji?

vv Kreujemy siebie, aby uzyskaKreujemy siebie, aby uzyskaćć od innych od innych popożążądane zasoby,dane zasoby,

vv Budujemy poBudujemy pożążądany obraz wdany obraz włłasnego JA,asnego JA,

vv DziDzięęki niej otaczajki niej otaczająący nas ludzie dowiadujcy nas ludzie dowiadująą sisięę, , jak chcemy byjak chcemy byćć traktowani co umotraktowani co umożżliwia liwia bezkonfliktowy przebieg interakcji spobezkonfliktowy przebieg interakcji społłecznych.ecznych.

Otwartość a samoświadomość

ArenaArena BiaBiałła plamaa plama

MaskaMaska

JA dostJA dostęępne dla pne dla siebie i innychsiebie i innych

JA niewidoczne dla JA niewidoczne dla siebie, widoczne dla siebie, widoczne dla

innychinnych

JA ukryte przed JA ukryte przed innymiinnymi JA nieznane sobieJA nieznane sobie

i innymi innym

znane samemu sobieznane samemu sobie nieznane samemu sobienieznane samemu sobie

znane znane innyminnym

nieznane nieznane innyminnym

JAJA

InniInniNiewykorzystanyNiewykorzystany

potencjapotencjałł

wg J. Lufta i H. Inghamawg J. Lufta i H. Inghama

Otwartość a samoświadomość

znane samemu sobieznane samemu sobie nieznane samemu sobienieznane samemu sobie

znane znane innyminnym

nieznane nieznane innyminnym

JAJA

InniInni

ArenaArena BiaBiałła plamaa plama

MaskaMaska NiewykorzystanyNiewykorzystanypotencjapotencjałł

Model penetracji społecznejWg. I. Altamana i D. Taylora


głębkość

zakres



odczucia związanez wyglądem

fizycznym

ambicje zawodowe

moja rodzinai jej problemy

opiniena temat innych

fakty dotyczącemnie samego

upodobaniai antypatie

SpoSpołłeczne mechanizmy perswazjieczne mechanizmy perswazji–– 5 praw perswazji R. 5 praw perswazji R. CialdiniegoCialdiniego

1.1. Prawo wzajemnoPrawo wzajemnośścici –– jejeżżeli dasz seli dasz słłuchaczowi swojuchaczowi swojąąuwaguwagęę, pozwolisz mu wyrazi, pozwolisz mu wyrazićć swoje zdanie, moswoje zdanie, możżesz oczekiwaesz oczekiwaćć tego tego samego z jego strony.samego z jego strony.

2.2. Prawo zaangaPrawo zaangażżowania i konsekwencjiowania i konsekwencji –– jejeżżeli eli dasz sdasz słłuchaczowi powuchaczowi powóód do osobistego zaangad do osobistego zaangażżowania i wyraowania i wyrażżenia enia swego zdania lub chswego zdania lub chęęci, tym samym silniej go zmotywujesz do ci, tym samym silniej go zmotywujesz do dziadziałłania.ania.

3.3. Prawo dowodu spoPrawo dowodu społłecznegoecznego –– powopowołłuj siuj sięę na dziana działłania ania innych jednostek lub grup. Ludzie dziainnych jednostek lub grup. Ludzie działłajająą konformistycznie i biorkonformistycznie i biorąąprzykprzykłład z innych.ad z innych.

4.4. Prawo lubienia i sympatiiPrawo lubienia i sympatii –– im bardziej Ciim bardziej Cięę lubilubiąą, tym , tym bardziej Cibardziej Cięę szanujszanująą i si słłuchajuchająą..

5.5. Prawo niedoboruPrawo niedoboru –– wskawskażż ssłłuchaczom, uchaczom, żże to, co masz im do e to, co masz im do powiedzenia jest jedyne w swoim rodzaju.powiedzenia jest jedyne w swoim rodzaju.

Narzędzia oddziaływania nainnych

wg M. Leary’ego

Narzędzia oddziaływania nainnych

wg M. Leary’ego

§§ efektefekt kontrastukontrastu

§§ reguregułłaa wzajemnowzajemnośścici

§§ atrakcyjnoatrakcyjnośćść fizycznafizyczna

§§ komplementykomplementy

§§ podobiepodobieńństwostwo

§§ autorytetautorytet

WIARYGODNOWIARYGODNOŚĆŚĆATRAKCYJNOATRAKCYJNOŚĆŚĆ

ZAUFANIEZAUFANIE

Ukierunkowanie na odbiorcęprezentacji

Ukierunkowanie na odbiorcęprezentacji

Jak słuchać i okazywać otwartość?Jak słuchać i okazywać otwartość?

ll umiejumiejęętnotnośćść ssłłuchania uchania

ll zgodnozgodnośćść komunikacji werbalnej z niewerbalnkomunikacji werbalnej z niewerbalnąą

ll poprawna ekspresjapoprawna ekspresja

ll okazywanie otwartookazywanie otwartośści w zaleci w zależżnonośści od kontekstuci od kontekstu

ll Upodabnianie siUpodabnianie sięę do rozmdo rozmóówcywcy

Analiza publicznościAnaliza publiczności•• AnalizaAnaliza demograficznademograficzna -- wiekwiek, , ppłłeećć, , wyksztawykształłceniecenie, , zawzawóódd, , zarobkizarobki, ,

miejscemiejsce zamieszkaniazamieszkania

•• AnalizaAnaliza psychologicznapsychologiczna -- wartowartośścici, , poglpogląądydy, , postawypostawy

•• StosunekStosunek do do nadawcynadawcy -- wiedzawiedza o o nadawcynadawcy i i opinieopinie

•• StosunekStosunek do do tematutematu -- czyczy jest jest waważżnyny? ? CzyCzy jest jest aktualnyaktualny??

•• JednorodnoJednorodnośćść / / rróóżżnorodnonorodnośćść odbiorcodbiorcóóww -- czyczy odbiorcyodbiorcy ssąą do do siebiesiebiepodobnipodobni, , czyczy sisięę rróóżżniniąą pod pod jakimjakimśś wzglwzglęędemdem??

•• Stan Stan psychicznypsychiczny odbiorcodbiorcóóww -- zmzmęęczenieczenie, , zrelaksowaniezrelaksowanie, , popośśpiechpiech

Aktualizowanie publicznościAktualizowanie publiczności

KobietaKobietaKobieta

MatkaMatkaMatka

KoleżankaKoleKoleżżankaanka

PrawnikPrawnikPrawnik

FeministkaFeministkaFeministka

CórkaCCóórkarka

ProfesorkaProfesorkaProfesorka

PolkaPolkaPolkaEuropejkaEuropejkaEuropejka

LiberałLiberaLiberałł

Dlaczego publiczność nie słucha?Dlaczego publiczność nie słucha?

•• poniewaponieważż nie spenie spełłniniłłeeśś kryterium wakryterium ważżnonośścici

•• poniewaponieważż odbiorcy wiedzodbiorcy wiedząą o czym bo czym bęędziesz mdziesz móówiwiłłi i „„wywyłąłączajczająą sisięę””

•• poniewaponieważż odbiorcy sodbiorcy sąą przestraszeni, zmprzestraszeni, zmęęczeniczenilub znudzenilub znudzeni

•• poniewaponieważż odbiorcy przygotowujodbiorcy przygotowująą w swoich gw swoich głłowach,owach,co majco mająą powiedziepowiedziećć, gdy przyjdzie ich kolej, gdy przyjdzie ich kolej

Dlaczego publiczność nie słucha?Dlaczego publiczność nie słucha?

•• poniewaponieważż do twojego wystdo twojego wystąąpienia wkradpienia wkradłła sia sięę monotoniamonotonia

•• poniewaponieważż nie wzbudzinie wzbudziłłeeśś zaufania publicznozaufania publicznośścici

•• poniewaponieważż w pomieszczeniu jest gorw pomieszczeniu jest gorąąco, zimno, a krzesco, zimno, a krzesłła sa sąą niewygodneniewygodne

•• poniewaponieważż nie wiesz jak korzystanie wiesz jak korzystaćć z mediz medióów prezentacyjnych i w prezentacyjnych i wprowadzasz zamieszaniewprowadzasz zamieszanie

Krzywa koncentracji odbiorcyKrzywa koncentracji odbiorcy

0min 20min 30min10min 40min

wysokawysokakoncentracjakoncentracjauwagiuwagi

niskaniskakoncentracjakoncentracjauwagiuwagi

C. Stuart, Sztuka przemawiania i prezentacji, Książka i Wiedza, Warszawa 2002.

moment przesileniamoment przesilenia

Kanały komunikowaniaKanały komunikowania

To drogi, poprzez które ludzie przesyłają komunikaty.

Czynniki kształtujące wizerunekmówcy

Czynniki kształtujące wizerunekmówcy

38 % sygnały głosowe

7 % sygnały werbalne

55% sygnały mowy ciała

„„Ludzie zobaczLudzie zobacząą taki obraz, jaki sami stworzymytaki obraz, jaki sami stworzymy””M. HartleyM. Hartley

A. Mehrabian, Silent Messages, 1971.

Czynniki wpływające na wizerunek mówcy

Czynniki wpływające na wizerunek mówcy

sygnały werbalne

sygnały mowy ciała

Przekazywanie informacjio faktach, wydarzeniach.

Przekazywanie informacjio nastawieniu względem komunikatu i partnera komunikacji.

sygnały głosowe

M. Argyle, The Psychology of Interpersonal Behaviour, 1973.

Kanał mowa ciałaKanał mowa ciała

Jak się zachowywać?Jak siJak sięę zachowywazachowywaćć??

Funkcje mowy ciałaFunkcje mowy ciała§§ emblematyemblematy –– zastzastęępujpująą ssłłowaowa

§§ ilustratoryilustratory –– pomagajpomagająą opisaopisaćć przedmiot, sytuacjprzedmiot, sytuacjęę

§§ wskawskaźźniki emocjiniki emocji –– oddajoddająą emocje uczestnikemocje uczestnikóów aktu w aktu komunikowaniakomunikowania

§§ regulatory konwersacyjneregulatory konwersacyjne –– pomagajpomagająą w sprawnym przebiegu w sprawnym przebiegu aktu komunikowania, podkreaktu komunikowania, podkreśślajlająą intencje nadawcy i odbiorcyintencje nadawcy i odbiorcy

§§ adaptatoryadaptatory –– wskazujwskazująą na kontekst relacji i una kontekst relacji i ułłatwiajatwiająą wybwybóór r konwencji komunikowaniakonwencji komunikowania

Elementy składające się na mowęciała

Elementy składające się na mowęciała

λλ gestykulacjagestykulacja

λλ mimika twarzymimika twarzy

λλ uuśśmiechmiech

λλ dotykdotyk

λλ wyglwygląądd

λλ spojrzeniespojrzenie

λλ dystans fizycznydystans fizyczny

λλ kinestetykakinestetyka: ruch i pozycja cia: ruch i pozycja ciałłaa

λλ proksemika: organizacja przestrzeni w skali osobistejproksemika: organizacja przestrzeni w skali osobistej

Funkcje elementów mowy ciałaFunkcje elementów mowy ciała

•• GestyGesty pomagajpomagająą wyjawyjaśśninićć problem, akcentujproblem, akcentująą wypowiedwypowiedźź

•• MimikaMimika informuje o emocjach nadawcyinformuje o emocjach nadawcy

•• DotykDotyk łłamie bariery, zbliamie bariery, zbliżża ludzi, buduje zaufaniea ludzi, buduje zaufanie

•• WyglWygląądemdem informujemy o sobie (postawa, charakter) i okazujemy szacunekinformujemy o sobie (postawa, charakter) i okazujemy szacunek

•• SpojrzenieSpojrzenie reguluje przebieg konwersacjireguluje przebieg konwersacji

•• DystansDystans informuje o wzajemnej relacji partnerinformuje o wzajemnej relacji partneróóww

•• KinestetykaKinestetyka pokazuje stosunek nadawcy do odbiorcy i sytuacjipokazuje stosunek nadawcy do odbiorcy i sytuacji

•• PrzestrzePrzestrzeńń mmóówi o tym, kim jestewi o tym, kim jesteśśmymy

Zachowanie dystansu(E. Hall)

Zachowanie dystansu(E. Hall)

45 cm45 cm 1,2 m1,2 m 3,6 m3,6 m 6 m6 m

λλ dystansdystans intymnyintymny

λλ dystansdystans osobistyosobisty

λλ dystansdystans spospołłecznyeczny

λλ dystansdystans publicznypubliczny

Komunikowanie niewerbalneKomunikowanie niewerbalne

Typ relacji interpersonalnejTyp relacji interpersonalnej Dystans fizycznyDystans fizyczny

Poziom znajomoPoziom znajomośścici

• Osoby nieznajome

• Osoby znające się

• przyjaciele

70 cm70 cm

60 cm60 cm49 cm49 cm

..........................................................................

......................................................................................................................................................................



Wiek Wiek

• Osoby równe wiekiem

• Osoba starsza rozmawiająca z młodszą

61 cm61 cm

67 cm67 cm

..............................................................

........................................................



RasaRasa

• „biały” z „białym”

• „czarny” z „czarnym”

• „biały” z „czarnym”

56 cm56 cm61 cm61 cm71 cm71 cm

..................................................................................................................................................

..........................................................................



PPłłeećć

• Kobieta ze znajomą

• Kobieta z przyjaciółką

• Mężczyzna z kolegą

• Mężczyzna z przyjacielem

• Mężczyzna z kobietą

57 cm57 cm

60 cm60 cm

57 cm57 cm

..........................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

............................................................................

45 cm45 cm

55 cm55 cm

Co oznacza nasze spojrzenie?Co oznacza nasze spojrzenie?

spojrzeniespojrzenie biznesowebiznesowe -- koncentrujekoncentruje sisięę nana oczachoczach

spojrzeniespojrzenie spospołłeczneeczne -- obejmujeobejmuje trtróójkjkąątt oczuoczu i i nosanosa

spojrzeniespojrzenie intymneintymne -- wzrokwzrok schodzischodzi poniponiżżejej liniilinii nosanosa

Niektóre gesty w komunikowaniuNiektóre gesty w komunikowaniu

„Wysoka wieża” jest gestem pewności siebie lub wyższości. Gestodwrotny oznacza skupienie się i koncentrację.


QuickTime™ and a TIFF (Uncompressed) decompressor are needed to see this picture.

Zamknięcie sylwetki poprzez skrzyżowanie ramion z dodatkowymwzmocnieniem dłońmi.


QuickTime™ and a TIFF (Uncompressed) decompressor are needed to see this picture.

Blokowanie nadgarstka ręki dłonią jest oznaką frustracji lub gniewu. Im wyżejdłoń zaciska się na ręce, tym partner bardziej stara się utrzymać pod kontrolą

własne negatywne emocje.

Jak zjednywać sobie ludziJak zjednywać sobie ludzi

λλ jejeżżelieli akceptujeszakceptujesz zdaniezdanie partnerapartnera, , upodobnijupodobnij sisięę do do niegoniego

λλ jejeśślili dajeszdajesz kryteriumkryterium waważżnonośścici mymyśślomlom i i emocjomemocjom partnerapartnera, , okaokażż mumu to to swojswojąą postawpostawąą

λλ unikajunikaj gestgestóóww dominacjidominacji i i zniecierpliwieniazniecierpliwienia

λλ nienie naruszajnaruszaj intymnegointymnego dystansudystansu partnerapartnera i i przestrzegajprzestrzegaj„„zasadyzasady spojrzeniaspojrzenia””

Niewerbalny kodeks prezenteraNiewerbalny kodeks prezentera

Smile

Open posture

Forward lean

Touch

Eye contact

Nods

Smile

Open posture

Forward lean

Touch

Eye contact

Nods

Kanał wokalnyKanał wokalny

Jak mówić?Jak mJak móówiwićć??

Kanały komunikowania - wokalizaKanały komunikowania - wokaliza

INTONACJAINTONACJA

TEMPOTEMPOTEMPO

WYSOKOWYSOKOŚĆŚĆ GGŁŁOSUOSUEMFAZAEMFAZAEMFAZA

SIŁA GŁOSUSISIŁŁA GA GŁŁOSUOSU

PAUZYPAUZYPAUZYARTYKULACJAARTYKULACJA

Intonacja opadająca i wznoszącaIntonacja opadająca i wznosząca

Jestem dobrym profesjonalistą.

Jestem dobrym profesjonalistą.

Zdanie twierdzące, wyrażającepewność siebie i przekonanie o tym, co się mówi.

Zdanie pytające wyrażająceniepewność, niezdecydowanie.

Kanał wokalny - emfazaKanał wokalny - emfaza

λλ OnOn dajedaje tete pienipieniąądzedze MarkowiMarkowi..

λλ On On dajedaje tete pienipieniąądzedze MarkowiMarkowi..



λλ OnOn dajedaje tete pienipieniąądzedze MarkowiMarkowi..

Ćwiczenia oddechoweĆwiczenia oddechoweĆĆwiczenia w pozycji stojwiczenia w pozycji stojąącejcejvv stastańń w lekkim rozkroku, tak aby ciw lekkim rozkroku, tak aby ciężężar ciaar ciałła ra róównomiernie wnomiernie

obciobciążążyyłł obie nogi. Robie nogi. Ręęce opuszczone wzdce opuszczone wzdłłuużż ciaciałła, mia, mięśęśnie nie rozlurozluźźnione.nione.Wdech nosem Wdech nosem (w(wąąchanie przyjemnego zapachu)chanie przyjemnego zapachu), wydech z , wydech z jednoczesnym wypowiadaniem gjednoczesnym wypowiadaniem głłoski oski „„ffffffffffffffffffffff””..

vv wykonaj szybkie wdechy i wydechy jak wykonaj szybkie wdechy i wydechy jak „„dyszdysząący piesekcy piesek””vv stojstojąąc w lekkim rozkroku wykonaj wdech jednoczec w lekkim rozkroku wykonaj wdech jednocześśnie nie

unoszunosząąc rc ręęce do gce do góóry (bokiem). Wydech pory (bokiem). Wydech połąłączczz opuszczeniem ramion.z opuszczeniem ramion.

Ćwiczenia oddechoweĆwiczenia oddechoweDo ostatniego tchuDo ostatniego tchuWypowiadaj swoje imiWypowiadaj swoje imięę w jak najdw jak najdłłuużższym przedziale czasu.szym przedziale czasu.

vv Uczestnik zabawy, ktUczestnik zabawy, któóremu zacznie brakowaremu zacznie brakowaćć powietrza, powietrza, powinien zakopowinien zakońńczyczyćć swojswojąą prezentacjprezentacjęę ggłłoośśnym okrzykiem nym okrzykiem ŁŁEE!!!!EE!!!!

vv ZwyciZwyciężęża osoba, kta osoba, któóra najdra najdłłuużżej eksponuje sej eksponuje słłyszalny dyszalny dźźwiwięękk

Ćwiczenia głosoweĆwiczenia głosoweCelem Celem ććwiczewiczeńń ggłłosowych jest:osowych jest:vv ustalenie naturalnej wysokoustalenie naturalnej wysokośści gci głłosuosu

vv wyksztawykształłcenie micenie mięękkiego atakowania dkkiego atakowania dźźwiwięękuku

vv ustawienie gustawienie głłosuosu uzyskanie optymalnego uzyskanie optymalnego rezonansurezonansu

vv wyksztawykształłcenie umiejcenie umiejęętnotnośści modulowania sici modulowania siłły y i wysokoi wysokośści gci głłosuosu

Ćwiczenia głosoweĆwiczenia głosowevv Mruczenie przez nos, jakbyMruczenie przez nos, jakbyśśmy wymawiali gmy wymawiali głłoskoskęę mmmmmmmmmmmm

(prosz(prosząący o cocy o cośś piesek)piesek)

vv Wymawianie Wymawianie niamniam niamniam niamniam na jednej wysokona jednej wysokośści, pci, póóźźniej na rniej na róóżżnych nych wysokowysokośściach dciach dźźwiwięęku ku

vv Wymawianie Wymawianie ajajajajajaj, ojojoj, ojojoj na rna róóżżnych wysokonych wysokośściach ciach (biadolenie)(biadolenie)

vv Wymawianie Wymawianie brammbramm z przedz przedłłuużżeniem geniem głłoski m na jednej wysokooski m na jednej wysokośści ci ddźźwiwięęku, pku, póóźźniej na rniej na róóżżnych wysokonych wysokośściach dciach dźźwiwięękuku

vv KrKróótkie zdanie wymawiane najpierw tkie zdanie wymawiane najpierw szeptem,szeptem, ppóóźźniej niej ppóółłggłłosem, osem, pepełłnym gnym głłosem, krzykiemosem, krzykiem

vv KrKróótkie zdanie wymawiane jako tkie zdanie wymawiane jako twierdzenie, pytanie, radotwierdzenie, pytanie, radośćść, , przeczenie, wprzeczenie, wąątpliwotpliwośćść, gniew,, gniew, np. np. jutrzejsze zawody nie odbjutrzejsze zawody nie odbęęddąą sisięę..

Ćwiczenia głosoweĆwiczenia głosoweCoraz gCoraz głłoośśniejniejvv Wypowiadamy wWypowiadamy włłasne imiasne imięę::

Weronika, Marta, Robert, Arek, GabrielWeronika, Marta, Robert, Arek, Gabriel

00 –– bezgbezgłłoośśny ruch wargny ruch warg

11 –– cichy szeptcichy szept

22 –– ggłłoośśny szept scenicznyny szept sceniczny

33 –– naturalny gnaturalny głłosos

44 –– ggłłoośśno no

55 –– bardzo gbardzo głłoośśnono

66 –– krzykkrzyk

77 –– rykryk

88 –– huraganhuragan

Ćwiczenie narządów mowyĆwiczenie narządów mowyCelem Celem ććwiczewiczeńń jest:jest:vv pobudzenie sprawnopobudzenie sprawnośści mici mięśęśni narzni narząąddóów, od ktw, od któórych zalerych zależży y

dokdokłładnoadnośćść i wyrazistoi wyrazistośćść artykulacjiartykulacji

ĆĆwiczenia wiczenia żżuchwyuchwyvv Usta zamkniUsta zamknięęte. Wykonaj te. Wykonaj żżuchwuchwąą ruchy koliste jak przy ruchy koliste jak przy żżuciu uciu

gumy.gumy.

vv Szybkie opuszczanie i podciSzybkie opuszczanie i podciąąganie ganie żżuchwy uchwy tzw. ktzw. kłłapanieapanie

vv Przesuwaj Przesuwaj żżuchwuchwęę na boki, najpierw z zamknina boki, najpierw z zamknięętymi potem z tymi potem z otwartymi ustami.otwartymi ustami.

Ćwiczenie narządów mowyĆwiczenie narządów mowyĆĆwiczenia wiczenia żżuchwyuchwyvv Usta lekko rozchylone. Wysuwaj Usta lekko rozchylone. Wysuwaj żżuchwuchwęę do przodu, a potem do przodu, a potem

energiczne cofaj.energiczne cofaj.

vv Przeczesuj zPrzeczesuj zęębami gbami góórnrnąą i dolni dolnąą wargwargęę na zmianna zmianęę..

ĆĆwiczenia wargwiczenia wargvv ZamkniZamknięęte usta przesuwaj na zmiante usta przesuwaj na zmianęę w leww lewąą i prawi prawąą stronstronęę

vv UnieUnieśś ggóórnrnąą wargwargęę i spri spróóbuj utrzymabuj utrzymaćć tak otak ołłóówek.wek.

vv Precyzyjne wymawiaj Precyzyjne wymawiaj łłaałłaałłaałłaałłaałłaa ……

Ćwiczenie wyrazistej artykulacji głosek


SamogSamogłłoskioskivv Wymawiaj dobitnie samogWymawiaj dobitnie samogłłoski w kolejnooski w kolejnośści:ci:

a, o, e, u, i, ya, o, e, u, i, yvv Wymawiaj na jednym wydechu:Wymawiaj na jednym wydechu:

mamomemumimymamomemumimy, , nanonenuninynanonenuninyvv ĆĆwicz powicz połąłączenia dwczenia dwóóch rch róóżżnych samognych samogłłosekosek

aoao, , aeae, , auau, , aiai, , ayay,,oaoa, , oeoe, , ouou, , oioi, , oyoy,,eaea, , eoeo, , eueu, , eiei, , eueu

uaua, , uouo, , ueue, , uiui, , uyuy,,iaia, , ioio, , ieie, , iuiu, , iyiy,,uaua, , uouo, , ieie, , iuiu, , iyiy



Apetyczny automat Andrzeja atakowaApetyczny automat Andrzeja atakowałł antyseptycznantyseptycznąąakupresurakupresuręę, akceptuj, akceptująąc akacjowy afekt autentycznego c akacjowy afekt autentycznego arystokratyarystokratyOkropny, okopcony okulista optycznie odkrywaOkropny, okopcony okulista optycznie odkrywałł oszustwo oszustwo ortopedyortopedy

SpSpóółłggłłoski zwartooski zwarto--wybuchowe:,wybuchowe:, g p, b, t, d, kg p, b, t, d, k

Brzydki brzdBrzydki brzdąąc brzc brzęęknknąłął brzytwbrzytwąą o brzuch mamyo brzuch mamyPunktualny puchacz publicznie puknPunktualny puchacz publicznie puknąłął purpurowpurpurowąą purchawkpurchawkęę, , pieszczpieszcząąc pijanego, piegowatego piratac pijanego, piegowatego pirataDDłługi dugi dłławik dawik dłłubaubałł ddłłonioniąą dmuchajdmuchająące dnoce dnoTkanka tkaczki tkwiTkanka tkaczki tkwiłła w tarczy twardej topolia w tarczy twardej topoli



SpSpóółłggłłoski zwartooski zwarto--wybuchowe:wybuchowe: p, b, t, d, k, gp, b, t, d, k, gKuratorium Kutna kupiKuratorium Kutna kupiłło kuchenko kuchenkęę kulejkulejąącej kucharcecej kucharceGrzGrząąski, gruby grzyb gromadziski, gruby grzyb gromadziłł grzechotki grupujgrzechotki grupująąc grzanki c grzanki grzecznymi grzmotamigrzecznymi grzmotami

SpSpóółłggłłoski szczelinowe:oski szczelinowe: f, r, s, f, r, s, śś, z, , z, źźFlejtuchowaty Francuz forowaFlejtuchowaty Francuz forowałł formalaformala flegmatycznflegmatycznąą falbankfalbankąąfotograficznego fagasafotograficznego fagasaSolista z sekstetem systematycznie stosowaSolista z sekstetem systematycznie stosowałł seksseksZielone zioZielone ziołła ziewaja ziewająąc ziac ziałły zimnymi ziarnkamiy zimnymi ziarnkamiSzermierz Szymon szurnSzermierz Szymon szurnąłął szybko szpadszybko szpadąą szepczszepcząąc c szpiegowskie szlagieryszpiegowskie szlagiery



SpSpóółłggłłoski zwartooski zwarto--szczelinowe:szczelinowe: c, c, ććCytrynowa cykuta caCytrynowa cykuta całłowaowałła caa całłonocny certyfikat cebulowej onocny certyfikat cebulowej cegcegłłyyZdziwiony ZdzisZdziwiony Zdzisłław zadaw zadźźgagałł zdziczazdziczałłego dziedzicaego dziedzica

SpSpóółłggłłoski poski póółłotwarte:otwarte: m, l, r, n, m, l, r, n, ńńLudnoLudnośćść Lubina lokowaLubina lokowałła lewizna lewiznęę w lombardziew lombardzieDoping pingpongisty to potDoping pingpongisty to potęęga na treninguga na treninguJezuita Jacek jechaJezuita Jacek jechałł jaguarem jjaguarem jęęczcząąc jednosylabowe c jednosylabowe tajemnicze bajkitajemnicze bajki

Emocjonalność przekazuEmocjonalność przekazu

§§ ZZŁŁOOŚĆŚĆ§§ RADORADOŚĆŚĆ§§ BEZSILNOBEZSILNOŚĆŚĆ§§ PEWNOPEWNOŚĆŚĆ SIEBIESIEBIE§§ IRONIAIRONIA§§ STRACHSTRACH

Kanał werbalnyKanał werbalny

Co mowić?Co Co mowimowićć??

Styl pisany i mówionyStyl pisany i mówiony

Pisząc:PiszPisząąc:c:

•• nienie widzimywidzimy odbiorcyodbiorcy•• nicnic nienie momożżemyemy sisięę o o nimnim dowiedziedowiedziećć•• polegamypolegamy tylkotylko nana ssłłowachowach i i skskłładniadni•• nienie mamymamy sprzsprzężężeniaenia zwrotnegozwrotnego•• nie musimy martwinie musimy martwićć sisięę o powtarzanie wao powtarzanie ważżnych dla nas nych dla nas

kwestiikwestii•• momożżemy tylko raz nadaemy tylko raz nadaćć komunikat zawsze w tej samej formiekomunikat zawsze w tej samej formie

Styl pisany i mówionyStyl pisany i mówiony

• widzimy odbiorcę• możemy się o odbiorcy dużo dowiedzieć tylko na niego

patrząc dowiedzieć• polegamy nie tylko na słowach, ale i gestach, mimice,

naszym wyglądzie• mamy sprzężenie zwrotne – jesteśmy elastyczni• możemy wielokrotnie ponawiać komunikat w RÓŻNYCH

formach• musimy martwić się o powtarzanie ważnych dla nas kwestii –

szanujmy pamięć i wysiłek odbiorcy!

MMóówiwiąącc::

Kanały komunikowania - mowaKanały komunikowania - mowa

§§SSłłownictwo:ownictwo:§§znaczenie sznaczenie słłóów (synonimy, antonimy)w (synonimy, antonimy)§§brzmienie sbrzmienie słłóów (pozytywne, negatywne)w (pozytywne, negatywne)§§oddziaoddziałływanie sywanie słłóów (przekaz emocjonalny)w (przekaz emocjonalny)

§§Budowa zdaBudowa zdańń::§§zwizwięęzzłłoośćść§§przejrzystoprzejrzystośćść

śświadomowiadomośćśćmiejscamiejsca i i czasuczasu

Trzy zasady poprawnejekspresji

Trzy zasady poprawnejekspresji

śświadomowiadomośćśćsiebiesiebie

śświadomowiadomośćśćinnychinnych

Ekspresja - zdania typu JAEkspresja - zdania typu JA

ObserwacjeObserwacjeMyMyśśliliUczuciaUczucia

PotrzebyPotrzeby

Widzę, że jesteś zły.

Czuję się niepewnie, gdy tak się zachowujesz.

Myślę, że jesteś zły, bo zbyt późno wróciłam do domu.

W takich chwilach chciałabym porozmawiać zamiast milczeć.

4 zasady efektywnego stylu ustnego

4 zasady efektywnego stylu ustnego

śściscisłłoośćść prostotaprostota

reformureformułłowanieowaniespspóójnojnośćść

sukcessukcessukces

Struktura prezentacjiStruktura prezentacji

Struktura wystąpieniaStruktura wystąpienia

wstwstęępp

rozwinirozwinięęciecie

zakozakońńczenieczenie

10 min10 min

15 min15 min

5 min5 min

Funkcje wstępuFunkcje wstępu

ll wzbudzenie zainteresowania odbiorcwzbudzenie zainteresowania odbiorcóów tematemw tematem

ll wzbudzenie zaufania u odbiorcwzbudzenie zaufania u odbiorcóóww

ll przedstawienie problematykiprzedstawienie problematyki

ll zarysowanie struktury wystzarysowanie struktury wystąąpieniapienia

ll przygotowanie odbiorcprzygotowanie odbiorcóów do ewentualnej dyskusjiw do ewentualnej dyskusji

Techniki rozpoczynania wystąpieniaTechniki rozpoczynania wystąpienia

ll nawinawiąązanie do tematu lub okolicznozanie do tematu lub okolicznośścici

ll osobiste odniesienieosobiste odniesienie

ll stawianie pytastawianie pytańń

ll zaskakujzaskakująące twierdzeniece twierdzenie

ll cytatcytat

ll historia humorystycznahistoria humorystyczna

ll ilustracjeilustracje

Funkcje zakończeniaFunkcje zakończenia

l podsumowanie

l wskazanie raz jeszcze na najważniejsze kwestie poruszane

w wystąpieniu

l pozostawienie odbiorców w odpowiednim nastroju

ll podsumowaniepodsumowanie

ll wskazanie raz jeszcze na najwawskazanie raz jeszcze na najważżniejsze kwestie poruszane niejsze kwestie poruszane

w wystw wystąąpieniupieniu

ll pozostawienie odbiorcpozostawienie odbiorcóów w odpowiednim nastrojuw w odpowiednim nastroju

Techniki zakańczaniaTechniki zakańczania

l stawianie wyzwania

l podsumowanie informacji, argumentów, myśli przewodnich

l przywołanie cytatu

l zastosowanie konstrukcji klamrowej

l wprowadzenie dodatkowej przesłanki

l wyrażenie intencji własnych

ll stawianie wyzwaniastawianie wyzwania

ll podsumowanie informacji, argumentpodsumowanie informacji, argumentóów, myw, myśśli przewodnichli przewodnich

ll przywoprzywołłanie cytatuanie cytatu

ll zastosowanie konstrukcji klamrowejzastosowanie konstrukcji klamrowej

ll wprowadzenie dodatkowej przeswprowadzenie dodatkowej przesłłankianki

ll wyrawyrażżenie intencji wenie intencji włłasnychasnych

Perswazyjność mówcy Perswazyjność mówcy kanały

komunikowaniatechniki

retoryczneargumentacja

rzeczowa

Mowavsłownictwovgramatykavstylistyka

Wokalizavintonacjavakcentowanievtempo

Mowa ciałavproksemikavruch i pozycja ciałavmimikavgestykulacja

Ukierunkowanie na odbiorcęvwizerunek komunikacyjnyvtechniki relacyjnevśrodki pozyskiwania i podtrzymywania uwagi odbiorcy

Ukierunkowanie na strukturęvśrodki stylistycznevsygnały przejściavwzmocnienia

vKryteria poprawnej argumentacji

vTypy i strategie argumentacji: rozumowanie przyczynowo-skutkowe

Perswazja w prezentacjiPerswazja w prezentacji

Argumentacja przyczynowo-skutkowaArgumentacja przyczynowoArgumentacja przyczynowo--skutkowaskutkowa

Społeczne mechanizmy perswazji– 5 praw perswazji R. CialdiniegoSpołeczne mechanizmy perswazji– 5 praw perswazji R. Cialdiniego

1.1. Prawo wzajemnoPrawo wzajemnośścici –– jejeżżeli dasz seli dasz słłuchaczowi swojuchaczowi swojąąuwaguwagęę, pozwolisz mu wyrazi, pozwolisz mu wyrazićć swoje zdanie, moswoje zdanie, możżesz oczekiwaesz oczekiwaćć tego tego samego z jego strony.samego z jego strony.

2.2. Prawo zaangaPrawo zaangażżowania i konsekwencjiowania i konsekwencji –– jejeżżeli eli dasz sdasz słłuchaczowi powuchaczowi powóód do osobistego zaangad do osobistego zaangażżowania i wyraowania i wyrażżenia enia swego zdania lub chswego zdania lub chęęci, tym samym silniej go zmotywujesz do ci, tym samym silniej go zmotywujesz do dziadziałłania.ania.

3.3. Prawo dowodu spoPrawo dowodu społłecznegoecznego –– powopowołłuj siuj sięę na dziana działłania ania innych jednostek lub grup. Ludzie dziainnych jednostek lub grup. Ludzie działłajająą konformistycznie i biorkonformistycznie i biorąąprzykprzykłład z innych.ad z innych.

4.4. Prawo lubienia i sympatiiPrawo lubienia i sympatii –– im bardziej Ciim bardziej Cięę lubilubiąą, tym , tym bardziej Cibardziej Cięę szanujszanująą i si słłuchajuchająą..

5.5. Prawo niedoboruPrawo niedoboru –– wskawskażż ssłłuchaczom, uchaczom, żże to, co masz im do e to, co masz im do powiedzenia jest jedyne w swoim rodzaju.powiedzenia jest jedyne w swoim rodzaju.

Typy argumentacjiTypy argumentacji

prezentacjaprezentacja

argumentacja:argumentacja:•• jednostronnajednostronna•• dwustronnadwustronna

argumentacja:argumentacja:•• logicznalogiczna•• emocjonalnaemocjonalna

argumentacja:argumentacja:•• pozytywnapozytywna•• negatywnanegatywna•• alternatywnaalternatywna

Cele perswazyjneCele perswazyjnevv przekonanie do podjprzekonanie do podjęęcia decyzji i dziacia decyzji i działłaańńvv wzbudzenie wzbudzenie śświadomowiadomośścicivv wskazanie na zagrowskazanie na zagrożżenia, koniecznoenia, koniecznośści ci ……vv uzasadnienie decyzji, dziauzasadnienie decyzji, działłaańńvv uzyskanie aprobatyuzyskanie aprobatyvv zainteresowanie zainteresowanie ……vv upewnienie siupewnienie sięę w przekonaniuw przekonaniuvv wyposawyposażżenie w wiedzenie w wiedzęęvv wyjawyjaśśnienie sytuacjinienie sytuacjivv umotywowanie do umotywowanie do ……vv uwrauwrażżliwienie na liwienie na ……

Rozumowanie przyczynowo -skutkowe

Rozumowanie przyczynowo -skutkowe

ZakZakłłada istnienie okreada istnienie okreśślonej przyczyny i skutklonej przyczyny i skutkóów. w. Przyczyna lub skutek zostajPrzyczyna lub skutek zostająą dowiedzionedowiedzione

w trakcie wystw trakcie wystąąpienia.pienia.

Jest to Jest to najbardziej sprawczynajbardziej sprawczy rodzaj argumentacji.rodzaj argumentacji.

Argumentacja przyczynowo –skutkowa pozytywna i negatywna

Argumentacja przyczynowo –skutkowa pozytywna i negatywna

F F –– S S –– KorzyKorzyśćść

(F)(F) poniewaponieważż... ... ((S)S) bbęędziecie mogli...dziecie mogli... (K)(K) co oznacza...co oznacza...

F F –– S S –– Strata Strata

(F)(F) jejeśśli...li... (S)(S) spowoduje to...spowoduje to... (S)(S) co wywoco wywołła...a...

Argumentacja alternatywnaArgumentacja alternatywna

proponujproponujęę AA toto CO?CO?jejeśśli nieli nie AA

ToTo

TyTyTerazTerazTakTak

TuTu

Co?Co?

Kto?Kto?Kiedy?Kiedy?Jak?Jak?

Gdzie?Gdzie?

FaktFakt

SkutekSkutek

KORZYKORZYŚĆŚĆ

FaktFakt

SkutekSkutek

STRATASTRATA

Tezy i antytezy argumentacyjneTezy i antytezy argumentacyjne

TAKTAK NIENIE

KORZYKORZYŚĆŚĆ KORZYKORZYŚĆŚĆ

STRATASTRATA STRATASTRATA

proponujproponujęę

jejeśślili nienie, to, to jejeśślili nienie, to, to

proponujproponujęę

PROBLEMPROBLEM(?)(?)

Tezy i antytezy argumentacyjneTezy i antytezy argumentacyjneT E Z AT E Z A

TAKTAK NIENIE

pozytywnapozytywna pozytywnapozytywna

negatywnanegatywna negatywnanegatywna

korzykorzyśćść

stratastrata

LUBLUB LUBLUB

ARGUMENTACJAARGUMENTACJAARGUMENTACJAARGUMENTACJA

Wystąpienia perswazyjne – PROPOZYCJE1. Czy powinno się inwestować w ekologię?2. Czy Polska powinna wycofać swoje siły zbrojne z Iraku?3. Czy państwa Zachodu powinny inwestować w badania pozyskiwaniem alternatywnych źródeł energii?4. Czy powinno się kłaść wielkie środki finansowe na badania kosmosu?5. Czy Państwo w obecnej sytuacji gospodarczej powinno inwestować w sztukę?6. Czy Polska powinna zacieśniać stosunki polityczne i gospodarcze ze Stanami Zjednoczonymi?7. Czy system edukacyjny powinien się koncentrować na kształceniu ogólnym, czy ściśle ukierunkowanym? 8. Czy bezstresowe wychowanie zdaje egzamin?9. Czy powinno się ograniczyć ilość świąt państwowych?10. Czy kraje europejskie powinny angażować się w rozwiązywanie problemów tzw. “Trzeciego świata”?11. Czy powinno się wprowadzić dochodowy podatek liniowy?12. Czy powinno się znacznie obniżyć podatki i składki dla zagranicznych koncernów?13. Czy kościół powinien angażować się w wydarzenia polityczne?14. Czy państwo powinno kłaść duże środki finansowe na ochronę socjalną?15. Czy powinno się prowadzić zaawansowane prace nad genotypem człowieka?16. Czy media pozytywnie wpływają na nasze życie?17. Czy globalizacja jest zjawiskiem pozytywnym czy negatywnym?18. Czy nauka na wyższym szczeblu powinna być płatna?

Miejsce argumentu w prezentacjiMiejsce argumentu w prezentacjiWstęp- przywitanie- przedstawienie się- wskazanie na cel- wskazanie na korzyści

Rozwinięcie- 5 argumentów- 5 umiejętności

Zakończenie-2 argumenty- 2 umiejętności

WstWstęępp- przywitanie- przedstawienie się- wskazanie na cel- wskazanie na korzyści

RozwiniRozwinięęciecie- 5 argumentów- 5 umiejętności

ZakoZakońńczenieczenie-2 argumenty- 2 umiejętności

1. Zasada pierwszeństwa2. Zasada świeżości

Perswazyjne elementy językaPerswazyjne elementy języka1.1. WzmacniajWzmacniająące twierdzeniece twierdzenie: : „„na pewnona pewno””, , „„z pewnoz pewnośściciąą””, ,

„„oczywioczywiśściecie””, , „„bez wbez wąątpieniatpienia””, itp., itp.

2.2. OsOsłłabiajabiająące twierdzeniece twierdzenie: : „„bybyćć momożżee””. . „„rzekomorzekomo””, , „„ponoponoćć””, , „„bodajbodajżżee””, itp., itp.

3.3. WyraWyrażżajająące postawce postawęę: : „„wierzymy, wierzymy, żżee…”…”, , „„jestem przekonanyjestem przekonany””, , „„żżywiywięę nadziejnadziejęę””, itp., itp.

4.4. WyraWyrażżenia uogenia uogóólniajlniająącece: : „„pewnepewne””, , „„okreokreśślonelone””, , „„wiadomewiadome””, , itp.itp.

5.5. KwantyfikatoryKwantyfikatory: : „„niektniektóórzy uwarzy uważżajająą, , żżee…”…”, , „„istnieje istnieje przekonanie, przekonanie, żżee…”…”, , „„niekiedyniekiedy””, , „„czasemczasem””, itp., itp.

RetorykaRetoryka

Do funkcji retoryki zalicza się:informującą

argumentacyjnąestetyczną

emocjonalną

Do funkcji retoryki zalicza siDo funkcji retoryki zalicza sięę::informujinformująąccąą

argumentacyjnargumentacyjnąąestetycznestetycznąą

emocjonalnemocjonalnąą

Pytania do publicznościPytania do publiczności

§§ zamknizamknięętete§§ rostrzygnirostrzygnięęciacia -- CzyCzy Berlin jest Berlin jest stolicstolicąą PolskiPolski??

§§ dopedopełłnienianienia -- JakieJakie miastomiasto jest jest stolicstolicąą PolskiPolski??

§§ otwarteotwarte§§ CzymCzym jest jest mimiłłoośćść??

§§ JakJak rozumieszrozumiesz pojpojęęciecie demokracjidemokracji??

§§ Co Co ssąądziszdzisz nana ten ten temattemat??

Pytania retoryczne - funkcjePytania retoryczne - funkcjeCelemCelem pytapytańń retorycznychretorycznych ((interrogatiointerrogatio) ) jestjest::

§§ UwypuklenieUwypuklenie oczywistooczywistośścici odpowiedziodpowiedzi::KtoKto podapodałł CiCi pomocnpomocnąą ddłłoońń? ? ktokto znalazznalazłł CiCi pracpracęę, no , no ktokto??

§§ PodkrePodkreśślenielenie niepewnoniepewnośścici mmóówcywcy::

Zastanawiam się, po co poruszam tą kwestię, która tak szeroko zostałajuż omówiona

§§ WskazanieWskazanie nana niejednoznacznoniejednoznacznośćść problemuproblemu::

Czy Tomasz wykazał się odwagą czy brawurą? Nie potrafię na to odpowiedzieć.

§ Wyrażenie emocji:

Wiedziałeś o tym i nic nie zrobiłeś?

§ Wskazanie problemu lub zaakcentownie właściwej odpowiedzi:

Gdzie się podziały te zawrotne sumy? Znaczna część została po prostu rozkradziona.

Pytania retoryczne - rodzajePytania retoryczne - rodzaje§ Pytania na pytanie

§ Czy Pan myśli, że jest to dobry lek? (uczestnik)§ A dlaczego przychodzi Panu na myśl, że to może być zły lek? (prezenter)

§ Sugestywne§ Co Pan sądzi o kłopotach firmy XX?§ Czy dzialalność Iksińskiego i jego kliki była korzystna dla firmy?

§ Alternatywne (podwójnie pozytywne)§ Czy chcielibyście Państwo spotkać się jutro rano, czy popołudniu?

§ Antycypacyjne !§ Zapewne chcielibyście wiedzieć, czy…?§ Zastanawialiście się, ile to może kosztować…?§ W tym miejscu z pewnością chcielibyście zapytać o …?

Zwroty do publicznościZwroty do publiczności

• Czy nigdy nie pomyśleliście o …?

• Zastanawiacie się zapewne, w jaki sposób …• Przyjrzyjcie się proszę moim argumentom…• Czy myśleliście kiedykolwiek …?

• Widzę, że przyznajecie mi rację w …

ParafrazowanieParafrazowanie

• Jeśli dobrze Cię zrozumiałem, masz na myśli ….• Mówisz o …, czy tak?• Powiedziałeś przed chwilą, że …• Sugerujesz, iż … ?

To upewnianie się, że dobrze zrozumieliśmy partnera.

Jednocześnie to upewnianie partnera w tym,

że go słuchamy.

To upewnianie się, że dobrze zrozumieliśmy partnera.

Jednocześnie to upewnianie partnera w tym,

że go słuchamy.

Sygnały przejściaSygnały przejścia

vv SygnaSygnałły poprzedzajy poprzedzająącece-- Po pierwsze... po drugie...Po pierwsze... po drugie...-- Ponadto ... zauwaPonadto ... zauważż, , żże ...e ...-- A teraz spA teraz spóójrz na to z tego punktu widzeniajrz na to z tego punktu widzenia-- A jaki byA jaki byłł tego wynik? ...tego wynik? ...-- PrzechodzPrzechodząąc teraz do ...c teraz do ...-- Musisz pamiMusisz pamięętataćć o takich rzeczach, aby zrozumieo takich rzeczach, aby zrozumiećć ......

vv SygnaSygnałły relacjiy relacji-- ParalelnoParalelnośćść –– Nie tylko ... lecz takNie tylko ... lecz takżżee-- PodobiePodobieńństwo stwo –– Podobnie do ...Podobnie do ...-- PodrzPodrzęędnodnośćść –– Na kolejnym poziomie znajduje siNa kolejnym poziomie znajduje sięę ......-- HierarchicznoHierarchicznośćść –– WaWażżniejsze od innych jest ...niejsze od innych jest ...-- RRóównorzwnorzęędnodnośćść –– Trzeba wziTrzeba wziąćąć pod uwagpod uwagęę X, Y i Z ...X, Y i Z ...-- RRóóżżnica nica –– W przeciwieW przeciwieńństwie do ...stwie do ...

Przyciąganie i utrzymywanie uwagiPrzyciąganie i utrzymywanie uwagi

sensacjasensacja

dynamikadynamika

konfliktkonflikt

zawieszeniezawieszenie

humorhumor

konkretnokonkretnośćść

znajomoznajomośćść

przybliprzybliżżenieenie

Wskazanie na tematWskazanie na temat Wskazanie na akcjWskazanie na akcjęę

ZapraszenieZapraszenie do uczestnictwado uczestnictwa

Przyciąganie i utrzymywanie uwagi

Przyciąganie i utrzymywanie uwagi

waważżnonośćść

nikt nie bnikt nie bęędzie cidzie cięę ssłłuchauchałł,,jejeśśli nie pokali nie pokażżesz mu jakie to dla niego waesz mu jakie to dla niego ważżnene

Środki stylistyczneŚrodki stylistyczne

§§ antytezaantyteza

§§ apostrofaapostrofa

§§ groteskagroteska

§§ hiperbolahiperbola

§§ ironiaironia

§§ metaforametafora

§§ porporóównaniewnanie

§§ oksymoronoksymoron

§§ parafrazaparafraza

§§ powtpowtóórzeniarzenia

1. Wywołanie reakcji emocjonalnej2. Pobudzenie wyobraźni.

Środki stylistyczneŚrodki stylistyczne

DefinicjeDefinicje

ssłłownikoweownikowe

umowneumowne

negatywnanegatywna

etymologiczneetymologiczne

przez przykprzez przykłładyady

kontekstowakontekstowa

MetaforyMetafory

porporóównanie dwwnanie dwóóch ch rzeczy niepodobnych rzeczy niepodobnych

do siebiedo siebie

„„dziewczyna jak aniodziewczyna jak aniołł””

WizualizacjeWizualizacjewizualnewizualnedotykowedotykowessłłuchoweuchowesmakowesmakowewwęęchowechowe

kinestetycznekinestetyczneorganiczneorganiczne

WizualizacjeWizualizacje

§§ Wizyta w starym zamczysku.Wizyta w starym zamczysku.§§ Wymarzone, niedzielne Wymarzone, niedzielne śśniadanie.niadanie.§§ Odkrycie nowego, zadziwiajOdkrycie nowego, zadziwiająącego i cego i

egzotycznego gatunku kwiatu.egzotycznego gatunku kwiatu.§§ Obserwacja dziaObserwacja działłania niezwykle ania niezwykle

skomplikowanej maszyny.skomplikowanej maszyny.§§ Opis prowadzenia wymarzonego samochodu.Opis prowadzenia wymarzonego samochodu.

Profesjonalne prezentacjemultimedialne i inne media

prezentacyjne

Profesjonalne prezentacjemultimedialne i inne media

prezentacyjne

Funkcje pomocy wizualnychFunkcje pomocy wizualnych

ll WspomagajWspomagająą rozumienierozumienie przekazuprzekazu

ll WspomagajWspomagająą zapamizapamięętywanietywanie faktfaktóóww

ll PrzyciPrzyciąągajgająą i i utrzymujutrzymująą uwaguwagęę odbiorcyodbiorcy

ll WspomagajWspomagająą staraniastarania perswazyjneperswazyjne

ll UrozmajcajUrozmajcająą prezentacjprezentacjęę

Rodzaje materiałów ilustrującychRodzaje materiałów ilustrujących

rzeczywisterzeczywiste przedmiotyprzedmiotyzdjzdjęęciacia

tablicatablica i i kredakredatablicetablice prezentacyjneprezentacyjne

wykresywykresy, , schematyschematy, , tabeletabele

tataśśmymy wideowideo i filmyi filmyrzutnikrzutnik slajdslajdóóww

rzutnikrzutnik multimedialnymultimedialnyrzutnikrzutnik foliifolii

Rodzaje materiałów ilustrującychRodzaje materiałów ilustrujących

QuickTime™ and aYUV420 codec decompressor

are needed to see this picture.

QuickTime™ and aYUV420 codec decompressor

are needed to see this picture.

WykresyWykresy

0102030405060708090

1st Qtr 2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr

East West North 1st Qtr 2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr

0102030405060708090

100

1st Qtr 2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr

East West North

Wyk

res

Wyk

res

kolu

mno

wy

kolu

mno

wy

Wyk

res

Wyk

res

kokołł o

wy

owy

Wyk

res

Wyk

res

linio

wy

linio

wy

TabeleTabele

404020201010553,2 MB3,2 MBMatrycaMatryca 6 6 mlnmlnpikselipikseli


646432321616882 MB2 MBMatrycaMatryca 4 4 mlnmlnpikselipikseli


142142717135351717900 KB900 KBMatrycaMatryca 2 2 mlnmlnpikselipikseli


128 MB128 MB64 MB64 MB32 MB32 MB16 MB16 MBObjObjęętotośćść 1 1 zdjzdjęęciaciaLiczbaLiczba zdjzdjęćęć

TabeleTabele








TabeleTabele








Rekwizyty przydatnew trakcie prezentacji wpływające

na wizerunek

Rekwizyty przydatnew trakcie prezentacji wpływające

na wizerunek

•• WskaWskaźźniknik laserowylaserowy

•• Pilot Pilot rzutnikarzutnika

•• EleganckiElegancki ddłługopisugopis lublub pipióóroro

•• PorzPorząądniednie spispięętyty lublub oprawionyoprawiony konspektkonspekt

Zasady tworzenia prezentacjimultimedialnych

Zasady tworzenia prezentacjimultimedialnych

•• TTłłoo powinnopowinno bybyćć identyczneidentyczne nana wszystkichwszystkich slajdachslajdach..

•• KaKażżdydy slajdslajd powinienpowinien bybyćć zaopatrzonyzaopatrzony w w tytutytułł..

•• SlajdSlajd powinienpowinien zawierazawieraćć najistotniejszenajistotniejsze informacjeinformacje w w skrskróóciecie..

•• CzcionkaCzcionka powinnapowinna bybyćć łłatwaatwa do do odczytaniaodczytania nawetnawet z z najdalszegonajdalszego miejscamiejscasalisali..

•• KoloryKolory powinnypowinny symbolizowasymbolizowaćć waważżnonośćść podkrepodkreśślenialenia..

•• ImIm mniejmniej animacjianimacji, , tymtym profesjonalniejszaprofesjonalniejsza prezentacjaprezentacja..

•• SlajdSlajd tytutytułłowyowy powinienpowinien zawierazawieraćć tytutytułł, , podtytupodtytułł, , imiimięę i i nazwiskonazwiskoprezenteraprezentera..

Redagowanietekstu i konspektu prezentacji

Redagowanietekstu i konspektu prezentacji

Forma Rem tene, verbasequentur

Forma Rem tene, verbasequentur

Gdy masz treGdy masz treśćść, s, słłowa siowa sięę znajdznajdąą

Kryteria oceny wystąpienia *Kryteria oceny wystąpienia *

wartowartośćść perswazyjnaperswazyjna

wartowartośćść poznawczapoznawcza

rzetelnorzetelnośćść dokumentacjidokumentacji

dobdobóór faktr faktóów argumentw argumentóóww

aktualnoaktualnośćść tematutematu

komunikatywnokomunikatywnośćść

poprawnopoprawnośćść jjęęzykowazykowa

atrakcyjnoatrakcyjnośćść tematutematu

atrakcyjnoatrakcyjnośćść ujujęęciacia

atrakcyjnoatrakcyjnośćść formyformy

* na podst. G. Garlickiego* na podst. G. Garlickiego

Etapy przygotowywania wystąpieniaEtapy przygotowywania wystąpienia

11

2233

4455

wybwybóórri zawi zawężężenie enie

tematutematu

okreokreśślenie lenie celcelóóww

zebranie zebranie informacjiinformacji

oootoczeniuotoczeniu

zgromadzenie zgromadzenie materiamateriałłuu

przygotowanieprzygotowaniekonspektukonspektulub calub całłoośści ci wystwystąąpieniapienia

redagowanieredagowanieććwiczeniawiczenia

wystwystąąpieniepienie

6677

88

merytorycznemerytoryczne

stylistycznestylistyczne

technicznetechniczne

Rodzaje redagowaniaRodzaje redagowania 3 złote kroki redagowania tekstu (3R)

3 złote kroki redagowania tekstu (3R)

RRedukuj inform

acje, zagadnienia

edukuj inform

acje, zagadnienia RRedukuj zdania z

edukuj zdania z łłoożżoneone

Redukuj sRedukuj słłowaowa

3

21

Czynniki wpływającena merytoryczne redagowanie

wystąpienia

Czynniki wpływającena merytoryczne redagowanie

wystąpienia

•• aktualnoaktualnośścici

•• reprezentacjireprezentacji

•• zasobzasobóów osobowychw osobowych

•• szukania potencjalnego odbiorcy i jego szukania potencjalnego odbiorcy i jego diagnozowaniadiagnozowania

•• otoczenia spootoczenia społłecznegoecznego

•• rróóżżnorodnonorodnośścici

•• spspóójnojnośścici

•• charakteru wystcharakteru wystąąpieniapienia

Czynniki wpływającena stylistyczne redagowanie

wystąpienia

Czynniki wpływające na redagowanie techniczne

wystąpienia

Czynniki wpływające na redagowanie techniczne

wystąpienia

•• dostdostęępnopnośści zasobci zasobóóww

•• przyjprzyjęętych standardtych standardóów (formy, czcionki i kolorystyki w (formy, czcionki i kolorystyki

prezentacji)prezentacji)

Zasady pisania konspektuZasady pisania konspektu

konspekt skrkonspekt skróóconycony konspekt pekonspekt pełłnyny

temattemat

celecele

zagadnienia gzagadnienia głłóównewne

Funkcja testowania Funkcja testowania Funkcja prowadzenia Funkcja prowadzenia

temattematcelecele

zagadnienia gzagadnienia głłóównewnezagadnienia szczegzagadnienia szczegóółłoweowe

śśrodki i technikirodki i techniki

Zasady pisania konspektu -rady praktyczne

Zasady pisania konspektu -rady praktyczne

•• porzporząądkuj punkty wg kryterium wadkuj punkty wg kryterium ważżnonośści i zaznacz to ci i zaznacz to

graficzniegraficznie

•• poszczegposzczegóólne punkty staraj silne punkty staraj sięę zawrzezawrzećć w pojedynczym w pojedynczym

ssłłowieowie--hahaśśle lub krle lub króótkiej frazietkiej frazie

•• wszystkie dane liczbowe pisz swszystkie dane liczbowe pisz słłownieownie

•• waważżne cytaty lub zdania pisz kursywne cytaty lub zdania pisz kursywąą lub wytlub wytłłuszczajuszczaj

Zasady pisania konspektu -rady praktyczne*

Zasady pisania konspektu -rady praktyczne*

* za C. Stuart* za C. Stuart

•• uużżywaj duywaj dużżych, ych, łławo czytelnych czcionekawo czytelnych czcionek

•• rróób dub dużże odste odstęępy pomipy pomięędzy linijkami tekstudzy linijkami tekstu

•• zostaw duzostaw dużży margines, tak abyy margines, tak abyśś mmóóggłł dodawadodawaćć rręęczne czne

notatkinotatki

•• notatki umieszczaj tylko po jednej stronie kartkinotatki umieszczaj tylko po jednej stronie kartki

Zasady pisania konspektu - rady praktyczne*

Zasady pisania konspektu - rady praktyczne*

•• wyrawyraźźnie ponumeruj stronynie ponumeruj strony

•• zepnij strony spinaczem do papieruzepnij strony spinaczem do papieru

•• na marginesie zaznacz na kolorowo miejsca, gdzie na marginesie zaznacz na kolorowo miejsca, gdzie

zamierzasz uzamierzasz użżyyćć materiamateriałłu ilustracyjnegou ilustracyjnego

* za C. Stuart* za C. Stuart

Zasady pisania konspektu - rady praktyczne

Zasady pisania konspektu - rady praktyczne

•• nie przenonie przenośś wyrazwyrazóów i zdaw i zdańń z jednej kartki na drugz jednej kartki na drugąą

•• nie wpinaj kartek do segregatoranie wpinaj kartek do segregatora

•• nie nadunie nadużżywaj kolorywaj koloróów czcionekw czcionek

•• nie wprowadzaj zbyt dunie wprowadzaj zbyt dużżej liczby znakej liczby znakóów graficznychw graficznych

Strategia prezentacji

Documents

Transcript of Strategia prezentacji