Stowarzyszenia bibliotekarskie

Wykład

Stefan Kubów stefanku11@op.pl GG 1020520

Stowarzyszenia bibliotekarskieWyznaczniki istnienia zawodu

m.in.

Istnienie stowarzyszeń i innych organizacji zawodowych

Stowarzyszenia bibliotekarskie1. American Library Association (zał. 1876 r. w

Filadelfii, obecnie ca. 64 000 czł. Siedziba w Chicago)

2. The Library Association (UK, zał. 1877 r.)

3. Vereinigung Oesterreichischer Bibliothekarinnen und Bibliothekare (1896)

4. Verein Deutscher Bibliothekare (1900 r., obecnie Deutscher Bibliotheksverband)

5. L’Asssociation des Bibliothecaires Francaises (1906)

Stowarzyszenia BibliotekarskieStowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich Zał. 1917 r. jako Związek Bibliotekarzy Polskich (do 1945 r., I

prezes Tadeusz Baranowski, potem m.in. Mieczysław Rulikowski, Edward Chwalewik, Faustyn Czerwijowski, Edward Kuntze, Adam Łysakowski)

1945-1946 Związek Zawodowy Bibliotekarzy Polskich (przew. A. Łysakowski)

1946-1953 Związek Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich (przew. Adam Stebelski)

1953- Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich (przew. M.in.. Andrzej Grodek, Bogdan Horodyski, Jan Baumgart, Stefan Kubów, Stanisław Czajka, od 2005 r. Elżbieta Stefańczyk)

Obecnie zrzesza ca. 8000 członków (mniej więcej 10 % pracowników bibliotek)

Stowarzyszenia bibliotekarskieCele (m.in.): Udział w tworzeniu polityki bibliotecznej państwa Dążenie do zachowania piśmiennictwa i rozwoju

czytelnictwa Aktywizacja aktywności naukowej i rozwoju

zawodowego Integracja środowiska zawodowego Podnoszenie prestiżu zawodu bibliotekarza Kształtowanie postaw etycznych

Stowarzyszenia bibliotekarskieFormy realizacji celów (m.in.): Wyrażanie opinii Propagowanie wiedzy o bibliotekach i informacji w

społeczeństwie Współpraca z organami państwa i samorządu,

innymi organizacjami w Polsce i za granicą Współdziałanie w zakresie kształcenia i

doskonalenia zawodowego i prowadzenie szkoleń we własnym zakresie,

Organizacja konferencji (w tym co 2 lata fora SBP), konkursów

Prowadzenie działalności wydawniczej

Stowarzyszenia bibliotekarskieSBP – organizacyjne formy aktywności: Sekcje (reprezentują poszczególne typy i sieci

bibliotek, np. Sekcja Bibliotek Publicznych, Sekcja Bibliotek Naukowych, Sekcja Bibliotek Niepaństwowych Szkół Wyższych)

Komisje (zrzeszają osoby zainteresowane poszczególnymi zagadnieniami, np. Komisja Katalogowania Formalnego, Komisja Opracowania Rzeczowego, Komisja Zarządzania i Marketingu)

Formy aktywności: konferencje, narady, warsztaty szkoleniowe, fora dyskusyjne

Serwis elektroniczny EBIB

Stowarzyszenia bibliotekarskieWydawnictwo SBP Czasopisma: Bibliotekarz, Poradnik Bibliotekarza,

Przegląd Biblioteczny, Biuletyn informacyjny SBP, Zagadnienia Informacji Naukowej (wcześniej m.in. Informator Bibliotekarza i Księgarza, Biblioteka Muzyczna, Z doświadczeń bibliotek szkolnych i pedagogicznych)

Książki (serie: Nauka – Dydaktyka – Praktyka, Propozycje i Materiały, Fo-Ka, Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych, Biblioteczka „Poradnika Bibliotekarza”

Stowarzyszenia bibliotekarskieStowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. WładzeNa szczeblu centralnym Zjazd Krajowy Delegatów (zbiera się co 4 lata i m.in. wybiera przewodniczącego,

Zarząd Główny, Główną Komisję Rewizyjną, Główny Sąd Koleżeński, powołuje członków honorowych, uchwala statut (lub zmiany w statucie, ustala program działania na kadencje, która trwa 4 lata)

Zarząd Główny (zbiera się 2 x rocznie, m.in. wybiera prezydium, postanawia m.in. o wydatkach, zatwierdza powstawanie nowych komisji i sekcji, powołuje zespoły doradcze, przygotowuje projekty dokumentów na zjazdy krajowe delegatów)

Prezydium Zarządu Głównego (zbiera się nie rzadziej niż raz na miesiąc, jako organ roboczy Zarządu Głównego w składzie: przewodniczący ZG, 2 wiceprzewodniczących, sekretarz generalny i jego zastępca, skarbnik i jego zastępca, ew. inni członkowie prezydium. Na bieżąco kieruje sprawami SBP, przygotowuje projekty uchwal dla Zarządu Głównego i posiedzenia Zarządu Głównego)

Główna Komisja Rewizyjna (czuwa nad przestrzeganiem statutu przez zarząd Główny i nad gospodarką finansami)

Główny Sąd Koleżeński (rozpatruje skargi na członków SBP, rozstrzyga o wykładni Statutu SBP)

Stowarzyszenia bibliotekarskieWładze lokalne SBP

Okręgi (w poszczególnych województwach) Zjazd okręgowy delegatów Zarząd Okręgu Prezydium Zarządu Okręgu Okręgowa Komisja Rewizyjna Okręgowy Sąd Koleżeński

Stowarzyszenia bibliotekarskieNa szczeblu oddziału (jest ich obecnie ok.. 55) Oddziałowy Zjazd Delegatów Zarząd Oddziału Ew. prezydium Zarządu Oddziału Oddziałowa Komisja RewizyjnaKoła SBP (podstawowa jednostka statutowa, minimum 5 członków,

zwykle w granicach jednej biblioteki lub jednostki terytorialnej, np. koło miejskie lub gminne)

Przewodniczący Sekretarz Skarbnik Ew. ich zastępcy)

Stowarzyszenia bibliotekarskieInne stowarzyszenia bibliotekarzy w Polsce Polski Związek Bibliotek (zał. 1999, cele podobne

jak SBP + konsolidacja bibliotek publicznych, liczy 98 członków instytucjonalnych, czyli bibliotek publicznych. Inicjator i prezes: Jan Krajewski, Chełmża)

Organizuje konferencje, warsztaty, wydaje książki (gł. materiały konferencyjne), jest członkiem Polskiej Izby Książki i jest reprezentowany w Krajowej Radzie Bibliotecznej

Stowarzyszenia bibliotekarskieTowarzystwo Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół

Polskich

Założ. 1992 r., członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Bibliotek Szkolnych (IASL). Prezes Barbara Tomkiewicz

Cele: popieranie aktywności bibliotek szkolnych i ich integracja, doskonalenie fachowe nauczycieli bibliotekarzy

Aktywność w 20 oddziałach lokalnych

Stowarzyszenia bibliotekarskiePolskie Towarzystwo Czytelnicze

Założ. 1992 r. 243 członków w 6 oddziałach terenowych. Przew. Jadwiga Kołodziejska

Cele: popieranie czytelnictwa i badań nad czytelnictwem.

Członek Międzynarodowego Towarzystwa Czytelniczego (IRA)

Działalność: doroczne Fora czytelnicze w Cedzynie k. Kielc (ost. IX w 2002 r.) i publikacja ich materiałów

Stowarzyszenia bibliotekarskieInternational Federation of Library Associations and

Institutions (IFLA)Założ. 1927 r. m.in. z inicjatywy Związki Bibliotekarzy

Polskich. M.in.. Aleksander Birkenmajer i Helena Więckowska byli wiceprezydentami.

Cele: organizacja międzynarodowej współpracy bibliotekarskiej, tworzenie standardów, popieranie bibliotekarstwa w Trzecim Świecie, inicjowanie i popieranie badań naukowych

Członkostwo: stowarzyszenia bibliotekarskie, od 1959 r. także instytucje (gł biblioteki i organa doradcze rządów ds.. Bibliotek) i osoby indywidualne (bez biernego prawa wyborczego)

Stowarzyszenia bibliotekarskieFormy aktywności Konferencje (doroczne, m.in.. W 1936 i 1959 r. w

Warszawie, i inne) Seminaria Warsztaty i szkolenia Działalność wydawnicza (m.in.. czasopisma „IFLA

Annual” i „IFLA Journal”, biuletyny poszczególnych sekcji i okrągłych stołów)

Współpraca z innymi organizacjami, m.in.. UNESCO

Stowarzyszenia bibliotekarskieIFLAWładze:Rada (Council) zbiera się w lata nieparzyste podczas dorocznych

konferencji. Wybiera prezydenta i członków zarządu (EB), przyjmuje nowych członków, postanawia o utworzeniu nowych sekcji i Round Tables (RT), przyjmuje uchwały dotyczące kierunków działania i w sprawach politycznych

Biuro Wykonawcze (Executive Board, skladające się z prezydenta, 2 wiceprezydentów, sekretarza generalnego i skarbnika, 2 – 3 członków oraz przewodniczącego Komitetu Fachowego)

Komitet Fachowy (Professional Board, składający się z przewodniczących 8 wydziałów, kieruje sprawami naukowymi w IFLA, rekomenduje radzie wnioski w tej sprawie, w tym także o tworzeniu nowych sekcji i okrągłych stołów)

Stowarzyszenia bibliotekarskieIFLA

Struktura

8 wydziałów, a w ich ramach sekcje (ok.. 45) i okrągłe stoły (ok.. 10). Te drugie to forma przejściowa przed przekształceniem się w sekcje, jeśli aktywność i poziom naukowo-fachowy ich aktywności uznana zostaje za gwarantującą dalsza aktywność i wysoki poziom.

Komitet ds.. Programów strategicznych (Core Programmes Committee)

Stowarzyszenia bibliotekarskiePolska w IFLA

SBP od 1927 r. jako współzałożyciel

Biblioteka Narodowa

Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego

Biblioteka Sejmowa

Organizacje bibliotekarskie

Inne międzynarodowe organizacje bibliotekarskie

Wg regionów świata (m.in.. LIBER, stow. bibliotek europejskich)

Wg typów bibliotek (m.in.. International Association of Music Libraries (IAML), International Association of Technological Universities Libraries (IATUL), The Digital Libraries Federation, The Association of Research Libraries i in.)