ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

28
ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

description

ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW. PLAN WYKŁADU. Daty wyznaczające epokę. Charakterystyka średniowiecza. Kierunki filozoficzne. Cechy kultury średniowiecznej Motywy epoki Tematy literatury. Wieki średnie w ocenie historyków literatury. Początek : 476r upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

Page 1: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

Page 2: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

PLAN WYKŁADU

Daty wyznaczające epokę. Charakterystyka średniowiecza. Kierunki filozoficzne. Cechy kultury średniowiecznej Motywy epoki Tematy literatury. Wieki średnie w ocenie historyków literatury

Page 3: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

RAMY CZASOWE•Początek : 476r upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego.

•Koniec: upadek Konstantynopola 1453, •Wynalezienie druku około 1450,

•0dkrycie Ameryki 1492.

Page 4: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

CHARAKTERYSTKA EPOKIKultura rycerska• Ustrój feudalny,

władza cesarza,• Wzorce osobowe:

władca, rycerz, kochankowie,

• Języki: łacina, narodowe.

Kultura religijna• Religia

chrześcijańska, władza państwa.

• Wzorce osobowe: święty, asceza, męczennik.

• Język: łacina.• Architektura

sakralna.

Page 5: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

• świecka:

• chansons de geste,

• romans rycerski,

• Kroniki historyczne,

• poezja świecka.

• religijna:

• żywoty świętych,

• legendy,

• pieśni religijne,

• misteria,

• apokryfy.

LITERATURA

Page 6: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

CECHY LITERATURY ŚREDNIOWIECZNEJ:• głównie anonimowa,

• parenetyczna,

• teocentryczna,

• alegoryczna

• patetyczna,

• początek dzieła zawiera zwrot do Boga z prośbą o natchnienie i oczyszczenie z grzechów,

• zawiera zwrot do adresata- Ja powiem, wy słuchajcie ( funkcja fatyczna).

Page 7: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

TEMATY LITERATURY

Literatura parenetyczna i proponowane przez nią wzorce osobowe (ideał władcy, świętego, rycerza).

Wizerunek Matki Boskiej („Bogurodzica” i „Lament świętokrzyski”.

Motyw tańca śmierci . Średniowieczne bon ton w „Pieśni o chlebowym stole”.

Page 8: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

LITERATURA PARENETYCZNA Pieśń o Rollandzie

Page 9: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

LITERATURA DYDAKTYCZNA Dobry władca

Page 10: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

LITERATURA DYDAKTYCZNA Ideał ascety

Page 11: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

MOTYW MARYJNY Bogurodzica Lament świętokrzyski

Page 12: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

UJĘCIE ŚMIERCI W ŚREDNIOWIECZU

•Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią

Siódma pieczęć

Page 13: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW
Page 14: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

GŁÓWNE MOTYWY:• Stabat Mater Dolorosa.

• Taniec śmierci (dansce macabre).

• Dessis

Page 15: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW
Page 16: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

FILOZOFIA ŚREDNIOWIECZA

•Teocentryzm

• dominatą filozoficzną średniowiecza

Page 17: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

ŚWIĘTY AUGUSTYN• Chrześcijański platonizm.

• Bóg jako byt wieczny i niezmienny, źródło szczęścia ludzkiego i cel poznania.

• Kreacjonizm- świat stworzony z niczego na podstawie wiecznych idei boskich.

• Zło- brak dobra.

• Państwo Boże i ziemskie.

• Wolna wola wspierana działaniem łaski.

• „Biada mi, ja nawet nie wiem, czego nie wiem”.

Page 18: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

ŚWIĘTY TOMASZ• Chrześcijański arystotelizm.

• Człowiek- duchowa-cielesna jedność.

• Rozróżnienie wiedzy i wiary, filozofii i teologii, nie ma między nimi konfliktu.

• Drabina bytów- gradualizm.

• Bóg- byt samoistny, przyczyna wszystkich bytów.

• Cel ludzkiego szczęścia- oglądanie Boga.

• „Natura ludzka bardziej została skażona, jeśli idzie o pragnienie dobra niż o zdolność poznania prawdy”.

Page 19: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW
Page 20: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW
Page 21: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

WIEKI ŚREDNIE W RÓŻNYCH OPINIACH

•„Każda epoka ma swój własny smak poetycki, a my nie możemy używać naszego smaku do oceny średniowiecza”. Eco

Page 22: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

„Korzenie Europy są chrześcijańskie, wciąż w kulturze posługujemy się pojęciami wywodzącymi się z tej tradycji. Ale dopiero dwudziestowieczna

mediewistyka przywróciła w pełni epoce średniowiecza właściwy blask i znaczenie. Zarazem przypominała Europie, gdzie jej

początek.” Kłoczowski

Page 23: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

Złożony i dwuznaczny stosunek dzisiejszych rozwiniętych społeczeństw do średniowiecza nie

jest wolny od tej narosłej od stuleci pogardy. Nadal uważa się ten okres za prymitywny,

urzekający jak sztuka murzyńska, ale zdecydowanie barbarzyński (…) J. Le Goff

Page 24: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

W przeciwieństwie do społeczeństwa nowożytnego średniowiecze charakteryzował brak

wolności indywidualnej. E. Fromm

Wolność jest wielką wartością średniowiecznego człowieka. Jest natchnieniem najważniejszych

buntów. J. Le Goff

Page 25: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

Samo pojęcie „średniowiecze”, które jest trudne do zdefiniowania, oraz jego etymologia mówią

nam, że zostało wynalezione po to, aby nazwać tysiąclecie, którego nikt nie umiał zdefiniować,

ponieważ znajdowało się między dwoma znakomitymi epokami: z jednej już odczuwano dumę, za drugą już bardzo tęskniono (…) Eco

Page 26: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

Średniowieczni ludzie w równym stopniu uczestniczyli w dwóch rodzajach życia – w

oficjalnym i karnawałowym, w dwóch aspektach świata- nabożnie poważnym i określanym przez

śmiech. M. Bachtin

Średniowieczni ludzie w równym stopniu uczestniczyli w dwóch rodzajach życia – w

oficjalnym i karnawałowym, w dwóch aspektach świata- nabożnie poważnym i określanym przez

śmiech. M. Bachtin

Page 27: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW

ROMAńska

Page 28: ŚREDNIOWIECZE- EPOKA KONTRASTÓW