Sprawozdanie ze spotkania sieciującego CIS-y

Agencja Rozwoju i Promocji Spółdzielczości Związku Lustracyjnego Spółdzielni Pracy

30-646 Kraków, ul. Malborska 65 | T: +48 12 655-10-17, F: +48 12 655-10-17 | e-mail: [email protected], www.spoldzielnie.org.pl

SPRAWOZDANIE

SPOTKANIA SIECIUJĄCE

CENTRA INTEGRACJI SPOŁECZNEJ

W TYCHACH

PODZADANIE 3.12.5

17 – 18 LISTOPADA 2011

TYCHY



Spis treści

WPROWADZENIE ................................................................................................................. 3

PIERWSZY DZIEŃ SPOTKAŃ (17.11.2011) ............................................................................. 4

Wystąpienia gości ................................................................................................................ 5

Programowanie polityki społecznej na poziomie lokalnym ....................................................... 6

Klauzule społeczne w zamówieniach realizowanych przez CIS ................................................. 9

Uwarunkowania prawne, a działalność CIS ......................................................................... 17

DZIEŃ DRUGI SPOTKAŃ (18.11.2011) ................................................................................. 21

Wizyta studyjna w Centrum Integracji Społecznej w Tychach ................................................ 21

Inwentaryzacja ogólnopolskich działań na rzecz Centrów Integracji Społecznej ...................... 24

Przedstawienie propozycji zmian do ustawy o zatrudnieniu socjalnym ................................... 29

Podsumowanie spotkań. ..................................................................................................... 32

Załączniki. ......................................................................................................................... 32



WPROWADZENIE

Spotkania Sieciujące Centra Integracji Społecznej w Tychach odbyły się w terminie

od 17 listopada 2011 do 18 listopada 2011.

Było to 4 z 8 planowanych spotkań organizowane w ramach projektu „Zintegrowany

system wsparcia ekonomii społecznej” (ZSWES).

W spotkaniach uczestniczyło 41 przedstawicieli z 16 Centrów Integracji Społecznej (CIS)

z całej Polski, partnerzy projektu ZSWES (przedstawiciele ISP i UNDP) oraz zaproszeni goście –

łącznie 69 osób (Zał. nr 1a-1c). Wśród gości, oprócz przedstawicieli władz lokalnych, instytucji

rynku pracy, podmiotów ES znaleźli się także przedstawiciele prasy lokalnej.

Współgospodarzem spotkań było Centrum Integracji Społecznej w Tychach

prowadzone przez Fundację Internationaler Bund Polska.

Spotkania były promowane bezpośrednio poprzez wysyłkę zaproszeń do Centrów

Integracji Społecznej, przedstawicieli władz samorządowych województwa Śląskiego, instytucji

rynku pracy i pomocy społecznej, MPiPS, osób działających w obszarze ES, w tym realizujących

projekty i podejmujących działania wspierające CIS oraz umieszczenie informacji na stronach:

www.ekonomiaspoleczna.pl, www.ngo.pl, www.spoldzielnie.org.pl oraz www.ib-polska.pl.

Należy zauważyć, że podczas dwudniowych dyskusji zwrócono uwagę na szereg istotnych

problemów, a mianowicie:

• konieczność wzmożenia lobbingu na rzecz CIS i dostosowania przepisów ustawowych do

potrzeb tych instytucji, poprawa współpracy ze środowiskiem lokalnym,

• konieczność promocji i popularyzacji klauzul społecznych wśród samorządów i

urzędników, stworzenia katalogu (podręcznika) dobrych praktyk,

• konieczność przygotowania interpretacji dotyczących działalności odpłatnej i nieodpłatnej

oraz wytłumaczenia na przykładach pojawiających się problemów (zgłoszono potrzebę

zorganizowania szkolenia dla CIS w tym zakresie),

http://www.ekonomiaspoleczna.pl/

http://www.ngo.pl/

http://www.spoldzielnie.org.pl/

http://www.ib-polska.pl/



• konieczność wprowadzenia jednoznacznych przepisów ustawowych np. ustawa o

podatku dochodowym od osób prawnych i ustawa o zatrudnieniu socjalnym nie są ze

sobą kompatybilne w zakresie uregulowań związanych z wykonywaniem zadań w sferze

działań publicznych i zwolnień podatkowych,

• brak uregulowań dotyczących wielu zagadnień np.: uczestnictwa rolników i osób

niepełnosprawnych w CIS, zajęcia świadczeń integracyjnych przez komorników,

bezpłatnych urlopów beneficjentów CIS, itd.,

• konieczność uregulowania zagadnień dotyczących stabilności finansowania CIS,

• konieczność wprowadzenia uregulowań dotyczących monitorowania losów absolwentów

CIS,

• konieczność uregulowania zadań pracownika socjalnego CIS oraz powiązania jego

działań z indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego.

Spotkania sieciujące Centra Integracji Społecznej cieszyły się dużym zainteresowaniem.

Zebrane ankiety ewaluacyjne (Zał. nr 2) wskazują, że ich organizacja jest bardzo potrzebna.

PIERWSZY DZIEŃ SPOTKAŃ (17.11.2011)

Uczestników spotkania powitała Joanna Brzozowska, Kierownik Agencji Rozwoju i

Promocji Spółdzielczości Związku Lustracyjnego Spółdzielni Pracy (ARiPS ZLSP) a następnie

przedstawiła program spotkań (Zał. nr 3) oraz omówiła cel i przebieg każdego z proponowanych

punktów programu. Następnie prowadząca odczytała listy, które nadeszły ze strony

zaproszonych gości:

- Pana Ministra Bartosza Arłukowicza, który przekazał dla uczestników i organizatorów

spotkań życzenia satysfakcji i wielu sukcesów na rzecz integracji społecznej i przeciwdziałania

wykluczeniu społecznemu,

- Dyrektora Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Pani Hanny

Świątkiewicz – Zych, która zaznaczyła, że „edukacyjny charakter CIS ma ogromne



znaczenie. Praca z osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym jest bardzo trudna, a także

czasochłonna, jednak nadzwyczaj potrzebna”. Przekazała uczestnikom spotkań życzenia

„owocnych dyskusji i wypracowania strategii działania na przyszłe lata działalności”.

Wystąpienia gości

W imieniu współgospodarzy spotkań głos zabrał Bartłomiej Szymczyk Kierownik

Centrum Integracji Społecznej w Tychach witając przybyłych gości wśród których znaleźli się

m.in.: Daria Szczepańska - Zastępca Prezydenta Miasta ds. Społecznych, Katarzyna Ptak –

Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Tychach, Barbara Kowalczyk – przedstawicielka

Uniwersytetu Śląskiego, Małgorzata Grządziel – przedstawicielka Regionalnego Ośrodka

Polityki Społecznej w Katowicach, Czuwaj Damian, Krupa Paweł, Trapp Elżbieta –

przedstawiciele Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego (Wydział Polityki Społecznej), Agata Gasz,

Joanna Plaza – przedstawicielki Inkubatora Przedsiębiorczości Społecznej w Tychach,

Elżbieta Borowiec – przedstawicielka Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tychach,

Aneta Koniarczyk – Inspektor Wydziału Spraw Społecznych i Zdrowia.

Zauważył on, że współpraca w regionie jest bardzo dobra, czego najlepszym dowodem

jest fakt, że istnieje szansa, aby w województwie śląskim powstały kolejne 4 Centra Integracji

Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Poddziałanie 7.2.1.).

Zauważył również, że organizowane spotkania sieciujące Centra Integracji Społecznej

spełniają trzy ważne funkcje:

1. Edukacyjną – wymiana doświadczeń, uzupełnianie wiadomości.

2. Inspirującą – spotkania to miejsce, gdzie tworzą się nowe pomysły, inspiracje do

podejmowania nowych działań.

3. Lobbingową – lobbing na rzecz rozwiązań dla środowiska.

Na zakończenie wspomniał o powołanym Konwencie Centrów i Klubów Integracji Społecznej.



Następnie głos zabrała Daria Szczepańska. Pani Prezydent podkreśliła, że spotkania

sieciujące Centra Integracji Społecznej są bardzo ważnym wydarzeniem. Wymiana doświadczeń

i dyskusja praktyków zaowocuje wypracowaniem wniosków, które dadzą argumenty do zmian w

ustawach regulujących działalność CIS.

Bartłomiej Szymczyk odnosząc się do działań podejmowanych w regionie wspomniał, że

CIS w Jaworznie jest jednym z pierwszych, które powstały w Polsce i od niego uczyli się m.in.

przedstawiciele Fundacji IB, jak należy zakładać i prowadzić CIS.

Na zakończenie oficjalnej części został wyświetlony film na temat Centrum Integracji

Społecznej w Tychach, który powstał w ramach współpracy ze Stowarzyszeniem Współpracy

Regionalnej w Chorzowie.

Programowanie polityki społecznej na poziomie lokalnym

Kolejnym punktem programu był panel: „Programowanie polityki społecznej na poziomie

lokalnym” moderowany przez Leszka Nowaka z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach.

W dyskusji brali udział Daria Szczepańska – Zastępca Prezydenta Tych ds. Społecznych,

Małgorzata Grządziel – przedstawicielka Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w

Katowicach, Grzegorz Grzonka – Dyrektor Internationaler Bund Polska. Uczestnicy panelu

skoncentrowali się na omówieniu:

doświadczeń w zakresie powołania CIS w Tychach i wspólnie podejmowanych działań

partnerskich - współpraca samorządu, OPS, PUP, NGO, CIS,

możliwości generowania nowych usług społecznych i obejmowania usługami nowych

grup beneficjentów np. osoby niepełnosprawne w CIS,

Centrum Integracji Społecznej jako kompleksowego, długotrwałego podejścia do

rozwiązywania trudnej sytuacji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym,

roli systemu pozyskiwania informacji i wymiany doświadczeń w dziedzinie polityki

społecznej, podnoszenie jakości świadczonych usług poprzez system zbierania i

udostępniania dobrych praktyk.



Moderator zauważył, że CIS nie jest samotną wyspą lecz działa w określonym środowisku.

Można przyjąć, że jest wynikiem swego rodzaju dialogu społecznego. W CIS realizowana jest w

praktyce zasada mówiąca o tym, że praca dowartościowuje człowieka, że aktywność i praca

buduje tożsamość.

Pierwsze pytanie skierowane zostało do pani Prezydent a brzmiało: jak to się stało, że

udało się wprowadzić nowy podmiot, jakim jest CIS, na rynek?

Daria Szczepańska stwierdziła, że nie było to trudne, ponieważ Fundacja IB działała już

na terenie Tych 2,5 roku. Ich działania wzbudziły uznanie środowiska i to były najlepsze

rekomendacje. Dlatego, gdy przedstawiciele IB zaczęli starć się o rozszerzenie działalności, o

powołanie CIS, władze miasta udzieliły wsparcia. Władze Tych zauważyły, że same nie są w

stanie rozwiązać wszystkich problemów lokalnych. Kluczem do dobrej współpracy jest

zrozumienie. Według Pani Prezydent pomocniczość to jest filozofia, która mówi o tym, że jeżeli

za coś odpowiadasz to musisz stworzyć miejsce, warunki do działania. Jeżeli jest to zadanie

takie jak prowadzenie Centrum Integracji Społecznej szukamy podmiotu, który jest

doświadczony w pracy z danymi grupami i ma chęć działania w danym obszarze. Ważne jest,

aby wzmacniać sektor pozarządowy. Jest to bardzo słuszne podejście, ponieważ daje wymierne

efekty. Już wcześniej pojawiały się organizacje, które próbowały podjąć się tworzenia CIS.

Działanie to jednak kończyło się niepowodzeniem. Fundacja IB doprowadziła pomysł do

szczęśliwej finalizacji.

Przedstawiciele władz miasta uczestniczyli w wizycie studyjnej w Niemczech i to

przekonało ich do działania w tym zakresie. Charakterystyczne dla filozofii IB są nie tylko

szkolenia, ale to, że dają poligony doświadczalne. Fundacja oferuje konkretne miejsca, gdzie

można praktycznie nauczyć się zawodu, zdobyć konkretne umiejętności i doświadczenie.

Determinacja urzędu, aby CIS powstał w Tychach miała podstawę w tym, aby mieć

większą skuteczność w motywowaniu do pracy. Są grupy, w których dałoby sie wykrzesać chęć

do pracy, należy im jednak stworzyć odpowiednie warunki. Ciągła, systematyczna praca daje

podstawę do tego, aby osoby te przestały uzależniać się od systemu pomocy społecznej.



Oszacowano, że jest grupa około 5000 osób bezrobotnych. Współpraca z IB była szansą

wypróbowania nowych rozwiązań w zakresie rozwiązania tego problemu.

Leszek Nowak podkreślił, że Centrum Integracji Społecznej jest nowym instrumentem.

Narzędzie rozwijało się stopniowo. Każdy CIS ma inne okoliczności powstania.

Zadał pytanie jak powstanie CIS w Tychach wyglądało z punktu widzenia IB?

Grzegorz Grzonka na wstępie opowiedział o Fundacji IB, która krok po kroku korzystała z

doświadczeń niemieckich przy tworzeniu CIS. Podjęcie decyzji o powołaniu CIS w Tychach nie

było trudne, ponieważ była duża przychylność władz miasta. Decyzja zapadła w grudniu 2008

roku. CIS otrzymało lokal do remontu. Działania CIS rozpoczęto od tworzenia warsztatu

krawieckiego. Z perspektywy lat widać, że podjęcie decyzji o rozpoczęciu działania w trudnych

warunkach było bardzo dobre. Uczestnicy Centrum poprzez wkład pracy stworzyli miejsce dla

siebie, ma to swoistą wartość dodaną także dla nich. Budującym było dla kadry CIS, jak

uczestnicy zaczęli przynosić swoje wyroby i zadamawiać się w wyremontowanym lokalu.

W województwie śląskim powstają 4 nowe CIS. Został przyjęty program województwa

śląskiego w ramach, którego wpisana jest reintegracja społeczna i wsparcie CIS. Z punktu

widzenia województwa dla CIS przewidziane jest wsparcie, w ramach którego CIS dostaje

środki na 3 pierwsze miesiące działalności oraz dofinansowanie na pierwsze wyposażenie.

Warunkiem otrzymania wsparcia jest złożenie przez CIS wniosku do Marszałka Województwa.

Następnie w ramach dyskusji moderowanej zastanawiano się nad tym, czym Centra Integracji

Społecznej mogą się zająć? Jakie usługi mogą świadczyć?

Pani Prezydent stwierdziła, że biorąc pod uwagę problem skali i problem niedostatku

najważniejszym jest zajęcie się osobami niepełnosprawnymi. Konieczne jest jednak

zindywidualizowane podejście do tematu. Ważne jest, aby wiedzieć z jakimi problemami

spotykają się osoby niepełnosprawne. Ważne jest też podejście pracodawców, konieczna jest

zmiana świadomości, szereg zmian w otoczeniu. Chodzi o to aby utrwaliła się ta zmiana. Tychy

mają doświadczenie w tym zakresie m.in. PUP realizował projekt „Jesteśmy dumni”. Konieczne

jest tu zastosowanie rozwiązań systemowych. Pracodawca musi mieć konkretnie przedstawione,

jakie ma korzyści z zatrudniania osób niepełnosprawnych. Rynek pracy musi być gotowy na



przyjęcie takich osób, aby działania związane z przygotowaniem osób niepełnosprawnych do

pracy miały sens.

Moderator zauważył, że bardzo dobrą inicjatywą jest powołanie Konwentu Centrów i

Klubów Integracji Społecznej. Jest to bardzo dobre narzędzie, które pozwoli na wpływanie na

zmianę ustaw. Szereg przepisów się nie zazębia, jest wiele zidentyfikowanych luk w prawie. W

tym zakresie Konwent miałby ogromną rolę do spełnienia.

Grzegorz Grzonka stwierdził, że problemy osób niepełnosprawnych są dla IB bardzo

ważne. CIS nie jest dostosowane do pracy z osobami niepełnosprawnymi ruchowo jednak

starają się współpracować z PEFRON i organizacjami osób niepełnosprawnych. CIS stał się

punktem odniesienia dla innych projektów realizowanych przez IB. Marzeniem IB jest

połączenie projektów, aby wspierać nie tylko beneficjentów, ale także ich rodziny.

W trakcie dyskusji podniesiono problem korzystania osób niepełnosprawnych z CIS. Jest

to problem, bo nie wszyscy chętni mogą zostać beneficjentami CIS.

M. Góralewicz z Wrocławia stwierdziła, że realizują 2 projekty dla osób

niepełnosprawnych, jednak pracodawcy nie są chętni, aby przyjmować absolwentów CIS do

pracy. Są jednak też pracodawcy, którzy mają przekonanie o misji społecznej.

Dla zapewnienia pracy (praktyki) absolwentom CIS jest tworzona kwiaciarnia, w której

znajdą zatrudnienie osoby biorące udział w realizowanych projektach.

Klauzule społeczne w zamówieniach realizowanych przez CIS

Panel poświęcony klauzulom społecznym w zamówieniach realizowanych przez CIS

prowadził Tomasz Schimanek, ekspert Instytutu Spraw Publicznych.

Na wstępie zaznaczył, że podczas panelu będziemy szukać odpowiedzi na pytanie: co to

są klauzule społeczne, jak wyglądają uregulowania w tym zakresie i czy mogą być one szansą

dla podmiotów ekonomii społecznej?



Po wprowadzeniu w temat oddał głos Justynie Bartosiewicz z Kancelarii Prawa

Podatkowego w Katowicach, która omówiła przepisy prawne związane ze stosowaniem klauzul

w zamówieniach i zapytaniach ofertowych.

W swojej prezentacji (prezentacja załącznik nr. 4) zwróciła uwagę na to, iż problem

zamówień uregulowany jest zarówno przepisami UE (DYREKTYWA 2004/18/WE PARLAMENTU

EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania

zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi) jak i przepisami krajowymi

(USTAWA z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych).

Art. 29 ustawy prawo zamówień publicznych mówi, że: „1. Przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą

dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i

okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty.

2. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą

konkurencję.

3. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać przez wskazanie znaków towarowych, patentów

lub pochodzenia, chyba że jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający

nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a

wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy "lub równoważny".

Zamawiający może określić w opisie przedmiotu zamówienia wymagania związane z realizacją

zamówienia, dotyczące:

1) zatrudnienia osób:

a) bezrobotnych lub młodocianych w celu przygotowania zawodowego, o których mowa w

przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,

b) niepełnosprawnych, o których mowa w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz

zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,

c) innych niż określone w lit. a lub b, o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym

- lub we właściwych przepisach państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego

Obszaru Gospodarczego;



2) utworzenia funduszu szkoleniowego, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i

instytucjach rynku pracy, w którym wpłaty pracodawców stanowić będą co najmniej

czterokrotność najniższej wpłaty określonej w tych przepisach;

3) zwiększenia wpłat pracodawców na rzecz funduszu szkoleniowego, w rozumieniu przepisów o

promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, do wysokości określonej w pkt 2.”

J. Bartosiewicz zwróciła także uwagę na to, że zgodnie z art. 22 ww. ustawy

„ Zamawiający może zastrzec w ogłoszeniu o zamówieniu, że o udzielenie zamówienia mogą

ubiegać się wyłącznie wykonawcy, u których ponad 50 % zatrudnionych pracowników stanowią

osoby niepełnosprawne w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz

zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub właściwych przepisów państw członkowskich Unii

Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego”.

Zgodnie z art. 36 w specyfikacji warunków zamówienia konieczne jest określenie:

a) liczby osób, o których mowa w art. 29 ust. 4 pkt 1 i okresu wymaganego zatrudnienia tych

osób,

b) sposobu dokumentowania zatrudnienia osób, o których mowa w art. 29 ust. 4 pkt. 1 lub

utworzenia albo zwiększenia funduszu szkoleniowego,

c) uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę wymagań, o

których mowa w art. 29 ust. 4, oraz sankcji z tytułu niespełnienia tych wymagań.

W wytycznych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w zakresie kwalifikowania wydatków

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki jest wskazanie, że przy stosowaniu zasady

konkurencyjności można ograniczyć możliwość złożenia oferty wyłącznie do podmiotów

ekonomii społecznej.

Tomasz Schimanek w uzupełnieniu wypowiedzi stwierdził, że należy pamiętać o tym,

że klauzule nie są elementem bezpośredniego wsparcia dla podmiotów ES.

Mamy 2 klauzule jedna jest bardzo twarda, bo dyrektywy UE preferują wykonawców

zatrudniających ponad 50% osób niepełnosprawnych i pozwalają zamknąć przetarg w tym

obszarze. Drugie uregulowanie jest słabsze, bo dopuszcza preferencje dla podmiotów, które



zatrudniają osoby wykluczone bądź też tworzą fundusz szkoleniowy czy dokapitalizują go

dodatkowymi środkami.

Małgorzata Kowalska i Joanna Danicka zaprezentowały w jaki sposób

Stowarzyszenie Partnerstwo Społeczne CISTOR z Torunia uczestniczy w realizacji zapytań

ofertowych uwzględniających klauzule społeczne (prezentacja załącznik nr 5).

W Toruniu były realizowane usługi dla urzędów jeszcze przed wprowadzeniem klauzul.

Zaczęto je stosować pod wpływem organizacji, które były później wykonawcami usług.

W Toruniu klauzule społeczne w zamówieniach stosują:

- Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Toruniu,

- Urząd Miasta Torunia,

- Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Lubicz.

W zapytaniach m. in. zamieszczono takie zapisy:

- „ Na podstawie art. 29 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający będzie

wymagał aby minimum 4 osoby bezpośrednio uczestniczące w wykonywaniu zamówienia miały

ukończony Indywidualny Program Zatrudnienia Socjalnego, o którym mowa w ustawie z dnia 13

czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. Nr 122, poz. 143 ze zm.) – lub

odpowiadający mu program określony w przepisach państw członkowskich Unii Europejskiej lub

Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Zatrudnienie minimalnej liczby wskazanych osób

powinno trwać nieprzerwanie przez cały okres trwania umowy”

- „Na podstawie art. 29 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający będzie

wymagał aby wśród osób bezpośrednio uczestniczących w wykonywaniu zamówienia

zatrudnionych było minimum 10 osób bezrobotnych.

Osoby winny być zatrudnione w jednej z poniższych form:

- na podstawie skierowania właściwego urzędu pracy zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia

2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69 poz. 415 z

późn. zm.) lub na postawie właściwego dokumentu kierującego bezrobotnego do pracodawcy

wystawionego przez organ zajmujący się realizacją zadań z zakresu rynku pracy określony w

analogicznych przepisach państwa członkowskiego UE lub Europejskiego Obszaru



Gospodarczego, w ramach zatrudnienia socjalnego, o którym mowa w ustawie z dnia 13

czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. z 2011 r. Nr 122, poz. 143 z późn. zm.)

(np. zatrudnienie wspierane lub Indywidualne Programy Zatrudnienia Socjalnego) lub

odpowiadające mu programy lub formy zatrudnienia określone w przepisach państw

członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Zatrudnienie minimalnej liczby wskazanych osób powinno trwać nieprzerwanie przez cały okres

trwania umowy.

Zamawiający uprawniony będzie do kontroli spełniania przez wykonawcę wymagań dotyczących

zatrudniania ww. osób. Na żądanie zamawiającego, wykonawca obowiązany będzie

niezwłocznie udokumentować fakt zatrudniania ww. osób”.

Stosowanie klauzul działa w obie strony. CISTOR przy zlecaniu przez siebie usług stosuje

klauzule uznając za swój obowiązek wspierać inne podmioty realizujących cele społeczne.

M. Kowalska podkreśliła, że w zamówieniach nie są stosowane klauzule z uwagi na

nieznajomość tematu przez urzędników. Z obawy przed popełnieniem błędu wolą nie stosować

klauzul.

Przedstawiciele CISTORU przy każdej okazji upowszechniają temat klauzul i dzięki temu

są one stosowane przez toruński samorząd.

Inny przykład zastosowania klauzul społecznych w zamówieniach omówił Wojciech

Bystry z Gdańska (Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Gdańskie) w oparciu o

doświadczenia realizowanych w Gdańsku postępowań.

W swoim wystąpieniu podkreślił, że zlecenie wykonania usługi bądź dostarczenia towaru

w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych, z możliwością wykorzystania klauzul społecznych

(społecznie odpowiedzialne zakupy) dotyczy wszystkich podmiotów prowadzących działalność

gospodarczą, w tym podmiotów ekonomii społecznej. W wydatkach każdego samorządu

znajdują się środki na zakup towarów i usług, niezbędnych do funkcjonowania różnych

jednostek administracyjnych oraz związanych z inwestycjami. Są one niejednokrotnie większe

niż środki przeznaczone na pomoc społeczną czy aktywizację zawodową.



Dokładny opis aktualnie ogłoszonego w Gdańsku przetargu z zastosowaniem klauzul w

zamówieniach publicznych zawiera załącznik nr 6.

Klauzule są niechętnie stosowane, bo podrażają koszty wykonania usługi. Podmioty

ekonomii społecznej zatrudniają swoich pracowników na umowy, a nie „na czarno”.

Wynagrodzenia są w kalkulacji jedną z najpoważniejszych pozycji kosztowych.

Można powiedzieć, że przetargi z klauzulą mają funkcję edukacyjną. Przykładem na to są

telefony do CIS z pytaniami na temat grup wykluczonych społecznie oraz możliwości

późniejszej współpracy podczas ostatnio ogłaszanych zapytań w Gdańsku.

Reasumując podkreślono, że klauzule nie są stosowane, bo brakuje wiedzy na temat ich

stosowania. Czasem nie ma podmiotów, które chciałyby na takie zapytania odpowiedzieć.

Ważne jest, aby aktywność była także po stronie wykonawców nie tylko zamawiających. T.

Schimanek podkreślił, że w Polsce skala stosowania klauzul jest szczątkowa.

ISP promuje klauzule i rozmawia z samorządami. Potrzebny jest jednak „gotowiec”,

który byłby wzorem dla samorządów, w jaki sposób należy stosować klauzule. Wartość

społeczna jest ważna, ale podstawą jest cena i jakość.

Justyna Bartosiewicz przytoczyła przykład samorządu Byczyny. Opowiedziała w jaki

sposób można przygotować przetarg z klauzulą, która uwzględni sytuację na lokalnym rynku

pracy. Gmina przygotowując zapytanie zrobiła rozeznanie, ile ma zarejestrowanych osób

bezrobotnych w danej specjalności niezbędnych do wykonania zadania i tę liczbę zamieściła w

zapytaniu. Niezależnie od tego, kto zapytanie wygra, osoby bezrobotne z gminy Byczyna będą

miały szansę zostać zatrudnione.

Klauzula społeczna nie wyklucza konkurencyjności. Konkurencja jest zachowana.

Głównym kryterium i tak nadal jest cena.

C. Miżejewski zadał pytanie, po co są potrzebne Centrom Integracji Społecznej klauzule.

Nie wszystkie CIS są uprawnione do startowania w przetargach. CIS prowadzone przez

zakłady budżetowe nie mogą startować w tego typu przetargach. O zamówienie może ubiegać

się podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Kwestia dotyczy 2 oddzielnych wątków CIS

samorządowy (jednostki, zakłady) oraz CIS prowadzony przez organizację pozarządową.



Jeżeli stratuje się jako CIS prowadzący działalność gospodarczą to jak to wygląda?

Pracownicy zatrudniani się przy realizacji zamówienia, a beneficjenci CIS odbywają praktykę

(uczą się praktycznej nauki zawodu).

Przedstawicielka CIS we Wrocławiu podkreśliła, że CIS samorządowy działający jako

zakład budżetowy działa w oparciu o ustawę o finansach publicznych. Musi pozyskać środki na

działalność. We Wrocławiu nie stosuje się jeszcze klauzul. Ważne jest wyrobienie sobie marki.

Problem polega na tym, że CIS dysponuje osobami, które nie są pracownikami, a mogą

być wykorzystane do pracy.

M. Jachimczak zauważył, że system sam się reguluje. Osoby w CIS nie są tak samo

skuteczne w pracy jak osoby pracujące na rynku pracy.

Padło pytanie - co to jest podmiot ekonomii społecznej, jak należy to pojęcie definiować

w zapytaniu ofertowym? Jest to zawarte w SZOP do POKL, są tu wymienione konkretne

podmioty i ich definicje. Stosowanie klauzul jest zbyt słabo rozpropagowane wśród

projektodawców. Padła propozycja, aby namówić MRR, by rozesłało list przypominający o

możliwości zastosowania klauzuli z podaniem przykładu jak ją można stosować.

J. Brzozowska zaproponowała, aby stworzyć listę przykładowych dodatkowych kryteriów,

które mogłyby być wykorzystywane przy opracowywaniu zapytań z klauzulami.

Ważne jest, aby jednym kryterium nie była cena. Opcja jest aby zaproponować inne

kryteria. Należy bardzo dobrze sprecyzować te kryteria, aby była możliwość ich stosowania.

W trakcie dyskusji uczestnicy spotkań zwrócili uwagę na to, jakie kryteria powinny

pojawiać się w zamówieniach oprócz ceny.

Wskazano, iż w każdym SWIZ powinny znaleźć się przynajmniej 2 kryteria. Problemem

jest np. ocena referencji, które i przez kogo wydane są lepsze. Przedstawicielki CIS z Wrocławia

zaproponowały, że prześlą wykaz dodatkowych kryteriów, które stosują u siebie.

Kryteria powinny być inaczej ustalone dla usług, a inaczej dla dostaw. Np. można

określić kwalifikacje osób, które będą wykonywały usługi np. ilość godzin szkoleniowych. Do

każdego przetargu należy podejść indywidualnie. Jednym z kryteriów powinna być też np.

jakość. Trudno jest jednak ją zdefiniować, dlatego konieczne jest przyjęcie i określenie



standardów, co pozwoli dokonywać obiektywnej oceny. Problemem jest, kto powinien

wypracować i ustalić standardy wyjściowe.

Konieczne jest realne podejście do ceny. Uczestnicy spotkania pokazywali, że niektórzy

oferenci specjalnie zaniżają ceny i składają oferty poniżej kosztów. Np. w jednej gminie usługa

jest wykonywana za 4 zł, a w drugiej za 10 zł. Nie da się centralnie wypracować rozwiązań.

Może powinno się stworzyć katalog standardów.

Kwestia doświadczenia i kwalifikacji jest też bardzo dyskusyjna.

Doprecyzowanie nie może być centralnie. Doprecyzowanie musi być dokonane lokalnie z

uwzględnieniem specyfiki lokalnej. J. Brzozowska podkreśliła, że dyskutujemy o pomysłach z

czego można skorzystać. Nie chodzi o to, aby powstał katalog zamknięty. Np. cena +

zatrudnienie określonej liczby osób bezrobotnych lub osób po określonym kursie z danego

zakresu oraz doświadczenie.

Oprócz przygotowania propozycji niezbędne jest odpowiednie lobbowanie na temat

zastosowania określonych rozwiązań. Cała rzecz polega na tym, żeby określone rozwiązania

promować wśród samorządów. Ważne jest uzyskanie przychylności urzędników.

J. Danicka stwierdziła, że rozpoczęliśmy bardzo trudny temat. Samorząd sam tego nie

zrobi, ale my musimy wskazać, że tak można, że powinno się stosować klauzule z korzyścią dla

wszystkich.

Problem jest, aby spowodować szkolenia dla urzędników, aby zobaczyli i uzyskali

przyzwolenie na inne kryteria niż cena.

Klauzule nie są dla nas, ale dla naszych beneficjentów i należy o tym pamiętać.

Podsumowując dyskusję stwierdzono, iż klauzule społeczne to bardzo trudny temat i

należy go rozpropagować.

Nie można pomijać pracodawców, gdyż jest to duża siła oddziaływania, partner, którego

powinniśmy wykorzystać. Powinny być również prowadzone szkolenia dla urzędników,

pokazywane przykłady dobrych praktyk, które są dowodem na to, że można stosować klauzule

oraz inne kryteria niż tylko sama cena.



W ramach projektu 1.19 będzie prowadzona promocja klauzul społecznych,

organizowane szkolenia i seminaria dla samorządów, pokazywane dobre przykłady, etc.

Poprzez Centra Ekonomii Społecznej wiedza będzie przekazywana również do przedsiębiorstw

społecznych i CIS.

Ważna jest przychylność ze strony Urzędu Zamówień Publicznych. Na stronie Urzędu jest

zakładka, na której są zamieszczone przepisy, różnego rodzaju dokumenty informacje nt.

społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych. UZP chce się bardzo mocno włączyć w

promocję klauzul społecznych. Dużym kłopotem jest to, że nie ma instrumentów mierzenia

wartości społecznej.

Uwarunkowania prawne, a działalność CIS

Kolejnym tematem poruszonym na spotkaniach były pojawiające się dylematy związane z

działalnością CIS. Dyskusję na ten temat prowadził Cezary Miżejewski.

Jako pierwsze głos zabrały Małgorzata Kowalska i Joanna Danicka przedstawiając

problemy związane z działalnością CIS, które wyniknęły w trakcie szkoleń realizowanych w

ramach projektu ZSWES (prezentacja – załącznik nr 7).

W/w zagadnienia zostały zgrupowane zgodnie z tematami szkoleń, na których zostały

zdefiniowane.

Pierwsza grupa problemów dotyczy pracowników i beneficjentów CIS i obejmuje takie

zagadnienia jak:

• zła komunikacja w zespole,

• zła atmosfera w zespole,

• głęboka reorganizacja,

• niepewność jutra,

• wypalenie zawodowe pracowników,

• wzajemne wchodzenie w swoje kompetencje pracowników reintegracji społecznej i

zawodowej,

• konflikty pracowników a uczestnicy,



• niechęć uczestników do zmian, bierność, brak motywacji do podjęcia pracy,

• stosunki pracownik – uczestnik,

• skracanie dystansu, rozmywanie granic,

• zaburzenia psychiczne uczestników,

• problem alkoholu wśród uczestników,

• specyfika przepływu informacji o uczestnikach.

Druga grupa problemów dotyczy uwarunkowań prawno – organizacyjno – finansowych

działania CIS oraz współpracy ze środowiskiem lokalnym (partnerami) i obejmuje takie

zagadnienia jak:

• brak jednolitych programów realizacji reintegracji w CIS (różne czasy uczestnictwa, różny

rozkład godzinowy, różne proporcje pomiędzy reintegracją społeczną a zawodową),

• dylemat co jest ważniejsze: reintegracja społeczna czy zawodowa – spory między

pracownikami,

• potrzeba precyzyjnej diagnozy rynku pracy,

• kwestia monitoringu losów absolwentów,

• kwestia rozwiązania IPZS w razie długotrwałej choroby,

• brak uregulowania kwestii urlopu bezpłatnego,

• kwestia ubezpieczenia zdrowotnego uczestników,

• roszczeniowa postawa uczestników, brak motywacji do udziału w dodatkowych

zajęciach, nadużywanie alkoholu przez uczestników, kradzieże dokonywane przez

uczestników,

• brak uregulowania kwestii opieki nad dziećmi uczestników, brak uregulowania kwestii

dojazdów uczestników,

• uczestnictwo na własny wniosek a opinia OPS,

• brak uregulowania kwestii powrotów uczestników do CIS,

• brak uregulowań dotyczących podejmowania pracy w trakcie pobytu w CIS,

• konieczność przedłużania uczestnictwa po okresie próbnym przez OPS,

• problem w utrzymaniu zatrudnienia przez absolwentów,



• uczestnicy z niezdiagnozowaną choroba psychiczną,

• problem etyczny dotyczący posiadanych przez CIS informacji o uczestnikach,

• skracanie przez uczestników dystansu do pracowników,

• trudności związane z uzyskaniem statusu CIS,

• długi czas oczekiwania na przyznanie statusu,

• brak wzoru wniosku o nadanie statusu,

• trudności w przedstawieniu prawidłowych informacji o nadanie statusu (preliminarz

wydatków; opis działalności, inne dane),

• nieprecyzyjny zapis dotyczący pracowników bezpośrednio pracujących z uczestnikami,

• brak druku do zgłaszania zmian oraz regulacji dotyczących powiadamiania o zmianach,

• problem z przedłużeniem statusu,

• brak kompetencji wśród pracowników urzędu,

• brak możliwości złożenia sprawozdania w trakcie roku,

• brak ujednoliconego nazewnictwa stanowisk pracy,

• rozbieżności pomiędzy ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy a

ustawą o zatrudnieniu socjalnym w zakresie wypłaty świadczeń integracyjnych,

• brak jednoznacznych uregulowań dotyczących zajęć komorniczych świadczenia

integracyjnego,

• brak uregulowań dotyczących zwrotu świadczenia integracyjnego nienależnie pobranego,

• brak jednolitej interpretacji dotyczącej wymogu wyrejestrowania uczestnika z pup,

• brak uregulowania kwestii uczestników posiadających gospodarstwo rolne.

Szereg pojawiających się problemów wymaga znalezienia rozwiązań organizacyjno -

prawnych.

Podkreślono, że każdy z CIS inaczej definiuje reintegrację społeczną i zawodową. Większość

zastanawia się, co jest ważniejsze w działalności CIS: aspekt społeczny czy zawodowy?

Zauważono, że jest to jeden z problemów, który koniecznie powinien uzyskać jednoznaczną

interpretację, a nawet regulacje ustawowe.



Podczas dyskusji podkreślano konieczność rozwiązania sprawy urlopu bezpłatnego,

refundacji biletów (dojazdów na zajęcia do CIS), zajęć komorniczych i zwrotu nienależnie

wypłacanych świadczeń. Uczestnicy spotkań dzielili się swoimi doświadczeniami w/w zakresie i

podawali przykłady stosowanych rozwiązań.

Uznano, że konieczne jest uzupełnienie katalogu beneficjentów CIS. Ważne w tym

zakresie jest uregulowanie dotyczące tego, w jakich przypadkach i pod jakimi warunkami np.

rolnicy, osoby niepełnosprawne pobierając świadczenia mogłyby się stać uczestnikami CIS.

Zaznaczono, że jednym z najczęściej pojawiających się problemów są niejasności związane z

prowadzeniem działalności odpłatnej i działalności gospodarczej przez CIS.

Justyna Bartosiewicz z Kancelarii Prawa Podatkowego z Katowic w swojej prezentacji

w sposób bardzo skondensowany nakreśliła podstawowe zagadnienia związane z tym

problemem i wskazała na przepisy prawne temu poświęcone (prezentacja załącznik nr 8).

Na podkreślenie zasługuje fakt, iż ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych i

ustawa o zatrudnieniu socjalnym nie są ze sobą kompatybilne w zakresie uregulowań

związanych z wykonywaniem zadań w sferze działań publicznych i zwolnieniami podatkowymi.

J. Bartosiewicz w swojej prezentacji przytoczyła wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Białymstoku z dnia 22 marca 2006 r. I SA/Bk 346/05, który wyjaśnia kiedy mamy do

czynienia z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego. Czytamy w nim, że za "nieodpłatną

działalność pożytku publicznego" można uznać tylko taką sytuację, w której organizacja pożytku

publicznego za świadczone przez siebie usługi nie pobiera jakiegokolwiek wynagrodzenia, a nie

sytuację, gdy wynagrodzenie to nie odpowiada rzeczywistej wartości lub kosztów świadczenia.

Pobieranie wynagrodzenia powoduje bowiem, że działalność pożytku publicznego staje się

działalnością odpłatną (art. 8 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie),

zaś pobieranie wynagrodzenia wyższego od tego, jakie wynika z kalkulacji bezpośrednich

kosztów tej działalności - czyni z niej działalność gospodarczą (art. 9 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy).

Na zakończenie panelu uczestnicy spotkań stwierdzili, że konieczne jest powrócenie do tematu

przy następnej okazji np. zorganizowanie szkoleń z tego zakresu.



DZIEŃ DRUGI SPOTKAŃ (18.11.2011)

Wizyta studyjna w Centrum Integracji Społecznej w Tychach

Centrum Integracji Społecznej w Tychach mieści się na ul. Edukacji 11 i zajmuje

powierzchnię około 500 m2. Dla beneficjentów CIS dostępne są m.in.: warsztat krawiecki, sale

szkoleniowe, sala komputerowa oraz pomieszczenia administracyjne i socjalne. Gospodarzem

wizyty studyjnej był Bartłomiej Szymczyk – Kierownik CIS w Tychach oraz Grzegorz

Grzonka - Dyrektor Internationaler Bund Polska.

Na wstępie uczestnicy wizyty zapoznali się z historią CIS w Tychach i prowadzonymi

działaniami. Prezentacja ta została uzupełniona o informacje na temat Fundacji Internationaler

Bund Polska, przy której działa CIS (prezentacja załącznik nr. 9).

Fundacja Internationaler Bund Polska z siedzibą w Krakowie została założona na

przełomie 2004 i 2005 roku. Jej fundatorem jest niemiecka organizacja Internationaler Bund

Freier Träger der Jugend-, Sozial- und Bildungsarbeit e.V. z siedzibą we Frankfurcie nad

Menem, która działa w części zachodniej Niemiec od roku 1949, a po 1990 r. również w części

wschodniej. Poprzez swoje działania fundacja stara się budować symboliczne „pomosty”

pomiędzy polskimi i niemieckimi organizacjami, instytucjami, bazuje przy tym w dużej mierze na

wieloletnich doświadczeniach fundatora.

Głównym celem Fundacji jest pomoc ludziom, aby mogli rozwijać się w pokoju,

samodzielnie planować swoje życie, integrować się w środowisku, przejmować

odpowiedzialność za siebie i czynnie uczestniczyć w rozwoju społeczeństwa.

Powołanie Centrum Integracji Społecznej w Tychach jest więc realizacją założeń Fundacji.

Tyskie Centrum Integracji Społecznej otrzymało swój status Decyzją Wojewody Śląskiego z

dnia 1 grudnia 2008, a swoje działania rozpoczęło od 1 kwietnia 2009. CIS w Tychach realizuje

swoje cele poprzez pracę z 40 uczestnikami w ramach:



- umowy dotyczącej realizacji zadania publicznego „Prowadzenie Centrum Integracji

Społecznej wykonującego reintegrację zawodową i społeczną mieszkańców Miasta

Tychy” (20 uczestniczek/uczestników),

- projektu „Centrum Integracji Społecznej w Tychach – szansą na nowy początek”

realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytetu

VII, Działania 7.2, Poddziałania 7.2.1 (20 uczestniczek/uczestników).

Reintegracja społeczna realizowana jest poprzez:

• warsztaty i konsultacje z psychologiem,

• zajęcia z doradcą zawodowym,

• zajęcia edukacyjne.

Reintegracja zawodowa realizowana jest poprzez:

• warsztat krawiecki, ogólnobudowlany, porządkowy i utrzymania terenów zielonych,

• praktyki u pracodawców,

• kursy zawodowe w firmach zewnętrznych.

Przyjęto, że zajęcia odbywają się po 6 godzin dziennie przez okres od 12 do maksymalnie 18

miesięcy.

Kadrę CIS tworzą: kierownik CIS, starszy pracownik socjalny, psycholog, doradca zawodowy,

pracownik administracyjny, specjalista ds. pozyskiwania rynków zbytu, instruktorzy zawodu na

warsztatach: ogólnobudowlanym, krawieckim, porządkowym i utrzymania terenów zielonych,

opiekunów osób starszych i niepełnosprawnych oraz gospodarstwa domowego.

Działalność Centrum Integracji Społecznej jest finansowana ze środków:

Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Urzędu

Miasta w Tychach,

Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tychach w ramach projektu „Wszyscy Razem”

finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego,

środków Funduszu Pracy przekazywanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Tychach,

środków własnych Fundacji Internationaler Bund Polska,



w ramach projektu „Centrum Integracji Społecznej w Tychach – szansą na nowy

początek” finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego.

Beneficjentami CIS są osoby, które podlegają wykluczeniu społecznemu i ze względu na

swoją sytuację życiową nie są w stanie własnym staraniem zaspokoić swoich podstawowych

potrzeb życiowych, tj.:

osoby długotrwale bezrobotne, w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu

bezrobociu - czyli były bezrobotne przez co najmniej 12 miesięcy w ciągu ostatnich

dwóch lat,

osoby niepełnosprawne, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej

oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych,

osoby chore psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego,

pozostałe kategorie są wymienione w art. 1 pkt 2 ustawy o zatrudnieniu socjalnym.



Uczestnicy Spotkań Sieciujących mieli okazję zwiedzić siedzibę CIS w Tychach,

porozmawiać z instruktorami i kadrą CIS oraz zapoznać się działaniami prowadzonymi przez

poszczególne grupy beneficjentów. Szczególnym zainteresowaniem cieszył się warsztat

krawiecki, gdzie przygotowywane są już produkty do kiermaszu świątecznego.

Inwentaryzacja ogólnopolskich działań na rzecz Centrów

Integracji Społecznej

W bloku tematycznym poświęconym inwentaryzacji działań na rzecz CIS dokonano prezentacji

podejmowanych działań i inicjatyw na rzecz CIS w ramach:

projektu „Zintegrowany system wsparcia ekonomii społecznej” (projekt 1.19),

projektu „Tworzenie i rozwijanie standardów jakości usług instytucji pomocy i integracji

społecznej” (projekt 1.18),

Konwent Centrów i Klubów Integracji Społecznej.

Moderatorem dyskusji była Joanna Brzozowska (Kierownik Agencji Rozwoju i Promocji

Spółdzielczości Związku Lustracyjnego Spółdzielni Pracy), która wprowadziła wszystkich w temat

wskazując na różnorodność podejmowanych działań na rzecz CIS i konieczność ich

skonsolidowania, aby CIS mogły jak najbardziej efektywnie korzystać z dostępnego dla nich

wsparcia.

Anna Bulka (specjalista ds. działań sieciujących, ZLSP) przedstawiła ogólne założenia

projektu „Zintegrowany system wsparcia ekonomii społecznej” (projekt 1.19) i omówiła

działania, które bezpośrednio kierowane są do CIS (prezentacja załącznik nr.10).

Projekt ZSWES (projekt 1.19) realizowany jest w partnerstwie 7 organizacji: Fundacja Pomocy

Wzajemnej BARKA, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Fundacja Fundusz

Współpracy, Instytut Spraw Publicznych, Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju

Regionalnego (UNDP), Związek Lustracyjny Spółdzielni Pracy (ZLSP), Uniwersytet Ekonomiczny



w Krakowie, działający przez jednostkę pozawydziałową Małopolską Szkołę Administracji

Publicznej (MSAP) i Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich – lidera partnerstwa.

Celem projektu jest podniesienie poziomu rozwoju i poprawa kondycji ekonomii społecznej

w Polsce, poprzez zbudowanie stałych zinstytucjonalizowanych mechanizmów wsparcia

merytorycznego podmiotów ekonomii społecznej i ich otoczenia. Główne zadania to:

Standaryzacja tworzenia i funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej.

Sprawnie działająca infrastruktura wsparcia dla podmiotów ekonomii społecznej.

Opracowanie i wdrożenie programów edukacji i kształcenia w zakresie ekonomii

społecznej.

Wykreowanie pozytywnego wizerunku „marki” ekonomii społecznej (świadomość

społeczna w zakresie możliwości rozwiązywania problemów za pomocą es).

Przygotowane i wdrożone modele partnerstw na rzecz ekonomii społecznej w środowisku

lokalnym.

A. Bulka w swojej prezentacji skupiła się na działaniach skierowanych do Centrów Integracji

Społecznej. Przypomniała ona m.in., że w ramach projektu realizowane są cykle szkoleniowe

dla CIS. Zaprosiła do uczestnictwa w szkoleniu, które zostanie zorganizowane w terminie 12-14

grudnia 2011 w Krakowie (Uwarunkowania prawno – organizacyjno – finansowe działania

Centrów Integracji Społecznej oraz współpraca z partnerami).

W ramach projektu „Zintegrowany system wsparcia ekonomii społecznej” (projekt 1.19)

Instytut Spraw Publicznych prowadzi prace związane z monitoringiem i standaryzacją usług

aktywizacji zawodowej i społecznej (CIS, ZAZ, KIS). Marek Rymsza (ekspert Instytutu Spraw

Publicznych) zapoznał obecnych z założeniami prowadzonych badań oraz postępem prac

(załącznik nr 11).

Podstawowym założeniem prowadzonych przez Instytut Spraw Publicznych badań jest

standaryzacja jakości usług, a nie instytucji. Ma ona obejmować takie zagadnienia, jak:

uniwersalizacja źródeł finansowania (system zlecania usług dobrej, mierzalnej jakości),



minimalizacja efektów ubocznych standaryzacji instytucjonalnej (zaniżanie jakości usług

w systemie przetargowym, podwyższanie wymogów instytucjonalnych przez decydentów

publicznych),

„Integracja reintegracji” – przy zachowaniu odrębności rozwiązań instytucjonalnych.

Małgorzata Kowalska (CISTOR Stowarzyszenie Partnerstwo Społeczne – ekspert projektu

1.18) zaprezentowała działania podejmowane na rzecz CIS w ramach projektu „Tworzenie i

rozwijanie standardów jakości usług instytucji pomocy i integracji społecznej” (projekt 1.18)

(prezentacja załącznik nr.12).

Projekt 1.18 „Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej”,

realizowany jest w partnerstwie 11 organizacji pozarządowych i Centrum Rozwoju Zasobów

Ludzkich – lidera partnerstwa. W ramach projektu prowadzone są następujące zadania:

działania w zakresie wdrażania standardów pracy socjalnej i funkcjonowania instytucji

pomocy i integracji społecznej – realizuje WRZOS przy udziale FORUM i CENTRUM,

wypracowanie innowacyjnego standardu środowiskowej pracy socjalnej/organizowania

środowiska lokalnego – realizuje CAL i ISP,

Gminny Standard Wychodzenia z Bezdomności – realizują PFWB, TPBA, Caritas, Barka,

Monar, Otwarte Drzwi,

wzmocnienie instytucji pomocy społecznej i administracji w zakresie narzędzi

informatycznych realizuje CRZL.

M. Kowalska skoncentrowała się na prezentacji zadania 2, którego celem jest rozwój

systemu pomocy i integracji społecznej poprzez opracowanie i wdrożenie wybranych

standardów usług pomocy i integracji społecznej.

Przedstawiła wypracowane przez zespół definicje, opis modelu, narzędzia do wprowadzenia

modelu oraz proponowane zasady finansowania.

Na zakończenie wystąpienia M. Kowalska wspomniała, że został ogłoszony konkurs

(szczegóły na stronie www.crzl.gov.pl) związany z wyłonieniem gmin, powiatów, partnerstw

http://www.crzl.gov.pl/



lokalnych (dodatkowo premiowane) do pilotażowego wdrożenia standardów usług i modeli

instytucji. Konkurs jest dwuetapowy i obejmuje:

I. Etap:

- bezpłatne wsparcie merytoryczne pozwalające na przygotowanie własnego

projektu (dostosowanego do potrzeb lokalnych) wdrażania standardów usług oraz

modeli instytucji,

- szkolenia ze standardów usług oraz modeli instytucji (szkolenia: 3 dniowe,

wyjazdowe) od lutego do kwietnia 2012,

- spotkania z gminami, powiatami, instytucjami /partnerstwami lokalnymi.

II. Etap:

- wybrane gminy, powiaty i partnerstwa lokalne otrzymają środki finansowe na

pilotażowe wdrożenie standardów usług i modeli instytucji, w ramach własnych

projektów opracowanych podczas etapu I.

Andrzej Trzeciecki (ekspert Instytut Rozwoju Służb Społecznych) przedstawił założenia

powołanego Konwentu Centrów i Klubów Integracji Społecznej (prezentacja załącznik nr. 13).

Na wstępie przypomniał dorobek legislacyjny związany z zatrudnieniem socjalnym od 2005

roku. W roku 2003 r. uchwalona została ustawa o zatrudnieniu socjalnym, która wprowadziła

definicje Centrów Integracji Społecznej i Klubów Integracji Społecznej.

CIS lub KIS to podmiot ukierunkowany na świadczenie usług wobec osób, które w

dotychczasowej praktyce mogły liczyć albo na jednokierunkową pomoc urzędów pracy (głównie

powrót na rynek pracy) albo pozostawać w obszarze działań pomocy społecznej.

Dzięki ustawie o zatrudnieniu socjalnym nastąpiło zbliżenie współpracy pomiędzy

instytucjami tych trzech filarów:

FILAR PROZATRUDNIENIOWY - Urzędy Pracy,

FILAR POMOCY SPOŁECZNEJ - Ośrodki Pomocy Społecznej,

FILAR REINTEGRACJI SPOŁECZNO - ZAWODOWEJ - Centra i Kluby Integracji Społecznej.



W roku 2007 nastąpiła pierwsza nowelizacja ustawy o zatrudnieniu socjalnym, w której

wyeliminowano bariery utrudniające prowadzenie zajęć z uczestnikami centrów i klubów.

W roku 2009 nastąpiła druga nowelizacja ustawy, na podstawie której stworzono możliwości

przekształcania formuł organizacyjnych Centrów Integracji Społecznej z likwidowanej formy

gospodarstwa pomocniczego w samorządowy zakład budżetowy lub jednostkę budżetową lub

też przekazanie centrum organizacji pozarządowej.

Na przełomie lat 2010 i 2011 nastąpiła trzecia nowelizacja ustawy, która wprowadziła nowe

pojęcia, na przykład „absolwent centrum”, „absolwent klubu”, wzmocniła pozycję klubów oraz

stworzyła podstawy systemu rejestracji klubów oraz prowadzenia monitoringu zadań ustawy.

14 października 2011 roku został powołany Konwent Centrów i Klubów Integracji

Społecznej. Konwent stanowi forum wymiany doświadczeń, wypracowywania wspólnych

stanowisk i prezentowania propozycji rozwiązań systemowych w kluczowych sprawach

dotyczących problematyki świadczenia usług reintegracji społecznej i zawodowej, współpracy z

jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej, urzędami pracy oraz organizacjami

pozarządowymi i podmiotami, o których mowa w art.3 ust.3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2004 r. o

działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w obszarze przeciwdziałania wykluczeniu

społecznemu.

Konwent Centrów i Klubów Integracji Społecznej to również reprezentacja instytucji

świadczących pomoc i wsparcie osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym wobec

administracji rządowej i samorządowej a także partner w konsultacjach społecznych w

obszarze zatrudnienia socjalnego. Uczestnicy spotkania otrzymali też opracowanie dotyczące

CIS (załącznik nr. 14).

J. Brzozowska zaproponowała, aby połączyć działania realizowane w ramach sieciowania

Centrów Integracji Społecznej w projekcie „Zintegrowany system wsparcia ekonomii społecznej”

i Konwentu Centrów i Klubów Integracji Społecznej.



Przedstawienie propozycji zmian do ustawy o zatrudnieniu

socjalnym

Cezary Miżejewski podsumował dotychczasowe problemy Centrów Integracji Społecznej

wymagające znalezienia ustawowych regulacji.

Zapowiedział, że z początkiem roku 2012 zostanie przygotowana propozycja zmiany

ustawy, która następnie zostanie poddana szerokim konsultacjom z CIS.

Na podstawie dotychczasowych doświadczeń zauważył, że kwestie zatrudnienia

socjalnego musimy rozpatrywać w kontekście wprowadzenia zagadnień społecznej i zawodowej

integracji do dokumentów o charakterze strategicznym. Są jednak sprawy, które mogą być

rozwiązane w ramach regulaminów wewnętrznych.

Uznał, że problemy można podzielić na 4 zasadnicze grupy:

1. Grupy uprawnione (osoby niepełnosprawne pobierające świadczenia rentowe, rolnicy) -–

musimy się zastanowić czy uregulowanie tych zagadnień przekłada się na inne ustawy,

czy powinniśmy osobno opisywać poszczególne kategorie osób.

2. Kwestia zakładania CIS – należy wzmocnić pierwszorazowe wsparcie. Wsparcie powinno

być obligatoryjne. Pojawiła się sugestia, aby terminy funkcjonowania CIS zostały

dopasowane do okresu obowiązywania strategii regionalnych w zakresie rozwiązywania

problemów społecznych.

3. Uczestnictwo w CIS - ujednolicenie składki na ubezpieczenie zdrowotne, zajęcia

komornicze, opinia OPS (przepis jest niepotrzebny), wypłata świadczeń (spójność między

ustawami - płaci ten podmiot, z którego jest uczestnik), zadania pracownika socjalnego

CIS, zajmowanie się byłymi uczestnikami a art. 13 ust. 5 (monitorowanie losów

uczestnika – w jaki sposób postępować dalej, grupa wsparcia, zadania CIS w zakresie

wsparcia dla byłych uczestników).

4. Kwestia stabilnego finansowania.

Problem finansowania powinien być rozpatrywany w 2 aspektach: jak finansować działalność

CIS w pierwszym etapie działania a jak prowadzić te działania później?



Propozycja wprowadzenia zmian w ustawie:

I etap - rozpoczęcie działalności,

Art. 10.

1. Działalność Centrum w okresie pierwszych dwudziestu czterech miesięcy jest

finansowana z: …………………….. zapis ten nie został jeszcze doprecyzowany.

Musi być zaproponowany też etap przejściowy dla już działających CIS. Każdy CIS ma

swoją specyfikę i to musi być uwzględnione.

II etap - funkcjonowanie CIS

Dla etapu II zaproponowano następujące rozwiązania:

Art. 10 a.

1. Po upływie dwudziestu czterech miesięcy od dnia podjęcia działalności po spełnieniu

wymogów jakości realizowanych usług reintegracji zawodowej i reintegracji społecznej Centrum

może starać się o akredytację nadawaną przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia

społecznego lub upoważnionego przez ministra właściwego zarządu województwa.

2. W przypadku uzyskania akredytacji Centrum finansowane jest:

1) ze środków Funduszu Pracy, w części dotyczącej reintegracji zawodowej oraz

świadczeń integracyjnych, o których mowa w art. 15, oraz motywacyjnej premii

integracyjnej, o której mowa w art. 15a, w wysokości uzgodnionej w porozumieniu z właściwym

powiatowym urzędem pracy na podstawie kosztów reintegracji w ostatnich dwóch latach,

jednak w kwocie nieprzekraczającej wysokości X wynagrodzenia za miesiąc na jednego

uczestnika.

2) ze środków budżetu gminy, w części dotyczącej reintegracji społecznej, w

wysokości uzgodnionej w porozumieniu z właściwym wójtem, burmistrzem lub prezydentem

właściwego dla uczestnika zgodnie z przepisami pomocy społecznej na podstawie kosztów

reintegracji społecznej w ostatnich dwóch latach.



Centrum może być również finansowane z działalności o której mowa w art. 9 ustawy z

tym że:

1) finansowanie w części reintegracji zawodowej, o którym mowa w ust. 2 pkt. 1 pomniejsza się

o kwotę uzyskaną z działalności, o której mowa w art. 9 ustawy, jeżeli środki z tej działalności

pochodzą z zadań zleconych przez właściwego starostę, zgodnie z przepisami o promocji

zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

2) finansowanie w części reintegracji społecznej, o którym mowa w ust. 2 pkt. 2 pomniejsza się

o kwotę uzyskaną z działalności, o której mowa w art. 9 ustawy, jeżeli środki z tej działalności

pochodzą z zadań zleconych przez właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta zgodnie z

przepisami o pomocy społecznej lub działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;

3) Porozumienie, o którym mowa w ust. 2 zawierane jest na okres przewidziany wieloletnią

prognozą finansowa jednostki samorządu terytorialnego, której mowa w przepisach o finansach

publicznych.

4) Centrum może być finansowane z innych źródeł, w tym ze środków Unii Europejskiej, z tym

że mogą być one przeznaczone na zadania nie przewidziane dotychczas realizowanymi usługami

w zakresie reintegracji społecznej i reintegracji zawodowej.

5) Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi w drodze rozporządzenia

standardy jakości realizowanych usług Centrum w zakresie reintegracji zawodowej i reintegracji

społecznej oraz procedurę kredytowania Centrum, mając na względzie zakres realizowanych

usług oraz efektywność zatrudnieniową Centrum.

Powyższa propozycja to szukanie rozwiązania możliwego do zastosowania. Propozycja autorska,

na tym etapie zdecydowanie robocza, wychodząca z dyskusji z CIS idąca w kierunku:

- akredytacji,

- rozdzielenia finansowania reintegracji zawodowej i reintegracji społecznej,

- zapewnienia stabilnego finansowania.

Mamy 2 drogi dalszego postępowania:

Mniejsze sprawy można naprawić w trybie pilnym. Ustawa o zatrudnieniu socjalnym jest ciągle

nowelizowana, ale jest jeszcze sporo spraw, które nie zostały załatwione.



Druga droga, to rozwiązania systemowe, które możemy przygotować w oparciu o wykorzystanie

projektów 1.18 i 1.19.

W dyskusji zwrócono uwagę na propozycję sposobu kalkulacji kosztów. Koszty się zmieniają, a

propozycja zakłada rozpatrywanie kosztów z 2 ostatnich lat.

C. Miżejewski wyjaśnił, że propozycja jest bazą do dalszych rozważań nad tym jakie jest

powiązanie kosztowe między działalnością reintegracji zawodowej i reintegracji społecznej.

Chodzi o wyobrażenie, w którym kierunku iść i pokazanie bardzo precyzyjnego powiązania

pomiędzy działaniami, kosztami i efektywnością. Musimy bardzo konkretnie pokazać

efektywność i pokazać czym się przejawia.

Podsumowując J. Brzozowska zwróciła uwagę, że w ramach prac Konwentu i współpracy

między projektami 1.18 i 1.19 będzie można znaleźć rozwiązania systemowe (standardy usług,

standardy instytucji) i zaproponować zmiany w ustawach.

Podsumowanie spotkań.

Spotkanie zakończyła Joanna Brzozowska dziękując wszystkim za aktywne

uczestnictwo, bardzo ciekawą i owocną dyskusję.

Zapowiedziała, że następne spotkania sieciujące CIS odbędą się wiosną 2012 roku.

Załączniki.

1. Listy obecności;

2. Raport z ankiet ewaluacyjnych;

2.a wzór ankiety ewaluacyjnej;

3. Program spotkań;

4. Prezentacja: „Działalność pożytku publicznego, nieodpłatna, odpłatna, gospodarcza”;



5. Prezentacja: „Przykłady stosowania klauzul społecznych na przykładzie CISTOR Toruń”;

6. W. Bystry „Klauzule społeczne w zamówieniach publicznych” – opracowanie;

7. Prezentacja: „Problemy dotyczące funkcjonowania Centrów Integracji Społecznej";

8. Prezentacja: „Klauzule społeczne – uwarunkowania prawne”;

9. Prezentacja: „Centrum Integracji Społecznej w Tychach”;

10. Prezentacja: „Zintegrowany system wsparcia ekonomii społecznej”;

11. Prezentacja: „Monitoring i standaryzacja usług aktywizacji zawodowej i społecznej: (CIS,

ZAZ, KIS);

12. Prezentacja: „Zakres prac Zespołu ds. standaryzacji CIS jako instytucji”;

13. Prezentacja: „Założenia Konwentu Centrów i Klubów Integracji Społecznej”;

14. A. Trzeciecki „Centra i Kluby Integracji Społecznej – dorobek okresu 2004 –2011”-

opracowanie;

15. Prezentacja: „Propozycje zmian do ustawy o zatrudnieniu socjalnym”;

16. Zdjęcia

Sprawozdanie ze spotkania sieciującego CIS-y

Documents

Transcript of Sprawozdanie ze spotkania sieciującego CIS-y