SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNO ŚCI OŚRODKA ... -...

SPRAWOZDANIE

Z DZIAŁALNO ŚCI

OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ

W ŚREMIE

ZA 2013 ROK

Śrem, luty 2014r.

3

Spis treści

I. Wprowadzenie ........................................................................................... 5

II. Akty prawne reguluj ące funkcjonowanie jednostki .............................. 6

III. Struktura wydatków w odniesieniu do realizowanych zadań statutowych .............................. 8

IV. Realizacja zadań z zakresu pomocy i integracji społecznej ................ 10 1. Odbiorcy świadczeń pomocy społecznej .............................................. 11 2. Przyczyny udzielania pomocy ............................................................... 11

V. Ustawowy katalog świadczeń i usług pomocy społecznej .................... 13 1. Zasiłek stały ........................................................................................... 14 2. Zasiłek okresowy ................................................................................... 15 3. Zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy ........................................... 15 4. Opłacenie składki na ubezpieczenie zdrowotne .................................... 16 5. Dożywianie .............................................................................................17 6. Usługi opiekuńcze ................................................................................. 21 7. Usługi specjalistyczne świadczone w Środowiskowym Domu Samopomocy............................................... 25 8. Kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności ....................................................................... 26 9. Wypłacanie wynagrodzenia dla opiekunów prawnych dla osób całkowicie ubezwłasnowolnionych ........................................ 29

VI. Środowiskowe wsparcie socjalne ........................................................... 29 1. Wymiar pracy socjalnej ......................................................................... 32 2. Kontrakt socjalny jako narzędzie pracy socjalnej oraz realizacji aktywnej integracji społecznej ...................................... 32 3. Program wychodzenia z bezdomności .................................................. 33 4. Specjalistyczne poradnictwo – Obywatelska Pomoc Prawna ............... 36 5. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie ................................................. 37 6. Interdyscyplinarna pomoc dla osób doświadczających przemocy w rodzinie ................................ 42 7. Wspieranie rodziny – interdyscyplinarność działań ............................. 48

VII. Innowacyjne działania poprzez realizację projektów i programów ...................................... 57

1. Realizacja działań pomocowych ........................................................... 57

4

2. Centrum Aktywności Lokalnej w gminie Śrem .................................... 93

VIII. Realizacja zadań z zakresu świadczeń rodzinnych, funduszu alimentacyjnego i postępowania wobec dłużników alimentacyjnych oraz dodatków mieszkaniowych ...................................................... 100

1. Świadczenia rodzinne .......................................................................... 100 2. Fundusz alimentacyjny ........................................................................ 103 3. Dodatki mieszkaniowe ........................................................................ 107

IX. Organizacja i realizacja zadań Ośrodka Pomocy Społecznej ................................................................ 109

1. Zatrudnienie ......................................................................................... 109 2. Obsługa organizacyjna jednostki ........................................................ 110 3. Kwalifikacje i wykształcenie .............................................................. 116 4. Szkolenia ............................................................................................. 116

X. Decyzje administracyjne oraz inne formy rozstrzygnięć i procedur ........................................... 117

XI. Rekomendacje w 2014 roku ...................................................................119

5

I. Wprowadzenie

Wypracowanie i wdrożenie na poziomie gminy Śrem pewnych standardów dotyczy różnych sfer życia społecznego, w tym usług w dziedzinie pomocy społecznej. Ważna jest też w przypadku otwartość i elastyczność w poszukiwaniu kompromisowych rozstrzygnięć dla rozwijania poczucia wspólnoty oraz współodpowiedzialności.

Ważne jest stałe podnoszenie standardu usług świadczonych na rzecz lokalnej społeczności, w tym na rzecz osób marginalizowanych w różnych wymiarach życia społecznego oraz wzajemna współpraca instytucji i organizacji, która posłuży do udoskonalenia i podniesienia skuteczności dotychczas stosowanych rozwiązań w reintegracji społecznej i zawodowej osób i grup wykluczonych społecznie.

Wspólne działanie partnerów ma wymiar bardzo praktyczny: pełniej, lepiej i efektywniej zaspakajane są potrzeby mieszkańców lokalnej społeczności. Innowacyjność partnerstwa polega na tym, że Ośrodek Pomocy Społecznej nie koncentruje się na jednym obszarze działania, w tym przypadku pomocy społecznej, ale patrzy na społeczność całościowo i odpowiada na potrzeby występujące w środowisku lokalnym. Dokumenty programowe: 1) Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych

w Gminie Śrem na lata 2008 – 2015 CEL GŁÓWNY 1: Wsparcie rodzin w kryzysie, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży CEL GŁÓWNY 2: Poprawa systemu wsparcia dla dzieci i młodzieży CEL GŁÓWNY 3: Poprawa, jako ści życia osób starszych i niepełnosprawnych CEL GŁÓWNY 4: Zwi ększenie aktywności społecznej mieszkańców gminy 2) Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych

na lata 2012 – 2013 3) Strategia Rozwoju Kraju 2020 4) Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego zrównoważonego

rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu

6

5) Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego – rozwijanie kapitału ludzkiego poprzez wydobywanie potencjałów osób, tak aby mogły one w pełni uczestniczyć w życiu społecznym, politycznym i ekonomicznym na wszystkich etapach życia.

6) Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu

Społecznemu 2020 – walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym musi się opierać na wzroście gospodarczym i zatrudnieniu oraz na nowoczesnej i skutecznej ochronie socjalnej. Interwencja innowacyjnej ochrony socjalnej musi być połączona z szerokim zestawem polityk społecznych, łącznie z ukierunkowaną edukacją, pomocą społeczną, mieszkalnictwem, zdrowiem, godzeniem życia prywatnego i zawodowego oraz polityk rodzinnych.

Powyższe dokumenty strategiczne wyznaczają kierunki rozwoju usług

społecznych niezbędnych do zaspokojenia potrzeb grup docelowych i na rzecz całej społeczności lokalnej. II. Akty prawne reguluj ące funkcjonowanie jednostki

Celem działalności Ośrodka jest organizowanie i wykonywanie zadań z zakresu pomocy społecznej na terenie gminy Śrem, w szczególności poprzez doprowadzenie do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin korzystających z pomocy oraz zintegrowanie ich ze środowiskiem, jak również wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb. Wśród zadań pomocy społecznej wymienić należy przyznawanie i wypłacanie świadczeń, prowadzenie pracy socjalnej, rozwój i prowadzenie niezbędnej infrastruktury socjalnej, rozwijanie nowych form pomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Ośrodek prowadzi działania na podstawie przepisów prawa, a w szczególności: 1) ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym

(Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.); 2) ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o pracownikach samorządowych

(Dz. U. z 2008 r., Nr 223, poz. 1458); 3) ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych

(Dz. U. z 2013 r., poz. 885 z późn. zm.); 4) ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r.,

poz. 182 z późn.zm); 5) ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

(Dz. U z 2005 r., Nr 180, poz. 1493, z późn. zm.);

7

6) ustawy z dnia 29 grudnia 2005 roku o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz. U. z 2005 r., Nr 267, poz. 2259 z późn. zm.);

7) ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r., poz.1456)

8) ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2012, poz. 1228.);

9) ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o dodatkach mieszkaniowych ((Dz. U. z 2013 r., poz. 966 z późn. zm.);.);

10) ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 roku, Nr 234, poz. 1536 z późn. zm.);

11) ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 r., Nr 231, poz. 1375);

12) ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2012 r., poz. 1356 z poźn.zm)

13) ustawy z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. z 2011 r., Nr 43, poz. 225, Nr 205, poz. 1211);

14) ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (.Dz.U. z 2012 r., poz. 124);

15) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.);

16) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r, poz. 674.);

17) ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013r, poz. 907z późn. zm);

18) ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 135 z późn.zm.);

19) ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 roku o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. z 2006 r., Nr 94, poz. 651 z późn. zm.).

8

III. Struktura wydatków w odniesieniu do realizowanych zadań statutowych

Na realizację zadań w roku 2013 wydatkowano ogółem 19.589.561,27zł.

Wykres. Wydatki w ramach planu finansowego w latach 2011 – 2013

Analiza danych wskazuje zwiększenie wydatków w ramach planu

finansowego w roku 2013 w stosunku do roku 2012 o kwotę 1.138.85,00zł, co stanowi 6,1%.

17 982 445

12 335 312

4 726 660

871 027

18 451 176

12 183 540

5 105 131

1 162 505

19 589 561

12 956 956

5 276 979

1 355 627

0

2 000 000

4 000 000

6 000 000

8 000 000

10 000 000

12 000 000

14 000 000

16 000 000

18 000 000

20 000 000

2011 r. 2012 r. 2013

Ogółem Budżet - wykonanie Budżet Wojewody Budżet Gminy Inne źródła finansowania

9

Tabela. Wydatki w ramach planu finansowego w latach 2012 - 2013

Obszar działań Kwota

wydatków w 2012r. w zł

Kwota wydatków w 2013r.

w zł

Zadania zlecone gminie 10.218.894,17 10.551.439,00

Zadania własne gminy 4.597.305,39 5.075.221,00

Obsługa zadań 2.510.404,16 2.648.564,71

Programy z zakresu aktywnej integracji i wsparcia środowiskowego

1.124.572,27

1.314.336,56

Razem 18.451.175,99 19.589.561,27

Opracowanie własne na podstawie danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie Koszty funkcjonowania Ośrodka Pomocy Społecznej kształtują się na poziomie 13,5% całkowitych wydatków 2013r. Koszty utrzymania Ośrodka wyniosły: − z budżetu Wojewody kwotę 532.314,00zł, − z budżetu Gminy 2.116.250,71zł.

Corocznie dofinansowanie do kosztów utrzymania Ośrodka z budżetu Wojewody zmniejsza się, w roku 2013 wyniosło o 1,4% mniej w stosunku do 2012 roku. Powoduje to konieczność większego dofinansowania kosztów z budżetu Gminy, w 2013 roku zanotowano wzrost o 7,4% w stosunku do 2012 roku. W ramach wydatków z budżetu Gminy finansuje się corocznie część kosztów obsługi świadczeń rodzinnych, w roku 2012 wydatkowano 79.807,00zł, koszty sfinansowane z budżetu państwa w 2012r. wyniosły 290.460,00zł. W roku 2013 z budżetu państwa koszty w wysokości 3% otrzymanej dotacji na świadczenia rodzinne, fundusz alimentacyjny i składki na ubezpieczenia społeczne wyniosły 285.185,40zł, natomiast z budżetu Gminy sfinansowano kwot− 81.686,60zł.

W Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie zatrudnionych jest 65 pracowników, średnie wynagrodzenie brutto w poszczególnych Działach, Sekcjach i Zespołach kształtuje się w przedziale od 2.990zł do 3.665zł.

W 2013 roku wynagrodzenia finansowane były ze środków gminy, budżetu wojewody, dofinansowania pozyskanego w ramach umów z MPiPS oraz EFS.

Ośrodek Pomocy Społecznej realizował w ramach planu finansowego zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej oraz innych ustaw.

10

IV. Realizacja zadań z zakresu pomocy i integracji społecznej

Do zadań z zakresu pomocy społecznej realizowanych przez Ośrodek należy w szczególności: 1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów

społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka;

2) sporządzanie oceny zasobów pomocy społecznej w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej;

3) prowadzenie pracy socjalnej; 4) ustalanie uprawnień, przyznawanie i wypłacanie świadczeń przewidzianych

ustawą; 5) współpraca z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem

katolickim i innymi Kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi;

6) podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej, wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym współtworzenie i realizacja programów osłonowych;

7) realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób i rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia;

8) rozwój nowych form i usług pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb;

9) sporządzanie sprawozdawczości w zakresie realizowanych zadań oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego. Do zadań Ośrodka, realizowanych z zakresu innych ustaw należy

w szczególności: 1) prowadzenie postępowań i wydawanie decyzji administracyjnych

w sprawach zabezpieczenia społecznego: świadczeń rodzinnych, dodatków mieszkaniowych, świadczeń alimentacyjnych, prowadzenie postępowań wobec dłużników alimentacyjnych;

2) opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie;

3) prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz zapewnienie wsparcia i pomocy osobom i rodzinom dotkniętym przemocą;

4) zapewnienie obsługi organizacyjno – technicznej zespołu interdyscyplinarnego;

11

5) rozwój systemu wsparcia i opieki nad dzieckiem oraz zapewnienie wsparcia rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo–wychowawczych poprzez pracę z rodziną, pomoc w opiece i wychowaniu dziecka oraz przeciwdziałanie marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;

6) prowadzenie postępowań w sprawach z zakresu wspierania rodziny; 7) realizacja zadań wynikających z programów z zakresu wspierania rodziny; 8) współfinansowanie pobytu dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej; 9) współpraca i współdziałanie z organami administracji rządowej,

samorządowej, organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem katolickim i innymi Kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi w zakresie realizowania zadań.

1. Odbiorcy świadczeń pomocy społecznej

Tabela. Wsparcie mieszkańców gminy w formie finansowej i rzeczowej

Rok

Liczba mieszkańców gminy Śrem

Liczba środowisk objętych pomocą

Liczba osób w środowiskach objętych pomocą

Udział świadczeniobiorców

w liczbie ludności/%

2011 42.798 962 2.437 5,7%

2012 43.061 1.022 2.571 6,0%

2013 41.258 989 2.500 6,1%

Opracowanie własne na podstawie SI POMOST i danych z Pionu Spraw Obywatelskich Urzędu Miejskiego w Śremie, Urząd Stanu Cywilnego, Zespół Ewidencji Ludności

W 2013 roku wsparciem objęto 2.500 osób w 989 środowiskach rodzinnych. Z analizy wynika, że 6,1% ogółu mieszkańców gminy zostało objętych pomocą. Należy zwrócić uwagę, że wskaźnik ten nieznacznie wzrósł w porównaniu z rokiem 2011 i 2012 głównie dlatego, że nastąpiło podwyższenie kryterium dochodowego uprawniającego do wsparcia. W ciągu ostatnich występuje podobna tendencja wzrostu liczby środowisk korzystających z pomocy społecznej.

2. Przyczyny udzielenia pomocy Zgodnie z zapisami ustawy o pomocy społecznej prawo do świadczeń pieniężnych przysługuje osobom i rodzinom, które spełniają warunek kryterium dochodowego, a jednocześnie obarczone są dodatkową przyczyną uniemożliwiającą lub znacznie ograniczającą możliwość samodzielnego rozwiązania swojej trudnej sytuacji życiowej.

Do przyczyn tych możemy zaliczyć przyczyny ekonomiczne (ubóstwo, bezrobocie). Przyczyny ekonomiczne są to najsilniej ze sobą skorelowane przyczyny co oznacza, że osoby żyjące w ubóstwie są często osobami

12

bezrobotnymi. Kolejna grupa przyczyn to przyczyny zdrowotne (długotrwała lub ciężka choroba, niepełnosprawność). W grupie przyczyn rodzinnych występuje bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych. Wśród przyczyn społecznych korzystania ze świadczeń można wskazać alkoholizm. Kolejnym ważnym problemem rodzinnym, który jest równocześnie przyczyną przyznawania pomocy jest przemoc w rodzinie. Skala udzielenia pomocy z powodu tej przyczyny jest niewielka.

Tabela. Powody trudnej sytuacji życiowej klientów w latach 2011 – 2013

Liczba rodzin Powody trudnej sytuacji życiowej klientów 2011 2012 2013

1. Ubóstwo 443 457 498

2. Niepełnosprawność 404 450 486

3. Bezrobocie 386 403 395

4. Długotrwała lub ciężka choroba 311 333 367

5. Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego

183 145 168

6. Alkoholizm 201 157 132

7. Przemoc 58 46 75

Opracowanie własne na podstawie SI POMOST

Z przedstawionych powyżej danych wynika, że do najpoważniejszych przyczyn korzystania ze świadczeń pomocy społecznej finansowych i w naturze w roku 2013 występują podobne tendencje. Obserwowany spadek zjawisk mających charakter dysfunkcji społecznych, określanych jako: bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, alkoholizm pod warunkiem, charakteru trwałego możemy określić jako pozytywne zjawisko. Przedstawione powyżej dane skłaniają do wniosku, że u zasiłkobiorców, dominują cztery podstawowe powody trudności życiowych, które skutkują koniecznością objęcia pomocą społeczną mieszkańców gminy Śrem: ubóstwo, niepełnosprawność, bezrobocie, długotrwała lub ciężka choroba. Należy podkreślić, że wszystkie wymienione dysfunkcje mają negatywny wpływ nie tylko na rodziny, które zostały nimi dotknięte. Mają one także wymiar ogólnospołeczny, powodujący konieczność wyasygnowania środków na wsparcie materialne i w naturze oraz potrzebę stałego angażowania wysiłków społecznych skierowanych na minimalizację skutków tych dysfunkcji, widocznych we wszystkich sferach życia społecznego: edukacji, ochronie zdrowia, aktywizacji zawodowej, rozwoju i integracji społecznej.

13

V. Ustawowy katalog świadczeń i usług pomocy społecznej W 2013 roku obowiązywały następujące kryteria dochodowe uprawniające do korzystania ze wsparcia na podstawie ustawy o pomocy społecznej: - 542 zł – dla osoby samotnej - 456 zł – dla osoby w rodzinie Ośrodek Pomocy Społecznej realizował zadania własne i zlecone gminie zapisane w ustawie o pomocy społecznej i aktach wykonawczych do ustawy.

Do zadań własnych realizowanych przez tutejszy Ośrodek należy:

1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka;

2) sporządzanie oceny w zakresie pomocy społecznej; 3) udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania

osobom tego pozbawionym; 4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych; 5) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych; 6) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków

powstałych w wyniku zdarzenia losowego; 7) praca socjalna; 8) organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym

specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

9) dożywianie dzieci; 10) sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym; 11) kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt

mieszkańca gminy w tym domu; 12) pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia

po zwolnieniu z zakładu karnego; 13) sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu

wojewodzie, również w formie dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego;

14) utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników;

15) przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych; 16) opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne, określonych w przepisach

świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

14

Do zadań własnych gminy realizowanych przez tutejszy Ośrodek należy: 1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych; 2) kierowanie do domów pomocy społecznej i ośrodków wsparcia osób

wymagających opieki; 3) podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających

z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych;

4) współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach.

Do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych

przez gminę należy: 1) organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych

w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi; 2) wypłacanie wynagrodzenia za sprawowanie opieki. 1. Zasiłek stały

Zasiłek stały przyznawany jest pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej lub pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli: - dochód osoby samotnie gospodarującej jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej tj. 542,00 zł, - dochód osoby pozostającej w rodzinie, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie tj. 456,00 zł. Pełna wysokość zasiłku stałego dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 529,00zł, a dla osoby w rodzinie 456,00zł. Tabela. Realizacja zasiłku stałego w latach 2011 – 2013

Rok

Liczba osób, którym

wypłacono zasiłek

Roczna liczba świadczeń

Średnia miesięczna

liczba świadczeń

Łączna kwota przyznanych

zasiłków

Średnia wartość

świadczenia

2011 120 1.198 100 383.776,00zł 320,34zł

2012 131 1.246 104 413.435,00zł 331,80zł

2013 143 1.386 116 515 000,00zł 371,57zł

Opracowanie własne na podstawie SI POMOST Występuje tendencja wzrostowa liczby osób pobierających zasiłek stały i ogólnej wartości świadczeń.

15

Liczba osób, którym w 2013 r. przyznano zasiłek stały stanowi 7,7 % osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej. 2. Zasiłek okresowy

Zasiłek okresowy z pomocy społecznej przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. Zasiłek okresowy może być przyznany osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej czyli 542,00 zł, lub rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny kryterium dla osoby w rodzinie 456,00 zł. Przewagę osób korzystających z zasiłku okresowego stanowią osoby bezrobotne – 70,4 % wszystkich osób korzystających z tego świadczenia. Tabela. Realizacja zasiłku okresowego w latach 2011 – 2013

Rok Liczba osób,

którym wypłacono zasiłek

Liczba świadczeń Łączna kwota przyznanych

zasiłków

Środki pochodzące z budżetu Wojewody

2011 375 2.203 434.086,00zł 407.000,00zł

2012 401 2.085 453.863,00zł 424.000,00zł

2013 461 2.867 826.211,00zł 804.893,00zł


Analiza pozwala stwierdzić zauważalny wzrost liczby świadczeniobiorców i liczby świadczeń. Rośnie też przeciętna wartość tego świadczenia. Średnia wysokość zasiłku na osobę w 2013r. wyniosła 288,18zł a w roku 2012 stanowiła kwotę 217,68zł. W 2013 r. liczba osób korzystających z zasiłku okresowego w stosunku do liczby osób korzystających z tegoż zasiłku w roku 2011 r. była wyższa o 18,6%, liczba świadczeń zwiększyła się o 23,1%, a ogólna kwota świadczeń była wyższa o 47,4% z czego z budżetu Wojewody było więcej o 49,4%, natomiast w stosunku do roku 2012 r. liczba osób korzystających z zasiłku okresowego była wyższa o 13%, liczba świadczeń była wyższa o 27,2%, a ogólna kwota świadczeń wzrosła o 45% . 3. Zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy

Zasiłek celowy jest przyznawany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej - w szczególności na zakup żywności, leków, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobne remonty i naprawy w mieszkaniu, a także pokrycie kosztów pogrzebu. Zasiłek celowy może być także przyznany osobie albo rodzinie, która poniosła straty w wyniku zdarzenia losowego a w 2013r. przyznano jeden taki zasiłek.

16

Zasiłki celowe przyznano 326 osobom, w tym liczba osób w rodzinach 779, a w stosunku do liczby osób korzystających z tegoż zasiłku w roku 2012 zwiększyła się o 8,9%. Ogólna kwota świadczeń zasiłków celowych wynosiła 134.112zł. W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi. W 2013r. specjalny zasiłek celowy przyznano 132 osobom w ilości 639 świadczeń, w tym liczba osób w rodzinach 376, na łączną kwotę – 120.222zł. Przyznano 227 osobom zasiłki celowe na zakup opału na łączną kwotę 47.996zł. Tendencje w przyznawaniu poszczególnych rodzajów zasiłków celowych są podobne na przestrzeni ostatnich lat. 4. Opłacenie składki na ubezpieczenie zdrowotne

Składka na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% od kwoty zasiłku stałego przysługuje osobie pobierającej zasiłek stały z pomocy społecznej niepodlegającej obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu oraz osobie bezdomnej objętej indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności. Tabela. Realizacja składki na ubezpieczenie zdrowotne w latach 2011 – 2013

Rok

Liczba osób, którym

opłacono składkę

Roczna liczba

świadczeń

Średnia miesięczna

liczba świadczeń

Łączna kwota

opłaconych składek

Średnia wartość

świadczenia

2011 127 1.150 96 35.414,00zł 30,79zł

2012 134 1.223 102 38.189,00zł 31,22zł

2013 137 1.275 106 45.000,00zł 35,29zł


Z przedstawionych danych wynika, że liczba osób korzystających z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne od kilku lat przejawia tendencję wzrastającą i tak w 2013 r. w stosunku do 2012 r. wzrosła o 2,2 %. Liczba osób, którym w 2013 r. przyznano składkę na ubezpieczenie zdrowotne stanowi 7,3 % osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie osobom, które w 2013 r. nie posiadały tytułu na podstawie, którego mogłyby uzyskać uprawnienia do ubezpieczenia zdrowotnego przyznał prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Do tych świadczeń mają prawo inne niż ubezpieczeni, osoby posiadające obywatelstwo polskie i posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, które spełniają kryterium dochodowe

17

z ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z art. 54 ust. 8 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowych ze środków publicznych prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przysługuje od dnia określonego w decyzji przez okres 90 dni od tego dnia. W roku 2011 przyznano 15 osobom prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w 2012r. 21 osobom a w 2013 roku 33 osobom. 5. Dożywianie

Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie w 2013 r. realizował dalsze wsparcie mieszkańców gminy Śrem w ramach programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”. Celem Programu było wsparcie gmin w wypełnianiu zadań własnych o charakterze obowiązkowym w zakresie dożywiania dzieci oraz zapewnienia posiłku osobom potrzebującym. Program jest finansowany ze środków budżetu państwa oraz ze środków budżetu gminy. W ramach programu realizowane są działania dotyczące w szczególności: - zapewnienia pomocy w zakresie dożywiania dzieciom do 7 roku życia, - uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej, - osobom i rodzinom znajdującym się w szczególnie trudnych sytuacjach, w szczególności osobom samotnym, w podeszłym wieku, chorym lub niepełnosprawnym. Pomoc może być udzielana w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności, świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych. Koordynatorem Programu w Gminie Śrem jest Burmistrz. Gmina realizuje Program przy pomocy Ośrodka Pomocy Społecznej, w jednostkach organizacyjnych gminy, placówkach i instytucjach, które posiadają bazę żywieniową lub odpowiednie warunki do wydawania produktów żywnościowych. Program ten skierowany jest do osób i rodzin, których dochód nie przekracza 150% kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej. W 2013r. kryterium to wynosiło: − 813,00 zł netto – dla osoby samotnie gospodarującej; − 684,00 zł netto – na osobę w rodzinie. W dniu 11 lutego 2010 roku Rada Miejska w Śremie podjęła uchwałę Nr 384/XLV/10 w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego w zakresie dożywiania. Kryterium zostało zwiększone do 200% określonego w ustawie o pomocy społecznej (2013 r.): • 1 082 zł netto – dla osoby samotnie gospodarującej; • 912 zł netto – dla rodziny.

18

Formy realizacji zadania: • posiłki: w zależności od typu placówki pomoc w zakresie dożywiania

realizowana jest przede wszystkim w trzech podstawowych formach tj. jedno danie gorące, obiad dwudaniowy oraz całodzienne wyżywienie. Pomocą w formie posiłków objęto 1.200 osób, w tym 608 dzieci w 26 placówkach na terenie miasta i gminy Śrem. Gorący posiłek dla osób dorosłych wydawany jest zgodnie z zawartymi umowami w pięciu dogodnych punktach na terenie Śremu. Ponadto udzielono pomocy w formie posiłku z prowiantem dla 54 osób bezdomnych, pozbawionych środków finansowych. Łączna kwota dożywiania osób bezdomnych wyniosła 73 136,10 zł. Dodatkowo w okresie letnim podczas zorganizowanego wypoczynku letniego zapewniono posiłki dla dzieci oraz zapewniono dożywianie dla osób starszych i niepełnosprawnych w ramach projektu „Akademia pełni życia”. W 2013 roku kontynuowano realizację pomocy w formie posiłku bez konieczności przeprowadzania wywiadu środowiskowego i wydawania decyzji administracyjnej a takim wsparciem objęto wsparciem 49 uczniów;

• zasiłki i świadczenia rzeczowe: z tej pomocy skorzystało 78 rodzin a 468 dzieci w wieku od pierwszego roku życia do ukończenia szkoły gimnazjalnej otrzymało paczki żywnościowe z okazji Świąt Bożego Narodzenia.

W 2013 roku pomocą w formie dożywiania objęto 3,9 % ogólnej liczby mieszkańców gminy Śrem. Realizacja Programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w latach 2006 – 2013 Gmina Śrem realizowała w latach 2006 - 2013 program wieloletni „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” zabezpieczając przeważnie ponad 40% udział kosztów własnych w realizacji Programu. Realizacja zadań w ramach programu prowadzona była przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie przy aktywnym współudziale placówek oświatowych, organizacji pozarządowych i podmiotów odpowiedzialnych za właściwe i racjonalne nawyki żywieniowe wśród dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych. Z chwilą podjęcia realizacji zadań Programu był on prowadzony zgodnie z przepisami ustawy i wytycznymi Wydziału Polityki Społecznej w formie zabezpieczenia osobom uprawnionym gorącego posiłku.

Tabela. Realizacja Programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w latach 2006 – 2013

Wyszczególnienie

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Liczba świadczeniobiorców

w tym – dzieci i młodzież

w tym – korzystający z posiłku

z tego – dzieci i młodzież

korzystający z posiłku

2 277

1 219

1 723

915

2 539

1 450

1 622

857

2 178

1042

1 378

804

2 135

929

1 489

731

2 101

879

1 445

700

1 998

829

1 485

679

1 908

807

1 498

668

1 680

797

1 249

657

Liczba świadczeń -

– posiłki dla dzieci i młodzieży

– posiłki dla dorosłych

174 548

138 838

150 262

151 424

115 357

94 624

94 786

95 146

87 878

108 161

82 402

112 826

70 369

89 961

72 687

77 809

Wartość świadczeń –/ w tys. zł

w tym – środki gminy

w tym – posiłki

w tym – posiłki dla dzieci

i młodzieży

w tym – świadczenia rzeczowe

1 606 957

657 175

1 242 562

662 233

364 155

1 603 195

642 555

1 131 195

566 398

452 630

1 603 738

653 738

993 260

507 060

609 720

1 723 088

683 458

1 155 077

600 587

549 367

1 760 931

725 374

1 428 529

574 583

319 769

1 361 810

292 371

1 109 017

473 307

239 673

988 840

400 000

888 337

379 319

100 503

940 294

390 694

889 651

409 633

50 643


20

Tabela. Liczba punktów żywienia, placówek prowadzących dożywianie, średni koszt posiłku oraz koszt doposażenia punktów żywienia w ramach realizacji Programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w latach 2006 – 2013

Wyszczególnienie

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Liczba punktów żywienia 30 28

28 28 25 28 24 26

Liczba placówek oświatowych

prowadzących dożywianie

w tym – szkoły

17 12

17

12

19

12

20

12

22

13

25

13

22

13

22

11

Koszt doposażenia punktu

żywienia/ w tys. zł

0 10 640 0 14 444 12 633 13 120 0 0

Średni koszt posiłku/zł 4 3,8 4,7 6,0 7,3 5,7 5,5 5,9


Gmina Śrem realizuje zadania określone w ustawie o pomocy społecznej i strategiczne cele programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w zakresie ograniczenia zjawiska niedożywienia dzieci i młodzieży z rodzin o niskich dochodach i znajdujących się w trudnej sytuacji oraz osób dorosłych, w szczególności osób samotnych, w podeszłym wieku, chorych lub osób niepełnosprawnych. Realizacja zadań programu pozwala na skuteczne udzielenie pomocy w zapewnieniu gorącego posiłku. Zadanie w szczególnie uzasadnionych przypadkach jest także realizowane w formie świadczenia rzeczowego tj. w bonów uprawniających do zakupu produktów żywnościowych. Środki dotacji z budżetu państwa na realizację Programu w sposób istotny odciążają budżet gminy Śrem w wydatkach na dożywianie.

Wydatki na świadczenia w ramach programu wieloletniego były istotną częścią systemu finansowania zadań z zakresu pomocy społecznej, gdyż stanowiły średnio od 27,5% do 29% wydatków na świadczenia ogółem. Obecnie gmina Śrem podejmując zadania Programu posiada bazę żywieniową ułatwiającą udzielenie pomocy w formie gorącego posiłku, co jest szczególnie istotne dla dożywiania dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Gmina przywiązuje właściwą wagę do organizacji i jakości żywienia w palcówkach oświatowych. Uczniowie otrzymują gorące posiłki, które spełniają normy Instytutu Żywności i Żywienia. Realizacja tego zadania jest kontrolowana a podmioty realizujące dożywianie opracowały i wdrożyły system HACCP. Gmin Śrem podejmuje skuteczne działania zmierzające do zapewnienia gorącego posiłku dzieciom i uczniom również w okresie przerw od nauki w okresie ferii i wakacji. Zapewnione są odpowiednie warunki lokalowe, w szczególności miejsca siedzące przy stolikach oraz zapewniono ochronę danych osobowych przy wydawaniu posiłków. Jadłospisy zawierają informacje o gramaturze poszczególnych składników posiłku i są zatwierdzane przez dietetyka. Istnieje infrastruktura umożliwiająca dożywianie osób dorosłych. Działania podjęte w programie przez Gminę Śrem przyczyniają się do propagowania zdrowego stylu życia i poprawy stanu zdrowia dzieci i młodzieży. 6. Usługi opiekuńcze

Zróżnicowaną grupę świadczeń niepieniężnych tworzą usługi opiekuńcze. Ich różnorodność związana jest przede wszystkim z koniecznością dostosowania do indywidualnych potrzeb świadczeniobiorcy, na tej podstawie można wyróżnić usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze. W dalszej kolejności można wyróżnić usługi kierowane do osób samotnych i osób w rodzinie. Z punktu widzenia zadań administracji publicznej można wyróżnić usługi opiekuńcze realizowane przez gminę w ramach obowiązkowych zadań własnych oraz zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Usługi opiekuńcze w gminie Śrem kierowane są przede wszystkim do osób samotnych. Niniejsze świadczenie mogą również otrzymać osoby mające rodziny, niemniej w tych przypadkach należy odwołać się do zasady pomocniczości, zwracając uwagę na obowiązki opiekuńcze wynikające z więzi rodzinnych. Osobie wymagającej opieki można przyznać usługi opiekuńcze dopiero wówczas, gdy opieki nie mogą jej zapewnić najbliżsi członkowie rodziny, obowiązki te ciążą również na małżonku, rodzicach, dziadkach, dzieciach, wnukach, pomimo że nie zamieszkują oni wspólnie z taką osobą. Usługi opiekuńcze obejmują: pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę, higienę, pielęgnację i zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Usługi specjalistyczne są dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności.

22

Polegają one na uczeniu i rozwijaniu umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia przez: kształtowanie umiejętności zaspokajania potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania; motywowanie do aktywności, leczenia i rehabilitacji, interwencję i pomoc w życiu w rodzinie (ułatwianie dostępu do edukacji, doradztwo, kształtowanie pozytywnych relacji z osobami bliskimi, współpraca z rodziną); pomoc w załatwianiu spraw urzędowych (uzyskiwanie świadczeń, wypełnianie dokumentów); wsparcie w uzyskaniu zatrudnienia (poszukiwanie informacji o pracy, pomoc w kompletowaniu dokumentów potrzebnych do zatrudnienia, pomoc w przygotowaniu się do rozmowy z pracodawcą, wspieranie w rozwiązywaniu problemów psychicznych wynikających z braku pracy); pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi (nauka planowania budżetu, pomoc w uzyskaniu ulg w opłatach). Ponadto specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą przyjmować postać rehabilitacji i pielęgnacji wspierającej proces leczenia (pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych, wykupieniu leków, dotarciu do placówek służby zdrowia). Omawiane usługi dotyczą również udzielania pomocy mieszkaniowej (pomoc w uzyskaniu mieszkania, w wykonywaniu drobnych remontów) oraz zapewnienia dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych. W Gminie Śrem usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania realizowane są przez wyłoniony w 2012 r. w drodze otwartego konkursu Polski Komitet Pomocy Społecznej Stowarzyszenie Charytatywne Wielkopolskiego Zarządu Wojewódzkiego w Poznaniu w oparciu o dwie umowy o powierzenie realizacji zadania publicznego: - świadczenie w okresie od 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych dla mieszkańców z terenu gminy Śrem - świadczenie w okresie od 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi dla mieszkańców z terenu gminy Śrem. Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, w tym dla osób z zaburzeniami psychicznymi w miejscu zamieszkania przyznawane są na podstawie decyzji administracyjnej określającej: miejsce i okres świadczenia usług, zakres usług, liczbę godzin usług oraz wysokość i termin wnoszenia odpłatności. Powyższe usługi są świadczone przez 7 dni w tygodniu. Zakres przyznawanych usług dostosowany jest do indywidualnych potrzeb zdiagnozowanych na poziomie biologicznym, psychicznym i społecznym oraz potrzeb zgłaszanych przez osobę ( rodzinę) objętą pomocą. Specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone są przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym tj.: fizjoterapeutę, pielęgniarkę, pedagoga, których celem jest utrzymanie samodzielności, usprawnienie

23

i poprawa kondycji psychofizycznej oraz nabycie umiejętności niezbędnych do samodzielnej egzystencji. W celu zapewnienia wysokich standardów usług opiekuńczych, dostosowanych do potrzeb i oczekiwań klientów Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie utworzył Zespół ds. usług opiekuńczych oraz zmodyfikował procedury organizowania i świadczenia usług opiekuńczych. Procedura przyznawania usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych w tym dla osób z zaburzeniami psychicznymi obejmuje w szczególności: skompletowanie przez specjalistę pracy socjalnej ds. usług w szczególności dokumentów: - zaświadczenia lekarskiego, wydanego przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej stwierdzające, iż osoba wymaga usług opiekuńczych, w przypadku specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi zaświadczenia lekarza psychiatry, - kserokopie orzeczenia o niepełnosprawności – jeżeli dotyczy, - w przypadku osób ubiegających się o specjalistyczne usługi opiekuńcze, świadczone przez pielęgniarkę, fizjoterapeutę lub specjalistę w zakresie rehabilitacji konieczne jest dostarczenie zaświadczenia lekarza o konieczności świadczenia usług w zakresie rehabilitacji fizycznej lub opieki pielęgniarskiej. Po zgromadzeniu wymaganych dokumentów i przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania osoby zainteresowanej, pracownik dokonuje oceny diagnozy sytuacji zdrowotnej, życiowej oraz ocenia zasadność przyznania usług opiekuńczych. Na podstawie oceny – diagnozy ustalany jest „Indywidualny Zakres Usług Opiekuńczych”, który jest opracowany z udziałem osoby, członka rodziny wspólnie zamieszkałego. W przypadku osób z zaburzeniami psychicznymi przy ustaleniu „Indywidualnego Zakresu Usług Opiekuńczego” konieczna jest współpraca ze specjalistami: psychiatrą i psychologiem. W celu opracowania zakresu usług może być powołany Zespół ds. osób z zaburzeniami psychicznymi. W skład zespołu wchodzi: pracownik socjalny, opiekunka świadcząca usługi, psycholog. W 2013 r., ogólny koszt środków przeznaczonych na realizację zadania wyniósł: 812.306,41zł. Koszt gminy to: 251.384,40 zł, co stanowi: 20.724 godzin. Z usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych skorzystało 76 osób, w tym 48 osób samotnych co stanowi 63,2% osób korzystających z tych usług. Usługi opiekuńcze w cenie 11,70 zł z 1 godzinę świadczone były przez: - opiekunkę - 58 osobom - asystenta osoby niepełnosprawnej - 9 osobom.

24

Specjalistyczne usługi opiekuńcze w cenie za 1 godzinę 21,30 zł świadczone przez: - fizjoterapeutę - 17 osobom - pielęgniarkę - 2 osobom. Koszt wydatków z budżetu Wojewody to: 560.922,01zł, co stanowi: 33.524 godzin. Ze specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi skorzystało 89 osób, w tym 44 osoby samotne co stanowi 49,4% osób korzystających z tych usług. Usługi te w cenie 16,50 zł za 1 godzinę świadczone były przez: - opiekunkę specjalistyczną- 48 osobom - asystenta osoby niepełnosprawnej- 35 osobom. Specjalistyczne usługi opiekuńcze w cenie za 1 godzinę 21,30 zł świadczone przez: - fizjoterapeutę - 17 osobom - pielęgniarkę - 1 osobie - psychologa - 2 osobom. Zespół ds. osób z zaburzeniami psychicznymi został powołany w 2 przypadkach. Jak wynika z analizy danych liczba osób korzystających z usług opiekuńczych przez ostatnie dwa lata utrzymywała się na podobnym poziomie. Wśród osób korzystających z usług przeważają osoby samotne, które nie mogą liczyć na wsparcie rodziny. Zasady dotyczące odpłatność za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze uregulowane są uchwałą Nr 253/XXXV/05 Rady Miasta w Śremie z dnia 25 lutego 2005 roku w sprawie określenia szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczególnych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania. Odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze uregulowana jest w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 roku w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005 roku, Nr 189, poz.1598 z późn. zm.). Odpłatność osób korzystających z usług wniosła w 2013 roku: - 32.078,26 zł za usługi opiekuńcze; - 45.035,15 zł za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

25

Wzorem lat ubiegłych w 2013 r. zostało przeprowadzone badanie stopnia zadowolenia i jakości usług wśród osób korzystających w pomocy w formie usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych w tym dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Z przeprowadzonych badań został sporządzony raport, z którego wynika, że zdecydowana większość osób korzystających z usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi ocenia bardzo dobrze lub dobrze jakość świadczonych usług. Z usług korzystają najczęściej osoby obłożnie chore, po przebytych udarach lub wylewach, które są całkowicie zależne i nie są w stanie wykonywać żadnej czynności samodzielnie. Cechy osobowościowe opiekunek świadczących usługi oceniane są pozytywnie. Często są powiernikami codziennych problemów osób korzystających ze wsparcia. 7. Usługi specjalistyczne świadczone w Środowiskowym Domu Samopomocy Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie na podstawie zebranej dokumentacji przez pracowników socjalnych wystawia decyzje skierowujące do Środowiskowego Domu Samopomocy w Śremie. Są tam kierowane osoby z niepełnosprawnością intelektualną, upośledzeniem umysłowym, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych. Pobyt ośrodku wsparcia jest odpłatny i wynosi 5% kwoty dochodu osoby samotnie gospodarującej lub kwoty dochodu na osobę w rodzinie, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie przekracza kwotę 250% odpowiedniego kryterium dochodowego, tj. − 1.355,00 zł netto – dla osoby samotnie gospodarującej; − 1.140,00 zł netto – dla rodziny. Zgodnie z powyższymi przepisami w 2013 r. 58 osób korzystało ze specjalistycznych usług opiekuńczych świadczonych przez Środowiskowy Dom Samopomocy, w tym: - 47 osób bezpłatnie, z czego: 39 osób w związku z faktem, że ich dochód lub dochód na osobę w rodzinie nie przekraczał 250% odpowiedniego kryterium, a 8 osób w związku z faktem, że zostały zwolnione na podstawie wniosku, - 11 osobom ustalono odpłatność zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. W związku z porozumieniem międzygminnym z dnia 14 września 2011 roku, zawartym pomiędzy Gminą Śrem, a Gminą Książ Wlkp. w sprawie powierzenia Gminie Śrem zadania publicznego w zakresie prowadzenia i zapewnienia miejsc w Środowiskowym Domu Samopomocy w Śremie oraz kierowania do niego osób wymagających opieki, Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie wydaje skierowania do Środowiskowego Domu Samopomocy dla mieszkańców z terenu gminy Książa Wlkp.

26

Do Środowiskowego Domu Samopomocy w Śremie w okresie 2011 – 2013 uczęszczały: - w 2011 r. – 53 osoby (z tego 4 osoby z terenu gminy Książ Wlkp.), - w 2012 r. – 52 osoby (z tego 5 osób z terenu gminy Książ Wlkp.), - w 2013 r. – 58 osób (z tego 5 osób z terenu gminy Książ Wlkp.). 8. Kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności Zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej: „osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej”. Pracownik socjalny Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie przed wydaniem skierowania do domu pomocy społecznej dokonuje szczegółowej oceny możliwości udzielenia pomocy osobie potrzebującej w miejscu jej zamieszkania oraz zbadania jej sytuacji rodzinnej. W konsekwencji skierowanie do domu pomocy społecznej wymaga oceny stanu zdrowia oraz uprzedniego ustalenia zakresu możliwości korzystania przez daną osobę z pomocy środowiskowej, w szczególności zaś zbadania możliwości zorganizowania usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania. Niemożność zapewnienia tych usług w miejscu zamieszkania oznacza niemożność przyznania ich w zakresie niezbędnym do zaspokojenia codziennych potrzeb życiowych. Ośrodek kieruje osoby do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby zainteresowanej umieszczeniem w placówce. Ośrodek wydaje decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej, natomiast decyzję o umieszczeniu w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy prowadzącej dom pomocy społecznej lub starosta powiatu prowadzącego dom pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie w 2013r. ponosił odpłatność za 21 osób w 10 domach pomocy społecznej: - Domu Pomocy Społecznej w Śremie, ul. Farna 16 dla osób przewlekle somatycznie chorych, - Dom Pomocy Społecznej w Psarskim, ul. Owocowa 8 dla osób przewlekle somatycznie chorych, - Dom Pomocy Społecznej w Pleszewie oddział dla osób przewlekle psychicznie chorych, - Dom Pomocy Społecznej w Poznaniu, ul. Sielska 13 dla osób przewlekle somatycznie chorych, - Dom Pomocy Społecznej w Zdunach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie,

27

- Dom Pomocy Społecznej w Osieku dla osób przewlekle psychicznie chorych, - Dom Pomocy Społecznej w Baszkowie oddział dla osób przewlekle somatycznie chorych, - Dom Pomocy Społecznej w Strzałkowie dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie, - Dom Pomocy Społecznej Kochłowy dla osób przewlekle psychicznie chorych, - Dom Pomocy Społecznej w Lisówkach dla osób w podeszłym wieku. Tabela. Ilość osób przebywających w domach pomocy społecznej w latach 2011-2013

Rok

Liczba osób przebywających

w domach pomocy

społecznej

Średni koszt świadczenia/zł

Najwyższy miesięczny

koszt świadczenia/zł

Łączna odpłatność

gminy Śrem/zł

2011 22 2.357 2.980 563.361,21

2012 24 2.276 3.083 528.132,05

2013 21 2.003 2.997 472.802,00

Opracowanie własne na podstawie danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie W 2013 r. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie dokonał płatności za 21 osób przebywających w 10 domach pomocy społecznej na łączną kwotę 489.974,46zł, z czego: - 467.827,26zł to odpłatność gminy Śrem za pobyt osób przebywających w domach pomocy społecznej wynikająca z odpłatności ustalonej przez Ośrodek Pomocy Społecznej na podstawie decyzji, - 5.205,81zł to zastępcza odpłatność gminy Śrem, która zgodnie z art. 61 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej ponosi zastępczą odpłatność za 2 osoby przebywające w Domu Pomocy Społecznej w Psarskim, osoby te nie płacą za swój pobyt zgodnie z odpłatnością ustaloną w decyzji dotyczącej odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie wobec tych osób prowadzi postępowanie egzekucyjne w celu ściągnięcia należności, - 16.941,39zł to odpłatność członków rodzin osób przebywających w domach pomocy społecznej ustalonej na podstawie umowy cywilno – prawnej oraz na podstawie wyroku sądowego. Mieszkaniec domu wnosi opłatę, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu. Rodzina wnosi opłatę za pobyt mieszkańca domu, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie z tym, że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. W przypadku osoby samotnie gospodarującej osoba ta wnosi opłatę za pobyt mieszkańca domu, jeżeli dochód jest wyższy niż 300%

28

kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium. W 2013 r. 7 osób jako osoby zobowiązane ponosiły odpłatność za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej z czego 5 osób na podstawie umowy w sprawie ustalenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej osoby umieszczonej, ponoszonej przez osoby zobowiązane, a 2 na podstawie wyroku sądowego. Ze względu na typ domu w domach dla osób przewlekle somatycznie chorych w 2011 r. przebywało 81,8 % ogółu osób, za które Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie ponosił odpłatność, natomiast w domach specjalistycznych przebywało 18,2 % ogółu osób, za które Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie ponosił odpłatność. W 2012 r. ze względu na typ domu w domach dla osób przewlekle somatycznie chorych przebywało 80,0 % ogółu osób, za które Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie ponosił odpłatność, natomiast w domach specjalistycznych przebywało 20,0 % ogółu osób, za które Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie ponosił odpłatność. W 2013 r. ze względu na typ domu w domach dla osób przewlekle somatycznie chorych i w podeszłym wieku przebywało 76,2 % ogółu osób, za które Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie ponosił odpłatność, natomiast w domach specjalistycznych przebywało 23,8 % ogółu osób, za które Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie ponosił odpłatność. W 2013 r. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie po raz pierwszy do domu pomocy społecznej skierował 4 osoby, w tym 2 do DPS w Psarskim, 1 do DPS w Strzałkowie i 1 do DPS w Lisówkach. Do DPS-u w Psarskim zostały skierowane 2 osoby, które ze względu na niepełnosprawność nie mogły samodzielnie funkcjonować w miejscu zamieszkania, a Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie nie był wstanie zapewnić wystarczającej pomocy w formie usług opiekuńczych. Do DPS-u w Lisówkach została skierowana 1 osoba na podstawie decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu, a do DPS-u w Strzałkowie została skierowana 1 osoba na podstawie postanowienia sądu na czas postępowania. W 2013 r. spośród 21 osób przebywających w domach pomocy społecznej 13 osób to są osoby, które posiadają rodzinę, a 8 osób to są osoby, które w dniu kierowania do domu pomocy społecznej można zaliczyć do osób samotnych. Osoby przebywające w domach pomocy społecznej są to osoby, które zostały skierowane do placówek z powodu różnego rodzaju schorzeń, które uniemożliwiały tym osobom samodzielne funkcjonowanie w środowisku i tak spośród 21 osób przebywających w domach pomocy 16 osób przebywało w domach pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chore, 3 osoby przebywały w domach pomocy społecznej dla osób chorych psychicznie, osoba przebywała w domu pomocy społecznej dla osób dorosłych niepełnosprawnych

29

intelektualnie i 1 osoba w domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie. 10. Wypłacanie wynagrodzenia dla opiekunów prawnych dla osób całkowicie ubezwłasnowolnionych

W 2012 r. po raz pierwszy Ośrodek w związku z realizacją zadania z zakresu administracji rządowej dokonał wypłaty wynagrodzenia przyznanego przez sąd opiekuńczy opiekunowi za sprawowanie opieki w ilości 19 świadczeń dla 2 opiekunów prawnych w łącznej kwocie 2.950,00 zł. W 2013 r. wypłacono 3 opiekunom prawnym 29 świadczeń wypłaty zasiłku za sprawowanie opieki w łącznej kwocie 6 300,00 zł. VI. Środowiskowe wsparcie socjalne Podstawowym zadaniem pracownika socjalnego jest środowiskowe wsparcie socjalne ukierunkowane na pomaganie osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej. Pomoc świadczona jest poprzez profesjonalne działania w formie pracy socjalnej, szczegółowe rozeznanie sytuacji osoby i rodziny zwracającej się o pomoc oraz stworzenie diagnozy uwzględniającej zasoby i deficyty występujące w środowisku. Opracowana diagnoza jest punktem wyjściowym do skonstruowania długofalowego planu pracy z osobą lub rodziną i możliwa jest po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego. Przewagę terenu obsługiwanego przez kadrę Ośrodka Pomocy Społecznej w postaci pracy socjalnej stanowią tereny miasta ponieważ większość osób korzystających z pomocy to mieszkańcy Śremu. Pracownicy docierają również do 33 sołectw gminy Śrem. W 2013r. pracownicy przeprowadzili 2360 wywiadów środowiskowych z osobami ubiegającymi się o pomoc, co daje średnio liczbę 118 wywiadów na jednego pracownika socjalnego rocznie a w przeliczeniu średnio na miesiąc 16 wywiadów środowiskowych. Ponadto wywiady środowiskowe przeprowadza się na zlecenie sądu, innych instytucji pomocowych oraz na potrzeby GSZ. W 2013r. pracownicy socjalni dodatkowo przeprowadzili 12 wywiadów środowiskowych na zlecenie sądu oraz 65 na zlecenie innych instytucji pomocowych oraz GSZ. Do zadań pracowników socjalnych należy również rozeznanie sytuacji osób zobowiązanych do pomocy osobom najbliższym przy pomocy wywiadu środowiskowego. Wywiad ten nazywany wywiadem alimentacyjnym przeprowadzano w 2013r. z 518 osobami. Dane w tych wywiadach zbierane są dla celów postepowań prowadzonych przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie a także zlecane lub wykonywane na wniosek innych ośrodków pomocy społecznej na terenie całego kraju. Mając na uwadze podniesienie jakości świadczonych usług, pracownicy socjalni rozwijają realizowane już metody pracy oraz wykonują nowe zadania,

30

podejmując współpracę i kooperację w zakresie działań mających na celu trwałą zmianę w środowisku. W celu umożliwienia pracownikom świadczenia w sposób profesjonalny pracy, konieczne było zapewnienie i utrzymanie odpowiednich zasobów niezbędnych do wykonywania zadań, w szczególności: zatrudnienie przez jednostkę odpowiedniej liczby pracowników socjalnych zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej, adekwatne do potrzeb wyposażenie techniczne stanowisk pracy, umożliwienie dostępu do informacji, umożliwienie współpracy w ramach Zespołów Pracy Socjalnej, Zespołu Interdyscyplinarnego i Grup Roboczych, Klubu Integracji Społecznej. Pracownicy rozwijają wiedzę zawodową – podnoszą kwalifikacje, w tym na studiach podyplomowych, w ramach specjalizacji, uczestniczą w wizytach studyjnych i szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych i poszerzają wiedzę z zakresu lokalnej polityki społecznej oraz sytuacji gospodarczej i społecznej gminy Śrem. Są to osoby, które mają również odpowiedni autorytet w Ośrodku Pomocy Społecznej i wykazują się odpowiednimi wynikami pracy. Ośrodek Pomocy Społecznej zatrudnia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny na dwa tysiące mieszkańców nie mniej niż trzech pracowników. Od 1 stycznia 2015 r. Ośrodek Pomocy Społecznej zatrudniać ma pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na 2 tys. mieszkańców lub proporcjonalnie do liczby rodzin i osób samotnie gospodarujących, objętych pracą socjalną w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na nie więcej niż 50 rodzin i osób samotnie gospodarujących. Działania pracowników socjalnych to zapewnienie dostępu do profesjonalnej pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej i medycznej, interdyscyplinarność spotkań i kontakty z innymi instytucjami, którzy w zakresie swoich obowiązków maja ochronę dobra małych dzieci i członków ich rodzin oraz dostosowanie oferty do indywidualnych potrzeb danej rodziny. Tabela. Dostępność do pracownika socjalnego i obłożenie pracą

Rok

Liczba mieszkańców

na jednego pracownika socjalnego

Liczba rodzin

objętych pomocą Liczba rodzin

objętych pomocą na jednego pracownika

socjalnego

2011 1 783 962 40 2012 2 100 1 022 50 2013 1 965 989 47

Opracowanie własne na podstawie Sprawozdań MPiPS w latach 2011-2013

31

W 2013r. w Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie funkcjonowało 5 Zespołów Pracy Socjalnej, które tworzyli pracownicy socjalni, których zadaniem jest praca z rodzinami dysfunkcyjnymi, podejmowanie interwencji socjalnych oraz działań pomocowych i aktywizujących grupy społeczne i jednostki. W strukturze Ośrodka wyodrębniono stanowisko specjalisty pracy socjalnej ds. bezdomności oraz zespół ds. usług opiekuńczych. Zespoły mają za zadanie wspólne omawianie sytuacji problematycznych, diagnozę środowisk, wspólne ustalanie działań wobec rodzin i opracowywanie planów pracy. W ramach działań Zespołów Pracy Socjalnej często dochodzi do tworzenia tzw. zespołów zadaniowych, które powstają w sytuacji konieczności skonsultowania sprawy klienta pomocy społecznej z ekspertami i fachowcami innych dziedzin np. służby zdrowia, nauczycieli, kuratorów sądowych, funkcjonariuszy policji oraz innych osób, które mogą pomóc w rozwiązaniu problemu klienta. Zespoły zadaniowe powoływane są doraźnie w zależności od specyfiki danego problemu w celu koordynacji i wzajemnego wsparcia instytucji w podejmowanych działaniach zmierzających do poprawy sytuacji. Koordynacja ta ma na celu ułatwienie przepływu informacji między instytucjami, które mogą zapewnić wsparcie, wypracowanie modelu pomocy dostosowanej do problemów danej osoby lub rodziny i w rezultacie realną pomoc. W 2013r. zespoły zadaniowe zbierały się 42 razy w celu ustalenia planu pomocy dla 34 rodzin. Dane liczbowe wskazują, że zespoły zadaniowe zbierały się co najmniej 3 razy w każdym miesiącu 2013 roku. W 2013r. pracownicy socjalni Ośrodka skierowali do Sądu 3 pisma informujące o nieprawidłowościach w sprawowaniu władzy rodzicielskiej z czego wszystkie trzy zakończyły się wydaniem przez Sąd postanowień o ograniczeniu władzy rodzicielskiej. Działania Ośrodka Pomocy Społecznej w ramach środowiskowego wsparcia socjalnego winny być kontynuowane w następnych latach. Konieczne jest doskonalenie pracy w ramach zespołów pracy socjalnej i utrzymanie podziału zadań z zakresu pomocy społecznej pomiędzy zespoły pracy socjalnej, specjalisty pracy socjalnej ds. bezdomności oraz zespołu ds. usług opiekuńczych. Zespoły pracy socjalnej winny zintensyfikować przedsięwzięcia ukierunkowane na aktywizację zawodową i społeczną osób korzystających z pomocy stosując technikę kontraktu socjalnego. Nie bez znaczenia jest konieczność doskonalenia i szkoleń z tego zakresu. Bardzo istotnym i ważnym nakazem moralnym staje się troska o dobro rodzin a zwłaszcza dzieci funkcjonujących w tych rodzinach. Mając na względzie dobre praktyki lat ubiegłych, współpracy z asystentem rodziny, pracownicy socjalni winni inicjować i prowadzić nadal działania mające na celu poprawę funkcjonowania rodzin. W ramach tej działalności należy ściśle współpracować z asystentami rodzin i wspólnie dążyć do stworzenia środowiska sprzyjającego prawidłowemu rozwojowi dzieci.

32

1. Wymiar pracy socjalnej

Świadczenie pracy socjalnej należy do podstawowych, codziennych zadań pracownika socjalnego zatrudnionego w Ośrodku Pomocy Społecznej. Jest to usługa pomocy społecznej i jednocześnie działalność unikalna, dostosowana do indywidualnych potrzeb klienta. Stanowi kompozycję różnych, niekiedy drobnych, choć bardzo znaczących typów działań, zogniskowanych na danym problemie.

Praca socjalna jest działalnością nakierowaną na pomaganie innym, pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu i odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w środowisku społecznym. Opiera ona swoją działalność na współpracy z wieloma instytucjami, co daje możliwość podziału zadań i ustalenia wspólnego planu pomocy, daje również możliwość szybkiego reagowania na problemy mieszkańców gminy. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie przez wiele lat wypracował partnerstwa, posiada wiele kontaktów zewnętrznych, które umożliwiają dostęp do informacji na temat niepokojących zjawisk społecznych a także dają możliwość różnorodnych form oddziaływania. Pracownicy socjalni, na co dzień współpracują z sądem, policją, Powiatowym Urzędem Pracy, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, Urzędem Miejskim, placówkami oświatowymi i organizacjami pozarządowymi. W 2013r. podjęto wiele inicjatyw współpracy w rozwiązaniu problemów klientów zgłaszających się o pomoc i wymiany informacji. W ramach tej działalności w ubiegłym roku składano 542 pisma urzędowe, z czego 255 pracownicy skierowali do podmiotów zewnętrznych.

Praca socjalna, jako praca z ludźmi i dla ludzi nie może istnieć bez współpracy wielu służb i jest wykonywana przez wyspecjalizowaną kadrę Ośrodka Pomocy Społecznej. Liczba osób korzystających z tej formy wsparcia nieznacznie wzrosła w stosunku do roku ubiegłego, jednak większość osób, które są objęte tą formą pomocy to mieszkańcy miasta. W 2013 roku liczba osób czy rodzin, które skorzystały wyłącznie z pomocy w formie pracy socjalnej wynosiła 1.998, z czego 482 rodzin, to mieszkańcy wsi. Natomiast liczba rodzin, które korzystały z pomocy społecznej, a także z pracy socjalnej nieznacznie spadła w porównaniu do roku poprzedniego licząc 2987 środowisk w tym z terenów wiejskich 625.

2.Kontrakt socjalny, jako narzędzie pracy socjalnej oraz realizacji aktywnej integracji społecznej

Jedną z technik stosowanych w codziennej pracy pracownika socjalnego jest kontrakt socjalny. W Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie, od ośmiu lat pracownicy socjalni realizują pracę socjalną w oparciu o tę technikę. Kontrakt socjalny jest pisemną formą aktywizującą osobę lub osoby do realizowania działań pomocowych, z uwzględnieniem potrzeb i możliwości klienta, w którą

33

zaangażowani są klient oraz pracownik socjalny. Spisanie kontraktu poprzedzone jest przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego oraz wnikliwą diagnozą potrzeb i deficytów środowiska, w którym żyje klient. Ustala się w nim cele, które są realne do osiągniecia przez klienta. Praca socjalna przy pomocy kontraktu pozwala na uaktywnienie osoby, która do tej pory takiej aktywności nie przejawiała. Ustalenie przyczyn trudnej sytuacji, możliwości i ograniczeń osoby zwracającej się o pomoc a także zdefiniowanie celów pozwala na przejście do następnego etapu, którym jest wyznaczenie zadań czy działań do wykonania. W ramach kontraktu wspólnie ustalany jest harmonogram działań, które wykonuje klient i pracownik socjalny. Istotą tych działań jest aktywizacja klienta w celu usamodzielnienia go, a także zapobieganie wykluczeniu społecznemu i marginalizacji. Wzór kontraktu socjalnego funkcjonuje na mocy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 listopada 2010 roku W 2013 roku pracownicy socjalni Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie zawarli 527 kontraktów socjalnych, które zaktywizowały 615 osób. Dla porównania w 2012 roku podpisano 545 kontraktów, w których zaktywizowano 566 osób. Oznacza to, że mimo nieznacznego spadku liczby zawieranych umów w roku 2013r. zaktywizowano przy ich pomocy większą liczbę osób, angażując do działań więcej niż jedną osobę z rodziny. Prawidłowo opracowany kontrakt socjalny służy osobie lub rodzinie w ukazaniu kierunków działań umożliwiających wyjście z trudnej sytuacji, mobilizuje do własnej aktywności i wzmacnia z klientach wiarę we własne możliwości. Mimo, że jest narzędziem trudnym, pracochłonnym, odpowiedzialnym i wymaga znacznego zaangażowania z ich strony, pracownicy socjalni używają go oddziałując na coraz większą liczbę beneficjentów pomocy społecznej. 3.Program wychodzenia z bezdomności Wsparciem osób bezdomnych w Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie zajmuje się specjalista pracy socjalnej ds. bezdomności, którego zadaniem jest minimalizowanie bezpośredniego zagrożenia egzystencji tych osób oraz przezwyciężanie skutków bezdomności w dalszym działaniu. Ważnym elementem wsparcia osób bezdomnych jest praca socjalna, polegająca na aktywizowaniu osób bezdomnych do podejmowania działań w celu poprawy swojej sytuacji życiowej a w konsekwencji wyjścia z bezdomności. Osoby bezdomne na terenie gminy Śrem w 2013r. w przeważającej części to mężczyźni, w wieku produkcyjnym, osoby bezrobotne, gotowe podjąć zatrudnienie. Wśród osób bezdomnych w 2013r. znalazły się także osoby bierne zawodowo z tytułu choroby i niepełnosprawności. W większości przypadków osoby bezdomne mają wykształcenie podstawowe, niewiele osób zawodowe. Zdecydowana większość osób bezdomnych z terenu gminy Śrem, przebywała

34

w ciągu roku w Hostelu Socjalnym w Nochowie. Jednakże wielu z nich przebywała w tej placówce w różnych odstępach czasowych. Wydano 30 uchyleń skierowania do Hostelu Socjalnego w Nochowie za nieprzestrzeganie regulaminu placówki lub dobrowolnie opuszczała to miejsce. Na terenie gminy Śrem 28 osób prowadziło tułaczy tryb życia, nie miało stałego miejsca pobytu i zrezygnowało z oferty wydania skierowania. Na terenie miasta Śrem w ciągu 2013roku przebywało kilkanaście osób spoza gminy Śrem. Część z nich również przebywała w Hostelu Socjalnym w Nochowie lub prowadziła tułaczy tryb życia. W minionym roku osoby prowadzące tułaczy tryb życia przebywały: w pustostanach przy ul. Farnej, w namiotach zlokalizowanych w parku im. Powstańców Wlkp., przy dworcu PKS oraz nad Wartą. W okresie zimowym osoby bezdomne nocowały także w piwnicach bloków położonych w nowej części miasta. Bezdomność uliczna stanowi największe wyzwanie i zarazem duży problem społeczny. Będąca poza systemem pozostaje najbardziej niekontrolowanym obszarem wykluczenia społecznego. Zdecydowana większość osób bezdomnych jest uzależniona od alkoholu, część podejmowała terapię w warunkach szpitalnych, a także stacjonarnie w Przychodni Leczenia Uzależnień i Współuzależnień w Śremie oraz Przychodni Akson. Osoby bezdomne podejmowały leczenie w Szpitalu Neuropsychiatrycznym w Kościanie oraz w Ośrodku Monar-Markot w Rożnowicach. W 2013roku zdarzyły się także 2 przypadki osób uzależnionych od środków odurzających. Spośród osób bezdomnych w 2013roku z powodu złego stanu zdrowia oraz braku możliwości samodzielnego funkcjonowania w środowisku 3 osoby zostały umieszczone w placówce całodobowego pobytu tj. w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym oraz oddziale opieki paliatywnej. W 2013r. roku udzielono różny form pomocy osobom bezdomnym: -skierowanie do Hostelu Socjalnego w Nochowie – 51 osób

-świadczenia pieniężne tj. zasiłki stałe, okresowe i celowe – 38 osób

-dożywianie w formie posiłków i posiłków z prowiantem – 54 osoby

-pomocy w formie prawa do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – 16 osób

-pomoc w formie składek zdrowotnych w ramach realizacji indywidualnego programu wychodzenia z bezdomności – 2 osoby

-wsparcie prawne, psychologiczne, terapeutyczne – 15 osób

-praca socjalna – 81 osób

Każda osoba bezdomna z terenu gminy Śrem może ubiegać się o schronienie w formie skierowania do Hostelu Socjalnego w Nochowie. Do Hostelu były przyjmowane osoby trzeźwe, mające skierowanie wydane

35

przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie. Osoba przyjmowana do Hostelu jest zobowiązana do przestrzegania Regulaminu Hostelu Socjalnego w Nochowie. Wsparcie osobom bezdomnym udzielane jest zgodnie z „Procedurą udzielania wsparcia osobie bezdomnej oraz realizacji Indywidualnego Programu Wychodzenia z Bezdomności” obowiązującej od 23 lipca 2013r. Natomiast od 1 października do 31 marca przy Hostelu Socjalnym w Nochowie funkcjonuje „Ogrzewalnia” która przyjmuje osoby chcące uzyskać nocleg. W Hostelu funkcjonuje także Noclegownia, gdzie trzeźwa osoba może uzyskać nocleg, a następnie z Ośrodka Pomocy Społecznej uzyska skierowanie do Hostelu Socjalnego w Nochowie. W celu poprawy sytuacji życiowej osób bezdomnych, zawierane są kontrakty socjalne oraz Indywidualne Programy Wychodzenia z Bezdomności z podopiecznymi. Jest to rodzaj umowy pomiędzy pracownikiem socjalnym, a osobą bezdomną. Ich zawieranie ma przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu oraz prowadzić do reintegracji społecznej. Skala zjawiska bezdomności na terenie Gminy Śrem

• Liczba wydanych skierowań do Hostelu Socjalnego w Nochowie – 165 • Liczba zawartych kontraktów socjalnych i Indywidualnych Programów

Wychodzenia z Bezdomności – 98

W celu świadczenia kompleksowej pomocy dla osób bezdomnych Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie współpracuje głównie takimi instytucjami i organizacjami z terenu Gminy Śrem jak: Straż Miejska, Komenda Powiatowej Policji w Śremie, Fundacja Na Rzecz Rewaloryzacji Miasta Śrem, Urząd Miejski w Śremie, Polski Komitet Pomocy Społecznej w Śremie, Towarzystwo Pomocy Potrzebującym im. Św. Brata Alberta „Nadzieja” w Śremie, Szpital w Śremie, Powiatowy Urząd Pracy w Śremie. W celu monitorowania sytuacji osób bezdomnych prowadzących tułaczy tryb życia, przebywających na terenie Gminy Śrem OPS wspólnie ze Strażą Miejską patroluje miejsca na terenie miasta Śrem, gdzie mogłyby przebywać osoby bezdomne. W 2013r. 4 osoby bezdomne usamodzielniły się z powodu uzyskania mieszkania socjalnego z zasobów gminy. Również 4 osoby bezdomne wyszły z bezdomności, ponieważ wynajęły mieszkania na rynku prywatnym. Podsumowując w 2013r. 8 osobom bezdomnym udało się wyjść z bezdomności, poprzez opuszczenie Hostelu Socjalnego w Nochowie dla osób bezdomnych i zamieszkanie w samodzielnym lokalu. Spośród tych osób 4 usamodzielniły się na tyle, że są w stanie samodzielnie utrzymać zajmowane mieszkania i dlatego przestały korzystać ze wsparcia Ośrodka. Szeroki zakres pracy socjalnej, wsparcie finansowe i rzeczowe Ośrodka Pomocy Społecznej powoduje, że osoby bezdomne nie są pozostawione „same sobie”,

36

z pogłębiającymi się problemami, uzależnieniem i nie tracą szans na powrót do społeczeństwa. 4. Specjalistyczne poradnictwo – Obywatelska Pomoc Prawna

Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie od 2003 roku w ramach działania Klubu Integracji Społecznej realizuje instrument specjalistycznego poradnictwa dla mieszkańców miasta i gminy Śrem. Obywatelska Pomoc Prawna jest skierowana do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i podatnych na wykluczenie.

Bezpłatne poradnictwo prawne jest kierowane do osób w trudnej sytuacji materialnej, zagrożonych marginalizacją z powodu bezrobocia, długotrwałej choroby, niepełnosprawności, przemocy w rodzinie.

Specjalistyczne poradnictwo prawne oparte jest na kluczowych zasadach: rzetelności informacji, otwartości, poufności, bezstronności oraz bezpłatności.

Zadania Obywatelskiej Pomocy Prawnej w 2013 roku wykonywały łącznie 3 osoby – specjaliści z dziedziny prawa, którzy realizowali bezpłatne porady prawne dla mieszkańców miasta i gminy Śrem w dwóch punktach, tj. siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie oraz w związku z zawartym porozumieniem partnerskim – w siedzibie Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Śrem. W ostatnich trzech latach liczba udzielanych porad kształtowała się następująco: w roku 2011 – 564 porady prawne, w roku 2012 – 846 porad, natomiast w 2013 – 783 porady.

Pomoc prawna ma charakter informacyjny i konsultacyjny. Polega na

udzieleniu porady w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, cywilnego, administracyjnego, karnego, spadkowego, prawa pracy oraz zagadnień emerytalno – rentowych, a także wskazaniu podmiotu lub organizacji właściwych do załatwienia danej sprawy oraz udzieleniu pomocy w opracowaniu pism dotyczących kwestii prawnych.

Najwięcej porad w 2013 roku udzielono w zakresie prawa cywilnego (51%), prawa rodzinnego (18 %) oraz prawa pracy (12%). W porównywalnym zakresie udzielano porad z zakresu prawa administracyjnego (6%), zagadnień emerytalno – rentowych (5%), prawa karnego (4%) oraz prawa spadkowego (4%).

37

5. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie jest szerokim obszarem – potrzebne są i działania edukacyjne zmieniające świadomość społeczną, informowanie o prawach i przepisach prawnych, działania chroniące ofiary, działania wobec sprawców przemocy i podnoszenie kompetencji pracowników różnych służb oraz placówek, aby skuteczniej reagowali na diagnozowane przypadki przemocy. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie od 2011 roku, uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka realizuje lokalną politykę przeciwdziałania przemocy w rodzinie zgodnie z zapisami ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Ustawa nakłada na każdą z gmin obowiązki związane ze wsparciem osób uwikłanych w zjawisko przemocy w rodzinie, do których należy:

− tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie; − prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania

przemocy w rodzinie; − opracowanie i realizacja programów ochrony ofiar przemocy

w rodzinie; − tworzenie zespołów interdyscyplinarnych;

Kreowaniem lokalnej polityki w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie zajmuje się: − Zespół do spraw Wdrażania Gminnego Programu Przeciwdziałania

Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Gminie Śrem na lata 2011 – 2013.

− Zespół Interdyscyplinarny w gminie Śrem. Działania tych dwóch Zespołów wzajemnie się uzupełniają i tworzą zbiór mechanizmów, instrumentów i oddziaływań na lokalne środowiska, powodujących skuteczne i efektywne podejmowanie inicjatyw w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz profesjonalne realizowanie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zespół do spraw Wdrażania Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Gminie Śrem na lata 2011 – 2013, powołany Zarządzeniem Nr 223/2011 Burmistrza Śremu z dnia 30 września 2011 roku stanowi grupę 18 osób – przedstawicieli instytucji i organizacji, podejmujących działania w obszarze przeciwdziałania przemocy, których zadaniem jest przede wszystkim monitoring Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Gminie Śrem na lata 2011 – 2013, polegający na systematycznym zbieraniu i analizowaniu informacji dotyczących realizowanych bądź zrealizowanych już działań. Gromadzone w ten sposób dane pozwalają zidentyfikować i rozwiązać problemy, które pojawią się w trakcie realizacji Programu oraz stwierdzić, czy wyznaczone działania zmierzają w słusznym kierunku i przynoszą zakładane

38

zmiany. Ponadto zadaniem Zespołu jest także przeciwdziałanie przemocy w rodzinie poprzez wsparcie rodzin, w których stosowana jest przemoc, podnoszenie świadomości mieszkańców gminy w zakresie przemocy w rodzinie i zacieśnienie współpracy pomiędzy podmiotami działającymi w obszarze przemocy w rodzinie, ale także rekomendowanie i wprowadzanie zmian w Programie. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w gminie na lata 2011-2013 to inaczej mówiąc plan pracy gminy w tym zakresie. Program został przyjęty przez Radę Miejską w Śremie Uchwałą Nr 85/X/11 z dnia 2 czerwca 2011 roku. Instytucją odpowiedzialną za realizację celów zawartych w Programie jest Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie, a Koordynatorem do spraw Wdrażania Programu – Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie. Podmiotami odpowiedzialnymi za realizację działań w Programie są: Burmistrz Śremu, Rada Miejska, Urząd Miejski, Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, placówki oświatowe szczebla podstawowego i gimnazjalnego. Partnerami w realizacji działań są z kolei: placówki służby zdrowia, specjaliści, placówki socjoterapeutyczne, Punkty Poradnictwa Specjalistycznego, Przychodnia Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia, Komenda Powiatowa Policji, Straż Miejska, Sąd Rejonowy, Prokuratura Rejonowa, Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej, szkoły ponadgimnazjalne, Kościół, media i społeczność lokalna. Zaangażowanie w realizację zadań związanych z Gminnym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie tak wielu podmiotów podnosi skuteczność działań, zapewnia właściwą koordynację oraz kompleksowość wsparcia osób uwikłanych w zjawisko przemocy domowej. Celem głównym Programu jest przeciwdziałanie zjawisku przemocy w rodzinie w gminie Śrem, zapewnienie ochrony jej ofiarom oraz skuteczne oddziaływanie na sprawców. Oprócz celu głównego Programu zostały również wyznaczone cele operacyjne, od których zależy realizacja celu głównego. Cele operacyjne to:

I. Wsparcie rodzin, w których stosowana jest przemoc. II. Podniesienie świadomości mieszkańców gminy w zakresie przemocy

w rodzinie; III. Zacieśnienie współpracy pomiędzy podmiotami działającymi na rzecz

przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Obecnie, Zespół do spraw Wdrażania Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Gminie Śrem na lata 2011 – 2013 będzie przystępował do opracowania raportu monitorującego zadania, które zostały zrealizowane w ramach Harmonogramu działań na 2013 rok. Ponadto dokonane zostanie podsumowanie z realizacji całego Programu wraz z wnioskami i rekomendacjami do tworzenia

39

nowego dokumentu strategicznego w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w naszej gminie. Raport monitoringowy przedstawi działania i dane liczbowe za 2013 rok, podejmowane w gminie Śrem oraz pokaże skalę zjawiska przemocy w rodzinie dzięki którym możliwa będzie zaobserwowanie dynamiki zjawiska przemocy. Ponadto wskaże zasoby gminy w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie i określi potrzeby oraz poziom współdziałania poszczególnych podmiotów w obszarze przeciwdziałania przemocy. Raport monitoringowy zostanie przedstawiony Burmistrzowi i Radzie Miejskiej w Śremie. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie aktywnie i dynamicznie współuczestniczy w kształtowaniu lokalnej polityki przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz zapewnia sprawne działanie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy, w tym obsługę organizacyjno – techniczną. Wśród działań realizowanych przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie wyznaczonych w Harmonogramie działań Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na 2013 rok są:

• udzielanie przez Ośrodek Pomocy Społecznej wsparcia finansowego i rzeczowego rodzinom dotkniętym przemocą domową;

• prowadzenie pracy socjalnej z rodzinami uwikłanymi w przemoc domową oraz realizacja działań wspierających asystentów rodziny oraz trenerów rodziny;

• prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez podejmowanie działań edukacyjnych służących wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą (np. organizowanie szkoleń i warsztatów uświadamiających, edukacyjnych);

• zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej oraz prawnej dla rodzin dotkniętych przemocą;

• prowadzenie edukacji wśród ofiar przemocy w rodzinie w zakresie przysługujących im praw;

• tworzenie grup wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie oraz pomoc osobom stosującym przemoc w rodzinie;

• oddziaływanie na sprawców przemocy w rodzinie poprzez motywowanie ich i kierowanie do udziału w programach korekcyjno-edukacyjnych;

• funkcjonowanie całodobowego „Telefonu Zaufania” na terenie gminy Śrem oraz „Poradni Internetowej” dla osób poszukujących pomocy prawnej oraz psychologicznej;

• podnoszenie wiedzy i świadomości lokalnej społeczności na temat zjawiska przemocy w rodzinie m.in. poprzez organizowanie prelekcji, pogadanek, warsztatów profilaktycznych oraz upowszechnianie

40

materiałów edukacyjno-informacyjnych w tym o instytucjach udzielających pomocy w sytuacjach kryzysowych w związku z występowaniem przemocy w rodzinie;

• współuczestnictwo w programach i kampaniach społecznych, poświęconych zjawisku przemocy w rodzinie i jej skutkom;

• monitorowanie występowania przemocy w rodzinie na terenie gminy Śrem, włączanie w tę działalność społeczności lokalnej;

• kontynuowanie przez pracowników socjalnych, przedstawicieli policji oraz kuratorów sądowych wizyt w rodzinach zagrożonych i dotkniętych przemocą;

• podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie;

• zintegrowanie działań w ramach przeciwdziałania przemocy w rodzinie w gminie poprzez wypracowanie procedur aktywnej i stałej współpracy placówek oświatowych, jednostek pomocy społecznej, służby zdrowia, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, sądu rejonowego, kuratorów sądowych oraz organizacji pozarządowych i Kościoła.

Podmiotem odpowiedzialnym za integrowanie i koordynowanie działań wszystkich podmiotów i specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy w gminie Śrem jest Zespół Interdyscyplinarny. Skład Zespołu został określony w Zarządzeniu Burmistrza Śremu Nr 106/2013 z dnia 24 września 2013 roku w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego w gminie Śrem oraz w Zarządzeniu zmieniającym zarządzenie w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego w gminie Śrem. Ponadto w Uchwale Nr 86/X/11 Rady Miejskiej w Śremie określono warunki funkcjonowania oraz tryb i sposób powoływania i odwoływania członków Zespołu. Zespół Interdyscyplinarny w gminie Śrem posiadał 20-osoby jednak jedna osoba w listopadzie 2013 roku zrezygnowała z członkostwa w Zespole. Obecnie w Zespole Interdyscyplinarnym w gminie Śrem zasiada 19 osób. Zespół Interdyscyplinarny jest grupą specjalistów z różnych instytucji, łączących swoją wiedzę, umiejętności i kwalifikacje oraz możliwości i potencjał instytucji, którą reprezentują, podejmującą współpracę oraz zintegrowane i skoordynowane działania, mające na celu przeciwdziałania zjawisku przemocy w gminie Śrem oraz zapewnienie profesjonalnego wsparcia osobom doznającym przemocy. Zespół Interdyscyplinarny, pełniąc funkcję strategiczno – koordynującą, realizuje działania w celu kształtowania lokalnej polityki przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz stwarza spójny system ochrony ofiar przemocy w rodzinie oraz standaryzuje pracę specjalistów i podmiotów, działających na rzecz ochrony ofiar przemocy w rodzinie.

41

W 2013 roku Zespół Interdyscyplinarny zebrał się 4 razy. W posiedzeniach Zespołu Interdyscyplinarnego uczestniczyli każdorazowo następujący członkowie: Barbara Jabłońska, Naczelnik Pionu Edukacji i Usług Społecznych Urzędu Miejskiego w Śremie; Marian Goliński, Zastępca Przewodniczącego Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Śremie; Maria Świdurska, Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie; Anna Ślipko – Rewers, koordynator - specjalista pracy socjalnej w Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie; Sylwia Malinowska, Koordynator do spraw przeciwdziałania przemocy i wspierania rodziny w Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie; Marzena Wojtkowiak, Kierownik II Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej z siedzibą w Śremie; Dorota Drąg, Terapeuta uzależnień w Przychodni Uzależnień i Współuzależnienia w Śremie; Ponadto brali udział: Wioleta Jastrząbek, Naczelnik Wydziału Oświaty, Kultury, Sportu i Promocji Powiatu Starostwa Powiatowego w Śremie; Jolanta Leśniewska, Przewodnicząca Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Śremie; Bożena Maciek-Haściło, Kierownik Przychodni Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia w Śremie; Piotr Grzelczyk, Kierownik Rewiru Dzielnicowych Wydziału Prewencji i Ruchu Drogowego Komendy Powiatowej Policji w Śremie; Małgorzata Łucka, Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie; Justyna Widera, Kurator specjalista w II Zespole Kuratorskiej Służby Sądowej z siedzibą w Śremie; Katarzyna Bugajska – Grząbka – Zastępca Prokuratora Rejonowego w Śremie; Aleksandra Ruducha, Kierownik Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Śremie; Genowefa Woźniak, Członek Towarzystwa Pomocy Potrzebującym im. Św. Brata Alberta „Nadzieja” w Śremie; Beata Szczepaniak, Skarbnik Zarządu Powiatowego Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej w Śremie; Anna Młodak, Wiceprezes Stowarzyszenia „Holis” w Śremie. Wskazane działania wykonywane są przez członków Zespołu Interdyscyplinarnego w szczególności poprzez: • dokonywanie diagnozy problemu przemocy w rodzinie na terenie gminy; • inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie;

42

• inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie; • podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie,

mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku; • rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach

udzielenia pomocy w środowisku lokalnym; • tworzenie grup roboczych w celu rozwiązywania problemów związanych

z wystąpieniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach. 6. Interdyscyplinarna pomoc dla osób doświadczających przemocy w rodzinie.

Głównym dążeniem członków Zespołu Interdyscyplinarnego jest zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie oraz stworzenie jednolitego, profesjonalnego systemu interwencji i wsparcia osób zagrożonych bądź uwikłanych w przemoc w rodzinie. Działania instytucji wobec osób doznających przemocy i sprawców aktów przemocy prowadzone są w gminie Śrem w oparciu o procedurę „Niebieskie Karty” – narzędzie wykorzystywane w działaniach interwencyjnych i pomocowych w rodzinie, w której dochodzi do przemocy. Procedura „Niebieskie Karty” jest narzędziem pozwalającym na podejmowanie interdyscyplinarnych, spójnych i kompleksowych działań wobec osób uwikłanych w zjawisko przemocy w rodzinie. 6.1. Grupy Robocze Zespołu Interdyscyplinarnego w Śremie Rozwiązywanie problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie oraz podjęcia zintensyfikowanych działań pomocowych i interwencyjnych w indywidualnych przypadkach to główny cel Grup Roboczych. Zespół Interdyscyplinarny tworzy Grupy Robocze, których skład jest zmienny i dostosowany do aktualnych potrzeb rodziny, a określany jest przez Przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego. Członkami Grup Roboczych mogą być członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego lub przedstawiciele: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia, kuratorzy, a także inni specjaliści w dziedzinie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Spotkania Grup Roboczych, ich czas oraz częstotliwość odbywają się w zależności od problemów występujących w konkretnych rodzinach. Grupa pracuje do czasu, gdy sytuacja w rodzinie ulegnie poprawie, przemoc zostanie przerwana i zatrzymana oraz członkom rodziny zostanie udzielona pomoc zaspokajająca ich potrzeby. Poprzez działanie członków Grupy Roboczej możliwe jest interdyscyplinarne działanie w zakresie zdiagnozowania sytuacji rodziny, wymiany informacji, planowania działań adekwatnych do potrzeb i form pomocy rodzinie, podziału

43

zadań, określenia czasu, realizacji zaplanowanych działań, monitorowania sytuacji rodziny, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii bezpieczeństwa, oceny efektywności działań i monitorowania zmian. Do Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego w okresie od stycznia do grudnia 2013 roku wpłynęło łącznie 86 Niebieskich Kart –A. Najwięcej bo aż 60 zostało spisanych przez przedstawicieli Komendy Powiatowej Policji w Śremie. 22 Niebieskie Karty – A wpłynęły od pracowników socjalnych Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie, jedna Karta wpłynęła z placówki oświatowej, jedna z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie i jedna ze Środowiskowego Domu Samopomocy w Śremie. W okresie sprawozdawczym, Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego powołała 60 Grupy Roboczych, natomiast 59 Grup zostało powołanych w poprzednich latach i kontynuowało pracę w 2013 roku. W 2013 roku funkcjonowało łącznie 119 Grup Roboczych z czego 27 zostało zamkniętych. W celu rozwiązywania konkretnych, rzeczywistych problemów wynikających z występowania przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach zorganizowano 341 spotkań Grup Roboczych. W posiedzeniach Grup Roboczych uczestniczyli przedstawiciele następujących instytucji: - Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie (pracownicy Sekcji Pracowników Socjalnych, asystenci i trenerzy rodzin oraz trenerzy osoby niesamodzielnej, – udział w 341 spotkaniach; - Komendy Powiatowej Policji w Śremie ( dzielnicowi) – udział w 196 spotkaniach; - II Zespołu Kuratorskiej Służby Społecznej w Śremie ( kuratorzy zawodowi i społeczni) – udział w 58 spotkaniach; - Przychodni Uzależnień i Współuzależnienia w Śremie – udział w 14 spotkaniach; - Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – udział w 167 spotkaniach; - placówek oświatowych (psycholodzy i pedagodzy) – udział w 129 spotkaniach; - Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie – udział w 19 spotkaniach; - Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej – udział w 5 spotkaniach; - Środowiskowego Domu Samopomocy w Śremie – udział w 10 spotkaniach; - służb medycznych – udział w 1spotkaniu. Z zaproszenia na spotkanie Grupy Roboczej, w okresie sprawozdawczym, skorzystało 27 osób, wobec których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą (realizacja procedury „Niebieska Karta – C”) oraz 20 osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc (realizacja procedury „Niebieska Karta – D”).

44

W 2013 interdyscyplinarnym wsparciem przez członków Grup Roboczych objęto łącznie 113 rodzin w tym 94 zamieszkujące miasto i 19 tereny wiejskie. Łącznie z pomocy w ramach procedury „Niebieskie Karty” skorzystało 427 osób w tym 118 dzieci. Z analizy prowadzonej dokumentacji wynika, że domniemanych sprawców przemocy w 2013 roku było 119 z tego 101 zamieszkuje wspólnie z ofiarą przemocy. Sprawcami przemocy są najczęściej mężczyźni – 109 osób, zarówno pracujący jak i bezrobotni w wieku od 26 roku życia do 65 roku życia. Mężczyzn uzależnionych jest 86 a 12 posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego skierowała 11 osób (domniemanych sprawców przemocy domowej) do Programu korekcyjno- edukacyjnego realizowanego przez Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie. Osoby stosujące przemoc w rodzinie mogły również skorzystać z warsztatów realizowanych przez Przychodnię Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia w Śremie. Ofiarami przemocy domowej w gminie Śrem są z kolei najczęściej kobiety – 93 osoby i 10 dzieci. Kobiety doznające przemocy w rodzinie są najczęściej w wieku między 26 a 65 roku życia i nie podejmują pracy zarobkowej.

Ze wskazanych 75 rodzin w tym 11 rodzin zamieszkujących tereny wiejskie (łącznie 264 osoby) objęte zostały dodatkowo świadczeniami w ramach ustawy o pomocy społecznej. Ponadto pracownicy socjalni ramach interwencji kryzysowej rozumianej jako praca socjalna i poradnictwo specjalistyczne udzielili pomocy 222 osobom ( ofiarom i świadkom przemocy) w tym 85 dzieciom.

Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego w Śremie w 5 przypadkach skierowała do Prokuratury Rejonowej w Śremie zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa w związku z wystąpieniem przemocy w rodzinie. Prokuratura Rejonowa w Śremie odmówiła wszczęcia dochodzenia w 4 sprawach skierowanych przez Przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego, a w jednym przypadku umorzyła śledztwo. Działania podejmowane przez przedstawicieli wielu instytucji, którzy wchodzili w skład Grup Roboczych i realizowali procedurę „Niebieskie Karty – A”, skupiały się na kompleksowym wsparciu rodzin uwikłanych w przemoc. Systematyczne wizyty pracowników socjalnych, funkcjonariuszy Policji oraz kuratorów sądowych w rodzinach dotkniętych lub zagrożonych przemocą oraz udzielanie wsparcia w ramach własnych kompetencji, a także specjalistycznego poradnictwa, monitoring środowisk rodzinnych, rozmowy interwencyjno – motywujące, resocjalizujące oraz dyscyplinujące, udział w terapii korekcyjno-edukacyjnej dla sprawców przemocy terapia rodzinna oraz wejście w program terapeutyczny dla osób uzależnionych od alkoholu, to niektóre z elementów Indywidualnego Planu Pomocy, który jest

45

opracowywany przez Grupy Robocze dla członków rodzin, w których występuje przemoc.

W ramach swoich działań pracownicy socjalni mają obowiązek podejmowania następujących działań w ramach procedury „Niebieskie Karty”:

• dokonania diagnozy potrzeb osoby co do której istnieje podejrzenie, że jest ofiarą przemocy domowej;

• udzielania kompleksowych informacji o możliwości uzyskania pomocy; • organizowania dostępu do pomocy medycznej; • zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w zależności od potrzeb

schronienia w całodobowej placówce; Ponadto pracownik socjalny może prowadzić rozmowy z osobami wobec

których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc. Pracownicy socjalni współpracują z członkami Grupy Roboczej oraz innymi instytucjami i organizacjami w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Profesjonalne działanie członków Grupy Roboczej umożliwia stworzenie wspólnej płaszczyzny oraz realizowanie wielotorowych i sprzężonych działań wobec środowisk rodzinnych, borykających się z problemem przemocy w rodzinie, m. in. poprzez szybki i pełny przepływ informacji między instytucjami, możliwość podjęcia zaplanowanych działań, które się wzajemnie nie wykluczają i nie powielają. 6.2. Zintensyfikowane narzędzia w zakresie przeciwdziałania przemocy

W celu skutecznego przeciwdziałania występowaniu przemocy w rodzinie, Zespół Interdyscyplinarny i Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie przy współpracy z innymi instytucjami na terenie gminy Śrem, podejmuje szereg działań pomocowych, których celem jest ochrona ofiar przemocy rodzinie poprzez umożliwienie tym osobom korzystanie z profesjonalnej specjalistycznej pomocy, a także działań profilaktycznych i inicjatyw informacyjno-edukacyjnych w zakresie przemocy w rodzinie.

Podejmowane działania prowadzone są w ramach realizowanych programów i projektów, organizowanych kampanii i konferencji: − Bezpłatne poradnictwo specjalistyczne, realizowane w ramach Punktu

Konsultacyjnego, Obywatelskiej Pomocy Prawnej w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie. Z tej formy wsparcia w 2013 roku skorzystały 63 ofiary przemocy i 12 sprawców przemocy domowej.

− Specjalistyczne Poradnictwo Telefoniczne – Telefon Zaufania. Odbiorcami wsparcia świadczonego w ramach Telefonu Zaufania są osoby uwikłane w zjawisko przemocy – ofiary, sprawcy oraz świadkowie przemocy. Osoby dzwoniące pod numer Telefonu Zaufania uzyskują natychmiastową i anonimową wymianę myśli oraz informacje o możliwości wyjścia z kryzysu, pokonania osobistego problemu, a także wsparcie

46

w odpowiedzialnym podejmowaniu decyzji, informacje edukacyjne w zakresie zjawiska przemocy oraz aktualnej oferty instytucji i organizacji działających na rzecz obywatela w środowisku lokalnym. Osobami najczęściej korzystającymi z Telefonu Zaufania są osoby w wieku od 18-65 lat ( 141 osób ). Sporą część (21 osób) dzwoniących do Telefonu Zaufania stanowią dzieci. W 2013 roku łącznie przeprowadzono 163 rozmowy w ramach Telefonu Zaufania. Rozmowy realizowane jest przez osoby dyżurujące, zwane Konsultantami, posiadające odpowiednie kwalifikacje i przeszkolenie w oparciu o umowy cywilno-prawne. Konsultanci obsługujący SPT udzielają bezpłatnych porad i wsparcia, a także reagują jeżeli zachodzi sytuacja zagrożenia zdrowia i życia. W 2013 roku poradnictwo świadczone było przez 3 osoby – pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie. Informacje o działaniach była zamieszczana na stronach internetowych http://www.srem.pl, http://www.ops.srem.pl oraz w lokalnej prasie. Ponadto ulotki i plakaty były rozpowszechniane podczas lokalnych przedsięwzięć, konferencji i akcji ( np. podczas konferencji „Śrem dla rodziny”, czy akcji „Biała Wstążka”). − Poradnia Internetowa - pomoc w formie poradnictwa internetowego

udzielana jest osobom uwikłanym w zjawisko przemocy domowej. Osoby dotknięte przemocą w rodzinie mogą nieopłatnie skorzystać z poradnictwa świadczonego przez pracownika socjalnego, prawnika. W 2013 roku udzielono w ramach poradnictwa internetowego – 4 porad.

−−−− Lokalna kampania społeczna „NIE BĄDŹ OBOJĘTNY” prowadzona jest przez cały rok. Ulotki i plakaty rozpowszechniane są przy okazji różnego rodzaju imprez realizowanych w naszej gminie. Ponadto informacje o kampanii są zamieszczane w lokalnych mediach i na stronach internetowych Urzędu Miejskiego w Śremie i Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie

−−−− Konferencja „Śrem dla rodziny” podczas której poruszane były kwestie związane z przemocą domową. Konferencja miała charakter otwarty, a uczestniczyli w niej przedstawiciele różnych instytucji i organizacji zajmujących się wsparciem rodziny jak również mieszkańcy naszej gminy.

−−−− Akcja „Biała wstążka” – jest to przedsięwzięcie które realizowane było przy współudziale wszystkich członków Zespołu Interdyscyplinarnego. Celem przedsięwzięcia było rozpowszechnianie wiedzy na temat zjawiska przemocy wobec kobiet, zaangażowanie środowiska lokalnego do działań na rzecz, przeciwdziałania przemocy wobec kobiet, propagowanie postaw antyprzemocowych wśród mężczyzn, uwrażliwienie społeczności lokalnej na problem przemocy wobec kobiet, rozpowszechnienie informacji na temat miejsc w których kobiety, doświadczające przemocy mogą otrzymać pomoc.

W Międzynarodowym Dniu Praw Człowieka – 10 grudnia – 40 wolontariuszy z Zespołu Szkół Technicznych w Śremie udało się do siedzib przedstawicieli Zespołu Interdyscyplinarnego w Śremie w celu przeprowadzenia

47

kampanii przeciwko przemocy wobec kobiet. Akcja polegała na tym, że wręczali mężczyznom zatrudnionym w instytucjach i klientom odwiedzającym instytucję Białe Wstążki oraz ulotki na temat realizowanej kampanii. Białe wstążki wręczane były też w najbardziej uczęszczanych miejscach naszego miasta. Kampania została przeprowadzona również w dniu 14 grudnia 2013r. podczas Konferencji „Śrem dla rodziny” oraz podczas spotkania integracyjnego „Wigilijne klimaty”. W ramach realizowanej kampanii rozdano około 1300 wstążek i ulotek. W przygotowanie białych wstążek włączyli się uczestnicy projektu „Aktywność się opłaca” oraz śremski przedsiębiorca . Patronat nad śremską kampanią objęła Europejska Unia Kobiet – stowarzyszenie działające na rzecz kobiet aktywnych w obszarze biznesu i polityki.

Analiza danych liczbowych pozwala zauważyć, że zmniejszyła się liczba powoływanych nowych Grup Roboczych, jednak zwiększył się czas prowadzenia procedury „Niebieskie Karty”. W 2013 roku działaniami realizowanymi w ramach prac Grup Roboczych zostało objętych więcej rodzin i osób niż w roku ubiegłym.

Dotychczasowy katalog usług i form wsparcia dla osób i rodzin uwikłanych w zjawisko przemocy uległ przeobrażeniom i dostosowany został do potrzeb osób wymagających wsparcia. W omawianym okresie dały się zauważyć również zmiany w świadomości środowiska lokalnego, które zmierzały w kierunku środowiska bardziej odpowiedzialnego i zorientowanego głównie z uwagi na prowadzone kampanie i akcje które mają na celu informowanie o zjawisku przemocy domowej. Społeczność lokalna reprezentowała aktywną postawę w zakresie przemocy w rodzinie i podejmowania sąsiedzkich działań pomocowych. Zespół Interdyscyplinarny w Śremie jest systemem partnerskiego i profesjonalnego współdziałania w celu przeciwdziałania zjawisku przemocy w rodzinie i sprawną komunikacją zastępuje statyczną współpracę instytucji, ograniczającą się do wymiany informacji. Podejmuje sprzężone i skuteczne działania w celu rozwoju gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie i realizacji głównego celu Gminnego Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w gminie Śrem na lata 2011–2013, jakim jest przeciwdziałanie zjawisku przemocy w rodzinie w gminie Śrem, zapewnienie ochrony jej ofiarom oraz skuteczne oddziaływanie na jej sprawców, a ponadto mobilizuje do dalszego zaangażowania instytucji i organizacji, które przyczynią się do podnoszenia jakości usług związanych z niesieniem pomocy osobom i rodzinom uwikłanym w przemoc. Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego w Śremie przygotowuje co roku sprawozdanie z działań podejmowanych przez Zespół które zostaje przedstawione Burmistrzowi Śremu i Radzie Miejskiej w Śremie. Ponadto do 10 lutego 2014 roku należy przygotować sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, które jest kierowane do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

48

W określonych na rok 2014 kierunkach działania Zespołu Interdyscyplinarnego przyjęto za priorytetowe:

• sformułowanie wniosków i opracowanie rekomendacji z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w gminie Śrem na lata 2011-2013;

• opracowanie nowego dokumentu strategicznego w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w gminie Śrem

• kontynuowanie działań w partnerstwie lokalnym i realizacja zintegrowanego systemu współpracy organizacji pozarządowych, podmiotów prywatnych, samorządu i instytucji oraz włączenie w system wzajemnych relacji osób i środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym;

• zacieśnienia współpracy międzyinstytucjonalnej na lokalnym gruncie, przynoszącej rzeczywiste korzyści w sprawach dotyczących wsparcia osób uwikłanych w przemoc domową i będącej inspiracją do kolejnych inicjatyw w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie,

• podniesienie skuteczności działań realizowanych przez Grupy Robocze; • prowadzenie działalności zwiększającej świadomość społeczności

lokalnej na temat zjawiska przemocy domowej (konferencje, spotkania, kampanie).

Dane za rok 2013obrazujące działania, jakie były podejmowane w gminie Śrem w związku z realizacją procedury „Niebieskie Karty” – są pierwszymi informacjami, które mogą pomóc stworzyć obraz skali zjawiska przemocy w rodzinie i zaobserwować dynamikę zjawiska przemocy w rodzinie w środowisku lokalnym, służyć też ocenie zasobów gminy. 7. Wspieranie rodziny – interdyscyplinarność działań

Wdrażanie modelowych rozwiązań pracy z rodziną wieloproblemową, w szczególności rozwój pracy socjalno – terapeutycznej i socjalno – wychowawczej z rodzinami, które są zagrożone w pełnieniu swoich funkcji to zadania realizowane zgodnie z ustawą o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Pomoc rodzinie borykającej się z trudnościami związanymi z opieką i wychowaniem dzieci oraz skuteczna ochrona dzieci i pomoc dla nich, może być osiągnięta przez współpracę wszystkich osób, instytucji i organizacji pracującymi z dziećmi i rodzicami. Ustawa o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej daje też możliwość zastosowania rozwiązań, które mogą przyczynić się do budowania spójnego i skutecznego systemu pomocy dla rodziny, która ma problemy w realizacji funkcji opiekuńczo - wychowawczej.

49

Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie kontynuuje realizację rozwiązań w zakresie wspierania rodziny, kierując się dobrem dziecka, dobrem rodziny jako naturalnego środowiska rozwoju dziecka, przy współdziałaniu instytucji i organizacji, pracujących z dziećmi i rodzicami. 7.1. System opieki nad dzieckiem – zadania gminy

Katalog zadań zawarty w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej pozwala na stworzenie w gminie spójnego systemu pomocy dziecku i rodzinie. Do zadań gminy zgodnie z ustawą należy: − opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny; − tworzenie i rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia

dziennego oraz pracę z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych poprzez: • zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy

asystenta rodziny oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa, • organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin

wspierających, • prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich

miejsc dla dzieci; − współfinansowanie pobytu dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej; − prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem

lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej, zamieszkałego na terenie gminy;

− sporządzanie sprawozdań z zakresu wspierania rodziny; − realizacja zadań wynikających z programów z zakresu wspierania rodziny. Gmina Śrem realizuje działania w zakresie polepszania fizycznego i psychicznego dobrostanu dzieci, w tym ograniczenie zjawiska zaniedbywania dzieci i niedostatecznej opieki nad nimi, oraz wspieranie bezpiecznej więzi miedzy opiekunem a dzieckiem.

Wobec rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie podejmuje działania, których celem jest zapewnienie wsparcia i pomocy, szczególnie poprzez: − analizę sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu

w rodzinie; − wzmocnienie roli i funkcji rodziny; − rozwijanie umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny; − podniesienie świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania

rodziny;

50

− pomoc w integracji rodziny; − przeciwdziałanie marginalizacji i degradacji społecznej rodziny; − dążenie do reintegracji rodziny.

Wspieranie rodziny, jako zespół planowanych działań, mających na celu przywrócenie rodzinie funkcji opiekuńczo-rodzicielskich, może być prowadzone w formie: − pracy z rodziną m.in. poprzez konsultacje, poradnictwo specjalistyczne,

terapię, mediację, usługi dla rodzin z dziećmi, pomoc prawną, przydzielenie asystenta rodziny;

− pomocy w opiece i wychowaniu dziecka poprzez placówki wsparcia dziennego oraz rodziny wspierające.

Praca z rodziną podejmowana jest zarówno w rodzinie wymagającej wsparcia, by mogła poradzić sobie z doznawanymi trudnościami, tak by nie doszło do działań interwencyjnych w postaci umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej, jak i rodzinie w sytuacji czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną. Wówczas działania pomocowe zmierzają do stworzenia takich warunków w funkcjonowaniu rodziców umieszczonego dziecka, by możliwy był powrót dziecka do rodziny biologicznej.

Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie, stosując ustawę, ma na względzie przede wszystkim podmiotowość dziecka i rodziny oraz prawo dziecka do: 1) wychowania w rodzinie, a w razie konieczności wychowywania dziecka po-za rodziną – do opieki i wychowania w rodzinnych formach pieczy zastępczej, jeśli jest to zgodne z dobrem dziecka; 2) powrotu do rodziny; 3) utrzymywania osobistych kontaktów z rodzicami, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał takich kontaktów; 4) stabilnego środowiska wychowawczego; 5) kształcenia, rozwoju uzdolnień, zainteresowań i przekonań oraz zabawy i wypoczynku; 6) pomocy w przygotowaniu do samodzielnego życia; 7) ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie dziecka; 8) informacji i wyrażania opinii w sprawach, które go dotyczą, odpowiednio do jego wieku i stopnia dojrzałości; 9) ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem; 10) poszanowania tożsamości religijnej i kulturowej; 11) dostępu do informacji dotyczących jego pochodzenia. Asystent rodziny jest profesją w systemie wspierania rodziny, wprowadzoną ustawą o wspieraniu rodziny, której cechami charakterystycznymi są kompleksowe działania podejmowane wobec rodziny i polegające przede wszystkim na towarzyszeniu rodzinie, z zachowaniem profesjonalnych relacji, w pokonywaniu trudności, poprawie funkcjonowania i zmianie niekorzystnych dla rodziny sytuacji kryzysowych.

51

Asystenci rodziny zatrudnieni w Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie realizują zadania: 1) pomoc w poprawie sytuacji bytowej oraz w uzyskaniu samodzielności materialnej: - udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego (39 rodzin); - udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych (39 rodzin); - wspieranie aktywności społecznej rodzin (39 rodzin); - motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych (28 rodzin); - udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej (34 rodziny); 2) wsparcie specjalistyczne: - udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych (39 rodzin); - udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi (39 rodzin); - motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych (39 rodzin); - udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych (39 rodzin); - prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci (39 rodzin); 3) czynności administracyjne: - prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną; opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną (42 rodziny); - dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku (36 rodzin), - monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną (1 rodzina); - sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach (10 rodzin); 4) współpraca z innymi podmiotami: - współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny (39 rodzin); - współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną (10 rodzin).

52

5) czynności interwencyjne: - podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin (4 rodziny).

Ponadto w ramach swoich obowiązków każdy asystent rodziny jest zobowiązany zgodnie z ustawą o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej do opracowania i realizacji planu pracy z rodziną, we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym. W przypadku podejmowania działań na rzecz rodziny, której dzieci zostały umieszczone w pieczy zastępczej asystent zobowiązany jest do opracowania i realizacji planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej z uwagi na konieczność skoordynowania działań z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej.

Zadania asystenta rodziny realizowane są zgodnie z przepisami ustawowymi i polegają przede wszystkim na prowadzeniu pracy z rodzinami, u których występuje wiele sprzężonych problemów, do których należą m.in.: niskie umiejętności opiekuńczo-wychowawcze oraz prowadzenia gospodarstwa domowego, uzależnienia, bezrobocie, ubóstwo, przewlekła choroba, niepełnosprawność, przemoc, wyuczona bezradność, zaburzenia psychiczne, a których występowanie powoduje trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Praca asystenta rodziny odbywa się w miejscu zamieszkania tych rodzin i poza nim, przy aktywnym współdziałaniu i współpracy pracownika socjalnego z rejonu osoby objętej wsparciem asystenta.

Decyzję o przydziale asystenta rodziny do danej rodziny podejmuje Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie na podstawie wniosku pracownika socjalnego i analizy sytuacji danej rodziny.

W 2013 roku wspierającymi, motywującymi i pomocowymi działaniami asystenta rodziny objętych zostało 42 rodziny (183 osób, w tym: 97 dzieci) w wymiarze średnio 2 godziny tygodniowo, w zależności od występujących problemów w rodzinie i ich natężenia.

W porównaniu z ubiegłym rokiem liczba rodzin objętych asystą rodzinną wzrosła o 75% / liczba rodzin w 2012 to 24 środowiska.

Wspieranie rodziny, w ramach asystenta rodziny jest procesem długotrwałym, dającym bardzo trudno osiągalne i wymierne efekty działania, powodującym doprowadzenie rodziny do istotnych zmian postępowania członków rodziny i ich sytuacji życiowej, niwelowania destruktywnych zachowań członków rodziny, samodzielności w realizowaniu spraw rodzinnych, podniesieniu jakości życia członków rodziny.

53

Przeciętny czas pracy asystenta z rodziną w gminie Śrem to 13 miesięcy.

Tabela. Czas pracy asystenta z rodziną Czas pracy asystenta z rodziną Liczba rodzin objętych

wsparciem asystenta do 3 m-cy 5 rodzin powyżej 3 m-cy do 12 m-cy 16 rodzin powyżej roku 21 rodzin Łącznie 42 rodziny Opracowanie własne na podstawie danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie W 2013 roku asystent zakończył pracę z 7 rodzinami ze względu na zaprzestanie współpracy z rodziną (2 rodziny), brak efektów pracy (1 rodzina), zmianę metod pracy (4 rodziny).

Działania asystenta rodziny ukierunkowane były przede wszystkim na utrzymaniu dzieci w ich naturalnym środowisku. Asystenci rodziny obejmowali wsparciem łącznie 97 dzieci i dzięki temu aż 96 mogło pozostać w rodzinach biologicznych.

W ramach swoich obowiązków asystenci rodziny brali udział w zespołach do spraw oceny sytuacji dziecka przebywającego w pieczy zastępczej. Są to zespoły powoływane przez Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie, które monitorują i analizują sytuację rodzin pod kątem możliwości powrotu dzieci do naturalnego środowiska. W 2013 roku asystenci rodziny uczestniczyli w 4 tego typu zespołach.

Ponadto w 2013 roku powołano 9 zespołów zadaniowych, które miały na celu wsparcie merytoryczne w realizacji działań w rodzinach objętych asystą rodzinną. Łącznie odbyło się 15 spotkań. Spotkania miały na celu przede wszystkim usystematyzowanie dotychczas podejmowanych działań, ustalenie aktualnej sytuacji rodzin objętych wsparciem asystenta i planu pracy z rodziną oraz podniesienie skuteczności realizowanych zadań. W zespołach zadaniowych uczestniczyli również przedstawiciele innych instytucji, dzięki czemu dokonywane ustalenia miały charakter interdyscyplinarny.

Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, gmina zobowiązana jest do współfinansowania pobytu dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej w wysokości odpowiednio: 1) 10% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka – w pierwszym roku

pobytu dziecka w pieczy zastępczej; 2) 30% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka – w drugim roku pobytu

dziecka w pieczy zastępczej; 3) 50% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka – w trzecim roku

i następnych latach pobytu dziecka w pieczy zastępczej.

54

Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie współfinansował pobyt dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej po dniu 31 grudnia 2011 roku. Odpłatność pokrywano za pobyt w pieczy zastępczej za 11 dzieci. W 4 rodzinach zastępczych niespokrewnionych - przebywało 7 dzieci, w 3 rodzinach zastępczych spokrewnionych przebywało 3 dzieci, a w placówce opiekuńczo – wychowawczej 1 dziecko i są to dzieci w różnym wieku.

Tabela. Wiek dzieci pozostających w pieczy zastępczej w 2013 roku

Wiek dzieci Liczba dzieci do 3 lat 3 dzieci od 3 do 6 lat 2 dzieci od 6 do 12 lat 2 dzieci od 12 do 16 lat 2 dzieci powyżej 16 r.ż 2 dzieci Opracowanie własne na podstawie danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie

Postanowieniem Sądu w pieczy zastępczej w roku 2013 zostało umieszczonych 5 dzieci z 4 rodzin. Pozostałe dzieci były umieszczone w pieczy zastępczej w roku ubiegłym.

Za pobyt w pieczy zastępczej 11 dzieci, Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie w 2013 roku poniósł koszt 10% wydatków na opiekę i wychowanie dziecka w łącznej wysokości 8.623,00 zł. W porównaniu z rokiem ubiegłym koszt wzrósł znacznie, wydatki w 2012r. – kwota 2 970,81zł.

W 2013 roku dwoje dzieci, które były umieszczone w pieczy zastępczej w wyniku zintensyfikowanych działań różnych służb, w tym wsparcia udzielanego przez asystenta rodziny, wróciło do rodziny biologicznej. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie realizuje specjalistyczne wsparcie prawne, zawodowe, psychologiczne i rodzinne w ramach działania Klubu Integracji Społecznej, Punktu Konsultacyjnego oraz Obywatelskiej Pomocy Prawnej. Adresatami tych działań są także rodziny zagrożone wykluczeniem społecznym i borykające się z trudnościami opiekuńczo-wychowawczymi, które korzystają z indywidualnych porad specjalistów: prawnika, psychologa, terapeuty rodzinnego, specjalisty ds. uzależnień, trenera kompetencji życiowych - mediatora, członka Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz porad z zakresu zdrowego żywienia i dietetyki. W 2013 roku ze specjalistycznego poradnictwa w Punkcie Konsultacyjnym skorzystało 21 osób objętych asystą rodzinną. Ponadto 16 osób uczestniczyło w terapii dla osób uzależnionych lub współuzależnionych, a także korzystało z innych form wsparcia proponowanych przez Przychodnię Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia w Śremie. Osoby objęte asystą rodzinną zarówno dzieci jak i dorośli, korzystały też z pomocy Poradni Psychologiczno–Pedagogicznej w Śremie, w tym wnioskowali o wydanie opinii o dziecku (10 osób). W wyniku działań asystenta rodzin 7 osób zostało skierowanych i uczestniczyło w projekcie systemowym „Aktywność się opłaca”

55

współfinansowanym z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Głównym celem projektu było ograniczenie zjawiska marginalizacji społecznej i zawodowej osób korzystających z form wsparcia Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie będących w wieku aktywności zawodowej zamieszkałych na terenie gminy Śrem oraz przygotowanie tych osób do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i rynku pracy. Współdziałanie z innymi instytucjami i organizacjami w zakresie pomocy rodzinom przeżywającym problemy rodzicielskie to jedno z zadań asystenta rodziny. Asystenci realizując plan pomocy rodzinie współpracowali przede wszystkim z przedstawicielami:

1) Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej w Śremie /w sprawach 29 rodzin, 2) placówek oświatowych /36 rodzin, 3) żłobków /2 rodzin, 4) Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Śremie /5 rodzin, 5) Przychodni Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia w Śremie /8 rodzin, 6) służb medycznych (np. lekarze rodzinni, pielęgniarki środowiskowe)

/12 rodzin, 7) Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie/10 rodzin, 8) Komendy Powiatowej Policji w Śremie /42 rodzin, 9) placówek opiekuńczo –wychowawczych /4 rodzin, 10) sądu, prokuratury /5 rodzin.

Wielkie znaczenie ma współpraca i dialog wszystkich zaangażowanych podmiotów. Pomoc dla rodzin w kryzysie wymaga podejścia systemowego, złożonych działań uwzględniających wiedzę z zakresu różnych dziedzin i wykorzystujących kompetencje wielu instytucji. 7.2. Organizacja pracy asystenta rodziny Asystent rodziny pracuje z rodzinami wieloproblemowymi. Wymaga to od niego szerokiej wiedzy i umiejętności niezbędnych do realizacji zadań oraz profesjonalizmu zachowań w trudnych okolicznościach. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie zatrudniał w 2013r. 2 asystentów rodziny na umowę o pracę w ramach zadaniowego czasu pracy, posiadających odpowiednie wykształcenie i doświadczenie w realizacji zadań na podobnym stanowisku, obecnie jest to 4 pracowników.

W ramach podnoszenia swoich kwalifikacji w zakresie pracy z dziećmi i rodziną, 1 asystent rodziny w okresie od sierpnia 2012 r. do maja 2013 r. uczestniczył w cyklu szkoleń, realizowanych na zlecenie Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu w ramach projektu „Podnoszenie kwalifikacji

56

kadry pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce", współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Szkolenie, prowadzone było według autorskiego programu Instytutu Szkoleń i Analiz Gospodarczych S.A., zatwierdzonego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Ponadto jeden z asystentów w 2013 roku ukończył studia licencjackie na kierunku pedagogika resocjalizacyjna i praca socjalna w Wielkopolskiej Wyższej Szkole Społeczno-Ekonomicznej w Środzie Wlkp. i kontynuuje naukę na studiach magisterskich na o tym samym kierunku. Drugi z asystentów ukończył studia podyplomowe w Wyższej Szkole Humanistycznej w Lesznie na kierunku oligofrenopedagogika. Obowiązujący w Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie Model pracy z rodziną objętą asystą rodzinną zakłada współpracę pracownika socjalnego i asystenta rodziny na każdym etapie pracy z rodziną. Współpraca pracownika socjalnego z asystentem rodziny ma charakter ciągły począwszy od fazy planowania, konstruowania długoterminowych celów (w oparciu o narzędzie jakim jest plan pracy z rodziną i kontrakt socjalny), również poprzez pozostałe fazy: realizacji planu (radzenie sobie z napotkanymi przeszkodami, podejmowanie interwencji, dokonywanie koniecznych zmian w ustalaniu celów głównych i szczegółowych zawartych w kontraktach socjalnych i planach pracy współpraca z partnerami w obszarze wspierania rodziny), a także w fazie monitorowania rodziny. Pracownik socjalny w początkowym etapie współpracy służy asystentowi, zarówno posiadaną wiedzą teoretyczną, jak i swoim doświadczeniem w pracy z konkretną rodziną. Natomiast w etapach późniejszych współpraca polega na wymianie posiadanych informacji –często znacznie szerszych ze strony asystenta z uwagi na dużą częstotliwość kontaktów oraz zdobyte przez członków rodziny zaufanie. Jednak to pracownik socjalny podejmuje ostateczne decyzje w ważnych kwestiach dotyczących rodziny i wyznacza wspólne kierunki działań dla siebie i asystenta rodziny w zakresie realizacji działań, mających na celu wsparcie potrzebujących rodzin. Współpraca pomiędzy pracownikami oparta jest na partnerstwie rozwoju kompetencji, współpracę merytoryczną, rozwój osobisty i rozwój samoświadomości. Pracownik socjalny włącza asystenta rodziny w spotkania o charakterze interdyscyplinarnym celem nawiązania jak największej sieci kontaktów, która następnie stanowić będzie jego kapitał kompetencyjny. Współpraca obydwóch pracowników ma na celu wzajemne uzupełnianie się w zakresie posiadanych zasobów i podejmowanie jednolitego kierunku działań wobec adresatów pracy socjalnej. Asystent rodziny i pracownik socjalny uzupełniają się w podejmowanych działaniach i wymieniają nie tylko wiedzą na temat danej rodziny ale również swoim doświadczeniem, a wszystko po to aby osiągnąć jak najbardziej zadawalające wyniki w podejmowanych działaniach i tym samym jak najlepiej pomóc rodzinom słabszym społecznie.

57

W 2013 roku, Gmina Śrem uczestniczyła w realizacji „Resortowego programu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej na rok 2013”, którego celem było wspomaganie i wspieranie jednostek samorządu terytorialnego szczebla gminnego w budowaniu systemu wspierania rodzin, przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez dofinansowanie zatrudnienia asystentów rodziny. Na realizację tego programu pozyskano kwotę 41.290,16 zł, co pozwoliło częściowo pokryć koszty zatrudnienia 2 asystentów rodziny. Wydatki w wysokości 17.142,83 zł zostały pokryte z budżetu gminy Śrem. VII. Innowacyjne działania poprzez realizację projektów i programów

Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje koncepcję aktywnej polityki społecznej, której podstawowym elementem jest wspieranie aktywności, tych którzy pomocy potrzebują, i wspieranie ich w samodzielnym rozwiązywaniu swoich problemów. Ośrodek realizuje działania, których celem jest edukacja, integracja, włączenie społeczne z wykorzystaniem instrumentów o charakterze aktywizacyjnym.

1.Realizacja działań pomocowych Rozwój systemu aktywnej integracji poprzez zastosowanie odpowiednich instrumentów skierowanych na wydobywanie i wzmacnianie potencjałów i umiejętności osób jest jednym z ważnych instrumentów sprzyjających realizacji projektów i działań środowiskowych. 1.1. „Aktywno ść się opłaca” – projekt systemowy Ośrodka Pomocy

Społecznej w Śremie

Projekt współfinansowany był przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w związku z realizacją Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VII. Promocja Integracji Społecznej, Działanie 7.1. Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji, Poddziałanie 7.1.1. Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji przez Ośrodki Pomocy Społecznej.

Celem projektu było podniesienie kwalifikacji oraz kompetencji społecznych i zawodowych osób zagrożonych marginalizacją, osób korzystających z form wsparcia Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie będących w wieku aktywności zawodowej zamieszkałych na terenie gminy Śrem oraz przygotowanie tych osób do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i rynku pracy

58

Tabela. Wysokość środków przeznaczonych na realizacje zadań projektu „Aktywno ść się opłaca” w latach 2012 – 2013

Rok Wartość projektu

w tym: dotacja

z Unii Europejskiej

w tym: środki własne Gminy Śrem

z tego: wartość zadania Aktywna Integracja

2012 1.117.878,17 1.004.658,04 113.220,13 628.737,50 2013 1.397.272,62 1.250.558,99 146.713,63 772.518,80

Opracowanie własne na podstawie danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie

Z przedstawionych poniżej danych wynika, że wartość projektu w 2013r. wzrosła w porównaniu do roku 2012 o około 25%. Bezpośrednimi odbiorcami działań w projekcie w 2013r. było 178 osób, w tym 129 kobiet i 49 mężczyzn, w wieku aktywności zawodowej z terenu gminy Śrem. Działania zostały skierowane do osób:

− bez stałej pracy, bezrobotnych lub nieaktywnych zawodowo z zaburzeniami psychicznymi (37 osób);

− zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu występujących problemów rodzinnych, bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gosp. domowego (rodziny w kryzysie, tzw. rodziny wieloproblemowe) (28 osób);

− młodych w wieku 15 – 30 lat, zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu bezrobocia lub braku stałego zatrudniania, kwalifikacji i doświadczenia zawodowego (43 osoby);

− bez stałej pracy, bezrobotnych lub nieaktywnych społecznie lub zawodowo z powodu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny (18 osób);

− kontynuujących udział w projekcie od 2012r uczących się w policealnej szkole na kierunku asystent osoby niepełnosprawnej (27 osób).

− zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu występujących problemów rodzinnych, bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego z powodu braku zatrudnienia, objętych wsparciem w ramach PAL – działania zostały zlokalizowane na obszarze ul. Przemysłowej w Śremie wraz z ulicami i osiedlami przyległymi (25 osób).

Z zestawienia wynika, że liczba odbiorców działań w projekcie oraz liczba kontraktów socjalnych zawartych w ramach projektu w 2013r. w stosunku do 2012r. kształtowała sie na podobnym poziomie.

59

Liczba kontraktów socjalnych zawartych w ramach projektu: 2012r. – 127 Liczba odbiorców działań – 171 2013r. – 126 Liczba odbiorców działań – 178

Klub Integracji Społecznej w Śremie

animatorem środowiska lokalnego oraz

pozytywnych zmian w tym środowisku

Pozycja Klubu Integracji Społecznej w lokalnym środowisku, poparta partnerską współpracą jest wyznacznikiem często funkcji animacji w środowisku lokalnym zmian społecznych, wprowadzeniem lub przywróceniem poprawnych relacji sąsiedzkich, a także szerzeniem idei solidaryzmu społecznego.

Klub Integracji Społecznej usytuowany jest w strukturze Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie. Funkcjonuje od 11.09.2006r., a od 25.02.2013r. jest Klubem zarejestrowanym w Wielkopolskim Urzędzie Marszałkowskim w Poznaniu pod numerem 12.

Do głównych zadań Klubu Integracji Społecznej w Śremie należy świadczenie usług, które wpisują się w pojęcie reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym ze względu na swoją sytuację życiową. Oferta Klubu skierowana jest w szczególności do osób poszukujących pracy, bezdomnych, uzależnione, niepełnosprawne, zwalniane z zakładów karnych i chcących zwiększyć swoje kompetencje zawodowe i społeczne. Zajęcia w Klubie przygotowują do czynnego funkcjonowania w życiu społecznym i zawodowym, mają charakter integracyjny, prozdrowotny, kulturalno – rekreacyjny i konsultacyjny. /PAWEŁ WIŚNIEWSKI EKSPERTYZA PRAWNO-USTAWOWA, TEMAT: „KLUB INTEGRACJI SPOŁECZNEJ - INSTYTUCJA WSPARCIA PROWADZONA PRZEZ SAMORZĄD TERYTORIALNY”/

W roku 2013 w ramach realizacji projektu systemowego „Aktywność się opłaca” uczestnicy projektu zagrożeni wykluczeniem społecznym z powodu bezrobocia, niepełnosprawności, kryzysów w rodzinie kierowani byli do Klubu Integracji Społecznej i korzystali z zajęć warsztatowych zgodnie z indywidualnym programem uczestnictwa oraz ścieżką reintegracji.

Cykl warsztatów prowadzonych przez specjalistów miał na celu wyrównywanie szans, promowanie włączenia społecznego, przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w społeczności lokalnej.

60

Uczestnicy korzystali z następujących działań w zakresie instrumentów aktywnej integracji:

Klub Integracji Społecznej

− Warsztaty – Przygotowanie do podjęcia zatrudnienia z wykorzystaniem elementów treningu komunikacji, prowadzone przez psychologa oraz specjalistę ds. reintegracji zawodowej (30 godzin warsztatów dla 111 osób) Celem zajęć było nabycie umiejętności aktywnego poszukiwania zatrudnienia i poruszania się po rynku pracy, określenie mocnych i słabych stron, nabycie umiejętności twórczego i pozytywnego myślenia, podniesienie samooceny i kształtowanie aktywnych postaw. W ramach warsztatów uczestnicy realizowali wizyty w instytucjach pomagających osobom bezrobotnym lub znajdującym się w trudnej sytuacji oraz w instytucjach świadczących usługi kulturalno-sportowe na terenie naszego miasta. Miały one na celu wymianę doświadczeń i poznanie oferty wsparcia w formie dyskusji i pracy w podgrupach.

− Grupy samopomocowe dla osób bezrobotnych, niepełnosprawnych,

rodzin w kryzysie – 96 godzin Celem tych zajęć jest przekazanie treści związanych z samopomocą i zaszczepienie wśród uczestników chęci utworzenia grupy samopomocowej. Ze spotkań korzystało 51 osób

Wartościowa inwestycja w człowieka – instrumenty aktywizacji zawodowej

− Realizacja innowacyjnego narzędzia skierowanego dla osób młodych w wieku do 30 roku życia 16 osobowa grupa osób zrealizowała trzy miesięczny staże zawodowy w okresie od 16 września do16 grudnia 2013 w poniższych instytucjach:

• Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy – 2 osoby • Przedszkole nr 3 „Jarzębinka” w Śremie – 1 osoba • Szkoła Podstawowa im. Gen. Dezyderego Chłapowskiego w Bodzyniewie

– 1 osoba • Straż Miejska w Śremie – 1 osoba • Fundacja na Rzecz Rewaloryzacji Miasta Śrem – 1 osoba • Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Dąbrowie – 1 osoba • Śremski Ośrodek Kultury – 2 osoby • Zespól Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Zbrudzewie – 1 osoba • Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego – Śremski Ośrodek Wspierania

Małej Przedsiębiorczości – 1 osoba • Śremski Sport Sp. z o. o – 2 osoby

61

• Polski Komitet Pomocy Społecznej – 1 osoba • Środowiskowy Dom Samopomocy w Śremie – 1 osoba • Towarzystwo pomocy potrzebującym im. Św. Brata Alberta „Nadzieja”

w Śremie – 1 osoba Uczestnicy mieli okazję rozpocząć często swoją pierwszą pracę oraz nabyć nowe umiejętności i zdobyć doświadczenia zawodowego a młodym ludziom pokazano jak realizować swoje marzenia i zmieniać rzeczywistość. Instrumenty aktywizacji edukacyjnej

− Warsztaty podnoszące umiejętności zawodowe – Biznes na obcasach – 36 godzin Skierowane dla 20 kobiet. Celem warsztatów było m.in. kształtowanie odpowiedzialnej i aktywnej postawy życiowej, zwiększenie umiejętności funkcjonowania w obszarze społeczno – zawodowym. Podczas warsztatów uczestniczki miały możliwość poznać tematy z zakresu kreowania pozytywnego wizerunku własnej osoby przy tworzeniu własnej działalności gospodarczej, poznały elementy tworzenia biznesplanu, dowiedziały się jak wpłynąć na rozwój własnej kariery i jakie podjąć działania w tym kierunku.

− Warsztaty praktyczno – edukacyjne / Gastronomia – ekonomia – 144 godziny Celem warsztatów było: propagowanie zdrowych, wartościowych, tanich przepisów; nabycie praktycznych umiejętności w zakresie przygotowania przetworów domowych, a także nowoczesnych sposobów konserwacji i przechowywania produktów. Uczestnicy wzbogacili swój warsztat kulinarny oraz wypracowali ekonomiczny aspekt racjonalnego gospodarowania produktami spożywczymi poprzez nabycie umiejętności oszczędnego planowania zakupów. W warsztatach wzięło udział 92 osób Uczestnicy czynnie brali udział w warsztatach pod kierunkiem trenera, samodzielnie przygotowując potrawy, marynaty i przetwory kończąc wspólną degustacją przygotowanych potraw.

− Szkolenia zawodowe: (administracyjno – ekonomiczne, opiekun osoby starszej, chorej lub dziecka, kurs florystyczny, szkolenie fitness, grafik komputerowy, prawo jazdy) – 405 godzin szkoleń Grupa 37 osób młodych w wieku 15-30 lat, bezrobotnych nie posiadające stałego zatrudnienia bez kwalifikacji zawodowych lub o kwalifikacjach niedostosowanych do potrzeb rynku pracy miała możliwość skorzystania z bezpłatnych szkoleń. Celem było podniesienie kwalifikacji i dostosowanie umiejętności do nowoczesnego rynku pracy.

62

Instrumenty aktywizacji zdrowotnej − Twórcze zajęcia usprawniające – Terapia zajęciowa – 72 godziny

Skierowane były dla 32 osób z zaburzeniami psychicznymi. Celem warsztatów między innymi było aktywizowanie osób z zaburzeniami psychicznymi, poprzez rozwój zdolności manualnych, poznawczych, artystycznych wykorzystując różnorodne techniki użytkowe i artystyczne. Zajęcia oferowały wybór odpowiedniej formy twórczości, odpowiadającej indywidualnym uzdolnieniom i możliwościom.

− Zajęcia rehabilitacyjne na basenie – 48 godzin

W zajęciach uczestniczyło 30 osób a odbiorcami była grupa osób bez stałej pracy, bezrobotnych lub nieaktywne zawodowo z powodu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny wraz ze swoimi niepełnosprawnymi dziećmi. Ich celem było zorganizowanie na pływalni wsparcia rehabilitacyjnego dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej niezależnie od rodzaju schorzenia i stopnia niepełnosprawności oraz pogłębienie więzi emocjonalnej między dzieckiem a rodzicami.

Instrumenty aktywizacji społecznej

− Warsztaty choreograficzne rozwijające umiejętności interpersonalne – 20 godzin W warsztatach uczestniczyła 16 osobowa grupa osób z problemami których występują problemy rodzinne bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego. Zajęcia miały na celu uwrażliwienie uczestników projektu na pozawerbalne formy komunikacji, podniesienie i pobudzenie do aktywności fizycznej, rozwój motoryki i poznanie języka tańca jako sposobu na uwolnienie emocji. W oparciu o innowacyjne metody uczestnicy poznali ćwiczenia, które spowodowały swobodę ruchów i pomogły w rozładowaniu stresu, zwiększyły pewność siebie i przyczyniły się do rozwoju osobistego.

− Warsztaty umiejętności wychowawcze – Letnia szkoła rodzica – 24 godziny W zajęciach uczestniczyło 16 osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu problemów rodzinnych, bezradności w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego. Celem warsztatów było przeciwdziałanie zagrożeniu wykluczenia społecznego z powodu problemów rodzinnych i bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych, doskonalenie kompetencji wychowawczych rodziców w zakresie prawidłowego funkcjonowania rodzin i relacji wewnątrz rodzinnych. Podczas warsztatów uczestnicy

63

mieli możliwość poznania wiedzy z zakresu budowania relacji dorosły - dziecko, relacji pomiędzy rodzeństwem, oraz o roli zabawy w rozwoju dziecka poznając kreatywne zabawy.

− Warsztaty edukacji obywatelskiej – 126 godzin

Warsztaty z zakresu edukacji obywatelskiej miały na celu podniesienie poziomu aktywności mieszkańców, wiedzę na temat społeczeństwa obywatelskiego i promowania postawy zaangażowania oraz wzmocnienia poczucie wspólnoty i więzi lokalnej. Z oferty warsztatów skorzystało 111 osób. Warsztaty obejmowały 18 godzin dla każdej z grup, podczas których poznali tematykę dotyczącą między innymi; mobilizowania mieszkańców do aktywnego uczestnictwa w sprawy publiczne. Zapoznanie się z ofertą instytucji działających na terenie gminy Śrem dotyczącą działań pomocowych, kulturalnych, oświatowych, oraz o celowości tworzenia Punktów Edukacji Obywatelskiej. Ponadto podczas warsztatów mieli możliwość uzyskania wiedzy na temat tworzenia organizacji pozarządowych, planowania pisania, szukania źródeł finansowania i rozliczania projektów. Poznali rolę jaką odgrywają Festyny integracyjne i obywatelskie i ich wpływ na rozwój społeczności lokalnej, oraz zasób wiadomości z zakresu wolontariatu.

− Warsztaty ogólnorozwojowe w zakresie partycypacji społeczno

publicznej – 80 godzin Odbiorcami warsztatów była grupa 30 osób młodych w wieku 15 – 30 Warsztaty składały się z części praktycznej i teoretycznej. Część praktyczna to wizyty w czołowych organizacjach i stowarzyszeniach z terenu gminy Śrem. Celem warsztatów była aktywizacja młodych ludzi w procesy decyzyjne na poziomie lokalnym, zwiększenie zainteresowania nad sprawami publicznymi m.in. zapoznanie się z technikami i formami partycypacji, budowanie wzajemnego zaufania pomiędzy partnerami społecznymi oraz kształtowanie umiejętności wypracowywania formalnych podstaw lokalnego partnerstwa.

− Warsztaty wyjazdowe w zakresie wizażu i autoprezentacji – 30 godzin

Skierowane do 30 osób młodych w wieku 15 – 30 lat. Których celem było: zapobieganie niedostosowaniu społecznemu i marginalizacji osób poprzez ofertę efektywnego i aktywnego spędzania czasu wolnego, wspieranie osób młodych, zapewnienie integracji oraz atmosfery sprzyjającej zarówno odpoczynkowi jaki i zdobywaniu wiedzy, rozbudzenie w uczestnikach kreatywnego myślenia, zdobycie umiejętności korzystania z posiadanych zasobów, podniesienie samooceny poprzez poprawę wizerunku i nabranie wiary we własne

64

możliwości, zwiększenie pewności siebie w sytuacjach zawodowych, dzięki lepszej autoprezentacji i kreowania własnego wizerunku

Program Aktywności Lokalnej

− Warsztaty umiejętności społecznych – Budżet domowy – 18 godzin W warsztatach uczestniczyła 20 osobowa grupa osób objętych wsparciem w ramach Programu Aktywności Lokalnej. Celem spotkań było nabycie umiejętności racjonalnego planowania budżetu domowego, oszczędnego korzystania z mediów, poprawa swojej sytuacji finansowej poprzez skuteczne oszczędzanie oraz poznanie sposobów radzenia sobie w trudnych sytuacjach finansowych. Uczestnicy warsztatów, zdobyli wiedzę racjonalnego oszczędzania i zachowania równowagi między dochodami a wydatkami. Ponadto tematyka warsztatów obejmowała zagrożenie i uniknięcie zadłużenia i wiedzy z zakresu kredytów oraz załatwiania spraw w urzędach.

− Warsztaty umiejętności społecznych – Jakoś i styl życia – 24 godziny

skierowane były dla 20 uczestników Programu Aktywności Lokalnej. Celem warsztatów była poprawa jakości życia przez rozwój osobisty, uświadomienie przez uczestników własnych zasobów, wzmocnienie poczucia własnej wartości oraz promowanie zdrowego trybu życia. Podczas zajęć uczestnicy zdobyli wiedzę i umiejętności w zakresie poprawy własnej jakości życia, racjonalnego gospodarowania wolnym czasem, oraz pracowali nad adekwatnym poczuciem własnej wartości.

Dodatkowo uczestnicy projektu wraz z rodzinami w ramach aktywnej integracji mogli skorzystać z: − opieki przedszkolnej dla dzieci oraz opieki pielęgniarskiej w przypadku

niepełnosprawnego członka rodziny na czas zajęć w Klubie Integracji Społecznej, w których uczestniczyli ich rodzice lub opiekunowie;

− zasiłków aktywizujących na pokrycie kosztów uczestnictwa w projekcie; − poczęstunku kawowego podczas zajęć w KIS, ciepłych obiadów

i materiałów szkoleniowych.

Działania podejmowane w Klubie Integracji Społecznej poza projektem systemowego w latach 2012 - 2013 r. realizowane były na podstawie zawartego kontraktu do Klubu Integracji Społecznej gdzie zostało skierowanych (zgodnie z ustawą o zatrudnieniu socjalnym) 30 osób, realizując indywidualny program uczestnictwa. Osoby te skorzystały z warsztatów, które miały na celu przygotowanie ich do czynnego funkcjonowania w życiu społecznym, zawodowym i rodzinnym. Zajęcia prowadzone były przez psychologa oraz

65

specjalistę ds. reintegracji zawodowej w sali szkoleniowej w Śremie przy ul. Grunwaldzkiej 10. Klub Integracji Społecznej w Śremie jest już na stałe zakorzeniony w środowisku lokalnym, ma poczucie stałości, poprzez zatrudnienie zespołu pracowniczego. W funkcjonowaniu Klub korzysta z usług szerokiego grona specjalistów: psycholog – indywidualne i grupowe zajęcia integracyjne, doradca zawodowy – wsparcie indywidualne i grupowe, pracownik socjalny – zawarcie kontraktu socjalnego, rozwiązywanie problemów ze sfery socjalnej, prawnik – konsultacje indywidualne i grupowe, psychoterapeuta udzielanie pomocy psychoterapeutycznej, terapeuta uzależnień – wsparcie konsultacyjne uczestników i ich rodzin w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom, specjalista ds. pracy z rodziną – poradnictwo specjalistyczne. Zatrudnieni specjaliści mają doświadczenie w pracy z osobami wykluczonymi społecznie oraz posiadają wymagane cechy psychofizyczne. Zatrudniona kadra wzmacnia działalność Ośrodka Pomocy Społecznej i buduje tożsamość instytucjonalną, 1.2. Rola asystenta osoby niepełnosprawnej w drodze do niezależności

osób z ograniczoną sprawnością

W ramach projektu systemowego „Aktywność się opłaca” współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego na zlecenie Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie od października 2012r. realizowane są zajęcia edukacyjne w Szkole Policealnej na kierunku asystent osoby niepełnosprawnej.

Realizowane zagadnienia zostały opracowane zgodnie z programem nauczania, na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012r., Nr 34, poz. 184) i odbywają się w systemie zaocznym. 27 osób z wykształceniem minimum średnim, w wieku aktywności zawodowej, bez stałego zatrudnienia, lub wykonujących pracę w ramach umów cywilno – prawnych, a także osób bezrobotnych lub nieaktywnych zawodowo podnosiło swoje kwalifikacje, oraz przystąpiło do egzaminu końcowego potwierdzającego kwalifikacje zawodowe z części teoretycznej i praktycznej. Realizacja tego instrumentu pozwoliła na przekwalifikowanie osób bezrobotnych lub poszerzenie i specjalizację osób pracujących zawodowo.

66

1.3. Asystentura w projekcie „Aktywność się opłaca”

W 2013 roku uczestnicy projektu zostali objęci wsparciem trenera rodziny (dwa etaty) oraz trenera osoby niesamodzielnej (trzy etaty).

Świadczone wsparcie było skierowane do uczestników projektu, których rodziny borykają się z problemami opiekuńczo – wychowawczymi, oraz do osób niepełnosprawnych cierpiących na zaburzenia psychiczne. Trenerzy wspierali rodziny/ osoby w wykonywaniu poszczególnych czynności życia codziennego, dawali wsparcie emocjonalne, uczestniczyli w identyfikowaniu i rozwiązywaniu problemów, dbali o poprawę i utrzymanie prawidłowych relacji pomiędzy członkami rodziny, wspierali w prawidłowym wychowaniu i opiece nad dziećmi (organizowanie czasu wolnego dzieciom, budowanie prawidłowych więzi między członkami rodziny, rozwijanie umiejętności wychowawczych, aktywne uczestnictwo w życiu szkolnym dziecka, pomoc w nauce szkolnej), współpracowali ze specjalistami zmierzając do wszechstronnej aktywizacji, służyli wsparciem bezpośrednio ukierunkowanym na rozwój, wspomaganie i motywowanie do uczestnictwa w życiu zawodowym, pomagali we wzmocnieniu lub odzyskaniu możliwie pełnych zdolności życiowych, motywowali do uczestnictwa w życiu społecznym, dostarczali klientowi informacji zgodnie z potrzebami i rodzajem problemów, które napotka i usiłuje rozwiązać, stymulowali do samodzielnego poszukiwania nowych możliwości.

Praca trenerów rodziny oraz trenerów osoby niesamodzielnej oparta była o dokładnie sprecyzowaną diagnozę środowiska oraz ściśle określony plan pracy, z wyznaczonym celem oraz harmonogramem działania, natomiast podsumowując realizację planu sporządzany był raport prowadzonych działań.

W 2013 roku ze wsparcia trenera rodziny skorzystały 22 środowiska

rodzinne, łącznie 98 osób z tego ponad 53% to dzieci wspólnie zamieszkujące. Ze wsparcia trenera osoby niesamodzielnej skorzystały 34 osoby

z orzeczonym stopniem niepełnosprawności lub długotrwale i przewlekle chore. Orzeczoną niepełnosprawność miało 27 osób to jest 79,4% ogółu uczestników objętych wsparciem trenera. Wśród tych osób 11,1% posiada całkowitą niezdolność do pracy oraz taki sam procent osób posiada lekki stopień niepełnosprawności. 14,8% uczestników posiada znaczny stopień niepełnosprawności, 59,3% to osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, a 3,7% jest częściowo niezdolna do pracy. 7 osób nie posiada orzeczenia, jednak choruje długotrwale i przewlekle. 57,1% osób choruje na depresja, 14,3% posiada zaburzenia afektywne dwubiegunowe, a 28,6% osób cierpi na zaburzenia osobowości.

67

Porównując ubiegłe lata, obserwuje się wzrost zapotrzebowania na taką

formę wsparcia. W 2010 wsparciem zostały objęte łącznie 43 środowiska rodzinne, w roku 2011 było to 48 środowisk, w 2012 roku usługami trenerskim/ asystenckimi objętych zostało 50 środowisk rodzinnych z terenu gminy Śrem, natomiast w 2013 roku było to 56 środowisk. 1.4. Działania środowiskowe w projekcie „Aktywność się opłaca”

1. Seminarium informacyjno – promocyjne dotyczące przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób z zaburzeniami psychicznymi – 240 osób Kampania składała się z dwóch części: pierwsza obejmowała opracowanie oraz rozmieszczenie plakatów i ulotek informacyjno-edukacyjnych na temat zaburzeń psychicznych ze szczególnym uwzględnieniem depresji, na drugą część składała się konferencja, podczas której prelekcje wygłaszali specjaliści z dziedziny psychiatrii, psychologii. Na konferencje, oprócz specjalistów oraz przedstawicieli różnych instytucji, zaproszeni zostali wszyscy mieszkańcy gminy Śrem. Podsumowaniem spotkania była otwarta dyskusja, do której włączali się również uczestnicy projektu „Aktywność się opłaca”.

2. Festyn integracyjny połączony z edukacją obywatelską w Mechlinie – 272 osoby Festyn integracyjny połączony ze spotkaniem obywatelskim w dniu 13 lipca 2013r. w Mechlinie organizowany w ramach działań środowiskowych dla mieszkańców gminy Śrem. Celem festynu była integracja rodzinna, wspieranie animacji lokalnej i edukacji obywatelskiej.

3. Warsztaty edukacyjne dla rodziców z dziećmi „Ogród doświadczeń” – 30 osób Przeprowadzenie w Mechlinie warsztatów edukacyjnych dla rodziców z dziećmi. Warsztaty miały formę aktywnego spędzania czasu wolnego zabaw dzieci z rodzicami w trakcie różnych atrakcji dla nich przygotowanych. Rodzice mieli możliwość konsultacji z pedagogami oraz animatorami zabaw z dziećmi.

4. Wykład edukacyjny Nowoczesny rodzic – Śrem dla rodziny – 200 osób Wykład „Nowoczesny Rodzic” miał charakter spotkania otwartego na temat związany z wychowaniem dzieci, ekologicznym podejściem do życia, godzeniem życia zawodowego i rodzinnego prowadzone przez uznane autorytety w dziedzinie wychowania.

5. Lekcja edukacyjna dotycząca regionu połączona z akcją Noc Muzeum – 250 osób W ramach działań o charakterze środowiskowym 22 i 23 maja br. została zrealizowana w partnerstwie z Muzeum Śremskim Noc Muzeum

68

połączona z lekcją edukacyjną dotyczącą historii regionu. Działanie miało na celu budowanie tożsamości historycznej Śremian, lokalnego patriotyzmu oraz sprzyjać rozwojowi społeczności lokalnej i przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu w tym wykluczeniu z uczestnictwa w kulturze. Podczas realizowanego wydarzenia uczestnicy zapoznali się z historią naszego miasta, zwiedzić Muzeum Śremskie, poznać nieznane zakątki Śremu oraz obejrzeć różnego rodzaju eksponaty, dzieła i filmy związane z naszym regionem.

6. Wyjazd integracyjno – edukacyjny na morze dla rodzin sprawujących opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny – 34 osoby (rodzice i dzieci) Siedmio dniowy wyjazd do Sarbinowa, którego celem było zapobieganie i marginalizacji osób niepełnosprawnych poprzez ofertę efektywnego i aktywnego spędzania czasu wolnego, umożliwienie nawiązania nowych relacji, zapewnienie równego dostępu do istniejących zasobów i usług oraz podniesienie kompetencji życiowych.

7. Pobyt szkoleniowo – edukacyjny dla rodzin w kryzysie (rodzice i dzieci) – 52 osoby Wyjazd dla rodzin wieloproblemowych do Żerkowa miał charakter integracyjno – rekreacyjno - wypoczynkowy. Rodzicom zaproponowano udział w zajęciach grupowych z zakresu wizażu i autoprezentacji, a także warsztaty ogólnorozwojowe dla dzieci i młodzież pozwalające odkrywać i rozwijać pasje, zainteresowania oraz wyobraźnie.

8. Wyjazd edukacyjny z elementami wizyty studyjnej dla uczestników PAL i zaangażowanej kadry do Gdańska – 24 osoby. Celem wyjazdu było ukazanie dobrych praktyk w zakresie organizowania społeczności lokalnej i rezultatów, jakie można uzyskać realizując inicjatywy oddolne.

9. Voucher na samodzielny zakup usług społecznych (kulturalnych) w Śremskim Ośrodku Kultury – 30 osób. Uczestnikom projektu z zaburzeniami psychicznymi korzystali z voucherów na samodzielny zakup usług kulturalnych. Uczestnicy mieli pełny dostęp do oferty jaką przedstawiał Śremski Ośrodek Kultury.

10. Wokalne inspiracje dla dzieci i rodziców – Akademia śpiewu – 50 osób. Celem warsztatów wokalnych była nauka śpiewu, emisja głosu, edukacja muzyczna, ukazanie sposobów pomocy dziecku, motywowanie go do nauki, a także twórcze spędzanie czasu wolnego, integracja rodzin wokół wspólnych zainteresowań. Zajęcia odbywają się w salkach parafialnych przy Kościele NMP Wniebowziętej w Śremie.

11. Warsztaty artystyczne plenerowe – 36 osób Z warsztatów artystycznych plenerowych skorzystali rodzice z niepełnosprawnymi dziećmi. Zajęcia odbywały się w Śremskim Ośrodku Kultury, gdzie zaproszony uczestników do udziału w wielu zajęciach plastycznych.

69

12. Ewent o charakterze sportowym – 221 osób Skierowany był do uczestników projektu wraz z rodzinami i otoczeniem społecznym, a także rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym korzystającym ze wsparcia socjalnego. W ramach wydarzenia zorganizowano konkurencje rekreacyjne i wytrzymałościowe, pokazy sportowe, spotkania z lokalnymi sportowcami, gry i zabawy dla dzieci i rodziców.

13. Wykład z edukacji zdrowotnej w zakresie psychiatrii – 30 osób Celem było poszerzenie i upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego i zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wsparcia niezbędnego do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, promowanie zdrowego i higienicznego trybu życia i podtrzymywanie sprawności psychicznej oraz aktywizacja w zakresie życia społecznego i zwiększenie umiejętności rozpoznawania zapobiegania kryzysom psychicznym i rodzinnym.

1.5. Program Aktywności Lokalnej

Program Aktywności Lokalnej ma na celu udzielenie wsparcia ukierunkowanego na zwiększenie uczestnictwa mieszkańców w życiu społecznym, zwłaszcza grup zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz rozwój lokalnych inicjatyw na rzecz rozwiązywania problemów społecznych.

Doskonalenie zarządzania usługami publicznymi i rozwojem w jednostkach samorządu lokalnego

Program Aktywności Lokalnej w gminie Śrem jako innowacyjne narzędzie

kształtujące lokalną polityk ę społeczną.

GMINA ŚREM OTRZYMAŁA WYRÓ ŻNIENIE W KONKURSIE

SAMORZĄDOWY LIDER ZARZ ĄDZANIA 2013 – USŁUGI SPOŁECZNE

PAL jest niezbędnym narzędziem w realizacji projektu systemowego "Aktywność się opłaca" współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Program jest odpowiedzią na problemy związane z niskim poziomem aktywności zawodowej i społecznej kobiet i mężczyzn zamieszkujących gminę Śrem otrzymujących wsparcie

70

z Ośrodka Pomocy Społecznej. Niski poziom aktywności związany jest z ekskluzją społeczną, marginalizacją, niedostawaniem kwalifikacji do potrzeb rynku pracy a realizacja zadań ma wzmocnić samodzielność życiową osób zagrożonych marginalizacją społeczną i zawodową. Mają oni problemy z powrotem na rynek pracy i udziałem w życiu społecznym i kulturalnym i we własnym zakresie nie zdołają ich przezwyciężyć. Głównymi barierami, które dotyczą uczestników to niski poziom motywacji, brak wiary we własne siły, niechęć lub lęk przed zmianami. Osoby oczekują wsparcia na wielu płaszczyznach, począwszy od wsparcia materialnego, przez pomoc w poprawie relacji rodzinnych do umożliwienia nabycia nowych umiejętności społeczno – zawodowych. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie w ramach PAL podejmuje szeroką współpracę z lokalnymi i regionalnymi instytucjami, organizacjami oraz podmiotami prywatnymi działającymi na rzecz osób potrzebujących, zagrożonych wykluczeniem społecznym. Podczas wdrażania PAL przyjęto kluczowe założenie, aby realizować usługi wykorzystując w maksymalnym stopniu zasoby środowiska lokalnego, w tym potencjał organizacji pozarządowych. Współpraca z podmiotami obywatelskimi dotyczy również obszarów związanych z organizacją i wykonaniem usług. Działania podejmowane w partnerstwie (formalnym lub nieformalnym) pozwalają na objęcie osób wymagających wsparcia kompleksowym systemem pomocy i dotarcie do jak największej grupy odbiorców. W roku 2013 osoby zagrożone wykluczeniem społecznym z powodu występujących problemów rodzinnych, bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego z powodu braku stałej pracy, bezrobocia lub osoby nieaktywne zawodowo lub społecznie zostały objęte Programem Aktywności Lokalnej a działania zostały zlokalizowane na obszarze ul. Przemysłowej w Śremie wraz z ulicami i osiedlami przyległymi. W ramach PAL uczestnicy skorzystali z warsztatów w ramach Klubu Integracji Społecznej:

− Warsztaty „Przygotowanie do podjęcia zatrudnienia z wykorzystaniem elementów treningu komunikacji” prowadzone przez specjalistę ds. reintegracji zawodowej i psychologa,

− Grup samopomocowych realizowanych minimum raz w miesiącu oraz realizowali zadania w ramach instrumentu aktywnej integracji:

− Warsztaty z zakresu racjonalnego gospodarowania budżetem domowym, − Warsztaty edukacyjne – Jakość i styl życia, − Warsztaty edukacyjne dla kobiet Biznes na obcasach.

W ramach PAL uczestnicy skorzystali z wyjazd edukacyjny z elementami wizyty studyjnej – trzydniowy wyjazd do Gdańska mający na celu ukazanie dobrych praktyk w zakresie organizowania społeczności lokalnej.

71

Punkt konsultacyjny W Punkcie Konsultacyjnym realizowanym w Ośrodku Pomocy

Społecznej w Śremie, przy ul. Mickiewicza 40 w ramach Programu Aktywności Lokalnej świadczone było bezpłatne poradnictwo specjalistyczne. Porady były udzielane przez następujących specjalistów: prawnika, terapeutę rodzinnego, trenera kompetencji życiowych – mediatora, specjalistę ds. uzależnień, psychologa, członka Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Społecznych oraz w I kwartale 2013 roku przez dietetyka.

Celem poradnictwa było: aktywizowanie w zakresie życia społecznego, pomoc w przeciwdziałaniu uzależnieniom, wyposażenie w odpowiednie kompetencje i umiejętności wychowawcze, niezbędne do utrzymania prawidłowych relacji rodzinnych, zapobiegania kryzysom psychicznym, udzielanie informacji prawnych. Tabela. Zestawienie porad w latach 2010 – 2013

Wyszczególnienie

2011r. 2012r.

2013r.

Liczba

udzielonych porad

w ramach Punktu

Konsultacyjnego

433 403 458

Liczba osób korzystających

z Punktu Konsultacyjnego

227 228 274


72

Realizacja projektu „Aktywno ść się opłaca” w okresie programowania 2008 - 2013

Problemy, jakie dotknęły Polskę w wyniku przeobrażeń ustrojowych,

zmian gospodarczych i społecznych spowodowały ujawnienie się wielu nierówności i dotąd nie spotkanych zagrożeń. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało włączenie w realizację polityki spójności UE, której celem jest harmonijny rozwój całego terytorium UE poprzez działania w zakresie zmniejszania dysproporcji ekonomicznych i społecznych w regionach państw członkowskich.

Projekt „Aktywność się opłaca” realizowany od 2008 roku przez Ośrodek

Pomocy Społecznej w Śremie stał się odpowiedzią na rosnące problemy bezrobocia i ubożenie społeczeństwa.

Poniżej została przedstawiona specyfika projektu w latach 2008 – 2013,

wartość projektu, beneficjenci, realizowane działania oraz rezultaty.

Tabela poniżej wskazuje tendencję wzrostową, która utrzymywała się od początku realizacji projektu. Największy wzrost wartości projektu nastąpił w 2009 r. aż o 225% w porównaniu do roku poprzedniego.

W poszczególnych latach około 89,5% wartości projektu stanowiła dotacja z Unii Europejskiej, a około 10,5% środki własne gminy.

Tabela. Wartość projektu "Aktywno ść się opłaca" w latach 2008-2013

ROK

Wartość projektu

w tym: dotacja z Unii Europejskiej

w tym: środki własne Gminy Śrem

z tego: wartość zadania Aktywna Integracja

2008

117.139,30

104.839,68

12.299,62

58.918,16

2009

380.722,89

340.746,99

39.975,90

224.915,58

2010

721.047,37

645.237,37

75.810,00

493.599,07

2011

871.026,72

776.150,78

94.875,94

517.255,67

73

2012

1.117.878,17

1.004.658,04

113.220,13

628.737,50

2013

1.397.272,62

1.250.558,99

146.713,63

772.518,80

2008-2013

4.605.087,07

4.122.191,85

482.895,22

2.695.944,78


Wartość zadania Aktywna Integracja w stosunku do całościowej wartości projektu stanowiła 58,5%. Analizując środki przeznaczane na realizację zadania Aktywna Integracja w stosunku do wartości projektu w poszczególnych latach można zaobserwować tendencję wzrostową do roku 2010, gdzie wartość środków przeznaczona na w/w cel osiągnęła największą wartość (tj. stanowiła 68,5% wartości projektu)., natomiast od 2010r. do 2013r. obserwujemy tendencję spadkową przy jednoczesnym wzroście wartości projektu.

Analiza danych zawartych wskazuje, że zarówno koszt całości projektu

oraz koszt zadania Aktywna Integracja w przeliczeniu na 1 bezpośredniego uczestnika kształtowała sie zmiennie w zależności od wartości projektu i wysokości środków przeznaczanych na zadanie Aktywna Integracja oraz od liczby osób biorących udział w projekcie w poszczególnych latach. Tabela. Koszt całości projektu i koszt zadania Aktywna Integracja w przeliczeniu na jednego bezpośredniego uczestnika w latach 2008-2013

ROK

Koszt całości projektu w przeliczeniu na jednego bezpośredniego uczestnika

Koszt zadania Aktywna Integracja w przeliczeniu na jednego bezpośredniego uczestnika

2008

5.324,51

2.678,10

2009

7.321,59

4.325,30

2010

4.622,10

3.164,10

2011

7.574,15

4.497,88

2012

6.537,30

3.676,83

2013

7.849,85

4.339,99


74

Tabela. Liczba osób biorąca udział w projekcie, liczba kontraktów socjalnych zawartych w ramach projektu oraz liczba umów PAL w latach 2008-2013

Liczba odbiorców działań w projekcie

ROK

Nowi uczestnicy

Osoby powracające

Ogólna liczba

Liczba kontraktów socjalnych zawartych w ramach projektu

Liczba umów PAL

2008

22

0

22

22 nie zawarto

2009

52

0

52

52 nie zawarto

2010

116

40

156

135 21

2011

62

53

115

97 18

2012

143

28

171

127 44

2013

151

27

178

126 (27 osób

kontynuuj ących) 25 Ogółem 546

148 694 559 108


Tabela. Osoby biorące udział w projekcie ze względu na płeć i obszar zamieszkania

ROK

Liczba nowych

uczestników ogółem

w tym: kobiet

w tym: mężczyzn

Liczba osób mieszkających na wsi

Liczba osób mieszkających w mieście

2008 22 22 0 5 17

2009 52 52 0 8 44

2010 116 96 20 15 101

2011 62 51 11 15 47

2012 143 105 38 47 96

2013 151 103 48 24 127

Ogółem 546 429 117 114 ( w tym 89K,

25M )

432 (w tym 340K,

92M ) Opracowanie własne na podstawie danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie

75

Wśród wszystkich uczestników projektu (546 osób) zdecydowaną

większość stanowiły kobiety 79%, natomiast mężczyźni stanowili 21%. Z analizy danych przedstawionych wynika, że w pierwszych dwóch latach realizacji projektu kobiety stanowiły 100% odbiorców projektu. Natomiast w dwóch ostatnich latach liczba mężczyzn biorących udział w projekcie znacznie się zwiększała w stosunku do lat poprzednich. Zdecydowana większość uczestników stanowiły osoby zamieszkałe w mieście (w sumie 432 osoby, co stanowi 79% wszystkich odbiorców projektu).

Tabela. Osoby biorące udział w projekcie ze względu na status na rynku pracy

Status na rynku pracy osób, które rozpoczęły udział w projekcie

ROK

Bezrobotni

w tym osoby długotrwale bezrobotne

nieaktywni zawodowo

Zatrudnieni

2008 21 0 1 0

2009 35 9 0 17

2010 81 0 33 2

2011 31 0 28 3

2012 71 28 41 31

2013 69 18 76 6

Ogółem 308 ( w tym 243K,

65M)

55 ( w tym 41K,

14M)

179 ( w tym 131K,

48M )

59 ( w tym

55K,4M ) Opracowanie własne na podstawie danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie

Wśród wszystkich uczestników projektu (546 osób) 56% stanowiły osoby bezrobotne, 33% osoby nieaktywne zawodowo i 11% osoby zatrudnione. W grupie osób bezrobotnych 18% stanowiły osoby długotrwale bezrobotne. Z analizy danych przedstawionych wynika, że w poszczególnych latach realizacji projektu największą grupę osób stanowiły osoby bezrobotne z wyjątkiem roku 2013, w którym to osoby nieaktywne zawodowo stanowiły najliczniejszą grupę.

76

Tabela . Osoby biorące udział w projekcie ze względu na wykształcenie Osoby, które brały udział w projekcie ze względu na wykształcenie

ROK Podstawowe, gimnazjalne

i niższe

Ponadgimnazjal

ne

Pomaturalne

Wyższe

2008 7 14 1 0

2009 12 35 1 4

2010 32 77 2 5

2011 16 43 2 1

2012 38 86 10 9

2013 46 95 5 5

Ogółem 151 ( w tym 113K,

38M)

350 ( w tym 279K,

71M)

21 ( w tym 17K, 4M

)

24 ( w tym 20K,4M

) Opracowanie własne na podstawie danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie

Zdecydowaną większość uczestników stanowiły osoby

z wykształceniem ponadgimnazjalnym (w sumie 350 osób, co stanowi 64% ogółu odbiorców projektu). Najmniej liczną grupę stanowiły osoby z wykształceniem pomaturalnym 4% ogółu oraz osoby z wykształceniem wyższym 4% ogółu. Tabela. Osoby biorące udział w projekcie w wybranych kategoriach wiekowych

Osoby, które brały udział w projekcie, znajdujące się w dwóch grupach wiekowych 15-24 lat i 55-64 lata

ROK

osoby młode (15-24 lata) osoby w wieku starszym (55-64 lata)

2008 1 1

2009 7 8

2010 17 6

2011 6 7

2012 21 5

2013 48 12

Ogółem 100 ( 84K,16M)

39 (24K,15M)


77

Spośród wszystkich uczestników (546 osób) projektu 18% stanowiły osoby młode w wieku 15-24 lat, natomiast grupa osób w wieku starszym tj. 55-64 lat stanowiła najmniejszy odsetek ogółu tj. 7%. Wysoki wskaźnik osób młodych do 24 roku życia w 2013 roku jest wynikiem działań skierowanych ściśle do tej grupy wiekowej – osoby młode realizowały staż u pracodawcy.

W czasie trwania projektu karda Ośrodka Pomocy Społecznej wzrosła i wzbogaciła się o szereg specjalistów.

W 2008 roku wynagrodzenie współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego dotyczyło: konsultanta projektu – koordynujący działania w ramach projektu, specjalisty pracy socjalnej – realizujący kontrakty socjalne z uczestnikami projektu, doradcy zawodowego – prowadzący rekrutację oraz realizujący warsztaty z zakresu doradztwa zawodowego, psychologa – prowadzący rekrutację oraz realizujący warsztaty psychologiczne, pedagoga – prowadzący warsztaty edukacyjne – rozwój umiejętności społecznych, terapeuty rodzinnego – realizujący konsultacje, informatyka – prowadzący warsztaty obsługi komputera, księgowej projektu – prowadząca obsługę finansową oraz konsultanta ds. promocji – zajmujący się promowanie projektu w środowisku lokalnym

W 2009 roku na umowę o pracę współfinansowaną z Europejskiego Funduszu Społecznego został zatrudniony psycholog oraz specjalista ds. reintegracji zawodowej – specjaliści prowadzący warsztaty oraz konsultacje indywidualne w ramach Klubu Integracji Społecznej. W ramach umowy zlecenie zatrudnieni byli trener umiejętności społecznych oraz pedagog, osoby prowadzące warsztaty edukacyjne. Wsparcie prawne świadczył konsultant prawny, natomiast zatrudnienie kontynuowały specjalista pracy socjalnej, koordynator projektu, konsultant ds. finansowych oraz konsultant ds. promocji.

Kadrę projektu w 2011 roku wzbogacili asystenci rodziny realizując wsparcie dla uczestników projektu oraz koordynator merytoryczny w zakresie wsparcia rodzin w KIS. Szczegółowe analizy oraz ewaluację sporządzał specjalista ds. badań i analiz.

W 2012 roku został zatrudniony trener grup samopomocowych oraz animator lokalny, realizujący i koordynujący działania środowiskowe. Zadania osoby koordynującej projekt zostały podzielone na dwa etaty: kierownik projektu oraz koordynator projektu. W 2013 roku wszystkie osoby kontynuowały zatrudnienie w Ośrodku Pomocy Społecznej, natomiast rolę koordynatora przejął asystent kierownika projektu.

W okresie realizacji projektu najwyższy koszt personelu w stosunku do kosztów całego budżetu projektu (56%) zanotowano w 2008 roku – realizacja nowych zadań. W 2009 roku było to już 34%, w 2010 i 2011 ten stosunek kształtował się na poziomie 43% i 46,7%. W roku 2012 i 2013 obserwuje się spadek do 38% i 36%.

Obszary działań realizowanych w ramach projektu „Aktywność się opłaca” w latach 2008 – 2013 Rok 2008

Charakterystyka beneficjentów Działania zgodne z wyznaczonymi standardami

Warsztaty psychologiczne – 84h Warsztaty z zakresu doradztwa zawodowego – 84h Konsultacje indywidualne z terapeutą rodzinnym – 30h


Konsultacje indywidualne z psychologiem – 30 h

Instrumenty aktywizacji zawodowej

Skierowanie do Klubu Integracji Społecznej

Zajęcia informatyczne – 84h Opiekun osoby chorej/zależnej/niepełnosprawnej (skierowanie na szkolenie w Powiatowym Urzędzie Pracy w Śremie) – 90h

Instrumenty aktywizacji edukacyjnej Sprzedawca z obsługą komputera i kasy fiskalnej oraz minimum

sanitarne (skierowanie na szkolenie w Powiatowym Urzędzie Pracy w Śremie) – 120h

Instrumenty aktywizacji zdrowotnej

Analiza potrzeb i opracowanie standardów działań


Warsztaty edukacyjne – rozwój umiejętności społecznych –48h

Inst

rum

enty

akt

ywne

j int

egra

cji


Realizacja Programu Aktywności Lokalnej w Gminie Śrem w latach 2010 - 2013

• kobiety w wieku aktywność

zawodowej, nieaktywne zawodowo lub bezrobotne korzystające z różnych form wsparcia Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie, zamieszkałe na terenie gminy Śrem

Łącznie liczba godzin warsztatowych w ramach instrumentu aktywnej integracji:

570 godzin

80

Dzi

ałan

ia

Śro

dow

isko

we W danym roku nie realizowano działań środowiskowych, dla uczestników i otoczenia

społecznego.

Efekty 1. Zorganizowano 8 warsztatów, szkoleń, łącznie 570 godzin 2. Zorganizowano pierwsze spotkanie podsumowujące projekt i promujące jego rezultaty 3. Zakupiony sprzęt: laptop, ekran projekcyjny, kamera cyfrowa, drukarka, sprzęt do

realizacji zadań promocji (bindownica, gilotyna do cięcia papieru) 4. Zakupiono meble 5. Zakupiono systemy wystawiennicze: stojaki reklamowe na ulotki

Rok 2009 Charakterystyka beneficjentów Działania zgodne z wyznaczonymi standardami

Warsztaty psychologiczne – wsparcie grupowe – 120h Wsparcie psychologiczne – indywidualne – 495h Warsztaty z zakresu reintegracji zawodowej – wsparcie grupowe – 120h


Wsparcie z zakresu reintegracji zawodowej – indywidualne –495h



Warsztaty wyjazdowe połączone z kursem wizażu z elementami kosmetologii – 36h

Kobiet, zamieszkujące gminę Śrem z wykształceniem średnim, zawodowym i podstawowym:

• Kobiety bezrobotne po 45 r. życia

• Kobiety bezrobotne samotnie wychowujące dzieci

• Kobiety bezrobotne posiadające średnie wykształcenie

• Kobiety zatrudnione w charakterze opiekunki środowiskowej w PKPS – Śrem. W ramach projektu rozpoczęcie rocznej nauki w

Inst

rum

enty

akt

ywne

j int

egra

cji

Instrumenty aktywizacji edukacyjnej Wsparcie w zakresie edukacji zdrowotnej – „Dekalog Zdrowego

Stylu Życia” – 18 godzin wykładów prowadzonych przez ginekologa, neurologa oraz eksperta z zakresu promocji zdrowia

81

Kurs prawa jazdy Szkoła Policealna Asystent Osoby Niepełnosprawnej Kurs komputerowy – 60h Kurs kasy fiskalnej – 120h


Analiza potrzeb i opracowanie standardów działań

Trening umiejętności społecznych połączony z warsztatami antystresowymi i autoprezentacją – 120h

Instrumenty aktywizacji społecznej Warsztaty ogólnorozwojowe dla dzieci – Leonardo School – 16 h Program Aktywności Lokalnej

Realizacja Programu Aktywności Lokalnej w Gminie Śrem w latach 2010 - 2013


1600 godzin

Dzi

ałan

ia

Śro

dow

isko

we W danym roku nie realizowano działań środowiskowych, dla uczestników i otoczenia

społecznego.

Policealnej Szkole, kierunek asystent osoby niepełnosprawnej.

Efekty 1. Spotkanie zakończeniowe dla uczestników wraz z dziećmi – 78 osób 2. Realizacja zajęć edukacyjnych/ warsztatowych/ wykładowych – 13 działań, łącznie 1600

godzin 3. Promocja projektu przez opracowanie i wydruk kalendarzy, zakup pamięci USB,

długopisów z logo, segregatorów, kubków oraz koszulek 4. Zrealizowano konferencję promującą projekt – 100 osób 5. Zakupiono wyposażenie sali szkoleniowej: stół, krzesła, szafa na materiały szkoleniowe 6. Zakupiono sprzęt: laptop, niszczarka na dokumenty, aparat cyfrowy

82


Warsztaty psychologiczne – 162h Spotkania indywidualne z psychologiem – 234h Warsztaty z zakresu doradztwa zawodowego – 222h Spotkania indywidualne z zakresu doradztwa zawodowego – 234 h


Warsztaty w zakresie gospodarowania budżetem domowym 84 h



Warsztaty z zakresu asysty rodzinnej – 300h

Kursy zawodowe skierowanie na szkolenie w Powiatowym Urzędzie Pracy w Śremie Wykłady Dekalog zdrowia – 18h Realizowany przez lekarzy i specjalistów: ortopedę, dietetyka, diabetologa i okulistę

Instrumenty aktywizacji edukacyjnej

Szkoła Policealna Asystent Osoby Niepełnosprawnej Warsztaty dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu uzależnień – 40h Instrumenty aktywizacji

zdrowotnej

Warsztaty dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu doświadczania przemocy w rodzinie – 40h Warsztaty umiejętności wychowawczych – 120h Warsztaty zdrowego żywienia – 15h

Instrumenty aktywizacji społecznej Warsztaty integracyjne, rozwijające zainteresowania dla dzieci–36h

Warsztaty umiejętności wychowawczych – 15h Zajęcia ogólnorozwojowe dla dzieci – 18h Grupy samopomocowe – 12h

• osoby zagrożone wykluczeniem społecznym z powodu uzależnień

• osoby zagrożone wykluczeniem społecznym z powodu przemocy w rodzinie

• osoby bezrobotne lub nieaktywne zawodowo które zostały przeszkolone w zakresie stanowiska asystent rodzinny

• osoby z rodzin wieloproblemowych, zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu bezrobocia oraz problemów opiekuńczo-wychowawczych i w prowadzeniu gospodarstwa domowego

• osoby które zostały objęte wsparciem w ramach Programu Aktywności Lokalnej

• osoby kontynuujące naukę w szkole policealnej Asystent osoby niepełnosprawnej

• osoby powracające do projektu z uwagi na doszkolenie w zakresie kursu prawa jazdy

Inst

rum

enty

akt

ywne

j int

egra

cji


Punkt konsultacyjny – specjalistyczne poradnictwo: prawne,

83

socjalne, pedagogiczne, psychologiczne, w zakresie doradztwa zawodowego


1550 godzin

Piknik integracyjno promocyjny dla uczestników projektu i ich rodzin – otoczenia społecznego – 300 osób

Dzi

ałan

ia

Śro

dow

isko

we

Zakup karnetów na zajęcia sportowe dla uczestników w celu promocji i inspirowania do spotkań o charakterze sportowym i do aktywności fizycznej – 85 osób

Efekty 1. Spotkanie integracyjne dla uczestników projektu, kadry i gości, podsumowujące zajęcia w KIS – 105 osób

2. Zatrudnienie 10 osób w charakterze asystenta rodziny 3. Realizacja zajęć edukacyjnych/ warsztatowych/ wykładowych – 17 działań, łącznie 1550

godzin 4. Objęcie wsparcie asystenta rodziny 43 środowiska 5. Zakupiono sprzęt: laptopy (8 szt.), rzutnik, statyw do kamery, tablice flipchart, stolik,

drukarka prezentacyjny do laptopa i rzutnika , głośniki do komputera 6. Zakupiono zestaw mebli do sali szkoleniowej: stół, krzesła, szafy, biurko 7. W ramach promocji projektu została wydana publikacja: 2000 egz., zakupiono kubki

termiczne 500 szt. oraz długopisy z logo 500 szt.


Warsztaty psychologiczne – Trening kompetencji społecznych – 72h Warsztaty pedagogiczne – Trening kompetencji życiowych – 126 h

• osoby bezdomne i

zagrożone bezdomnością lub uzależnione od alkoholu

Inst

rum

enty

ak

tyw

nej

inte

grac

ji Klub Integracji Społecznej

Warsztaty z zakresu doradztwa zawodowego – Trening pracy – 126h

84

Indywidualne poradnictwo psychologiczne oraz w zakresie doradztwa zawodowego – spotkania coachingowe (13 godzin dla jednego uczestnika, łącznie 1105 godzin) Uczestnictwo w grupach samopomocowych – 50h



Warsztaty przygotowujące do realizacji zadań w ramach wolontariatu dla osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością – 40 h


Cykl wykładów „Dekalog zdrowia” – 12h


Warsztaty specjalistyczne (terapeutyczne) dla osób doświadczających przemocy w rodzinie – 48h

Warsztaty twórcze dla rodziców i dzieci – 54h Warsztaty edukacyjne – Akademia Kulinarna – 48h Warsztaty zdrowego żywienia – 90h Warsztaty relaksacyjne dla osób doświadczających przemocy w rodzinie – 30h Warsztaty praktyczne edukacyjno – kulinarne „W zgodzie z naturą” – 64h Trening umiejętności interpersonalnych i społecznych dla osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością – 40h


Warsztaty ogólnorozwojowe dla dzieci – 32h Program Aktywności Lokalnej

Punkt konsultacyjny – specjalistyczne poradnictwo: prawne, socjalne, pedagogiczne, psychologiczne, w zakresie doradztwa zawodowego.

• osoby doświadczające przemocy w rodzinie

• osoby zagrożone wykluczeniem społecznym z powodu występujących problemów rodzinnych, bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego (w tym osoby objęte PAL)


1937 godzin

85

Piknik rodzinny integracyjno – promocyjny – 300 osób Rodzinna integracja kulturalno – edukacyjna – cykl imprez o charakterze edukacyjnym i kulturalnym – 105 osób Trzy dniowa Konferencja edukacyjna o tematyce związanej z przemocą w rodzinie dla środowiska lokalnego – 140 osób Spotkanie integracyjne w Imiołkach – 150 osób

Dzi

ałan

ia

Śro

dow

isko

we

Cykl warsztatów edukacyjnych dla społeczności lokalnej „Klub Super Rodzica” – 70 osób Efekty 1. Objęcie wsparcie asystenta rodziny 48 środowisk

2. Realizacja wypoczynku letniego w Niechorzu dla dzieci uczestników projektu – 50 dzieci 3. Realizacja działań środowiskowych (konferencji, spotkań edukacyjnych, wydarzeń

integracyjnych) – 5 wydarzeń – udział 765 osób 4. Realizacja zajęć edukacyjnych/ warsztatowych/ wykładowych – 15 działań, łącznie 1937

godzin 5. Spotkanie integracyjne okolicznościowe dla uczestników projektu, dzieci, kadry i

zaproszonych gości – 160 osób 6. Realizacja seminarium informacyjno – promocyjnego Nowoczesne formy przeciwdziałania

wykluczeniu społecznemu – 40 osób 7. Zakup sprzętu: drukarka format A3


Warsztaty psychologiczne – Trening umiejętności społecznych – 174h Warsztaty ze specjalistą do spraw reintegracji zawodowej – 246h Indywidualne spotkania rozwojowe z elementami coachingu prowadzone przez psychologa i specjalistę do spraw reintegracji zawodowej- 340h

•••• osoby bezdomne, zagrożone bezdomnością lub uzależnione od alkoholu

•••• kobiety doświadczające przemocy w rodzinie

•••• osoby zagrożone

Inst

rum

enty

ak

tyw

nej i

nteg

racj

i


Grupy samopomocowe dla ofiar przemocy w rodzinie, rodzin w kryzysie, osób zagrożonych bezdomnością– 40h

86



Praktyczne warsztaty kulinarne z zakresu zdrowego i taniego odżywiania się „Gastronomia – Ekonomia”- 48h Kurs prawa jazdy Kurs przedsiębiorczości – 30h Warsztaty przygotowujące do utworzenia spółdzielni socjalnych połączone z wizytą studyjną – 100h

Szkoła policealna o kierunku Asystent Osoby Niepełnosprawnej


Dekalog zdrowia – 9h

Warsztaty terapeutyczne z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom – 72h

Instrumenty aktywizacji zdrowotnej Specjalistyczne warsztaty dla osób doświadczających przemocy w

rodzinie – 72h Warsztaty rozwijające umiejętności interpersonalne – 56h Warsztaty proekologiczne połączone z racjonalnym gospodarowaniem budżetem domowym – 126h Warsztaty edukacyjne – Jak wyjść z pułapki zadłużenia – 25h Warsztaty z realizacji zasady równości szans- 81h Warsztaty z zakresu zdrowego i higienicznego stylu życia- 18 h

Warsztaty z zakresu edukacji żywieniowej – 36h Trening kompetencji życiowych – 24h


Warsztaty relaksacyjne dla osób doświadczających przemocy – 30h

Warsztaty edukacyjne - Strefa aktywnych kobiet – 100h Warsztaty dla rodziców i dzieci – Edukacja przez zabawę – 256 h

wykluczeniem społecznym z powodu występujących problemów rodzinnych, bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego lub z powodu braku stałej pracy


Kurs przedsiębiorczości – 30h

87

Warsztaty z zakresu edukacji obywatelskiej – 48h Punkt konsultacyjny – specjalistyczne poradnictwo: prawne, pedagogiczne, psychologiczne, w zakresie doradztwa zawodowego


1961 godzin

Rodzinna integracja kulturalno-edukacyjna – cykl imprez o charakterze kulturalnym i edukacyjnym – 120 osób Warsztaty dla rodzin – Poznajemy Europę – 75 osób Warsztaty edukacyjne z dziennikarstwa prasowego i telewizyjnego dla dzieci – 16 osób Warsztaty edukacyjne – Melancholijna podróż w czasie – 80 osób Warsztaty twórcze dla dzieci i rodziców – 40 osób Dwa festyny połączone ze spotkaniem obywatelskim realizowane na terenach wiejskich – w Mechlinie, oraz na teranie Starego Miasta w Śremie – 434 osób Spotkanie integracyjne okolicznościowe dla uczestników projektu, dzieci, kadry i zaproszonych gości – 160 osób Wyjazd edukacyjny dla dzieci i rodziców do Warszawy – 44 osoby

Dzi

ałan

ia Śro

dow

isko

we

Warsztat ogólnorozwojowe dla dzieci i rodziców – Warto zagrać w… - 40 osób Efekty 1. Objęcie wsparciem asystenta/trenera rodziny 50 środowisk.

2. Realizacja zajęć edukacyjnych/ warsztatowych/ wykładowych – 24 działania, łącznie 1961 godzin

3. Realizacja działań środowiskowych (konferencji, spotkań edukacyjnych, wydarzeń integracyjnych) – 10 wydarzeń – udział 1009 osób

4. W ramach działań środowiskowych PAL wyposażono boisko sportowe w Mechlinie – zakup bramek oraz słupków do gry w siatkówkę oraz 7 rowerów dla uczestników PAL ze starego miasta w Śremie

5. Utworzenie i funkcjonowanie Telefonu Zaufania 6. Zakup sprzętu biurowego 7. Zakup sprzętu komputerowego – laptopy – 3 szt. 8. Kampania edukacyjno – informacyjna podnosząca świadomość społeczności lokalnej na

temat przeciwdziałania przemocy w rodzinie – finansowanie 8 bilboardów,

88

9. Kampania edukacyjno – informacyjna podnosząca świadomość społeczności lokalnej na temat przeciwdziałania przemocy w rodzinie – wydruk i kolportaż ulotek – 4 000 egz.

10. Kampania edukacyjno – informacyjna podnosząca świadomość społeczności lokalnej na temat przeciwdziałania przemocy w rodzinie – przygotowanie i emisja filmu w lokalnej TV


Warsztaty – Przygotowanie do podjęcia zatrudnienia z wykorzystaniem elementów treningu komunikacji, prowadzone przez psychologa oraz spotkania indywidualne – 402h Warsztaty – Przygotowanie do podjęcia zatrudnienia z wykorzystaniem elementów treningu komunikacji, prowadzone przez specjalistę ds. reintegracji zawodowej oraz spotkania indywidualne – 524h


Grupy samopomocowe dla osób bezrobotnych, niepełnosprawnych, rodzin w kryzysie – 96h


Skierowanie do Klubu Integracji Społecznej Realizacja stażu przez osoby młode w wieku do 30 roku życia – 3 miesiące

Warsztaty podnoszące umiejętności zawodowe – Biznes na obcasach – 36h Warsztaty praktyczno – edukacyjne Gastronomia – ekonomia – 144h Szkoła policealna o kierunku Asystent Osoby Niepełnosprawnej

• osoby bez stałej pracy, bezrobotne lub nieaktywne zawodowo z zaburzeniami psychicznymi

• osoby młode w wieku 15-30 lat, zagrożone wykluczeniem społ. z powodu bezrobocia lub braku stałego zatrudnienia o niedostosowanych lub bez kwalifikacji i doświadczenia zawodowego

• osoby bez stałej pracy, bezrobotne lub nieaktywne społecznie lub zawodowo z powodu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny

• osoby zagrożone wykluczeniem społ. z powodu występujących problemów rodzinnych,

Inst

rum

enty

akt

ywne

j int

egra

cji


Szkolenia zawodowe: • administracyjno – ekonomiczne, • opiekun osoby starszej, chorej lub dziecka, • kurs florystyczny, • szkolenie fitness, • grafik komputerowy, • prawo jazdy.

Łącznie: 405 godzin szkoleń

89

Twórcze zajęcia usprawniające – Terapia zajęciowa – 72h Instrumenty aktywizacji zdrowotnej

Zajęcia rehabilitacyjne na basenie – 48h

Warsztaty choreograficzne rozwijające umiejętności interpersonalne – 20h Warsztaty umiejętności wychowawcze – Letnia szkoła rodzica – 24h Warsztaty edukacji obywatelskiej – 126h Warsztaty ogólnorozwojowe w zakresie partycypacji społeczno publicznej – 80h


Warsztaty wyjazdowe w zakresie wizażu i autoprezentacji – 30 h Warsztaty umiejętności społecznych – Budżet domowy – 18h Warsztaty umiejętności społecznych – Jakoś i styl życia – 24h


Punkt konsultacyjny – specjalistyczne poradnictwo: prawne, psychologiczne, terapeutyczne w zakresie uzależnień, podnoszące kompetencje życiowe, rodzinne


2049 godzin

Seminarium informacyjno – promocyjne dotyczące przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób z zaburzeniami psychicznymi – 240 osób Festyn integracyjny połączony z edukacją obywatelską w Mechlinie – 272 osoby Warsztaty edukacyjne dla rodziców z dziećmi „Ogród doświadczeń” – 30 osób Wykład edukacyjny Nowoczesny rodzic – Śrem dla rodziny – 200 osób Lekcja edukacyjna dotycząca regionu połączona z akcją Noc Muzeum – 250 osób Wyjazd integracyjno – edukacyjny na morze dla rodzin sprawujących opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny – 34 osoby (rodzice i dzieci) Pobyt szkoleniowo – edukacyjny dla rodzin w kryzysie (rodzice i dzieci) – 52 osoby

bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego (tzw. rodziny wieloproblemowe)

Dzi

ałan

ia Śro

dow

isko

we

Wyjazd edukacyjny z elementami wizyty studyjnej dla uczestników PAL i zaangażowanej kadry do Gdańska – 24 osoby

90

Voucher na samodzielny zakup usług społecznych (kulturalnych) w Śremskim Ośrodku Kultury – 30 osób Wokalne inspiracje dla dzieci i rodziców – Akademia śpiewu – 50 osób Warsztaty artystyczne plenerowe – 36 osób Ewent o charakterze sportowym – 221 osób Wykład z edukacji zdrowotnej w zakresie psychiatrii – 30 osób

Efekty 1. Objęcie wsparcie trenera 56 środowisk. 2. Realizacja zajęć edukacyjnych/ warsztatowych/ wykładowych – 22 działania, łącznie 2049

godzin 3. Realizacja działań środowiskowych (konferencji, spotkań edukacyjnych, wydarzeń

integracyjnych) – 13 wydarzeń – udział 1469 osób 4. Kampania edukacyjno – informacyjna podnosząca świadomość społeczności lokalnej na

temat przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób z zaburzeniami psychicznymi – finansowanie 8 bilboardów,

5. Kampania edukacyjno – informacyjna podnosząca świadomość społeczności lokalnej na temat przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób z zaburzeniami psychicznymi – finansowanie, wydruk ulotek – 3000 egz.

6. W ramach promocji projektu opracowanie i wydruk kalendarzy – 1000 egz. 7. Zakup sprzętu komputerowego – laptop 8. Zakup sprzętu nagłaśniającego z mikrofonem 9. Zakup mebli biurowych

Centrum zainteresowania uczestników projektu można określić jako dążenie do zmiany rzeczywistości, zmianę sytuacji i warunków życia. Jeżeli aktywność społeczna ma być skutecznym sposobem na osiągniecie zmiany, to proces edukacji, w ramach którego, ucząc się, zmienia się uczestnik projektu ale zmienia się środowisko, w którym żyje. Podczas realizacji projektu Ośrodek Pomocy Społecznej stał się miejscem wyjątkowym, osoby uczestniczące w działaniach znalazły w nim wsparcie organizacyjne, merytoryczne i takie zwyczajne, ludzkie.

Wymiernym efektem działań realizowanych w ramach projektu „Aktywność się opłaca” jest skala zatrudnienia beneficjentów projektu.

Poniżej przedstawiono liczbę osób które znalazły zatrudnienie w trakcie lub po zakończeniu warsztatów w Klubie Integracji Społecznej. W 2008 roku zatrudnienie znalazło 68% uczestników – wynika to ze szczegółowej diagnozy rynku pracy i zapotrzebowania na dane zawody.

W 2009 roku znalazło pracę 20% ogółu uczestników w 2010 było to 18%. W roku 2011 i 2012 pracę znalazło porównywalna liczba uczestników, odpowiednio 9% i 8%.

Realizacja staży oraz szczególny nacisk na rozwój zawodowy osób młodych spowodował, że pracę znalazło 21% ogółu uczestników.

W skali całego projektu w okresie od 2008 do 2013 roku zatrudnienie podjęło 16% ogółu uczestników.

Liczba beneficjentów, którzy podjęli zatrudnienie po ukończeniu projektu lub w trakcie realizacji:

• Rok 2008 – 15 (kobiet) • Rok 2009 – 10 (kobiet) • Rok 2010 – 28, w tym:(24 kobiety) • Rok 2011 – 10, w tym: (9 kobiet) • Rok 2012 – 13, w tym: (10 kobiet) • Rok 2013 – 37, w tym: (23 kobiety)

Razem: 113 osób, w tym: (91 kobiet) 1.6. „Strefa Aktywnego Seniora.

Aktywizacja i edukacja osób starszych w gminie Śrem”

Realizowany w partnerstwie z Towarzystwem Pomocy Potrzebującym im. Św. Brata Alberta Nadzieja w Śremie projekt współfinansowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w ramach Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012 – 2013. Działania zaplanowane w projekcie były realizowane od października 2012 roku i były kontynuowane do czerwca 2013 roku. Wartość projektu wyniosła 105.640,00 zł, w tym 90.420,00 zł stanowi otrzymana dotacja.

Celem projektu było wzmocnienie potencjału osób starszych zagrożonych wykluczeniem i marginalizacją społeczną i stanowiły system usług ukierunkowanych na kompleksowe zaspokojenie potrzeb osób starszych w gminie Śrem, umożliwiających podnoszenie jakości ich życia.

Strefa Aktywnego Seniora, to połączenie idei miejsca przyjaznego seniorom z wielowymiarowym programem aktywizacji i integracji seniorów oraz lokalnego środowiska.

Projektem objęto ponad 12% osób powyżej 60 roku życia, którzy aktywnie uczestniczyli w lokalnych programach wsparcia seniorów. Działania

92

zostały skierowane do osób w trudnej sytuacji życiowej zarówno finansowej jaki i zdrowotnej. 1.7. Spotkanie wigilijne dla mieszkańców Śremu

W Wieczerzy Wigilijnej, uczestniczyło ponad 100 osób starszych, samotnych i niepełnosprawnych z terenu gminy Śrem. W spotkaniu wzięli udział również przedstawiciele lokalnego samorządu, organizacji obywatelskich oraz lokalni liderzy wspierający inicjatywy senioralne. Tego rodzaju wydarzenie ma szczególny wymiar integracji międzypokoleniowej i promuje równy dostęp osób starszych do usług oraz wpływa na poprawę jakości życia samotnych osób starszych.

1.8. Działania gminy Śrem w obszarze lokalnych usług reintegracji społecznej i zawodowej

Gmina Śrem oraz Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie są realizatorami projektu Pilotażu Modelu Lokalnej Współpracy w ramach projektu systemowego pn. „Kompleksowe formy reintegracji społeczno-zawodowej w środowisku lokalnym” Działania 1.2 Wsparcie systemowe instytucji pomocy i integracji społecznej Priorytetu I Zatrudnienie i integracja społeczna Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Projekt jest realizowany od 1 grudnia 2013 r. do 31 sierpnia 2014 r., a wartość dotacji wynosi 168 347,00 zł.

Celem głównym pilotażu jest uzyskanie w gminie synergii działań instytucji odpowiedzialnych za realizację zadań reintegracji społeczno-zawodowej grup osób wykluczonych społecznie, wzmacniającej jakość i efektywność świadczonych usług, poprzez stworzenie Modelu Lokalnej Współpracy (MLW).

Głównymi grupami, które zostaną objęte wsparciem w ramach pilotażu będą instytucje pomocy i integracji społecznej i ich pracownicy oraz pracownicy administracji publicznej działający bezpośrednio w obszarze pomocy i integracji społecznej. Planowana liczba uczestników, którym udzielone zostanie wsparcie to 42 osoby, w tym:

1) 15 pracowników socjalnych, 2) 20 urzędników zatrudnionych w administracji publicznej, 3) 7 członków organizacji pozarządowych.

W ramach Pilotażu zostaną zrealizowane trzy główne zadania: zaprezentowanie idei Modelu Lokalnej współpracy, przez członków Zespołu Synergii Lokalnej przeprowadzone będą pilotażowe warsztaty edukacyjne dla przedstawicieli instytucji lokalnych, będzie to wprowadzenie do wdrożenia modelu współpracy

93

lokalnej. W ramach tego zadania na zakończenie projektu odbędzie się konferencja dla instytucji oraz mieszkańców gminy, która będzie miała wymiar zarówno promocyjny jak i edukacyjny poprzez upowszechnianie idei Modelu Lokalnej Współpracy. W drugim zadaniu Zespół Synergii Lokalnej będzie moderował spotkania grup fokusowych z Interesariuszami Neutralnymi i Przeciwnymi MLW, mające na celu wskazanie problemu, pokonanie barier i przekonanie ww. osób do włączenia się w Model MLW. Informacje będą przekazywane przez członków Zespołu Synergii Lokalnej, którzy w ramach delegacji i podróży służbowych będą docierać do osób zainteresowanych - Zwolenników, Instytucji Neutralnych, którym będą starali się zastosować szczególny rodzaj negocjacji, a także do Przeciwników, gdzie będzie konieczne zaproponowanie chociażby pozycji obserwatorów. Ostatnim elementem Pilotażu będzie przygotowanie przez Zespół Synergii Lokalnej wariantów utworzenia podmiotów zatrudnienia socjalnego w gminie, a finalnym etapem jest stworzenie pilotażowego testu funkcjonowania procedur Modelu Lokalnej Współpracy.

Działania będą monitorowane na każdym etapie wdrażania modelu. Powstaną cztery raporty informacyjne z prac Zespołu Synergii Lokalnej. Raporty będą przekazywane do informacji Burmistrza oraz do wszystkich Partnerów –sektor publiczny, pozarządowy, przedsiębiorcy i instytucje, edukacja, kultura, ochrona zdrowia, finanse i bankowość, lokalne media, obywatele – lokalni liderzy. 2.Centrum Aktywności Lokalnej w gminie Śrem Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie realizuje program Centrum Aktywności Lokalnej od 2010 r. Wdrażanie różnorodnych form aktywizacji środowiska lokalnego jest kontynuacją realizacji standardów zgodnych z posiadaniem certyfikatu jakości Centrum Aktywności Lokalnej, który Ośrodek Pomocy Społecznej otrzymał w 2011 r. Ponadto od roku 2011 r. wprowadził nową formę środowiskowej pracy socjalnej tj. Organizowanie Społeczności Lokalnej, która to wpisuje się w program CAL. Realizacja programów wpływa na zmianę wizerunku Ośrodka Pomocy Społecznej, który poza zapewnieniem finansowego i rzeczowego wsparcia grupy osób wykluczonych społecznie realizuje działania aktywizujące i mobilizujące społeczność lokalną poprzez partycypację społeczną. Ponadto Ośrodek Pomocy Społecznej włączył się w obchody „Europejskiego Roku Obywateli 2013”

Program CAL jest realizowany w zespole partnerskim, który diagnozuje potrzeby, realizuje działania na rzecz społeczności lokalnej wykorzystując animacyjne podejście a także potencjał, który już istnieje.

94

Spotkania zespołu odbywają się raz w miesiącu a partnerem wiodącym jest Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie. W skład zespołu wchodzą przedstawiciele instytucji i organizacji pozarządowych:

• Urzędu Miejskiego, Pionu Edukacji i Usług Społecznych, • Ośrodka Pomocy Społecznej, • Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie, • Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, • Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy im. Heliodora Święcickiego, • Przedszkola „Słoneczna Szóstka”, • Fundacji na Rzecz Rewaloryzacji Miasta Śrem, • Towarzystwa Pomocy Potrzebującym im. Św. Brata Alberta „Nadzieja”, • Środowiskowego Domu Samopomocy w Śremie, • Muzeum Śremskiego, • Śremski Ośrodek Kultury, • Klubu „Relax”.

2.1. „Śremski Przyjaciel Seniora” Propozycja dla mieszkańców Śremu po 60 roku życia, Projekt realizowany jest od 2010 roku, w 2013 roku rozpoczęto czwartą edycję. Propozycja jest innowacyjną formą integracji, spędzania czasu wolnego osób po 60- tym roku życia, podczas którego mogą spotkać się w kawiarni lub restauracji kupując kawę lub herbatę za symboliczną kwotę 1 zł. Każdy uczestnik projektu otrzymuje karnet uprawniający do korzystania z oferty. W 2012 roku wydano 333 karnety a w roku 2013 276. Zmniejszona ilość wydanych spowodowana była mniejszą ilością partnerów biorących udział w projekcie oraz faktycznym korzystaniem przez odbiorców z karnetów. W ramach realizacji zadania zawarto 10 Porozumień Partnerskich z restauracjami i kawiarniami: Restauracja L'ASCADA, Cafe, Restauracja Charisma, Restauracja Balbinka, Kawiarnia Don Giovanni Trattoria, Restauracja Palmera, Cafe Ole, Café Tej, Kawiarenka parafialna „Emaus” W 2013 r. Tytuł Honorowy Śremskiego Przyjaciela Seniora za realizację projektu otrzymały: Kawiarenka Parafialna „Emaus” oraz restauracja Palmera. Działanie oraz obsługa merytoryczna zadania sfinansowane zostały ze środków własnych gminy.

95

2.2. Działalność Grupy Samopomocowej Grupa samopomocowa dla osób, będących w kryzysie emocjonalnym po stracie bliskiego członka rodziny lub stratę osoby bliskiej powstała we wrześniu 2009 roku i kontynuowała swoją działalność w 2013r. Spotkania odbywały się dwa razy w miesiącu, w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej ul. Grunwaldzka 10, uczestniczą w nich osoby samotne po 50 roku życia, mające trudności z odnalezieniem się w trudnej sytuacji. Członkowie grupy mogą uzyskać m. in. wzajemne wsparcie, ochronę w grupie przez inne, doświadczone osoby, a także pomoc w poprawie samopoczucia. Poza tym członkowie grupy mają możliwość uczestnictwa w działaniach na rzecz seniorów co pobudza do ich aktywności społecznej. W 2013 r. 5 uczestniczek grupy samopomocowej kontynuowały inicjatywę pn. „Bajkowy Cal łączy pokolenia…”czytając bajki przedszkolakom w powyższą inicjatywę włączyło się przedszkole „Słoneczna szóstka” oraz „Słoneczna Gromada” w Śremie. W 2013r. w spotkaniach uczestniczyło średnio 11 osób. Działanie oraz obsługa merytoryczna sfinansowane zostały ze środków budżetu gminy Śrem. 2.3. Amatorski Klub Literacki – grupa o charakterze edukacyjnym Grupa rozpoczęła swoją działalność 19 stycznia 2010 roku i od tego momentu spotyka się co dwa tygodnie w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej. Uczestnikami spotkań są osoby po 55 roku życia zamieszkałe w gminie Śrem. Celem działalności grupy jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób po 55 roku życia, poprzez aktywizację i integracji osób mających wspólne zainteresowanie jakim jest literatura oraz ich zmiana wizerunku. W 2013 r. odbyło się 24 spotkań. Podejmowane przez grupę inicjatywy w 2013 r.:

• Publikacja wspólnego tomiku pn. „Wiersze Sercem Pisane” • Włączanie się w inicjatywy o charakterze artystycznym, promującym

aktywny wizerunek seniora - występy artystyczne między innymi podczas Dni Dobrych Uczynków w DPS Psarskie i DPS ul. Farna w Śremie. Partnerami w tym działaniu są powyższe Domy Pomocy Społecznej

• Uczestnictwo w różnorodnych konkursach związanych z tematyką literacką, - partnerem strategicznym była: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Śremie a w tym:

• Udział w Happeningu - Czy tu, czy tam – CZYTAM ! – promocja czytelnictwa i grupy Amatorski Klub Literacki

• Realizowanie w partnerstwie projektu „Częstotliwość K…” którego celem była integracja wielopokoleniowa poprzez literaturę i nowe media,

96

• Promocja stoiska podczas wydarzenia lokalnego „Warto nad Wart ę”, • Udział w obchodach Europejskiego Dnia Solidarności

Międzypokoleniowej, • Udział w spotkaniu wigilijnym połączonym z promocją publikacji

„Wiersze sercem pisane”, • Prowadzenie materiałów promocyjnych.

W spotkaniach uczestniczy średnio 17 osób. Partnerzy grupy to gmina Śrem, Ośrodek Pomocy Społecznej, zespół partnerski CAL- Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Śrem, projekt był finansowany przez Ośrodek Pomocy Społecznej. Obsługa merytoryczna sfinansowana została ze środków Ośrodka Pomocy Społecznej. 2.4. Inicjatywa „Bajkowy CAL ł ączy pokolenia…” Uczestnikami projektu są osoby starsze w wieku 60+ będące członkami grupy samopomocowej dla osób samotnych będących w kryzysie emocjonalnym po stracie bliskiej osoby oraz dzieci z Przedszkola „Słoneczna Szóstka” i „Słoneczna Gromada” w Śremie. Jest to cykliczny projekt, która zakłada, iż jeden raz w miesiącu seniorzy czytają bajki. W 2013 roku w projekcie uczestniczyło około 130 przedszkolaków i 5 seniorów. Obsługa merytoryczna sfinansowana ze środków Ośrodka Pomocy Społecznej 2.5. „ Europejski Dzień Solidarności Mi ędzypokoleniowej ” W przedsięwzięciu wzięło udział 150 osób – seniorzy z „Grupy Młodzi Duchem”, mieszkańcy Domu Pomocy Społecznej w Psarskim, uczestnicy Amatorskiego Klubu Literackiego oraz Klub Seniora przy Towarzystwie Pomocy Potrzebującym im. Św. Brata Alberta „Nadzieja” i uczniowie Gimnazjum w Nochowie.

Zespół Szkół w Nochowie przystąpił do projektu generations@school, który zainaugurowany jest przez Komisję Europejską w ramach Obchodów Europejskiego Roku Obywateli 2013, który to między innymi miał na celu promowanie komunikacji i porozumienia międzypokoleniowego. Uczestnicy spotkania zarówno osoby młode i starsze skorzystały z edukacji dotyczącej tematyki Unii Europejskiej poprzez udział w licznych konkursach, wartością dodaną spotkania było nawiązanie dialogu międzypokoleniowego w miłej atmosferze. Partnerzy inicjatywy to gmina Śrem, Ośrodek Pomocy Społecznej, Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Nochowie.

97

2.6. Spotkanie integracyjno – edukacyjne „Serca do Pary” Włączenie się w obchody „Europejskiego Roku Obywateli 2013”, któremu towarzyszyła edukacja obywatelska połączona z aktywnością fizyczną. W spotkaniu uczestniczyło 55 osób samotnych po 50 r.ż, i 12 wolontariuszy z Zespołu Szkół Politechnicznych w Śremie. Podczas spotkania seniorzy mieli możliwość wysłuchania prezentacji przedstawiciela Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu pn. „Senior też obywatelem Unii Europejskiej” oraz obejrzeć filmy z kampanii reklamowej dotyczącej wizerunku aktywnego seniora i solidarności międzypokoleniowej. Partnerzy projektu to gmina Śrem, Ośrodek Pomocy Społecznej, zespół partnerski CAL – Klub Relax w Śremie, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie, Zespół Szkół Politechnicznych w Śremie. 2.7. „Magia jest w nas” – spotkanie integracyjno- edukacyjne Inicjatywa pn. „Magia jest w nas – zaczarowany świat Tajemnic”, którego celem była integracja, edukacja i animacja osób starszych wpływająca na ich aktywność społeczną kulturalną i zdrowotną. W spotkaniu brało udział 55 osób po 50 roku życia, 12 wolontariuszy z Zespołu Szkół Politechnicznych w Śremie. Wartością dodaną było zaangażowanie się uczestników kreujących magiczne stroje przygotowane specjalnie na spotkanie. Walorem edukacyjnym było wysłuchanie prelekcji przedstawiciela Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Śremie dotyczące historii wróżb i magii. Partnerzy projektu to gmina Śrem, Ośrodek Pomocy Społecznej, zespół partnerski CAL – Klub Relax w Śremie, Zespół Szkół Politechnicznych w Śremie, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Śremie, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie. Projekt był finansowany przez Ośrodek Pomocy Społecznej. 2.8. „Targi Aktywni 50 +” W 2013 roku już po raz czwarty zostały zorganizowane Targi Aktywni 50 + przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu, Miasto Poznań, Międzynarodowe Targi Poznańskie a inicjatorem przedsięwzięcia było Centrum Inicjatyw Senioralnych w Poznaniu.

W Targach uczestniczyła 100 osobowa grupa seniorów z gminy Śrem, która aktywnie brała udział w tym wydarzeniu, korzystając i uczestnicząc w warsztatach edukacyjnych, sportowych, tanecznych oraz związanych z profilaktyką zdrowotną. Całość wydarzeń targowych wzbogaciły występy artystyczne gwiazd: Krystyna Giżowska, Andrzej Rybiński i Jerzy Połomski. Działania na rzecz śremskich seniorów prezentowane były na stoisku wspólnym reprezentującym gminę Śrem tj: Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie

98

Towarzystwo Pomocy Potrzebującym im. Św. Brata Alberta „Nadzieja” w Śremie oraz Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Mechlin. Stoisko zachęcało różnorodnością materiałów i folderów informacyjnych, których celem było przedstawienie dobrych praktyk – różnych form samodzielności i aktywności osób starszych w życiu społecznym. Między innymi zaprezentowano działania na rzecz osób starszych w ramach partnerskiego projektu „Strefa Aktywnego Seniora” oraz działań w ramach Centrum Aktywności Lokalnej. Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Mechlin przyciągały do stoiska słodkie ekologiczne ciastka przygotowane przez seniorki z Mechlina. Zapewniono dojazd oraz zakup biletów wstępu. Partnerzy projektu to gmina Śrem, Ośrodek Pomocy Społecznej, zespół partnerski CAL –Towarzystwo Pomocy Potrzebującym im. Św. Brata Alberta „Nadzieja”, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Mechlin. 2.9. Akademia Pełni Życia w 2012 roku Projekt adresowany był do 37 osób po 50 roku życia z terenu gminy Śrem. Zajęcia odbywały się w Klubie „Relax” Spółdzielni Mieszkaniowej w Śremie od poniedziałku do piątku w okresie od 30 września do 4 października 2013 r. Celem projektu była aktywizacja społeczna, fizyczna, intelektualna, psychiczna, osób po 50 roku życia, poprzez poszerzanie ich wiedzy z zakresu edukacji obywatelskiej i zdobycia umiejętności angażowania się w działania na rzecz swojej społeczności. Zaplanowane w ramach projektu działania stanowiły systemowe podejście na rzecz przeciwdziałania zjawisku wykluczenia społecznego osób starszych. Na przedsięwzięcie składały się przeprowadzone warsztaty wspierające i aktywizujące, między innymi zajęcia integracyjno - animacyjne, dotyczące zdrowego stylu życia osób po 50 roku życia (spotkanie z fizjoterapeutą, dietetykiem), brali udział w lekcji edukacyjnej w Bibliotece, spotkania z ciekawymi i znanymi osobami mogli zapoznać się z ofertą dotyczącą inicjatyw lokalnych oraz odbyli rejs żaglówką. Podczas warsztatów uczestnicy mieli zapewnione wyżywienie. Partnerami projektu był Urząd Miejski, Spółdzielnia Mieszkaniowa w Śremie – Klub Relax, oddział terenowy Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej. 2.9. „Dzień Dobrych Uczynków”

Ośrodek Pomocy Społecznej w partnerstwie z Fundacją Ekologiczną ARKA co roku w maju włącza się w obchody Dnia Dobrych Uczynków jest to Święto społecznych, bezinteresownych działań, którego przewodnim hasłem jest „dobre uczynki dla ludzi, zwierząt i środowiska”. Spotkanie w ramach uczczenia tej okazji odbyło się w maju i wrześniu 2013 r. Uczestnicy Amatorskiego Klubu Literackiego, działającego przy Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie odwiedzili mieszkańców Domu Pomocy Społecznej

99

w Śremie i Domu Pomocy Społecznej w Psarskim gdzie zaprezentowali swoje utwory.

Partnerzy projektu to Ośrodek Pomocy Społecznej, Zespół partnerski CAL, Dom Pomocy Społecznej w Śremie i Dom Pomocy Społecznej w Psarskim. 2.10. Organizowanie Społeczności Lokalnej – innowacyjny model środowiskowej pracy socjalnej Model Organizowania Społeczności Lokalnej ma na celu usamodzielnienie grupom wykluczonym społecznie na nowo włączyć się w życie społeczne poprzez aktywizację, w oparciu o własne zasoby i możliwości. Skierowany jest nie tylko do instytucji pomocy społecznej, ale do wszystkich instytucji i organizacji które działają na rzecz swoich lokalnych społeczności, tym samym do działań w ramach OSL włączono zespół partnerski CAL. Ośrodek Pomocy Społecznej w zakresie Organizowania Społeczności Lokalnej w 2013 r. kontynuował działania dla mieszkańców ul. Przemysłowej 5 w ramach których :

• Odbyło się 3 spotkania obywatelskie i edukacyjne na ul. Przemysłowej 5 w których to uczestniczyło na każdym 18 osób. Spotkania miały na celu przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu mieszkańców, zmobilizowanie ich do działań w swoim obszarze. Spotkania miały charakter edukacyjny między innymi odbyło się spotkanie z przedstawicielami Policji, warsztat edukacyjny na temat zasad udzielania pierwszej pomocy.

• Spotkania grupy samopomocowej 1 raz w miesiącu w ramach Programu Aktywności Lokalnej w którym uczestniczyli m.in. mieszkańcy ul. Przemysłowej 5 i okolicy. Prowadzone warsztaty miały na celu mobilizację mieszkańców do podjęcia działań w kierunku rozwiązania swoich problemów.

• Uaktualniono mapę zasobów i potrzeb mieszkańców ul. Przemysłowa 5 i 7, które polegało na dogłębnym zbadania faktycznych potrzeb mieszkańców za pomocą różnorodnych technik tj. wywiadów swobodnych, grupowych podczas spotkań obywatelskich, oraz opracowania systemu wsparcia instytucjonalnego. Z powyższego dokumentu wynika, że budynki zamieszkują osoby o niskim statusie społecznym, posiadający niskie środki własne na utrzymanie, osoby samotne często z problemem alkoholowym, widoczne są częste interwencje policji z powodu awantur. Ponadto z przeprowadzonych badań wynika, że mieszka tam większość osób starszych i samotnych, niepełnosprawnych, którzy wyrażają chęć zmiany swojego życia i otoczenia. Wypracowanie wśród mieszkańców poczucia

100

bezpieczeństwa, integracji, zmotywowanie ludzi do podjęcia działania na rzecz swojego środowiska, które zamieszkują jest jak najbardziej wskazane. Jedną z potrzeb mieszkańców bloku nr 5 przy ul. Przemysłowej było utworzenie miejsca gdzie mogli by się spotykać, gdyż warunki w jakich mieszkają nie pozwalają na integrację środowiska.

Partnerem w powyższych działaniach był Zespół partnerski CAL-Klub Relax, Spółdzielnia Mieszkaniowa w Śremie, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Śrem.

2.11. Wolontariat

Wolontariat w Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie jest organizowany w ramach Centrum Aktywności Lokalnej w partnerstwie z Lokalnym Centrum Wolontariatu przy Fundacji na Rzecz Rewaloryzacji Miasta Śrem i Gminą Śrem. Główne cele to świadczenie wsparcia w zakresie organizacji czasu wolnego oraz pomoc w nauce szkolnej. Wolontariusze współpracują również przy organizacji spotkań integracyjno edukacyjnych dla różnych grup odbiorców. Każdy wolontariusz ma spisane porozumienie w którym to jasno określony zakres obowiązków, miejsce oraz czas swojej pracy, oraz objęty ubezpieczeniem NNW. W 2013 roku wolontariuszami były: 5 osób starszych czytających bajki w przedszkolu w ramach projektu „Bajkowy CAL łączy pokolenia…”, oraz 24 uczniów z Zespołu Szkół Politechnicznych, którzy wspierali inicjatywy takie jak projekty „Serca do pary” i „Magia jest w nas”. Wolontariat w Ośrodku Pomocy Społecznej działa na mocy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

VIII. Realizacja zadań z zakresu świadczeń rodzinnych,

funduszu alimentacyjnego i postępowania wobec dłużników alimentacyjnych oraz dodatków mieszkaniowych

1. Świadczenia rodzinne

Aktualny system świadczeń rodzinnych został wprowadzony

1 maja 2004 r. Podstawę prawną systemu stanowi: − Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych

(Dz. U. z 2013 r. poz.1456.);

101

− Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013r. poz. 3)

− Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2012r. poz. 959)

− Zarządzenie Burmistrza Śremu Nr 218a/04 z dnia 30 kwietnia 2004 roku w sprawie upoważnienia Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie do prowadzenia postępowania w sprawie świadczeń rodzinnych, a także do wydawania w tych sprawach decyzji.

Świadczenia rodzinne wchodzą w skład zabezpieczenia społecznego - instrumentu polityki społecznej mający na celu pomoc rodzinom, które wykorzystując własne możliwości oraz posiadane środki finansowe, nie są w stanie zaspokoić wszystkich własnych potrzeb, a w szczególności związanych z ponoszeniem wydatków na utrzymanie dzieci.

Rodzaje świadczeń rodzinnych: − zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego, − świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie

pielęgnacyjne, dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalny zasiłek opiekuńczy,

− jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka.

Od 1 stycznia 2013r w związku ze zmianą przepisów, które wprowadza ustawa z dnia 7 grudnia 2012r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012r., poz. 1548) rozszerzono katalog świadczeń opiekuńczych i wprowadzono nowe świadczenie, jakim jest specjalny zasiłek opiekuńczy. Jest to świadczenie uzależnione od dochodu i przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału, na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Liczba osób korzystających ze świadczeń rodzinnych w roku 2013 stanowi 22,6 % mieszkańców gminy Śrem. Liczba środowisk uprawnionych do

102

świadczeń rodzinnych – 2 869, – liczba dzieci 3 085, liczba osób – 9 328 w tym:

− liczba środowisk uprawnionych do zasiłku rodzinnego z dodatkami - 1 291 (spadek w stosunku do roku 2012 o 11,85 %), w tym: • liczba rodzin z jednym dzieckiem - 456 • liczba rodzin z 2 dzieci - 530 • liczba rodzin z 3 dzieci - 220 • liczba rodzin z więcej niż 3 dzieci - 85 • liczba dzieci korzystających z dodatku z tytułu rozpoczęcia roku

szkolnego - 1535 • liczba rodzin korzystających z dodatku z tytułu wychowywania

dziecka w rodzinie wielodzietnej - 305 • liczba dzieci korzystających z dodatku z tytułu wychowywania

dziecka w rodzinie wielodzietnej - 370 − liczba środowisk uprawnionych do świadczeń opiekuńczych - 1 585

(w stosunku do roku 2012 wzrost o 5,8 %), w tym: o liczba środowisk uprawnionych do zasiłku pielęgnacyjnego - 1491 o liczba środowisk uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego - 164 o liczba środowisk uprawnionych do specjalnego zasiłku opiekuńczego - 5

− liczba środowisk uprawnionych do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka – 359 (w stosunku do roku 2012 spadek 22,46%). Na realizację świadczeń rodzinnych wypłacono kwotę – 7.782.483,00 zł

przyznając 56 295 świadczeń. Odzyskano znacznie większą w stosunku do roku 2012 kwotę nienależnie

pobranych świadczeń rodzinnych, bo wynoszącą 98.802,00 zł, co stanowi wzrost o 93,4%. Z powyższej kwoty do budżetu państwa przekazano w kwotę 67.682,00 zł , większą o 141,5% w stosunku do kwoty przekazanej w roku 2012.

Wydatki na świadczenia rodzinne:

− zasiłki rodzinne wraz z dodatkami – 4.084.122,00 zł − świadczenia opiekuńcze – 3.412.282,00 zł − jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka – 369.000,00 zł

Liczba środowisk rodzinnych uprawnionych do świadczeń rodzinnych w 2013 roku jak i wydatki na powyższe świadczenia pozostała na bardzo podobnym poziomie w relacji z rokiem 2012. Analizując wydatki z roku 2011, 2012 oraz 2013 zaobserwowano zmiany w ramach wypłacanych grup świadczeń. W roku 2013 w odniesieniu do roku 2011 oraz 2012 jak wcześniej opisywano ogólna kwota wydatków jest na bardzo podobnym poziomie natomiast wzrosła kwota wydatków na świadczenia opiekuńcze, a zmalała kwota wydatków na zasiłki rodzinne z dodatkami. Liczba świadczeń uzależnionych od orzeczeniao niepełnosprawności systematycznie wzrasta.

103

Spowodowane to jest zarówno tym, że są to świadczenia niezależne od dochodu jak również tym, że wzrasta liczba osób legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności, którzy nie posiadając uprawnień do dodatku pielęgnacyjnego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych korzystać mogą z zasiłku pielęgnacyjnego.

W stosunku do roku 2012 zmalała natomiast liczba osób korzystających

z jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. Świadczenie to uzależnione zostało od dochodu rodziny zatem nie na wszystkie dzieci urodzone można przyznać przedmiotowe świadczenie jak pierwotnie przewidywał ustawodawca. Kryterium dochodowe do tego świadczenia jest znacznie wyższe niż do zasiłku rodzinnego, a w tym dodatku z tytułu urodzenia dziecka.

Na 359 rodzin tylko 175 rodzin mogło skorzystać z podwójnego „becikowego”. Pozostałe 184 rodzin przekraczając kryterium dochodowe nie mogło skorzystać z zasiłku rodzinnego i dodatku z tytułu urodzenia dziecka. Na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 marca 2013r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu wspierania osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego (Dz. U. z 29 marca 2013r. poz. 413) w roku 2013 wypłacono 106 osobom uprawnionym ramach pomocy finansowej świadczenie w wysokości łącznie 170 200,00 zł. 2. Fundusz alimentacyjny

Aktualny system świadczeń z funduszu alimentacyjnego został wprowadzony 1 października 2008 r. Podstawę prawną systemu stanowi:

− Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2012r. poz. 1228);

− Ustawa z dnia 17 czerwca 1966r. o postepowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012r. poz. 1015);

− Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2001r. Nr 137, poz. 1541 z późn.zm.)

− Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 7 lipca 2010 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. z 2010 r., Nr 123, poz. 836);

− Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku,

104

zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. z 2011r., Nr 298, poz. 1770);

− Zarządzenia Burmistrza Śremu Nr 474/08 z dnia 11 sierpnia 2008 r. w sprawie upoważnienia Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie do prowadzenia postępowania w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego, a także do wydawania w tych sprawach decyzji.

− Zarządzenia Burmistrza Śremu Nr 958/10 z dnia 25 czerwca 2010 r. w sprawie upoważnienia Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych, prowadzenia postępowania i do wydawania w tych sprawach decyzji. W przypadku bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych

wobec osób uprawnionych na podstawie tytułu wykonawczego państwo przychodzi z pomocą wówczas, gdy nie są wstanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb i nie otrzymują należnego im wsparcia od osób należących do kręgu zobowiązanych wobec nich do alimentacji. Osoby uprawnione wsparcie takie otrzymują w postaci świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

Od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. wypłacono osobom uprawnionym

świadczenia z funduszu alimentacyjnego w kwocie 1.404.372,00 zł . Oceniając wydatki na powyższe świadczenie, zestawiając je z 2012r. zaobserwowano ich wzrost o 6,4%.

Porównując wartość odzyskanych świadczeń od dłużników alimentacyjnych z wartością odzyskanych świadczeń w roku 2012 stwierdza się, że kwota ta kształtuje się na bardzo podobnym poziomie.

− 2011 r. – wypłacone świadczenia – 1.280.422,00 zł

zwrot należności przez dłużnika – 229.948,00 zł zwrot należności wraz z odsetkami – 264.712,69 zł

− 2012 r. – wypłacone świadczenia – 1.319.188,00 zł zwrot należności przez dłużnika – 251.396,00 zł zwrot należności wraz z odsetkami – 305.150,91 zł

− 2013 r. – wypłacone świadczenia – 1.404.372,00 zł zwrot należności przez dłużnika – 244.655,00 zł zwrot należności wraz z odsetkami – 309.061,33 zł

Liczba osób korzystających ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego wynosi 796 osób i stanowi 1,9% mieszkańców gminy Śrem. W roku 2013 wsparciem objęto 205 środowisk, a świadczenia wypłacono 364 osobom uprawnionym. Wsparciem objętych jest 297 dzieci. Porównując z rokiem 2012 nie wzrosła liczba osób uprawnionych. Na zwiększoną kwotę wydatków (wzrost

105

o 6,4%) ma wpływ kwota świadczenia związana z podwyższeniem kwoty zasądzonych alimentów.

Ustalając uprawnienia do świadczeń z funduszu alimentacyjnego wydano 325 decyzji.

Po uchyleniu tych decyzji lub po zakończeniu okresu świadczeniowego organ właściwy wierzyciela decyzją zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zwrotu należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawniona świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W badanym roku wydano w powyższej sprawie 268 decyzji. W przypadku nieuregulowania należności w terminie wobec dłużnika wszczyna się postępowanie egzekucyjne, o którym mowa w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Celem przymusowego ściągnięcia należności w trybie egzekucji administracyjnej co roku wzrasta liczba sporządzanych tytułów egzekucyjnych. W roku 2012 sporządzono 534 tytuły egzekucyjne na łączną kwotę należności 1.025.662,70 zł, natomiast w roku 2013 o 16,7% więcej i sporządzono 623 tytuły na kwotę 1.166.963,60 zł.

W roku 2013 podejmowano działania wobec 322 dłużników, których

liczba wzrosła o 30,4% w odniesieniu do roku 2012. Wzrost liczby dłużników spowodowany jest tym, iż nabywają uprawnienia nowe wierzycielki, a wobec dłużników, których wierzycielki zaprzestały korzystać ze świadczeń nadal prowadzone jest postepowanie z uwagi na posiadane zadłużenie wobec skarbu państwa i gminy. W roku 2013 w związku z powyższymi zobowiązaniami skierowano 284 informacje do dłużników alimentacyjnych wskazujące kwoty zadłużenia oraz informując o przyznaniu dalszych świadczeń osobie uprawnionej. Działania podejmowane są również wobec dłużników, których wierzycielki mieszkają na terenie innej gminy i tam pobierają świadczenia. W związku z powyższym roku 2013 wpłynęło 91 wniosków o podjęcie działań wobec dłużników alimentacyjnych od organów z innej gminy.

Zgodnie z założeniami ustawodawcy działania podejmowane wobec

dłużników mają na celu zwiększenie odpowiedzialności osób zobowiązanych do alimentacji oraz zwiększenie skuteczności egzekucji świadczeń od dłużników alimentacyjnych.

Analizując poprzednie lata wzrasta kwota dokonanych zwrotów należności wraz z odsetkami przez dłużników. Zwroty należności wraz z odsetkami dokonywane przez dłużników alimentacyjnych w 2012r. stanowiły kwotę 305. 150,91zł a w roku 2013 kwotę 309.061,33zł.

Aby zrealizować ten cel zarówno organ właściwy dłużnika jak

i wierzyciela musi ściśle współpracować nie tylko między sobą nawzajem, ale również z innymi organami i instytucjami prowadząc w tym zakresie szereg

106

postępowań, których liczba w roku 2013 przedstawia się następująco, w ramach współpracy z: Komornikiem Sądowym –1280 Powiatowym Urzędem Pracy w Śremie –74 Starostwem Powiatowym w Śremie – 64 Organami ścigania – 71 Organami wymiaru sprawiedliwości – 19 Biurem Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A. – 285

W ramach współpracy z Komornikiem Sądowym istotne jest wzajemne przekazywanie informacji dotyczące dłużnika alimentacyjnego, a pochodzące w głównej mierze z treści przeprowadzonego wywiadu. W roku 2013 udzielono informacji o 108 dłużnikach przebywającymi na terenie gminy Śrem, z którymi wcześniej przeprowadzono wywiad. Ważną częścią współpracy z Komornikami jest odpowiedź organu egzekucyjnego w kwestii, kierowanego wcześniej zapytania o miejsce zamieszkania dłużnika, w sytuacji, gdy adres ten po nieudanej próbie przeprowadzenia wywiadu okazuje się być nieznany. W sytuacji, gdy nie ustalono miejsca zamieszkania dłużnika organ właściwy wierzyciela kieruje wniosek do Sądu Rejonowego o ustanowienie kuratora dla dłużnika alimentacyjnego nieznanego z miejsca pobytu. W roku 2013 skierowano 17 takich wniosków.

Kolejnym działaniem podejmowanym wobec dłużnika jest aktywizacja zawodowa poprzez zobowiązanie dłużników do rejestracji w powiatowych urzędach pracy bądź do podjęcia zatrudnienia, co skutecznie przyczynia się do realizacji ich zobowiązań wobec gminy, budżetu państwa, jak i wierzyciela. W ramach współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy skierowano 74 informacji o potrzebie aktywizacji dłużnika. Najdalej idącym działaniem podejmowanym wobec dłużników alimentacyjnych jest skierowanie wniosku o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego oraz zawiadomienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z wnioskiem o ściganie za przestępstwo uporczywego uchylania się od wykonania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego przez dłużników alimentacyjnych, którzy nie wywiązują się z obowiązków wynikających z ww. ustawy. W roku 2013 skierowano 59 wniosków o zatrzymanie prawa jazdy do Starosty Powiatowego oraz w ramach współpracy z organami ścigania skierowano 71 wniosków o ściganie za przestępstwo nie alimentacji.

Organ właściwy dłużnika przed skierowaniem wniosków

o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego oraz zawiadomieniem do prokuratury wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. Decyzję

107

w przedmiotowej sprawie wydaję się, jeżeli dłużnik przez okres ostatnich 6 miesięcy nie wywiązywał się w każdym miesiącu z zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów. Jeżeli powyższa decyzja stanie się ostateczna organ właściwy dłużnika kieruje wniosek o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego oraz zawiadomienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z wnioskiem o ściganie za przestępstwo uporczywego uchylania się od wykonania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. W roku 2013 wydano 82 decyzji uznających dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. Natomiast tylko w stosunku do 7 dłużników nie wydano przedmiotowej decyzji z uwagi na fakt wywiązywania się z powyższego obowiązku.

Istotnym działaniem zmierzającym do większej skuteczności egzekucji wobec dłużników alimentacyjnych jest przekazanie do biura informacji gospodarczej danych o stanie zobowiązań dłużnika alimentacyjnego z tytułu wypłaconych osobom uprawionym świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz zaliczek alimentacyjnych w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy. Umieszczenie dłużników alimentacyjnych zalęgających z płatnościami na rzecz gminy w rejestrze dłużników uniemożliwia takiej osobie dostępu do kredytów, pożyczek bądź zakupów w formie ratalnej. Rozwiązanie to okazało się skuteczne w ściąganiu zobowiązań, a zarazem pożyteczne dla budżetów gmin oraz uprawnionych do alimentów. W roku 2013 dokonano o 27,2% więcej zgłoszeń w stosunku do poprzedniego roku tj. 6755 wobec 285 dłużników. 3.Dodatki mieszkaniowe

System dodatków mieszkaniowych został wprowadzony w 1994 r. Obecnie podstawę prawną systemu stanowi:

− Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 966 z późn. zm.);

− Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie dodatków mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 r., Nr 156, poz. 1817 z późn. zm.);

− Zarządzenie Burmistrza Śremu Nr 373/08 z dnia 10 marca 2008 r. w sprawie upoważnienia Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach dodatku mieszkaniowego.

Dodatek mieszkaniowy jest świadczeniem pieniężnym wypłacanym przez gminę, mającym na celu dofinansowanie do wydatków mieszkaniowych ponoszonych w związku z zajmowaniem lokalu mieszkaniowego. Wsparciem tym objęte są osoby znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej, a dodatek

108

mieszkaniowy jest formą pomocy dla osób, które nie są w stanie pokryć kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania. Świadczenie to w znacznym stopniu może ułatwić opłacanie comiesięcznej opłaty czynszowej za zajmowane mieszkanie, a tym samym uniknąć poważniejszego problemu, jakim może okazać się zadłużenie z tytułu powyższych opłatach mieszkaniowych.

Realizacja zadań z zakresu dodatków mieszkaniowych: − 2011 r. – liczba środowisk rodzinnych – 887; liczba osób – 2.790;

– liczba wypłaconych świadczeń 7.431 – kwota ogółem 1.476.869,00 zł.

− 2012 r. – liczba środowisk rodzinnych – 855; liczba osób – 2.276; – liczba wypłaconych świadczeń 7.444 – kwota ogółem 1.600.108,00 zł.

− 2013 r. – liczba środowisk rodzinnych – 884; liczba osób – 3.054 ; – liczba wypłaconych świadczeń 7.607 – kwota ogółem 1.711.466,00 zł.

Liczba środowisk rodzinnych uprawnionych do dodatków mieszkaniowych w porównaniu z rokiem 2012 wzrosła o 3,4 %. Procentowy udział osób korzystających do liczby mieszkańców gminy wynosi 7,4% Natomiast wydatki na dodatki mieszkaniowe w stosunku do ubiegłego roku wzrosły o kwotę 111.358,00 zł (wzrost o 6,9%, a w stosunku do roku 2011 wzrost o 15,9%).

Liczba wypłaconych świadczeń pozostała podobnym poziomie, co przy corocznym wzroście łącznej kwoty wypłaconych dodatków pozwala stwierdzić, że wzrasta średnia kwota świadczenia. W roku 2013 kwota ta stanowiła 224,98 zł, w roku 2011 kwotę 214,95 zł, natomiast w roku 2011 średnia ta wynosiła 198,74 zł.

Rażąca dysproporcja pomiędzy niskimi dochodami wskazanymi w deklaracji o dochodach, a faktycznym stanem majątkowym oraz wątpliwości, co do liczby osób zamieszkujących w gospodarstwie domowym stanowiły przyczynę przeprowadzenia wywiadu środowiskowego.

W roku 2013 przed ustaleniem uprawnień do dodatku mieszkaniowego przeprowadzono 65 wywiadów, które stanowiły podstawę rozstrzygnięcia zarówno w postaci decyzji przyznającej świadczenie jak i odmowy przyznania dodatku mieszkaniowego. W stosunku do roku 2012 liczba przeprowadzonych wywiadów wzrosła o 71%. W roku 2013 dodatek mieszkaniowy przekazano 134 zarządcom. Największa liczba dodatków mieszkaniowych przekazywana jest do Spółdzielni Mieszkaniowej w Śremie, która jest zarządcą dla 350 środowisk rodzinnych

109

oraz Śremskiemu Towarzystwu Budownictwa Społecznego, który jest zarządcą do 297 rodzin. Pozostali zarządcy to osoby prywatne (97), zarządcy wspólnot mieszkaniowych(26) oraz inne spółdzielnie i zarządcy. IX. Organizacja i realizacja zadań Ośrodka Pomocy Społecznej 1. Zatrudnienie

Zintensyfikowanie i większa integracja oddziaływań skierowanych do

osób i rodzin klientów pomocy społecznej, dotkniętych już wykluczeniem społecznym wymaga utworzenia standardów działań, które będą respektowane przez wszystkich partnerów uczestniczących w realizacji zadań polityki społecznej pomocy rodzinom oraz o stworzenie sekwencji działań pomocowych i ich ewaluowanie zgodnie z wyznaczonymi standardami.

Jako bezpośredni realizator pomocy społecznej w mieście Śrem wg stanu na 31 grudnia 2013r. Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie zatrudniał 65 osób na 64,25 etatach. W roku 2013r. 9,5 etatów finansowane było przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Analizując stan zatrudnienia stwierdzić należy , że w roku 2013 liczba osób zatrudnionych na umowę o pracę uległa zmniejszeniu o 4,4 % w stosunku do roku 2012 / stan na 31 grudnia 2013r./ Powyższy fakt wynika z wypowiedzenia umowy o pracę przez 2 pracowników oraz wygaśnięcie umowy terminowej z 1 pracownikiem. Pomimo spadku zatrudnienia w 2013r. należy zauważyć, że Ośrodek Pomocy Społecznej w trakcie realizacji projektu w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego oraz w celu wykonania innych zadań nałożonych na Ośrodek w latach 2007-2013 m.in. wdrażane Centrum Aktywności Lokalnej, asystentury rodzinnej czy Gminnego Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w okresie tym utworzył 23 nowe miejsca pracy z czego 18 etatów zostało utrzymanych do 2013r. Należy stwierdzić, że w latach tych zatrudnienie wzrosło o 27,6% w stosunku do roku w którym rozpoczęto realizację programu.

W celu prawidłowego wykonania powierzonych zadań tut. Ośrodek zgodnie z przyjętymi standardami wykonanie poszczególnych zadań powierzył pracownikom zatrudnionym w poszczególnych sekcjach. Funkcję kierowniczą i zarządzającą pełni Kierownik Ośrodka, a pod jego nieobecność Z-ca Kierownika. Zapisy ustawy o rachunkowości oraz ustawy o finansach publicznych realizuje Główny księgowy. Ponadto w Ośrodku zatrudniony jest konsultant prawnik, specjalista ds. kadr oraz pracownik obsługi sekretariatu. Zadania wyznaczone przez Kierownika realizowane są w następujących sekcjach i działach: 1.Sekcja Ekonomiczno – Administracyjna - 5 osób, 2.Sekcja Świadczeń – 4 osoby – pracą w sekcji koordynuje kierownik sekcji,

110

3.Sekcja Pracowników Socjalnych – 20 pracowników socjalnych świadczących pracę na terenie gminy Śrem, 4.Gminny System Zabezpieczenia Społecznego – 11 osób- pracę nadzoruje Kierownik Działu, 5.Zespół do Spraw Przeciwdziałania Przemocy i Wspierania Rodziny – 3 osoby/2 asystentki rodziny oraz nadzorujący pracę Koordynator ds przeciwdziałania przemocy i wspierania rodziny/, 6.Dział Integracji Społecznej – 13 osób w tym m.in. 2 trenerów rodzinnych, 3 trenerów osoby niesamodzielnej, Wśród zatrudnionych pracowników 3 osoby posiadają ustalony stopień niepełnosprawności. W 2013r. Ośrodek Pomocy Społecznej w ramach realizacji projektu „Aktywność się opłaca” realizowanego w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego zawarł 20 umów cywilno-prawnych. Wykonawcy tych umów udzielali specjalistycznego poradnictwa w punkcie konsultacyjnym m.in. poradnictwa prawnego, psychologicznego, wsparcia w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom oraz wsparcia w celu poprawy kompetencji życiowych uczestników projektu. W ramach umów realizowano m.in. warsztaty „Akademia Śpiewu”, seminarium „Zintegrowany system dla zdrowia psychicznego” oraz konferencje „Śrem dla Rodziny”, natomiast z budżetu Ośrodka zrealizowano 10 umów zleceń, których zakres obejmował m.in. działalność Obywatelskiej Pomocy Prawnej, obsługę całodobowego Telefonu Zaufania.

W roku 2013 tut. Ośrodek wystąpił do Powiatowego Urzędu Pracy w Śremie z 2 wnioskami o organizację stażu, które zostały pozytywnie rozpatrzone. Osoby skierowane realizowały program stażu w Dziale Gminny System Zabezpieczeń Społecznych oraz w Sekcji Świadczeń Ośrodka. W trakcie stażu skierowani zapoznali się z obowiązującymi przepisami, uczestniczyli w przyjmowaniu interesantów, przygotowywali akta do złożenia w archiwum zakładowym oraz uczestniczyli w pracach związanych z obiegiem korespondencji. Ponadto w 2013r. umożliwiono odbycie praktyk zawodowych 4 słuchaczom szkół wyższych w sekcji pracowników socjalnych. Studenci odbyli łącznie 430 godzin realizując tym samym program praktyk. W roku sprawozdawczym 2 osobom udzielono urlopów wychowawczych. 2. Obsługa organizacyjna jednostki Zgodnie z obowiązującą instrukcją kancelaryjną Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi rejestr korespondencji. W 2013r. zarejestrowano 2 957 pism przychodzących oraz 2567 pism wychodzących. Jednostka realizując obowiązki sprawozdawcze w roku ubiegłym sporządziła 95 sprawozdań skierowanych do: Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Głównego Urzędu Statystycznego, Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego,

111

Prezesa Zamówień Publicznych, Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu oraz Urzędu Miejskiego w Śremie. W roku 2013 wpłynęły 534 wnioski o wydanie zaświadczeń, na które wydano taką samą liczbę zaświadczeń. Wnioskodawcami byli: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu, Komenda Powiatowa Policji w Śremie, Poznańskie Centrum Świadczeń, komornicy sądowi, ośrodki pomocy społecznej oraz pracownicy i klienci Ośrodka. Wzorem lat ubiegłych Ośrodek Pomocy Społecznej w celu realizacji zadań mających na celu wspieranie aktywnej integracji, aktywności lokalnej, przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, propagowaniu sportu, turystyki i rekreacji wystąpił z 8 wnioskami do instytucji zewnętrznych w celu realizacji projektów. Były to: - wniosek do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu na realizację projektu „Aktywność się opłaca”, - 3 wnioski do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej o tematyce „Asystent rodziny 2013” , „W drodze do niezależności – poprawa integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzin ze środowiskiem lokalnym w gminie Śrem”, „Zwiększenie świadomości społecznej oraz wzmocnienie działań przeciwko przemocy poprzez realizację kampanii społeczno-edukacyjnej „Nie bądź obojętny”, - wniosek do Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich jako partner Towarzystwa Pomocy Potrzebującym im. Brata Alberta Nadzieja w Śremie na projekt „Muzyczny dialog międzypokoleniowy” oraz jako wnioskodawca na projekt pilotażowy pn. ”Kompleksowe formy reintegracji społeczno – zawodowej w środowisku lokalnym”, - 2 wnioski do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Śremie na realizację programów „ Sport dla wszystkich 2014” oraz „ Akademia pełni życia 2014”. Wykonując zapisy ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie tut. Ośrodek ogłosił 4 konkursy na realizację zadania publicznego w wyniku których zawarto 4 umowy. Pierwsza umowa polegała na zorganizowaniu 3 wyjazdów w związku z realizacją projektu „Aktywność się opłaca”, która została zawarta na okres od 1 lipca 2013r. do 31.08.2013r. z Towarzystwem Pomocy Potrzebującym im. Brata Alberta Nadzieja w Śremie. Wartość umowy opiewała na kwotę 109.480,00 złotych. Druga umowa polegała na zorganizowaniu 3 dniowego wyjazdu z elementami wizyty studyjnej dla uczestników Programu Aktywności Lokalnej oraz zaangażowanej kadry, w wiodących jednostkach realizujących Program Aktywności Lokalnej w ramach projektów unijnych POKL na terenie województwa pomorskiego. Umowa została zawarta na czas od 25-27 września 2013r. ze Stowarzyszeniem Wspierania Aktywności Lokalnej CAL i opiewała na kwotę 27 860,00 zł. Kolejna umowa polegała na powierzeniu zadania publicznego pod nazwą „Świadczenie w okresie od 1.01.2013r. do 31.12.2014r. usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych dla mieszkańców z terenu gminy Śrem” na kwotę 252.786,00 zł oraz świadczenie

112

od 1.01.2013r. do 31.12.2014r. specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi dla mieszkańców z terenu gminy Śrem na kwotę 566.400,00 zł. Umowy te zostały zawarte z Polskim Komitetem Pomocy Społecznej Stowarzyszeniem Charytatywnym Wielkopolskiego Zarządu Wojewódzkiego w Poznaniu.

Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie w roku 2013 realizując zapisy ustawy Prawo Zamówień Publicznych zawarł 35 umów z kontrahentami na realizację zadań. 30 umów zawarto w wyniku zapytań ofertowych, z czego 19 umów realizowano w ramach projektu „Aktywność się opłaca” w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Umowy zawarte w wyniku przeprowadzonych postępowań do 14 000 euro: 1. Umowa na zorganizowanie „Spotkania Wigilijnego” – 9.900,00zł. 2. Umowa dostawa paczek świątecznych dla dzieci w 2013 r. – 28.600,00zł. 3. Umowa na dostawy opału X.2013 – IV.2014 – 53.040,00zł. 4. Umowa na zakup posiłków dla dzieci i młodzieży uczęszczających do

Gimnazjum Nr 1 w Śremie IX-XII 2013 r. – 5.000,00zł. 5. Umowa na zakup wraz z dowozem i wydanie posiłków podczas realizacji

Programu „Akademia pełni życia” 30.IX-5.10.13 r. – 1.560,00zł. 6. Umowa na zakup leków – 2013 rok – 3.000,00zł 7. Umowa na zakup posiłków dla dzieci i młodzieży uczęszczających do

Gimnazjum Nr 1 w Śremie I-VI.2013 r.– 5.000,00zł. 8. Umowa na świadczenie usług pogrzebowych dla Ośrodka Pomocy Społecznej w 2013 roku z dn. 31.01.2013 r. – wartość 8.000,00zł. 9. Umowa na dostawy opału X.2013 – IV 2014 r. 53.040,00zł. 10.Umowa na sprzątanie i utrzymanie czystości w budynku Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie przy ul. Mickiewicza 40, przy ul. Okulickiego 3, otwieranie i zamykanie siedzib Ośrodka oraz utrzymanie porządku przed i za budynkiem przy ul. Mickiewicza 40 w okresie od 1 stycznia 2014r. do 31 grudnia 2014r.- 33.948,00zł. 11. Umowa na zakup i dostawę materiałów biurowych w okresie od 1 stycznia 2014r.do31 grudnia 2014r. – 12.372,570zł. 12. Umowa na realizację usługi polegającej na świadczeniu poradnictwa rodzinnego w Punkcie Konsultacyjnym w ramach projektu „Aktywność się opłaca”. W okresie od 7 stycznia 2013 do 31 grudnia 2013 roku – 16,800,00zł. 13.Umowa na realizację usługi polegającej na organizacji warsztatów z zakresu gospodarowania budżetem domowym oraz warsztatów z zakresu edukacji obywatelskiej w ramach projektu „Aktywność się opłaca” w okresie od 18 marca 2013 roku do 25 lipca 2013 roku – 15.116, 00zł. 14.Umowa na realizację usługi polegającej na organizacji Terapii zajęciowej dla osób z zaburzeniami psychicznymi w ramach projektu „Aktywność się opłaca”, na okres od 9 kwietnia 2013 roku do 27 sierpnia 2013 r. – 13.980,00zł.

113

15. Umowa na działania edukacyjne „Noc Muzeum” w ramach działań środowiskowych projektu „Aktywność się opłaca” na okres od 14 maja do 23 maja 2013r. – 21.000,00zł. 16.Umowa na realizację usługi polegającej na organizacji warsztatów praktyczno – edukacyjnych, Gastronomia – ekonomia dla uczestników i uczestniczek projektu „Aktywność się opłaca” na okres 17 maja do 30 września 2013r. – 28.000,00zł. 17. Umowa na realizację usługi Organizacja Voucherów na samodzielny zakup usług społecznych (kulturalnych) dla uczestników i uczestniczek projektu „Aktywność się opłaca” na okres 21 czerwca do 17 grudnia 2013r. – 9.000,00 zł. 18. Umowa na realizację usługi „Wynajęcie basenu” na zajęcia usprawniające dla min. 15 osób niepełnoprawnych wraz z opiekunami, uczestnikami projektu „Aktywność się opłaca” na okres od 28 czerwca do 19 października 2013 r. – 6.732,00zł. 19. Na realizację usługi kurs „opiekun osoby starszej, chorej lub dziecka” w ramach instrumentu aktywnej integracji dla uczestników i uczestniczek projektu „Aktywność się opłaca” na okres od 29 sierpnia 2013 r. do 22 września 2013 r. – 5.600,00zł. 20.Umowa na „Organizację i przeprowadzenie kursu prawa jazdy kat. B i C” dla beneficjentów projektu „Aktywność się opłaca” na okres 29 sierpnia 2013 r. do dnia 20 grudnia 2013r. – 25.940,00zł. 21.Umowa na „Organizację i przeprowadzenie szkoleń zawodowych: kadry i płace, samodzielny księgowy, archiwista, profesjonalna asystentka/ sekretarka, obsługa klienta, obsługa kasy fiskalnej i terminala płatniczego” dla beneficjentów projektu „Aktywność się opłaca”na okres od 29 sierpnia do 31 października 2013 r. – 16.545,36zł. 22. Umowa na realizację usługi „Kurs florystyczny” w ramach instrumentu aktywnej integracji dla uczestników i uczestniczek projektu „Aktywność się opłaca” na okres od 6.09.2013r. do 30.09.2013r. – 2.500,00zł. 23.Umowa na realizację usługi polegającej na organizacji i realizacji instrumentów aktywnej integracji dla uczestników Projektu „Aktywność się opłaca” na okres od 11 września 2013 roku do 31 października 2013r. – 9.936,00zł. 24.Umowa na realizację usługi polegającej na organizacji warsztatów edukacyjnych dla rodziców z dziećmi „Ogród doświadczeń” w ramach działań środowiskowych projektu „Aktywność się opłaca” na okres od 16 września 2013 do 28 września 2013r. – 12.990,00zł. 25.Umowa na realizację usługi polegającej na organizacji Eventu o charakterze sportowym w ramach działań środowiskowych projektu „Aktywność się opłaca” na okres od 18 września 2013 do 21 września 2013 r. – 15000,00 zł. 26. Umowa na usługę polegającą na realizacji instrumentów aktywnej integracji

114

i działań środowiskowych dla uczestników Projektu „Aktywność się opłaca” na okres od 31 października do dnia 16 grudnia 2013r. – 12.465,00zł. 27.Umowa na realizację usługi wydruk, projekt i opracowanie kalendarzy na 2014 rok promujących projekt „Aktywność się opłaca” na okres od 12 grudnia do 27 grudnia 2013r. – 9 000,00zł. 28.Umowa na usługę realizacja instrumentu aktywnej integracji dla uczestników Projektu „Aktywność się opłaca” warsztaty ogólnorozwojowe „Jak skutecznie przekonać młodych ludzi do udziału w partycypacji społecznej i publicznej” na okres od 17 grudnia do 27 grudnia 2013r. – 8.952,00 zł. 29. Na organizację Festynu integracyjnego połączonego z edukacją obywatelską dla uczestników projektu „Aktywność się opłaca”, na okres od 28 czerwca do 20 lipca 2013r. – 16.000,00 zł. 30. Umowa na sprzątanie i utrzymanie czystości w budynku Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie przy ul. Mickiewicza 40, przy ul. Okulickiego 3, otwieranie i zamykanie siedzib Ośrodka oraz utrzymanie porządku przed i za budynkiem przy ul. Mickiewicza 40 na okres od 1 marca 2013r. – 31 grudnia 2013r. – 29. 999,90 zł W wyniku przetargów Ośrodek Pomocy Społecznej podpisał 5 umów / realizacja zamówień publicznych powyżej 14 000 euro

1. Umowa na przygotowanie i wydanie gorących posiłków w Szkole podstawowej Nr 1 dla dzieci w 2014 r. z dn. 2 grudnia 2013 r. zawarta do marca 2014 r. – 25.000,00 zł.

2. Umowa na przygotowanie i wydanie gorących posiłków w Szkole podstawowej Nr 6 dla dzieci w 2014 r. z dn. 2 grudnia 2013 r. zawarta do marca 2014 r. – 10.000,00 zł.

3. Umowa na przygotowanie i wydanie gorących posiłków w Szkole podstawowej Nr 6 dla dzieci i innych osób uprawnionych do korzystania z pomocy Ośrodka Pomocy Społecznej w 2013 r. z dn. 21.12.2012 r. zawarta na okres I – XII 2013 r. – 316.900,00 zł.

4. Umowa na przygotowanie i wydanie gorących posiłków w Szkole podstawowej Nr 1 dla dzieci i innych osób uprawnionych do korzystania z pomocy Ośrodka Pomocy Społecznej w 2013 r. z dn. 21.12.2012 r. zawarta na okres I – XII 2013 r. – 192.000,00 zł.

5. Umowa na sprzedaż osobom kierowanym przez Ośrodek Pomocy Społecznej artykułów spożywczych i przemysłowych pierwszej potrzeby w oparciu o wartościowe bony towarowe z dn. 31.12.2012r. – na okres I-XII 2013 r. – 100.000,00 zł.

W roku 2013r. Ośrodek Pomocy Społecznej realizował umowy zawarte w roku 2012. Umowy, których kwota nie przekraczała progu 14 000 euro : 1.Umowa na dostawy opału X.2012r. – III.2013 r. – 64.000,00zł

115

2. Umowa na zakup i dostawy artykułów biurowych na okres od 1 stycznia 2013r. do 31 grudnia 2013r. – 20. 077,99zł. Umowa zawarta na kwotę przekraczającą 14 000 euro: Umowa na przygotowanie, dowóz i wydanie posiłków dla dzieci i innych osób uprawnionych do korzystania z pomocy Ośrodka Pomocy Społecznej w 2013 r. z dn. 31.12.2012 r. zawarta na okres I – XII 2013 r. – 325.600,00 zł. Zawarto również jedno porozumienie w dniu 21 stycznia 2013 r. z Wojewodą Wielkopolskim w sprawie realizacji programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w roku 2013r., na kwotę 949 600,00zł. W roku ubiegłym w Ośrodku Pomocy Społecznej przeprowadzono audyt w zakresie „ Zamówienia publiczne oraz postępowanie dotyczące funduszu alimentacyjnego w Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie „ oraz „Analiza ksiąg rachunkowych – prawidłowość i kompletność elektronicznych urządzeń księgowych w Ośrodku Pomocy Społecznej w Śremie. Również Ośrodek przeprowadza systematyczne kontrole z realizacji umów zawartych na realizację wieloletniego programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”. Kontrola obejmuje zgodność wydawanych posiłków z przedstawionym miesięcznym jadłospisem, zatwierdzonym przez dietetyka oraz postanowieniami umów. W 2013 roku przeprowadzono 32 kontrole, z których wynika iż kontrahenci realizując postanowienia umów dokładają należytej staranności w ich realizacji.

Zgodnie z Zarządzeniem Nr 11/2012 Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie z dnia 19 czerwca 2012r. w sprawie wprowadzenia instrukcji kancelaryjnej, instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania składnicy akt oraz jednolitego rzeczowego wykazu akt dla Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie w Ośrodku znajduje się składnica akt, do której przyjmowane są dokumenty niearchiwalne powstałe w trakcie funkcjonowania Ośrodka. W 2012 r. czteroosobowa komisja dokonała oceny i wydzieliła przeznaczoną do przekazania na makulaturę lub zniszczenie dokumentację niearchiwalną w ilości 36,9 mb. W/wym. dokumentacja stanowiła dokumentację niearchiwalną nieprzydatną dla celów praktycznych Ośrodka Pomocy Społecznej w Śremie w związku z faktem, że upłynęły terminy jej przechowywania. Archiwum Państwowe w Poznaniu wyrażając zgodę na brakowanie dokumentacji niearchiwalnej zatwierdziło dokumentację niearchiwalną w ilości 36,60 mb. W związku ze zgodą Archiwum Państwowego w Poznaniu Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie w 2013r. wydał zlecenie firmie Rhenus Data Office Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Poznaniu na brakowanie dokumentacji niearchiwalnej. W roku 2013 do składnicy akt przekazano 6 126 tomów akt.

116

3. Kwalifikacje i wykształcenie

Badając poziom wykształcenia pracowników tut. Ośrodka zaobserwować można wzrost kadry posiadającej wykształcenie wyższe oraz studia podyplomowe. W 2013r. 83% zatrudnionych posiadało wykształcenie wyższe co w porównaniu z rokiem ubiegłym stanowi wzrost o 7,7%.

18,4% pracowników posiada studia podyplomowe, co daje wzrost o 1% w porównaniu z ubiegłym rokiem sprawozdawczym. W roku 2013 czterech pracowników ukończyło studnia magisterskie oraz dwóch pracowników studia licencjackie. Aby utrzymać wysoki poziom wykształcenia, podnieść jakość wykonywanej pracy oraz utrzymać profesjonalny poziom realizowanych zadań kadra Ośrodka w roku 2014 podnosi kwalifikacje na studiach wyższych magisterskich – 7 osób oraz na studiach podyplomowych – 1 osoba. 4. Szkolenia

Pracownicy Ośrodka Pomocy Społecznej posiadają kwalifikacje wymagane na danym stanowisku pracy oraz nadal podnoszą swoje umiejętności i kompetencje na licznych szkoleniach, konferencjach i seminariach, które pozwalają na zwiększenie indywidualnej skuteczności realizowanych zadań. W 2013 r. kadra tut. Ośrodka uczestniczyła w 13 konferencjach, których tematyka obejmowała m.in. „Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie”, „Indywidualne aspekty starzenia się”,” Ekonomicznie, społecznie ,solidarnie czyli rozwój Wielkopolski”,” Sytuacja życiowa wielkopolskich seniorów”, „Wektor zmian- koszaliński program wychodzenia z bezdomności”. W roku sprawozdawczym wykorzystano łącznie 70 miejsc szkoleniowych na szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych, w tym na szkoleniach zewnętrznych 62 .Szkolenia dotyczyły m.in.: - asystentury rodzinnej - kodeksu postępowania administracyjnego - organizowania społeczności lokalnej - egzekucji świadczeń alimentacyjnych - pracy z trudnym klientem - kadr i płac - pracy o osobami zaburzonymi psychicznie - rachunkowości i sprawozdawczości budżetowej natomiast tematyka szkoleń wewnętrznych przedstawiała się następująco: - obsługa programu POMOST - obsługa telefonu zaufania - prezentacja nowoczesnych usług elektronicznych.

Pracownicy Ośrodka mieli również możliwość uczestniczenia w 3 wizytach studyjnych o tematyce: współpraca instytucjonalna w zakresie przeciwdziałania przemocy, wyjazd edukacyjny z elementami wizyty studyjnej

117

dla uczestników Programu Aktywności Lokalnej i zaangażowanej kadry, zjazd edukatorów organizatorów społeczności lokalnych.

W 2013r. miały również miejsce spotkania doradcze dla członków zespołu interdyscyplinarnego oraz spotkanie o tematyce „Praca asystenta rodziny w kontekście realizowanych przez niego zapisów ustawy”. Powołano 9 zespołów zadaniowych, które miały na celu wsparcie merytoryczne realizacji działań w rodzinach objętych asystą rodzinną. Łącznie odbyło się 15 spotkań, które miały na celu przede wszystkim usystematyzowanie dotychczas podejmowanych działań, ustalenie aktualnej sytuacji rodzin objętych wsparciem asystenta i planu pracy z rodziną oraz podniesienie skuteczności realizowanych zadań. W zespołach zadaniowych uczestniczyli również przedstawiciele innych instytucji, dzięki czemu dokonywane ustalenia miały charakter interdyscyplinarny.

Od 2008r., w którym rozpoczęto realizację zadań z programu „Operacyjnego Kapitał Ludzki”, kadra Ośrodka miała możliwość udziału w znacznie większej ilości szkoleń niż w latach wcześniejszych. Od momentu przystąpienia do programu współfinansowanego przez EFS liczba szkoleń wzrosła o 47%. X. Decyzje administracyjne oraz inne formy rozstrzygnięć i procedur

Świadczenia z pomocy społecznej są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.

Przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej.

Udzielenie świadczeń w postaci interwencji kryzysowej, pracy socjalnej, poradnictwa, uczestnictwa w zajęciach klubu samopomocy, a także przyznanie biletu kredytowanego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej.

Decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, wydaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Od decyzji służy odwołanie w terminie do 14 dni od dnia wydania decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu za pośrednictwem Ośrodka Pomocy Społecznej, który obowiązany jest przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu w terminie siedmiu dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie.

118

W 2013 roku wystawiono 4100 decyzji w tym 13 decyzji odmownych, z czego: - 1 decyzja odmowna przyznania zasiłku stałego - 1 decyzja odmowna przyznania składki na ubezpieczenie zdrowotne - 4 decyzje odmawiające przyznania zasiłku celowego - 4 decyzje odmawiające przyznania zasiłku okresowego - 3 decyzje odmawiające skierowania do domu pomocy społecznej Ustawa o pomocy społecznej przewiduje szereg okoliczności, które mogą przesądzić o wydaniu decyzji odmownej. Obok dysproporcji pomiędzy udokumentowaną a rzeczywistą sytuacją majątkową są nimi: marnotrawienie własnych zasobów finansowych albo przyznanych świadczeń, ich niszczenie lub wykorzystywanie niezgodnie z przeznaczeniem, brak współdziałania osoby lub rodziny w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego lub niedotrzymanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy (w tym wykonywania prac społecznie użytecznych) lub leczenia odwykowego (art. 11 ustawy o pomocy społecznej). Ponadto odmowa złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc jest podstawą do nieprzyznania świadczenia (art. 107 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej). Ośrodek w 2013 roku wydał 1 decyzję odmawiającą przyznania świadczenia z braku współpracy w związku z niezrealizowaniem postanowień zawartych w kontrakcie. W ramach realizacji zadań z pomocy społecznej przygotowano 1 828 list wypłat, w tym na świadczenia niepieniężne – 791 Świadczenia rodzinne – 395 Fundusz alimentacyjny – 58 Dodatki mieszkaniowe – 57 Świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz dodatki mieszkaniowe są świadczeniami przyznawanymi na wniosek klienta w drodze decyzji administracyjnej. W wyniku przeprowadzonych postępowań administracyjnych w tym zakresie wydano łącznie 5 522 decyzje: Świadczenia rodzinne – 3 347 w tym decyzje odmowne – 57 liczba wniosków – 3200 Fundusz alimentacyjny – 702 decyzje przyznające świadczenia – 325 w tym decyzje odmowne – 9 decyzje w sprawie nienależnie pobranych świadczeń – 19

119

decyzje do dłużników alimentacyjnych w sprawie uznania dłużnika uchylającego się za od zobowiązań alimentacyjnych – 90 decyzje do dłużników alimentacyjnych w sprawie zobowiązania dłużnika do zwrotu należności z tyt. otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego – 268 liczba wniosków wierzycieli – 301 liczba wniosków dłużników – 29 Dodatki mieszkaniowe – 1 473 liczba decyzji odmownych – 106 liczba wniosków – 1 447 liczba wydanych zaświadczeń – 518 z czego na wniosek: Komendy Powiatowej Policji w Śremie – 110 klientów – 303 Pisma kierowane do instytucji, w tym w ramach współpracy z: Komornikiem Sądowym –1 280 Powiatowym Urzędem Pracy w Śremie – 74 Starostwem Powiatowym w Śremie – 64 Organami ścigania – 71 Organami właściwymi dłużnika – 78 Sprawozdawczość: liczba sprawozdań przekazanych do Urzędu Wojewódzkiego – 12 XI. Rekomendacje w 2014 roku

W określonych na rok 2014 kierunkach polityki społecznej przyjęto za ważne:

• zintensyfikowanie i większa integracja oddziaływań skierowanych do rodzin długoletnich klientów pomocy społecznej, dotkniętych już wykluczeniem społecznym;

• dalszy rozwój programów pracy grupowej, również pracy zespołowej; • rozwój wolontariatu; • rozwój programów aktywności lokalnej i uczynienie z nich kluczowych

programów pomocowych, integrujących wszystkie formy pomocy skierowane do osób potrzebujących wsparcia;

• powstanie lokalnych inicjatyw społecznych odpowiadających na rzeczywiste i różnorodne potrzeby członków społeczności;

120

• tworzenie modeli pracy socjalnej z rodziną wieloproblemową, uwzględniających specyfikę problemów występujących w tych rodzinach;

• rozwój pracy socjalno-terapeutycznej z rodzinami, które są zagrożone w pełnieniu swoich funkcji, z wykorzystaniem projektów socjalnych;

• wspieranie pracowników specjalistycznymi szkoleniami; • konsekwentnie i systematycznie prowadzony monitoring sytuacji rodzin

wieloproblemowych; • weryfikacja celów strategicznych, operacyjnych i projektów działań

proponowanych w Gminnej Strategii Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2008 – 2015;

• dalsze wspieranie współpracy z przedstawicielami innych instytucji zobligowanych do pomocy rodzinom wieloproblemowym, praca nad doskonaleniem procedur tej współpracy;

• zapewnianie szerszego dostępu rodzin do usług poradnictwa specjalistycznego;

• opracowanie, wdrożenie i realizowanie gminnego programu wspierania rodziny;

• realizację i wzmocnienie działań asystentów rodziny poprzez prowadzenie systematycznej i bezpośredniej pracy z rodziną mającą trudności w prawidłowym funkcjonowaniu;

• stworzenie warunków do działania rodzin wspierających oraz promowanie tej formy wsparcia;

• zwiększenie współpracy pomiędzy poszczególnymi działami w zakresie podejmowanych działań wobec klientów korzystających zarówno z pomocy społecznej jak i świadczeń realizowanych przez Dział Gminny System Zabezpieczeń;

• usprawnienie działań zmierzających do skutecznej realizacji zadań wynikających z procedury postępowania egzekucyjnego w administracji;

• kontynuowanie inicjatywy informacyjnej skierowanej do klientów świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego mającej na celu zwiększenie świadomości klienta na obowiązek zgłaszania zmian szczególności uzyskania dochodu, które mają wpływ na utratę uprawnień i w konsekwencji na obowiązek zwrotu nienależnie pobranych świadczeń;

• realizacja zadań programu Centrum Aktywności Lokalnej zgodnie ze standardami posiadanego Certyfikatu CAL;

• aktywizowanie mieszkańców gmin Śrem ze szczególnym naciskiem na metodę Organizowania Społeczności Lokalnej w tym integrację i aktywizację poszczególnych grup: dzieci, osób starszych;

• zgodnie z posiadaną mapą zasobów i potrzeb mieszkańców ul. Przemysłowej planowana jest edukacja w zakresie profilaktyki zdrowia, zdrowego stylu życia, kultury oraz bezpieczeństwa;

121

• utworzenie grupy samopomocowej dla rodziców dzieci niepełnosprawnych, która będzie przestrzenią do wymiany doświadczeń i wzajemne wsparcie w rozwiązywaniu problemów niepełnosprawnych dzieci w gminie Śrem;

• realizacja partnerstwa w ramach projektu systemowego z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie;

• budowanie partnerstwa na rzecz wsparcia, rozwoju ekonomii społecznej; • realizacja zadań Pilotażu Model Lokalnej Współpracy; • stałe podnoszenie jakości i standardu świadczonych działań na rzecz

klienta w szczególności w zakresie informacyjnym zwiększającym zaufanie obywateli do pracowników administracji samorządowej.

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNO ŚCI OŚRODKA ... -...

Documents

Transcript of SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNO ŚCI OŚRODKA ... -...