Sport, rekreacja i turystyka osób niepełnosprawnych stan obecny i perspektywy
description
Transcript of Sport, rekreacja i turystyka osób niepełnosprawnych stan obecny i perspektywy
Dostępność osób Dostępność osób niepełnosprawnych do sportu oraz niepełnosprawnych do sportu oraz
działalność organizacji działalność organizacji pozarządowych w zakresie pozarządowych w zakresie organizacji sportu dla osób organizacji sportu dla osób
niepełnosprawnychniepełnosprawnych
Rafał SkrzypczykRafał SkrzypczykFundacja Aktywnej RehabilitacjiFundacja Aktywnej Rehabilitacji
Sport, rekreacja i turystyka osób Sport, rekreacja i turystyka osób niepełnosprawnych niepełnosprawnych
stan obecny i perspektywystan obecny i perspektywy
„„sport inwalidów może realizować sport inwalidów może realizować wszystkie cele rehabilitacji, jeżeli wszystkie cele rehabilitacji, jeżeli nic nie straci z wartości nic nie straci z wartości emocjonalnych, widowiskowych i emocjonalnych, widowiskowych i społecznych, których jest społecznych, których jest nosicielem”nosicielem”
Beck, 1977Beck, 1977
Uprawianie sportu może w znacznym Uprawianie sportu może w znacznym stopniu wpływać na rozwój człowieka. Uczy stopniu wpływać na rozwój człowieka. Uczy ono odpowiedzialności, kształtuje charakter ono odpowiedzialności, kształtuje charakter oraz pomaga w określeniu własnej oraz pomaga w określeniu własnej tożsamości.tożsamości.
Aktywność sportowa ma zbawienny wpływ Aktywność sportowa ma zbawienny wpływ na kondycję fizyczną i psychiczną człowieka. na kondycję fizyczną i psychiczną człowieka. Zapominamy jednak często o społecznym Zapominamy jednak często o społecznym wymiarze sportu, który kształtuje postawy wymiarze sportu, który kształtuje postawy ludzkie, uczy solidarności, gotowości do ludzkie, uczy solidarności, gotowości do podejmowania wyzwań i współpracy.podejmowania wyzwań i współpracy.
ROLA SPORTU W PROCESIE REHABILITACJIROLA SPORTU W PROCESIE REHABILITACJI
pomaga odzyskać wiarę we własne siły i pomaga odzyskać wiarę we własne siły i możliwościmożliwości
zwiększa poczucie solidarności i zwiększa poczucie solidarności i przynależności do grupyprzynależności do grupy
umożliwia współzawodnictwoumożliwia współzawodnictwo
uczy wygrywania i przegrywaniauczy wygrywania i przegrywania
budzi optymizm życiowybudzi optymizm życiowy
pomaga przezwyciężyć niedomagania pomaga przezwyciężyć niedomagania fizycznefizyczne
przywraca radość życiaprzywraca radość życia
uczy współżyć z otoczeniemuczy współżyć z otoczeniem
Ogólne tendencje współczesnego sportu osób Ogólne tendencje współczesnego sportu osób niepełnosprawnych niepełnosprawnych
[Orzech, Sobiecka 1989][Orzech, Sobiecka 1989]
Dyscypliny uprawiane przez inwalidów powinny Dyscypliny uprawiane przez inwalidów powinny być również dyscyplinami sportu uprawianymi być również dyscyplinami sportu uprawianymi przez pełnosprawnych.przez pełnosprawnych.Zmiany w przepisach i regulaminach sportowych Zmiany w przepisach i regulaminach sportowych powinny być dokonywane odpowiednio do powinny być dokonywane odpowiednio do możliwości ruchowych osób niepełnosprawnych.możliwości ruchowych osób niepełnosprawnych.Nowo wprowadzona konkurencja sportowa Nowo wprowadzona konkurencja sportowa powinna charakterem ruchu nawiązywać do powinna charakterem ruchu nawiązywać do konkurencji sportowej powszechnie znanej i konkurencji sportowej powszechnie znanej i popularnej, uprawianej przez zdrowych.popularnej, uprawianej przez zdrowych.Należy wprowadzać dyscypliny sportu znane i Należy wprowadzać dyscypliny sportu znane i popularne w danym kraju.popularne w danym kraju.Każda dyscyplina sportu powinna przynosić Każda dyscyplina sportu powinna przynosić korzyści usprawniające w określonym korzyści usprawniające w określonym schorzeniu.schorzeniu.Żadna konkurencja nie może zagrażać zdrowiu Żadna konkurencja nie może zagrażać zdrowiu inwalidy.inwalidy.
Czynniki wpływające na rozwój Czynniki wpływające na rozwój sportu niepełnosprawnych w XXI wieku.sportu niepełnosprawnych w XXI wieku.
[DePauw, Gavron 1995][DePauw, Gavron 1995]
Sport przez zdolności (nacisk na sport)Sport przez zdolności (nacisk na sport)
Sport przez niepełnosprawność (nacisk Sport przez niepełnosprawność (nacisk na niepełnosprawność)na niepełnosprawność)
Sport dla uczestnictwaSport dla uczestnictwa
Sport dla współzawodnictwaSport dla współzawodnictwa
Sport separujący (sport tylko dla Sport separujący (sport tylko dla niepełnosprawnych, sport przez niepełnosprawnych, sport przez specyficzną niepełnosprawność)specyficzną niepełnosprawność)
Sport integrujący (cross-disability Sport integrujący (cross-disability sport, sport z zawodnikami sport, sport z zawodnikami pełnosprawnymi)pełnosprawnymi)
JAKOŚĆ ŻYCIA OSÓB PO URAZACH JAKOŚĆ ŻYCIA OSÓB PO URAZACH RDZENIA KRĘGOWEGO W POLSCERDZENIA KRĘGOWEGO W POLSCE
Głównym wykonawcą projektu Głównym wykonawcą projektu jest Dr Tomasz Tasiemski jest Dr Tomasz Tasiemski z Akademii Wychowania z Akademii Wychowania Fizycznego w PoznaniuFizycznego w Poznaniu..
w badaniu uczestniczyło 1300 w badaniu uczestniczyło 1300 osób po urazach rdzenia osób po urazach rdzenia kręgowego z całej polski kręgowego z całej polski
15,5
84,5
Kobiety
Mężczyźni
26,5
35,9
Wiek w momencie urazu
Wiek w momenciebadania
MIEJSCE ZAMIESZKANIAMIEJSCE ZAMIESZKANIA
18,6
44,3
37
Miasto wojewódzkie
Miasto
Wieś
22,1
44
32,7 W pełni zaadaptowane do potrzebosoby na wózku inwalidzkim
Dostępne, tzn. umożliwiająceniezależne wyjście z domu i powrótdo domu
Całkowicie niedostosowane dopotrzeb osoby na wózku inwalidzkim
ZAKWATEROWANIEZAKWATEROWANIE
PRZYCZYNA URAZUPRZYCZYNA URAZU
37,2
15,3
27,6
51,6
7,3 7
Wypadek komunikacyjny
Skok do wody „na głowę”
Upadek z wysokości
Wypadek sportowy
Ofiara napadu
Choroba
Inne
CZY UŻYWASZ WÓZKA CZY UŻYWASZ WÓZKA INWALIDZKIEGO?INWALIDZKIEGO?
92,4
6,90,7
Cały czas
Głównie poza domem i/lub na długichdystansach
Tylko do uprawiania sportu
WYKSZTAŁCENIEWYKSZTAŁCENIE
37,8
24,8
51,556,6
3,2
6,25,4
10,9
0,40,9
0
10
20
30
40
50
60
Po
ds
taw
ow
e
Śre
dn
ie
Po
ma
tura
lne
/lic
en
cja
t
Wy
ższe
Stu
dia
po
dy
plo
mo
we
PRZEDurazem
POurazie
ZATRUDNIENIEZATRUDNIENIE
11,9
5,9
52,9
17,6
3,25,9
2,94,1
14,1
39,9
0
10
20
30
40
50
60
Stu
de
nt
Pra
ca
na
pe
łny
me
tac
ie
Pra
ca
na
pó
ł e
tatu
Utr
zym
an
ied
om
u/o
pie
ka
na
dd
zie
ck
iem
Be
zro
bo
tny
(a)
6,7
4,7
17,6Wyższe
Takiesame
Niższe
5,7
8,8
4
¾ dochodów sprzedurazu
½ dochodów sprzedurazu
¼ dochodów sprzedurazu
Porównując ze stanem sprzed urazu, jakie są Twoje AKTUALNE dochody z pracy zawodowej?
Jeżeli niższe, to szacunkowo o ile?
13,6 13,2
62,3
Wyższe
Takie same
Niższe
18,6
28,3
15
¾ dochodów sprzedurazu
½ dochodów sprzedurazu
¼ dochodów sprzedurazu
W porównaniu ze stanem sprzed urazu, czy Twoje łączne dochody w gospodarstwie domowym są TERAZ (włączając wszystkie rodzaje dochodów)?
Jeżeli niższe, to szacunkowo o ile?
KWESTIONARIUSZ SATYSFAKCJI KWESTIONARIUSZ SATYSFAKCJI ŻYCIOWEJŻYCIOWEJ
Bardzo niesatysfakcjonująca 1
Niesatysfakcjonująca 2
Raczej niesatysfakcjonująca 3
Raczej satysfakcjonująca 4
Satysfakcjonująca 5
Bardzo satysfakcjonująca 6
1 - Bardzo niesatysfakcjonująca, 2 – Niesatysfakcjonująca,1 - Bardzo niesatysfakcjonująca, 2 – Niesatysfakcjonująca, 3 - Raczej niesatysfakcjonująca, 4 - Raczej satysfakcjonująca, 3 - Raczej niesatysfakcjonująca, 4 - Raczej satysfakcjonująca,
5 – Satysfakcjonująca, 6 - Bardzo satysfakcjonująca5 – Satysfakcjonująca, 6 - Bardzo satysfakcjonująca
Paraplegia Tetraplegia Razem
Moja sytuacja finansowa 2,52 2,67 2,6
Moje życie seksualne 2,56 2,78 2,67
Moje relacje z partnerem 3,58 3,89 3,73
Moje życie rodzinne 4,37 4,42 4,39
Moje kontakty z przyjaciółmi i znajomymi
4,31 4,44 4,37
Paraplegia Tetraplegia Razem
Moje życie jako całość 3,68 3,76 3,72
Moje możliwości samoobsługowe (ubieranie,higiena, przesiadanie
się itp.) 3,29 4,61 3,96
Sposób spędzania przeze mnie czasu wolnego
3,64 3,82 3,73
Moja sytuacja zawodowa 2,24 2,62 2,43
1 - Bardzo niesatysfakcjonująca, 2 – Niesatysfakcjonująca,1 - Bardzo niesatysfakcjonująca, 2 – Niesatysfakcjonująca, 3 - Raczej niesatysfakcjonująca, 4 - Raczej satysfakcjonująca, 3 - Raczej niesatysfakcjonująca, 4 - Raczej satysfakcjonująca,
5 – Satysfakcjonująca, 6 - Bardzo satysfakcjonująca5 – Satysfakcjonująca, 6 - Bardzo satysfakcjonująca
AKTYWNOŚĆ SPORTOWAAKTYWNOŚĆ SPORTOWA
WŁĄCZAJĄC tzw. WŁĄCZAJĄC tzw. UTRZYMYWANIE “DOBREJ UTRZYMYWANIE “DOBREJ
FORMY”FORMY”
Ile godzin przeciętnie tygodniowo uprawiałeś(aś) Ile godzin przeciętnie tygodniowo uprawiałeś(aś) sport PRZED urazem – PO urazie?sport PRZED urazem – PO urazie?
29,8
22,1
19,1
7,6
18,921
18,3
14,7
9,1
34,9
PRZED urazem PO urazie
6 godzin lub więcejtygodniowo
3 – 5 godzin w tygodniu
1 – 2 godziny w tygodniu
Mniej niż jedną godzinętygodniowo
W ogóle
Jaką dyscyplinę sportu Jaką dyscyplinę sportu uprawiałeś(aś) - uprawiasz ?uprawiałeś(aś) - uprawiasz ?
41,845,2
38,3
11,6
Indywidualną Drużynową/gry zespołowe
PRZED urazem PO urazie
Czy miałeś(aś) możliwość uprawiania Czy miałeś(aś) możliwość uprawiania ulubionego sportu PO urazie?ulubionego sportu PO urazie?
23
45,5
24,6
Tak
Nie – z powoduniepełnej sprawności
Nie – z powodu brakuokazji
Jakbyś ocenił(a) dostęp do informacji na Jakbyś ocenił(a) dostęp do informacji na temat możliwości uprawiania sportu przez temat możliwości uprawiania sportu przez osoby niepełnosprawne PO urazie?osoby niepełnosprawne PO urazie?
7,5
66,3
23
Pełne i regularne informacje wmediach
Trudny dostęp do informacji,wymaga wysiłku od osobyzainteresowanej
Brak dostępu do jakichkolwiekinformacji na powyższy temat
Trudności w uprawianiu sportu po URK
0 10 20 30 40 50 60 70
Inne
Brak czasu ze względu na obowiązki zawodowe
Niechęć do uprawiania dyscyplin "typowych"
Zbyt duże uzależnienie na co dzień od innych
Brak możliwości uprawiania dyscypliny ulubionej
Brak przystosowanych obiektów sportowych
Brak przystosowanych środków transportu
Brak środków finansowych
Powody podejmowania aktywności fizycznej po URK
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Inne
Radość ze współzawodnictwa
Możliwość podróżowania
Lepsza kontrola ciężaru ciała
Radość z uprawiania sportu
Poprawa poczucia własnej wartości
Możliwość spotkań towarzyskich
Utrzymanie dobrej kondycji fizycznej
Poprawa siły mięśni tułowia i ramion
„„SPORT DLA TYCH, SPORT DLA TYCH, KTÓRZY GO NAJBARDZIEJ KTÓRZY GO NAJBARDZIEJ
POTRZEBUJĄ”POTRZEBUJĄ”
STRUKTÓRA SPORTUSTRUKTÓRA SPORTU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
SPORT WYCZYNOWY
SPORT ZORGANIZOWANY
SPORTMASOWY
SPORT W PROGRAMIE FARSPORT W PROGRAMIE FAR
SPORT MASOWY
SPORT ZORGANIZOWANY
SPORTWYCZYNOWY
„„Mając dobrą formę fizyczną i psychiczną Mając dobrą formę fizyczną i psychiczną możesz funkcjonować i uczestniczyć możesz funkcjonować i uczestniczyć intensywnie w życiu społecznym tak jak intensywnie w życiu społecznym tak jak każdy inny człowiek. Drogą do tego jest każdy inny człowiek. Drogą do tego jest trening. Sport jest najlepszym trening. Sport jest najlepszym sposobem podniesienia sprawności sposobem podniesienia sprawności Twojego ciała. Nie trenujesz po to, aby Twojego ciała. Nie trenujesz po to, aby stać się mistrzem, jeżeli jednak uda Ci stać się mistrzem, jeżeli jednak uda Ci się osiągnąć mistrzostwo, tym lepiej się osiągnąć mistrzostwo, tym lepiej dla Ciebie„dla Ciebie„
(Fundacja Aktywnej Rehabilitacji FAR)(Fundacja Aktywnej Rehabilitacji FAR)
Fundacja Aktywnej RehabilitacjiFundacja Aktywnej RehabilitacjiUl. Inspektowa 1, 02 – 711 WarszawaUl. Inspektowa 1, 02 – 711 Warszawa
Tel/fax /22/ 651 88 02 e-mail Tel/fax /22/ 651 88 02 e-mail [email protected]@far.org.pl
www.far.org.plwww.far.org.pl