Solvency II · Filar III • Przejrzystość • Wymogi informacji publicznej ... Kluczowe daty dla...
Transcript of Solvency II · Filar III • Przejrzystość • Wymogi informacji publicznej ... Kluczowe daty dla...
1
Solvency IINadzór, wymogi zarządcze
oraz nadzór grupowy.
Polska Izba Ubezpieczeń
Deloitte Advisory Sp. z o.o.
Krzysztof Stroiński
10 grudnia 2008 roku
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.2
Agenda
Solvency II – Podstawy systemu i harmonogram
Filar II – Wymogi jakościowe Solvency II
Wymogi zarządcze
Wymogi nadzorcze
Nadzór nad grupami kapitałowymi
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.4
Co to jest Solvency II?
• Nowy system wypłacalności dla sektora ubezpieczeniowego Unii Europejskiej jest oparty na
następujących zasadach:
• Struktura trzech filarów podobnie do Bazylei II przystosowana dla ryzyk sektora
ubezpieczeniowego;
• Zachęca podmioty rynku ubezpieczeniowego do właściwego pomiaru i zarządzania ryzykiem;
• Bierze pod uwagę ryzyka związane ze strukturą organizacyjną zakładu ubezpieczeń oraz ich
podejście wobec zarządzania zakładem;
• Zapewnienie wystarczającego kapitału w celu obniżenia prawdopodobieństwa ruiny
(niewypłacalności) do akceptowalnie niskiego poziomu i tym samym zwiększenie poziomu
ochrony ubezpieczonych, oraz;
• Uspójnienie międzynarodowych zasad wypłacalności i rachunkowości w celu powstrzymania
arbitrażu w standardach sprawozdawczości i nadzoru ubezpieczeniowego na świecie.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.5
Główne cele Solvency II
SOLVENCY II
Ochrona interesów ubezpieczonych
Wypłacalność oparta o identyfikację ryzyk
Poprawa zarządzania ryzykiem w zakładach ubezpieczeń
Wprowadzenie ilościowych i jakościowych czynników kształtujących
wysokość marginesu wypłacalności
Ujednolicenie i popularyzacja zasad wypłacalności w Europie i na świecie
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.6
Solvency II – Trzy Filary Wymogów
Ryzyko rynkowe
3Ryzyko
ubezpieczeń
majątkowych
3Ryzyko
ubezpieczeń
życiowych
3Ryzyko kredytowe
3Ryzyko operacyjne
Filar I
• Zasady wyceny aktywów
i pasywów (MVs)
• Podejście do obliczenia
Kosztu Kapitału
• Uwolnienie rezerwy
• Minimalny wymagany
kapitał wypłacalności
(MCR) i docelowy
wymagany kapitał
wypłacalności (SCR)
• Standardowy vs.
wewnętrzny model
• Korelacja /
Dywersyfikacja
Filar II
• Proces przeglądu
nadzorczego (SRP)
• Ocena własna ryzyka
(ORSA)
• System zarządzania
ryzykiem
• Środki własne
• Capital Add-On
• Nadzór grupowy
Filar III
• Przejrzystość
• Wymogi informacji
publicznej
• Informacja na temat
Systemu Zarządzania
Ryzykiem (wewnętrzna
vs. zewnętrzna)
• Informacja dla
udziałowców
• Ryzyko reputacji
• Czynnik
konkurencyjności
SOLVENCY II
Wymogi
ilościowe
Wymogi
jakościoweUjawnienia
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.7
Solvency II - Struktura
SOLVENCY II
Ilościowe wymagania
finansowe
Kontrola i nadzór Dyscyplina rynkowa
Filar I Filar IIIFilar II
Wycena aktywów
i pasywów (art. 74)
Nadzór ubezpieczeniowy(art. 27 - 34 oraz 36 – 39)
Zarządzanie ryzykiem
i ład korporacyjny(art. 41 - 49)
Sprawozdawczość
publiczna (art.50 - 55)
Wypłacalność Grupy(art. 216 - 268)
Rezerwy techniczne(art.75 - 85)
Środki własne(art. 86 - 99)
Wymagany kapitał
wypłacalności (art.100 -
125)
Minimalne wymogi
kapitałowe (art. 126 - 129)
Zasady inwestowania (art. 130 - 133)
Informacja do nadzoru(art. 35)
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.9
Prace Solvency II w latach 2007 – 2009Styczeń 2008Wrzesień 2007 Czerwiec 2008
QIS 3
Poziom
2
Poziom
3
QIS 4
FSA
Kluczowe daty
dla
Parlamentu
Europejskiego
Poziom
1
Czerwiec 2007
Styczeń
2008 –
ECON
publikuje
wersję
roboczą
raportu
Lipiec 2007 – publikacja
wersji roboczej Dyrektywy
31 Grudnia 2008 –
ostateczna wersja
Dyrektywy
Kwiecień –
Czerwiec 2008-
przeprowadzenie
badania QIS4
Marzec - Kwiecień 2008 – CEIOPS
akceptuje specyfikacje QIS4
Grudzień 2007 – Luty 2008-
konsultacje Komisji
odnośnie QIS4
Listopad 2007–
FSA publikuje
raport QIS4
Maj 2008 – ostateczne
stanowisko CEIOPS
odnośnie wymogów dla
Grup oraz Zasady
Proporcjonalności
Wrzesień 2008
– ECON
głosuje
Listopad 2007 –
CEIOPS publikuje
raport QIS3
Marzec 2008–
Kwiecień 2008 -
Consultation Papers
odnośnie wymogów
dla Grup oraz
Zasady
Proporcjonalności
Październik 2007–
konsultacje komitetu
ECON (Committee on
Economic and Monetary
Affairs)
Styczeń–
Wrzesień 2008 -
ECON rozpatruje
poprawki
Parlament
Europejski
głosuje
Finalizacja Poziomu 1
Prace Grup Roboczych
Styczeń 2009
10
Plan prac Solvency II w latach 2009 – 2012
Poziom
3
QIS 4
Poziom
1
Styczeń 2009 Styczeń 2010 Styczeń 2011 Styczeń 2012
Finalizacja Poziomów 2 i 3
Kwiecień 2009 –
Consultation
Papers odnośnie
Rezerw
Technicznych,
kalibracji SCR,
MCR i Środków
Własnych
I-wsza połowa roku 2009 – oficjalna
publikacja tekstu odnośnie
Poziomu 1
Październik 2009 –
ostateczne stanowisko
CEIOPS odnośnie
Rezerw Technicznych,
kalibracji SCR, MCR i
Środków Własnych
II-ga połowa roku 2010– Akty wykonawcze przyjętych dla
Rezerw Technicznych, kalibracji SCR, MCR i Środków
Własnych
II-ga połowa roku 2010 – Parlament
Europejski bada procedury dla aktów
Poziomu 2
II-ga połowa roku 2010–
Finalizacja wytycznych dla
Poziomu 3
II-ga połowa
2011 – FSA
ostateczne
zasady
I-wsza połowa 2012 – ostateczna
aplikacja dla Modeli Wewnętrznych
oraz Nadzoru nad Grupami
I-wsza połowa 2011 – FSA Consultation Papers odnośnie
implementacji SOLVENCY II; wstępne aplikacje dla Modeli
Wewnętrznych oraz Nadzoru nad Grupami
Grudzień 2012
QIS 3
Poziom
2
Poziom
3
QIS 4
FSA
Kluczowe daty
dla
Parlamentu
Europejskiego
Poziom
1
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.12
Filar II – Wymogi Jakościowe, Zarządcze i Nadzór
• Oprócz ilościowych wymagań finansowych dyrektywa określa:
• Zakres jakościowych i zarządczych wymogów dla ubezpieczycieli i reasekuratorów
• Zasady mające zastosowanie do wyliczania wypłacalności dla grup ubezpieczeniowych
• Zasady nadzoru nad grupami
• Ten zespół norm stanowiący Filar II Solvency II:
• potwierdza podkreślone przez tekst dyrektywy znaczenie jakości systemu zarządzania ryzykiem
oraz solidną bazę kontroli wewnętrznej
• Istotnie wzmacnia podejście do kontroli nad grupami ubezpieczeniowymi
Kontrola i nadzór
Nadzór ubezpieczeniowySystem zarządzania i ład
korporacyjnyWypłacalność Grupy
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.13
Filar II – Nadzór ubezpieczeniowy
Cele, zasady i wymagania
• Głównym celem jest ochrona ubezpieczonych i beneficjentów
• Nadzór powinien bazować na podejściu prospektywnym
i zorientowanym na ryzyko
• Nadzór powinien zostać przeprowadzony on-site i off-site (poprzez
przedstawioną dokumentację i sprawozdania)
• Państwa członkowskie powinny zapewnić, że wymogi są stosowane w
sposób proporcjonalny do typu działalności, złożoności i skali ryzyk
związanych z działalnością ubezpieczeniową i reasekuracyjną
Cele i główne zasady
• Przejrzystość / odpowiedzialność kontroli
• Europejski wymiar nadzoru, to znaczy: każde państwo członkowskie
może nadzorować oddziały w obrębie grupy działające w innych
państwach członkowskich
Wymogi wobec nadzoru
Szczególne uprawnienia do żądania wymogu dodatkowego kapitału własnego
Zakres i częstotliwość kontroli oraz uprawnienia nadzoru ubezpieczeniowego
• Przestrzeganie wymagań jakościowych w systemie zarządzania
• Przestrzeganie wymagań ilościowych (SCR i MCR, środki własne,
rezerwy techniczne i zasady inwestowania)
• Ocena narażenia na ryzyko oraz ich zdolności do jego pomiaru
• Ocena adekwatności metod / działań stosowanych przez podmiot do
identyfikacji możliwych zdarzeń / przyszłych zmian w warunkach
ekonomicznych, które mogą mieć niekorzystny wpływ na pozycję
finansową.
Zakres
• Regularna. Częstotliwość ustalona przez nadzór odpowiednio do typu
działalności, złożoności i skali ryzyk związanych z działalnością
podmiotu
Częstotliwość
• Szerokie uprawnienia: „Państwa członkowskie powinny zapewnić, że
nadzór ma uprawnienia do podejmowania czynności prewencyjnych
oraz naprawczych w celu zapewnienia, że działalność
ubezpieczeniowa i reasekuracyjna jest zgodna z prawnymi
regulacjami zawartymi w Dyrektywie.”
Ogólne uprawnienia
• Profil ryzyka podmiotu znacznie różni się od założeń zawartych w formule standardowej i podmiot nie
przestrzegał żądania ze strony nadzoru do wdrożenia modelu wewnętrznego
• Profil ryzyka podmiotu zaczyna znacznie różnić się od założeń zawartych w modelu wewnętrznym
oraz model nie został wystarczająco dostosowany do odzwierciedlenia kwantyfikowalnych ryzyk
• System rządzenia ryzykiem i ład korporacyjny podmiotu różni się znacznie od wymagań dyrektywy.
• Nadzór może wymagać dodatkowego kapitału:
• W drodze wyjątku (wymogu nie stosuje
się, gdy usunięty został niedobór kapitału)
• Podlega terminowi uzasadnionej decyzji
• Wtedy i tylko wtedy, gdy podmiot znajduje
się w jednej z trzech sytuacji opisanych
obok.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.14
Filar II – Nadzór nad grupami kapitałowymi
• Rozdział III roboczej wersji dyrektywy opisuje wymagania dla “Zasad umożliwiających nadzór grupowy”
Nadzór nad grupami kapitałowymi
Zastosowanie, poziom
i zakresMetody obliczeniowe Wsparcie grupowe Nadzorca grupowy
Do jakich typów struktur
mają zastosowanie
określone sposoby
nadzoru grupowego?
Jak mierzyć
wypłacalność grupy?
Do jakiego stopnia jest
możliwe wspieranie
spółki zależnej nie
spełniającej
odpowiednich wymogów
ilościowych?
Jak można ułatwić
nadzór grupowy?
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.16
Filar II – Nadzór ubezpieczeniowy
Główne cele nadzoru
• Ochrona interesów ubezpieczonych
• Inne cele brane pod uwagę, ale nie dominujące nad głównym zamierzeniem:
• stabilność finansowa,
• zachowanie efektywności i braku arbitrażu na rynku.
• W praktyce Filar II powinien obejmować m.in.:
• Kontrolę programów reasekuracyjnych
• Weryfikację wewnętrznych modeli
• Stres testy na kluczowe zmienne
• Kontrolę kadry zarządzającej
• Problem: jakie konkretnie sugestie dotyczące wymaganego poziomu kapitału powinien sformułować
nadzór mając na celu uwzględnienie niemierzalnych ryzyk?
Nie wszystkie rodzaje ryzyk, na jakie narażony jest zakład są możliwe do zidentyfikowania na
poziomie zakładu ubezpieczeń oraz nie wszystkie rodzaje ryzyk są możliwe do skwantyfikowania.
Istnieje konieczność niezależnej weryfikacji nawet tych ryzyk, których zidentyfikowanie i
kwantyfikacja są możliwe na poziomie zakładu. W szczególności dotyczy to sytuacji, gdy
wymagania kapitałowe są ustalane na podstawie modeli wewnętrznych, a nie podejścia
standardowego.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.17
Filar II – Nadzór ubezpieczeniowy
Rola nadzoru w nowym modelu wypłacalności
NADZÓR
UBEZPIECZEŃ
Zweryfikowanie ryzyk
zidentyfikowanych przez
zakłady
Zidentyfikowanie
zakładów
o szczególnych, wyższych
profilach ryzyka
Podniesienie poziomu
harmonizacji narzędzi
i metod nadzoru między
krajami
Modele wewnętrzne
Potrzeba użycia
zaawansowanych
narzędzi – stres testy,
symulacje
Sprawdzenie
poprawności marginesu
wypłacalności
obliczonego w
oparciu o ryzyka
II FILAR SOLVENCY II
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.18
Filar II – Proces nadzoru
Przejrzystość i wiarygodność
• Spójność i wiarygodność systemu. Przejrzystość oraz wiarygodność stosowanych reguł przyczynią
się do spójności działalności organów nadzoru oraz wiarygodności całego systemu nadzoru.
• Przejrzystość działań. Organy nadzoru powinny przeprowadzać swoje zadania w sposób przejrzysty
i zrozumiały dla wszystkich uczestników rynku.
• Ujawnienie zasad działania. Ujawnienie tych zasad działania służy przejrzystości i umożliwia dokonanie
porównań między podejściami zaadoptowanymi przez poszczególne kraje członkowskie. Ważnymi
aspektami wiarygodności jest dostarczenie przejrzystych procedur odnośnie powoływania i odwoływania
członków zarządu oraz zarządzania strukturami organów nadzoru spółek.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.19
Filar II – Proces nadzoru
Uprawnienia organu nadzoru
• Adekwatność uprawnień do wykonywanych zadań. W celu zapewnienia efektywności nadzoru,
organy sprawujące nadzór muszą być władne sprawowania swoich zadań. Państwa członkowskie muszą
zatem zapewnić właściwe uprawnienia dla organów nadzoru do zastosowania wszelkich środków dla
zapewnienia, aby ubezpieczyciele przestrzegali wymogów ustalonych przez Dyrektywę. Organ Nadzoru
powinien mieć uprawnienia do działań mających na celu ujawnianie wszelkich niezgodności
z Dyrektywą, podejmowania działań prewencyjnych oraz mających na celu przywrócenie tej zgodności.
• Aktualizacja uprawnień. W tym kontekście wszystkie uprawnienia nadzoru powinny być możliwie
najbardziej aktualne i dopasowane do działalności (zadań), której dotyczą włączając w to usługi
przekazywane do wykonania stronom trzecim (tzw. outsourcing).
• Nadzór pośredni i bezpośredni. W celu zapewnienia efektywności procesu nadzoru istotne jest, aby
obejmował on zarówno nadzór pośredni (off-site), jak i bezpośredni (on-site) w ramach
przeprowadzanych kontroli w siedzibach ubezpieczycieli i reasekuratorów.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.20
Filar II – Proces nadzoru
Proces kontroli przeprowadzany przez nadzór
• Identyfikacja instytucji o podwyższonym profilu ryzyka. Nie spełnienie wymagań jakościowych
i ilościowych może spowodować istotne konsekwencje dla ubezpieczyciela lub reasekuratora. Proces
kontroli przeprowadzany przez Nadzór ma na celu identyfikację instytucji posiadających finansowe,
organizacyjne lub inne cechy działalności mogące powodować wyższy profil ryzyka niż przyjęty
w podejściu standardowym.
• Zadania Nadzoru podczas kontroli. Podczas Procesu Kontroli Nadzoru (Supervisory Review Process,
SRP) Nadzór:
• przegląda i ocenia strategie, procesy oraz procedury raportowania ustalone przez ubezpieczyciela
lub reasekuratora pod kątem zgodności z Dyrektywą;
• dokonuje oceny ryzyk obecnych lub przyszłych i zdolność oceny tych ryzyk przez samego
ubezpieczyciela lub reasekuratora;
• ocenia adekwatność metod i praktyk stosowanych przy identyfikacji możliwych zdarzeń lub
przyszłych zmian warunków ekonomicznych, mogących mieć negatywny wpływ na ogólną sytuację
finansową zakładu.
• Efektywność procesu. W celu zapewnienia efektywności SRP ważne jest, aby Nadzór posiadał
uprawnienia do stosowania odpowiednich metod w celu wyeliminowania braków zidentyfikowanych
w trakcie kontroli.
• Monitorowanie zakładów. Ponadto istotne jest, aby Nadzór posiadał odpowiednie narzędzia
monitorujące, pozwalające na identyfikację pogarszających się warunków finansowych. Wyniki SRP
mają służyć Nadzorowi w planowaniu prac mających na celu zgodność pomiędzy podejściami nadzorów
z różnych krajów członkowskich. Przede wszystkim jednak dostarczać mają informację zwrotną
do zakładów o obszarach wymagających od nich szczególnej uwagi.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.21
Filar II – Proces nadzoru
Narzuty kapitałowe („Capital Add-Ons”)
MCR
Poziom
minimalny
MC
R
Capital add-ons dodane
jeśli system zarządzania
jest znacznie słabszy niż
wymagany przez
Dyrektywę
SCR
(formuła
standardowa)
SCR
(model
wewnętrzny)
SC
R
Skory
gow
any
SC
R
-
SC
R
+
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.22
Filar II – Proces nadzoru
Narzuty Kapitałowe („Capital Add-ons”)
• SCR jest punktem wyjścia. Punktem wyjściowym dla adekwatności wymagań ilościowych w sektorze
ubezpieczeń i reasekuracji jest Kapitałowy Wymóg Wypłacalności (Solvency Capital Requirement, SCR).
Nadzór ma prawo żądać posiadania przez ubezpieczyciela lub reasekuratora wyższego kapitału jedynie
w ściśle określonych przypadkach zidentyfikowanych podczas Procesu Kontroli Nadzoru (Supervisory
Review Process - SRP). Takie podejście bierze się z obserwacji, że pomimo tego, iż formuła
standardowa ma na celu uchwycenie profilu ryzyka większości zakładów ubezpieczeń i reasekuracji, to
w pewnych przypadkach podejście standardowe może nie opisywać właściwie ryzyk specyficznych dla
danego zakładu.
• Nakładanie dodatkowego wymogu przez Nadzór. W przypadku istotnych braków w pełnym lub
częściowym modelu wewnętrznym lub błędów w zarządzaniu zakładem Nadzór ma za zadanie
dopilnować, aby zakład dołożył wszelkich starań w celu uzupełnienia tych braków. Nadzór ma obowiązek
analizowania procesu eliminacji braków przynajmniej raz w roku. Jedynie w przypadku, gdy rozbieżność
profilu ryzyka jest materialna i opracowanie właściwego częściowego lub pełnego modelu wewnętrznego
uznane jest za nieefektywne, wymóg dodatkowego kapitału może mieć charakter stały.
• Zgodność z dyrektywą o wymaganiach kapitałowych. Wprowadzane bardziej zharmonizowane
i ekonomiczne podejście w sektorze ubezpieczeń i reasekuracji jest zgodne z dyrektywą o wymaganiach
kapitałowych (Capital Requirements Directive, CRD).
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.24
Filar II – Nadzór grupowy, zakres stosowania
Zakłady należące do hybrydowej struktury holdingowej
Zakłady posiadające udziały w co najmniej jednym zakładzie na
terenie lub poza UE
Zakłady należące do holdingu z siedzibą na terenie UE
Zakłady należące do holdingu lub jednostki spoza UE
(Re)insurer A
(Re)insurer) B(Re)insurer C
X%X%
Outside EU
Insurance holding company
(Re)insurer B(Re)insurer C
X%X%
Insurance holding company (Re)insurer A
(Re)insurer B(Re)insurer C
X%X%
Outside EU
Hybrid insurance
holding company
(Re)insurer B(Re)insurer C
X%X%
Przykłady stosowania Nadzoru Grupowego
Insurance holding company (Re)insurer B
(Re)insurer B’’(Re)insurer B’
X%X%
Insurance holding company (Re)insurer C
(Re)insurer C’’(Re)insurer C’
X%X%
Insurance holding company (Re)insurer A
X%X%
Zastosowanie Dyrektywy
(Re)insurer
X%
Nadzorca grupowy może wyłączyć jednostkę z nadzoru, jeśli:
• Jednostka mieści się w kraju trzecim, gdzie istnieją bariery prawne w przekazie niezbędnej
informacji do nadzoru
• Jednostka nie ma znaczącego udziału w stosunku do celu nadzoru grupowego
• Indywidualnie nieznaczące jednostki powinny być uwzględnione, jeśli łącznie ich udział jest
znaczący
• Włączenie jednostki byłoby niewłaściwe lub mylące w odniesieniu do celu nadzoru
grupowego.
Wymóg dotyczy jednostki na najwyższym poziomie w kraju lub UE
Zakres Nadzoru Grupowego
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.25
Filar II – Nadzór grupowy, metody obliczenioweZ
asad
y o
bliczeń
Metoda 1: Konsolidacyjna
(domyślna)
Metoda 2: Odejmowania i agregacji
(alternatywna)
• Grupowy SCR obliczany traktując Grupę jak jednostkę (wykorzystanie
sprawozdań skonsolidowanych)
• Minimalny poziom:
• SCR > suma MCR
• Możliwość uwzględnienia efektu dywersyfikacji w grupie
• Grupowy poziom wypłacalności:
• Zagregowane Środki Własne – (suma SCR na poziomie solo)
• Metoda nie pozwala na uwzględnienie efektu dywersyfikacji w
grupie
• Wykorzystanie standardowej formuły lub modelu wewnętrznego
• Wykorzystanie modelu wewnętrznego możliwe pod warunkiem zaakceptowania przez Nadzorcę Grupowego (możliwa konsultacja z CEIOPS)
Zasad
y t
ech
nic
zn
e
• Eliminacja podwójnego uwzględnienia Środków Własnych
• Musi zostać wyeliminowane podwójne uwzględnienie Środków Własnych w pokryciu SCR
• Eliminacja transakcji wewnątrz grupy
• Podczas obliczenia kapitału grupy, nie mogą być uwzględnione środki własne pochodzące z transakcji wewnątrz grupy
Wypłacalność grupy musi być
• Stale monitorowana
• Obliczana co najmniej raz na rok w oparciu o metody:
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.26
Filar II – Nadzór grupowy, wsparcie grupowe
Cele i warunki
• Cel:
• Umożliwienie, pod pewnymi warunkami, spółce – matce wykorzystania deklaracji wsparcia dla celu częściowego pokrycia
wymogu kapitałowego SCR (ale nie MCR) spółki zależnej
• Warunki:
• Spółka zależna musi być objęta nadzorem grupowym
• Spółka zależna musi posiadać wystarczający poziom procedur zarządzania ryzykiem oraz mechanizmów kontroli
wewnętrznej
• Spółka – matka potwierdza wsparcie pisemną i prawnie wiążącą deklaracją przekazania wymaganych Środków Własnych
• Grupa musi jako całość odpowiednie i wystarczające Środki Własne dla celu pokrycia kapitału SCR obliczonego zgodnie
z metodą konsolidacyjną
• Nadzór grupowy wyraził zgodę na zastosowanie wsparcia grupowego
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.27
Filar II – Nadzór grupowy, nadzorca grupowy
Wyznaczenie nadzoru grupowego
Sytuacja Funkcja nadzorcy grupowego pełniona przez organ:
Nadzór posiadający kompetencje wobec wszystkich jednostek
w grupie
Nadzorca grupowy wszystkich jednostek w grupie
Na czele grupy stoi zakład ubezpieczeń lub reasekuracji Nadzór odpowiedzialny za spółkę – matkę
Zakład ubezpieczeń kontrolowany przez spółkę holdingową Nadzór odpowiedzialny za zakład ubezpieczeń
Zakłady ubezpieczeń w ramach UE pod kontrolą ubezpieczeniowej
spółki holdingowej, z tego jeden z nich ma zezwolenie na
prowadzenie działalności w kraju członkowskim UE, gdzie siedzibę
posiada spółka holdingowa
Nadzór odpowiedzialny za zakład ubezpieczeń posiadający
zezwolenie na prowadzenie działalności w kraju UE, gdzie
siedzibę ma spółka holdingowa
Grupa kierowana przez kilka spółek holdingowych z siedzibą w kilku
krajach UE z zakładem ubezpieczeń w jednym z tych krajów
Nadzór odpowiedzialny za zakład ubezpieczeń o największych
aktywach
Grupa kierowana przez ubezpieczeniową spółkę holdingową
z siedzibą w kraju UE, w którym żaden inny zakład grupy nie posiada
zezwolenia na prowadzenie działalności
Pozostałe przypadki
• Wyjątki:
• Możliwość odstępstwa od zasad
w sytuacji, gdy zastosowanie
ich byłoby niewłaściwe z punktu
widzenia struktury grupy i jej
działalności w różnych krajach
• W przypadku, gdy nadzory
nie mogą dojść do
porozumienia, decyzja
o wyborze jest konsultowana
z CEIOPS (kompromis
francuski)
Definicja, współpraca, uprawnienia i obowiązki
• Nadzór odpowiedzialny za grupy kapitałowe
• Nadzór odpowiedzialny za kooerdynację i egzekwowanie nadzoru
grupowego wyznaczony jest spośród nadzorów krajów członkowskich,
których ten nadzór dotyczy
Definicja
• Koordynacja zebrania i przekazania odpowiednich danych i informacji, łącznie
z informacją istotną dla kontroli przeprowadzanej przez nadzór
• Przegląd i ocena stanu finansowego grupy
• Ocena stopnia spełnienia wymogów grupy w stosunku do zasad systemu
wypłacalności, koncentracji ryzyka i transakcji wewnątrzgrupowych
• Ocena systemu ładu korporacyjnego grupy
• Planowanie i koordynacja działań nadzorczych we współpracy z lokalnymi nadzorami
• Wykonywanie innych zadań wymaganych przez Dyrektywę, w szczególności:
akceptacja modelu wewnętrznego grupy, prowadzenie procesu autoryzacji wsparcia
grupowego, itd..
Uprawnienia i obowiązki
• Dyrektywa wyznacza zasady współpracy:
• Pomiędzy nadzorcą grupowym a odpowiednimi nadzorami lokalnymi
• Pomiędzy nadzorami lokalnymi
Współpraca
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.28
Nadzór grupowy
Fundamentalne zalecenia dotyczące wymogów kapitałowych
Wymogi kapitałowe powinny odzwierciedlać strukturę grupy
POZIOM
JEDNOSTKI
POZIOM
GRUPY
Wymogi kapitałowe na poziomie jednostki powinny odzwierciedlać:
• Efekty dywersyfikacji wewnątrz jednostki, uwzględniając
formalny transfer ryzyka i wsparcie kapitałowe
• Sformalizowane wsparcie, tam gdzie dostępne, poprzez transfer
kapitału pomiędzy grupą a jednostką, uwzględniające ryzyko
kredytowe grupy
Wymogi kapitałowe dla grupy ubezpieczeniowej muszą być ocenione
oddzielnie od tych dla jednostek w ramach tej grupy, używając
modeli, które w sposób bezpośredni uwzględniają:
• Efekty dywersyfikacji charakterystyczne dla tej grupy, biorąc pod
uwagę wszelkie ograniczenia dla mobilności kapitału
• Wpływ struktury prawnej grupy oraz wszelkich
wewnątrzgrupowych układów na kapitał grupy
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.29
Nadzór grupowy Kapitałowy wymóg wypłacalności (SCR)
Całkowity wymóg kapitałowy dla grupy
• Kapitałowe grupy ubezpieczeniowe będą traktowane łącznie zarówno
w ramach filaru I, jak i w ramach dodatkowych wymogów Filaru II i III.
• Całkowity wymóg kapitałowy będzie obliczony dla całej grupy,
z uwzględnieniem odpowiednich efektów dywersyfikacji i koncentracji
ryzyka pomiędzy spółkami.
• Prace nad modelami wewnętrznymi zakładów powinny uwzględniać
wymóg, że całkowity wymóg kapitałowy będzie obliczony dla całej grupy,
z uwzględnieniem odpowiednich efektów dywersyfikacji i koncentracji
ryzyka pomiędzy spółkami.
• Minimalne wymogi kapitałowe dla grup będą sumą minimalnych
wymogów indywidualnych spółek.
• Oczekuje się także, że poziom wymogów kapitałowych dla grupy będzie
niższy niż suma wymogów obliczonych dla poszczególnych jednostek
w ramach grupy niezależnie.
WYMOGI
KAPITAŁOWE DLA
GRUP
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.30
Nadzór grupowy Modele wewnętrzne
Koncentracja i dywersyfikacja ryzyka
Wymagania kapitałowe na poziomie lokalnego zakładu ubezpieczeń
powinny odzwierciedlać: efekty dywersyfikacji ryzyka
wewnątrz zakładu oraz sformalizowane wsparcie
zarządzania ryzykiem z poziomu grupy
Wymagania kapitałowe grupy powinny być obliczane osobno od
wymagań dla poszczególnych członków grupy. Powinny one
odzwierciedlać: efekty dywersyfikacyjne specyficzne
dla grupy oraz kapitałowe implikacje
struktur prawnych i umów wewnątrzgrupowych
Koordynacja wymogów kapitałowych wewnątrz Grupy,
na poziomie jej uczestników, oraz
na poziomie całej Grupy jest niezbędna dla
zapewnienia efektywnego i konkurencyjnego rynku ubezpieczeń.
WYMAGANIA KAPITAŁOWE NA
POZIOMIE JEDNOSTKI
WYMAGANIA KAPITAŁOWE NA
POZIOMIE GRUPY
KOORDYNACJA
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.31
Nadzór grupowy
Nadzór dla grupy – identyfikacja oraz wyznaczenie nadzorcy grupowego
• Nadzór dla grupy. Proponowane jest wprowadzenie pojęcia „nadzoru dla grupy”. Każdej grupie zostanie
przypisana instytucja posiadająca konkretne uprawnienia koordynacyjne i decyzyjne. Przyjęte kryteria
zostały zainspirowane przez First Council Directive (FCD). Jednak proponowane rozwiązania są bardziej
elastyczne.
• Lokalizacja nadzoru. Propozycja Dyrektywy stwierdza (Artykuły 222 – 224), za wyjątkiem sytuacji, gdy
grupa nie wybrała postępowania według zasad wsparcia grupowego, że:
• nadzór nad grupą powinien być umiejscowiony w spółce-matce grupy w kraju UE,
• kraje członkowskie mogą zezwolić ich nadzorcom na sprawowanie nadzoru nad podgrupami w tych
krajach.
• Liczba poziomów. W praktyce takie postępowanie powinno ograniczyć liczbę poziomów nadzoru do
trzech:
• poziom grupy w UE
• poziom krajowych pod-grup
• poziom jednostki solo.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.32
Nadzór grupowy
Nadzór dla grupy – prawa i obowiązki
• Rola nadzoru. Nadzorca grupy jest odpowiedzialny za wszystkie kluczowe aspekty dotyczące działań
nadzorczych grupy:
• wypłacalność grupy,
• transakcje wewnątrz grupowe,
• koncentracja ryzyka,
• zarządzanie ryzykiem,
• kontrolę wewnętrzną.
• Współpraca nadzorów. Obowiązki nadzoru dla grupy są wykonywane we współpracy i po konsultacjach
z lokalnym nadzorem. Dodatkowo, dla każdej grupy, wszyscy zaangażowani nadzorcy muszą
koordynować swoje działania.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.33
Nadzór grupowy
Nadzór nad zakładami z siedzibą w krajach trzecich
• Zasada równoważności. Odrębnie omówione jest stosowanie Dyrektywy do sytuacji, gdy w skład grupy
wchodzi podmiot z siedzibą w kraju trzecim, nie należącym do UE. Wówczas także stosuje się zasadę
równoważności, jeżeli system wypłacalności kraju trzeciego ma ustawodawstwo zgodne z Solvency II.
Wówczas:
• Spółka z siedzibą w kraju trzecim spółki-matki z siedzibą w kraju UE może być regulowana tak,
jakby to państwo należało do UE,
• Spółka z siedzibą w kraju UE spółki-matki z siedzibą w kraju trzecim świata może być regulowana
tak, jakby spółka-matka należała do UE (w obu przypadkach zasady wypłacalności byłoby
zamienione na zasady tego kraju trzeciego).
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.34
Nadzór grupowy
Pozostałe środki zapewniające efektywność nadzoru dla grup
• Zasady współpracy nadzorów. Proponowane rozwiązania są zgodne z FCD. Wprowadzany jest pełny
zbiór przepisów obligujących wszystkie zaangażowane nadzory do:
• automatycznej wymiany informacji (w domyśle istotnych informacji) lub udostępniania informacji
na żądanie (w domyśle odpowiednich informacji),
• konsultacji pomiędzy nadzorami przed podejmowaniem ważnych decyzji,
• zwracania należytej uwagi na żądania weryfikacji informacji.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.35
Nadzór grupowy
Wypłacalność grupy – wybór metody
• Metody obliczania SCR. Dyrektywa oferuje dwie metody obliczania SCR dla grupy:
• metoda główna - oparta na metodach konsolidacji księgowej (Artykuł 237),
• metoda alternatywna – metoda odejmowania i agregacji (Artykuł 240).
• Dostępny kapitał. Dostępny kapitał dla grupy powinien być taki sam dla obu metod. W obliczaniu
dostępnego kapitału istotne jest unikanie podwójnego użycia kapitału oraz rozważanie ograniczeń
nadwyżek w funduszach ponoszonych przez ubezpieczycieli na życie (Artykuły 229 i 230).
• Metoda główna jest preferowana. W metodzie głównej podejście konsolidacyjne ma na celu ujęcie
różnorodności w jednostkach prawnych i w różnych krajach. W metodzie alternatywnej nie jest
uwzględniona dywersyfikacja. Chcąc zapewnić jak największe korzyści grupy z potencjalnych efektów
dywersyfikacji, proponowane rozwiązania silnie preferują metodę konsolidacyjną.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.36
Nadzór grupowy
Wypłacalność grupy – grupowy model wewnętrzny
• Procedura składania wniosku. Proponowane rozwiązanie daje prawo grupom starać się o pozwolenie
na używanie modelu wewnętrznego w wyliczaniu grupowego SCR oraz poszczególnych SCR dla
jednostek powiązanych. Procedura jest zainspirowana przez dyrektywę o wymaganiach kapitałowych
(Capital Requirements Directive, CRD, Artykuł 129). Wniosek o takie pozwolenie składany bezpośrednio
do CEIOPS może być zainicjowany zarówno przez spółkę - matkę grupy, jak również przez
odpowiednich zaangażowanych nadzorców.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.37
Nadzór grupowy
Nadzór nad podgrupami
• Ograniczenie obciążenia dla grup. Aby ograniczyć obciążenie dla grup, proponowane są następujące
rozwiązania:
• nadzór grup będzie przeprowadzany tylko na najwyższym szczeblu w UE, oraz
• każdy kraj członkowski może pozwolić swoim nadzorom przeprowadzać nadzór nad grupą
na najwyższym szczeblu w kraju.
• Ograniczenie zaangażowania nadzorców. W praktyce powinno to zredukować liczbę poziomów
nadzoru do maksymalnie 3 (grupa UE, podgrupy narodowe, pojedyncze podmioty).
• Przepisy wykonawcze. W celu zapewnienia zgodności w decyzjach i praktykach nadzorów dla grup,
dla kluczowych przepisów zawarto propozycje konkretnych przyszłych przepisów wykonawczych.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.38
Nadzór grupowy
• Uproszczenie zarządzania kapitałem. Proponowane rozwiązania wprowadzają innowacyjny reżim,
którego celem jest uproszczenie zarządzania kapitałem przez grupy poprzez:
• dopuszczenie, po spełnieniu pewnych warunków, skorzystania przez spółkę deklaracji grupy
pomagającej spełnić część wymogu SCR dla jej spółek powiązanych oraz
• wprowadzenie dodatkowych przepisów do pewnych Artykułów dotyczących nadzoru nad
poszczególnymi zakładami tam, gdzie jest to konieczne.
• Okres dostosowawczy. Proponowane rozwiązanie pozwala na dostosowanie konkretnych działań dla
grup oraz przewiduje przegląd całego systemu w pięć lat po wprowadzeniu Dyrektywy w życie.
• Grupy mogą uzyskiwać pozwolenie na regulacje według zasad wsparcia grupowego za zgodą
Organu Nadzoru, jeżeli:
• nadzorca nie ma żadnych zastrzeżeń do sposobu zarządzania ryzykiem grupy i mechanizmów
kontroli wewnętrznej,
• istnieje prawnie wiążąca umowa co do transferu funduszy do sumy kwoty wsparcia grupowego.
• Użycie wsparcia grupowego. Zakład może użyć wsparcia grupowego do pokrycia różnicy między solo
SCR a solo MCR według tego kryterium o ile grupa ma wystarczające i akceptowalne w ramach
przyjętych ograniczeń fundusze własne na pokrycie jej własnego SCR obliczanego metodą
konsolidacyjną.
© 2008 Deloitte Advisory Sp. z o.o.39
Nadzór grupowy Ogólne wnioski
• Obecne prawodawstwo UE uznaje nadzór dla grup jako uzupełnienie nadzoru nad poszczególnymi
zakładami. Nadzór jest przeprowadzany w jednakowy sposób we wszystkich podmiotach, niezależnie
czy są częścią grupy czy też nie. Powoduje to, że jest on postrzegany jako dodatek do nadzoru nad
poszczególnymi zakładami.
• Proponowane przepisy zmieniają w istotny sposób tę filozofię: treść dotycząca grup zawiera wiele
przepisów, które w sposób bezpośredni wpływają na sposób, w jaki nadzór jest sprawowany nad
podmiotami należącymi właśnie do grupy. Chcąc podkreślić tę istotną zmianę, słowo „uzupełniający”
zostało wykasowane z tekstu (włącznie z tytułem).
• Stanowisko 12 krajów dotyczące Dyrektywy w zakresie Wsparcia Grupowego stwierdza jednak,
że uprawnienia nadzorów oraz podziału odpowiedzialności powinny być w bardziej ekwiwalentny sposób
podzielone pomiędzy nadzór grupowy a nadzory lokalne (większe uprawnienia dla nadzorcy lokalnego).
• Zgłoszone zmiany do Dyrektywy przez Prezydenturę Francuską do najbardziej kontrowersyjnych
zapisów Dyrektywy są przedstawione w postaci Kompromisów (A-V). Kompromisy zwiększają możliwość
uwzględniania stanowiska nadzorcy lokalnego poprzez konieczność uwzględnienia opinii CEIOPS
w sytuacji braku zgody (Wsparcie Grupowe, Narzut Kapitałowy).
• Polska i około 10 UE zablokowały zgłoszone zmiany kompromisowe uważając, że nadal nie idą one zbyt
daleko, szczególnie w przypadku ogólnych trudności finansowych.