Scenariusze lekcji wychowawczych

Edukacja globalnaScenariusze lekcji wychowawczychSzkoła podStawowa

Edukacja_globalna_broszuraSP_calosc.indb 1 2015-10-22 14:16:30

Dominika Kulczyk, prezes Kulczyk Foundation, dociera do najdalszych zakątków świata, by nieść pomoc ludziom, którzy żyją w tragicznych warunkach.

Partner Strategiczny: Partner Logistyczny: Partnerzy Technologiczni:

Edukacja_globalna_broszuraSP_strI_6.indd 2 2015-10-28 12:44:39

Współczesny świat jest na wyciągnięcie ręki. Dziś ani odległość, ani odmienność kulturowa nie stanowią bariery nie do pokonania. Dlatego łatwiej dostrzec problemy różnych społeczności. nie powinniśmy być na nie obojętni.

Kształtowanie wśród dzieci i młodzieży postawy wrażliwości na krzywdę drugiego człowieka to ważne zadanie, które mają do spełnienia dorośli. to oni dzięki dyskusjom, rozmowom i przykładowi uczą młode pokolenie otwartości na innych. nasze dzieci mają ogromne szczęście, że mogą spokojnie się uczyć w przyjaznych szkołach wykorzystujących nowoczesne źródła edukacji. Zestawienie problemów człowieka żyjącego w dostatnim świecie z problemami człowieka walczącego o przetrwanie pokazuje, jak bardzo wyolbrzymiamy własne lęki.

mam nadzieję, że wspólnie, dzięki merytorycznej wartości materiałów, które kieruję do Państwa, uda się nam rozbudzić i zaszczepić wśród uczniów ideę pomagania słabszym i odpowiedzialności za nich. młodzież na pewno wiele wyniesie z tej cennej lekcji empatii. Zachęcam serdecznie do udziału w konkursie z nagrodami dla szkół i uczniów. nagranie fi lmu konkursowego da młodym ludziom sposobność pokazania, co naprawdę oznacza dla nich pomaganie potrzebującym.

patronat Honorowy:partnerzy:

patronat Merytoryczny: partnerzy Edukacyjni:

Wydział Studiów Edukacyjnych


2 Edukacja globalna Efektu Domina

Przewodnik dla nauczyciela

Dominika Kulczyk, twórczyni Efektu Domina, pomaga dzieciom na całym świecie.


kulczyk Foundation 3

E dukacja globalna to działania edukacyjne i informacyjne, które zwiększają świadomość istnienia zjawisk i współzależności łączących

ludzi na całym świecie. Jej celem jest przygotowanie odbiorcy, by mógł stawić czoła wyzwaniom dotyczącym całej ludzkości. Z myślą o kształtowaniu aktywnych postaw w polskim społeczeństwie opracowaliśmy dla Państwa scenariusze lekcji wychowawczych oraz lekcji WOS przeznaczone dla uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum. Niektóre propozycje można też realizować podczas lekcji języka polskiego, historii i społeczeństwa, zajęć komputerowych, etyki, w ramach bloku międzyprzedmiotowego lub zajęć dodatkowych.

Jak powstała EdukacJa globalna EfEktu domina?

Scenariusze przygotowano na kanwie reportaży Efekt Domina, seria II, wyprodukowanych na zlecenie Kulczyk Foundation przez TVN, emitowanego wiosną 2015 r. Materiał ten ma pobudzić uczniów i nauczycieli do refleksji nad problemami ważnymi w perspektywie jednostkowej, lokalnej, międzynarodowej i globalnej, wobec których człowiek nie może i nie powinien pozostać obojętny. Zaproponowana tematyka lekcji dotyczy różnych sytuacji życiowych osób (dzieci, młodzieży i dorosłych), które nie z własnej winy żyją w warunkach uniemożliwiających im zaspokojenie takich ważnych potrzeb życiowych, jak: potrzeba bezpieczeństwa, miłości, akceptacji, samorozwoju (także edukacji). Poznając indywidualne ludzkie historie, uczniowie nie tylko dowiadują się, jak żyją ludzie z innych obszarów kulturowych, lecz także uświadamiają sobie, jak zróżnicowane jest życie w Polsce. Mają okazję zastanowić się, w jak trudnych sytuacjach może znaleźć się człowiek i co da się wówczas dla niego zrobić.

idEa pomagania w EdukacJi globalnEJ EfEktu domina

Uczniowie poznają niełatwe losy bohaterów reportaży z cyklu Efekt Domina i szukają dodatkowych wiadomości,

Pozwólcie dziecku doświadczać po omacku, wydłużać swe korzenie, eksperymentować i drążyć, dowiadywać się i porównywać, szukać w książkach i materiałach źródłowych, zanurzać swą ciekawość w kapryśnych głębinach wiedzy, pozwólcie mu wyruszyć w podróże odkrywcze – czasem trudne – ale pozwalające znaleźć taki pokarm, jaki będzie dla niego pożyteczny.

Celestyn Freinet

w ramach edukacji globalnej zachęcamy państwa do przeprowadzenia zajęć z uczniami na podstawie cyklu scenariuszy Edukacja globalna Efektu Domina.



aby lepiej zrozumieć zachowania i decyzje tych ludzi. Analizują różne źródła informacji. Pod kierunkiem nauczyciela tworzą projekty mające na celu pomoc potrzebującym, a następnie próbują wcielić je w życie. Działają indywidualnie i w grupach. Starają się angażować w przedsięwzięcia również inne osoby ze swojego środowiska szkolnego, rodzinnego czy lokalnego. Uczą się pomagać i organizować mądrą pomoc. Mądrą, czyli dostosowaną do konkretnych potrzeb jednostek oraz grup. W koncepcji EDuKacji globalnEj EFEKtu Domina nie chodzi bowiem o to, by robić cokolwiek, ale żeby pogłębiać wiedzę, dyskutować, formułować cele i podejmować działania według przemyślanego planu.

Odpowiadając na potrzeby osób poznanych dzięki reportażom Efekt Domina, młodzi ludzie przekonują się, że dawanie jest cenne nie tylko dla obdarowanego, ale wzbogaca także obdarowującego. Uczniowie czerpią satysfakcję ze wspólnie zaplanowanych i realizowanych działań na rzecz drugiego człowieka. Dostrzegają, że ich aktywność rzeczywiście służy innym, jest pożyteczna i ważna. Przestają być obojętni na los bliźniego. Przyjmują postawę aktywnej odpowiedzialności i uczą się działać dla dobra innych.

rola nauczyciEla

Towarzyszenie młodemu człowiekowi w drodze przez świat – zróżnicowany pod względem geograficznym, historycznym, społecznym i kulturowym, pełen różnorodnych barw, blasków i cieni – jest fascynującą przygodą każdego pedagoga. Wprowadza on uczniów w zagadnienia dotyczące przestrzegania praw dziecka, w tym prawa do pełnego i harmonijnego rozwoju (m.in. dostępu do edukacji), troski o dzieci i sprawowania nad nimi opieki (także medycznej), poszanowania godności osobistej i ochrony prawnej każdego człowieka. To odpowiedzialne zadanie w świecie, który ma różne oblicza, w którym jednostki i grupy doświadczają osamotnienia, wykluczenia, poniżenia, wrogości, fizycznego i psychicznego bólu. Wymaga wysokich kompetencji merytorycznych i metodycznych. Potrzeba tu wrażliwości i mądrości nauczyciela – przewodnika, który dostrzega problemy współczesnego świata, ukazuje je uczniom we właściwej perspektywie i pomaga je zrozumieć. Zrozumienie nie jest równoznaczne z bezkrytyczną akceptacją, lecz ma skłaniać do podejmowania działań pomocowych. Rolą nauczyciela jest wsparcie

Edukacja globalna przybliża uczniom sytuację krajów rozwijających się i pomaga im zrozumieć globalne współzależności. Skłania do refleksji nad własnym stylem życia i codziennymi wyborami, które mają wpływ na jakość życia innych ludzi.



młodego człowieka w dostrzeganiu różnych aspektów rzeczywistości i szukaniu sposobów na budowanie lepszego świata.

czym JEstEdukacJa globalna EfEktu domina?

EDuKacja globalna EFEKtu Domina to propozycja dla nauczycieli klas 4–6 szkoły podstawowej i klas 1–3 gimnazjum do wykorzystania na lekcjach wychowawczych, lekcjach wiedzy o społeczeństwie, a także w ramach bloku międzyprzedmiotowego lub zajęć dodatkowych. Materiał edukacyjny składa się z:

a) czterech scenariuszy (8 godzin lekcyjnych) przeznaczonych dla uczniów klas 4–6 szkoły podstawowej:

• Dzieciństwo w bangladeszu, • choroba dziecka – znaczenie opieki

hospicyjnej, • opieka medyczna w laosie, • Pozorne piękno malezyjskiej wody;b) czterech scenariuszy (8 godzin lekcyjnych)

przeznaczonych dla uczniów klas 1–3 gimnazjum: • człowiek w sytuacji trudnej

– o konieczności pomocy, • Sytuacja dzieci w Rumunii – ich potrzeby

i warunki życia, • Życiodajna ziemia, życiodajna edukacja

w Zambii, • Dzieciństwo w Etiopii;c) inspiracji dla nauczyciela do dalszej pracy

wychowawczej (dodatkowych pytań i zadań, które można zaproponować uczniom);

d) przydatnych linków, dzięki którym nauczyciel i uczniowie uzyskają informacje potrzebne do wykonania zadań;

e) materiałów dodatkowych do pobrania ze strony internetowej Kulczyk Foundation (www.edukacjaglobalna.com).

Każdy scenariusz został dostosowany do zrealizowania podczas dwóch jednostek lekcyjnych, lecz czas pracy nad poszczególnymi zagadnieniami można zmieniać zależnie od zainteresowań uczniów, możliwości organizacyjnych i decyzji nauczyciela. Dodatkowe materiały zawarte w pakiecie i na stronie internetowej Kulczyk Foundation pozwalają pracować nad jednym tematem dłużej niż przez dwie lekcje. Można rozwijać zaproponowane wątki i pogłębiać wiedzę uczniów, poszukiwać rozwiązań innych niż przedstawione w scenariuszach, rozpoczynać kolejne etapy działania.

Dzieciństwo w bangladeszu s. 7

choroba dziecka – znaczenie opieki hospicyjnej s. 17

opieka medyczna w laosie s. 23

Pozorne piękno malezyjskiej wody s. 29


6 Edukacja Globalna Efektu Domina

dr hab. Kinga KuszakWydział Studiów Edukacyjnych

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Lepsze zrozumienie problemów współczesnego świata zachęci uczniów do zaangażowania się w działania na rzecz potrzebujących.

Nauczyciel ma sposobność zaplanowania pracy z EDuKacjĄ GLobaLnĄ EfEKtu Domina przez cały rok szkolny. Może realizować kolejne scenariusze w dogodnym dla siebie czasie albo wybrać z pakietu jeden lub dwa tematy jako wątki główne, nad którymi uczniowie będą pracować przez cały rok. Warto omawiać je w porozumieniu z rodzicami. Uczniowie, poruszeni tematem, mogą odczuwać potrzebę kontynuowania dyskusji w domu. Rodzice powinni być do tego przygotowani.

Struktura lekcji

Każdy scenariusz obejmuje dwie jednostki lekcyjne (w sumie 90 minut). Mogą się w nim pojawić m.in. następujące elementy: Wprowadzenie, które zachęca uczniów do podjęcia

i pogłębienia tematu lub, w przypadku lekcji drugiej, stanowi przypomnienie zagadnień omawianych na lekcji pierwszej.

Rozwinięcie, którego ważnymi elementami są: projekcja reportażu z cyklu Efekt Domina (lub jego fragmentów), praca zespołowa uczniów, tworzenie rozwiązań z wykorzystaniem różnorodnych metod i technik aktywizujących grupę i stymulujących uczniów do kreatywnych poszukiwań.

Zakończenie, które stanowi podsumowanie pracy indywidualnej i grupowej uczniów oraz zachęca ich do podjęcia dalszych działań.

Zadanie domowe – na jego wykonanie uczniowie powinni mieć odpowiednio dużo czasu. Praca domowa może odbywać się indywidualnie

lub w grupie. Nauczyciel powinien zaplanować czas na przedyskutowanie pomysłów przedstawionych przez uczniów i wybór najlepszych rozwiązań.

uruchomienie Efektu Domina to zwieńczenie działań związanych ze zgłębianym zagadnieniem. Jego istotą jest praktyczna realizacja wypracowanych przez uczniów propozycji działań mających pomóc potrzebującym.

W przygotowanej koncepcji założono, że zadanie związane z uruchomieniem Efektu Domina jest dostosowane do możliwości zorganizowania działań pomocowych przez uczniów klas 4–6 lub młodzież gimnazjalną. W scenariuszach zaproponowano zatem takie działania, jak nawiązanie przez klasę (szkołę) współpracy z wybranym domem dziecka, przygotowanie gry planszowej dla dzieci przebywających w hospicjum, napisanie i nagranie bajki dla dzieci z Zambii, przygotowanie audycji radiowej zachęcającej do pomagania. Mają one inspirować uczniów i nauczycieli do formułowania własnych pomysłów.

Wygraj iPady dla całej klasy!Drukarki dla nauczycieli i szkół

Skorzystaj z gotowych filmów i scenariuszy lekcji. Zachęć klasę do udziału w konkursie!

Szczegóły na www.edukacjaglobalna.com i na ostatniej stronie publikacji.

Edukacja_globalna_broszuraSP_strI_6.indd 6 2015-10-27 13:39:25

zaMBIa


Bangladesz

nauka i zabawa to najważniejsze aktywności w okresie dzieciństwa – każde dziecko powinno mieć do nich prawo. Wciąż jednak istnieją miejsca, gdzie dzieci muszą pracować od najwcześniejszych lat.



tEmat lEkcJi:

dzieciństwo w bangladeszu 2 jednostki lekcyjne

Scenariusz lekcji wychowawczej (lub lekcji: historii i społeczeństwa, języka polskiego, etyki) dla klas 4–6 szkoły podstawowejAutorzy: Tomasz Sadowski, Katarzyna Sadowska

zagadniEnia

Bangladesz oczami dziecka • dziecko na rynku pracy • rola dziecka w rodzinie • emocje pracujących dzieci • organizacje pozarządowe wspierające dzieci w Bangladeszu • prawa dziecka • sposoby pomagania dziecku w trudnej sytuacji życiowej

cElE lEkcJi

Po lekcji uczeń potrafi:• opisać sytuację dziecka mieszkającego w Bangladeszu;• scharakteryzować emocje pracujących dzieci;• wskazać organizacje pozarządowe działające na rzecz wspierania rozwoju dzieci;• przeanalizować sposoby pomagania dzieciom w trudnej sytuacji życiowej;• odpowiedzieć w formie pisemnej na e-mail dziecka z Bangladeszu;• pozyskać informacje dotyczące sytuacji dziecka żyjącego w Bangladeszu i wybrać najważniejsze z nich;• porównać zapisy Konwencji o prawach dziecka (przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 r.)

ze stanem przestrzegania praw dziecka w Bangladeszu.

cElE kształcEnia i trEŚci nauczania wEdług podstawy programowEJ

• język polski. Treści nauczania: I. 1. 1), 2), 6), 7); I. 2.; III. 1. 1)• Historia i społeczeństwo. Cele kształcenia: IV. Treści nauczania: 1. 1), 2), 3), 7); 7. 4)• Zajęcia komputerowe. Cele kształcenia: II.; III., V. Treści nauczania: 2. 1); 3. 1), 2), 3); 6. 1), 2)• Etyka. Cele kształcenia: I.; II.; III. Treści nauczania: 5.; 9.

mEtody i formy pracy

analiza źródeł (reportażu filmowego, listu w formie e-maila, dokumentu) • praca w grupach • praca indywidualna • opracowanie tekstu (odpowiedzi na e-mail) • rozmowa


BaNGLadESz


Środki dydaktycznE

reportaż filmowy: Efekt Domina, seria II, odcinek Bangladesz. Dzieciństwo na dwie zmiany • fragmenty e-maila dziewczynki z Bangladeszu • materiały z internetu na temat Bangladeszu samodzielnie pozyskane przez uczniów • zdjęcia oraz fragmenty Konwencji o prawach dziecka pobrane ze strony internetowej Kulczyk Foundation (www.edukacjaglobalna.com) • zdjęcia rodzinne przyniesione przez uczniów

przygotowaniE do lEkcJi

1. nauczyciel przybliża uczniom Konwencję o prawach dziecka i omawia jej główne założenia.2. nauczyciel prosi uczniów, by przynieśli na lekcję zdjęcia swoich rodzin. Fotografie powinny przedstawiać rodziny

w różnych sytuacjach z życia codziennego, podczas uroczystości, wycieczek itp.

PRZEbiEg lEKcji 1.

wprowadzEniE

nauczyciel proponuje uczniom rozmowę na temat życia dzieci w Polsce.uczniowie analizują sytuację dzieci w Polsce. Wskazują formy ich aktywności, zwracają uwagę na prawa i obowiązki polskich dzieci, porównują z prawami zapisanymi w Konwencji o prawach dziecka.

rozwiniĘciE

nauczyciel inicjuje rozmowę na temat sytuacji dzieci w różnych krajach. Wspólnie z uczniami wskazuje miejsca na świecie, w których dzieci mają prawo do nauki i zabawy (jako najważniejszych form aktywności w okresie dzieciństwa). Podczas rozmowy uczniowie z pomocą nauczyciela dochodzą do wniosku, że w Polsce są szanowane prawa dziecka, a także starają się wymienić inne kraje, w których te prawa są przestrzegane.

nauczyciel prosi uczniów, by przypomnieli sobie – na podstawie obejrzanych filmów i reportaży czy własnych obserwacji z zagranicznych wyjazdów – jak żyją dzieci w innych krajach, jakie są ich obowiązki i prawa.uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami. Powinni też (w odniesieniu do Konwencji o prawach dziecka) wskazać wprowadzenie obowiązku szkolnego jako ważnego elementu realizowania praw dziecka. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na dwa pojęcia – obowiązek szkolny i prawo do nauki. Uczniowie starają się wyjaśnić różnice pomiędzy tymi pojęciami.

W bangladeszu pracuje ponad 7 mln dzieci poniżej 14. roku życia. Połowa z nich w ogóle nie chodzi do szkoły.

W tej fabryce aluminium wśród 11 pracowników jest czworo dzieci.



nauczyciel prezentuje uczniom zdjęcia dzieci z Bangladeszu, pobrane ze strony internetowej www.edukacjaglobalna.com, i stawia pytania dotyczące:• wyrazu twarzy, ubioru, wieku i wyglądu dzieci;• wystroju i wyposażenia wnętrz;• drugiego planu na zdjęciach;• czynności, które wykonują dzieci.

nauczyciel prosi o porównanie zdjęć wykonanych w Bangladeszu z rodzinnymi fotografiami przyniesionymi przez uczniów. Uczniowie w trakcie rozmowy rozważają różnice między fotografiami polskich rodzin a zdjęciami bangladeskich dzieci. Nauczyciel formułuje pytania i polecenia, by ukierunkować pracę uczniów.• Zwróćcie uwagę na to, wśród jakich osób zostały sfotografowane dzieci. Czy na zdjęciach są widoczni

np. opiekunowie lub rodzice?• Zauważcie, w jakich sytuacjach sfotografowano dzieci. Czy dzieci ukazane na zdjęciach bawią się,

spożywają posiłki, uczą się?• Jakie emocje wyrażają twarze dzieci?• Wymieńcie różnice między rodzinami żyjącymi w Polsce a rodzinami bangladeskimi.

nauczyciel proponuje obejrzenie reportażu filmowego Bangladesz. Dzieciństwo na dwie zmiany. Prosi uczniów o zwrócenie uwagi na następujące kwestie:• zajęcia dziecka mieszkającego w Bangladeszu;• wygląd i wyposażenie klas w szkole;• formy opieki rodziców nad dziećmi;• organizacje pozarządowe w Bangladeszu – rodzaj i zakres udzielanej przez nie pomocy.Reportaż filmowy trwa około 24 min. Najważniejsze dla tej części lekcji są fragmenty 2. i 3. Podział reportażu na kolejne sekwencje (wraz z czasem ich trwania) został podany w sekcji Wskazówki w dalszej części scenariusza.

uczniowie analizują obejrzany reportaż i zapisują swoje spostrzeżenia dotyczące kwestii wskazanych przez nauczyciela.

Za wyprodukowanie pary klapek dzieci dostaną równowartość 10 groszy. na rynku zachodnim zapłacimy za nie około 30 złotych.

Dwunastoletnia Sabina i dziesięcioletni Ramjan pracują w fabryce butów. Zarobione pieniądze oddają rodzicom.


BaNGLadESz


zakoŃczEniE

nauczyciel nawiązuje do obserwacji uczniów i prowadzi rozmowę podsumowującą na temat sytuacji dziecka w Bangladeszu.

zadaniE domowE

nauczyciel dzieli uczniów na osiem grup. Następnie prosi, by każda z grup w ramach pracy domowej zgromadziła informacje i materiały ilustracyjne na temat Bangladeszu oraz opracowała je w formie prezentacji (np. plakatu lub prezentacji multimedialnej). Prezentacje w formie elektronicznej mogą zostać wykonane na zajęciach komputerowych (np. plakaty z wykorzystaniem narzędzi Padlet lub Glogster).

Nauczyciel przydziela grupom tematy do opracowania.• grupa 1. Jakie klęski żywiołowe i problemy ekologiczne dotykają ludzi mieszkających w Bangladeszu?• grupa 2. W jaki sposób mieszkańcy Bangladeszu zarabiają na życie?• grupa 3. Czym mieszkańcy Bangladeszu zajmują się w wolnym czasie?• grupa 4. Jaką religię wyznaje większość mieszkańców Bangladeszu?• grupa 5. Jak działa opieka medyczna w Bangladeszu?• grupa 6. Ile lat trwa nauka w szkole w Bangladeszu?• grupa 7. Jak wyglądają szkoły w Bangladeszu i ilu uczniów się w nich zwykle uczy?• grupa 8. Jakie organizacje pomagają ludziom znajdującym się w ciężkim położeniu w Polsce, a jakie w Bangladeszu?

Educo wyrównuje szanse wszystkich dzieci. Do ich szkół chodzi tyle samo chłopców co dziewczynek.

te dzieci pracują w szwalni codziennie od 7.00 do 13.00. Potem idą do szkoły. i znów na kilka godzin do pracy.

nizam uddin, dyrektor Educo w bangladeszu, wierzy, że tylko edukacja daje szansę na dobrą zmianę.

jedenastoletni imam segreguje i sprzedaje śmieci. utrzymuje w ten sposób całą rodzinę, odkąd opuścił ich ojciec.


12 Edukacja globalna Efektu Domina12 Edukacja globalna Efektu Domina

Bangladesz, 5 maja 2015 r.

koleżanki i koledzy z polski,

mam na imię Shanta i mieszkam w Bangladeszu. od niedawna w mojej szkole Educo są

prawdziwe komputery, mogę więc pisać i wysyłać e-maile. Jeszcze mi to nie wychodzi

i robię dużo błędów. Nasze komputery dostaliśmy od pani dominiki i jej przyjaciół

z polski. wszyscy się cieszymy z komputerów, bo dzięki nim możemy zobaczyć cały

świat. po raz pierwszy możemy napisać do kogoś, kto mieszka po drugiej stronie kuli

ziemskiej – tak jak dziś piszę do was. Chciałam napisać właśnie do was, bo tak jak pani

dominika mieszkacie w polsce, która jest tak daleko i jest taka egzotyczna...

w pisaniu tego e-maila pomaga mi nauczyciel – Mohammad abul kashem. zawsze

chciałam, tak jak on, pracować w szkole – uczyć dzieci oraz pomagać im i ich

rodzinom. Żeby to osiągnąć, chciałabym móc chodzić do szkoły, ale muszę pracować,

bo moja rodzina inaczej sobie nie poradzi. […]

pracuję od godziny 9.00 do godziny 12.00. trudno mi jest dokładnie określić te

godziny, bo nie mam zegarka. pracuję w szwalni. Umiem obsługiwać maszynę do

szycia i szyję na niej dużo fajnych ubrań. Miesięcznie dostaję 500 taka [równowartość

około 25 zł]. Czy to waszym zdaniem dużo pieniędzy? Muszę mieć sprawne ręce,

a zwłaszcza palce. Czasem ręce mnie trochę bolą, ale nie narzekam, bo niektórzy moi

koledzy ze szkoły muszą pracować na wysypisku śmieci, inni pływają w okropnych

bagnach, produkują też cegły. […]

w naszym kraju bardzo dużo dzieci pracuje. Jak chcecie, to sami sprawdźcie, podobno

można o nas przeczytać w internecie. zatrudniają nas bardzo chętnie, bo – jak mówią

nam czasem w szkole – wtedy jest taniej. Sabina przypina metki, Ramjan robi klapki,

Miraj i Siraj wycinają rękawiczki, Imam pomaga mamie – segreguje i sprzedaje śmieci.

on ma chyba najgorzej, bo czasem nic nie może sprzedać, mimo że cały dzień szuka

odpadów. pracujemy, żeby przetrwać. dowiedziałam się w szkole, że jest coś takiego

jak Ministerstwo pracy i to ministerstwo woli, by dzieci nie pracowały. Całe szczęście,

że jednak udaje nam się gdzieś zatrudnić, bo nie mielibyśmy w ogóle pieniędzy

na jedzenie. Żeby było nam lepiej, musimy pracować, ale także się uczyć. Moja praca

jest dobra, ale wolę chodzić do szkoły. tam jest dużo koleżanek i kolegów. Gdy mamy

zajęcia, często opowiadamy sobie ciekawe historie, wymyślamy wyliczanki i zabawy.

Napiszcie, proszę, o waszych szkołach. Napiszcie, czy wy też musicie jednocześnie

pracować i uczyć się oraz jak spędzacie wolny czas. Czy prawo w waszym kraju

pozwala dzieciom pracować? Jestem ciekawa, jak to u was jest.

Ściskam was serdecznie

Shanta

PRZEbiEg lEKcji 2.

wprowadzEniE

nauczyciel prosi uczniów o zaprezentowanie informacji na temat Bangladeszu zebranych w ramach pracy domowej. jeden uczeń z każdej grupy przedstawia prezentację. Jeśli uczniowie sporządzili plakaty, to trzeba je zawiesić w klasie w widocznym miejscu.nauczyciel odwołuje się do przedstawionych prezentacji i prosi, by uczniowie zastanowili się, dlaczego życie dzieci w Polsce i Bangladeszu tak bardzo się różni.

rozwiniĘciE

nauczyciel odczytuje uczniom fragmentye-maila od dziewczynki z Bangladeszu.


BaNGLadESz


nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy i przydziela im zadania.• grupa 1. Na podstawie pozyskanych informacji przedstawcie argumenty za podejmowaniem pracy przez dzieci

w Bangladeszu.• grupa 2. Na podstawie pozyskanych informacji przedstawcie powody, dlaczego zakaz podejmowania pracy

przez dzieci nie jest przestrzegany zarówno przez właścicieli fi rm, rodziców, jak i same dzieci.• grupa 3. Na podstawie pozyskanych informacji przedstawcie propozycje dotyczące udzielenia pomocy dzieciom

z Bangladeszu.

urucHomiEniE EfEktu domina – popcHniJmy kostkĘ w bangladEszu

Uczniowie indywidualnie lub w grupach przygotowują e-maile z odpowiedziami na e-mail Shanty (powinni odwołać się w swoich odpowiedziach do Konwencji o prawach dziecka). Tytuł e-maili: Efekt Domina – popchnijmy kostkę w Bangladeszu. Jeśli scenariusz jest realizowany jako projekt międzyprzedmiotowy, uczniowie mogą np. przygotowywać e-maile na lekcjach języka polskiego lub języka angielskiego.

WSKaZÓWKi1. Jeżeli nauczyciel nie ma czasu, aby na lekcji zaprezentować cały materiał fi lmowy, może posłużyć się jego

fragmentami. Poniżej podział reportażu na części wraz ze wskazaniem czasu trwania każdej z nich (w minutach): 1) Przeludniony kraj (0:00–4:49) 2) Bangladesz – wielka fabryka odzieży (4:49–8:05) 3) Pracujące dzieci (8:05–10:39) 4) Życie rodziny (10:39–12:57) 5) Szkoła blisko miejsca pracy (12:57–14:47) 6) Nierówne traktowanie chłopców i dziewczynek (14:47–18:58) 7) Dzieci – jedyni żywiciele rodziny (18:58–21:37) 8) Bangladesz – jak można pomóc (21:37–24:28)

2. Na stronie internetowej www.edukacjaglobalna.com można znaleźć ponadto: • fragmenty Konwencji o prawach dziecka; • reportaż fi lmowy: Efekt Domina, sezon II, odcinek Bangladesz. Dzieciństwo na dwie zmiany; • prezentację zdjęciową do lekcji.



dzieciństwo w bangladeszu

Pytania i zadania dla ucznia do samodzielnego opracowaniaAutorzy: Tomasz Sadowski, Katarzyna Sadowska

1. Znajdź rozwiązanie, które umożliwi zdobycie wykształcenia bangladeskim dzieciom.

2. Poszukaj instytucji (organizacji pozarządowych) na świecie, które mogą udzielić pomocy dzieciom pozbawionym możliwości uczęszczania do szkoły oraz zmuszanym do pracy zarobkowej.

3. Zastanów się i odpowiedz, jak możesz:

• pomóc dzieciom, które muszą pracować zarobkowoze względu na trudną sytuację materialną ich rodziców;

• zachęcić swoich kolegów i rówieśników oraz swoją rodzinę do udzielenia pomocy dzieciom zmuszonym do pracy zarobkowej.

4. Poszukaj informacji na temat:

• liczby dzieci uczęszczających do szkół w Bangladeszu;

• głównego źródła utrzymania przeciętnej rodziny w Bangladeszu;

• prac, jakie – poza nauką w szkole – muszą wykonywać dzieci z Bangladeszu;

• okoliczności (wiek, powody) zawierania małżeństw w Bangladeszu.

INSPIRACJE DO DALSZEJ PRACY WYCHOWAWCZEJ

PRZYDatnE linKi

Efekt Domina. Pomagamy dzieciom pracującym w Bangladeszu, Kulczyk Foundation:http://goo.gl/Hbnyo0 organizacja Educo: www.educo.org tekst Konwencji o prawach dziecka, unicEF: http://goo.gl/wzHfmt Raport na temat pracy dzieci w bangladeszu, Departament Pracy Stanów Zjednoczonych:

http://goo.gl/B3Eq93 Eksport produktów skórzanych przez bangladesz, „the Daily Star”: http://goo.gl/Lk1C4k Problem porzuconych riksz w bangladeszu, „mail online”: http://goo.gl/L4cNe3 Problem odszkodowań dla ofi ar katastrofy w fabryce Rana Plaza w bangladeszu, clean clothes

campaign: www.cleanclothes.org/ranaplaza Katastrofa w fabryce Rana Plaza w bangladeszu, amnesty international: http://goo.gl/ip8VR6 informacje na temat bangladeszu, Regionalna izba gospodarcza w Katowicach: http://goo.gl/dgpLzN Historia Bangladeszu, w: Encyklopedia PWN: http://goo.gl/2dqcdm


BaNGLadESz


W dniu 24 czerwca 2015 roku w Zespole Szkół z Oddziałami Integracyjnymi i Specjalnymi nr 2 im. Zdobywców Monte Cassino

w Poznaniu odbyła się lekcja wychowawcza, podczas której nauczyciel mgr Tomasz Sadowski zrealizował scenariusz przygotowany przez dr Katarzynę Sadowską i mgr Tomasza Sadowskiego, a rekomendowany przez dr hab. prof. UAM Kingę Kuszak, opiekunkę merytoryczną projektu EDuKacja globalna EFEKtu Domina (dla szkół podstawowych i gimnazjów) z ramienia WSE UAM w Poznaniu. Lekcja wychowawcza odbyła się w klasie IVa, której wychowawczynią jest mgr Elżbieta Rennert.

Pan Tomasz Sadowski uczy w ZSzOIiS nr 2 historii oraz historii i społeczeństwa, więc w sposób naturalny nawiązał do problemów poruszanych przez niego podczas lekcji. Na wstępie przeprowadził z uczniami rozmowę na temat Konwencji o prawach dziecka i różnic kulturowych pomiędzy ludźmi z rozmaitych stron świata.Prowadzący przygotował prezentację, w której ukazał Bangladesz jako bardzo gęsto zaludniony kraj, wykorzystał też fotografi e pozyskane z internetu, obrazujące różnice pomiędzy gęstością zaludnienia w Polsce i Bangladeszu. Wskazał na mapie Bangladesz i porównał wielkość jego terytorium z obszarami innych krajów Eurazji. Po przedstawieniu przez nauczyciela najważniejszych problemów uczniowie

w trakcie rozmowy odpowiadali na pytania dotyczące sytuacji rodzin i emocji ukazanych na fotografi ach z Bangladeszu. Uczniowie doszli do przekonania, że dziecko z Bangladeszu przedstawione na fotografi i jest ukazane w innej sytuacji niż dziecko żyjące w Polsce.

Na kolejnym etapie lekcji nauczyciel poprosił uczniów o przeczytanie fragmentu e-maila od Shanty – dziewczynki z Bangladeszu. Zwrócił uwagę, że Shanta opowiada o swoim dzieciństwie, o tym, czym się na co dzień zajmuje i w jaki sposób zdobywa wykształcenie. Nauczyciel powiedział dzieciom, że jest to dziewczynka dwa lata młodsza od nich, a napisała do polskich uczniów dzięki temu, że fundacja kierowana przez Dominikę Kulczyk ofi arowała szkole w Dhace komputer. Dzieci z Dhaki na co dzień w domach nie mają dostępu do internetu, a e-mail Shanty był pisany z pomocą nauczyciela w szkole.

Po odczytaniu listu zapadła cisza. Dziesięcioletni uczniowie ZSzOIiS nr 2 byli wyraźnie poruszeni historią koleżanki z Bangladeszu. Uczniowie, uznawszy sytuację pracującej rówieśniczki z Dhaki za wyjątkową, wyrazili zaciekawienie reportażem TVN i bardzo zależało im na tym, by „zobaczyć Shantę na fi lmie”.Po projekcji fragmentów reportażu dzieci zwracały uwagę na to, że Shanta mieszka tylko z babcią i że nie ma butów. Byli zdziwieni kwotą wynagrodzenia,

bangladesz to jeden z największych producentów odzieży na świecie. jej głównym odbiorcą jest unia Europejska.

sprawozdanie z lekcji próbnej



„brak zabawek”, „brak czystości w miejscu pracy”, „małą i inną od naszej szkołę” oraz wiele trudności wynikających z przeludnienia i warunków życia codziennego odmiennych od znanych z Polski.W odpowiedzi na pytanie dotyczące możliwości udzielenia pomocy uczniowie proponowali: „zbiórki pożywienia, odzieży, zabawek i książek” (uczniowie martwili się o to, jak dzieci z innego kraju zrozumieją książki w języku polskim); zwracanie uwagi na metki kupowanych produktów („Jak kupimy coś z Bangladeszu, pomyślimy o dzieciach, które to zrobiły”.); „zbiórkę lekarstw i specjalnych strojów zabezpieczających dzieci w trudnych warunkach pracy”.

W ramach zadania domowego dzieci z klasy IVa w czasie ostatnich dni roku szkolnego 2014/2015 miały odpisać na e-mail Shanty i przesłać swoje odpowiedzi na adres organizacji Educo.

katarzyna Sadowska

ZESPÓŁ SZKÓŁ Z oDDZiaŁami intEgRacYjnYmi i SPEcjalnYmi nR 2

zSzoIiS nr 2 w poznaniu to szkoła kreowania aspiracji edukacyjnych dzieci i młodzieży. Jej misją jest wszechstronny rozwój młodego człowieka, wychowywanie do świadomego dokonywania wyborów, osiągania sukcesów szkolnych i uczestnictwa w życiu publicznym. Szkoła stwarza warunki do uzyskania wykształcenia na wysokim poziomie oraz rozwoju zainteresowań.

ogromny problem bangladeszu stanowi przeludnienie. W kraju dwa razy mniejszym niż Polska żyje 150 milionów ludzi, z czego 30% – poniżej progu ubóstwa.

którą inna dziewczynka, zatrudniona w fabryce obuwia, otrzymuje miesięcznie za swoją ciężką pracę. Uczniowie podkreślali, że dziecko za wyprodukowanie pary klapek otrzymuje równowartość 10 gr, „a za to nie można przecież nic kupić”. Nauczyciel zwrócił także uwagę uczniów na to, że bangladeskie dzieci pracujące w fabryce butów muszą wyprodukować dziesięć par obuwia, by zarobić równowartość 1 zł.

W dalszej części lekcji uczniowie pytali o szkołę Educo – o jej skromne wyposażenie, o to, kto może do tej szkoły chodzić, o nauczyciela tej szkoły (również o to, ile ten nauczyciel zarabia za swoją pracę). W podsumowaniu lekcji nauczyciel poprosił uczniów o wskazanie najistotniejszych problemów, z którymi borykają się bangladeskie dzieci „żyjące na dwie zmiany” oraz o udzielenie odpowiedzi na pytanie: Jak my możemy pomóc młodym mieszkańcom Bangladeszu?Wśród problemów uczniowie wymieniali: „brak butów”, „brak jedzenia”, „brak zwierząt domowych – pupili”, „brak możliwości zabawy ze względu na brak czasu”,

PoZnaŃ2 im. Z

dobywców monte cassin

o


zaMBIa


Polska

nieuleczalnie chore dziecko tak bardzo potrzebuje serdeczności, bezpieczeństwa, zacisznej atmosfery. Fundacja gajusz walczy o to dla swoich podopiecznych.



TEMAT LEKCJI:

Choroba dziecka – znaczenie opieki hospicyjnej 2 jednostki lekcyjne

Scenariusz lekcji wychowawczej (lub lekcji historii i społeczeństwa) dla klas 4–6 szkoły podstawowejAutorzy: Kamila Słupska, Kinga Kuszak

ZAGADNIENIA

choroba w życiu człowieka dorosłego i dziecka • hospicjum i opieka paliatywna • sytuacja rodzeństwa chorego dziecka • znaczenie wolontariatu w życiu społecznym • rola wolontariuszy w opiece nad chorymi

CELE LEKCJI

Po lekcji uczeń potra� :• opisać sytuację, w jakiej znajdują się ciężko chore dzieci i ich rodzeństwo;• wyjaśnić znaczenie pojęć hospicjum domowe i hospicjum stacjonarne;• zde� niować pojęcia choroba terminalna i opieka paliatywna;• wyjaśnić, czym jest wolontariat;• odpowiedzieć na pytanie, dlaczego niektórzy ludzie decydują się zostać wolontariuszami;• wskazać, czym zajmują się wolontariusze w hospicjum;• zdobyć informacje dotyczące działania hospicjów.

CELE KSZTAŁCENIA I TREŚCI NAUCZANIA WEDŁUG PODSTAWY PROGRAMOWEJ

• Historia i społeczeństwo. Cele kształcenia: IV. Treści nauczania: 1. 1), 2), 3) • Zajęcia komputerowe. Cele kształcenia: III. Treści nauczania: 3. 1), 2), 3)

METODY I FORMY PRACY

analiza źródła (reportażu � lmowego) • rozmowa • praca indywidualna • praca w grupach • mapa pojęciowa (mapa myśli) • dyskusja panelowa

Edukacja_globalna_broszuraSP_str17_22_POLSKA.indd 18 2015-10-22 16:31:46

poLSka


Środki dydaktycznE

reportaż filmowy: Efekt Domina, seria II, odcinek Polska. Życie w skrócie • zdjęcia pobrane ze strony internetowej Kulczyk Foundation (www.edukacjaglobalna.com) • ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie • samodzielnie zebrane przez uczniów informacje odnoszące się do tematyki hospicyjnej

PRZEbiEg lEKcji 1.

wprowadzEniE

nauczyciel dzieli klasę na grupy złożone z czterech–pięciu osób. Następnie prosi, aby w zespołach uczniowie wykonali mapy myśli odnoszące się do hasła choroba.

rozwiniĘciE

uczniowie tworzą mapy myśli. W środku arkusza papieru umieszczają hasło choroba. Od hasła we wszystkie strony powinny biec strzałki prowadzące do pól, które uczniowie będą wypełniać. Liczba pustych pól może odpowiadać liczbie sformułowanych poniżej pytań (uczniowie mogą też wpisać pytania w polach i pod pytaniami umieszczać odpowiedzi).

nauczyciel formułuje pytania ukierunkowujące i zadaje je w trakcie pracy zespołów. Uczniowie wypowiadają się w grupach na zasadzie pełnej dobrowolności. Nikt nie może poczuć się zmuszany do zabierania głosu.Przykładowe pytania ukierunkowujące tworzenie mapy myśli (do wyboru przez nauczyciela).

• Co czuje człowiek, który ma katar, kaszel, ból głowy itp.?• Co się zmienia w rytmie dnia człowieka podczas choroby?• Jakie działania trzeba podjąć podczas choroby? • Jakie mogą być objawy choroby? • W jakiej formie podaje się leki osobom chorym? • Jak długo może trwać choroba?• Na czym polega opieka nad chorym?• Jak zmienia się życie rodziny, gdy w domu ktoś choruje?• Jak choroba dziecka wpływa na jego rodzeństwo?• Jak choroba dziecka wpływa na jego rodziców?• Co się dzieje, gdy udaje się pokonać chorobę?

Po wykonaniu map myśli następuje krótka rozmowa podsumowująca.

nauczyciel proponuje uczniom obejrzenie reportażu filmowego Polska. Życie w skrócie. Reportaż trwa około 24 min. Jeżeli nauczycielowi brak czasu, by na lekcji zaprezentować cały film, może posłużyć się jego fragmentami. Podział materiału filmowego na kolejne sekwencje (wraz z czasem ich trwania) został podany w sekcji Wskazówki w dalszej części scenariusza.

Po projekcji filmu następuje rozmowa. Nauczyciel prosi uczniów, by wypisali bohaterów reportażu, a następnie – aby przyporządkowali osoby działające w Fundacji Gajusz oraz jej podopiecznych do odpowiednich kategorii:• dzieci potrzebujące pomocy – przebywające w hospicjum stacjonarnym oraz korzystające z pomocy

hospicjum domowego (nauczyciel wyjaśnia, czym różnią się te formy opieki nad chorymi);• pracownicy hospicjum – lekarz, pielęgniarka, psycholog, pracownik socjalny, rehabilitant, duszpasterz;• wolontariusze;• inni bohaterowie – założycielka hospicjum Tisa Żawrocka-Kwiatkowska, jej syn Gajusz i córka Wiktoria,

wspierająca wówczas chorego brata – dzisiaj Gajusz jest zdrowy (przy tej okazji warto zwrócić uwagę na wątek pomocy rodzeństwu chorego dziecka w ramach działań Fundacji Gajusz).



nauczyciel prowadzi dalej rozmowę w taki sposób, aby uczniowie dostrzegli rolę fundacji w działalności hospicjum (fundacja powstaje po to, by pomagać nieuleczalnie chorym. Zbiera środki niezbędne do funkcjonowania hospicjum, a w jej działania zaangażowanych jest wiele osób). W czasie rozmowy zadaje uczniom kolejne pytania dotyczące reportażu:• Co to jest Pałac-Hospicjum dla Osieroconych Dzieci założony przez Fundację Gajusz? Jak wygląda?• Na czym polega pomoc chorym dzieciom w hospicjum? Czym zajmują się lekarze? Co robią wolontariusze?• Płot z kamieni – dlaczego odgrywa tak istotną rolę?• W jaki sposób rodzeństwo pomaga choremu dziecku?• Czy rodzeństwo chorego dziecka potrzebuje również wsparcia, a jeżeli tak, to dlaczego?

zadaniE domowE

nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy, z których każda otrzymuje inne zadanie.• grupa 1. Przeprowadza sondaż wśród rodziny i znajomych na temat ich wiedzy o hospicjach (w sondażu powinno

wziąć udział około 30 osób). Pytania, które można zadać respondentom: Czym jest hospicjum? Kto pracuje w hospicjum? Jakie działania się tam podejmuje? Komu pomaga hospicjum? Gdzie znajduje się najbliższe hospicjum? Czy możesz wymienić przykłady hospicjów działających w Polsce?

• grupa 2. Zbiera informacje na temat istniejących w Polsce hospicjów i przedstawia działalność wybranych hospicjów znajdujących się w najbliższym regionie (można znaleźć je w bazie hospicjów zamieszczonej na stronie http://hospicjum-domowe.waw.pl). Wyjaśnia, czym jest hospicjum domowe, hospicjum stacjonarne, hospicjum perinatalne. Przedstawia, jakie są cele opieki paliatywnej.

• grupa 3. Zbiera informacje na temat prof. Jacka Łuczaka. Określa, kim był, czym się zajmował i jaki miał związek z działalnością hospicyjną.

• grupa 4. Zbiera informacje na temat wolontariatu. Wyjaśnia, czym jest wolontariat, kto może być wolontariuszem oraz jakie działania i gdzie podejmują wolontariusze.

nauczyciel proponuje, by podczas kolejnej lekcji uczniowie zaprezentowali zebrany materiał w formie dyskusji panelowej. Prosi, aby każda grupa: • wybrała moderatora, który pokieruje dyskusją;• podzieliła materiał, tak by każdy z członków zespołu mógł zaprezentować inne zagadnienie.

PRZEbiEg lEKcji 2.

wprowadzEniE

nauczyciel korzysta z prezentacji zdjęć pobranych ze strony internetowej www.edukacjaglobalna.com, aby przypomnieć uczniom najważniejsze kwestie, które były omawiane na poprzednich zajęciach. Nawiązuje do pytań, na które uczniowie mieli udzielić odpowiedzi w ramach pracy domowej.

rozwiniĘciE

Każda z grup kolejno w formie dyskusji panelowej prezentuje materiał, który opracowała w ramach zadania domowego. Wybrany przez każdą z grup moderator: • wprowadza słuchaczy w tematykę;• udziela głosu poszczególnym członkom grupy (ekspertom);• udziela głosu publiczności. Na podstawie przeprowadzonych dyskusji uczniowie wspólnie definiują pojęcia: hospicjum, choroba terminalna, opieka paliatywna, wolontariat, wolontariusz, działalność charytatywna, filantropia. Sformułowane definicje mogą zostać zapisane na arkuszu papieru i zawieszone w widocznym miejscu w klasie.

zakoŃczEniE

nauczyciel zachęca uczniów do refleksji nad tym, w jaki sposób mogą pomagać dzieciom przebywającym w hospicjach.


poLSka


urucHomiEniE EfEktu domina – popcHniJmy kostkĘ w polscE

Nauczyciel proponuje chętnym uczniom wykonanie zadania domowego – przygotowanie gry planszowej, którą uczniowie chcieliby podarować dzieciom przebywającym w hospicjum. Gry opracowane i wykonane przez uczniów zostaną przekazanie do hospicjum Fundacji Gajusz lub innego hospicjum wybranego przez uczniów.

WSKaZÓWKi1. Jeżeli nauczyciel nie ma czasu, aby na lekcji zaprezentować cały materiał filmowy, może posłużyć się jego

fragmentami. Poniżej podział reportażu na części wraz ze wskazaniem czasu trwania każdej z nich (w minutach): 1) Hospicja Fundacji Gajusz (0:00–2:59) 2) Praca lekarzy w hospicjum (2:59–5:00) 3) Wolontariusze w hospicjum (5:00–8:10) 4) Opieka nad umierającymi dziećmi (8:10–9:33) 5) Podopieczni hospicjum (9:33–11:23) 6) Nowy płot w Pałacu (11:23–13:04) 7) Idea stworzenia fundacji (13:04–14:53) 8) Wolontariusze Fundacji Gajusz działający w szpitalach dziecięcych (14:53–16:04) 9) Dzieci pod opieką hospicjum domowego Fundacji Gajusz (16:04–20:20) 10) Program wsparcia dla rodzeństwa śmiertelnie chorych dzieci (20:20–24:13)

2. Na stronie internetowej www.edukacjaglobalna.com można znaleźć ponadto: • reportaż filmowy: Efekt Domina, sezon II, odcinek Polska. Życie w skrócie; • prezentację zdjęciową do lekcji.

nowy płot odgradzający podopiecznych Pałacu od zgiełku i spojrzeń powstał dzięki pomocy wolontariuszy.

W hospicjum Fundacji gajusz robi się wszystko, by życie chorych dzieci było jak najpiękniejsze.

maciek i gabryś cierpią na rzadką chorobę genetyczną – zespół taldo. Dominika Kulczyk chce przynieść im odrobinę radości.

Wolontariusze Fundacji opiekują się także samotnymi dziećmi w łódzkich szpitalach.



choroba dzieckaPytania i zadania dla ucznia do samodzielnego opracowaniaAutorzy: Kamila Słupska, Kinga Kuszak

1. Poszukaj dodatkowych informacji:

• na temat Fundacji Gajusz; • na temat tego, ile dzieci w polsce zapada w ciągu roku na choroby nowotworowe,

a ile takich przypadków odnotowuje się w całej Europie; • na temat przyczyn chorób nowotworowych u dzieci; • na temat problemów, z którymi borykają się organizatorzy i pracownicy hospicjów.

2. Zastanów się, w jaki sposób:

• mógłbyś / mogłabyś pomóc chorym dzieciom; • można pomóc rodzeństwu chorych dzieci; • można pomóc rodzicom chorych dzieci; • namówić kolegów i koleżanki do pomocy chorym dzieciom.

3. Zastanów się, jakie zabawy lub gry zaproponowałbyś / zaproponowałabyś dzieciom, które przebywają w szpitalach albo hospicjach.

4. Wybierz opowiadania, bajki lub książki, które chciałbyś / chciałabyś poczytać chorym dzieciom przebywającym w szpitalach albo hospicjach.

5. Dowiedz się, które polskie organizacje pozarządowe zajmują się problematyką hospicyjną.

6. Wykonaj pocztówkę i wyślij ją do wybranego bohatera reportażu Polska. Życie w skrócie lub innego dziecka przebywającego w hospicjum (informacje o takich dzieciach znajdziesz np. na stronie www.gajusz.org.pl).

PRZYDatnE linKi

Efekt Domina. Tworzymy „Zaczarowany Ogród”..., Kulczyk Foundation: http://goo.gl/Ypqawm Fundacja gajusz: http://www.gajusz.org.pl Polskie towarzystwo opieki Paliatywnej: www.hospicjum-palium.pl Fundacja Warszawskie Hospicjum dla Dzieci: www.hospicjum.waw.pl ośrodek Hospicjum Domowe: http://hospicjum-domowe.waw.pl Fundacja Hospicyjna: http://fundacjahospicyjna.pl akcja społeczna Pola nadziei na Pomorzu: http://polanadzieinapomorzu.pl Kampania społeczna Fundacji Hospicyjnej: http://hospicja.pl Wikipedia, hasło Jacek Łuczak: https://goo.gl/w2L1ws Fundacja Rozwoju Wolontariatu: http://www.frw.org.pl ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Departament Pożytku Publicznego

mPiPS: http://goo.gl/Hjni0H najczęściej występujące choroby nowotworowe u dzieci, PoradnikZdrowie.pl: http://goo.gl/hJyqzp baza wiedzy o nowotworach u dzieci, zwrotnikRaKa.pl: http://goo.gl/w7wM7H



zaMBIa


LaosW wielu górzystych prowincjach laosu brakuje opieki medycznej, a ponad 35% mieszkańców wsi nie ma dostępu do czystej wody. jak można pomóc ludziom z tamtych rejonów?



TEMAT LEKCJI:

Opieka medyczna w Laosie 2 jednostki lekcyjne

Scenariusz lekcji wychowawczej (lub lekcji: historii i społeczeństwa, zajęć komputerowych, etyki) dla klas 4–6 szkoły podstawowejAutorzy: Agnieszka Bojarczuk, Marta Kałużna, Kinga Kuszak

ZAGADNIENIA

życie dzieci w Laosie • dostęp do opieki medycznej w górzystych rejonach Laosu • edukacja dzieci • działania Lao Rehabilitation Foundation • formy pomocy dzieciom w sytuacji utrudnionego dostępu do służby zdrowia

CELE LEKCJI

Po lekcji uczeń potra� :• scharakteryzować sytuację mieszkańców Laosu;• opisać sytuację dziecka żyjącego w Laosie;• przeanalizować przyczyny problemów dotykających mieszkańców Laosu;• pozyskać informacje, jak funkcjonuje system opieki medycznej w Laosie;• porównać dostęp dzieci do opieki medycznej w Polsce i Laosie;• wziąć udział w akcji mającej na celu zorganizowanie pomocy dla mieszkańców Laosu.


• Historia i społeczeństwo. Cele kształcenia: IV. Treści nauczania: 1. 1), 2), 3), 7); 7. 4)• Zajęcia komputerowe. Cele kształcenia: III.; V. Treści nauczania: 3. 1), 2), 3); 6. 1), 2• Etyka. Cele kształcenia: I.; II.; III. Treści nauczania: 5.; 9.

METODY I FORMY PRACY

analiza źródeł (reportażu � lmowego, prezentacji, informacji pozyskanych z internetu) • praca w grupach •wykonanie komiksu edukacyjnego

ŚRODKI DYDAKTYCZNE

reportaż � lmowy: Efekt Domina, seria II, odcinek Operacja Laos • samodzielnie pozyskane przez uczniów materiały dotyczące Laosu • zdjęcia pobrane ze strony internetowej Kulczyk Foundation (www.edukacjaglobalna.com) •

Opieka medyczna w Laosie 2 jednostki lekcyjne

Edukacja_globalna_broszuraSP_str23_28_LAOS.indd 24 2015-10-22 16:33:30

LaoS


prezentacja • arkusze szarego papieru • narysowany na arkuszu szarego papieru kontur terytorium Laosu (uproszczona mapa konturowa) • kolorowe kartki samoprzylepne

przygotowaniE do lEkcJi

1. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy i proponuje, by każda z nich wyszukała informacje na temat innych zagadnień dotyczących współczesnego Laosu.

• grupa 1. Położenie geograficzne, ukształtowanie terenu, klimat, stolica, główne miasta, drogi (komunikacja lądowa).

• grupa 2. Społeczeństwo i kultura, sytuacja gospodarcza, mniejszości etniczne (np. ludność Akha z prowincji Phongsaly – tryb życia, zwyczaje, wierzenia, praca, wyżywienie, problem dostępu do czystej wody).

• grupa 3. Życie dzieci, edukacja.2. Jednym z elementów lekcji 2. jest przygotowanie komiksu edukacyjnego. Może on być wykonany przez uczniów

jako zadanie domowe albo w ramach lekcji plastyki lub zajęć komputerowych. Nauczyciel realizujący scenariusz w zależności od wybranej formy przygotowania komiksu powinien uzgodnić zasady współpracy z nauczycielem plastyki lub zajęć komputerowych.

PRZEbiEg lEKcji 1.

wprowadzEniE

nauczyciel wiesza w klasie w widocznym miejscu arkusz papieru z narysowanym konturem terytorium Laosu. uczniowie w grupach wybierają najbardziej istotne ich zdaniem informacje dotyczące Laosu, które zebrali w ramach pracy domowej. Zapisują te informacje na samoprzylepnych kartkach, które następnie przyklejają na mapie konturowej. Po wykonaniu zadania następuje jego krótkie omówienie i dyskusja.

rozwiniĘciE

nauczyciel proponuje obejrzenie reportażu filmowego Operacja Laos. Reportaż trwa około 25 min. Jeżeli nauczycielowi brakuje czasu, by na lekcji zaprezentować cały film, może posłużyć się jego fragmentami. Podział materiału filmowego na kolejne sekwencje (wraz z czasem ich trwania) został podany w sekcji Wskazówki w dalszej części scenariusza.

nauczyciel prosi uczniów, by w trakcie oglądania filmu sporządzili notatki dotyczące:• głównych bohaterów filmu;• zagadnień poruszonych w filmie;• sytuacji, w jakich zostali przedstawieni bohaterowie;• ukazanych w reportażu emocji bohaterów;• trudności, z jakimi borykają się mieszkańcy Laosu;• przyczyn tych trudności.

lao Rehabilitation Foundation od 20 lat organizuje misje medyczne w najbardziej odległych zakątkach laosu.

Dominika Kulczyk chce pomóc lucowi janssensowi, założycielowi lRF.



nauczyciel proponuje porównanie systemu opieki medycznej nad dziećmi w Polsce i w Laosie. W widocznym miejscu w klasie wiesza arkusz papieru podzielony na dwie kolumny, zatytułowane: Dzieci w Polsce i Dzieci w Laosie. uczniowie przeprowadzają analizę porównawczą. Nauczyciel może sformułować pytania ukierunkowujące pracę.• Na czym polega działanie opieki medycznej w Polsce, a na czym – w Laosie?• Jakie specjalności reprezentują lekarze pracujący w Polsce, a jakie – w Laosie?• Jak wygląda praca lekarza w Polsce, a jak – w Laosie?• Na jakie choroby najczęściej chorują dzieci w Polsce, a na jakie – w Laosie?• Jak można ocenić dostęp dzieci do stomatologa w Polsce, a jak – w Laosie?• Na czym polega praca stomatologa w Polsce, a na czym – w Laosie?Po uzupełnieniu dwóch kolumn arkusza nauczyciel wspólnie z uczniami analizuje i omawia zebrane informacje.

zakoŃczEniE

uczniowie formułują wnioski dotyczące najważniejszych różnic między funkcjonowaniem opieki medycznej w Polsce i Laosie. Powinni zwrócić uwagę na rolę, jaką w warunkach laotańskich odgrywają organizacje pozarządowe (np. Lao Rehabilitation Foundation) i działający w nich wolontariusze.

PRZEbiEg lEKcji 2.

WPRoWaDZEniE

nauczyciel w widocznym miejscu w klasie umieszcza materiały, które powstały w wyniku pracy uczniów na poprzedniej lekcji (mapa konturowa, analiza porównawcza). Następnie pobiera prezentację zdjęciową ze strony www.edukacjaglobalna.com i wykorzystuje ją do przypomnienia treści reportażu Operacja Laos oraz wniosków z poprzedniej lekcji.

rozwiniĘciE

nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy i wprowadza uczniów w zadania, które mają wykonać w zespołach: Wyobraźcie sobie, że wsiadacie do wehikułu czasu i przenosicie się do 2035 r. Odwiedzacie Laos. Bohater reportażu (który jako chłopiec otrzymał pomoc medyczną od fundacji Luca Janssensa) jest już dorosłym mężczyzną i waszym przewodnikiem po okolicach Phongsaly. Co wam pokaże i opowie podczas waszej wizyty w Laosie?• grupa 1. Wyobraźcie sobie, że do Laosu od blisko dwudziestu lat nie docierają wolontariusze z pomocą medyczną.

Opiszcie sytuację, jaką waszym zdaniem zastalibyście w tym kraju w 2035 r.• grupa 2. Wyobraźcie sobie, że mieszkańcy Laosu systematycznie i częściej otrzymują pomoc medyczną

od państwa, a działania edukacyjne i akcje profilaktyczne są prowadzone na szerszą skalę. Opiszcie sytuację, jaką waszym zdaniem zastalibyście w Laosie w 2035 r.

uczniowie w grupach wykonują polecenia. Następnie pod kierunkiem nauczyciela omawiają dwie wizje przyszłości Laosu i dyskutują nad nimi.

urucHomiEniE EfEktu domina – popcHniJmy kostkĘ w laosiE

nauczyciel przedstawia uczniom zadania domowe.1. Określcie, jakiego rodzaju środki higieniczne mogą być przydatne mieszkańcom Laosu. Stwórzcie listę takich

artykułów z uwzględnieniem możliwości ich przechowywania i transportu. Za zgodą rodziców możecie pozyskać środki finansowe na zakup środków higienicznych, które trafią do mieszkańców Laosu. Warto podkreślić, że najlepszym rozwiązaniem jest zakup takich środków higienicznych na miejscu, możliwie blisko ostatecznych beneficjentów, wówczas zmniejsza się koszt transportu i bardziej uwzględnia się potrzeby lokalne. Jest to możliwe za pośrednictwem strony Kulczyk Foundation: http://goo.gl/ui0zYa.

2. Przygotujcie (indywidualnie lub w grupach) komiks edukacyjny, którego celem będzie propagowanie w waszej społeczności lokalnej wiedzy na temat:

• życia mieszkańców Laosu;


LaoS


• zagrożeń, z jakimi stykają się na co dzień Laotańczycy (m.in. niskiego poziomu profilaktyki zdrowotnej, braku opieki medycznej, wysokiego ryzyka zarażenia się HIV);

• możliwości udzielenia pomocy mieszkańcom Laosu.

Komiks edukacyjny może także zostać wykonany w ramach lekcji plastyki lub zajęć komputerowych.Spośród przygotowanych komiksów uczniowie wspólnie z nauczycielem wybiorą kilka (lub jeden), które zostaną następnie wykorzystane w ramach promocji działań pomocowych – akcji zbierania przez uczniów środków higienicznych dla mieszkańców Laosu. Uczniowie mogą przekazywać egzemplarze przygotowanych przez siebie komiksów lokalnym mediom, prywatnym firmom, przedsiębiorcom, a także swoim rodzinom i przyjaciołom. Pieniądze zebrane z pomocą Kulczyk Foundation zostaną przekazane w całości Lao Rehabilitation Foundation, aby mogły jak najszybciej dotrzeć do potrzebujących w Laosie.

WSKaZÓWKi1. Jeżeli nauczyciel nie ma czasu, aby na lekcji zaprezentować cały materiał filmowy, może posłużyć się jego

fragmentami. Poniżej podział reportażu na części wraz ze wskazaniem czasu trwania każdej z nich (w minutach): 1) Misje medyczne (0:00–3:20) 2) Zespół lekarski Luca Janssensa (3:20–7:51) 3) Mniejszości etniczne (7:51–9:57) 4) Organizacja misji lekarskich (9:57–11:50) 5) Jak pomóc chłopcu, który jakiś czas wcześniej uległ wypadkowi (11:50–15:29) 6) Kto korzysta z pomocy misji lekarskich (15:29–19:46) 7) Fluoryzacja zębów w szkołach (19:46–21:19) 8) Szczęśliwe wyzdrowienia (21:19–25:16)

2. Na stronie www.edukacjaglobalna.com można znaleźć ponadto: • reportaż filmowy: Efekt Domina, sezon II, odcinek Operacja Laos; • prezentację zdjęciową do lekcji.

lekarze lRF docierają do odległych osad. W każdej spędzają 2–3 dni i przyjmują nawet tysiąc pacjentów dziennie.

laotańskie dzieci są niedożywione, nie mają dostępu do czystej wody. Dieta uboga w witaminy jest jedną z przyczyn chorób.

Shioban to znakomity pediatra. Wraz z mężem markiem od lat angażuje się w wolontariat w ubogich krajach.



opieka medyczna w laosiePytania i zadania dla uczniów do samodzielnego opracowaniaAutorzy: Agnieszka Bojarczuk, Marta Kałużna, Kinga Kuszak

1. Poszukaj informacji i odpowiedz:

• ilu lekarzy i ile pielęgniarek przypada na jednego mieszkańca w Laosie, a ile – w polsce;

• ile szpitali i ośrodków medycznych znajduje się w prowincji phongsaly, a ile – w województwie, w którym mieszkasz;

• jaka jest średnia długość życia mieszkańca Laosu, a jaka – mieszkańca polski?

Wyjaśnij, jakie są przyczyny tych różnic.

2. Poszukaj informacji na temat medycyny laotańskiej. Spróbuj wyjaśnić, na czym ona polega.

3. Poszukaj informacji na temat organizacji pozarządowych działających w Laosie (np. Lao Rehabilitation Foundation, Big Brother Mouse). Na czym polega pomoc, którą niosą mieszkańcom Laosu?

4. Poszukaj informacji na temat wartości odżywczych ryżu, głównego składnika pożywienia Laotańczyków. określ, na podstawie piramidy zdrowego żywienia, jakich składników odżywczych brakuje w diecie mieszkańców Laosu. Zastanów się, jakie są tego konsekwencje dla zdrowia laotańskich dzieci.

opieka medyczna w laosie

Autorzy: Agnieszka Bojarczuk, Marta Kałużna, Kinga Kuszak

Rehabilitation Foundation, Big Brother Mouse). Na czym

, na podstawie piramidy zdrowego żywienia, jakich


PRZYDatnE linKi

Efekt Domina. Pomagamy dostarczyć pomoc medyczną w Laosie, Kulczyk Foundation:http://goo.gl/ui0zYa lao Rehabilitation Foundation: http://lao-foundation.org informacje na temat laosu, Wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Laos blog podróżniczy – opis wyprawy do laosu, two Hungry People: http://goo.gl/rk2h3b informacje nt. krajów azjatyckich, w tym laosu, centrum Studiów Polska–azja: www.polska-azja.pl Przewodnik po azji, mandalay.pl: http://mandalay.pl/laos informacje nt. laosu, informator Ekonomiczny ministerstwa Spraw Zagranicznych: http://goo.gl/SNvEYa Wsparcie rozwojowe laosu przez australię, Rząd australii, Departament Spraw Zagranicznych

i Handlu: http://goo.gl/BCh7wy jak podarować książkę dziecku z laosu, mandragon: http://goo.gl/qX85Qy; big brother mouse:

www.bigbrothermouse.com unicEF: www.unicef.pl blog podróżniczy – informacje na temat północnego laosu, livealife: http://livealife.pl/?p=2694 Wspomnienia z podróży do laosu – Nie z tej ziemi: http://nieztejziemi.com/category/laos


zaMBIa


Malezja

Łamanie praw człowieka oraz status bezpaństwowców zmusza badżawów, mieszkających od pokoleń na łodziach u wybrzeży malezji, do porzucenia tradycyjnego sposobu życia.



TEMAT LEKCJI:

Pozorne piękno malezyjskiej wody 2 jednostki lekcyjne

Scenariusz lekcji wychowawczej (lub lekcji: języka polskiego, historii i społeczeństwa, etyki) dla klas 4–6 szkoły podstawowejAutorzy: Katarzyna Sadowska, Tomasz Sadowski

ZAGADNIENIA

sytuacja dziecka z ludu Badżawów jako bezpaństwowca pochodzącego z mniejszości � lipińskiej w Malezji, zamieszkałego w okolicach wyspy Kampung Halo • prawo dziecka do nauki • dylematy rodzin żyjących na wodzie •emocje, potrzeby i możliwości człowieka żyjącego na stałe na wodzie • organizacje pozarządowe wspierające dzieci w Malezji • sposoby pomagania rodzinom w trudnej sytuacji życiowej

CELE LEKCJI

Po lekcji uczeń potra� :• opisać sytuację dziecka mieszkającego na łodzi u wybrzeży Malezji;• pozyskać informacje dotyczące sytuacji rodzin mieszkających na łodziach;• scharakteryzować emocje dzieci uczęszczających do malezyjskiej mobilnej szkoły;• wskazać organizację pomagającą dzieciom z ludu Badżawów;• zaproponować sposoby pomagania malezyjskim dzieciom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej;• opisać sytuację, w której człowiek ze względu na warunki życia najpierw uczy się pływać, a potem dopiero stawia

pierwsze kroki;• sformułować pisemnie propozycje rozwiązania problemów przedstawionych w stenogramie posiedzenia zespołu

kryzysowego do spraw rodziny, które odbyło się w siedzibie PKPKM (Persatuan Kebajikan Pendidikan Kanak--Kanak Miskin, Stowarzyszenie na rzecz Edukacji Nieuprzywilejowanych Dzieci).


• Język polski. Treści nauczania: I. 1. 1), 2), 6), 7); I. 2.; III. 1. 1)• Historia i społeczeństwo. Cele kształcenia: IV. Treści nauczania: 1. 1), 2), 3), 7); 7. 4)• Zajęcia komputerowe. Cele kształcenia: III.; V. Treści nauczania: 3. 1), 2), 3); 6. 1), 2)• Etyka. Cele kształcenia: I.; II.; III. Treści nauczania: 5.; 9.

Edukacja_globalna_broszuraSP_str29_34_MALEZJA.indd 30 2015-10-22 16:36:06

MaLEzJa


mEtody i formy pracy

analiza źródeł (reportażu fi lmowego, stenogramu z posiedzenia zespołu kryzysowego, prezentacji, materiałów pozyskanych przez uczniów z internetu) • praca w grupach • drama • praca indywidualna • rozmowa • projekt grafi czny • opracowanie propozycji rozwiązań pomocowych na podstawie stenogramu

Środki dydaktycznE

reportaż fi lmowy: Efekt Domina, sezon II, odcinek Malezja. Dzieci morza • fragmenty stenogramu z posiedzenia zespołu kryzysowego do spraw rodziny w siedzibie PKPKM – O lepsze życie dla rodziny • informacje na temat ludzi żyjących na łodziach pozyskane przez uczniów • materiały do przygotowania prac plastycznych (arkusze papieru, pisaki) • zdjęcia pobrane ze strony Kulczyk Foundation (www.edukacjaglobalna.com)

PRZEbiEg lEKcji 1.

wprowadzEniE

nauczyciel inicjuje dyskusję na temat warunków mieszkaniowych polskich rodzin. Uczniowie wskazują, w jakich pomieszczeniach (blokach, domach jednorodzinnych, namiotach, barakach itd.) mieszka się w Polsce. Powinni zwrócić uwagę, że w polskich warunkach ludzie na stałe mieszkają w budynkach, które są trwale związane z gruntem i mają m.in. fundamenty i dach.

nauczyciel prosi uczniów, żeby zastanowili się, czy człowiek może mieszkać na stałe na wodzie. Uczniowie wskazują zawody, które wymagają od człowieka długotrwałego przebywania poza lądem (np. marynarz, rybak, żołnierz służący w marynarce wojennej, ratownik morski, nurek). Uczniowie powinni też zauważyć, że można mieszkać na jednostce pływającej zacumowanej przy brzegu, np. na jachcie lub barce.

nauczyciel prosi uczniów, by zastanowili się, jak ich zdaniem powinna być zaprojektowana łódź, która miałby służyć za mieszkanie dla całej rodziny. Uczniowie dzielą się refl eksjami. Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję.

rozwiniĘciE

nauczyciel proponuje uczniom pracę w czteroosobowych grupach, w których przygotują projekty domów na wodzie. Zwraca uwagę uczniów na następujące elementy pracy nad projektem:• uczniowie powinni wybrać typ domu (np. dom na palach wbitych w dno zbiornika wodnego, łódź, jacht, statek);• dom powinien pełnić funkcję mieszkalną dla przynajmniej czteroosobowej rodziny;• dom powinien być przeznaczony dla osób w różnym wieku i o rozmaitym stanie zdrowia (np. osób starszych,

małych dzieci, osób niepełnosprawnych ruchowo);• w projekcie należy uwzględnić miejsca umożliwiające wygodny sen, spożywanie posiłków, pracę, zabawę, naukę,

dbanie o higienę;• w projekcie trzeba uwzględnić spis sprzętów niezbędnych do życia, które powinny znaleźć się w domu.

jako bezpaństwowcy nie mogą podjąć legalnej pracy, nie mają prawa do opieki medycznej czy edukacji.

badżawowie zawsze byli ludźmi morza. Dziś już tylko nieliczni żyją na łodziach, w zgodzie z naturą.



Po wykonaniu projektów nauczyciel prosi, by grupy zaprezentowały efekty swojej pracy i opisały przestrzeń zaprojektowanych domów w odniesieniu do potrzeb człowieka.nauczyciel prezentuje uczniom zdjęcia dzieci żyjących na malezyjskich wodach, pobrane ze strony www.edukacjaglobalna.com, i stawia pytania otwarte dotyczące:• stroju, wieku, wyglądu postaci ukazanych na fotografiach;• domu na wodzie – rozumianego jako miejsce zamieszkania i jako środowisko rodzinne;• drugiego planu na zdjęciach i typów zabudowy na wodzie.uczniowie pod kierunkiem nauczyciela analizują materiał dotyczący życia na malezyjskich wodach.nauczyciel zachęca uczniów do wskazania pozytywnych aspektów takiego życia.

zadaniE domowE

nauczyciel prosi, by uczniowie przeprowadzili wywiady z członkami swoich rodzin na temat: Jak funkcjonowałaby moja rodzina, gdyby nie mieszkała na lądzie?Forma rejestracji wywiadu może być dowolnie wybrana przez ucznia (np. odręczne zapisanie tekstu rozmowy, nagranie dyktafonem w telefonie komórkowym, nagranie kamerą).

PRZEbiEg lEKcji 2.

wprowadzEniE

nauczyciel prosi uczniów o prezentację wywiadów przeprowadzonych w ramach pracy domowej.uczniowie przedstawiają przygotowane materiały.

rozwiniĘciE

nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy i prosi, żeby każdy zespół przedstawił propozycje rozwiązania jednego z wymienionych problemów.• Korzystanie z pomocy medycznej przez osoby stale przebywające na wodzie (np. w jaki sposób wezwać pomoc w nagłej

sytuacji, w jaki sposób pomoc może dotrzeć do potrzebującego, jak zorganizować transport chorego do szpitala).• Zabawy dzieci stale przebywających na wodzie (np. w co mogą się bawić dzieci w różnym wieku, z jakich zabawek

mogą korzystać).• Pozyskiwanie pożywienia bez schodzenia na ląd (np. w jaki sposób zdobywać pożywienie, jak robić zakupy).• Dostęp dzieci do edukacji (np. w jaki sposób zorganizować szkołę, gdzie ją zlokalizować).uczniowie pracują w zespołach i zapisują swoje propozycje. Po wykonaniu zadania następuje prezentacja i omówienie efektów pracy w grupach.nauczyciel proponuje uczniom obejrzenie reportażu filmowego Malezja. Dzieci morza. Reportaż trwa około 24 min. Jeżeli nauczycielowi brakuje czasu, by na lekcji zaprezentować cały film, może posłużyć się jego fragmentami. Podział materiału filmowego na kolejne sekwencje (wraz z czasem ich trwania) został podany w sekcji Wskazówki w dalszej części scenariusza. W tym miejscu lekcji najlepiej posłużyć się fragmentem nr 3.nauczyciel prosi, by uczniowie zwrócili uwagę na tryb życia ludu Badżawów, którego członkowie są nazywani ludźmi rybami.Po obejrzeniu reportażu (lub jego fragmentów) uczniowie pod kierunkiem nauczyciela rozmawiają o trybie życia rodzin mieszkających na malezyjskich wodach.

urucHomiEniE EfEktu domina – popcHniJmy kostkĘ w malEzJi

nauczyciel wręcza dzieciom wydruki stenogramu O lepsze życie dla rodziny (do pobrania ze strony www.edukacjaglobalna.com) i formułuje polecenie: Zapoznajcie się ze stenogramem posiedzenia zespołu kryzysowego ds. rodziny w siedzibie PKPKM, a następnie w formie pisemnej zaproponujcie rozwiązania pomocowe.nauczyciel może zaproponować uczniom wykonanie polecenia w zespołach i przedstawienie efektów pracy w formie scenek dramowych.


MaLEzJa


O lepsze życie dla rodziny – fragment stenogramu posiedzenia zespołu kryzysowego do spraw rodziny, które odbyło się w siedzibie PKPKm

osoby: torben Venning (t.V.) – współzałożyciel i menedżer organizacji pkpkM, dzięki której dzieci z plemienia Badżawów mogą podjąć edukacjęjerry abbas (j.a.) – nauczyciel z organizacji pkpkMSofi na (S.) – kobieta, która razem z rodziną mieszka na łodzibiboy (b.) – chłopiec mieszkający wraz z rodziną w domku na palach, uczeń szkoły pkpkM

j.a. witam wszystkich serdecznie. poprosiłem o to spotkanie, ponieważ część naszych dzieci nie uczęszcza do szkoły. wszyscy wiemy dobrze, jakie są losy dzieci, gdy ich rodziny nie mogą ich wykarmić. wiemy też doskonale, że ostatnio rybołówstwo na naszych wodach jest mocno zagrożone. przyczyniają się do tego nowoczesny przemysł i przejmowanie przez hodowców wodorostów życiodajnej dotąd dla Badżawów rafy koralowej, a także powstające coraz liczniej kurorty turystyczne. wszystko to sprawia, że Badżawowie nie mogą normalnie i bezpiecznie żyć. Nasze dzieci mają coraz większe kłopoty – nie mogą się rozwijać, są głodne, często wychodzą na ląd, a tam są wyłapywane i w brutalny sposób traktowane przez miejscowe władze.t.V. Mam świadomość, że niezwykle trudno żyje się współczesnym Badżawom, sam bardzo chciałbym, byśmy mieli lepsze i spokojniejsze życie. Najbardziej niepokoi mnie fakt, że pkpkM to jedyna organizacja, która działa w tej okolicy. Nie możemy liczyć na wsparcie rządu malezyjskiego, miejscowych zarządców. Badżawowie to lud osamotniony w swej niedoli.S. panie torben, ja tak bardzo proszę. wiem, że jest trudno, ale jeśli nie uda się naprawić łodzi, wkrótce ja i moja rodzina nie będziemy mieli co ze sobą zrobić.j.a. to prawda. pani Sofi na codziennie wylewa wiadrami wodę z dziurawej łodzi. obiecuję, że porozmawiam z innymi rodzinami, może będzie można pozyskać jakieś materiały, trochę drewna.t.V. Ja także postaram się uzyskać jakieś materiały i przekażę je naszemu nauczycielowi Jerry’emu. przecież to oczywiste, że trzeba pani pomóc. pięć lat temu dostrzegłem, w jak nieludzkich warunkach żyją dzieci Badżawów.S. panie dyrektorze, czy jest możliwość, by dzieci mojej siostry też przyszły do pana szkoły? Szwagier codziennie nurkuje, nic nie może złowić, fi zycznie już nie daje rady. wszystkiemu winne są brutalne połowy

z użyciem materiałów wybuchowych. Ryby potrute, rafa zniszczona, ludzie zagrożeni. Nie wiem, co robić, bo ostatnio ich syn w takim wybuchu został okaleczony. Czy oni też mogą prosić o pomoc?t.V. oczywiście. zobaczymy, co da się zrobić, jak pomóc tym rodzinom. Może zorganizuję zbiórkę pożywienia i odzieży… Jestem w trakcie rozmów z polskimi organizacjami pozarządowymi. przedstawiciele tych organizacji bardzo chcą pomóc.j.a. zaraz przyjdzie do nas Biboy, mój uczeń – ten z domu na palach – który ma jeszcze sporo rodzeństwa. oni wszyscy chodzą do naszej szkoły, uczą się i bawią… Czasem serce się kraje na widok ich niewinnych twarzy, tak spragnionych spokoju, miłości, bezpieczeństwa… dzielny chłopiec z tego Biboya – pomaga w budowie nowej szkoły. Może nam powie, które materiały dla pani Sofi ny moglibyśmy pozyskać, żeby tę łódź nieco naprawić.b. Już jestem. widziałem, jak budowali tę mobilną szkołę na lądzie. Sam pomagałem przy okazji nosić drewno, ciężkie pale. zjadłbym obiad. Czy dziś też będzie posiłek, mimo że nie ma lekcji?j.a. tak, wszyscy, którzy pomagają, dostaną dziś rybę od pani z naszej kuchni. zaraz idę tam pomagać. ale powiedz mi, proszę, czy są jakieś dodatkowe, niepotrzebne materiały budowlane. pani Sofi na już traci siły od wylewania wody z łodzi.b. tak, coś na pewno zostało, pani dominika kupiła nam bardzo dużo, mamy spory zapas. widziałem chyba ze dwieście beczek i dokładnie nie wiem jeszcze co, ale było tego dużo. Chłopaki na nich pływali w przerwach od pracy. te maluchy, które jeszcze nie umieją chodzić – od naszej sąsiadki – też pływały. ale im było wesoło, dawno się tak nie bawiły.t.V. tak, chciałbym powiedzieć wszystkim obecnym, że w ostatnim czasie pomogła nam bardzo organizacja z polski. proszę to zanotować do protokołu, że każda pomoc pozwala na zmianę na lepsze.

biboy ma 12 lat. Kiedy nauczy się czytać i pisać, łatwiej znajdzie pracę.

PKPKm prowadzi szkoły także w slumsach, gdzie trafi ają badżawowie, gdy zmuszeni są porzucić tradycyjny sposób życia.



PRZYDatnE linKi

Efekt Domina. Dajemy szansę na edukację w Malezji, Kulczyk Foundation: http://goo.gl/ppXtLI Stowarzyszenie na rzecz Edukacji nieuprzywilejowanych Dzieci: www.pkpkmsabah.org Wikipedia, hasło Obowiązek szkolny: https://goo.gl/oLU2Hi Strona na Facebooku Stowarzyszenia na rzecz Edukacji nieuprzywilejowanych Dzieci:

https://goo.gl/1U1XMs

pozorne piękno malezyjskiej wodyPytania i zadania dla ucznia do samodzielnego opracowaniaAutorzy: Katarzyna Sadowska, Tomasz Sadowski

1. jak wyobrażasz sobie życie na wodzie? Jak przebiegają codzienne zajęcia (przygotowywanie posiłków, prace porządkowe), spotkania rodzinne, spędzanie wolnego czasu?

2. Kto i w jaki sposób pomaga dzieciom Badżawów mieszkającym u wybrzeży Malezji?3. jakie organizacje wspierają dzieci z plemienia Badżawów?4. na czym polega działalność pkpkM?5. czy w polsce są dzieci, które nie mają dostępu do szkół?6. jakie działania podejmuje się w polsce, by umożliwić wszystkim dzieciom dostęp do edukacji?7. co jest głównym źródłem pożywienia dla ludu Badżawów?8. Dlaczego rodziny zamieszkujące malezyjskie wody cierpią głód?9. jak możesz pomóc rówieśnikom, którzy są bezpaństwowcami mieszkającymi na łodziach pływających po malezyjskich wodach?

WSKaZÓWKi1. Jeżeli nauczyciel nie ma czasu, aby na lekcji zaprezentować cały materiał fi lmowy, może posłużyć się jego

fragmentami. Poniżej podział reportażu na części wraz ze wskazaniem czasu trwania każdej z nich (w minutach): 1) Bezpaństwowcy (0:00–3:43) 2) Mobilne szkoły dla dzieci mieszkających na wodzie (3:43–6:18) 3) Życie na morzu (6:18–9:24) 4) Potrzeby edukacyjne dzieci mieszkających na wodzie (9:24–11:57) 5) Historia Jerry’ego, nauczyciela z PKPKM (11:57–14:17) 6) Życie rodzinne Badżawów (14:17–15:14) 7) Problemy bezpaństwowców (15:14–19:39) 8) Pomoc dla dzieci Badżawów (19:39–21:42) 9) Życie w zgodzie z zasadami przodków (21:42–23:50)

2. Na stronie internetowej www.edukacjaglobalna.com można znaleźć ponadto: • reportaż fi lmowy: Efekt Domina, sezon II, odcinek Malezja. Dzieci morza; • prezentację zdjęciową do lekcji.



• Bogata oferta publikacji dla wszystkich segmentów edukacyjnych, również szkolnictwa zawodowego.

• Podręczniki – ponad 1,5 tys. tytułów w ofercie, co roku kilka milionów użytkowników.

• Zeszyty ćwiczeń i inne pomoce dydaktyczne dla uczniów.

• Obudowa metodyczna dla nauczyciela na uczę.pl – pełna pomoc w przygotowaniu lekcji.

• E-booki – stale rozwijana, największa w Polsce oferta podręczników elektronicznych.

• Repetytoria i arkusze egzaminacyjne – kompletne materiały dla uczniów przygotowujące do egzaminów szkolnych wszystkich typów.

• E-ćwiczenia – najobszerniejszy zbiór ćwiczeń na platformie WSiPnet.pl. Ponad 500 tys. użytkowników!

• Zdasz.to – profesjonalne zasoby i pomoce dla zdających egzaminy gimnazjalne i maturalne.

Edukacja w najlepszej formie

Nowość! Seria repetytoriów

i arkuszy ZDASZ.TO


Edukacja_globalna_broszuraSP_str35_IV.indd 36 2015-10-28 15:38:37

Pozwól uczniom uwolni swoj kreatywno , poznaj na naszych warsztatach metod WebQuest oraz Challenge Base Learning



Kulczyk Foundation niezwykle gorąco dziękuje wszystkim instytucjom

i organizacjom pozarządowym za wsparcie merytoryczne,

którego nam udzieliły w tym projekcie.

Patronat Honorowy:

Wydział Studiów Edukacyjnych

Autorzy scenariuszy:

Agnieszka Bojarczuk,

Marta Kałużna, Kinga Kuszak, Katarzyna Sadowska,

Tomasz Sadowski, Kamila Słupska

Konsultacja merytoryczna:

prof. UAM dr hab. Kinga Kuszak

Wsparcie metodyczne:

dr Barbara Ostrowska

Redakcja: Łukasz Marks, Anna Wiese

Projekt grafi czny: Marta Jedlińska

Opracowanie grafi czne:

Piotr Zalewski

Koordynacja produkcji:

Tomasz Jagodziński

Produkcja: GM RecordsDrogowiec-PL sp. z o.o.NC Koperty sp. z o.o.BeColour sp. z o.o.

Fotografi e:

Tatiana Jachyra

Tomasz Borkowski Dariusz Szymura

Zespół Kulczyk Foundation:

Dominika Kulczyk

Marta Schmude-Olczak

Beata Kopyt Karolina Mikołajczak

Paweł Orzeszko

Małgorzata Płocka

Mateusz Kamil Roszak

Marzena Zowczak

Kulczyk Foundation

ul. Krucza 24/26

00-526 Warszawa

www.kulczykfoundation.org.pl

o� [email protected]

Patronat Merytoryczny: Partnerzy Edukacyjni:


Kulczyk Foundation

Dołączona płyta DVD zawiera materiały dodatkowe do scenariuszy lekcji:

1. Reportaże fi lmowe zrealizowane przez TVN i emitowane wiosną 2015 roku w programie Efekt Domina.

2. Galerię zdjęć pochodząca z projektów pomocowych zrealizowanych przez Kulczyk Foundation wraz z komentarzami tekstowymi.

Materiały są kluczowe do przeprowadzenia lekcji na podstawie scenariuszy realizujących tematy Edukacji Globalnej Efektu Domina, dlatego też każdy scenariusz jest na nich oparty.

Płyta DVD zawiera: 4 reportaże i 4 galerie zdjęć – po jednym komplecie do każdego scenariusza.

Do odtworzenia materiałów nagranych na płycie niezbędny jest odtwarzacz DVD lub komputer z napędem DVD. Wszystkie materiały umieszczone są ponadto na stronie internetowejwww.edukacjaglobalna.com.

Edukacja GLOBALNA

Wymagania techniczne:

KomputerKomputer z czytnikiem DVD

podłączony do ekranu lub rzutnika za pomocą

złącza VGA lub HDMI

RTVOdtwarzacz DVD lub BR

podłączony do ekranu lub rzutnika za pomocą złącza HDMI


Obojętność to choroba, której musimy się wystrzegać. Konkurs filmowy Edukacji Globalnej Efektu Domina ma za zadanie uwrażliwić dzieci i młodzież na codzienne problemy obecne w otaczającej ich rzeczywistości. Młodzi ludzie mają okazję nauczyć się pomagać i angażować w pomoc innym.

W ramach konkursu młodzież ma za zadanie stworzyć i przeprowadzić akcję, dzięki której zmieni świat na lepsze. Następnie uczestnicy muszą nakręcić film, w którym przedstawią swoją inicjatwę.

Na młodzież, nauczycieli i szkoły, które reprezentują czekają atrakcyjne nagrody!

WEŹ UDZIAŁ W KONKURSIE

EDUKACJAGLOBALNA.COM

WEJDŹ NA STRONĘ EDUKACJAGLOBALNA.COM

ZAPOZNAJ SIĘZ ZASADAMI KONKUSU

POMÓŻ ZMIENIĆŚWIAT NA LEPSZE

WYGRAJ ATRAKCYJNENAGRODY

WYGRAJ IPADY DLA CAŁEJ

KLASY

MillionYou to najstarsza i największa w Polsce firma wykorzystująca ideę crowdsourcingu.

Na swoim koncie mamy liczne innowacyjne akcje edukacyjne, w których społeczności współpracowały ze znanymi osobowościami i markami.

MillionYou to również ponad 70 wyjątkowych konkursów filmowych zrealizowanych dla największych marek.

MillionYou w swoich działaniach łączy społeczny potencjał i talenty współtworząc nową jakość komunikacji i treści. Dzięki nam kreatywne społeczności łączą się z wiodącymi markami, aby generować innowacyjne pomysły, współtworzyć content i realizować kampanie angażujące konsumentów.

dowiedz się więcejmillionyou.pl

DRUKARKI DLA NAUCZYCIELI

I SZKÓŁ

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K


Scenariusze lekcji wychowawczych

Documents

Transcript of Scenariusze lekcji wychowawczych