1

SCENARIUSZ ZAJĘĆ INTERDYSCYPLINARNYCH DLA UCZNIÓW

SZKOŁY PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM W BOGUCICACH

Temat: Zdrowo się odżywiam.

Realizacja metodą projektu

Zajęcia o racjonalnym odżywianiu się i o zdrowym stylu życia mogą dotyczyć przedmiotów takich jak biologia, chemia, matematyka, fizyka oraz edukacja wczesnoszkolna. Dzięki wiedzy i umiejętności z tych przedmiotów możemy ustalić jak zdrowo się odżywiać, aby poprawić jakość naszego życia.

Tematy związane ze zdrowym i racjonalnym odżywianiem są niezmiernie ważne dla młodych ludzi, ponieważ mają znaczący wpływ na ich stan zdrowia w kolejnych latach. Ważne jest, aby dzieci w jak najmłodszym wieku poznały zasady właściwego odżywiania. Badania WHO wskazują na to, iż choroby takie jak otyłość, cukrzyca, choroby układu krążenia czy też problemy związane z kręgosłupem pojawiają się u ludzi w coraz to młodszym wieku. W związku z tym od najmłodszych lat należy uświadamiać dzieci, że wszystko to, co jemy wpływa na kondycję naszego organizmu.

Zagadnienia związane ze zdrowym stylem życia cieszą się wśród uczniów dużym zainteresowaniem. W obecnych czasach każdy z nas chce być „fit”.

Warsztaty zajęć interdyscyplinarnych kierowane są do różnych grup wiekowych, począwszy od klasy III Szkoły Podstawowej do klasy III Gimnazjum (razem ok. 30 osób). Zadania zostały dostosowane do możliwości poszczególnych grup zgodnie z podstawą programową. Uczniowie gimnazjum pełnią rolę liderów, kierują pracą wyznaczonych grup, służą radą, pomocą oraz wykonują zadania trudniejsze. Wszyscy uczestniczy warsztatów mogą liczyć na wsparcie i pomoc nauczycieli, którzy monitorują przebieg zajęć oraz odgrywają rolę doradcy i koordynatora.

Zajęcia zachęcają uczniów do samodzielnego myślenia, wyciągania wniosków, wzajemnej wymiany doświadczeń. Kładą nacisk na umiejętność pracy w zespole, na integrację uczniów w różnych grupach wiekowych.

Cel główny:

Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych u dzieci w wieku szkolnym.

Kształtowanie nawyków zdrowego odżywiania się.

2

Cele szczegółowe:

Uczeń:

potrafi wymienić zasady zdrowego odżywiania,

potrafi wymienić główne składniki pokarmowe, które powinny znajdować się w jadłospisie ucznia,

potrafi umiejscowić składniki pokarmowe w piramidzie żywienia,

potrafi czytać tabele zawartości kalorycznej poszczególnych produktów, wymienia składniki pokarmowe,

określa znaczenie poszczególnych składników pokarmowych,

podaje nazwy produktów będących źródłem poszczególnych składników pokarmowych: białek, tłuszczów, węglowodanów, witamin, soli mineralnych i wody,

uzasadnia konieczność stosowania diety zróżnicowanej i dostosowanej do potrzeb organizmu (wiek, płeć, stan zdrowia, aktywność fizyczna itp.),

zna zasady zdrowego odżywiania,

rozumie na czym polega rola składników pokarmowych,

umie kroić warzywa i owoce, przygotować zdrowe kanapki,

wie, jakie warunki należy spełnić przy przygotowaniu posiłków,

potrafi współpracować w grupie, umie kulturalnie zachować się podczas posiłków,

potrafi wymienić korzyści zdrowotne ze spożywania warzyw i owoców,

wie, że zajęcia ruchowe w tym na świeżym powietrzu są korzystne dla zdrowia,

rozpoznaje produkty, w których dominują określone składniki pokarmowe,

potrafi ułożyć prosty jadłospis na jeden dzień – przygotowuje posiłki służące utrzymaniu zdrowia,

wymienia zmysły człowieka i podaje ich funkcje,

wykonuje działania na liczbach naturalnych,

odpowiednio dobiera kaloryczność poszczególnych posiłków,

stosuje zasadę proporcji,

oblicza procent z liczby,

projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające wykryć obecność białka i skrobi w różnych produktach spożywczych, rozróżnia doświadczalnie substancje o odczynie kwasowym i zasadowym,

segreguje odpady i ma świadomość przyczyn i skutków takiego postępowania,

3

Wykorzystanie TIK:

doskonalenie umiejętności posługiwania się programem Power Point – tworzenie prezentacji, programem MS Office Word, korzystanie z galerii Clipart,

umiejętność umieszczenia zdjęć z przeprowadzonych zajęć projektowych dotyczących zdrowego odżywiania w prezentacji,

wyszukiwanie informacji w Internecie,

wykorzystanie edycji dokumentów i zdjęć,

umiejętność rozwiązywanie krzyżówek, quizów, wykreślanek – ćwiczenia interaktywne (www.kahoot.it ; www.learningapps.org),

umiejętność prezentacji swojej wiedzy wykorzystując środki multimedialne,

Czas trwania warsztatów: 3 godziny lekcyjne.

Metody słowne : rozmowa, pogadanka, pokaz, giełda pomysłów, zajęcia praktyczne.

Formy: zbiorowa, zespołowa zróżnicowana, indywidualna.

Efekty:

Uczeń:

zna zasady racjonalnego odżywiania,

potrafi samodzielnie dokonywać prawidłowych wyborów żywieniowych,

potrafi wskazać produkty zalecane i te, które należy ograniczać w diecie,

potrafi przygotować przykładowy jadłospis na jeden dzień,

oblicza wartość kaloryczną poszczególnych posiłków zgodnie z poznaną zasadą,

umie przygotować prosty posiłek przestrzegając podstawowych zasad higieny i zapobiega marnowaniu żywności,

zna korzyści ze spożywania warzyw i owoców, jest przekonany o konieczności codziennego ich spożywania,

wie, że codzienna aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na zdrowie,

Środki dydaktyczne: plansze dydaktyczne, tablica interaktywna, karty pracy, arkusz szarego papieru, pisaki, ćwiczenia zagadki, ćwiczenia interaktywne, laptopy, produkty spożywcze, przybory kuchenne.

Etap realizacji:

1.Czynności organizacyjno- porządkowe, zapoznanie uczniów z tematem oraz z celami warsztatów.

2.Pogadanka na temat prawidłowego żywienia.

4

Podczas pogadanki nauczyciel przedstawia uczniom następujące zagadnienia:

dieta jako ważny element wpływający na stan naszego zdrowia,

składniki racjonalnej diety i ich funkcja w organizmie człowieka (białka, tłuszcze, węglowodany, sole mineralne, witaminy oraz woda),

zasady tworzenia racjonalnej i urozmaiconej diety ,

przedstawienie piramidy zdrowego stylu życia (plansza dydaktyczna) - zwrócenie uwagi na poszczególne piętra z artykułami spożywczymi, picie odpowiedniej ilości wody oraz aktywność fizyczną, właściwą ilość snu, ograniczenie korzystania z multimediów i kontrola swojej wagi,

przypomnienie o dostosowaniu diety do potrzeb organizmu (wiek, płeć, stan zdrowia, aktywność fizyczna itp.),

właściwe rozłożenie posiłków w ciągu dnia ( 5 posiłków dziennie),

rola każdego posiłku.

3. Ćwiczenia ruchowe przy muzyce jako zachęta i motywacja do udziału w warsztatach oraz do aktywności fizycznej.

4. Podział uczniów na grupy. Warsztaty w czterech grupach wiekowych – 2 godziny lekcyjne.

Wyszukiwanie w zasobach internetowych treści na temat zasad zdrowego i racjonalnego żywienia, gromadzenie, kopiowanie, zapisywanie informacji. W tworzeniu prezentacji uczniowie mogą także korzystać ze zdjęć wykonanych przez nauczycieli w czasie trwania zajęć projektowych „Naukowa Ekspedycja w Gminie Bochnia”.

Grupa 1. Wyszukiwanie wg planu treści przydatnych do samodzielnego przygotowania prezentacji multimedialnej: Zdrowo się odżywiam (załącznik nr 1- Karta pracy).

Grupa 2, 3 ( dobór uczniów do grup według wieku ). Wyszukiwanie treści przydatnych do samodzielnego przygotowania jadłospisu: śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja. Uczniowie zgodnie z zasadami zdrowego odżywiania dopierają składniki poszczególnych posiłków pamiętając o tym, aby:

wybrane produkty były różnorodne, (monotonna dieta, w skład której wchodzi kilka produktów spożywczych może doprowadzić do niedoborów pokarmowych),

w posiłkach powinna być dostarczona prawidłowa podaż energii ( jeśli kaloryczność będzie zbyt niska, pojawią się problemy z niedoborami i niedożywieniem, jeśli zbyt wysoka - zacznie rozwijać się nadwaga i otyłość, wzrośnie też ryzyko chorób dietozależnych ),

w posiłkach nie powinno zabraknąć produktów z żadnej grupy żywnościowej, a przede wszystkim: owoców, warzyw i roślin strączkowych, produktów mlecznych (mleko, jogurt naturalny, fermentowane produkty mleczne, ser biały), produktów zbożowych (pieczywo, makarony, kasze, ryż), mięsa, ryb, orzechów i nasion, tłuszczów (masło, oleje roślinne, tłuszcz rybi).

Uczniowie korzystają z tabeli kaloryczności produktów i potraw. Przyjmują, iż u dzieci o umiarkowanej aktywności fizycznej w wieku 7–9 lat dobowe zapotrzebowanie na energię wynosi około 1800 kcal, natomiast u dziewcząt w wieku 10–15 lat – 2300 kcal, a u chłopców – 2500 kcal.

5

Po wybraniu produktów uczniowie przeliczają kaloryczność poszczególnych posiłków pamiętając o tym, że:

I śniadanie powinno stanowić 25%-30% wartości energetycznej całodziennej racji pokarmowej,

II śniadanie 5%-10%,

obiad 30%-35%,

podwieczorek 5%-10% ,

kolacja 20%-25%

Uczniowie wypełniają karty pracy (załącznik nr 2).

W kolejnej części warsztatów uczniowie segregują przyniesione przez siebie produkty spożywcze, które zostaną wykorzystane do przygotowania posiłków według zawartości związków organicznych, a następnie wpisują ich nazwy do tabeli w karcie pracy według podanego wzoru:

Grupa I tłuszcze- substancje zapasowe i energetyczne: tłuszcze roślinne i tłuszcze zwierzęce,

Grupa II białka- substancje budulcowe i regulacyjne: białka pochodzenia zwierzęcego i białka pochodzenia roślinnego,

Grupa III węglowodany- substancje energetyczne: cukry proste i cukry złożone.

Uczniowie wypełniają karty pracy (załącznik nr 3).

Grupa 4.

Najmłodsza grupa uczniów wykonuje zadania i polecenia według następującego planu:

1) Korzystanie z wyszukiwarki internetowej. Oglądanie filmiku dla dzieci na YouTube Gang Słodziaków 2 pt. „ Piramida żywieniowa”. Przypomnienie o poszczególnych piętrach piramidy.

2) Tworzenie w programie MS Office Word numerowanej listy 12 zasad zdrowego odżywiania. Nawiązanie do naszej szkolnej akcji „Śniadanie daje moc” organizowanej w ramach Europejskiego Dnia Zdrowego Jedzenia i Gotowania.

Do szkoły wychodź po śniadaniu i ze śniadaniem.

Mleko, jogurty i sery to podpora mocnych kości.

Zawsze myj ręce przed posiłkiem.

Pięć posiłków w ciągu dnia jest na piątkę.

Jedz o stałych porach i nie śpiesz się.

Mięso, jaja czy ryby – możesz wybierać.

Pamiętaj o kaszach, jedz chleb, nie bułeczki

Dzień bez świeżych warzyw i owoców lub soku to dzień stracony.

Posiłek obiadowy to zapas siły na aktywne popołudnie.

Kolację zjadaj wieczorem, nie tuż przed snem.

6

Dobrą wodą gaś pragnienie.

Ruch bez ograniczeń, słodycze z umiarem.

3) Szukanie powiązanych z tematem obrazów w galerii Clipart i wstawianie obiektów obok zapisanych zasad zdrowego odżywiania. Zapisywanie gotowego tekstu na PULPICIE. Wydrukowanie pracy jako efekt końcowy.

4) Tworzenie „Kolekcji pomysłów” na zwiększenie spożycia owoców i warzyw. Kształtowanie potrzeby codziennego spożywania warzyw i owoców. Zapis pomysłów na szarym papierze.

5) Losowanie i rozwiązywanie zagadek - nazwy produktów zdrowych i tych, które należy ograniczyć. Wkładanie karteczek do odpowiedniego koszyka z napisem: ZDROWA ŻYWNOŚĆ, NIEZDROWA ŻYWNOŚĆ (załącznik nr 4).

6) Rozmowa na temat zmysłów, za pomocą których człowiek poznaje świat: wzrok, słuch, dotyk, smak, węch. Wykonanie testów smakowych : uczeń z zasłoniętymi oczami rozpoznaje produkty spożywcze, nazywa rozpoznany smak ( słodki, kwaśny, słony, gorzki, umami).

7) Uzupełnianie karty pracy: Zaplanuj, jakie warzywa i owoce zjesz w ciągu tygodnia. Napisz i narysuj wybrane warzywa i owoce (załącznik nr 5).

5. Ewaluacja, prezentacja i ocena dokonań poszczególnych grup:

prezentacja multimedialna,

gotowy jadłospis,

plansza z zasadami zdrowego żywienia,

„kolekcja pomysłów”,

karty pracy.

Liderzy przedstawiają rezultaty prac poszczególnych grup, a nauczyciel na bieżąco je weryfikuje.

6. Zajęcia praktyczne – 1 godzina lekcyjna ( wszystkie grupy ).

Uczniowie wykonują zadania i polecenia według następującego planu:

1) przygotowanie stanowiska pracy,

2) przypomnienie o zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy,

3) przygotowanie II śniadania: kanapki lub koktajle na bazie jogurtu naturalnego oraz podwieczorku: sałatka owocowo- warzywna (przykładowe przepisy - załącznik nr 6),

4) porządkowanie stanowisk pracy i degustacja,

5) doświadczenie chemiczne – „Wykrywanie obecności białka i skrobi w produktach spożywczych. Określanie odczynu produktów spożywczych” (załącznik nr 7),

6) doświadczenie fizyczne dotyczące recyklingu puszek czyli „Jak wykorzystując ciśnienie powietrza atmosferycznego ścisnąć puszkę?” (załącznik nr 8).

7

7. Sprawdzenie wiadomości zdobytych przez uczniów- rozwiązywanie zadań interaktywnych takich jak:

GRUPA MŁODSZA

Autorska aplikacja dla dzieci na platformie LearningApps

krzyżówka z hasłem „WARZYWA”

https://learningapps.org/7286708

wykreślanka „ZNAM OWOCE I WARZYWA”

https://learningapps.org/display?v=png4af22v19

GRUPA STARSZA

Quizy ze stronywww.kahoot.it:

https://create.kahoot.it/details/zdrowa-dieta/7ab0961d-42ce-4283-a2ff-5ca040d2db01

https://create.kahoot.it/details/co-wiesz-o-odzywianiu/4c19786f-7bd6-48ce-8749-

819a1d1a43dd

https://create.kahoot.it/details/zdrowa-dieta/427bdf7b-a863-4f03-b605-7d9e9b5b1c4e

Temat warsztatów jest uniwersalny, ponadczasowy, łączy uczniów niezależnie od różnicy wieku,

pokazuje korelacje miedzy przedmiotową. Kreuje postawy prozdrowotne, poprzez przekazywanie wiedzy na tematy produktów służących zdrowiu i produktów dla zdrowia

szkodliwych. Podkreśla rolę aktywności fizycznej w profilaktyce zdrowotnej. Kształtuje postawy szacunku do żywności, wskazuje, że marnowanie żywności jest problemem społecznym

i ekonomicznym XXI w. Uświadamia dzieciom, że żywność jest surowcem, którego wyprodukowanie wiąże się ze sporym obciążeniem dla środowiska, dlatego bardzo ważną rolę w

racjonalnym gospodarowaniu żywności odgrywa edukacja już we wczesnych latach życia człowieka. Uczniowie podczas warsztatów pracują w zespołach zadaniowych, integrują się, wzajemnie uzupełniają wiedzą oraz posiadanym doświadczeniem. Ponoszą odpowiedzialność na

efekty wspólnej pracy, które później są oceniane. Uczniowie wykorzystują umiejętności stosowania technologii informacyjnych.

Zaproponowany scenariusz zajęć interdyscyplinarnych wychodzi naprzeciw oczekiwaniom szerokiej grupy odbiorców w tym dzieci w różnym wieku szkolnym. Hipokrates mawiał „Gdybyśmy mogli zapewnić każdej osobie odpowiednią ilość pożywienia i ćwiczeń, nie za mało i nie za dużo, mielibyśmy najbezpieczniejszą drogę do zdrowia.”

Scenariusz został opracowany przez nauczycieli uczących w ramach projektu pt „ Naukowa Ekspedycja W Gminie Bochnia” w ZSG Bogucice.

8

Załącznik nr 1

WYTYCZNE DO PREZENTACJI

Polecenie: Wyszukaj materiały w Internecie na następujące tematy:

Składniki pokarmowe i ich funkcja w organizmie człowieka,

Piramida zdrowego żywienia,

Normy energetyczne dla dzieci w wieku szkolnym,

Zasady racjonalnego żywienia wraz z ilościowym rozkładem energii na poszczególne posiłki,

Śniadanie jako najważniejszy posiłek dnia.

Wyszukane informacje proszę zapisywać w formacie doc. lub jpg. Posłużą one do wykonania prezentacji multimedialnej.

9

Załącznik nr 2

PRZYKŁADOWE MENU NA JEDEN DZIEŃ

WARTOŚĆ ENERGETYCZNA …………………..…kcal

Śniadanie 1: ………………………………………………………….

Składniki………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………

Ilość kalorii………………………….

Śniadanie 2:…………………………………………………………..

Składniki………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………

Ilość kalorii………………………….

Obiad:…………………………………………………………………..

Składniki………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………

Ilość kalorii………………………….

Podwieczorek:..……………………………………………………..

Składniki………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………….

Ilość kalorii………………………….

Kolacja: …………………………………………………………………..

Składniki………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………

Ilość kalorii………………………

10

Załącznik 3

Polecenie: pogrupuj przyniesione na warsztaty produkty spożywcze a następnie wpisz ich nazwy w odpowiednie miejsca w tabelkach

Podział organicznych składników żywności ze względu na funkcję

Grupa I – substancje zapasowe i energetyczne

TŁUSZCZE

Tłuszcze roślinne Tłuszcze zwierzęce

11

Grupa II- substancje budulcowe i regulacyjne

BIAŁKA

Białka pochodzenia roślinnego Białka pochodzenia zwierzęcego

Grupa III – substancje energetyczne

Węglowodany

Cukry proste Cukry złożone

12

Załącznik nr 4

ZAGADKI : nazwy produktów zdrowych i tych, które należy ograniczyć.

Rosną na zagonach, pod zielonym krzaczkiem. A jesienią po wykopkach, zjemy je ze smaczkiem (ziemniaki).

Bywa biała lub różowa, owocowa, lub miętowa. Każdy chętnie ją kupuje, potem żuje, żuje, żuje( guma do żucia)

Jakie warzywo, chociaż niewielkie, wyciśnie z oczu słoną kropelkę? Więc gdy je pokroić się chce, to chronić trzeba oczy swe (cebula) ?

Chociaż nie są to ogrody, róża skrywa się w nich też. W jednym chowa się kwiat młody, inne w tłusty czwartek jesz(pączek).

Każdy z was odgadnie łatwo tą zagadkę, ma bielutki korzeń i zieloną natkę (pietruszka).

To cukierek jest z patyczkiem,

lubisz lizać go języczkiem (lizak).

Jest okrągła i zielona, liście zbite w głowę ma. Mama dla nas ją ukisi, zimą nam surówkę da (kapusta).

To smakołyk bardzo słodki, w krem ubrany kolorowy. Zapalamy na nim świeczki, kiedy jest urodzinowy(tort).

Co pokrojono w plasterki, oraz skropiono śmietaną, zanim do stołu na obiad, jako mizerię podano (ogórek)?

Na równe kostki ją połamiemy i wszystkie dzieci poczęstujemy(czekolada).

Dobra gotowana, dobra i surowa. Choć nie pomarańcza, a pomarańczowa (marchewka).

Czerwone, pyzate, smakowite latem. A na długą zimę będą koncentratem(pomidory).

Wyrosły w ogródku na krzewach kuleczki małe, okrągłe. Są czarne, czerwone lub białe. Ze smakiem spożywasz dojrzałe (porzeczki).

Dużo mam witamin, Zdrów jest, kto mnie jada; Z mego soku będzie Zimna lemoniada ( cytryna ).

Smak mam – palce lizać! - kwaśny albo słodki; babcia ze mnie piecze przepyszne szarlotki. (jabłko).

Czerwieni się ze wstydu. Dojrzewa na słonku. Wśród zielonych liści wisi na ogonku (wiśnia).

13

Załącznik nr 5

KARTA PRACY:

ZAPLANUJ, JAKIE WARZYWA I OWOCE ZJESZ W KOLEJNYCH DNIACH.

NARYSUJ OWOCE LUB WARZYWA I ZAPISZ ICH NAZWY.

DNI TYGODNIA

PONIEDZIAŁEK

WTOREK

ŚRODA

CZWARTEK

PIĄTEK

SOBOTA

NIEDZIELA

14

Załącznik 6

Przykładowe przepisy:

Jogurt naturalny z owocami i ciasteczkami 271 kcal

2 ciasteczka BelVita

opakowanie jogurtu naturalnego

szklanka malin

brzoskwinia 1 sztuka

Owoce umyć, pokroić i zalać jogurtem. Posypać pokruszonymi ciasteczkami

Jogurt naturalny z musi i dżemem 256 kcal

opakowanie jogurtu naturalnego

1 łyżeczka dżemu niskosłodzonego

2 łyżki płatków owsianych

1 łyżeczka nasion lnu

1 łyżeczka nasion słonecznika

1 orzech włoski

Jogurt wymieszać z pozostałymi składnikami.

Kanapka z szynką, jajkiem i warzywami 190 kcal

kromka chleba grahama

1 plasterek szynki drobiowej

1 jajko ugotowane na twardo

1 mały pomidor

łyżeczka szczypiorku

Ze składników przygotować kanapkę.

Sałatka ze świeżych warzyw z mozzarellą i orzechami 229kcal

15

100 g sałaty (może być mix)

1 pomidor

1 ogórek

1/3 papryki czerwonej

3 rzodkiewki

pęczek szczypiorku

mały ser mozzarella

½ łyżeczki oliwy z oliwek

2 orzechy włoskie.

Sałatę porwać na kawałki. Dodać pokrojone warzywa. Dodać pokrojony na kawałki ser. Skropić oliwą z oliwek i posypać pokruszonymi orzechami.

16

Załącznik nr 7

Wykrywanie obecności skrobi i białka w produktach spożywczych.

Określanie odczynu produktów spożywczych.

Potrzebne materiały: szalki Petriego – 7 sztuk, stężony roztwór kwasu azotowego (V), płyn Lugola, fenoloftaleina, papierki uniwersalne, cytryna, białko jajka kurzego, ziemniak, biały ser, soda oczyszczona, nożyk.

Cel doświadczenia:

wykrywanie białka i skrobi w różnych produktach spożywczych

określanie odczynu różnych produktów spożywczych

Przygotowanie:

Przygotowujemy szalki na których umieszczamy produkty spożywcze:

szalka 1 – przekrojony ziemniak,

szalka 2 – pół kromki chleba,

szalka 3- białko jajka kurzego,

szalka 4 – mały kawałeczek białego sera,

szalka 5 – przekrojona cytryna,

szalka 6 i 7 – soda oczyszczona zmieszana z wodą.

Przebieg:

Do szalki 1 i 2 dodajemy kilka kropel płynu Lugola, do szalki 3 i 4 dodajemy kilka kropel roztworu kwasu azotowego (V), na szalkę 5 i 6 kładziemy po jednym papierku uniwersalnym, do szalki 7 dodajemy kilka kropel fenoloftaleiny.

Efekt:

Płyn Lugola barwi skrobię zawartą w chlebie i ziemniaku na kolor granatowy. Roztwór kwasu azotowego (V) barwi białko sera i jajka na kolor żółty. Papierek uniwersalny pod wpływem soku z cytryny zabarwił się na czerwono, co świadczy o odczynie kwasowym. Papierek uniwersalny pod wpływem sody barwi się na zielono a fenoloftaleina barwi się na malinowo, co świadczy o odczynie zasadowym.

17

Załącznik nr 8

Recyklingu puszek

czyli „Jak wykorzystując ciśnienie powietrza atmosferycznego

ścisnąć puszkę?”

Potrzebne materiały: puszkę metalowa, palnik, naczynie z wodą, szczypce drewniane.

Cel doświadczenia:

wykorzystanie ciśnienia atmosferycznego do ściśnięcia puszki,

uświadomienie uczniom jak ważna jest ochrona środowiska i recykling metalu,

pokazanie jak zmniejszać objętość śmieci i oszczędzać na transporcie.

Przebieg doświadczenia:

podgrzać niewielką ilość wody w puszce aż do zagotowania,

para wodna wyprze powietrze z puszki,

obracając puszkę do góry dnem i wkładając do naczynia z zimną wodą następuje gwałtowne skraplanie pary wodnej,

para wodna zamienia się w kilka kropel wody.

Efekt: Ciśnienie zewnętrzne zgniata puszkę.

Scenariusz zajęć interdyscyplinarnych opracowali nauczyciele ZSG im. H. Sienkiewicza w Bogucicach: Danuta Jochym, Dorota Pazgan - Legutko, Kinga Placek, Jerzy Suwara, Sławomir Wójcik

18