SATYSFAKCJA Z ŻYCIA SEKSUALNEGO I MAŁŻEŃSKIEGO,...

Studia nad RodzinąUKSW

2015 R. XIX nr 1 (36)

Sylwia BŁOŃSKA* Marta RAWIŃSKA**

SATYSFAKCJA Z ŻYCIA SEKSUALNEGO I MAŁŻEŃSKIEGO, OBRAZ WŁASNEGO

CIAŁA A FUNKCJONOWANIE EMOCJONALNE U KOBIET PO STRACIE DZIECKA W OKRESIE

PRE- I PERINATALNYM

Jednym z głównych celów pracy było sprawdzenie czy istnieje związek między satysfakcją seksualną i małżeńską a inteligencją emocjonalną i samooceną wyglądu u kobiet po stratach ciąży w porównaniu z kobietami, które nie rodziły.

Materiał i metody: Zbadano 41 kobiet po stracie dziecka w trakcie ciąży lub porodu w wieku od 20 do 35 lat, uczęszczające na spotkania grupy wsparcia. Grupę kontrolną stanowiło 40 kobiet zdrowych. Grupa kontrolna została dobrana ekwiwalentnie pod względem wieku, wykształcenia i miejsca zamieszkania. W prze-prowadzonych badaniach wykorzystano Skalę Satysfakcji z Życia Seksualnego, Rysunkowy Arkusz Samooceny Wyglądu (RASW), Kwestionariusz Dobranego Małżeństwa (KDM-2), Skalę Inteligencji Emocjonalnej – Twarze (SIE-T) oraz ankietę konstrukcji własnej (metryczka z informacjami dotyczącymi zadowolenia ze swojej masy ciała).

Wyniki i wnioski: Ogólnie rozumiany poziom zadowolenia z życia seksualnego, jak i poziom ogólnej satysfakcji małżeńskiej, są podobne w obu badanych grupach. W grupie kryterialnej stwierdzono istotny dodatni związek między ogólną satysfak-cją seksualną a samooceną wyglądu. U kobiet, które doświadczyły utraty dziecka, rozczarowanie dotychczasowym małżeństwem okazało się być wyższe niż w grupie kontrolnej. Co oznacza, iż kobiety po stracie dziecka częściej czują się zawiedzione

* Mgr Sylwia Błońska – Niepubliczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna „Tęczowa” w Piotrkowie Trybunalskim

** Dr Marta Rawińska – Wydział Psychologii, Katedra Psychoterapii i Terapii Seksualnej Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie

212 SYLWIA BŁOŃSKA, MARTA RAWIŃSKA [2]

jakością dotychczasowej relacji z partnerem. Kobiety, które doświadczyły straty dziecka charakteryzuje wyższy poziom dopasowania seksualnego w porównaniu z grupą kontrolną. Oznacza to, iż kobiety po stracie dziecka czują się bardziej dopasowane seksualnie ze swoimi partnerami – podobieństwo to widoczne jest w zakresie postaw, przekonań, potrzeb, pragnień i preferencji związanych z sek-sem, odczuwania pociągu seksualnego wobec siebie i wrażliwości partnera na upodobania partnerki. Wyniki w skali inteligencji emocjonalnej, przejawiającej się rozpoznawaniem emocji na podstawie ekspresji mimicznej obu grup były do siebie zbliżone.

Słowa kluczowe: inteligencja emocjonalna, poronienie, satysfakcja seksualna, satysfakcja małżeńska, samoocena wyglądu

Wstęp

Poronienie to zdarzenie biomedyczne, jednak u większości kobiet wywiera jednocześnie wielki wpływ na funkcjonowanie seksualne i psychiczne. Stratę płodu, bez względu na stopień zaawansowania ciąży, uznaje się za sytuacyjny kryzys psychologiczny, czyli trwającą około 2 miesięcy reakcję zdrowej osoby na zdarzenie trudne przewyższające jej możliwości i zasoby przystosowawcze1. Powoduje on wstrząs w związku z jego nagłością, brakiem możliwości kontroli, a także nieprzewidywalnością. Cechuje się zazwyczaj wzmożonym napięciem, załamaniem mechanizmów radzenia sobie i poczuciem ogromnego dyskomfortu. Ponadto, oznaki kryzysu mogą nakładać się nawet na wszystkie aspekty funkcjo-nowania kobiety lub przynajmniej na ich większość2.

W praktyce klinicznej najmniej uwagi skupia się na pozasomatycznych konse-kwencjach poronień i kondycji psychicznej kobiety po stracie. Należy zauważyć, że strata ciąży jest dla większości rodziców zaskoczeniem, nawet jeśli pojawiały się sygnały ostrzegawcze takie jak: plamienie w pierwszym trymestrze, zbyt szybko skracająca się szyjka macicy, rozchodzące się spojenie łonowe a także problemy z nadciśnieniem. Reakcje pary na to traumatyczne wydarzenie są dynamiczne i silne, zarówno na poziomie emocjonalnym, behawioralnym i poznawczym. Przeżycia jakie im towarzyszą to: gniew, złość, zaprzeczanie, szok, bezradność a także poczucie winy. Większość rodziców dopiero po stracie ciąży uświadamia sobie wartość dziecka, rzeczywistej osoby, która dokonała zmiany widoku na

1 M. Lis-Turlejska, Stres traumatyczny. Występowanie, następstwa, terapia, Warszawa 2002.

2 A. Lipczyński, Psychologiczna interwencja kryzysowa w sytuacjach kryzysowych. Warszawa 2007.

STRUKTURA STYGMATYZACJI PRZENIESIONEJ… 213[3]

przyszłość3. Neugebauer i Brier prowadząc badania wśród rodziców po poronie-niach, zauważyli dużą intensywność psychologicznych reakcji w momencie straty ciąży a także zwrócili uwagę, iż to traumatyczne wydarzenie wywiera na długi okres negatywne skutki na zdrowie psychiczne osób tym dotkniętych4.

Utrata dziecka to doświadczenie, które szczególnie wpływa na poczucie ko-biecości, atrakcyjności, ale także na seksualność. Może prowadzić do zaburzeń o charakterze seksualnym w wymiarze diadycznym, ale również i indywidual-nym. Badania kliniczne potwierdzają, że część kobiet i par ma trudności w sferze seksualnej. Znaczna liczba kobiet po poronieniach, dość szybko decyduje się na współżycie z partnerem. Motywacja do kontaktu płciowego ma zazwyczaj charak-ter pozaseksualny. Akt seksualny jest dla kobiety próbą poszukiwania bliskości, opieki, zainteresowania, intymności i poczucia bezpieczeństwa. Innym równie częstym problemem jest powstrzymywanie się od współżycia seksualnego, awersja seksualna, odczuwanie dyskomfortu lub nawet bolesność w trakcie stosunku seksu-alnego oraz brak przyjemności. Możliwe, że niechęć do podejmowania współżycia jest następstwem pozabiegowych ingerencji medycznych5.

W związku powstaje wiele konfliktów, które mają przełożenie na pożycie seksu-alne. Ponadto, zaniżone poczucie wartości oraz przekonanie o zaniku atrakcyjności w wyniku zmian pociążowych, utrudnia terapię. Do zaburzeń seksualnych, które mogą występować na tym podłożu można zaliczyć6:

1) awersję seksualną wynikającą z przeżytej traumy;2) smutek po akcie seksualnym powiązany z lękiem przed oceną ze strony

partnera, gdy występuje zaniżone poczucie wartości;3) dysharmonię seksualną, która może być przejawem zmian reaktywności

seksualnej partnerów;4) autoagresję – wynik zaburzeń osobowościowych (przekonanie, że nie zasłu-

guje się na udane życie seksualne skoro nie spełniło się roli prokreacyjnej);

3 Adolfsson A., Larsson P., Wijma B., Guilt and emptiness: women’ s experiences ofmiscarriage, „Health Care Women Int.” 2004;25: 543-560.

4 R. Neugebauer, J. Kline, K. Bleiberg, [et al]., Preliminary open trial of interpersonal counseling forsubsyndromal depression following miscarriage. „Depress Anxiety”. 2007; 24; 219-222; N. Brier, Anxiety after miscarriage, „A reviev of the empirical literature and implications for clinicalpractice”. 2004; 31: 138-142.

5 I. Barton-Smoczyńska, O dziecku, które odwróciło się na pięcie, Łomianki 2006.6 Z. Lew-Starowicz, Leczenie czynnościowych zaburzeń seksualnych, Warszawa 1985;

K. Imieliński, Seksiatria, Warszawa. 1990; S.R. Leiblum, R.C. Rosen, Terapia zaburzeń seksualnych. Gdańsk 2005.


5) instrumentalne traktowanie seksu jako czynności jedynie prokreacyjnej, służącej do spłodzenia kolejnego dziecka; co może doprowadzić do współ-życia podporządkowanego dniom płodnym kobiety, pozbawionego spon-taniczności i radości;

6) dysocjację orgazmu – oddzielenie orgazmu biologicznego od psychicznego.Utrata ciąży może istotnie wpływać na relacje w związku. Partnerzy zwykle

nie podejmują rozmowy na temat straty dziecka, swoich wzajemnych odczuć i próbują domyślać się, czego potrzebuje i oczekuje druga osoba. Mężczyźni starają się uchronić kobietę przed przykrymi uczuciami i przyjmują postawę kamiennego rycerza. Takie postępowanie może się spotkać z oskarżeniami ze strony partnerki o lekceważenie jej uczuć i brak miłości do zmarłego dziecka, gdyż kobieta w takiej sytuacji potrzebuje zazwyczaj czułości, bliskości i zaakceptowania jej cierpienia. Nieumiejętna rozmowa na temat poronienia może prowadzić do zaburzeń komu-nikacji w związku oraz przyczyniać się do wzajemnego obwiniania się. Barton-Smoczyńska (2006) zwraca uwagę, że blisko 60% par, które straciły nienarodzone dziecko, zakańcza związek po kilku latach od tego przykrego wydarzenia. Być może przeżycie to wymusza refleksje nad śmiercią, stratą, rozpadem, a także staje się źródłem lęku odnoszącego się do braku wzajemnego zrozumienia, intymności, zdolności dawania wsparcia i zwracania się o pomoc. W doświadczeniu utraty dziecka bardzo ważna jest chęć partnerów do kontaktu. Najważniejsze jest samo bycie ze sobą, a rozmowa jest tylko dodatkiem7.

W niniejszej pracy podjęto m.in. próbę zbadania, czy istnieje związek pomiędzy satysfakcją z życia seksualnego i małżeńskiego a funkcjonowaniem emocjonalnym i samooceną wyglądu kobiet po stracie dziecka w trakcie ciąży i porodu w porów-naniu z kobietami, które nie były w ciąży.

Materiał i metody

Badaniem objęto 41 kobiet po stracie. Kryteriami doboru były: strata dziecka w trakcie ciąży lub porodu; minimalny czas od straty to 12 miesięcy, funkcjono-wanie w związku małżeńskim, trwającym 1 rok lub dłużej, brak innych schorzeń współwystępujących, które mogłyby w znacznym stopniu upośledzać czynności życiowe; zgoda na udział w badaniu, a także możliwość samodzielnego wypeł-nienia narzędzi pomiarowych. Badania zostały przeprowadzone w poradniach psychologicznych na terenie województwa mazowieckiego i łódzkiego.

Grupę kontrolną do grupy kryterialnej stanowiło 40 kobiet zdrowych, które nigdy nie były w ciąży, dobranych pod względem wieku i wykształcenia do grupy

7 I. Barton-Smoczyńska, O dziecku…, dz. cyt.


kryterialnej, zamieszkujących województwo łódzkie i mazowieckie, które nie leczyły się z powodu chorób somatycznych, chorób psychicznych i nie były uza-leżnione od alkoholu czy substancji psychoaktywnych. Dodatkowymi kryteriami doboru były: zgoda na udział w badaniu oraz zdolność samodzielnego uzupełnienia zastosowanych narzędzi badawczych.

Uczestnictwo w badaniach było dobrowolne. Każda kobieta została zapoznana z celem i zasadami prowadzonego projektu badawczego oraz zapewnienie o ano-nimowości i wykorzystaniu podanych danych wyłącznie do celów naukowych. Do narzędzi pomiarowych dołączone były instrukcje o sposobie ich wypełniania. Osoby badane zostały poinformowane, że udział w badaniu był dobrowolny.

Przed każdym badaniem przeprowadzona była krótka rozmowa z badanymi mająca na celu zredukowanie lęku związanego z nową sytuacją.

W przeprowadzonych badaniach wykorzystano Skalę Zadowolenia z Życia Seksualnego dla Kobiet autorstwa C. Meston i P. Trapnell, opracowanie polskie K. Janowski, W. Karłowicz i M. Kubiak, Skalę Inteligencji Emocjonalnej – Twarze (SIE-T) A. Matczak, J. Piekarskiej i E. Studniarek, Rysunkowy Arkusz Samooceny Wyglądu (RASW) skonstruowany przez zespół pod kierunkiem K. Janowskiego, M. Staniewskiego, Kwestionariusz Dobranego Małżeństwa (KDM-2) skonstruo-wany przez M. Plope i J. Rostowskiego oraz ankietę konstrukcji własnej (metryczka z informacjami dotyczącymi zadowolenia z własnego ciała i wagi).

Skala Zadowolenia z Życia Seksualnego dla Kobiet (polska wersja) ma formę kwestionariusza składającego się z 18 pozycji testowych. Pozycje składają się na podskale: Spełnienie, Komunikacja i Dopasowanie. Polskiej adaptacji dokonali K. Janowski, W. Karłowicz i M. Kubiak.

Skala Inteligencji Emocjonalnej – Twarze (SIE-T) skonstruowana przez A. Matczak, J. Piekarską i E. Studniarek (2005) jest narzędziem, które mierzy podstawową zdolność emocjonalną, czyli zdolność rozpoznawania emocji na podstawie wyrazu twarzy. Test składa się z zeszytu testowego i arkusza odpo-wiedzi. Materiał testowy stanowi 18 fotografii twarzy. Poszczególnym zdjęciom przypisane są zestawy sześciu nazw emocji. Zadaniem badanego jest podjęcie decyzji czy twarz na fotografii przedstawia daną emocję.

Rysunkowy Arkusz Samooceny Wyglądu wersja dla kobiet został stworzony przez zespół pod kierunkiem K. Janowskiego i M. Staniewskiego. Osoba badana ma za zadanie ocenić w skali od 0 do 10, na ile ważny jest dla niej wygląd po-szczególnych części ciała oraz na ile jest zadowolona z wyglądu poszczególnych części ciała.

Jakość małżeństwa została zmierzona za pomocą Kwestionariusza Dobranego Małżeństwa KDM-2 M. Plopy i J. Rostowskiego (2006). Zastosowana (druga) wersja kwestionariusza wyodrębnia cztery wymiary, które opisują jakość relacji


w związku małżeńskim. Są to skale: Intymności, Samorealizacji, Podobieństwa, Rozczarowania oraz ogólny poziom satysfakcji małżeńskiej. Kwestionariusz składa się z 32 twierdzeń. Badani ustosunkowują się do nich na 5-stopniowej skali Likerta, gdzie kolejnym odpowiedziom przypisuje się odpowiednią wartość liczbową: 5, 4, 3, 2, 1.

Wyniki badań

Charakterystykę badanej grupy kryterialnej i kontrolnej przedstawiono w ta-belach 1-3.

Tabela 1. Wykształcenie w badanych grupach

Wykształcenie Grupa RazemKryterialna KontrolnaGimnazjalne 1 0 1%kolumny 2,44% 0,00%Średnie 14 9 23%kolumny 34,15% 22,50%wyższe licencjackie 9 12 21%kolumny 21,95% 30,00%wyższe magisterskie 17 19 36%kolumny 41,46% 47,50%Ogół 41 40 81

Nie stwierdzono istotnej zależności (ch^2=2,61, df=3, p=0,4549, dokładny test Fishera p=0,4698) między wykształceniem a grupa badawczą. W obu grupach najczęściej wskazywane jest wykształcenie wyższe magisterskie.

Tabela 2. Aktywność zawodowa w badanych grupach

Aktywność zawodowa Grupa RazemKryterialna Kontrolnaosoba pracująca 30 28 58%kolumny 73,17% 70,00%osoba bezrobotna 9 10 19%kolumny 21,95% 25,00%


Aktywność zawodowa Grupa RazemKryterialna KontrolnaStudent/uczeń 2 2 4%kolumny 4,88% 5,00%Ogół 41 40 81

Nie stwierdzono istotnej zależności (ch^2=0,11, df=2, p=0,9468, dokładny test Fishera p=0,9215) między aktywnością zawodową a grupa badawczą. W obu grupach większość osób była aktywna zawodowo.

Tabela 3. Wiek, długość związku, wzrost, masa ciała BMI, zadowolenia z masy ciała i proporcji budowy ciała w badanych grupach

Statystyki opisowe

Test U Manna-

Whitneya

Śred

nia

Odc

hyle

nie

stan

dard

owe

Min

imum

Dol

nykw

arty

l

Med

iana

Gór

nykw

arty

l

Mak

sim

umWiek

Kryterialna 27,10 3,90 20,00 24,00 28,00 30,00 35,00 Z=-0,63p=0,5299Kontrolna 27,77 4,86 20,00 24,00 26,50 32,00 37,00

Długość związku

Kryterialna 6,17 2,85 2,00 4,00 5,00 8,00 12,00 Z=0,07p=0,9473Kontrolna 6,35 3,51 2,00 4,00 5,50 8,00 16,00

WzrostKryterialna 167,0 7,14 155,0 161,0 167,0 171,0 181,0 Z=0,26

p=0,7914Kontrolna 166,8 6,90 155,0 162,0 166,0 170,5 182,0

Masa ciałaKryterialna 67,12 11,67 47,00 59,00 66,00 75,00 90,00 Z=1,98

p=0,0478Kontrolna 62,20 8,59 46,00 56,00 61,00 68,50 82,00

BMIKryterialna 24,08 4,14 16,79 20,52 24,16 26,50 33,87 Z=1,77

p=0,0773Kontrolna 22,35 2,71 18,43 20,42 21,71 23,94 28,93


Statystyki opisowe

Test U Manna-

Whitneya

Śred

nia

Odc

hyle

nie

stan

dard

owe

Min

imum

Dol

nykw

arty

l

Med

iana

Gór

nykw

arty

l

Mak

sim

um

Zadowolenie z masy ciała

Kryterialna 4,27 2,86 0,00 2,00 5,00 7,00 9,00 Z=-4,46p<0,0001Kontrolna 7,30 1,99 2,00 6,50 7,00 9,00 10,00

Zadowolenie z proporcji budowy ciała

Kryterialna 3,80 3,16 0,00 1,00 2,00 7,00 10,00Z=-4,70p<0,0001Kontrolna 7,03 1,75 2,00 6,00 8,00 8,00 10,00

Wiek w grupie kryterialnej to średnio 27,1 natomiast wiek w grupie kontrolnej to średnio 27,77; wyniki obu grup nie różnią się istotnie. Długość związku w grupie kryterialnej to średnio 6,17, a długość związku w grupie kontrolnej to średnio 6,35; wyniki obu grup nie różnią się istotnie. Wzrost w grupie kryterialnej to średnio 167, natomiast wzrost w grupie kontrolnej to średnio 166,8; wyniki obu grup nie różnią się istotnie. Masa ciała w grupie kryterialnej to średnio 67,12, a masa ciała w grupie kontrolnej to średnio 62,2; wyniki obu grup różnią się istotnie i wyższa masa ciała występuje w grupie kryterialnej. BMI w grupie kryterialnej to średnio 24,08 BMI w grupie kontrolnej to średnio 22,35; wyniki obu grup różnią się istotnie. Zadowolenie z masy ciała w grupie kryterialnej to średnio 4,27 Zadowolenie z masy ciała w grupie kontrolnej to średnio 7,3; wyniki obu grup różnią się wysoce istot-nie i niższe wyniki dotyczą grupy kryterialnej. Zadowolenie z proporcji budowy ciała w grupie kryterialnej to średnio 3,8. Zadowolenie z proporcji budowy ciała w grupie kontrolnej to średnio 7,03. Wyniki obu grup różnią się wysoce istotnie i niższe wyniki dotyczą grupy kryterialnej.


Tabela 4. Wyniki skal psychologicznych w badanych grupach

Statystyki opisowe

Test U Manna-

WhitneyaŚred

nia

Odc

hyle

nie

stan

dard

owe

Min

imum

Dol

nykw

arty

l

Med

iana

Gór

nykw

arty

l

Mak

sim

um

SIE-TKryterialna 51,20 3,93 44,00 49,00 51,00 54,00 59,00 Z=-1,56

p=0,1319Kontrolna 52,65 5,00 43,00 49,00 53,00 56,50 63,00

KDM - intymność


KDM - rozczarowanie


KDM - samo-realizacja


KDM - podobieństwo


KDM - wynik ogólny


Spełnienie seksualne


KomunikacjaKryterialna 25,15 4,21 15,00 23,00 26,00 29,00 30,00 Z=1,55

p=0,1213Kontrolna 24,05 3,75 14,00 22,00 25,00 27,00 30,00

DopasowanieKryterialna 23,54 5,71 6,00 21,00 24,00 29,00 30,00 Z=3,00

p=0,0027Kontrolna 20,23 4,85 11,00 17,00 21,00 23,50 30,00


Statystyki opisowe

Test U Manna-

WhitneyaŚred

nia

Odc

hyle

nie

stan

dard

owe

Min

imum

Dol

nykw

arty

l

Med

iana

Gór

nykw

arty

l

Mak

sim

um

Wynik ogółny (SZzŻS)


RASW - ogó-łem (ważny)


RASW - ogółem (zadowolona)


Wyniki skali – Inteligencja Emocjonalna nie różnią się istotnie (p=0,13) czyli są na podobnym poziomie w obu grupach.

Wyniki KDM – intymność w grupie kryterialnej to średnio 16,54, a w grupie kontrolnej to średnio 16,2. Prawdopodobieństwo testowe porównania obu gru wynosi p=0,7161, czyli wyniki obu grup nie różnią się istotnie. Wyniki KDM – roz-czarowanie w grupie kryterialnej to średnio 38,73, a w grupie kontrolnej to średnio 36,98. Prawdopodobieństwo testowe porównania obu gru wynosi p=0,0418, czyli wyniki obu grup różnią się istotnie z wyższym wynikiem w grupie kryterialnej. Wyniki KDM – samorealizacja w grupie kryterialnej to średnio 16, a w grupie kontrolnej to średnio 17,18. Prawdopodobieństwo testowe porównania obu gru wynosi p=0,2794, czyli wyniki obu grup nie różnią się istotnie. Skala KDM – podobieństwo w grupie kryterialnej to średnio 14,34, a w grupie kontrolnej to średnio 15. Prawdopodobieństwo testowe porównania obu gru wynosi p=0,3797 czyli wyniki obu grup nie różnią się istotnie.

Wyniki skali KDM – wynik ogólny w grupie kryterialnej to średnio 106,4, a w grupie kontrolnej to średnio 106,6. Prawdopodobieństwo testowe porównania obu gru wynosi p=0,6742, czyli wyniki obu grup nie różnią się istotnie.

Spełnienie seksualne w grupie kryterialnej to średnio 18,8, a w grupie kontrol-nej to średnio 22,83. Prawdopodobieństwo testowe porównania obu gru wynosi p=0,0015, czyli wyniki obu grup różnią się wysoce istotnie z wyższym wynikiem w grupie kontrolnej.


Komunikacja w grupie kryterialnej to średnio 25,15, a w grupie kontrolnej to średnio 24,05. Prawdopodobieństwo testowe porównania obu gru wynosi p=0,1213, czyli wyniki obu grup nie różnią się istotnie.

Dopasowanie w grupie kryterialnej to średnio 23,54, a w grupie kontrolnej to średnio 20,23. Prawdopodobieństwo testowe porównania obu grup wynosi p=0,0027, czyli wyniki obu grup różnią się wysoce istotnie z wyższym wynikiem w grupie kryterialnej.

Wynik ogólny (SZzŻS) w grupie kryterialnej to średnio 67,49, a w grupie kon-trolnej to średnio 67,1. Prawdopodobieństwo testowe porównania obu gru wynosi p=0,9135, czyli wyniki obu grup nie różnią się istotnie.

Wynik RASW – ważny w grupie kryterialnej to średnio 6,85, a w grupie kon-trolnej to średnio 6,43. Prawdopodobieństwo testowe porównania obu gru wynosi p=0,0160, czyli wyniki obu grup różnią się istotnie z wyższym wynikiem w grupie kryterialnej. Wynik RASW – zadowolona w grupie kryterialnej to średnio 6,66, a w grupie kontrolnej to średnio 7,4. Prawdopodobieństwo testowe porównania obu grup wynosi p=0,0009, czyli wyniki obu grup różnią się wysoce istotnie i wyższy wyniki dotyczy grupy kontrolnej.

Ogółem stwierdzono wysoce istotną (p=0,0095) różnicę wyników RASW ważny i zadowolona. W grupie kryterialnej wyniki ważności i zadowolenia nie różnią się istotnie (p=0,3332), a w grupie kontrolnej różnica jest wysoce istotna (p=0,0001), czyli zadowolenie miało wyższy poziom niż ważność

[12]Ta

bela

5. W

ynik

i dla

gru

py k

ryte

rialn

ej

Gru

pa=K

ryte

rialn

a

SIE-

TK

DM

–

inty

m-

ność

KD

M

- roz

cza-

row

anie

KD

M -

sam

orea

-liz

acja

KD

M

- pod

o-bi

eńst

wo

KD

M -

wyn

ik

ogól

ny

Speł

nien

ie

seks

ualn

eK

omun

i-ka

cja

Dop

aso-

wan

ie

Wyn

ik

ogól

ny

(SZz

ŻS)

RA

SW -

ogół

em

(waż

ny)

RA

SW -

ogół

em

(zad

o-w

olon

a)SI

E-T

1,00

000,

0816

-0,1

965

-0,1

094

0,17

550,

0407

-0,2

024

0,13

36-0

,150

2-0

,098

50,

0368

-0,2

033

KD

M -

inty

mno

ść0,

0816

1,00

00-0

,269

80,

2942

0,55

50*

-0,6

150*

-0,5

868*

-0,4

880*

-0,5

856*

-0,7

332*

-0,4

101*

-0,2

682

KD

M

- roz

czar

owan

ie-0

,196

5-0

,269

81,

0000

-0,0

557

-0,2

235

-0,2

111

0,09

700,

2890

-0,0

149

0,10

880,

0379

-0,0

383

KD

M

- sam

orea

lizac

ja-0

,109

40,

2942

-0,0

557

1,00

000,

2709

-0,7

651*

-0,0

541

-0,3

539*

0,01

83-0

,087

6-0

,203

50,

0553

KD

M

- pod

obie

ństw

o0,

1755

0,55

50*

-0,2

235

0,27

091,

0000

-0,4

769*

-0,2

605

-0,3

204*

-0,3

092*

-0,3

296*

-0,3

825*

-0,0

120

KD

M -

wyn

ik

ogól

ny0,

0407

-0,6

150*

-0,2

111

-0,7

651*

-0,4

769*

1,00

000,

2999

0,32

60*

0,31

53*

0,38

60*

0,28

010,

2004

Speł

nien

ie

seks

ualn

e-0

,202

4-0

,586

8*0,

0970

-0,0

541

-0,2

605

0,29

991,

0000

0,19

190,

5066

*0,

8311

*0,

1341

0,31

80*

Kom

unik

acja

0,13

36-0

,488

0*0,

2890

-0,3

539*

-0,3

204*

0,32

60*

0,19

191,

0000

0,21

230,

5260

*0,

3628

*0,

0971

Dop

asow

anie

-0,1

502

-0,5

856*

-0,0

149

0,01

83-0

,309

2*0,

3153

*0,

5066

*0,

2123

1,00

000,

7575

*0,

1515

0,38

45*

Wyn

ik o

góln

y (S

ZzŻS

)-0

,098

5-0

,733

2*0,

1088

-0,0

876

-0,3

296*

0,38

60*

0,83

11*

0,52

60*

0,75

75*

1,00

000,

3233

*0,

4484

*

RA

SW -

ogół

em

(waż

ny)

0,03

68-0

,410

1*0,

0379

-0,2

035

-0,3

825*

0,28

010,

1341

0,36

28*

0,15

150,

3233

*1,

0000

0,26

95

RA

SW -

ogół

em

(zad

owol

ona)

-0,2

033

-0,2

682

-0,0

383

0,05

53-0

,012

00,

2004

0,31

80*

0,09

710,

3845

*0,

4484

*0,

2695

1,00

00

*ist

otne

kor

elac

je


W grupie kryterialnej skala intymność jest istotnie ujemnie skorelowana z cał-kowitym wynikiem KDM (r=-0,62),spełnieniem seksualnym (r=-0,59), dopasowa-niem (r=-0,59), całkowitym wynikiem SZzŻS (R=-0,73), komunikacją (r=-0,49) i całkowitym wynikiem RASW- ważny(r=-0,41), a także istotnie dodatnio sko-relowany z podobieństwem (R=0,56). Oznacza to, że w grupie kryterialnej im wyższe wyniki skal SZzŻS i samoocena wyglądu pod względem ważności części ciała, tym – niższe wyniki skali intymność. Natomiast wzrostowi podobieństwa towarzyszy wzrost intymności.

Skala samorealizacja jest istotnie ujemnie skorelowana z całkowitym wynikiem KDM (r=-0,77) oraz z komunikacją (r=-0,35). Oznacza to, że w grupie kryterial-nej im wyższe wyniki w skali satysfakcja małżeńska i komunikacja, tym niższe wyniki skali samorealizacja.

Skala podobieństwo jest istotnie ujemnie skorelowana z komunikacją (r=-0,32), dopasowaniem (r=-0,31), całkowitym wynikiem SZzŻS (r=-0,33) i całkowitym wynikiem RASW- ważny (r=-0,38). Oznacza to, że w grupie kryterialnej wraz ze wzrostem podobieństwa maleje komunikacja, dopasowanie, satysfakcja seksualna i samoocena wyglądu (ważny).

Skala wynik całkowity KDM jest istotnie dodatnio skorelowany z komunikacją (r=0,33), dopasowaniem (r=0,32) i wynikiem całkowitym SZzŻS (r=0,39). Wraz ze wzrostem komunikacji, dopasowania i satysfakcji seksualnej rośnie satysfakcja małżeńska.

Skala spełnienie seksualne jest istotnie dodatnio skorelowana z całkowitym wynikiem RASW- zadowolona (r=0,32) oraz z dopasowaniem (r=0,51) i całkowi-tym wynikiem SZzŻS (r=0,83). Oznacza to, że wraz ze wzrostem dopasowania, satysfakcji seksualnej i samooceny wyglądu pod względem ważności części ciała rośnie spełnienie seksualne.

Skala komunikacja jest istotnie dodatnio skorelowana z całkowitym wynikiem RASW- ważny(r=0,36) i całkowitym wynikiem SZzŻS (r=0,76). Korelacja ta informuje, że wzrostowi skali komunikacja towarzyszy wzrost skal satysfakcja seksualna i samoocena wyglądu pod względem ważności części ciała.

Skala dopasowanie jest istotnie dodatnio skorelowana z całkowitym wynikiem RASW- zadowolona (r=0,39) i satysfakcją seksualną (r=0,76). Oznacza to, że im wyższe dopasowanie u kobiet po stracie tym – wyższy wynik skali samoocena wyglądu pod względem zadowolenia z części ciała i satysfakcji seksualnej.

Skala całkowity wynik SZzŻS jest istotnie dodatnio skorelowana z całkowitym wynikiem RASW- ważny (r=0,32) i RASW- zadowolona (r=0,45). Korelacja ta informuje, że wzrostowi satysfakcji seksualnej kobiet po stracie dziecka towarzyszy wzrost samooceny wyglądu, zarówno pod względem zadowolenia, jak i ważności części ciała.


W grupie kontrolnej stwierdzono, iż intymność była istotnie ujemnie skorelo-wana z wynikiem ogólnym KDM (r=-0,43) i całkowitym wynikiem RASW- ważny (r=-0,34). Oznacza to, że w grupie kontrolnej im wyższy wynik intymności, tym niższe wyniki skali satysfakcja małżeńska i samoocena wyglądu pod względem ważności części ciała.

W przypadku skali rozczarowanie była ona istotnie ujemnie skorelowana z cał-kowitym wynikiem KDM (r=-0,38). Oznacza to, że w grupie kontrolnej im wyższe wyniki skali rozczarowanie wyniki skali satysfakcja ze związku małżeńskiego, tym niższe wyniki skali satysfakcja ze związku małżeńskiego.

Samorealizacja była istotnie ujemnie skorelowana z wynikiem ogólnym KDM (r=-0,65) oraz istotnie dodatnio skorelowana z wynikiem ogólnym RASW- za-dowolona (r=0,32). Gdy wzrasta samorealizacja w grupie kontrolnej, tym samym wzrasta samoocena wyglądu pod względem zadowolenia, a spada wynik satys-fakcji z małżeństwa.

Skala podobieństwo była istotnie ujemnie skorelowana z wynikiem ogólnym KDM (r=-0,51) i wynikiem ogólnym RASW- ważny (r=-0,33). Oznacza to, że w grupie kontrolnej wraz ze wzrostem podobieństwa maleje satysfakcja małżeńska i samoocena wyglądu pod względem ważności części ciała

Ponadto wynik ogólny KDM był istotnie ujemnie skorelowany z wynikiem ogólnym RASW- zadowolona (r=-0,35). Oznacza to, że w grupie kontrolnej im wyższe wyniki samooceny z wyglądu pod względem zadowolenia, tym niższe wyniki skali satysfakcja z małżeństwa.

Spełnienie seksualne było istotnie dodatnio skorelowane z dopasowaniem (r=0,33) i wynikiem ogólnym SZzŻS (r=0,54). Znaczy to, że im wyższe dopaso-wanie i spełnienie satysfakcja, tym wyższa satysfakcja seksualna.

Natomiast komunikacja była istotnie dodatnio skorelowana z dopasowaniem (r=0,48) i wynikiem ogólnym SZzŻS (r=0,74). Ta korelacja informuje, że w grupie kryterialnej im wyższy wynik w skali komunikacja i dopasowanie, tym wyższy wynik satysfakcji seksualnej.

Skala dopasowanie była istotnie dodatnio skorelowana z wynikiem ogólnym SZzŻS (r=0,88). Oznacza to, że wraz ze wzrostem dopasowania rośnie satysfakcja seksualna.

[15]Ta

bela

6. W

ynik

i dla

gru

py k

ontro

lnej

Gru

pa=K

ontro

lna

SIE-

TK

DM

- i

ntym

-no

ść

KD

M -

rozc

za-

row

anie

KD

M -

sam

ore-

aliz

acja

KD

M

- pod

o-bi

eńst

wo

KD

M -

wyn

ik

ogól

ny

Speł

nien

ie

seks

ualn

eK

omu-

nika

cja

Dop

a-so

wan

ie

Wyn

ik

ogól

ny

(SZz

ŻS)R

ASW

- og

ółem

(w

ażny

)

RA

SW -

ogół

em

(zad

owol

ona)

SIE-

T1,

0000

0,02

61-0

,007

20,

2130

0,10

69-0

,1753

0,27

310,

0158

-0,0

329

0,01

950,

2016

0,25

00K

DM

- in

tym

ność

0,02

611,

0000

-0,2

207

0,20

45-0

,065

9-0

,429

5*-0

,1422

-0,1

090

-0,2

444

-0,14

90-0

,337

1*-0

,023

8K

DM

- r

ozcz

arow

anie

-0,0

072

-0,2

207

1,00

00-0

,094

7-0

,063

0-0

,380

1*0,

2673

0,24

020,

1871

0,21

210,

2875

0,12

68

KD

M

- sam

orea

lizac

ja0,

2130

0,20

45-0

,094

71,

0000

0,27

10-0

,645

4*-0

,088

50,

0154

-0,0

058

-0,0

241

-0,18

040,

3228

*

KD

M

- pod

obie

ństw

o0,

1069

-0,0

659

-0,0

630

0,27

101,

0000

-0,5

099*

0,06

150,

0232

-0,0

671

-0,0

025

-0,3

260*

0,24

02

KD

M -

wyn

ik

ogól

ny-0

,1753

-0,4

295*

-0,3

801*

-0,6

454*

-0,5

099*

1,00

00-0

,037

0-0

,080

00,

0802

0,01

700,

2048

-0,3

474*

Speł

nien

ie

seks

ualn

e0,

2731

-0,14

220,

2673

-0,0

885

0,06

15-0

,037

01,

0000

0,29

430,

3275

*0,

5411

*0,

2817

-0,0

155

Kom

unik

acja

0,01

58-0

,109

00,

2402

0,01

540,

0232

-0,0

800

0,29

431,

0000

0,48

31*

0,73

89*

0,18

810,

1613

Dop

asow

anie

-0,0

329

-0,2

444

0,18

71-0

,005

8-0

,067

10,

0802

0,32

75*

0,48

31*

1,00

000,

8759

*0,

2569

-0,0

629

Wyn

ik o

góln

y (S

ZzŻS

)0,

0195

-0,14

900,

2121

-0,0

241

-0,0

025

0,01

700,

5411

*0,

7389

*0,

8759

*1,

0000

0,23

68-0

,041

2

RA

SW -

ogół

em

(waż

ny)

0,20

16-0

,337

1*0,

2875

-0,18

04-0

,326

0*0,

2048

0,28

170,

1881

0,25

690,

2368

1,00

00-0

,026

6

RA

SW -

ogół

em

(zad

owol

ona)

0,25

00-0

,023

80,

1268

0,32

28*

0,24

02-0

,347

4*-0

,015

50,

1613

-0,0

629

-0,0

412

-0,0

266

1,00

00

*ist

otne

kor

elac

je


Dyskusja

Niniejsze badanie jest jednym z nielicznych badań obrazujących satysfakcję z życia seksualnego kobiet po stratach dzieci w trakcie ciąży i porodu. W dostępnej literaturze nie znaleziono badań dotyczących satysfakcji z małżeństwa, inteli-gencji emocjonalnej i samooceny wyglądu u kobiet po utracie dziecka w okresie pre- i perinatalnym.

Zdecydowano, że miejscem przeprowadzenia badań w grupie kryterialnej będą poradnie, gdzie prowadzone są grupy wsparcia dla kobiet po stratach dziecka ze względu na komfort psychiczny badanych. Przyjęto, że kobieta idąc na spotka-nie jest nastawiona na opowiadanie o trudnych przeżyciach oraz dzielenie się z innymi własnymi doświadczeniami, więc wypełnienie narzędzi pomiarowych będzie budziło mniejszy niepokój, nie będzie aktywizowało lęku i nie wywoła dyskomfortu emocjonalnego.

Uzyskane rezultaty badań pokazują, że kobiety po stratach dzieci różnią się od kobiet zdrowych zadowoleniem z życia seksualnego w spełnieniu seksualnym i dopasowaniu, różnic nie odnotowano dla komunikacji i ogólnej satysfakcji seksu-alnej. Kobiety po stracie dziecka w porównaniu z grupą kontrolną są mniej zado-wolone z całości funkcjonowania życia seksualnego, w tym bliskości, intymności, a także częstości pożycia seksualnego, przejawiają trudności w życiu erotycznym. Rodzice po stracie są bardziej dopasowani pod względem przekonań, pragnień i preferencji związanych z seksem. Odczuwają duży pociąg seksualny wobec sie-bie. Są wrażliwsi na upodobania partnera. Udane życie seksualne w związku jest bardzo cennym doznaniem, które go cementuje i nie pozwala wkraść się nudzie i stereotypowi.

Przeprowadzone badania ujawniły związek pomiędzy ogólnym zadowoleniem z życia seksualnego a samooceną wyglądu pod względem zadowolenia i ważności części ciała u kobiet po starcie dziecka. Taki wynik sugeruje, że niedoszłe matki mające udane pożycie seksualne są bardziej zadowolone z wyglądu własnego ciała. Być może podczas seksu partnerzy dają im odczuć, że w pełni akceptują ich wygląd zewnętrzny. Otrzymany rezultat badania potwierdza pogląd Byersa, który wskazywał, że satysfakcja seksualna związana jest z wieloma zmiennymi wpływa-jącymi na jakość związku w ogóle, a także z poziomem samooceny8. Dodatkowo zauważono u niedoszłych matek związek pomiędzy komunikacją partnerów w sprawach związanych z seksem a ogólną satysfakcją seksualną i samooceną wyglądu pod względem ważności części ciała. Prawidłowa komunikacja uznawana jest za jeden z najważniejszych czynników udanego i szczęśliwego małżeństwa,

8


a gdy jest efektywna prowadzi do lepszego zrozumienia i poznania najgłębszych uczuć i emocji partnera. Swobodne komunikowanie się pomaga unikać niejasności i nieporozumień, dostarcza informacji potrzebnych do zaspokajania wzajemnych potrzeb seksualnych oraz rozładowanie napięć i nieprzyjemnych emocji, dzięki czemu nie ulegają one kumulacji. Dla kobiet po stracie dziecka wygląd ciała jest bardzo ważny, jeśli ich życie erotycznym jest udane.

Analizując rezultaty przeprowadzonego badania, zwrócono uwagę na zaskaku-jącą zależność, a mianowicie w grupie kryterialnej im wyższe wyniki skal komu-nikacja, dopasowanie, satysfakcja seksualna i samoocena wyglądu w kontekście, na ile ważny jest wygląd ciała, tym niższe wyniki skali podobieństwo. Może to świadczyć o tym, że mimo wysokiego poziomu zadowolenia z życia seksualnego pary, które straciły potomka, nie ujawniają podobnych poglądów dotyczących realizacji ważnych celów małżeńskich i rodzinnych. Ponadto w grupie kobiet po stracie dziecka stwierdzono związek pomiędzy samorealizacją a satysfakcją z życia seksualnego i komunikacją. Udane życie erotyczne i swobodne komunikowanie się z partnerem w sprawach związanych ze współżyciem obniża poziom samore-alizacji. Być może niedoszłe matki czują, że małżeństwo utrudnia im realizację siebie, swojego systemu wartości, a także swoich zadań i planów życiowych. Zaobserwowano także, że im wyższa satysfakcja małżeńska u osób z grupy kry-terialnej, tym wyższy wynik skal komunikacja, dopasowanie i satysfakcja seksu-alna. Niedoszłe matki, które są zadowolone ze związku małżeńskiego, odczuwają większą satysfakcję z życia seksualnego, mają podobne pragnienia i preferencje seksualne co partner, a także potrafią rozmawiać o swoich doznaniach bez skrę-powania. Uzyskany wynik jest zgodny z koncepcją Rostowskiego, który twierdził, że satysfakcja wynikająca ze współżycia seksualnego jest ważnym elementem warunkującym udany związek9.

Z przeprowadzonych analiz wynika, że grupę badaną charakteryzuje wyższy poziom rozczarowania ze związku małżeńskiego, w porównaniu do grupy kontrol-nej. Wyższy poziom rozczarowania u kobiet po stracie dziecka może świadczyć o tym, iż nie otrzymały one dostatecznej pomocy od swoich mężów. W relacji z partnerem ważne jest wzajemne wsparcie, przyzwolenie na przeżywanie straty i wyrażanie uczuć. Możliwe, że mężowie starali się czym prędzej zapomnieć o stracie dziecka, natomiast kobiety odczuwały potrzebę przeżywania. Utrata dziecka bardzo często jest pomniejszana przez mężczyzn. Niedoszłe matki zostają ze swoim cierpieniem wielokrotnie same. Nierzadko odczuwają presję, że mają w miarę szybko wrócić do codziennego funkcjonowania i samopoczucia. Kobiety ze względu na brak wsparcia i zrozumienia nie dają sobie szansy na całkowite

9 J. Rostowski, Zarys psychologii małżeństwa, Warszawa 1987.


przeżycie negatywnych emocji – żalu, smutku, rozpaczy, gniewu, poczucia nie-sprawiedliwości. W związku z tym mogą odczuwać swój związek małżeński jako ograniczenie niezależności i autonomii. Barton-Smoczyńska zauważa, że prawie 60% par, które doświadczyły utraty dziecka nienarodzonego, rozstaje się po kilku latach od tego wydarzenia. Zapewne to traumatyczne przeżycie staje się bodźcem do refleksji o śmierci, utracie, rozpadzie, a także źródłem lęku i obaw dotyczących braku wzajemnego zrozumienia, bliskości, umiejętności dawania wsparcia i zwracania się z prośbą o pomoc10.

Analizując wyniki badań zauważono, że kobiety po stracie dziecka cechuje niższy poziom samooceny wyglądu pod względem zadowolenia z części ciała, w porównaniu do kobiet zdrowych. Natomiast w grupie kontrolnej stwierdzono, że zadowolenie z ciała ma wyższy poziom niż ważność różnych części ciała. Po stracie dziecka kobieta uważa, że przestała być atrakcyjna dla swojego partnera. Nie chce pokazywać swojego ciała, sama nie akceptuje swojego nowego wyglądu. Nie czuje się seksowną kobietą, dodatkowo towarzyszy jej obawa przed zanikiem pożycia małżeńskiego. Prażmowska i współautorzy, podobnie jak w niniejszej pracy, w swoich badaniach zauważyli, że kobiety po porodzie martwego dziecka cechuje niska samoocena11.

W świetle uzyskanych wyników uzasadnione wydaje się przeprowadzanie dalszych badań dotyczących opisanej problematyki. Warto dodatkowo uwzględnić jeszcze inne komponenty inteligencji emocjonalnej niż te w prezentowanej pracy, a także zbadać sieć wsparcia społecznego, które otrzymują kobiety po stracie dzieci. Warto byłoby przeprowadzić badania o charakterze długofalowym, gdzie osoby badane wypełniałyby kwestionariusze trzy miesiące po stracie ciąży, 1 rok po utracie i po 3 latach od traumatycznego zdarzenia. W dalszych badaniach należa-łoby uwzględnić kobiety po stracie dziecka w trakcie ciąży oraz przy narodzinach.

Wnioski

1) Kobiety po stracie dziecka i kobiety zdrowe nie różnią się między sobą inteligencją emocjonalną, przejawiającą się rozpoznawaniem emocji na podstawie ekspresji mimicznej.

2) Kobiety po stracie dzieci i kobiety zdrowe nie różnią się między sobą ogólną satysfakcją ze związku małżeńskiego, a także ogólną satysfakcją seksualną.

10 I. Barton-Smoczyńska, O dziecku…, dz. cyt.11 B. Prażmowska, G. Puto, E. Kowal, B Gierat, Niespełnione macierzyństwo.

„Ginekologia Praktyczna” 2009; 4: 53-56.


3) Kobiety po stracie dziecka różnią się od kobiet zdrowych stopniem rozcza-rowania ze związku, poczuciem spełnienia seksualnego i stopniem dopa-sowania w związku.

4) Kobiety po stracie dziecka różnią się od kobiet zdrowych poziomem samooceny.

5) U kobiet po stracie dziecka stwierdzono istotną dodatnią zależność pomię-dzy satysfakcją z małżeństwa a komunikacją, dopasowaniem w związku.

6) U kobiet po stracie dziecka stwierdzono istotną dodatnią zależność pomiędzy jakością komunikacji a samooceną i satysfakcją seksualną.

Sylwia Błońska, Marta Rawińska: Satisfaction with sexual and marital life, body image and emotional functioning in women after the miscarriage during

the pre-and perinatal period

One of the aim of this work was to verify whether there is anassociation be-tween sexual satisfaction and marital and emotional intelligence and self-esteem in women after pregnancy loss.

Material and methods: We examined 41 women after the loss of a child during pregnancy or childbirth in age from 20 to 35 years, attending support group mee-tings. The control group consisted of 40 healthy women. The present study used the scale of Sexual Satisfaction with Life, Drawing Sheet Self Appearance (RASW), selected Marriage Questionnaire (KDM-2), Emotional Intelligence Scale – Faces (SIE-T) and the questionnaire used in the study (Imprint information regarding satisfaction with their body weight).

Results and conclusions: Women after the loss of a child during the pre-and perinatal characterized by a higher level of disappointment with marriage, sexual adjustment, self-esteem appearance in terms of the validity of parts of the body and a lower level of sexual performance and self-esteem in terms of satisfaction with body parts. In contrast, the results in emotional intelligence scale, manifested recognition of emotions based on facial expressions of both groups were similar. Both the overall level of satisfaction with sex life and the level of overall satisfaction of marriage are similar in both groups. In the group criterion was a significant positive correlation between overall sexual satisfaction and self-esteem appearance in terms of satisfaction and validity of parts of the body. It is noted that in women, after loss of the child, the higher the sexual performance scores – the higher the score scale matching, and self-esteem, sexual satisfaction in terms of validity of the appearance of the body.

Keywords: emotional intelligence, miscarriage, sexual satisfaction, marital satisfaction, self-esteem

SATYSFAKCJA Z ŻYCIA SEKSUALNEGO I MAŁŻEŃSKIEGO,...

Documents

Transcript of SATYSFAKCJA Z ŻYCIA SEKSUALNEGO I MAŁŻEŃSKIEGO,...