Ryszard Wagner – twórca dramatu muzycznego

Twórczość Ryszarda Wagnera

Wagner niemal całkowicie skoncentrował się na teatrze muzycznym, inne jego utwory mają znaczenie marginalne. Najsłynniejsze dzieła sceniczne to:•Tannhäuser•Tetralogia Pierścień Nibelunga: Złoto Renu, Walkiria, Zygfryd i Zmierzch Bogów•Tristan i Izolda•Śpiewacy norymberscy•Parsifal

Twórczość Ryszarda Wagnera

Charakterystyczną cechą koncepcji dramatycznej Wagnera było współdziałanie wszystkich sztuk, głównie poezji, dramatu, sztuki teatralnej, plastyki i muzyki. Swoje poglądy dotyczące reformy opery zawarł w dziele pt. Opera i dramat. Zdaniem Wagnera w całej dotychczasowej twórczości operowej zbyt luźny był związek pomiędzy tekstem a muzyką.

Główne wytyczne reformy Wagnera

• tematyka dzieł scenicznych wykorzystuje narodowe źródła twórczości dramatycznej tj.: legendy, mity, fantastykę z różnymi akcesoriami, aż do magii włącznie;

• melodyka dzieła podkreśla nastrojowy charakter tekstu - to zadanie spełnia typ tzw. „nie kończącej się melodii”;

• brak podziału na „numery muzyczne” tj.: arie, duety, tercety, ensemble, chóry itp., każda scena powinna być jednolitą całością, zgodnie z prawdą dramatyczną;

Główne wytyczne reformy Wagnera

• zarówno tekst, jak i muzyka z nim zespolona pozostają w służbie akcji dramatycznej rozgrywającej się na scenie; w związku z tym i dramaturg-poeta i muzyk musi być równocześnie scenarzystą operowym;

• brak tradycyjnej uwertury i zamiast niej wprowadzenie krótkiego wstępu, który stwarza nastrój wprowadzający do mającego się odbyć dramatu;

Główne wytyczne reformy Wagnera

• głos traktowany jest na równi z instrumentem, stąd operowanie wszystkimi możliwymi rodzajami chóru: męskim, żeńskim, chłopięcym, mieszanym;

• orkiestra z roli akompaniatora przechodzi do roli głównego czynnika dramatycznego wyrazu, ponadto Wagner rozwija technikę poszczególnych instrumentów, ich możliwości wyrazowe, osiąga znakomite efekty ilustracyjne.

Motyw przewodni - leitmotif

• Wagner wprowadza tzw. motyw przewodni, pojawiający się, ilekroć kompozytor nawiązuje w tekście lub sytuacji scenicznej do odpowiedniej osoby lub wydarzenia, może również opisywać przedmioty (np. miecz czy pierścień) a także uczucia bądź pojęcia.

Cwał Walkirii - 12 maja 1877 roku Wagner dyrygował wykonaniem Walkirii w Londynie. Na bis odegrał Cwał Walkirii – początek trzeciego, ostatniego aktu. Od tego czasu utwór stał się dziełem koncertowym.

Czas odtwarzania 33:00 – 39:00