© Vattenfall AB

Rynek bilansujący = Rynek czasu rzeczywistego = Rynek spot

Seminaria z cyklu „Nowe prawo energetyczne”

Seminarium 3 „System bilansowania”

Warszawa, 31 maja 2007

Janusz Bil Vattenfall Poland

© Vattenfall AB 2

Energia elektryczna jako produkt

Duża zmienność zapotrzebowania Możliwość pobierania przez odbiorcę energii do

wysokości mocy przyłączeniowej (a nie wedle ilości określonych w umowie/kontrakcie)

Brak możliwości magazynowania Brak możliwości kontrolowanego ograniczania

dostaw do wybranych odbiorców Ograniczone zastosowanie taryf opartych o ceny

czasu rzeczywistego (niska elastyczność popytu) Konieczność ciągłego bilansowania podaży i popytu

MW

zł/M

Wh

P1 P2

C1

C2

P3

C3

Popyt o godzinie:

H1 H2 H3

TE

CH

NIK

A

EK

ON

OM

IA

© Vattenfall AB 3

Porównanie działania rynków spot (lipiec 2006)

Źródło: M.Kulesa, Konferencja: Rynek energii elektrycznej – oczekiwania i szanse, Poznań, 22/25 maja 2007 r.

© Vattenfall AB 4

A co z kosztami stałymi ?

8760 (godzin)

cena

spo

t

Pułap Pcap

Marże zmienne otrzymują źródła podstawowe (Baseload)

C

B

AMarże zmienne otrzymują źródła podszczytowe

(Mid-Range)

Marże zmienne otrzymują źródła szczytowe (Peak)

105 zł/MWh

130 zł/MWh

180 zł/MWh

Część marż zmiennych jest „ucinana” na skutek Pcap.

Różnicę mogą wyrównywać dochody z rynku mocy.

© Vattenfall AB 5

P2

Siła rynkowa

MW

zł/M

Wh

P1

C1

C2

W przypadku energii elektrycznej problem struktury rynku nabiera szczególnego znaczenia.

© Vattenfall AB 6

Skutki złego funkcjonowania rynku bilansującego

Problemy z inwestycjami w nowe moce wytwórcze i zdolności przesyłowe (zasoby mocy i ich struktura)

Wadliwe funkcjonowanie pozostałych segmentów rynku

Brak transparentności i płynności na rynku hurtowym

Nieefektywność ekonomiczna (nieoptymalne decyzje producentów i konsumentów)

Zaburzenia w dostawach energii (blackouts)

© Vattenfall AB 7

Funkcje realizowane na rynku bilansującym

Zarzą

dzan

ie

ogra

nicze

niam

i Bilansowanie

Usługi

syste

mow

e

Przydział

zasobów

sieciowych

Ekonomiczny rozdział obciążeń

z uwzględnieniem ograniczeń sieciowych

Ceny ‘spot’

© Vattenfall AB 8

Rynek z wieloma cenami równowagi

(cenami lokalizacyjnymi, obszarowymi etc.)

Rynek bilansujący – dwa modele

prostota POZORNA NATURALNA (wynika z fizyki zjawisk)

transparentność NISKA WYSOKA

sygnały lokalizacyjne BRAK WYRAŹNE

wspiera niezawodne prowadzenie KSE

SŁABO MOCNO

efektywność ekonomiczna NISKA WYSOKA

zarządzanie ryzykiem PROSTE SKOMPLIKOWANE

Rynek z jedną ceną równowagi

(ceną systemową)

Rynek bilansujący

© Vattenfall AB 9

Rola OSP

Organizuje i prowadzi mechanizm niezbędny do ustalenia ceny równowagi ‘spot’

Ustala programy pracy jednostek wytwórczych i wydaje stosowne dyspozycje

Interweniuje w przypadku zagrożenia Jest domyślnym dostawcą/odbiorcą energii

© Vattenfall AB 10

Model rynku energii

Model rynku energii jest w zasadniczej mierze kwestią wyboru co do sposobu organizacji rynku czasu rzeczywistego i zasad zarządzania ograniczeniami.