Rozwój gospodarczy państw świata - geografia14lo.yum.pl³j gospodarczy... · rozszerzony;...

Rozwój gospodarczy państw

świata

Rozwój gospodarczy państw świata

• Mierniki rozwoju gospodarczego państw

• Podział krajów ze względu na różny

poziom rozwoju gospodarczego

• Cechy krajów wysoko rozwiniętych

• Cechy krajów słabo rozwiniętych

• Przyczyny i konsekwencje podziału świata

na biedne Południe i bogatą Północ

• Bibliografia

Mierniki rozwoju gospodarczego

• Społeczne

• Ekonomiczne

• Gospodarcze

• Demograficzne

• Uwzględniające

jakość życia

Mierniki ekonomiczne

• PKB na 1 mieszkańca

• Dynamika przyrostu PKB

• Udział poszczególnych działów

w tworzeniu PKB

• Stopa bezrobocia

PKB na 1 mieszkańca

Źródło: Mały Rocznik

Statystyczny GUS 2006

Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres

rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

Dynamika PKB i stopa bezrobocia



Źródło: Mały

Rocznik

Statystyczny

GUS 2006

Wskaźniki gospodarcze

• Struktura towarowa handlu zagranicznego

• Struktura zawodowa ludności

• Udział kraju w światowej produkcji energii

elektrycznej

• Intensywność produkcji rolnej

Struktura zawodowa ludności

Źródło: Kop J., Kucharska M.,

Szkurłat E.: Geografia

społeczno-ekonomiczna

Podręcznik Liceum

ogólnokształcące zakres

rozszerzony; Wydawnictwo

Szkolne PWN, Warszawa 2003

Źródło: Mały

Rocznik

Statystyczny

GUS 2006

Udział wpływów z turystyki

w wartości eksportu

Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

Wskaźniki demograficzne

• Śmiertelność niemowląt

• Średnia długość życia

• Odsetek ludności nieumiejącej czytać

• Poziom skolaryzacji

Średnia długość trwania życia



Źródło: Mały

Rocznik

Statystyczny

GUS 2006

Analfabetyzm


Źródło: Kądziołka J.,

Kocimowski K.,

Wołonciej E.: Świat w

liczbach 2006/2007.

Książka wraz z płytą

CD. Wyd. WsiP.

Wskaźniki społeczne

• Spożycie kalorii i białka

• Udział wydatków na żywność w budżetach

domowych

• Liczba ludności przypadająca na 1 lekarza

• Dostęp do wody pitnej

Dzienne spożycie kalorii i białka

Źródło: Skrzypczak W.: Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004

Liczba osób przypadająca na 1 lekarza


Źródło: Kądziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E.: Świat w liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd. WsiP.

Ludność w przeliczeniu na

1 lekarza. Łóżka w szpitalach

Dostęp ludności do wody pitnej

Źródło: Skrzypczak W.: Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004

HDI (Human Development Index)

Jest to wskaźnik rozwoju ludzkości uwzględniający

jakość życia. Obejmuje:

• Poziom PKB na 1 mieszkańca

• Średnią długość trwania życia

• Poziom higieny

• Poziom usług medycznych

• Odsetek osób nie umiejących czytać (KSR)

• Odsetek osób rozpoczynających szkołę średnią

i studia wyższe (KWR)

HDI



Podział krajów ze względu na

różny poziom rozwoju

gospodarczego

Kraje wysoko rozwinięte

gospodarczo (KWR), wg PKB

• PKB na 1 mieszkańca powyżej 15 000 $ i wysoki

udział usług w tworzeniu PKB



Kraje średnio rozwiniętego

gospodarczo wg PKB

• PKB na 1 mieszkańca wynosi od 7000 do

15 000 $

• Kraje: Meksyk, Brazylia, Wenezuela,

Argentyna, Chile, RPA, Libia, Malezja,

Polska, Czechy, Słowacja, Węgry,

Białoruś, Rosja, Litwa, Łotwa, Estonia

Kraje słabo rozwinięte gospodarczo

(KSR)

• PKB na 1 mieszkańca wynosi poniżej 7 000 $

• Wysoki udział rolnictwa i leśnictwa w tworzeniu PKB

• Kraje: Chiny, Kazachstan, Iran, Turcja, UkrainaNajbiedniejsze: Etiopia, Sudan, Mali, Niger, Nigeria, Demokratyczna Republika Kongo

KWR wg HDI

• Wskaźnik w krajach wysoko rozwiniętych

zawiera się w wartościach powyżej 1

• Kraje: USA, Kanada, Japonia, Australia,

Nowa Zelandia, Chile, Argentyna, kraje

Europy Zachodniej, Polska, Czechy,

Słowacja, Węgry, Izrael

Kraje średnio rozwinięte

gospodarczo wg HDI

• Wskaźnik zawiera się w wartościach

0,5 do 0,8

KSR wg HDI

• Wskaźnik zawiera się w wartościach

poniżej 0,5

• Kraje: kraje Afryki Równikowej, Nepal,

Afganistan, Bangladesz, Laos

HDI



Cechy KWR

Cechy demograficzne KWR

• Niski lub ujemny przyrost naturalny

• Starzejące się społeczeństwo

• Wysoka średnia długość życia

• Dominacja zatrudnienia w III i IV sektorze gospodarki

• Dostępność wody pitnej

• Niska śmiertelność niemowląt

• Niski poziom analfabetyzmu

• Wysoki stopień skolaryzacji

Cechy ekonomiczne KWR

• Duży popyt na usługi i dobra konsumpcyjne

• Wysoki udział usług w tworzeniu PKB

• Wysoki udział handlu zagranicznego w tworzeniu PKB

• Dobrze rozwinięty przemysł przetwórczy z działami high – tech

• Chłonny rynek zbytu

• Malejąca energochłonność produkcji

• Rosnąca wydajność pracy

• Tworzenie i eksport nadwyżek kapitałowych

Cechy ekologiczne KWR

• Inwestycje proekologiczne i zamykanie

szkodliwych dla środowiska działów przemysłu

powodujące poprawianie się stanu środowiska

• Wysoka świadomość ekologiczna

społeczeństwa

• Malejąca emisja CO2 i SO2 w związku z coraz

częstszym używaniem gazu ziemnego, energii

jądrowej lub odnawialnych źródeł energii

Cechy rolnictwa KWR

• Wysoka kultura rolna

• Wysoka towarowość rolnictwa

• Wysoki udział roślin przemysłowych, warzyw i owoców w produkcji rolnej

• Wysoki udział hodowli w produkcji rolnej

• Niski odsetek osób czynnych zawodowo zatrudnionych w rolnictwie

• Duża powierzchnia gospodarstw rolnych

• Specjalizacja produkcji rolnej

• Wysoki stopień mechanizacji i chemizacji

• Dostosowywanie się rolnictwa do potrzeb rynkowych

• Dobrze rozwinięte zaplecze obsługi rolnictwa

• Duży dostęp do środków produkcji rolnej

Cechy KSR

Cechy demograficzne KSR

• Wysoki przyrost naturalny

• Urbanizacja w początkowym stadium lub nadurbanizacja (kraje Ameryki Łacińskiej)

• Niska średnia długość życia

• Dominacja zatrudnienia w I sektorze gospodarki

• Wysoka śmiertelność niemowląt

• Wysoki poziom analfabetyzmu

• Niski poziom skolaryzacji

• Niska dostępność do wody pitnej

Cechy ekonomiczne KSR

• Niski poziom PKB na 1 mieszkańca

• Niska kumulacja kapitału pozwalająca produkować artykuły typu: odzież i żywność

• Niska wydajność pracy

• Niski udział handlu zagranicznego w tworzeniu PNB

• Brak specjalizacji produkcji przemysłowej

• Brak nadwyżek eksportowych

• Rosnące bezrobocie

• Surowce i płody rolna są głównym produktem eksportowym

• Zadłużenie zagraniczne ze względu na niskie ceny towarów wymienionych powyżej

• Niedorozwój infrastruktury technicznej

• Nisko wykwalifikowana siła robocza

Cechy ekologiczne KSR

• Brak pieniędzy na inwestycje ekologiczne

• Rozwój tradycyjnych gałęzi przemysłu sprzyjających degradacji środowiska

• Udostępnianie swoich terytoriów za środki finansowe na składowanie szkodliwych odpadów i śmieci

• Degradacja środowiska np. wycinanie lasów pierwotnych, w związku z rozwojem cywilizacyjnym (na pola uprawne, drzewo na opał, drzewo na sprzedaż, rozwój miast, szlaki komunikacyjne)

Cechy rolnictwa KSR

• Niski poziom mechanizacji i chemizacji

• Monokulturowa uprawa roślin eksportowych prowadząca do degradacji najlepszych gleb

• Niski udział hodowli w produkcji rolnej

• Dominacja upraw roślin alimentacyjnych związana ze wzrostem zapotrzebowania na żywność

• Niedorozwój przetwórstwa rolno – spożywczego

• Brak płodozmianu prowadzący do wyjałowienia gleb

• Nieumiejętne nawodnianie prowadzące do zasolenia gleb

• Rozdrobnienie gospodarstw rolnych

• Wysokie zatrudnienie w rolnictwie

• Niska kultura rolna

• Stosowanie prymitywnych typów rolnictwa (żarowo – odłogowe, pasterstwo koczownicze) w najbiedniejszych krajach

Przyczyny i konsekwencje

podziału świata na biedne

Południe i bogatą Północ

Przyczyny dysproporcji

• Dominacja I sektora w KSR

• Coraz niższe ceny surowców i płodów rolnych na rynkach światowych a tym samym coraz niższe wpływy z eksportu w krajach Południa

• Konieczność sprowadzania przez KSR żywności oraz produktów przemysłu przetwórczego szczególnie maszyn i urządzeń

• Powyższe punkty skutkują coraz wyższym zadłużeniem krajów Południa (ceny surowców i płodów rolnych są o wiele niższe niż ceny maszyn i urządzeń)

• Coraz niższy poziom życia krajów Południa związany z coraz gorszą sytuacja ekonomiczną przejawiający się większą śmiertelnością niemowląt, wysokim poziomem analfabetyzmu i niskim poziomem skolaryzacji

Konsekwencje dysproporcji

• Pogłębianie się napięć w krajach biednego Południa

• Pojawianie się napięć pomiędzy Północą i Południem spowodowanych poczuciem niesprawiedliwości z jednej strony i nielegalną imigracją z drugiej

• Niebezpieczeństwo rozwoju terroryzmu przede wszystkim fundamentalistów islamskich

• Niebezpieczeństwo załamania się światowego systemu finansowego wskutek kryzysów gospodarczych w krajach biednego Południa

Bibliografia

1. Skrzypczak W.: Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004, s.320

2. Starzomski J.: Paszport Maturzysty. Geografia. Wydawnictwo eremis. Warszawa 2005. s.279

3. Kądziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E.: Świat w liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd. WsiP, s. 184

4. Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

5. Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003; s. 326

6. Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

Rozwój gospodarczy państw świata - geografia14lo.yum.pl³j gospodarczy... · rozszerzony;...

Documents

Transcript of Rozwój gospodarczy państw świata - geografia14lo.yum.pl³j gospodarczy... · rozszerzony;...