ROZWÓJ GOSPODARCZY POLSKI 1918-2018

Cecylia Leszczyńska

Uniwersytet Warszawski

Seminarium PTS, 13.04.2018 r.

UTWÓR OBJĘTY PRAWAMI AUTORSKIMI.

POWIELANIE, ROZPOWSZECHNIANIE ORAZ

WYKORZYSTYWANIE W CZĘŚCI LUB CAŁOŚCI

ZASTRZEŻONE DO DECYZJI AUTORKI PREZENTACJI.

TREŚĆ

DRUGA RZECZPOSPOLITA; WYZWANIA, PROJEKTY MODERNIZACYJNE I ICH REALIZACJA

OKRES POWOJENNY: W NOWYCH GRANICACH, W NOWYM USTROJU, WIELKA ZMIANA SPOŁECZNA

PO ROKU 1989: INTEGRACJA Z UE, WYZWANIA XXI WIEKU

PODSUMOWANIE: SPOJRZENIE NA GOSPODARKĘ W LATACH 1918 -2018

II RP: „KRAJ Z TRZECH POŁÓWEK” ZŁOŻONY

TERYTORIUM 388,6 TYS. KM2

69% B. ZABÓR ROSYJSKI (W TYM B. KRÓLESTWO 31%)

20% B. GALICJA

11% B. ZABÓR PRUSKI

LUDNOŚĆ 26,9 MLN (1921)

42% B. KRÓLESTWO POLSKIE

(11,2 MLN)

15% WOJ. WSCHODNIE

(4,1 MLN)

28% B. GALICJA

(7,6 MLN )

15% B. ZABÓR PRUSKI

(3,9 MLN)

II RZECZPOSPOLITAKraj z „trzech połówek” złożony

Wyzwania

• Unifikacja i integracja (infrastruktura, struktury)

• Redukcja dysproporcji (POLSKA A, B, C)

• Industrializacja i unowocześnienie przemysłu

Ograniczenia/bariery

• Niestabilność polityczna, kontekst międzynarodowy

• Kapitał ludzki

• Koniunktura i kapitały (inflacja, wielki kryzys)

II RP: UNIFIKACJA: PRAWO I INSTYTUCJE

Unifikacja prawa gospodarczego (skarbowego, bankowego, wekslowego, giełdowego itd. do 1933 roku)

Unifikacja prawa powszechnego karnego, cywilnego itd.

Unifikacja instytucji: sądownictwo, administracja publiczna, system szkolny, szkoły wyższe

Autonomia województwa śląskiego

II RP: INTEGRACJA GOSPODARKI

Dostosowanie infrastruktury do nowego terytorium: przykład sieć kolejowa (1930)

Przełamanie postzaborowego podziału pracy: Wielkopolska eksporterem netto żywności do państwa niemieckiego, importowała stamtąd produkty

przemysłu.

Górny Śląsk powiązany był z rynkiem niemieckim.

Królestwo Polskie – struktura przemysłu w istotnej części dostosowana do popytu na rynkach wschodnich.

POLSKA A, B, C

Polska A (14 mln ludności) – obszary na zachód od Wisły - prawie 90% produkcji przemysłowej.

Polska B (10,8 mln ludności) – między Wisłą Bugiem plus b. Galicja wschodnia - 10% produkcji przemysłowej.

Polska C (7,2 mln ludności) – na wschód od Bugu - pozbawiona większych zakładów przemysłowych.

PLAN 15-LETNI

BARIERY I OGRANICZENIA

DEMOGRAFIA [ŹRÓDŁO: OBLICZENIA WŁASNE NA PODSTAWIE HISTORIA POLSKI W LICZBACH, T. I PAŃSTWO.

SPOŁECZEŃSTWO , GUS WARSZAWA 2003]

0

5

10

15

20

25

30

35

40

191

9

192

0

192

1

192

2

192

3

192

4

192

5

192

6

192

7

192

8

192

9

193

0

193

1

193

2

193

3

193

4

193

5

193

6

193

7

193

8

w p

rom

ilach

Współczynnik urodzeńWspółczynnik zgonówWspółczynnik przyrostu naturalnego

Liczba ludności:

• 27,2 mln - 1921

• 32,1 mln - 1931

• 34,8 mln - 1939

MIASTO I WIEŚ

1921 1931 1938

ludność wiejska (ponad 70%)

20,3 mln 23,2 mln 24,4 mln

ludność miejska (30%)

6,6 mln 8,7 mln 10,5 mln

w miastach powyżej 10 tys. ludności

6,5 mln tj. 20% ludności kraju (1931)

SEKTORY I, II, III

Zawodowo czynni:

rolnictwo:

1921 - 74%,

1931 – 65%

przemysł i górnictwo:

1921 - 9,4%,

1931 - 16,3%

Państwa

Sektor I Sektor II Sektor III

Około

1920

około

1930

Około

1920

około

1930

Około

1920

około

1930

Polska 73,8 65,2 9,1 16,6 26,1 18,2

Bułgaria 82,4 80,0 8,1 8,0 9,5 12,0

Finlandia 68,8 64,6 12,8 14,7 18,4 20,7

Hiszpania 56,1 51,9 20,9 24,0 23,0 24,1

Węgry 58,2 53,0 24,7 24,1 17,1 22,9

Włochy 56,1 46,8 31,0 30,8 12,9 22,4

Szwecja 40,9 36,0 30,8 32,1 28,3 31,9

Francja 41,5 35,6 29,3 33,2 29,2 31,2

Austria 31,9 32,3 33,3 35,2 34,8 32,5

Czechosłowacja 40,3 36,9 36,8 37,2 22,9 25,9

Niemcy 30,5 28,9 41,3 40,4 28,2 30,7

Wielka Brytania 7,1 5,9 47,5 40,8 45,4 53,3

Belgia 21,8 17,3 48,0 47,6 30,2 35,1

Źródło: Mitchell, International Historical Statistics, 144-161; Demographic Yearbook, 1948.

ANALFABETYZM

Autor zdjęcia: Leszek Nabiałek; źródło: Rzeczpospolita; http://archiwum.rp.pl/artykul/993140-Likwidacja-zapoznien.html

Analfabetyzm

w 1931 r.

ogółem

23%

ANALFABETYZM POLSKA NA TLE INNYCH PAŃSTWNIEUMIEJĄCY CZYTAĆ I PISAĆ W WIEKU 7 LAT I WIĘCEJ

Kraje

Około 1920 Około 1930

Polska 34,6 23,1

Rumunia . 45,5

Bułgaria 46,6 39,7

Hiszpania 42,8 23,6

Włochy 26,8 23,1

Finlandia 30,1 15,9

Węgry 13,4 9,1

Belgia 7,9 5,9

Francja 8,0 5,1

Czechosłowacja 8,4 4,1

Szwecja 3,4 0,1

Źródło: Historia Polski w liczbach. Polska w Europie, GUS Warszawa 2014, s. 190.

STRUKTURA SPOŁECZNO-ZAWODOWA: 1927-1931

564,9 190,01315,7

3329,5

5290,0

3217,2

15550,1

360,00

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

w t

ysią

ca

ch

Źródło: C. Leszczyńska, Ł. Lisiecka, Zróżnicowanie dochodów w Polsce międzywojennej, w: Oblicza nierówności społecznych, red. J. Klebaniuk,

Warszawa 2007.

DOCHÓD KONSUMOWANY NA 1 OSOBĘ – 1929

810

1,9 0,64,5

11,317,9

63,8

0

10

20

30

40

50

60

70

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

Prz

ecię

tny d

la c

ałe

jpop

ula

cji

Żyją

cy z

zysków

i w

oln

ezaw

ody Zie

mia

nie

Pra

cow

nic

y u

mysło

wi

Dro

bnom

ieszczaństw

o

Rob

otn

icy p

oza

roln

ictw

em

Mała

wła

sność r

oln

aro

botn

icy r

oln

i

w %w

zł

Dochód konsumowany rocznie na 1 osobę Odsetek populacji

Źródło: C. Leszczyńska, Ł. Lisiecka, Zróżnicowanie…

Zróżnicowanie dochodowe 1929 r.

Źródło: C. Leszczyńska, Ł. Lisiecka, Zróżnicowanie…

Ogółem Samodzielni

poza rolnictwem

Rolnicy Robotnicy

rolni

Pracownicy najemni

robotnicy umysłowi państwowi

Zawodowo czynni w tys.

8546 1100 3150 1600 1100 477 546

Dochód na zawodowo czynnego

średnia arytmetyczna

2502 5455 2133 745 2080 5080 3850

Mediana

1690 2356 1910 630 1805 3940 3360

Dominanta

1590 836 1700 473 1350 2840 3100

Procent ogólnej liczby posiadaczy dochodów mający połowę dochodów

18 10 32 30 28 24 -

Wskaźnik Giniego

0,48 0,60 0,25 0,27 0,32 0,36 -

KONIUNKTURA

INFLACJA I REFORMY STABILIZACYJNE 1924 R.

Źródło: E. Taylor, Inflacja polska, Poznań 1926

Lata Stopa inflacji w układzie miesięcznym

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

1919 22,2 9,1 12,5 14,3 -2,8 16,7 12,3 42,5 25 17,9 86,7 43

1920 30,8 10,4 -1,8 16,1 -0,6 -21,4 33,9 12,8 26,2 10,2 71,4 15,7

1921 33,9 12,7 -8,6 0,4 23,8 104,2 0,7 36,2 130 -52,7 15,8 -18,6

1922 17,9 17,9 -4,7 5,4 -1,8 17,4 29,3 42 2,8 59,5 22,5 2,8

1923 100,3 25,6 -5,5 10,2 13,4 96,7 89,2 26,6 40,6 360,6 119,3 80,3

1924 45,9 -0,5 0 0

KRYZYS 1925-1926: KRYZYS FINANSOWY, RECESJA W GOSPODARCE

Załamanie złotego jesień 1925 Kryzys 1925

Źródło: C. Leszczyńska, Polska polityka pieniężna i walutowa w latach 1924-1936, Warszawa 2013.

WIELKI KRYZYS: DNO KRYZYSU W 1933 R.

Kraj Produkcja

przemysłowa

Obroty hz Zatrudnienie

w wielkim

i średnim

przemyśle

Kursy akcji

przemysłowych

1928=100

Niemcy 62 40 66 46

USA 68 25 74 43

Polska 70 38 64 21

Francja 77 35 84 57

Włochy 81 40 79 52

Anglia 94 35 . 73

Japonia 126 41 91 177

Źródło: Mały Rocznik Statystyczny 1939, GUS Warszawa 1939, s. 3-6.

GŁĘBOKOŚĆ POLSKIEJ DEPRESJI: PKB

70

80

90

100

110

120

130

1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936

19

29

=1

00

Polska

Anglia

Czechosłowacja

Finlandia

Francja

Holandia

Niemcy

Węgry

Włochy

Źródło: B. R. Mitchell, International Historical Statistics. Europe 1750-1993, 1998; A. Maddison, The World

Economy. Historical Statistics, OECD 2006.

KRYZYS: BŁĘDY I DOGMATY – CELOWA DEFLACJA

Wskaźnik cen hurtowych w krajach „dewaluacyjnych” i „złotych” latach 1929-1936 a

a Przeciętne roczne.

Źródło: Monthly Bulletin League of Nations, 1936 (October).

50

55

60

65

70

75

80

85

90

95

100

1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936

1929=

100

Polska

Anglia

Austria

Belgia

Bułgaria

Czechosłowacja

Finlandia

Francja

Holandia

Niemcy

Węgry

Włochy

DEFLACJA; DOGMAT WALUTY ZŁOTEJ

0

10

20

30

40

50

60

70

80

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

%

mln

zł

Podaż pieniądza (M0) i pokrycie emisji w latach 1924-1939

Bilety i natychmiast płatne zobowiązania (npz)

Złoto, waluty i dewizy

Pokrycie biletów bankowych i npz rezerwami złota, walut i dewiz w %

Źródło: C. Leszczyńska, Polska polityka…

POSTFEUDALNE ROLNICTWO

PRZELUDNIENIE AGRARNEWADLIWA STRUKTURA AGRARNAREFORMA ROLNA

PRZELUDNIENIE AGRARNE (OKOŁO 1930)

Kraj Ludność utrzymująca się z rolnictwa

ogółem w tym ludność zbędna

w tys. w %

Polska a 19347 4837 25,0

Rumunia 13069 4012 30,7

Jugosławia 10629 3837 36,1

Bułgaria 4088 1349 33,0

Albania 800 387 48,4

Czechosłowacja 4812 +38 +0,8

Estonia 626 +63 +10,1

Węgry 4472 434 9,7

Łotwa 1036 +122 +11,8

Litwa 1657 +36 +2,2

Źródło: W. Roszkowski, Land Reforms in East Central Europe after World War One (w oparciu o: Dudley Kirk, Europe’s Population

in the Interwar Years, New York 1946, 1946, s. 30; Annuaire Statistique Agricole 1931/32, Rome 1933, s. 43-99).

REFORMA ROLNA 1925

Cel – poprawa wadliwej struktury agrarnej

Utworzono 0,7 mln nowych gospodarstw i działek. Ziemia pochodziła z latyfundiów powyżej 1000 ha (ich obszar zmniejszył się o ponad 2 mln ha) oraz z gruntów państwowych.

Skorzystali głównie małorolni (nabyli 64% gruntów, bezrolni 20%, pełnorolni 6 %, nie rolnicy 10 %).

Wzrósł zasób ziemi gospodarstw poniżej 50 ha (z 19,6 mln ha do 22,5 mln ha).

Nie zmieniło to jednak w sposób znaczący struktury gospodarstw chłopskich.

STRUKTURA AGRARNA (1935)

0-2 ha3%

2-5 ha11%

5-10 ha17%

10-20 ha14%

20-50 ha7%

ponad 50 ha

48%

Powierzchnia zajmowanej ziemi

0 do 2 ha

29%

2 -5 ha33%

5-10 ha25%

10-20 ha10%

20-50 ha2%

50 - 100 ha0%

ponad 100 ha

1%

Liczba gospodarstw

Źródło: Historia Polski w liczbach. T. II Gospodarka (okres 1918-2000), GUS Warszawa 2006.

INDUSTRIALIZACJA

TRADYCYJNY I NOWOCZESNY - PRZEMYSŁ

Wyszczególnienie Produkcja czysta 1935

w mln zł w %

Ogółem 3128 100,0

Włókienniczy i odzieżowy 618 19,8

Spożywczy 450 14,4

Chemiczny 411 13,1

Górniczy 400 12,8

Metalowy 373 11,9

Hutniczy 211 6,7

Energetyczny (elektrownie) 181 5,8

Mineralny 143 4,6

Drzewny 113 3,6

Papierniczy 83 2,6

Elektrotechniczny 81 2,6

Źródło: Z. Landau, J. Tomaszewski, Gospodarka Polski międzywojennej, t. III, Warszawa 1982, s. 45.

ZRÓŻNICOWANIE PRZESTRZENNE PRZEMYSŁU

Województwa Zatrudnienie w przemyśle

na 1000 ludności w 1936 r.

Polska 20,4

Śląskie 82,4

Łódzkie 48,3

Kieleckie 33,6

Krakowskie 22,3

Poznańskie 20,7

Pomorskie 15,6

Warszawskie 13,4

Lwowskie 9,6

Białostockie 9,8

Pozostałe województwa od 3,3% do 6,4%)

Źródło: Materiały do badań nad gospodarką Polski, cz. I, 1918-1939, Warszawa 1955, s. 166.

COP

Źródło: http://wyborcza.pl/alehistoria/1,130275,13142032,Caly_narod_buduje_swoj_COP.html

GDYNIA, MIELEC, MOŚCICE [ŹRÓDŁO: NAC]

LUXTORPEDA / TAMA W PORĄBCE [ŹRÓDŁO: NAC]

PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Państwa 1925 1938 1925 1938

w mld kWh 1925=100 na 1 mieszkańca w kWh

Polska 1,3 3,7 285 44 105

Rumunia 0,2 1,1 550 12 55

Węgry 0,4 1,0 250 48 110

Hiszpania 1,6 3,3 206 72 128

Niderlandy 1,0 2,4 240 135 276

Włochy 6,5 15,1 232 160 348

Czechosłowacja 2,0 5,4 270 141 355

Austria 2,3 3,0 130 343 448

Francja 10,2 19,3 189 251 460

Wielka Brytania 11,3 30,7 272 250 645

Finlandia 0,5 2,8 560 143 778

Niemcy 20,3 55,2 272 324 794

Szwecja 3,7 8,2 222 611 1302

Źródło: Mały Rocznik Statystyczny 1939, Warszawa 1939, s. 128; International Statistical Yearbook 1926, 1930/31, 1938/39, 1939/40, Geneva 1927-1940.

BILANS II RPŹRÓDŁO: OPRACOWANIE WŁASNE

Wyszczególnienie 1929 1938

1913=100

PKB na 1 mieszkańca 74 84

Produkcja przemysłu przetwórczego (czysta) 169 206

1921=100

produkcja przemysłowa i budowlana 177 211

PAŃSTWO – ETATYZM

Spuścizną II RP stało się przekonanie, iż bez silnego wsparcia ze strony państwa i podjęcia programu inwestycyjnego finansowanego ze środków publicznych, możliwości modernizacji gospodarki nie będą możliwe.

Wzrost i tak silnej pozycji sektora państwowego.

Rosnąca rola państwa w sektorze bankowym, zarówno na rynku depozytów jak i kredytów, a zwłaszcza kredytu długoterminowego.

OKRES POWOJENNYNowe granice

Nowy ustrój

Wielka zmiana społeczna

PO 1945 R.: KRAJ Z DWÓCH POŁÓWEK ZŁOŻONY

Terytorium 312 tys. km2

68% tzw. ziemie dawne

(211 tys. km2)

32% tzw. ziemie zachodnie i północne

(101 tys. km2)

Ludność: 1946: 23,9 mln

1950: 24,6 mln

22,1 mln zamieszkiwało w 1939 r.

na „ziemiach dawnych”

2,1 mln zamieszkiwało w 1939 r. na

terytorium, które weszło do ZSRR

0,4 mln zamieszkiwało w 1939 r. na innym

terytorium

Wielka zmiana społeczna

Struktura narodowościowa

INTEGRACJA I UNIFIKACJA

Integracja i unifikacja: przeniesienie prawa polskiego i instytucji na obszary ziem zachodnich i północnych

Zasiedlanie ziem zachodnich i północnych

Stan w XII 1950

Ludność w

tys.

w tym pochodząca z:

ziem

dawnychz innych

obszarów

Polska 24614 22101 2513

Ziemie dawne 19012 18264 748

Ziemie zach. i płn.5602 3837 1765

REPATRIACJE, PRZESIEDLENIA LUDNOŚCI 1944 -1949

Wyszczególnienie Ogółem –

przemieszczenia

ze

Wschodu

W tym

Polacy

w tys.

Ogółem 1518 1330

Litewska Republika ZSRR 197 178

Białoruska Republika ZSRR 274 269

Ukraińska Republika ZSRR 788 743

Inne republiki ZSRR 259 140

Liczbę wysiedlonych z Polski Niemców szacuje się na 3156 tys.

DEMOGRAFIA

NOWY USTRÓJ GOSPODARCZY

Reforma rolna 1944-1946 i likwidacja gospodarskich ziemiańskich

Grunty przejęte na cele parcelacji 13,8 mln ha (w tym na ziemiach dawnych 4,4 mln ha).

Parcelacji poddano 6,0 mln ha (na ziemiach dawnych 2,0 mln ha).

Liczba utworzonych i powiększonych gospodarstw 1 mln (na ziemiach dawnych 0,5 mln).

Nacjonalizacja przemysłu 1946 i likwidacja prywatnych przedsiębiorstw zatrudniających ponad 50 robotników

Do końca 1948 r. upaństwowiono 5870 przedsiębiorstw, w tym 2951 poniemieckich.

Bitwa o handel 1947-1949 i likwidacja prywatnego handlu

NOWY USTRÓJ GOSPODARCZY

Nacjonalizacja banków i koncentracja systemu w pięciu bankach z NBP na czele

Nieudana próba kolektywizacji rolnictwa

Nowy system zarządzania gospodarką (ministerstwa, zarządy, przedsiębiorstwa)

Planowanie, system nakazowo-rozdzielczy

NARODOWY BANK POLSKI JAKO MONOBANK

0%

20%

40%

60%

80%

100%

1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1987

Narodow y Bank Polski

Bank Inw estycyjny

Bank Rolny łącznie z spółdzielniami oszczędnościow o-pożyczkow ymi (od 1970 r.

BGŻ)Pozostałe

ROZWÓJ PRZEZ UPRZEMYSŁOWIENIE: KONCEPCJA TRZECH SEKTORÓW (C. CLARK)

DEZAGRARYZACJA

POLSKIE UPRZEMYSŁOWIENIE – KONTEKST MIĘDZYNARODOWYDYNAMIKA PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEJ

Źródło: World Bank.

EUROPEJSKIE PERYFERIA: NAJWYŻSZA DYNAMIKA PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEJ

Źródło: World Bank.

PLANY I ICH REALIZACJA W STOSUNKU DO ZAŁOŻEŃ

Plan Dochód

narodowy

Produkcja

przemysłowa

Produkcja

rolna

Płaca

realna

1950-1955 -38,8 +13,4 -37,0 -42,0

1956-1960 -8,3 +10,4 -3,5 -0,9

1961-1965 -5,4 +0,5 -7,7 -15,0

1966-1970 0 +5,5 -7,5 -2,0

1971-1975 +20,0 +14,0 -1,6 +21,9

1976-1980 -32,0 -28,0 -18,1 -18,0

KRYZYSY PRL I PRÓBY REFORM

Kryzys 1956 roku i Rada Ekonomiczna

Kryzys końca lat 1960 i koncepcja selektywnego rozwoju

Nietrwały cud gospodarczy Edwarda Gierka, kryzys 1976 i manewr gospodarczy

Kryzys początku lat 1980. „Solidarność” i stan wojenny

Kryzysy drugiej połowy lat 1980. i upadek systemu

KRYZYS LAT 1980. NIERÓWNOWAGI, INFLACJA

100

120

140

160

180

200

220

1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988

Wskaźnik cen towarów i usług nabywanych przez ludność (rok poprzedni =100)

KRYZYS GOSPODARCZY KOŃCA LAT 1980. PRZEŁOM 1989

Nowy system instytucjonalny

System bankowy: podział NBP (banki „dziewiątki”), prywatyzacja, kapitał zagraniczny

Rynek finansowy: giełda, fundusze, nowe podmioty

Deregulacja rynku dóbr i usług

Prywatyzacja w sektorze przemysłowym

POLITYKA ANTYINFLACYJNA NBP

Rok

Inflacja w % Przyrost podaży pieniądza

w mld zł

Założona Faktyczna Założony Faktyczny

1990 95,0 249,3 4,1 10,3

1991 32,0 60,4 8,5 9,0

1992 36,9 44,3 12,7 15,0

1993 32,2 37,6 15,0 14,8

1994 23,0 29,5 15,5-16,9 21,4

1995 17,0 21,6 17,1 26,9

1996 17,0 18,5 23,0 30,5

1997 13,0 13,2 27,4-28,6 39,8

a W 1990 r. – pieniądz krajowy, od 1991 r. agregat M2.

Źródło: R. Kokoszczyński, Współczesna polityka pieniężna w Polsce, PWE Warszawa 2004.

POLITYKA ANTYINFLACYJNA W LATACH 1998-2007

Lata Bezpośredni cel inflacyjny Inflacja faktyczna

w %

1998 9,5 8,6

1999 8,0-8,5 (zmieniony na 6,6-7,8) 9,8

2000 5,4-6,8 8,5

2001 6,0-8,0 3,6

2002 5,0 ± 1 (zmieniony na 3,0 ±1) 0,8

2003 3,0 ±1 1,7

2004

2,5 ±1

4,4

2005 0,7

2006 1,4

2007 4,0

PRZYWRACANIE RÓWNOWAGI – DEZINFLACJA LAT 1990.

Kurs złotego w relacji do USD1995 200020052010

cena dolara USA w PLN2,4684,3463,2343,015

100

110

120

130

140

150

160

170

180

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

Wskaźnik cen towarów i usług nabywanych przez ludność(rok poprzedni =100)

STOPY PROCENTOWE W STOSUNKU ROCZNYM

0

10

20

30

40

50

60

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Kredyt lombardowy w banku centralnym

Stopa redyskonta weksli w banku centralnym

Stopa dyskontowa weksli w głównych bankach komercyjnych - najwyższa

Stopa dyskontowa weksli w głównych bankach komercyjnych - najniższa

GOSPODARKA LAT 1990.

70

80

90

100

110

120

130

140

150

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

Produkt krajowy brutto, ceny towarów i usług, wynagrodzenia i liczba bezrobotnych (rok poprzedni =100)

poziom PKB ceny towarów i usług liczba bezrobotnych przeciętne miesięczne wynagrodzenia realne brutto

POLSKA CZŁONKIEM UE

5 kwietnia 1994 r. Polska złożyła formalny wniosek o członkostwo

w czerwcu 1995 r. na szczycie w Cannes opublikowano wykaz wymogów dla przyszłych członków zwany Białą Księgą. Znalazł się w niej m. in. zbiór dyrektyw (przepisów unii) regulujących zasady funkcjonowania systemu bankowego.

W grudniu 1997 r. podjęto decyzję o oficjalnym rozpoczęciu negocjacji, co miało miejsce w marcu 1998 r.

W latach 1998 –2000 dokonano przeglądu polskiego prawa z punktu widzenia jego zgodności z regulacjami wspólnotowymi (przystosowywanie polskiego prawa rozpoczęło się wcześniej, teraz oceniano na ile dokonane zmiany są wyczerpujące, gdzie zaś należy je kontynuować).

1 maj 2004 r. uzyskanie przez Polskę pełnego członkostwa w UE

Przekonanie, że Polska stanie się członkiem UGW, stąd działania w celu spełnienia kryteriów konwergencji.

SKRACANIE DYSTANSU?PUNKTY ODNIESIENIA

DOCHÓD (DN) PER CAPITA POLSKA=100 [ŹRÓDŁO: OBLICZENIA WŁASNE NA PODSTAWIE RÓŻNYCH ŹRÓDEŁ ].

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

1913 1924 1938

Austria Bułgaria Czechosłowacja Finlandia Grecja Portugalia Węgry Włochy

PKB PER CAPITA

Kraje 1920 1929 1938

w GK USD’ 1990

Rumunia 828 1152 1242

Bułgaria 589 1180 1595

Hiszpania 2177 2739 1790

Polska 678 2117 2182

Węgry 1709 2476 2655

Grecja 1918 2342 2677

Czechosłowacja 1933 3042 2882

Włochy 2587 3093 3316

Austria 2412 3699 3559

Finlandia 1846 2717 3589

Francja 3227 4710 4466

Szwecja 2802 3869 4725

Niemcy 2796 4051 4994

Niderlandy 4220 5689 5250

Wielka Brytania 4548 5503 6266Na podstawie: A. Maddison, The World Economy, t. 1. Millenial Perspective, s. 94, 100; t. 2. Historical Statistics, s. 440-441, 446, OECD 2006.

PKB PER CAPITA Kraje 1950 1980 1990 2000

w tzw. international Geary Khamis dollar z 1990 r.

Polska 2447 5740 5113 7215

Holandia 5996 14700 17262 21591

Francja 5270 15103 18093 20808

Szwecja 6738 14936 17695 20321

Finlandia 4253 12948 16866 20235

Austria 3706 13760 16905 20097

Wielka Brytania 6907 12928 16430 19817

Włochy 3502 13153 16313 18740

Niemcy 3881 14113 15929 18596

Hiszpania 2397 9492 12055 15269

Czechosłowacja 3501 7982 8513 8630

Węgry 2480 6306 6459 7138

Bułgaria 1651 6044 5597 5365

Rumunia 1182 4135 3511 3002

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

6

7

1981-1985 1986-1990 1991-1995 1996-2000 2001-2005 2006-2010

w

%

Finlandia Francja Niemcy Węgry Włochy Polska Rumunia Hiszpania Szwecja Wielka Brytania

DYNAMIKA PKB W LATACH 1981 -2010 – ŚREDNIE ROCZNE W %

Dziękuję!