Rosyjski elementarz

1

O krajuRosja (Federacja Rosyjska) jest największym państwem świata zajmującym powierzchnię 17 mln mkw. Jedna czwarta terytorium Rosji znajduje się w Europie. Stolicą kraju jest Moskwa licząca prawie 12 mln mieszkańców, będąca największym miastem europejskim oraz jednym z największych miast na świecie.Rosja jest federacyjną republiką prezydencką. W jej skład wchodzą 83 terytorialne podmioty federacji (21 republik, 9 krajów, 46 obwodów, Moskwa, Sankt Petersburg – miasta o statusie federalnym, 1 obwód autonomiczny oraz 4 okręgi autonomiczne). Ponadto ustanowiono 8 okręgów federacyjnych, aby koordynowały i monitorowały realizację polityki federalnej przez regiony. Liczba obywateli Rosji wynosi 143,0 mln (wg stanu na 1 stycznia 2012 r.), z czego około 115 mln zamieszkuje jej europejską część. Najliczniejszą grupą narodowościową (wg ostatniego spisu w 2010 r.) są Rosjanie - stanowią 80,91 proc. ludności (111,02 mln). Łącznie na terytorium Rosji zamieszkuje ok. 180 różnych narodów i narodowości.

2

Rosyjski elementarz

3

Powyżej 0,5 mln danej narodowości liczą: Tatarzy (5,31 mln), Ukraińcy (1,93 mln), Baszkirowie (1,58 mln), Czuwasze (1,44 mln), Czeczeńcy (1,43 mln), Ormianie (1,18 mln), Awarowie (0,91 mln), Mordwini (0,74 mln), Kazachowie (0,65 mln), Azerowie (0,6 mln), Dargijczycy (0,59 mln), Maryjczycy (0,55 mln), Udmurci (0,55 mln), Osetyńscy (0,53 mln), Białorusini (0,52 mln), Kabardyjczycy (0,52 mln).Językiem urzędowym jest język rosyjski. Walutą rosyjską jest rubel (skrót RUR, 1 rubel = 100 kopiejek). Rosja jest inicjatorem i współzałożycielem Wspólnoty Niepodległych Państw. Od 2010 r. tworzy Unię Celną z Białorusią i Kazachstanem. 1 stycznia 2012 r. na terenie tych państw wprowadzono Wspólną Przestrzeń Gospodarczą. Relacje Rosji z UE reguluje Porozumienie o partnerstwie i współpracy. Jest ona również członkiem organizacji międzynarodowych takich, jak m.in.: ONZ, OBWE, MFW, RPMB, APEC, Organizacja Współpracy Krajów Basenu Morza Czarnego, Euroatlantycka Rada Morza Barentsa, BRIC. W sierpniu 2012 r. został zakończony proces przystąpienia Rosji do WTO, trwający 17 lat.

Rosyjski elementarz

Co warto wiedzieć o gospodarce 4

5

Podejmując działalność handlową i produkcyjno-inwestycyjną na rynku rosyjskim należy uwzględnić liczne uwarunkowania wynikające ze specyfiki tego kraju, w tym m.in: • wielkość terytorium Rosji i jej złożoną strukturę administracyjną - podział na kraje, obwody, okręgi i 2 wydzielone miasta: Moskwa i St. Petersburg - każdy z podmiotów federacji posiada rozbudowaną strukturę administracyjną. • Rosja zaliczana jest do jednego z najdroższych krajów na świecie. Stąd wysokie są koszty

prowadzenia działalności handlowej i inwestycyjno-produkcyjnej (przy czym należy uwzględnić słabo rozwiniętą infrastrukturę, w tym transportową).

• w Rosji występuje duża zmienność i nieprzejrzystość aktów normatywnych, zróżnicowanie interpretacji przepisów prawnych w różnych okręgach administracyjnych.

• występuje duży wpływ władz federalnych i regionalnych na możliwość realizacji inwestycji przez zagranicznych inwestorów, a także w wielu przypadkach na decyzje dotyczące zakupu maszyn i urządzeń, nowych technologii, linii produkcyjnych itd.,

Co warto wiedzieć o gospodarce

6

• napotyka się długotrwałe i biurokratyczne procedury dotyczące podejmowania decyzji i uzyskania niezbędnych pozwoleń (w tym związanych z uruchomieniem inwestycji),

• brak jest skutecznej ochrony znaków towarowych. Nie przestrzega się praw własności intelektualnej. Należy liczyć się z masową skala podróbek towarów, z powszechnym zjawiskiem korupcji (mimo zapowiadanych obostrzeń i kar), podejmowaniem przez wiele przedsiębiorstw działalności w tzw. szarej strefie.

• panują długotrwałe i kosztowne procedury uzyskiwania obowiązkowych certyfikatów na wprowadzane na rynek rosyjski wyroby pochodzące z zagranicy.

• istnieje trudność w uzyskaniu zgody na legalne zatrudnienie (są zmniejszane limity zezwoleń na pracę obcokrajowców). Występują problemy kadrowe; brakuje wysoko kwalifikowanych pracowników (zwłaszcza poza dużymi miastami Rosji). Ponadto mamy do czynienia ze złym stanem zdrowotnym społeczeństwa.stnieje trudność w uzyskaniu zgody na legalne zatrudnienie (są zmniejszane limity zezwoleń na pracę obcokrajowców). Występują problemy kadrowe; brakuje wysoko kwalifikowanych pracowników (zwłaszcza poza dużymi miastami Rosji). Ponadto mamy do czynienia ze złym stanem zdrowotnym społeczeństwa.

Co warto wiedzieć o gospodarce

GospodarkaPKB Rosji po I półroczu 2014 r. rosło w tempie 0,9 proc., bezrobocie spadło do 5 proc. Inflacja wyniosła 7,8 proc. Minister Rozwoju Gospodarczego Rosji poinformował że jego resort prognozuje wzrost PKB w III i IV kwartale 2014 r. na poziomie 0,1-0,2 proc. Za ostatnie 8 miesięcy 2014 r. wzrost ten wyniósł 0,7 proc. Główny skutek to spowolnienie procesu inwestycyjnego. W 2015 r. MRG prognozuje wzrost PKB o 1,2 proc. a wg Centralnego Banku Rosji - 0,9-1,1 proc. W ocenie EBOR w 2015 PKB w Rosji zmniejszy się o 0,2 proc.Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego prognozuje poziom inflacji na koniec roku 2014 w wysokości 7,5-8 proc. (poprzednia prognoza - 7,2 proc.), odpływ kapitału w wysokości 90-120 mld dol., wzrost PKB 0,5 proc.

7

Co warto wiedzieć o gospodarce

8

ABC biznesuNajczęściej wybierane formy działalności gospodarczej przez polskich przedsiębiorców

9

ABC biznesu

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (ros. OOO – общество с ограниченной ответственностью)W myśl przepisów prawa Federacji Rosyjskiej spółką z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółka, której kapitał zakładowy dzieli się na udziały w wysokości określonej w dokumentach założycielskich, a jej wspólnicy ponoszą ryzyko szkody w związku z działalnością spółki jedynie do wartości przysługujących im udziałów. Kapitał zakładowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dzieli się na udziały, których wysokość jest określona w dokumentach założycielskich. Wspólnik może mieć tylko jeden udział. Wysokość udziałów wspólników wyraża się w wartości nominalnej oraz w stosunku procentowym do wartości nominalnej kapitału zakładowego.

10

Zawiązać spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością może jedna lub więcej osób. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być założona przez inną jednoosobową spółkę kapitałową. Maksymalna ilość wspólników ograniczona została liczbą 50. Organy administracji państwowej i samorządowej nie mogą być wspólnikami spółki z o.o. Aby zawiązać spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością założyciele zawierają uchwałę (protokół, umowę itp.) o powołaniu spółki oraz zatwierdzają statut spółki, które stanowią dokumenty założycielskie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W spółce jednoosobowej jedynym dokumentem założycielskim jest statut.Minimalna wysokość kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi co najmniej 10 tys. rubli. Wspólnikowi przysługuje liczba głosów w stosunku do wysokości jego udziału w kapitale zakładowym spółki. Jednak ustawa lub dokumenty założycielskie spółki mogą stanowić inaczej.

ABC biznesu

11

Zgodnie z Ustawą 160-ФЗ spółki z kapitałem zagranicznym traktowane są tak samo, jak przedsiębiorstwa z kapitałem rodzimym: „status prawny działalności gospodarczej inwestorów zagranicznych nie może być gorszy od tego, jaki mają rosyjscy inwestorzy”.Organem, który zajmuje się kontrolą i rejestracją osób prawnych jest Ministerstwo Podatków i Opłat. Ministerstwo prowadzi kontrolę nad podległymi mu urzędami skarbowymi w sprawach rejestracyjnych osób prawnych. Bezpośrednią rejestracją osób prawnych oraz wprowadzaniem zmian w rejestrze zajmują się urzędy skarbowe poszczególnych rejonów. Na zasadach ogólnych możemy w Rosji zawiązać i zlikwidować spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z kapitałem zagranicznym (art. 20 Ustawy N 160-ФЗ), prawo to przewiduje również Kodeks Cywilny Federacji Rosyjskiej (rozdział 4 Kodeksu), a także Ustawa Federalna z dnia 8 lutego 1998 roku N 14-ФЗ o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.

ABC biznesu

12

W odróżnieniu od prawa polskiego spółka z o.o. w Rosji ma prawo rozpoczęcia działalności gospodarczej po fakcie jej państwowej rejestracji. Ani ustawa, ani Kodeks, nie przewidują działalności tego rodzaju struktury w postaci spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w stanie organizacji, gdzie w Polsce taką możliwość przewiduje art. 161 Kodeksu Spółek Handlowych.Ważne dla polskich przedsiębiorców: Prawo i tradycje w zakresie spółek handlowych charakteryzuje nadmierna koncentracja władzy przez dyrektora spółki. W celu uniknięcia ewentualnych problemów w przyszłości należy bardzo szczegółowo przygotować dokumenty założycielskie spółki rosyjskiej, oparte na prawie rosyjskim z uwzględnieniem przede wszystkim interesów polskiego wspólnika. Przy czym należy dokładnie określić zakres kompetencji władz spółki, a przede wszystkim dyrektora, ograniczając ją oraz poddając bieżącej kontroli wspólników i organów kontrolujących spółki.

ABC biznesu

Przedstawicielstwo

13

ABC biznesu

Równie popularną formą prowadzenia działalności przez firmy polskie jest przedstawicielstwo. Zgodnie z art. 55 Kodeksu Cywilnego FR – „przedstawicielstwo” nie może prowadzić działalności gospodarczej. Reprezentuje wyłącznie interesy osoby prawnej (spółki polskiej) na terenie Rosji. Przedstawicielstwo nie ma osobowości prawnej, pełni funkcje reprezentacyjne oraz wykorzystywane jest w celach promocyjnych.

Oddział, filia

14

ABC biznesu

Filia spółki zagranicznej jest wydzielonym oddziałem spółki, którego siedziba znajduje się poza granicami państwa, na terenie, którego znajduje się główna siedziba spółki – matki.Decyzja o utworzeniu i likwidacji oddziału jest podejmowana przez podmiot główny – daną spółkę. Oddziały tworzone są przede wszystkim w celu prowadzenia działalności gospodarczej na danym obszarze, identycznej z tą, która prowadzona jest przez spółkę – matkę (art. 21 Ustawy N 160-FZ). Filia spółki może wykonywać wszystkie czynności, które są określone w ramach przedmiotu działalności spółki matki lub część tychże, w zależności od potrzeb w danym czasie, wypełnia również funkcje reprezentacyjne. Oddział nie może prowadzić innej działalności niż ta, która została określona w dokumentach statutowych spółki – matki.

15

Kierownictwo danej filii działa na podstawie specjalnego pełnomocnictwa. W całości oddział działa na podstawie regulaminu, który został przyjęty i nadany mu przez właściwy organ spółki – matki. W regulaminie określa się dane oddziału, jego nazwę, informacje na temat spółki – matki, przedmiot działalności, cele utworzenia filii. (art. 22 pkt. 2 i 3 Ustawy N 160-ФЗ).

ABC biznesu

Rejestracja spółek

16

ABC biznesu

Rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąUstawą regulującą państwową rejestrację osób prawnych, do których zaliczamy również spółkę z o.o., jest ustawa z 8 sierpnia 2001 roku „O państwowej rejestracji osób prawnych”. Ustawa reguluje nie tylko kwestie rejestracji, ale również reorganizacji i likwidacji spółki. Organem, który zajmuje się kontrolą i rejestracją osób prawnych jest Ministerstwo Podatków i Opłat.

17

W rejestrze winny się znaleźć m.in. następujące informacje o firmie: • pełna i skrócona nazwa firmy w języku rosyjskim; • siedziba spółki;• sposób powstania podmiotu (powstanie lub reorganizacja); jeżeli podmiot wpisany do

rejestru przedsiębiorców został utworzony w wyniku przekształcenia lub podziału innego podmiotu, albo połączenia, zamieszcza się w tym rejestrze wzmiankę o sposobie powstania podmiotu, a także oznaczenia poprzednich numerów rejestru;

• informacje na temat założycieli; • kopie dokumentów założycielskich; • wysokość kapitału zakładowego, a jeżeli wspólnicy wnoszą wkłady niepieniężne

zaznaczenie tej okoliczności, z podaniem wartości objętych w zamian za nie udziałów; • nazwisko, imię, imię ojca, nr paszportu, NIP i stanowisko osoby, która bez specjalnego

pełnomocnictwa może reprezentować spółkę na zewnątrz, • informacja o licencjach uzyskanych przez spółkę.

ABC biznesu

18

Informacja o spółce zostaje zarejestrowana w państwowym rejestrze na podstawie złożonego przez podmiot wniosku. Każda zmiana dotycząca informacji o spółce (oprócz informacji na temat licencji), winna być przekazywana do rejestru w ciągu trzech dni od daty wystąpienia zmian. Rejestr jest jawny. Każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w rejestrze i prawo otrzymania poświadczonych odpisów, wyciągów i zaświadczeń o danych zawartych w rejestrze (oprócz danych o numerach paszportu i numerach NIP osób fizycznych). Osoba prawna zarejestrowana w rejestrze może żądać, raz w roku, bezpłatnego odpisu ze swojego własnego rejestru. Osoby trzecie w celu uzyskania odpisu z rejestru, winny ponieść koszty opłaty w wysokości dwóch minimalnych wynagrodzeń lub czterech w przypadku przyspieszonego trybu.

ABC biznesu

19

Rejestracja spółki odbywa się zgodnie z określonym przez spółkę w rejestrze adresem organu wykonawczego lub w przypadku, gdy nie jest on powołany zgodnie z siedzibą innego organu spółki lub adresem osoby, która ma prawo działać w imieniu i na rzecz podmiotu bez specjalnego pełnomocnictwa. Rejestracja spółki następuje w ciągu pięciu dni roboczych od daty przyjęcia dokumentów. Wniosek i inne dokumenty rejestracyjne można również wysłać pocztą. W tym przypadku po dokonaniu rejestracji dokumenty są odsyłane na adres nowej spółki pocztą, co zabiera nieco czasu (do 4 tygodni).

ABC biznesu