RODZINA PRACArodzinaipraca2016.uni.lodz.pl/storage/app/media/Abstrakty_RiP_2016.pdf · rozumianej...

IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa

RODZINA – PRACA

„Kobiety i mężczyźni w rolach rodzinnych i zawodowych”

Łódź, 28 – 29 listopada 2016 r.

KSIĄŻKA

ABSTRAKTÓW

SPONSORZY PATRONI

WYKŁADY PLENARNE

prof. UO, dr hab. Romuald Derbis

Uniwersytet Opolski

STRES RODZICIELSKI, PRZYWIĄZANIE I ZAANGAŻOWANIE A JAKOŚĆ ŻYCIA

Doświadczanie stresu rodzicielskiego zazwyczaj ujemnie wpływa na poczucie jakości

życia matek. Stres rodzicielski, ogólnie biorąc, pojawia się jeśli wymagania związane z opieką

nad dzieckiem przekraczają zasoby rodziców, co wpływa na ich satysfakcję z życia.

Do korelatów tej relacji należy styl przywiązania w bliskich związkach (ufny, lękowy,

unikający - (Ainsworth, 1973, 1989; Erikson, 1983), który uruchamia się w sytuacji

podniesionego poziomu stresorów. W wystąpieniu przedstawione zostaną wyniki badań

relacji stres rodzicielski – satysfakcja z życia matek , w której styl przywiązania pośredniczy

ze statusem mediatora.

Satysfakcji z życia rozumiana jest tutaj jako poznawczy komponent subiektywnego

dobrostanu (SWLS), a zadowolenie z życia jako komponent emocjonalny. Ten drugi to

odczuwane szczęście jakie wynika z bilansu doświadczanych pozytywnych i negatywnych

afektów. Satysfakcja z życia zaś wynika również z jego sensu. Podobne rozróżnienia można

znaleźć w pracach takich badaczy jak: Campbell, Converse, Rodgers (1976), Diener, Lucas,

Oishi (2004), Diener , Oishi, (2005), Czapiński (1994), Juczyński (2001).

Uzyskane wyniki wskazują na umiarkowane znaczenie mediacyjne typów

przywiązania dla relacji stres rodzicielski - satysfakcja z życia matek. O jej sile decyduje też

status ekonomiczny i liczba posiadanych dzieci.

prof. UKW, dr hab. Elżbieta Kasprzak

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

ZADOWOLENIE Z KARIERY KOBIET I MĘŻCZYZN

Nowe reguły gospodarczo-społeczne zapoczątkowane 25 lat temu przyniosły

w Polsce wiele zmian. W obliczu postępującej dynamiki możliwości gospodarczych, zasad

globalizacji, uniformizacji, stylu życia i wymagań rynku pracy stanęli ludzie z ich decyzjami

kariery. Otwarty rynek pracy stosunkowo młody i przez to chwiejny, cechuje się wyjątkową

niepewnością i nieprzewidywalnością. Towarzyszące temu, z jednej strony, brak poczucia

bezpieczeństwa, a z drugiej, perspektywa wielu możliwości wpływa na obiektywne warunki

życia i poczucie jakości życia. Kariera zawodowa może być źródłem dumy, satysfakcji ale

i frustracji i lęku.

Te warunki realizacji kariery zawodowej prowokują pracowników ale i badaczy karier

do postawienia sobie wielu pytań. Czy kariery realizowane w Polsce po 1989 roku cechują się

zmiennością i nieciągłością podobnie jak rynek pracy? Czy potransformacyjna, stosunkowo

nowa pozycja życiowa i zawodowa kobiet zmieniła ich sytuację zawodową i przebieg

kariery? Czy kobiety realizują podobny wzór kariery zawodowej jak mężczyźni? Czy kariera

jest przymiotem pracownika- decydenta czy raczej jest okolicznością życiową, efektem

adaptacji, wpisania się w wymagania i możliwości jakie daje gospodarka i rynek pracy? Czy

kobiety i mężczyźni są zadowoleni z przebiegu swojej kariery zawodowej? Na te pytania

pragnę odpowiedzieć podczas wykładu prezentując wyniki badań nad karierami

realizowanymi w Europie i poza nią oraz wyniki badań własnych, które obejmują zarówno

badania wzorów karier jak i poziom zadowolenia Polaków z ich aktywności zawodowej

w minionych 20. latach.

prof. UŁ, dr hab. Waldemar Świętochowski

Uniwersytet Łódzki

OBJAW JAKO REGULATOR PROCESÓW RODZINNYCH

Słowo „objaw”, występujące w tytule wystąpienia, jest tu rozumiane szeroko jako

każde utrwalone zachowanie, które w powszechnym mniemaniu jest traktowane jako

patologiczne. Może więc to być objaw choroby somatycznej, psychicznej, ale także

nieprzystosowawcze zachowanie osoby małoletniej lub dorosłej, takie jak: niewłaściwe

zachowania dzieci, różnego typu uzależnienia dorosłych i dzieci, w tym - nadużywanie

substancji psychoaktywnych itp.

Psychologowie na ogół stawiają przede wszystkim pytanie: dlaczego takie zachowanie

się pojawiło, w usiłując na nie odpowiedzieć, poszukują sytuacyjnych i psychologicznych

czynników, które determinują jego wystąpienie. W swoim wykładzie będę polemizował

z powszechnością takiego stanowiska. Twierdzę, że zachowania należące do szeroko

rozumianej patologii mają uzasadnienie nie tylko deterministyczne, ale także funkcjonalne.

Tezy swojego wystąpienia będę starał się udokumentować wynikami ilościowych badań

rodzin, w których są osoby z rozpoznaniem choroby chronicznej, a także wynikami badań

jakościowych (zilustrowanych genogramami rodzinnymi), które pokazują mechanizmy,

wspomnianego wyżej, funkcjonalnego uzasadnienia patologii.

REFERATY

dr Katarzyna Adamczyk

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

dr Katarzyna Walęcka-Matyja


POSIADANIE VS. BRAK PARTNERA ŻYCIOWEGO

A SATYSFAKCJA Z ŻYCIA I POCZUCIE SAMOTNOŚCI MŁODYCH DOROSŁYCH

Okres dorosłości wiąże się z realizowaniem przez człowieka nowych ról społecznych

oraz zróżnicowanych zadań. W koncepcji rozwoju psychospołecznego E.H.Eriksona, w okresie

wczesnej dorosłości istotnym doświadczeniem jest rozwiązanie kryzysu między intymnością

a izolacją. W tym stadium rozwoju młody człowiek poszukuje bliskich związków, w których

może realizować potrzebę afiliacji, miłości. Niebezpieczeństwem jest izolacja rozumiana jako

unikanie tworzenia związków i niechęć do nawiązywania bliskich relacji.

Celem prezentowanych badań było określenie, czy istnieją różnice w zakresie

doświadczania samotności oraz satysfakcji z życia między osobami posiadającymi partnera

życiowego i osobami, które nie są w bliskim związku. W badaniu uczestniczyło 223 młodych

dorosłych w wieku 20-35 lat (M = 23,62; SD = 4, 06), w tym 141 kobiet i 82 mężczyzn.

Zastosowano następujące narzędzia badawcze w polskich wersjach językowych: The Social

and Emotional Loneliness Scale for Adults - Short Form (SELSA-S; DiTommaso i in., 2004)

(polska adaptacja - Adamczyk, DiTommaso, 2014) oraz Satisfaction With Life Scale (SWLS;

Diener i in., 1985) (polska adaptacja - Juczyński, 2009).

Uzyskane wyniki wskazują, iż osoby, które nie podjęły się realizacji zadania

rozwojowego w okresie wczesnej dorosłości, jakim jest nawiązanie intymnej relacji

z partnerem cechuje niższy poziom satysfakcji z życia, F(1, 222) = 9,96, p = 0,002 oraz wyższy

poziom romantycznej samotności w porównaniu do osób posiadających partnera F(1, 222)

= 94,86, p = 0,000.

mgr Przemysław Bakus

Społeczna Akademia Nauk w Łodzi

PRZEDMIOTOWE I RODZINNE UWARUNKOWANIA WYBORU ZAWODU

W części teoretycznej dokonano analizy wpływu postaw rodzicielskich i ich innych

czynników na podejmowane przez uczniów decyzje zawodowe. Główny problem badawczy

stanowiło pytanie: W jaki sposób postawy rodzicielskie wpływają na ujawnianie się

predyspozycji zawodowych u uczniów szkół średnich?

Z problemu głównego wynika pytanie szczegółowe: Jaka jest zależność między

postawami rodzicielskimi a preferencjami zawodowymi u młodzieży?

Sformułowano hipotezy:

- postawy rodzicielskie mają związek z predyspozycjami zawodowymi uczniów.

- pozytywne postawy rodzicielskie mają pozytywny wpływ na ujawnianie się preferencji

i predyspozycji zawodowych u młodzieży.

- negatywne postawy rodzicielskie mają negatywny wpływ na rozwój predyspozycji

zawodowych u młodzieży.

W metodologii wykorzystano:

- Kwestionariusz Zainteresowań Zawodowych MŁOKOZZ autorstwa A. Paszkowskiej-Rogacz.

- Kwestionariusz do badania postaw rodzicielskich M. Ziemskiej „Mój ojciec”, „Moja matka”

- Kwestionariusz samodzielnego podejmowania decyzji zawodowych P. Bakusa

- Zastosowano współczynnik korelacji Pearsona.

Badania zostały przeprowadzone wśród uczniów klasy II i III w 5 szkołach średnich we

wrześniu 2015 r. Analiza kwestionariuszy oraz wyniki korelacji Pearsona nie potwierdzają

słuszności przyjętej hipotezy o wpływie postaw rodzicielskich na wzrost zainteresowań

zawodowych. Większość rodziców preferuje postawę liberalną. Młodzież w większości

wybiera zawody dobrze płatne i prestiżowe takich jak: menadżer, biznesmen, informatyk.

dr Katarzyna Biegańska


UCIĄŻLIWOŚĆ PRACY PRZEDSIĘBIORCÓW

A KONFLIKT PRACA – RODZINA Z PERSPEKTYWY PŁCI

Działalność przedsiębiorcza wiąże się m.in. z takimi czynnikami uciążliwości pracy, jak:

presja czasu, ryzyko straty materialnej, odpowiedzialność za pracowników, znaczna

zmienność warunków funkcjonowania. Badania wskazują, że przedsiębiorcy pracują wiele

godzin dziennie z pełnym zaangażowaniem. Konsekwencją tego jest ograniczanie aktywności

w innych obszarach życia, również na sferze rodzinnej. Z roku na rok coraz więcej kobiet

podejmuje wyzwania w biznesie i doświadcza wymienionych wyżej uciążliwości. Są one

szczególnie znaczące, gdy równocześnie realizowane są role rodzinne.

Przeprowadzono badania wśród kobiet i mężczyzn prowadzących swoje firmy

(N=186, K=83, M=103) oraz wśród szeregowych pracowników (N=170, K=92, M=78).

Zastosowano Skalę Konfliktu Rodzina - Praca i Praca – Rodzina (R.G. Netemeyer, J.S. Boles

i R. McMurrian) oraz Skalę Uciążliwości Pracy (percepcja uciążliwości pracy

i psychologicznych kosztów pracy) własnego autorstwa. Badania miały na celu porównanie

nasilenia konfliktu praca – rodzina oraz poziomu doświadczanej przez kobiety i mężczyzn

uciążliwości pracy w biznesie oraz w innych zawodach. Sprawdzano również związek

uciążliwości pracy (w tym liczby godzin pracy) z nasileniem konfliktu praca-rodzina i rodzina

praca. Wyniki ujawniły brak różnic w nasileniu uciążliwości pracy między kobietami

i mężczyznami oraz w nasileniu konfliktu praca rodzina. W różnych grupach występują

natomiast odmienne w nasileniu związki między uciążliwością pracy i konfliktem

praca – rodzina. Co ciekawe, średnia liczba godzin pracy nie ma znaczenia dla wielkości

konfliktu praca – rodzina wśród kobiet, natomiast wśród mężczyzn przedsiębiorców wiąże

się istotnie zarówno z nasileniem uciążliwości pracy, jak i konfliktu ról.

dr Katarzyna Biegańska


WŁASNY BIZNES CZY ETAT? O DOBROSTANIE, STRESIE

I SATYSFAKCJI Z PRACY PRZEDSIĘBIORCÓW ORAZ SZEREGOWYCH PRACOWNIKÓW

W poszukiwaniu najlepszej dla siebie ścieżki kariery wiele osób staje przed

dylematem: szukać (lub trwać przy) pracy etatowej czy raczej wybrać drogę niezależności, ale

też ryzyka i założyć własną firmę. Decyzja taka zapada w wielozmiennowych okolicznościach

osobistych i sytuacyjnych. Jedne z najważniejszych motywów, które towarzyszą kluczowym

wyborom życiowym są związane z poszukiwaniem dobrego, szczęśliwego życia,

doświadczania dobrego zdrowia i satysfakcji.

Zbadano 804 osoby, w tym 133 planujące otwarcie firmy, 163 przedsiębiorców

w kategorii „młoda firma” (do 3,5 roku działalności), 186 przedsiębiorców w kategorii

„dojrzała firma”, 170 szeregowych pracowników oraz 152 intraprzedsiębiorców (osoby

działające w sposób przedsiębiorczy, ale zatrudnione w organizacjach). W badaniach

zastosowano m.in. SWLS, GHQ-28, bilans afektywny Bradburna, Skalę Satysfakcji z Pracy,

Skalę Odczuwanego Stresu PSS-10. Badania miały na celu poznanie różnic w zakresie różnych

wymiarów dobrostanu oraz satysfakcji z pracy i z życia między wymienionymi grupami.

Uwzględniono również rolę płci.

Analizy statystyczne ujawniły szereg istotnych różnic między badanymi. Właściciele

„dojrzałych firm” jawią się jako ci, którzy uzyskują najwyższą satysfakcję z życia i z pracy,

mniejsze nasilenia stresu i negatywnych aspektów zdrowia psychicznego i fizycznego oraz

najkorzystniejszy bilans afektywny (kobiety w biznesie doświadczają jednak wyższego niż

mężczyźni stresu i więcej negatywnych stanów zdrowia psychicznego i fizycznego). Najniższy

dobrostan i satysfakcja występuje w grupie szeregowych pracowników (podobne poziomy

wśród kobiet i mężczyzn).

mgr Monika Bobulska

Uniwersytet Opolski

KARIERA ZAWODOWA KOBIET A ROLE RODZINNE

W pracy/prezentacji zostaną poruszone tematy podejmowania pracy zawodowej

kobiet i ich rozwój. Podjęte analizie zostaną zagadnienia wieloaspektowych przyczyn pracy

kobiet, a także próby podejmowania pogodzenia obydwu ważnych dla kobiet ról.

Zasygnalizowane również będą rodzaje wsparcia państwa na gruncie polityki prorodzinnej.

Czy kobieta, matka może liczyć na pomoc ze strony organizacji i na jakie udogodnienia może

napotkać?

dr Maria Finogenow


KONSEKWENCJE PRACY EMOCJONALNEJ

– MODERUJĄCA ROLA CHARAKTERU WYKONYWANEJ PRACY

Celem prezentowanych badań była analiza zależności między natężeniem

wykonywanej pracy emocjonalnej a wypaleniem zawodowym, satysfakcją z pracy oraz

doświadczanym afektem pozytywnym i negatywnym w pracy, z uwzględnieniem

moderującej roli charakteru wykonywanej pracy.

W badaniu udział wzięło 145 osób, w tym 67 przedstawicieli zawodów komercyjnych

(m.in. sprzedawcy, przedstawiciele handlowi) oraz 78 przedstawicieli zawodów społecznych

(m.in. personel medyczny, nauczyciele). Do weryfikacji hipotez wykorzystano: Skalę Płytkiej

i Głębokiej Pracy Emocjonalnej (SPGPE; adaptacja: Finogenow, Wróbel i Mróz), Skalę

Automatycznej Regulacji Emocji w Pracy (SAREP; Finogenow), Kwestionariusz Wypalenia

Zawodowego (MBI; Maslach), Skalę Afektu w Pracy (SAP; adaptacja: Zalewska), Skalę

Satysfakcji z Pracy (SSP; Zalewska).

Uzyskane rezultaty wskazują na istotne statystycznie różnice w natężeniu płytkiej

pracy emocjonalnej ze względu na charakter wykonywanej pracy. Ponadto – zgodnie

z oczekiwaniami – zarówno głęboka forma pracy emocjonalnej, jak i automatyczna regulacja

emocji w pracy pozytywnie wiązała się z poczuciem dokonań osobistych, satysfakcją z pracy

oraz afektem pozytywnym, a negatywnie – z wyczerpaniem emocjonalnym, depersonalizacją

oraz afektem negatywnym. Odwrotny kierunek zależności odnotowano w przypadku

ukrywania uczuć, natomiast udawanie emocji nie wiązało się istotnie z żadną

z uwzględnionych konsekwencji. Ponadto wykazano, że charakter wykonywanej pracy może

pełnić moderującą rolę między natężeniem pracy emocjonalnej a jej konsekwencjami.

mgr Emilia Garncarek


ZNACZENIE PRACY ZAWODOWEJ

W ŻYCIU DOBROWOLNIE BEZDZIETNYCH KOBIET I MĘŻCZYZN

Jak pokazują dane statystyczne i wyniki socjologicznych badań, coraz więcej osób

odkłada w czasie decyzje o założeniu, czy też powiększeniu rodziny, ogranicza się do

posiadania jednego dziecka, niektórzy zaś rezygnują z roli rodzica. Odrzucenie realizacji

zadań prokreacyjnych można rozpatrywać w kontekście szerszych procesów dziejących się

we współczesnym społeczeństwie polskim, m.in. indywidualizacji, upodmiotowienia

jednostek, wzroście wartości konsumpcyjnych, jak również indywidualnych/osobistych

wyborów. Współcześnie zdecydowanej zmianie uległ również sposób traktowania dziecka

i wartość mu przypisywana. Postrzegane jest ono m.in. jako dobro luksusowe, a także

konkurencyjne wobec innych dóbr, może stanowić przeszkodę w realizowaniu kariery

zawodowej, życia ukierunkowanego na potrzeby własne, itp. W wystąpieniu zostaną

podniesione kwestie dotyczące przyczyn niepodejmowania roli rodzicielskiej przez

współczesnych młodych ludzi, w tym tych związanych z zaangażowaniem w pracę

zawodową. Zarówno w przeprowadzonym badaniu, jak i proponowanym wystąpieniu zostały

postawione pytania o uwarunkowania decyzji o odsuwaniu bądź całkowitej rezygnacji

z „posiadania” potomstwa (m.in. W jaki sposób kobiety i mężczyźni uzasadniają dobrowolnie

podjętą decyzję o bezdzietności? Na jakie czynniki wskazują tłumacząc osobiste wybory? Czy

dokonują hierarchizacji cząstkowych sfer życia oraz w jakich sferach życia poszukują

spełnienia, satysfakcji?). Podstawę prezentacji będą stanowiły wyniki analizy danych

z jakościowych badań własnych (FGI oraz wywiadów pogłębionych z osobami dobrowolnie

bezdzietnymi - w wieku 25-40 lat, będącymi w związkach małżeńskich, mieszkańcami Łodzi).

mgr Mateusz Hauk


mgr Olga Zwardoń


PŁEĆ A ZADOWOLENIE POZNAWCZE Z PRACY

PRZY UWZGLĘDNIENIU KONFLIKTÓW NA LINII ŻYCIE PRYWATNE / ŻYCIE ZAWODOWE

Wstęp: Zadowolenie z pracy jest przedmiotem wielu badań, znajduje się w centrum

zainteresowania zarówno teoretyków, jak i praktyków zajmujących się problematyką

funkcjonowania organizacji oraz zatrudnionych w niej pracowników. Równie ważną rolę

w kontekście funkcjonowania zawodowego odgrywa zagadnienie konfliktów w obszarach

praca – rodzina (PR) i rodzina – praca (RP). Konflikty PR/RP związane są ze stresem

odczuwanym w pracy, niższą satysfakcją z pracy oraz z małżeństwa (Lachowska, 2012).

Odnotowano również związek konfliktów PR/RP z obniżonym dobrostanem i niskim

przywiązaniem organizacyjnym (Derbis, 2013). Zarówno dla zadowolenia jak i konfliktów

RP/PR znaczącym czynnikiem różnicującym ich poziom jest płeć badanych (Lubrańska, 2014,

Derbis, 2013, Baka 2011, Zalewska, 2008). Celem badań własnych była próba odpowiedzenia

na pytanie w jaki sposób płeć różnicuje zadowolenie poznawcze z pracy przy uwzględnieniu

konfliktu na linii życie prywatne / życie zawodowe.

Metoda: W badaniu uczestniczyło 121 osób, w tym 49 kobiet i 72 mężczyzn, w wieku

od 20 do 64 lat (w przypadku kobiet: M=29,58, SD=9,38, w przypadku mężczyzn: M=27,34,

SD=7,44). Wykorzystano: Arkusz Opisu Pracy (AOP – Neuberger i Allerbeck, 1978)

w adaptacji Zalewskiej (2001), który umożliwia oszacowanie poznawczego aspektu

zadowolenia z pracy oraz Skalę do Badania Konfliktu Praca - Rodzina (P-R) i Rodzina – Praca

(R-P) (Scale of Work–Family Conflict WFC/FWC) Netemeyera, Bolesa i McMurriana

w adaptacji Zalewskiej (2008).

Wyniki: W badaniu zastosowano dwuczynnikową analizę wariancji w schemacie

2 (płeć badanego: kobieta, mężczyzna) x 3 (konflikt rodzina - praca/ praca - rodzina: niski,

średni, wysoki). Odnotowano wystąpienie istotnego statystycznie efektu głównego

w odniesieniu do płci: F(1,115) = 5,99; p < 0,05; ƞ2 = 0,05; wystąpienie istotnego

statystycznie efektu głównego w odniesieniu do konfliktu na linii rodzina – praca:

F(2,115) = 3,43; p < 0,05; ƞ2 = 0,056, nie odnotowano istotnie statystycznego efektu

głównego w odniesieniu do konfliktu na linii praca – rodzina: F(2,115) = 0,42; p = 0,660;

ƞ2 = 0,007, nie odnotowano także istotnego efektu interakcji, zarówno w przypadku konfliktu

na linii rodzina – praca: F(2,115) = 0,68; p = 0,509; ƞ2 = 0,012, jak i w przypadku konfliktu na

linii praca – rodzina: F(2,115) = 0,55; p =0,577; ƞ2 = 0,010. Dalsze analizy wskazują,

iż w badanej próbie kobiety odznaczają się istotnie niższym poziomem zadowolenia

poznawczego z pracy (M=5,14) w porównaniu do mężczyzn (M=5,61). Osoby z niskim

poziomem konfliktu rodzina – praca odznaczają się istotnie wyższym poziomem zadowolenia

poznawczego z pracy (M=5,74) w porównaniu do osób o wysokim poziomie konfliktu R-P

(M=5,22). Zasadna wydaje się dalsza eksploracja tematu, z uwzględnieniem dodatkowych

zmiennych, które mogą różnicować zadowolenie u kobiet i mężczyzn, takich jak: cechy

osobowe, liczba posiadanych dzieci, autonomia czy godziny pracy poza biurem (patrz:

Zalewska, 2008, 2011; Czarnota-Bojarska, 2004; Klonowicz, 2001).

prof. UŁ, dr hab. Iwona Janicka


JAKOŚĆ I STABILNOŚĆ MAŁŻEŃSTW DWÓCH KARIER

Praca a zwłaszcza kariera zawodowa małżonków bywa moderatorem relacji między

nimi. Może je wzmacniać, ponieważ partnerzy mają podobne cele i lepiej się rozumieją, ale

również je utrudniać, a nawet ograniczać, gdy traktowana jest jako priorytet. Stąd podjęto

badania dotyczące jakości i stabilności małżeństw partnerów, którzy są zorientowani

na karierę zawodową.

Zbadano 30 par małżeńskich rozwijających się zawodowo (małżeństwa kariery).

Grupę kontrolną stanowiło 50 par nie zainteresowanych rozwojem zawodowym

(małżeństwa pracy). Do badań zastosowano zmodyfikowaną Skalę Powodzenia Małżeństwa

Braun-Gałkowskiej w opracowaniu I. Janickiej, Skalę Wzajemnej Zależności Partnerów

Rathaus i O`Leary w adaptacji M.B. Babiuch i O. Kriegelewicz oraz Arkusz Opisu Pracy

Neuberga i Allerbecka w adaptacji A. Zalewskiej.

Wyniki badań pokazały, że bardziej zadowolenie z pracy są małżeństwa kariery niż

pracy. Potwierdzono również występowanie związku między zadowoleniem z pracy

a zadowoleniem z małżeństwa, który okazał się znaczący szczególnie dla badanych kobiet.

Okazało się jednak, że mniejsza stabilność małżeństw wyznaczona niższą wzajemną

zależnością wyraźniej dotyczy partnerów kariery niż tych niezorientowanych na rozwój

zawodowy.

dr Karolina Jarecka


prof. UŁ, dr hab. Eleonora Bielawska-Batorowicz


JAKOŚĆ ZWIĄZKU A OBJAWY MENOPAUZALNE U KOBIET W OKRESIE MENOPAUZY

Celem podjętych badań była ocena występowania i nasilenia objawów

menopauzalnych z uwzględnieniem długości stażu, rodzaju i oceny własnego związku.

Badaniem objęto 200 kobiet między 45. a 68. rokiem życia, z średnim lub wyższym

wykształceniem, w związkach małżeńskich lub kohabitacyjnych Badane kobiety zostały

podzielone na trzy grupy ze względu na doświadczenia związane z menopauzą. Do badań

wykorzystano ankietę własnej konstrukcji, Kwestionariusz „Zdrowie kobiet” (WHQ)

M. Hunter, Kwestionariusz Stosunków Partnerskich (PFB) K. Hahlwega.

Dla doświadczanych objawów menopauzalnych ma znaczenie ocena jakości własnego

związku. Kobiety, które oceniają swoją relację jako bardziej intymną, zgłaszają mniejsze

nasilenie objawów menopauzalnych. Rodzaj związku nie różnicuje kobiet pod względem

doświadczeń związanych z menopauzą. Staż zwiazku, zarówno krótszy (u kobiet w okresie

perimenopauzy) jak i dłuższy (u kobiet po menopauzie), może stanowić czynnik ryzyka

nasilenia objawów menopauzalnych.

mgr Anna Józefczyk


SKALA FUNKCJONOWANIA RODZINY NUKLEARNEJ (SFR-N)

- ADAPTACJA NARZĘDZIA I ANALIZA WŁASNOŚCI PSYCHOMETRYCZNYCH

Celem wystąpienia jest prezentacja wyników prac nad polską wersją narzędzia

The Family Genogram Interview (FGI) autorstwa Lisy F. Platt. Narzędzie osadzone jest

w teorii systemów rodzinnych Murraya Bowena i umożliwia identyfikację czterech

mechanizmów uruchamianych w rodzinie w obliczu sytuacji stresowej: 1) dysfunkcja jednego

z małżonków 2) konflikt małżeński 3) dystans emocjonalny 4) koncentracja na dziecku.

Własności psychometryczne polskiej wersji, nazwanej Skalą Funkcjonowania Rodziny

Nuklearnej (SFR-N), poddano ocenie w badaniu z udziałem 298 zamężnych kobiet

posiadających dzieci w wieku od 4 do 10 lat. Zweryfikowano strukturę czynnikową skali oraz

potwierdzono zadowalającą zgodność wewnętrzną i trafność teoretyczną narzędzia.

Uzyskane wyniki pozwalają uznać SFR-N za trafne i rzetelne narzędzie do pomiaru sposobów

radzenia sobie ze stresem w rodzinie.

dr Izabela Kaźmierczak-Kałużna

Uniwersytet Zielonogórski

POZAEKONOMICZNA WARTOŚĆ PRACY ZAROBKOWEJ

W OPINIACH WIELODZIETNYCH UBOGICH KOBIET

Empiryczne podłoże referatu stanowią pogłębione wywiady zrealizowane z ubogimi

wielodzietnymi matkami, korzystającymi ze wsparcia instytucjonalnej pomocy społecznej.

Większość badanych to słabo wykształcone i z reguły nieobecne na rynku pracy kobiety,

które w większości same (bez względu na stan cywilny) sprawują opiekę nad kilkorgiem

dzieci i zarządzają domowym niedostatkiem. Definiując i zarazem hierarchizując własne role

społeczne, kobiety te zdecydowane pierwszeństwo przyznają zobowiązaniom rodzinnym. Ich

teraźniejszość kształtują aktywności wynikające z pełnienia roli kluczowej, jaką jest rola

matki kilkorga dzieci. Role zawodowe stanowią dla większości domenę niedookreślonej

przyszłości. Niemniej jednak pytane o stosunek do pracy wykonywanej poza domem, niemal

wszystkie badane wskazują na jej pozytywne aspekty. Co istotne, mimo bardzo złej często

sytuacji finansowe rodziny, to nie kwestie finansowe są przez badane wymieniane, jako te

decydujące o wartości zatrudnienia. Rozliczne problemy i rutynowe czynności, powodują, że

wykonywane codziennie zajęcia domowe są poważnie obciążające i niesatysfakcjonujące, co

sprzyja marzeniom o „ucieczce od domu” w pracę zarobkową. Praca postrzegana jest więc

jako wytchnienie od „domowej harówki” i oderwanie od codzienności. To praca, w opinii

badanych, daje poczucie bezpieczeństwa, niezależności, wpływa na poczucie własnej

wartości i umożliwia nawiązywanie kontaktów, przez co stanowi swoistą platformę

więziotwórczą.

Autorka uwzględniając widoczną w badanej populacji dychotomię role rodzinne

vs zawodowe, analizuje typowe dla badanych matek sposoby percypowania pracy,

szczególnie akcentując jej psychospołeczne aspekty.

dr Bogna Kędzierska


dr Marta Znajmiecka – Sikora


dr Justyna Wiktorowicz


CZY OSZUKIWANIE PODCZAS STUDIÓW WPŁYWA NA JAKOŚĆ WYKONYWANEJ PRACY

– PERCEPCJA STUDENTÓW KIERUNKÓW HUMANISTYCZNYCH I POLITECHNICZNYCH

Publikowane doniesienia z badań wskazują, że ściąganie jest powszechnym

zjawiskiem na polskich uczelniach. Oszukiwaniu sprzyja coraz powszechniejsza forma

egzaminów – testy – umożliwiająca wykorzystywanie różnych form komunikowania się.

Rozwój techniczny pozwala w coraz większym stopniu na kopiowanie i przekazywanie

informacji o pytaniach egzaminacyjnych: ok. 70% studentów przyznało się do różnych form

ściągania na egzaminach – korzystania ze ściąg; podglądania arkuszy innych studentów,

zdobywania pytań przed egzaminem, a średnio 1/3 studentów robi to notorycznie

(por. Kędzierska i inni, 2012).

Jedynie 6% studentów twierdzi jednoznacznie, że osoby prowadzące egzaminy

zwracają uwagę na to, czy studenci ściągają, ok. 60% deklaruje, że „raczej tak”, co sugeruje,

że nie odbiera postawy pracowników uczelni jako jednoznacznej i związanej z poważnymi

konsekwencjami, a co trzeci student ma wrażenie, że nie tylko ściąganie nie oznacza żadnych

konsekwencji, ale raczej, że istnieje przyzwolenie na tego rodzaju praktyki. Brak poważnych

konsekwencji wynikających z oszukiwania na studiach może przyczyniać się do kształtowania

ogólniejszej postawy wobec oszukiwania (promować postawę nieuczciwą) w pracy

zawodowej (por. Znajmiecka-Sikora i inni, 2012).

Celem opracowania jest sprawdzenie czy studenci postrzegają związek oszukiwania

na studiach z poziomem przygotowania do wykonywanego zawodu; czy ocena tego związku

zależy od kierunku studiów, czy deklaracja pozytywnej oceny oszukiwania wpływa na ocenę

tego związku?

Prezentowane wyniki badań są częścią międzynarodowego projektu badawczego.

Badania zrealizowano na przełomie 2012/2013 r. w grupie studentów kierunków

humanistycznych oraz w grupie studentów kierunków menedżerskich. Ogółem przebadano

300 studentów 3 i 4 roku studiów.

W badaniach wykorzystano Kwestionariusz oceny/percepcji ściągania (Klein et al.,

2007) oraz Kwestionariusz Zachowań Związanych z Oszukiwaniem na Studiach. Do oceny

w jakim zakresie oszukiwanie i nieuczciwe postępowanie na poszczególnych kierunkach

studiów (ściąganie, niewykonywanie samodzielnie prac zaliczeniowych, itd.) może mieć

konsekwencje w jakości wykonywanej pracy zawodowej, użyto 5-stopniowej skali Likerta dla

10 wybranych grup zawodów dotyczących tzw. kierunków kształcących w zawodach

społecznego zaufania, ekonomiczno-biznesowych, studiów techniczno/inżynierskich, studiów

artystycznych.

Wyniki wskazują, że badani studenci najwyraźniej widzą związek oszukiwania na

studiach z jakością wykonywanej pracy w zawodach medycznych, prawnych oraz

w budownictwie. Natomiast analiza związku oceny własnego zachowania wskazuje na

istnienie związku oszukiwania na studiach z oceną jego konsekwencji dla jakości

wykonywanej pracy zawodowej tylko dla kierunku psychologia, tzn., że ci badani studenci,

którzy im bardziej oszukują poprzez korzystanie ze źródeł zewnętrznych np. kopiowanie

z Internetu, tym bardziej widzą negatywny związek oszukiwania na studiach z jakością

przyszłej pracy psychologa.

dr Karolina Kossakowska


Alicja Cieślak


Ewelina Kozieł


Karolina Szpoton


Kamila Ściślewska


WPŁYW ORIENTACJI SEKSUALNEJ NA WYBRANE ASPEKTY PLANOWANIA MACIERZYŃSTWA

Motywy rodzicielskie rozumiane są jako tendencja do pozytywnej lub negatywnej

reakcji na różne konsekwencje rodzicielstwa. W przeglądzie literatury podejmującej

tematykę macierzyństwa w związkach nieheteronormatywnych brakuje doniesień

dotyczących motywacji do macierzyństwa wśród kobiet homo- biseksualnych.

Celem prezentowanych badań było określenie postaw wobec macierzyństwa u kobiet

hetero-, homo- i biseksualnych oraz sprawdzenie, czy istnieją istotne różnice w postawach

zdeterminowane orientacją seksualną badanych kobiet.

Badania przeprowadzono w 2015 roku. Wzięło w nich udział 90 kobiet zróżnicowanych

pod względem orientacji seksualnej (kobiety heteroseksualne, N=30; kobiety homoseksualne,

N=30; kobiety biseksualne, N=30). Rozpiętość wieku w całej badanej populacji wynosi 22 lata

(min.19 lat; max. 41 lat; M=25,8; SD=4,71). W badaniach wykorzystano polską adaptację

Kwestionariusza Motywów Rodzicielskich (Childrenbearing Questionnaire, CBQ)

umożliwiającego pomiar motywów w zakresie: posiadania dziecka, ważności,

uszczęśliwienia, zamiaru urodzenia dziecka w okresie najbliższych 3 lat, oceny

prawdopodobieństwa zostania matką, a także skali pozytywnej, negatywnej oraz ogólnego

poziomu motywacji.

Istotne statystycznie różnice pomiędzy badanymi grupami kobiet odnotowano dla

zamiaru posiadania dziecka w okresie najbliższych 3 lat (p<0,05), oceny

prawdopodobieństwa urodzenia dziecka w ciągu 3 lat (p<0,05), skali negatywnej (p<0,05)

oraz ogólnego poziomu motywacji (p<0,005). Kobiety biseksualne wyżej oceniają chęć

zostania matkami oraz szanse na urodzenie dziecka we skazanym czasie od pozostałych

kobiet. Kobiety homoseksualne dostrzegają więcej niepożądanych stanów podczas

macierzyństwa aniżeli kobiety bi- i heteroseksualne. Natomiast kobiety heteroseksualne

wykazują się najwyższym poziomem motywacji w kwestii posiadania dzieci ze wszystkich

badanych grup kobiet.

Badania mają charakter pilotażowy, jednak ich rezultaty wskazują na potrzebę

podjęcia dalszych eksploracji mających na celu określenie w jakim aspekcie orientacja

seksualna może determinować postrzeganie i planowanie macierzyństwa. Wiele par nie-

heteroseksualnych zaczęło otwarcie ujawniać swoją orientację społeczeństwu. Wiąże się to

z potrzebą tych osób, aby były w pełni akceptowane i posiadały takie same przywileje, jak

osoby heteroseksualne. Dotyczy to m.in. jawnego prezentowania chęci posiadania dzieci

i dobrze funkcjonującej rodziny, co wciąż budzi wiele kontrowersji.

mgr Ewa Kos


WARUNKI UCZESTNICTWA SPOŁECZNEGO KOBIET

W PRZESTRZENI FUNKCJONOWANIA ZAWODOWEGO

Celem referatu będzie przedstawienie wybranych wniosków z analizy wyników badań

zorientowanych jakościowo, których przedmiotem były doświadczenia biograficzne kobiet,

które odniosły sukces zawodowy z obszarach kulturowo zarezerwowanych dla mężczyzn.

Zaprezentowane zostaną warunki uczestnictwa społecznego w przestrzeni związanej

z funkcjonowaniem zawodowym kobiet – niezwykle istotnym obszarem uczestnictwa

społecznego. W toku wystąpienia przedstawione zostaną pomiędzy innymi zrekonstruowane

typy karier zawodowych badanych kobiet. Zwrócona także zostanie uwaga na kwestię

synchronicznego funkcjonowania kobiet w życiu rodzinnym i zawodowym.

mgr Beata Krzaczkowska

Uniwersytet Wrocławski

prof. UW, dr hab. Danuta Borecka-Biernat

Uniwerstet Wrocławski

SZANSE I ZAGROŻENIA SYSTEMU RODZINY WYNIKAJĄCE

Z WIELOWYMIAROWOŚCI PEŁNIONYCH RÓL RODZINNYCH, ZAWODOWYCH I SPOŁECZNYCH

W CZASACH KULTUROWEJ EMANCYPACJI

W czasach współczesnych, w których z jednej strony obserwuje się kryzys systemu

rodziny wyraźnie widoczny w danych statystycznych wskazujących na stale rosnącą liczbę

rozwodów, rozpadu związków, separacji małżonków, z drugiej zaś towarzyszące temu

bogactwo literatury naukowej w zakresie psychologicznych analiz źródeł dobrostanu

psychicznego człowieka, możliwości osiągania sukcesów, wysokiej jakości życia, istnieje

zarówno potrzeba prowadzenia dalszych badań w tym zakresie jak i konieczność takiego

przeformułowania zadań terapeutycznych, by w pracy z rodziną koncentrować uwagę

właśnie na pozytywnych aspektach i zasobach rodziny oraz poszczególnych jej członków

sprzyjając budowaniu pokolenia ludzi zdolnych do rozwoju, współpracy

i współodpowiedzialności. Wieloaspektowość, płynność i nierzadko nieokreśloność

pełnionych ról rodzicielskich, zawodowych i społecznych, nadmiar informacji

charakterystyczny czasom globalizacji powodujący trudności w dokonywaniu właściwych

wyborów, w ustalaniu priorytetów, powoduje szereg trudności i konfliktów jakich

doświadczają jednostki zarówno na poziomie interpersonalnym jak i intrapersonalnym,

czego spadkobiercami staje się pokolenie najmłodszych. Dlatego praca z rodziną oparta na

zasobach, mocnych stronach i potencjale tkwiącym w rodzinie, na budowaniu poczucia

wartości w relacjach opartych na szacunku i życzliwości stanowią fundament skutecznej

pracy profilaktycznej i terapeutycznej w kierunku zapobiegania nieprawidłowościom

charakteryzującym współczesne życie człowieka stawiając na realistyczną wizję pozytywnego

rozwoju i rozwiązywania konfliktów w sposób konstruktywny, oparty na głęboko ludzkim,

humanistycznym wymiarze człowieczeństwa.

mgr Marta Kucharska


OCENA SYTUACJI ZAWODOWEJ ORAZ MATERIALNEJ

U KOBIET W CIĄŻACH WYSOKIEGO RYZYKA

Celem prezentowanych badań była analiza sytuacji zawodowej kobiet w sytuacji

różnego stopnia zagrożenia ciąży lub jego braku. Ponadto określenie jak badane w zależności

od stanu zdrowia oceniają obciążenie fizyczne i psychiczne związane z wykonywaną pracą

oraz swoją sytuację finansową i mieszkaniową. W badaniu wzięło udział 195 kobiet – 65

w ciążach, w których wykryto wady wrodzone, 65 w których zagrożenie wynikało ze stanu

zdrowia matki, 65 w ciążach fizjologicznych.

Analizy wykazały, że kobiety w ciążach wysokiego ryzyka, niezależnie od źródła

zagrożenia istotnie częściej, niż kobiety w ciążach zdrowych, nie pracowały z powodu

swojego stanu. Matki w ciążach zdrowych częściej określały swoją pracę jako obciążającą

fizycznie, co może wynikać z faktu, że pozostawały aktywne zawodowo mimo drugiej połowy

ciąży. Nie zaobserwowano różnic międzygrupowych w ocenie obciążenia psychicznego,

sytuacji finansowej i mieszkaniowej. Natomiast zauważono, że im lepiej oceniały swoją

sytuację finansową badane, tym deklarowały lepsze warunki mieszkaniowe. Z kolei w grupie

z zagrożeniem nie wynikającym z wady płodu zaobserwowano, że im lepiej oceniana była

sytuacja mieszkaniowa, tym odbierano pracę jako mniej obciążającą fizycznie

i emocjonalnie. U matek w obu grupach ciąż wysokiego ryzyka obciążenie fizyczne w pracy

współwystępowało z obciążeniem psychicznym.

dr Adrian Kurcbart

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

WYBRANE WSPÓŁCZESNE ASPEKTY BADAŃ PSYCHOLOGICZNYCH NAD OJCOSTWEM

Celem wystąpienia jest próba zarysowania obrazu współczesnego ojca w oparciu

o wybrane prace empiryczne z zakresu psychologii. Liczba badań nad tą problematyką

gwałtownie rośnie od początku lat 70-tych, tylko w Stanach Zjednoczonych do 2015 roku

wydano ponad 15 tysięcy publikacji naukowych na ten temat (Palkovitz, Duton i Hall, 2015).

Stąd z konieczności w ramach wystąpienia zostaną poruszone jednie nieliczne wątki,

koncentrujące się wokół:

(1) Determinantów zaangażowania w rolę ojca ze szczególnym uwzględnieniem jakości więzi

małżeńskiej,

(2) Typologii ojców,

(3) Relacji pomiędzy ojcem zaangażowanym, a rozwojem dziecka

(4) Percepcji ojca przez kobiety i mężczyzn,

(5) Obrazu ojca od adolescencji do późnej dorosłości.

dr hab. Bogusława Lachowska

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

mgr Jarosław Czapliński


mgr Marta Tuszyńska


SATYSFAKCJA Z PRACY I ZAANGAŻOWANIE W PRACĘ

W KONTEKŚCIE ZMARTWIEŃ ZWIĄZANYCH Z MACIERZYŃSTWEM

Celem badania jest określenie treści i intensywności zmartwień przeżywanych przez

młode matki powracające do pracy po urlopie macierzyńskim/wychowawczym oraz zbadanie

zależności między tendencją do zamartwiania się a satysfakcją z pracy i zaangażowaniem

w pracę. W badaniu uczestniczyły 42 kobiety, które po wykorzystaniu urlopu

macierzyńskiego lub wychowawczego powróciły do pracy. Okres między zakończeniem

urlopu a powrotem do pracy nie przekraczał jednego roku. Badane kobiety posiadały

wykształcenie wyższe (92,9%) lub średnie (7,1%).

W badaniach zastosowano Skalę Satysfakcji z Pracy Zalewskiej, Skalę Zaangażowania

w Pracę (UWES, Schaufeli, Salanova, Gonzales-Romana, Bakker) w tłumaczeniu oraz

Kwestionariusz Zmartwień opracowany przez Lachowską i Tuszyńską. W efekcie

przeprowadzonego badania zidentyfikowano następujące obszary zmartwień przeżywanych

przez młode matki powracające do pracy po urodzeniu dziecka: zmartwienia związane z rolą

zawodową, związane z osobą opiekuna dziecka, związane z dobrostanem dzieckiem,

związane z własną rolą jako matki, związane z własną pozycją w rodzinie. Wyniki analiz

ukazują negatywny związek tendencji do zamartwiania się z satysfakcją z pracy oraz

z zaangażowaniem w pracę.

dr hab. Bogusława Lachowska


mgr Karolina Porydzaj


ZADOWOLENIE Z MAŁŻEŃSTWA W KONTEKŚCIE STRESU ZAWODOWEGO

- MEDIUJĄCA ROLA KONFLIKTU I FACYLITACJI RÓL.

BADANIA NAUCZYCIELI

Celem projektu jest określenie związku między stresem zawodowym a zadowoleniem

z małżeństwa oraz określenie znaczenia konfliktu i facylitacji ról jako mediatora badanej

zależności. Badanie przeprowadzono w grupie 120 nauczycieli, w tym 60 kobiet i 60

mężczyzn. Wszystkie osoby uczestniczące w badaniu pozostawały w związku małżeńskim.

W badaniach zastosowano Kwestionariusz do Subiektywnej Oceny Pracy Dudka

i współpracowników (2004), Kwestionariusz Dobranego Małżeństwa (KDM-2) Plopy

i Rostowskiego (Plopa, 2007) oraz Kwestionariusz Dopasowania Pracy i Rodziny (Grzywacz

i Bass, 2003) w polskiej adaptacji Lachowskiej (2012). Wyniki przeprowadzonych analiz

ukazują negatywny związek doświadczanego w pracy stresu z jakością relacji małżeńskiej

oraz mediującą rolę konfliktu i facylitacji ról. Stwierdzone zależności są istotnie silniejsze

w grupie kobiet niż mężczyzn.

prof. UŁ, dr hab. Agnieszka Lipińska-Grobelny


ZJAWISKO WIELOPRACY WŚRÓD KOBIET I MĘŻCZYZN Z PERSPEKTYWY PSYCHOLOGICZNEJ

Wielopraca nie jest w Polsce nowym zjawiskiem, ale z pewnością jej charakter uległ

istotnej przemianie na przestrzeni lat. Celem prezentacji jest dokonanie charakterystyki

kobiet i mężczyzn wielopracowników pod kątem obciążenia pracą, poziomu wykształcenia,

źródeł motywacji, uwarunkowań temperamentalnych oraz postrzegania sytuacji

organizacyjnej w swoim podstawowym miejscu zatrudnienia. Badaniami objęto 218

wielopracowników (109 kobiet i 109 mężczyzn), którzy zostali poproszeni o wypełnienie

ankiety, Skali Wartości Rokeacha, FCZ-KT Zawadzkiego i Strelaua, Skali Męskości i Kobiecości

(SMiK) Lipińskiej-Grobelny i Gorczyckiej oraz Kwestionariusza Klimatu Organizacyjnego

(KKO) Kolba. Otrzymane wyniki wskazują, że kobiety wielopracownicy różnią się istotnie

w porównaniu z mężczyznami w zakresie obciążenia pracą, ponadto są lepiej wyedukowane,

cechują się prospołecznością oraz różnią się poziomem cech temperamentalnych.

Postrzeganie sytuacji organizacyjnej pozostaje w tej grupie wolne od wpływu płci

biologicznej.

dr Anna Lubrańska


KONFLIKT RODZINA-PRACA I PRACA-RODZINA

W ASPEKCIE KLIMATU ORGANIZACYJNEGO I PRAKTYK ZARZĄDZANIA

Współcześnie istotną problematyką jest wzajemność relacji obszaru praca-dom,

praca-rodzina. W opracowaniu podjęto wątek doświadczania konfliktu rodzina-praca

i praca-rodzina wobec doświadczeń organizacyjnych: typu klimatu organizacyjnego

(autokratyczny, wspierający, mieszany). Przyjęto również, iż zróżnicowanie intensywności

doświadczania konfliktu rodzina-praca i praca-rodzina warunkowane jest również zakresem

i rodzajem praktyk zarządzania stosowanych we współczesnych przedsiębiorstwach. Badaną

populację charakteryzowało zróżnicowanie generacyjne (wczesna, średnia, późna dorosłość),

co stanowiło dodatkowe kryterium analiz porównawczych, szczególnie istotne zwłaszcza

wobec przemian demograficznych współczesnej populacji pracowniczej.

dr Anna Lubrańska


Ewa Zawira


DOŚWIADCZANIE KONFLIKTU RODZINA-PRACA I PRACA-RODZINA WŚRÓD PRACUJĄCYCH

WOLONTARIUSZY – RÓŻNICE MIĘDZYPŁCIOWE I MIĘDZYPOKOLENIOWE

W opracowaniu podjęto problematykę doświadczania konfliktu rodzina-praca

i praca-rodzina wśród pracujących wolontariuszy. Badane osoby reprezentowały trzy okresy

dorosłości (wczesną, środkową, późną dorosłość), co stanowiło zasadnicze kryterium analiz

porównawczych. Dodatkowo, doświadczanie konfliktu rodzina-praca i praca-rodzina

analizowano w aspekcie różnic międzypłciowych. Ocenie poddano również związki konfliktu

rodzina-praca i praca-rodzina ze czynnikami organizacyjnymi i poza zawodowymi.

dr Edyta Łoboda-Świątczak


UMIEJĘTNOŚĆ ŚWIADOMEGO REDUKOWANIA WŁASNEGO WPŁYWU

I STRATEGIE WŁADZY A PRZYWIĄZANIE DO ORGANIZACJI

Zaangażowanie, lojalność oraz emocjonalne przywiązanie do organizacji traktowane

są jako jedne z cenniejszych zasobów umożliwiających sprawne funkcjonowanie

współczesnych przedsiębiorstw. W kontekście kształtowania pozytywnych postaw wobec

firmy, manifestujących się chęcią pozostania w miejscu pracy i zaangażowania się na jego

rzecz, kluczowe znaczenie należy przypisać procesowi demokratyzacji więzi hierarchicznych,

a zwłaszcza zwiększaniu rzeczywistego udziału pracowników w sprawach organizacji.

Przedmiotem wystąpienia jest analiza wzajemnych relacji między umiejętnością

deinfluentyzacji czyli intencjonalnego ograniczania własnego wpływu w relacjach

z pracownikami i preferowanymi przez przełożonego strategiami sprawowania władzy

a przywiązaniem do organizacji. Dodatkowo postawiono pytanie o związek deinfluentyzacji

z poziomem odczuwanego stresu, zakładając, że umiejętność redukowania własnego wpływu

może obniżać koszty funkcjonowania w rolach zawodowych i pośrednio decydować

o poszczególnych aspektach więzi z organizacją.

Badania przeprowadzono w grupie przełożonych i szeregowych pracowników.

Umożliwiło to określenie znaczenia umiejętności do świadomego pozbawiania się wpływu

przez przełożonego i jego stylu sprawowania władzy w budowaniu przywiązania

pracowników do organizacji a także sprawdzenie, na ile rodzaj przywiązania (afektywne,

normatywne, bierne) wiąże się z wyborem strategii władzy oraz gotowością przełożonego do

wycofania własnego wpływu. Ocenie poddano także różnice międzypłciowe w zakresie

badanych zmiennych.

mgr Łukasz Łukowski


KOBIETY I MĘŻCZYŹNI W RODZINIE I W PRACY – EGALITARYZM CZY POLARYZACJA RÓL

Równość wobec prawa kobiet i mężczyzn jest współcześnie nieodzownym elementem

każdego demokratycznego państwa. Artykuł 33 polskiej konstytucji stanowi, iż kobieta

i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym,

społecznym i gospodarczym. Ogólność norm konstytucyjnych w oczywisty sposób wyklucza

możliwość objęcia swoim zakresem wszystkich możliwych do wyobrażenia stanów

faktycznych w każdej z licznych gałęzi prawa. Niemniej, istnieją normy sankcjonujące różne

traktowanie właśnie ze względu na płeć i uzależniające je w pewnym stopniu od natury

stosunków prawnych. W pierwszej części zamierzam przeanalizować obowiązujące normy

prawa publicznego, a w jego ramach szczególnie normy prawa karnego, które wydają się

tworzyć najdalej idący egalitaryzm oraz normy prawa administracyjnego, którego zakres jest

tak szeroki, że znajdziemy w nim zarówno normy egalitarne wobec kobiet

i mężczyzn, jak i znacznie różnicujące ich sytuację prawną. Drugą część referatu stanowić

będzie omówienie wybranych norm prawa prywatnego. W ich ramach zamierzam odnieść

się do problematyki pozycji prawnej kobiet i mężczyzn w ramach stosunków z zakresu prawa

rodzinnego. Referat zwieńczy analiza norm prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

przeprowadzona w oparciu o kryterium płci. W tym zakresie omówię kwestię realnego

dostępu do zatrudnienia, jak również problematykę zabezpieczenia społecznego, w tym

szczególnie zabezpieczenia emerytalnego.

prof. UŁ, dr hab. Piotr Łukowski


O DWÓCH TECHNIKACH ZWIĄZANYCH Z KŁAMANIEM,

MAJĄCYCH WPŁYW NA JAKOŚĆ RELACJI RODZINNYCH

Z punktu widzenia relacji damsko-męskich, a więc w szczególności rodzinnych istnieje

wiele zagadnień, na które warto zwrócić uwagę z powodu ich istotnego wpływu na jakość

tych relacji. Do tego typu problemów można zaliczyć stosowanie dwóch technik mających

związek z kłamaniem. Pierwszą jest uporczywe trwanie przy swojej świadomie i celowo

nieprawdziwej wersji zdarzeń, zwane nie tylko potocznie „pójściem w zaparte”. Jej dość

powszechnie uznaną własnością jest zaskakująca skuteczność w okłamywaniu, wynikająca

z faktu, iż uruchamia w osobie okłamywanej proces automanipulacji. Destrukcyjność drugiej

techniki wynika z faktu, iż oznaki kłamania towarzyszą nie tylko kłamaniu, lecz także

mówieniu prawdy w warunkach silnie akcentowanego braku zaufania.

mgr Hai Mai Van


GENDER EQUALITY IN FAMILY RELATIONS OF VIETNAMESE LIVING

IN VIETNAM AND POLAND

Gender equality is an important aspect of a happy family. It is expressed in equality

of tasks sharing, decisions related to organization of family life, equal treatment

of daughters and sons etc. The main aim of the study was to look at the effect

of immigration on the perception of gender equality. Respondents of this study were 196

Vietnamese living in Vietnam (100 persons) and Poland (96 persons). Methods of the study

included: the purposely designed questionnaire administered to all participants and the

intensive interview conducted with 14 Vietnamese who got married with Poles. Two types

of family relations are the main focus of the paper: a relation between spouses and between

parents and offspring. The results indicate equality of husbands and wives in work and

economic aspects, as both work outside the house and contribute financially. Although

participants overtly confirmed the equality of children of both genders, but in particular

situations they still expressed some preference for sons. Such pattern of results is confirmed

both groups of participants.

dr Katarzyna Mariańczyk


ABSOLWENCI ZAWODOWYCH SZKÓŁ SPECJALNYCH U WEJŚCIA NA RYNEK PRACY

– UWARUNKOWANIA POMYŚLNEGO PODEJMOWANIA RÓL ZAWODOWYCH

Wstęp: Wchodzenie w dorosłość dla każdego człowieka, także osoby

niepełnosprawnej intelektualnie, wiąże się z podejmowaniem różnych ról społecznych. Jedną

z nich jest rola osoby aktywnej w sferze zawodowej. W referacie podjęty zostanie temat

uwarunkowań pomyślnego rozwoju zawodowego, przejścia z edukacji na rynek pracy oraz

utrzymaniu zatrudnienia przez młodzież z niepełnosprawnością intelektualną.

Materiał i Metody: Badania absolwentów zawodowych szkół specjalnych, ich

nauczycieli, rodziców i pracodawców zatrudniających i nie zatrudniających pracowników

z niepełnosprawnością zostały przeprowadzone w formie ankiet ASZ-S-A, ASZ-S-N, ASZ-S-R

i ASZ-S-P autorstwa W. Otrębskiego i K. Mariańczyk.

Wyniki: Czynniki sprzyjające podejmowaniu aktywności zawodowej przez

absolwentów zawodowych szkół specjalnych to m.in. wieloaspektowe wsparcie rodziców

(od uczestnictwa w przygotowaniu zawodowym swoich dzieci poprzez rozmowy o różnych

czynnościach zawodowych, aż do pomocy w znalezieniu pracy) oraz szkolnego, które

powinno przygotować absolwenta do pracy zgodnie z zapotrzebowaniem lokalnego rynku

pracy, dać mu możliwość praktykowania zawodu oraz pomóc w znalezieniu zatrudnienia.

Wnioski: Młode osoby z niepełnosprawnością intelektualną potrzebują wsparcia

w procesie przygotowania zawodowego oraz tranzycji z systemu edukacji na rynek pracy.

Istnieje potrzeba, by do działań tych aktywnie włączało się środowisko społeczne, a przede

wszystkim domowe i szkolne.

prof. GWSH, dr hab. Grażyna Mendecka

Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego

ZWIĄZEK DWOJGA TWÓRCÓW - REALIZACJA RÓL RODZINNYCH A PRACA TWÓRCZA

Termin "praca" w odniesieniu do twórczości jest w pełni uprawniony. Tworząc dzieło

twórca jest totalnie pochłonięty tą aktywnością, która wypełnia jego czas, absorbuje nie

tylko myśli, ale wymaga również wydatkowania dużej dawki energii zarówno fizycznej jak

i psychicznej. Praca twórcza wyłącza go wtedy z bieżących problemów codzienności.

Realizacja ról rodzinnych, małżeńskich i rodzicielskich wymaga również dużo zaangażowania,

uwagi, czasu i wysiłku. Gdy jeden z członków diady małżeńskiej nie jest twórcą zazwyczaj to

on w znakomitej większości wspiera swego wyśmienitego partnera i nie ma mu za złe

mniejszego zaangażowania w sprawy rodzinne. W przypadku rodzin, w których obydwaj

małżonkowie są twórcami może zaistnieć kilka sytuacji. Pierwsza to taka, w której

małżonkowie solidarnie wspierają się zarówno w pracy zawodowej, jak i w realizacji ról

rodzinnych. Druga polega na tym, że każdy z małżonków będzie się starał wywalczyć jak

najwięcej przestrzeni dla swojej pracy twórczej kosztem partnera. Może zaistnieć również

i taka sytuacja, że partnerzy będą ze sobą rywalizować, czyja twórczość ma większą wartość,

co odbije się niekorzystnie na funkcjonowaniu rodziny. Tego typu warianty zależności

w relacjach "praca – rodzina" zostaną przeanalizowane na przykładach konkretnych par

twórców, między innymi: Ireny Joliot Curie i Fryderyka Joliot, Milewy i Alberta Einsteinów,

Fridy Kahlo i Diega Rivery, Sylvi Plath i Teda Hughesa, Zofii i Bolesława Leśmianów. Wnioski

będą zmierzać do określenia warunków, jakie muszą być spełnione, aby relacje rodzinne

w konfrontacji z pracą twórczą były satysfakcjonujące dla obu członków diady małżeńskiej

wybitnych twórców.

dr Elżbieta Napora

Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

prof. UKW, dr hab. Małgorzata Basińska Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

dr Anna Andruszkiewicz

Collegium Medicum w Bydgoszczy

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

TYPY ZACHOWAŃ I PRZEŻYĆ W PRACY ORAZ STRATEGIE RADZENIA SOBIE ZE STRESEM

PRZEZ SAMOTNE MATKI: RÓŻNICUJĄCA ROLA SATYSFAKCJI Z PRACY

Celem badań było opisanie funkcjonowania w pracy przez matki samotne

i pozostające w związkach oraz sprawdzenie czy deklarowany stopień satysfakcji z pracy

różnicuje typy zachowań i przeżyć w pracy oraz strategie radzenia sobie ze stresem w obu

wyodrębnionych grupach matek. Badanie przeprowadzone w równolicznych grupach

samotnych matek (N=186) i matek z rodzin pełnych (N=186) Kwestionariuszem do badania

strategii radzenia sobie ze stresem w pracy Latack Coping Skale, Kwestionariuszem AVEM

i ankietą, pokazało ich podobieństwo pod względem mierzonych zmiennych. Jedynie,

w porównaniu do matek z rodzin pełnych, samotne matki istotnie różniły się strategią

szukania pomocy. Natomiast, interakcja satysfakcji z pracy i rodzaju macierzyństwa, znacząco

różnicowały (p=0,03) strategię unikanie - rezygnacja. Strategię tę, częściej stosowały

samotne matki o niższej satysfakcji z pracy i różniły się istotnie od tych, o wyższej satysfakcji

z pracy i matek z rodzin pełnych, niezależnie od poziomu ich zadowolenia z pracy.

dr Elżbieta Napora

Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

dr Izabela Grzankowska

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

prof. UKW, dr hab. Małgorzata Basińska Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

ZNACZENIE PRĘŻNOŚCI MATEK W WYJAŚNIANIU SATYSFAKCJI Z PRACY:

RÓŻNICUJĄCA ROLA SAMOTNEGO MACIERZYŃSTWA

Samotne macierzyństwo z uwagi na liczne obciążenia i wymagania, które kobieta

musi spełnić w sytuacji braku wsparcia partnera w opiece nad dzieckiem, ma cechy sytuacji

trudnej (Tomaszewski, 1982; Borecka-Biernat, 2006). Może ona skutkować poczuciem

przeciążenia obowiązkami i w rezultacie ograniczać poziom satysfakcji w różnych aspektach

życia (Shipley, Coats, 1992), w tym z pracy zawodowej (Jeżewska, 2001; Ogińska-Bulik, 2011).

Celem badań było wyjaśnienie, czy prężność jako cecha i prężne radzenie sobie,

którymi dysponują matki stanowią zasoby znaczące dla satysfakcji z pracy z uwzględnieniem

roli samotnego macierzyństwa jako sytuacji trudnej.

W badaniach wzięło udział 435 matek, 204 (47%) było w związku formalnym lub

nieformalnym, 231 (53%) było samotnymi matkami. Badane grupy były homogeniczne pod

względem wieku, liczebności posiadanych dzieci. Do pomiaru prężności w radzeniu sobie

wykorzystano Krótką Skalę Prężnego Radzenia Sobie (Piórowska i wsp., w druku), prężność

jako cechę mierzono Skalą Pomiaru Prężności (SPP-25) (Juczyński, Ogińska-Bulik, 2008),

satysfakcję z pracy oceniono Skalą Satysfakcji z Pracy (Zalewska, 2003).

Analizy pokazały brak istotnych różnic pomiędzy matkami pod względem satysfakcji

z pracy, prężnego radzenia sobie, jak i prężności jako cechy – poza jedynym wymiarem:

otwartość na nowe doświadczenia i poczucie humoru, który u matek samotnych był istotnie

niższy, niż u matek w związkach. Wyniki pokazały także istotny interakcyjny wpływ stanu

cywilnego i prężnego radzenia sobie oraz prężności jako cechy na satysfakcję z pracy, choć

jego znaczenie było słabe.

Wnioski skłaniają do twierdzenia, iż prężne radzenie sobie jak i prężność jako cecha,

mają większe znaczenie dla poziomu odczuwanej satysfakcji z pracy dla matek samotnych,

niż dla matek w związkach.

prof. dr hab. Nina Ogińska-Bulik


RUMINACJE A POTRAUMATYCZNY WZROST U RATOWNIKÓW MEDYCZNYCH

Wśród uwarunkowań potraumatycznego wzrostu szczególną rolę przypisuje się

podejmowanej w obliczu traumy aktywności poznawczej jednostki, przejawiającej się

ruminowaniem o doświadczonym zdarzeniu.

Celem podjętych badań było ustalenie związku między dwoma rodzajami ruminacji,

tj. natrętnymi/automatycznymi i refleksyjnymi/celowymi a występowaniem pozytywnych

zmian potraumatycznych. Grupę badaną stanowili ratownicy medyczni. Do badań

zakwalifikowano 120 osób, które potwierdziły, że w okresie ostatnich 5 lat doświadczyły

zdarzenia traumatycznego w związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Wiek badanych

mieścił się w zakresie 25-61 lat (M=38,07, SD=8,92). Do pomiaru pozytywnych zmian

potraumatycznych wykorzystano Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju, a do oceny

ruminacji Inwentarz Ruminacji o Negatywnym Zdarzeniu.

Analiza korelacyjna wykazała istotne, dodatnie powiązania ruminacji refleksyjnych ze

wzrostem po traumie. Nie wykazano istotnych związków z ruminacjami o charakterze

natrętnym. Z kolei analiza regresji wskazała na predykcyjną rolę, zarówno ruminacji

refleksyjnych, jak i natrętnych. Większy udział w wyjaśnianiu wzrostu po traumie miały

ruminacje refleksyjne.

Wyniki badań potwierdzają znaczenie aktywności poznawczej, przejawiającej się

ruminowaniem o doświadczonych zdarzeniach, i wskazują, że czynnikiem sprzyjającym

występowaniu pozytywnych zmian potraumatycznych w grupie ratowników medycznych jest

przede wszystkim ruminowanie refleksyjne.

prof. dr hab. Nina Ogińska-Bulik


dr Magdalena Zadworna-Cieślak


ROLA PRĘŻNOŚCI I RADZENIA SOBIE ZE STRESEM W WYSTĘPOWANIU POZYTYWNYCH

ZMIAN POTRAUMATYCZNYCH U RATOWNIKÓW MEDYCZNYCH

Wśród czynników warunkujących występowanie pozytywnych zmian po

doświadczonej traumie wymienia się posiadane przez jednostkę zasoby osobiste

i wykorzystywane sposoby radzenia sobie.

Celem podjętych badań było ustalenie jaką rolę w procesie wzrostu po traumie

u ratowników medycznych pełni prężność psychiczna i strategie radzenia sobie ze stresem.

80 ratowników medycznych (spośród 120, którzy przystąpili do badań) przyznało się, że

doświadczyło zdarzenia traumatycznego w ostatnich pięciu latach w związku z pełnieniem

obowiązków służbowych. Wiek badanych mieścił się w zakresie 21-67 lat (M=35,47;

SD=10,21). W badaniach wykorzystano Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju, Skalę

Pomiaru Prężności oraz Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze stresem – Mini-Cope.

Uzyskane wyniki badań wskazują na występowanie istotnych powiązań wzrostu po

traumie ze strategiami radzenia sobie, głównie skoncentrowanymi na problemie oraz – choć

w mniejszym stopniu z prężnością. Przeprowadzone analizy w postaci równań strukturalnych

wskazały, że prężność może bezpośrednio, jak i pośrednio wpływać na występowanie

pozytywnych zmian potraumatycznych, ujawnianych w postaci potraumatycznego wzrostu.

Uzyskane wyniki badań wskazują, że w procesie występowania pozytywnych zmian

potraumatycznych u ratowników medycznych większe znaczenie należy przypisać strategiom

radzenia sobie niż prężności psychicznej.

dr Aleksandra Peplińska

Uniwersytet Gdański

dr Piotr Połomski

Uniwersytet Gdański

POZIOM DOŚWIADCZANEGO STRESU ZAWODOWEGO PRZEZ PARTNERÓW ZWIĄZKÓW

DWU – KARIER A KONFLIKTY RÓL ZAWODOWYCH I OSOBISTYCH

– POŚREDNICZĄCA ROLA JAKOŚCI ZWIĄZKU MAŁŻEŃSKIEGO

Przeobrażenia związane z coraz silniejszym przenikaniem sfer życia jednostki i ról

życiowych wiążą się także ze zmianami w zakresie zawieranych małżeństw i zakładanych

rodzin. Przykładem związku, w którym owo przenikanie zachodzi w stopniu najwyższym, jest

małżeństwo dwu – karier. To nowoczesny model rodziny, w obrębie którego oboje partnerzy

z jednej strony realizują szeroko rozumiane kariery zawodowe, w warunkach

konkurencyjnego rynku pracy i konkurencyjnych form zatrudnienia, często na stanowiskach

kierowniczych, ale także kariery życiowe związane z rolami rodzinnymi, małżeńskimi,

prowadzeniem domu i utrzymaniem rodziny . W porównaniu z tradycyjnym oraz

egalitarno – partnerskim modelem małżeństwa, związek dwu – karier niesie ze sobą więcej

wyrzeczeń i zagrożeń, ale także może wiązać się z wieloma korzyściami.

Celem prezentowanych badań była próba weryfikacji zależności pomiędzy poziomem

doświadczanego stresu zawodowego partnerów związków dwu – karier a odczuwanymi

konfliktami godzenia ról zawodowych i rodzinnych. Poszukiwano ponadto dodatkowych

mediatorów i moderatów tej zależności, jak subiektywne poczucie jakości związku

małżeńskiego i komunikacji małżeńskiej oraz płeć partnerów.

Badaniem objęto łącznie 150 par małżeństw dwu – karier (300 osób). Wszystkie

badane osoby posiadały wyższe wykształcenie, wiek osób badanych wahał się od 28 do 40 lat

i posiadały minimum 1 dziecko. W zakresie zastosowanych narzędzi badawczych posłużono

się Kwestionariuszem Stresu Zawodowego, Kwestionariuszem Dopasowania Praca – Rodzina,

Kwestionariuszem Dobranego Małżeństwa (KDM-2) oraz Komunikacji Małżeńskiej (KKM).

Uzyskane wyniki badań pokazują z jednej strony na silny związek pomiędzy doświadczanym

stresem w pracy a konfliktami na płaszczyźnie praca – rodzina, ale

i niwelujący wpływ jakości relacji małżeńskiej i komunikacji małżeńskiej. Istotnym

moderatorem zaobserwowanych zależności okazała się także płeć partnerów.

dr Magdalena Pokrzywa

Uniwersytet Rzeszowski

ROLE KOBIET I MĘŻCZYZN W RODZINACH KORZYSTAJĄCYCH Z POMOCY SPOŁECZNEJ

Celem referatu jest prezentacja badań własnych dotyczących ról kobiet i mężczyzn

w rodzinach korzystających ze wsparcia systemu pomocy społecznej. Z przeprowadzonych

badań wynika, że w rodzinach korzystających z pomocy społecznej ze względu na trudną

sytuację materialną role kobiet i mężczyzn są odmienne zarówno w aspekcie zawodowym jak

i rodzinnym. Są to na ogół rodziny z usztywnionymi rolami, w których uznaje się płeć za

główne kryterium podziału zadań w rodzinie. Przypisanie w tych rodzinach kobiet do tak

zwanych prac reprodukcyjnych, mężczyzn zaś do produkcyjnych, za którymi idą

wynagrodzenia, przywileje, emerytura dyskryminuje kobiety i pozbawia ich w dłuższej

perspektywie kapitału ekonomicznego, emerytury na starość i szans na podejmowanie

decyzji związanych z wyborem własnego losu. Dla wielu kobiet-klientek pomocy społecznej

małżeństwo i rodzina są rozbieżne z typowym wizerunkiem ciepła i wsparcia a wiążą się

z realiami przemocy, konfliktów i podporządkowania (decyzyjnego i ekonomicznego).

Wystąpienie będzie zawierało analizę badań własnych zrealizowanych za pomocą

indywidualnych wywiadów pogłębionych w całej Polsce. Badania zostały przeprowadzone

z 120 pracownikami/czkami socjalnymi i przedstawicielami/kami organizacji pozarządowych

działających na rzecz kobiet.

dr Magdalena Poraj-Weder

Akademia Pedagogiki Specjalnej

prof. APS, dr hab. Barbara Weigl

Akademia Pedagogiki Specjalnej

FUNKCJONOWANIE EKONOMICZNE RODZIN ROMSKICH

– METODOLOGIA I WSTĘPNE WYNIKI BADAŃ

Społeczność romska jest niezwykle zróżnicowana pod względem poziomu

zamożności. Wśród Romów są zarówno osoby i rodziny bardzo biedne, jak i bardzo bogate.

Z różnych źródeł wiadomo, że jest to grupa, która nieumiejętnie zarządza budżetem

rodzinnym, a negatywne wzorce są w naturalny sposób „dziedziczone” przez młodsze

pokolenie, co czyni je nieprzystosowanym do funkcjonowania we współczesnym,

zmerkantylizowanym świecie.

Cel. Celem badań była weryfikacja stereotypu Roma w aspekcie dotyczącym poziomu

zamożności, filozofii zarządzania budżetem („dostać” czy „zarobić”), stosunku do pieniędzy

i dóbr materialnych. Analizie poddano również wzorce socjalizacji ekonomicznej dzieci

romskich.

Metoda. Badanie miało charakter jakościowy. Przeprowadzono 17 wywiadów

pogłębionych z przedstawicielami grupy Polska Roma. Wywiady zrealizowano w trzech

lokalizacjach: w Bydgoszczy, Świeciu i Koronowie. Próba została zróżnicowana ze względu na

poziom zamożności (biedni vs. bogaci) oraz wiek (badano przedstawicieli dwóch różnych

generacji).

mgr Magdalena Rachubińska


prof. UŁ, dr hab. Iwona Janicka


JAKOŚĆ RELACJI INTERPERSONALNYCH PAR RANDKUJĄCYCH NA WSI I W MIEŚCIE

Bliskie relacje emocjonalne są szczególnie znaczące w życiu każdego człowieka. Ich

nawiązywanie i rozwijanie rozpoczyna się już w czasie spotykania się na randkach. Wciąż

zadawane są pytania od czego zależy trwałość i jakość związku? Czy oprócz czynników

psychologicznych znaczenie mają również środowiskowe, demograficzne oraz gotowość do

ślubu partnerów? Biorąc pod uwagę wszystkie te zmienne celem prezentacji będzie ocena

jakości relacji interpersonalnych między parami na wsi i w mieście, które spotykają się

– randkują. W badaniu uwzględniono takie zmienne jak: zaangażowanie interpersonalne,

komunikację w związku, intymność, zachowania w kłótni oraz zazdrość.

Zbadano 100 par – 50 z miasta i 50 ze wsi. Osoby badane były w wieku od 18 do 30

roku życia, zaręczone i niezaręczone, w związku od minimum roku. Do badań wykorzystano

Skalę Zaangażowania S. Stanleya i H. Markmana, Skalę Stosunków Partnerskich K. Hahlwega

w adaptacji I. Janickiej oraz ankietę własnej konstrukcji.

Założono występowanie różnic odnośnie jakości relacji interpersonalnych oraz stażu

spotykania się par na wsi i w mieście oraz par zdeklarowanych i nie do małżeństwa. Wyniki

badań zostaną zaprezentowane na konferencji.

mgr Marcin Rojek


PRACA JAKO SYTUACJA UCZENIA SIĘ

Celem wystąpienia jest wskazanie na pracę i miejsce pracy jako zagadnienia ważne

dla funkcjonowania człowieka dorosłego i jego uczenia się oraz prezentacja modelu uczenia

się w miejscu pracy opracowanego przez duńskiego psychologa Knuda Illerisa.

Polscy pedagodzy (Dubas, Friese 2012; Noga 2011; Baraniak 2010 ; Fabiś, Stopińska-

Pająk 2010; Niemiec 2010; Wiatrowski 2009, 1994, 1985; Bednarczyk 2007, 2002;

Kwiatkowski, Bogaj, Baraniak 2007; Kargul 2005; Aleksander 2002; Kaczor 1996) oraz

zachodnioeuropejscy andragodzy i psycholodzy (Illeris 2011; Antonacopoulou i inni 2006;

Illeris 2004; Illeris 2003; Jarvis, Halford, Griffin, ed., 2003; Koltai 2002; Järvinen, Poikela 2001;

Engeström 2001; Ellesröm 2001) od co najmniej kilkunastu lat żywo zainteresowani są

uczeniem się człowieka dorosłego w sytuacjach zawodowych (learning in working life, work-

based learning, workplace learning, work-related learning). Przyjmują oni założenie, że życie

zawodowe jest dominującą aktywnością człowieka dorosłego, wymagającą i wywołującą

uczenie się. Jednocześnie praca zawodowa jest najczęstszym motywem i okolicznością

uczenia się . Uczenie się w związku z wykonywaną pracą przełamuje bariery uczenia się

między okresem pracy zawodowej, a okresami w których człowiek do tej pracy przygotowuje

się, poszukuje jej lub nie musi już jej świadczyć (Kwiatkowski 2002) . Niemiecki teoretyk

pedagogiki społecznej Michael Winkler twierdzi, że „gatunek ludzki nie może być

przedmiotem rozważań w oderwaniu od pracy” (Winkler 2009: 109). Jednocześnie rola pracy

nie może być przeceniana, a praca zawodowa jest jedynie dopełnieniem aktywności

człowieka, a nie warunkiem sine qua non człowieczeństwa ponieważ, jak wskazuje

współtwórca polskiej pedagogiki pracy Zygmunt Wiatrowski (2009: 47), nie wszyscy ludzie

dorośli legitymują się praca zawodową, jak na przykład kobiety zajmując się domem, ludzie

bezrobotni lub niepełnosprawni.

mgr Patrycja Siemiginowska

Uniwersytet Jagielloński

mgr Joanna Wątroba


RELACJA PRACA-RODZINA A WYBRANE ASPEKTY MOTYWACJI OSIĄGNIĘĆ

ORAZ ZDROWIE U KOBIET I MĘŻCZYZN PRACUJĄCYCH ZMIANOWO

Relacja praca-rodzina może być rozpatrywana nie tylko dwukierunkowo

(praca-rodzina i rodzina-praca), ale także z uwzględnieniem charakteru relacji (pozytywna

– facylitacja, negatywna – konflikt). Obecnie z powodu zmian globalizacyjnych coraz częściej

pracowników zatrudnia się w nietypowych porach doby. Pracownicy zmianowi ze względu na

system w jakim funkcjonują, narażeni są na komplikacje zdrowotne, a także na zaburzenie

rytmu życia rodzinnego i pracy. Jednocześnie praca w systemie zmianowym może mieć

pewne pozytywne skutki dla sfery rodzinnej dzięki większej elastyczności wykorzystania

czasu (rotujące zmiany mogą usprawnić wywiązywanie się z obowiązków rodzinnych).

Celem badań jest sprawdzenie, czy istnieją związki między facylitacją i konfliktem

praca-rodzina i rodzina-praca, dominacją, zaangażowaniem i wytrwałością oraz stanem

zdrowia pracowników zmianowych.

Podczas badań w dużej firmie produkcyjnej w województwie małopolskim

pracownicy zmianowi byli proszeni o uzupełnienie następujących metod

kwestionariuszowych: Skala Wzajemnego Wpływu Pracy i Rodziny (Grzywacz, Marks, 2000),

wybrane fragmenty LMI (Schuler i wsp., 2013) oraz GHQ (Goldberg i in., 2001).

Konflikt i facylitacja praca-rodzina oraz rodzina-praca mogą być powiązane

z motywacją osiągnięć oraz z kondycją zdrowotną kobiet i mężczyzn zatrudnionych

w systemach zmianowych.

mgr Paulina Szymańska


ROLA RODZEŃSTWA W PROCESIE KSZTAŁTOWANIA

KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH PRZYSZŁYCH LEKARZY

Rodzeństwo już od pierwszych lat życia oddziałuje na nasz proces rozwoju

i socjalizacji. Brat czy siostra staje się wzorem do naśladowania, uczy akceptowanych

zachowań, wspiera w trudnych sytuacjach (Cicirelli, 1995). Dzięki problemom

rozwiązywanym wspólnie z rodzeństwem człowiek kształtuje swoje umiejętności

komunikacyjne i buduje asertywność. Celem niniejszego badania jest określenie, czy relacja

z rodzeństwem – aktualna oraz z dzieciństwa – wiąże się z poziomem kompetencji

społecznych przyszłych lekarzy. W badaniu wzięło udział 74 studentów Uniwersytetu

Medycznego w Łodzi. Wykorzystano ankietę socjodemograficzną, dwa kwestionariusze

do oceny jakości relacji z rodzeństwem autorstwa R.Stewarta i in. w adaptacji P.Szymańskiej,

tj. Ty i Twoje rodzeństwo – Obecnie oraz Ty i Twoje rodzeństwo – Kiedyś, a także

Kwestionariusz Kompetencji Społecznych autorstwa A.Matczak. Analiza uzyskanych

rezultatów wskazuje m.in. na związek między kompetencjami społecznymi przyszłych lekarzy

a skalami: Wsparcie, Opieka i Naśladowanie, obrazującymi relację między rodzeństwem

w dzieciństwie oraz między kompetencjami społecznym, a skalą Wzajemność opisującą

aktualną relację z bratem/siostrą.

dr Andrzej Śliwerski


ZESPÓŁ NAPIĘCIA PRZEDMIESIĄCZKOWEGO

A FUNKCJONOWANIE W PRACY I RELACJACH RODZINNYCH

Badania populacyjne wykazały, że około 80% kobiet wyczuwa różnicę

w samopoczuciu pomiędzy fazami cyklu, ale zaledwie u 5-10% z nich upośledza to codzienne

funkcjonowanie (Halbreich, Borenstein, Pearlstein, Kahn, 2003; Freeman, i in., 2001). Zespół

napięcia przedmiesiączkowego (PMS) jest „grupą uciążliwych objawów natury fizycznej,

behawioralnej i psychologicznej pojawiających się u pacjentek regularnie w fazie lutealnej

cyklu miesiączkowego i ustępujących z chwilą pojawienia się miesiączki” (Krawczyk,

Rudnicka- Drożak, 2011, s. 145). Objawy zespołu najbardziej odczuwalne są w wieku 25-35

lat.

9,2% kobiet z PMS deklaruje, że objawy w znaczący sposób wpływają na ich

efektywność w pracy, 19,2% deklaruje znaczący wpływ na relacje ze współpracownikami,

a 5,8% przyznaje się do zmniejszonego zainteresowania pracą w tym okresie. Celem badań

jest zidentyfikowanie czynników, które mogą odpowiadać za deklarowany spadek

efektywności w pracy oraz za pogorszenie relacji zarówno w pracy jak i w rodzinie.

W badaniu wykazano, że istotnymi czynnikami różnicującymi kobiety które wykazują

pogorszenie efektywności w pracy są zmienne temperamentu (żwawość, perseweratywność,

reaktywność emocjonalna oraz wytrzymałość) oraz zmienne określane jako negatywne style

poznawcze (negatywna wizja siebie oraz ogólny wynik triady poznawczej). Kobiety, które

wykazują zmniejszone zainteresowanie pracą charakteryzują się dodatkowo negatywnym

przetwarzaniem informacji dotyczących siebie. W badaniu porównano również kobiety,

które mają PMS i deklarują pogorszone funkcjonowanie w pracy i w relacjach rodzinnych

z kobietami, które również mają PMS, ale nie deklarują takiej zmiany. Wyniki pokazują,

że w zależności od badanych zmiennych czynnikami istotnie różnicującymi grupy są cechy

temperamentu (wytrzymałość i perseweratywność) oraz negatywne przetwarzanie

informacji dotyczących siebie.

dr Magda Urbańska

Uniwersytet Rzeszowski

FUNKCJONOWANIE KOBIET I MĘŻCZYZN W ZWIĄZKACH KOHABITACYJNYCH

Współczesna rodzina podlega wielu przemianom. Wśród wielu wymiarów przemian,

zwraca uwagę przeobrażenie podstawy rodziny, jaką do tej pory było formalne małżeństwo.

Coraz częściej podstawą rodziny staje się także związek nieformalny (kohabitacyjny), będący

jedną z alternatywnych form życia małżeńsko-rodzinnego. Mimo iż skala wspólnego

mieszkania pary bez ślubu nie jest w Polsce zjawiskiem występującym powszechnie, coraz

częściej przejawia się jako etap przygotowania przedślubnego, stanowiącego swoistą

„próbę” dla związku. Coraz więcej osób podejmuje także decyzję o wspólnym życiu

rodzinnym z partnerem/partnerką bez intencji zawarcia w przyszłości związku małżeńskiego.

W tym przypadku kohabitacja staje się alternatywą wobec małżeństwa. Coraz częściej

w rodzinach opartych na związku nieformalnym pojawiają się dzieci, czemu towarzyszy

wzrastająca akceptacja społeczna.

W referacie zaprezentowane zostaną wyniki badań własnych nad zjawiskiem

kohabitacji w środowisku studenckim Rzeszowa. W kontekście płci kohabitantów

przedstawione zostaną m.in. czynniki sprzyjające „życiu razem, ale bez ślubu”, sposoby

wypełniania ról rodzinnych przez kohabitantów, podział pracy domowej i władzy w związku.

Przez pryzmat płci starano się także spojrzeć na perspektywy i konsekwencje podejmowania

decyzji prokreacyjnych przez osoby pozostające w związkach kohabitacyjnych.

dr Katarzyna Walęcka-Matyja


JAKOŚĆ RELACJI Z RODZEŃSTWEM W OKRESIE DOROSŁOŚCI

JAKO PREDYKTOR KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH

WARUNKUJĄCYCH FUNKCJONOWANIE W ROLACH RODZINNYCH I ZAWODOWYCH

Celem badań było określenie zmiennych społeczno-rodzinnych różnicujących poziom

kompetencji społecznych oraz wskazanie wymiarów relacji z rodzeństwem w okresie

dorosłości o wartości predykcyjnej dla kompetencji społecznych. Badaniami objęto 62 osoby

w okresie wczesnej dorosłości (średnia wieku 34.2 lata), pochodzących z województwa

łódzkiego. Kobiety stanowiły 60% badanych.

Zastosowano następujące narzędzia badawcze: Kwestionariusz Kompetencji

Społecznych A. Matczak (2007) oraz Kwestionariusz Relacji Dorosłego Rodzeństwa (KRDR)

C.Stockera i in. (1995) w adaptacji K.Walęckiej-Matyja (2014).

Rezultaty badań wskazały na występowanie istotnego zróżnicowania w zakresie

kompetencji społecznych badanych osób w zależności od płci, statusu rodzica oraz miejsca

zamieszkania. Stwierdzono, że w grupie kobiet kompetencje społecznie były ujemnie

skorelowane z wymiarem Rywalizacji Ojcowskiej oraz Rywalizacji. W grupie mężczyzn nie

wystąpiły żadne związki pomiędzy badanymi zmiennymi. Wartość predykcyjną dla

wieloaspektowo ujmowanych kompetencji społecznych miał czynnik Rywalizacja Ojcowska.

W badaniach potwierdzono znaczącą rolę podsystemu rodzeństwa w kształtowaniu

kompetencji społecznych, które w zależności od charakteru mogą facylitować bądź

ograniczać funkcjonowanie człowieka w rolach rodzinnych i zawodowych.

mgr Joanna Wątroba


mgr Patrycja Siemiginowska


RELACJA PRACA-RODZINA A KOMUNIKACJA MAŁŻEŃSKA I ZDROWIE

U KOBIET I MĘŻCZYZN PRACUJĄCYCH ZMIANOWO

Podział na środowisko pracy i rodziny zdaje się odchodzić już w niepamięć na rzecz

wzajemnego przenikania się tych dziedzin życia. W związku z tymi zmianami jednym

z ważniejszych wyzwań stojących przed współczesnym człowiekiem jest godzenie ról

rodzinnych i zawodowych.

Praca wymaga zaangażowania w coraz większą liczbę zadań, które stają się bardziej

obciążające i często wymagają spędzania długich godzin poza domem o różnych porach

doby. Problem ten szczególnie dotyka pracowników zmianowych. Są oni narażeni na

powstawanie i utrzymywanie się negatywnej relacji pomiędzy pracą i rodziną (konflikt

rodzina-praca oraz konflikt praca-rodzina), a także na ryzyko występowania u nich

negatywnych objawów zdrowotnych. Poza konfliktami między tymi domenami życia może

wystąpić również relacja pozytywna w obu kierunkach (facylitacja rodzina-praca oraz

facylitacja praca-rodzina).

Celem badań jest sprawdzenie, czy istnieje związek pomiędzy relacją praca-rodzina

(pozytywną i negatywną) a sposobami/stylami komunikacji małżeńskiej oraz częstością

występowania dolegliwości zdrowotnych u pracowników zmianowych.

Pracowników zmianowych dużej firmy produkcyjnej w Małopolsce poproszono

o wypełnienie samoopisowych metod kwestionariuszowych: Skali Wzajemnego Wpływu

Pracy i Rodziny (Grzywacz, Marks, 2000), Kwestionariusza Komunikacji Małżeńskiej (Plopa,

2005) oraz inwentarza GHQ-28 (Goldberg i in., 2001).

Zdrowie pracowników zmianowych i style komunikacji małżeńskiej mogą być

w powiązane z pozytywną i negatywną relacją praca-rodzina.

prof. APS, dr hab. Mariola Wolan-Nowakowska


INTERDYSCYPLINARNY MODEL WSPARCIA KOBIET W TRUDNEJ SYTUACJI ŻYCIOWEJ

W PROCESIE AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ

W wielu przypadkach pozostawanie kobiet poza rynkiem pracy jest konsekwencją

doświadczania trudnej sytuacji życiowej, w tym między innymi związanej z problemami

zdrowotnymi, z niepełnosprawnością dziecka czy z przemocą w rodzinie. Z drugiej strony

brak pracy przyczynia się do pogłębiania trudności życiowych oraz poczucia bezradności

wobec doświadczanych problemów. W referacie zostanie poddany analizie model

interdyscyplinarnego wsparcia skierowanego do kobiet wykluczonych z rynku pracy na

przykładzie realizacji projektu „Od NowA”.

RODZINA PRACArodzinaipraca2016.uni.lodz.pl/storage/app/media/Abstrakty_RiP_2016.pdf · rozumianej...

Documents

Transcript of RODZINA PRACArodzinaipraca2016.uni.lodz.pl/storage/app/media/Abstrakty_RiP_2016.pdf · rozumianej...