Rewolucja francuska - Terror, tyrania i krew Masoski przewrt w. ks. abp Jzef Sebastian Pelczar Rewolucj francusk mona susznie zaliczy do najwaniejszych zdarze dziejowych, bo nie tylko zmienia radykalnie posta Francji, ale rzucia w wiat posiew nowych idei, a tym samym staa si pocztkiem nowej epoki, ktr mona nazwa rewolucyjn. Ktokolwiek bada genez i przebieg tego zdarzenia, temu mimowolnie nasuwa si pytanie: skd si to wzio, e nard na wskro katolicki, ktry w wieku XVI si wiary i ora pokona reformacj, ktry w wieku XVII podziwia wielkiego apostoa miosierdzia, w. Wincentego a Paulo, i przysuchiwa si z zachwytem natchnionym sowom Bossueta, Bourdaloue lub Fnelona; e nard, ktry jeszcze w wieku XVIII patrzy ze zbudowaniem na heroiczne cnoty crki krlewskiej w habicie karmelitaskimi[1]; e nard ten, majcy chlubny przydomek "najstarszej crki Kocioa", przy kocu XVIII wieku odnowi czasy Nerona i nie tylko nurza si we zach i krwi duchowiestwa i wieckich katolikw, ale na gruzach religii katolickiej proklamowa kult wolnoci i rozumu jako jedyn swoj religi. Na to pytanie pragn odpowiedzie, a zarazem wytumaczy, jakie stanowisko zaja rewolucja wobec religii. Przede wszystkim zaznaczam, e zjawisko takiej miary nie mogo by skutkiem chwilowego wybuchu namitnoci, ale musiao mie swe rdo w upadku wiary u znacznej czci spoeczestwa francuskiego - historia za wiadczy, e rzeczywicie tak byo. Ju na pocztku wieku XVIII Fnelon sysza guchy szmer niedowiarstwa, bdcy echem deizmu angielskiego[2]. Prdy te wystpiy mocniej, kiedy po mierci Ludwika XIV ster rzdw uj bezbony i rozpustny regent, ksi Filip Orleaski. Za Ludwika XV powstaje nawet zwizek "duchw mocnych" albo "filozofw", majcy za haso: Ecrasons l'infme [zgnieciemy niegodziwca], za cel obalenie chrzecijastwa i przeksztacenie Francji, tak pod wzgldem religijnym, jak politycznym i spoecznym. Przywdca tego spisku, Voltaire, arcymistrz w sarkazmie i sofizmacie, szydzi z tajemnic wiary, osabia cze dla wadzy, podkopuje zasady moralnoci[3]. Dalej jeszcze posuwa si Diderot, bo zuchwale twierdzi, e nie bdzie dobra na wiecie, dopki ostatniego krla nie powiesz na wntrznociach ostatniego ksidza[4]. Pokrewni mu duchem Lamettrie, Lamarck, Helvetius, d'Holbach, Lagrange i inni propaguj ateizm pod szat prostackiego materializmu. Z drugiej strony Rousseau rzuca rkawic Objawieniu, powadze, cywilizacji, a zachwala deizm, stan natury, wychowanie przez brak wychowania, wszechwadztwo ludu i rwny podzia dbr, bo jak twierdzi, "plon ziemi naley do wszystkich, a ziemia do nikogo"[5]. Podobne zasady gosz Raynal, Mably i inni[6]. To ci sofici, suchani jak wyrocznie, oklaskiwani jakby byli zbawcami ludzkoci[7], stali si mistrzami niedowiarstwa i moralnymi twrcami rewolucji. Pomagay im za w tym dziele trzy czynniki: wychowanie na wp pogaskie po kolegiach, zepsucie obyczajw i dziaanie tajnych towarzystw. Wychowaniem publicznym kierowao a do rewolucji duchowiestwo, lecz popenio bd polegajcy na tym, e od czasw humanizmu przyznao zbyt wielk rol literaturze klasycznej, wskutek czego modzie w kolegiach lepiej prawie znaa bogw Olimpu ni tajemnice wiary, a zamiast szuka swoich ideaw w wiecie chrzecijaskim, przejmowaa si przesadn czci dla bohaterw staroytnoci i wielkim uwielbieniem dla

instytucji republikaskich. Na wiadkw moemy powoa nie tylko koryfeuszw rewolucji, majcych imiona Likurga, Brutusa, Katona i innych cigle na ustach, ale samego Napoleona, ktry w pamitnikach swoich gorzko si ali, e "niedorzeczne banie pogaskie" jeszcze w latach szkolnych zachwiay w nim wiar[8]. Gorszym czynnikiem byo zepsucie obyczajw, bowiem wiadomo, e ze zgnilizny moralnej wyrasta najbujniej chwast niedowiarstwa. Za rozwizymi rzdcami, takimi jak Filip Orleaski i Ludwik XV, poszed dwr, za dworem arystokracja, za arystokracj znaczna cz szlachty i mieszczastwa; co gorsza, nawet pewn czstk wyszego duchowiestwa zarazia ta gangrena[9], podczas gdy kler niszy y na og moralnie. Nie dziwi wic, e wrd takiego spoeczestwa tajne towarzystwa znalazy bogaty pow. Masoneria - pd ziemi angielskiej (z 1717 roku) ju w roku 1721 przekroczya kana La Manche i tak prdko rozkrzewia si we Francji, e okoo roku 1781 miaa swe loe w 282 miastach i liczya tam przeszo milion adeptw[10]. Naleeli do nich nie tylko tzw. Filozofowie[11], ale take ksita krwi[12], kobiety wysokiego rodu[13] i niektrzy duchowni[14]. Obok wolnomularstwa szerzy si illuminatyzm St. Martina i masoski zakon du Temple, czyli Templariuszy. Jeden z nich, hrabia Gabriel Honoriusz Mirabeau, doprowadzi na zjedzie w Wilhelmsbad (w roku 1781) do poczenia si masonerii francuskiej z niemieckim illuminatyzmem Weisshaupta; na drugim za kongresie, odbytym w Paryu w roku 1785, postanowiono wywoa rewolucj, ktrej przygotowaniem mia si zaj osobny klub, czyli tzw. loge de propagande [loa propagandowa[15]. O tym, e z l istotnie wyszo haso do oglnego przewrotu, wiadcz nie tylko historycy rewolucji[16], ale sami jej przywdcy, ktrzy prawie bez wyjtku byli wolnomularzami wysokich stopni[17]. Masoneria jako nieprzejednana przeciwniczka chrzecijastwa wspara potnie propagand niedowiarstwa, ktre te na ksztat kleszcza waro si w serce spoeczestwa i nie tylko zakazio warstwy wysze[18], ale nawet cz mieszczastwa i ludu[19]. Duchowiestwo nie mogo stawi tamy antyreligijnym prdom, bo cz wyszego kleru hodowaa rwnie wolterianizmowi[20], a cz niszego nachylaa si do jansenizmu, czyli do heretyckiej doktryny, ktra chciaa zmieni po swojemu nauk Kocioa o asce, a pod pozorem zreformowania karnoci wprowadzaa przesadny rygoryzm i zuchway opr przeciw Stolicy witej. Powszechnym by rwnie gallikanizm, ktry uszczupla prawa Kocioa i prymatu papiea. Do obozu jansenistw, albo pseudofilozofw, naleeli rwnie ci, co mieli strzec adu spoecznego i moralnoci publicznej, to jest czonkowie sdw, czyli parlamentw; ich te gwnie dzieem bya kasata jezuitw we Francji (w roku 1764). Takie oto s przyczyny przewrotu religijnego, za ktrym musia pj przewrt polityczny i spoeczny, zwaszcza gdy do czynnikw wymienionych przybyy inne, jak: niemoralno[21] i szalony zbytek dworu[22], naduycia klas uprzywilejowanych[23], zazdro trawica warstwy rednie i nisze, za gospodarka finansowa, niesprawiedliwy rozkad ciarw publicznych i okropna ndza, grasujca zarwno po wsiach, jak i po miastach[24]. Fragment ksiki: Jzef Sebastian Pelczar "Rewolucja francuska wobec religii katolickiej i jej duchowiestwa", Rzeszw 2005 (pierwodruk ukaza si w 1922 r.). [1] Bya ni Ludwika, crka Ludwika XV i Marii Leszczyskiej, karmelitanka, zm. 23 grudnia 1787. Jej umartwione ycie byo ekspiacj za grzechy ojca yjcego bardzo niemoralnie.

[2] Angielscy pisarze: Hobbes, Shaftesbury, Toland, Hume, Bolingbroke, Collins itp., wystpili jako przeciwnicy Objawienia, propagowali natomiast deizm i racjonalizm. Uczniem Bolingbroke'a by Voltaire. [3] Voltaire (waciwie Franciszek Maria Arouet, ur. 1694) uznawa istnienie Boga, ale nie wierzy w Opatrzno, nienawidzi Kocioa katolickiego i nawet omiesza najwitsze rzeczy. W roku 1778 wprowadzony w tryumfie do Parya, da si wpisa ponownie do loy masoskiej Neuf Soeurs. Przed mierci odwoa, cho nieszczerze, swoje bdy i umar (30 maja 1778 r.), woajc z rozpacz: "Bg i ludzie mnie opucili". [4] "Et ses mains ourdissant les entrailles du pretre, En feraient un cordon pour le dernier des rois". [A Jego rce uprzd z ksiowskich wntrznoci stryczek, By powiesi ostatniego z krlw]. Le Eleutheromanes [5] Jan Jakub Rousseau (1712-1778), zrczny sofista bez zasad moralnych. Wyrzek si wiary, dopuszcza si kradziey i rozpusty, picioro swoich nielubnych dzieci odda do zakadu dla podrzutkw. Swymi pismami, zwaszcza "Contrat social" [umowa spoeczna] wywar najwikszy wpyw na wyrobienie idei i hase rewolucyjnych. [6] W Niemczech Wieland, Lessing, Nicolai, a pniej Goethe i inni rozszerzali sceptycyzm i racjonalizm, a do rozpowszechnienia pism Voltaire'a i encyklopedystw przyczyni si tam najwicej Fryderyk II, mason i niedowiarek. [7] Kiedy Voltaire po raz ostatni w 1778 roku przyby do Parya, przyjmowano go z wiksz radoci anieli krla. Na ulicy caowano jego konie, a w domu jego szaty, i klkano przed nim. [8] Mmorial de Sainte Hlene [Pamitnik ze witej Heleny], t. 2, s. 123. Por. J.S. Pelczar, Obrona religii katolickiej, Przemyl 1920, wyd. 2, t. 1, s. 306. [9] Tak np. pord ksit Kocioa wieku XVIII gorszce ycie prowadzili kardynaowie: Dubois, de Rohan, Montmorency, abp de Cic; biskupi: de Jarente, de Breteuil, de Grimaldi, Maurycy de Talleyrand, de Couzie. Por. Taine, Les origines de la France contemporaine. L'ancien rgime [Pocztki Francji wspczesnej. Dawny porzdek], Paris 1880, s. 196. [10] Deschamps, Les societes secretes et la societe [Tajne stowarzyszenia a spoeczestwo], 6 edit, t. 2, s. 121nn. Por. J.S. Pelczar, Masoneria, wyd. 4. [11] Voltaire, Diderot, d'Alambert, d`Holbach, Condorcet, Grimm, Helvetius, Lagrange, Lalande i inni. [12] Wielkim mistrzem Wielkiego Wschodu by Filip, ksi orleaski. [13] Na przykad ksina Bourbon, ksina Lamballe i inne. [14] Na przykad bp Talleyrand, ksia: Sieyes, Dillon, Pascal, Dom Gerlie i inni. [15] Deschamps (dz. cyt, t. 1, s. 138) wylicza czonkw tej loy, zaoonej za staraniem tzw. comit directeur de philalethes [komitet wykonawczy folaletw], na ktrego czele sta Mirabeau. [16] Henri Martin nazywa masoneri "le laboratoire de la Rvolution" [laboratorium rewolucji] (Histoire de France) [Historia Francji]. Potwierdzaj to sami masoni. Tak np. Haugwitz, minister pruski, a poprzednio kierownik l pruskich, polskich i rosyjskich, wyranie mwi w memoriale podanym monarchom na kongresie weroskim: (...) Powziem silne przekonanie, e wszystko, co wydarzyo si we Francji od 1788 roku, z rewolucj francusk na ostatku, cznie z zabjstwem krla w jego okropnoci, byo nie tylko postanowione w tym czasie, ale wszystko to zostao przygotowane przez spotkania, instrukcje, sprzysienia i sygnay nie budzce najmniejszych wtpliwoci co do tajnego

porozumienia, ktre wszystko przemylao i wszystko poprowadzio. Por. Mgr. Freppel, La Rvolution franaise a propos du centena-ire de 1789 [Rewolucja francuska w stulecie 1789 roku], 26 edit., s. 25. Deschamps, dz. cyt. [17] Na przykad Mirabeau, Talleyrand, Filip Orleaski, Sieyes, Ption, trzech Lamethw, Barnave, Babeuf, Hebert, Marat, Danton, Robespierre, Lebon, Saint-Just, Lacluos, Lafayette, Bailly, Brissot, Condorcet, Clootz i inni. Por. Deschamps, dz. cyt., t. 2, s. 138n; t. 3, s. 77nn; Barrouel, Mmoires pour servir a l'histoire du Jacobinisme [Wspomnienia przydatne dla historii jakobinizmu], Hamburg 1799, t. 5, s. 61n. [18] O stanie religijnym spoeczestwa francuskiego w wieku XVIII, zob. Mercier, Tableau de Paris [Obraz z Parya], t. 3, s. 44; Chateaubriand, Mmoires [Pamitniki], t. 1, s. 246; Taine, Les origines de la France contemporaine. La Rvolution [Pocztki Francji wspczesnej. Rewolucja], t. 1, s. 393n; Weiss, Weltgeschichte, t. 14, s. 336n. [19] Pord mieszczastwa i ludu rozpowszechniano tysicami ksieczki i pisemka zaraone jadem niedowiarstwa i anarchii; wychodziy one przewanie z hotelu d'Holbach. Por. Studia nad Rewolucj francusk, t. 1, s. 48, Warszawa 1862. [20] Taine, dz. cyt. [21] Znane s orgie Filipa Orleaskiego albo Ludwika XV, ktry na utrzymanie kochanki Pompadour wyda 36 milionw liwrw, czyli na dzisiejszy rachunek ok. 72 milionw frankw. Wiele te kosztowaa inna kochanka, niecna hrabina Dubarry. [22] Krl francuski pobiera przed rewolucj 477 milionw liwrw rocznie. W stajniach jego znajdowao si do 3 tysicy koni, ktrych utrzymanie kosztowao rocznie 6 milionw 200 tysicy frankw. Na same owy wydawano rocznie do 1 mln 200 tysicy frankw. Dwr cywilny krla liczy do 4 tysicy osb z arystokracji, dwr krlowej i ksit do 2 tysicy, dwr wojskowy 9-10 tysicy ludzi, a na ich utrzymanie szo rocznie 40-45 milionw liwrw, czyli dziesita cz dochodw publicznych. Por. Taine, Les origines, dz. cyt.; L'ancien rgime, s. 118n. [23] Byy one prawie wolne od podatkw i miay wyczny przystp do wyszych urzdw czy godnoci. Nie dziwi wic, e ksita krwi i arystokraci oddawali si szalonym zbytkom. To samo zarzucano te niektrym biskupom i opatom. Stolic biskupich byo 135, ale tylko 5 takich, na ktre mogli si dosta duchowni mieszczaskiego pochodzenia. [24] Jeszcze za Ludwika XV jednego razu na przedmieciu Saint Antoine w krtkim czasie z godu wymaro 800 osb. Zob. Taine, dz. cyt.Wolno, rwno... ludobjstwo Fragmenty

(...) Jeeli bowiem w czym francuska rewolucja bya prekursorem, to bya nim w dziedzinie praktykowania ludobjstwa (...). Wszystko, co w praktyce wykorzystao SS, zostao ju wczeniej dokonane przez 'demokratw' wysanych z Parya: z wygarbowanej skry mieszkacw Wandei zrobiono buty dla urzdnikw, z delikatniejszej skry kobiet zrobiono rkawiczki. Przegotowano setki trupw, aby uzyska z nich tuszcz i mydo. (...) ...14 lipca 1789 roku na Bastyli uderzy paryski tum... W tamtym dniu uwolniono z Bastylii siedem osb. Czterech faszerzy, dwch obkanych i jednego utracjusza, zamknitego tam na prob rodziny... Konstytuanta uchwalia Deklaracj Praw Czowieka i Obywatela... Deklaracja nie wspominaa nic o Bogu!... francuscy rewolucjonici wprowadzili w ycie nowy, tzw.

republikaski kalendarz.... Zniesiono niedziel - dzie wity, i wszystkie inne wita chrzecijaskie!... Na miejsce podziau tygodniowego wprowadzono 10-dniowe dekady... C wsplnego z deklarowan swobod wyznania miao prawo... likwidujce zakony we Francji oraz prawo z 15 sierpnia 1790 roku zakazujce noszenia przez ksiy strojw przeznaczonych dla ich stanu, czyli sutann... Zredukowano ilo biskupstw ze 135 do 83..., biskupi i proboszczowie mieli by powoywani w drodze powszechnych wyborw!... Komisarz republiki na departament lioski Chalier w czasie jednego z publicznych wystpie podar obraz przedstawiajcy Chrystusa Ukrzyowanego... Kada osoba duchowna bya wrogiem - nie wyczajc nawet sistr klauzurowych z zakonw kontemplacyjnych... G. Kucharczyk pisze: "Wedug rewolucjonistw ich staa obecno za murami klasztoru i ciga modlitwa (czego wymagaa regua), podobnie jak 'zaczarowany chleb', bya rwnoznaczna z antyrewolucyjnym spiskiem. Najbardziej znanym epizodem martyrologii francuskich zakonw kontemplacyjnych podczas rewolucji bya ka szesnastu karmelitanek z Compiegne 17 lipca 1794 roku. Zostay osdzone przez Trybuna Rewolucyjny w Paryu za 'spiskowanie przeciw Republice'. Na ich procesie oskaryciel publiczny Fouquier-Tinville wrd wielu zarzutw wymieni wystawienie przez karmelitanki Najwitszego Sakramentu w monstrancji, ktra bya przykryta welonem 'w formie krlewskiego baldachimu'... W 1906 roku Ojciec wity Pius X beatyfikowa szesnacie karmelitanek z Compiegne jako mczennice za wiar. ...Trybuna Rewolucyjny w Paryu skaza na mier ksidza Franoisa Beauges'a z SaintChristophe-sur-Loire. Jego jedyn win byo uroczyste obchodzenie wita Trzech Krli i wygoszenie kazania do parafian, w ktrym zachca ich do oddawania czci Trzem Monarchom. Przez Trybuna zostao to odczytane jako nawoywanie do spisku przeciw Republice (wiadomo, dla rewolucjonistw kady krl by 'tyranem', nie wyczajc Trzech Krli)... Zosta zgilotynowany"... Wandea to departament pooony na zachodzie Francji... Potajemnie uczszczano na Msze w. odprawiane przez kapanw, ktrzy nie wyrzekli si cznoci z Ojcem witym... Zaczto samorzutnie organizowa powstacze oddziay, aby stawi czynny opr "rewolucyjnemu porzdkowi"... Jeden z generaw dowodzcych w stumieniu powstania napisa: "Co do mnie, kazaem zapolowa na wszystko co wok mej kwatery i nakazaem, eby podczas naszego marszu codziennie moi myliwi dostarczali mi dar z dwudziestu gw bandytw... Pewien kapitan z Batalionu Wolnoci wysa do swej siostry list z nastpujcym opisem: "Nasi onierze przemierzaj te okropne drogi po smutnych pustkowiach Wandei... Gdziekolwiek si udajemy, niesiemy poar i mier. Wiek, pe, nic si nie liczy... Rozstrzeliwujemy kadego napotkanego czowieka. Wszdzie ziemia usana jest trupami; wszdzie pomienie zbieraj niwo... Widziano onierzy nioscych dzieci na bagnetach albo pikach, przebitych przy matczynej piersi razem z matk...". ...Messori stwierdza: "Wszystko, co w praktyce wykorzystao SS, zostao ju wczeniej dokonane przez 'de-mokratw' wysanych z Parya: z wygarbowanej skry mieszkacw Wandei zrobiono buty dla urzdnikw, z delikatniejszej skry kobiet zrobiono rkawiczki. Przegotowano setki trupw, aby uzyska z nich tuszcz i mydo. W Wandei po raz pierwszy zastosowano bro chemiczn, uywajc trujcych gazw i zatruwajc wod. wczesnymi komorami gazowymi byy statki, zaadowywane wieniakami i ksimi, wyprowadzane na rodek rzeki i zatapiane".

Pawe Sieradzki **************************** Poniej znajduje si peen tekst artykuu (...) Jeeli bowiem w czym francuska rewolucja bya prekursorem, to bya nim w dziedzinie praktykowania ludobjstwa (...). Wszystko, co w praktyce wykorzystao SS, zostao ju wczeniej dokonane przez 'demokratw' wysanych z Parya: z wygarbowanej skry mieszkacw Wandei zrobiono buty dla urzdnikw, z delikatniejszej skry kobiet zrobiono rkawiczki. Przegotowano setki trupw, aby uzyska z nich tuszcz i mydo. (...) Pawe SieradzkiWolno, rwno... ludobjstwo (Nasz Dziennik z 14 lipca 2004 r.)

Kilka pokole komunistycznych i liberalnych ideologw gosio i gosi nieustannie na polu historii, jakim to milowym krokiem w dziejach czowieka na ziemi byy wydarzenia, ktrych pocztek mia miejsce 14 lipca 1789r. w Paryu. Wanie taka wykadnia dziejw rewolucji francuskiej, mwica o "zerwaniu z feudalizmem i absolutyzmem" oraz o "pocztku ery demokracji i praw czowieka", wici triumf w wikszoci podrcznikw szkolnych na wiecie, nie wyczajc tych wydawanych u nas. Narodowe wito mitu Wspczesny kult rewolucji francuskiej nosi znamiona perswazji ideologicznej nie zwaajcej w aden sposb na prawd historyczn. Bardzo trafnie t form manipulacji przedstawi G. Kucharczyk, snujc nastpujcy wywd: "Naley si z pewnoci zgodzi, e francuska rewolucja bya czym przeomowym. Jednak fakty historyczne nie potwierdzaj pozytywnej oceny jej dorobku. Rewolucja ta (podobnie zreszt jak kada inna rewolucja) nie bya jutrzenk wolnoci i wyzwolenia. (...) Termin 'wielka rewolucja francuska', majcy w potocznym mniemaniu pozytywn konotacj, powinien raczej suy podkreleniu wielkoci i wieloci jej ofiar, i popenionych przez ni zbrodni. Jeeli bowiem w czym francuska rewolucja bya prekursorem, to bya nim w dziedzinie praktykowania ludobjstwa i rzdzenia w oparciu o pretotalitarne metody. Skoro byo tak le, to dlaczego do dzisiaj tak dobrze mwi si i pisze o rewolucji francuskiej? Wynika to ze szczeglnego zmitologizowania i znieksztacenia dziejw przewrotu we Francji. Mit to przecie przeszo, ktra nigdy nie bya teraniejszoci. Na przykad, data-symbol: 14 lipca 1789 roku, data zdobycia Bastylii, uznawana za pocztek rewolucji". Co wituj Francuzi? "W potocznej wiadomoci (nad uksztatowaniem ktrej pracoway cae pokolenia historykw) Bastylia jawi si jako XVIII-wieczny odpowiednik obozu koncentracyjnego, w ktrym okrutny, despotycznie rzdzcy Francj krl wedug wasnego widzimisi przetrzymywa licznych przeciwnikw swojej wadzy. Wreszcie jednak, 14 lipca 1789 roku, dziaajcy ze szlachetnych pobudek lud paryski przynis wolno uciemionym i po dugiej i krwawej walce zdoby bronion przez liczne krlewskie wojska Bastyli. I nastaa wolno. Jak za byo w rzeczywistoci? Ot w istocie 14 lipca 1789 roku na Bastyli uderzy paryski tum w znakomitej wikszoci podburzony i opacany przez Filipa ksicia Orleaskiego, kuzyna krla Ludwika XVI, 'arystokratycznego ciemizcy ludu', ktry kierujc si chci detronizacji Ludwika XVI i caej starszej linii Burbonw, sam chcia zasi na tronie (jak wiadomo ta gra, dla ktrej wygrania Filip nie waha si

gosowa w Konwencie jako jakobiski deputowany za mierci krla, skoczya si dla tego oportunisty na deskach szafotu)" - wyjania Kucharczyk. I dalej opisuje: "Bastyli otoczy wic dobrze opacony tum, przejty ideami zaczerpnitymi z pamfletw rozprowadzonych w Palais Royal (siedzibie Orleaczyka, ktry na zo swojemu krlewskiemu kuzynowi dozwala, a nawet zachca do kolportowania w obrbie swojej posiadoci literatury na wszelkie moliwe sposoby szkalujcej krla jako 'despot' i 'absolutyst'). Twierdza bya sabo broniona. Zreszt w stolicy krl w ogle utrzymywa niewiele wojska. Zaoga Bastylii w zdecydowanej wikszoci skadaa si z inwalidw i weteranw, ktrymi dowodzi de Launay. Opr ograniczy si do oddania jednej salwy, ktra rania kilka osb z tumu. Zaraz po tym de Launay zgodzi si na kapitulacj Bastylii, pod warunkiem, e jego ludzie bd mogli bez szwanku opuci twierdz. Warunek ten zosta zaakceptowany. Jednak gdy tylko zaoga wraz ze swoim dowdc znalaza si poza murami Bastylii, tum rzuci si na nich. Szczeglnie okrutnie zncano si nad de Launayem. Kuto go pikami, a gdy zacz baga oprawcw o dobicie go, oddano go w rce Feliksa Denota, czeladnika rzenickiego. Ten za stwierdzi, e de Launay jest zbyt ranny, aby przywiza go do ogona konia i wczy po ulicach Parya. Zdecydowa si wic na inny sposb mordu - odcicie gowy. Prbowa najpierw szabl. Nie by jednak wprawnym katem. Par ci szabl nie wystarczyo, aby dobi komendanta Bastylii. Denot zdecydowa si wic na wyprbowanie na nieszczsnym de Launayu swoich umiejtnoci zawodowych. Przytpym rzenickim noem odci gow swojej ofierze (wszystko, rzecz jasna, na oczach pogronego w amoku okruciestwa tumu). T makabryczn 'zdobycz' obnosili paryscy sankiuloci przez cay dzie 14 lipca 1789 roku po ulicach stolicy Francji. Po drodze powieszono na ulicznych latarniach paru ksiy i arystokratw, ktrzy nie wyraali swojego entuzjazmu dla obnoszonej na pikach 'ludowej sprawiedliwoci'. Tak wyglda dzie, ktrego rocznica jest do dzisiaj witem narodowym Francji. Ale czy tak naprawd jest co upamitnia? Kog to uwolniono z Bastylii 14 lipca 1789 roku? Kto sta si beneficjantem 'wolnociowego zrywu' francuskiego ludu? Setki, tysice wycieczonych i niewinnie wizionych przeciwnikw krlewskiego absolutyzmu? W tamtym dniu uwolniono z Bastylii siedem osb. Czterech faszerzy, dwch obkanych i jednego utracjusza, zamknitego tam na prob rodziny". Nowy czowiek - nowe spoeczestwo W dniu 29 sierpnia 1789 roku rewolucyjna Konstytuanta uchwalia Deklaracj Praw Czowieka i Obywatela - dokument peen wzniosych sw o rwnoci wszystkich ludzi i prawie wszystkich do wolnoci. Czy mona zatem podnie jakikolwiek zarzut, skoro Deklaracja zawieraa tak istotne zapisy? Z ca pewnoci - tak. Istot tego dokumentu byo nie to, o czym wspomina, ale to, co przemilcza - a bynajmniej nie byy to sprawy bahe i drugorzdne. Deklaracja nie wspominaa nic o Bogu! Czowiek w wietle zapisw w niej zawartych nie ma Stwrcy, a w konsekwencji jest w mocy sam dla siebie stanowi dowolne przynalene mu prawa. Nie byo rwnie mowy o jakichkolwiek obowizkach przecie czowiek yjcy w spoeczestwie nie moe jedynie z tej struktury bra, ale nade wszystko powinien co w ni wnosi. Nowy, modelowany przez rewolucj czowiek musia zacz funkcjonowa w nowym czasie. W tym celu w 1792 roku francuscy rewolucjonici wprowadzili w ycie nowy, tzw. republikaski kalendarz. Pocztkiem nowej epoki miaa zosta data proklamacji republikaskich zasad ustrojowych pastwa - 22 wrzenia 1792 roku. Co byo najwaniejsz innowacj w tym kalendarzu? Zniesiono niedziel - dzie wity, i

wszystkie inne wita chrzecijaskie! Przesta istnie umotywowany biblijnie tydzie zoony z siedmiu dni. Na miejsce podziau tygodniowego wprowadzono 10-dniowe dekady. Wprowadzenie nowego kalendarza miao mie podoe cile edukacyjne. W lad za zmian kalendarza poszy zmiany nazw miejscowoci majcych zwizek z francuskim dziedzictwem chrzecijaskim. Rwnie i na tym polu otwarcie przyznawano, i posunicie to ma konotacje dechrystianizacyjne - poniewa zbyt wiele nazw miejscowoci "pochodzi od imienia jakiego witego, a chocia w. Jan mg by dobrym witym, imiona Brutusa czy Scevoli o wiele milej brzmi dla republikaskiego ucha, anieli imi jakiego pustelnika" - gosi jeden z gorliwych rewolucjonistw. Koci najwikszym wrogiem W niedugim czasie po uchwaleniu Deklaracji Praw Czowieka i Obywatela gwarantujcej rwno wobec prawa, poszanowanie wasnoci i swobd obywatelskich jej twrcy uchwalili przepisy, ktre czyniy Deklaracj tylko jednym wielkim pustosowiem, zbiorem frazesw i "pobonych" ycze nijak nieprzystajcych do rewolucyjnej rzeczywistoci. Nowe przepisy miay by niezawodn podstaw do "ostatecznego rozwizania" kwestii Kocioa katolickiego w nowej rzeczywistoci. Naley przyzna cakowit suszno jednemu z badaczy dziejw rewolucji, ktry retorycznie pyta: "C bowiem wsplnego z wzniosymi hasami Deklaracji - w szczeglnoci z zawartymi w niej gwarancjami dla 'witego prawa wasnoci' - miao prawo (uchwalone jeszcze w 1789 roku) sankcjonujce rabunek majtkw kocielnych i zakonnych (tzw. nacjonalizacja; od takiego 'skoku na kas' rozpoczynay si wszystkie rewolucje przedtem i potem)? C wsplnego z deklarowan swobod wyznania miao prawo z 13 lutego 1790 roku likwidujce zakony we Francji oraz prawo z 15 sierpnia 1790 roku zakazujce noszenia przez ksiy strojw przeznaczonych dla ich stanu, czyli sutann (charakterystyczna jest ta nienawi wszelkiej maci rewolucjonistw do sutann)? C wsplnego z ogaszan rwnoci wszystkich wobec prawa miao niesawne, uchwalone 17 wrzenia 1793 roku, tzw. 'prawo o podejrzanych', ktre zezwalao na skazanie czowieka na mier w oparciu o anonimowy donos lub o tak nieostre kryteria jak 'ywienie arystokratycznych sympatii' (czsto 'arystokratyczn sympati' ubogich Francuzw okazywao si ukrywanie przez nich w swoich domach katolickich ksiy i uczestniczenie w odprawianych przez nich mszach). Rewolucjonistw ogarn istny sza zrwnywania wszystkiego. Dzi brzmie to moe groteskowo, ale w 1793 roku powanie roztrzsano we francuskim parlamencie projekt jednego z jakobiskich deputowanych zakadajcy zburzenie wszystkich wie kocielnych we Francji w imi... rwnoci. No bo przecie - argumentowa projektodawca - nie mona tolerowa w republikaskiej Francji tego, by jedne budowle wznosiy si nad inne". Jednak podstawowym dokumentem rewolucyjnym odnoszcym si do spraw Kocioa bya uchwalona 12 lipca 1790 r. tzw. Konstytucja cywilna kleru. Ustawodawstwo, jakie zawieraa, miao Koci zmarginalizowa i cakowicie podporzdkowa wadzom pastwowym, a w efekcie doprowadzi do jego cakowitego unicestwienia w uwiconej tradycj formie. Powoujc si na "wzgldy oszczdnociowe", zredukowano ilo biskupstw ze 135 do 83, dostosowujc je do liczby departamentw. Podobne cicia ilociowe zastosowano, drastycznie redukujc liczb parafii, rozbijajc dotychczasow struktur duszpastersk. Na nowo zdefiniowano posug kapask - duchownych potraktowano dosownie jako "urzdnikw moralnoci" (officers des moeuers). Lecz najwiksza "nowo" polegaa na wprowadzeniu zasady, e biskupi i proboszczowie

mieli by powoywani w drodze powszechnych wyborw! Po takim republikaskospoecznym namaszczeniu za niemoliwe uznano udawanie si do Papiea po potwierdzenie swojej godnoci - Koci, jeli chcia nadal legalnie istnie, musia sta si jedn z wielu podporzdkowanych instytucji pastwowych. Naoczny wiadek wydarze rewolucyjnych we Francji, synny angielski pisarz i filozof konserwatywny Edmund Burke, ju pod koniec 1790 roku, nie kryjc niepokoju i szoku, pisa: "(...) Wysi urzdnicy, ktrych nadal nazywaj biskupami, maj by wybierani (...) przez ludzi wszystkich wyzna, znanych dzi i tych, ktre wymylone zostan w przyszoci. Nowi prawodawcy nie ustanowili adnych kryteriw dotyczcych ich kwalifikacji, ani doktrynalnych, ani moralnych, podobnie jak nie uczynili tego wobec niszego duchowiestwa, wyglda wic na to, e zarwno wysi jak i nisi rang ksia mog wedle swego uznania praktykowa i gosi kady rodzaj religii czy te herezji, ktry im przyjdzie do gowy". 27 maja 1792 roku zadekretowano deportacj do kolonii wszystkich duchownych odmawiajcych zaprzysienia schizmatyckiej Konstytucji cywilnej kleru, a wreszcie 18 marca 1793 roku postanowiono, e odmowa zoenia rzeczonej przysigi bdzie karana mierci. Taki sam wyrok mia take czeka wszystkich, ktrzy udzielali schronienia tzw. niezaprzysionym kapanom, brali udzia w naboestwach przez nich sprawowanych lub te przyjmowali sakramenty przez ich posug. Jeden z francuskich badaczy zajmujcych si dziejami rewolucji J. Lefton stwierdzi: "Historycy dzi s zgodni co do tego, e Koci nie mg zaakceptowa takiej Konstytucji cywilnej kleru". Stwierdzenie to byo rozwiniciem myli P. Gaxotte'a, ktry napisa: "Ulego rwnaaby si niewoli, bunt za sumie wywoaby wojn domow". Eksterminacja duchowiestwa Uchwalenie skrajnie antykatolickich praw dao formaln podstaw do rozpoczcia na terenie caej Francji polowania na ksiy. Komisarz republiki na departament lioski Chalier w czasie jednego z publicznych wystpie podar obraz przedstawiajcy Chrystusa Ukrzyowanego, woajc przy tym: "Nie wystarcza, e zgin tyran cia [mowa o zgilotynowanym przez rewolucjonistw krlu Ludwiku XVI - P.S.]. Naley take zniszczy tyrana dusz". Na innym wiecu mwi: "Ksia s jedyn przyczyn nieszcz we Francji. Rewolucja, ktra jest triumfem owiecenia, tylko z obrzydzeniem moe spoglda na zbyt dug agoni tych niegodziwcw". W logice przywdcw rewolucyjnej Republiki kada osoba duchowna bya wrogiem nie wyczajc nawet sistr klauzurowych z zakonw kontemplacyjnych... G. Kucharczyk pisze: "Wedug rewolucjonistw ich staa obecno za murami klasztoru i ciga modlitwa (czego wymagaa regua), podobnie jak 'zaczarowany chleb', bya rwnoznaczna z antyrewolucyjnym spiskiem. Najbardziej znanym epizodem martyrologii francuskich zakonw kontemplacyjnych podczas rewolucji bya ka szesnastu karmelitanek z Compiegne 17 lipca 1794 roku. Zostay osdzone przez Trybuna Rewolucyjny w Paryu za 'spiskowanie przeciw Republice'. Na ich procesie oskaryciel publiczny Fouquier-Tinville wrd wielu zarzutw wymieni wystawienie przez karmelitanki Najwitszego Sakramentu w monstrancji, ktra bya przykryta welonem 'w formie krlewskiego baldachimu'. Innym punktem oskarenia by rzekomy 'fanatyzm'. Gdy jedna z sistr, Maria Henrietta, zapytaa prokuratora, co rozumie przez to pojcie, Fouquier-Tinville odpowiedzia: 'Przez fanatyzm rozumiem wasze przywizanie do waszych dziecinnych wierze, do waszych miesznych praktyk religijnych'".

Mczennice za wiar Kucharczyk przejmujco opisuje: "Sposb, w jaki szy na mier karmelitanki z Compiegne, przywodzi na myl czasy pierwszych mczennikw. Podczas gdy bydlce wzki wiozy je na miejsce kani, wszystkie zakonnice pieway 'Miserere' i 'Salve Regina'. Gdy ujrzay szafot, odpieway 'Veni Creator' i na gos odnowiy swoje przyrzeczenia chrzcielne i luby zakonne. Na szafot wstpia jako pierwsza nowicjuszka siostra Konstancja od Jezusa. Nim pochylia gow pod n gilotyny, uklka przed swoj przeoon siostr Mari Teres od witego Augustyna, aby prosi o ostatnie bogosawiestwo. Otrzymawszy je, zbliya si do gilotyny, piewajc Psalm 96 'Laudate Dominum omnes gentes'. Scena ta powtrzya si jeszcze czternacie razy. Jako ostatnia, pobogosawiwszy wszystkie swoje podwadne, zgina przeorysza. W 1906 roku Ojciec wity Pius X beatyfikowa szesnacie karmelitanek z Compiegne jako mczennice za wiar. Podczas rewolucji francuskiej za wyznawanie wiary chrzecijaskiej przeladowano pod byle pretekstem. I tak 15 padziernika 1794 roku Trybuna Rewolucyjny w Paryu skaza na mier ksidza Franoisa Beauges'a z Saint-Christophe-sur-Loire. Jego jedyn win byo uroczyste obchodzenie wita Trzech Krli i wygoszenie kazania do parafian, w ktrym zachca ich do oddawania czci Trzem Monarchom. Przez Trybuna zostao to odczytane jako nawoywanie do spisku przeciw Republice (wiadomo, dla rewolucjonistw kady krl by 'tyranem', nie wyczajc Trzech Krli). Nie pomogo tumaczenie ksidza, e chodzio o wito stricte religijne (Objawienie Paskie). Nie pomg take fakt, e ksidz Beauges by ksidzem 'zaprzysionym' (zaprzysig wczeniej schizmatyck konstytucj cywiln kleru). Zosta zgilotynowany". Ile osb duchownych zamordowano podczas rewolucji? Dokadnie nie wiadomo. Ale wystarczy poda jeszcze jeden przykad, aby uzmysowi sobie, o jaki rzd wielkoci chodzi. Tu po zadekretowaniu, e kady kapan niezaprzysiony na Konstytucj cywiln kleru zostanie wydalony do Gujany Francuskiej w Ameryce Poudniowej, by ju gotowy pierwszy transport takich nieugitych duchownych. Zamknito ich w ciasnych barakach w porcie Bordeaux. Tam w nieludzkich warunkach - pozbawieni ywnoci, lekarstw i warunkw do zaspokajania normalnych potrzeb - oczekiwali oni ponad p roku (!) na wypynicie na ocean. W tych warunkach z grupy 829 ksiy zmaro 547... Wandea - ludobjstwo w imi "wolnoci, rwnoci, braterstwa" Wandea to departament pooony na zachodzie Francji. Od pnocy graniczy z Loar, za od zachodu z Oceanem Atlantyckim. Tam po raz pierwszy w dziejach Europy dopuszczono si ludobjstwa, tj. zamierzonej, przeprowadzanej systematycznie akcji majcej na celu eksterminacj miejscowej ludnoci. Spoeczno tam zamieszkujca nie miaa wielkich bogatych miast - w ogromnej wikszoci byli to rolnicy. Mimo e byli to ludzie ubodzy materialnie, to ich bogactwem bya mocna wiara, umiowanie Kocioa i wierno krlowi. Wanie z tej krainy wywodzi si w. Ludwik Maria Grignon de Montfort - wielki czciciel i propagator kultu Matki Boej. Katolicka ludno Wandei, widzc "dobrodziejstwa" rewolucji, zorganizowaa si i postanowia zastosowa bierny opr. Nie uczestniczono w mszach i naboestwach sprawowanych przez "zaprzysionych" duchownych. Potajemnie uczszczano na Msze w. odprawiane przez kapanw, ktrzy nie wyrzekli si cznoci z Ojcem witym. Jednak kielich goryczy zosta przelany, gdy 21 stycznia 1793 roku rewolucjonici cili na gilotynie krla Francji. W Wandei krl uchodzi nie tylko za gow ojczyzny, ale

szanowano go, poniewa by pomazacem Boym - namaszczonym witymi olejami na znak, e jego misja pochodzi od Boga. Takie pojmowanie roli i znaczenia krla byo dla Wandejczykw czym bezdyskusyjnym i naturalnym. Zbrodnia krlobjstwa zostaa odczytana jako cios nie tylko w monarchi, ale i w cze nalen Bogu. Zaczto samorzutnie organizowa powstacze oddziay, aby stawi czynny opr "rewolucyjnemu porzdkowi". Odpowiedzi "apostow Republiki" byy zmasowane ataki i rze niewinnej ludnoci cywilnej na niespotykan dotd skal. Szczegowy opis powstania wandejskiego przekroczyby ramy tego tekstu. Ale warto w tym miejscu zwrci uwag na pewn cenn prac, ktra ukazaa si w zeszym roku. Jest to bardzo rzetelna i szczegowa monografia traktujca o tym rozlegym zagadnieniu. Jej autorem jest profesor paryskiej Sorbony Reynald Secher, a dzieo jego wieloletnich bada nosi tytu "Ludobjstwo francusko-francuskie. Wandea - departament zemsty". Ksika Sechera jest gbok analiz ludobjstwa rewolucyjnego udokumentowan ogromn iloci naocznych relacji z tamtych wydarze. Przytoczmy dla przykadu chocia kilka. Jeden z generaw dowodzcych w stumieniu powstania napisa: "Co do mnie, kazaem zapolowa na wszystko co wok mej kwatery i nakazaem, eby podczas naszego marszu codziennie moi myliwi dostarczali mi dar z dwudziestu gw bandytw [tak powszechnie rewolucjonici nazywali Wandejczykw - P.S.], tylko dla mojej wasnej przyjemnoci. A dotd regularnie otrzymywaem ten podarunek, ale ostatnio zaczyna brakowa zwierzyny, ktra szybko zmniejsza swj stan. Chyba wkrtce bd zmuszony, z powodu posuchy, zmniejszy liczb ustalon midzy mn a moimi brami. Ostatnia dwudziestka, jak mi przedstawiono, zostaa zaskoczona w rodku lasu podczas odprawiania ceremonii ku czci tyranw". Poniewa zabijanie z uyciem gilotyny byo dla oprawcw zbyt mao wydajne, ten typ umiercania zarezerwowali tylko dla znaczniejszych osb - ksiy, szlachty i bogatszych mieszczan. Dla reszty stosowano kar mierci w innej postaci. Jeden z "obywateli" pisa do swojego znajomego: "Mj przyjacielu, z przyjemnoci donosz ci, e ci bandyci s ju zlikwidowani. Od omiu dni przyprowadzaj ich tutaj w ilociach nie do policzenia. Przybywa ich w kadej chwili. Poniewa ich rozstrzeliwanie zabiera duo czasu i zuywa si przy tym proch i kule, przyjto pomys, aby powsadza pewn ich liczb do starych statkw, wypyn z nimi na rodek rzeki, p mili od miasta i tam zatopi te statki. Takiej operacji dokonuje si codziennie". Wedug oblicze Sechera tylko jesieni 1793 roku utopiono w Loarze ok. 4800 osb! Mimo ogromnej liczby zabitych departament Wandea nie mia zamiaru si podda. Taka postawa jeszcze bardziej rozsierdzia przywdcw rewolucji. Jeden z nich woa na zamknitym spotkaniu: "Niepojta Wandea cigle istnieje... Jest zagroeniem, moe sta si niebezpiecznym wulkanem (...) Nigdy, od czasu szalestwa wypraw krzyowych, nie widziano tak wielu ludzi od razu zjednoczonych spontanicznie pod sztandarem wolnoci, by zgasi ten zbyt dugo trwajcy poar w Wandei (...) Trzeba to wanie mie na uwadze, by uderzy w nich za jednym zamachem. Zniszczcie Wande! (...) Wandea i raz jeszcze Wandea, to jest ten arzcy si polityczny wgiel, poerajcy serce Republiki Francuskiej; tam wanie trzeba uderzy (...) Trzeba niszczy, do granic ich wytrzymaoci (...)". Jeden z generaw wojsk republikaskich woa: "Wandea musi sta si narodowym cmentarzem!". Dowdca pierwszej kolumny wkraczajcej do Wandei tak instruowa swoich onierzy: "Rozkazuj wam zatem pali wszystko, co nadaje si do

spalenia, i bra pod bagnety kadego mieszkaca, ktrego spotkacie na swej drodze. Wiem, e mog by jacy patrioci w tym kraju; wszystko jedno, musimy powici wszystkich". Pewien kapitan z Batalionu Wolnoci wysa do swej siostry list z nastpujcym opisem: "Nasi onierze przemierzaj te okropne drogi po smutnych pustkowiach Wandei... Gdziekolwiek si udajemy, niesiemy poar i mier. Wiek, pe, nic si nie liczy. Wczoraj jeden z naszych oddziaw spali wiosk. Pewien wolontariusz zabi wasn rk trzy kobiety. To okrutne, ale ocalenie Republiki stanowczo tego wymaga (...) Co za wojna! Rozstrzeliwujemy kadego napotkanego czowieka. Wszdzie ziemia usana jest trupami; wszdzie pomienie zbieraj niwo (...) Wystpki nie ograniczaj si do rabunku. Gwat i barbarzystwo posunite do ostatecznoci maj miejsce wszdzie. (...) Widziano onierzy nioscych dzieci na bagnetach albo pikach, przebitych przy matczynej piersi razem z matk (...)". Powstanie ostatecznie stumiono w 1802 roku. Wedug szacunkw Sechera do tego czasu w samej Wandei zgino co najmniej ok. 120 tysicy osb. Wzi on pod uwag tylko zgony zewidencjonowane. Jako podsumowanie niech posu sowa woskiego pisarza katolickiego Vittorio Messoriego, o ktrym Jan Pawe II powiedzia, e "to pisarz posiadajcy niezwyk umiejtno do chrzecijaskiego wyczucia wspczesnych czasw". Messori stwierdza: "Wszystko, co w praktyce wykorzystao SS, zostao ju wczeniej dokonane przez 'demokratw' wysanych z Parya: z wygarbowanej skry mieszkacw Wandei zrobiono buty dla urzdnikw, z delikatniejszej skry kobiet zrobiono rkawiczki. Przegotowano setki trupw, aby uzyska z nich tuszcz i mydo. W Wandei po raz pierwszy zastosowano bro chemiczn, uywajc trujcych gazw i zatruwajc wod. wczesnymi komorami gazowymi byy statki, zaadowywane wieniakami i ksimi, wyprowadzane na rodek rzeki i zatapiane". Wandea - pierwsze ludobjstwo w Europie Wandea, kraina pooona w zachodniej Francji, od pnocy graniczy z Loar, od zachodu z Oceanem Atlantyckim. Przed rewolucj to jeden z najbogatszych regionw dziki dobrze rozwinitemu rolnictwu - uprawie pszenicy i hodowli. Wandejczycy byli szczerze przywizani do religii katolickiej. Ju w XVI i XVII wieku zasynli nieugit walecznoci podczas wojen religijnych z protestantami. To z Wandei pochodzi w. Ludwik Maria Grignon de Montfort, wielki czciciel Maryi i Najwitszego Serca Pana Jezusa. Jako misjonarz spdzi w Wandei wikszo swego ycia, goszc rekolekcje i misje, zakadajc bractwa racowe i inne. Czy to dziki temu jednemu czowiekowi kraina ta zdaa w przyszoci niezwyky egzamin z obrony wiary? Haso "Wandea" stanowi wstydliwy moment rewolucji, rzekomo "ludowej". Oto z inspiracji tego ludu wybucha przeciwko niej i rewolucyjnej wadzy typowe powstanie chopskie jako wiadectwo, e rewolucja nie miaa ludowego poparcia. Inicjatorzy zrywu powstaczego to nie szlachta czy arystokracja bronice swoich dbr, lecz prosty lud, poczuwajcy si do obrony wiary i Kocioa. Wandea to take pierwszy w dziejach Europy rejon, gdzie dopuszczono si ludobjstwa planowej, systematycznej akcji eksterminacyjnej wobec ludnoci, spord ktrej wywodzili si powstacy. Decydentami i wykonawcami byli gosiciele frazesw o wolnoci, rwnoci i braterstwie. Za wiar i krla Pierwsze powstanie wandejskie wybucho 7 marca 1793 roku. Powstacy nazywali siebie

Wielk Armi Katolick i Krlewsk. Dzielnoci i mstwem nadrabiali braki w uzbrojeniu oraz przede wszystkim wyszkoleniu wojskowym. Wikszo na piersiach miaa zawieszony krzy lub obrazek Najwitszego Serca Jezusowego, do kurty przypinano wyhaftowane na kawaku ptna czerwone serce z napisem "Bg i Krl". Do boju powstacy szli z modlitw na ustach. Po poczeniu oddziaw Grnej Wandei armia liczya 40 tys. pieszych i 1200 konnych. Wielka Armia Katolicka i Krlewska miaa wielkich dowdcw. Henri de la Rochejaquelein, Gaspard de Marigny, Louis-Marie de Lescure i inni: "Walczy - czsto, da si pobi - czasami, da si zniszczy - nigdy" - mawia legendarny Franois de Charette. "Musimy walczy, bo Republika nas zmiady. Rzecz kobiet jest modli si. My, mczyni, musimy si bi" - powiedzia Jacques Cathelineau, z zawodu wonica, zdolny strateg. Charles de Bonchamps wyzna na ou mierci: "Nie walczyem dla ludzkiej chway. Jeli nie zdoaem przywrci otarzy i tronu, to ich przynajmniej broniem. Suyem memu Bogu, memu krlowi i mej ojczynie". Gdy po wygranej bitwie z wojskami republikaskimi rozjuszeni oporem wrogw ludzie z oddziaw Maurice'a d'Elbe chcieli wymordowa kilkuset jecw, dowdca nakaza powstacom uklkn i odmwi "Ojcze nasz". Przy sowach "i odpu nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom", zawoa do swoich onierzy: "Jake to, omielacie si prosi Boga o wybaczenie, kiedy sami nie potraficie wybaczy?". Jecy zostali uratowani i uwolnieni. Wzitego pniej do niewoli d'Elbe wysano przed pluton egzekucyjny. W opinii historykw katolickich, w Wandei po stronie ludnoci tego regionu w obronie wiary i tradycji walczyy resztki krlewskiej i rycerskiej armii. Stary si tam te dwie tak odmienne armie, dwie Francje: tradycyjna, rycerska, chrzecijaska i monarchistyczna - z Francj ateistyczn, rewolucyjn. Od 1793 do 1799 roku w samej Wandei i prowincjach zachodnich 200 razy zdobywano i odbijano miasta, stoczono 700 pomniejszych walk i 17 wielkich regularnych bitew. Wandea w rnych okresach utrzymywaa od 70 do 75 tys. ludzi pod broni. Zwyciya lub rozproszya ok. 300 tys. onierzy z regularnych oddziaw oraz 600-700 tys. dokonujcych rekwizycji i gwardzistw narodowych. Zdobya 500 armat i przeszo 150 tys. strzelb. Wandejczycy byli jednak tylko ochotnikami, chopami zwizanymi sercem i poczuciem obowizku z ziemi. To jeden z powodw, dla ktrych czsto nie udawao si im wykorzysta odnoszonych sukcesw. Po zwycistwie, jakim byo zdobycie 18 czerwca 1793 r. Angers, zamiast - nie zwlekajc - ruszy na Pary, rozeszli si do swoich gospodarstw... na niwa. By moe marsz na Pary odmieniby koleje rewolucji. Ostateczn klsk Wielka Armia Katolicka i Krlewska poniosa 23 grudnia pod Savenay. ycie stracio tam wikszo jej dowdcw. Genera Westermann ("rzenik Wandei") pisa z pola bitwy Savenay do wadz: "Wandea ju nie istnieje! Dziki naszej wolnej szabli umara wraz ze swoimi kobietami i dziemi. Skoczyem grzeba cae miasto w lasach i bagnach Savenay. Wykorzystujc dane mi uprawnienia, dzieci rozdeptaem komi i wymordowaem kobiety, aby nie mogy rodzi wicej bandytw. Nie al mi ani jednego winia. Trupy zacielaj drogi, miejscami jest ich tyle, e tworz piramidy. Zniszczyem wszystkich, nie bierzemy jecw. Lito nie jest rewolucyjn spraw!". Historycy szacuj, e w Wandei zgino prawie 600 tys. powstacw. Zagada Wandei

Po klsce pod Savenay kraina ta zostaa skazana na zagad. 1 sierpnia Komitet Ocalenia Publicznego wyda uchwa nakazujc zniszczenie Wandei - mieszkacw, wszelkich zabudowa, upraw, byda. Od 21 stycznia 1794 r. podzielone na 20 kolumn wojska republiki pod wodz gen. Turreau, zwane kolumnami piekielnymi, posuway si koncentrycznie w gb Wandei, niszczc dosownie wszystkich i wszystko. 6 lutego parlament poleci generaowi: "Eksterminowa bandytw co do jednego - oto twoje zadanie". Jeden z generaw piekielnych kolumn przed wymarszem do Wandei przemawia do swoich onierzy: "Towarzysze, wchodzimy do kraju opanowanego powstaniem; daj wam rozkaz wyda pomieniom wszystko, co bdzie moliwe do spalenia i przebi ostrzem bagnetu wszystko, co napotkacie ywego na waszej drodze". Nim wydany zosta ten rozkaz, ju prawie wszystkie miasta Wandei zostay spalone, do podpalenia pozostay tylko najmniejsze wioski i pojedyncze chaty. Wedug wspczesnego historyka: "W pi dni caa Wandea zostaa pokryta szcztkami i popioami. 60 tysicy ludzi z elazem i pomieniem w rce przeszo j we wszystkich kierunkach, nie pozostawiajc nic, co by stao na nogach, nic yjcego. Wszelkie okruciestwa uprzednio popenione byy tylko niewinn gr w porwnaniu do tych obrzydliwoci. Te armie, naprawd piekielne, zmasakroway mniej wicej wier pozostaej przy yciu ludnoci". Mordowano kadego, kto znalaz si na drodze piekielnych kolumn, twierdzc, i kady Wandejczyk to wrg rewolucji. Niemowlta obnoszono na bagnetach, kobiety w stanie bogosawionym "prasowano" pras z winnicy, odrbane gowy Wandejczykw wieszano na bramach miejskich w dowd tryumfu wolnoci nad ciemnot. Ze zdartej z Wandejczykw skry wytwarzano spodnie. Studnie zatruwano arszenikiem, na szerok skal stosowano gazy trujce. ywych ludzi "grillowano" dla uzyskania tuszczu, ktry nastpnie przelewano do beczek i sprzedawano... O czym pisano w raportach do wadz w Paryu? "Cay czas poluj. Kadego dnia moi myliwi przynosz mi co najmniej 20 gw bandytw, by sprawi mi przyjemno. [...] ilo zwierzyny jednak si zmniejsza". "Zabijamy ich po dwa tysice dziennie". "Wol podrzyna garda, by oszczdza naboje". "Paliem i cinaem gowy jak zwykle". "Byo ich zbyt mao, by urzdzi prawdziw rze" (gen. Hoche, po wymordowaniu 700 osb w La Gaubretiere). "Dzie mczcy, ale owocny" (gen. Cordelier, ktrego onierze wymordowali mieszkacw Lucs-sur-Boulogne i ostrzelali z armat koci, gdzie schronili si starcy, kobiety i dzieci (110 poniej siedmiu lat, wrd nich jedno 15dniowe). W 1794 r. w Angers wojska wymordoway ok. 2 tys. ludzi, w wikszoci prostych chopw, w tym kobiety, starcw i dzieci. Aby przyspieszy i "usprawni" eksterminacj, rewolucyjny komisarz na Wande jakobin Jean Carrier opracowa technologi ludobjstwa zwan noyad. Stare barki z przedziurawionymi i prowizorycznie zatkanymi kadubami spuszczano na Loar z setkami ludzi - kapanw, starcw, kobiet i dzieci. Na rodku rzeki wyjmowano zabezpieczenie i barki szybko tony wraz z winiami. Od 16 listopada 1793 do 13 lutego 1794 roku doszo do wielu masowych egzekucji: 23 grudnia - 800 osb, 24 grudnia - 300, 25 grudnia - 200, 27 grudnia - 400, 5 stycznia 1794 r. - 400, 17 i 18 stycznia - po 300 osb. Po utopieniu w Loarze 5 tys. skazacw Carrier cieszy si: "C za rewolucyjny potok z tej Loary!". Maria Kaliska Nasz Dziennik, pitek, 14 lipca 2006, Nr 163 (2573)

http://www.naszdziennik.pl/index.php?typ=my&dat=20060714&id=my11.txt Kalendarium zbrodni 1789 v 14 lipca - motoch podstpnie zdobywa Bastyli i uwalnia winiw - 4 faszerzy, 2 obkanych i 1 modego rozpustnika osadzonego w twierdzy na prob rodziny. v po 14 lipca - we Francji upada wszelka wadza. Nie dziaa prawo, nie funkcjonuje policja, nie istnieje armia. Dochodzi do mordw na przedstawicielach wadzy i urzdnikach pastwowych, wielu z nich ukrywa si na prowincji lub ucieka. v 4 sierpnia - Zgromadzenie Narodowe uchwala zniesienie wszelkich przywilejw korporacyjnych i osobistych. Zabierajc duchowiestwu dziesicin i kapitay, deputowani Konstytuanty zobowizuj si do przejcia jego dugw oraz wypacania pensji. Wkrtce znajduj preteksty do cakowitego podporzdkowania sobie stanu kapaskiego. v 26 sierpnia - rewolucyjna Konstytuanta uchwala Deklaracj Praw Czowieka i Obywatela. v 5 padziernika - bunt zgodniaych kobiet: okoo 5-6 tys. zwerbowanych kobiet (pijanych prostytutek, handlarek ryb, przekupek, a wrd nich grupa przebranych w kobiece stroje mczyzn oraz tum rzezimieszkw) rusza z Parya na Wersal. 1790 v 13 lutego - uchwalenie prawa likwidujcego zakony oraz ostatecznego zakazu skadania nowych lubw zakonnych. v 14 kwietnia - nacjonalizacja caego majtku kocielnego. v 12 lipca - uchwalenie konstytucji cywilnej duchowiestwa. Neguje ona w caoci chrzecijaskie wyznanie wiary w jeden wity, powszechny i apostolski Koci. Zgodnie z ni biskupi i proboszczowie maj by wybierani w demokratycznych wyborach, a wic take gosami np. ateistw i wrogw Kocioa, protestantw czy ydw. Biskupom zabrania si udawania si do Papiea po zatwierdzenie otrzymanej godnoci. Ze wzgldw "oszczdnociowych" redukuje si liczb biskupstw (ze 135 do 83) oraz parafii. Jeden proboszcz ma przypada na 10 tys. mieszkacw. v 27 listopada - uchwalenie dekretu nakazujcego wszystkim duchownym zoenie przysigi wiernoci konstytucji cywilnej duchowiestwa. Zgodnie z nim pensja od pastwa ma przysugiwa jedynie tym duchownym, ktrzy zoyli tak przysig. Mimo ogromnych naciskw i pogrek 128 na 134 biskupw oraz ok. 55 proc. ksiy odmawia jej zoenia. Po potpieniu konstytucji przez Piusa VI wielu z 45 proc. zaprzysionych ksiy publicznie odwouje zoon przez siebie przysig. 1791 v 15 sierpnia - wprowadzenie zakazu noszenia przez ksiy stroju duchownych, czyli sutann. v 29 listopada - uchwalenie dekretu, ktry uznaje ksiy niezaprzysionych za podejrzanych, zawiesza ich swobod osobist i stawia ich pod dozr wadzy. 1792 v 6 kwietnia - wprowadzenie zakazu noszenia stroju duchownego. v 28 kwietnia - wprowadzenie zarzdzenia likwidujcego wszystkie bractwa i stowarzyszenia religijne. v 27 maja - dekret o deportacji do kolonii wszystkich duchownych odmawiajcych zaprzysienia schizmatyckiej konstytucji cywilnej duchowiestwa.

v 17 sierpnia - zniesienie wszystkich klasztorw eskich. Wypdzono 50 tys. zakonnic. v 26 sierpnia - zarzdzenie zaboru sprztw i kosztownoci nalecych do zlikwidowanych kociow i klasztorw. v 2 wrzenia - pocztek 4-dniowych "masakr wrzeniowych" w Paryu. Zamordowano bestialsko ponad 1400 osb. 1793 v 21 stycznia - cicie Ludwika XVI. v 18 marca - uchwalenie kary mierci dla ksiy za odmow zoenia przysigi oraz dla wieckich biorcych udzia w naboestwach odprawianych przez niezaprzysionych ksiy, korzystajcych z udzielanych przez nich sakramentw oraz wiadczcych im pomoc. v 31 maja - wadz przejmuj jakobini. Rozpoczyna si okres oficjalnego terroru rewolucyjnego i dyktatury. v 19 lipca - dekret o deportacji biskupw sprzeciwiajcych si maestwom zawieranym przez ksiy lub zakonnice. Do bogosawiestwa takich zwizkw zmuszano tzw. ksiy konstytucyjnych. v 16 sierpnia - wprowadzenie zakazu urzdzania procesji i ceremonii religijnych w miejscach publicznych. v 17 sierpnia - uchwaa Komuny Paryskiej nakazujca przejcie "wszystkich krucyfiksw, pulpitw kocielnych, aniow, diabw, serafinw, cherubinw z brzu" w celu przetopienia i uycia do odlewu dzia, poniewa "mona znale wielkie zasoby na obron ojczyzny wrd rnych posgw bstw, zawdziczajcych swoje istnienie tylko oszustwom kapanw i barbarzystwu ludu". v 10 wrzenia - pocztek rekwirowania wszystkich kocielnych zotych oraz srebrnych przedmiotw i naczy liturgicznych. v 17 wrzenia - uchwalenie tzw. prawa o podejrzanych, ktre umoliwiao skazanie czowieka na mier w oparciu o anonimowy donos lub za "ywienie arystokratycznych sympatii", czyli np. ukrywanie ksiy oraz uczestnictwo w odprawianych przez nich Mszach w. v 19 wrzenia - dekret regulujcy wygld cmentarzy: miejsce to ma by oddalone od wszystkich domostw i obsadzone drzewami. W ich cieniu winna stan rzeba symbolizujca sen, za wszystkie krzye i inne symbole religijne maj zosta zniszczone. v 10 padziernika - wydanie zarzdzenia zakazujcego sprzeday na ulicach krzyy i jakichkolwiek innych symboli religijnych oraz nakazujcego usunicie z wszelkich miejsc publicznych i placw figur Matki Boej i zastpienie ich popiersiami Marata i Lepelletiera, zamordowanych przez przeciwnikw rewolucji. Dochodzi do wielu ekscesw antyreligijnych i profanacji. v 16 padziernika - cicie Marii Antoniny. v 23 padziernika - nakaz Komuny Paryskiej usunicia wszystkich krzyy i obrazw religijnych. v 23 listopada - uchwalenie natychmiastowego zamknicia wszystkich paryskich kociow i wity rnych wyzna. Kady, kto omieliby si domaga ich otwarcia, mia by potraktowany jako podejrzany kontrrewolucjonista. v od 2 grudnia 1793 r. do 12 stycznia 1794 r. - w Angers rewolucja morduje 2700 osb. 99 spord nich zostanie pniej beatyfikowanych. 1794

v czerwiec - Maksymilian Robespierre urzdza wielk uroczysto ku czci Najwyszej Istoty. Chodzi o stworzenie nowej religii republikaskiej - wieckiej religii zjednoczonej z rewolucyjnym pastwem. v 5 padziernika - w departamentach Grnej Garonny i Tarn oddaje si ksiy pod nadzr policyjny. Zarzdzenie nie dotyczy duchownych, ktrzy si oenili. 1795 v 7 stycznia - uchwalenie uchway o represjonowaniu ksiy, ktrzy powracaj z wygnania bd emigracji. v rok 1796 i pierwsza poowa 1797 - stopniowe odwoywanie dekretw wrogich Kocioowi i przywracanie praktyk religijnych. 1797 v 4 wrzenia - wojskowy zamach stanu, ponowne przywrcenie antyreligijnego prawa. Pod grob usunicia z parafii da si od ksiy zoenia przysigi na wieczn nienawi do monarchii. Wikszo duchownych odmawia, uznajc j za blunierstwo sprzeczne z podstawowymi zasadami religii chrzecijaskiej, ktra zakazuje nienawici. Ksiy, ktrzy si ugili (niejednokrotnie ze wzgldu na parafian, by nie pozostali bez opieki duszpasterskiej), nazywano "nienawistnikami". 1798 v pocztek roku - wydanie nakazu aresztowania ponad 9 tys. ksiy. Dziki ofiarnoci wiernych ukrywajcych duszpasterzy oraz wskutek oporu lokalnych wadz udaje si aresztowa tylko ok. 10 proc. Ponad 200 duchownych deportuje si do Gujany (w drodze do niej i na miejscu umiera poowa zesanych), a ponad 40 "opornych" ksiy rozstrzeliwuje. v 1 lutego - wojska francuskie pod dowdztwem gen. Berthiera zdobywaj papieski Rzym, zajmuj Watykan i ograbiaj Papiea Piusa VI. Wizionego jaki czas we Woszech Ojca witego wywieziono nastpnie do Francji, gdzie umar w sierpniu 1799 roku. v 3 kwietnia - Dyrektoriat wydaje rozporzdzenie nakazujce cise przestrzeganie kalendarza republikaskiego, "aby zatrze w pamici ludnoci ostatnie lady ustroju kocielnego". oprac. Maria Kaliska Krew Bourbonw Ludwik XVI (1754-1793), wnuk Ludwika XV, wbrew opinii rewolucyjnej propagandy, nie by wcale tyranem i despot, ale raczej ich przeciwiestwem czowiekiem agodnym, dobrodusznym i wyrozumiaym. Wzorowy katolik, wyjtkowo dobry, w opinii wspczesnych mu wrcz wity. Uwaa, e Francuz nie jest zdolny do krlobjstwa. Ludwik XVI nie oponowa w sprawie przejcia od monarchii absolutnej do monarchii konstytucyjnej, nie protestowa przeciwko zniesieniu przywilejw stanowych, ale bardzo dugo zwleka z podpisaniem konstytucji cywilnej duchowiestwa. Ostatecznie po wielu naciskach 26 grudnia 1790 r. podpisa ten dokument, ktry faktycznie zrywa czno Kocioa francuskiego ze Stolic Apostolsk. Pod wpywem tego wydarzenia, ktre byo efektem pogwacenia jego sumienia przez rewolucjonistw, prbowa wraz z rodzin ucieczki w przebraniu z Tuillerie. Byo to 21 czerwca 1791 roku. Niestety, prba si nie powioda. Ca rodzin krlewsk schwytano nazajutrz o wicie w miasteczku Varennes i wrd upokorze przewieziono z powrotem

do Parya. Krla oskarono o zdrad. Ludwik XVI dosta si pod "ochron" rewolucyjnego Konwentu, czyli wraz z on Mari Antonin, synem Delfinem, crk Mari Teres i siostr Elbiet osadzony zosta w wizieniu Temple. 26 grudnia tego roku rozpocz si jego proces. Dzie wczeniej spisa swj testament, obawiajc si mierci w drodze do Konwentu. Duo si modli. Sam proces przed rewolucyjnym parlamentem by jedn kpin z sdu. "Nie chcemy bynajmniej sdzi krla - pragniemy go zabi" - nie kry wcale Danton. 17 stycznia 1793 r. przy jednym gosie przewagi (361 do 360) przegosowano kar mierci. Usyszawszy wyrok, krl poprosi o kilkudniow zwok w jego wykonaniu, gdy chcia przed mierci wyspowiada si u katolickiego (niezaprzysionego) kapana. Konwent zgodzi si na to z oporami i niechtnie, ale pod warunkiem, e ksidzem nie bdzie obywatel francuski. 20 stycznia do celi krla w Temple przyby irlandzki kapan Edgeworth de Firmont, syn nawrconego na katolicyzm pastora. Po odbyciu spowiedzi krl spotka si z rodzin. Nazajutrz rano uczestniczy we Mszy w. odprawionej przez irlandzkiego ksidza i przyj Komuni wit. O godz. 9.00 w otoczeniu komisarzy Konwentu uda si na plac Rewolucji (dawny plac Ludwika XV, obecnie plac Zgody), przez ca drog odmawiajc z ksidzem modlitwy. Wszystko odbywao si przy akompaniamencie bbnw. Chodzio o uniemoliwienie porozumiewania si ewentualnym spiskowcom chccym odbi krla. Gdy wstpowa na szafot, ks. de Firmont krzykn: "Synu w. Ludwika, wstpuj do nieba!". Ostatnie sowa krla brzmiay: "Francuzi! Umieram niewinny zarzucanych mi zbrodni. Przebaczam moim nieprzyjacioom. Modl si do Boga z caego serca, aby im wybaczy, aby nie spada na Francj krew, ktra bdzie przelana. A ty, ludu nieszczliwy...". Gdy chwil pniej kat podnis ociekajc krwi gow krla, jak podao rewolucyjne pismo "Magicien Republicain", "Pewien obywatel wdrapa si na gilotyn i zanurzy ca swoj rk we krwi Kapeta, ktrej byo peno. Zbiera jej skrzepy, tak e mia ich pen gar. A nastpnie trzykrotnie rzuca je na gowy stojcych w pobliu gapiw, ktrzy cisnli si do szafotu, by otrzyma choby kropelk na czoo. 'Bracia! - woa w obywatel - groono nam, e krew Ludwika Kapeta spadnie na nasze gowy. Dobrze wic. Niech spada! Ludwik Kapet tyle razy nurza swoje rce w naszej krwi! Republikanie! Krew krla przynosi szczcie!'". W rzeczywistoci krew przelana przez krla zapocztkowaa okres straszliwego terroru. Jakie byy losy krlewskiej rodziny? May Ludwik XVII (1785-1795) trzymany by w Temple w cakowitej izolacji, odmwiono mu widywania matki i ciotki, wychodzenia z celi na spacery, otwierania okna. W zamian za to poddano go rewolucyjnej indoktrynacji, ktr realizowa szewc Simon. Prbowa on wpoi krlowi dziecku nienawi do rodzicw i nakania go do wyparcia si wiary. Po dwch latach ycia w takich warunkach Ludwik XVII umar. Ogoszono, e stao si to 8 czerwca 1795 roku. Siostry ani ciotki nie dopuszczono do identyfikacji ciaa. Siostra z przekonaniem twierdzia: "Mj brat nie umar", ale fakt nagego zwolnienia Simona 19 stycznia 1795 r. nasuwa pytanie, czy w tym wanie dniu nie doszo do potajemnego wywiezienia chopca, tym bardziej e pniejsze trzykrotne ekshumacje nie potwierdziy jednoznacznie, e s to koci Ludwika XVII. Maria Antonina (1755-1793), ona Ludwika XVI, bya crk cesarza Austrii Franciszka I i Marii Teresy. Pocztkowo trzpiotowata (wydana za m w 16. roku ycia), wraz z macierzystwem dojrzaa. Ze rde historycznych wynika, i na tle swojej epoki i

warstwy spoecznej nie wyrnia si niczym negatywnym. To nie ona wypowiedziaa przypisywane jej synne sowa o godujcych poddanych: "Jeli nie maj chleba, niech jedz ciastka", lecz prababka jej ma, ona Ludwika XIV. Podobnie jak Ludwik XVI, Maria Antonina te miaa swj "proces", prawn tragifars. Oskarycielem by Antoine Quentin Fouquier-Tinville, o ktrym w 1917 r. powiedzia Lenin, tworzc bolszewick tajn policj, poprzedniczk KGB: "Skd mamy wzi naszego Fouquier-Tinville'a?". Aby pozostawi krlow w pamici ludu w niesawie, zadbano o odpowiednich "wiadkw", ktrzy przedstawili j jako rozpustnic, utracjuszk, zdrajczyni. Na podstawie sfingowanych dowodw i sfabrykowanych dla potrzeb rewolucji zezna Maria Antonina zostaa skazana na kar mierci podczas dyktatury jakobinw. Egzekucj wykonano 16 padziernika 1793 roku. Jeszcze pniej, na pocztku maja 1794 r. zostaa stracona siostra Ludwika XVI, Madame Elisabeth. Maria Kaliska Niewysuchana proba Szukajc przyczyn wybuchu rewolucji francuskiej, warto skierowa myl na niewielkie miasteczko w Burgundii - Paray-le-Monial. W tamtejszym klasztorze Sistr Wizytek od 1673 do 1689 r. Pan Jezus objawia si s. Magorzacie Marii Alacoque, przedstawiajc jej swoje Boskie Serce kochajce ludzi i pragnce ich mioci. W jednym z objawie Pan Jezus wyrazi yczenie oddawania Jego Sercu publicznej czci oraz wynagrodzenia od krlw i monych tego wiata. Powiedzia, e Jego Serce pragnie "wej w majestacie i blasku do domw ksit i krlw, aby byo uczczone i uwielbione w takiej mierze, w jakiej byo wzgardzone, zbezczeszczone i unione w Swej Mce". I doda: "Ojciec Przedwieczny pragnie wynagrodzi Boemu Sercu Swego Syna krzywdy i zniewagi, jakich doznao w domach monych tego wiata, ble i upokorzenia podczas Mki; da, aby Jego panowanie ustalio si na dworze monarszym". Osob wybran przez Jezusa do wprowadzenia Krlestwa Jego Serca na caym wiecie by krl francuski Ludwik XIV. Miao si to dokona za porednictwem tego wanie monarchy, o ktrego szczliwe narodzenie modlono si do Dziecitka Jezus. Modlitwy zostay wysuchane: przyszy Ludwik XIV nie tylko si narodzi, ale i krlestwo, ktrym rzdzi, stao si potg na skal europejsk, za jego samego zwano Krlem Soce. Jezus wic powiedzia: "Oznajmij pierworodnemu synowi Mego Serca, e jak otrzyma swoje urodzenie na mocy Mojego Dziecictwa, to narodzenie do aski i chway wiecznej otrzyma przez powicenie si Mojemu Sercu. Pragnie ono bowiem krlowa nad jego sercem, a za jego porednictwem nad sercami wielkich tego wiata". yczeniem Pana Jezusa byo, aby krl wraz z ca rodzin powici si Najwitszemu Sercu, czci je publicznie, szerzy wrd wojska kult obrazu Serca Jezusowego i ozdobi nim krlewskie sztandary oraz eby zbudowa wityni pod tym wezwaniem. Spenienie tych da Pan Jezus obieca hojnie nagrodzi, mwic, e krl "szczliwy bdzie, jeli upodoba sobie w tym naboestwie, ktre mu zapewni wieczne Krlestwo chway w Najwitszym Sercu Jezusa. Ono to bowiem sprawi, e bdzie wielkim przed Ojcem Przedwiecznym, o ile sam podejmie si zadouczyni przed ludmi za wyniszczenie i wzgard, jakich Boe Serce doznao w czasie Mki". Obietnice wielkich ask dotyczyy take Francji. Miaa ona znale si pod szczegln opiek Pana Jezusa i otrzyma bogosawiestwo we wszystkich poczynaniach.

Krl Soce nie dokona uroczystej intronizacji Serca Boego, cho otrzyma bardzo dugie ycie. Gdyby to uczyni, niewtpliwie za jego przykadem poszliby inni monarchowie i narody, Najwitsze Serce Jezusowe byoby szeroko czczone, w zamian zsyajc oceany ask. Niestety, tak si nie stao i do dzisiaj nie wiadomo dlaczego: czy krl zlekceway i odrzuci ordzie Boe, czy te ono do niego nie dotaro. Mino sto lat i w bratobjczej, rewolucyjnej walce i wojnach zginy miliony Francuzw - niemal 600 tys. w ludobjstwie wandejskim, tysice jako ofiary gilotyny i innych mordw na terenie caego kraju, ponad 2 miliony modych onierzy w walce armii republikaskiej w latach 17891815, a potomek Ludwika XIV zakoczy ycie na gilotynie. Dopiero w wizieniu Ludwik XVI przypomnia sobie danie Chrystusa przekazane przez w. Magorzat. Zdecydowa si speni wszystko to, o co prosi Zbawiciel. Ale byo ju za pno... Maria Kaliska Nasz Dziennik, pitek, 14 lipca 2006, Nr 163 (2573) http://www.naszdziennik.pl/index.php?typ=my&dat=20060714&id=my11.txt Walka z Panem Bogiem i Kocioem O ile jedno z rozporzdze rewolucyjnych wadz zakazywao niszczenia tego, co symbolizowao czy wyraao kultur arystokracji, o tyle polecenia w stosunku do religii katolickiej, jej wyznawcw, wity i wszelkich przedmiotw kultu byy jasne. Wszystko, co si z katolicyzmem wizao, naleao zniszczy. Chodzio o usunicie wszelkich ladw obecnoci chrzecijastwa, zniszczenie dzie sztuki wiadczcych o katolickim charakterze tradycyjnej kultury. "W sytuacji kiedy triumfuje filozofia, naley dooy wysiku do zniszczenia wszystkich wity, ktre wiadcz o gupocie naszych ojcw i konserwuj nadzieje winne przesdom i szarlatanerii" - zaleca komitet rewolucyjny. Czego nie udao si cakiem zburzy, to niszczono, dewastowano, profanowano. To dlatego mwi si o "martyrologii francuskich katedr", tych synnych: m.in. Amiens, Reims, Chartres, Troyes, Verdun, Notre Dame w Paryu, Senlis, i mniej znannych: Macon, Sainte Chapelle d'Arras, Boulogne-sur-Mer. Gotyck katedr w Reims, miecie koronacji krlw francuskich, zamieniono na skad paszy. Zniszczono take przechowywan w wityni "wit ampuk" z olejami koronacyjnymi. Uchwalono cakowite zniszczenie gotyckiej katedry w Chartres i dokonano by tego, gdyby nie kupi jej od rzdu po cenie gruzu pewien kupiec. Na frontonie paryskiej Notre Dame cakowicie zniszczono 28 figur przedstawiajcych krlw francuskich, przedtem je "gilotynujc". W samym Paryu podczas rewolucji zniszczono i zdemolowano trzy czwarte kociow (bezcenn Sainte Chapelle zamieniono na skady zboa), w Troyes - pitnacie wity, w Beauvais - dwanacie, w Chalons - siedem. W Awinionie upem wandali pad paac papieski, a jego bezcenne meble i dziea sztuki spony w ogniskach. Zburzono opactwo benedyktyskie i bazylik Cluny i Longchamps, klasztory Saint-Germain-des-Prs, Mormoutiers. Podobny los spotka wiele innych mniej znanych klasztorw i bibliotek klasztornych, kaplic, jak rwnie liczne plebanie, figury i obrazy wite, w tym bezcenne dziea sztuki, krzye, szaty i naczynia liturgiczne. Z grobw krlewskich w bazylice w St. Denis wyrzucono i sprofanowano doczesne szcztki monarchw francuskich. Dopuszczano si licznych profanacji, czsto z komentarzem w stylu tego: "Jeeli jest jaki Bg, niech mnie tu natychmiast porazi gromem, na waszych oczach". 10 grudnia

1793 r. w Meymac rewolucjonici wprowadzili do kocioa osa ubranego w "zabawki fanatyzmu" - ornat, mitr i krzy. Znalezione przy schwytanym ks. Dautertre des Longrais konsekrowane Hostie, ktre nis do chorych, onierze wrzucili do ogniska. Komisarz republiki na Lyon, drc na posiedzeniu klubu jakobiskiego obraz Chrystusa ukrzyowanego, powiedzia: "Nie wystarcza, e zgin tyran cia [Ludwik XVI]. Naley take zniszczy tyrana dusz". Przeladowani za wiar "Nie ma wolnoci dla wrogw wolnoci" - mawia Saint-Just, bliski wsppracownik Robespierre'a. Ocenia si, e podczas rewolucji zgino ok. 3 tys. ksiy. Zmuszano ich do porzucenia celibatu, stosujc metody zastraszenia oraz kuszenia. Najwiksza liczba ksiy daa si zama w okresie najsilniejszego terroru w 1794 r. (1750 na niespena 2000). Jednym z nich by Jean-Baptiste Gobel, schizmatycki arcybiskup Parya. Mimo zasug dla rewolucji i jego miaa dosign gilotyna. Umiera w skrusze, wyznajc w licie wiernemu Rzymowi ks. Lothringerowi: "Za kilka dni, dziki Boskiemu miosierdziu odkupi wszelkie zbrodnie i zgorszenia, jakie popeniem wobec Jego witej religii". Ostatnimi sowami biskupa na szafocie byy: "Niech yje Jezus Chrystus!". Katakumbami XVIII-wiecznego Kocioa francuskiego stay si ubogie domostwa chopskie lub mieszczaskie. Oto niektrzy bohaterowie tego czasu przeladowa religijnych: drobny sklepikarz Pierre Mauclaire zosta aresztowany za krytyk prb likwidacji katolickich obrzdw religijnych w Paryu. Przed egzekucj w licie z wizienia napisa: "Czy nie ma podstaw mwi, e od czterech lat wszyscy, poczynajc od ksiy, jestemy poddawani jawnym przeladowaniom, w ktrych zgina i co dzie ginie ogromna liczba chrzecijan? (...) Nawr nas, Panie, abymy do Ciebie powrcili i odpokutowali za bezmiar ohydnych zbrodni (...) Daj nam, Panie, witobliwych ksiy, eby nauczali prawdziwej religii (...) Zelij Francji pokj". Heroiczne wiadectwo Wielu spord tych, co zginli w tamtych czasach na szafocie, rozsiekani szablami czy zakuci pikami, to prawdziwi mczennicy dajcy wiadectwo wierze i umierajcy za ni. Niejednokrotnie ich mstwo, pogodzenie si z wol Bo, przyjmowanie mierci z wiar, piew pieni religijnych w drodze na szafot, sowa wybaczenia kierowane do oprawcw caa ta niezwyka postawa powodowaa nawrcenie katw. To oni stawali si potem autorami relacji z ostatnich chwil ycia swoich ofiar oraz ich heroicznej wiary. Jeli nie wszczto na wielk skal stara o beatyfikacj tych, co zginli za wiar, to z powodu wiadomego niszczenia dokumentw przez sprawcw tych zbrodni, ktre uniemoliwio w wielu przypadkach skompletowanie wymaganych do procesw beatyfikacyjnych dokumentw. Tote intencj Kocioa jest, by grupa beatyfikowanych mczennikw stanowia tylko reprezentacj tej znacznie liczniejszej rzeszy, ktr chce w ten sposb upamitni. Maria Kaliska Mczennicy rewolucji francuskiej 1789-1800: v Karmelitanki bose z Compiegne - 16 osb - wspomnienie 17 lipca (beatyfikacja 27 maja 1906 r. przez Piusa X); v Mczennice z Cambrais - 4 osoby (siostry szarytki z Arras) - wspomnienie 27 czerwca; v Urszulanki z Valenciennes - 15 osb - wspomnienie 23 padziernika (beatyfikacja 13 czerwca 1920 r.);

v Mczennice z Orange - 32 osoby (16 urszulanek, 13 sakramentek, 2 cysterki i 1 benedyktynka) - wspomnienie 9 lipca (beatyfikacja 10 maja 1922 r.); v Mczennicy paryscy (zwani te mczennikami wrzeniowymi oraz "u karmelitw") 191 osb (3 biskupw, 179 ksiy diecezjalnych i zakonnych, 2 diakonw, 1 kleryk, 1 brat zakonny i 5 wieckich) - wspomnienie 2 wrzenia (beatyfikacja 17 padziernika 1926 r.); v Mczennicy z Laval - 13 osb - beatyfikacja 19 czerwca 1955 r. przez Piusa XII; v Mczennicy z Angers - 99 osb (11 ksiy, 3 zakonnice - 2 szarytki i 1 benedyktynka, oraz 87 osb wieckich - gwnie kobiet, take matki z dziemi) - wspomnienie 1 lutego (beatyfikacja 19 lutego 1984 r. przez Jana Pawa II); v Mczennicy z Rochefort - 64 osoby (61 ksiy i zakonnikw oraz 3 braci zakonnych) wspomnienie 18 sierpnia (beatyfikacja 1 padziernika 1995 r. przez Jana Pawa II).To grupa spord 829 kapanw, ktrzy u wejcia do portu w Bordeaux w nieludzkich warunkach byli ponad p roku przetrzymywani w oczekiwaniu na przymusow deportacj do Gujany Francuskiej. 547 z nich zmaro, nie doczekawszy jej. v W watykaskiej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych rozpatrywanych jest jeszcze 13 spraw mczennikw francuskich z lat 1790-1800 dotyczcych 541 osb. Nasz Dziennik, pitek, 14 lipca 2006, Nr 163 (2573) http://www.naszdziennik.pl/index.php?typ=my&dat=20060714&id=my17.txt