„REWITALIZACJA DOLNEGO WRZESZCZA W GDAŃSKU” · „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w...
-
Upload
vuongkhanh -
Category
Documents
-
view
215 -
download
0
Transcript of „REWITALIZACJA DOLNEGO WRZESZCZA W GDAŃSKU” · „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w...
Unia Europejska Europejski Fundusz Rozwoju
Regionalnego
GMINA MIASTA GDAŃSKA
STUDIUM WYKONALNOŚCI DLA PROJEKTU
„REWITALIZACJA DOLNEGO WRZESZCZA
W GDAŃSKU”
ZAŁĄCZNIK NR 1 DO WNIOSKU O DOFINANSOWANIE W RAMACH PODDZIAŁANIA
3.2.1 KOMPLEKSOWE PRZEDSIĘWZIĘCIA REWITALIZACYJNE
REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA LATA 2007‐2013
opracowanie dokumentu:
www.euro‐pro.pl
Gdańsk, grudzień 2009
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
2
SPIS TREŚCI
1 STRESZCZENIE STUDIUM WYKONALNOŚCI 3
2 WYKONALNOŚĆ INSTYTUCJONALNA 9
2.1 OPIS PROJEKTODAWCY 9 2.2 OPIS WDRAŻANIA PROJEKTU 29 2.3 UWARUNKOWANIA PRAWNE REALIZACJI PROJEKTU 32 2.4 TRWAŁOŚĆ INSTYTUCJONALNA 34
3 WYKONALNOŚĆ TECHNICZNO‐ TECHNOLOGICZNA 36
3.1 ZGODNOŚĆ PROJEKTU Z KRAJOWYMI I REGIONALNYMI DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI 36 3.2 OPIS STANU AKTUALNEGO PRZED REALIZACJĄ PROJEKTU 46 3.3 OPIS POTRZEBY REALIZACJI PROJEKTU 64 3.4 PRZEDMIOT PROJEKTU 68 3.4.1 ANALIZA RÓŻNYCH WARIANTÓW ROZWIĄZANIA ZIDENTYFIKOWANYCH PROBLEMÓW 68 3.4.2 SZCZEGÓŁOWY OPIS WYBRANEGO WARIANTU 75 3.4.3 OPIS STANU PO REALIZACJI PROJEKTU ‐ LOGIKA INTERWENCJI 96
4 WYKONALNOŚĆ FINANSOWO ‐ EKONOMICZNA 106
4.1 ANALIZA FINANSOWA 106 4.1.1 OKREŚLENIE ZAŁOŻEŃ DO ANALIZY FINANSOWEJ 106 4.1.2 CAŁKOWITE NAKŁADY INWESTYCYJNE 109 4.1.3 KALKULACJA PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY INWESTORA W WYNIKU REALIZACJI INWESTYCJI 113 4.1.4 KALKULACJA KOSZTÓW EKSPLOATACYJNYCH BEZ REALIZACJI PROJEKTU ORAZ Z JEGO UWZGLĘDNENIENIEM 118 4.1.5 RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT 123 4.1.6 ZESTAWIENIE PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH PROJEKTU 123 4.1.7 USTALENIE WYSOKOŚCI DOFINANSOWANIA (OKREŚLENIE DOPUSZCZALNEJ WIELKOŚCI POMOCY PUBLICZNEJ LUB
OKREŚLENIE LUKI W FINANSOWANIU) 127 4.1.8 WYLICZENIE I INTERPRETACJA WSKAŹNIKÓW FINANSOWEJ EFEKTYWNOŚCI PROJEKTU 127 4.1.9 STRUKTURA FINANSOWANIA 131 4.1.10 ANALIZA TRWAŁOŚCI FINANSOWEJ PROJEKTU 132 4.2 ANALIZA EKONOMICZNA 135 4.2.1 OKREŚLENIE ZAŁOŻEŃ DO ANALIZY EKONOMICZNEJ 135 4.2.2 RACHUNEK KOSZTÓW I KORZYŚCI EKONOMICZNYCH 136 4.2.3 ZESTAWIENIE I OCENA JAKOŚCIOWA KOSZTÓW I KORZYŚCI, KTÓRE NIE MOGŁY ZOSTAĆ WYCENIONE 140 4.2.4 USTALENIE WARTOŚCI WSKAŹNIKÓW EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ PROJEKTU 140 4.2.5 ANALIZA WRAŻLIWOŚCI 141 4.2.6 ANALIZA RYZYKA 142 4.2.7 ANALIZA WSKAŹNIKOWA 142
5 WPŁYW PROJEKTU NA ŚRODOWISKO 143
5.1 WPŁYW REALIZACJI PROJEKTU NA ŚRODOWISKO W TRAKCIE REALIZACJI ROBÓT BUDOWLANYCH 143 5.2 WPŁYW INWESTYCJI NA ŚRODOWISKO PO ZAKOŃCZENIU 144 5.3 WPŁYW NA SIEDLISKA I GATUNKI ZAMIESZKUJĄCE TERENY NATURA 2000 I INNE O ZNACZENIU KRAJOWYM 145
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
3
1 STRESZCZENIE STUDIUM WYKONALNOŚCI
Tytuł projektu
„Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
Lokalizacja inwestycji
Projekt realizowany będzie w Gdańsku, będącym stolicą województwa pomorskiego.
Planowany okres realizacji projektu
Rozpoczęcie realizacji inwestycji nastąpi w II kwartale 2010 roku i trwać będzie do IV 2014
roku. Rozliczenie finansowe projektu zaplanowano na luty 2015 r.
Beneficjent i eksploatacja
Beneficjentem projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” jest Gmina Miasta
Gdańska. Partnerami projektu są wspólnoty mieszkaniowe (ul. Wajdeloty 2, 3, 5, 8, 10, 11,
17, 18, 19, 21, 22, 24, 25,ul. Waryńskiego 30/31, ul. Grażyny 10, 11, 12, ul. Aldony 6,
ul. Konrada Wallenroda 10) oraz Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta ‐ Koło Gdańskie.
W realizację projektu zaangażowane są również: Gdański Zarząd Nieruchomości
Komunalnych będący zakładem budżetowym Miasta, Zarząd Dróg i Zieleni w Gdańsku –
jednostka budżetowa Gminy Miasta Gdańska oraz Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w
Gdańsku – jednostka organizacyjna Gminy Miasta Gdańska.
Główna odpowiedzialność za realizację projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w
Gdańsku” spoczywać będzie na Urzędzie Miejskim w Gdańsku (UMG) – będącym jednostką
organizacyjną Miasta Gdańska – partnera wiodącego projektu i jego głównego koordynatora.
Po zakończeniu realizacji projektu nie przewiduje się zmiany własności produktów objętych
projektem. Przebudowane drogi publiczne wraz z infrastrukturą techniczną pozostaną
własnością Miasta Gdańska, a za zarządzanie nimi odpowiedzialny będzie ZDiZ. Właścicielami
budynków wspólnot objętych projektem pozostaną wspólnoty mieszkaniowe, natomiast w
zakresie budynków będących własnością Miasta – zarządzać nimi będzie GZNK. Budynki przy
ul. Wajdeloty 21 (na potrzeby „Klubu Mieszkańca”) oraz przy ul. Pestalozziego 5 (na
potrzeby „Klubu Młodego Wrzeszczaka”) pozostaną własnością Miasta, pod zarządem GZNK,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
4
który przekaże je do użytkowania MOPS i Towarzystwu Pomocy im. Św. Brata Alberta ‐ Koło
Gdańskie. Za trwałość projektów nieinwestycyjnych odpowiadać będą podmioty
odpowiedzialne za ich realizację.
Opis stanu aktualnego i zidentyfikowanych problemów:
Dolny Wrzeszcz – jedną z najstarszych dzielnic gdańska. Obszar przeznaczony do rewitalizacji
znajduje się w obrębie ul. Kościuszki, Al. Legionów, Placu Komorowskiego, ul. Wyspiańskiego
i terenami kolejowymi i obejmuje 55ha. W 2006 r. teren ten zamieszkiwały 7733 osoby.
Na terenie tym występuje zabudowa posiadająca wartości historyczne, a ochronie
konserwatorskiej podlega cały układ przestrzenny obszaru. W dobrym stanie znajdują się
budynki z lat 20‐tych i 30‐tych XX wieku, w przeważającej mierze dostateczny lub zły jest
natomiast stan budynków przy ul. Wajdeloty, Wallenroda, Aldony, Grażyny, Danusi, Zawiszy
Czarnego. Ich stan techniczny zdecydowanie pogorszył się po powodzi w 2001 r. Problemem
jest też zły stan nawierzchni ulic, chodników, brak miejsc parkingowych, zaniedbane
elewacje i brak izolacji przeciwwilgociowych w podpiwniczeniach budynków, co powoduje
pogorszenie ich stanu technicznego. Zagrożeniem dla istnienia zabytkowego zespołu
zabudowy jest też bardzo zły stan infrastruktury technicznej.
Na terenie Dolnego Wrzeszcza występuje również szereg problemów o charakterze
społecznym. Związane jest to przede wszystkim z liczną grupą osób długotrwale
bezrobotnych (10,1%), które charakteryzują się również niskim poziomem wykształcenia.
Brak zatrudnienia i niewielka aktywność społeczna przejawiają się powstawaniem zachowań
patologicznych i uzależnieniami, przede wszystkim od alkoholu. Powoduje to obniżenie
bezpieczeństwa w tej części miasta, liczne akty wandalizmu i chuligaństwa, przede wszystkim
wśród młodzieży (42 zdarzenia na 1000 mieszkańców w 2006 r.). Aktualnie problemem
widocznym wśród mieszkańców Dolnego Wrzeszcza jest przekazywanie złych wzorców
kolejnym pokoleniom, co sprzyja wyuczonej bezradności oraz tworzeniu się rodzin
dysfunkcyjnych. Ponadto problemem jest brak wystarczającej oferty kulturalnej dla
mieszkańców (wynikający m.in. z braku odpowiednio przygotowanych lokali), na czym
cierpią w szczególności najmłodsi mieszkańcy, którzy nie mają możliwości aktywnego
wypoczynku i produktywnego spędzania czasu. Sytuacja obecna przekłada się jednocześnie
na niewielką atrakcyjność inwestycyjną i gospodarczą obszaru. Brak aktywności wśród
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
5
mieszkańców, i niechęć inwestorów do lokowania kapitału w tym rejonie sprawia, iż w 2006
r. liczba zarejestrowanych podmiotów w przeliczeniu na 100 mieszkańców wyniosła 14,1.
Można zatem uznać, iż główne problemy Dolnego Wrzeszcza to:
‐ wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia – 78 os. na 1000 mieszkańców,
‐ wysoka stopa długotrwałego bezrobocia – 10,1%,
‐ wysoki poziom przestępczości i wykroczeń – 42 zdarzenia na 1000 mieszkańców,
‐ niski wskaźnik prowadzenia działalności gospodarczej – 14,1 podmiotów na 100 osób.
Zaniechanie realizacji projektu uniemożliwi aktywizację społeczna i gospodarczą na
zdegradowanym terenie Gdańska i obniży atrakcyjność rozwojową dzielnicy Wrzeszcz, co
przełoży się na zahamowanie rozwoju miasta i metropolii.
Podsumowanie analizy wariantów i uzasadnienie wariantu realizacji
Analizę wariantów przeprowadzono metodą wielokryterialną w odniesieniu do
poszczególnych zadań inwestycyjnych planowanych w ramach realizacji Projektu:
‐ infrastruktury naziemnej – dróg i zagospodarowania terenu,
‐ infrastruktury podziemnej – wodno‐kanalizacyjnej i deszczowej,
‐ przebudowy budynków,
‐ zapewnienia bazy lokalowej na potrzeby działań społecznych.
Dla każdego z powyższych elementów wskazano możliwe warianty realizacji przedsięwzięcia
biorąc pod uwagę: podniesienie stanu technicznego i funkcjonalnego infrastruktury
przestrzennej, liczbę użytkowników, pilność realizacji, poprawę estetyki obszaru oraz koszty.
Na podstawie przeprowadzonej oceny wielokryterialnej wskazano warianty
najkorzystniejsze:
‐ przebudowę i wykonanie nowej nawierzchni ulic z rewaloryzacją zieleni i elementami małej
architektury (wariant 3),
‐ przebudowę sieci wodno‐kanalizacyjnej wraz z kanalizacją deszczową na wybranych
odcinkach (wariant 3),
‐ przebudowę elementów wybranych budynków (wariant 2),
‐ przebudowę i adaptację lokali z zakupem wyposażenia na cele społeczne (wariant 3).
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
6
Następnie biorąc pod uwagę całość inwestycji przeanalizowano zasadność realizacji
wszystkich wyłonionych najkorzystniejszych wariantów. Celowość przeprowadzenia
wszystkich działań w sposób kompleksowy uzasadnia fakt, że tylko taka forma pozwoli na
rozwiązanie wszystkich zdefiniowanych problemów i osiągnięcie zakładanych celów Projektu.
Uznano również, że w celu wsparcia wybranego wariantu wysoce pożądane jest uzyskanie
dofinansowania z RPO WP.
Opis przedmiotu projektu
Na projekt składają się 3 zadania inwestycyjne oraz 2 zadania o charakterze społecznym.
Prace budowlane i działania społeczne prowadzone będą w dzielnicy Dolny Wrzeszcz w
obrębie ulic: Wajdeloty, Wallenroda, Grażyny i Aldony. Planowane zadania inwestycyjne
obejmują:
1. Przebudowę ulicy Wajdeloty oraz fragmentów ulic przyległych ‐ Konrada Wallenroda,
Grażyny i Aldony, położonych pomiędzy ulicą Wajdeloty i Potokiem Strzyży wraz z
infrastrukturą techniczną, łącznie z budową Kanału Ulgi dla Potoku Strzyży pod ulicą
Wajdeloty, w tym:
‐ przebudowę infrastruktury drogowej,
‐ rewaloryzację zieleni oraz elementy małej architektury,
‐ budowę i przebudowę instalacji podziemnych.
Łączna długość przebudowywanych dróg wyniesie ok. 700 m, całkowita powierzchnia
przebudowanych jezdni 3498 m2, powierzchnia miejsc postojowych 519 m2, powierzchnia
chodników 5723 m2. Łączna powierzchnia przebudowy wyniesie 10523 m2.
2. Przebudowę elementów 23 budynków mieszkalnych (komunalnych i wspólnot
mieszkaniowych) bezpośrednio przylegających do remontowanych pasów drogowych, w
tym:
‐ izolacje pionowe i poziome ścian fundamentowych ,
‐ ocieplenia ścian fundamentowych,
‐ drenaż zewnętrzny przy ścianach,
‐ elementy wejściowe do budynków: schody, przedproża, portale,
‐ okienka i świetliki piwniczne wraz z ich studzienkami,
‐ przyłącza wodne, gazowe, c.o., sanitarne, elektryczne,
‐ przyłącza kanalizacji deszczowej,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
7
‐ instalacje odgromowe.
Łączna powierzchnia budynków, które objęte zostaną ww. przebudową wyniesie
16776,38m2.
3. Zabezpieczenie (remont) bazy lokalowej dla "Klubu Mieszkańca" (ul. Wajdeloty 21, lokal o
pow. 80m2) oraz "Klubu Młodego Wrzeszczaka" (ul. Pestalozziego 5, lokal o pow. 67,5m2),
w tym przeprowadzenie ograniczonego zakresu prac adaptacyjno ‐ remontowych i
wyposażeniowych we wnętrzach lokali w celu wykorzystania ich na potrzeby prowadzenia
zróżnicowanej działalności społecznej.
W ramach planowanych działań społecznych projekt zakłada wdrożenie inicjatyw
skierowanych do różnych grup odbiorców i mających na celu przeciwdziałanie wykluczeniu
społecznemu, integrację i rozwój zainteresowań wśród dzieci i młodzieży oraz aktywizację
społeczną i zawodową mieszkańców dzielnicy:
1."Klub Mieszkańca" ‐ działanie skierowane będzie do mieszkańców dzielnicy, zwłaszcza
niezamożnych, dotkniętych i zagrożonych patologiami, przestępczością i wykluczeniem
społecznym oraz do dzieci i młodzieży uczącej się, osób długotrwale bezrobotnych i
zagrożonych bezrobociem, a także osób starszych.
2."Klub Młodego Wrzeszczaka" ‐ działanie zakłada utworzenie Klubu dla dzieci i młodzieży
mieszkającej w dzielnicy Dolny Wrzeszcz..
Wykonalność finansowo – ekonomiczna
Łączne nakłady inwestycyjne niezbędne do przeprowadzenia projektu wynoszą
20 811 006,70 zł brutto, z czego 20 460 410,99 zł to koszty kwalifikowane. 70% kosztów
kwalifikowanych projektu planuje się pozyskać z dotacji EFRR (14 322 287,65 zł), natomiast
pozostałe koszty będą pochodziły ze środków własnych.
Efektywność finansowa projektu z punktu widzenia inwestora jest nieopłacalna. Finansowa
bieżąca wartość netto inwestycji (FNPV/C) w okresie eksploatacji osiąga wartość ujemną
rzędu ‐22 267 457,54 złotych, przy założeniu 5% stopy dyskonta. Nieefektywność finansową
przedsięwzięcia potwierdza również finansowa bieżąca wartość netto inwestycji
z uwzględnieniem dotacji (FNPV/C z uwzględnieniem dotacji EFRR), której wartość w okresie
referencyjnym projektu wynosi ‐9 837 607,07 złotych, również przy założeniu 5% stopy
dyskonta.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
8
Efektywność ekonomiczna projektu z punktu widzenia interesu społecznego jest opłacalna.
Inwestycja przynosi znaczne korzyści dla społeczeństwa osiągając ekonomiczną wartość
bieżącą rzędu 44.118.864,93 złotych. Ponadto, rentowność ekonomiczna projektu
przewyższa społeczną stopę dyskontową osiągając wielkość 33,83%. Współczynnik B/C jest
większy od jedności i wynosi 4,40. Podsumowując należy stwierdzić, iż projekt spełnia
kryterium ekonomicznej efektywności, bowiem generowane przez niego korzyści dla
społeczności zdecydowanie przewyższają koszty.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
9
2 WYKONALNOŚĆ INSTYTUCJONALNA
2.1 OPIS PROJEKTODAWCY
Beneficjentem projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” jest Gmina Miasta
Gdańska. Partnerami projektu są wspólnoty mieszkaniowe (ul. Wajdeloty 2, 3, 5, 8, 10, 11,
17, 18, 19, 21, 22, 24, 25,ul. Waryńskiego 30/31, ul. Grażyny 10, 11, 12, ul. Aldony 6,
ul. Konrada Wallenroda 10) oraz Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta ‐ Koło Gdańskie.
W realizację projektu zaangażowane są również: Gdański Zarząd Nieruchomości
Komunalnych będący zakładem budżetowym Miasta, Zarząd Dróg i Zieleni w Gdańsku –
jednostka budżetowa Gminy Miasta Gdańska oraz Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w
Gdańsku – jednostka organizacyjna Gminy Miasta Gdańska.
Gmina Miasta Gdańska
Gmina Miasta Gdańska jest wspólnotą samorządową mieszkańców jego terytorium, której
zgodnie z Ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001r., Nr
142, poz. 1592 z późn. zm.) przysługują prawa powiatu. Miasto wykonuje zadania gminy oraz
zadania powiatu – własne i z zakresu administracji rządowej. Do zakresu działania Miasta
należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawowo na rzecz
innych podmiotów. Podstawowym zadaniem Miasta jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb
mieszkańców Gdańska.
Organem stanowiącym i kontrolnym Miasta jest Rada Miasta, natomiast jego organem
wykonawczym jest Prezydent Miasta. Prezydent realizuje uchwały Rady oraz określone
przepisami zadania miasta. Wykonuje on swoje zadania przy pomocy Zastępców Prezydenta,
Sekretarza Miasta oraz Skarbnika Miasta.
Jednostką organizacyjną miasta, przy pomocy której Prezydent wykonuje gminne
i powiatowe zadania publiczne, jest Urząd Miejski w Gdańsku. Kierownikiem Urzędu jest
Prezydent Miasta.
Urząd Miejski działa na podstawie:
Statutu Miasta Gdańska – przyjęty uchwałą Nr XL/1226/01 Rady Miasta Gdańska
z dnia 25 października 2001r. (z późn. zm.),
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
10
Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Miejskiego w Gdańsku – wprowadzony
zarządzeniem Nr 32/2003 Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 15 stycznia 2003 r.
(z późn. zm.).
W Urzędzie działają następujące wydziały i równorzędne komórki organizacyjne:
1. Biuro Rady Miasta Gdańska
2. Kancelaria Prezydenta
3. Biuro Prezydenta ds. Kultury
4. Biuro Prezydenta ds. Sportu i Euro 2012
5. Biuro Prezydenta ds. Promocji Miasta
6. Wydział Kadr i Organizacji
7. Wydział Finansowy
8. Wydział Obsługi Mieszkańców
9. Wydział Polityki Gospodarczej
10. Wydział Skarbu
11. Wydział Programów Rozwojowych
12. Wydział Spraw Obywatelskich
13. Wydział Edukacji
14. Wydział Spraw Społecznych
15. Wydział Środowiska
16. Wydział Gospodarki Komunalnej
17. Wydział Geodezji
18. Wydział Urbanistyki, Architektury i Ochrony Zabytków
19. Wydział Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności
20. Zespół Audytorów Wewnętrznych
21. Biuro Kontroli
22. Koordynator Radców Prawnych
23. Biuro Informatyki
24. Biuro Zamówień Publicznych
25. Miejski Rzecznik Konsumentów
Strukturę organizacyjną Urzędu Miejskiego w Gdańsku przedstawia schemat poniżej.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
12
Miasto Gdańsk posiada duże doświadczenie we wdrażaniu projektów realizowanych ze
środków zewnętrznych, w szczególności ze środków europejskich. Zestawienie
najważniejszych projektów zrealizowanych w ciągu ostatnich 5 lat, najbardziej zbliżonych we
wdrażaniu do przedmiotowej inwestycji, przedstawia poniższa tabela.
Nazwa zadania Okres
realizacji Wartość
projektu (zł)
Kwota pozyskanych środków (zł)
Źródło współfinansowania
Charakterystyka projektu
Centrum "HEWELIANUM": Budowa kompleksu
edukacyjno‐rekreacyjnego w Gdańsku. Etap I
11.2004 ‐ 11.2008
21 824 693,60 11 821 549,32
EFRR Zintegrowany Program Operacyjny
Rozwoju Regionalnego na lata 2004 – 2006 Działanie 3.3.1. Rewitalizacja obszarów miejskich
Program Hewelianum stanowi koncepcję
utworzenia na terenach Fortu Grodzisko zespołu
edukacyjno‐rekreacyjnego dla dzieci, młodzieży,
turystów oraz mieszkańców. Główne założenia Programu
Hewelianum to nauka poprzez zabawę, pobudzanie ciekawości młodych ludzi i zachęcanie ich do dalszego poznawania przyrody.
Gdański Projekt Komunikacji
Miejskiej (GPKM)
10.2004 ‐ 12.2007
196 389 174,04 80 112 366,00
EFRR Zintegrowany Program Operacyjny
Rozwoju Regionalnego na lata 2004 – 2006 Działanie
1.6. Rozwój transportu
publicznego w aglomeracjach
Cel ogólny projektu: rozwój gospodarczo ‐ społeczny regionu pomorskiego
uzyskany poprzez budowę systemu transportu
publicznego, sprzyjającą zmniejszeniu zatłoczenia i zanieczyszczenia. Zakres projektu obejmował:
‐modernizację sieci torowisk ‐budowę nowej linii
tramwajowej ‐zakup taboru transportu
publicznego.
Przebudowa ulic Podwale Grodzkie Wały Jagiellońskie w Gdańsku, odcinek Wały Piastowskie
Hucisko
01.2004 ‐ 12.2007
38 409 204,91 22 743 670,81
EFRR Sektorowy Program Operacyjny ‐ Transport na lata
2004 ‐ 2006 Działanie 2.2. Usprawnienie przejazdów drogami krajowymi przez
miasta na prawach powiatu
Projekt jest jednym z zadań, które postawiło sobie Miasto
Gdańsk, celem poprawy przejezdności układu komunikacyjnego oraz usprawnienia powiązań transportowych miasta. Inwestycja obejmowała
kompleksową przebudowę ulic Podwale Grodzkie i Wały Jagiellońskie (odcinek Wały Piastowskie Hucisko) oraz remont mostu drogowo – tramwajowego przez Kanał Raduni w ciągu ulic Wały Jagiellońskie – Hucisko.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
13
Przebudowa ulicy Marynarki Polskiej w Gdańsku, odcinek Reja ‐ Wyzwolenia
01.2006 – 10.2007
49 788 486,15 32 590 031,20
EFRR Sektorowy Program Operacyjny ‐ Transport na lata
2004 ‐ 2006 Działanie 2.2. Usprawnienie przejazdów drogami krajowymi przez
miasta na prawach powiatu
Projekt polegał na kompleksowej przebudowie ulicy Marynarki Polskiej,
będącej trasą dwujezdniową z torowiskiem tramwajowym
usytuowanym w pasie dzielącym, na odcinku Reja‐Wyzwolenia. W wyniku realizacji przebudowano
m.in. 7 skrzyżowań, 2 obiekty mostowe, 10 przystanków
tramwajowych i 11 przejazdów przez tory.
Budowa Trasy W‐Z w Gdańsku, odcinek
Jabłoniowa ‐ Kartuska
01.2006 ‐ 04.2008
59 172 364,72 36 737 392,27
EFRR Zintegrowany Program Operacyjny
Rozwoju Regionalnego na lata 2004 – 2006 Działanie 1.1. Modernizacja i
rozbudowa regionalnego układu transportowego
Trasa W‐Z ma umożliwić dogodny dojazd z
poszczególnych dzielnic Gdańska do zewnętrznego układu drogowego, tj. dróg krajowych nr 1, 6 i 7. w wyniku realizacji projektu
wybudowane zostaną: Trasa W‐Z wraz z odwodnieniem i
oświetleniem, ścieżki rowerowe, obiekty mostowe, sygnalizacja świetlna, ekrany akustyczne, skrzyżowanie
typu rondo.
Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Gdańsku
Wspólny mieszkaniowe
Partnerami projektu są następujące wspólnoty mieszkaniowe:
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 2
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 3
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 5
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 8
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 10
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 11
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 17
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 18
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 19
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
14
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 21
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 22
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 24
Wspólnota mieszkaniowa Wajdeloty 25
Wspólnota mieszkaniowa Waryńskiego 30/31
Wspólnota mieszkaniowa Grażyny 10
Wspólnota mieszkaniowa Grażyny 11
Wspólnota mieszkaniowa Grażyny 12
Wspólnota mieszkaniowa Aldony 6
Wspólnota mieszkaniowa Konrada Wallenroda 10
Każda z ww. wspólnot działa na podstawie Ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności
lokali (Dz.U. Nr 85 poz. 388z późn. zm.). Wspólnotę tworzy ogół właścicieli, których lokale
wchodzą w skład danej nieruchomości. Wspólnota mieszkaniowa nie ma osobowości
prawnej, może jednak nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, może być właścicielem
majątku i zobowiązana jest prowadzić rachunkowość. Jej majątek stanowi przedmiot
współwłasności członków wspólnoty, w takim ułamku, w jakim mają oni udziały w
nieruchomości wspólnej.
Sprawami wspólnoty mieszkaniowej kieruje zarząd, który reprezentuje ją także na zewnątrz
oraz w stosunkach między wspólnotą a poszczególnymi właścicielami lokali. Właściciele
mogą, w umowie o ustanowieniu odrębnej własności lokali albo w umowie zawartej później
w formie aktu notarialnego, określić w jaki sposób sprawowany będzie zarząd
nieruchomością wspólną. Zarząd ten można zlecić osobie fizycznej lub prawnej, która nie
musi być członkiem wspólnoty. Do zadań zarządcy nieruchomości wspólnej należy przede
wszystkim podejmowanie decyzji i czynności zmierzających do utrzymania nieruchomości w
stanie nie pogorszonym oraz zgodnie z jej przeznaczeniem.
Wspólnoty mieszkaniowe z uwagi na swoją specyfikę i status prawny nie posiadają
doświadczenia w pozyskiwaniu środków zewnętrznych.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
15
Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta ‐ Koło Gdańskie
Towarzystwo powstało w 1981 r. pod nazwą Towarzystwo Pomocy im. Adama
Chmielowskiego. W roku 1989 przyjęło nazwę Towarzystwo Pomocy im. Brata Alberta, a w
roku 1995 – Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta.
Towarzystwo jest katolicką, niezależną organizacją dobroczynną działającą na podstawie
ustawy z dnia 7 kwietnia 1989r. prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. Nr 20, poz. 104 z późn.
zm.), posiadającą osobowość prawną. Towarzystwo posiada tytuł Stowarzyszenia
Katolickiego przyznany przez Konferencję Episkopatu Polski 26.11.1992r.
Celem Towarzystwa jest niesienie pomocy osobom bezdomnym i ubogim, w tym
niepełnosprawnym. Cele realizowane są poprzez:
zakładanie i prowadzenie domów całodobowego pobytu, schronisk, ochronek,
noclegowni, hospicjów, kuchni, łaźni i innych placówek pomocy bezdomnym i
ubogim,
działalność dobroczynną, profilaktyczną i resocjalizacyjną, a w szczególności:
udzielanie wsparcia duchowego, pomocy socjalnej (nocleg, wyżywienie, odzież itp.),
medycznej i prawnej, organizowanie pracy, pomoc w reintegracji zawodowej i
społecznej, prowadzenie działalności wychowawczo‐oświatowej, przeciwdziałanie
alkoholizmowi i narkomanii ‐ prowadzenie terapii uzależnień.
Towarzystwo opiera swoją działalność na pracy społecznej członków i wolontariuszy.
Naczelnymi władzami Towarzystwa są:
Zebranie Ogólne Towarzystwa
Zarząd Główny
Prezydium Zarządu Głównego
Główna Komisja Rewizyjna
Sąd Koleżeński
Zebranie Ogólne Towarzystwa jest najwyższą władzą Towarzystwa. Do jego zadań w
szczególności należy wybór członków Zarządu Głównego, Głównej Komisji Rewizyjnej i Sądu
Koleżeńskiego oraz podejmowanie uchwał w sprawie kierunków i programu działania
Towarzystwa. Zarząd Główny jest wybierany w składzie 15‐21 członków. Zarząd m.in.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
16
dysponuje finansami i majątkiem będącym własnością Towarzystwa, zatwierdza roczne
sprawozdania finansowe, powołuje i rozwiązuje Koła i Oddziały oraz sprawuje nadzór ogólny
nad ich działalnością. Organem wykonawczym Zarządu jest Prezydium. Główna Komisja
Rewizyjna sprawuje kontrolę całokształtu działalności Towarzystwa oraz nadzór nad
działalnością komisji rewizyjnych poszczególnych Kół i Oddziałów.
Podstawową komórką Towarzystwa jest Koło. Koła mogą być tworzone na pisemny wniosek
15 osób, mogą posiadać osobowość prawną. Władzami Koła są: Zebranie Kola, Zarząd Koła i
Komisja Rewizyjna. Co najmniej 3 Koła mogą stanowić Oddział.
Koło Gdańskie Towarzystwa, będące partnerem niniejszego projektu, posiada osobowość
prawną (nr KRS 106330) i jest organizacją pożytku publicznego. Koło prowadzi:
Schronisko dla 36 mężczyzn w Gdańsku ‐ Przegalinie,
Schronisko dla 35 mężczyzn w Gdańsku – Nowym Porcie,
Dom wspólnotowy dla 9 mężczyzn w Gdyni,
Noclegownię dla 50 mężczyzn w Gdańsku‐ Letnicy,
Ogrzewalnię dla 20 osób w Gdańsku,
Punkt charytatywny w Gdyni,
Punkt charytatywny w Sopocie,
Centrum Integracji Społecznej w Gdańsku.
Koło Gdańskie liczy 50 członków, zatrudnia 70 pracowników i 10 wolontariuszy. Jednostką
organizacyjną zarządzającą Kołem jest Biuro Projektowe, skupiające w swych szeregach
Prezesa, księgowość, sekretariat i kadrę menedżerską.
Koło Gdańskie Towarzystwa uczestniczy w licznych projektach dofinansowywanych ze
środków zewnętrznych, zwłaszcza unijnych. Do najważniejszych z nich należą:
12 odważnych ludzi – projekt został przeprowadzony w 2004r. przy
współfinansowaniu ze środków PHARE (100 000 €). Dzięki realizacji projektu ponad
30 osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością realnie zwiększyło swoje
możliwości pozyskania pracy na wolnym rynku pracy. Zrealizowano 29 różnorodnych
szkoleń dla łącznie około 80 osób, przeprowadzono łącznie 400 godzin konsultacji w
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
17
ramach pracy socjalnej, doradztwa zawodowego i biznesowego oraz konsultacji
psychologicznych.
Agenda Bezdomności ‐ Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie w
latach 2005‐2008 było liderem Partnerstwa na rzecz Rozwoju AGENDA
BEZDOMNOŚCI – Standardy Aktywnego Powrotu na Rynek Pracy. Głównym celem
Partnerstwa było zwiększenie szans osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością
na przywrócenie samodzielności społecznej, w tym powrót na rynek pracy, poprzez
wypracowanie i wdrożenie kompleksowego, zintegrowanego systemu reintegracji
społecznej i zawodowej. projekt został przeprowadzony przy udziale środków
Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL (7 500 000 zł).
Centrum Integracji Społecznej ‐ celem ogólnym projektu realizowanego w latach
2008‐2009 było funkcjonowanie na terenie Gdańska Centrum Integracji Społecznej
realizującego kompleksowy program reintegracji społecznej i zawodowej
nakierowany na przywracanie samodzielności życiowej, poprawę jakości życia, a
docelowo wyłączenie z systemu pomocy społecznej i zwiększenie szans na powrót na
rynek pracy wykluczonych i narażonych na wykluczenie mieszkańców Gdańska.
Projekt obejmował następujące działania: warsztat poligrafii i introligatorstwa,
warsztat gastronomii i gospodarstwa domowego, warsztat biurowo‐marketingowy,
warsztat pielęgnacji terenów zielonych i drobnych prac remontowych. Projekt był
finansowany ze środków PO KL w ramach Poddziałania 7.2.1 „Aktywizacja zawodowa
i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym” (996 900 zł).
Gdański Zarząd Nieruchomości Komunalnych
Gdański Zarząd Nieruchomości Komunalnych (GZNK) jest zakładem budżetowym powołanym
na podstawie uchwały Rady Miasta Gdańska z dnia 5 grudnia 2002 roku, nr III/51/2002.
Został on utworzony z połączenia następujących zakładów budżetowych w Gdańsku:
Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej Gdańsk‐Śródmieście, Przedsiębiorstwa
Gospodarki Mieszkaniowej Gdańsk‐Oliwa, Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej
Gdańsk‐Wrzeszcz, Przedsiębiorstwa Gospodarki Mieszkaniowej Gdańsk‐Nowy Port oraz
zakładu budżetowego „Zarząd Nieruchomości Komunalnych”.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
18
GZNK funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.
U. nr 142, poz.1591 z późn. zm.), ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych
(Dz. U. nr 155, poz. 1014, z późn. zm.), rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 grudnia
2000 r. (Dz. U. nr 122, poz.133), statutu stanowiącego załącznik do uchwały nr III/51/2002
oraz Regulaminu Organizacyjnego Zakładu z lipca 2007 roku.
Do głównych zadań GZNK należy:
gospodarowanie i administrowanie komunalnymi nieruchomościami zabudowanymi i
niezabudowanymi,
dokonywanie zmian lokali mieszkalnych na wniosek najemców
pośrednictwo w zamianie mieszkań,
dozór powierzonych nieruchomości i majątku,
zapewnienie utrzymania czystości i porządku na powierzonych nieruchomościach,
obsługa finansowo – księgowa w zakresie realizacji umów najmu i dzierżawy mienia
miasta Gdańska,
windykacja należności związanych z używaniem nieruchomości komunalnych.
Gdański Zarząd Nieruchomości Komunalnych funkcjonuje na podstawie rocznego planu
finansowego, obejmującego przychody i wydatki. Działalność zakładów finansowana jest z
dochodów własnych oraz dotacji budżetowych, które ustalane są w rocznym budżecie
Miasta Gdańska.
Na czele zakładu stoi dyrektor, który powoływany i odwoływany jest przez Prezydenta
Miasta Gdańska i który kieruje zakładem na podstawie pełnomocnictwa udzielnego przez
Prezydenta. Do jego obowiązków należy zarządzanie zakładem i reprezentowanie go na
zewnątrz. Dyrektor kieruje zakładem na zasadzie jednoosobowego kierownictwa.
W celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania GZNK, w jego strukturze wyodrębnione
zostały następujące piony:
1. Pion Dyrektora Naczelnego
2. Pion Zastępcy Dyrektora ds. Techniczno – Eksploatacyjnych
3. Pion Zastępcy Dyrektora ds. Gospodarki Zasobami
4. Pion Głównego Księgowego
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
19
5. Pion Głównego Ekonomisty
Pionami organizacyjnym Zakładu kierują jednoosobowo Zastępcy Dyrektora, Główny
Księgowy i Główny Ekonomista, którzy odpowiedzialni są przed Dyrektorem Zakładu za
całokształt spraw określonych ramowym zakresem obowiązków i uprawnień służbowych.
Poniżej przedstawiony został schemat organizacyjny GZNK stanowiący załącznik nr 1 do
Regulaminu Organizacyjnego.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
20
Stanowisko ds. kontroli wewnętrznej
DYREKTOR
Dział Komunalnych Nieruchomości Lokalowych
Dział Współpracy
Dział Prawno Organizacyjny
Komórka ds. BHP, P .poż, OC
Komórka Audytu Wewn.
Dział Zamówień
Dział informatyki
Stanowisko ds.
informacji niejawnej
Dział Kadr i Szkoleń
Dział Administra
cyjny
Biuro Zamiany Mieszkań
Biuro Obsługi Lokali
Zespół Utrzymania Baz Danych
Kancelaria Zespół ds. kontroli Wspólnot
Zespół ds. płac
Zespół ds.
kadr i szkoleń
Zespół ds. obsługi Wspólnot
w obcym zarządzie
Zespół ds. Wspólnot
Archiwum
Z-ca dyr. Ds. techniczno -
eksploatacyjnych
Stanowisko
Obsługi
Zespół ds. administracyjnych
Dział przygotowania modernizacji i remontów
Dział Nadzoru Wykonawczego
Dział Energetyczny
Dział eksploatacji
Z‐ca dyr. Ds. gospodarki zasobami
Główny Księgowy
Biura Obsługi Mieszkańców
(BOM)
Główny Ekonomista
Dział KsięgowościFinansowej
Dział Rozliczenia WspólnotMieszkaniowych
Dział kosztów irozrachunków
Dział Finansowy
Dział opłat i rozliczeń
Dział Windykacji
Dział ekonomiczny
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
21
Gdański Zarząd Nieruchomości Komunalnych z uwagi na wykonywane zadania nie posiada
doświadczenia w pozyskiwaniu środków zewnętrznych.
Zarząd Dróg i Zieleni w Gdańsku
Zarząd Dróg i Zieleni w Gdańsku (ZDiZ) jest jednostką budżetową Gminy Miasta Gdańska,
powołaną Uchwałą Nr XVI/505/99 Rady Miasta Gdańska z dnia 25 listopada 1999 roku w
sprawie likwidacji Zarządu Dróg i Zieleni w Gdańsku, będącego zakładem budżetowym i
utworzenia jednostki budżetowej. ZDiZ działa na podstawie:
Ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2001r. Nr
142 poz. 1591, z późn. zm.),
Ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2003r.
Nr 15 poz. 148, z późn. zm.),
Ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000r. Nr
71, poz. 838, z późn. zm.),
Statutu nadanego Uchwałą Nr XVI/505/99 Rady Miasta Gdańska z dnia 25 listopada
1999 roku, ze zmianami wprowadzonymi Uchwałą Nr VII/168/2003 Rady Miasta
Gdańska z dnia 27 marca 2003 roku oraz Uchwałą Nr LVI/1897/06 Rady Miasta
Gdańska z dnia 26 października 2006 roku.
Nadzór nad działalnością ZDiZ sprawuje Prezydent Miasta Gdańska.
Przedmiotem działalności Zarządu dróg i Zieleni w Gdańsku jest realizacja zadań związanych z
utrzymaniem, budową i rozbudową:
układu drogowego,
cmentarzy komunalnych,
lasów komunalnych,
parków i zieleńców miejskich,
zieleni ulicznej i drzewostanu przyulicznego,
iluminacji zabytków,
oświetlenia ulic i terenów zieleni,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
22
oczyszczania letniego i zimowego dróg.
Zgodnie z uchwałą Rady Miasta Gdańska nr LVI/1897/06 z 26 października 2006 roku,
zmieniającej uchwałę w sprawie likwidacji Zarządu Dróg i Zieleni w Gdańsku, będącego
zakładem budżetowym i utworzenia jednostki budżetowej, w zakresie obowiązków zarządu
drogi zakres działania jednostki obejmuje m.in.:
opracowywanie projektów planu rozwoju sieci drogowej,
opracowanie projektów planów finansowania budowy, przebudowy, remontu,
remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich,
utrzymanie nawierzchni dróg, chodników, drogowych obiektów inżynierskich,
koordynacja robót w pasie drogowym,
przeciwdziałanie niszczeniu dróg.
Zarządem Dróg i Zieleni kieruje Dyrektor, powoływany i odwoływany przez Prezydenta
Miasta Gdańska, na podstawie udzielonego przez niego pełnomocnictwa. Dyrektor
reprezentuje ZDiZ na zewnątrz, a także określa jego zadania i kierunki działania, kontroluje
przebieg realizacji zadań oraz analizuje i ocenia działalność ZDiZ. Razem z Dyrektorem
kierownictwo ZDiZ tworzą Zastępca Dyrektora oraz Główny Księgowy.
W skład ZDiZ wchodzą następujące jednostki organizacyjne oraz stanowiska pracy:
1. Dział Administracyjno – Osobowy
2. Specjalista ds. BHP, ppoż., OC
3. Dział Inwestycji i Remontów Kapitalnych
4. Dział Planowania
5. Dział Dyżurnego Inżyniera Miasta
6. Dział Parkowania
7. Dział Zamówień Publicznych
8. Radcy Prawni
9. Audytor wewnętrzny
10. Dział Oczyszczania
11. Dział Uzgodnień i Obsługi Decyzji Administracyjnych
12. Dział Energetyczny
13. Dział Inżynierii Ruchu
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
23
14. Specjalista ds. Informatyki
15. Dział Utrzymania Obiektów Inżynierskich
16. Dział Utrzymania Infrastruktury Tramwajowej Autobusowej
17. Dział Utrzymania Dróg
18. Dział Utrzymania Zieleni
19. Dział Księgowo – Ekonomiczny
20. Dział Windykacji
Strukturę organizacyjną Zarządu Dróg i Zieleni w Gdańsku przedstawia poniższy schemat.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
24
Dział Uzgodnień i Obsługi Decyzji Administracyjnych
Dział Dyżurnego Inżyniera Miasta
Dyrektor naczelny
Audytor wewnętrzny
Specjalista ds. BHP, ppoż., OC
Radcy Prawni
Dział Zamówień Publicznych
Główny Księgowy
Dział Parkowania
Dział Utrzymania Infrastruktury Tramwajowej i Autobusowej
Dział Energetyczny
Dział Utrzymania Obiektów Inżynierskich
Zastępca Dyrektora
Dział Utrzymania Dróg
Dział Utrzymania Zieleni
Dział Administracyjno ‐ Osobowy
Dział Planowania
Dział Inwestycji i Remontów Kapitalnych Dział windykacji
Dział Księgowo ‐ Ekonomiczny
Dział Inżynierii Ruchu
Dział Oczyszczania
Specjalista ds. informatyki
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
25
Zarząd Dróg i Zieleni w Gdańsku – podobnie jak ma to miejsce w przedmiotowym projekcie –
uczestniczył w wielu przedsięwzięciach realizowanych przez Miasto Gdańsk, finansowanych
ze środków zewnętrznych. Doświadczenie ZDiZ w Gdańsku w pozyskiwaniu środków
zewnętrznych oraz realizacji zadań przy udziale środków UE pokazane zostało w poniższej
tabeli.
Nazwa zadania Okres
realizacji Wartość
projektu (zł)
Kwota pozyskanych środków (zł)
Źródło współfinansowania
Charakterystyka projektu
Projekt SPOT/2.2/2/04
„Przebudowa ulicy Marynarki Polskiej w Gdańsku, odcinek Reja – Wyzwolenia”
2005‐2007
46 557 633, 50 32 380 558, 33 Sektorowy Program Operacyjny Transport
Projekt obejmował przebudowę ul. Marynarki Polskiej na dł. 3,06 km w Gdańsku na odcinku od ul. Reja do ul. Wyzwolenia wraz z przebudową torowiska, przebudową wiaduktu nad torami kolejowymi o dł. 33,48 m, szer. całkowitej 33,10 m i mostu na rzece Strzyża dł. 7,20 m i szer. całkowitej 38,61 m oraz przebudową i rozbudową istniejącej infrastruktury uzbrojenia podziemnego.
Projekt nr SPOT/2.2/138/05
„Przebudowa ulic Podwale Grodzkie – Wały Jagiellońskie w Gdańsku, odcinek Wały Piastowskie –
Hucisko
2006‐2007
34 368 135,36 22 542 580,52 Sektorowy Program Operacyjny Transport
Projekt obejmował przebudowę ul. Podwale
Grodzkie oraz Wały Jagiellońskie w Gdańsku na dł. ca 800 m na odcinku od ul. Wały Piastowskie do ul. Hucisko wraz z przebudową
na tym odcinku wydzielonego torowiska tramwajowego w pasie dzielącym obie jezdnie, przebudową mostu
drogowo‐tramwajowego na kanale Raduni dł. i 150 m i szer. 10/11 m konstrukcji
oraz zewnętrznej tunelu dla pieszych w rejonie dworca
PKP dł. 10,5 m i szer. całkowitej 82 m oraz
przebudową i rozbudową istniejącej infrastruktury uzbrojenia podziemnego.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
26
Projekt nr Z/2.22/I/1.6/26/05 „Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej”
2004‐2008
241 102 022,03 77 609 046,64 Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju
Regionalnego
Projekt obejmował modernizację sieci łącznie ok. 25,78km torowisk
tramwajowych wraz z siecią trakcyjną i zasilaniem, budowę nowej linii
tramwajowej dł. 2,9 km wraz z siecią trakcyjną, zasilaniem
oraz urządzeniami towarzyszącymi, zakup taboru transportu
publicznego.
Zadania realizowane przez ZDiZ w ramach Gdańskiego Projektu Komunikacji Miejskiej
Nazwa zadania Okres realizacji
Wartość projektu (zł)
Kwota pozyskanych środków (zł)
Charakterystyka projektu
kontrakt nr 1 wg zał. F.4 „ul. Wały
Jagiellońskie od ul. Hucisko do
Bogusławskiego”
2004 1 385 190,00 692 595,00
Zakres zadania obejmował: przebudowę torów tramwajowych na dł. 0,53 km , regulację toru wraz z odwodnieniem, przebudowę dwóch wysepek tramwajowych, założenie osłon
przeciwrozbryzgowych, wymiana wygrodzenia w międzytorzu, wymianę dylatacji i izolacji
przejścia podziemnego, wymianę nawierzchni przejazdu, wymianę zwrotnicy z napędem i sterowaniem, napawanie zużycia bocznego szyn, napawanie krzyżownicy wraz z rampami najazdowymi, wymianę przewodu jezdnego,
malowanie słupów trakcyjnych.
kontrakt nr 11 wg zał. F.4 „ul. Wały Jagiellońskie od Błędnika do węzła
Hucisko”
2006‐2007
4 296 057,55 2 148 028,78
Zakres zadania obejmował: roboty torowe na dł. 1,212 km: rozbiórka elementów
nawierzchni, wykonanie koryta pod zabudowę, przebudowa nawierzchni torowej,
balastowanie torów podsypką tłuczniową, spawanie termitowe szyn, montaż osłon
przeciwrozbryzgowych, wygrodzenie torów, odwodnienie drenażowe podłoża, przebudowa
urządzeń trakcyjnych.
kontrakt nr 12 wg zał. F.4
„przebudowa wiaduktu Błędnik z
dojazdami, skrzyżowanie ul. Zwycięstwa – 3
Maja” etap I oraz II
2005‐2007
7 482 674,44 3 741 337,22
Zakres zadania obejmował: roboty torowe na dł. 0,96 km – odwodnienie torowiska i
rozjazdów, wykonanie peronów przystankowych oraz wyposażenie w wiaty
przystankowe, wykonanie przejść dla pieszych i przejazdów torowo‐ulicznych roboty w zakresie przebudowy sieci trakcyjnej:
wykonanie napędów, wykonanie sterowania i ogrzewania.
Źródło: Dane Zarządu Dróg i Zieleni w Gdańsku
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
27
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdańsku
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdańsku (MOPS) jest samodzielną jednostką
organizacyjną Gminy Miasta Gdańska, finansowaną w formie jednostki budżetowej. MOPS
działa na podstawie:
Uchwały nr XIII/99/90 Miejskiej Rady Narodowej z dnia 01 marca 1990 r. w sprawie
utworzenia Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdańsku,
Uchwały Nr XVIII/551/03 Rady Miasta Gdańska z dnia 30 grudnia 2003 r. w sprawie
nadania statutu Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w Gdańsku,
Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142 poz.
1591 z późn. zm.),
Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142
poz. 1592 z późn. zm.),
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz.U. z 2004 r. Nr 64 poz.
593 z późn. zm.),
MOPS realizuje zadania Miasta Gdańska z zakresu pomocy społecznej, będące zadaniami
gminy – zlecone, własne i własne o charakterze obowiązkowym ‐ oraz powiatu, w tym
zlecone z zakresu administracji rządowej, nałożone przepisami prawa lub wykonywane na
podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub innymi podmiotami.
Nadzór nad Ośrodkiem sprawuje Prezydent Miasta Gdańska.
Celem działania MOPS jest:
umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych,
których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości
i uprawnienia oraz zapobieganie powstawaniu takich sytuacji;
zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin oraz umożliwienie im
bytowania w warunkach odpowiadającym godności człowieka;
doprowadzenie do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze
środowiskiem.
Pracą MOPS kieruje i reprezentuje go na zewnątrz Dyrektor. Dyrektor kieruje pracą Ośrodka
przy pomocy Zastępców Dyrektora, Głównego Księgowego oraz kierowników wydziałów.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
28
Stosunek pracy z Dyrektorem nawiązuje i rozwiązuje Prezydent Miasta Gdańska. Dyrektor
działa jednoosobowo na podstawie pełnomocnictw udzielonych przez Radę Miasta Gdańska
lub Prezydenta Miasta Gdańska.
W skład Ośrodka wchodzą następujące wydziały:
1. Wydział Organizacji i Rozwoju
2. Wydział Finansowy
3. Wydział Kadr i Administracji
4. Wydział Pomocy Instytucjonalnej i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
5. Wydział Pomocy Dziecku i Rodzinie
6. Wydział Świadczeń Rodzinnych
7. Wydział Integracji i Organizacji Pomocy Środowiskowej
8. Filie Ośrodka
Ośrodek prowadzi następujące jednostki organizacyjne:
1. Środowiskowy Dom Samopomocy – ul. Wajdeloty 28a
2. Środowiskowy Dom Samopomocy – ul. Nowiny 7
3. Dzienny Dom Pomocy „Pod Cisem” – ul. Sternicza 2
4. Dzienny Dom Pomocy – ul. Wajdeloty 28a
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdańsku posiada duże doświadczenie w realizowaniu
projektów współfinansowanych ze środków zewnętrznych, w szczególności ze środków
europejskich. Do najważniejszych należą:
Ekskluzja II ‐ celem projektu zrealizowanego w okresie 06‐11.2008 w ramach
Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Priorytet VII „Promocja integracji społecznej”,
Poddziałanie 7.2.1 „Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych
wykluczeniem społecznym”) było zdiagnozowanie skali występowania zjawiska
wykluczenia społecznego i ubóstwa oraz ocena zapotrzebowania na świadczenia
pomocy społecznej w Gdańsku. Przeprowadzone zostało badanie socjologiczne na
reprezentatywnej próbie 1500 mieszkańców Gdańska. Wyniki badań stanowią
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
29
podstawę m.in. do opracowania projektów i programów profilaktycznych i
naprawczych odpowiadających na realne zapotrzebowanie gdańszczan.
Systematycznie do celu ‐ celem ogólnym projektu zrealizowanego w okresie 06‐
12.2008 w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Priorytet VII „Promocja
integracji społecznej”, Poddziałanie 7.1.1. „Rozwój i upowszechnianie aktywnej
integracji przez ośrodki pomocy społecznej”) było zwiększenie aktywności społeczno
– zawodowej. W ramach aktywnej integracji wsparciem objęto 218 beneficjentów w
tym: 15 os. wsparciem na rzecz integracji społecznej i zawodowej osób
niepełnosprawnych, 143 os. kontraktami socjalnymi, 60 os. Programem Aktywności
Lokalnej. Prowadzone były również działania środowiskowe: festyny lokalne,
spotkania o charakterze integracyjnym, edukacyjnym, debaty społeczne dla
mieszkańców.
Razem dla siebie ‐ razem dla innych ‐ celami projektu zrealizowanego w okresie
04.2008 – 12.2009 w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Priorytet VI
„Rynek pracy otwarty dla wszystkich”, Poddziałanie 6.1.1 „Wsparcie osób
pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy”) były: identyfikacja
problemów społecznych dotyczących osób po 45 r.ż. w zakresie pozostawania poza
rynkiem pracy, zwiększenie aktywności zawodowej poprzez dostosowanie
umiejętności do wymogów rynku pracy osób po 45 r.ż. oraz wzrost atrakcyjności
zawodowej grupy 60 osób, mieszkańców Gdańska poprzez zastosowanie
komplementarnych i nowatorskich metod pracy z tymi osobami.
2.2 OPIS WDRAŻANIA PROJEKTU
Główna odpowiedzialność za realizację projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w
Gdańsku” spoczywać będzie na Urzędzie Miejskim w Gdańsku (UMG) – będącym jednostką
organizacyjną Miasta Gdańska – partnera wiodącego projektu i jego głównego koordynatora.
W UMG wyodrębniony zostanie zespół ds. koordynacji projektu, który składać będzie się z
pracowników Referatu Rewitalizacji działającego w Wydziale Urbanistyki, Architektury i
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
30
Ochrony Zabytków, Wydziału Programów Rozwojowych oraz Wydziału Finansowego Urzędu
Miejskiego w Gdańsku.
Wszyscy pracownicy UMG wchodzący w skład zespołu ds. koordynacji projektu zdobyli
doświadczenie w realizacji projektów dofinansowanych ze środków zewnętrznych realizując
szereg inwestycji, w tym w szczególności wskazanych w pkt. 2.1. studium wykonalności. Dla
pracowników tej instytucji wchodzących w skład zespołu ds. koordynacji projektu nie
przewiduje się dodatkowego wynagrodzenia z tytułu wykonywania zadań związanych
z realizacją projektu. Działania te będą przez nich podejmowane w ramach obowiązków
służbowych na dotychczasowych stanowiskach.
Ponadto w realizację zadania zaangażowani zostaną partnerzy projektu oraz jednostki
organizacyjne Miasta Gdańska. Podmioty te odpowiedzialne będą za realizację
poszczególnych zadań wchodzących w zakres projektu, zgodnie z zapisami zawartych umów
partnerskich i porozumień.
Dokładny podział obowiązków instytucji zaangażowanych we wdrożenie projektu
przedstawiony został w tabeli poniżej.
Koordynacja projektu
Referat Rewitalizacji ‐Wydział Urbanistyki, Architektury i Ochrony Zabytków
─ koordynacja projektu
─ nadzór merytoryczny nad prowadzonymi działaniami
─ monitorowanie realizacji projektu zgodnie z założonym harmonogramem
─ promocja projektu
Wydział Programów Rozwojowych ─ kontrola postępu rzeczowego projektu i jego zgodności z wytycznymi RPO WP
─ monitorowanie osiągnięcia zakładanych wskaźników
─ prowadzenie sprawozdawczości w zakresie merytorycznym
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
31
Wydział Finansowy
─ prowadzenie dokumentacji księgowej projektu
─ dokonywanie rozliczeń finansowych
─ sporządzanie wniosków o płatność
Zadania inwestycyjne realizowane w ramach projektu
Zad. 1 Przebudowa ulicy Wajdeloty oraz fragmentów ulic przyległych ‐ Konrada Wallenroda, Grażyny i Aldony, położonych pomiędzy ulicą Wajdeloty i Potokiem Strzyży wraz z infrastrukturą techniczną, łącznie z budową Kanału Ulgi dla Potoku Strzyży pod
ulicą Wajdeloty
Zarząd Dróg i Zieleni w Gdańsku
─ przeprowadzenie prac przygotowawczych, w tym opracowanie dokumentacji technicznej
─ nadzór nad realizacją zadania
─ przeprowadzenie postępowań przetargowych
─ nadzór finansowy nad realizacją zadania
─ udział w promocji projektu – ustawienie tablic informacyjnych i pamiątkowych
Zad. 2 Przebudowa i modernizacja elementów budynków (komunalnych i wspólnot mieszkaniowych) bezpośrednio przylegających do remontowanych pasów drogowych
Wspólnoty Mieszkaniowe ‐ partnerzy projektu
Gdański Zarząd Nieruchomości Komunalnych
─ przeprowadzenie prac przygotowawczych, w tym opracowanie dokumentacji technicznej i pozyskanie pozwoleń na budowę
Zad. 3 Zabezpieczenie bazy lokalowej dla "Klubu Mieszkańca" oraz "Klubu Młodego Wrzeszczaka"
Gdański Zarząd Nieruchomości Komunalnych
─ przeprowadzenie prac przygotowawczych
─ nadzór nad realizacją zadania
─ przeprowadzenie postępowań przetargowych
─ nadzór finansowy nad realizacją zadania
Działania społeczne realizowane w ramach projektu
a. Klub Mieszkańca
Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata ─ przygotowanie i organizacja działań i zajęć
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
32
Alberta ‐ Koło Gdańskie w ramach Klubu
b. Klub Młodego Wrzeszczaka
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdańsku
─ przygotowanie i organizacja zajęć sportowych, tanecznych, komputerowych, filmowych i przedszkolnych dla dzieci i młodzieży
Źródło: opracowanie własne
Przyjęty sposób realizacji projektu zapewni jego rzetelną i terminową realizację. Instytucje
zaangażowane w realizację projektu posiadają zdolność organizacyjną do wdrożenia
projektu, a następnie utrzymania jego trwałości. Osoby zaangażowane w realizację projektu
posiadają już doświadczenie w realizacji projektów finansowanych ze środków
zewnętrznych, co gwarantuje prawidłowe przeprowadzenie i rozliczenie inwestycji.
Realizacja projektu, poza beneficjentem końcowym – Gminą Miasta Gdańska, będzie miała
wpływ na beneficjentów ostatecznych:
obecnych i przyszłych mieszkańców Dolnego Wrzeszcza,
obecnych i przyszłych mieszkańców Gdańska,
podmioty gospodarcze funkcjonujące na terenie Dolnego Wrzeszcza,
organizacje pozarządowe funkcjonujące na terenie Dolnego Wrzeszcza.
2.3 UWARUNKOWANIA PRAWNE REALIZACJI PROJEKTU
Realizacja projektu prowadzona będzie na następujących działkach: 254, 350, 352, 355/2,
371, 372, 374, 375/1, 411, 413, 414/2, 416, 418, 419, 421, 442/1, 455, 456/2, 457/1, 458,
460, 461, 462/1, 464, 469, 470/2, 472, 476, 478/1, 479/1, 479/3, 480, 481, 482, 486/1, 487,
490, 492, 495/4, 497, 498, 500/2, 501, 503/2, 504/2, 505, 506, 507/1, 507/2, 508, 510, 534.
Wskazane grunty stanowią własność Gminy Miasta Gdańska oraz wspólnot mieszkaniowych
– partnerów projektu. W zakresie robót drogowych projekt obejmie również fragment działki
nr 191/4 stanowiącej własność Skarbu Państwa i pozostającej w użytkowaniu wieczystym
Polskich Kolei Państwowych S.A.
Wszystkie działki są dostępne dla realizacji przedmiotowego projektu.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
33
Teren inwestycji został częściowo objęty miejscowymi planami zagospodarowania
przestrzennego. W związku z brakiem obowiązującego mpzp dla ul. Wajdeloty pozyskane
zostały decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego:
decyzja nr WUAiOZ‐I‐7331/561/2005/2‐AG z dnia 28.06.2005r., wydana na wniosek
ZDiZ z dnia 06.04.2005r.,
decyzja nr WUAiOZ‐I‐7331/415/2006/2‐AG z dnia 07.06.2006r., wydana na wniosek
ZDiZ z dnia 10.04.2006r.
Realizacja projektu jest zgodna z zapisami ww. miejscowych planów zagospodarowania oraz
Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Gdańska
przyjętym Uchwałą nr XVIII/431/07 Rady Miasta Gdańska z dnia 20.12.2007 r.
Na potrzeby przedsięwzięcia wszczęte zostało postępowanie w sprawie oceny oddziaływania
na środowisko, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.).
Na terenie Dolnego Wrzeszcza objętym rewitalizacją znajdują się następujące obiekty
wpisane do rejestru zabytków:
zespół dworsko‐parkowy „Kuźniczki” (nr rejestru 1109),
zespół browaru przy ul. Kilińskiego (nr rejestru 1735).
Ochronie konserwatorskiej podlega układ przestrzenny – układ ulic i placów oraz związany z
nimi układ zieleni i Potoku Strzyża. Ponadto wzdłuż ulic Białej, Wajdeloty, Grażyny,
Wallenroda, Aldony, Danusi, Zawiszy Czarnego, Waryńskiego, Wyspiańskiego, Lelewela,
Legionów, Wybickiego, Pestalozziego, Gołębiej, Kilińskiego, Kościuszki znajdują się zespoły
budynków mieszkalnych z II połowy XIX i pocz. XX wieku objętych ochroną konserwatorską.
Na potrzeby realizacji projektu pozyskane zostało pozwolenie Pomorskiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków z dnia 17.11.2006 (nr ZN‐4151/8559/2006) na prowadzenie prac w
zespole dworsko‐parkowym "Kuźniczki" w zakresie rewaloryzacji ogrodzenia parku oraz
zagospodarowania terenu w bezpośrednim sąsiedztwie parku.
Dla zadania dotyczącego przebudowy ulicy Wajdeloty oraz fragmentów ulic przyległych wraz
z infrastrukturą techniczną i budową Kanału Ulgi dla Potoku Strzyży pod ulicą Wajdeloty
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
34
opracowana została dokumentacja techniczna oraz pozyskane zostało pozwolenie na
budowę – decyzja nr WUAiOZ‐I‐7353/1016/08/2‐AG z dnia 30.04.2008 r. (pozwolenie na
budowę, przebudowę układu drogowego w zakresie nawierzchni jezdni chodników,
przebudowę odwodnienia ulicznego, budowę oświetlenia ulicznego i przebudowę urządzeń
uzbrojenia podziemnego kolidujących z podstawowym zakresem przebudowy ul. Wajdeloty).
Konieczna do opracowania pozostaje dokumentacja techniczna oraz uzyskanie pozwoleń na
budowę w zakresie przebudowy elementów budynków mieszkalnych (komunalnych i
wspólnot mieszkaniowych) bezpośrednio przylegających do remontowanych pasów
drogowych. W zakresie robót dot. zabezpieczenia bazy lokalowej dla "Klubu Mieszkańca"
oraz "Klubu młodego Wrzeszczaka" nie jest wymagane pozyskanie pozwolenia na budowę
(z uwagi na remontowy charakter prac).
Realizację poszczególnych zadań wchodzących w zakres projektu wspólnie z partnerami
projektu regulują umowy partnerskie dotyczące przygotowania i realizacji projektu pt.
„Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”. Zadania realizowane przez podmioty
współuczestniczące w realizacji projektu – Zarząd Dróg i Zieleni, Gdański Zarząd
Nieruchomości Komunalnych oraz Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdańsku –
realizowane będą na podstawie porozumień zawartych pomiędzy Gminą Miasta Gdańska a
danym podmiotem.
2.4 TRWAŁOŚĆ INSTYTUCJONALNA
Po zakończeniu realizacji projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” nie
przewiduje się zmiany własności obiektów objętych projektem.
Drogi publiczne wraz z infrastrukturą techniczną, które przebudowane zostaną w ramach
przedmiotowej inwestycji, pozostaną własnością Miasta Gdańska, a za zarządzanie nimi
odpowiedzialny będzie Zarząd Dróg i Zieleni w Gdańsku. Jako, że ZDiZ jest jednostką
budżetową Miasta, środki finansowe związane z bieżącym utrzymaniem dróg i infrastruktury
technicznej oraz remontami pochodzić będą z budżetu Miasta Gdańska.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
35
Właścicielami budynków bezpośrednio przylegających do przebudowywanych pasów
drogowych objętych projektem w dalszym ciągu pozostaną wspólnoty mieszkaniowe, które
nadal będą tymi nieruchomościami zarządzać, natomiast w zakresie budynków będących
własnością Miasta – zarządzać nimi będzie Gdański Zarząd Nieruchomości Komunalnych.
Środki finansowe związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości pochodzić będą
odpowiednio z budżetu poszczególnych wspólnot mieszkaniowych oraz budżetu GZNK, który
zasilany jest z dochodów własnych oraz przekazywanych corocznie dotacji budżetowych
Miasta Gdańska.
Budynki przy ul. Wajdeloty 21 (na potrzeby „Klubu Mieszkańca”) oraz przy ul. Pestalozziego
5 (na potrzeby „Klubu Młodego Wrzeszczaka”) pozostaną własnością Miasta, pod zarządem
GZNK, który przekaże je do użytkowania Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w
Gdańsku oraz Towarzystwu Pomocy im. Św. Brata Alberta ‐ Koło Gdańskie. Środki niezbędne
do eksploatacji budynków pochodzić będą z budżetu GZNK.
Za trwałość projektów nieinwestycyjnych odpowiadać będą podmioty odpowiedzialne za ich
realizację: Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta ‐ Koło Gdańskie – partner projektu
oraz Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdańsku.
Władze Gminy Miasta Gdańska zobowiązują się do zachowania celów projektu, zgodnych z
wnioskiem o dofinansowanie, w ciągu 5 lat od daty zakończenia finansowej realizacji
projektu oraz do zachowania trwałości projektu, rozumianej jako nie poddanie projektu
„znaczącej modyfikacji” w rozumieniu art. 57 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 i nie
poddawanie go modyfikacjom zgodnie z wytycznymi do programu operacyjnego.
Gwarancją trwałości realizowanej inwestycji jest również fakt, że całość prac inwestycyjnych
odbywać się będzie zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami projektowymi, w tym
przede wszystkim z wytycznymi zawartymi w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
(tekst jedn. Dz. U. z 2003 roku nr 207, poz. 2016 z późn. zm.).
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
36
3 WYKONALNOŚĆ TECHNICZNO‐ TECHNOLOGICZNA
3.1 ZGODNOŚĆ PROJEKTU Z KRAJOWYMI I REGIONALNYMI DOKUMENTAMI
STRATEGICZNYMI
Strategia Rozwoju Kraju 2007‐2015 (SRK)
Projekt „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” jest zgodny z jest z Priorytetem 2‐
Poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej, który zakłada m.in. wspieranie
działań odtworzeniowych i rewitalizacyjnych w zakresie budownictwa mieszkaniowego oraz
poprawę bazy materialnej dla szeroko rozumianych usług społecznych. Przedmiotowa
inwestycja zakłada modernizację elementów 23 budynków mieszkalnych położonych w
bezpośrednim sąsiedztwie ul. Wajdeloty w Gdańsku ‐ Wrzeszczu, jak również adaptację
dwóch lokali na cele działalności społecznej wśród wszystkich mieszkańców tej części
dzielnicy. W ten sposób rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza wpisuje się w przedłożone
założenia Strategii.
Poprzez szereg działań społecznych, takich jak pomoc dla rodzin dysfunkcyjnych, stworzenie
możliwości spędzania wolnego czasu, możliwość kierowania na warsztaty zawodowe,
przewidzianych w przedmiotowym projekcie jest on spójny z założeniami priorytetu 3‐
Wzrost zatrudnienia i podniesienie jego jakości, który zakłada aktywizację osób
bezrobotnych oraz zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz Priorytetu 4‐ Budowa
zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa, który przewiduje wsparcie
budowy zintegrowanych i obywatelsko świadomych wspólnot lokalnych. Dzięki powstaniu
„Klubu Mieszkańca” oraz „Klubu Młodego Wrzeszczaka” mieszkańcy Dolnego Wrzeszcza
zyskają przestrzeń dla integracji i spędzania wolnego czasu, jak również otrzymają wsparcie
w postaci poradnictwa rodzinnego, zawodowego, terapeutycznego, co minimalizować będzie
ryzyko marginalizacji społecznej. Jednocześnie sektor organizacji pozarządowych zyska
materialną bazę do rozwinięcia działalności na wzmiankowanym terenie.
Przedmiotowy projekt wykazuje zbieżność z Priorytetem 6‐ Rozwój regionalny i
podniesienie spójności terytorialnej, który definiuje kierunki rozwoju poszczególnych
regionów Polski. Głównym założeniem priorytetu jest wyrównywanie szans rozwojowych
poszczególnych regionów m.in. poprzez rozwój obszarów metropolitalnych i wykorzystanie
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
37
ich potencjału. W opisie kierunku polityki dla województwa pomorskiego wskazano na
potrzebę rozwoju funkcji metropolitalnych Trójmiasta oraz podniesienie rangi tego obszaru.
Strategia wskazuje także na wsparcie wysiłków na rzecz efektywnego wykorzystywania
walorów kulturowych jako zasobu turystycznego. Zbieżność projektu z przytoczonym
priorytetem polega na zakładanych przez projekt pracach modernizacyjnych ul. Wajdeloty
oraz fragmentach przyległych ulic, jak również odnowie elementów zabytkowych kamienic
zlokalizowanych na zurbanizowanych i zabytkowych terenach Dolnego Wrzeszcza w
Gdańsku, które podniosą atrakcyjność Gdańska oraz wpłyną na rozwój funkcji miejskich i
metropolitalnych Trójmiasta.
W dokumencie ponadto wskazano na poparcie dla angażowania społeczności lokalnych do
podejmowania inicjatyw na rzecz rozwoju społeczno‐gospodarczego, co jest istotnym
elementem przedsięwzięcia.
Dzięki przedstawionym zadaniom inwestycyjnym przewidzianym w projekcie
„Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” należy stwierdzić, że jego realizacji wniesie
wkład w wypełnienie powyższych priorytetów, wspierając zarazem realizację głównego
celu Strategii, jakim jest podniesienie poziomu i jakości życia mieszkańców Polski,
obywateli i ich rodzin.
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007‐ 2013 (NSRO)
W ramach planowanych działań na rzecz szeroko pojętego rozwoju kraju opisanych w
dokumencie zdefiniowano cel strategiczny, z którego wyodrębniono 6 celów horyzontalnych
wspierających wzrost gospodarczy i zatrudnienie. Celem strategicznym NSRO dla Polski jest
tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i
przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności
społecznej, gospodarczej i przestrzennej.
Projekt „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” zakłada modernizację ulicy Wajdeloty
oraz fragmentów ulic przyległych, modernizację elementów 23 kamienic bezpośrednio
przylegających do przebudowywanych pasów drogowych, zabezpieczenie bazy lokalowej dla
potrzeb klubów osiedlowych, organizacji pozarządowych oraz szereg działań społecznych
polegających na organizacji zajęć dla dzieci i młodzieży, wsparciu rodziny, pobudzaniu
aktywności osób oraz promowaniu aktywnej postawy obywatelskiej. W ten sposób
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
38
przedsięwzięcie wpisuje się w cel nr 3 NSRO: Budowa i modernizacja infrastruktury
technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności
Polski. Jednocześnie poprzez szereg działań na rzecz osób dotkniętych i zagrożonych
patologiami, przestępczością i wykluczeniem społecznym projekt wpisuje się cel nr 2 NSRO:
Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej. Cel przewiduje
działania w kierunku modernizacji systemów opieki społecznej oraz przeciwdziałanie
ubóstwu i zapobieganie wykluczeniu przez działania mające na celu wzmocnienie spójności
społecznej.
Projekt „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” jest także spójny z celem nr 1 NSRO:
Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów
partnerstwa, który zakłada aktywizację sektora organizacji pozarządowych i wzmacniania
jego roli w procesie tworzenia warunków dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w
Polsce. Spójność projektu i przedstawionego celu przejawia się we wspólnej realizacji
projektu przez Miasto Gdańsk i jego jednostki, a także organizacje pozarządowe, które od
początku aktywnie angażowały się w przygotowanie projektu. Ponadto działania społeczne
prowadzone przez podmioty trzeciego sektora w ramach przedsięwzięcia „Klubu
Mieszkańca” oraz „Klubu Młodego Wrzeszczaka” będą integrować lokalną społeczność, a
także wspierać mieszkańców Dolnego Wrzeszcza, reagując na ich potrzeby.
Projekt „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” wykazuje zgodność z celem nr 5
NSRO: Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji
społecznej, gospodarczej i przestrzennej, który koncentruje się na promowaniu
wewnętrznej spójności i ograniczeniu problemów gospodarczych i społecznych wewnątrz
dużych ośrodków miejskich. Wskazuje się też na istotną rolę renowacji mieszkalnictwa na
obszarach dotkniętych lub zagrożonych degradacją fizyczną i wykluczeniem społecznym.
Zgodność projektu z przytoczonym celem wyraża się w połączeniu przewidzianych przez
przedsięwzięcie pracach budowlanych w rejonie ul. Wajdeloty i przyległych ciągach z
szeregiem działań społecznych adresowanych do mieszkańców zdegradowanego obszaru
Dolnego Wrzeszcza. Istotnym czynnikiem podkreślonym przez NSRO jest lokalizacja działań
na terenie o istotnym znaczeniu dla rozwoju otaczających je układów lokalnych, o wysokich
walorach turystycznych. Przedmiotowa inwestycja będzie realizowana na terenie stolicy
regionu‐ Gdańsku, dzięki czemu jej przeprowadzenie będzie miało szerokie pozytywne
oddziaływanie na pozostałe ośrodki województwa pomorskiego.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
39
Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego (SRWP)
Wizją Strategii jest uczynienie z województwa pomorskiego w 2020 roku regionu spójnego,
dostępnego oraz konkurencyjnego. Realizacja tej wizji koncentruje się na 3 priorytetach, w
ramach których wyznaczono 14 celów strategicznych. Przedmiotowy projekt wpisuje się w
następujące priorytety i cele:
Priorytet I ‐ Konkurencyjność, Cel strategiczny 5: Silna pozycja i powiązania Obszaru
Metropolitalnego Trójmiasta w układzie ponadregionalnym, głównie bałtyckim. Cel
przewiduje m.in. przedsięwzięcia wzmacniające potencjał rozwojowy obszaru
metropolitalnego. Zbieżność projektu z ww. celem polega m.in. na przewidywanych
działaniach modernizacyjnych skoncentrowanych wokół atrakcyjnych rozwojowo
terenów ul. Wajdeloty w Dolnym Wrzeszczu oraz na wsparciu lokalnej społeczności
poprzez realizację szeregu zadań o charakterze społecznym. Dzięki temu
wzmiankowany rejon, obecnie borykający się z wieloma problemami społecznymi i
posiadający zniszczoną substancję miejską, stanie się atrakcyjnym miejscem pod
względem osiedleńczym, turystycznym i inwestycyjnych, co pozwoli na przywrócenie
jego funkcji miejskich i wzmocni potencjał rozwojowy Trójmiasta,
Priorytet II‐ Spójność, cel strategiczny 2: Silne, zdrowe i zintegrowane społeczeństwo.
Kierunki działania na rzecz tego celu to m.in. wspieranie działań na rzecz reintegracji
wszystkich grup zagrożonych wykluczeniem, ograniczanie patologii społecznych, m.in.
poprzez inicjowanie i wspieranie programów profilaktycznych oraz terapeutycznych,
wspieranie różnorodnych form aktywności, m.in. w odniesieniu do osób w wieku
poprodukcyjnym i niepełnosprawnych. W ramach projektu „Rewitalizacja Dolnego
Wrzeszcza w Gdańsku” przewidziano organizację „Klubu Mieszkańca” oraz „Klubu
Młodego Wrzeszczaka”, gdzie społeczność lokalna zyska możliwość spędzania wolnego
czasu oraz uzyskania pomocy dla rodzin zagrożonych patologiami społecznymi,
przestępczością oraz wykluczeniem. Istotną kwestią projektu jest też szereg działań
społecznych mających na celu ograniczenie zdiagnozowanych problemów, z którymi
obecnie borykają się mieszkańcy Dolnego Wrzeszcza. Dzięki tym działaniom można
mówić o zgodności projektu i powyższego celu strategicznego,
Priorytet II‐ Spójność, cel strategiczny nr 4: Kształtowanie procesów społecznych i
przestrzennych dla poprawy jakości życia. W ramach tego celu założono działania na
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
40
rzecz rewitalizacji obszarów regresu społeczno‐gospodarczego, zdegradowanych
obszarów miejskich, w tym obszarów cennych kulturowo. Przedmiotowy projekt
zakłada przeprowadzenie modernizacji ukształtowanej w XIX wieku infrastruktury ul.
Wajdeloty wraz z ulicami przyległymi oraz modernizację elementów 23 kamienic
przylegających do ciągów ulicznych objętych przebudową, połączoną z pakietem
działań na rzecz przekształceń społecznych na zdegradowanych terenach Dolnego
Wrzeszcza w Gdańsku. W ten sposób opisywane przedsięwzięcie poprawi atrakcyjność
tego obszaru, wpływając jednocześnie na poprawę jakości życia jego mieszkańców,
przez co wykazuje powiązanie ze wzmiankowanym celem strategicznym.
Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007‐2013 (RPO
WP)
Strategiczny cel RPO WP zdefiniowano jako poprawę konkurencyjności gospodarczej,
spójności społecznej i dostępności przestrzennej województwa przy zrównoważonym
wykorzystaniu specyficznych cech potencjału gospodarczego i kulturowego regionu oraz
przy pełnym poszanowaniu jego zasobów przyrodniczych.
Opisywane przedsięwzięcie wpisuje się w oś priorytetową nr 3 RPO WP ‐ Funkcje miejskie
i metropolitalne, której głównym celem jest rozwój funkcji miejskich i metropolitalnych
w głównych ośrodkach rozwojowych. Zbieżność projektu z powyższym celem wynika
z zakładanych zadań inwestycyjnych w zakresie infrastruktury, jak również działań
społecznych i kulturalnych na zdegradowanym terenie Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku. Dzięki
realizacji zadań odnoszących się kompleksowo do problemów tego obszaru, inwestycja
przyczyni się do stworzenia warunków sprzyjających ożywieniu społecznemu i
gospodarczemu zdegradowanych obszarów miejskich, a także do podniesienia estetyki
dzielnicy, co pozwoli przywrócić temu obszarowi utracone funkcje miejskie, w tym także
funkcje egzogeniczne, skierowane na zewnątrz miasta (turystyka, handel).
Projekt będzie realizowany w ramach działania 3.2 ‐ Wzrost atrakcyjności przestrzeni
miejskiej i poddziałania 3.2.1 ‐ Kompleksowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne, którego cel
zdefiniowano jako aktywizację społeczną i gospodarczą zdegradowanych obszarów
miejskich i podnoszenie atrakcyjności stref rozwojowych w miastach.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
41
Przedmiotowa inwestycja wpisuje się w opisane założenia, ponieważ jej istotą
są kompleksowe działania polegające na przywróceniu świetności zdegradowanej tkance
miejskiej Dolnego Wrzeszcza jak również rozbudowanie i wzmocnienie kapitału społecznego
tego obszaru. W ramach projektu planuje się modernizację ul. Wajdeloty wraz z
przylegającymi ciągami ulicznymi oraz przebudowę niezbędnej infrastruktury technicznej
(np. kanał ulgi dla Potoku Strzyża), odnowione będą fundamenty i podpiwniczenia kamienic,
oraz dokonana adaptacja dwóch lokali na potrzeby klubów osiedlowych („Klubu Mieszkańca”
oraz „Klubu Młodego Wrzeszczaka”). Oprócz zadań nakierowanych na poprawę tkanki
miejskiej w tej części dzielnicy zaplanowano też szereg działań społecznych adresowanych do
mieszkańców Dolnego Wrzeszcza, jak np. organizację Klubu Dyskusyjnego, dyżury
psychologa. Działania te uwzględniają rezultat przeprowadzonych konsultacji społecznych.
Inicjatywa wspólnoty lokalnej będzie mieć również znaczenie w trakcie realizacji inwestycji,
istotnym elementem projektu są bowiem działania w obrębie tkanki społecznej, której
zwiększona aktywność jest niezbędnym elementem powodzenia projektu rewitalizacji.
Działania te doprowadzą do zwiększenia aktywności obywatelskiej i gospodarczej
mieszkańców Dolnego Wrzeszcza, a także podniesienia jakości i atrakcyjności tego obszaru,
zwłaszcza przestrzeni publicznych, co zakłada poddziałanie. W ten sposób projekt w pełni
wpisuje się w założone cele.
Jednocześnie zły stan techniczny infrastruktury w rejonie ul. Wajdeloty oraz duże
natężenie problemów społecznych w rejonie Dolnego Wrzeszcza uzasadniają pilną
potrzebę realizacji projektu.
Celem przedmiotowego projektu jest przywrócenie funkcji społeczno‐gospodarczych na
zdegradowanych obszarach Dolnego Wrzeszcza, a także zwiększona podaż atrakcyjnych
przestrzeni publicznych na obszarach miejskich w jednej z największych dzielnic Gdańska.
Osiągnięcie tych celów poprzez realizację projektów jest zbieżne z oczekiwanymi rezultatami
3 osi priorytetowej RPO WP.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Obszaru Metropolitalnego
Przedsięwzięcie wpisuje się w założenia projektu Planu Zagospodarowania Przestrzennego
Obszaru Metropolitalnego. Głównym celem przyjętym w założeniach Planu jest wzmacnianie
innowacyjnego i rozwojowego potencjału metropolii oraz skoordynowanie działań
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
42
integracyjnych zgodnie z wymogami zrównoważonego rozwoju i ładu przestrzennego. Plan
skupia się na zagadnieniach przestrzennych takich jak kształtowanie przestrzeni publicznych
o znaczeniu ponadlokalnym oraz rewitalizacja istniejących osiedli i innych zespołów
zabudowy, co jest przedmiotem niniejszego projektu.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Obszaru Metropolitalnego nie został jeszcze
uchwalony.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego
Plan stanowi kluczowe narzędzie równoważenia różnych sfer rozwoju przestrzennego
regionu i służy konkretyzacji celów wyrażonych w Strategii Rozwoju Województwa
Pomorskiego. Głównym celem polityki zagospodarowania przestrzennego regionu
zadeklarowanym w Planie jest kształtowanie harmonijnej struktury funkcjonalno‐
przestrzennej województwa. Realizacji tego zamierzenia służyć mają powiązane ze sobą cele
główne. Opisywane przedsięwzięcie wpisuje się w założenia celu głównego nr 3‐ Osiągnięcie
jakości życia (standardu cywilizacyjnego) mieszkańców zachodniej części Europy Bałtyckiej.
Działania realizacyjne na rzecz realizacji celu to m.in. tworzenie warunków środowiska życia
pozbawionych negatywnych oddziaływań oraz kształtowanie ośrodków zdolnych do
tworzenia wielodyscyplinarnych środowisk kultury, nauki, szkolnictwa, przedsiębiorczości i
innowacji, kreujących nowe wartości społeczne i oddziaływanie innowacyjne na otoczenie.
Zbieżność przedmiotowego przedsięwzięcia z powyższym celem wynika z planowanych w
projekcie działań inwestycyjnych celem modernizacji istniejącej infrastruktury miejskiej i
mieszkaniowej, jak również z pakietu działań społecznych na rzecz lokalnych grup
mieszkańców zagrożonych problemami społecznymi oraz młodzieży. Dzięki realizacji projektu
na terenie Dolnego Wrzeszcza polepszony zostanie stan techniczny ulic, zieleni i domów, jak
również stworzone zostaną warunki do niwelowania problemów społecznych występujących
na terenie objętym rewitalizacją. W ten sposób podniesiony zostanie poziom jakości życia
mieszkańców dolnej części Wrzeszcza, w związku z czym można mówić o zbieżności celów
Planu Zagospodarowania i przedmiotowego projektu.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
43
Program Opieki nad Zabytkami Województwa Pomorskiego na lata 2007‐2010
Cel strategiczny Programu zdefiniowano jako zachowanie dziedzictwa kulturowego
Pomorza służące budowaniu tożsamości regionalnej oraz promocji turystycznej
województwa. Cel strategiczny jest powiązany z 3 priorytetami, z których projekt
„Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” wpisuje się w priorytet I „Odnowa
dziedzictwa kulturowego miast i wsi”. Kierunki działań na rzecz realizacji tego celu to m.in.
zachowanie dziedzictwa kulturowego miast i wsi służące budowaniu tożsamości
mieszkańców, promocji turystycznej oraz ożywianiu obszarów zabytkowych zespołów
ruralistycznych oraz urbanistycznych.
Projekt rewitalizacji Dolnego Wrzeszcza przejawia spójność z tym założeniem, gdyż zakłada
on modernizację infrastruktury technicznej zabytkowej przestrzeni ul. Wajdeloty i
przyległych do niej ciągów ulicznych, jak również wsparcie lokalnej społeczności w walce z
problemami występującymi w dzielnicy. Warto zaznaczyć, że na wzmiankowanym obszarze
ochronie konserwatorskiej podlega układ przestrzenny – układ ulic i placów oraz związany
z nimi układ zieleni i Potoku Strzyża, jak również zespoły budynków mieszkalnych z II
połowy XIX i pocz. XX wieku.
Dzięki realizacji przedsięwzięcia poprawi się zarówno estetyka cennego kulturowo zespołu
urbanistycznego, jak również wzrośnie poziom bezpieczeństwa w tym rejonie, co przełoży się
na zwiększenie jego atrakcyjności turystycznej. Jednocześnie, dzięki wciągnięciu szerokiej
grupy mieszkańców w działania społeczne, projekt będzie miał wpływ na umocnienie
tożsamości lokalnej społeczności Dolnego Wrzeszcza.
Strategia Rozwoju Gdańska do 2015 roku
Głównym założeniem dokumentu, zdefiniowanym jako wizja jest Gdańsk jako atrakcyjne
miejsce zamieszkania o konkurencyjnej i nowoczesnej gospodarce. Realizacji wizji służyć ma
szereg wyznaczonych priorytetów, celów strategicznych i szczegółowych. Przedmiotowy
projekt, zakładający kompleksową rewitalizację Dolnego Wrzeszcza jest spójny z
następującymi założeniami:
Priorytet: mieszkańcy, cel operacyjny: poprawa warunków zamieszkania. Realizacji
tego celu służyć będą działania na rzecz polepszenia warunków mieszkaniowych, stanu
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
44
bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz estetyki wykorzystania przestrzeni
miejskiej. Zgodność przedsięwzięcia z przedstawionym założeniem wynika z faktu, iż w
ramach realizacji projektu planowana jest modernizacja zabytkowego ciągu ul.
Wajdeloty wraz z przyległościami oraz odnowienie elementów kamienic
zlokalizowanych wzdłuż modernizowanych ulic. Działania te przełożą się na poprawę
warunków mieszkania w tych obiektach, jak również na estetyzację zniszczonych
dotychczas ciągów ulicznych i pierzei. Ponadto w ramach kompleksowej rewitalizacji
planowane są działania społeczne skierowane do mieszkańców Dolnego Wrzeszcza, w
tym także młodzieży. W rezultacie nastąpi poprawa bezpieczeństwa i porządku
publicznego w tym rejonie,
Priorytet: mieszkańcy, cel: Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. W ramach
tego celu planuje się zapewnienie równych szans rozwoju wszystkim mieszkańcom oraz
wspomaganie rodzin z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. Projekt
„Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” wpisuje się w te zamierzenia ponieważ
zakłada stworzenie bazy materialnej dla organizacji społecznych w postaci „Klubu
Mieszkańca" i „Klubu młodego Wrzeszczaka", których działalność opierać się będzie na
wspieraniu mieszkańców i młodzieży z Dolnego Wrzeszcza zarówno w zakresie
organizacji wolnego czasu, jak i pomocy terapeutycznej, poradnictwie rodzinnym i
walce z patologiami społecznymi. W efekcie tych działań wydatnie zmniejszone
zostanie ryzyko marginalizacji społecznej części mieszkańców Dolnego Wrzeszcza
obecnie borykających się z problemami, co przełoży się na podwyższenie jakości życia
w dzielnicy,
Priorytet: gospodarka, cel: Rozwój turystyki, sportu i rekreacji. W ramach tego celu
założono m.in. wspieranie rozwoju infrastruktury sportowej, turystycznej i
rekreacyjnej. Zgodność projektu z kierunkami działań w ramach powyższego celu
wynika z planowanych prac modernizacyjnych skoncentrowanych wokół zabytkowego
zespołu ul. Wajdeloty w Dolnym Wrzeszczu wraz z otaczającymi ją cennymi
kamienicami pochodzącymi z przełomu XIX i XX wieku. Oprócz tego planowane są
działania społeczne nakierowane na rozwiązanie problemów mieszkańców tej części
dzielnicy, a co za tym idzie poprawienie bezpieczeństwa w tym rejonie. Dzięki temu
Dolny Wrzeszcz odzyska dawną świetność, przez co obszar ten, obecnie pomijany przez
zwiedzających, stanie się atrakcyjnym rejonem dla turystów odwiedzających Gdańsk.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
45
Jednocześnie pozwoli to na jego aktywizację gospodarczą Dolnego Wrzeszcza w
oparciu o turystykę.
Częścią Strategii są 22 programy operacyjne, z których przedmiotowy projekt jest częścią
Gdańskiego Programu Rewitalizacji. Cele strategiczne programu to m.in. poprawa
warunków zamieszkania, rozwój turystki, sportu i rekreacji, przeciwdziałanie wykluczeniu
społecznemu. W katalogu działań realizacyjnych Programu wymieniono rewitalizację
Wrzeszcza jako jeden z jego elementów. Projekt „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w
Gdańsku" wpisuje się zatem w założenia Gdańskiego Programu Rewitalizacji, jak również
całej Strategii Rozwoju Gdańska, ponieważ jego realizacja przyczyni się do poprawienia
wyglądu tkanki miejskiej w rejonie Dolnego Wrzeszcza, poprawy warunków zamieszkania w
tym rejonie, a także do poprawy bezpieczeństwa i zwiększenia aktywności mieszkańców. To
wszystko pozwoli na ożywienie tej obecnie zdegradowanej części miasta i zdynamizowanie
jej rozwoju w oparciu o posiadany potencjał.
Program Rewitalizacji Obszarów Zdegradowanych w Gdańsku‐ Lokalny Program Rewitalizacji
Dokument stanowi rozwinięcie przedstawionego powyżej Gdańskiego Programu
Rewitalizacji. Celem przedmiotowego Programu jest zaplanowanie, w okresie do 2025 roku,
działań mających na celu powstrzymanie procesu degradacji społeczno‐gospodarczej
występującego w różnych częściach miasta. W enumeratywnym spisie lokalizacji
przeznaczonych do rewitalizacji wymieniony został rejon ul. Wajdeloty we Wrzeszczu,
który będzie modernizowany w ramach opisywanego przedsięwzięcia. Zgodnie z
uzasadnieniem Programu na powyższym terenie stan infrastruktury jest niezadowalający,
istnieje także wysokie natężenie problemów społecznych.
Zbieżność przedmiotowego projektu oraz dokumentu polega na połączeniu postulowanych
działań inwestycyjnych (modernizacja infrastruktury miejskiej, elementów kamienic) z pracą
na rzecz wsparcia mieszkańców w walce z patologiami społecznymi, ubóstwem i brakiem
poczucia bezpieczeństwa. Społeczny wymiar rewitalizacji zapisany w przedmiotowym
projekcie polega na rozwinięciu instytucji społecznych („Klub Mieszkańca”, Klub Młodego
Wrzeszczaka) i większym zaangażowaniu lokalnej społeczności w ich działalność. Zgodnie z
założeniami dokumentu proces rewitalizacji nie może ograniczać się jedynie do inwestycji w
infrastrukturę, ale także w kapitał społeczny rewitalizowanego obszaru, co odróżnia ten
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
46
proces od zwykłych remontów. Projekt „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
spełnia wskazane założenie, gdyż przyczyni się on do podniesienia atrakcyjności Dolnego
Wrzeszcza, nie tylko dzięki renowacji kamienic, czy modernizacji ciągów ulicznych, ale także
przez pobudzenie aktywności mieszkańców.
Działania te doprowadzą do integracji ludności, odbudowania nadszarpniętych więzi
społecznych oraz podniesienia atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej obszaru. Efektem
tych zmian będzie wzrost poziomu jakości życia. Przedmiotowe działanie jest tym samym
ważnym elementem szerszego procesu rewitalizacji Dolnego Wrzeszcza i innych gdańskich
dzielnic.
3.2 OPIS STANU AKTUALNEGO PRZED REALIZACJĄ PROJEKTU
Projekt realizowany będzie w Polsce, w województwie pomorskim, w Gdańsku, w dzielnicy
Dolny Wrzeszcz.
Gdańsk
Gdańsk to znane hanzeatyckie miasto, które dzięki swojej ponad tysiącletniej historii,
nadmorskiemu położeniu oraz posiadanemu potencjałowi jest znaczącym ośrodkiem
miejskim, pełniącym funkcje metropolitalne. Gdańsk jest stolicą ponad 2,2 milionowego
regionu pomorskiego. Miasto jest największym ośrodkiem gospodarczym, naukowym,
kulturalnym i turystycznym polskiego Wybrzeża, położonym nad Zatoką Gdańską, na
południowym brzegu Morza Bałtyckiego1.
Komunikacja
Gdańsk leży na skrzyżowaniu trzech dróg międzynarodowych, zapewniających jego dużą
dostępność komunikacyjną:
drogi krajowej nr 6 biegnącej z Gdańska do Słupska, Koszalina i Szczecina, i dalej
do Berlina,
1 Dane, jeśli nie zaznaczono inaczej, pochodzą z www.gdansk.pl.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
47
drogi krajowej nr 7, łączącej Gdańsk z drogami wiodącymi do granicy wschodniej
Polski (droga krajowa nr 16) a dalej z Warszawą i Krakowem, aż do granicy czeskiej
i słowackiej,
drogi krajowej nr 1 z Gdańska przez Toruń, Łódź. Częstochowę, Katowice, łączącej
miasto z granicą czeską, a przez Bydgoszcz, Poznań i Wrocław (droga nr 5)
wiodącej do granicy czeskiej i niemieckiej w południowo – zachodniej części kraju.
Jest on także ważnym węzłem kolejowym, jako że przebiegają przez niego cztery strategiczne
linie kolejowe o znaczeniu międzynarodowym, łączące miasto i port z głównymi ośrodkami
przemysłowymi i granicami kraju:
Gdańsk ‐ Koszalin ‐ Szczecin ‐ granica zachodnia,
Gdańsk ‐ Warszawa ‐ Kraków ‐ granica południowa,
Gdańsk ‐ Bydgoszcz ‐ Łódź ‐ Katowice, z odgałęzieniem do Poznania i Wrocławia, a
dalej do granic południowej i zachodniej,
Gdańsk ‐ Elbląg ‐ Olsztyn ‐ Białystok – Lublin, z odgałęzieniem do Kaliningradu
i granicy wschodniej.
Ogromne znaczenie komunikacyjne ma międzynarodowy Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha
Wałęsy. W ostatnich latach obserwowany jest nieustanny rozwój lotniska, który jest
następstwem rosnącej ilości połączeń regularnych, zarówno pasażerskich jak i cargo, rejsów
czarterowych oraz coraz większego ruchu samolotów nieregularnych. Rosnąca każdego roku
liczba obsługiwanych pasażerów to wynik wzrostu ilości i atrakcyjności połączeń lotniczych
oferowanych z Gdańska, a także aktywności gospodarczej i turystycznej regionu. W 1991
roku obsłużono ponad 78 tys. pasażerów, w 2006 roku 1 256 tys., w 2007 ponad 1 715 tys., a
w 2008 ponad 1 951 tys. (z czego 1 704,9 tys. w komunikacji międzynarodowej).
W Gdańsku znajduje się port, który jest najgłębszym, niezamarzającym portem na Bałtyku.
Stanowi on największe centrum przeładunkowe w kraju. Pełni funkcję obsługi ładunków
masowych oraz połączeń liniowych z portami nadbałtyckimi i zachodnioeuropejskimi.
Gospodarka
Obszar 262 km² zamieszkuje blisko pół miliona mieszkańców (455,6 tys. osób na koniec 2008
r.). W ostatnich latach obserwowany był nieznaczny spadek liczby mieszkańców, aczkolwiek
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
48
w 2008 roku, po wielu latach ujemnego przyrostu naturalnego zanotowano przyrost dodatni.
Również w 2008r. saldo migracji wewnętrznej jak i zewnętrznej, dotąd ujemne, zostało
odnotowane jako dodatnie.
W strukturze ludności zdecydowanie wyróżnia się grupa osób w wieku produkcyjnym
(niemal 300 tysięcy). Jest to w dużej mierze związane z faktem, iż Gdańsk stanowi główny
ośrodek akademicki północy kraju, w związku z czym zamieszkuje go spory odsetek ludzi
młodych (liczba samych studentów to ponad 78 tys.). Liczba osób w wieku produkcyjnym
stanowi 65,17%, co jest wynikiem lepszym niż dla województwa, gdzie odsetek ten wynosi
64,59%. Mniej korzystnie natomiast przedstawia się liczba ludności w wieku
przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym. Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym wynosi
blisko 75 tys. (16,37%), podczas gdy w województwie odsetek równy jest 20,59%. W wieku
poprodukcyjnym jest 84 tys. mieszkańców Gdańska (18,46%), co na tle województwa
(14,83%) jest niezwykle wysoką wartością.2 Tendencje demograficzne w Gdańsku są
niekorzystne, co jest zwłaszcza widoczne w poszczególnych dzielnicach (w tym w Dolnym
Wrzeszczu).
W roku 2008 aktywnych zawodowo było 139 866 mieszkańców miasta, z czego w sektorze
prywatnym zatrudnionych było 64 168 osób. Według danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy
w Gdańsku w ostatnim dniu października 2009 roku bez pracy pozostawało 4,2% gdańszczan
w wieku produkcyjnym (8 091 osób), co jest wynikiem zdecydowanie lepszym niż średnia dla
województwa i kraju (odpowiednio 10,8% i 11,1%), jednak gorszym niż w Sopocie (2,9%) czy
Gdyni (3,9%)3.
Charakterystyczny dla Gdańska jest szybki rozwój gospodarczy (działa tu około 60 tys.
przedsiębiorstw), jednak rozwój ten nie jest równomierny w skali miasta. W Gdańsku
zlokalizowane są firmy takie jak: Grupa Lotos S.A. (jedno z największych przedsiębiorstw w
kraju, producent paliw płynnych i produktów ropopochodnych), Energa S.A., GE Money Bank
S.A., Grupa Remontowa, LPP SA GK oraz Elektrociepłownie Wybrzeże S.A.
Obok branży tradycyjnych, w przemyśle coraz większy jest udział sektorów opartych na
wiedzy takich jak elektronika, telekomunikacja, informatyka czy produkcja kosmetyków i
2 Źródło: www.stat.gov.pl. 3 Źródło: www.wup.gdansk.pl.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
49
farmaceutyków. Warto wspomnieć, iż siedziby mają tu takie koncerny jak Intel Technology
Poland czy Young Digital Poland.
Na terenie Gdańska organizowane są liczne cykliczne imprezy targowo – wystawiennicze.
Spółka Międzynarodowe Targi Gdańskie S.A. organizuje co roku ponad 30 cyklicznych imprez
branżowych (targów, wystaw i towarzyszących im konferencji). Unikalne w skali
międzynarodowej są targi bursztynu.
Razem z rozwojem sektora przedsiębiorstw, w mieście istnieje rozbudowana infrastruktura
otoczenia biznesu. Przedsiębiorcy i inwestorzy mogą liczyć na wsparcie kilkuset lokalnych
firm proponujących świadczenia w takich obszarach jak: zarządzanie firmą, marketing,
informatyka, logistyka, finanse czy księgowość.
Turystyka
Coraz ważniejszą rolę w rozwoju gospodarczym odgrywa turystyka – wpływa ona pozytywnie
nie tylko na promocję miasta, ale również przyspiesza rozwój miasta i poprawia sytuację
ekonomiczną, gdyż walory turystyczne Gdańska zaczynają być doceniane przez krajowych i
międzynarodowych inwestorów.
Gdańsk jest miastem o niezwykłym potencjale turystycznym. Wpływa na to jego burzliwa
historia, fakt, iż jest tysiącletnim ośrodkiem hanzeatyckim, kolebką „Solidarności”, a
wydarzenia mające miejsce na Wybrzeżu w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych
poprzedniego stulecia zapoczątkowały przemiany społeczno‐gospodarcze, które otworzyły
drogę do w pełni niepodległej i demokratycznej Polski. Atrakcyjność miasta stanowią nie
tylko jego wspaniałe zabytki i oferta kulturalna, ale również walory przyrodnicze, w tym
możliwość aktywnego wypoczynku nad brzegiem Morza Bałtyckiego (23 kilometry czystych
plaż).
Gdańsk odwiedza każdego roku ok. 500 tys. turystów zagranicznych i 800 tys. turystów
krajowych. Ilość turystów odwiedzających Gdańsk wzrasta, jednakże w porównaniu z
miastami takimi jak Kraków czy Wrocław liczba turystów odwiedzających stolicę Pomorza
wciąż nie jest wysoka.
Z przeprowadzanych rokrocznie badań statystycznych wynika, iż największym
zainteresowaniem turystów cieszy się Główne Miasto, zwane potocznie „Starówką”. Z badań
prowadzonych w okresie od 01.07 do 31.08.2009r. dotyczących atrakcyjności turystycznej
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
50
Gdańska wynika, iż 79,8% turystów zagranicznych i 61,1% polskich turystów spędza czas w
Gdańsku głównie na zwiedzaniu (a ponad 85% ogółu zwiedza). Spośród wszystkich
zwiedzających, zdecydowana większość (95,2% turystów zagranicznych i 93% polskich)
spędza czas na Starówce. W centrum uwagi znajduje się przede wszystkim ulica Długa,
wzdłuż której ciągną się typowe gdańskie, średniowieczne kamienice, Dwór Artusa oraz
Ratusz Głównego Miasta. Na obszarze tym mieszczą się również najbardziej znane obiekty
jak Fontanna Neptuna, Bazylika Mariacka, Dom Uphagena, Żuraw, Złota Brama oraz liczne
zabytkowe kościoły. Ponad 36% ankietowanych ponadto wskazało, iż zwiedza inne dzielnice,
wśród których wskazano Wrzeszcz.
Ponad 13% wszystkich badanych jest zdania, iż miastu potrzebne są nowe atrakcje
turystyczne. Wzrostowi atrakcyjności Gdańska będą służyć zatem trwające działania
rewitalizacyjne, w ramach których obszar turystycznie atrakcyjny zostanie powiększony, a
także zwiększona zostanie oferta atrakcji turystycznych.
Kultura
Gdańsk jest również najważniejszym w Polsce północnej centrum kultury z licznymi, znanymi
instytucjami kultury. Odbywają się tutaj dziesiątki różnorakich międzynarodowych imprez i
festiwali. Mapę kulturalną miasta – obok licznie występujących muzeów, galerii – uzupełniają
niezależni twórcy: muzycy, malarze, rzeźbiarze czy pisarze. Potencjał miasta wynika również
z zakorzenionych wyższych uczelni artystycznych: Akademii Sztuk Pięknych, Akademii
Muzycznej i szkół prywatnych. Znaczenie Gdańska jako kulturalnej stolicy południowego
basenu Morza Bałtyckiego wzrasta wraz z coraz większą liczbą instytucji i organizowanych
każdego roku wydarzeń kulturalnych.
W prowadzeniu działalności kulturalnej biorą udział różne podmioty. Oprócz miasta, są to w
dużej mierze organizacje, takie jak: Polska Filharmonia Bałtycka im. F. Chopina, Państwowa
Opera Bałtycka, Teatr Wybrzeże, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Centrum Sztuki
Współczesnej „Łaźnia”, Gdański Archipelag Kultury, Fundacja Theatrum Gedanense oraz
Zespół Muzyki Dawnej Cappella Gedanensis.
Do najważniejszych imprez i przedsięwzięć na kulturalnej mapie Gdańska zaliczyć trzeba
przede wszystkim wydarzenia cykliczne, takie jak: Jarmark św. Dominika (organizowany od
prawie 750 lat), Festiwal Szekspirowski, Międzynarodowy Festiwal Teatrów Plenerowych i
Ulicznych FETA, Festiwal Dobrego Humoru, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej w
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
51
Katedrze Oliwskiej, Festiwal Muzyki Inspirowanej Folklorem Dźwięki Północy, Festiwal
Polskich Wideoklipów YACH FILM czy Gdańsk DocFilm Festiwal. Na terenie miasta odbywają
się również liczne koncerty, plenerowe wystawy czy pojedyncze wydarzenia kulturalne, które
uatrakcyjniają i uprzyjemniają czas zarówno mieszkańcom jak i turystom. Zdecydowana
większość ww. wydarzeń odbywa się na terenie Starego i Głównego Miasta. Niezwykle
ważne jest jednak umożliwienie prowadzenia działań na szerszą skalę poza centrum.
Dolny Wrzeszcz
Dolny Wrzeszcz jest jedną z najstarszych części Gdańska. Granice tego obszaru znajdują się
na wschód od linii kolejowej biegnącej w kierunku Gdyni i na zachód od linii kolejowej
skierowanej do Nowego Portu. Rejon ograniczony jest aleją Kościuszki i ulicą Hallera.
Obszar ten znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie centrum dzielnicy Wrzeszcz, gdzie
zlokalizowane są centra handlowo‐usługowe, instytucje finansowe i bankowe oraz w pobliżu
Alei Grunwaldzkiej, głównej arterii komunikacyjnej Trójmiasta, przebiegającej przez centrum
Wrzeszcza i łączącej Gdańsk z Sopotem i Gdynią.
Dolny Wrzeszcz cechuje także doskonałe położenie komunikacyjne, gdyż jego mieszkańcy
mają dostęp zarówno do Dworca PKP Gdańsk Wrzeszcz, skąd kursują pociągi Szybkiej Kolei
Miejskiej oraz pociągi dalekobieżne, jak również dzięki lokalizacji w pobliżu głównych ulic jak
Aleja Kościuszki i ulica Hallera oraz Aleja Grunwaldzka, gdzie bez problemu można
przemieszczać się komunikacją miejską – autobusową i tramwajową.
Jednakże, mimo tak dogodnego położenia widoczna jest znaczna różnica w rozwoju i
zagospodarowaniu przestrzennym między Dolnym Wrzeszczem położonym „za torami” a
centrum dzielnicy, która charakteryzuje się wysokim poziomem rozwoju gospodarczego i
społecznego.
Obszar projektu znajduje się w obrębie ul. Kościuszki, Al. Legionów, Placu Komorowskiego,
ul. Wyspiańskiego i terenami kolejowymi, a jego wielkość wynosi 55ha. W 2006 roku teren
ten zamieszkiwany był przez 7 733 osoby, spośród których 53% stanowiły kobiety (dane
Urzędu Miejskiego w Gdańsku).
Działaniami rewitalizacyjnymi objęte zostaną w całości następujące ulice: Jana Pestalozziego,
ul. Jana Kilińskiego, ul. Gołębia, ul. Joachima Lelewela, ul. Nad Stawem, ul. Wajdeloty,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
52
ul. Biała, ul. Zawiszy Czarnego, ul. Danusi, ul. Aldony, ul. Konrada Wllenroda, ul. Grażyny, Plac
gen Józefa Wybickiego oraz częściowo następujące ulice: ul. Tadeusza Kościuszki – numery 9,
9a, 9b, 9c, 9d, 9e, 11, 13, 15, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29, 31, 33, 35, 37, 39, 41, 43, 45, 47 ,
ul. Ludwika Waryńskiego ‐ numery od 10 do numeru 38, Aleja Legionów – numery 6, 8, 10,
12, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 26, 28, 30, 32, 34, 36, 38, 40, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 54, 56 i
ul. Stanisława Wyspiańskiego – numery 20, 22, 24, 28, 30, 32, 34, 36, 38/40.
Przestrzeń
Początki dzielnicy Dolny Wrzeszcz sięgają XIX wieku, jednak największy rozwój tego terenu
nastąpił na przełomie XIX i XX stulecia, co związane było przede wszystkim z budową linii
kolejowej. Należy więc stwierdzić, iż zabudowa dzielnicy posiada wartości historyczne, gdyż
powstawała na przełomie wieków i uzupełniona została nowymi budynkami w latach 20‐tych
i 30‐tych XX wieku. W ciągu ostatnich 20 lat w dzielnicy zrealizowano zaledwie dwie
inwestycje mieszkaniowe.
Na terenie objętym programem rewitalizacji znajdują się następujące obiekty wpisane do
rejestru zabytków:
zespół dworsko‐parkowy „Kuźniczki”, który został już zrewaloryzowany,
zespół browaru przy ul. Kilińskiego.
Ochronie konserwatorskiej podlega także układ przestrzenny obszaru – układ ulic i placów
oraz związany z nimi układ zieleni i Potoku Strzyża, który przepływa przez Dolny Wrzeszcz.
Ponadto wzdłuż ulic Białej, Wajdeloty, Grażyny, Wallenroda, Aldony, Danusi, Zawiszy
Czarnego, Waryńskiego, Wyspiańskiego, Lelewela, Legionów, Wybickiego, Pestalozziego,
Gołębiej, Kilińskiego, Kościuszki znajdują się zespoły budynków mieszkalnych z II połowy XIX i
pocz. XX wieku objętych ochroną konserwatorską. Ochronie podlegają także znajdujące się
na terenie dzielnicy relikty zabudowy koszarowej (osiedle przy ul. Nad Stawem) oraz budynki
użyteczności publicznej (szkoła przy ul. Pestalozziego).
Stan budynków mieszkalnych, które objęte są ochroną konserwatorską jest zróżnicowany.
W dobrym stanie znajdują się budynki z lat 20‐tych i 30‐tych XX wieku przy ul. Kilińskiego,
Kościuszki, Legionów, Pestalozziego, Wybickiego i sąsiednich. W przeważającej mierze
dostateczny lub zły jest natomiast stan budynków przy ul. Wajdeloty, Wallenroda, Aldony,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
53
Grażyny, Danusi, Zawiszy Czarnego. Ich stan techniczny zdecydowanie pogorszył się po
powodzi w 2001 r.
W Dolnym Wrzeszczu widoczna jest przede wszystkim funkcja mieszkaniowa ze stosunkowo
dużym udziałem usług. Przemysł reprezentowany był przez działający niegdyś na tym terenie
browar. Teren charakteryzuje duże zróżnicowanie własnościowe – największe potencjalne
tereny inwestycyjne (m.in. teren po byłym browarze) znajdują się w rękach prywatnych.
Infrastruktura
Aktualnie stan budynków oraz infrastruktury technicznej tej części Gdańska jest wysoce
niezadowalający. Spowodowane jest to przede wszystkim brakiem systematycznych i
kompleksowych remontów zarówno dróg, budynków mieszkalnych, jak i sieci kanalizacyjnej,
deszczowej i wodociągowej. Problemem jest również obecny system ogrzewania budynków,
gdyż zaledwie 30% z nich podłączonych jest do sieci miejskiej. Pozostałe budynki posiadają
ogrzewanie gazowe, elektryczne i piece gazowe.
W trakcie konsultacji przeprowadzonych wśród mieszkańców na przełomie maja i czerwca
2009 r., aż 58,9% respondentów wskazało na zły stan infrastruktury technicznej i drogowej
Dolnego Wrzeszcza. Dotyczy to dróg, chodników, kanalizacji i wodociągów. W najgorszym
stanie znajdują się obecnie ul. Waryńskiego, Lelewela i Wajdeloty. Brakuje również miejsc
parkingowych, co sprawia, iż ‐ ze względu na liczne zaparkowane samochody ‐ ulice stają się
nieprzejezdne. Ponadto do obniżenia estetyki tej części miasta przyczynia się zbyt mała liczba
śmietników ulicznych jak i większych kontenerów na śmieci. Mieszkańcy wskazują także na
potrzebę wprowadzenia segregacji odpadów.
Szczegółowy opis techniczny ulic wchodzących w zakres inwestycji oraz infrastruktury
kanalizacyjnej i wodociągowej przedstawiono poniżej:
ul. Wajdeloty: ulica przylega do dworca PKP i SKM, co powoduje duże natężenie
ruchu pieszego. Jest to ulica dwukierunkowa z bitumiczną jezdnią o szerokości 6 m.
Na ulicy występują strefy ograniczenia prędkości do 40 km/h a miejscami nawet do
20 km/h. Na odcinku od ronda do skrzyżowania z ul. Waryńską znajduje się próg
zwalniający. Zarówno jezdnia jak i chodniki są w złym stanie technicznym. Wzdłuż
ulicy po obu stronach znajduje się zabudowa pochodząca z przełomu XIX i XX wieku,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
54
ul. Grażyny: jest to ulica jednokierunkowa z jezdnią bitumiczna o szerokości 6 m, ruch
w kierunku od ul. Lelewela do ul. Wajdeloty. Po obu stronach jezdni znajduję się
chodnik. Zarówno jezdnia jak i chodniki są w złym stanie technicznym.
ul. Wallenroda: jest to ulica jednokierunkowa z jezdnią bitumiczną o szerokości 6 m,
ruch w kierunku od ul. Wajdeloty do ul. Lelewela. Po obu stronach chodnika znajdują
się chodniki z możliwością równoległego parkowania. Zarówno jezdnia jak i chodniki
są w złym stanie technicznym.
ul. Aldony: jest to ulica jednokierunkowa z jezdnią brukową o szerokości 6 m, ruch w
kierunku od ul. Wajdeloty do Lelewela. Po obu stronach znajdują się chodniki, na
których pojazdy parkują równolegle.
Infrastrukturę budynków cechuje różny stan techniczny. W większości są to jednak budynki
wymagające odnowienia i remontów. W większości budynki są zaniedbane z widocznymi
ubytkami w tynku, co zdecydowanie obniża estetykę dzielnicy i nie pozawala na uwypuklenie
jej walorów architektonicznych. Przyczyną złego stanu technicznego budynków jest też
niewłaściwe odwodnienie terenu (zagrożenie podtopieniem budynków, przede wszystkim
piwnic i mieszkań parterowych, które znajdują się w niżej położonych fragmentach dzielnicy).
Zagrożenie spowodowane jest nadmierną ilością wód opadowych, które odprowadzane są
potokiem Strzyża. Powoduje to zawilgocenia i grzyby w przyziemiu budynków.
Sieć wodociągowa – obecnie infrastruktura zbudowana w 1914 roku, z żeliwa szarego,
zaopatruje w wodę budynki zlokalizowane wzdłuż ulicy Wajdeloty, Grażyny, Aldony i
Wallenroda. Stan techniczny sieci nie jest zadowalający, co powoduje straty wody i liczne
awarie.
Kanalizacja sanitarna – teren projektu jest uzbrojony w kanalizację sanitarną. W ulicy
Kilińskiego ułożony jest odcinek kanału sanitarnego Φ 0,20. Kanał ten nie jest podłączony do
sieci kanalizacji sanitarnej, działa jak zbiornik bezodpływowy. W związku z powyższym należy
zbudować kanał Φ 0,20 długości około 15 m na odcinku od końcówki istniejącego kanału
bezodpływowego węzeł S1 (projektowana studzienka rewizyjna Φ 1,20 m) z włączeniem do
istniejącej studzienki rewizyjnej na kanale Φ 0,25 w ulicy Wajdeloty. Powyższe rozwiązanie
umożliwi uczynnienie wyżej wymienionego kanału i tym samym odprowadzenie ścieków
sanitarnych z pawilonów i kiosków PKP.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
55
Kanalizacja deszczowa – teren Dolnego Wrzeszcza jest uzbrojony w kanalizację deszczową.
W części wymaga ona remontu lub wymiany, konieczne jest łączenie zbiornika przy
Kilińskiego jako retencyjnego na Strzyży. Niezbędna jest także budowa kanału ulgi od
zbiornika. Kanał ulgi jest elementem niniejszego projektu, zaś potrzeba jego utworzenia na
tym obszarze wynika wprost z zapisów Programu Rewitalizacji. Obecnie w ulicy Wajdeloty
istnieje kanał deszczowy na odcinku od ulicy Białej do ulicy Grażyny z wylotem do Potoku
Strzyża, pozostały odcinek do ulicy Waryńskiego a także ul. Danusi i ul. Waryńskiego nie
posiada kanalizacji deszczowej. Ponadto, w chwili obecnej przepustowość Strzyży w jej
dolnym biegu od ulicy Kilińskiego do ulicy Waryńskiego nie zapewnia przeprowadzenia
wezbrań powodziowych i powoduje podtopienie terenu zwartej zabudowy w rejonie ulicy
Aldony i Konrada Wallenroda.
Sieci elektroenergetyczne – sieć elektroenergetyczna Dolnego Wrzeszcza jest w dobrym
stanie technicznym. Nie wymaga ona pilnej wymiany. Zostanie wymieniona jedynie przy
pracach związanych z projektem, w jego bezpośrednim otoczeniu.
Ogrzewanie budynków – na obszarze dzielnicy 30% budynków jest podłączonych do sieci
miejskiej, reszta ma ogrzewanie gazowe, elektryczne i piece gazowe.
Społeczność lokalna
Demografia
Zgodnie z danymi Urzędu Miejskiego w Gdańsku, liczba ludności zamieszkująca Dolny
Wrzeszcz wynosiła w 2006 roku 7733 osoby, spośród których 4146 (53,6%) stanowiły
kobiety. Najliczniejszą grupę mieszkańców ‐ 4900 osób (65,5 %) stanowiły osoby w wieku
produkcyjnym (w całym mieście udział tej grupy wiekowej wynosił 65,2%). Mieszkańcy w
wieku 0‐17 stanowili w 2006 r. 15,6% (w Gdańsku 17%), a ludność powyżej 60‐tego roku
życia (1470 osób) 18,9% (w Gdańsku 17,8%). Należy więc stwierdzić, iż struktura
demograficzna Dolnego Wrzeszcza, charakteryzująca się małą liczbą osób młodych i dużą
liczbą osób starszych, nie jest korzystna.
Bezrobocie i sytuacja materialna
Bezrobocie w Dolnym Wrzeszczu ma charakter długotrwały: 56,1 % bezrobotnych ma staż
ponad 12 miesięczny, w tym ponad jedna trzecia staż ponad 24 miesięczny. Procent osób
długotrwale bezrobotnych (stosunek liczby osób bezrobotnych powyżej 12m‐cy do liczby
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
56
osób w wieku produkcyjnym) ponad dwukrotnie przekracza średnią krajową i wynosi 10,1%.
Najliczniejsza grupa bezrobotnych to osoby poniżej 30 roku życia (32,6%). W przypadku
Dolnego Wrzeszcza najwięcej osób, które pozostają bez pracy to mieszkańcy z niskim
poziomem wykształcenia: podstawowym lub zasadniczym zawodowym – stanowią oni 34%
bezrobotnych (w Gdańsku 32,1%). Wśród osób legitymujących się wykształceniem średnim
poziom bezrobocia kształtuje się na poziomie 27,7%. Najniższy odsetek osób bezrobotnych
występuje wśród osób posiadających wyższe wykształcenie i wynosi 16,3%.
Poziom bezrobocia (mierzony liczbą bezrobotnych odniesioną do liczby ludności w wieku
produkcyjnym) wśród mieszkańców Dolnego Wrzeszcza jest wyższy od poziomu
przeciętnego dla miasta – wynosi on dla Dolnego Wrzeszcza 10,1 %, gdy dla Gdańska 8,6%.
Inaczej niż dla Gdańska poziom bezrobocia jest większy wśród mężczyzn: 11,4 % mężczyzn w
wieku produkcyjnym jest zarejestrowanych jako bezrobotni (w Gdańsku – 8,5 %). Udział
uprawnionych do zasiłku wynosił 8,7%.
Przyczyną wysokiego poziomu bezrobocia są z jednej strony niskie kwalifikacje zawodowe
mieszkańców, a z drugiej nieodpowiedni wzorzec społeczny przekazywany z pokolenia na
pokolenie. Przekłada się to na brak zainteresowania podjęciem zatrudnienia nawet wśród
młodych osób.
Wszystkie te czynniki wpływają niekorzystnie na sytuację materialną mieszkańców Dolnego
Wrzeszcza, co przekłada się na wysoką liczbę osób korzystających z pomocy MOPS. Liczba
środowisk dysfunkcyjnych wynosi na obszarze objętym projektem 315, które skupiają 611
osób. W 2006 roku z pomocy społecznej skorzystało 7,8%, czyli 78 osób na 1000
mieszkańców. Istotnym jest fakt, iż z pomocy tej korzystają przede wszystkim osoby z
niższym stopniem wykształcenia, co spowodowane jest niedostatecznymi kwalifikacjami
zawodowymi i tym samym większymi problemami w znalezieniu zatrudnienia. Z badań
przeprowadzonych wśród mieszkańców na przełomie maja i czerwca 2009 roku wynika, iż
blisko 5% mieszkańców korzysta z pomocy MOPS często.
Innym ważnym problemem mieszkańców dzielnicy jest ubóstwo. Średni miesięczny dochód
na osobę w gospodarstwie domowym w przeliczeniu na jedną osobę nie przekracza 500 zł w
grupie 13,6% mieszkańców, około 26% uzyskuje dochód ok. – 801 – 1000zł, a 36% od 1001 –
2000 zł. Większość mieszkańców deklaruje, ze miesięczne dochody pozwalają jedynie na
zaspokojenie najpilniejszych potrzeb, nie pozwalają jednak na gromadzenie oszczędności.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
57
38,2% mieszkańców twierdzi, iż środki finansowe nie pozwalają na zaspokojenie
podstawowych potrzeb. W trakcie badań przeprowadzonych na przełomie maja i czerwca
2009 roku, aż 46% badanych deklarowało, iż dzieli gospodarstwo domowe z osobą w wieku
emerytalnym, a około 25% wskazywało na obecność wśród członków rodziny osoby
bezrobotnej. Ze względu na brak zatrudnienia widoczne jest zmniejszanie liczby ludności w
dzielnicy, co spowodowane jest przede wszystkim emigracją zarobkową mieszkańców, co nie
jest jednak odnotowywane w ewidencji ludności miasta.
Ponadto zauważalna jest niezaradność w prowadzeniu gospodarstw domowych (wzrost
zadłużeń komunalnych, niszczejące budynki). Odbija się to na relacjach rodzinnych, zwiększa
ryzyko powstawania patologii społecznych, a także sprzyja uzależnieniom ‐ przede wszystkim
alkoholowym. Wszystkie te czynniki powodują, iż Dolny Wrzeszcz jest dzielnicą
marginalizowaną, a jego mieszkańcy zostają wykluczeni z życia społecznego miasta.
Patologie społeczne
Wysokie bezrobocie na terenie Dolnego Wrzeszcza sprzyja powstawaniu patologii
społecznych, do których zaliczyć można przestępstwa oraz uzależnienia od alkoholu i
narkotyków. Liczba przestępstw zarejestrowanych w Dolnym Wrzeszczu wyniosła w 2006
roku 328 zdarzeń.
W dzielnicy widoczny jest duży problem dotyczący nieodpowiedniego zachowania
młodzieży. Aż 32,7 % badanych spośród ankietowanych w 2009 r. wymienia chuligaństwo i
wandalizm jako najczęstsze problemy dzielnicy. Powoduje to, iż zaledwie 2,95%
mieszkańców Dolnego Wrzeszcza czuje się bezpiecznie w swoim miejscu zamieszkania. Jedną
z głównych przyczyn takiego stanu jest bez wątpienia brak oferty spędzania wolnego czasu
oraz niewystarczająca oferta działań aktywizacyjnych dla dzieci i młodzieży.
W Dolnym Wrzeszczu widoczny jest wzrost liczby rodzin charakteryzujących się wyuczoną
bezradnością opiekuńczo‐wychowawczą, co przekłada się na brak pozytywnych wzorców
społecznych dla dorastającej młodzieży. Inne odnotowane negatywne zjawiska w dzielnicy to
alkoholizm, zagrożenie eksmisją oraz wysoki poziom patologii społecznej – przestępczość
nieletnich, dziedziczenie ubóstwa.
Skutkiem rozwijających się patologii społecznych jest uznanie Dolnego Wrzeszcza za obszar
o niskiej atrakcyjności do zamieszkania, odwiedzenia a także prowadzenia działalności
gospodarczej.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
58
Gospodarka
Na terenie Dolnego Wrzeszcza nie funkcjonuje żaden przemysł. Funkcjonują tu jedynie małe
lokalne sklepiki i lokale usługowe, nie ma więc możliwości, by mieszkańcy znaleźli
zatrudnienie w pobliżu miejsca zamieszkania i by nastąpił znaczny rozwój dzielnicy. Aktualnie
gęsta zabudowa uniemożliwia budowę w tym rejonie dużych zakładów produkcyjnych lub
większych obiektów handlowych, jednak w dzielnicy znajdują się wolne tereny
inwestycyjne, które pozwoliłyby znaleźć zatrudnienie mieszkańcom Dolnego Wrzeszcza i
pobudziły rozwój dzielnicy. Stan infrastruktury oraz sytuacja społeczna zniechęca jednak
przedsiębiorców do lokalizacji swej działalności w tej części dzielnicy, z reguły
wynajmowane są powierzchnie znajdujące się na ul. Wajdeloty, blisko Dworca PKP, gdzie
ewentualni klienci mogą dostać się pieszo w krótkim czasie. Jednak biorąc pod uwagę
powierzchnię obszaru i liczbę mieszkańców liczba podmiotów gospodarczych jest
stosunkowo niewielka (liczba zarejestrowanych podmiotów w przeliczeniu na 100
mieszkańców wyniosła 14,1). W 2006 r. na obszarze Dolnego Wrzeszcza zarejestrowanych
było 1095 podmiotów. Podkreślić należy potencjał gospodarczy dzielnicy, zwłaszcza związany
z sektorem usługowym, bardzo dobrze rozwiniętym na obszarze Górnego Wrzeszcza.
Z uwagi na historyczny układ zabudowy oraz obiekty objęte ochroną, teren Dolnego
Wrzeszcza mógłby także być miejscem atrakcyjnym dla turystów. Problemem, który
uniemożliwia wykorzystanie potencjału tego obszaru pod względem turystycznym jest
nieodpowiedni stan infrastruktury drogowej, brak miejsc postojowych i zły stan zabytkowych
kamienic, co sprawia, iż turyści przybywający do Gdańska nie odwiedzają tej części miasta
uznając ją za niebyt atrakcyjną w porównaniu do sąsiedniej, rozwiniętej części centrum
Wrzeszcza. Dodatkowym problemem jest zły wizerunek Dolnego Wrzeszcza w świadomości
zarówno gdańszczan, jak i osób odwiedzających miasto.
Edukacja i struktura organizacji pozarządowych
Na terenie Dolnego Wrzeszcza funkcjonują szkoły, które prowadzą edukację na bardzo
wysokim poziomie i posiadają szeroką, odpłatną ofertę zajęć pozalekcyjnych oraz szkoły
prowadzące edukację na niezbyt wysokim poziomie, które w niewielkim stopniu organizują
zajęcia pozalekcyjne dla uczniów. Niestety wpływa to negatywnie na wzajemne relacje
mieszkańców, wśród których przyjęty został schemat, iż dzieci z bardziej zamożnych rodzin
uczęszczają do lepszych szkół, natomiast dzieci z rodzin uboższych do szkół o niskim
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
59
poziomie nauczania. Zjawisko to może w przyszłości przynieść negatywne konsekwencje,
które przejawiać będą się dziedziczeniem zachowań patologicznych oraz biedy i bezrobocia
wśród osób pochodzących z biedniejszych domów.
Na obszarze przeznaczonym do rewitalizacji funkcjonuje zaledwie kilka organizacji
pozarządowych oraz dwie parafie rzymsko – katolickie. Żadna z parafii nie podejmuje
działań, które przyczyniałyby się do rozwoju i integracji społeczności lokalnej. Organizacje
pozarządowe, które mają tutaj swe siedziby prowadzą, co prawda akcje kulturalno –
artystyczne skierowane do mieszkańców całej dzielnicy, w większości przypadków ogranicza
się to jednak do mieszkańców północnej części Wrzeszcza.
Brakuje także organizacji, które wystąpiłyby z ofertą kulturalną dla dzieci, pozwoliłyby na
rozwój ich zainteresowań i na efektywne spędzanie wolnego czasu. Podobna sytuacja
dotyczy osób w wieku emerytalnym. Na terenie Dolnego Wrzeszcza nie funkcjonują żadne
instytucje, które realizowałyby ofertę kulturalną skierowaną do tej grupy odbiorców.
Podczas badań przeprowadzonych w 2009 roku, aż 12% mieszkańców Dolnego Wrzeszcza
wskazało, iż dużym problemem dzielnicy jest brak organizacji kulturalnych. Potrzeby w tym
zakresie są niezwykle zróżnicowane, co wynika z dużej rozpiętości wiekowej mieszkańców.
Wskazano na potrzebę stworzenia oferty i obiektów kulturalno‐oświatowych, które
zajmowałyby się aktywizacją młodzieży oraz klubów i organizacji umożliwiających spędzanie
wspólnego czasu emerytom.
Rewitalizacja
Dolny Wrzeszcz jest obszarem wymagającym natychmiastowej interwencji w zakresie
infrastruktury (budynki, drogi, sieci) oraz w zakresie działań społecznych, które położą
nacisk na aktywizację mieszkańców zarówno pod względem społecznym jak i zawodowym.
Ze względu na zabytkową zabudowę znajdującą się na tym obszarze, wskazane jest
przeprowadzenie działań zmierzających do zabezpieczenia konstrukcji technicznej budynków
i umożliwienie ich dalszej degradacji. W sferze infrastruktury oprócz zniszczonej zabudowy
widoczne są problemy dotyczące nawierzchni drogowej oraz chodników, jak również brak
miejsc parkingowych, co utrudnia poruszanie się osobom pieszym i zmotoryzowanym.
Czynnikiem przemawiającym za podjęciem działań rewitalizacyjnych jest niewielki rozwój
społeczno‐gospodarczy tej części Wrzeszcza w porównaniu z centrum dzielnicy, co związane
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
60
jest z niewielką liczbą podmiotów gospodarczych – 14,1 podmiotów w przeliczeniu na 100
osób i dużym wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia mieszkańców, który w 2006 roku
wynosił 10,1% i od tamtej pory nie uległ większym zmianom. Większość rodzin z tej części
Wrzeszcza korzysta z pomocy MOPS, a ich liczba w przeliczeniu na 1000 mieszkańców
wyniosła w 2006 roku 78 osób. Realizacja zamierzonych działań znajduje też uzasadnienie w
niskim poziomie bezpieczeństwa i dużej liczbie przestępstw, których w samym 2006 roku
było 42.
Można zatem uznać, iż Dolny Wrzeszcz spełnia kryteria wyznaczenia obszaru
zdegradowanego objętego interwencją w zakresie mieszkalnictwa (wytyczne dot.
przygotowania projektów w ramach poddziałania 3.2.1 RPO WP 2007‐2013), głównie ze
względu na:
wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia,
wysoką stopę długotrwałego bezrobocia,
wysoki poziom przestępczości i wykroczeń,
niski wskaźnik prowadzenia działalności gospodarczej,
Warto zauważyć iż działania rewitalizacyjne posiadają akceptację społeczną, co
potwierdziły przeprowadzone w 2009 roku badania wśród mieszkańców Dolnego Wrzeszcza,
spośród których 82% badanych wskazało na konieczność podjęcia działań. Ponadto za
koniecznością realizacji projektu przemawiają członkowie organizacji pozarządowych, którzy
niejednokrotnie zgłaszali władzom miasta potrzebę zmian w swojej dzielnicy.
W czasie prowadzenia badań mieszkańcy oceniali przywiązanie do miejsca zamieszkania,
przy czym zauważono, iż największy wskaźnik emocjonalnego związku z dzielnicą zauważono
wśród osób najstarszych – 91,5%.
Jako najważniejsze pozytywne cechy dzielnicy Dolny Wrzeszcz mieszkańcy wskazywali
korzystną lokalizację – aż 78,9% respondentów ceni sobie bliskość instytucji publicznych oraz
dogodne połączenia komunikacji miejskiej. 25% spośród badanych wskazało, iż zaletą
Wrzeszcza jest położenie w pobliżu terenów zielonych i rekreacyjnych.
Jako największe bolączki dzielnicy wskazywano zły stan techniczny zabytkowych kamienic
(34,2% badanych), zły stan infrastruktury technicznej (58,9% badanych skupiło się na
funkcjonowaniu kanalizacji, wodociągów oraz stanie dróg i chodników). Część mieszkańców
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
61
zwróciła także uwagę na zbyt małą liczbę miejsc parkingowych oraz zbyt małą liczbę
pojemników na śmieci, co przekłada się na zaśmiecanie dzielnicy. Aż 26% badanych
zauważyło, że estetykę i atrakcyjność dzielnicy obniżają zaniedbane tereny zielone.
Jako dużą niedogodność mieszkańcy wskazywali także niski poziom bezpieczeństwa (32,7%) i
częste akty chuligaństwa czy wandalizmu. 12% ankietowanych zwróciło również uwagę na
zbyt mało rozwinietą ofertę kulturalną (12,0%).
Najważniejsze dane statystyczne charakteryzujące Dolny Wrzeszcz przedstawia tabela
poniżej. Dane te jednoznacznie wskazują na pilną potrzebę realizacji przedmiotowego
projektu.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
62
Tabela 3.1 Kryteria i wskaźniki dla Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku
KRYTERIUM WSKAŹNIK POZIOMU
UBÓSTWA I
WYKLUCZENIA
WSKAŹNIK POZIOMU
DŁUGOTRWAŁEGO
BEZROBOCIA
WYSOKI POZIOM PRZESTĘPCZOŚCI I
WYKROCZEŃ
NISKI WSKAŹNIK
PROWADZENIA
DZIAŁALNOŚCI
GOSPODARCZEJ
PORÓWNYWALNIE NISKI POZIOM WARTOŚCI
ZASOBU MIESZKANIOWEGO
WSKAŹNIK Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej na 1 tys.
ludności
Udział długotrwale bezrobotnych wśród osób w
wieku produkcyjnym.
Liczba przestępstw na 1 tys. ludności
Czyny karalne osób nieletnich
na 1 tys. nieletnich
Liczba zarejestrowanych
podmiotów gospodarczych na
100 osób
Udział budynków bez
wodociągów/do ogólnej liczby
budynków (w %)
Liczba budynków wybudowanych przed rokiem
1989/do ogólnej liczby budynków
(%) ŹRÓDŁA DANYCH WYZNACZENIA
ŚREDNIEJ
dane za 2006 (RSW)
dane za 2006 (RSW)
dane za 2006 (RSW)
dane za 2006 (TEMIDA)
dane za 2006 (RSW) dane za 2002 (NSP) dane za 2002
(NSP)
POLSKA (ŚREDNIA)
74 4,7 33,8 37,4 9,5 8,0 84,8
POMORSKIE
(ŚREDNIA) 73 4,3 41,0 48 10,4 2,2 80,0
OBSZAR
ZDEGRADOWANY
(WARTOŚCI DLA
OBSZARU ZDEGRA‐DOWANEGO)
Liczba osób korzystająca z
zasiłków pomocy:
611
Liczba osób w wieku
produkcyjnym:
Liczba przestępstw:
328
Czyny karalne osób nieletnich: Brak danych
Liczba zarejestrowanych
podmiotów gospodarki:
1095
Liczba budynków bez wodociągów:
Brak danych
Liczba budynków wybudowanych przed rokiem
1989:
W tym liczba bezrobotnych:
Liczba osób nieletnich: Brak danych
Liczba osób na obszarze
zdegradowanym: 7 739
Liczba budynków na obszarze
zdegradowanym:
Liczba budynków na obszarze
zdegradowanym:
OBSZAR
ZDEGRADOWANY
(ŚREDNIA)
78
10,1
42,38
Brak danych
14,1
Brak danych
98%
WARTOŚĆ DLA odchylenie powyżej odchylenie powyżej odchylenie odchylenie odchylenie poniżej odchylenie powyżej odchylenie
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
63
OBSZARÓW
OBJĘTYCH
WSPARCIEM
wartości referencyjnej
wartości referencyjnej
powyżej wartości
referencyjnej
powyżej wartości referencyjnej
wartości referencyjnej
wartości referencyjnej
powyżej wartości referencyjnej
DEFINICJA WSKAŹNIKA
Osoby, które zgodnie z ustawą z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 9Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. Zm.) są uprawnione do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego z
pomocy społecznej
Stopę bezrobocia długotrwałego rozumie się jako stosunek liczby
osób bezrobotnych powyżej 12
miesięcy do liczby osób w wieku produkcyjnym
(kobiety w wieku 18‐59, mężczyźni
18‐64)
Ilość przestępstw stwierdzonych ogółem
Ilość czynów karalnych
popełnionych przez nieletnich, przy czym za
nieletniego uważa się osobę, która w chwili popełniani
czynu miała ukończone 13 lat, ale nie ukończyła
17 lat
Ilość zarejestrowanych
podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 100
mieszkańców
Budynek wyposażony w wodociąg –
budynek w którym wszystkie, bądź nie które mieszkania posiadają kran z wodą bieżącą (bez względu na to czy jest to zimna czy ciepła woda), lub
jest on poza mieszkaniem – ale wewnątrz tego budynku np. w
korytarzu. Według długości przewodu
rozdzielczych doprowadzających wodę do źródła (ujęcia wody) rozróżnia się instalację jako:
sieciową urządzenie lokalne
Liczba budynków mieszkalnych
powstałych przed rokiem 1989 w relacji do ogólnej liczby budynków mieszkalnych
REKOMENDOWANE
ŹRÓDŁA DANYCH
DLA BENEFICJENTA.
Ośrodki Pomocy Społecznej
Urząd Statystyczny/ Powiatowy Urząd
Pracy
Komendy Policji
Komendy Policji Urząd Statystyczny Dane
administracyjne Dane
administracyjne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
64
3.3 OPIS POTRZEBY REALIZACJI PROJEKTU
Dolny Wrzeszcz, stanowiący jedną z najstarszych części Gdańska, której historia sięga IX
wieku, mimo bardzo dobrego położenia geograficznego, jest obecnie obszarem
odizolowanym od śródmieścia i nowoczesnych dzielnic. Ze względu na nieodpowiednią
infrastrukturę oraz wysoki stopień bierności społeczności lokalnej potencjał tej dzielnicy nie
jest wykorzystywany do rozwoju społeczno – gospodarczego miasta ani metropolii
trójmiejskiej.
Obecnie niski poziom rozwoju Dolnego Wrzeszcza wynika między innymi z problemów
infrastrukturalnych (przestrzennych). Problemem jest ogólne zaniedbanie infrastruktury: zły
stan nawierzchni ulic oraz chodników, a także brak miejsc parkingowych, co sprawia, iż
zaparkowane na poboczu i chodnikach samochody utrudniają ruch zarówno pieszym jak i
zmotoryzowanym. Ponadto ze względu na brak prac remontowych i modernizacyjnych w
zabytkowej zabudowie Dolnego Wrzeszcza, widoczne są zaniedbane elewacje, w
podpiwniczeniach budynków brakuje izolacji przeciwwilgociowych, co powoduje pogorszenie
stanu technicznego budynków. Zagrożeniem istnienia zabytkowego zespołu zabudowy jest
bardzo zły stan kanalizacji deszczowej, zwłaszcza brak kanału ulgi pod ulicą Wajdeloty, który
powoduje ciągłe zalania piwnic i pogłębiającą się dewastację murów piwnicznych i
fundamentowych większości budynków.
Oprócz problemów stricte technicznych problemem jest duże zaśmiecenie ulic, na których
brakuje śmietników. W połączeniu z brakiem uporządkowanej zieleni miejskiej, obszar
Dolnego Wrzeszcza postrzegany jest przez przedsiębiorców, mieszkańców i turystów jako
teren o niskiej estetyce, zaniedbany i nieciekawy, a więc niewarty odwiedzenia. Aktualne
problemy przestrzenne Dolnego Wrzeszcza są jedną z głównych przyczyn obniżających
atrakcyjność inwestycyjną tego obszaru, co sprawia, iż cechuje go niewielki rozwój
gospodarczy i wysoki poziom bezrobocia.
Oprócz działań o charakterze technicznym i infrastrukturalnym na obszarze Dolnego
Wrzeszcza istnieje pilna potrzeba przeprowadzenia rewitalizacji społecznej. Związane jest
to przede wszystkim z dużym zróżnicowaniem mieszkańców, wśród których dużą grupę
stanowią osoby długotrwale bezrobotne (10,1%), charakteryzujące się również niskim
poziomem wykształcenia. Brak zatrudnienia i niewielka aktywność społeczna przejawiają się
powstawaniem zachowań patologicznych i uzależnieniami, przede wszystkim od alkoholu.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
65
Powoduje to obniżenie bezpieczeństwa w tej części miasta, liczne akty wandalizmu i
chuligaństwa, przede wszystkim wśród młodzieży (42 zdarzenia na 1000 mieszkańców w
roku 2006).
Aktualnie problemem społecznym widocznym wśród mieszkańców Dolnego Wrzeszcza jest
przekazywanie złych wzorców kolejnym pokoleniom. Sytuacji nie poprawia także fakt, iż w
dzielnicy działają szkoły o wysokim poziomie edukacji, do których uczęszczają dzieci z
bardziej zamożnych rodzin oraz szkoły o niskim poziomie nauczania gdzie naukę pobierają
dzieci z rodzin ubogich, wśród których nierzadko występują środowiska dysfunkcyjne.
Przeprowadzenie działań miękkich w przedmiotowym projekcie i stworzenie oferty
kulturalno – edukacyjnej dla najmłodszych mieszkańców dzielnicy, osób bezrobotnych a
także rodzin mających problemy wychowawcze jest niezbędne do przywrócenia właściwego
funkcjonowania społeczności lokalnej. Biorąc pod uwagę obecną sytuację wyraźnie widać,
iż rozwiązanie jedynie problemów przestrzennych nie jest wystarczające do rewitalizacji
obszaru Dolnego Wrzeszcza. Konieczne jest przeprowadzenie działań integracyjnych i
aktywizacyjnych dla jego mieszkańców.
Potrzebę pilnej realizacji przedsięwzięcia dostrzegają mieszkańcy Dolnego Wrzeszcza,
przede wszystkim skupieni w Stowarzyszeniu Wspólnota Lokalna Wajdeloty, którzy w
ramach swojej działalności statutowej starają się organizować przedsięwzięcia aktywizacyjne
i integracyjnej dla lokalnej społeczności, jednakże bez wsparcia władz miasta i
kompleksowych działań, trwałe rozwiązanie problemu marginalizacji tego obszaru Gdańska
nie będzie możliwe. Podczas konsultacji przeprowadzonych z mieszkańcami dzielnicy na
przełomie maja i czerwca 2009 roku, aż 82% badanych wskazało na potrzebę
przeprowadzenia działań rewitalizacyjnych. Jako największe bolączki dzielnicy wskazywano
zły stan techniczny zabytkowych kamienic (34,2% badanych), zły stan infrastruktury
technicznej (58,9% badanych skupiło się na funkcjonowaniu kanalizacji, wodociągów oraz
stanie dróg i chodników). Część mieszkańców zwróciła także uwagę na zbyt małą liczbę
miejsc parkingowych oraz zbyt małą liczbę pojemników na śmieci, co przekłada się na
zaśmiecanie dzielnicy. Aż 26% badanych zauważyło, że estetykę i atrakcyjność dzielnicy
obniżają zaniedbane tereny zielone.
Jako dużą niedogodność mieszkańcy wskazywali także niski poziom bezpieczeństwa (32,7%) i
częste akty chuligaństwa czy wandalizmu. 12% ankietowanych zwróciło również uwagę na
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
66
zbyt mało rozwiniętą ofertę kulturalną (12,0%). Można zatem uznać, iż realizacja projektu w
dużej mierze spowodowana jest własną inicjatywą mieszkańców.
Przeprowadzenie działań rewitalizacyjnych w związku z przedmiotowym projektem wynika
również z zapisów „Programu Rewitalizacji Obszarów Zdegradowanych w Gdańsku –
Lokalnego Programu Rewitalizacji”.
Obecnie Dolny Wrzeszcz, stanowiący fragment jednej z największych i najbardziej
rozwiniętych dzielnic Gdańska, w której wyraźny jest rozwój społeczno‐gospodarczy, stanowi
miejsca całkowicie odizolowane. Pomimo posiadanych atutów (położenie, historyczna
zabudowa), obecna sytuacja (nieodpowiednia infrastruktura, problemy społeczne) nie
pozwalają na wykorzystanie potencjału obszaru do rozwoju funkcji turystycznych ani
gospodarczych. Zaniechanie realizacji projektu uniemożliwi aktywizację społeczną i
gospodarczą na zdegradowanym terenie Gdańska i obniży atrakcyjność rozwojową
dzielnicy Wrzeszcz, co przełoży się na zahamowanie rozwoju Gdańska i metropolii
trójmiejskiej.
Opisane wyżej problemy w sposób czytelny przedstawione zostały za pomocą drzewa
problemów. Projekt rozwiąże problemy znajdujące się na dole drzewa problemów
(pierwotne przyczyny), co oznacza że będzie on skuteczny i przyniesie trwałe efekty.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
67
Duża liczba przestępstw.
Nieodpowiednie wzorce przekazywane
następnym pokoleniom
Niewielka integracja mieszkańców
Ograniczona dostępność
komunikacyjna obszaru
Niska jakość życia mieszkańców
Zły stan infrastruktury technicznej i drogowej
Niezadowalający stan techniczny
budynków
Niewielkie zróżnicowanie oferty
kulturalno ‐ edukacyjnej
Duże ryzyko występowania zachowań
patologicznych
Wysoki wskaźnik długotrwałego bezrobocia
Niedostateczny rozwój funkcji miejskich i metropolitalnych w Gdańsku, będącego głównym
ośrodkiem rozwojowym regionu
Niska atrakcyjność inwestycyjna
Zdewastowana i zdegradowana przestrzeń
miejska
Niski poziom aktywności społecznej
Wykluczenie społeczne
marginalizacja obszaru
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
68
3.4 PRZEDMIOT PROJEKTU
3.4.1 ANALIZA RÓŻNYCH WARIANTÓW ROZWIĄZANIA ZIDENTYFIKOWANYCH PROBLEMÓW
Analizę wariantów przeprowadzono w odniesieniu do poszczególnych zadań inwestycyjnych
z uwzględnieniem głównych aspektów realizacji projektu jak zakres, skala i lokalizacja. Dla
każdego przedsięwzięcia infrastrukturalnego określono możliwe warianty, które oceniono i
porównano za pomocą przyjętych kluczowych kryteriów. Następnie biorąc pod uwagę całość
inwestycji przeanalizowano zasadność realizacji wszystkich wyłonionych najkorzystniejszych
wariantów. Ponadto, wzięto także pod uwagę celowość i ewentualne korzyści mogące płynąć
z uzyskania dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007‐2013.
W ramach Projektu do realizacji planowane są trzy zadania przestrzenne, na które składają
się 4 przedsięwzięcia inwestycyjne:
1. Przebudowa i modernizacja dróg i infrastruktury podziemnej z zagospodarowaniem
terenu
‐ infrastruktura naziemna ‐ drogi i zagospodarowanie terenu
‐ infrastruktura podziemna
2. Przebudowa elementów budynków mieszkalnych
3. Modernizacja bazy lokalowej na potrzeby działań społecznych
Dla każdego z powyższych przedsięwzięć opracowano możliwe warianty realizacji biorąc pod
uwagę zakres, skalę i lokalizację inwestycji. Warianty zestawiono w tabeli poniżej.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
69
Tabela 3.2 Warianty realizacji poszczególnych zadań
Planowane zadanie przestrzenne
Przedsięwzięcie inwestycyjne
Wariant 0 Wariant 1 Wariant 2 Wariant 3
1. Przebudowa dróg i infrastruktury podziemnej z zagospodarowaniem terenu
Infrastruktura naziemna ‐ drogi i zagospodarowanie
terenu
Bezinwestycyjny ‐ żaden ze wskazanych elementów projektu nie
zostaje zrealizowany
Nawierzchnie – przebudowa nawierzchni ulic w obszarze Dolnego Wrzeszcza objętego
rewitalizacją
Nawierzchnie‐zieleń ‐ przebudowa i wykonanie nowej nawierzchni ulic wraz z rewaloryzacją zieleni
Nawierzchnie‐zieleń‐architektura ‐ przebudowa i wykonanie nowej nawierzchni ulic z rewaloryzacją zieleni i
elementami małej architektury
Infrastruktura podziemna
Wodociągowy – przebudowa i budowa sieci wodociągowej w rewitalizowanym obszarze
Dolnego Wrzeszcza
Wodociągowo –sanitarny – przebudowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej
Wodociągowo‐sanitarno‐deszczowy – przebudowa sieci wod.‐kan wraz z kanalizacją deszczową na wybranych
odcinkach
2. Przebudowa elementów budynków mieszkalnych
Kompleksowy – przebudowa elementów wszystkich
budynków położonych wzdłuż remontowanych ulic
Selektywny ‐ przebudowa elementów wybranych
budynków
3. Zapewnienie bazy lokalowej dla działań społecznych
Zakup lokalu lub budowa nowego obiektu na potrzeby
prowadzonych działań społecznych
Przebudowa i adaptacja lokali istniejących przy ul. Wajdeloty
11 i Pestalozziego 5
Kompleksowy – przebudowa i adaptacja lokali z zakupem
wyposażenia na cele społeczne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
70
Warianty poszczególnych przedsięwzięć oceniono ze względu na przyjęte kryteria kluczowe,
którym przyporządkowano odpowiednie współczynniki wagowe (od 1 – mała waga, do 3 –
waga bardzo istotna).
Tabela 3.3 Kryteria oceny wariantów przedsięwzięć inwestycyjnych
Kryterium Waga Uzasadnienie
1. Podniesienie stanu technicznego i funkcjonalnego infrastruktury przestrzennej
3
Kryterium to odnosi się do długofalowego efektu, jaki ma realizować przedsięwzięcie, i jego spełnienie
jest niezwykle istotne ze względów społeczno‐gospodarczych
2. Liczba użytkowników 3
Kryterium to odnosi się do długofalowego efektu, który osiągnięty zostanie dzięki realizacji
przedsięwzięcia i jego spełnienie jest istotne ze względów społecznych
3. Pilność realizacji przedsięwzięcia
3 Kryterium odnosi się do sytuacji obecnej, jednak jest istotne z punktu widzenia potencjalnych zagrożeń
środowiskowych, materialnych i społecznych
4. Poprawa estetyki obszaru 2 Kryterium to odnosi się do długofalowego efektu,
który ma realizować przedsięwzięcie i jego spełnienie jest istotne ze względów społecznych
5. Koszt przedsięwzięcia 1 Kryterium to odnosi się do etapu realizacji
przedsięwzięcia, jednak zbyt wysokie nakłady mogą całkowicie uniemożliwić jego realizację
W ramach każdego kryterium, poszczególnym wariantom realizacji inwestycji przyznano
punkty w skali od 0 do 2 punktów, w zależności od stopnia spełnienia danego kryterium.
Następnie przyznane wartości punktowe przemnożono przez odpowiednie współczynniki
wagowe, co dało łączny wynik dla danego kryterium. Uzyskane oceny przedstawiono w
poniżej. Wariantem najkorzystniejszym jest ten, który otrzymał najwyższą łączną notę.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
71
Tabela 3.4 Porównanie rozważanych wariantów
Planowane zadanie przestrzenne
Przedsięwzięcie inwestycyjne
Wariant
Kryterium
Suma
punktów
1. Podniesienie stanu techn. i funkcjonalnego infrastr. przestrzennej
(waga ‐3)
2. Liczba użytkowników (waga ‐ 3)
3.Pilność realizacji
przedsięwzięcia(waga ‐ 3)
4. Poprawa estetyki obszaru
(waga ‐ 2)
5. Koszt przedsięwzięcia
(waga ‐ 1)
1. Przebudowa dróg i infrastruktury podziemnej z zagospodarowaniem terenu
Infrastruktura naziemna ‐ drogi i zagospodarowanie
terenu
Wariant 1 3 3 6 2 2 16
Wariant 2 6 6 3 2 1 18
Wariant 3 6 6 3 4 0 19
Infrastruktura podziemna
Wariant 1 3 6 3 0 2 14
Wariant 2 3 6 3 0 1 13
Wariant 3 6 6 6 0 0 18
2. Przebudowa elementów budynków mieszkalnych
Wariant 1 6 6 0 4 0 16
Wariant 2 6 3 6 2 2 19
3. Zapewnienie bazy lokalowej dla działań społecznych
Wariant 1 3 6 0 0 0 9
Wariant 2 3 6 3 0 2 14
Wariant 3 6 6 6 0 1 19
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
72
W ramach przedsięwzięcia obejmującego przebudowę dróg i zagospodarowanie terenu
najwyższą notę uzyskał wariant 3 kompleksowy obejmujący wymianę nawierzchni ulic wraz z
nową aranżacją miejskiej przestrzeni publicznej dzielnicy (rewaloryzacją zieleni i
wprowadzeniem elementów małej architektury). Wariant ten uzyskał najwyższe noty pod
względem spełnienia trzech kryteriów, gdyż w największym stopniu przyczyni się do poprawy
stanu technicznego i funkcjonalnego obszaru. Pozwoli na rozwiązanie pilnego problemu
złego stanu ulic w rejonie Dolnego Wrzeszcza. Jednocześnie przy stosunkowo niewielkich
nakładach dodatkowych, dzięki nowej aranżacji zieleni i wprowadzeniu stylizowanych
elementów małej architektury podkreślony zostanie historyczny charakter tej części miasta.
Kompleksowa realizacja całości przedsięwzięcia obejmie też największą liczbę potencjalnych
użytkowników. Mimo że koszt realizacji tego wariantu jest najwyższy to jednak znajduje się
na poziomie możliwym do zaakceptowania przez inwestora. Realizacja planowanych
zamierzeń oddzielnie lub etapami byłaby nieefektywna i przyniosłaby znacznie mniejsze
rezultaty estetyczne.
W przypadku przebudowy infrastruktury podziemnej brano pod uwagę oddzielną realizację
sieci wodnej, kanalizacyjnej i deszczowej. Z uwagi na palącą potrzebę rozwiązania
istniejących problemów wodno‐kanalizacyjnych, najwyższą notę uzyskał jednak wariant 3 –
zakładający kompleksową modernizację całej infrastruktury podziemnej. Z uwagi na zły
stan zarówno sieci wodnej, jak i kanalizacyjnej, powodujący przerwy w dostawie wody i
powodujący zagrożenie zanieczyszczania wód potoku Strzyży, potrzeba przebudowy
wybranych odcinków obu sieci jest bardzo pilna. Palącym problemem jest jednak również zły
stan kanalizacji deszczowej i jej niewłaściwe funkcjonowanie doprowadzające do podtapiania
budynków znajdujących się w obszarze Dolnego Wrzeszcza. Z tego względu realizacja
przebudowy infrastruktury podziemnej etapami uzyskała niższe noty niż w przypadku
prowadzenia prac kompleksowo. Jednoczesna realizacja wszystkich działań związanych z
infrastrukturą podziemną będzie ponadto służyć zwiększeniu jej spójności, a realizacja zadań
w sposób kompleksowy pozwoli na uzyskanie efektu synergii, czyli znacznie większych
korzyści niż w przypadku gdyby zadania realizowane były pojedynczo lub etapami.
Ponadto w przypadku realizacji założonych robót etapami prawdopodobnie niemożliwe
byłoby całościowe przeprowadzenie prac związanych z przełożeniem kolidujących sieci
teletechnicznych. Generowałoby to wzrost kosztów inwestycji, co jest dodatkowym atutem
przemawiającym na rzecz realizacji działań w sposób kompleksowy.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
73
W przypadku przebudowy elementów budynków mieszkalnych usytuowanych przy ulicach
objętych projektem rewitalizacji w pierwszej kolejności brano pod uwagę możliwość
przeprowadzenia remontów we wszystkich obiektach położonych wzdłuż remontowanych
ulic. Jednak, choć rozwiązanie takie byłoby najbardziej spójne w odniesieniu do estetyki i
wizerunku remontowanego obszaru, to jednak jego koszt przewyższyłby obecne możliwości
finansowe inwestora, co powodowałoby konieczność przesunięcia inwestycji w czasie. Z
kolei ze względu na pilną potrzebę poprawy stanu technicznego szeregu budynków, w tym
wykonaniu właściwej izolacji i dociepleniu ścian fundamentowych, a także biorąc pod uwagę
możliwość wykorzystania na przeprowadzenie robót momentu prowadzenia prac drogowych
i instalacyjnych, ostatecznie większą ilość punktów zdobył wariant 2 – selektywny. Będzie
on polegał na przeprowadzeniu robót modernizacyjnych wybranych niezbędnych elementów
obiektów tylko w wytypowanych budynkach należących do GZNK lub wspólnot
mieszkaniowych.
W przypadku ostatniego zadania inwestycyjnego mającego na celu zapewnienie bazy
lokalowej na potrzeby planowanych działań społecznych najwyższą notę uzyskał wariant 3
polegający na wykorzystaniu istniejących lokali przy ul. Wajdeloty i Pestalozziego,
przeprowadzeniu ich adaptacji i wyposażenie. Wśród innych możliwych rozwiązań branych
pod uwagę rozważano m.in. zakup lub budowę nowego obiektu, co jednak wiązałoby się z
wysokimi nakładami inwestycyjnymi, a ponadto czas realizacji zadania uległby znacznemu
wydłużeniu. Przebudowa i adaptacja istniejących obiektów pozwoli natomiast na
stosunkowe ograniczenie kosztów, szybkie przeprowadzenie robót i prowadzenie
zaplanowanych działań społecznych. Planowany w ramach wariantu 3 zakup niezbędnego
wyposażenia wiąże się ze stosunkowo niewielkimi nakładami, a równocześnie pozwoli na
realizację planowanych działań w pełnym wymiarze, co w innym przypadku byłoby
utrudnione i mogłoby powodować opóźnienie realizacji zadań społecznych.
Ponadto w ramach prowadzonej analizy dla każdego przedsięwzięcia brano również pod
uwagę – wariant 0 ‐ bezinwestycyjny, który jednak został odrzucony w pierwszej fazie
rozważań, gdyż w żaden sposób nie przyczyniłby się on do rozwiązania zidentyfikowanych
problemów. Dotyczy to zarówno złego stanu miejscowej infrastruktury, jak i postępujących
procesów wykluczenia społecznego i pogłębienia istniejących patologii. Nie ulegało
wątpliwości, że nie podjęcie żadnej interwencji, nie tylko nie poprawi sytuacji w ramach tych
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
74
obszarów problemowych, lecz zjawiska te będą coraz szersze i dotkliwsze nie tylko dla
mieszkańców dzielnicy, ale i całego miasta, jak i obszaru metropolitalnego.
Ostatecznie dla każdego obszaru inwestycyjnego wybrano najkorzystniejszy wariant realizacji
danego zadania. Każdy z nich pozwala jednak jedynie na częściowe rozwiązanie istniejących
problemów infrastrukturalnych i społecznych. Przeprowadzenie wyłącznie działań
przestrzennych niezwiązanych ze sferą społeczną, bez możliwości prowadzenia działań
społecznych miałoby jedynie charakter remontowy, a ich oddziaływanie byłoby bardzo
powierzchowne. Pozwoliłoby na podniesienie poziomu estetyki i częściowe zwiększenie
atrakcyjności inwestycyjnej tej części miasta, jednak długofalowe efekty społeczno‐
gospodarcze nie zostałyby osiągnięte. W przypadku skutecznej rewitalizacji jedynie
kompleksowa realizacja wszystkich założonych zadań może przynieść zakładane efekty
długofalowe i przyczynić się do realnych zmian zarówno w sferze gospodarczej jak i
społecznej. Kompleksowe przekształcenia przestrzenno‐społeczne pozwolą zatem na
uzyskanie efektu synergii i wpłyną nie tylko na poprawę funkcjonalno‐przestrzenną Dolnego
Wrzeszcza, ale dzięki aktywizacji społeczeństwa wpłyną na szybszy rozwój gospodarczy tej
części miasta.
W trakcie analizy wariantów sposobu rozwiązania zidentyfikowanych problemów brano
także pod uwagę celowość i ewentualne korzyści mogące płynąć z uzyskania dofinansowania
z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007‐2013. Uznano, iż z zasady
możliwa byłaby realizacja projektu bez uzyskania wspomnianego dofinansowania, mimo to
decyzję o wystąpieniu o wsparcie z RPO WP uzasadniły jednak następujące aspekty:
‐ uzyskanie dofinansowania pozwoli zwiększyć skalę projektu – ilość przebudowanej
infrastruktury komunikacyjnej i mieszkaniowej będzie mogła być większa, możliwe
będą przemiany przestrzenne w obrębie znaczącej części dzielnicy; możliwe będzie
także uczynienie projektu bardziej kompleksowym poprzez włączenie do zakresu prac
adaptacji wybranych obiektów na potrzeby społeczne;
‐ dofinansowanie pozwoli zwiększyć całkowite nakłady poniesione przez beneficjenta na
projekt, dzięki czemu infrastruktura będąca produktem inwestycji charakteryzować się
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
75
będzie wyższą jakością wykonania, co wpłynie na podniesienie estetyki przestrzeni
miejskiej i szybsze osiągnięcie efektów społeczno‐gospodarczych;
‐ dzięki dofinansowaniu i zachowaniu płynności finansowej okres realizacji projektu
znacznie się skróci, dzięki czemu zidentyfikowane problemy można będzie rozwiązać w
krótszym okresie czasu.
Uznano tym samym, iż uzyskanie dofinansowania z RPO WP w celu wsparcia wybranego
wariantu przedmiotowej inwestycji jest wysoce pożądane.
3.4.2 SZCZEGÓŁOWY OPIS WYBRANEGO WARIANTU
3.4.2.1 LOKALIZACJA, MIEJSCE REALIZACJI PROJEKTU I POSZCZEGÓLNYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ
Projekt „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” realizowany będzie na terenie
województwa pomorskiego, w stolicy regionu ‐ Gdańsku. Położenie miasta na tle Polski i
województwa pomorskiego pokazuje poniższa mapa.
Rysunek 3.1. Lokalizacja miasta Gdańska na mapie Pomorza i Polski.
źródło: opracowanie własne na podstawie www.wikipedia.pl
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
76
Dolna część Wrzeszcza jest położona w jego centralnej i wschodniej części. Za linię podziału
dzielnicy na obszar Górny i Dolny uważa się estakadę kolejową biegnącą pomiędzy ulicami
Białą i ks. Zator‐ Przytockiego. Obszar projektu ograniczony jest ulicami Kościuszki, Al.
Legionów, placem Komorowskiego, ul. Wyspiańskiego i terenami kolejowym. Poszczególne
zadania inwestycyjne w ramach przedsięwzięcia zlokalizowano wokół ul. Wajdeloty oraz
przylegających ulic: Białej, Aldony, Grażyny oraz Wallenroda. Dla potrzeb działań społecznych
przekazane będą dwa lokale usługowe, zlokalizowane przy ul. Wajdeloty 11 (dla „Klubu
Mieszkańca”) oraz Pestalozziego 5 (dla „Klubu Młodego Wrzeszczaka”).
Ciągiem drogowym, wokół którego koncentruje się większość usług i punktów handlowych
jest ulica Wajdeloty, która łączy rejon dworca kolejowego Gdańsk‐Wrzeszcz z rejonem ul.
Wyspiańskiego i pl. Komorowskiego (poprzez ul. Waryńskiego). Arterią o największym
natężeniu ruchu kołowego jest ciąg ulic Legionów‐ Wyspiańskiego we wschodniej części
obszaru oraz ul. Kościuszki biegnąca wzdłuż północnej granicy obszaru.
Poniżej mapa pokazująca rejon inwestycji na planie miasta Gdańska.
Rysunek 3.2. Położenie Dolnego Wrzeszcza na mapie Gdańska.
źródło: oprac. własne na podst. maps.google.pl
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
77
Rejon opisywanej inwestycji ‐ Dolny Wrzeszcz swój kształt przybrał na przełomie XIX i XX
wieku. Z tego okresu pochodzi większość zlokalizowanych tam kamienic i obiektów
przemysłowych. W przeciwieństwie do Górnego Wrzeszcza, obszar Dolny nie doznał
większych zniszczeń podczas II wojny światowej. Do dnia dzisiejszego tę część dzielnicy
tworzy zwarta zabudowa kilkupiętrowych kamienic ciągnących się wzdłuż ulic, gdzieniegdzie
uzupełnionych współczesnymi plombami. Zabudowa z II połowy XX wieku w większym
stopniu występuje w rejonie pl. Komorowskiego, jednak nie zmienia ona znacznie ładu
przestrzennego obszaru. Przy ul. Kilińskiego, w zachodniej części Dolnego Wrzeszcza,
zlokalizowany jest stary browar (wybudowany w 1872 roku), który obecnie ‐ po wygaszeniu
produkcji w roku 2001 ‐ czeka na rozpoczęcie rewaloryzacji i przekształcenie w obiekt
mieszkaniowo‐biurowy. Po przeciwnej stronie ul. Kilińskiego znajdują się tereny
przemysłowe, budynek biurowy oraz staw. Obszary zielone na obszarze projektu to Park
Kuźniczki (zlokalizowany pomiędzy ulicami Wajdeloty i Kilińskiego oraz dawnym Browarem)
oraz zieleniec przy pl. Wybickiego.
Miejsce realizacji projektu cechuje dobra dostępność komunikacyjna. Teren zlokalizowany
jest w trójkącie tory kolejowe‐ul. Kościuszki‐ciąg ulic Legionów‐Wyspiańskiego. Wymienione
dwie ulice stanowią kluczowe arterie zbiorcze łączące się z główną trasą Trójmiasta ‐ Al.
Grunwaldzką (DW468). Ulice biegnące wewnątrz obszaru Dolnego Wrzeszcza łączą się bądź z
ul. Kościuszki na północy, bądź z ul. Legionów na wschodzie. Dzięki przepustowi pod torami
kolejowymi w rejonie Dworca we Wrzeszczu istnieje możliwość sprawnego przejazdu do
Górnej części dzielnicy. Bezkolizyjny przejazd przez linię kolejową zapewnia most drogowy w
ciągu ul. Kościuszki oraz przepust na wysokości ul. Wyspiańskiego.
Dolny Wrzeszcz charakteryzuje się także dobrą dostępnością przy pomocy transportu
zbiorowego. Dworzec kolejowy Gdańsk‐ Wrzeszcz stanowi jeden z najważniejszych węzłów
integrujących różne środki komunikacji: kolej SKM, kolej regionalną oraz autobusy miejskie.
Ponadto autobusy miejskie (124, 127, 227) kursują w ciągu ul. Kościuszki, zaś ul. Legionów
jest obsługiwana przez tramwaje 2, 4, 8, które łączą Dolny Wrzeszcz z Zaspą (2, 4, 8),
Jelitkowem, Przymorzem (2, 8), Centrum (2, 8) oraz Nowym Portem (4).
Poniżej znajduje się mapa rejonu inwestycji pokazująca jego dostępność komunikacyjną.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
78
Rysunek 3.3. Dostępność komunikacyjna Dolnego Wrzeszcza.
źródło: oprac. własne, na podst. www.maps.google.pl
Poniżej zamieszczono dokumentację fotograficzną opisywanej lokalizacji.
Rysunek 3.4. Rejon ul. Wajdeloty.
źródło: www.panoramio.com
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
79
Rysunek 3.5. ul. Grażyny.
źródło: www.panoramio.com
Rysunek 3.6. Skrzyżowanie ul. Aldony i Wajdeloty.
źródło: www.panoramio.com
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
80
3.4.2.2 ANALIZA TECHNICZNA I TECHNOLOGICZNA ORAZ OPIS ZADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH
INSTRUMENTU ELASTYCZNOŚCI
W ramach Projektu przewiduje się realizację 3 zadań inwestycyjnych (przestrzennych) oraz 2
zadań społeczno‐gospodarczych. Analiza przeprowadzona została w oparciu o dokumentację
projektową: Projekt Zagospodarowania Terenu oraz projekty branżowe „Przebudowy ulicy
Wajdeloty w Gdańsku” wykonane na zlecenie Zarządu Dróg i Zieleni w Gdańsku oraz w
oparciu o inne materiały przekazane przez Urząd Miasta w Gdańsku.
Analiza techniczna i technologiczna została przeprowadzona w odniesieniu do przyjętych
rozwiązań konstrukcyjnych oraz funkcjonalno‐użytkowych. Zwrócono uwagę czy są one
zgodne z obowiązującymi normami polskimi i europejskimi oraz przepisami bezpieczeństwa
dla zdrowia ludzkiego i ochrony środowiska.
Zadania planowane do realizacji w ramach Projektu
Zadania inwestycyjne
1 Przebudowa i modernizacja ulicy Wajdeloty oraz fragmentów ulic przyległych ‐ Konrada Wallenroda, Grażyny i Aldony, położonych pomiędzy ulicą Wajdeloty i Potokiem Strzyży wraz z infrastrukturą techniczną, łącznie z budową Kanału Ulgi dla Potoku Strzyży pod ulicą Wajdeloty:
‐ przebudowa infrastruktury drogowej,
‐ rewaloryzacja zieleni oraz elementy małej architektury,
‐ budowa i przebudowa instalacji.
2 Przebudowa i modernizacja elementów budynków (komunalnych i wspólnot mieszkaniowych) bezpośrednio przylegających do remontowanych pasów drogowych
3 Zabezpieczenie (remont) bazy lokalowej dla "Klubu Mieszkańca" oraz "Klubu młodego Wrzeszczaka"
Zadania społeczno‐gospodarcze
1 "KLUB MIESZKAŃCA"
2 "Klub Młodego Wrzeszczaka"
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
81
Rewitalizacja techniczno‐materialna
1. Przebudowa ulicy Wajdeloty oraz fragmentów ulic przyległych wraz z infrastrukturą
techniczną i budową Kanału Ulgi dla Potoku Strzyży.
Przebudowa infrastruktury drogowej
Głównym założeniem projektu jest odtworzenie zabytkowego charakteru ul. Wajdeloty. Stąd
przewidziano ograniczenie oraz uspokojenie natężenia ruchu kołowego z zachowaniem
zmniejszonej liczby miejsc postojowych. Dzięki wprowadzeniu jednego kierunku ruchu
kołowego i zmniejszeniu szerokości jezdni możliwe będzie poszerzenie chodników. Zakres
robót drogowych oraz projektowane parametry techniczne ulic zawarto w tabeli poniżej.
Podłoże pod jezdniami, miejscami postojowymi i wyspami kierującymi zostanie odpowiednio
wzmocnione: na warstwie kruszywa łamanego ułożona zostanie geosiatka dwukierunkowa o
sztywnych węzłach oraz geosiatka separacyjna. Jezdnie wykonane zostaną z kostki
granitowej jasnoszarej ciętej 10x10 cm, miejsca postojowe i wjazdy z kostki kamiennej 15x17
cm, wyspy kierujące i konstrukcje pierścieni przejezdnych z brukowca 16x19 cm. Wszystkie
nawierzchnie wykonane będą na podsypce cementowo‐piaskowej.
Układ posadzek chodnikowych zaprojektowano tak, że środkiem chodnika ułożony będzie
pas granitowych płyt kamiennych o wym. 50x100 cm, podkreślony obustronnie pasami
kostki kamiennej 10x10 cm. Przestrzenie z przeszkodami od strony ulicy i budynków
wypełnione będą kostką kamienną szarą (np. pochodzącą z rozbiórki). Identyczna
kompozycja zastosowana będzie na chodnikach w całym obszarze objętym Projektem (w
pobliżu parku ciąg płyt będzie poszerzony do 4,0 m, a na wąskim chodniku zmniejszony do
1,4 m, w uliczkach bocznych ciąg płyt zastąpiony zostanie kostką granitową).
W miejscach występowania rur spustowych z dachów budynków nie ujętych w kanalizację
wykonane zostaną rynsztoki z kostki kamiennej 10x10. Wzdłuż elewacji budynków wykonane
zostaną odsadzki z kostki kamiennej ułożonej w trzech rzędach.
Łączna długość przebudowywanych dróg zgodnie z dokumentacją projektową wyniesie
700 mb. Całkowita powierzchnia przebudowanych jezdni klasy L (droga lokalna) wyniesie
3498 m2, powierzchnia miejsc postojowych zajmie 519 m2, powierzchnia chodników
5723 m2, wysp kierujących 301 m2, opaski 94 m2, pierścienia przejezdnego 92 m2 oraz
wjazdów 296 m2. Łączna powierzchnia przebudowy wyniesie 10523 m2.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
82
Zakres projektowanych robót drogowych
Ulica Długość moderniz. Odcinka
Parametry Opis
Wajdeloty
543 mb ‐ odc. od Kilińskiego do ul. Białej – kl. L1/2, jezdnia jednokierunkowa, szer. 6 m ‐ odc. od ul. Białej do ul. Aldony – ciąg pieszo‐jezdny, jezdnia jednokierunkowa, szer. 6 m ‐ odc. od ul.Aldony do ul. Waryńskiego, kl. L1/2, jezdnia dwukierunkowa szer. 6 m ‐ prędkość projektowa – 30 km/h ‐ miejsca postojowe równoległe 2,5x6 m, jezdnia 3,5m ‐ chodniki szer. zmienna 2,0 – 5,2 m
Projektowane rozwiązania powstały w ścisłym dowiązaniu do stanu istniejącego. Zaprojektowano korekty łuków poziomych, odpowiednie szerokości jezdni oraz wyspy dzielące. Miejsca postoju równoległego wydzielone będą z przekroju jezdni po jednej lub po dwóch stronach naprzemiennie. Miejsca postojowe i jezdnia wyznaczone poprzez zmianę warstwy ścieralnej nawierzchni oraz poprzez wyspy kierujące ruch (krawężnik +2cm). Pomiędzy przejściami dla pieszych ułożone będą progi zwalniające wyspowe. W celu ochrony pieszych, oddzielenia ich od jezdni oraz uniemożliwienia im przekraczania jezdni w miejscach niedozwolonych (w pobliżu skrzyżowania ulic: Kilińskiego – Wajdeloty – Biała) zastosowane będzie ogrodzenie łańcuchowe typu U‐12b (na słupach S10). W celu niedopuszczenia do parkowania pojazdów na chodniku zastosowane zostaną słupki blokujące S10 oraz pachołki blokujące typu Koma.
Grażyny 56 mb ‐ kl. ulicy D 1/2 ‐ przekrój uliczny: jezdnia szer. 6,0 m ‐ miejsca postojowe 2,5x6,0 m, ‐ jezdnia szer. 3,5 m z miejscami postojowymi równoległymi po stronie zach. ‐ szer. chodników zmienna 2,8 ÷ 4,0 m. – prędkość projektowa 30 km/h
Na projektowanym odcinku przewidziano ruch jednokierunkowy w kierunku od ul. Lelewela do ul. Wajdeloty. Jezdnia z miejscami postoju równoległego wydzielonymi z przekroju jezdni po stronie zachodniej. W odległości około 20 m przed przejściem dla pieszych na jezdni znajdować się będzie próg zwalniający wyspowy. W celu niedopuszczenia do parkowania pojazdów na chodniku zastosowane będą słupki blokujące S6 oraz pachołki blokujące typu Koma .
Wallenroda 40 mb ‐ kl. ulicy D 1/2 ‐ przekrój uliczny: jezdnia jednokierunkowa szer. 6,0 m ‐ miejsca postojowe 2,5x6,0 m,
Na projektowanym odcinku przewidziano ruch jednokierunkowy w kierunku od ul. Wajdeloty do ul. Lelewela. Jezdnia z miejscami postoju równoległego wydzielonymi z przekroju jezdni po stronie wschodniej. W odległości około
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
83
‐ jezdnia szer. 3,5 m z miejscami postojowymi równoległymi po stronie wsch. ‐ szer. chodników zmienna 3,4 ÷ 5,0 m. – prędkość projektowa 30 km/h
20 m od przejścia dla pieszych na jezdni umieszczony będzie próg zwalniający wyspowy. Na całej ulicy wprowadzona będzie strefa ograniczonej prędkości. W celu niedopuszczenia do parkowania pojazdów na chodniku zastosowane zostaną słupki blokujące typu S6 oraz pachołki blokujące typu Koma.
Aldony 36 mb ‐ kl. ulicy L 1/2 ‐ przekrój uliczny ‐ jezdnia jednokierunkowa szer. 6,0 m ‐ miejsca postojowe 2,5x6,0 m, ‐ jezdnia szer. 3,5 m z miejscami postojowymi równoległymi po stronie zach. ‐ szer. chodników zmienna 1,8 ÷ 4,0 m. – prędkość projektowa 30 km/h
Ruch jednokierunkowy w kierunku od ul. Lelewela do ul. Wajdeloty. Po stronie zachodniej znajdą się miejsca postojowe równoległe. Na całej ulicy wprowadzono strefę ograniczonej prędkości. Parkowanie pojazdów na chodniku ograniczać będą słupki blokujące typu S6 oraz pachołki blokujące typu Koma.
Wszystkie miejsca postojowe oznaczone będą na początku znakiem D‐18 wraz z tabliczką T‐30i pokazującą sposób parkowania równoległego na jezdni. W celu oznaczenia przeszkód na jezdni w postaci wysp kierujących wyodrębnionych krawężnikami ustawione będą słupki przeszkodowe U‐5a wraz ze znakami C‐9 i C‐10.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
84
Rewaloryzacja zieleni i elementy małej architektury W ramach Projektu planuje się dokonanie 85 nasadzeń: 77 drzew głogu odm. „Paul’s
Scarlet”, 7 lip drobnolistnych oraz 1 głogu pospolitego. Nasadzenia będą pełnić nie tylko
funkcję estetyczną, ale też klimatyczną i sanitarną. Nadadzą ulicy regularny i harmonijny
charakter. Perspektywę ulicy zamknie forma kolumnowa graba, który zostanie posadzony na
rondzie, u zbiegu ulicy Wajdeloty i Aldony. W okolicy ronda u zbiegu ulic Wajdeloty z ulicą
Aldony oraz w okolicy partii wejściowych parku „Kuźniczki” nasadzone zostaną krzewy: irga
pozioma, żylistek wysmukły, tawuła japońska, hortensja ogrodowa oraz ligustr pospolity
(łącznie 637 sztuk). W celu polepszenia warunków dla rozwoju drzew rosnących w
nawierzchni utwardzonej, wprowadzone zostaną estetyczne, stalowe osłony poziome i
pionowe. W początkowym stadium rozwoju drzew zastosowane zostaną stalowe
zabezpieczenia pionowe dla pni. Powierzchnia przewidziana do zakrzewienia wynosi 172 m2,
a obsiania trawą 510 m2 (łącznie 682 m2). Obszar objęty inwestycją zaopatrzony zostanie
ponadto w automatyczny system nawadniający.
Uzupełnieniem publicznej infrastruktury przestrzennej w modernizowanych pasach
drogowych będą elementy małej architektury:
‐ ławki drewniane na podstawie żeliwnej (62 sztuki): z oparciem typu LA 8 (25 sztuk) oraz bez
oparcia typu LA 9 (37 sztuk),
‐ ławki kamienne 9 sztuk,
‐ latarnie (43 sztuki) – zgodnie z projektem przyjęto latarnie stylowe XIX wieczne typu A „Art‐
Metal” (latarnie typu A1A/03G), wykonane jako odlew ze stopu aluminium, stabilne o
szerokiej podstawie i wysokości 4m, z oprawami wyposażonymi w nietłukące szybki,
‐ zdrój uliczny (1 sztuka) ‐ zdrój do wody typu Z 04 firmy Art‐Metal o wysokości 1,3 m, o
konstrukcji odlewanej z żeliwa i wylewkami mosiężnymi regulującymi przepływ wody,
‐ kosze na śmieci (44 sztuki) ‐ typu K6 „Art Metalu” ze stali łączonej z odlewem o pojemności
35 l,
‐ schody ‐ w wyniku zmian poziomu chodników wzdłuż ulicy Wajdeloty i uliczkach bocznych
część istniejących schodów wejściowych do budynków zostanie obniżonych (zasłoniętych),
a część z nich podwyższonych (odsłoniętych). Przewiduje się przebudowę schodów, która
przeprowadzona będzie kompleksowo, co pozwoli na ujednolicenie charakteru zabytkowej
ulicy. Nowe schody lub po renowacji będą zajmować jak najmniej miejsca (spełniając
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
85
jednakże normy) i wykonane będą z materiałów szlachetnych, ze szczególna dbałością o
estetykę.
‐ ogrodzenie parku „Kuźniczki”‐ rewaloryzacja.
Budowa i przebudowa instalacji
Sieć wodociągowa
Zgodnie z warunkami technicznymi „Saur Neptun Gdańsk” przebudowa sieci obejmie
istniejący wodociąg Φ 100 w ulicy Wajdeloty oraz odcinki wodociągów Φ 100 w ulicach
Grażyny, Konrada Wallenroda i Aldony, a także odcinek wodociągu Φ 200 AC w
ul. Kilińskiego z równoczesną likwidacją na tym odcinku przewodu Φ 100 żel. Nowe
przewody Φ 100 ÷ 200 mm będą wykonane z rur kielichowych z żeliwa sferoidalnego.
Odgałęzienie wodociągu Φ 100 mm w kierunku ul. Aldony, na odcinku skrzyżowania z
kanałem ulgi (rondo ul. Wajdeloty) będzie wykonane z rur i kształtek o blokowanych
połączeniach kielichowych STD Vi.
Budowa sieci obejmie 8 odcinków:
‐ w ul. Wajdeloty na odcinku od ul. Kilińskiego do ul. Waryńskiego – Φ 150, dł. 484,0 m,
‐ w ul. Wajdeloty na odcinku od budynku nr 14 w kierunku ul. Białej ‐ Φ 100, dł. 15,0 m,
‐ w ul. Waryńskiego – Φ 100, dł. 17,5 m,
‐ w ul. Grażyny – Φ 100, dł. 64,5 m,
‐ w ul. K. Wallenroda – Φ 100, dł. 50,0 m,
‐ w ul. Aldony – Φ 100, dł. 38,5 m,
‐ w ul. Kilińskiego – Φ 200, dł. 102,0 m,
‐ w ul. Kilińskiego – Φ 100, dł. 7,5 m.
Ponadto zaplanowano montaż: 8 hydrantów podziemnych Φ 80, 2 odpowietrzników Φ 50, 2
prefabrykowanych studzienek wodomierzowych Φ 0,5‐0,6 m oraz wymianę przyłączy
wodociągowych do budynków Φ 90 PE dł. 15,5 m, Φ 75 PE dł. 12,5 m, Φ 63 PE dł. 11,5 m, Φ
50 PE dł. 240 m, Φ 25 PE dł. 5 m.
Technologia budowy będzie zapewniała utrzymanie trasy i spadków rurociągów, które
posadowione będą na podsypce piaskowej o gr. 15 cm odpowiednio zagęszczonej.
Sieć sanitarna
Zgodnie z warunkami technicznymi „Saur Neptun Gdańsk” przebudowa obejmie remont
kanalizacji sanitarnej w ul. Wajdeloty, w tym:
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
86
‐ remont 9 studni rewizyjnych Φ 1,20 w ul. Wajdeloty i 1 studni Φ 1,20 w
ul. Konrada Wallenroda – likwidację istniejącej zwężki, montaż kręgu Φ 1,20, płyty
nastudziennej oraz nowego włazu typu ciężkiego D 400 z zabezpieczeniem przed kradzieżą
i oznaczeniem zgodnie z Zarządzeniem GIWK nr 5 z dn. 23.09.2005, wykonanie włazów do
studni z wkładkami elastomerowymi, wykonanie regulacji wysokościowej włazów do
projektowanej niwelety ulicy pod płytą nastudzienną,
‐ budowę kanału Φ 0,20 dł. około 15 m na odcinku od końcówki istniejącego kanału
bezodpływowego w ul. Kilińskiego ‐ węzeł S1 (z projektowaną studzienką rewizyjną
Φ 1,20 m) ‐ z włączeniem do istniejącej studzienki rewizyjnej na kanale Φ 0,25 w ulicy
Wajdeloty (umożliwi to uczynnienie kanału w ulicy Kilińskiego, nie podłączonego do sieci
kanalizacyjnej i pozwoli na odprowadzenie ścieków sanitarnych z pawilonów i kiosków
PKP);
‐ naprawę odcinków istniejącego kanału sanitarnego Φ 0,25 metodą bezwykopową na tzw.
„krótki rękaw” o łącznej dł. odcinków 39,0 m (ul. Wajdeloty od studni nr 4 do studni nr 5 –
5 odcinków o dł. 1 m, ul. Wajdeloty od studni nr 5 do studni nr 6 – 1 odcinek o dł. 1 m,
ul. Wajdeloty od studni nr 6 do studni nr 10 „długi rękaw” – odcinek 25,0m, ul. Aldony od
studni nr 10 na przejściu dla pieszych – 4,0 m, ul. Wallenroda od studni nr 9 do studni nr 5‐
2 odcinki o długościach 3,0m i 1,0m),
‐ uszczelnienie przykanalików Φ 0,15 metodą bezwykopową tzw. „kapelusz” na dwóch
odcinkach dł. 6 m w ulicy Wajdeloty, naprawa kanałów sanitarnych wykonana będzie
metodą bezwykopową np. Insituform, renowacja kanałów będzie polegać na
wprowadzeniu do odcinka uszkodzonego przewodu rękawa z filcu poliestrowego
nasyconego żywicą poliestrową i jego utwardzeniu.
Kanalizacja deszczowa
W ramach Projektu przewiduje się budowę tzw. „kanału ulgi” (I etapu) oraz kanalizacji
deszczowej Φ 0,30 m na odcinku od zbiornika retencyjnego „Kilińskiego” do ul. Waryńskiego.
Budowa kanału ulgi obejmie:
- budowę kolektora Φ 1,0 długości 424,50 m od zbiornika „Kilińskiego” /studnia D 13/
do połączenia z istniejącym kolektorem deszczowym Φ 0,80 m w komorze rozdziału
D4 przy budynku nr 25 ulicy Wajdeloty,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
87
- budowę kolektora Φ 1,20 długości 126,0 m od komory rozdziału D 4 do ulicy
Waryńskiego /studnia D 1/. Wlot do kolektora Φ 1,20 w komorze rozdziału należy
szczelnie zamknąć i zabezpieczyć zastawkami drewnianymi. Odcinek kolektora od
komory rozdziału do ulicy Waryńskiego będzie posiadać przelew kanałem Φ 0,40 m
w ul. Aldony do potoku Strzyża, do czasu zrealizowania drugiego etapu budowy
kolektora ulgi. Odpływ wód opadowych dopływających do komory rozdziału odbywać
się będzie obecnie istniejącym kanałem Φ 0,80 m do koryta Strzyża.
Zmiany kierunku kanału ulgi wykonane będą łukami segmentowymi o promieniu 8,5 m poza
studniami rewizyjnymi. Odprowadzenie wód opadowych z powierzchni ulicy Wajdeloty
odbywać się będzie poprzez wpusty deszczowe z osadnikiem. Przykanaliki od wpustów
deszczowych włączane będą do studni rewizyjnych.
Wody opadowe z części ul. Wajdeloty odprowadzone będą poprzez odcinki projektowanych
kanałów Φ 0,30 m, wyposażonych w prefabrykowane studzienki rewizyjne Φ 0,60 m z
tworzyw sztucznych. Będą to studnie nr: d2, d3, d4, d5, d6, d7, d9 i d10. Studzienki nr: d1,
d8, d11, d12 i d13 będą wykonane z kręgów betonowych Φ 1,20 m z osadnikiem gł. 0,5 m.
Kanał ulgi 1,0 m i 1,2 m wykonany będzie z tworzyw sztucznych np. żywic poliestrowych o
niskim współczynniku szorstkości. Za wyborem tych rur przemawiają własności hydrauliczne
(większe przepływy niż dla rur betonowych) oraz duża odporność na ścieranie.
Studzienki rewizyjne wykonane będą z elementów prefabrykowanych betonowych i
żelbetowych, wodoszczelnych i mrozoodpornych. Rury kanalizacyjne kielichowe wykonane
będą z PCV.
Sieć elektroenergetyczna i oświetleniowa
Zgodnie z warunkami przyłączenia Energa moc przyłączeniowa dla planowanego oświetlenia
ulicznego ul. Wajdeloty wynosi 10 kW. Zasilanie i sterowanie przewiduje się z istniejącej
szafki oświetleniowej SOU‐101 „ALDONY”. Projektowane oświetlenie połączone zostanie z
oświetleniem ulic Kilińskiego i Waryńskiego.
Sieć kablowa i kanalizacji teletechnicznej
Z planowaną przebudową ul. Wajdeloty koliduje kanalizacja telefoniczna (kable TP SA i UPC).
Z tego względu konieczne jest wykonanie obejścia poza obszarem kolizji, a ponadto planuje
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
88
się budowę kanalizacji kablowej dla potrzeb miejskiego monitoringu wizyjnego. Przebudowa
kanalizacji kablowej obejmie:
‐ kanalizację kablową 1‐otworową dł. 53 m,
‐ kanalizację kablową 2‐otworową dł. 35 m oraz
‐ 1 studnię kablową SKR‐2.
Budowa kanalizacji kablowej dla systemu monitoringu wizyjnego przewiduje wykonanie
kanalizacji kablowej 1‐otworowej o dł. 508 m oraz 19 studni kablowych SKR‐1. Ponadto
przewiduje się zabezpieczenie istniejącej kanalizacji kablowej oraz kabla doziemnego.
2. Przebudowa i modernizacja elementów budynków przylegających do remontowanych
pasów drogowych. W ramach zadania przewiduje się wykonanie od strony ulic
następujących elementów:
‐ izolacji pionowej od fundamentów do wysokości cokołu ścian,
‐ izolacji poziomej murów fundamentowych ścian,
‐ ocieplenia ścian fundamentowych do wysokości cokołu,
‐ zabezpieczenia warstwy zewnętrznej ścian poniżej gruntu,
‐ cokołów w ścianach,
‐ drenażu zewnętrznego przy ścianach,
‐ elementów wejściowych do budynku: schodów, przedproży, portali wejściowych (o ile takie
istnieją i ich część znajduje się w pasie cokołu itp.,
‐ okienek i świetlików piwnicznych wraz z ich studzienkami,
‐ przyłączy wodnych,
‐ przyłączy elektrycznych,
‐ przyłączy C.O.,
‐ przyłączy gazowych,
‐ przyłączy kanalizacji deszczowej,
‐ przyłącza kanalizacji sanitarnej,
‐ instalacji odgromowej.
Powyższe prace obejmą 23 budynki, łącznie 27 elewacji, w tym budynki należące do
wspólnot mieszkaniowych:
‐ ul. Wajdeloty 2, 3, 5, 8, 10, 11 (2 elewacje), 17, 18, 19, 21, 22, 24, 25 (1 elewacja),
‐ ul. Waryńskiego 30/31,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
89
‐ ul. Grażyny 10, 11, 12,
‐ ul. Aldony 6,
‐ ul. Konrada Wallenroda 10
oraz nieruchomości komunalne GZNK:
‐ ul. Wajdeloty 4, 14 (2 elewacje), 20 (1 elewacja)
‐ ul. Aldony 7.
Długości elewacji budynków objętych zakresem inwestycji wynoszą odpowiednio:
ul. Wajdeloty – 689 mb, ul. Wajdeloty (od ronda do Waryńskiego) – 162 mb, ul. Aldony –
43 mb, ul. Wallenroda – 69 mb i ul. Grażyny – 105 mb Łącznie 1068 mb elewacji.
Podczas prowadzenia robót ziemnych związanych z przebudową jezdni i chodników wzdłuż
ulic Wajdeloty, Kilińskiego, Grażyny, Wallenroda, Aldony, ściany budynków zostaną
odsłonięte do głębokości około 50 cm, natomiast w miejscach wykonywania przyłączy
wodnych ‐ nawet do głębokości 1,6 m. Pozwoli to na wykonanie ocieplenia i zaizolowania
ścian fundamentowych budynków (roboty przeprowadzone będą przez wspólnoty
mieszkaniowe biorące udział w Projekcie). Odkryte powierzchnie ścian zostaną oczyszczone,
w miejscach koniecznych skute będą stare tynki, a szczeliny po zniszczonych fugach
oczyszczone. Następnie otynkowane tynkiem cementowo‐wapiennym na grubość około 1,5‐
3 cm (ze względu na ewentualne nierówności murowanych ścian zabytkowych budynków).
Szczegółowy zakres robót zawarty zostanie w dokumentacji technicznej, która opracowana
zostanie dla poszczególnych obiektów budynków komunalnych i budynków wspólnot.
3. Zabezpieczenie bazy lokalowej dla "Klubu Mieszkańca" oraz "Klubu młodego
Wrzeszczaka". W ramach zadania przewiduje się przeprowadzenie ograniczonego zakresu
prac adaptacyjno ‐ remontowych i wyposażeniowych we wnętrzach lokali w celu
wykorzystania ich na potrzeby prowadzenia zróżnicowanej działalności społecznej. Lokale
mieszczą się na parterach budynków z niezależnymi wejściami od strony ulicy przy
ul. Wajdeloty 11 (Klub Mieszkańca – 80 m2) oraz ul. Pestalozziego 5 (Klub Młodego
Wrzeszczaka – 67,5 m2) i zostaną użyczone organizacji pozarządowej oraz MOPS przez GZNK
na czas funkcjonowania projektu i jego trwałości.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
90
Wyposażenie „Klubu Mieszkańca”
Pomieszczenie Nazwa sprzętu/wyposażenia Jedn. miary Ilość
Pomieszczenia biurowe
Stacja robocza wraz z oprogramowaniem Drukarka laserowa Monitory LCD‐ dotykowe Aparaty telefoniczne Fotele obrotowe Krzesła Szafki i szafy Biurka Stanowiska komputerowe Kosz na śmieci Rzutnik multimedialny Pomoce dydaktyczne Telewizor lcd Sofy Wieszak Lustro
Kpl.. Szt. Szt. Szt. Szt. Szt. Kpl.. Szt. Szt. Szt. Szt. Kpl.. Szt. Szt. Szt. Szt.
2 1 2 1 2 20 3 1 2 4 1 3 1 2 3 1
Pomieszczenie socjalne
Zabudowa kuchenna Chłodziarka z zamrażarką Zmywarka Ekspres do kawy Czajnik elektryczny Kosz na śmieci Termosy
Kpl. Szt. Szt. Szt. Szt. Szt. Szt.
1 1 1 1 2 1 6
Pomieszczenie techniczno‐gospodarcze
Odkurzacz Zestaw regałów
Szt. Kpl.
1 1
Toalety Suszarka do rąk Dozownik mydła Wieszak do łazienek Lustro Kosz na śmieci Uchwyty dla niepełnosprawnych
Szt. Szt. Szt. Szt. Szt. Szt.
1 1 2 2 2 2
Wyposażenie „Klubu Młodego Wrzeszczaka”
Pomieszczenie Nazwa sprzętu/wyposażenia Jedn. miary Ilość
Pomieszczenia biurowe
Stacja robocza wraz z oprogramowaniem Drukarka laserowa Monitory LCD‐ dotykowe Aparaty telefoniczne Fotele obrotowe Krzesła Szafki i szafy
Kpl. Szt. Szt. Szt. Szt. Szt. Kpl.
3 1 3 1 3 20 3
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
91
Biurka Stanowiska komputerowe Kosz na śmieci Rzutnik multimedialny Pomoce dydaktyczne Telewizor lcd Sofy Wieszak Lustro
Szt. Szt. Szt. Szt. Kpl. Szt. Szt. Szt. Szt.
1 3 4 1 3 1 2 3 1
Pomieszczenie socjalne
Zabudowa kuchenna Chłodziarka z zamrażarką Zmywarka Ekspres do kawy Czajnik elektryczny Kosz na śmieci Termosy
Kpl. Szt. Szt. Szt. Szt. Szt. Szt.
1 1 1 1 2 1 6
Pomieszczenie techniczno‐gospodarcze
Odkurzacz Zestaw regałów
Szt. Kpl.
1 1
Toalety Suszarka do rąk Dozownik mydła Wieszak do łazienek Lustro Kosz na śmieci Uchwyty dla niepełnosprawnych
Szt. Szt. Szt. Szt. Szt. Szt.
1 1 2 2 2 2
Rewitalizacja społeczna
Scharakteryzowane wyżej prace na poziomie infrastruktury technicznej będą służyły
przygotowaniu podstaw pod funkcjonowanie różnego rodzaju przedsięwzięć i inicjatyw
społecznych, które będą niezbędnym elementem całościowego procesu rewitalizacji Dolnego
Wrzeszcza. Podjęte działania stanowić będą o kompleksowości projektu i będą odpowiedzią
na wysoki obecnie poziom rozwinięcia zagrożeń społecznych i patologii jak: bezrobocie,
ubóstwo, niezaradność, alkoholizm czy niski ogólny wskaźnik aktywności społecznej w
dzielnicy, zwłaszcza wśród młodzieży, osób starszych i niepełnosprawnych.
1. Klub Mieszkańca ‐ zadanie realizowane będzie w okresie od 30.06.2010 do 30.06.2012 w
udostępnionym przez Urząd Miasta lokalu przy ul. Wajdeloty 11, część zajęć prowadzonych
będzie w ramach Centrum Integracji Społecznej w istniejącej, przygotowanej do tego
placówce w Nowym Porcie.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
92
Projekt skierowany będzie do mieszkańców dzielnicy Wrzeszcza, zwłaszcza niezamożnych,
dotkniętych i zagrożonych patologiami, przestępczością i wykluczeniem społecznym oraz do
dzieci i młodzieży uczącej się, osób długotrwale bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem, a
także do osób starszych. Przewidywana liczba uczestników w całym dwuletnim cyklu
projektowym wynosi 304 osoby. Klub czynny będzie 8 godzin dziennie od poniedziałku do
piątku w godzinach 11.00‐19.00.
Klub Mieszkańca ma na celu stworzenie miejsca spotkań dla mieszkańców dzielnicy, jako że
Dolny Wrzeszcz jest dzielnicą, w której możliwości spędzania wolnego czasu zwłaszcza dla
osób starszych i zagrożonych patologią dzieci i młodzieży oraz integracji mieszkańców są
bardzo ograniczone. Działalność klubu mieszkańca będzie służyła pobudzaniu aktywności
społeczności lokalnej i organizacji czasu wolnego, rozwojowi i poszerzaniu zainteresowań, a
w efekcie aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkańców dzielnicy i minimalizacji
zróżnicowania ekonomicznego, społecznego i edukacyjnego. Działalność klubu opierać się
będzie na pracy Animatora Społecznego, którego zadaniem będzie inspirowanie oraz
pobudzanie aktywności osób i grup społecznych promując aktywną postawę obywatelską (40
godzin tygodniowo).
Ponadto w ramach działalności klubu realizowana będzie stała praca z rodzinami w celu
wspierania rozwoju dzieci i młodzieży wychowującej się w rodzinach dysfunkcyjnych oraz
minimalizacji zjawiska dziedziczenia biedy. Działania oparte będą o innowacyjną metodę
pracy z rodziną Asystenta rodziny ‐ osoby monitorującej dziecko i rodziców opiekującej się
nimi (20 godzin tygodniowo/ 24 rodziny, ok. 72 osoby). Pracę asystenta wspierać będzie
Psycholog ‐ osoba mająca doświadczenie w pracy z osobami z wykluczonymi społecznie,
porady będą udzielane bezpłatnie. Psycholog będzie również służył poradą wszystkim
zainteresowanym w ramach dyżurów w klubie (2 razy w tygodniu 4 godziny dyżurów,
8 godzin w tygodniu, około 96 osób).
Istotnym elementem działalności klubu mieszkańca będzie pobudzanie aktywności
zawodowej mieszkańców zwłaszcza biernych zawodowo czy długotrwale bezrobotnych,
utrzymujących się ze środków pochodzących z MOPS lub PUP. Wybrane osoby kierowane
będą do Centrum Integracji Społecznej, którego oferta obejmuje m.in. szkolenia dla
długotrwale bezrobotnych, doradztwo prawne, finansowe i poradnictwo zawodowe.
Działania szczegółowe planowane w ramach projektu będą obejmowały również:
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
93
‐ Salon Dyskusji ‐ spotkania mieszkańców dzielnicy Wrzeszcz z zaproszonymi politykami,
lokalnymi działaczami, innymi ciekawymi ludźmi (spotkania 1 raz w miesiącu),
‐ Salon Kulturalny ‐ wernisaże, koncerty, wystawy, odczyty i inne imprezy, zaproszeni goście
czytać będą poezje, wykłady, prelekcje, prezentować swoje fotografie, swoje prace
prezentować będą również amatorzy zamieszkujący dzielnicę (spotkania 1 raz w miesiącu),
‐ Kącik Czytelnika ‐ na terenie klubu wydzielone zostanie miejsce z łatwym dostępem do
codziennej prasy, tygodników i miesięczników. W szczególności zaś prasa związana z
ofertami prasy, szkoleniami oraz dotycząca prowadzenia gospodarstwa domowego,
‐ Kącik internetowy ‐ możliwość korzystania z komputera z bezpłatnym dostępem do
Internetu,
‐ Zajęcia komputerowe i dodatkowe dla dzieci ‐ zajęcia dodatkowe dla dzieci i młodzieży z
obsługi komputera i Internetu, zwłaszcza dla dzieci z rodzin niezamożnych lub
dysfunkcyjnych nieposiadających własnego komputera (2 razy w tygodniu po 2 godziny (4
godziny w tygodniu) max.6 osób na zajęciach),
‐ Zajęcia artystyczne dla dzieci i młodzieży ‐ zajęcia rozwijające poczucie estetyki i piękna w
oparciu o nowoczesne interesujące dla młodych ludzi formy wyrazu np. street art (2 razy
w tygodniu po 2 godziny (4 godziny w tygodniu) 5‐10 osób na zajęciach),
‐ CIS ‐ spośród mieszkańców dzielnicy zostaną wyłonione osoby długotrwale bezrobotne lub
bierne zawodowo, uzależnione, które zostaną skierowane do CIS, oferta CIS obejmuje:
warsztaty zawodowe, poradnictwo zawodowe indywidualne i grupowe, praktyki
zawodowe u zewnętrznego pracodawcy, poradnictwo psychologiczne indywidualne i
grupowe, praca socjalna, szkolenia z zakresu umiejętności miękkich, działania
integracyjne, edukacja ogólna, grupy wsparcia.
2. Klub „Młodego Wrzeszczaka” – zadanie realizowane będzie przez Miejski Ośrodek
Pomocy Społecznej w okresie od 06.2010 do‐ 06.2014 w lokalu przy ul. Pestalozziego 5.
Przewidywana liczba uczestników w całym czteroletnim cyklu projektowym wynosi 200 osób.
Projekt zakłada utworzenie Klubu dla dzieci i młodzieży mieszkającej w dzielnicy Dolny
Wrzeszcz. W klubie prowadzone będą
następujące różnorodne zajęcia tematyczne:
‐ Komputraki ‐ zajęcia komputerowe mające na celu naukę obsługi komputera i Internetu, z
nastawieniem na poszukiwanie informacji przydatnych zarówno w edukacji jak i w rozwoju
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
94
własnych zainteresowań, młodzi ludzie poprowadzą własną stronę internetową, na której
"wydawać" będą internetową gazetę dotyczącą historii oraz bieżących wydarzeń w
dzielnicy, będzie to również okazją dla prezentacji "ukrytych talentów" mieszkańców
dzielnicy oraz "giełdy umiejętności",
‐ Filmówka ‐ młodzież stworzy filmy nagrywane za pomocą telefonów komórkowych oraz
kamer z aparatów cyfrowych, które dokumentować będą procesy rewitalizacyjne oraz
sprawy najbardziej dokuczliwe i najpiękniejsze w życiu młodych mieszkańców Wrzeszcza,
‐ Drużyna siatkówki – działanie skierowane przede wszystkim do młodzieży męskiej
zamieszkującej dzielnicę, którego celem będzie nauka gry w siatkówkę oraz wykształcanie
w dzieciach pasji sportowych, rywalizacji i zasad fair‐play, dodatkowe godziny spędzone na
sali gimnastycznej przyczynią się do wzmocnienia procesu prawidłowego rozwoju
fizycznego,
‐ Zajęcia taneczne ‐ skierowane będą głównie do dziewcząt, które będą miały okazję
zapoznać się z kilkoma stylami tanecznymi: hip‐hop, jazz, taniec nowoczesny, a po kilku
miesiącach będą miały możliwość zdecydowania czy któryś z proponowanych stylów
zostanie rozwinięty podczas zajęć, utworzona grupa taneczna będzie występować podczas
imprez organizowanych w dzielnicy oraz innych częściach Gdańska,
‐ Poranek we Wrzeszczaku ‐ działanie skierowane będzie do małych dzieci w wieku lat 3‐5,
które z różnych przyczyn nie korzystają z opieki przedszkolnej, w czasie zajęć rodzice
maluchów uczestniczyć będą w zajęciach proponowanych przez Klub mieszkańców.
Wszystkie zajęcia realizowane w KMW skierowane zostaną głównie do młodych osób
pochodzących z rodzin niezamożnych oraz osób wskazanych przez pedagogów szkolnych,
Policję lub Straż Miejską.
Wszystkie zastosowane rozwiązania techniczne i technologie w przypadku zadań
przestrzennych należą do sprawdzonych i są stosowane standardowo przy wykonywaniu
podobnych przedsięwzięć. Są one zgodne z przepisami i normami polskimi i europejskimi.
Dzięki zaproponowanym rozwiązaniom w zakresie infrastruktury kanalizacji deszczowej,
kolektorów i studni, przyczynią się do ochrony środowiska i wód Potoku Strzyża i Bystrzec II i
wpłyną na zmniejszenie zagrożeń środowiskowych. Poprawie stanu środowiska naturalnego
będą również służyć: podczyszczanie wód opadowych przez separatory, piaskowniki itp.,
pielęgnacja pasów urządzonej zieleni i nasadzeń czy ochrona drzew w stadium wzrostu.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
95
Ponadto odprowadzenie wód z rejonu objętego rewitalizacją przyczyni się do poprawy
funkcjonalności i warunków bytowych, a tym samym będzie służyć poprawie zdrowia i życia
ludzkiego – budynki nie będą podtapiane i zawilgocone. Zastosowane rozwiązania
techniczne spełniają zalecane standardy w zakresie funkcjonalności, wygody i
bezpieczeństwa osób korzystających.
W szerszym ujęciu, biorąc pod uwagę całość zadań przestrzennych planowanych do realizacji
można uznać, że będą one służyć zwiększeniu spójności infrastruktury, a realizacja zadań w
sposób kompleksowy pozwoli na uzyskanie efektu synergii, czyli znacznie większych korzyści
niż w przypadku gdyby zadania realizowane były pojedynczo lub etapami. Taki sposób
realizacji pozwoli również w znacznym stopniu obniżyć koszty całkowite inwestycji.
Uzupełnieniem zadań przestrzennych będą zadania o charakterze społecznym, dzięki którym
możliwa będzie przemiana mentalna lokalnej społeczności, niezwykle ważna dla dalszego
pozytywnego rozwoju dzielnicy. Przeprowadzenie wyłącznie działań przestrzennych oraz
zapewnienie lepszych warunków bytowych bez podjęcia działań mających na celu
przeciwdziałania negatywnym zachowaniom nie będzie wystarczające dla zmiany
zakorzenionych i ugruntowanych przez wiele lat postaw społecznych. Osiągnięcie pełnej
poprawy i wykreowanie nowego wizerunku dzielnicy będzie możliwe jedynie dzięki podjęciu
kompleksowych działań zarówno przestrzennych, gospodarczych jak i społecznych.
3.4.2.3 TRWAŁOŚĆ TECHNOLOGICZNA
Zaproponowane w Projekcie rozwiązania techniczne i technologiczne i materiały są
powszechnie stosowane przy realizacji podobnych przedsięwzięć, bezpieczne dla zdrowia i
środowiska naturalnego i gwarantują wysoką jakość i trwałość funkcjonowania
przebudowanej infrastruktury. Wykonanie ich zgodnie z obowiązującymi przepisami pozwoli
na efektywną i długotrwałą eksploatację. Kompleksowość przyjętych rozwiązań jest dużym
atutem Projektu, ponieważ gwarantuje wymianę starych oraz budowę niezbędnych
elementów infrastruktury dzięki czemu poza standardowymi konserwacjami, w dłuższym
okresie czasu nie będzie konieczne prowadzenie prac budowlanych w rejonie
rewitalizowanego obszaru.
Gwarancją trwałości realizowanej inwestycji będzie również fakt, że przebudowa ulic
odbywać się będzie zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami projektowymi, w tym
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
96
przede wszystkim z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Transportu i
Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. nr 43, poz. 430) oraz w
ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2003 roku nr 207, poz.
2016).
Urządzenia powstałe w wyniku realizacji projektu nie będą szkodliwe dla środowiska
naturalnego. Obiekty będą charakteryzowały się wysokim stopniem bezpieczeństwa. Z
ekonomicznego punktu widzenia zastosowane rozwiązania zostały dobrane optymalnie, tak
aby jak najwyższą jakość i efekt estetyczny osiągnąć przy jak najniższej cenie i zapewnić
odpowiednią trwałość projektu.
3.4.3 OPIS STANU PO REALIZACJI PROJEKTU ‐ LOGIKA INTERWENCJI
3.4.3.1 WSKAŹNIKI PRODUKTU
W związku z realizacją projektu działaniom rewitalizacyjnym poddany zostanie obszar
Dolnego Wrzeszcza.
Przebudowane zostaną ulice: Wajdeloty (543m), Biała (25m), Grażyny (56m), Wallenroda
(40m), Aldony (36m). Łączna długość przebudowanych dróg wyniesie 0,7 km. W związku z
robotami wykonana zostanie także przebudowa infrastruktury technicznej na tych odcinkach
oraz budowa Kanału Ulgi dla Potoku Strzyży pod ulicą Wajdeloty. Ponadto nastąpi
przebudowa i modernizacja elementów budynków (komunalnych i wspólnot
mieszkaniowych) bezpośrednio przylegających do remontowanych pasów drogowych. W
sumie pracami objęte zostaną 23 obiekty o łącznej powierzchni 16 776,38 m².
Planowane jest również przeprowadzenie remontów lokali przeznaczonych na zadania
społeczne. Będą to: lokal przy ul. Wajdeloty 21 o powierzchni 80 m² oraz lokal przy ul.
Pestalozziego 5 o powierzchni 67,5 m².
W ramach projektu przeprowadzone zostaną również przedsięwzięcia społeczne mające na
celu przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom społecznym. Uruchomione zostaną
następujące działania:
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
97
Klub Mieszkańca – realizacja zadania w latach 2010 – 2012 (lokal przy ul. Wajdeloty
21).
Klub Młodego Wrzeszczaka – realizacja zadania w latach 2010 – 2014 (lokal przy ul.
Pestalozziego).
Skwantyfikowane wskaźniki produktu przedstawione zostały w tabel poniżej.
Tabela 3.5 Wskaźniki produktu
Nazwa wskaźnika Źródło
weryfikacji danych
Jedn. miary
Wartość bazowa
Lata realizacji projektu
Elementy projektu
składające się na wartość wskaźnika
2010 2011 2012 2013 2014
Liczba zrewitalizowanych
obszarów
Dokumentacja techniczna
szt. 0 0 0 0 0 1 Obszar Dolnego
Wrzeszcza
Liczba obiektów poddanych działaniom
rewitalizacyjnym
Dokumentacja powykonawcza,
protokoły odbioru
szt. 0 0 0 0 23 0
20 budynków wspólnot
mieszkaniowych, 3 budynki w
zarządzie GZNK
Powierzchnia obiektów poddanych działaniom
rewitalizacyjnym
Dokumentacja powykonawcza,
protokoły odbioru
m² 0 0 0 0 16 776,38 0
20 budynków wspólnot
mieszkaniowych, 3 budynki w
zarządzie GZNK
Długość przebudowanych dróg na obszarach objętych
rewitalizacją
Dokumentacja powykonawcza,
protokoły odbioru
km 0 0 0 0 0,7 0
Wajdeloty (543m), Biała (25m), Grażyny
(56m), Wallenroda (40m), Aldony
(36m)
Liczba zrealizowanych przedsięwzięć mających
na celu przeciwdziałanie
negatywnym zjawiskom społecznym
Dane Beneficjenta,
programy zajęć, lista uczstników
szt. 0 2 2 2 1 1
Klub Mieszkańca, Klub Młodego Wrzeszczaka
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
98
3.4.3.2 WSKAŹNIKI REZULTATU
W ramach projektu działaniami rewitalizacyjnymi objętych zostanie 55 ha Dolnego
Wrzeszcza, który zamieszkiwany był w 2006 roku przez 7 739 osób.
Roboty budowlane przeprowadzone zostaną w 23 budynkach, które zamieszkiwane są przez
828 osób.
Wprowadzone zostaną także 2 działania skierowane do społeczności lokalnej, które
wprowadzą w sumie 14 ofert programowych (9 ofert Klub Mieszkańca i 5 ofert Klub Młodego
Wrzeszczaka).
Zadanie dotyczące Klubu Mieszkańca realizowane będzie w okresie od 06.2010 do 06.2012,
przewidywana liczba uczestników przedsięwzięcia wyniesie 45 osób w roku 2010, 140 w roku
2011 i 55 w roku 2012. Łączna ilość uczestników tego przedsięwzięcia wyniesie 240 osób.
Zadanie dotyczące Klubu Młodego Wrzeszczaka realizowane będzie w okresie od 06.2010 do
06.2014, a przewidywana liczba uczestników tego przedsięwzięcia wyniesie w roku 2010 40
osób, w okresie 2011 – 2013 60 osób rocznie, a w ostatnim półroczu realizacji ponownie 40
osób. Łączna ilość uczestników przedsięwzięcia wyniesie 260 osób.
W sumie z zadań miękkich prowadzonych w ramach projektu uczestniczyć będzie 500 osób.
Skwantyfikowane wskaźniki rezultatu przedstawia tabela poniżej.
Tabela 3.6 Wskaźniki rezultatu
Nazwa wskaźnika Źródło
weryfikacji danych
Jedn. miary
Wartość bazowa
Lata realizacji projektu Elementy projektu składające się na wartość wskaźnika
2010 2011 2012 2013 2014
Liczba mieszkańców objętych projektami rewitalizacyjnymi
Ewidencja Ludności miasta Gdańska
osoby 0 0 0 0 0 7739 Mieszkańcy Dolnego Wrzeszcza
Powierzchnia zrewitalizowanych obszarów
Dane Beneficjenta
ha 0 0 0 0 55 Powierzchnia Dolnego Wrzeszcza
Liczba osób korzystających z obiektów poddanych rewitalizacji
Dane Beneficjenta,
osoby 0 0 0 0 828 Liczba mieszkańców
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
99
Ewidencja Ludności miasta Gdańska
budynków objętych projektem
Liczba nowych ofert programowych przygotowanych
w obiektach poddanych rewitalizacji
Ewidencje Beneficjenta i organizacji realizujących działania miękkie
szt. 0 0 0 0 14
Zajęcia programowe prowadzone w Domu
Mieszkańca i Domu
Młodego Wrzeszczaka
Liczba osób uczestniczących w przedsięwzięciach realizowanych
w ramach projektu
Ewidencje Beneficjenta
osoby 85 200 115 60 40
Uczestnicy zajęć Klubu Mieszkańca i
Klubu Młodego
Wrzeszczaka
3.4.3.3 WSKAŹNIKI ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU – CELE DŁUGOFALOWE
Realizacja zadania „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” jest przedsięwzięciem,
które poprzez osiągniecie celów cząstkowych związanych z infrastrukturą, gospodarką i
działaniami społecznymi pozwoli na zwiększenie atrakcyjności przestrzennej, gospodarczej i
społecznej marginalizowanej części Gdańska, jaką jest obszar Dolnego Wrzeszcza.
Przeprowadzenie działań dotyczących infrastruktury technicznej i drogowej, pozwoli na
rozwiązanie problemów dotyczących przemieszczania się po dziurawych, wąskich,
zabytkowych uliczkach dzielnicy i w znacznym stopniu podniesie jakość życia jej
mieszkańców. Ponadto przeprowadzenie prac dotyczących przebudowy elementów
budynków powstałych na przełomie XIX i XX wieku i lat 20 – tych i 30 – tych XX wieku sprawi,
iż zabezpieczone zostaną one przeciw zawilgoceniu ścian i podpiwniczenia. Dzięki temu
potencjał historycznej zabudowy będzie mógł zostać wykorzystany do rozwoju dzielnicy.
Warto zaznaczyć, że podniesienie atrakcyjności obszaru, w tym poprawa warunków
komunikacyjnych i uporządkowanie zieleni, jak również sprawna infrastruktura techniczna
stanowić będzie zachętę dla przedsiębiorców do prowadzenia działalności w zabytkowej
dzielnicy, o dużym potencjale, która położona jest w pobliżu głównych sieci
komunikacyjnych miasta i głównych punktów handlowych. Dolny Wrzeszcz głównie ze
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
100
względu na architekturę i układ przestrzenny może stać się ciekawym miejscem dla turystów,
którzy aktualnie odwiedzają najbardziej znane miejsca Gdańska, jak np. ul. Długa i ze
względu na niską estetykę okolicy niechętnie zwiedzając okolice Dolnego Wrzeszcza.
Aby w pełni osiągnąć zamierzone cele konieczne jest również przeprowadzenie działań
społecznych, które skierowane będą do zarówno do najmłodszych mieszkańców Dolnego
Wrzeszcza, osób dorosłych, jak i emerytów, którzy obecnie nie mają możliwości aktywnego
spędzania czasu. Wprowadzenie zajęć przeznaczonych dla dzieci umożliwi rozwój ich
zainteresowań oraz nabycie nowych umiejętności, co pozwoli na podniesienie samooceny
wśród młodych osób i w dalszej perspektywie zapobiegnie przenoszeniu negatywnych
wzorców na kolejne pokolenia. Oferta powstała dla mieszkańców skierowana będzie
również do osób bezrobotnych oraz osób w rodzinach dysfunkcyjnych, które nie radzą sobie
z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Zakłada się, iż przeprowadzenie rewitalizacji
społecznej jest warunkiem koniecznym do zwiększenia aktywności mieszkańców zarówno
w sferze zatrudnienia jak i działań dla społeczności lokalnych, co pozwoli na ograniczenie
zjawiska uzależnień, a także na wzrost bezpieczeństwa w Dolnym Wrzeszczu.
Cele zamierzone do realizacji w ramach niniejszego przedsięwzięcia pozwolą zatem na
podniesienie poziomu atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej tej przestrzeni miejskiej
miasta Gdańska, czym w pełni wpisują się w spodziewane efekty 3 Osi priorytetowej
Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007 – 2013.
Biorąc pod uwagę powyższe można zauważyć, że realizacja działań zapisanych w projekcie w
znacznym stopniu przyczyni się do ożywienia Dolnego Wrzeszcza i przywrócenia mu ważnej
roli w życiu gospodarczo‐społecznym miasta. Przedsięwzięcie, łącząc zadania
infrastrukturalne, społeczne i gospodarcze, umożliwi trwałe rozwiązanie problemu
marginalizacji Dolnego Wrzeszcza i jego mieszkańców. Celem bezpośrednim osiągniętym w
związku z realizacją przedmiotowego projektu będzie aktywizacja społeczna i gospodarcza
zdegradowanych obszarów miejskich i podniesienie atrakcyjności tej części Gdańska. Tym
samym należy uznać, iż osiągnięty zostanie cel nadrzędny projektu, jakim jest rozwój
funkcji miejskich i metropolitalnych w głównych ośrodkach rozwoju regionu jakim bez
wątpienia jest Gdańsk.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
101
3.4.3.4 MATRYCA LOGICZNA PROJEKTU
Tabela 3.7. Matryca logiczna dla projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
Logika interwencji
Wskaźniki realizacji
Źródła informacji o wskaźniku
Założenia
Cel nadrzędny (programowy,
ogólny)
Rozwój funkcji miejskich i
metropolitalnych Gdańska –
głównego ośrodka miejskiego regionu
‐ wzrost liczby nowych lub
zmodernizowanych stref
inwestycyjnych i rekreacyjnych oraz administracyjno‐biznesowych
‐ wzrost liczby placówek
usługowych, w tym kulturalnych i naukowych
‐ dane Beneficjenta,
raporty i badania przeprowadzone
przez Urząd Miejski,
‐ dane organizacji pozarządowych
Cel bezpośredni Projektu (główny)
‐ aktywizacja społeczna i gospodarcza
zdegradowanych obszarów miejskich
Gdańska i podnoszenie
atrakcyjności stref rozwojowych w
mieście,
‐ otwarcie dzielnicy na turystów i inwestorów,
‐ rozwój i przywrócenie
utraconych funkcji społeczno‐
gospodarczych Dolnego
Wrzeszcza,
‐ zwiększenie podaży
atrakcyjnych terenów
inwestycyjnych i rekreacyjnych oraz
przestrzeni publicznych na
obszarze Dolnego Wrzeszcza,
‐ podniesienie
‐ wzrost liczby mieszkańców podejmujących pracę zawodową
(aktywność gospodarcza)
‐ wzrost liczby mieszkańców
uczestniczących w wyborach (aktywność obywatelska)
‐ wzrost liczby nowych
przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie objętym rewitalizacją
‐ wzrost liczby turystów
odwiedzających obszar Dolnego
Wrzeszcza
‐ wzrost podaży terenów
inwestycyjnych i rekreacyjnych
‐ spadek liczby osób
korzystających z
Dane Beneficjenta i Partnerów Projektu
oraz PUP w Gdańsku
‐ Realizacja założeń Programu Rewitalizacji
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
102
jakości życia mieszkańców
pomocy społecznej
Rezultaty ‐ poprawa warunków życia mieszkańców
Dolnego Wrzeszcza,
‐ zwiększenie jakości i
dostępności przestrzeni publicznych
Dolnego Wrzeszcza
‐ zwiększenie aktywności mieszkańców
poprzez wprowadzenie szerokiej oferty kulturalno – edukacyjnej,
‐ stworzenie miejsc do organizacji przedsięwzięć
ukierunkowanych na przeciwdziałanie
negatywnym zjawiskom w
Dolnym Wrzeszczu
‐ liczba mieszkańców objętych projektami
rewitalizacyjnymi‐ 7 739 osób,
‐ powierzchnia zrewitalizowanych obszarów – 55 ha,
‐ liczba osób korzystających z
obiektów podanych rewitalizacji – 828 osób,
‐ liczba nowych ofert
programowych przygotowanych w
obiektach poddanych
rewitalizacji – 14 szt.,
‐ liczba osób uczestniczących w przedsięwzięciach realizowanych w ramach projektu –
500 osób
‐ Ewidencja Ludności Miasta
Gdańska
‐ ewidencje Miasta Gdańska i
partnerów projektu
‐ sprawozdania z realizacji działań społecznych, listy
obecności
‐ zwiększenie zainteresowania
Dolnym Wrzeszczem wśród
inwestorów,
‐ wykorzystanie potencjału dzielnicy
do rozwoju turystyki,
‐ zwiększenie integracji i
aktywizacji ludności
Produkty ‐ zrewitalizowany obszar Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku,
‐ zrewitalizowane budynki
mieszkalne,
‐ przebudowane drogi,
‐ zrealizowane przedsięwzięcia miękkie dla mieszkańców
Dolnego Wrzeszcza
‐ liczba zrewitalizowanych obszarów – 1 szt.
‐ liczba obiektów poddanych działaniom
rewitalizacyjnym ‐23 szt.
‐ powierzchnia obiektów poddanych działaniom
rewitalizacyjnym – 16 776,38 m²
‐ długość przebudowanych dróg na obszarach
objętych rewitalizacją –
0,7 km,
Dla działań twardych,
związanych z robotami
budowlanymi:
Dokumentacja powykonawcza, protokoły odbioru
robót.
Dla działań miękkich:
Dane Beneficjenta i partnerów
projektu, programy zajęć, lista obecności.
Wykonanie zamierzonych
działań zgodnie z dokumentacją techniczną,
programem działań społecznych i
zapisami Programu Rewitalizacji.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
103
‐ liczba zrealizowanych przedsięwzięć
mających na celu przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom
społecznym – 2
Działania ‐ przeprowadzenie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego,
‐ przeprowadzenie prac budowlanych i remontowych,
‐przeprowadzenie działań społecznych
‐ zarządzanie projektem,
‐ promocja projektu
Środki
‐ zespół projektowo‐ zarządzający (pracownicy
Urzędu Miejskiego w Gdańsku, partnerzy projektu),
‐ środki finansowe zapisane w
budżecie projektu
Koszty
Łącznie: 20 811 006,70 zł
w tym koszty kwalifikowane: 20 460 410,99 zł
‐ otrzymanie dofinansowania w ramach RPO WP,
‐ sprawne przeprowadzenie
procedur przetargowych,
‐ wykonanie prac i działań zgodnie z
założonym harmonogramem
projektu
3.4.3.5 KOMPLEMENTARNOŚĆ PROJEKTU
Przedmiotowy projekt jest elementem realizacji szerszego programu polegającego na
rewitalizacji Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku. Całościowy program jest przedsięwzięciem
kompleksowym, obejmującym szereg inwestycji i działań społeczno‐gospodarczych mających
na celu przywrócenie obszarowi utraconych funkcji miejskich oraz aktywizowanie lokalnej
społeczności. W realizację programu zaangażowane jest Miasto Gdańsk wraz ze swoimi
jednostkami organizacyjnymi oraz organizacje pozarządowe – podmioty te zawiązały koalicję
na rzecz rewitalizacji społecznej Dolnego Wrzeszcza. Należy podkreślić, iż w realizację
programu bardzo mocno zaangażowana jest społeczność lokalna.
Do tej pory w ramach programu zrealizowane zostały m.in. następujące projekty:
Rewaloryzacja Parku Kuźniczki. Zadaniem projektu zrealizowanego przez Miasto
Gdańsk było przywrócenie świetności zabytkowemu parkowi i przywrócenie mu
wygląd z lat 20. XX wieku. Podupadły i zdewastowany park został poddany
gruntownej rewaloryzacji i uporządkowany. Ponadto została uratowana jego
najbardziej charakterystyczna ozdoba ‐ altana parkowa. Inna pamiątka po dawnym
Kleinhammerparku, brama z resztkami oryginalnego napisu, również została poddana
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
104
konserwacji. Usunięto także drewniane pawilony otaczające park i wymieniono
nawierzchnie biegnących wzdłuż Kuźniczek chodników na płytki o kształcie infuły.
Projekt zrealizowany został w 2003 roku za kwotę 900 tys. zł i w całości sfinansowany
został z budżetu Miasta Gdańska.
Rewaloryzacja skweru przy Placu Wyspiańskiego. W ramach projektu przebudowana
została stara betonowa fontanna (znajdująca się w miejscu dawnego zbiornika
przeciwpożarowego) – fontanna otrzymała nowy wystrój, instalację wodną i
iluminację świetlną, została też wyłożona granitem. Projekt modernizacji objął
również układ przestrzenny z modernizacją nawierzchni, oświetlenia, instalacji
wodnej oraz przestrzennego układu zieleni i elementów małej architektury poprzez
ustawienie rzeźb "Ławeczki z Oskarkiem" i "Tańczącej Dziewczynki". W ramach prac
budowlanych wykonano 400m² chodników, 150mb sieci wodociągowej, 30mb
kanalizacji sanitarnej, ustawiono słupy oświetleniowe. Zamontowano ławeczki i
altankę z ławeczką, na której "siedzi" Oskar. Zieleń została uzupełniona. Inwestycja
została sfinansowana ze środków Miasta Gdańska.
Porządkowanie terenów wokół Potoku Strzyża. W wyniku realizacji przedsięwzięcia
został gruntownie zmodernizowany i uregulowany fragment koryta potoku za
Parkiem Kuźniczki, na odcinku równoległym do ul. Wajdeloty, przepływający
otwartym korytem pod licznymi mostkami, pomiędzy XIX/XX wiecznymi kamienicami.
Modernizacja była niezbędna w wyniku szkód spowodowanych obfitymi opadami
deszczu w 2001r. kiedy to wody opadowe Strzyży wystąpiły z brzegów. Woda zalała
wtedy wiele ulic i domów podnosząc swój stan ponad poziom ulic od 130 do 210cm.
Uregulowanie i uporządkowanie koryta Potoku Strzyży nie jest jednak wystarczające
dla zabezpieczenia Dolnego Wrzeszcza przed podobnymi zdarzeniami i dlatego
niezbędne jest umożliwienie bezpiecznego przepływu nadmiaru wód opadowych
dodatkowym przekrojem. Projekt został sfinansowany ze środków Miasta Gdańska.
Adaptacja zabudowań dawnego browaru przy ul. Kilińskiego na funkcje
mieszkaniowe i usługowe. W ramach projektu zespół zabudowań poprzemysłowych
zostanie przekształcony w kompleks mieszkaniowo‐usługowy. Browar jest
przedmiotem wpisu do rejestru zabytków, dlatego część obiektów zostanie
zachowana, zrewaloryzowana i zaadaptowana do nowych funkcji. Pozostałe obiekty,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
105
nie objęte ochroną konserwatorską, zostaną zlikwidowane a w ich miejsce powstaną
nowe budynki mieszkalne. Inwestycja będzie ważnym wsparciem dla działań
rewitalizacyjnych zainicjowanych przez samorząd, gdyż nastąpi zwiększenie liczby
mieszkańców (co częściowo zniweluje niekorzystne trendy demograficzne) i
spowoduje trwałą zmianę stanu zainwestowania, sposobu zagospodarowanie i
wizerunku, zachodniej części Dolnego Wrzeszcza. Inwestycja znajduje się na etapie
koncepcji. Inwestorem będzie Przedsiębiorstwo Budowlane Górski Sp. z o.o. (sektor
niepubliczny).
Wszystkie ww. przedsięwzięcia służyły rewitalizacji Dolnego Wrzeszcza – zgodnie z
zapisami Gdańskiego Programu Rewitalizacji. Projekty te przyczyniły się nie tylko do
uatrakcyjnienia przestrzeni publicznej, ale także umożliwiły prowadzenie działań
aktywizujących mieszkańców. I tak w zrewaloryzowanych obszarach odbywają się projekty
okazjonalne (około 6 rocznie) organizowane przez m.in. Stowarzyszenie „Komitet Inicjatyw
Lokalnych Wrzeszcz”, Wspólnotę Lokalną Wajdeloty czy Gdańskie Centrum Wolontariatu.
Przykładem tego jest "Święto Ulicy Wajdeloty", zorganizowane po raz pierwszy w 2006r., w
ramach którego w Parku Kuźniczki Klub Winda zorganizował I Plener Rzeźby "Kuźniczki".
Działania te, mające na celu zwiększenie atrakcyjności zdegradowanych obecnie przestrzeni
Dolnego Wrzeszcza, a także aktywizację jego mieszkańców, są logicznie powiązane z
przedmiotowym projektem, który stanowi kolejny etap działań Miasta i pozostałych
podmiotów. Docelowo – po zrealizowaniu całości programu – Dolny Wrzeszcz będzie
obszarem atrakcyjnym do zamieszkania, odwiedzania i inwestowania i będzie miał istotny
udział w rozwijaniu funkcji miejskich i metropolitalnych Gdańska.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
106
4 WYKONALNOŚĆ FINANSOWO ‐ EKONOMICZNA
4.1 ANALIZA FINANSOWA
4.1.1 OKREŚLENIE ZAŁOŻEŃ DO ANALIZY FINANSOWEJ
Analiza finansowa wykonana dla przedsięwzięcia inwestycyjnego „Rewitalizacja Dolnego
Wrzeszcza w Gdańsku” ma za zadanie wykazać, czy jest ono zasadne z finansowego punktu
widzenia. Inaczej mówiąc, czy całkowite przychody osiągnięte z jego eksploatacji przekroczą
poniesione na jego realizację wydatki. W wyniku przeprowadzonej analizy uzyskana zostanie
także odpowiedź na pytanie czy zapewnione zostały środki niezbędne do tego, aby po
zakończeniu prac przedsięwzięcie nadal mogło funkcjonować.
Dzięki przeprowadzeniu analizy finansowej oszacowane zostaną wskaźniki określające
rentowność przedsięwzięcia. Jednocześnie na podstawie analizy finansowej uzyskane
zostaną informacje mówiące o tym czy wybrane, najlepsze pod względem technicznym,
rozwiązanie jest realne do wykonania pod względem finansowym i w aktualnym otoczeniu
społeczno – gospodarczym.
W celu sporządzenia analizy przyjęto następujące założenia:
za rok bazowy przedsięwzięcia uznano rok 2009,
analiza została sporządzona w cenach stałych, przy zastosowaniu metody różnicowego
modelu finansowego,
analiza została sporządzona w cenach brutto, ponieważ VAT jest kosztem kwalifikowanym
dla Gminy Miasta Gdańska (zgodnie z załącznikiem nr 4 do Przewodnika Beneficjenta
RPO WP 2007‐2013 Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków ramach RPO WP
na lata 2007 – 2013),
analiza obejmuje okres 15 lat, to jest okres 2015‐2029 rok. Okres ten został ustalony
zgodnie z Wytycznymi do studiów wykonalności dla projektów w ramach Regionalnego
Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007‐2013 w zakresie
projektów dotyczących kompleksowej rewitalizacji,
stopa dyskontowa stosowana przy dyskontowaniu strumieni pieniężnych dla obliczenia
wskaźników rentowności inwestycji w niniejszym opracowaniu będzie wynosiła 5%.
Wielkość ta jest zgodna z wytycznymi do studiów wykonalności,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
107
analiza została sporządzona zgodnie z Wytycznymi w zakresie wybranych zagadnień
związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów
generujących dochód,
analiza finansowa została sporządzona z dokładnością do 1 PLN (wyjątek stanowią
nakłady inwestycyjne, harmonogram rzeczowo‐finansowy oraz koszty eksploatacyjne,
gdzie mając na uwadze dokładność analizy, zdecydowano o zwiększeniu dokładności
do 0,01 PLN).
Podczas sporządzania analizy finansowej dla omawianego projektu korzystano z założeń
makroekonomicznych, które zamieszczono w podrozdziale 7.4 Wytycznych w zakresie
wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym
projektów generujących dochód „Warianty rozwoju gospodarczego Polski”
(MRR/H/14(2)01/2009). Dla pozostałych lat okresu referencyjnego przyjęto szacunkowe
wartości ekonomiczne. Poniższa tabela przedstawia pełen zakres założeń
makroekonomicznych, które wykorzystano w studium.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
108
Tab. Założenia makroekonomiczne
Źródło: opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
109
4.1.2 CAŁKOWITE NAKŁADY INWESTYCYJNE
Łączne nakłady inwestycyjne niezbędne do przeprowadzenia inwestycji wraz z latami ich
poniesienia przedstawione zostały w poniższej tabeli. Podatek VAT jest kosztem
kwalifikowanym w ramach projektu, jako że Gmina Miasta Gdańska nie ma możliwości
odzyskania podatku w ramach swojej działalności operacyjnej. Planuje się zakończenie fazy
realizacyjnej projektu w 2014 roku.
Poniższa tabela przedstawia zestawienie wszystkich nakładów inwestycyjnych, które
niezbędne są do prawidłowego przeprowadzenia realizacji inwestycji w podziale na koszty
kwalifikowane i niekwalifikowane. W celu utrzymania wysokiej funkcjonalności przedmiotu
projektu, założono również nakłady odtworzeniowe po pierwszych 10 latach eksploatacji
inwestycji. Zgodnie z zasadami kwalifikowalności kosztów, nakłady odtworzeniowe zostały
przyporządkowane do kosztów niekwalifikowanych projektu. Ponadto, część nakładów
związanych z przebudową elementów budynków mieszkalnych zostały uznane za
niekwalifikowane.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
110
Tab. Zestawienie nakładów inwestycyjnych projektu (koszty kwalifikowane)4
Źródło: Opracowanie własne
4 Tabela całkowitych nakładów inwestycyjnych została zaprojektowana zgodnie z Wytycznymi do studiów wykonalności dla projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013, w zakresie projektów dotyczących kompleksowej rewitalizacji
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
111
Tab. Zestawienie nakładów inwestycyjnych projektu (koszty niekwalifikowane)
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
112
Tab. Zestawienie wydatków w ramach instrumentu elastyczności
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
113
4.1.3 KALKULACJA PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY INWESTORA W WYNIKU REALIZACJI
INWESTYCJI
4.1.3.1 ANALIZA RYNKU ORAZ OFERTY POWSTAŁEJ W WYNIKU REALIZACJI PROJEKTU
Projekt „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” zakłada działania inwestycyjne
polegające na przebudowie ul. Wajdeloty i fragmentów przyległych ciągów ulicznych wraz z
niezbędną infrastrukturą techniczną, jak również przebudowie fragmentów budynków
mieszkalnych przylegających do przebudowywanych ciągów ulicznych. Oprócz tego w
ramach przedsięwzięcia zostaną przeprowadzone działania społeczne, w postaci powołania
„Klubu Młodego Wrzeszczaka” oraz „Klubu Mieszkańca”, celem aktywizacji lokalnej
społeczności Dolnego Wrzeszcza.
Celem nadrzędnym projektu jest rozwój funkcji miejskich i metropolitalnych Miasta Gdańska,
a celem bezpośrednim zaktywizowanie mieszkańców Dolnego Wrzeszcza i zmniejszenie skali
problemów społecznych występujących w dzielnicy. Spodziewane rezultaty przedsięwzięcia
to zwiększenie liczby organizacji pozarządowych działających w dzielnicy oraz poszerzenie
oferty profilaktycznej, terapeutycznej, kulturalnej, rekreacyjnej oraz zwiększenie jej
dostępności.
Beneficjentem projektu będzie Gmina Miasta Gdańska, wdrażająca projekt poprzez swoje
jednostki: Zarząd Dróg i Zieleni, Gdański Zarząd Nieruchomości Komunalnych oraz Miejski
Ośrodek Pomocy Społecznej. Przedmiotowy projekt będzie realizowany z partnerami:
wspólnotami mieszkaniowymi z rejonu Dolnego Wrzeszcza oraz Towarzystwem Pomocy im.
Św. Brata Alberta Koło Gdańskie.
W wyniku realizacji niektórych zadań projektu na terenie objętym projektem powstaną nowe
usługi, które będą oferowane mieszkańcom Dolnego Wrzeszcza i osobom, które odwiedzą tę
dzielnicę. Poniżej zamieszczono charakterystykę poszczególnych zadań wraz z opisem
nowych produktów lub usług, jakie powstaną po wdrożeniu przedsięwzięcia.
Rewitalizacja techniczno‐materialna
Na przedsięwzięcia inwestycyjne związane z przebudową istniejącej infrastruktury składają
się następujące zadania:
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
114
Przebudowa ulicy Wajdeloty oraz fragmentów ulic przyległych ‐ Konrada Wallenroda,
Grażyny i Aldony, położonych pomiędzy ulicą Wajdeloty i Potokiem Strzyży wraz z
infrastrukturą techniczną, łącznie z budową Kanału Ulgi dla Potoku Strzyży pod ulicą
Wajdeloty. Celem powyższego zadania jest poprawa estetyki przestrzeni publicznych,
poprawa jakości infrastruktury technicznej i jednocześnie (poprzez przebudowę
kanalizacji deszczowej i budowę kanału ulgi dla Potoku Strzyży) podniesienie stopnia
bezpieczeństwa powodziowego Dolnego Wrzeszcza. Dodatkowo w okolicach
przebudowywanych ciągów ulicznych zagospodarowane zostaną ogólnodostępne
miejsca parkingowe, zieleń miejska oraz elementy małej architektury. Prace te z
założenia mają poprawić istniejącą infrastrukturę, tak więc nie można mówić o
oferowaniu nowych produktów i usług. Utrzymanie dróg miejskich oraz zabezpieczenie
przeciwpowodziowe są to zadania własne gminy i nie generują one przychodów.
Rozwinięta w wyniku realizacji zadania oferta adresowana będzie przede wszystkim do
mieszkańców obszaru objętego projektem (kryterium geograficzne) oraz do
mieszkańców całego Gdańska i turystów, którzy będą zwiedzać zabytkowe rejony ul.
Wajdeloty,
Przebudowa elementów budynków bezpośrednio przylegających do remontowanych
pasów drogowych. Zadaniem planowanych prac jest zabezpieczenie techniczne
obiektów mieszkalnych. Prace zostaną przeprowadzone w 19 budynkach należących do
wspólnot mieszkaniowych oraz w 4 należących do Gminy Miasta Gdańska
zarządzanych przez Gdański Zarząd Nieruchomości Komunalnych. Zakres prac
obejmuje remont i wymianę infrastruktury podziemnej i naziemnej budynków od
fundamentów do cokołów (m.in. izolacje pionowe i poziome oraz ocieplenie ścian
fundamentowych do wysokości cokołu, przyłącza, elementy wejściowe). Prace te mają
poprawić istniejącą infrastrukturę, zatem nie można mówić o oferowaniu nowych
produktów i usług.
Budynki objęte projektem to budynki mieszkaniowe, jednak pojedyncze lokale
znajdujące się w piwnicach są wynajmowane na działalność gospodarczą. Poniżej
zamieszczono tabelę z wykazem powierzchni lokali użytkowych w poziomie podziemi w
budynkach objętych projektem.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
115
Tabela 4.1. Lokale wynajmowane na działalność gospodarczą w budynkach objętych
projektem.
L.p Właściciel budynku
Powierzchnia budynku (w m2)
Powierzchnia lokalu (w m2)
Procent powierzchni
1. Wspólnota
Mieszkaniowa Wajdeloty 10
725,89 84,86 11,69%
2. Wspólnota
Mieszkaniowa Grażyny 11
569,68 141 24,75%
3. Wspólnota
Mieszkaniowa Wajdeloty 11
1135,27 65,16 5,74%
4. Wspólnota
Mieszkaniowa Wajdeloty 17
684,8 9,07 1,32%
źródło: dane UM w Gdańsku
Wszystkie te powierzchnie zostały wyłączone z kosztów kwalifikowanych projektu i
dofinansowania – koszty robót budowlanych oraz nadzoru inwestorskiego
proporcjonalnie do powierzchni przeznaczonych na działalność gospodarczą zaliczono
do kosztów niekwalifikowanych. Tak więc wydatki kwalifikowane na rewitalizację ujęte
w projekcie będą dotyczyły wyłącznie infrastruktury mieszkaniowej, nie związanej z
prowadzeniem działalności gospodarczej.
Zabezpieczenie bazy lokalowej dla "Klubu Mieszkańca" oraz "Klubu Młodego
Wrzeszczaka". W ramach zadania przewiduje się zabezpieczenie bazy lokalowej
(remont 2 pomieszczeń) dla społecznych przedsięwzięć przewidzianych w ramach
projektu. Lokale zostaną nieodpłatnie udostępnione przez GZNK Miejskiemu
Ośrodkowi Pomocy Społecznej oraz organizacji pozarządowej będącej partnerem
projektu – Towarzystwu Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Gdańskie. Pomieszczenia
nie będą wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, a prowadzone w
nich zajęcia, skierowane do mieszkańców zdegradowanej dzielnicy, będą nieodpłatne.
Grupą docelową oferty będą mieszkańcy Dolnego Wrzeszcza (grupę docelową
wyodrębniono przy pomocy kryterium geograficznego).
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
116
Rewitalizacja społeczna
W ramach zadań społecznych przewidzianych w ramach projektu wyodrębniono dwa
przedsięwzięcia:
Klub Mieszkańca, który z założenia będzie oferować pomoc społeczną w formie do tej
pory niedostępnej na obszarze Dolnego Wrzeszcza (nowa oferta). Wśród oferowanych
usług znajdzie się m.in. asystent rodziny, terapeuta, animator społeczny. Klub będzie
służyć przede wszystkim aktywizacji społecznej i zawodowej dzielnicy a w efekcie
minimalizacji zróżnicowania (ekonomicznego, społecznego, edukacyjnego)
występującego wśród mieszkańców. Nieodpłatna oferta Klubu jest częścią pomocy
społecznej realizowanej jako zadanie własne gminy i nie ma na celu przynosić
przychodów. Usługi będą miały charakter lokalny i będą dystrybuowane wśród
dorosłych mieszkańców Dolnego Wrzeszcza (grupę docelową wyodrębniono przy
pomocy kryterium geograficznego oraz demograficznego).
Klub Młodego Wrzeszczaka – celem utworzenia Klubu jest pomoc dzieciom i młodzieży
z rodzin dysfunkcyjnych oraz przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu dzieci i
młodzieży pochodzących z rodzin znajdujących się w systemie pomocy społecznej.
Stworzenie placówki jest odpowiedzią na zdiagnozowany brak miejsc spotkań dla
młodzieży na terenie Dolnego Wrzeszcza, tak więc będzie oferować nowe usługi.
Będzie to jednak robić nieodpłatnie, w ramach pomocy społecznej realizowanej jako
zadanie własne gminy i nie będzie przynosić przychodów. Usługi Klubu będą miały
charakter lokalny i będą dystrybuowane wśród dzieci i młodzieży Dolnego Wrzeszcza
(grupę docelową wyodrębniono przy pomocy kryterium demograficznego i
geograficznego).
W ramach działań miękkich przewidzianych w projekcie nie zakłada się prowadzenia działań
skierowanych do przedsiębiorców
Zarówno działania modernizacyjne, jak i społeczne przewidywane w ramach projektu są
ściśle związane z problemami, z jakimi boryka się Dolny Wrzeszcz. Dlatego podstawowymi
odbiorami oferty powstałej w wyniku realizacji projektu będą mieszkańcy tego rejonu.
Jednocześnie działania przewidziane w ramach projektu mają otworzyć ten obszar dla
pozostałych mieszkańców Gdańska oraz turystów.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
117
Informacja o ofercie powstałej w ramach projektu udostępniana będzie przy pomocy
środków dostępnych gminie i organizacjom społecznym działającym w oparciu o powstałą
infrastrukturę. Przede wszystkim będą to strony internetowe (np. www.gdansk.pl), jak
również spotkania z mieszkańcami, gdzie będą oni mieli możliwość uzyskania informacji na
temat realizowanych działań. Jednocześnie zaplanowana jest akcja informacyjna z
wykorzystaniem kolportażu ulotek i przyklejaniem plakatów w najbardziej uczęszczanych
punktach dzielnicy. Informacji o działaniach w ramach rewitalizacji będą udzielać też
pracownicy i wolontariusze realizujący poszczególne przedsięwzięcia.
Zgodnie z wytycznymi w zakresie promocji projektów przy każdej inwestycji pojawi się
stosowna informacja na temat źródeł jej finansowania.
4.1.3.2 PROGNOZOWANA LICZBA ODBIORCÓW
Beneficjent Projektu szacuje, iż w wyniku realizacji przedmiotowego projektu liczba
odbiorców kształtować się będzie na poziomie 7 739 mieszkańców już w pierwszym roku
funkcjonowania projektu. W kolejnych latach liczba użytkowników utrzyma się na równie
wysokim poziomie.
4.1.3.3 POLITYKA CENOWA
Realizacja projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” nie jest projektem
generującym przychody. Powstała infrastruktura będzie dostępna dla wszystkich
zainteresowanych użytkowników bezpłatnie. Również działania społeczne, skierowane do
mieszkańców Gdańska, będą dla nich dostępne nieodpłatnie.
4.1.3.4 PROGRAM SPRZEDAŻY
Realizacja projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku” nie jest projektem
generującym przychody. Tak więc, Beneficjent projektu nie będzie uzyskiwał dodatkowych
przychodów w wyniku realizacji inwestycji.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
118
4.1.4 KALKULACJA KOSZTÓW EKSPLOATACYJNYCH BEZ REALIZACJI PROJEKTU ORAZ Z JEGO
UWZGLĘDNENIENIEM
Koszty eksploatacji związane są z bieżącym funkcjonowaniem projektu zostały oszacowane
na takim poziomie, by efekty przedsięwzięcia inwestycyjnego charakteryzowały się pełną
funkcjonalnością w całym analizowanym okresie. Dane za 2015 rok zostały oszacowane przez
beneficjenta projektu na podstawie dotychczasowych doświadczeń w zakresie eksploatacji
infrastruktury podlegającej rewitalizacji. Na potrzeby analizy koszty eksploatacyjne projektu
zostały sporządzone zgodnie z metodą modelu różnicowego.
W wariancie W0 (wariant bezinwestycyjny) występują koszty eksploatacji ponoszone
i planowane do poniesienia w przypadku niezrealizowania przedmiotowej inwestycji. W
kosztach uwzględniono również niezbędne wydatki w celu utrzymania pełnej eksploatacji
infrastruktury drogowej, którą będzie podlegać rewitalizacji. Stąd też, występujące w
wariancie W1‐W0 periodyczne oszczędności w kosztach, ujęte ze znakiem minus.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
119
Tab. Koszty eksploatacyjne (W0)
Źródło: Opracowanie własne
Tab. Koszty eksploatacyjne (W1)
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
120
Źródło: Opracowanie własne
Tab. Koszty eksploatacyjne (W1‐W0)
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
121
4.1.4.1 PLAN AMORTYZACJI
Plan amortyzacji opracowany został dla wariantu inwestycyjnego (W1), w oparciu o przepisy
ustawy o rachunkowości. Plan zakłada amortyzację środków trwałych metodą liniową przy
zastosowaniu rocznych stawek amortyzacyjnych w wysokości 4,5% i 20%. Wartość
początkowa środka trwałego przyjętego do ewidencji w wariancie realizacji (W1) obejmuje
koszty inwestycji bezpośrednio związane z rzeczową realizacją zadania inwestycyjnego. W
wyniku poniesienia ww. nakładów na koniec okresu referencyjnego występuje wartość
rezydualna, gdyż okres ekonomicznej użyteczności środków trwałych projektu jest dłuższy
niż okres ich eksploatacji wynikający z przyjętego okresu referencyjnego. Tak więc w wyniku
relatywnie krótkiego okresu referencyjnego wynoszącego (zgodnie z wytycznymi w zakresie
projektów dotyczących kompleksowej rewitalizacji) 15 lat, w projekcie występuje wartość
rezydualna środków trwałych netto w ostatnim roku odniesienia i wykazywana jest w
tabelach ze wskaźnikami rentowności finansowej projektu ze znakiem przeciwnym do
wydatków.
Poniższa tabela przedstawia łączny plan amortyzacyjny dla projektu w perspektywie rocznej.
W tabeli uwzględniono również planowane do poniesienia podczas okresu funkcjonowania
projektu nakłady odtworzeniowe.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
122
Tab. Plan amortyzacyjny
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
123
4.1.5 RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
Na podstawie zebranych i oszacowanych informacji sporządzono rachunek zysków i strat dla
projektu obejmujący różnicowe zmiany poszczególnych pozycji kosztowych
i przychodowych. W tabeli rachunku zysków i strat można zauważyć, że nie wystąpią w tym
projekcie przychody netto ze sprzedaży, gdyż planowana inwestycja nie zakłada pobierania
opłat za korzystanie z infrastruktury czy uczestnictwa w działaniach miękkich. W niemal
całym okresie funkcjonowania projekt generuje stratę netto.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
124
Tab. Rachunek zysków i strat
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
125
4.1.6 ZESTAWIENIE PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH PROJEKTU
Zestawienie przepływów pieniężnych dla projektu sporządzono metodą pośrednią zgodnie
z ustawą o rachunkowości. Za punkt wyjścia przyjęto wynik finansowy projektu określony
w rachunku zysków i strat, obejmujący wyłącznie zmiany poszczególnych wartości kosztów
i przychodów pomiędzy wariantem realizacji zadania (W1), a wariantem jego zaniechania
(W0). Ujęta w ten sposób różnicowa wielkość wyniku finansowego poddana została
korektom tak, aby wynik finansowy w ujęciu memoriałowym przekształcić na ujęcie kasowe.
Ponadto, pozycja A5 „Inne korekty” została skorygowana o cykle rotacji kapitału (rotacja
zobowiązań handlowych oraz należności), zgodnie z tabelą dotyczącą założeń
makroekonomicznych.
Rachunek przepływów pieniężnych w latach funkcjonowania inwestycji wykazuje saldo
ujemne. Jednak realizacja niniejszej inwestycji i jej późniejsza eksploatacja nie są zagrożone
ryzykiem utraty płynności finansowej, gdyż Beneficjent i Partnerzy projektu zapewniają
potrzebne środki pieniężne zarówno podczas realizacji inwestycji, jak i późniejszego
funkcjonowania. Tak więc, aby zachować trwałość projektu przez cały okres referencyjny,
Beneficjent i Partnerzy zobowiązują się do zapewnienia środków własnych na takim
poziomie, aby zarówno realizacja, jak i późniejsza eksploatacja projektu, nie były zagrożone.
Ponadto, w przedmiotowym projekcie nie przewiduje się pojawienia się nieoczekiwanych
czynników, które mogłyby pogorszyć planowaną płynność finansową. W razie takiej
ewentualności Beneficjent posiada duży potencjał inwestycyjny oraz niski poziom zadłużenia,
co pozwala na korzystanie z dodatkowych zewnętrznych źródeł finansowania w razie
pojawienia się takiej konieczności w przyszłości.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
126
Tab. Zestawienie przepływów pieniężnych
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
127
4.1.7 USTALENIE WYSOKOŚCI DOFINANSOWANIA (OKREŚLENIE DOPUSZCZALNEJ WIELKOŚCI
POMOCY PUBLICZNEJ LUB OKREŚLENIE LUKI W FINANSOWANIU)
Przedmiotowy projekt nie generuje przychodów. Z tego względu, zgodnie z Wytycznymi do
studiów wykonalności dla projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla
Województwa Pomorskiego na lata 2007‐2013 w zakresie projektów dotyczących
kompleksowej rewitalizacji, nie podlega on zasadom pomocy publicznej, ani nie kwalifikuje
się jako projekt generujący dochód. Związane jest to z występowaniem kosztów
operacyjnych przy braku przychodów. Zgodnie z art. 55 rozporządzenia 1083/06, projekt
którego przychody nie pokrywają w pełni kosztów operacyjnych, nie jest projektem
generującym dochód. Brak występowania pomocy publicznej implikuje też fakt, iż
infrastruktura objęta projektem nie będzie wykorzystywana do prowadzenia działalności
gospodarczej (infrastruktura będzie miała charakter ogólnodostępny). W ramach działań
miękkich przewidzianych w projekcie nie zakłada się prowadzenia działań skierowanych do
przedsiębiorców.
Dlatego też beneficjent ubiega się dofinansowanie w wysokości 70% kosztów
kwalifikowanych projektu.
4.1.8 WYLICZENIE I INTERPRETACJA WSKAŹNIKÓW FINANSOWEJ EFEKTYWNOŚCI PROJEKTU
Analiza efektywności finansowej została przeprowadzona w oparciu o wskaźniki tj.:
finansowa bieżąca wartość netto inwestycji (FNPV/C) bez dotacji i z uwzględnieniem
dotacji EFRR,
finansowa wewnętrzna stopa zwrotu z inwestycji (FRR/C) bez dotacji
i z uwzględnieniem dotacji EFRR,
finansowa bieżąca wartość netto kapitału (FNPV/K),
finansowa wewnętrzna stopa zwrotu z kapitału (FRR/K).
Finansowa bieżąca wartość netto inwestycji i wewnętrzna stopa zwrotu z inwestycji została
oszacowana dla zdyskontowanych przepływów pieniężnych obejmujących następujące
kategorie strumieni pieniężnych:
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
128
przychody,
wartość rezydualna,
koszty operacyjne,
nakłady inwestycyjne.
Finansowa bieżąca wartość netto kapitału i wewnętrzna stopa zwrotu z kapitału została
oszacowana dla zdyskontowanych przepływów pieniężnych obejmujących następujące
kategorie strumieni pieniężnych:
przychody,
wartość rezydualna,
koszty operacyjne,
koszty finansowania,
spłaty kredytów,
kapitał własny,
krajowy wkład publiczny.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
129
4.1.8.1 WSKAŹNIK FNPV/C I FRR/C
Tab. Finansowa bieżąca wartość netto inwestycji (FNPV/C), finansowa wewnętrzna stopa
zwrotu z inwestycji (FRR/C) nieuwzględniająca dotacji EFRR
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
130
Tab. Finansowa bieżąca wartość netto inwestycji (FNPV/C), finansowa wewnętrzna stopa
zwrotu z inwestycji (FRR/C) z uwzględnieniem dotacji EFRR
Źródło: Opracowanie własne
Pod względem finansowym, z punktu widzenia inwestora, projekt jest nieopłacalny.
Finansowa bieżąca wartość netto inwestycji (FNPV/C) w okresie eksploatacji osiąga wartość
ujemną rzędu ‐22 267 457,54 złotych, przy założeniu 5% stopy dyskonta. Ponadto finansowa
wewnętrzna stopa zwrotu z inwestycji (FRR/C) nie jest możliwa do określenia, ponieważ nie
istnieje stopa dyskontowa, której zastosowanie umożliwia osiągnięcie dodatnich przepływów
pieniężnych z inwestycji (FNPV/C). Nieefektywność finansową przedsięwzięcia potwierdza
również finansowa bieżąca wartość netto inwestycji z uwzględnieniem dotacji (FNPV/C
z uwzględnieniem dotacji EFRR), której wartość w okresie referencyjnym projektu wynosi
‐9 837 607,07 złotych, również przy założeniu 5% stopy dyskonta. W związku z tym
finansowa wewnętrzna stopa zwrotu z inwestycji (FRR/C z uwzględnieniem dotacji EFRR)
także nie jest możliwa do określenia.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
131
4.1.8.2 WSKAŹNIK FNPV/K I FRR/K
Tab. Finansowa bieżąca wartość netto kapitału (FNPV/K), finansowa wewnętrzna stopa
zwrotu z kapitału (FRR/K) z uwzględnieniem dotacji EFRR
Źródło: Opracowanie własne
Finansowa bieżąca wartość netto kapitału (FNPV/K) w 15‐letnim okresie eksploatacji
dyskonta osiąga wartość ujemną rzędu ‐9 837 607,07 złotych, przy założeniu 5% stopy
dyskonta. Ponadto finansowa wewnętrzna stopa zwrotu z kapitału (FRR/K) nie jest możliwa
do określenia, ponieważ nie istnieje stopa dyskontowa, której zastosowanie umożliwia
osiągnięcie dodatnich przepływów pieniężnych z zaangażowanego kapitału (FNPV/K).
4.1.9 STRUKTURA FINANSOWANIA
Poniżej przedstawiono źródła finansowania projektu w podziale na lata realizacji
i eksploatacji inwestycji. Jak wspomniano wcześniej, 70% kosztów kwalifikowanych projektu
planuje się pozyskać z dotacji EFRR (14 322 287,65 zł), natomiast pozostałe koszty będą
pochodziły ze środków własnych.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
132
Tab. Struktura finansowania
Źródło: Opracowanie własne
4.1.10 ANALIZA TRWAŁOŚCI FINANSOWEJ PROJEKTU
Beneficjentem projektu jest Gmina Miasta Gdańska. Zgodnie z ustawą o finansach
publicznych z dnia 30 czerwca 2005 roku (Dz.U. z 2005 r., Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.)
podstawę gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego stanowi budżet.
Obejmuje on roczny plan dochodów i wydatków oraz rozchodów i przychodów. W
kontekście realizowanej inwestycji budżet w latach 2009‐2029 winien zabezpieczać wydatki
dotyczące bieżącego utrzymania zrealizowanego projektu oraz kosztów prefinansowania
inwestycji. Wynika to z konieczności zabezpieczenia wystarczających środków na realizację
zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego w budżecie. Na podstawie powyższych
założeń sporządzono zestawienie źródeł finansowania inwestycji w trakcie realizacji zadania
dla rocznych odstępów czasowych.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
133
Analiza trwałości finansowej projektu wykazuje we wszystkich latach brak ujemnych
przepływów pieniężnych. W związku z tym realizacja inwestycji i utrzymanie nie są zagrożone
utratą wymaganej płynności finansowej, gdyż Beneficjent i Partnerzy projektu przeznaczają
środki własne zarówno na realizację, jak i późniejszą eksploatację projektu. Dzięki temu
projekt zachowuje trwałość finansową przez cały okres referencyjny. Przedstawione poniżej
tabele opisujące sytuację finansową Beneficjenta potwierdzają wiarygodność kredytową
oraz udowadniają, że w całym okresie funkcjonowania inwestycja nie jest zagrożona.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
134
Tab. Trwałość finansowa projektu
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
135
Tab. Sytuacja finansowa Gminy Miasta Gdańska
Źródło: Opracowanie własne
4.2 ANALIZA EKONOMICZNA
4.2.1 OKREŚLENIE ZAŁOŻEŃ DO ANALIZY EKONOMICZNEJ
Zadaniem analizy ekonomicznej jest przedstawienie sensowności i racjonalności projektu
z punktu widzenia korzyści wszystkich użytkowników w związku z przeprowadzeniem
rewitalizacji Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku. Poniższa analiza przedstawia wpływ społeczny
projektu za pomocą efektów zewnętrznych powstałych w wyniku realizacji przedsięwzięcia.
Analiza ekonomiczna uwzględnia następujące założenia:
analiza odzwierciedla zmianę wartości pieniądza w czasie opierając się na
współczynniku dyskontowym; zgodnie z wytycznymi dla RPO WP poziom stopy
dyskonta określony jest na poziomie 5,5%,
analiza sporządzona jest przy użyciu różnicowego modelu finansowego,
okres realizacji projektu obejmuje lata 2009‐2014,
okres referencyjny analizy obejmuje 15 lat gospodarczego życia projektu zgodnie
z wytycznymi dla RPO WP,
wartość rezydualna projektu określona jest na podstawie wartości księgowej
środków trwałych na koniec okresu referencyjnego przyjętego dla projektu w oparciu
o przepisy ustawy o rachunkowości,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
136
analiza ekonomiczna została sporządzona z dokładnością do 0,01 PLN.
4.2.2 RACHUNEK KOSZTÓW I KORZYŚCI EKONOMICZNYCH
Przeprowadzenie rachunku kosztów i korzyści ekonomicznych w projekcie ma na celu
określenie efektów społecznych w postaci liczbowej. Zrealizowanie inwestycji przyczyni się
do powstania szeregu korzyści społecznych.
Jedną z najważniejszych jest wzrost wartości mieszkań na terenie Dolnego Wrzeszcza w
Gdańsku. Przeprowadzenie kompleksowych działań rewitalizacyjnych przyczyni się
zwiększenia atrakcyjności tego rejonu miasta, a w konsekwencji spowoduje wzrost wartości
mieszkań. Na potrzeby analizy przyjęto, że średnia liczba mieszkańców w standardowym
mieszkaniu to trzy osoby, a szacunkowy wzrost wartości mieszkań w wyniku
przeprowadzenia działań rewitalizacyjnych ukształtuje się na poziomie 10%. W celu
wiarygodnego przedstawienia korzyści społecznych, wykorzystano informacje z rynku
wtórnego na temat średniomiesięcznych kosztów wynajmu5.
5 http://www.domiporta.pl/details,197,109778073‐biuro‐Gda%F1sk‐Wajdeloty.asp
http://gdansk.nieruchomosci‐online.pl/mieszkania,wynajem/27647.html
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
137
Tab. Korzyść społeczna
Źródło: opracowanie własne
Kolejną korzyścią z realizacji przedmiotowego projektu są oszczędności mieszkańców
wynikające z możliwości uczestnictwa w spotkaniach społecznych, organizowanych w
ramach instrumentu elastyczności. W przypadku braku realizacji inwestycji, wszyscy
zainteresowani uczestnictwem w działaniach społecznych zmuszeni będą ponosić dodatkowe
koszty, związane z dotarciem do miejsc, których oferuje się analogiczne wydarzenia w innych
częściach Miasta. Poniższa tabela przedstawia korzyści społeczne z związane z organizacja
działań społecznych w ramach projektu.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
138
Tab. Korzyść społeczna
Źródło: Opracowanie własne
W wyniku kwantyfikacji korzyści społecznych możliwe staje się oszacowanie wskaźników
efektywności ekonomicznej projektu. Poniższa tabela ukazuje kolejne kroki dochodzenia do
wyliczenia wskaźników: ENPV, ERR i BC.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
139
Tab. Zestawienie liczbowe korzyści ekonomicznych
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
140
4.2.3 ZESTAWIENIE I OCENA JAKOŚCIOWA KOSZTÓW I KORZYŚCI, KTÓRE NIE MOGŁY ZOSTAĆ
WYCENIONE
Realizacja omawianego przedsięwzięcia inwestycyjnego przyczynia się do powstawania
szeregu efektów zewnętrznych, które jeszcze bardziej uzasadniają potrzebę realizacji
projektu. Jednak w większości przypadków mają one specyficzny charakter, który trudny jest
do skwantyfikowania. Przykładem może być z pewnością prawidłowe uporządkowanie
przestrzeni publicznych. Kolejnym przykładem jest zapewnienie działań w ramach
instrumentu elastyczności, które wpłyną pozytywnie na proces socjalizacji i wyrównywania
różnic pomiędzy mieszkańcami zdegradowanego obszaru, a mieszańcami Gdańska. Nie bez
znaczenia pozostaje również fakt polepszenia systemu komunikacyjnego oraz wzrost
bezpieczeństwa mieszkańców.
4.2.4 USTALENIE WARTOŚCI WSKAŹNIKÓW EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ PROJEKTU
4.2.4.1 WSKAŹNIK ENPV I ERR
Oszacowanie ekonomicznej wartości bieżącej netto (ENPV) pozwala na ukazaniu realnych
korzyści ekonomicznych (oszacowanych w pieniądzu), jakie przyniesie realizacja projektu.
Wskaźnik ten bierze pod uwagę nie tylko zmianę wartości pieniądza w czasie, inflację i
amortyzację, ale również rentowność kapitału inwestycyjnego. Efektywność ekonomiczna
projektu z punktu widzenia interesu społecznego jest opłacalna. Inwestycja przynosi znaczne
korzyści dla społeczeństwa osiągając ekonomiczną wartość bieżącą rzędu 44.118.864,93
złotych. Ponadto, rentowność ekonomiczna projektu przewyższa społeczną stopę
dyskontową osiągając wielkość 33,83%.
4.2.4.2 WSKAŹNIK B/C
Współczynnik B/C jest większy od jedności i wynosi 4,40. Podsumowując należy stwierdzić, iż
projekt spełnia kryterium ekonomicznej efektywności, bowiem generowane przez niego
korzyści dla społeczności zdecydowanie przewyższają koszty. Tak więc, ze społecznego
punktu widzenia, decyzja o realizacji inwestycji wydaje się w pełni uzasadniona, gdyż
wszystkie wskaźniki przyjmują pożądane wielkości.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
141
4.2.5 ANALIZA WRAŻLIWOŚCI
Analiza wrażliwości obejmuje test podstawowych parametrów przyjętych do analizy
niniejszego projektu. Analiza przeprowadzona została dla wskaźników ekonomicznych tj.:
ENPV, ERR, B/C. Badanie wrażliwości przeprowadzono dla zmiany wielkości nakładów
inwestycyjnych oraz zmiany korzyści zewnętrznych generowanych przez projekt, gdyż pod
względem specyfiki projektu są to parametry, których zmiana może mieć duży wpływ na
finansową sensowność projektu. Zrezygnowano z przeprowadzenia testów pozostałych
parametrów, gdyż nawet istotna ich zmiana nie będzie miała wpływu na zasadność
przeprowadzenia inwestycji (np. koszty operacyjne). Tak więc badając zmiany wielkości
nakładów inwestycyjnych oraz zmiany korzyści zewnętrznych, zwiększono ich wartości
o 10% i 20%. Poniższa tabela wskazuje, że nawet wzrost nakładów i spadek korzyści
zewnętrznych o 20% nie przyczyni się do utraty ekonomicznej zasadności realizacji projektu.
Tab. Analiza wrażliwości
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
142
4.2.6 ANALIZA RYZYKA
Tab. Analiza ryzyka
Źródło: Opracowanie własne
4.2.7 ANALIZA WSKAŹNIKOWA
Uwzględniając specyfikę projektu, oszacowano następujące wskaźniki efektywności projektu.
Tab. Analiza wskaźnikowa
Źródło: Opracowanie własne
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
143
5 WPŁYW PROJEKTU NA ŚRODOWISKO
5.1 WPŁYW REALIZACJI PROJEKTU NA ŚRODOWISKO W TRAKCIE REALIZACJI
ROBÓT BUDOWLANYCH
W związku z realizacją przedsięwzięcia polegającego na rewitalizacji Dolnego Wrzeszcza
przeprowadzone zostaną prace dotyczące przebudowy i modernizacji ulicy Wajdeloty oraz
ulic przyległych, przebudowy i modernizacji budynków, które przylegają bezpośrednio do
remontowanych pasów drogowych jak i remontu bazy lokalowej, która przeznaczona
zostanie do prowadzenia zadań społecznych.
W czasie prowadzenia prac budowlanych może pojawić się wzrost emisji hałasu. Mimo
głośnych robót i użycia ciężkiego sprzętu, zakres prac objętych projektem będzie typowy dla
inwestycji budowlanej o takim charakterze. Zwiększona emisja hałasu będzie krótkotrwała i
nie spowoduje negatywnych skutków środowiskowych.
W związku z wykorzystaniem maszyn budowlanych i wzmożonym ruchem samochodów
ciężarowych, które wywozić będą nieczystości i dowozić niezbędne materiały, na etapie
realizacji robót budowlanych można spodziewać się także wzrostu emisji spalin. Należy
jednak podkreślić, iż uciążliwości te będą miały charakter krótkotrwały, a ich oddziaływanie
będzie miało charakter lokalny i ustąpią one wraz z zakończeniem realizacji inwestycji.
Podczas realizacji przedsięwzięcia zastosowane zostaną technologie, które cechuje jak
najmniejsza uciążliwość, a sprzęty budowlane powodują minimalne zapylenie powietrza i
minimalny poziom hałasu. Teren prowadzenia robót zostanie jak najbardziej ograniczony, a
jego zaplecze zlokalizowane zostanie w jak największej odległości od zabudowań
mieszkalnych. Wszelkie powstające na terenie budowy odpady i gruz będą jak najszybciej
wywożone i utylizowane przez wyspecjalizowaną firmę.
Planowana inwestycja nie będzie miała bezpośredniego wpływu na panujące warunki
gruntowo‐wodne i inne warunki środowiskowe. Podczas realizacji inwestycji stosowane będą
technologie i materiały przyjazne środowisku oraz posiadające wymagane prawem atesty i
certyfikaty, a wszelkie działania będą zgodne z założeniami projektowymi.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
144
5.2 WPŁYW INWESTYCJI NA ŚRODOWISKO PO ZAKOŃCZENIU
Po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia nie przewiduje się negatywnego wpływu
inwestycji na środowisko. Na etapie eksploatacji zaopatrzenie w wodę obiektów objętych
projektem w zakresie konsumpcyjnym i sanitarnym odbywać się będzie z miejskiej sieci
wodociągowej, a zaopatrzenie w energię cieplną z miejskiej sieci ciepłowniczej. Projekt
wpłynie w niewielkim stopniu na wzrost w dotychczasowym zużyciu wody w związku z
uruchomieniem automatycznego systemu nawadniającego. Wzrost ilości pobieranej energii
wystąpić może jedynie w związku z zaprojektowanym oświetleniem ulicznym o mocy 10 kW.
Przeprowadzenie prac związanych z projektem umożliwi zmniejszenie natężenia ruchu i
ograniczenie ilości samochodów, dzięki czemu przewiduje się poprawę jakości powietrza w
rejonie Dolnego Wrzeszcza. Szacuje się, że ilość spalin emitowanych przez samochody
spadnie o około 5%.
Po zakończeniu robót budowlanych oraz rewaloryzacji zieleni podjęte będą następujące
rozwiązania pozwalające na ochronę środowiska:
‐ podczyszczanie wód opadowych przez separatory, piaskowniki itp.,
‐ pielęgnacja pasów urządzonej zieleni i nasadzeń,
‐ dla drzew w początkowym stadium rozwoju zastosowane zostaną żeliwne zabezpieczenia
poziome dla gleby wokół drzew oraz stalowe zabezpieczenia pionowe dla pni drzew,
‐ drzewa zostaną wyposażone w dokorzeniowy system podlewania roślin, krzewy otrzymają
linię kroplującą,
‐ wszystkie elementy kanalizacji deszczowej zaprojektowane zostały jako szczelne,
‐ zaproponowane rozwiązania kolektorów i studni gwarantują ochronę środowiska i wód
Potoku Strzyża i Bystrzec II,
‐ konserwacja infrastruktury podziemnej zapewniająca jej szczelność i drożność,
‐ edukacja ekologiczna mieszkańców dzielnicy i podniesienie świadomości społecznej m.in. w
zakresie ochrony środowiska.
Przedstawione powyżej rozwiązania są zdecydowanie proekologiczne i można uznać, iż ich
zastosowanie będzie miało pozytywny wpływ na środowisko. Nie przewiduje się, by po
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
145
zakończeniu realizacji zadania wystąpił jakikolwiek negatywny wplyw przeprowadzonych
prac na środowisko.
5.3 WPŁYW NA SIEDLISKA I GATUNKI ZAMIESZKUJĄCE TERENY NATURA 2000
I INNE O ZNACZENIU KRAJOWYM
Obszar poddany rewitalizacji w ramach przedmiotowego projektu położony jest na
zurbanizowanych terenach miasta Gdańska, w dzielnicy Wrzeszcz. Przedmiotowa inwestycja
znajduje się poza terenami uznawanymi za cenne przyrodniczo, takie jak obszary sieci Natura
2000 lub tereny chronione zgodnie z zapisami ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia
2004 r. (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z późn. zm.). Na terenie Miasta Gdańsk, gdzie będzie
realizowany projekt, występują jednak obszary cenne przyrodniczo, w tym sieci Natura 2000,
stąd też analizie poddano położenie inwestycji względem terenów chronionych.
Tereny chronione w ramach sieci Natura 2000
SOO (Specjalne Obszary Ochrony) ‐ przedmiotowa inwestycja jest położona w pobliżu
następujących Specjalnych Obszarów Ochronnych:
PLH220030 Twierdza Wisłoujście ‐ Kompleks ceglanych i ziemnych fortyfikacji wraz z
otaczającymi je starymi zadrzewieniami oraz fosami wypełnionymi wodą. Podziemia
Twierdzy stanowią największe w Gdańsku i drugie w województwie zimowisko
nietoperzy Chiroptera (176 osobników w 2003 r., 3‐6 gatunków), jak również jedyne
w regionie zimowisko nocka łydkowłosego Myotis dasycneme (załącznik II Dyrektywy
Rady 92/43/EWG, EN w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, VU w Europie).
Stwierdzono tu również występowanie nocka dużego Myotis myotis (załącznik II
Dyrektywy Rady 92/43/EWG)‐ zimą i podczas migracji jesiennej. Zagrożeniem dla
obszaru jest penetracja podziemi Twierdzy przez człowieka, co powoduje
niepokojenie zimujących zwierząt, oraz bliskie sąsiedztwo przemysłu. Odległość od
miejsca inwestycji: 4,5 km,
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
146
PLH220055 Bunkier w Oliwie ‐ Bunkier betonowy (przeciwlotniczy) z II poł. XX w, na
terenie miejskiej zabudowy willowej, 50 metrów od granic kompleksu leśnego
Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. Obiekt to jedno z trzech największych
zimowisk nietoperzy (Chiroptera) w województwie pomorskim (do 81 osobników z 4
gatunków). Szacuje się, że zimuje tutaj co drugi okaz nocka dużego (Myotis myotis ‐
gatunek z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej) zaobserwowanych w rejonie
Trójmiasta. Do zagrożeń obszaru zalicza się niepokojenie zimujących osobników w
wyniku penetracji obiektu człowieka. Odległość obszaru od miejsca inwestycji to 4,8
km,
PLH220044 Ostoja w Ujściu Wisły ‐ Obszar o powierzchni 833 ha obejmuje 2 spośród
kilku estuariów utworzonych przez ramiona Wisły, tzw. Wisły Śmiałej koło
Sobieszewa i Przekopu Wisły koło Mikoszewa uchodzące do Zatoki Gdańskiej, wraz
z otaczającymi je piaszczystymi terenami, wodami przybrzeżnymi oraz fragmentami
porośniętymi lasem. Stwierdzono tu występowanie 7 typów siedlisk z Załącznika I
Dyrektywy Rady 92/43/EWG, stanowiących typowy kompleks nadmorskich,
napiaskowych zbiorowisk roślinnych. Do zagrożeń obszaru zalicza się: prace
hydrotechniczne służące udrożnieniu rzeki, antropopresja ze strony rozwijającej się
Aglomeracji Trójmiejskiej oraz niekontrolowany rozwój sportów wodnych. Odległość
od miejsca inwestycji to: 12,1 km,
OSO (Obszary Specjalnej Ochrony) ‐ planowany projekt jest zlokalizowany w pobliżu
następujących Obszarów Specjalnej Ochrony:
PLB220005 Zatoka Pucka ‐ Obszar o powierzchni 62 430,43 ha obejmuje wody
zachodniej części Zatoki Gdańskiej oraz Zatoki Puckiej, pomiędzy wybrzeżem
Półwyspu Hel na północy, wybrzeżem od Władysławowa do ujścia Wisły Śmiałej na
zachodzie i południu i linią pomiędzy ujściem Wisły Śmiałej a końcem Helu od strony
wschodniej, jak również łąki nadmorskie koło Osłonina i Rewy. Na wzmiankowanym
terenie zaobserwowano 23 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej,
7 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Na obszarze OSO gniazdują populacje
m.in. biegusa zmiennego (schinzii), sieweczki obrożnej, łabędzia krzykliwego,
głowienki, łęczaka, biegusa krzywodziobego. W okresie wędrówek występuje
co najmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego perkoza dwuczubego, perkoza
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
147
rogatego, czernicy; stosunkowo duże koncetracje osiągają m.in.: łabędź krzykliwy,
głowienka, łęczak, biegus krzywodzioby, biegus zmienny, brodziec śniady.
Do najważniejszych zagrożeń zalicza się zrzuty oczyszczonych ścieków komunalnych
z oczyszczalni Dębogórze i Swarzewo, niosące duży ładunek biogenów, prace
czerpalne nad brzegiem Zatoki, niekontrolowany rozwój sportów wodnych i turystyki
na Półwyspie Helskim oraz używanie przez rybaków sieci stawnych. Odległość od
miejsca realizacji projektu to 3,6 km,
PLB220004 Ujście Wisły ‐ obszar o powierzchni 1748,1 ha, w skład którego wchodzi
część delty rzeki Wisły od ujścia Wisły Śmiałej na zachodzie po ujście Wisły Przekopu
na wschodzie. Do obszaru włączono pas wybrzeża Wyspy Sobieszewskiej pomiędzy
ujściami oraz Wisłę Przekop wraz z jej międzywalem o długości ok. 6 km, rozciągający
się od morza na północy do miejscowości Przegalina na południu. Na terenie OSO
znajdują się dwa ważne rezerwaty ptasie: „Mewia Łacha” oraz „Ptasi Raj”. Na
opisywanych obszarze stwierdzono występowanie co najmniej 22 gatunków ptaków
wodno‐błotnych odbywających tu lęgi i przynajmniej 120 gatunków ptaków wodno‐
błotnych w okresie nielęgowym, z czego przynajmniej 36 to gatunki z Załącznika I
Dyrektywy Rady 79/409/EWG oraz 11 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Na
terenie OSO występują m.in.: ohar, ostrygojad, rybitwa białoczelna, rybitwa rzeczna,
mewa pospolita i sieweczka obrożna (PCK). W stosunkowo dużym zagęszczeniu
w niektóre lata występuje sieweczka rzeczna. W okresie wędrówkowym można
zaobserwować rybitwy czarne, rybitwy wielkodziobe, mewy małe, pospolite oraz
gęsi. W okresie zimowym stwierdzono występowanie takich gatunków jak bielaczek,
czernica, gągoł, lodówka, mewa pospolita, ogorzałka. Największymi zagrożeniami
obszaru są działalność człowieka: wędkarstwo, nadmierna turystyka, zalesianie
wydm. Jednocześnie występuje też presja ze strony drapieżników czworonożnych.
Niekorzystnie na obszar wpływa także ograniczanie pastwisk po drugiej stronie Wisły.
Odległość od miejsca inwestycji wynosi 12 km.
Lokalizację inwestycji względem obszarów chronionych w ramach sieci Natura 2000 pokazuje
poniższa mapka.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
148
Rysunek 5.1. Położenie inwestycji i obszarów sieci Natura 2000.
źródło: oprac. własne na podst. mapy z www.mos.gov.pl
Poza wymienionymi terenami w pobliżu miejsca inwestycji znajdują się obszary cenne
przyrodniczo, które są prawnie chronione. Najważniejszym z nich jest Trójmiejski Park
Krajobrazowy o powierzchni 19930 ha. Jest to teren chroniony ze względu na unikatowe
wartości przyrodnicze i kulturowe, a także wyjątkowy charakter zwartego kompleksu leśnego
położonego w środku Trójmiasta. Dominującym gatunkiem w parku jest sosna zwyczajna,
z domieszką buczyny, dębów szypułkowych i bezszypułkowych oraz olszy. Chłodne,
północne zbocza, głębokie doliny z potokami o charakterze podgórskim, obszary
źródliskowe, torfowiska, śródleśne jeziora, głazy narzutowe umożliwiły zachowanie się
ciekawej flory i fauny. W mocy pozostaje rozporządzenie Wojewody Pomorskiego z dnia 15
maja 2006 roku Nr 57/06 w sprawie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego wydane
na podstawie wzmiankowanej ustawy o ochronie przyrody. Określa ono cele ochrony Parku,
wprowadza obostrzenia dotyczące Parku oraz wyznacza otulinę wokół obszaru TPK. Oprócz
tego na terenie TPK utworzono 9 rezerwatów przyrody. Najważniejszym zagrożeniem Parku
jest presja ze strony Metropolii Trójmiejskiej, ulokowanie ważnych dróg komunikacyjnych
wewnątrz TPK, gospodarka leśna oraz rozwój turystyki i rekreacji na opisywanych terenach.
Granica parku przebiega w odległości ok. 2,2 km od miejsca przedmiotowej inwestycji.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
149
Część obszarów znajdujących się w stosunkowo niewielkiej odległości od lokalizacji projektu
została objęta ochroną ścisłą jako Rezerwat Przyrody. Rezerwat „Ptasi Raj” chroni główne
szlaki wędrówek ptaków, które znajdują tutaj korzystne warunki lęgowe oraz zimowiskowe.
Z rzadkich gatunków ptaków występują tu: wąsatka, sieweczka rzeczna i strumieniówka.
Odległość od miejsca inwestycji wynosi 11 km.
Na terenie TPK znajdują się 2 rezerwaty położone niedaleko miejsca realizacji projektu.
Rezerwat Przyrody „Wąwóz Huzarów” chroni wąskie rozcięcie erozyjne w strefie
krawędziowej Pojezierza Kaszubskiego z okresowym strumieniem w dnie oraz zbiorowiska
leśne: dominująca kwaśna i rzadsza żyzna buczyna pomorska. Wśród 117 gatunków roślin
naczyniowych, 15 to gatunki chronione i rzadkie, m.in. paproć podrzeń żebrowiec, zachyłka
oszczepowata, przetacznik górski i dąbrówka piramidalna. Odległość od miejsca inwestycji
wynosi 4,7 km. Drugi rezerwat to „Źródliska w Dolinie Ewy”, który stanowi fragment doliny
potoku w strefie krawędziowej Wysoczyzny Gdańskiej. Liczne bardzo cenne przyrodniczo
źródliska, fragmenty lasów łęgowych, stanowiska rzadkich i chronionych gatunków roślin np.
przetacznik górski, tojeść gajowa, manna gajowa, niezapominajka leśna i kozłek bzowy.
Odległość od miejsca inwestycji wynosi 7,0 km.
Obszar miasta Gdańska, gdzie będzie realizowany projekt, charakteryzuje się unikalnymi
walorami krajobrazu przyrodniczego i kulturowego. Dlatego poza parkiem krajobrazowym
część terenów objęto ochroną w ramach Obszarów Chronionego Krajobrazu. OChK Wyspy
Sobieszewskiej znajduje się na wschód od projektu i ma na celu ochronę fragmentu Mierzei
Wiślanej między Górkami Wschodnimi, Sobieszewem i Świbnem. Miejscami występuje tu
strefowy układ roślinności wydmowej, a w ujściu Wisły roślinność szuwarowa
i stanowiska słonorośli, a także bogata awifauna. Na terenie OChK znajdują się dwa
rezerwaty przyrody‐ „Ptasi Raj” i „Mewia Łacha”. Obszar Chronionego Krajobrazu Żuław
Gdańskich chroni unikatowy w skali europejskiej krajobraz przyrodniczy i kulturowy regionu.
Do chronionych elementów przyrodniczych należą: względnie naturalne i półnaturalne
zbiorowiska łąkowe i szuwarowe, które zachowały się lokalnie wzdłuż cieków, rowów
melioracyjnych i w starorzeczach, w bezpośrednim sąsiedztwie opisanego OChK. Otomiński
Obszar Chronionego Krajobrazu znajdujący się na południowo‐zachodnich krańcach miasta
Gdańska oraz na terenach gminy Kolbudy chroni zwarty kompleks leśny z dominacją buczyn
i lasów dębowo‐bukowych oraz malowniczo położone wśród wzgórz morenowych Jezioro
Otomińskie. Na północnym brzegu jeziora kilka pomnikowych dębów.
Gmina Miasta Gdańska
Studium wykonalności projektu „Rewitalizacja Dolnego Wrzeszcza w Gdańsku”
150
Ze względu na odległość miejsca realizacji projektu – Dolnego Wrzeszcza – od obszarów
chronionych, charakter planowanej inwestycji oraz położenie na terenie zurbanizowanym,
wyposażonym w miejską infrastrukturę techniczną, realizacja projektu nie przyniesie
żadnych negatywnych skutków w postaci utraty lub fragmentacji siedlisk występujących na
opisanych obszarach sieci NATURA 2000 oraz innych obszarach cennych przyrodniczo i
objętych ochroną.