R E V I E W

8 / 0 3 / 2 0 2 0

P R O J E K T G R A F I C Z N Y

M A R I A B O Ż Y C K Aw w w . m a r i a b o z y c k a . p l

Spis treści

R E V I E W

8 / 0 3 / 2 0 2 0

Spis treściSpis treści Girls in tech Poland ....................................................................................................................................... 3Girls in tech Poland ....................................................................................................................................... 3 Czym jest ten e-book? ................................................................................................................................... 5 Czym jest ten e-book? ................................................................................................................................... 5 Wywiady............................................................................................................................................................ 6 Wywiady............................................................................................................................................................ 6 AGILE COACH Ewelina Wińska ................................................................................................................... 6 PRODCT OWNER Jagoda Angier ........................................................................................................... 8 SCRUM MASTER Marta Soja ................................................................................................................. 10 SCRUM MASTER Patrycja Paszek .................................................................................................. 12 PROJECT MANAGER Izabela Taborowska ...................................................................................14 PROJECT MANAGER Klaudia Purchała-Przybyła .......................................................................15 INNOVATION MANAGER Anna Tryfon-Bojarska ........................................................................18 INNOVATION PROJECT MANAGER Anna Urban ................................................................................. 20 FRONTEND DEVELOPER Joanna Otmianowska ......................................................................... 23 FRONTEND DEVELOPER Marzena Małachowska ...................................................................... 26 JAVA DEVELOPER Anna Antosik........................................................................................................ 28 SOFTWARE QA TESTER Aneta Waligóra ........................................................................................... 31 SOFTWARE QA TESTER Magdalena Nowowiejska ......................................................................... 34 SYSTEM ANALYST Ewelina Gruszczyńska........................................................................................... 37 SYSTEM ANALYST Paulina Hamkało .................................................................................................... 40 CLOUD SOLUTION ARCHITECT Estera Kot ......................................................................................... 42 DATA SCIENTIST Klara Gajaszek ............................................................................................................. 44 GRAPHIC DESIGNER Maria Bożycka ...................................................................................................... 46 UX DESIGNER (dla VR) Katarzyna Koba ......................................................................................... 48 UX DESIGNER Joanna Tulińska- Ładomirska ............................................................................. 50 HEAD OF PEOPLE Angelika Frańczak ................................................................................................. 52 Pytania do HR-a .......................................................................................................................................... 54Pytania do HR-a .......................................................................................................................................... 54

Celem naszej Fundacji Girls in techFundacji Girls in tech jest propagowanie wiedzy, popularyzacja i budowanie profesjonalnych kompetencji w obszarach: technologii cyfrowych, nauki, techniki, matematyki, informatyki, sztuki, inżynierii oraz łączenie ludzi bez względu na ich płeć, wyznanie czy niepełnospraw-ność.

Swoje cele statutowe realizujemy w szczególności poprzez organizowanie i prowadzenie zajęć edukacyjnych, szkoleń, warsztatów i konferencji przy współpra-cy z lokalnymi organizacjami, władzami samorządowymi, jednostkami rządowymi, organizacjami pozarządowymi krajowymi i zagranicznymi oraz wspierając strategie rządowe, jako strona społeczna.

„Wzmocnienie pozycji kobiet w równomier-„Wzmocnienie pozycji kobiet w równomier-nym uczestnictwie w globalnej ekonomii nym uczestnictwie w globalnej ekonomii może umożliwić wzrost światowego PKB o może umożliwić wzrost światowego PKB o 28 bilionów dolarów do 2025 roku . Udział 28 bilionów dolarów do 2025 roku . Udział kobiet w gospodarce wpływałby w szerszej kobiet w gospodarce wpływałby w szerszej perspektywie na możliwe korzyści. Badania perspektywie na możliwe korzyści. Badania krajów tak zróżnicowanych, jak Bangla-krajów tak zróżnicowanych, jak Bangla-desz, Brazylia, Kanada, Etiopia czy Wielka desz, Brazylia, Kanada, Etiopia czy Wielka Brytania, sugerują, że kobiety zazwyczaj Brytania, sugerują, że kobiety zazwyczaj poświęcają więcej budżetu domowego na poświęcają więcej budżetu domowego na edukację i zdrowie. Społeczeństwa o więk-edukację i zdrowie. Społeczeństwa o więk-szej równości płci oferują nie tylko lepsze szej równości płci oferują nie tylko lepsze możliwości społeczno-ekonomiczne dla ko-możliwości społeczno-ekonomiczne dla ko-biet, ale także mają tendencję do szybsze-biet, ale także mają tendencję do szybsze-go i bardziej sprawiedliwego wzrostu. Poza go i bardziej sprawiedliwego wzrostu. Poza tym daje się również zauważyć korzyści w tym daje się również zauważyć korzyści w zakresie ograniczenia ubóstwa, zrówno-zakresie ograniczenia ubóstwa, zrówno-ważonego rozwoju oraz jego wpływu na ważonego rozwoju oraz jego wpływu na środowisko jak również szeroko rozumianej środowisko jak również szeroko rozumianej innowacyjności”*.innowacyjności”*.

„Liczba młodych kobiet kończących „Liczba młodych kobiet kończących programy inżynieryjne i technologiczne programy inżynieryjne i technologiczne znacznie spadła w ciągu ostatnich 30 lat. W znacznie spadła w ciągu ostatnich 30 lat. W rezultacie kobiety są zazwyczaj niedosta-rezultacie kobiety są zazwyczaj niedosta-tecznie reprezentowane na stanowiskach tecznie reprezentowane na stanowiskach związanych z technologią, zwłaszcza na związanych z technologią, zwłaszcza na stanowiskach technicznych i na szczeblach stanowiskach technicznych i na szczeblach kierowniczych”*.kierowniczych”*.

Nasza organizacja jest organizacją non--profit, która została założona w 2007 roku, aby zmienić ten niepokojący trend. zmienić ten niepokojący trend. Celem organizacji jest między innymi zachęcanie kobiet do nauki na kierunkach informatycz-nych.

* Dane: World Economic Forum

Czym jest ten e-book?Czym jest ten e-book?

Niniejszy e-book to zbiór wywiadów z kobietami, pracującymi na co dzień w branży technologicznej. Są to zarówno członkinie Girls in techGirls in tech, jak i osoby spoza naszej organizacji, które opisują swoje role zawodowe i odpo-wiadają na pytania istotne z punktu widzenia adeptów IT, zaczynających swoją przygodę z tą branżą. Za pomocą e-booka chcemy wesprzeć takie osoby i podzielić się z nimi własną wiedzą i doświadczeniem z zakresu „tech”.

E-book powstał przy współudziale naszej społeczności, która podzieliła się z nami swoimi zainteresowaniami i ciekawością, biorąc udział w ankie-cie, którą przerowadziłyśmy przed przystąpieniem do projektu e-bo-oka. Ankietowani są autorem pytań zamieszczonych w sekcji JUNIORS QESTIONS, widocznej przy sylwetce każdej z osób, która udzieliła nam

wywiadu oraz w sekcji z PYTANIA-MI DO HR. Bardzo zależało nam na zebraniu i uporządkowaniu informa-cji o najpopluarniejszych zawodach IT w jednym miejscu. Znajdziecie tutaj m.in. opisy umiejętności jakie są niezbędne na danym stanowisku, tego jak wygląda dzień pracy osoby pełniącej daną funkcję oraz wiele innych przydatnych informacji i podpowiedzi. Nie brakuje również odsyłaczy do polecanych źródeł wie-dzy, po które możecie w każdej chwili sięgnąć, by dowiedzieć się jeszcze więcej. Ponadto e-book jest również okazją do tego, abyście poznali bliżej Nas, czyli osoby tworzące organizację Girls in tech, które na co dzień są nie tylko fachowcami w swojej dziedzi-nie, ale po godzinach spotykają się i zastanawiają co zrobić, aby tych fachowców było więcej, a zwłaszcza wśród kobiet.

EWELINA WIŃSKA

a g i l e c o a c h

1. Intro 1. Intro Zajmuję się transformacjami cyfrowymi firm z sektora finansowego.Realizowałam projekty dla firm takich jak: Credit Suisse, Viacom, SoftwareONE, NEC, Samsung, Accenture. Jestem absolwentką MBA i doktorantką w dziedzinie informatyki.

2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?Na co dzień zajmuję się konsultingiem strategicznym (głównie w instytucjach finansowych). Do moich obowiązków należy zarządzanie transformacją cyfrową, wykorzy-stanie automatyzacji oraz analityki danych do wspomagania procesów decyzyjnych.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i rozwój Twojej wyglądał początek i rozwój Twojej kariery? kariery? Pracę rozpoczęłam jeszcze podczas studiów w roli analityka danych w Banku BPH. Następnie byłam analitykiem biznesowym w Accenture. Aż znalazłam się w Samsungu, gdzie roz-poczęła się tak naprawdę moja przygoda z Agilem. Na początku byłam Product Ownerem projektu wdrożenia produktów Atlassian (Jira, Confluence, Bitbucket ect) w całym R&D, co w tamtym czasie oznaczało zmianę dla 3000 osób. Szkoliłam z samych narzędzi, ale także ich wykorzystania czyli zastosowania Scruma i Jiry. W tym samym czasie przeprowadzałam audyty wewnętrzne projektów IT. Kolejnym krokiem w karierze była praca w 9livesdata/ NEC gdzie byłam Agile Project Managerem dla zespołów między innymi zajmującymi się Big Data. Następnie przeszłam do SoftwareONE szwajcarskiej firmy zajmującej się zarządzaniem licencjami w chmurze. Był to pierwszy projekt na tak dużą skalę: 16 zespołów zlokalizowanych na całym świecie i w różnych strefach czasowych. Jestem bardzo dumna z tego projektu ponieważ udało się wdrożyć i zaszczepić zwinną kulturę w organizacji. Później pracowałam w Viacom z najlepszym Agile Coachem ever, by następnie

przejść do banku Credit Suisse gdzie zostałam Head of Agile Delivery przy projekcie zajmują-cym się digitalizacją procesów w całym Banku. Aktualnie jestem konsultantem Agile i mam możliwość wspomagać bardzo duże instytucje finansowe w ich drodze do zwinności.

4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? Tydzień zaczynam w taksówce na lotnisko. Współpracuję z organizacjami na różnych etapach dojrzałości procesowej. Pracuję z zarzą-dami nad strategią firmy, a później pomagam w jej egzekucji. Jednego dnia pracuję nad optymalizacją procesów, kiedy indziej prowadzę warsztaty.

5. Co miało największy wpływ na 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę? Twoją karierę? Wytrwałe dążenie do celu oraz wiara w słusz-ność swoich decyzji.

6. Z jakich narzędzi korzystasz w 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy? swojej pracy? Business Value Canvas, Value Stream Map-ping, Stakeholder Value Mapping, metoda Obeya, Scrum ,LeSS, Kanban.Jira, Azure DevOps, Confluence, JQL

7. Za co lubisz ten zawód? 7. Za co lubisz ten zawód? Nie jestem ograniczona do jednej dziedziny. Niezależnie od języka programowania, stosu technologicznego czy dziedziny funkcjonalnej skupiam się na optymalizowaniu generowanej wartości. Więc zawsze jest ciekawie.

8. Jakie były największe trudności dla 8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na co warto Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę? zwrócić szczególną uwagę? Trzeba być bardzo konsekwentnym w swoich działaniach oraz komunikacji na różnych pozio-mach organizacji. Zamiast zrażać się podczas sytuacji kiedy organizacja stawia aktywnie opór (każdy boi się zmian), należy poszukiwać wspól-

nie rozwiązań.

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie? móc pracować w tym zawodzie? Myślę że najważniejsze to aby podchodzić z pasją i do samego zawodu jak i ludzi z którymi pracujemy. Ciekawość aby stale się uczyć, empatia aby zrozumieć problemy innych

10. Porady dla juniora w Twoim zawo-10. Porady dla juniora w Twoim zawo-dzie, od czego zacząć? dzie, od czego zacząć? Poszukaj najbliższych społeczności zoriento-wanych wokół zwinności. Ponieważ praca ta jest samodzielna, bardzo często bywa tak że nie ma osób z podobnymi umiejętnościami w firmie do naszych. Społeczności skupiają prak-tyków od których można się uczyć a także wymienić doświadczenia.

11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane 11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, eventy, blogi, wydarzenia) książki, eventy, blogi, wydarzenia) Podczas studiów doktoranckich nauczyłam się że bardzo ważne jest to skąd czerpiemy wiedzę i czy jest to wiarygodne i zaufane źródło.Dlatego często wracam do źródeł i czytam

ScrumGuide https://scrumguides.org/ Zródło inspiracji: https://adaptovate.com/blog/, Scrum.org blog, A Blog on Scrum & Agile Product Management (Roman Pichler), Mo-untain Goat Software blog (Mike Cohn), Jur-gen Appelo blog (Jurgen Appelo), Coaching Agile Teams (Lyssa Adkins)No i oczywiście moja strona www.ewelinawin-ska.com/Społeczności: https://www.meetup.com/pl-PL/Produkt--nad-Wisłą-Odrą/ https://miroslawdabrowski.com/polskie-spo-lecznosci-agile/?lang=pl

12. TOP polecane książki12. TOP polecane książki• Software in 30 Days: How Agile Managers

Beat the Odds, Delight Their Customers, And Leave Competitors In the Dust (Ken Schwaber, Jeff Sutherland),

• Accelerate: The Science of Lean Software and DevOps: Building and Scaling High Performing Technology Organizations (Nicole Forsgren, Jez Humble),

• The DevOps Handbook: How to Create World-Class Agility, Reliability, and Security

Społeczności skupiają prak-tyków od których można

się uczyć a także wymienić doświadczenia.

Co się najbardziej liczy w roli Agile Coacha?Co się najbardziej liczy w roli Agile Coacha?Empatia oraz zrozumienie swojej roli.

Czy trzeba mieć kilkunastolenie doświadczenie aby zostać Agile Coachem?Czy trzeba mieć kilkunastolenie doświadczenie aby zostać Agile Coachem?Nie, czas nie jest tak kluczowym czynnikiem. Ważniejsze jest zdobycie doświadczenia w zróżni-cowanych projektach. Zrozumienie, że każda firma jest inna i stoi przed różnymi wyzwaniami.

Czym się charakteryzuje dbanie o Agile w firmie?Czym się charakteryzuje dbanie o Agile w firmie?Myślę że ważne jest tutaj ciągłe wracanie do wartości na jakich opiera się Agile. Respektowanie zdania innych, skupienie się na celu, transparencja, odwaga w podejmowaniu decyzji, wszystko co buduje wzajemne zaufanie.

JUNIORS QUESTIONS

JAGODA ANGIER

p r o d u c t o w n e r

1. Intro czyli kim jest Product Owner?1. Intro czyli kim jest Product Owner?Właściciel/ka produktu (ang. Product Owner - PO) jest częścią zespołu Scrum. Odpowiada za trwały sukces produktu. Product Owner opiekuje się swoim produk-tem przez cały cykl jego życia: definiuje potrzeby oraz cele klientów oraz opracowuje wizję produktu. Znając dobrze potrzeby interesariuszy i użytkowników, PO przekuwa wizję w działający produkt, ściśle współpra-cując z zespołem odpowiedzialnym za jego rozwój. PO dba by tworzony produkt był zgodny ze strategią firmy oraz przynosił jej wymierne korzyści.

2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?Zajmuję się analizą potrzeb użytkowników oraz analizą informacji i danych. By dostosować produkt do wymagań klienta, należy dobrze zrozumieć i zdefinio-wać jego cele i warunki rynku, na którym dany produkt ma powstać. Należy pamiętać by mając przed oczami wizję, na bieżąco dostosowywać produkt do dyna-micznie zmieniających się warunków na rynku.Jako łącznik między biznesem i IT, kontaktuję się z wszystkim zainteresowanymi stronami w celu zaanga-żowania klienta, użytkowników i innych udziałowców (np. zespół UX, zespół testerów) w proces tworzenia produktu. Współpracując z zespołem, tworzymy i udoskonalamy produkt. Planuję prace zespołu oraz terminy wydania kolejnych wersji produktu. Planując prace, zajmuję się prowadzeniem rejestru produktu (ang. Product Backlog), w którym ustalamy z zespołem zakres prac na dany okres czasu (w Scrumie tzw. sprint). Zajmuje się również oszacowaniem potrzebnego bu-dżetu oraz przygotowaniem Roadmap produktowych, które wyznaczają terminy i cele do osiąnięcia.Prowadzę również prezentacje dla interesariuszy i szkolenia dla użytkowników.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT? Początek i 3. Jak zaczęłaś pracować w IT? Początek i rozwój karieryrozwój karieryMoja kariera zaczęła się dość nietypowo, bo nie miała swojego początku w IT. Po kilku latach pracy w firmie, przeszłam z „biznesu” do IT, by zająć się usprawnieniem systemu, którego zakres obejmował zagadnienia, jakimi zajmowałam się do tej pory, ale od strony biznesowej. Największym wyzwaniem dla mnie jako przeciętnego użytkownika laptopa, telefonu itd. było opanowanie za-gadnień związanych z IT, przyswojenie wiedzy związanej z prowadzeniem projektów oraz. zrozumienie języka programistów :)Miałam bardzo dobre warunki do rozwoju, ponieważ mogłam korzytać z wiedzy i doświadczenia mentora, który pomógł mi stawiać pierwsze kroki w IT. Uczyłam się na bieżąco prowadząc projekty (kilka pierwszych tygodni pod okiem doświadczonego kolegi) oraz uzu-pełniałam wiedzę, czytając fachową literaturę. Oprócz

mentoringu, najwięcej dały mi i nadal dają rozmowy z moim dyrektorem, programistami oraz koleżankami i kolegami z oraz spoza IT, które inspirują oraz wzboga-cają wiedzę.

4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?Mój dzień pracy wygląda bardzo różnie, zależnie od tego jaki produkt ma w danym momencie największy priorytet i na jakich etapach są prowadzone przeze mnie produkty i projekty (odpowiadam za więcej niż jeden produkt jednocześnie). Jedną z podstaw sukcesu jest dobra komunikacja, więc nie ma dnia bez rozmów z zespołami związanymi np. z planowaniem prac, anali-zą możliwych rozwiązań czy podsumowaniem dotych-czasowych działań. Oczywiście często też rozmawiam z interesariuszami lub innymi udziałowcami, ponieważ bieżąca wymiana informacji jest gwarancją szybkiego dostarczenia rozwiązania.Nie chciałabym powielać odpowiedzi z punktu 2 (obo-wiązki PO), więc dodam tylko, że nie każdy z tych obo-wiązków realizuję codziennie. Budżet, roadmapę czy wdrożenie nowej wersji produktu planuję cyklicznie. Do obowiązków niecodziennych można zaliczyć rów-nież analizę błądów zgłoszonych przez użytkowników pt. „coś nie działa” oraz wdrażenie planu naprawczego. W takich sytuacjach przydaje się umiejętność zacho-wania dystansu i zimnej krwi :) Nie ma jednak dnia bez podejmowania decyzji, kie-rując się znajomością biznesu i możliwości technolo-gicznych, doświadczeniem, a czasem intuicją:) Dobry PO musi potrafić wyciągać wnioski i na ich podstawie podejmować decyzje.

5. Co miało największy wpływ na Twoją 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę?karierę?Największy wpływ na moją karierę mieli i mają ludzie. Systemy budowane są przez ludzi i dla ludzi, więc uczy-my się od siebie nawzajem. Niezależnie czy spotykamy na swej drodze osoby, z którymi wpółpracuje nam się (prawie) idealnie czy współpraca jest trudniejsza i musimy włożyć w nią więcej energii, nie jest to sytu-acja negatywna. Daje nam ona niezbędne do rozwoju doświadczenie.

6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?pracy?Korzystam z Outlooka, JIRY (JIRA), komunikatorów typu Slack oraz technik pracy z rejestrem produktu (Product Backlog)

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?Za możliwość tworzenia nowych rozwiązań od pomy-słu do realnego, służącego użytkownikowi produktu.Za dużą niezależność i swobodę, choć należy pamiętać

„o dużej odpowiedzialności.Za pracę z pasjonatami i ekspertami w swych dziedzinach.Za to, że efekty pracy są szybko widoczne wraz z każdą nową funkcją w aplikacji.Za zmiany, które nie pozwalają popaść w rutynę.

8. Trudności..8. Trudności..Dla mnie osobiście najtrudniejsze na początku było opanowanie technicznych zagadnień i języka branży IT oraz zdobycie wiedzy na temat zarzą-dzania projektami. Dla osób technicznych, trudnym może być opano-wanie umiejętności miękkich jak komunikacja na wysokim poziomie czy negocjacje z klientem.

9. Co jest jest ważne w tym zawodzie?9. Co jest jest ważne w tym zawodzie?Na pewno umiejętność połączenia wiedzy biznesowej i technicznej. Pamiętajmy jednak, że PO nie jest jest chodzącym nośnikiem wiedzy, ale powinien wiedzieć kiedy i u kogo szukać odpowie-dzi. Efektywny PO pyta, słucha i wyciąga wnioski.Dodatkowo, warto wziąć pod uwagę, że dobry PO musi być osobą zorganizowaną, potrafiącą ustalać priorytety i odnajdować się w szerokim wachlarzu zadań, które ją/go czekają.Kandydat na dobrego PO musi również myśleć globalnie.Jak wspomniałam wcześniej, osoba, która chce pracować w tym zawodzie powinna być graczem zespołowym - jest częścią zespołu, z którym bli-sko współpracuje, ale jednocześnie liderem, który wyznacza kierunek rozwoju produktu.

10. Porady dla juniora10. Porady dla junioraDobrze jest znaleźć doświadczonego mentora, najlepiej z tej samej organizacji, który chętnie po-dzieli się wiedzą, doświadczeniem i pomoże obrać najlepszy kierunek rozwoju w Twoim indywidual-nym przypadku.Oczywiście warto również wzbogacać wiedzę

(czytając blogi, literaturę) i dbać o swój ustawiczny rozwój (uczestnicząc w konferencjach, szkole-niach).

11. Gdzie szukać wiedzy:11. Gdzie szukać wiedzy:1) na blogach - istnieje mnóstwo blogów zw. z zarządzaniem projektami np.:- productvision.pl- procognita.pl- agile247.plMożna też wpisać w przeglądarkę hasła jak: Scrum, Agile, Product Owner itp.2) na różnych konferencjach np. PMI (pmi.org.pl), konferencje organizacji Toastmasters – często są warsztaty związane z zarządzaniem projektami3) na grupach na faceooku np. Agile Force - prak-tycznie o projektach i produktach: Agile, Scrum i Kanban, Scrum.org, Agile Project Management4) na szkoleniach np. PSPO – Professional Scrum Product Owner lub innych związanych z zarzą-dzaniem projektami np. Prince25) w książkach – propozycje w punkcie 126) u osób, które zarządzają projektami :)

12. TOP polecane książki12. TOP polecane książki1. Roman Pichler „Zarządzanie projektami ze Scrum. Twórz produkty, które pokochają klienci”2. Ken Schwaber i Jeff Sutherland “The Scrum Gu-ide” (darmowa wersja dostępna na: https://www.scrumguides.org/docs/scrumguide/v2017/2017--Scrum-Guide-US.pdf)3. „Product Guide. Podręcznik Product Mana-gera“ (dostępny na productvision.pl – blog o zwinnym zarządzaniu produktami)Opcjonalnie:Michael Lopp „Zarządzanie ludźmi w zespołach IT”4. Adam Koszlajda „Od pomysłu do przemysłu. Projekty IT w praktyce”5. Paweł Baszuro „U mnie działa. Język branży IT”Eric Ries „Metoda Lean Startup”

Osoba, która chce pracować w tym zawodzie powinna być

graczem zespołowym.

JUNIORS QUESTIONSJak wyróżnić się w tym zawodzie? Jak wyróżnić się w tym zawodzie? By być dobrym Product Ownerem trzeba wykazać się zaangażowaniem i globalnym myśleniem, być osobą głodną wiedzy i otwartą na zmiany.

Jak wygląda proces wdrożenia się w nowe obowiązki Jak wygląda proces wdrożenia się w nowe obowiązki i od czego zacząć? i od czego zacząć? Zależy od stanu wiedzy i umiejętności oraz kultury organizacyjnej firmy, w której się pracuje. Na pewno należy zacząć od zbudowania zespołu, który będzie realizował projekt oraz kontakcie ze stroną biznesową w celu zrobienia analizy wymagań, określenia celów i wizji produktu.

Czy zawsze stanowisko PO oznacza kontakt z klien-Czy zawsze stanowisko PO oznacza kontakt z klien-tem zewnętrznym? tem zewnętrznym? Ze swojego doświadczenia nie znam przypadku by PO nie musiał kontak-tować się z klientem zewnętrznym lub wewnętrznym.

MARTA SOJAs c r u m m a s t e r

1. Intro 1. Intro Cześć, nazywam się Marta Soja i jestem Scrum Masterem w firmie GOD Nearshore SE

2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?Jako Scrum Master wspieram zespół polskich developerów wspólpracujących z Product Ownerem, który jest przedstawicielem zagra-nicznej firmy z branży automotive.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i rozwój Twojej wyglądał początek i rozwój Twojej kariery? kariery? Zanim zaczęłam pracować ściśle w IT, byłam tłumaczem języka angielskiego i niemieckiego zajmującym się tłumaczeniem dużej platformy sprzedażowej B2B w dużej firmie dystrybu-cyjnej IT w dziale e-commerce . W ramach tej samej firmy opuściłam dział e-commerce i zaczęłam swoją przygodę z działem IT.

4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? Mój dzień w pracy to doglądanie płynności pracy w projekcie, moderowanie spotkań, czasami prowadzenie warsztatów, ciągłe szukanie inspiracji:)

5. Co miało największy wpływ na 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę? Twoją karierę? Największy wpływ na moją karierę miał staż w Parlamencie Europejskim w Luksemburgu, podczas którego odkryłam zaawansowane zarządzanie projektami i zrozumiałam, że bycie tłumaczem to zbyt mało aktywna rola dla mnie;)

6. Z jakich narzędzi korzystasz w swo-6. Z jakich narzędzi korzystasz w swo-jej pracy? jej pracy? Poza MS Office to Jira, Track+, Slack, onlinowe tablice do retrospektyw oraz moja ukochana (bardzo lubiana też przez developerów) analo-gowa tablica sprintowa:)

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?Za bycie z ludźmi i dla ludzi, za ciągły rozwój i wiele możliwości na co dzień.

8. Jakie były największe trudności dla 8. Jakie były największe trudności dla

Ciebie w tym zawodzie? Na co warto Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę?zwrócić szczególną uwagę?Należy pamiętać, że jako Scrum Masterzy NIE jesteśmy project managerami, nie jesteśmy też managerami członków naszych zespołów oraz nie jesteśmy właścicielami procesu.

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie?aby móc pracować w tym zawodzie?Poza wiedzą związaną z agilem, scrumem, kanbanem czy leanem oraz np. procesami wytwarzania oprogramowania czy zarzą-dzania projektami (wiedza zawsze może się przydać) dla scrum mastera bardzo ważne są umiejętności miękkie, wymieniłbym tu: ko-munikatywność, otwartość, zmysł obserwacji, umiejętność stawiania pytań, wrażliwość emocjonalną, proaktywność, umiejętność rozwiązywania konfliktów, samodzielność, asertywność i wiele innych;)

10. Porady dla juniora w Twoim zawo-10. Porady dla juniora w Twoim zawo-dzie, od czego zacząć?dzie, od czego zacząć?Od przeczytania Scrum Guide’a;) Na początek polecam portale, blogi, podcasty, materiały na youtube, których jest dostępnych naprawdę wiele i można znaleźć takie, o dużej wartości merytorycznej. Szkolenie Scrum Master I może dodatkowo „otworzyć nam umysł na Scruma” i zaowocować pierwszym networkin-giem w branży.

11. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane 11. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, eventy, blogi, wydarzenia)książki, eventy, blogi, wydarzenia)agile247, porzadnyagile, mariuszchrapko, Agile Polska, konferencje agilowe, meet upy w danym mieście (we Wrocławiu Agile Wrocław czy Agile Development)

12. TOP POLECANE KSIĄŻKI12. TOP POLECANE KSIĄŻKI• Kenneth S. Rubin - „Scrum. Praktyczny prze-

wodnik po najpopularniejszej metodyce Agile”

• Jeff Sutherland - „Scrum. Czyli jak robić dwa razy więcej dwa razy szybciej”

• Jacek Wieczorek - „Labirynty Scruma”, Mari-suz Chrapko - „Scrum. O zwinnym zarządza-niu projektami”

jako Scrum Masterzy NIE jesteśmy project managerami, nie jesteśmy też managerami członków naszych zespołów oraz nie jeste-

śmy właścicielami procesu.

Codzienna praca Scrum Mastera - jak wygląda dzień?Codzienna praca Scrum Mastera - jak wygląda dzień?To jak praca scrum master wygląda na co dzień w dużej mierze zależy od tego w ilu projek-tach/z iloma zespołami pracuje, czy pracuje tylko z zespołami czy również na poziomie całej organizacji, lub też czy prowadzi też np. warsztaty wewnątrz organizacji. Generalnie z mojego doświadczenia Scrum Master poza dbaniem o płynność pracy w zespole/zespołach i modero-waniem spotkań (choć nie zawsze musi to być jego rola) powinien patrzeć zawsze szerzej na projekt/organizacje i poza codziennymi wydarzeniami wynikającymi z procesu szukać uspraw-nień i inspiracji, tak, by zarówno on, jak i zespół/organizacja mogli jeszcze bardziej polepszać swoją zwinność. Genralnie w temacie codziennych zadań Scrum Mastera polecam artykuł: http://agiletrail.com/2011/11/14/42-tasks-for-a-scrum-masters-job/Czy tylko w IT są te stanowiska?Czy tylko w IT są te stanowiska?Od znajomych z innym obszarów wiem, że nie tylko, Scruma Masterzy działają także np. w marketingu czy nawet w kancelariach prawnych.Czy warto robić szkolenia teoretyczne? Czy inaczej zdobywać Czy warto robić szkolenia teoretyczne? Czy inaczej zdobywać wiedzę?wiedzę?Szkolenia teoretyczne zawsze mogą dostarczyć ciekawej wiedzy, ale ważne, żeby prowadzili je jednak praktycy zawodu. Polecam również słuchanie podcastów (np. Porządny Agile), śledze-nie portali/blogów agileowych (np. agile247), odwiedzanie meet upów (we Wrocławiu przede wszystki Agile Wrocław), czy konferencji agileowych.Droga awansu od juniora do seniora.Droga awansu od juniora do seniora.Nie odniosę się do drogi awansu, ale na pewno z byciem Scrum Masterem jest tak, że nie ma nic cenniejszego niż doświadczenie, a im bardziej zróżnicowane (różne firmy, zespoły, pro-jekty) - tym może być lepsze, bo nic tak nie poszerza horyzontów jak wyjście ze swojej strefy komfortu;)Od czego zacząć przebranżowienie na Scrum Mastera?Od czego zacząć przebranżowienie na Scrum Mastera?Od przeczytania Scrum Guide’a;) Na początek polecam portale, blogi, podcasty, materiały na youtube, których jest dostępnych naprawdę wiele i można znaleźć takie, o dużej wartości merytorycznej. Szkolenie Scrum Master I może dodatkowo „otworzyć nam umysł na Scruma” i zaowocować pierwszym networkingiem w branży. Jakie umiejętności w sobie rozwijać aby być dobrym Scrum Ma-Jakie umiejętności w sobie rozwijać aby być dobrym Scrum Ma-sterem?sterem?Poza wiedzą związaną z agilem, scrumem, kanbanem czy leanem oraz np. procesami wytwa-rzania oprogramowania czy zarządzania projektami (wiedza zawsze może się przydać) dla scrum mastera bardzo ważne są umiejętności miękkie, wymieniłabym tu: komunikatywność, otwartość, zmysł obserwacji, umiejętność stawiania pytań, wrażliwość emocjonalną, proak-tywność, umiejętność rozwiązywania konfliktów, samodzielność, asertywność i wiele innych;)Jak wyróżnić się w tym zawodzie?Jak wyróżnić się w tym zawodzie?Moim zdaniem dobry Scrum Master jest naprawdę proaktywny, otwarty i ciągle się z chęcią rozwija.Od czego zacząć naukę?Od czego zacząć naukę?Odesłałabym tu do pytania o to od czego zacząć przebranżawianie na Scrum Mastera;)Czy certyfikaty są niezbędne na tym stanowisku?Czy certyfikaty są niezbędne na tym stanowisku?Nie, nie są niezbędne, ale są często mile widziane i sama nauka do nich bywa bardzo rozwijająca:) Polecam ciekawy podcast na temat certyfikatów w Scrumie: https://porzadnyagile.

JUNIORS QUESTIONS

PATRYCJA PASZEK

s c r u m m a s t e r

1. 1. Intro Intro Patrycja Paszek - Scrum Master

nie tylko ze względu na zdobyte certyfikaty, ale głównie z zamiło-

wania do pracy z zespołami. Ceni sobie wartość płynącą z empirycznego podejścia i

ciągły proces inspekcji i adaptacji. Jako były członek Zespołów Deweloperskich dzieli się praktyką i wspie-ra zespoły w dążeniu do samoorganizacji. Wspólnie z koleżanką stworzyła inicjatywę Agile Hunters, czyli przestrzeń do dzielenia się wiedzą.

2. Co należy do Twoich obowiązków? 2. Co należy do Twoich obowiązków? Jako Scrum Master zajmuję się nie tylko wspar-ciem Zespołów Scrumowych ale i Organizacji. Co to znaczy? Oprócz tego, że ściśle współpracuje z dwoma Zespołami Deweloperskimi i Właścicielami Produktów to również wspomagam Organizację w zrozumieniu idei empirycznego podejścia. Dbam o to, żeby w ramach Scruma nie były realizowane tylko spotkania - wspieram przede wszystkim jego filary i wartości. Bardzo mocno skupiam się na poprawnym zrozumieniu ról i obowiązków. Staram się, żeby nie była to ślepa recytacja Scrum Guide’a, a tłumaczenie przez przykłady i praktykę.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i rozwój Twojej kariery? początek i rozwój Twojej kariery? Trafiłam do Droids on Roids w roli … testera mo-bilnego, moje przygoda z testowaniem nie trwała jednak długo. Szybko się okazało, że wolę pracować bliżej ludzi niż samego produktu. W firmie ktoś wpadł na pomysł transformacji agiliowej i rozpoczę-cia pracy w Scrum. Szybko podchwyciłam temat. Rozpoczęłam naukę i wspólnie z 5 koleżankami i kolegami rozpoczęliśmy zwinną przemianę. Była to nasza oddolna inicjatywa, wymagała więc edukacji całej organizacji, zarówno deweloperów jak i zarzą-du. Nie było łatwo, ale z pełnym przekonaniem mogę powiedzieć, że się udało. To był początek mojej po-dróży. Później były meetupy, konferencje, warsztaty, szkolenia, itd., czyli cały czas pochłaniałam wiedzę od innych. Nadszedł moment w którym wspólnie z moją dobrą koleżanką, Basią, stwierdziłyśmy, że chcemy dzielić się naszą wiedzą, gromadzoną przez lata, z innymi. Tak powstało Agile Hunters.

4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? Każdy dzień jest inny. Każdy wiąże się z nowymi wyzwaniami i potencjalnymi problemami. Tak, praca

SMa to nie tylko miłe rozmowy z ludźmi, jak co niektórzy twierdzą. Mój typowy dzień zaczyna się od sprawdzenia jak wygląda realizacja zadań, które so-bie wyznaczyłam. Sprawdzam czy i jak mogę pomóc Zespołowi Deweloperskiemu w dążeniu do wytwo-rzenia Przyrostu i realizacji Celu Sprintu. Rozmawiam z Właścicielami Produktu, podsuwam im narzędzia, które mogą wspomóc ich pracę nad prioretyzacją Backlogu Produktu. Jestem biernym uczestnikiem Daily Scrum, wspieram proces estymacji podczas Refinementów gdy Zespół tego potrzebuje. Pomię-dzy ciągłą rotacją między Zespołami Scrumowymi znajduje czas żeby pracować z Zarządem nad zrozu-mieniem tego “co ten Scrum nam właściwie daje” - co jest niewątpliwie najtrudniejszym z zadań.

55. Co miało największy wpływ na Twoją . Co miało największy wpływ na Twoją karierę? karierę? Wspólna nauka z Basią do zdania PSM II. Pomimo doświadczenia i wiedzy, którą miałam odkryłam jak wiele jest mi jeszcze nie znane. To był silny bodziec do tego by jeszcze bardziej zacząć zgłębiać tajniki zwinnego podejścia.

6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?pracy?Z całej masy! Pracuje głównie zdalnie, z domu lub z kawiarni więc potrzebuje szeregu narzędzi do współ-pracy online z Zespołem. Jednymi z głównych są Jira i Confluence, czyli narzędzia dostarczane przez Atlassia-na, służące do organizacji pracy. Na Jirze znajduje się Backlog Produktu i Sprint Backlog, czyli dwa z trzech artefaktów Scruma. Dzięki umiejętnemu wykorzystaniu tych narzędzi dbamy z Zespołami o transparentność. Do organizacji spotkań, ich przebiegu, bieżącej komunikacji używam Slacka, Zoom.us i Google Hangouts. Korzystam też z wielu narzędzi do wspierania zdalnego przebiegu retrospektywy, mogę polecić na przykład miro.com, Fun Retrospectives. Narzędzi online jest cała masa. Jeżeli chodzi o techniki, czy mechanizmy które cenię sobie w pracy to NVC czyli Nonviolent Communication i Clean Language.

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?Za możliwość pracy z ludźmi i za to, że mogę obserwo-wać efekty swojej pracy z nimi. programistów :)

8. 8. Jakie były największe trudności dla Ciebie Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szcze-w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szcze-gólną uwagę? gólną uwagę? Z pewnością trzeba zwrócić uwagę na to, żeby czerpać wiedzę ze sprawdzonych źródeł. Przewodnik po Scrumie

„przeinczają

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne by 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne by móc pracować w tym zawodzie?móc pracować w tym zawodzie?Żeby być dobrym Scrum Masterem potrzebna jest wiedza, nie tylko z samego Scrum Guide. Trzeba pamiętać o Agile Manifesto i 12 zwinnych zasadach wytwarzania oprogramowania. Ciągle zdobywać nową wiedzę i eksperymentować :) bo to właśnie o empiryzm w tym wszystkim chodzi.

10. Porady dla juniora10. Porady dla junioraNie ma takich pojęć jak junior SM i senior SM. Scrum Master nie ma granulacji swojej roli. Są za to tacy którzy mają większe lub mniejsze doświadczenia. Tych pierwszych z pewnością wyróżnia to, że dzia-łają na podłożu organizacji a nie tylko ze Scrum Te-amem, mają szerszą perspektywę. Ci, którzy dopiero raczkują w zawodzie często skupiają się jedynie na zespołach. Żeby zdobyć ciekawe doświadczenie warto zaangażować się w współtworzenia jakiegoś zwinnego przedsięwzięcia. Wystarczy sprawdzić na meetup.com czy agilepolska.pl jakie wydarzenia są organizowane w Waszym mieście i zgłosić do organizatorów, z pewnością nie odmówią.

11. Gdzie szukać wiedzy:11. Gdzie szukać wiedzy:Tak jak już wspomniałam, lubię wszelkiego rodzaju wydarzenia poprzez meet-upy po konferencje, gdzie również przez networking można dowiedzieć się bardzo dużo. Gorąco polecam:- ACCPL (Agile Coach Camp, wyjazdowe spotkanie pasjonatów zwinności, organizowane dwa razy do roku);- Agile on the Boat (jednodniową wrocławską konferencję);- ABE (Agile by Example, dwudniowa konferencja w Warszawie, ta jest w języku angielskim)W wolnym czasie lubię czytać bloga scrum.org. Jestem zapisana do newslettera i mam nadzieję, że dzięki temu nie umyka mi nic cennego. Co do

wiedzy w języku polskim to polecam oczywiście zajrzeć na bloga - Agile Hunters oraz odwiedzić agi-le247.pl, codesprinters.pl czy posłuchać podcastów: Porządny Agile czy Kanban przy kawie (tutaj Radek Orszewski dzieli się wiedzą może nie o samym Scrumie ale o innym zwinnym podejściu).

12. TOP polecane książki12. TOP polecane książkiBardzo cenię takie pozycje jak:książkę Gunthera Verheyen Scrum: A Pocket Guide, publikację wspomnianego już Barrego Overeema - The 8 Stances of a Scrum Master, książkę: The Five Dysfunctions of a Team – Patricka Lencioniego,Great ScrumMaster napisaną przez Zuzanę Socho-vą.Ciekawych lektur jest sporo więc jest naprawdę z czego wybierać!

Osoba, która chce pracować w tym zawodzie powinna być gra-

czem zespołowym.

JUNIORS QUESTIONSCzy certyfikaty są niezbędne na tym stanowisku?Czy certyfikaty są niezbędne na tym stanowisku?Nie ma obowiązkowych certyfikatów, a jedynie takie które warto mieć. Najważniejsze jest jednak wiedza i praktyka. Po certyfikaty warto zajrzeć na scrum.org

Czy warto robić szkolenia teoretyczne? Czy inaczej zdobywać Czy warto robić szkolenia teoretyczne? Czy inaczej zdobywać wiedzę?wiedzę?Warto! Na szkoleniach nie zdobywa się samej teoretycznej wiedzy, a przecho-dzi przez wiele praktycznych ćwiczeń i przykładów (a przynajmniej powinno).

p r o j e c t m a n a g e rIZABELA TABOROWSKA

1. Intro 1. Intro Project Manager to osoba, która ponosi ogólną odpo-wiedzialność za realizacje projektów od ich początku czyli inicjacji, poprzez zaplanowanie, zaprojekto-wanie, wykonanie, monitorowanie, kontrolę aż do zamknięcia projektu. Kierownik projektu monitoruje na bieżąco przebieg prac, identyfikuje ryzyka, stara się je rozwiązać z zespołem projektowym. Dodat-kowa rola Project Managera jest odpowiedzialna za komunikacje postępu prac i sytuacji w projekcie do Sponsorów, Klientów lub Zarządu firmy(w zależności od projektu). Project Manager odpowiada również za budżet w prowadzonym projekcie i jakość dostarczo-nego produktu.

2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?Obecnie odpowiadam za zespół rozwoju wszystkich aplikacji w Firmie a także za PMO.W roli PMa do moich obowiązków należało realizacja przydzielonych do mnie projektów:Odpowiadałam za rozpoczęcie projektu czyli skoordy-nowanie przygotowania materiałów które pozwalały osobom/ zespołom decyzyjnym na podjęcie decyzji o rozpoczęciu projektu i przydzieleniu budżetu na ten projekt. W kolejnym etapie odpowiadałam za zbudowanie zespołu projektowego i harmonogramu prac dzięki czemu wiedzieliśmy z zespołem co jest do zrobienia i ja poukładać prace aby zrealizować to w wymaganym terminie. Następnie odpowiadałam za realizacje prac i za monitorowanie i rozwiązywanie problemów które się pojawiały. W trakcie prowadze-nia projektu odpowiadałam z raportowanie do spon-sorów i na koniec po dostarczeniu całości produktu odpowiadałam za zakończenie i rozliczenie projektu. 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i rozwój Twojejkariery?początek i rozwój Twojejkariery?Prace w IT zaczęłam 16 lat temu po zakończeniu stu-diów informatycznych. Moja pierwsza praca jeszcze w trakcie Studiów to była praca Testera oprogramo-wania i kolejne również były połączone z jakością wytwarzanego oprogramowania. Po kilku latach jako tester później Test Manager zostałam Project Managerem projektów w części infrastrukturalnej. Po dwuletniej przygodzie w roli Project Managera zostałam odpowiedzialna za zespół rozwoju aplikacji i tak do tej pory kontynuuje to stanowisko tworząc nowe aplikacje, rozwiązania.

4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?Dzień PMa wyglada zawsze inaczej bo mimo to ze w każdym projekcie fazy są takie same i czynności w nich również są określone i powtarzające się to życie projektu i jego realizacja prawie cały czas stawia PM przed wyzwaniem rozwiązania jakiegoś problemu.

5. Za co lubisz ten zawód?5. Za co lubisz ten zawód?Za ciagle zmieniające się środowisko, nowe wyzwania i ciagle towarzyszącą adrenalinę.

6. Jakie były największe trudności dla Cie-6. Jakie były największe trudności dla Cie-bie w tym zawodzie? bie w tym zawodzie? W moim doświadczeniu trudności były również czymś co bardzo mi się podobało to presja czasu.W każdym projekcie trzeba zadawać sobie nie czy coś się uda? A jak zrobić i jak działać żeby się udało.

7. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby 7. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie? móc pracować w tym zawodzie? Determinacja, umiejetność współpracy z różnymi osobami. Dodatkowo umiejetność planowania, znajomość zasad tworzenia harmonogramów a także wiedza na początek teoretyczna o zasadach prowa-dzenia i zarządzania projektami.

8.Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od 8.Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć? czego zacząć? Od znalezienia pracy w roli Junior Project Managera lub podjęcie się prowadzenia małych projektów w obecnej firmie lub na studiach aby sprawdzić na przy-kładzie czy to Zajęcie jest ciekawe dla danej osoby.

9..Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, 9..Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, eventy, blogi, wydarzenia) eventy, blogi, wydarzenia) Generalnie wszystkie książki dotyczące zarządzania projektami i zarządzania ludźmi a także zdobywanie wiedzy dziedzinowej której prowadzone są projekty.

10. TOP polecane książki10. TOP polecane książki• Project Management - A Managerial Approach

(Mantel Samuel J. Jr., Meredith Jack R., Shafer Scott M.)

• Winning Znaczy zwyciężać - (Jack Welch, Suzy Welch)

KLAUDIA PURCHAŁA-PRZYBYŁA

p r o j e c t m a n a g e r

1. Intro1. IntroProject Managerem w IT (eCommerce) jestem od 2,5 roku. Decyzja o przejściu do tej branży nie była w moim przypad-ku podyktowana mitycznymi zarobkami, czy ekstra benefitami. Była to decyzja podyktowana chęcią rozwoju zawodo-wego oraz “zrobieniem sobie na złość” - wyjścia ze strefy komfortu, w jakiej byłam.

2. Co należy do Twoich obowiąz-2. Co należy do Twoich obowiąz-ków? ków? Obowiązki zależą głównie od rodzaju i zakresu projektu. Bardzo ogólnie: kon-takt bieżący z Klientami zewnętrznymi (kontakt mailowy, telefoniczny, spotka-nia na żywo), współpraca z zespołem (planowanie pracy zespołu, delego-wanie zadań i ich odbiór), tworzenie dokumentów projektowych (harmono-gram, dokumenty zawierające szczegóły biznesowe, szczegóły techniczne itd - te drugie we współpracy z zespołem i analitykiem biznesowym), zarządzanie zmianą w projekcie, współpraca nad dokumentami wewnętrznymi firmy.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i rozwój Twojej wyglądał początek i rozwój Twojej kariery?kariery? Jak wspomniałam na początku, przej-ście do IT było dla mnie swego rodzaju osobistym wyzwaniem. Przypuszczam, że w pewnym stopniu nie byłam świado-ma wszystkich trudności, jakie wiązały się z tą zmianą. Zaczęłam pracować w IT ponieważ przyjęłam propozycję pracy w firmie zajmującej się eCommerce. Po pokonaniu pierwszych trudności udało mi się odnaleźć w “innej rzeczywistości” i znaleźć satysfakcję.

4. Jak wygląda Twój dzień w 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? pracy? Trudno powiedzieć, czy do tej pory po-jawiły się dni, które przebiegły identycz-

nie. Z całą pewnością dzień zaczynam od sprawdzenia skrzynki mailowej - w porannej poczcie zawsze może znaleźć się wiadomość od Klienta o tak wysokim priorytecie, że zmieni moje aktualne pla-ny (tak w konkretnym projekcie, jak i na dany dzień). Następnie porządkuję swoją listę zadań. Zaczynam od pozycji, których nie udało mi się wykonać lub domknąć w dniu poprzednim. Przed południem odbywam standy z zespołami. To, wraz z porannymi mailami do kawy, można uznać faktycznie za jedyny stały element dnia pracy :) Dalej w ciągu dnia miewam spotkania z Klientami, spotkania we-wnętrzne. Całość może zmienić się bardzo dynamicznie.

5. Co miało największy wpływ na 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę?Twoją karierę?Upór w zdobywaniu nowej wiedzy, doświadczenia oraz zadawanie “głupich pytań” (nawet, jeśli coś dla ogółu było jasne - albo takim się wydawało - ja zawsze staram się doprecyzować, jeśli czegoś nie rozumiem). 6. Z jakich narzędzi korzystasz w 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy? swojej pracy? Slack, RedMine, Mantis BT, narzędzia Googla (Gantter, arkusze i dokumenty Google, draw.io Diagrams itp), ale także notatnik i długopis :)

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód? Za dynamikę dnia pracy, za pewną nieprzewidywalność. Również za moż-liwość pracy z naprawdę świetnymi, mądrymi ludźmi. Doceniam możliwość konfrontacji pomysłów i argumen-tów, burze mózgów, czy konsultacje z zespołem.

8. Jakie były największe trudności 8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na co dla Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę? warto zwrócić szczególną uwagę? Słownictwo specjalistyczne, czy nawet

slang, jakim posługują się programiści. Teraz niektóre zwroty są już dla mnie normą (“mergujemy betę do mastera i robimy update na live”), jednak na początku bardzo ciężko było mi się w tym połapać. Do tego trudność w przyznaniu (nawet przed samą sobą!), że czegoś nie wiem, nie rozumiem i potrzebuję dodatkowych wyjaśnień. Warto w takim momencie trochę spuścić z tonu, nie napinać się i po prostu zacząć zadawać pytania i uważnie słuchać (to bardzo ważne!) odpowiedzi. Wbrew pozorom zapytani ludzie bardzo chętnie lubią się dzielić swoją wiedzą i przekazywać odpowiedzi. Nawet, jeśli pytanie dotyczy czegoś, co dla osób pytanych wydaje się oczywiste :)

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie? aby móc pracować w tym zawodzie? W pewnym sensie trzeba lubić ludzi i lubić z nimi pracować/przebywać. Nie chodzi nawet o “klasyczne” różnice w osobowości typu ekstrawertyk/introwertyk. Będąc na stanowisku PMa warto pamiętać, że nie ma “lepszych i gorszych” (ludzi, pomysłów itd). Jest zespół, pracujemy razem, razem tworzymy wartość.

10.Porady dla juniora w Twoim zawo-10.Porady dla juniora w Twoim zawo-dzie, od czego zacząć?dzie, od czego zacząć? Jeśli nie jesteś po studiach kierunkowych, warto pomyśleć o kursach doszkalających lub studiach podyplomowych. Dobrym pomysłem jest też szukanie infor-macji i porad na grupach dyskusyjnych (na FaceBook, ale również na forach lub ser-wisach tematycznych), nawet nawiązanie kontaktu z osobami bardziej doświadczo-nymi (Linkedin, Facebook) w celu uzyska-nia rad/wskazówek. Mówię o tym dlatego, że moim zdaniem trudno o “uniwersalne” wskazówki dla początkującego PMa. Dużo zależy od kontekstu.

11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane 11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, eventy, blogi, wydarzenia)książki, eventy, blogi, wydarzenia) Przede wszystkim podcasty, meet upy, książ-ki, ale również blogi, czy zwykłe “kopanie w sieci” za konkretnymi informacjami.

Z podcastów polecam: “Porozmawiajmy o IT”, “Porozmawiajmy o eCommerce” (ruszył od niedawna), “Porządny Agile”, “Menedżer plus”, “Piotr Bucki. Biznes w IT”, “Niebezpiecznik.pl”.

Meet upy: we Wrocławiu dzieje się całkiem sporo, także na bieżąco można natrafić na interesujące wydarzenia. Bardzo chętnie chodzę na spotkania “Agile Wrocław”, “IT mówi do IT”. Genialnym wydarzeniem jest “Piwo Między Projektami”, na którym - wstyd się przyznać - byłam dopiero raz ;) Niemniej zdecydowanie polecam, świetna okazja do networkingu, ale również wysłu-chania bardzo wartościowych wystąpień.

12. TOP polecane książki12. TOP polecane książki• „Agile. Przewodnik po zwinnych

metodykach programowania” Andrew Stallman, Jennifer Greene

• „Zarządzanie 3.0” Jurgen Appello• „Cokolwiek myślisz pomyśl odwrotnie”

Paul Arden• “Metoda czarnej skrzynki. Zaskakująca

prawda o błędach i naturze sukcesu” Matthew Syed

• Jak zdobyć przyjaciół i zjednać sobie ludzi” Dale Carnegie

• “Deadline. Zdążyć przed terminem” Tom DeMarco

Jest zespół, pracujemy razem, razem tworzymy wartość.

JUNIORS QUESTIONSCzy zawsze stanowisko PM oznacza kontakt z klien-tem zewnętrznym?Jest to bardzo mocno związane ze specyfiką firmy. W większo-ści przypadków zdecydowanie tak (Software House’y, agencje dostarczające oprogramowanie i kompleksowe usługi zwią-zane z serwisem itp). Mogą zdarzyć się oczywiście sytuacje, gdy Klientem są np. działy wewnętrzne firmy (chociażby w międzynarodowych korporacjach).

Jakie narzędzia warto poznać?Na pewno przyda się znajomość Jira, Asana bądź Trello. Bar-dzo wygodny jest również Nozbe (lub inne wariacje na temat “to do list”). Aktualnie standardowym komunikatorem staje się Slack, ale również Zoom (szczególnie wygodny dla dużych rozproszonych zespołów). Jeśli potrzeba, można pomyśleć o aplikacji do śledzenia czasu pracy, np. Harvest. Ciekawe (i przydatne) są również programy oparte o technikę Pomodoro (np. ClearFocus albo Tadam).

Jakie szkolenia warto odbyć?Myślę, że szkolenia, które z jednej strony są potwierdzeniem umiejętności (jak np. PMP, ITIL, IPMA, AgilePM), ale również takie, które mogą wnieść w naszą pracę dodatkowe wartości (np. Nonviolent Communication, Design Thinking). Na począt-ku kariery na pewno skupiłabym się na tym pierwszym typie.Dobór szkoleń/warsztatów w dużej mierze zależy od naszych dotychczasowych doświadczeń lub umiejętności. Dobrym po-mysłem mogą być warsztaty z negocjacji biznesowych, pracy z zespołem (np. konflikt w zespole, motywowanie zespołu) lub organizacji pracy i zarządzania własnym czasem.

ANNA TRYFON-BOJARSKA

i n n o v a t i o nm a n a g e r

1. Intro 1. Intro Jestem międzynarodowym ekspertem z 12 letnim doświadczeniem zarządzającym pro-jektami w obszarach innowacji, nowych tech-nologii, optymalizacji procesów biznesowych i jakości z komponentami IT. Odpowiadam za ich pełną ścieżkę życia od pomysłu odpowia-dającego na potrzebę biznesową, poprzez prototypowanie, ewaluację i zeskalowanie w organizacji w środowisku międzynarodo-wym. Obszary tematyczne jakimi się zajmuję to: PropTech, ConTech, Digitalizacja proce-sów biznesowych, BIM, wykorzystanie AI w analityce danych.

2. Co należy do Twoich obowiąz-2. Co należy do Twoich obowiąz-ków? ków? Kreowanie nowych produktów, usprawnienie bieżących procesów, Koordynowanie projek-tów innowacyjnych z komponentem IT

3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wy-3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wy-glądał początek i rozwój Twojej kariery? glądał początek i rozwój Twojej kariery? Swoją karierę zaczynałam pracując w laborato-rium w międzynarodowej firmie budowlanej. Szybko dostrzegłam, że współcześnie rozwój nowych technologii i optymalizacje procesów zawsze łączą się z komponentem IT, więc zaczęłam realizować jedne z pierwszych pro-jektów w branży budowalnej z zastosowaniem tego faktora.

4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? Wstaję rano ok godz 6:00. Przeglądam portale informacyjne, by mieć aktualne informacje o tym, co dzieje się na świecie. Jem śniadanie i wychodzę od pracy To jest to chwila, gdzie mam ok 20 min na to, by posłuchać ebooka. W pracy weryfikuję grafik i zapoznaję się z mailami. Dzielę swoje działania na 2 kategorie:

operacyjne – wymagające szybkich akcji w zakresie bieżąco realizowanych projektów i strategiczne – związane z planowaniem w dłuższym horyzoncie czasu, wymagające innego rodzaju atencji. Członkowie mojego Zespołu pracują w różnych lokalizacjach, wiec zawsze dbam o to by mieć z nimi zare-zerwowany czas na update indywidualny i zespołowy. Moja praca polega na analizach, ewaluacjach i częstych spotkaniach z ludźmi. Produkty naszych prac skierowane są do klien-tów wewnętrznych i zewnętrznych a moją rolą jest wspólnie z zespołem te produkty dowozić na czas w oczekiwanym standardzie. Ci co mnie obserwują śmieją się, że większość dnia „siedzę na telefonie” albo na spotkaniach – ale tak wygląda mój dzień pracy.

5. Co miało największy wpływ na 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę? Twoją karierę? Doświadczone Mentorki i Mentorzy, których spotkałam na swojej drodze. To z nimi oma-wiałam swoje wyzwania i to oni inspirowali mnie bym nie bała się być „niestandardowa” w konserwatywnej, męskiej branży jaką jest budownictwo. Intuicyjnie zawsze czułam, że IT będzie ważną częścią mojej ścieżki zawo-dowej i tak się stało.

6. Z jakich narzędzi korzystasz w 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy? swojej pracy? Zarządzam portfelem projektów, także wszystkie standardowe w zakresie komuni-kacji w zespołach projektowych.

7. Za co lubisz ten zawód? 7. Za co lubisz ten zawód? Za to, że nie ma w nim rutyny, mogę kreować nowe rozwiązania, wdrażać je i widzieć efekty tej pracy. Ciągle się rozwijam, bo obszary te-matyczne jakie dotykam są interdyscyplinarne.

Dzięki temy łączę biznes z technologią. Najlep-szym co możemy dla siebie zrobić to wykreować swoją przyszłość, a praca którą wykonuję na to po-zwala. Ważne jest także to gdzie i z kim pracujemy. Ja mam wielką przyjemność pracować z fantastycz-nymi i otwartymi ludźmi w firmie, dla której kultura otwartości i innowacje są ważne.

8. Jakie były największe trudności dla 8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na co warto Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę?zwrócić szczególną uwagę?Dużym wyzwaniem jest praca z ludźmi, gdyż przeciętnie 2,5% osób w organizacji to innowa-torzy, a jak realizujesz projekty innowacyjne w konserwatywnej branży to ten procent jest jeszcze mniejszy. Każde nowe, niestandardowe rozwiązanie budzi wtedy obawę. Dlatego dużą atencję kładę w projektach, które realizuję nie tylko na to, by technologicznie projekt zakończył się sukcesem, ale by odpowiednio zarządzić ryzykiem i zmianą oraz przygotować organizację na pracę w nowych standardach.

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie?aby móc pracować w tym zawodzie?Znajomość technologii i ciekawość w zakresie tego co kreuje trendy, empatyzacja w stosunku do klien-ta dla którego realizuje się projekt, umiejętność łączenia kropek i burzenia silosów tak by niestan-dardowo myśleć, ale procesowo działać, oraz to co najważniejsze – trzeba lubić pracować z ludźmi, bo projekty realizuje się zawsze zespołowo,

10.Porady dla juniora w Twoim zawo-10.Porady dla juniora w Twoim zawo-dzie, od czego zacząć? dzie, od czego zacząć? Nie ma ograniczeń, więc twój plan na rozwój kariery możesz elastycznie zmieniać w zależno-ści od sytuacji osobistej czy rynkowej. Zacznij od podstaw z zarządzania projektem, bo albo będziesz częścią zespołu projektowego albo będziesz zespołem projektowym zarządzać - pryncypia są ważne dla oglądu sytuacji w ten sam sposób.

11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane 11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, eventy, blogi, wydarzenia) książki, eventy, blogi, wydarzenia) Podcasty, Webcasty, Konferencje, Książki, blogi tematyczne, video wykłady

12.TOP polecane książki12.TOP polecane książkiMetoda Lean Start Up, Droga Start Upu – Eric RiesKorporacja niczym start up – Tendayi Viki, Dan Toma, Esther GonsPułapki myślenia – Daniel Kahneman7 nawyków skutecznego działania – Stephen R. Covey

Dużym wyzwaniem jest praca z ludźmi, gdyż przeciętnie 2,5% osób w organizacji

to innowatorzy.

ANNA URBAN

1. Intro1. IntroOd 4 lat związana jestem związana ze start-upa-mi i od 4 lat do tej pory czerpię z tego ogromną satysfakcję. Przez długi czas pracowałam na bardzo interdyscyplinarnym stanowisku Team-Leadera w jednym z najszybciej rozwijających się start-upów na świecie, co dało mi solidne podstawy do pracy w nowych technologiach..

2. Co należy do Twoich obowiąz-2. Co należy do Twoich obowiąz-ków? ków? Ponownie pracuję w firmie, która jest dość małym start-upem więc możnaby powie-dzieć, że wszystko byle działało, a biznes rósł. :-) Dbam o komunikację w zespole, przekazy-wanie feedbacku, piszę dokumentację, orga-nizuję spotkania, pomagam w ustaleniu wizji rozwoju produktu - działań marketingowych, operacyjnych. Wyznaczam KPIs, określam harmonogram i budżet oraz dbam, żeby się w nich zmieścić. Przygotowuję prezentację produktowe, monitoruję postępy. Organizuję Daily, prowadzę firmowe Trello i uczestniczę w spotkaniach 1v1.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i rozwój Twojej wyglądał początek i rozwój Twojej kariery?kariery?Moje początku w IT zaczęły się 4 lata temu i były dość niestandardowe bo trafiłam tu… prosto z kancelarii prawniczej. Byłam studentką 3 roku Prawa, miałam całkiem dobrą pracę w korpo-racji i okazało się, że nie do końca daje mi ona to czego oczekiwałabym od miejsca, w którym będę spędzać tyle godzin. Zaangażowałam się wtedy w Szlachetną Paczkę i przy okazji pomocy innym osobom okazało się, że całkiem dobry ze mnie organizator i super przyjemność sprawia mi gdy dużo się dookoła mnie dzieje. Dzięki Szlachetnej Paczce poznałam super ludzi z działu IT (który jeszcze wtedy wydawał mi się całkiem daleką i niedostępną dla mnie planetą), zaczęłam szukać w Internecie informacji jakby

to co lubię, przekuć na pracę. Trafiłam na bloga Karoliny Jarockiej o zarządzaniu projektami (bardzo polecam do czytania!). Spędziłam wiele godzin na przeszukiwaniu Internetów w poszukiwaniu informacji na ten temat i gdy już zupełnie nie miałam pomysłu jak połączyć pra-wo z projektami i IT, rozpoczęła się rekrutacja na studia Informatyka w biznesie na Uniwersytecie Ekonomicznym i choć wydawał się to wtedy szalony i niezrozumiały dla większości osób w moim otoczeniu pomysł wzięłam udział w rekrutacji i zaczęłam studiować dwa zupenie niespokrewnione ze sob kierunki.

4. Co miało największy wpływ na 4. Co miało największy wpływ na Twoją karierę?Twoją karierę?Zaczęcie nowych studiów i owiane złą sławą wielokrotne wychodzenie ze strefy komfortu. Gdy podjęłam decyzję o zmianie branży i nie wiedziałam od czego zacząć, studia dały mi solidne podstawy żebym mogła rozwijać się w kierunku zarządzania projektami. Przede wszystkim zrozumiałam czym jest branża IT, poznałam słownictwo, zobaczyłam na wła-snych oczach jak działa kod, poznałam SQLa, którego wielokrotnie później używałam w pracy zawodowej. Dzięki temu każde już póź-niejsze poszerzanie wiedzy było dla mnie dużo łatwiejsze bo zrozumiałam jak ta branża działa i co leży u jej podstaw, miałam szerszą perspek-tywę. Dodatkowo mam w sobie taki całkiem dobry nawyk, że gdy bardzo mi na czymś zależy to robię wszystko, dopóki wiem że coś jest dla mnie albo podejmuję decyzję, że jednak nie. Nie zakładam z góry wygranej/przegranej, robię research wszystkiego co mnie otacza i na podstawie faktów podejmuję decyzję. A, duży wpływ na moją karierę miał też moment kiedy nauczyłam się działać według zasady Done is better done perfect. :-)

5. Z jakich narzędzi korzystasz w 5. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy? swojej pracy?

i n n o v a t i o n p r o j e c t m a n a g e r

Trello, Slack, Nozbe, Zoom, cały Google toolset, Evernote

6. Za co lubisz ten zawód?6. Za co lubisz ten zawód?To co sprawia mi największą przyjemność to anali-zowanie danych, wyciąganie wniosków, mierzenie wpływu jednej rzeczy na drugą, lubię rozwiązywać różne probl.. wyzwania :-), rozpatrywać scenariusze, łączyć kropki, a na koniec widzieć to w wynikach i efektach swojej pracy. Bardzo lubię, to że mam wpływ na otoczenie, na swoją pracę, że każdy dzień jest inny, że mogę ciągle uczyć się nowych rzeczy, że pracując w firmie z zakresu nowych technologii wi-dzę jak rośnie z dnia na dzień i jak jej produkt zmienia życie codzienne ludzi. W pracy staram się zawsze zna-leźć miejsce na naukę czegoś nowego bo pozwala mi to poczuć, że nie chodzę do pracy bo muszę, tylko zwyczajnie to lubię. Dodatkowo za super ludzi, któ-rych poznaję, którzy chętnie dzielą się wiedzą, swoim doświadczeniem i są otwarci na innych.

7. Jakie były największe trudności dla 7. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na co warto Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę?zwrócić szczególną uwagę?Dwie największe trudności to podjęcie decyzji o zmianie branży i planów na przyszłość, a później wytłumaczenie mamie że nie będzie miała córki prawniczki. :-) Długo przyzwyczajałam się do spojrze-nia ludzi gdy mówiłam, że studiuje Prawo i Informaty-kę w biznesie i czasem wydawało mi się, że w oczach ludzi wychodzi, że nie wiem co chcę w życiu robić mimo, że dokładnie już wiedziałam. Gdy przestałam się tym przejmować i utwierdziłam się w przekona-niu, że moja decyzja była słuszna, lubię to co robię, wiedziałam że, ze wszystkim już sobie poradzę. Warto zwrócić uwagę na to, że branża IT jest niezmiernie dynamiczna, szybko się rozwija i trzeba wkładać dużo pracy w swój rozwój.PS. Mama do tej pory składając mi życzenia, życzy mi zrobienia aplikacji adwokackiej. :-)

8. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby 8. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie?móc pracować w tym zawodzie? Moim zdaniem decyzyjność, zarządzanie zmianami, empiaria i zwyczajne lubienie ludzi. Każdy Project Manager powinien umieć podejmować decyzje i dodatkowo potrafić wziąć za nie odpowiedzialność. To bardzo ważne dla pomyślności całego projektu i osób, które w projekcie biorą udział. Dodatkowo umiejętność zarządzania zmianami - w IT wszystko jest płynne i ruchome. Na jednym z pierwszych szko-

leń z zarządzania projektami usłyszałam, że „Jedyną stałą rzeczą w projekcie jest zmiana”, i mimo, że brzmi to jak zbardzo teoretyczna złota myśl, to podpisuję się pod nią obiema rękami. Osobom, które ciężko przyzwyczają się do nowej sytuacji, nie lubią działać dynamicznie tylko według z góry ustalonego planu może być zwyczajnie ciężko reagować na zmiany w projektach, które są nieuniknione. Na szczęście da się tego nauczyć i są nawet szkolenia, które pozwalają tę umiejętność u siebie rozwinąć. Dodatkowo praca z ludźmi, niezależnie od tego czy to duży, mały, czy średni projekt i niezależnie w jakiej branży zawsze się będzie miało kontakt z ludźmi i im mamy go lepszy i bardziej go lubimy tym łatwiej jest projektem zarządzać.

9. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, 9. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć?od czego zacząć?Determinacji. Żyjemy w czasach w których ze wszyst-kich stron otacza nas wiedza i ludzie, którzy chcą się nią dzielić - wystarczy po to sięgnąć. Wzdrygam się jak ktoś mi mówi “że czego nie umie bo, nie miał tego na studiach”, od tego mamy Internet, że możemy się teraz dużo nauczyć siedząc na kanapie w domu. Oczywiście, są pewne rzeczy, które trzeba poznać od praktycznej strony natomiast ilość szkoleń i warszta-tów dostępnych na rynku jest ogromna. Dodatkowo wszelkie staże i praktyki, które pokazują jak wygląda zawód od środka. Podstaw zarządzania projektami można się nauczyć w organizacji studenckiej, organizując konferencję, czy działając w samorządzie. Moim zdaniem od początku warto wkładać wysiłek aby robić dla siebie coś więcej i rozwijać się na wielu płaszczyznach, to za-wsze w przyszłości procentuje. Dodatkowo nauczyć się analizować, łączyć kropki i wyciągać wnioski.

10. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane 10. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, eventy, blogi, wydarzenia) książki, eventy, blogi, wydarzenia) W momencie gdy chcę się czegoś dowiedzieć potrafię przekopać cały Internet i korzystam z naprawdę wielu źródeł. Sprawdzone pewniaki z Internetu:https://zarzadzam-projektami.pl/https://kjarocka.pl/http://mariuszchrapko.com/

Wiele firm prowadzi swoje blogi, w których dzielą się praktycznymi informacjami o projektach, np. Netguru https://www.netguru.com/blog/topic/project-mana-gement

Project Manager powinien umieć analizować różne scenariusze, spojrzeć na sprawę z szerszej perspekty-

wy i umiejętnie łączyć przysłowiowe kropki

JUNIORS QUESTIONS

Dodatkowo obserwuję “branżę”, dołączam do grup związanych z projektami , żeby wiedzieć o licznych organizowanych meetupach jak np. (we Wrocławiu) Piwo między projektami, Agile on the boat, cała seria spotkań firmy Objectivity.

Słucham wywiadów z osobami, które widziałam na jakimś wystąpieniu i wiem, że posiadają praktyczną wiedzę.

Od jakiegoś czasu poświęcam więcej czasu czytając posty na mojej tablicy Linkedin niż Facebooku, któ-ra stała się dla mnie skarbnicą ciekawych artykułów, linków i pozwala mi być na bieżąco z nowinkami technologicznymi.

Uwielbiam TEDx i często rano przy owsiance staram się chociaż na 10-15 minut włączyć coś interesują-cego

Co roku biorę udział w konferencji o zarządzaniu projektami - Project Management Session, gdzie w dwa dni można posłuchać wielu osób z różnych aspektów zarządzania projektami.

A dla startupowym fanów strona do codziennej kawy: https://techcrunch.com

Polecam też zainstalowanie sobie aplikacji Meetup, która na podstawie ustawień będzie podpowiadać wydarzenia powiązane z ulubionym tematem w okolicy.

TO P P O L E C A N E K S I Ą Ż K I1. Włam się do mózgu - Radosław Kotarski2. Rework Jason Fried, David Heinemeier Hansson3. Scrum o zwinnym zarządzaniu projektami - Ma-riusz Chrapko4. Agile. Przewodnik po zwinnych metodykach programowania Andrew Stallman, Jennifer Greene5. Pięciodniowy sprint. Rozwiązywanie trudnych problemów i testowanie pomysłów Braden Kowitz, Jake Knapp, John Zeratsky

Jakie umiejętności w sobie rozwijać aby być dobrym Project Managerem?Przede wszystkim współpraca z ludźmi, jak rozpoznawać osobowości z którymi ma się do czynienia, pozna-wać różne style pracy aby nie zabijać w kimś efektywności, empatia, umiejętność przekazywania wartościo-wego feedbacku i budowanie zaufania - to wszystko składa się na budowanie zdrowego środowiska pracy, które jest potrzebne przy zarządzaniu projektem. Dodatkowo to co napisałam wcześniej decyzyjność, przystosowywanie się do zmian i umiejętne nimi zarządzanie. Moim zdaniem Project Manager powinien umieć analizować różne scenariusze, potrafić spojrzeć na sprawę zawsze z szerszej perspektywy, wyciągnąć wnioski, zaplanować i skutecznie wdrożyć działanie.

Jak wyróżnić się w tym zawodzie?Wiedzieć więcej od innych :) Czyli inwestowanie w swój rozwój, rozwijanie kompetencji, podnoszenie wiedzy specjalistycznej. Warto brać udział w wydarzeniach branżowych i nieustannie poszerzać swoje horyzonty.

Jakie wykształcenie i doświadczenie jest NIEZBĘDNE żeby móc ubiegać się i następ-nie dostać pracę jako PM?Jeśli chodzi o wykształcenie to może ono bardzo pomóc, ale znam wiele świetnych PMów i SMów bez kierunkowych studiów więc nie ma takiego wykształcenia, które jest NIEZBĘDNE aby ubiegać się o pracę jako PM.Moim zdaniem taką podstawową wiedzą są metodyki zarządzania projektami i chociaż podstawowa znajomość tej, w której pracuje dana firma, należy znać podstawowe nazewnictwo, poznać otoczenie biznesowe firmy czyli jaki to będzie rodzaj projektu, czy firma ma swój produkt, czy zewnętrznych klientów itp. Warto zdobyć doświadczenie jako organizator, pokazać, że umie się zarzą-dzać zadaniami, priorytetyzować swoje obowiązki - nawet jeśli nie jest to doświadczenie komercyjne.

JOANNA OTMIANOWSKA

f r o n t e n d d e v e l o p e r

1. Intro 1. Intro Praca programistki dla mnie stała się sposobem na połączenie pracy typowo technicznej (czyli pisania kodu), jak i pracy z ludźmi (bo pracuję w zespole). Zazwyczaj osoby, które nie programują, myślą, że programista cały dzień pisze kod. Tym-czasem rzeczywistość jest inna, poczytajcie dalej, czym się zajmuję i jak wygląda mój dzień. 2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?Do moich obowiązków należy głównie pisanie oprogramowania, a dokładniej - zajmuję się wizualną stroną dużej aplikacji webowej. Na moje obowiązki oprócz pisania kodu składa się też sprawdzanie kodu innych w zespole (code re-view), planowanie i estymowanie zadań (robimy to wspólnie w zespole) i uczestnictwo w spotka-niach. 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wy-3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wy-glądał początek i rozwój Twojej kariery?glądał początek i rozwój Twojej kariery?Pracę w IT zaczęłam na stanowisku konsultanta IT. Pomagałam klientom dużej korporacji budować proste strony w oparciu o Microsoft SharePoint. Pracując na tym stanowisku zaczęłam uczyć się front endu i w ciągu pół roku dostałam pierwszą pracę jako junior front-end developer. Jako front--end developer pracuję już prawie 3 lata. 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?Jako że mój zespół pracuję w metodologii Scrum - zazwyczaj dzień rozpoczynamy od spotkania, tzw. daily, podczas którego każdy z developerów dzieli się tym, na jakim etapie jest z przydzielonymi mu zadaniami. Przez dalszą część dnia zajmuję się tym, co mam aktualnie przypisane - zazwyczaj są to zadania związane z kodem. Po skończonej pracy nad swoją częścią zadania, mój kod idzie do tzw. code review, czyli jest sprawdzany przez resztę zespołu. Jeśli potrzeba poprawek - popra-wiam kod. Podczas pracy z kodem można pracować samodzielnie, ale zdarza się też, że pracuję się z inną osobą (tzw. pair-programming) - często powiedzenie na głos o swoim problemie, pozwala dotrzeć, co jest nie tak z kodem. Czasem problem w kodzie wymaga uwagi większej ilośc osób i wtedy rozmawiamy o możliwych rozwiązaniach

problemu w kilka osób. Częścią pisania kodu jest też pisanie testów do napisanego oprogramowa-nia tak, by kod by sprawdzany przez testy, zanim trafi do realnego użytkownika. Praca w Scrumie dzieli się na tzw. Sprinty, w przypadku mojego zespołu są to sprinty dwuty-godniowe. Każdy sprint ma cel i ustalane jest to, co zostanie podczas niego zrobione. Na koniec sprintu zespół prezentuje swoją pracę. Jeśli wy-pada więc koniec sprintu, są spotkania związane z prezentacją dostarczonego przez ostatnie 2 tygodnie oprogramowania. Na początku sprintu z kolei odbywają się spotkania, podczas których ze-spół wycenia i estymuje zadania, którymi będzie się zajmował przez najbliższy czas. 5. Co miało największy wpływ na Twoją 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę?karierę?Nie jestem z wykształcenia programistką. To zawód, który wybrałam sobie po kilku latach pracy w innym zawodzie. Największy wpływ na moją karierę miała więc decyzja o tym, by zmienić branżę. Zanim zaczęłam pracę w IT, pracowałam głównie w sprzedaży i we wsparciu sprzedaży. Chciałam jednak pracy, która będzie wymagała ode mnie ciągłej nauki nowych rzeczy, a do tego nie będzie w 100% opierała się na pracy z ludźmi. 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?pracy?Moim głównym narzędziem pracy jest miej-sce, w którym piszę kod, czyli IDE (integrated development environment) - ja korzystam z Visual Studio Code. Jako że pracuję, we front endzie podstawą jest też dla mnie przeglądarka internetowa, bo tam sprawdzam, jak wygląda i działa kod, który napisałam. Korzystam głównie z Chrome, ale sprawdzam swój kod tez w innych przeglądarkach. Do codziennej pracy potrzebuję też terminala.Kod, który napiszę trafia do repozytorium, w mojej firmie korzysta się z Bitbucketa. Z kolei do rozpisywania i gromadzenia zadaļ do wykonania, a także nich przypisywania, planowania itp wyko-rzystywana jest Jira. Mojej pracy nie wyobrażam sobie także bez maila, kalendarza oraz aplikacji do komunikacji z zespołem (Slack).

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?Za możliwość ciągłej nauki. Technologie fronten-dowe zmieniają się dosłownie z dnia na dzień i trzeba cały czas się doszkalać, aby być na bieżąco. Dodatkowo bardzo lubię to, że widać efekty mojej pracy - fajnie jest mieć świadomość, że dzięki mojej pracy ktoś korzysta ze strony czy aplikacji. 8. Jakie były największe trudności dla Cie-8. Jakie były największe trudności dla Cie-bie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić bie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę?szczególną uwagę?Największą trudnością było, i nadal jest, przezwycię-żanie kryzysów. W programowaniu nie jest tak, że wszystko od razu działa. Zdecydowanie w większej ilości przypadków nie działa i moim zadaniem jest znalezienie przyczyny i rozwiązanie problemu. To często wygląda tak, że zamiast siedzieć i pisać kod, siedzi się i szuka w Google czy na Stack overflow ,czy ktoś miał podobny problem. Zdecydowanie większość pracy programisty zajmuje szykaniem przyczyn, dlaczego coś nie działa. To potrafi być bardzo frustrujące. Szczególnie, gdy okazuje się, że błąd był naprawdę mały i trywialny, a znalezienie go zajęło go kilka godzin (a czasem i bywa, że dni).Kolejnym wyzwaniem jest też fakt, że nasz kod za każdym razem jest oceniany. I naprawdę, zawsze coś w kodzie da się poprawić i trzeba się nauczyć akcep-tować to, że zostaną nam wskazane poprawki. To duże wyzwanie dla osób, które mają skłonności do perfekcjonizmu. Zdarza się też tak, że nasz kod idzie do wyrzucenia, bo okazuje się, ze podczas spraw-dzania pojawił się nowy pomysł, jak ugryźć problem. To, że nie jesteśmy swoim kodem i ni powinniśmy się do niego przywiązywać, to ważna lekcja w pracy każdego programisty.Aby uniknąć dużej frustracji związanej z tym, że długo szukamy rozwiązania problemu, warto zdać sobie sprawę, że to spotyka każdego. Warto oczywi-ście pytać, szukać rad wśród zespołu, bo często nie jesteśmy jedynym, samotnym pracownikiem, który musi sobie poradzić z zadaniem - po to pracujemy w zespole, aby w razie problemów uzyskać pomoc przy zadaniu. 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebna, aby 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebna, aby móc pracować w tym zawodzie?móc pracować w tym zawodzie?Na pewno przyda się umiejętność logicznego myśle-nia, bo na tym głownie opiera się programowania. Do tego zaprocentuje wytrwałość, bo języka progra-

mowania uczyć się trzeba regularnie. Fajnie też być kreatywnym, mieć otwartą głowę, szukać nowych rozwiązań - rozwiązywania problemów do najważ-niejsza część pracy programisty. 10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, 10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć?od czego zacząć?Zdecydowanie warto zacząć od zadawania pytań. Jeśli jesteśmy na juniorskim stanowisku, trzeba zdać sobie sprawę, że naszym głównym zadaniem jest uczenie się. Firma, zatrudniając juniora, zdaje sobie sprawę, że jest to osoba, która zazwyczaj nie ma doświadczenia i będzie się uczyć. A doświadczenie zdobywamy tylko przez kodowanie. Warto więc pytać, gdy czegoś nie wiemy, starać się uczestniczyć w życiu zespołu, nie bać się zadań. Pewnie, może się zdarzyć tak, że nie będziemy w stanie czegoś zrobić. Ale każdy kiedyś był juniorem i się uczył, na pewno uzyskamy pomoc, gdy o to poprosimy. Przy czym - nie mam na myśli pytania o każdą rzecz i oczekiwania, że dostaniemy gotową odpowiedź. Jeśli nie wiemy, jak coś zrobić, warto się przygoto-wać - opowiedzieć pytanie osobie, czego dokładnie nie rozumiemy, jakich rozwiązań już próbowaliśmy, na jakie mamy pomysł. Być aktywnym i zaangażo-wanym to według mnie najlepsze, co może zrobić junior, aby jak najwięcej się nauczyć. 11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książ-11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książ-ki, eventy, blogi, wydarzenia)ki, eventy, blogi, wydarzenia)To kwestia bardzo indywidualna. Warto spróbować różnych form, aby sprawdzić, co najbardziej nam pasuje. Jedni odnajdą się na meetupach czy konfe-rencjach, inni będą woleli robić kursy online, pisać swoje aplikacje. Fajnie jest dywersyfikować źródła wiedzy, aby się nie znudzić. A jak coś nam nie pasuje - szukać dalej. Przy mnogości form nauki dzisiaj, naprawdę mamy w czym wybierać. 12. TOP polecane książki12. TOP polecane książki• Cal Newport “Praca głęboka”• Charles Duhigg “Siła nawyku”• Sheryl Sandberg “Włącz się do gry”• Greg McKeown “Esencjalista”• Cal Newport “So Good They Can’t Ignore You”• Sandro Mancuso “Software Craftsman. Profesjo-

nalizm, czysty kod i techniczna perfekcja”

„ Praca programistki to praca opierająca się na kodzie, na pewno jest o wiele łatwiej o pracę zdalną niż w innych zawodach.

JUNIORS QUESTIONSJak sobie radzić z wypaleniem zawodowym?Jak sobie radzić z wypaleniem zawodowym?Kluczem jest chyba znalezienie takiej pracy, która nas satysfakcjonuje i umiejętność zachowania jakiejś części życia “dla siebie”. Przy programowaniu łatwo wpaść w pułapkę robienia tego dosłownie całą dobę (bo po pracy fajnie jest porobić swoje projekty). Dlatego warto zadbać o hobby, które pozwoli głowie odpocząć, to może być sport, czytanie, szydełkowanie, czy cokolwiek innego nas relaksuje. Dobrze też pamiętać, że dla niektórych właśnie takie dodatkowe projekty po pracy będą minimalizować ryzyko wy-palenia. Chyba najważniejsze to szukać rozwiązań, które nam odpowiadają. Fajnie jest tez zaangażować się w działalność na rzecz społeczności, typu konferencje czy meetupy - inspirujące spotkania z ludźmi, którzy prowadzą podobne życie, potrafi dać kopa do działania (zarówno w kwestii uczenia się czegoś nowego, jak i odpuszczania).

Czy łatwo jest znaleźć pracę zdalną?Czy łatwo jest znaleźć pracę zdalną?Tu wszystko zależy od firmy. Jako że praca programistki to praca opierająca się na kodzie, na pewno jest o wiele łatwiej o pracę zdalną niż w innych zawodach. Coraz więcej firm oferuje pracę w 100% zdalną, a wiele z nich zapewnia np. jeden czy dwa dni w tygodniu pracy zdalnej. Wszystko jest kwestią dogadania się z pracodawcą - jeśli zależy nam na pracy zdalnej, warto o tym mówić od początku, już podczas procesu rekrutacyjnego.

Ile czasu zajmuje nauka programowania?Ile czasu zajmuje nauka programowania?Czas, jakiego potrzeba, aby dobrze opanować wybrany język programowania to kwestia bardzo indywi-dualna. Zupełnie tak, jak z nauką języka obcego - jedna osoba opanuje język obcy w pół roku, druga bę-dzie uczyć się go 5 lat i nadal nie za bardzo będzie potrafiła się komunikować. Uczymy się w różny sposób i w różnym tempie. Jeśli musiałabym wskazać jakieś ramy czasowe, powiedziałabym, że podstaw da się nauczyć w kilka miesięcy. Warunkiem jest regularna praca, ponieważ język trzeba wyćwiczyć. Dokładny czas opanowania języka programowania zależy od tego, jakimi zasobami dysponuje dana osoba, np. czy będzie poświęcać na naukę codziennie 2 godziny czy siadać do kodu raz na tydzień. Oczywiście dużą rolę gra też cel tej osoby - jeśli chce zmienić zawód w pól roku czy rok i ma specjalny bufor czasowy na naukę - na pewno pójdzie to szybciej niż osobie, która chce się jedynie pouczyć po godzinach i nie wiąże tego ze zmianą pracy.

Czy warto zaczynać naukę kolejnych języków programowania?Czy warto zaczynać naukę kolejnych języków programowania?Na samym początku nie polecałabym nauki dwóch języków, bo to może zwyczajnie namieszać w głowie osobie, która nigdy wcześniej nie miała styczności z kodem. Programowanie to specyficzna umiejętność, której trzeba się wyuczyć kodując i dwa języki na raz mogą wprowadzać niepotrzebny niepokój u począt-kujących (bo na początku naprawdę często wydaje nam się, że zupełnie nic nie umiemy). Drugi, i kolejny, język wprowadziłabym, gdy już pierwszy mam opanowany w stopniu, który swobodnie pozwala mi pisać kod. Przy wyborze stosu technologicznego warto też kierować się wymaganiami na danym stanowisku. Przy ogromie technologii nie ma co celować w technologie, których się uczymy - dobrze jest zrobić plan nauki i dobierać technologie tak, by stworzyły nam bazę do pracy. Skąd wziąć taki stos technologiczny? Najlepiej z ogłoszeń o pracę, a gdy już pracujemy - po prostu uczyć się na bieżąco tego, czego aktualnie potrzebujemy. Idea “just-in-time learning” bardzo się sprawdza w programowaniu, bo nie sposób jest nauczyć się wszystkiego, trzeba uważnie dobierać to, czego chcemy się uczyć.

MARZENA MAŁACHOWSKA

f r o n t e n dd e v e l o p e r

1. Intro 1. Intro Frontend developerzy to programiści zajmujący się tworzeniem stron internetowych oraz aplikacji webowych przy wykorzystaniu trzech głównych narzędzi, którymi są HTML, CSS i JavaScript. Dostar-czają oni oprogramowanie, dzięki któremu użytkow-nicy mogą wchodzić w interakcje ze stroną, a dane i informacje serwowane przez backend są ładnie, przejrzyście zaprezentowane. Jednym z głównych wyzwań związanych z tworze-niem interfejsu użytkownika jest to, że narzędzia i techniki stosowane do jego tworzenia stale się zmieniają, dlatego developer musi być ciągle świa-domy rozwoju tej dziedziny. Na szczęście (i to w tej pracy podoba mi się najbardziej) najwięcej uczymy się poprzez pracę, dlatego nie trzeba czekać, aż zrobi się jakiś certyfikat z danej technologii, bądź zgłębi się daną dziedzinę na 100% i dopiero wtedy zaczyna się jej używać, ale najnowsze rzeczy można wprowadzać stopniowo od razu do swoich rozwiązań.Dodatkowo frontend developerzy muszą dostoso-wać swoje rozwiązania do wielu różnych urządzeń, o różnych rozmiarach i rozdzielczościach ekranu. Muszą upewnić się, że ich witryna wyświetla się poprawnie w różnych przeglądarkach (Chrome, Safari, Opera, Yandex, itd.), w różnych systemach operacyjnych (Windows, iOS, Linux, itd.) i na różnych urządzeniach (telefon komórkowy, tablet, komputer, telewizor), co wymaga starannego planowania.

2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?Głównymi zadaniami na stanowisku frontend developer są:Tworzenie nowych elementów aplikacji na pod-stawie projektów dostarczonych przez zespół designerówDodawanie nowych funkcjonalności do istniejących projektówUsuwanie błędów znalezionych w kodziePorządkowanie i optymalizacja kodu

3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglą-3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglą-dał początek i rozwój Twojej kariery?dał początek i rozwój Twojej kariery?W IT pracuję już 2,5 roku. Z wykształcenia jestem mgr inż. geodezji, ale po studiach zdecydowałam, że jednak to nie jest dla mnie (lepiej późno niż wcale) i teraz zajmuje się tym co daje mi mnóstwo satysfakcji i frajdy czyli tworzeniem aplikacji i stron interneto-wych.Nie od razu wiedziałam, w którą stronę mam pójść,

przecież w tym IT to robią tak dużo rzeczy… może testowanie, ...może praca na danych, ...może tworze-nie stron, ...albo projektowanie designu aplikacji i co tu wybrać?Zaczęłam małymi kroczkami od pytań do ludzi, o których wiedziałam, że są programistami, żeby powiedzieli mi coś więcej o swojej pracy. Pytałam wszystkich, tych co znałam od dziecka i tych, z któ-rymi rozmawiałam nawet tylko raz w życiu. Ludzie są niesamowici bo zdecydowana większość chciała podzielić się swoją wiedzą.I tak zdecydowałam się na jeden z bootcampów. Trwał on 2 miesiące w formie stacjonarnej (czyli po 8h od poniedziałku do piątku). Osobiście zależało mi na szybkim zdobyciu solidnych podstaw, ale uważam że jeśli jesteś zdeterminowana to sama zdołasz przy-gotować się do zdobycia pierwszej pracy. Po szkoleniu dostała się na staż do firmy fintechowej, w której pracuję do dzisiaj i tak naprawdę to tutaj nauczyłam się wszystkiego i nadal się uczę :)

4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?Dzień w pracy zaczynam od kawki :DKolejnie razem z moim team’em spotykamy się na daily (pracujemy w scrumie, a to jest jedna z codziennych ceremonii scrumowych). 10 minutowe spotkanie, na którym każdy opowiada nad czym pracował poprzedniego dnia, co zamierza dzisiaj ro-bić i czy jego praca nie jest zablokowana (zależna od ukończenia pracy przez kogoś innego). Następnie zabieram się za pracę nad zadaniami, które mamy wypisane na wirtualnej tablicy. Głównymi zadaniami, którymi zajmuje się na co dzień są:Programowanie - czyli praca z kodemCode review - sprawdzanie kodu moich współpra-cowników, zanim trafi on do głównego repozytoriumProwadzenie dokumentacji Branie udziału w ceremoniach scrum’owych, gdzie omawiamy i przygotowujemy zadania na kolejne tygodnie

5.Co miało największy wpływ na Twoją 5.Co miało największy wpływ na Twoją karierę?karierę?Największy wpływ na moją karierę mieli (i nadal mają) ludzie, na których trafiłam w czasie mojej przygody z programowaniem. Są to moi współpra-cownicy, od których bardzo dużo się uczę, koleżanki i koledzy, których poznałam na bootcampie i różnych

„

szkoleniach (historie wielu z nich były bardzo inspirujące), są to również niesamowite dziewczyny z Girls In Tech, które dzielą się swoim doświadczeniem i zawsze służą pomocą. Miałam szczęście trafić na dwóch mentorów, którzy wskazy-wali mi ścieżki, a nie rozwiązania.

6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?Jako frontend developer głównymi technologiami i narzę-dziami, z którymi mam do czynienia i z którymi pracuję są:HTML - główna struktura stronyCSS (głównie przy użyciu styled-components) - wygląd i animacje na stronieJavaScript (React) - logika i obsługa zdarzeń na stroniegit (GitHub) - system kontroli wersji, za pomocą którego dzielimy się kodem wewnątrz zespołu i który zapewnia nam łatwe i przejrzyste wprowadzanie zmianJenkins - system automatyzujący proces publikowania aplikacji w InternecieInVision - narzędzie za pomocą którego zespół designu udo-stępnia nam swoje projektyJIRA - narzędzie do prowadzenia projektuVisual Studio Code - edytor tekstowy w którym piszemy kodSlack - komunikator

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?Programowanie lubię najbardziej za to, że pozwala mi two-rzyć. Siadam przed “czystą kartką”, a tak naprawdę czystym edytorem, i już kilka linii kodu sprawia, że coś pojawia się na ekranie, a jedynym ograniczeniem jest nasza wyobraźnia. Czuję się czasem jak Claude Monet, który zapewne, jakby żył w dzisiejszych czasach, zamiast pędzla trzymałby w ręku klawiaturę.

8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę?Najtrudniejsze jest przezwyciężenie poczucia, że muszę wiedzieć wszystko, żeby pracować i być dobrym specjalistą, a bycie dobrym w tym co się robi przychodzi z czasem.Na samym początku warto skupić się na dobrym poznaniu podstaw i tzw. Vanila JavaScript, czyli podstawowego Java-Scriptu bez żadnych bibliotek i frameworków. Poświęcenie czasu na poznanie składni i działania języka zaowocuje póź-niej lepszym zrozumieniem i szybszym przejściem do pracy z frameworkiem takim jak React, czy Vue.js

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebna, aby móc pracować w tym zawodzie?Bardzo pasuje mi tu określenie, że programowanie jest dla wszystkich ale nie dla każdego. Uważam, że każdy jest się w stanie tego nauczyć, ale nie każdemu sprawia frajdę siedzenie przed komputerem, rozwiązywanie problemów i tworzenie właśnie w ten sposób. Więc nie potrzebne są tu specjalne zdolności ani ścisły umysł, trochę kreatywności, determinacji i możesz wszystko. Na pewno dużym atutem jest umiejętność

pracy w zespole, ponieważ stereotyp programisty pracują-cego samotnie w piwnicy daleko ma się do rzeczywistości.

10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od 10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć?czego zacząć?Sama nie tak dawno byłam jeszcze juniorem, więc wiem z czym to się je. Swoją przygodę zaczynałam od tutoriali w internecie. Ważne jest aby równolegle z prowadzącym pisać kod, dlatego do gustu bardzo przypadł mi bezpłatny kurs na https://www.codecademy.com/, gdzie po jednej stronie ekranu miałam wytłumaczone krok po kroku co robić, a po drugiej pisałam kod i od razu widziałam jego efekty.Z nauką programowania jest jak z nauka jazdy samochodem, możesz godzinami oglądać jak obsługiwać samochód, ale dopóki sama nie zasiądziesz za kółkiem to nigdzie nie poje-dziesz. A drifty i kręcenie bączków przychodzą z czasem.Jako junior nie bój się zadawać pytań swoim bardziej doświadczonym kolegom i koleżankom, oni też kiedyś zaczynali i nie mieli pojęcia o tych wszystkich funkcjach, promis’ach, rebase’ach.

11. Gdzie szukasz wiedzy? 11. Gdzie szukasz wiedzy? TUTORIALE W INTERNECIEhttps://www.codecademy.com/https://www.freecodecamp.org/https://flexboxfroggy.com/#plhttps://css-tricks.com/W codziennej pracy często sięgam do dokumentacji tech-nologii, z których korzystam:Dokumentacja dla developerów - https://developer.mozil-la.org/pl/docs/WebReact -> https://reactjs.org/Styled-components -> https://styled-components.com/Polecam również uczestnictwo w różnych eventach, które organizowane są w każdym dużym mieście w Polsce. Oprócz wiedzy spotyka się na nich wielu interesujących ludzi.

TOP POLECANE KSIĄŻKIŚwiat frontendu tak szybko się zmienia, że cały proces tworzenia i publikacji książki powoduje, że może być ona już nieaktualna w dniu wydania, dlatego najczęściej sięgam po dokumentacje, a przyznam, że są one bardzo dobrze napisane (przynajmniej te frontendowe). Dlatego jeśli masz już dobre podstawy JavaScript to polecam dokumentację Reacta -> https://reactjs.org/

Jeśli chodzi o książki to fajnie po nie sięgnąć mają już trochę roze-znania w temacie :) Na pewno na uwagę zasługują• “Czysty kod” - Robert C. Martin• “Scrum” - Jeff Sutherland• Seria “Tajnik języka JavaScript” - Kyle Simpson

Programowanie lubię najbardziej za to, że pozwala mi tworzyć.

ANNA ANTOSIK

j a v a d e v e l o p e r

1. Intro1. IntroZ wykształcenia jestem psychologiem, jednak pracując w tym zawodzie nie potrafiłam się do końca odnaleźć i funkcjonowałam w nieustannym stresie wątpiąc w swoje umie-jętności. Od roku pracuję jako Junior Java Deweloper w niewielkiej wrocławskiej firmie i wreszcie mam poczucie, że znalazłam swoje miejsce.

2. Jak zaczęłaś pracować w IT i 2. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i rozwój jak wyglądał początek i rozwój Twojej kariery?Twojej kariery?Moja przygoda z programowaniem zaczęła się trochę przypadkowo, bo od...konieczności poprawienia makra w Excelu :) Potem zaczę-łam głębiej poznawać VBA i pisać coraz bar-dziej zaawansowane makra. Dzięki temu, że pracowałam w dziale, w którym pracownicy na co dzień potrzebowali różnych raportów i zestawień danych, mogłam dołączyć do ze-społu, gdzie jednym z moich zadań było two-rzenie automatyzacji przetwarzania danych. Sprawiało mi to naprawdę dużo satysfakcji, bo mogłam sama wybierać jak rozwiązać dany problem zamiast wyłącznie powtarzać monotonne procesy. Podjęłam decyzję, że zapiszę się na bootcamp z programowania w języku Java. Dlaczego Java? Wydaje mi się, że wybór ten był trochę przypadkowy. Wybiera-jąc kurs wiedziałam, że nie czuję się za dobrze w graficznych i stylistycznych aspektach, dla-tego zdecydowałam się na język backendowy. Poza tym, spośród ofert kursów na bootcam-pie Java była ówcześnie językiem najczęściej poszukiwanym na rynku pracy. Kurs nie należał do prostych. Samo uczestnictwo w zajęciach w co drugi weekend nie stanowiło większego problemu, ale przyswojenie dużej ilości nowej wiedzy i praktyczne jej przete-stowanie wymagało po prostu ogromnego nakładu czasu i motywacji. Przez ponad pół roku, wracałam codziennie po 8-godzinnej pracy przed komputerem i kolejne 2-3 go-dziny uczyłam się Javy. Było to jednocześnie wycieńczające i satysfakcjonujące (jeśli się udawało oczywiście :D ). Po ukończeniu kursu mimo przytłaczającego poczucia, że jeszcze bardzo dużo nauki przede mną, udało mi się znaleźć pierwszą pracę w IT.

3. Co należy do Twoich obowiąz-3. Co należy do Twoich obowiąz-ków?ków?Na co dzień zajmuję się pisaniem i utrzymy-waniem aplikacji związanych z zarządzaniem subskrypcjami i przetwarzaniem płatności za pomocą urządzeń mobilnych. Współpracuję również z osobami z biznesu, które opiekują się rozwojem aplikacji i bezpośrednio kontak-tują z klientami. 4. Jak wygląda Twój dzień w 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?pracy?Codziennie rano cały zespół programistów zdzwania się przez Skype’a i każdy z nas przedstawia czym się zajmował poprzed-niego dnia oraz co planuje robić dzisiaj. Jest to dobry moment do zakomunikowania bieżących problemów innym członkom zespołu. Potem w zależności od aktualnych zadań zajmuję się pisaniem kodu, testowa-niem rozwiązań czy omawianiem z bardziej doświadczonymi kolegami najlepszych sposo-bów poradzenia sobie z problemem. Poza tym, jestem w stałym kontakcie z osobami z biznesu, które często proszą o weryfikację pilnych tematów związanych z działaniem aplikacji.

5. Co miało największy wpływ na 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę?Twoją karierę?Pracuję dopiero od roku jako programista, więc jest jeszcze za wcześnie, żebym mogła wskazać konkretną osobę lub sytuację, która miała szczególne znaczenie w rozwoju mojej kariery. Jednakże, jeśli miałabym wskazać co miało największy wpływ na moją decyzję o przebranżowieniu się to na pewno było to ogromne wsparcie mojego partnera, który od samego początku wierzył w mój sukces i do-dawał mi otuchy w chwilach zwątpienia. Poza tym, duże znaczenie miały dla mnie usłyszane podczas różnych meetupów historie kobiet, które z powodzeniem zmieniły zawód i z radością dzieliły się swoimi doświadczeniami.

6. Z jakich narzędzi korzystasz w 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?swojej pracy?Moim podstawowym środowiskiem pracy, które pomaga pisać kod jest IntelliJ IDEA. Poza tym najczęściej używam:

„Git – system zarządzania wersją, który pomaga śledzić wprowadzone w kodzie zmiany;MySQL Workbench - wspiera obsługę relacyjnych baz danych;Postman - narzędzie do testowania i komunikacji z aplikacjami webowymi; Docker – narzędzie do wirtualizacji systemu operacyj-nego;Jenkins – narzędzie z gamy CI/CD do budowania i deployowania aplikacji.

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?Przede wszystkim za to, że pozwala mi na wiele sposo-bów dochodzić do rozwiązania tego samego problemu i wymaga ode mnie ciągłego rozwoju i poznawania nowych rzeczy. W pracy nie ma mowy o monotonii, nudzie i powtarzaniu z góry określonych schematów. Niemalże codziennie staję przed nowymi zadaniami i poznaję kolejne mniej lub bardziej skomplikowane zagadnienia. Poza tym, mam możliwość poznawania ciekawych procesów biznesowych z różnych dziedzin nie związanych stricte z programowaniem.

8. Jakie były największe trudności dla Ciebie 8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szcze-w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szcze-gólną uwagę?gólną uwagę?Nie będę ukrywać, że przebranżowienie się z osoby bę-dącej z wykształcenia „nietechniczną” na programistę jest dużym wyzwaniem. Może są osoby, które szybko ogarnęły nową wiedzę i łatwo weszły w nowe środowi-sko, dla mnie jednak była i nadal jest to trudna droga. Pierwszym wyzwaniem było w ogóle podjęcie decyzji o zmianie zawodu. Mogłam uczyć się regularnie nowych rzeczy przez wiele miesięcy, ale chcąc naprawdę zmienić pracę musiałam w końcu zrobić ten pierwszy, odważny krok w nieznane. Miałam świadomość, że rozpoczynam karierę znowu od samego początku. Wiązało się to przede wszystkim z mniejszym wyna-grodzeniem w pierwszych latach nowej pracy (a w przypadku osób z dłuższym stażem w poprzednim zawodzie różnica w pensji jest zapewne znacząca). Pomijając sam proces nauki podstaw programowania, które jednym idą szybciej innym wolniej i wymagają poświęcenia swojego wolnego czasu, kolejnym wy-zwaniem było zdobycie komercyjnego doświadczenia. Nie każdy ma możliwość rzucenia dotychczasowej pracy i odbycia kilkumiesięcznego, bezpłatnego stażu czy praktyk. Obecnie na rynku pracy często wymaga się od juniora, aby miał rok lub więcej doświadczenia. Poza tym jest już dość dużo kandydatów na juniorskie stanowiska. Ja swoją pierwszą pracę dostałam dość szybko, bo już po dwóch miesiącach od ukończenia kursu programo-wania – jednakże moim głównym celem było przede wszystkim zdobycie doświadczenia w IT. Byłam

gotowa zrezygnować z korporacyjnych benefitów czy dobrej pensji. Jeśli chodzi o trudności związane już z samą pracą to wynikały one na pewno z konieczności przyswojenia naraz bardzo wielu nowych rzeczy zarówno programi-stycznych jak i biznesowych. Przez pierwsze miesiące byłam dzień w dzień dosłownie zalewana nową wiedzą. Nie wiedziałam za naukę czego mam się zabrać w pierwszej kolejności, bo wszystko było ważne i niezbędne do pracy, a ja co chwilę wpadałam w panikę, że nic nie umiem. Bywały dni, że płakałam z bezradno-ści i zastanawiałam się czy na pewno podjęłam dobrą decyzję zmieniając pracę. Jeśli ktoś po bootcampie czy innym zaawansowanym kursie programowania uważa, że już dużo umie i jest dobrym programistą to raczej nie wie jak naprawdę wygląda ta praca. Chciałabym jednak zapewnić, że trudności pierwszych miesięcy pracy przemijają, a z kolejnymi można już sobie radzić szybciej i z większym spokojem. Najważ-niejsze to mieć świadomość, że to dopiero początek naszej nauki i mamy prawo do niewiedzy.

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie?móc pracować w tym zawodzie?Oprócz oczywistego zainteresowania technologia-mi, moim zdaniem niezbędna jest znajomość języka angielskiego. Większość informacji o nowinkach technologicznych czy porad programistycznych jest w języku angielskim. Poza tym rzadko się zdarza, że w firmie pracują sami Polacy. Często mamy wielokulturo-we zespoły rozproszone w kilku państwach i musimy umieć się efektywnie porozumieć. Idealnie oczywiście byłoby znać więcej niż jeden język obcy, ponieważ daje nam to znacznie większe szanse na znalezienie pierwszej pracy.W mojej pracy bardzo przydaje się również umiejęt-ność korzystania z terminala i znajomość podstaw basha, ponieważ często muszę przeglądać logi aplikacji znajdujących się na serwerze.Dodatkowo ogromnie przydatne są takie cechy jak cierpliwość i wytrwałość. W trakcie nauki, a potem pracy pojawia się bowiem dużo momentów zwątpienia i frustracji. 10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od 10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć?czego zacząć?Czytając różne fora internetowe bardzo często spotykam się z pytaniami osób chcących się przebran-żowić, jakie książki najlepiej kupić na początek. Ja sama zaczynając naukę zakupiłam kilka pozycji, bo myślałam, że najpierw muszę poznać podstawy z książek. Teraz wydaje mi się, że było to błędne myślenie. Zaczynając od książek można się szybko zrazić ilością lub złożo-nością problemów. Moim zdaniem jeśli rozpoczynamy samodzielną naukę lepiej zrobić kurs internetowy

Oprócz zainteresowania technologiami, niezbędna jest znajomość języka angielskiego.

na jednej z popularnych platform edukacyjnych. Mamy wtedy możliwość zobaczyć czy dany język programowania w ogóle nam odpowiada, wyko-nując zadania razem z prowadzącym. Niektórzy nawet udostępniają kanały komunikacyjne do zadawania na bieżąco pytań i dzielenia się proble-mami.Książki są oczywiście również ważne, ale ja zaczęłam z nich więcej czerpać kiedy zdobyłam już podstawową wiedzę i potrzebowałam ją usystematyzować oraz zagłębić dobre praktyki programowania.Jeśli na poważnie myślimy o przebranżowieniu się polecałabym pójście na bootcamp lub znalezienie mentora. Możliwość skonsultowania swojej pracy i pojawiających się problemów z kimś doświad-czonym jest naprawdę nieoceniona, szczególnie na początku nauki. Na rynku jest wiele szkół oferujących kursy programowania, które niestety kosztują bardzo dużo. Jest to więc opcja dla osób, które wiedzą, że rzeczywiście chcą zmienić zawód. Polecam przejrzeć propozycje nieoprocentowa-nych pożyczek na kształcenie – ja skorzystałam z projektu „Inwestuj w Rozwój”. Bardzo potrzebna jest regularność w nauce i bycie na bieżąco z wychodzącymi nowościami. Doty-czy to zarówno osób chcących się przebranżowić jak i tych, którym udało się dostać pierwszą pracę. Warto zaplanować sobie w tygodniu 2-3h na na-ukę i trzymać się planu niż przysiadać raz na kilka

miesięcy. Wbrew temu co się może wydawać, wcale nie jest łatwo wytrwać w takiej regularności – ja ciągle walczę z prokrastynacją ;)

11. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane even-11. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane even-ty, blogi, wydarzenia)ty, blogi, wydarzenia)Z kursów internetowych polecam te, przygotowa-ne przez Johna Thompsona (Spring Framework Guru), które można znaleźć na Udemy. Oprócz lekcji video mamy dostęp do grupy utworzonej na Slacku, gdzie ludzie rozmawiają o pojawiających się problemach. W konwersacjach uczestniczy również sam prowadzący. Warto też odwiedzić stronę/blog „baeldung.com”, gdzie znajdziemy masę porad dotyczących programowania w Javie.Z pozostałych blogów przeglądam m.in. „bull-dogjob.pl”, „dzone.com”, „thoughts-on-java.org”, „javacodegeeks.com”, „javaworld.com”.Poza tym, w codziennej pracy niezbędny jest Google i Stackoverflow :)Z wydarzeń odbywających się cyklicznie zaczęłam ostatnio chodzić na „Wroclaw JUG Meetup”. Inne interesujące nas wydarzenia można śledzić m.in. na stronie „crossweb.pl”.

12. TOP polecane książki12. TOP polecane książkiWarto przejrzeć książki polecane w tym artykule: https://bulldogjob.pl/news/552-9-ksiazek-dla-ju-nior-developera

JUNIORS QUESTIONSJak wyróżnić się w tym zawodzie?Jak wyróżnić się w tym zawodzie? Nie jest obecnie łatwo znaleźć pierwszą pracę jako junior (tym bardziej jak się przebranżowiło z inne-go zawodu), ponieważ kandydatów na rynku jest bardzo dużo. Myślę, że już w trakcie nauki progra-mowania warto pracować nad siecią kontaktów, dzięki którym będziemy mogli w przyszłości zostać poleceni do jakiejś firmy lub zwyczajnie udzielą nam porad lub wesprą w problemach. Dobrym pomysłem jest uczestniczenie w różnych tematycznych warsztatach i meetupach. Oprócz poznania osób z branży mamy okazję posłuchać o ciekawych rozwiązaniach czy nowych podejściach. Nie obawiajmy się, że przedstawiany temat będzie dla nas za trudny i nic nie zrozu-miemy. Z własnego doświadczenia wiem, że z każdego spotkania można wynieść coś dla siebie, a jak zaciekawi nas jakaś problematyka w domu wyszukamy więcej informacji na ten temat. Szukając pierwszej pracy, często brakuje nam potwierdzenia nabytych umiejętności progra-mistycznych, które można by umieścić w CV. Warto postarać się, żeby w procesie nauki tworzyć niewielkie projekty i umieszczać je w repozytorium (np. GitHub, GitLab). Będziemy je potem mogli pokazać potencjalnym pracodawcom. Innym sposobem, żeby się wyróżnić jest prowadzenie blo-ga, podcastu lub nagrywania krótkich vlogów o tematyce technologicznej lub programistycznej. Już samo proces przygotowywania materiałów będzie dla nas ogromnym zastrzykiem wiedzy, a także pozwoli pokazać się szerszej grupie odbiorców.

ANETA WALIGÓRA

s o f t w a r e Q A t e s t e r

1. Intro 1. Intro Praca testera oprogramowania polega na wy-krywaniu usterek w systemach informatycznych a następnie na opisaniu ich i zgłoszeniu. Tester sprawdza również oprogramowanie pod wzglę-dem funkcjonalności – czy dana funkcjonalność działa tak jak powinna i również czy jest zgodna z wymaganiami biznesowymi. Wszystkie te działa-nia mają na celu zwiększenie jakości oprogramo-wania się, oczywiście pod warunkiem, że znalezio-ne błędy zostaną poprawione 😊

2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?Testowanie aplikacji głównie ze względu na funkcjonalność systemu. Do wielu obszarów potrzebuje przypadków testowych, które przygo-towuje zarówno dla siebie jak również dla biznesu. Często do przygotowania przypadków testowych, korzystam z bazy danych, gdzie bardzo przydatna jest znajomość SQL. W razie znalezienia błędów zgłaszam je do programisty, który się tą częścią programu zajmował. Moim obowiązkiem jest do-pilnowanie, aby zgłoszony przeze mnie błąd został naprawiony jak również w razie niedopowiedzeń dotyczących funkcjonowania programu, kontak-towanie się z analitykiem i sięgnięcie do wymagań biznesowych. Po poprawionym błędzie retestuje go tzn. sprawdzam czy faktycznie został popra-wiony. Przed każdym wdrożeniem zajmujemy się również testami regresyjnymi – czyli przetesto-waniem całego systemu, po to aby sprawdzić czy nowe funkcjonalności nie zepsuły niczego innego i sprawdzenie czy wszystko działa tak jak powinno. Dodatkowo jako tester aplikacji mobilnych zajmu-ję się konfigurowaniem telefonów. Moim zada-niem jest również po każdym skończonym sprincie zaprezentowanie na tzw. DEMO tego co udało się zrobić zespołowi.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT, jak wyglą-3. Jak zaczęłaś pracować w IT, jak wyglą-dał początek i rozwój Twojej kariery?dał początek i rozwój Twojej kariery?Zajęło mi to łącznie rok. Zaczęło się od pomysłu zmiany zawodu z inżyniera budownictwa na testera oprogramowania. Pomysł szybko prze-istoczył się w działanie. Zaczęłam od czytania różnych artykułów w sieci, chodzenia na meetup’y

branżowe, uczenia się różnych programów oraz zdania certyfikatu ISTQB. Na stanowisko testera łącznie wysłałam 92 CV, na które dostałam tylko 2 odpowiedzi. Wytrwałość się przydaje 😊. Pracęw IT zaczęłam jako stażystka w dziale supportu, gdzie przede wszystkim zajmowałam się proble-mami związanymi ze sprzętem komputerowym. Dzięki rekrutacji wewnętrznej po 4 miesiącach pracy w supporcie i 3 etapach rekrutacji dostałam się w końcu na wymarzone stanowisko testera oprogramowania. Na wstępie zaproponowano mi 3 miesięczny okres próbny, który później prze-istoczył się w stałą współpracę. Początki były intensywne - nowe środowisko i nowe obowiązki. Pomimo wiedzy teoretycznej, którą stopniowo zdobywałam, musiałam nauczyć się jak ją prze-istoczyć w praktykę. Trafiłam na niesamowicie przyjaznych ludzi, gdzie nikt nie odmawiał pomocy i dzięki temu dużo łatwiej było mi się wdrożyć. Stanowisko testera wymaga ciągłego kształcenia się. Na początku testowałam aplikacje bankową zarówno webową jak i mobilną, często to wymaga-ło ode mnie korzystania z bazy danych. Aktualnie jestem stricte testerem ogólnodostępnej aplikacji mobilnej. Co będzie następne? Z pewnością testy automatyczne. Rozpoczynając pracę jako tester miałam błędne wyobrażenie, że to osoba, która klika i stwierdza czy coś działa lub nie działa. Nic bardziej mylnego 😊 To dużo bardziej rozbudowanezajęcie, które wymaga dużo cierpliwości, otwarto-ści do ludzi, analizy i komunikacji. Jako tester czuję się jak ryba w wodzie 😊

4. Jak wygląda Twój dzień pracy?4. Jak wygląda Twój dzień pracy?Jak większość osób pracujących w środowisku IT mam elastyczne godziny pracy. Staram się jednak rozpoczynać o 8:00. Mój dzień rozpoczynam (poza kawą oczywiście 😊) czytaniem maili. Następniezajmuje się testowaniem przydzielonych mi zadań lub też dopięciem spraw, których nie dokończyłam wcześniej. Pracuję w metodologii SCRUM, tak więc codziennością są tak zwane Daily – meetingi, gdzie spotykamy się całym zespołem i omawiamy co zostało zrobione, czym się zajmujemy lub co nas może blokować. W zależności czasu rozwoju projektu mój dzień czasem składa się z samych

spotkań. Poza daily mamy planowanie zadań na kolejny sprint czy też retrospektywę, gdzie można pożalić się na to co nam się nie podobało podczas trwania sprintu lub też pochwalić co było jak naj-bardziej na plus. Ilość zadań i tempo pracy zależą od wielu czynników m.in. priorytetów, zbliżającego się ostatecznego terminu czy również od ilości teste-rów, zdarza się, że trzeba przejąć czyjeś zadanie. Aktualnie pracuję w bardziej płaskiej strukturze, gdzie czasem przejmuję też rolę analityka. Zazwyczaj polega to na kontaktowaniu się i dowiadywaniu jakie konkretne wymagania są do zadania. Jeśli znajdę błąd, to zanim go zgłoszę zgłębiam czy to naprawdę błąd (a nie problemy ze środowiskiem, brak inter-netu itp). następnie kontaktuje się z programistą. Na koniec każdego sprintu przygotowuje również prezentację (DEMO) tego co zostało przez zespół zrobione. W wolnej chwili, gdybym lubiła pewnie grałabym w piłkarzyki w chill roomie, ale zastępuję to kolejną kawą 😊 Zadania są naprawdę różnorodne.Każdy dzień jest inny i pewnie dlatego też tak lubię swoją pracę.

5. Co miało największy wpływ na Twoją 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę? karierę? Brak dalszej motywacji w wyedukowanej branży jaką było budownictwo. Dodatkowo pomysł wyszedł od mojego narzeczonego – programisty i to ułatwiło mi poznanie tej branży a także dało możliwość do korzy-stania z porad na temat pytań, których nie znalazłam w Internecie. I to Wam bardzo polecam – znalezienie sobie mentora, który poprowadzi Was jako osoby, którym IT jest zupełnie obce i nakieruje na konkretne działania. Niespełnianie się w wyuczonej branży dało mi bardzo dużą motywację do działania w kierunku zmiany zawodu na testera oprogramowania. Studia, które skończyłam (budownictwo) nauczyły mnie natomiast wytrwałości co wykorzystałam w dążeniu do wyznaczonego celu, który był dużym wyzwaniem. Zatem nie żałujcie tego, że Wasza kariera potoczyła się inaczej niż na początku zakładaliście ze wszyst-kiego można wyciągnąć pozytywne aspekty.

6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy? pracy? W projektach w których często sama muszę dbać o środowisko często korzystałam z Jenkinsa i Win SCP. Do testowania REST API służy mi Postman. Najczęściej czynnikiem wspólnym bez względu na projekt jest korzystanie z bazy danych. Bazę danych obsługuję za pomocą narzędzia SQL Developer, gdzie piszę zapytania w języku SQL. Każdy projekt jest rozpisywany w JIRA, gdzie czytelnie widzę całą tabli-cę z przydzielonymi zadaniami. Jako tester aplikacji mobilnych co dziennością jest dla mnie korzystanie również z masy telefonów obsługujących zarówno system Android jak i iOS.

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?

Za różnorodność wykonywanych zadań począwszy od typowego testowania, poprzez prezentowanie DEMO a temu wszystkiemu towarzyszy komuniko-wanie się z różnymi ludźmi. Poza tym mam nieogra-niczone ścieżki i możliwości rozwoju, dzięki czemu to zajęcie się nie nudzi.

8. Jakie były największe trudności dla Cie-8. Jakie były największe trudności dla Cie-bie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić bie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę?szczególną uwagę?Największą trudnością było znalezienie pierwsze-go doświadczenia. Tu niezbędna jest wytrwałość. Następnie w pracy pierwsze zgłoszenie błędu i rozmowa z programistami, okazało się, ze oni wcale nie gryzą 😊. Musiałam się przygotować również nadużą dawkę praktycznej wiedzy. Nie bójcie się pytać. Często poszukiwanie przez nas odpowiedzi zajmuje bardzo dużo czasu, a okazuje się, że osoba siedząca obok może Wam to szybko streścić.

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie?móc pracować w tym zawodzie?Umiejętności twarde w dużym stopniu zależne są od rodzaju testowania (aplikacje mobilne, webowe, bazy danych i wiele innych). Myślę, że uniwersalną wiedzą jest znajomość SQL, ogólne pojęcie działania systemów a przy testowaniu automatycznym rów-nież przyda się jakiś język programowania. Wszystko zależne od specyfiki pracy. Natomiast bardzo ważne są również umiejętności miękkie. Powszechną cechą, którą uważa się, że każdy tester powinien mieć jest zwracanie uwagi na szczegóły. To właśnie w nich często tkwią błędy! Cierpliwość również ułatwia nam pracę, nie zawsze wszystko będzie działać tak jak byśmy tego chcieli. Elastyczność w przeskakiwaniu z projektu na projekt. Otwarty umysł na poznawanie nowinek ze świata testerskiego. I coś o czym rzadko się wspomina to komunikatywność pod względem przekazywania informacji o znalezionym błędzie, a czasem też udowodnienia dlaczego mamy rację. Oczywiście tester nie zawsze ma rację dlatego przyjmowanie feedbacku z pokorą też jest dużym plusem. A także asertywność na słynne „U mnie działa”.

10. Porady dla Juniora w Twoim zawodzie, 10. Porady dla Juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć?od czego zacząć?Wszystkim na początek polecam przeczytanie książ-ki Radosława Smiglina „Zawód tester”. Odpowiada ona na pytanie czym się charakteryzuje zawód testera oprogramowania, przedstawia wady i zalety tego stanowiska a także jakie umiejętności powinien mieć tester. Dzięki temu każdy będzie mógł sobie odpowiedzieć na pytanie „Czy to jest zawód dla mnie?”. Poza tym chodzenie na wszelkiego rodzaju spotkania branżowe nie tylko dają nam dużą wiedzę, ale także dają możliwość networkingu i porozma-wiania z praktykami o zawodzie testera. Często też znajdziemy tam możliwość zdobycia mentora co

JUNIORS QUESTIONS Od czego powinna zacząć osoba, która nie ma bladego pojęcia o tych obsza-Od czego powinna zacząć osoba, która nie ma bladego pojęcia o tych obsza-rach? Ale ma wielkie chęci, żeby zmienić branżę właśnie na IT i szybko się uczy?rach? Ale ma wielkie chęci, żeby zmienić branżę właśnie na IT i szybko się uczy?

Jest bardzo dużo osób, które chcą się przekwalifikować na zawód testera oprogramo-wania z mylnym przekonaniem, że to łatwe wejście w świat IT. Poza podstawowymi umiejętnościami technicznymi, które opisałam w poradniku w pkt. 10, trzeba zrobić coś co nas wyróżni z tłumu. Równolegle dbaj o budowanie swojej marki osobistej na linkedinie. Jest to portal HR, który jest bardzo popularny do szukania pracowników/pracy w branży IT. Wrzucaj wszystko czego się nauczyłaś/eś. Jeśli uczysz się jakiegoś języka dobrze zbu-dować również portfolio np. na GitHub. Innym rozwiązaniem może być przygoda z innym stanowiskiem w branży IT z którego np. dzięki rekrutacji wewnętrznej łatwiej zostać testerem, ponieważ takie rekrutacje mają zazwyczaj pierwszeństwo.

jest dużym ułatwieniem dla nas w wyznaczeniu konkretnych działań, które zbliżą nas do upragnionego zawodu. Jeśli nie chcesz zapisywać się na kursy dotyczące testowania, Internet oferuje szeroką gamę zdobywania wiedzy online -samemu zarówno na kursach online jak i blogach opisujących różno-rakie aspekty. Wymaga często dużej dyscypliny. Wbrew po-wszechnej opinii, warto również na własną rękę zdać egzamin ISTQB – certyfikowany tester oprogramowania. Junior bez doświadczenia nie ma często zbyt dużo do zaoferowania aby przebić się ze swoim CV spośród setek innych aplikujących. Taki certyfikat na pewno Wam nie zaszkodzi, a jest również często wymagany. Materiały dostępne są dla wszystkich. Ry-nek dla junior testerów w dużym stopniu się zapełnia, dlatego też bądźcie wytrwali w swoim działaniu i nie poddawajcie się. Chcieć to móc.

11. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, even-11. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, even-ty, blogi, wydarzenia)ty, blogi, wydarzenia)KSIĄŻKI:KSIĄŻKI:Radosław Smiglin „Zawód tester” – wiedza w pigułce o zawo-dzie testera oprogramowania,Karolina Zmitrowicz – „Od decyzji do pierwszego roku do-świadczenia” Adam Roman „Testowanie i jakość oprogramowania” – „biblia” testera z bardzo dużą dawką wiedzy.Lynn Beighley „SQL – Rusz głową” – nauka SQL krok po krokuBLOGI TESTERSKIE:BLOGI TESTERSKIE:https://testerzy.pl/https://pwicherski.gitbook.io/testowanie-oprogramowania/

autorhttps://testuj.pl/blog/FACEBOOKFACEBOOKhttps://www.facebook.com/groups/testeroprogramowania/ - Wsparcie na starciehttps://www.facebook.com/groups/TestowanieOprogramo-wania/https://www.facebook.com/Cherry-it-1876989569282481/ - możecie się zapisać do grupy i testować niekomercyjnie na prawdziwych projektachWYDARZENIA:WYDARZENIA:https://testfest.pl/ - największa konferencja testerska, odby-wająca się raz w rokuAplikacja Meet up i wpisanie frazy „testowanie” w wyszukiwa-niu. Każdy znajdzie coś dla siebieKURSY ONLINE:KURSY ONLINE:https://www.udemy.com/pl/ nieskończona ilość kursów, czę-sto w stosunkowo niskich cenachhttps://www.utest.com/ ucz się testowania w praktyce, dzięki niekomercyjnym projektom onlinehttps://sjsi.org/ - tu znajdziecie materiały do przygotowania się do egzaminu ISTQBTOP POLECANE KSIĄŻKITOP POLECANE KSIĄŻKIRadosław Smiglin „Zawód tester” – wiedza w pigułce o zawo-dzie testera oprogramowania,Adam Roman „Testowanie i jakość oprogramowania” – „biblia” testera z bardzo dużą dawką wiedzy.Karolina Zmitrowicz – „Od decyzji do pierwszego roku do-świadczenia”

Powszechną cechą, którą uważa się, że każdy tester powinien mieć jest zwracanie uwagi na szczegóły. To właśnie w nich często tkwią błędy!

„

MAGDALENA NOWOWIEJSKA

s o f t w a r e Q A t e s t e r

1. Intro 1. Intro Na co dzień Software QA Tester, po godzinach IT New Business Manager, IT Event Manager, Project Coordinator i programistka. Z branżą IT związana od 2,5 roku. Organizatorka wielu wydarzeń, meet-upów związanych z pracą w metodykach zwinnych, programowaniem czy testowaniem. Entuzjastka Agile. Koordyna-torka i mentorka warsztatów programowania dla osób początkujących i tych nieco bardziej zaawansowanych.

2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?Moje stanowisko łączy w sobie cechy zarów-no Software Testera, jak i QA Engineera. Do moich obowiązków należy przede wszystkim testowanie oprogramowania, a także mierze-nie jego ogólnej jakości oraz optymalizacja procesów i całego cyklu życia oprogramowa-nia.Staram się nie tylko wykryć usterki, ale rów-nież upewnić się, że w konkretnych warun-kach, w ściśle określonym środowisku, nasz produkt/aplikacja, będzie spełniać wyzna-czone kryteria oraz cechować się najwyższą jakością i niezawodnością.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i rozwój Twojej wyglądał początek i rozwój Twojej kariery? kariery? Wcześniej byłam związana z branżą marke-tingową, event managementem oraz koor-dynacją projektów. W pewnym momencie moje działania zazębiły się z branżą IT, i w ten sposób zrodził się pomysł, by móc aktywnie działać na polu stricte technicznym. Jako że jestem absolwentką Politechniki, to było to również idealnym pretekstem do wykorzysta-nia mojego ścisłego, inżynieryjnego umysłu, który w połączeniu z nabytymi umiejętnościa-mi miękkimi dał w efekcie zestaw kompeten-cji, który obecnie staram się rozwijać poprzez

zdobywanie nowych umiejętności, wymianę doświadczeń w czasie spotkań z osobami z branży, uczestnictwo w szkoleniach i posze-rzanie zakresu zdobywanej wiedzy. Proces przebranżowienia rozpoczęłam od sa-modzielnej nauki z wykorzystaniem książek i materiałów dostępnych w internecie (e-booki, podcasty, kursy). Do tego doszło uczestnictwo w różnego rodzaju warsztatach, meet-upach i organizacja wydarzeń branżowych. Ich ważnym aspektem był z pewnością networ-king, dzięki któremu poznałam mnóstwo inspirujących specjalistów z mojej dziedziny. Co ciekawe, swoją przygodę z IT rozpoczęłam od programowania i dopiero później zaczęłam zgłębiać tajniki testowania - jak widać, dla chcącego nic trudnego :) 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?Pracujemy w scrumie, w samoorganizującym się zespole, więc swoje codzienne obowiąz-ki dzielimy między spotkania, planowanie, wykonywanie testów, raportowanie, rete-sty, analizę, projektowanie i implementację testów, a także obowiązki z zakresu zapew-nienia jakości oprogramowania. Wszystko jest dynamiczne, a zmiany w sprincie możemy wprowadzać na bieżąco.

5. Co miało największy wpływ na 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę?Twoją karierę?Zdecydowanie nieustająca chęć zdobywania wiedzy i nowych umiejętności. Motywacja do rozwoju. Oprócz tego spotkanie wielu kompetentnych osób, specjalistów w swojej dziedzinie, od których mogłam uczyć się coraz bardziej wymagających i skomplikowanych rzeczy. Myślę, że warto mieć również w swo-im otoczeniu osobę, która będzie pełnić rolę mentora i naprowadzi nas na dobre tory w momentach zwątpienia i zastoju.

W zawodzie testera potrzebne są umiejętności budowania relacji,

komunikacji, pracy w zespole i chęć ciągłego rozwoju osobistego.

6. Z jakich narzędzi korzystają testerzy?6. Z jakich narzędzi korzystają testerzy?To, z jakich narzędzi będzie się korzystać, podykto-wane jest metodyką pracy przyjętą przy konkret-nym projekcie, technologiami, które będą w nim użyte, zdefiniowaniem co będziemy testować, czy wreszcie tym, jaki rodzaj testów chcemy przepro-wadzić. Zasadniczo można używać np. narzędzi do zarządzania testami i raportowania, do automaty-zacji czy zarządzania incydentami. Wśród narzędzi i technologii powszechnie zna-nych w warsztacie pracy testera wyróżnić możemy m.in.: JIRĘ, narzędzia wewnętrzne/firmowe, HP ALM Quality Center, JMeter, Selenium, SoapUI, Postman czy Cypress. Warto również znać SQL i jakiś język programowania - z uwagi na testy automatyczne. Dokonując wyboru w nauce konkretnych narzędzi i technologii trzeba też odpowiedzieć sobie na podstawowe pytanie: jakiego rodzaju testy będę przeprowadzać - manualne czy automatyczne? Dopiero potem należy dobrać stack.

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód? Stwarza on nieograniczone możliwości rozwoju i zdobywania wiedzy. Nigdy nie można się znudzić :)

8. Jakie trudności można napotkać w tym 8. Jakie trudności można napotkać w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę? uwagę? Problematyczne z pewnością mogą być począt-ki - mnogość dostępnych informacji i technologii, opinii, brak obeznania z żargonem branżowym i terminologią techniczną, bariera językowa (warto znać język angielski min. na poziomie B2, interme-diate). Dlatego warto najpierw usystematyzować dotychczasową wiedzę i ukierunkować się, a nie zabierać za wszystko naraz. Następnie konse-kwentnie, krok po kroku, realizować swój plan.Faktem jest, że próg wejścia do branży jest obecnie dość wysoki, jednak dla osoby wykazującej się pro-aktywnością i determinacją (popartą odpowiednią wiedzą) nie powinno stanowić to problemu. Ważne jest również dobrze przygotowane CV.

9. Co, Twoim zdaniem, jest potrzebne, aby 9. Co, Twoim zdaniem, jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie?móc pracować w tym zawodzie?W zawodzie testera - poza oczywistym przygoto-waniem merytorycznym i wiedzą - potrzebne są umiejętności budowania relacji, komunikacji, pracy w zespole i chęć ciągłego rozwoju osobistego zarówno w obszarach kompetencji miękkich jak i twardych.

10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie: 10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie: od czego zacząć? od czego zacząć? Zacząć należy od wypracowania w sobie nawyku systematycznej nauki i filtrowania informacji. Wkraczając w tę branżę trzeba mieć na względzie to, że będzie to podróż z nieustającym procesem kształcenia się w tle - pełna wzlotów i upadków. Dlatego bardzo ważne jest, by wiedzieć czego szu-kać, z czego korzystać i systematycznie zdobywać nowe umiejętności.W korzystaniu z anglojęzycznej dokumentacji pomocna będzie zaś znajomość tego języka, a dbałość o szczegóły przyda się w poszukiwaniu usterek.

11. Gdzie szukać wiedzy? 11. Gdzie szukać wiedzy? W poszukiwaniu wiedzy z pewnością pomo-gą Wam: dyskusyjne grupy facebookowe (np. Testowanie oprogramowania, gdzie znajdziecie mnóstwo materiałów Piotra Wicherskiego), ser-wisy tematyczne poświęcone testowaniu, książki, e-booki, podcasty, kursy, platformy e-learningowe, blogi. Dobrym źródłem wiedzy jest także sylabus ISTQB. Ze swojej strony bardzo polecam inicjaty-wę Cherry IT obejmującą kursy online, projekty testerskie, mentoring czy spotkania stacjonarne i będącą swoistym kompendium wiedzy o testowa-niu dla osób początkujących. Świetnym pomysłem jest również udział w meet-upach i spotkaniach lokalnych społecz-ności testerskich (np. WrotQA, Girls Who Test), eventach branżowych, konferencjach (np. test:fest, TestWarez), hackathonach i warsztatach (w tym

JUNIORS QUESTIONS

Jaka jest różnica w testowaniu manualnym a automatycznym?Jaka jest różnica w testowaniu manualnym a automatycznym?Testowanie manualne ma miejsce, gdy realizuje się krok po kroku scenariusz testowy, opisany we wcześniej stworzonym na podstawie m.in. wymagań dokumencie – przypadku testowym (test case). Zadanie polega na wykonywaniu opisanych akcji w systemie i po-równywaniu spodziewanych rezultatów z rzeczywistymi. Różnice pomiędzy nimi powinny zostać zaraportowane i najczęściej są one defektami systemu. Można równieżwykonywać testy bez uprzednio zdefiniowanych kroków, np. testy eksploracyjne.Testowanie automatyczne wymaga od nas znajomości języka programowania i narzędzia, którego będziemy używać do wykonywania testów.

Jak znaleźć pracę zdalną? Co wtedy się liczy?Jak znaleźć pracę zdalną? Co wtedy się liczy?Na początku drogi z testowaniem nie poleca się pracy w trybie zdalnym. Więcej można nauczyć się w biurze, pod okiem doświadczonego mentora.

Jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym?Jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym?Aby nie odczuć na własnej skórze skutków wypalenia zawodowego, należy zachowywać swego rodzaju równowagę pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym, tzw. work-life balance. Powinny one tworzyć spójną całość, służyć naszym celom i oczekiwaniom oraz być zgodne z naszymi zasadami i wartościami.

tych organizowanych przez Girls in Tech). Z pewnością poznacie na nich wiele inspirujących osób.Możliwość zdobycia pierwszego doświadczenia testerskiego, które wyróżni Was na tle pozostałych kandydatów, możecie zaś zdobywać na platformach crowd testingowych, np. uTest i w pro-jektach open source.

12. TOP polecane książki:12. TOP polecane książki:Radosław Smilgin „Zawód tester”materiały Piotra Wicherskiego z grupy facebookowej Testowanie oprogramowania - prawdziwa kopalnia wiedzy dla osób początku-jących! Adam Roman „Testowanie i jakość oprogramowania. Modele, techniki, narzędzia”Tilo Linz „Testowanie w procesie Scrum”Robert C. Martin „Czysty kod”Stephen R. Covey „7 nawyków skutecznego działania”

JUNIORS QUESTIONS

EWELINA GRUSZCZYŃSKA

s y s t e m a n a l y s t

1. Intro 1. Intro Zawodowo od 6 lat jestem związana z analizą syste-mową. Brałam już udział w wielu projektach informa-tycznych, a aktualnie pracuję nad rozwiązaniami w bankowości. Z branżą IT „widuję się” nie tylko zawo-dowo, ale i prywatnie, ponieważ na co dzień jestem odpowiedzialna za budowę i rozwój „Girls in tech” we Wrocławiu. Mam ogromną nadzieję, że kobiet w tej branży będzie tylko więcej :)

2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?Moje obowiązki wyglądają bardzo różnie. Mówi się, że analityk w projektach IT to taki tłumacz pomiędzy klientem reprezentującym tzw. biznes, a zespołem developerów i architektów. Oczywiście nie można traktować tego zadania w formie liczby pojedynczej, bo wdrażanie projektu to długi i złożony proces. A analityk prowadzi projekt od początku do końca, poczynając od zebrania informacji wstępnych, doty-czących zakresu danej analizy oraz potrzeb klientów, poprzez przygotowanie danych wejściowych (czyli specyfikacji systemu) dla programistów, zapropo-nowanie metody realizacji, organizowanie spotkań i monitorowanie postępu produkcji, po testy i wdroże-nie. Praca analityka to ciągła komunikacja, również z innymi zespołami projektowymi, z którymi współ-pracuję, a moim obowiązkiem jest także dbałość o ustalanie zasad tej współpracy i synchronizację prac. Na etapie wytwórczym bardzo często wracamy do ustaleń biznesowych, które są zmieniane, bo np. takiej zmiany wymaga development, albo klient uznał, że jednak nie o wszystkim nam jeszcze powiedział… Także tych bieżących konsultacji i rozwiązywania przeróżnych problemów jest na co dzień bardzo dużo. W metodykach zwinnych analityk jest często też silnym wsparciem dla Product Ownera przy tworzeniu backlogu produktu oraz priorytetyzacji zadań.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglą-3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglą-dał początek i rozwój Twojej kariery? dał początek i rozwój Twojej kariery? Pracę w IT rozpoczęłam już na etapie studiów, w trakcie pisania pracy inżynierskiej. Początki nie były proste, choć moja sytuacja była o tyle komfortowa, że studia przygotowały mnie w pewnym stopniu do tego zawodu. Dlatego nie czułam się w pierwszej firmie, jakby ktoś mnie do niej „dokleił” :) i myślę, że dość płynnie weszłam w swoją rolę. Rozwój kariery trwa do dziś, wydaje mi się, że idzie całkiem nieźle, bo

do tej pory zajmowałam już stanowiska konsultanta czy seniora. Pracowałam w firmach mniejszych i więk-szych, międzynarodowych korporacjach, przy różnych projektach, zdobywając nowe kompetencje. I wciąż się czegoś uczę w pracy. Cieszę się z tych osiągnięć i cały czas idę dalej.

4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? Bardzo różnie. Na pewno każdy jest inny. To jak wyglą-da mój dzień w pracy jest podyktowane głównie prio-rytetami projektowymi oraz tym, na jakim etapie jest projekt i co powinnam w tym względzie zrobić. Ana-litycy jako członkowie zespołu developerskiego także korzystają ze zwinnych metodyk pracy typu Scrum, w ramach których wytwarzane jest oprogramowanie. W procesie wytwarzania prace zespołu są realizowa-ne w krótkich dwutygodniowych sprintach. Każdy dzień rozpoczyna się od spotkania synchronizującego pracę, zwanego Daily, na którym omawiamy tematy podjęte dnia poprzedniego, napotkane problemy i prezentujemy plan na dzień bieżący. Spotykamy się również na innych dedykowanych spotkaniach po to, by rozliczać nasze prace oraz zaplanować zadania na kolejny sprint. Z tego opisu możecie wywnioskować, że praca analityka to jakiś organizacyjny luksus, ale zapewniam, że tak nie jest :) Codziennością są tzw. wrzutki z różnych stron, z których każda jest bardzo pilna. I na wczoraj :) W praktyce chyba nigdy nie zda-rzyło się tak, abym spędziła dzień tylko przy jednym zadaniu. Podsumowując, mój dzień w pracy to nie tylko meetingi, ale przede wszystkim bardzo ścisła współpraca z zespołem, zadawanie i odpowiadanie na pytania (a jest ich całe mnóstwo), podejmowanie decyzji plus oczywiście praca nad analizą i praca z budowaną aplikacją. Dlatego na pewno cenną cechą w codziennej pracy analityka jest umiejętność szyb-kiego przełączania się na różne taski.

5. Co miało największy wpływ na Twoją 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę? karierę? Myślę, że moja osobowość. Zasadniczo nie robię, że rzeczy, których nie lubię. Jak łatwo wywnioskować, wykonuję swój zawód, bo go bardzo lubię. Praca stwarza mi warunki do samorealizacji i rozwoju, co bardzo cenię i wykorzystuję. Dlatego w pracy jestem otwarta na „nowe”, nie boję się zabierać za rozwojowe tematy, o których czasami nie mam pojęcia :) lubię się uczyć. Poza tym sądzę, że mam cechy, które są

potrzebne w tym zawodzie i to też bardzo pomaga.

6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy? pracy? Do tej pory najczęściej korzystałam z oprogramowa-nia bardzo dobrze znanego analitykom – Enterprise Architecta oraz z Jiry. W obecnej pracy do spisywania i wersjonowania wymagań wykorzystujemy Visual Studio Code i Git Laba. Do tej puli dodałabym jeszcze miejsca, w których często utrzymywana jest dokumen-tacja usług, czyli Swagger/ SoapUI oraz dokumentacja projektowa, tj. Confluence, SVN bądź Share Point. I na koniec Axure, w którym zdarzało mi się projektować makiety aplikacji. To myślę, że takie najważniejsze.

7. Za co lubisz ten zawód? 7. Za co lubisz ten zawód? Trochę już odpowiedziałam na to pytanie we wcze-śniejszych punktach. Lubię go przede wszystkim za to, że jest bardzo ciekawy i urozmaicony, za to, że działa się wieloetapowo i za to, że daje mi możliwości rozwoju, bo widzę, ile jeszcze przede mną. W każdej firmie, w której pracowałam do tej pory praca analityka wyglą-dała inaczej. Inaczej były prowadzone projekty, inaczej budowane były systemy, inaczej wyglądały produkty, które przygotowywali analitycy, inaczej wyglądała komunikacja w zespole, w końcu – zupełnie inne bizne-sowo były same aplikacje. Lubię taką różnorodność. Nie mogę też nie wspomnieć o tym, że to praca z rewela-cyjnymi ludźmi. Może to zabrzmi trochę dziwnie, ale analityk to osoba, która powinna zwyczajnie lubić ludzi. A w branży IT zespoły projektowe tworzą zazwyczaj młode osoby, otwarte, ambitne i energiczne, które nie tylko zawodowo, ale i prywatnie „ciągną w górę”. Bardzo to cenię. Dlatego w tym miejscu stanowczo zaprzeczam opiniom osób, które uważają, że to nudny zawód :)

8. Jakie były największe trudności dla Cie-8. Jakie były największe trudności dla Cie-bie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić bie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę? szczególną uwagę? Nie konkretyzowałabym tego pytania do samego za-wodu. Branża IT sama w sobie jest trudna. Rzeczywiste prowadzenie projektów IT jest dalekie od ideału. Z róż-nych względów. Bardzo różnych i bardzo wielu. Trzeba się na pewne rzeczy uodpornić i starać się zaadaptować do warunków, w których przyszło nam pracować i na które nie mamy wpływu.

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie? móc pracować w tym zawodzie? Generalnie, analityk systemowy to taki zawód hybry-dowy, który łączy w sobie kompetencje programisty, UX-a, testera czy architekta. Także na pewno wiedza techniczna i znajomość narzędzi jest potrzebna w kontekście tych twardych kompetencji. Natomiast jeśli chodzi już o same predyspozycje oczywiście niezbęd-na jest zdolność analitycznego myślenia, spostrze-gawczość, szczegółowość, umiejętność wizualizacji, słuchania i zadawania pytań oraz umiejętność (uwaga) przewidywania :) Ale to takie przewidywanie oparte na doświadczeniu w pracy przy projektach. A anality-kom na trochę wyższym szczeblu przydają się bardzo szeroko rozumiane kompetencje menedżerskie. Odeślę

tutaj do rozdziału dotyczącego Project Managerów/ Product Ownerów, tam na pewno znajdziecie przydat-ną wiedzę.

10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, 10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć? od czego zacząć? Polecam przede wszystkim postarać się zrozumieć ten zawód. Kim jest analityk, co robi na co dzień, czego się od niego wymaga. Jeszcze zanim przystąpisz do poszukiwania pracy. Bo wiedzę twardą zawsze w jakiś sposób zdobędziesz, dlatego według mnie zgodność predyspozycji jest ważniejsza. Ale jeśli już masz jakiś ogląd dotyczący analizy i projektów IT i przynajmniej na dziś dzień uważasz, że analiza to jest to, co powinie-neś w życiu robić :) to zacznij po prostu szukać pracy na stanowisku juniorskim. Z analizą jest o tyle trudniej, że naprawdę ciężko się do niej dobrze przygotować przed pierwszą pracą. Bo każdy system to inny przypadek biznesowo-systemowy i sama analiza też jest bardzo różnie prowadzona w projektach. Jeżeli nie uda Ci się znaleźć pracy na stanowisku analityka juniora, możesz też próbować znaleźć pracę na stanowisku testera bądź UX, a potem dokonać zwrotu w karierze, mając już do czynienia z tą rolą. A i nie raz wcześniej wykonując jakieś analityczne zadania.

11. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książ-11. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książ-ki, eventy, blogi, wydarzenia)ki, eventy, blogi, wydarzenia) Teraz już głównie w pracy :) ale na pewno polecam takie blogi:• http://analizait.pl/• https://it-consulting.pl/• https://analizawymagan.pl/• https://www.michalwolski.pl/Znajdziecie tam też kursy online, na które możecie się zapisać bądź je wykupić. Eventów konkretnych nie chcę polecać, bo jest ich naprawdę sporo i to wartych uwagi. Polecam z kolei stronę https://crossweb.pl/ na której znajdziecie największy spis wydarzeń z branży IT.

12. TOP polecane książki12. TOP polecane książki• „BABOK Guide – Business Analysis Body of Know-

ledge” International Institute of Business Analysis – to w zasadzie biblia dla analityków biznesowych

• „Język UML 2.0 w modelowaniu systemów infor-matycznych” Stanisław Wrycza, Bartosz Marcin-kowski, Krzysztof Wyrzykowski

• „Oprogramowanie szyte na miarę. Jak rozmawiać z klientem, który nie wie, czego chce.” Michał Bartyzel

• „Specyfikacja oprogramowania. Inżynieria wy-magań” Karl Wiegers – dość obszerna, ale bardzo polecam. To moje nieocenione źródło wiedzy podczas pisania pracy dyplomowej.

„

Czy wiedza programistyczna jest niezbędna/pomaga/nie jest istotna?Czy wiedza programistyczna jest niezbędna/pomaga/nie jest istotna?W przypadku analityków biznesowych wiedza techniczna nie jest aż tak istotna. Natomiast tak jak już wielokrotnie wspominałam, zadania analityka są różne w różnych projektach. Pracowałam kiedyś projekcie, w którym analitycy biznesowi zajmowali się bardzo skomplikowanymi zagadnieniami syste-mowymi. Podsumowując, na pewno się przyda. Natomiast w przypadku analizy systemowej wiedza (uogólnie) techniczna jest absolutnie niezbędna, choć znajomość stricte języków programowania jest bardziej uważana za „nice to have”. Przejdę do szczegółów. Od analityków systemowych zazwyczaj wymaga się znajomości baz danych, tworzenia zapytań SQL, znajomości notacji BPMN i UML, znajomości zagadnień inte-gracyjnych (SOA, Web services, REST) i formatów wymiany danych (Json/XML) oraz znajomości narzędzi (te najpopularniejsze wymieniłam wcześniej) i rozumienia pojęć frontendu i backendu.Pamiętajmy, że analityk systemowy to osoba, która rozmawia z programistami ich językiem, dlate-go ta wiedza techniczna jest bardzo potrzebna.

Czego nauka sprawiła Ci największą trudność?Czego nauka sprawiła Ci największą trudność?Ciężko mi jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Każdy projekt wprowadzał jakiś nowy element do mojego doświadczenia. Część z tych elementów była bardzo zawiła i potrzebowała więcej wysiłku, ale jakoś to udało się zwykle pojąć :) Mam chęć odpowiedzieć na to pytanie „cier-pliwości do klienta”, bo tutaj bywało momentami bardzo trudno. Ale teraz już bardziej wychodzę z założenia, że na każdego jest sposób i ja tego sposobu zawsze szukam.

Jakie pytania padają na rozmowach kwalifikacyjnych?Jakie pytania padają na rozmowach kwalifikacyjnych?Oczywiście to zależy od tego, na jakie stanowisko aplikuję. Na pierwszych rozmowach kwalifika-cyjnych, gdy nie miałam jeszcze żadnego doświadczenia, pytano mnie o ogólne pojęcia z branży IT, o metodyki Waterfall i Agile, o notację UML/BPMN, o proces wytwórczy oprogramowania. Póź-niej już pojawiają się pytania o konkretne kompetencje, twardą wiedzę i nierzadko na rozmowach dostawałam jakieś case study do rozwiązywania.

Co uważasz za totalny wiedzowy must have dla analityka?Co uważasz za totalny wiedzowy must have dla analityka?I znowu mam ochotę odpowiedzieć „to zależy” :) zależność oczywiście dotyczy tego, na jak bardzo zaawansowane stanowisko aplikujemy. Jeśli chodzi o takie absolutne podstawy podstaw, to na pew-no wiedza na temat całego cyklu powstawania oprogramowania. Od etapu zbierania wymagań do momentu wdrożenia i utrzymania systemu. I ta wiedza powinna obejmować nie tylko kolejność prac, ale i tego co się dzieje na poszczególnych etapach, jakie artefakty na nich powstają i kto w nich bierze udział. Obecnie coraz popularniejszy staje się Agile, także zalecam jakąś podstawową wiedzę z tego zakresu posiąść. Nie tylko tą ideową, ale i tą, dotyczącą takich „stałych punktów” Agile i Scruma. Dobrze też znać notację UML i BPMN, bo coraz więcej analiz jest prowadzonych zgodnie z nimi. Dodam jeszcze znajomość relacyjnych baz danych, również w podstawowym zakresie. To według mnie taka wiedza na start.

JUNIORS QUESTIONS

Analityk systemowy to osoba, która rozmawia z programistami ich językiem, dlatego wiedza techniczna jest bardzo potrzebna.

PAULINA HAMKAŁO

s y s t e m a n a l y s t

1.Intro1.IntroAnalityk Systemowy jest to osoba zbierająca oczekiwania klienta, który często nie posiada technicznej wiedzy, potrzebnej do bezpośredniego wdraża-nia rozwiązań. Zadaniem analityka jest biznesowe zrozumienie potrzeb bene-ficjenta projektu i przełożenie ich na wymagania techniczne tzn. systemowe, gotowe do implementacji dla zespołu deweloperskiego.

2. Co należy do Twoich obo-2. Co należy do Twoich obo-wiązków?wiązków?• przeprowadzanie analizy systemo-

wej na potrzeby projektów przezna-czonych do realizacji dla zespołu deweloperskiego,

• tworzenie dokumentacji analitycz-nej (tworzenie dokumentacji od podstaw lub uzupełnianie już istnie-jącej, dokumentacja może dotyczyć działania całego systemu lub być projektowa i opisywać tylko zmiany dedykowane dla danego projektu),

• konsultowanie rozwiązań systemo-wych ze zleceniodawcami wymagań biznesowych,

• pozyskiwanie i analizowanie zgło-szonych wymagań biznesowych,

• modelowanie zmian i analiza działa-nia systemów informatycznych,

• zapewnienie wsparcia analitycznego na każdym etapie projektu - projek-towania, programowania, testowa-nia i wdrażania systemu,

• czestnictwo we wszystkich spotka-niach, mających wpływ na docelowy kształt rozwiązania dot. systemów informatycznych.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT? 3. Jak zaczęłaś pracować w IT? Początek i rozwój karieryPoczątek i rozwój karieryMoja przygoda z IT zaczęła się już na studiach, na kierunku Business Information Systems na Politechnice

Wrocławskiej. Następnie wiedza była poszerzana już w praktyce, na stanowi-sku Analityka Systemowego.

4. Jak wygląda Twój dzień w 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?pracy?Praca analityka przebiega dwutorowo. Analityk pracuje zarówno nad trwają-cymi projektami, jak i projektami, które mają być realizowane w przyszłości. Dlatego też mój dzień pracy składa się z następujących czynności:- analiza korespondencji w sprawie trwających i nadchodzących projektów,- spotkania z zespołem deweloperskim, omówienie postępu prac i ewentu-alnych problemów. W przypadku problemów podjęcie możliwie szybkiej analizy, tak aby nie wstrzymywać pracy zespołu, przekazanie rozwiązania ze-społowi, poprawa dokumentacji.- spotkania ze zleceniodawcami wyma-gań do przyszłych projektów, analiza i przedstawienie możliwych rozwiązań, udokumentowanie zmian potrzebnych w systemach informatycznych,- analiza bieżącego działania systemu i proponowanie zmian usprawniających i eliminujących błędy.

5. Co miało największy wpływ 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę?na Twoją karierę?Największy wpływ na moją karierę miały dwie rzeczy. Pierwsza to super zespół, z którym miałam i mam możli-wość pracować i osoby, które chętnie dzielą się swoją wiedzą i doświadcze-niem. Sprawia to, że każdy dzień mojej pracy jest jednocześnie okazją do roz-wijania swojej wiedzy. Druga rzecz to praca nad ciekawymi i wymagającymi projektami, które dają ogrom satysfak-cji i zachęcają do dalszego rozwoju.

6. Z jakich narzędzi korzystasz w 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?swojej pracy?

Pracę analityka można wykonywać za pomocą kartki i długopisu. Jednak istnieje szereg narzędzi, które pomagają anali-tykowi i całemu zespołowi. Narzędzia, z których korzystam to Enterprise Archi-tect, JIRA, Confluence, MS SQL, a także narzędzia programistyczne.

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?Zawód analityka lubię przede wszystkim za kontakt z ludźmi i ciągłe wyzwania spowodowane różnorodnością projek-tów. Super jest mieć też realny wpływ na kształt ostatecznego rozwiązania.

8. Jakie były największe trudności 8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na co dla Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę?warto zwrócić szczególną uwagę?Największą trudnością jest przejście do realnej pracy po studiach. Trzeba nauczyć się wykorzystywać wiedzę teo-retyczną podczas realizacji projektów. Ogromnym wyzwaniem jest również praca z wymagającym zespołem, ale ja akurat traktuję to jako największy atut. Proponuję zwrócić największą uwagę na kontakt zarówno z dawcami wymagań, jak i zespołem deweloperskim. Musimy pamiętać, że wszyscy biegniemy w tym samym kierunku, a możemy sobie w tym bardzo pomagać.

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie?aby móc pracować w tym zawodzie?

Przede wszystkim stawiam na komuni-katywność. Warto również być bardzo dociekliwym i nauczyć się czepiać o szczegóły. To pozwoli iść innymi torami niż wszyscy i znaleźć potencjalne luki.

10. Porady dla juniora w Twoim 10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć?zawodzie, od czego zacząć?Juniorom polecam poznawanie narzę-dzi potrzebnych analitykowi i szukanie wyzwań w projektach. Tylko wyższe stawianie poprzeczki pozwoli poszerzyć swoją wiedzę w zakresie analizy. Przede wszystkim to NIE polecam strachu, tylko wiarę w siebie i nastawienie na pozy-tywną realizację zadań.

11. Gdzie szukasz wiedzy? (poleca-11. Gdzie szukasz wiedzy? (poleca-ne książki, eventy, blogi, wydarze-ne książki, eventy, blogi, wydarze-nia)nia)Przede wszystkim polecam zapoznanie się z UMLem, BPMNem i SQLem. Na rynku istnieje szereg szkoleń w tym zakresie, jednak ja uważam, że taką wiedzę można pozyskać samodzielnie z internetu.

12. TOP polecane książki12. TOP polecane książkiNajczęściej korzystam z internetu, jednak książka, którą polecam to: „Bu-siness Modelling with UML” Erikssona i Penkera.

Praca nad ciekawymi i wymagającymi projektami daje ogrom satysfakcji i zachęca do dalszego rozwoju.

„

JUNIORS QUESTIONSOd czego zacząć naukę?Od czego zacząć naukę?Polecam rozpocząć od UMLa, BPMNa i SQLa.

Jakie są początki junior analityka?Jakie są początki junior analityka?Trudne :) Trzeba zapoznać się ze wszystkim narzędziami i sposobem pracy zespołu. Polecam jednak otwarcie komunikować się, kiedy pojawiają się ja-kieś wątpliwości lub niewiedza - trzeba pamiętać, że jest to najlepsza szansa do nauki.

Czy trzeba umieć programować w tym zawodzie?Czy trzeba umieć programować w tym zawodzie?Nie, nie trzeba. Warto jednak rozumieć jak pracują programNie, nie trzeba. Warto jednak rozumieć jak pracują programiści i nauczyć się czytać kod. Warto też rozumieć programistyczne pojęcia.

ESTERA KOT

C L O U D S O L U T I O N A R C H I T E C T

1. Intro 1. Intro Nazywam się Estera Kot i w styczniu 2020 dołączyłam do firmy Microsoft jako Clo-ud Solution Architect w zespole Data & AI. Od 2018 robię doktorat w Zakładzie Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki Stosowanej Politechniki Warszawskiej. W pracy naukowej zajmuje się wykorzystaniem algorytmów widzenia komputerowego w celu detekcji i wizualizacji guzów mózgu na potrzeby Zakładu Medycyny Nuklearnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Skończyłam elektrotechnikę i informatykę na Wydziale Elektrycznym PW. 2. Co należy do Twoich obowiąz-2. Co należy do Twoich obowiąz-ków?ków?W Microsoft dołączyłam do organizacji One Commercial Partner, która to skupia się na pomaganiu partnerom Microsoftu - czyli firmom technologicznym - w tworzeniu roz-wiązań związanych z Data & AI. W praktyce tworzę / rekomenduję / weryfikuję architek-turę do usług, w których dane są zbierane, przesyłane, przetwarzane i wizualizowane. Wszystko w chmurze Microsoft Azure. Tech-nicznie doradzam mając na celu rozwiązanie problemu i rozwój techniczny partnerów z obszaru Europy Centralnej i Wschodniej. Dodatkowo prowadzę warsztaty, na których uczę jak korzystać z różnych serwisów Azure. 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i rozwój Twojej wyglądał początek i rozwój Twojej kariery?kariery?Swoją przygodę z IT rozpoczęłam od bez-płatnych staży, na których pisałam różne aplikacje m.in. w PHP i VBA. Kolejno na trzecim roku studiów postanowiłam wziąć indywidualny tok studiów i iść do pierwszej pracy, w której na początku testowałam

aplikacje manualnie, a kolejno pisałam testy automatyczne. Dużą akceleracją w moim rozwoju było otrzymanie stypendium Nowe Technologie Dla Dziewczyn 2015 (https://www.stypen-diadladziewczyn.pl/pl/), dzięki któremu mogła odbyć super staż za granicą i pierwszy raz zetknąć się z algorytmami uczenia maszy-nowego. 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?Niedawno dołączyłam do Microsoftu, przez co mój dzień jeszcze nie zdążył się w pełni ustabilizować. Obecnie, każdego dnia staram się poświęcać czas na poznawanie partne-rów Microsoftu, ich rozwiązań i problemów, które napotykają. Ilość serwisów w obszarze Data & AI w chmurze Azure jest ogromna, przez co codziennie staram się znaleźć czas na warsztaty hands-on, na których wery-fikuje referencyjne architektury i poznaje techniczne szczegóły. 5. Co miało największy wpływ na 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę?Twoją karierę?W moim przypadku widzę, że największy wpływ na moją karierę mieli i mają moi przyjaciele i bliscy znajomi, którzy często mi doradzali i pomagali wstać po trudnych chwilach. Natomiast moim wewnętrznym silnikiem do dalszego rozwoju i zmian jest pasja do technologii, chęć do ciągłej nauki i determinacja w dążeniu do celów. 6. Z jakich narzędzi korzystasz w 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?swojej pracy? Do stałych narzędzi, które od lat mi towa-rzyszą w codziennej pracy, należą Intellij i PyCharm. W produktywności pomaga mi zestaw narzędzi: Nozbe + Mindmeister + Google Calendar.

„Moim wewnętrznym silni-kiem do dalszego rozwoju i zmian jest pasja do tech-nologii, chęć do ciągłej nauki i determinacja w dążeniu do celów.

Codziennie korzystam także z różnych ser-wisów dostępnych na Azure, np. DataBricks, Data Factory, Cognitive Services. 7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?Uwielbiam mój zawód za możliwość podejmo-wania ważnych problemów i ich rozwiązywa-nie poprzez technologie. 8. Jakie były największe trudności dla 8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na co warto Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę?zwrócić szczególną uwagę?Trudnością było odkrycie moich mocnych stron, prawdziwych zainteresowań i predyspozycji. Długo nie wiedziałam, czy chcę bardziej zajmo-wać się czystym programowaniem, czy analityką biznesową i prowadzeniem projektu. 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie?móc pracować w tym zawodzie?Różnorodne doświadczenia, zarówno technicz-ne, produktowe jak i managerskie, są kluczem do sukcesu w roli architekta. 10.Porady dla juniora w Twoim zawo-10.Porady dla juniora w Twoim zawo-dzie, od czego zacząć?dzie, od czego zacząć?W obszarze Data & AI, moim zdaniem ważna jest umiejętność programowania w dowolnym języ-

ku, znajomość statystyki i podstawowa wiedza o strukturach danych. Od tego bym zaczęła. 11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane 11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, eventy, blogi, wydarzenia)książki, eventy, blogi, wydarzenia) Najszybciej uczę się poprzez robienie, dlatego dużo czasu poświęcam na warsztaty typu hands--on. Wtedy korzystam z dokumentacji danego rozwiązania, kursów na Udemy/Pluralsight oraz Oreilly. Jeśli chodzi o chmurę Microsoft Azure, polecam oficjalne repozytorium Microsoftu na GitHub - https://github.com/microsoft. Są tam dostępne dokładne instrukcje do warsztatów, z których można nauczyć się wszystkich dostęp-nych serwisów na Azure. Z konferencji pod kątem chmury, sztucznej inte-ligencji i przyszłości w technologiach, polecam Microsoft Ignite (https://www.microsoft.com/en-us/ignite). 12.TOP polecane książki12.TOP polecane książkiExtreme Ownership: How U.S. Navy SEALs Lead and Win by Jocko Willink and Leif BabinRadical Candor by Kim ScottThe Outsiders : Eight Unconventional CEOs and Their Radically Rational Blueprint for Success By William N. Thorndike

KLARA GAJASZEK

d a t a s c i e n t i s t

1.Intro 1.Intro Absolwentka Automatyki i Robotyki na Politechnice Wrocławskiej oraz studentka Informatyki na Politech-nice Opolskiej. Obecnie pracuje jako programista systemów automatyki jednak po kilku miesiącach nauki SQL-a udało mi się znaleźć pracę jako programista baz danych (którą zaczynam niebawem). Prywatnie staram się pogłębiać swoją wiedzę w obszarze Business Intelligence oraz tworzyć proste aplikacji webowe.

2. Jak zaczęłaś pracę w IT i jak 2. Jak zaczęłaś pracę w IT i jak wyglądał początek i rozwój wyglądał początek i rozwój Twojej kariery?Twojej kariery?Pracę stricte w IT zaczynam dopiero na przełomie najbliższych miesięcy. Pierwszy kontakt z programowaniem miałem na studiach. Po zakończeniu semestru znienawidziłam progra-mowanie i obiecałam sobie, że nigdy nie będę pracować w branży po-wiązanej z tworzeniem oprogramo-wania. Studia strasznie zniechęciły mnie do tworzenia soft-u, jednak na mojej drodze zawodowej pojawił się człowiek, który pokazał mi sztukę programowania z zupełnie innej stro-ny i dzięki niemu odkryłam co chcę w życiu robić. Dlatego według mnie, jeżeli nie miałaś wcześniej kontaktu z programowanie, to bardzo ważne jest żeby na start znaleźć sobie mentor, który pomoże Ci się wdrążyć w daną dziedzinę. Dodatkowo jako wolonta-riusz zajmowałam się modernizacją strony internetowej oraz tworzeniem prostych aplikacji

3. Z jakich narzędzi korzystasz 3. Z jakich narzędzi korzystasz

w swojej pracy ?w swojej pracy ?Ucząc się SQL-a pracowałam na bazach stworzonych w Oracle DB, mam nadzieję, że w pracy zawodowej będę wykorzystywać to środowisko. W zawodzie tym podstawą jest także praca z repozytorium, dlatego przed rozpoczęciem pierwszej pracy warto zapoznać się np. z Gitem i Github-em.

4. 4. Co miało największy wpływ Co miało największy wpływ na Twoja karierę ?na Twoja karierę ?Na zdobycie pierwszej pracy w IT miała wpływ przede wszystkim ciężka i regularna praca. Codziennie wieczorem rozwiązywałam zadania z SQL-a a zazwyczaj kończyło się tak, że zasypiałam z laptopem. Po opano-waniu podstaw SQL-a zrealizowałam projekt hurtowni danych. W między czasie na jednej z grup na facebooku poznałam 2 dziewczyny z którymi rozpoczęłyśmy projekt aplikacji mobilnej.

5. Za co lubisz ten zawód ?5. Za co lubisz ten zawód ?Programowanie zmienia się bardzo dynamicznie, standardy, które obo-wiązywały roku temu są już nieak-tualne. W tej pracy ciągle muszę się uczyć i zdobywać nowe umiejętności. Dodatkowo moim celem jest two-rzenie produktu z którego inni będą korzystać.

6. Jakie były największe trud-6. Jakie były największe trud-ności dla Ciebie w tym zawo-ności dla Ciebie w tym zawo-dzie ? Na co zwrócić szczegól-dzie ? Na co zwrócić szczegól-na uwagę ? na uwagę ? Najważniejsze jest żeby się nie pod-dawać. Często jest tak, że nie będzie coś działać, ale każdy problem da się

Na zdobycie pierwszej pracy w IT miała wpływ

przede wszystkim ciężka i regularna praca.

rozwiązać. Warto drążyć temat aż do rozwiązania i pytać na różnych forach internetowych, bo na 99% ktoś już spotkał się z danym problemem. Trze-ba też szukać różnych ścieżek rozwoju, w moim przypadku była to działal-ność jako wolontariusz. Pomagałam modernizować stronę internetową, tworzyłam aplikację internetową czy zaczęłam należeć do organizacji Girls In Tech. Obecnie na rynku jest bardzo dużo darmowych meetup-ów, szkoleń, prelekcji dzięki którym można wdrążyć się w dana dziedzinę.

7. Co twoim zdaniem jest po-7. Co twoim zdaniem jest po-trzebne, aby móc pracować w trzebne, aby móc pracować w zawodzie ?zawodzie ?Przy przebranżowieniu na pewno samozaparcie i ogrom motywacji. A w pracy ciągła chęć rozwoju i poszerza-nia wiedzy.

8. Porady dla juniora w twoim 8. Porady dla juniora w twoim zawodzie: od czego zacząć ?zawodzie: od czego zacząć ?Wymyślenie projektu, który chcesz zrealizować.Wybór technologii na której chcesz realizować projekt. Na start polecam Microsoft SQL.Przerabiać kursy na youtube lub ude-my, ale pod kątem swojego projektu.

Bez sensu jest uczenie się samych funkcji/instrukcji, bo jak ich nie będziesz wykorzystywać to ich nie zapamiętasz.

9. Gdzie szukać wiedzy?9. Gdzie szukać wiedzy?Obecnie studiuję Sieci komputerowe i zaawansowane systemy baz danych, więc niektóre kursy na studiach mi się przydają.Różnego rodzaju grupy na facebooku. Ja korzystam min. z: programuj dziew-czyno, girls.js.Strony internetowe: kobiety do kodu, O Oracle ludzkim głosem.Youtube: Nieinformatyk Kurs SQLUdemy: SQL Server Reporting Servi-ces – Tworzenie raportów w SSRSProgramy mentorskie, często darmo-we

10. Top polecanych książek 10. Top polecanych książek Oracle Database Programowanie w języku PL/SQL Kevin Looney, Marlene TheriaultMistrzowski SQL 61 technik pisania wydajnego kodu SQL John L. Viescas, Douglas J. Steele, Ben G. ClothierRusz głową SQL Lynn Beighley

MARIA BOŻYCKA

g r a p h i c d e s i g n e r

1. Intro 1. Intro Zajmuję się grafiką w różnych odsłonach. Jestem magistrem sztuki Akademii Sztuk Pięk-nych w Warszawie, specjalizuję się w ilustracji i grafice wydawniczej. Od 10 lat jestem związana z branżą medialną i modową. Współtworzę warszawską markę tekstylną Moomi; moje projekty wygrały stypendium m.st. Warszawy oraz dwukrotnie promowaly stolicę na targach w Monachium i Cannes. Jestem laureatką mię-dzynarodowych konkursów graficznych, m.in.Francesco Mantecon i We Love Jazz. W grafice lubię monochromatyczność, chociaż projekty często tworzę w turbokolorze. Przenoszę obraz analogowy na język digitalu - lubię, kiedy projek-ty są funkcjonalne i estetyczne.

2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?W dużym skrócie - projektuję od podstaw ob-razy i treści, czasem pojedyncze grafiki, a innym razem całe kampanie promocyjne, reklamowe, magazyny drukowane i internetowe, strony www. Praca wymaga ode mnie elastycznego podejścia i dużej wiedzy ogólnej na tematy związane z branżami, z którymi współpracuję (obecnie to media, moda, e-commerce, social media, marketing). Dobry grafik to taki, który jest desgnerem, znawcą trendów, copywriterem, marketin-gowcem, DTP-owcem, accountem, opiekunem projektu, rysownikiem, mediatorem i specjalistą od komunikacji. Brzmi odpowiedzialnie? Tak właśnie jest!:)Czasem praca grafika / art directora przypomi-na układanie puzzli, które nie zawsze do siebie pasują. Bywa ciężko. Tempo pracy i kreacja oraz duża dyspozycyjność bywają męczące. Zwłaszcza przy zleceniach freelancerskich. Przy komercyjnych zadaniach (tych jest najwięcej) na końcu zawsze stoi odbiorca/klient - i to on jest ostatnim i ostatecznym ogniwem w łańcuchu procesu kreacji.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i rozwój Twojejkariery?

10 lat temu, jeszcze na studiach, zaczęłam pracę w magazynie modowym i…zostałam w branży wydawniczej. Obecnie moja firma jest w końcowej fazie digitalizacji, wszystkie treści przenosimy z druku na przestrzeń online. Na studiach wiele projektów wymagało ode mnie znajomości projektowania tradycyjnego, analo-gowego - z biegiem lat coraz więcej projektów powstawało na potrzeby digitalu. Obecnie jestem grafikiem kreatywnym, w mojej koro-poracji zajmuję się na co dzień projektowaniem makiet magazynów, logotypów, znaków graficz-nych, zaawansowanych treści online, kampanii reklamowych. W marce, którą współtworzę, zajmuję się całą stroną kreacji - grafiką i treścią od początku do końca.

4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?Zaczynam od zaparzenia kawy - ten stereotyp funkcjonujący w branży jest w stu procentach prawdziwy!:) Przeglądam maile, sprawdzam briefy od dziennikarzy i Biura Reklamy. Spraw-dzam czy mam komplet materiałów i czy foto-edytorzy dostarczyli zdjęcia, z których później składam strony, reklamy i grafiki online. Gotowy materiał jest akceptowany przez sekretarzy i dyrektora kreatywnego oraz redaktor naczelną. Grafiki trafiają do retuszu, zbieramy hiresy i akceptujemy materiały u klienta - jeśli są uwagi, poprawki nanosimy do czasu finalnej akceptacji.

5. Co miało największy wpływ na Two-5. Co miało największy wpływ na Two-ją karierę?ją karierę?Studia na Akademii, które nauczyły mnie patrzenia na rzeczywistość przez kolorowe, gra-ficzne okulary na świat sztuki i nie tylko. Zawsze miałam szczęście do ludzi, których poznawałam na przestrzeni lat: moi przyjaciele i szefowie w pracy, mentorzy (Zygmunt Januszewski, Esther Sternkopf, Ela Żochowska).

6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?pracy?Na co dzień używam programów graficznych do projektowania - Adobe Photoshop, InDesign, Illustrator, Acrobat, Bridge, Sketch. Rysuję na

Wacomie - tablecie graficznym Mobile Studio Pro, który czasem pełni też funkcję komputera stacjo-narnego, a czasem drugiego monitora. Do sketchów prawie-analogowych świetny jest Wacom Bamboo; ilustracje wykonane piórkiem na superczułym table-cie można przenieść na ilustracje wektorowe jednym poleceniem programu, który funkcjonuje też w wersji moblinej i można łatwo korzystać z niego na telefonie komórkowym. Dodatkowo, korzystam ze świetne-go monitora do grafik - Eizo. Jeśli chodzi o studio mobilne, jestem wierna od prawie 8 lat MacBookowi Pro - model z 2012 r. jest niezniszczalny! W pracy grafika niezwykle ważne są narzędzia pracy, zarówno programy graficzne, jak i technikalia.

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?Za możliwość kreowania rzeczywistości od początku, kiedy mając zbiór czasem przypadkowych elementów, projektujesz coś zupełnie unikatowego. Za pracę z ob-razem, kolorem i formą. Za współpracę ze świetnym zespołem, z kreatywnymi, kolorowymi, fantastycz-nymi ludźmi. Za przełamywanie granic i własnych ograniczeń. Za to, że praca daje mi niesamowitą satys-fakcję. Za to, że często efekty mojej pracy oglądają, i doceniają, tysiące odbiorców.`

8. Jakie były największe trudności dla Cie-8. Jakie były największe trudności dla Cie-bie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić bie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę?szczególną uwagę?Zdarza się, że przy wdrażaniu projektów pracuje zespół ludzi i niezwykle istotna jest właściwa komu-nikacja. Czasem że musisz bronić własnego projektu i osobiste przekonania są sprawą honorową. ;) Ważna jest asertywność, ale też umiejętność odpuszczania i sztuki kompromisu, aby pogodzić część komercyjną z częścią artystyczną. Bo w gruncie rzeczy, jako autorzy projektów odpowiadamy za całokształt - czasem także za merytorykę.

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie?pracować w tym zawodzie?- Otwarty umysł, umiejętność współpracy, zmysł graficzny i projektowy. - Indywidualne podejście do tematu, czasem ryzykow-ne działania przynoszą świetne efekty! Nie zawsze ścisłe trzymanie się briefa i wytycznych przynosi efekty; czasem warto zaryzykować indywidualne

podejście do zagadnienia, aby osiągnąć najlepsze rezultaty.- Współpraca z zespołem, dobre relacje interperso-

nalne. Przy dużych projektach zawsze praca grafika wymaga dużej elastyczności i umiejętności komuni-kacji.- Otwartość umysłu, znajomość trendów - ta branża jest bardzo dynamiczna i warto śledzić nowinki na rynku, uczestniczyć w targach, wydarzeniach, korzy-stać z nowych narzędzi.

10.Porady dla juniora w Twoim zawodzie, 10.Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć?od czego zacząć?Grafikiem może zostać każdy, ale dobrym grafikiem ten kto myśli obrazem i słowem, ma zmysł artystyczny i techniczny oraz jest wszechstronny. Nasza praca to często wypadkowa wielu zawodów, bo oprócz umie-jętności technicznych (a więc znajomości programów i podstaw projektowania), musimy działać a różnych płaszczyznach. Czasem jesteśmy copywriterami, dziennikarzami, researcherami, ilustratorami, marke-tingowcami, czasem redaktorami, drukarzami, a kiedy indziej specjalistami od IT i „zerwanych serwerów”;)Warto zacząć przygotowania do zawodu od kursów online i prób korzystania z programamów graficznych we własnym zakresie. Pomocne są szkolenia, meetupy i blogi oraz inspiracje - mnóstwo ich na Behance i Pinterest. Z własnego doświadczenia mogę dodać, że pracę w zawodzie warto zacząć od stażu - duże firmy chętnie szkolą młodych.

11. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, 11. Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, eventy, blogi, wydarzenia)eventy, blogi, wydarzenia)Świetnym eventem jest Element Talks, na którym graficy z branży wymieniają się doświadczeniami. Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użuytkowej skupia twórców na wysokim poziomie artystycznym, znajdziecie tam także inspiracje, nowinki z braży, linki do aktualnych wydarzeń oraz ogłoszenia o sprawdzo-nych i prestiżowych konkursach graficznych. Blogi, które śledzę: P+Control, Love Logo, Mamastudio, Studio Bakalie, Poważne Studio, Syfonstudio, Saatchi Art, Klub Twórców Reklamy KTR, F5, 2+3d.pl

12.TOP polecane książki12.TOP polecane książkiPierwsza pomoc w typografii, A. Frutiger “Człowiek i jego znaki”, Czym jest Branding – podręcznik projektowania, „Piękni XX-wieczni. Polscy projektanci graficy”, Nie gęsi. Polskie projektowanie graficzne 1919-1949rocznik Print Control, Graphic Design Inspirations, wyd. DaabPolecam zajrzeć do archiwalnych numerów maga-zynu krakowskiej ASP „2+3D”, w czasach studiów znajdowałam w tym periodyku mnóstwo inspiracji.

Praca grafika to wypadkowa wielu zawodów, bo oprócz oczywistych umiejętności technicznych, musimy działać na różnych płaszczyznach kreacji.

KATARZYNA KOBAP r o j e k t a n t d o ś w i a d c z e n i a u ż y t k o w n i k a w w i r t u a l n e j r z e c z y w i s t o ś c i ( U X d l a V R )

1. Intro 1. Intro Czy zanurzenie jest sztuką czy nauką? Myślę, że to jedno i drugie. Jestem konsultantem ds. zasobów digitalnych i badaczem doświadczenia użytkownika w rzeczywistości wirtualnej. Koncentruje się na tym, jak ludzie wchodzą w interakcję z przestrzenią cyfrową. W ciągu ostatnich dekad rynek dostarczył projektantom UX ogromną ilość nowych możliwości. Coraz częściej zmierza w kierunku nowego paradygmatu ożywionych treści 3D. Dźwięk, dotyk, głębia i wrażenia stają się fundamentalne dla doświadczenia użytkownika, dzięki czemu nawet najbardziej nowatorskie rozwiązania i prototypy na ekranach 2D nie zaspokajają już potrzeb angażującego marketingu i komunikacji w globalnie rozmieszczonych zespołach projektowych.

2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?Zanim zaczęłam rozważać tworzenie UX dla VR, mu-siałam zastanowić się jakiego rodzaju doświadczenia potrzebują moi klienci? Z perspektywy projektanta UX praca przy prototypowaniu aplikacji VR składa się z dwóch rodzajów komponentów, czyli badania rodzajów środowisk i kreowaniu interfejsów 3D. Od pewnego momentu w swojej pracy koncentruje się głównie na wykorzystaniu magii leżącej na styku ludz-kości, innowacji i technologii. Podczas gdy większość projektantów opracowała własny obieg pracy lokalnej lub proces projektowania aplikacji mobilnych, procesy projektowania interfejsów w VR, nad którymi pracuję nie zostały jeszcze zdefiniowane globalnie. Praca projektanta UX w przestrzeni wirtualnej polega więc głównie na współpracy, poszukiwaniu i prowadzaniu badań z klientami, w celu zdefiniowania ich zachowań wewnątrz nowej przestrzeni doświadczenia zmysło-wego. Jestem uczulona na korzystanie z technologii ze względu na życie, dlatego zawsze opowiadam się za odpowiedzialnym użytkowaniem.. Wychodzę z założe-nia, że najważniejsza w procesie projektowym jest edu-kacja, prowadząca do odpowiedzialnego korzystania z digitalizacji i zasobów cyfryzacji. Po za tym staram się stworzyć bezpieczną, zabawną przestrzeń, w której moi koledzy czują, że mogą szerzej rozmawiać o technologii i innowacjach. Wskaźniki mojego sukcesu nie odnoszą się więc do mnie, ani do mojej roli, ale raczej do pracy do której się przyczynił. To nie jest pozycja ‚samotnego wilka’, moja praca opiera się na współpracy oraz umie-jętności dzielenia się i przekazywania wiedzy.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglą-3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglą-dał początek i rozwój Twojej kariery?dał początek i rozwój Twojej kariery?Od samego początku chciałam pełnić rolę naukowca behawioralnego w środowisku projektowym. Podsta-wową misją było zrozumienie potrzeb biznesowych oraz przekształcenie tego zrozumienia w ukierunkowa-ne na użytkownika interfejsy intuicyjne. Projektowanie interakcji i zanurzenia okazało się procesem, w którym koncentruję się na tworzeniu angażujących interfej-sów w sposób logiczny. Udany interaktywny projekt potrzebuje umiejętności miękkich, w tym przede wszystkim zasad dobrej komunikacji i kreatywności. Studia artystyczne utwierdziły mnie w przekonaniu, że rola projektanta UX wymaga ogromnej empatii i wrażliwości. Dzięki temu szybko odkryłam, że kierunki humanistyczne są absolutnie niezbędne i wartościowe w branży IT.

4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?4. Jak wygląda Twój dzień w pracy?Jestem osobą samozatrudnioną, więc mój dzień pracy jest nietypowy. Pracuję zdalnie i zarządzam swoim czasem. Nie znaczy to jednak, że pracuję sama. Moja praca polega na współpracy z programistami, grafikami, translatorami, jaki i managerami, czy sprzedawcami. Wykonuje czynności, które nie tylko bazują na pro-jektowaniu aplikacji, ale również i przede wszystkim skupiają się na szkoleniach z zakresu szeroko pojętej wiedzy, na temat nowych technologii i prototypowania na przyszłość. Uczestniczę w konferencjach, meetu-p’ach, tworzę webinary oraz streamingi. Ponadto spędzam dużo czasu na spotkaniach i rozmowach z ludźmi na temat możliwości globalnego rozwoju badań i transformacji nowych technologii.

5. Co miało największy wpływ na Twoją 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę?karierę?Nie ukrywam, że największy wpływ na moją karierę miała przede wszystkim samodyscyplina i determina-cja. Od samego początku dążyłam do osiągnięciu wy-znaczonych już na wczesnym etapie studiów celi. Moje doświadczenie zawodowe z zakresu UX/UI budowałam na ciągłej i coraz większej chęci samorozwoju. Pomaga-łam start-up’om opracowywać innowacyjne platformy edukacyjne łączące wszystkie punkty kontaktu z klien-tami, poprzez tworzenie aplikacji interaktywnych i do-tykowych. Wykorzystywałam umiejętności prowadze-nia twórczej analizy i projektowania multimedialnego, w tym obiektów interaktywnych, innowacyjnych roz-

Najważniejsze to opisywać to co się robi, ale przede wszystkim prezentować, pokazywać i chwalić się - - oczywiście jeśli jest czym!

wiązań i manipulacji cyfrowych. Interesowałam się angażu-jącymi i imersyjanymi projektami, wymagającymi analitycz-nego myślenia, spostrzegawczych danych i doświadczenia w zakresie prototypowania interfejsu użytkownika. Ważne było również zaangażowanie i współpraca kół zainteresowań na uczelni oraz współpraca z organizacjami non-profit, w tym Girls in Tech - Poland, Fundacja.om – organzimy i maszyny w kulturze oraz networking w digitalnych hub’ach typu Fusebox Hub w Brighton, Digital Catapult Center w Londynie, czy Hubarum w Berlinie, które zdecydowanie wzmocniły moją pozycję i upewniły w wizjonerskich działaniach.

6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?Przed przystąpieniem do korzystania z jakiegokolwiek oprogramowania ważne jest dla mnie, aby przedstawić swoje pomysły na papierze. Ta metoda jest szybka, tania i pomaga wyrazić pomysły, które mogą zająć wiele godzin w oprogra-mowaniu. Jest to szczególnie ważne, ponieważ przejście od szkiców do budowania technologii może kosztować znacznie więcej w środowisku 3D, niż w 2D. Często również daje możliwość wyjścia od płaskiej powierzchni do budowania modeli i kształtów przestrzennych. Czasami na początku pracy wykorzystuję również narzędzia projektowania 2D, zwłaszcza podczas tworzenia moodboardów, mockup’ów czy storytellingu. Przy projektowaniu interakcji korzystam ze znanych narzędzi typu Sketch czy Adobe XD. Docelowo jed-nak do tworzenia VR/AR wykorzystuję silnik do budowania gier Unity. Po za tym dostępne programy do nauki tworzenia modeli 3D - Blender oraz studencka wersja 3Ds Max pakietu Autodesk, a dla bardziej zaawansowanych polecam Maya lub Cinema4D, które są również szeroko stosowane do złożo-nych animacji i renderingów.

7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?Szczęśliwy wolny strzelec! W mojej pracy najbardziej lubię to, że mogę nazwać się ‚panią swojego czasu’. Jednakże taki rodzaj pracy polecam tylko osobom, które są na to gotowe i całkowicie zdają sobie sprawę z odpowiedzialności jaką na siebie przyjmują. Warto zaryzykować, zwłaszcza wtedy kiedy wiesz, że efekty Twojej pracy wytycza ‚wewnętrzne natchnie-nie’. Mówię tu o bardziej twórczym podejściu do zawodu związanego z kreowaniem nowej technologii, patentowa-niem innowacyjnego produktu, czy budowaniem niezdefinio-wanych jeszcze możliwości rynku. Zawsze przecież możesz wskoczyć na statek i wrócić do pracy w pełnym wymiarze godzin. Jedyne do czego zachęcam, to zastanowienie się i rozważenie wszystkich możliwości i odnalezieniu wymiaru pracy najbardziej dostosowanego do Twoich potrzeb i stylu życia! Często trwa to latami, i jest to długa droga wymagająca poświęceń. Wykonywanie podwójnej pracy lub pracy totalnie nie związanej z naszymi zainteresowaniami... Ja wychodzę z założenia, że życie to doświadczanie!

8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w 8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczegól-tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczegól-ną uwagę?ną uwagę?Pewnego dnia obudziłam się rano i zrozumiałam, że problem

nie tkwi w moim doświadczeniu, czy jego pozornym braku. Moje życie z dnia na dzień stało się, jak za mrugnięciem czarodziejskiej różdżki. Uświadomiłam sobie, że pracodawcy nie byli gotowi na mój wykreowany świat innowacji. Dziś wiem, że najważniejsze to nie tylko opisywać to co się robi, ale przede wszystkim prezentować, pokazywać i chwalić się - oczywiście jeśli jest czym :) Ilość informacji i wiedzy, która dociera do nas każdego dnia aktualnie jest tak ogromna, że coraz trudniej dotrzeć nam do potencjalnego pracodawcy na-wet wysyłając CV. Często umiejętności, które wydają się nam oczywiste są nie znane dla tysięcy naszych potencjalnych odbiorców. Kreuj więc swoją rzeczywistość, ale pamiętaj żeby zaistnieć musisz umieć promować swoje usługi.

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie?pracować w tym zawodzie?Z doświadczenia wnioskuję, iż zdecydowanie trzeba być oso-bą zmotywowaną! Jako projektant UX ważna jest umiejęt-ność pracy w kreatywnym zespole i chęć poszerzenia swojej wiedzy wśród jej członków. Utrzymywanie dobrych relacji z klientami, monitorowanie wyników projektu i dzielenie się pomysłami. Zdecydowanie ceni się umiejętności organi-zacyjne, głębokie zrozumienie procesu twórczego i wyjąt-kowe zarządzanie czasem. Jako projektant UX ważna jest podzielność uwagi między zadania bez utraty na ich jakości, i nadawanie tonu, tworząc przyjazną atmosferę zwłaszcza pod presją czasu.

10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od 10. Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć?czego zacząć?Trudno mówić o stanowisku juniorskim, w momencie kiedy sam profil zawód nie jest dookreślony w skali globalnej. Ale jeśli miałabym coś doradzić początkującym i nastawionym na rozwój młodym ludziom to poradziłabym: Nie zastanawiaj się, po prostu działaj!

11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, 11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, eventy, blogi, wydarzenia)eventy, blogi, wydarzenia)https://www.vrarglobalsummit.comhttps://events.vr-intelligence.com/europe/https://vrdays.co/https://epicvr.pl/pl/blog-vr/https://uploadvr.com/

12.TOP polecane książki12.TOP polecane książki• The VR Book: Human-Centered Design for Virtual

Reality• VR UX: Learn VR UX, Storytelling & Design• Virtual Reality Insider: Guidebook for the VR Industry• Learning Virtual Reality: Developing Immersive Expe-

riences and Applications for Desktop, Web, and Mobile

JOANNA TULIŃSKA-ŁADOMIRSKAU X d e s i g n e r

1. Intro 1. Intro UX to ostatnio bardzo modny temat. Dla wielu “humanistów” to szansa na zaistnienie w IT, możliwość rozwoju i pracy z ludźmi.

2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków?Nie pracuję na etacie, pracuję projektowo. Najczęściej badam, testuję, usprawniam, projektuję, prowadzę warsztaty. Na co dzień współpracuję z projektantami w zespole, programistami, project managerem i product ownerem.

3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i roz-3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wyglądał początek i roz-wój Twojej kariery? wój Twojej kariery? Z racji, że jestem osobą z “odzysku” czyli przebranżowioną, moja ścieżka rozwija się wielowymiarowo. Z jednej strony wykorzystuję moje wcze-śniejsze doświadczenia z branży edukacyjnej i rozwijam się jako facylita-tor warsztatów, z drugiej ciągle się uczę w obszarze badań. Z moją ścież-ką zawodową jest trochę jak z odkrywaniem miasta po przeprowadzce. Najpierw znasz tylko główne ulice, a potem odkrywasz te zakamarki, podwórka i zielone zakątki. Im więcej znam zagadnień związanych z UX’em tym więcej odkrywam rzeczy do zgłębienia. Zawód projektanta to ciągły proces doskonalenia i odkrywania coraz to nowych obszarów się. Tu nie ma końca drogi, bo świat i użytkownicy cały czas się zmieniają. To co kiedyś było czymś niesamowitym teraz jest już normą np Uber.

4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? Najwspanialsze jest to, że codziennie robię coś innego i każdy mój dzień dzień jest inny. Jestem miłośniczką zmian, więc odnajduję w moich codziennych zadaniach dużo różnorodności, ale myślę, że osoby lubiące ład też są bardzo w projektowaniu potrzebne i wyszukają w UXie coś dla siebie. W pracy mam dużo spotkań. Muszę dobrze poznać kontekst, w który wchodzę. Ponieważ projekty zmieniają się, ciągle dowiaduję się wielu nowych faktów, poznaję nowe branże. Zachwyca mnie różno-rodność ludzkich potrzeb i problemów. Czuję się czasem jak 3-latek z tą swoja niepohamowną ciekawością.

5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę? 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę? Kiedy w wieku 36 lat zaczęłam myśleć o zmianie zawodowej ścieżki oka-zało się to trudne. To co mi pomogło to własny upór, ciągłe wychodzenie ze strefy komfortu, wychodzenie z inicjatywą, masa wspaniałych ludzi, których poznałam i networking.

6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy? 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy? Slack ;) papier i cienkopis, figma + zeplin, miro. Powerpoint, a właści-wie częściej slajdy googla kiedy przygotowuję warsztaty, choć czasem zamiast tego flipchart i rysowane markerami obrazki.

7. Za co lubisz ten zawód? 7. Za co lubisz ten zawód? W byciu UX-em najbardziej lubię zmienność i mnogość zadań oraz brak nudy. Za wyzwania ujęte w ramy technologiczne i budżetowe. Czasem za szukanie dziury w całym i naprawianie tych dziur. Kontakt z przeróżnymi ludźmi i poczucie że robię coś dla świata… choć nie zawsze tak jest.

8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na 8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na co warto zwrócić szczególną uwagę?co warto zwrócić szczególną uwagę?Niektórych porzucanie własnych rozwiązań może być trudne. Ja akurat kocham zmiany i często jestem ich ambasadorem. Obszarem trudnym dla mnie jest zwra-canie uwagi na szczegóły oraz mozolne analizowanie i nad tym obecnie pracuję najbardziej.

9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebne, aby móc pracować w tym zawodzie?zawodzie?Nie ma szczególnych cech charakteru ani umiejętności, które pomagają w pracy projektanta lub z niej wykluczają. Moim zdaniem przyda się ciekawość, pokora, szybkie myślenie,umiejętność patrzenia na problem szeroko i z wielu perspektyw oraz umiejętność pracy w grupie. Dorzucę do tego chęć ciągłego uczenia się, ale wydaje mi się to już obecnie raczej konieczność w każdym zawodzie z branży IT. Trzeba też lubić ludzi!

10.Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć? 10.Porady dla juniora w Twoim zawodzie, od czego zacząć? Ja proponuję chodzić na branżowe wydarzenia i rozmawiać z innymi projektanta-mi. Czytać, szukać okazji do próbowania. Próbować i nie bać się krytyki. Dodatko-wo polecam współpracę z organizacjami pożytku publicznego. Są bardzo otwarte na chęć pomocy, a na wspólnych działaniach korzystają obie strony, a obszarów w których można im pomóc jest bardzo dużo i każdy znajdzie temat dla siebie. Można również wyszukiwać problemy do rozwiązania we własnym otoczeniu np osiedlu czy sąsiedztwie.11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, eventy, blogi, wydarzenia) Z większych eventów design ways w krakowie, WUD, blog wojtka kutyły, we wrocławiu space ux, Tipi ux.

12.TOP polecane książki12.TOP polecane książki• D. Khaneman- O myśleniu szybkim i wolnym. • J. Levy - Strategia UX• I.Mościchowska, B.Rogoś-Turek - Badania jako podstawa projektowania user

experience.

Najwspanialsze jest to, że codziennie robię coś innego

i każdy mój dzień jest inny.

ANGELIKA FRAŃCZAK

h e a d o f p e o p l e

1. Intro 1. Intro Head of People w warszawskim software house Order Group. Przez ostatnie 15 lat aktywnie wspierała struktury HR w firmach technolo-gicznych takich jak Samsung R&D Center, CD Projekt, Polkomtel, Play czy MSLGroup. Specjali-zuje się w budowaniu od podstaw i transformacji struktur HR. Jej konikiem są systemy zwiększają-ce zaangażowanie i rozwój pracowników. 2. Co należy do Twoich obowiązków?2. Co należy do Twoich obowiązków? Zarządzam działem HR w software house, gdzie odpowiadam za strategię zarządzania zasoba-mi ludzkimi oraz wszystkie aspekty HR-u jakie istnieją w firmę. Na co dzień aktywnie uczestni-czę w rekrutacji i onboardingu kandydatów do naszego teamu, buduję programy angażujące pracowników, dbam o usprawnianie istniejących procesów rozwoju i oceny, zajmuję się tematami employer brandingowymi i employee engage-ment, no i oczywiście nieustannie analizuję rynek IT pod względem wynagodzeń i oferowanych be-nefitów tak by nasza oferta była jak najbardziej atrakcyjna dla potencjalnych kandydatów. 3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wy-3. Jak zaczęłaś pracować w IT i jak wy-glądał początek i rozwój Twojej karie-glądał początek i rozwój Twojej karie-ry?ry?Wybierając studia wiedziałam, że chcę pracować w HR. Od razu zdecydowałam się na Psycho-logię i Zarządzanie Zasobami Ludzkimi. Jesz-cze podczas studiów zaczęłam pracować jako Rekruter, gdzie otrzymywałam pierwsze projekty z branży IT. Później to był taki efekt kuli śnie-gowej. Wszyscy bali się rekrutować do IT, bo od zawsze był to trudny rynek. Ja ponieważ miałam już w tym doświadczenie chętnie podejmowa-łam temat. Gdy trafiłam do CD Projektu, gdzie

akurat pracowano nad pierwszym “Wiedźminem” nauczyłam się wiele nt. branży programistycznej, później w Polkomtelu dostałam do opieki dział IT i Technikę, gdzie nauczyłam się budowy BTS--ów. Kiedy trafiłam do R&D Samsunga byłam już IT wygą. Obecnie w Order Group 90% osób to programiści więc IT nadal towarzyszy mi każdego dnia. W tej branży jest tak, że wszystko szybko się zmienia więc trzeba ciągle utrzymywać tempo swojego rozwoju i czasami stawać na głowie by nadążyć :) 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? 4. Jak wygląda Twój dzień w pracy? Ilość tematów jakimi się zajmuję jest duża i różnorodna więc każdy mój dzień w pracy jest inny. Jedyna rzecz, która występuje codziennie to ciągły kontakt z nowymi ludźmi. Każdego dnia staram się też myśleć o nowych rozwiązaniach, które moglibyśmy wdrożyć w naszym software house tak by nieustannie podwyższać standard pracy w naszej firmie. Staram się też codziennie rozmawiać z ludźmi, którzy u nas pracują by wiedzieć co się u nich dzieje nie tylko zawodowo ale i prywatnie. 5. Co miało największy wpływ na Twoją 5. Co miało największy wpływ na Twoją karierę?karierę?W trakcie studiów trafiłam na praktyki do niko-mu wówczas szerzej nieznanej firmy P4 (obecnie Play). Pierwszego dnia “praktyk” okazało się, że moje praktyki przekształciły się w regularną pracę a ja za 3 godziny mam poprowadzić moje pierwsze w życiu spotkanie rekrutacyjne. To był skok na głęboką wodę. Nie utonęłam. :) Później w trakcie mojej kariery zawodowej wielokrotnie miałam jeszcze takie “skoki na głęboką wodę”, które pokazały mi, że wszystko jest możliwe i jestem w stanie stawić czoła wielu wyzwaniom.

Dużym wyzwaniem jest praca z ludźmi, gdyż przeciętnie 2,5% osób w organizacji to innowatorzy.

Te doświadczenia pozwoliły mi coraz bardziej roz-wijać skrzydła by dotrzeć do miejsca, w którym teraz jestem. 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej 6. Z jakich narzędzi korzystasz w swojej pracy?pracy? Głównie narzędzi wspierających HRM. Mamy wdrożony system rekrutacyjny Recruitee oraz Calamari. Do tego wewnętrzny Intranet posta-wiony na Wiki. A poza tym całe środowisko pracy w chmurze co pozwala na pracę z każdego miej-sca na Ziemi. No i oczywiście Slack - komunikacja to podstawa :) 7. Za co lubisz ten zawód?7. Za co lubisz ten zawód?Za nieustanny kontakt z różnymi punktami widze-nia, osobowościami, historiami. Codziennie słyszę jakieś ciekawe historie i poznaje ciekawych ludzi. Za sprawianie, że ludzie z uśmiechem na ustach wstają rano i przychodzą do biura. 8. Jakie były największe trudności dla 8. Jakie były największe trudności dla Ciebie w tym zawodzie? Na coCiebie w tym zawodzie? Na cowarto zwrócić szczególną uwagę?warto zwrócić szczególną uwagę?To co sprawia mi największą frajdę czyli codzien-ny kontakt z ludźmi potrafi być też najbardziej wymagające. Rolą HR jest jak najlepsze zaspoko-jenie potrzeb wszystkich, zarówno Zarządu firmy, managerów jak i pracowników. Balansowanie na granicy tych trzech elementów potrafi być cza-sem trudnym wyzwaniem. Każdy ciągnie w swoim kierunku, a Ty musisz utrzymać w tym wszystkich równowagę. Da się :) 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebna, 9. Co Twoim zdaniem jest potrzebna, aby móc pracować w tym zawodzie?aby móc pracować w tym zawodzie? HR to bardzo przyjemna i relacyjna działka. Pomaga na pewno otwartość i elastyczność w kontakcie z innymi. Zdolności komunikacji i dyplo-macji też się bardzo przydają. Do tego podstawy

teoretyczne zarządzania zasobami ludzkimi i w drogę. Praktyczne doświadczenie trzeba zdobyć w pracy. 10.Porady dla juniora w Twoim zawo-10.Porady dla juniora w Twoim zawo-dzie, od czego zacząć?dzie, od czego zacząć? Zacznij od studiów z zakresu ZZL lub Psychologii. Jeszcze podczas studiów bierz udział w programach praktyk do działów HR. Wychodząc z uczelni spraw by Twoje CV miało już co najmniej 1 doświadczenie w dziale HR lub w agencji rekrutacyjnej. 11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane 11.Gdzie szukasz wiedzy? (polecane książki, eventy, blogi, wydarzenia)książki, eventy, blogi, wydarzenia) Aktywnie śledzę grupy HR-owe na FB, gdzie HRowcy wymieniają się doświadczeniami. Jestem też zapisana na newsletery HRowych firm con-sultinowych, które często w ramach sprzedaży dzielą się swoją wiedzą robiąc darmowe Webina-ry. Warto też poszperać w Internecie by poszukać darmowych raportów na temat branży np. Pracuj.pl. Do tego jeszcze dochodzą imprezy branżowe: Kongres Kadr czy Wyzwania HR 12.TOP polecane książki12.TOP polecane książki Daniel H.Pink “Drive: The Surprising Truth About What Motivates Us” - moje top top dla każdego managera i nie tylko.

Rolą HR jest jak najlepsze zaspokojenie potrzeb wszystkich, zarówno Zarządu firmy, managerów jak i pracowników.

1. 1. Co uwypuklić w swoim wcześniejszym do-Co uwypuklić w swoim wcześniejszym do-świadczeniu, co może być wartością dodaną do świadczeniu, co może być wartością dodaną do pracy np. Project managera, Scrum mastera? pracy np. Project managera, Scrum mastera? Aspirując do roli Project Manager’a czy Scrum Mastera warto jest podkreślić w swoim CV te doświadczenia, które wskazują na dobrą organizację pracy, umiejętność zarzą-dzania zespołem czy też moderowanie grupy. Jeśli podczas studiów miałaś/eś okazje koordynować jakieś działania np. podczas działalności w samorządzie studenckim to warto to podkreślić. 2. Jakie certyfikaty dają rzeczywista wartość 2. Jakie certyfikaty dają rzeczywista wartość przy rekrutacji, czy w ogóle mają znaczenie? przy rekrutacji, czy w ogóle mają znaczenie? Tak, jest to wartość dodana przy wyborze między kandy-datami. Certyfikaty potwierdzają znajomość teoretyczną danego zagadnienia i są wartością dodaną w CV. Oczywiście nie zastąpią doświadczenia praktycznego, ale warto je mieć. Każda specjalizacja ma oczywiście swoje certyfikaty, które są istotne: dla PMów będzie to PMI czy Prince, dla testerów ISTQB a dla Programistów inne, potwierdzające ich znajo-mość danego języka programowania. 3. Na co zwrócić uwagę tworząc CV po zmianie 3. Na co zwrócić uwagę tworząc CV po zmianie branży?branży?Ostatnio bardzo często spotykam się aplikacjami osób, które chcą wejść do świata IT. Na fali rosnącego zapotrze-bowania na specjalistów IT oraz stosunkowo wysokich zarobków w tej branży dużo osób postanawia zmienić swoją ścieżkę kariery. Często spotykam się z CV osób 30+, których doświadczenie zaczyna się od skończenia kursu programistycznego, pomijając wcześniejsze doświadczenia zawodowe nie związane z branżą IT. Dla mnie jako osoby rekrutującej ważne jest by CV było spójną całością. Nawet jeśli wcześniej nie pracowałaś/eś w IT wpisz do CV wszyst-kie swoje doświadczenia i napisz w nagłówku, że jesteś na etapie przebranżowienia się. Warto określić również poziom znajomości danych technologii co ułatwi rekruterowi decy-zję czy dana osoba pasuje na stanowisko, o które się ubiega. Nie zapomnij oczywiście też wspomnieć o projektach jakie realizowałeś w danej dziedzinie. 4. Czy lata doświadczenie podane w ogłoszeniu 4. Czy lata doświadczenie podane w ogłoszeniu zawsze determinują czy kandydat jest zaproszo-zawsze determinują czy kandydat jest zaproszo-ny na rozmowę? Czy jest sens aplikować gdy ma ny na rozmowę? Czy jest sens aplikować gdy ma się mniejsze doświadczenie w latach?się mniejsze doświadczenie w latach?Ogłoszenie jakie publikuje pracodawca zwykle określa-ją minimalne kryteria brzegowe na daną pozycję. Lata doświadczenia zawodowego jakie znajdują się w ogłoszeniu to zwykle informacja dla kandydata jaki poziom stanowi-ska chce obsadzić pracodawca. Jeśli szukamy osoby na poziomie junior określając doświadczenie na poziomie 1-2 lata to dlatego, że oczekujemy od danej osoby już pewnej wiedzy i umiejętności praktycznych by mogła samodzielnie wykonywać powierzone zadania przy minimalnym wsparciu mentora. Jeśli szukamy kogoś z 3+ latami doświadczenia zawodowego to zwykle jest to samodzielne stanowisko, na którym wymaga się umiejętności technicznych pozwa-lających na samodzielne rozwiązywanie problemów. Lata

doświadczenia są kryteriami orientacyjnymi i nie determi-nują czy kandydat zostanie zaproszony. Jednak jeśli nasze doświadczenie nie oscyluje w wyznaczonej przez pracodaw-cę przedziale, szanse na spotkanie są niewielkie. 5. Jak wygląda obecna sytuacja Juniorów na 5. Jak wygląda obecna sytuacja Juniorów na rynku pracy?rynku pracy? Jeszcze kilka lat temu na rynku IT juniorzy byli bardzo pożądanymi i poszukiwanymi kandydatami, a ich ilość na rynku była stosunkowo niewielka. Byli to głównie absolwen-ci uczelni technicznych. Obecnie w związku z bardzo dużym zainteresowaniem rynkiem IT i lawinowym przyrostem oferowanych na rynku kursów programistycznych, popyt na juniorów zdecydowanie zmalał. Pracodawcy nasycili swoje szeregi juniorami i koncentrują się głównie na poszukiwa-niu doświadczonych osób, które będą w stanie szybko i sprawnie realizować projekt. Oczywiście nadal pojawiają się oferty dla juniorów jednak konkurencyjność na tym poziomie stanowisk zdecydowanie wzrosła jeśli patrzymy od strony kandydata. 6. Z ilu etapów zazwyczaj składa się rozmowa 6. Z ilu etapów zazwyczaj składa się rozmowa kwalifikacyjna?kwalifikacyjna? Każda firma buduje swój proces rekrutacyjny indywidual-nie. Standardowo podczas procesu rekrutacyjnego kandy-dat spotyka się po stronie pracodawcy z przedstawicielem HR, który bada umiejętności miękkie danej osoby oraz określa jej dopasowanie do kultury organizacyjnej firmy oraz osobą techniczną, która bada znajomość danej techno-logii, czy zagadnienia. Ten proces może zachodzić podczas jednego wspólnego lub dwóch osobnych spotkań. Często też możemy się spotkać ze screeningiem telefonicznym kandydata, podczas którego padają najważniejsze pytania doprecyzowujące dopasowanie kandydata do stanowiska. W chwili obecnej branża IT stała się na tyle konkurencyjna i dynamiczna, że pracodawcy zmuszeni są do szybkiego pro-wadzenia procesów rekrutacyjnych i podejmowania decyzji. Stąd też wiele firm, w tym również i moja minimalizuje ilość etapów rekrutacyjnych. Ja osobiście prowadząc rekrutacje na dane stanowisko ograniczyłam ten proces do jednego spotkania, na którym wspólnie z rekruterem technicznym zadajemy wszystkie istotne dla nas pytania, obszernie opowiadamy o firmie i odpowiadamy na wszystkie pytania kandydatów, tak by obie strony wyszły z rozmowy z komple-tem informacji. 7. Czy przy zmianie branży, warto opisywać doświad-7. Czy przy zmianie branży, warto opisywać doświad-czenie zawodowe, które nie jest związane z IT?czenie zawodowe, które nie jest związane z IT?Tak, warto. Każde doświadczenie zawodowe jest cenne i może być istotne z punktu widzenia potencjalnego praco-dawcy. Jestem zwolennikiem pełnego CV, niż robienia w nim “dziur”. 8. Jakie dodatkowe rzeczy warto robić aby się 8. Jakie dodatkowe rzeczy warto robić aby się wyróżnić na rynku pracy?wyróżnić na rynku pracy?Wszelkie dodatkowe inicjatywy jakie przejawia kandydat są za-wsze doceniane przez rekruterów. Przynależność do organiza-cji branżowej, udział w konferencjach, meetupach, wystąpienia

P Y T A N I A D O H R aO D P O W I A DA A N G E L I K A F R A Ń C Z A K H e a d o f P e o p l e a t O r d e r G r o u p

P Y T A N I A D O H R aOPOWIADA ANGELIKA FRAŃCZAK H e a d o f P e o p l e a t O r d e r G r o u p

publiczne czy prowadzenie bloga pokazują potencjalnemu pracodawcy, że rzeczywiście interesujesz się daną dziedziną i zwiększają Twoje szanse na rynku pracy. 9. Czy uważasz, że Project Manager czy Scrum 9. Czy uważasz, że Project Manager czy Scrum Master powinni posiadać techniczną wiedzę? Master powinni posiadać techniczną wiedzę? Nie. Z doświadczenia wiem, że dobry Manager, w tym Pro-ject Manager jest w stanie sprawnie prowadzić projekt nie będąc osobą techniczną. Oczywiście posiadanie takowej wiedzy na pewno ułatwia pracę i pozwala PM-owi lepiej rozumieć realizowany projekt, ale nie jest to niezbędne. W przypadku Scrum Mastera istotniejsze są umiejętności facylitowania grupy niż wiedza techniczna. 10. Czy często organizowane są dodatkowe 10. Czy często organizowane są dodatkowe zadania dla kandydatów, aby zweryfikować ich zadania dla kandydatów, aby zweryfikować ich wiedzę? Czy możesz podać przykłady?wiedzę? Czy możesz podać przykłady?W trakcie rekrutacji wiele firma stosuje jako standard zadania rekrutacyjne. Ich zadaniem jest weryfikacja umie-jętności kandydata nie tylko na poziomie deklaratywnym, ale i w praktyce. Próbki pracy, bo tak fachowo nazywa się to narzędzie, to zwykle zadania z którymi kandydat będzie spotykał się podczas wykonywania bieżących obowiązków na danym stanowisku. Bardzo często stosuje się również zadania, które nie mają jednego dobrego rozwiązania ale mają pokazać rekruterom sposób myślenia kandydata i dochodzenia do rozwiązywania. Przykładem takiej próbki pracy może być znalezienie lub naprawienie błędów w kodzie lub też napisanie kawałka własnego kody, czy też stworzenie scenariusza testowego dla kilku funkcjonalno-ści danego systemu. 11. Jaki główny błąd Twoim zdaniem popełniają 11. Jaki główny błąd Twoim zdaniem popełniają ludzie na rynku pracy?ludzie na rynku pracy?Nie czytają uważnie ogłoszeń rekrutacyjnych. Oferta pracy jaką zamieszcza pracodawca zwykle szczegółowo określa zakres obowiązków jaki będzie należał do kandydata, wymagania jakie należy spełnić aby aplikować na daną pozycję oraz warunki zatrudnienia oferowane przez praco-dawcę. W IT dodatkowo standardem stało się podawanie w ogłoszeniu również widełek wynagrodzeń. Będąc czyn-nym rekruterem codziennie spotykam się z aplikacjami nie spełniającymi określonych kryteriów na dane stanowisko, czy też innymi oczekiwaniami kandydatów co do warun-ków zatrudnienia. 12. Rekrutacja, która najbardziej zapadła Ci w 12. Rekrutacja, która najbardziej zapadła Ci w pamięć?pamięć?Nie jest łatwo wskazać jedną… Choć rzeczywiście po dłuż-szym zastanowieniu przychodzi mi na myśl rekrutacja, któ-rą prowadziłam koło roku 2007 w CD Projekcie. Pamiętam, że przyszedł na rekrutację sympatyczny chłopak z mocnym CV. Zdążyłam zadać mu tylko 1 pytanie i “popłynął”. Przez kolejne 40 minut, mimo usilnych prób nie byłam w stanie zadać mu kolejnych pytań. Co zabawne odpowiedział na wszystko o co chciałam go zapytać. Niestety czas nam się kończył i musiałam zdecydowanie zakończyć ten popis re-cytatorski. Najlepsze jest to, że to właśnie jego zatrudniłam na koniec procesu i to był strzał w dziesiątkę. 13. Co jest najważniejsze w poszukiwaniach 13. Co jest najważniejsze w poszukiwaniach

pracy?pracy?Poszukiwanie pracy to proces, do którego trzeba się do-brze przygotować. Na początku warto określić sobie jakiej pracy szukam i jakie mam kompetencję do jej wykonywa-nia. Następnie zbudować odpowiednio pod dane stanowi-sko swoje CV i codziennie przeglądać portale rekrutacyjne w poszukiwaniu odpowiednich ofert. Należy pamiętać też o dobrym przygotowaniu się przed rozmową rekrutacyj-ną: zajrzeć na stronę i Facebooka pracodawcy, zobaczyć czym się zajmuje i co o sobie mówi w mediach społeczno-ściowych, przejrzeć przed spotkaniem jeszcze raz ofertę, by podczas spotkania uwypuklić te elementy naszego doświadczenia, które są istotne dla pracodawcy. 14. Po którym wysłanym CV bez odzewu należy 14. Po którym wysłanym CV bez odzewu należy zastanowić się nad swoim profilem zawodo-zastanowić się nad swoim profilem zawodo-wym?wym?To ciężki temat. Osobiście jestem zwolennikiem robienia CV pod dane ogłoszenie. Uniwersalne CV wysyłane hur-towo na każdą ofertę często nie są dobrym pomysłem. Być może to nie kwestia profilu zawodowego, a przejrzystości zawartych w CV informacji jest problemem. Zbyt krótkie CV nie dają pełnego obrazu profilu zawodowego kandy-data, zbyt obszerne czy nieczytelne zniechęcają rekrutera. Oczywiście może być i tak, że aspirujesz do stanowiska, na które brakuje Ci jeszcze kompetencji. Wówczas postaraj się podnieść swoje kwalifikacje zawodowe poprzez udział w szkoleniach, webinarach czy też zrób samodzielnie projekt z obszaru, który Cię interesuje tak by pokazać po-tencjalnemu pracodawcy, że posiadasz już jakieś doświad-czenie w tej dziedzinie. 15. Ile zazwyczaj trwają rekrutacje?15. Ile zazwyczaj trwają rekrutacje?Długość procesu rekrutacyjnego w zależności od pracodawcy może się bardzo różnić. Większość pracodawców na rynku IT ze względu na dużą kon-kurencyjność stara się minimalizować czas procesu rekrutacji by pozyskać najlepszych kandydatów. Nie-mniej jednak często panujące w firmach procesy oraz dostępne zasoby potrafią znacznie wydłużyć cały proces rekrutacji. Standardowo szacuje, że rekrutacja trwa od 4 do 8 tygodni. 16. Czy są okresy w roku kiedy firmy chętniej 16. Czy są okresy w roku kiedy firmy chętniej rekrutują nowe osoby?rekrutują nowe osoby?Zdecydowanie okresem, w którym widać największe ożywienie na rynku rekrutacyjnym jest pierwszy kwartał danego roku. Potwierdzają to też dane z wielu portali re-krutacyjnych, które w tym czasie notują największą sprze-daż i publikację ogłoszeń. Ożywieniu rynku rekrutacyjnego wraz z początkiem roku sprzyja wiele elementów. Wśród głównych mogę wskazać na postanowienia noworoczne wielu kandydatów czy też nowe head county i budżety na kolejny rok. W wielu firmach w pierwszym kwartale odby-wają się również oceny roczne, a co za tym idzie podwyżki i awanse, które również są impulsem dla wielu niezadowo-lonych pracowników do zmiany pracy. Sezon ogórkowy w rekrutacji to zwykle okres wakacyjny i koniec roku kiedy to pochłonięci jesteśmy wyjazdami i świąteczną gorączką.