RESUSCYTACJA NOWORODKA

Przyczyny obniżonej żywotności przy porodzie:

Wewnątrzmaciczna asfiksja; Wcześniactwo; Leki podane noworodkowi lub brane przez matkę; Wrodzone choroby układu mięśniowo-nerwowego; Wady wrodzone; Niedotlenienie śródporodowe.Asfiksja – postępująca hipoksja, akumulacja CO2 i

kwasica – prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia mózgu i zgonu.

Bezdech pierwotny i wtórny:

↓O2 – powoduje przyspieszony oddech a następnie bezdech, ↓HR, ↓napięcia mm. – BEZDECH PIERWOTNY. Stymulacja oraz dostarczenie tlenu zazwyczaj wywołuje rozpoczęcie oddychania

Asfiksja trwa nadal – po fazie bezdechu pierwotnego następuje nieregularny oddech, ↓RR, ↓HR, noworodek staje się wiotki. Oddechy spłycają się, prowadząc do BEZDECHU WTÓRNEGO. Noworodek nie odpowiada na stymulację i nie podejmuje spontanicznych oddechów. Niezbędna resuscytacja z oddechem wspomaganym i podawaniem tlenu!!

Obie postacie bezdechu mogą wystąpić już w okresie wewnątrzłonowym. Klinicznie b. pierwotny i wtórny są nie do odróżnienia! Oznacza to, że za każdym razem należy postępować tak, jakbyśmy mieli do czynienia z bezdechem wtórnym!

Trochę fizjologii… Życie płodowe – płuca nie odgrywają roli w wymianie

gazowej, rolę tę pełni łożysko; Płuca płodu wypełnione są płynem, który usuwany jest po

porodzie; Niski przepływ przez naczynia płucne.Poród: Pierwsze oddechy noworodka powodują rozprężanie się

pęcherzyków; Pęcherzyki stopniowo oczyszczają się z płodowego płynu

płucnego; Zwiększa się przepływ płucny.Bezdech przy urodzeniu oraz słabe pierwsze oddechy

upośledzają te procesy!Asfiksja →skurcz naczyń płucnych →obniżony przepływ

płucny →upośledzona wymiana gazowa

Ocena stanu noworodka – skala Apgar

Objaw 0 1 2

Akcja serca brak < 100 > 100

Oddech brak wolny krzyczy

Napięcie mięśni

wiotkośćkk lekko

zgięteczynne ruchy

Cewnik w nosie

bez reakcji grymas kaszel

Kolor skóry blado-siny kk sine różowy

ABC resuscytacji noworodka

AIRWAY: ułożenie noworodka, odessanie zawartości j. ustnej, nosa i niekiedy tchawicy; intubacja jeśli potrzeba;

BREATHING: stymulacja dotykowa, podanie tlenu, PPV;

CIRCULATION: pośredni masaż serca, podanie leków

ZASADY SKUTECZNEJ RESUSCYTACJI

Gotowość i dostępność odpowiednio wyszkolonego zespołu resuscytacyjnego;

Wezwanie pomocy o czasie (prawidłowe przekazywanie informacji o stanie pacjenta!!!)

Dostępny i sprawny sprzęt do resuscytacji (również zanim przybędzie zespół resuscytacyjny!) – ambu, tlen, laryngoskop, rurki, leki;

Świadomość personelu.

Postępowanie z noworodkiem na sali porodowej – czynności początkowe:

Umieszczenie pod promiennikiem ciepła, osuszenie – zapobieganie stratom ciepła (szczególnie istotne u wcześniaków!);

Udrożnienie dróg oddechowych – właściwe ułożenie (lekkie odgięcie szyi) i odessanie noworodka (najpierw usta, potem nos);

Ocena stanu noworodka: oddychanie, HR, kolor skóry, napięcie mm

Ułożyć pod promiennikiem ciepłaOsuszyćUsunąć mokre kompresyUłożyćOdessać j. ustną i nosStymulacja dotykowa

Ocena oddychania

Brak lub oddechy nieregularne samoistne

Schemat resuscytacji na sali porodowej

Ocena HRPPV ze 100% tlenemOcena HR

<60 60-100 >100

Ciągła wentylacja; pośredni masaż serca

HR nie wzrasta – ciągła wentylacja

Pośredni masaż serca jeśli HR<80/min

HR wzrasta

- Ciągła wentylacja

Obserwacja, czy pojawia się oddychanie samoistne

-zaprzestanie wentylacji

- Rozpoczęcie podawania tlenu

Stosowanie stymulacji dotykowej

<100

>100

Ocena zabarwienia skóry

sinicaZaróżowiona lub sinica obwodowa

tlenobserwacja

Rozpocząć podawanie leków, jeśli HR<80

Po 30 s PPV ze 100% tlenem i masażem serca

Masaż pośredni serca

Bradykardia często jest efektem braku właściwego utlenowania;

Zapewnienie właściwego rzutu serca kluczowe dla osiągnięcia odpowiedniej perfuzji tkanek i narządów;

Masażowi serca zawsze musi towarzyszyć wentylacja 100% tlenem;

Decyzja o rozpoczęciu masażu powinna się opierać nie na HR w momencie porodu, a na HR uzyskanej po stosowaniu PPV ze 100% tlenem prze 15-30 s

WSKAZANIA:kiedy po stosowaniu PPV ze 100% tlenem przez 15 s HR wynosi:

<60/min 60-80/min i nie wzrastaJeśli HR osiągnie 80/min i więcej należy zaprzestać masażu

serca

Masaż pośredni serca

Technika wykonania:Ułożenie noworodka: twarde podłoże, mocne oparcie

dla palców, szyja lekko odgięta; Technika kciuka; Technika dwóch palców.Miejsce ucisku: dolna 1/3 mostka (poniżej linii

łączącej oba sutki)Głębokość ucisku: 1-2 cmŚrednia częstość: 90 ucisków i 30 wentylacji na

minutę (stosunek 3:1)Możliwe powikłania: złamanie żeber, uraz wątroby,

odma opłucnowa

Intubacja

Wskazania: Przedłużone stosowanie PPV; Nieskuteczna wentylacja workiem i maską; Kiedy wymagane jest odsysanie tchawicy; Podejrzenie przepukliny przeponowej –

obecnie nie stosuje się jeśli dziecko jest oddechowo wydolne

Rozmiar rurki: 2,5 – 4,0Zawsze osłuchać aby sprawdzić prawidłowość

ułożenia rurki!

Leki w resuscytacji noworodka:

Drogi podania: Żyła pępkowa; Żyły obwodowe; Dotchawiczo.Szybkość podania: Ma szczególne znaczenie u wcześniaków (gł. leki

gwałtownie zwiększające objętość krwi krążącej lub hipertonicznych, np. wodorowęglanu sodu) – ryzyko krwawienia dokomorowego (sploty naczyniaste komór mózgu są bardzo podatne na krwawienie)

Adrenalina:

Zwiększa siłę i częstość skurczów serca, powoduje skurcz naczyń obwodowych (uwaga! Działanie przy dobrze wypełnionym łożysku naczyniowym!)

Wskazanie: HR<80/min mimo wentylacji tlenem 100% przez con. 30 s oraz masażu serca; lub HR=0

Stężenie: 1:10 000 (1 mg/10 ml)Dawka: 0,1-0,3 ml/kg = 0,01-0,03 mg/kgDroga podania: iv lub ET, co 3-5 min

Wodorowęglan sodu

Zwalczanie kwasicy metabolicznej przy przedłużającym się zatrzymaniu krążenia i resuscytacji; stosuje się tylko po ustabilizowaniu wentylacji!

Stężenie: 0,5 mEq/ml (roztwór 4,2% = roztwór 8,4% rozcieńczony 1:1 w 5% glukozie lub wodzie do wstrzykiwań)

Dawka: 2 mEq/kg = 4 ml/kg Podawaj wolno, przez con. 2 minDroga podania: iv

Nalokson (Narcan)

Wskazanie: depresja oddechowa polekowa (dolargan, fentanyl, morfina – do 4h przed porodem)

Dawka: 0,1 mg/kg = 0,25 ml/kgDroga podania: iv, ET, również im, sc

(możliwe opóźnione działanie)UWAGA! Podanie naloksonu dzieciom matki

uzależnionej od narkotyków może wywołać ciężkie napady drgawek!!