P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 5 , n r 3 , m a j – c z e r w i e c 2 0 1 0

PRACE ORYGINALNE / ORIGINAL ARTICLES216

Realizacja nowych zaleceń żywienia niemowląt w regionie Pomorza Zachodniego w ciągu ostatnich 2 lat – mleko i gluten

Following new recommended nutrition scheme for infants in the West Pomeranian region in the last 2 years – milk and gluten

Grażyna Czaja-Bulsa1,3, Monika Mirakowska2, Danuta Pietrzela2, Katarzyna Witkowska2

STRESZCZENIEWstęp. W maju 2007 r. w Polsce zmieniono zalecenia dotyczące żywienia niemowląt. Cel. Celem analizy jest ocena realizacji zaleceń nowego schematu żywienia niemowląt w regionie Pomorza Zachod-niego. Materiał i metody. Ankietowano losowo wybrane matki 408 niemowląt mieszkających w regionie Pomorza Zachod-niego: w małym mieście (Kołobrzeg i Gryfino 2007/08 r.: grupa I, n=300 dzieci) oraz dużym (Szczecin 2008/09: grupa II, n=108). Wyniki. Stwierdzono, że piersią było karmionych: w 1 m.ż. 62% dzieci z grupy I i 98% z grupy II, w 3 m.ż. 50,7 i 72%, w 6 m.ż. 40 i 59,5%, w 9 m.ż. 22 i 25,6%, a w 12 m.ż. 18,8 i 15,8%. Sposobem mieszanym matki karmiły: w 1 m.ż. 8 i 15% dzieci, w 3 m.ż. 11,7 i 10,7%, w 6 m.ż. 27,2 i 17,9%, w 9 m.ż. 14,8 i 12,8%, a w 12 m.ż. 15,6 i 10,5%. Gluten w 1 m.ż. spożywało 2 i 0% dzieci, w kolejnych miesiącach: 3 i 1,9%, 34 i 60,4%, 64 i 91% oraz 98 i 100% dzieci. Od 3 m.ż. w grupie I i 6 m.ż. w grupie II dzieci otrzymywały chleb i bułki. Wnioski. W ciągu ostatnich 2 lat w regionie Pomorza Zachodniego obserwuje się: 1. lepszą realizację zaleceń nowego kalendarza żywienia przez matki mieszkające w Szczecinie niż w mniejszych miastach regionu, 2. dietę niemowląt cha-rakteryzuje: a) do 6 m.ż. wysoki odsetek dzieci karmionych piersią w Szczecinie, a niski w małych miastach regionu, b) pomiędzy 6 a 12 m.ż. wysoki odsetek dzieci karmionych piersią w całym regionie, c) w 6 i 9 m.ż. istotnie wyższy odsetek dzieci żywionych glutenem w Szczecinie niż w małych miastach regionu, d) wczesną podaż nieprawidłowego rodzaju pokarmów glutenowych w całym regionie.Słowa kluczowe: żywienie, niemowlęta, karmienie piersią, gluten

SUMMARYIntroduction. In May 2007 Polish recommendations concerning infant nutrition were changed. Aim. The aim of this analysis is to evaluate the new recommended nutrition scheme for infants in the West Pomera-nian region. Material and methods. A random group of mothers of 408 infants was surveyed who lived in West Pomerania: in small towns (Kołobrzeg and Gryfino 2007/2008: group I, n=300 children) and in a big city (Szczecin 2008/2009: group II, n=108). Results. The number of breast-fed children: in the 1st month of life 62% children from group I and 98% from group II, in the 3rd month of life – 50.7 and 72%, in the 6th month – 40 and 59.5%, in the 9th month – 22 and 25.6%, and in the 12th month of life 18.8 and 15.8%. Mixed feeding scheme: 1st month of life – 8 and 15% chil-dren, 3rd month 11.7 and 10.7%, 6th month – 27.2 and 17.9%, 9th month – 14.8 and 12.8%, while in the 12th month of life – 15.6 and 10.5%. Gluten was present in the diet of: in the 1st month of life – 2 and 0% children, in the subsequent months respectively: 3 and 1.9%, 34 and 60.4%, 64 and 91%, 98 and 100% of children. Since the 3rd month of life in group I and the 6th month in group II the children ate bread and rolls. Conclusions. In the last 2 years in West Pomerania it has been observed that 1. mothers living in Szczecin follow the new nutrition scheme more closely than in the smaller towns of the region 2. the infants’ diet observation demonstra-tes that: a/ up to the 6th month of life many children in Szczecin are breast-fed, while outside the big city their share is lower, b/ between the 6th and 12th months of life a large share of infants in the region is breast-fed, c/ in the 6th and 9th months of life the significantly larger share of children fed with gluten live in Szczecin than in the smaller towns in the region, d/ early intake of disadvantageous type of gluten products prevails throughout the region. Key words: nutrition, infants, breastfeeding, gluten

Pediatr Pol 2010; 85 (3): 216–222

© 2010 by Polskie Towarzystwo Pediatryczne

Otrzymano/Received: 20.01.2010

Zaakceptowano do druku/Accepted:

1.03.2010

1Zakład Pielęgniarstwa Pediatrycznego PAM

w Szczecinie2Studium Magisterskie PAM

w Szczecinie 3Oddział Pediatrii, Gastrolo-

gii i Reumatologii SPS ZOZ „Zdroje” w Szczecinie

Kierownik: dr hab. n. med. Grażyna Czaja-Bulsa

Wkład pracy autorów/Authors contribution:

1. Czaja-Bulsa Grażyna – zasadniczy wkład w koncepcję

i projekt pracy, analiza i interpretacja danych;

odpowiedzialność za analizę statystyczną i przygotowanie

wyników badań do analizy; napisanie artykułu oraz

akceptacja ostatecznej wersji do opublikowania

2. Mirakowska Monika – zebranie, analiza

i interpretacja danych 3. Pietrzela Danuta – zebranie,

analiza i interpretacja danych 4. Witkowska Katarzyna

– zebranie, analiza i interpretacja danych

Konflikt interesu/ Conflicts of interest:

Autorzy pracy nie zgłaszają konfliktu interesów

Adres do korespondencji/ Address for correspondence:

dr hab. n. med. Grażyna Czaja-Bulsa

Zakład Pielęgniarstwa Pediatrycznego

Wydział Nauk o Zdrowiu Pomorskiej Akademii

Medycznej 71-210 Szczecin ul. Żołnierska 48

tel. 091 4800983, 4800975 fax. 091 4800905

e-mail: grazyna.bulsa@wp.pl

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 5 , n r 3 , m a j – c z e r w i e c 2 0 1 0

PRACE ORYGINALNE / ORIGINAL ARTICLES 217

Wstęp

Materiał i metody

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 5 , n r 3 , m a j – c z e r w i e c 2 0 1 0

PRACE ORYGINALNE / ORIGINAL ARTICLES218

Wyniki

Tabela 1. Sposób karmienia i wiek wprowadzania glutenu do diety niemowląt Table 1. Nutrition method and the gluten introduction age of infants

Grupa I (Kołobrzeg, Gryfino) Group I

Grupa II (Szczecin) Group II

Wiek (mies.) Age (month)

1 3 6 9 12 1 3 6 9 12

Liczba dzieci Number of children

55 68 66 54 57 108 108 108 108 108

Karmienie piersią Breast-feeding

34 35 26 12 11 106 78 64 28 17

Wyłącznie piersią Only breast-feeding

30 27 9 4 2 90 66 44 14 6

Karmienie sztuczne Modified milk-feeding

25 41 57 50 55 18 42 64 94 102

Karmienie mieszane Breast-and bottle-feeding

4 8 18 8 9 16 12 19 14 11

Mleko początkowe Modified milk

25 41 43 1 0 18 42 27 2 0

Meko następne Modified milk 2

0 0 15 49 55 0 0 37 92 105

Gluten Gluten

1 2 22 35 56 0 2 65 98 108

Ryc. 1. Odsetek dzieci karmionych piersią Fig. 1. The percentage of breast-fed children

1 mies. 3 mies. 6 mies. 9 mies. 12 mies. 1 month 3 month 6 month 9 month 12 month p<0,01 p<0,01 p<0,01 ns ns

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 5 , n r 3 , m a j – c z e r w i e c 2 0 1 0

PRACE ORYGINALNE / ORIGINAL ARTICLES 219

1 mies. 3 mies. 6 mies. 9 mies. 12 mies. 1 month 3 month 6 month 9 month 12 month p<0,01 p<0,01 p<0,01 ns ns

1 mies. 3 mies. 6 mies. 9 mies. 12 mies. 1 month 3 month 6 month 9 month 12 month ns ns p<0,05 p<0,05 ns

mleko HA mleko sojowe mleko krowie HA milk soya milk cow’s milk p<0,05 p<0,05 p<0,05

Ryc. 2. Odsetek dzieci karmionych wyłącznie piersią Fig 2. The percentage of exclusively breast-fed children

Ryc. 4. Częstość i rodzaj mleka podawanego niemowlętom Fig. 4. Frequency and the types of milk given to infants

mleko następne/modified milk 1

mleko początkowe/ modified milk 2

Ryc. 3. Rodzaj mleka modyfikowanego podawanego niemowlętom w 6 miesiącu życia Fig. 3. Type of modified milk given to infants in the 6th month of their life

Omówienie

1 mies. 3 mies. 6 mies. 9 mies. 12 mies. 1 month 3 month 6 month 9 month 12 monthKasza manna + + ++ ++ ++Inne kasze ++ ++ ++Bułki + ++ ++ ++Chleb + ++ ++ ++Ciasto ++ ++ ++

Ryc. 5. Wiek wprowadzania glutenu do diety niemowląt Fig. 5. The age of introducing gluten to the diet of infants.

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 5 , n r 3 , m a j – c z e r w i e c 2 0 1 0

PRACE ORYGINALNE / ORIGINAL ARTICLES220

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 5 , n r 3 , m a j – c z e r w i e c 2 0 1 0

PRACE ORYGINALNE / ORIGINAL ARTICLES 221

Wnioski

P i ś m i e n n i c t w o

P e d i a t r i a P o l s k a t o m 8 5 , n r 3 , m a j – c z e r w i e c 2 0 1 0

PRACE ORYGINALNE / ORIGINAL ARTICLES222