raport z badania - porównanie współczesnych zachowań ...
Transcript of raport z badania - porównanie współczesnych zachowań ...
RAPORT Z BADANIA NA TEMAT:
Młodzi dziś i młodzi w PRL, czyli „dzieci” i „rodzice”.
Porównanie współczesnych zachowań konsumpcyjnych łodzian.
Łódź, styczeń 2011
2
Spis treści 1. Wstęp ...................................................................................................................................... 3
1.1 Problematyka badawcza ..................................................................................................... 3
1.2 Konkretyzacja pojęć........................................................................................................... 4
2. Przebieg badania .................................................................................................................... 7
2.1 Techniki otrzymywania materiałów .................................................................................. 7
2.2 Dobór próby ....................................................................................................................... 8
2.3 Zbieranie materiałów ......................................................................................................... 8
3. Charakterystyka społeczno-demograficzna respondentów ................................................... 10
4. Jakim jesteś konsumentem? Czy lubisz zakupy? Co kupujesz i jak kupujesz? .................... 14
5. O zrównoważonej konsumpcji słów kilka ............................................................................ 36
6. Centra handlowe ................................................................................................................... 38
7. Nawyki żywieniowe łodzian ................................................................................................. 47
8. Podsumowanie ..................................................................................................................... 56
9. Zakończenie .......................................................................................................................... 58
ZAŁĄCZNIK NR 1 .................................................................................................................. 60
ZAŁĄCZNIK NR 2 .................................................................................................................. 62
3
1. Wstęp Jesteśmy studentami 3 roku socjologii na Uniwersytecie Łódzkim. W ramach zajęć z „Metod
badań społecznych” zostały przeprowadzone badania dotyczące konsumpcji wśród łodzian.1
Niżej przedstawiamy raport oraz wyniki naszych poczynań.
1.1 Problematyka badawcza
1) Uzasadnienie wyboru tematu badań
Kwestia, jaką podjęliśmy w badaniach dotyczyła konsumpcji wśród łodzian. Temat ten
wzbudził nasze zainteresowanie ze względu na fakt, iż zjawisko konsumpcji jest
charakterystyczne dla współczesnego masowego społeczeństwa, dotyczy każdego człowieka, a
konsumpcyjny styl życia jest coraz bardziej powszechny. Ponadto interesujące wydawały się
możliwe różnice pomiędzy przedstawicielami dwóch pokoleń, które poddaliśmy badaniu.
2) Cel badań
Badanie ma charakter poznawczy. Głównym celem pracy jest zbadanie konsumpcji wśród
dwóch pokoleń łodzian: dzieci (roczniki 1985 – 1992) oraz ich rodziców (roczniki 1960 –
1967). Osoby ze starszej grupy wiekowej pamiętają poprzednią epokę, czasy, kiedy dostęp
nawet do produktów pierwszej potrzeby był bardzo ograniczony.
Chcieliśmy więc sprawdzić, czy różnice pokoleniowe wynikające z różnych systemów, w
których wychowywały się te dwie grupy badanych występuje również w zakresie konsumpcji.
Lub czy zależność między wiekiem badanych a poziomem ich konsumpcjonizmu nie
występuje.
3) Pytania problemowe i hipotezy badawcze
Pytania problemowe
1. Jakimi konsumentami są łodzianie w dwóch obszarach: „kupowania”, żywienia się?
2. Co stanowi obszar „kupowania” dla przeciętnego łodzianina?
2.1. Gdzie i dlaczego łodzianie dokonują zakupów?
2.2. Jak często łodzianie robią zakupy?
2.3. Czy i jak łodzianie planują swoje zakupy?
2.4. Co najczęściej jest kupowane podczas zakupów?
2.5. Czy łodzianie lubią robić zakupy? Dlaczego tak/nie?
2.6. Jaką formę płatności wybierają łodzianie (gotówka czy karta)?
2.7. Czy łodzianie zadłużają się w celu zrobienia jakichś zakupów?
3. Jakie funkcje pełnią centra handlowe?
1 Projekt badawczy realizowali: Sylwia Borowicz, Przemysław Ciesielski, Jakub Grobelny, Justyna Gruszczyńska, Maciej Hawryluk, Magdalena Kotecka, Joanna Makowska, Katarzyna Osiejewska, Krzysztof Pierściński, Marta Szczęśniak, Weronika Węglewska, Małgorzata Wołoszyk; opiekun grupy: Sylwia Męcfal;
4
4. Jak cechy społeczno-demograficzne wpływają na sposoby zachowania się konsumentów?
5. Czy można zauważyć jakieś wzory konsumpcji?
6. Jak wyglądają zachowania i zwyczaje łodzian w zakresie spożywania posiłków?
6.1. Gdzie najczęściej jedzą, jeśli jedzą poza domem i dlaczego? Jakie restauracje
wybierają?
6.2. Czy wychodząc do restauracji planują to, czy są to spontaniczne decyzje?
7. Czy można wyróżnić typy konsumentów w określonych obszarach?
Hipotezy
1. Istnieją różnice w podejściu do konsumpcji między przedstawicielami dwóch różnych
pokoleń
2. Istnieją różnice w podejściu do konsumpcji między przedstawicielami różnych płci.
3. Centra handlowe pełnią istotną funkcję w życiu łodzian.
4. Łodzianie najczęściej robią zakupy w centrach handlowych.
5. Jedzenie poza domem jest częstym zjawiskiem wśród łodzian.
6. Jedzenie poza domem traktowane jest jak forma rozrywki.
7. Dochody determinują sposób żywienia i sposób spędzania wolnego czasu.
1.2 Konkretyzacja pojęć Dla potrzeb naszego badania pojęcia, którymi będziemy się posługiwać definiujemy w
następujący sposób:
a) konsumpcja (spożycie) – akt lub proces zaspokajania potrzeb poprzez zużycie lub
stopniowe zużywanie nabytych, wytworzonych lub bezpłatnie udostępnionych dóbr
materialnych i niematerialnych.
Z przedstawionej definicji wynika, iż:
• celem konsumpcji jest zaspokajanie potrzeb,
• zaspokajanie potrzeb odbywa się poprzez wykorzystanie dóbr,
• wykorzystanie dóbr może być aktem lub procesem,
• przedmioty konsumpcji mogą być pozyskiwane na drodze samo wytworzenia
(samoobsługi), darowizny, zakupu,
• dobra nabywane noszą nazwę produktów materialnych i niematerialnych
Klasyfikacja konsumpcji:
- ze względu na podmiot konsumpcji:
konsumpcja jednostkowa i zbiorowa (w gospodarstwie domowym, grupowa,
ogólnospołeczna).
5
- ze względu na źródło finansowania:
konsumpcja prywatna i publiczna.
- ze względu na przedmiot konsumpcji:
konsumpcja dóbr materialnych i konsumpcja usług.
Konsumpcja dóbr materialnych to taka, w której skład wchodzi konsumpcja żywności i
artykułów przemysłowych.
b) konsument to osoba, która spożywa jednorazowo lub w dłuższym okresie czasu dobra
materialne lub niematerialne w celu zaspokojenia swoich potrzeb.
c) zachowania konsumpcyjne to czynności i działania podejmowane w celu pozyskania dóbr
służących zaspokojeniu potrzeb oraz ogół sposobów ich wykorzystania.
d) zachowania nabywcze to czynności i działania podejmowane w celu nabycia (pozyskania
na drodze zakupu) produktów materialnych i niematerialnych.
e) konsumpcjonizm można opisać jako nadmierną konsumpcję dóbr materialnych i usług, a
więc taką, która nie jest usprawiedliwiona rzeczywistymi potrzebami ludzkimi i nie liczy się z
kosztami ekologicznymi, społecznymi i indywidualnymi2. Konsumpcjonizm jest nazywany
także nadkonsumpcją. Ważnym pojęciem we współczesnym świecie są również konsumpcja
postmodernistyczna- konsumpcja „na pokaz”, szybka, nietrwała, służąca dowartościowaniu
przez zakup, jest to także spędzanie czasu wolnego w „świątyniach konsumpcji”. Inną
popularną odmianą konsumpcji jest e- konsumpcja, czyli zakupy przez Internet.
Niezaprzeczalnie ważnym elementem konsumpcjonizmu są w Polsce centra handlowe,
nazywane często „świątyniami konsumpcji”. Popularność tego typu miejsc wiąże się między
innymi z tym, że społeczeństwo w naszym kraju stosunkowo od niedawna jest społeczeństwem
konsumpcyjnym. Przez wiele lat było społeczeństwem przemysłowym, które miało
ograniczony dostęp do dóbr materialnych i usług. Obecnie centra handlowe są symbolem
dobrobytu.
f) konsumpcja zrównoważona – jako przeciwwaga dla konsumpcjonizmu. Polega na
konsumowaniu dóbr materialnych i usług w takim stopniu, aby zaspokajać podstawowe
potrzeby i osiągać wyższą jakość życia, jednocześnie minimalizując zużycie zasobów
naturalnych oraz materiałów szkodliwych dla środowiska (które powstających na wszystkich
6
etapach produkcji) i nie ograniczać przy tym możliwości i praw następnych pokoleń do takiej
konsumpcji.
W efekcie konsumpcja współczesnego pokolenia nie ogranicza możliwości konsumpcji
przyszłych generacji3.
Według definicji D. Kiełczewskiego trwała i zrównoważona konsumpcja jest
zrównoważona w następujących aspektach:
• ekonomicznym (ustalenie takich proporcji między bieżącą a przyszłą konsumpcją, które
nie przyczyniają się do zaburzeń równowagi gospodarczej),
• ekologicznym (maksymalizacja użyteczności konsumpcji przy zachowaniu użyteczności i
jakości zasobów naturalnych i środowiska przyrodniczego),
• społecznym (względnie równe rozłożenie konsumpcji, czyli dostępność dla ludzi
niezależnie od czasu i przestrzeni oraz preferowanie form konsumpcji nie powodujących
problemów społecznych),
• psychologicznym (konsumpcja przyczyniająca się do wzrostu jakości życia),
• demograficznym (uwarunkowania demograficzne nie stanowią trwałej bariery wzrostu
konsumpcji),
• przestrzennym (sposoby zaspokajania potrzeb nie naruszają zasad ładu przestrzennego),
• intertemporalnym (powyższe założenia są możliwe do zrealizowania w nieograniczonej
perspektywie czasowej)4.
2 B.Rok, Model konsumpcji w kontekście procesu integracji europejskiej, Dostępny w Internecie: http://www.ine-
isd.org.pl/rozne/mat06.htm 3 D. Kiełczewski, Konsumpcja a perspektywy zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku,. Białystok 2008, s.57. 4 Ibidem, s.57-58.
7
2. Przebieg badania
2.1 Techniki otrzymywania materiałów
Pierwsza technika przyjęta w naszym badaniu to obserwacja zwykła5, zewnętrzna
zaliczająca się do technik jakościowych. Technika ta charakteryzuje się tym, że badani nie
mają świadomości, iż są obserwowani oraz faktem, że obserwator nie bierze udziału w
wydarzeniach. Wybrana technika była odpowiednia dla początkowej fazy projektu, wnioski z
badań umożliwiły zaznajomienie się z tematem oraz pozwoliły stworzyć nowe problemy
badawcze lub zmodyfikować i pogłębić dotychczasowe. Technika została wykorzystana do
opisu zachowań konsumpcyjnych klientów nowo otwartego centrum handlowego „Port Łódź”
w dniu 24 marca 2010 r. Wydarzenie było połączone z licznymi atrakcjami (promocje,
występy, wizyty gwiazd show-biznesu, konkursy), co pozwoliło na wstępną analizę zachowań
konsumpcyjnych nie tylko w wymiarze czysto ekonomicznym, lecz także w sferze konsumpcji
niematerialnej. Obserwacja pozwoliła na zwrócenie uwagi, jakimi czynnikami kierują się
łodzianie w swych decyzjach konsumpcyjnych, stworzenie hipotez, oraz wyznaczenie dalszych
celów badawczych. Ponadto opis zachowań klientów centrum dał możliwość lepszego
zoperacjonalizowania poruszanych problemów, szczególnie tych związanych z centrami
handlowymi (robienie zakupów oraz uczestniczenie w wydarzeniach/imprezach
organizowanych przez centra handlowe).
Druga technika użyta w badaniu to wywiad kwestionariuszowy6. Jest to metoda oparta
na komunikacji bezpośredniej polegająca na uzyskiwaniu danych od respondenta przez
zadawanie pytań z przygotowanego kwestionariusza o wysokim stopniu standaryzacji. Ta
ostatnia cecha jest bardzo istotna ze względu na fakt potrzeby przebadania dwóch grup z
różnych przedziałów wiekowych oraz minimalizuje ryzyko pojawienia się artefaktów. Wybór
ilościowej metody badań ma bezpośredni związek z podejmowaną problematyką. Otrzymane
wyniki pozwalają na formułowanie wniosków związanych z częstością występowania zjawisk
oraz badanie zależności między nimi. Ten ostatni element stanowi bardzo ważną cechę,
ponieważ koncepcja badawcza zakładała badanie korelacji pomiędzy zachowaniami
konsumenckimi a określonymi zmiennymi. Ponadto wybrana metoda ze względu na swój
ilościowy charakter wyklucza ewentualny subiektywizm badacza. Kolejnym powodem wyboru
tej techniki jest możliwość szybkiej możliwości opracowania uzyskanych danych oraz
weryfikacji postawionych wcześniej hipotez. Trafność dobranej metody potwierdzają też
pytania problemowe, które w zdecydowanej większości miały charakter ilościowy.
5 Załącznik nr 1 – dyspozycje do obserwacji 6 Załącznik nr 2 – kwestionariusz wywiadu
8
2.2 Dobór próby Dobór próby miał charakter celowy. Każdy z jedenastu badaczy musiał przeprowadzić
wywiady z dwiema sześcioosobowymi grupami, w równych proporcjach co do płci. Jedna
grupy mieściła się w roczniku 1960-1967, natomiast druga w latach 1985-1992. Roczniki
dobrane były tak, aby reprezentowane były dwie kohorty: osoby młode oraz osoby w średnim
wieku. Z założenia miały one reprezentować „dzieci” i „ich rodziców”. Taki dobór grup miał
za zadanie zweryfikować czy wśród łódzkich konsumentów istnieje zróżnicowanie zachowań
konsumpcyjnych oraz na czym polega. Ponadto dobór był ściśle związany z próbą odpowiedzi
na pytanie: czy osoby, które dorastały jeszcze w okresie starego systemu polityczno-
ekonomicznego przejawiają tendencję do mniejszej konsumpcji niż osoby, dorastające już po
okresie transformacji ustrojowej, wychowujące się w kulturze mocno zakorzenionej w
podejściu konsumpcyjnym.
2.3 Zbieranie materiałów Z analizy kart realizacji badania wynika, że 45% wywiadów zostało przeprowadzonych od
czerwca do sierpnia 2010 roku. Najwięcej, bo 53% wywiadów przeprowadzono po 1 września,
a tylko jedna karta nie zawierała informacji o dacie realizacji badania.
Zdecydowana większość wywiadów (45%) została przeprowadzona w czasie 30-39 minut,
31% wywiadów w czasie 40- 49 minut. Przypadki przeprowadzenia ankiety powyżej lub
poniżej tych przedziałów należą do mniejszości (16% wywiadów w czasie krótszym niż 30
minut i 8% w czasie 50 minut i więcej).
wykres1termin realizacji badania
VI-VIII 2010
od IX 2010
brak danych
9
Aranżacja wywiadu najczęściej przebiegała w mieszkaniu respondenta (42% wywiadów) oraz
przez telefon ( 25%). Często odbywała się także w innych miejscach, wśród tych miejsc
wymienić należy centrum handlowe(3%), miejsca publiczne(park, ławka, ulica, zakład pracy-
14%), miejsca rozrywki (pizzeria, kawiarnia, fitness klub, pub - 6%) oraz mieszkanie ankietera
(ok.10%).
Respondenci w większości nie mieli pytań co do przeprowadzenia samego wywiadu, tylko
18% badanych miało pytania. W dwóch przypadkach nie było informacji na ten temat.
Badani decydowali się na podanie swoich danych w postaci maila (48 uzyskanych adresów)
lub telefonu (28 uzyskanych numerów). Prawie ¼ badanych (30 osób) nie wyraziła zgody na
podanie danych kontaktowych.
Do najczęstszych błędów ankieterskich zaliczyć należy niestosowanie się do reguły przejścia
oraz omijanie pytań, które powinny zostać zadane.
wykres2czas realizacji badania
30-39
40- 49
mniej niż 30
w ięcej niż 50
wykres3miejsce aranżacji wywiadu
mieszkanie responden-ta
przez tele-fon
miejsca publiczne
mieszkanie ankietera
miejsca roz-ryw ki
centrum handlow e
10
3. Charakterystyka społeczno-demograficzna respondentów
W naszym badaniu wzięło udział 132 respondentów. Zgodnie z założeniami, jedną
połowę badanych miały stanowić kobiety, a drugą połowę mężczyźni. Dodatkowo, jako że
porównywaliśmy dwa pokolenia, połowa respondentów miała być urodzona między 1960 a
1967 rokiem a druga połowa między 1985 a 1992 rokiem. Jak się jednak ostatecznie okazało,
kobiety stanowiły 51,5% badanych. Co więcej osoby urodzone między rokiem 1960 a 1967
stanowiły tylko 45,5% próby.
Ważnym czynnikiem z punktu badania zwyczajów konsumpcyjnych jest zbadanie poziomu
wykształcenia badanych. W tym wypadku badani najczęściej deklarowali posiadanie
wykształcenia średniego ogólnokształcącego oraz wyższego, odsetki wynosiły odpowiednio
32% oraz 28%. Dokładny rozkład wykształcenia deklarowanego przez respondentów obrazuje
poniższy wykres:
Kolejną kwestią o którą pytaliśmy był dochód gospodarstw domowych. W tym wypadku
najczęściej deklarowany był dochód między 2001 a 4000 złotych, odpowiedź ta stanowiła 41%
spośród ważnych odpowiedzi. 23% respondentów deklarowało dochody między 4001 a 6000
złotych a tak samo liczny odsetek deklarował dochody do 2000 złotych. Z kolei dochody
powyżej 6000 złotych zgłosiło jedynie 12% respondentów.
Jeżeli chodzi o wielkość gospodarstw domowych, respondenci najczęściej zamieszkiwali w
gospodarstwach 4 oraz 3 osobowych. Odpowiedzi te stanowiły odpowiednio 32 oraz 28%.
Badaliśmy również jak respondenci oceniają sytuację materialną w swoich gospodarstwach
domowych. Jak się okazało, pozytywnie oceniło ją niemal 92% badanych, podczas gdy
negatywnie, zaledwie 8%.
Wykres 4. Wykształcenie respondentów
podstawowe1%
zasadnicze zawodowe4%
średnie techniczne14%
średnie ogólnokształcące
31%policealne11%
wyższe licencjackie11%
wyższe28%
podstawowe
zasadnicze zawodowe
średnietechniczne
średnieogólnokształcące
policealne
wyższelicencjackie
wyższe
11
Spośród badanych, blisko dwie trzecie zadeklarowało się jako osoby pracujące podczas gdy
około 30% stanowiły osoby uczące się. Wśród osób pracujących badani najczęściej
deklarowali zatrudnienie jako specjaliści / przedstawiciele wolnych zawodów, pracownicy
handlu i usług oraz jako urzędnicy / pracownicy administracyjni, wszystkie trzy wskazania po
17%. Również często wskazywano pracę jako pracownik biurowy (15%), robotnik fizyczny
(14%) oraz przedsiębiorca (13%).
Zapytani o pochodzenie, niemal 90% respondentów deklaruje pochodzenie z miast, przy czym
ponad 50% deklarowało pochodzenie z miasta powyżej 500 tysięcy mieszkańców. Najmniej
zaś, bo jedynie 3%, stwierdziło, iż pochodzi z miasta od 101 do 200 tysięcy mieszkańców.
Co również warto zaznaczyć spośród wszystkich respondentów tylko 40% deklarowało
posiadanie potomstwa.
W naszym badaniu oprócz typowych cech społeczno demograficznych chcieliśmy także
zbadać pewne kwestie związane ze światopoglądem badanych. I tak oto na pytanie o stosunek
do wiary i religii ponad 60% badanych zadeklarowało się jako osoby wierzące, lecz tylko 14%
wszystkich respondentów stanowiły osoby regularnie praktykujące. Z kolei również 14%
badanych stwierdziło iż są niechętnie nastawienie do instytucji Kościoła. Co równie
interesujące, wśród badanych pojawiła się także kategoria osób przywiązanych do tradycji,
lecz niechętnych wobec Kościoła i stanowili oni około 4%. Dokładne postawy respondentów
wobec religii i wiary przedstawia wykres 2:
Spośród wszystkich badanych na pytanie o zainteresowanie polityką odpowiedź pozytywną
dało zaledwie 51% badanych. Wśród tych z kolei osób największym poparciem cieszyła się
Wykres 5. Postawy respondentów wobec religii
wierzący, regularnie praktykujący, 14%
wierzący, nieregularnie
praktykujący, 25%wierzący,
niepraktykujący, 24%
niewierzący, przywiązani do tradycji, 12%
niewierzący, obojętni wobec Kościoła,
11%
przywiązani do tradycji, niechętni
wobec Kościoła, 4%
niewierzący, niechętni wobec Kościoła, 10%
wierzący, regularniepraktykujący
wierzący, nieregularniepraktykujący
wierzący, niepraktykujący
niewierzący, przywiązani dotradycji
niewierzący, obojętni wobec Kościoła
niewierzący, niechętniwobec Kościoła
przywiązani do tradycji, niechętni wobec Kościoła
12
Platforma Obywatelska (40%) oraz Prawo i Sprawiedliwość (18%). Z kolei 16% badanych
zadeklarowało, iż popiera Sojusz Lewicy Demokratycznej, a dokładnie taki sam odsetek
twierdził iż nie popiera żadnej z partii politycznych. Dokładne preferencje polityczne badanych
przedstawia wykres 3:
Ostatnią kwestią światopoglądową którą badaliśmy było zbadanie hierarchii 11
zaproponowanych wartości, a mianowicie: miłości, przyjaciół, rodziny, satysfakcjonującej
pracy, sukcesu zawodowego, stabilności finansowej, szacunku wśród ludzi, uczciwości, wiary,
wykształcenia i zdrowia. Spośród wymienionych wartości respondenci jako najważniejszą
najczęściej wskazywali rodzinę, na pierwszym miejscu umieściło ją niemal 38%
respondentów. Kolejnymi ważnymi wartościami okazały się zdrowie (u 26% respondentów na
pierwszym miejscu) oraz miłość (u 20%). Z kolei najmniej ważną wartością okazała się wiara,
na ostatnim 11 miejscu umieściło ją 55% respondentów. Kolejnymi nieważnymi wartościami
okazały się zaś sukces zawodowy (u 15% na ostatnim miejscu) oraz wykształcenie (u 13%).
Dokładną hierarchię wartości ważnych dla respondentów przedstawia wykres 4:
Wykres 6 . Jakie partie polityczne popieraj ą respondenci
PO, 40%
PSL, 3%
PPP, 2%PiS, 18%
SLD, 16%
UPR, 3%
żadna, 16% inne, 2% PO PSL
PPP
PiS
SLD
UPR żadna inne
13
14
4. Jakim jesteś konsumentem? Czy lubisz zakupy? Co kupujesz i jak kupujesz?
Zgodnie z tematyką naszych badań, pytanie, od którego wyszliśmy, dotyczyło tego, czy
łodzianie lubią robić zakupy. Okazało się, że większość respondentów (65%) lubi i raczej lubi
tę czynność (29% odpowiedziało, że lubi, a 36%, że raczej lubi robić zakupy). 23%
ankietowanych stwierdziło że zakupy to raczej nie jest ich ulubione zajęcie, ale tylko 12%
osób zdecydowanie nie lubi zakupów. Wyniki świadczą o tym, że obecnie zakupy przestają
być przykrym obowiązkiem i mogą być przyjemnością, a może i rozrywką.
Wyk.8
29%
36%
23%
12%
Czy lubisz robić zakupy?
tak
raczej tak
raczej nie
nie
Tak, jak przewidywaliśmy, okazało się, że to kobiety (74%) częściej niż mężczyźni
(56%) deklarowały, że lubią robić zakupy. Zależność przeciętna. (V Kramera= 0,21)
Interesujące jest, dlaczego nasi badani lubią robić zakupy. Dla 51% respondentów
zakupy są przyjemnością, 32% lubi je dlatego, że może sobie kupić nowe rzeczy, skorzystać z
różnych promocji, dla 18% jest to sposób spędzania wolnego czasu, 11% może kupić rzeczy,
które są im potrzebne, a 5% ankietowanych po prostu lubi wydawać pieniądze.
15
Wyk. 9
Badani mieli także różne preferencje co do miejsca, gdzie kupują artykuły spożywcze.
Najczęściej jednak wybierają supermarkety (52%). Niemal 1/5 respondentów kupuje artykuły
spożywcze w małym sklepie prywatnym, a 13% dokonuje zakupów w małym sklepie
sieciowym (jak np. Żabka). 9% badanych najczęściej kupuje na rynku, a jedynie 6% wybiera
do tego celu centra handlowe.
W przypadku odległości sklepów, w których respondenci robią zakupy od ich miejsca
zamieszkania wyniki kształtują się dość równomiernie: 49% respondentów deklaruje, że robi
zakupy blisko miejsca swojego zamieszkania, a 44% daleko od swojego miejsca zamieszkania.
6% ankietowanych zaznaczyło odpowiedź trudno powiedzieć, być może nie zwracają oni
uwagi na to, gdzie robią zakupy bądź nie mają swojego stałego, ulubionego sklepu. Taki
rozkład wyników można najprościej zinterpretować następująco: osoby, które robią zakupy
blisko swojego domu zwracają uwagę na wygodę, być może mają mało czasu, natomiast
osoby, które robią zakupy daleko od miejsca swojego zamieszkania szukają niższych cen,
atrakcyjniejszych ofert.
Odpowiedź na te rozważania przyniosło pytanie o powody, dla których respondenci
robią zakupy akurat w tych miejscach. 45% respondentów zwraca uwagę na większy wybór,
44% na oszczędność czasu, a 39 % na niskie ceny. Tylko dla 5% respondentów decydującym
czynnikiem jest miła obsługa, a dla 7% możliwość zaparkowania obok sklepu. Co zaskakujące
tylko dla 11% ankietowanych priorytetem są obniżki cenowe.
16
Wyk. 10
Okazało się także, że mężczyźni (48%) częściej niż kobiety (31%) wybierają określony
sklep ze względu na niskie ceny (zależność słaba; V Kramera= 0,18), ale rzadziej (13%) niż
kobiety (35%) zwracają uwagę na dogodne godziny otwarcia sklepów (zależność dość silna; V
Kramera=0,26).
Z kim najczęściej robią zakupy nasi badani? Okazało się, że najczęściej robią sami
(70%), 35% zabiera ze sobą małżonka lub partnera, a 13% robi zakupy w towarzystwie
znajomych. Tylko 1 na 10 respondentów zabiera ze sobą dzieci. Nie są także popularne zakupy
z rodzicami czy rodzeństwem (5%) czy też zakupy zlecane innym osobom (2%).
17
Wyk. 11
Zastanawialiśmy się również jak często respondenci kupują artykuły różnego rodzaju.
Wydaje się oczywiste, że najczęściej kupowane są artykuły spożywcze, bo aż 95%
ankietowanych robi je raz w tygodniu i częściej, a 5% robi większe zakupy spożywcze kilka
razy w miesiącu.
Artykuły chemiczne kupowane są już rzadziej – najwięcej, bo 56% respondentów robi
je raz w miesiącu lub raz na trzy miesiące. Częściej kupuje te produkty 42% osób, a rzadziej
tylko 2%. Kobiety i mężczyźni różnią się pod względem częstości kupowania tych produktów.
Kobiety częściej kupują artykuły chemiczne niż mężczyźni. 54% respondentek i 29%
respondentów kupuje artykuły chemiczne kilka razy w miesiącu i częściej. 66% mężczyzn
kupuje takie produkty raz w miesiącu i raz na 3 miesiące, w przypadku kobiet odsetek ten
wynosi 46% (zależność dość silna; V Kramera=0,28).
Okazuje się, że kosmetyki są kupowane podobnie jak artykuły chemiczne – 68% kupuje
kosmetyki raz w miesiącu lub raz na trzy miesiące. Sporo, bo 30% respondentów kupuje
kosmetyki raz w tygodniu lub kilka razy w miesiącu, tylko 5% robi to raz na pól roku i
rzadziej. Kobiety częściej kupują kosmetyki niż mężczyźni. 44% kobiet a 11% mężczyzn
kupuje kosmetyki kilka razy w miesiącu i częściej. 81% mężczyzn kupuje kosmetyki raz w
miesiącu i raz na 3 miesiące, w przypadku kobiet odsetek ten wynosi 55% (zależność silna; V
Kramera=0,38).
Najrzadziej respondenci kupują sprzęt RTV i AGD – kolejno 97% i 98% respondentów kupuje
te artykuły raz na pół roku i rzadziej.
Okazuje się, że mimo obaw, że zakupoholizm odzieżowy staje się chorobą
cywilizacyjną, to nasi respondenci kupują odzież i obuwie niezbyt często – raz na kilka
18
miesięcy (57%), 22% ankietowanych kupuje te artykuły częściej i tyle samo 22% - rzadziej.
Kobiety częściej kupują odzież niż mężczyźni.
30% respondentek a 13% respondentów kupuje odzież kilka razy w miesiącu i częściej. 55%
kobiet kupuje ubrania raz w miesiącu i raz na 3 miesiące, w przypadku mężczyzn odsetek ten
wynosi 59% (zależność przeciętna; V Kramera=0,24).
Wyk. 12
Odpowiedzi dotyczące częstości kupowania różnych produktów niczym nie zaskoczyły,
są przewidywalne, i można powiedzieć – w normie. Artykuły najpotrzebniejsze łodzianie
kupują często, a artykuły długotrwałego użytku, jak sprzęt RTV i AGD, bardzo rzadko.
Nasi respondenci spędzają dość dużo czasu tygodniowo na robieniu zakupów. 56%
przeznacza na to od jednej do trzech godzin tygodniowo, a 17% od 4 do 5 godzin w tygodniu.
Mniej niż godzinę spędza tygodniowo w sklepach 17% ankietowanych, a powyżej pięciu
godzin tylko 10%.
Wyk. 13
19
Wśród kobiet tylko 8% deklaruje, że robi zakupy mniej niż godzinę a wśród mężczyzn
27%. Około 55% kobiet i mężczyzn robienie zakupów zajmuje od 1 do 3 godzin. Aż 36%
kobiet poświęca na zakupy więcej niż 4 godziny, tyle czasu spędza na zakupach dwa razy
mniej mężczyzn. Widać zatem, że to kobiety więcej czasu poświęcają na robienie zakupów.
Zależność dość silna (V Kramera=0,29)
Wyk. 14
Czy respondenci planują swoje zakupy? Tylko 12% ankietowanych robi to zawsze, ale już
45% często planuje zakupy. 29% planuje rzadko, a 14% nie robi tego nigdy.
Wyk. 15
Nasze przypuszczenia potwierdziły się. Konsumentów pod tym względem różnicuje wiek.
Częściej osoby starsze (67%) niż młodsze (49%) planują zakupy. Zależność przeciętna (V
Kramera=0,25).
20
Wyk. 16
Zapytaliśmy respondentów o korzyści, jakie wynikają z planowania zakupów. Według 45%
respondentów dzięki planowaniu zakupów kupowane są tylko potrzebne rzeczy. 41%
badanych uważa planowanie za oszczędność czasu, dla 32% planowanie to oszczędność
pieniędzy, a 13% sądzi, że jest to po prostu wygodne.
Wyk. 17
Choć łodzianie dość często planują swoje zakupy, to jednocześnie przyznają się, że zdarza im
się kupować produkty, które nie znajdują się na sporządzonej wcześniej liście. Ponad połowie
badanych (54%) zdarza się to zawsze lub często, 45% rzadko pozwala sobie na zakupy spoza
listy, a jedynie respondentów 1% nie robi tego nigdy.
Kobietom też częściej zdarza się kupować coś spoza planowanej listy zakupów. Robi tak 66%
21
respondentek a w przypadku respondentów odsetek ten wynosi 38%. Zależność silna (V
Kramera=0,30).
Wyk. 18
Częściej młodzi (63%) niż starsi (55%) są skłonni kupić coś spoza listy zakupów.
Zatem, to osoby starsze wydają się być bardziej rozważnymi konsumentami, częściej planują
wydatki i są mniej spontaniczne. Zależność jest słaba (V Kramera=0,20).
Wyk. 19
Co wpływa na decyzję o zakupie produktu spoza zaplanowanej listy? 34%
respondentów odpowiedziało, że coś im się spodobało lub mieli na coś ochotę, dla 30%
powodem była atrakcyjna, dobra, niska cena, 1/3 respondentów w trakcie zakupów
przypomniała sobie o tym, że potrzebuje tego produktu. 26% pytanych zdecydowało się na
nieplanowany zakup z powodu promocji na dany produkt, 14% kierowało się impulsem. 7%
podało inne odpowiedzi.
22
Wyk. 20
Zapytaliśmy respondentów także o emocje, jakie towarzyszą im po spontanicznych
zakupach. 48% respondentów odpowiedziało, że odczuwa satysfakcję, 32% radość. Wyrzuty
sumienia ma 14% badanych, niczego nie odczuwa 3%, 2% czuje rozczarowanie, a także podaje
inne odpowiedzi.
Wyk. 21
Spontaniczne zakupy dla ponad połowy łodzian okazały się powodem do zmartwień.
Aż 58% respondentów żałowało bowiem swoich spontanicznych zakupów. 42% nie ma jednak
z tym problemów. Jeśli chodzi o płeć, częściej kobiety (65%) żałują spontanicznych zakupów
niż mężczyźni (48%). Zależność słaba (V Kramera=0,17).
Interesującym wydaje się fakt, iż, jak wynika z danych, im wyższe wykształcenie respondenci
23
posiadają, tym bardziej żałują spontanicznych zakupów. Respondenci o wykształceniu
wyższym (71%) częściej żałują spontanicznych zakupów niż osoby o wykształceniu niskim
(40%). Zależność słaba (V Kramera=0,22).
Wyk. 22
Pomimo tego, że większość łodzian żałuje swoich spontanicznych zakupów, nie są oni
skłonni do zwracania zakupionego towaru. Oddawanie towaru w wyniku spontanicznych
zakupów nie jest bowiem zbyt powszechnym zjawiskiem wśród łodzian. Aż 56%
respondentom nigdy się to nie zdarzyło. Rzadko robi to 42% respondentów. Częste oddawanie
towaru zdarza się jedynie 2% respondentom. W Polsce mimo wszystko wciąż istnieje
niezdefiniowany strach przed takim działaniem. Może to być również efekt nieznajomości
praw, które przysługują konsumentom.
Wyk. 23
24
Wśród mężczyzn 70% deklaruje, że nie oddaje towarów kupionych w wyniku
spontanicznych zakupów, a wśród kobiet odsetek ten wynosi 43%. Kobiety wydają się być
bardziej wybrednymi i odważnymi konsumentami. To one częściej oddają towary kupione w
wyniku spontanicznych zakupów. Zależność dość silna (V Kramera=0,29).
Respondenci zostali także zapytanie o to, jakie towary zdarzyło się im oddać. 77%
zwróciło zakupione spontanicznie obuwie lub odzież, 13% oddało sprzęt elektroniczny, a 6
osób inne towary.
Ważną kwestią jest fakt, czym łodzianie kierują się podczas robienia zakupów.
Zaprezentowane poniżej wyniki pokazują, że najczęstszym czynnikiem decydującym o
wyborze tego, a nie innego produktu jest jakość oraz cena. Świadczy to o tym, że respondenci
dokonują racjonalnych zakupów. Badani deklarują również, że najmniejszy wpływ na
podejmowane przez nich wybory zakupowe ma reklama. Czyżby łodzianie byli odporni na
różnego rodzaju „chwyty marketingowe”?
97%92%
63%59%
35%31% 30%
14%
4% 2%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Co wpływa na zakupy łodzian?
Wyk. 24
Jakość jest najważniejszą kwestią podczas robienia zakupów. 97% odpowiedzi
respondentów brzmiała bowiem: często lub zawsze kieruję się jakością podczas wyboru
towarów. Rzadko robi to 3% respondentów.
Cena okazała się być jednym z ważniejszych wyznaczników podczas zakupów. Aż 92%
respondentów kieruje się ceną zawsze lub często. Jedynie 8% robi to rzadko. Respondenci nie
wydają więc pieniędzy bezrefleksyjnie.
Wszelkiego rodzaju promocje są ważnym czynnikiem przy wyborze towarów podczas
robienia zakupów. 63% respondentów zawsze i często dokonuje zakupów pod wpływem
promocji. Potwierdza to odpowiedzi badanych, że cena produktu jest ważna przy robieniu
zakupów. 37% respondentów rzadko bądź nigdy nie zwraca uwagi na promocje.
25
Wśród kobiet 69% deklaruje, że zawsze lub często robiąc zakupy kieruje się promocjami, a
wśród mężczyzn 56%. Widać zatem, że to kobiety częściej ulegają promocjom podczas
robienia zakupów. Zależność dość silna (V Kramera=0,28)
Wyk. 25
Reklama w różny sposób oddziałuje na naszych respondentów. W 60% deklarują oni,
że reklama rzadko jest brana pod uwagę przy robieniu zakupów, a w 27%, że nigdy. 13%
twierdzi, że często kieruje się reklamą, zaś tylko 1% robi to zawsze.
Aż 50% często kieruje się w swoich wyborach marką. Jedynie 6% respondentów nigdy
nie zwraca uwagi na markę podczas robienia zakupów. 9% robi to zawsze, a 36% badanych
rzadko. Marka w świadomości konsumentów zajmuje więc dość silną pozycję. Moda jest
uważana za ważny czynnik przy dokonywaniu wyborów zakupowych. Nasi respondenci
jednak tylko w 35% procentach stwierdzili, że moda zawsze lub często wpływa na ich
preferencje zakupowe. Dla 65% moda nie ma znaczenia.
Kobiety nieco częściej również kierują się modą robiąc zakupy. Ponad 40% z nich przyznaje
się do tego przy około 28% mężczyzn, którzy zwracają uwagę na modę. Wśród mężczyzn 71%
deklaruje, że rzadko lub nigdy robiąc zakupy kieruje się modą a wśród kobiet 60%. Zależność
przeciętna (V Kramera=0,21).
Czy opinia rodziny jest dla nas ważna przy robieniu zakupów? Okazało się, że dla
większości pytanych ta kwestia nie ma większego znaczenia (70%). Niemalże identyczne
znaczenie co opinia rodziny ma wedle naszych badań opinia znajomych.
31% respondentów deklaruje, że podczas robienia zakupów kieruje się opinią znajomych, 51%
twierdzi, że rzadko, a 19% nie liczy się ze zdaniem znajomych podczas robienia zakupów
nigdy.
Respondenci wskazywali również na inne czynniki, którymi kierują się podczas robienia
zakupów. 4% respondentów często kieruje się swoimi upodobaniami, a 2% przydatnością
produktu.
26
W dzisiejszych czasach marka jest bardzo ważnym wyznacznikiem konsumpcji.
Zakłada się, że ludzie patrzą głównie na „metkę” podczas wybierania odpowiednich
produktów. Dlatego postanowiliśmy się dowiedzieć, czy łodzianie również zwracają tak dużą
uwagę na markę danego produktu. Wyniki potwierdziły nasze przypuszczenia, gdyż jak widać
na wykresie większość respondentów deklaruje, że zwraca uwagę na markę pomimo tego, że
kupuje zarówno markowe jak i niemarkowe produkty.
Wyk. 26
Okazało się, że mężczyźni (78%) częściej niż kobiety (69%) zwracają uwagę na markę.
Zależność dość silna (V Kramera=0,26)
44% respondentów jest przywiązanych do jakiejś marki, 56% nie jest przywiązanych
do żadnej. Badani wymienili 57 różnych marek, do których są przywiązani. Kilka z nich
zostało wymienionych kilkakrotnie:
H&M 6 Nike 5
Reserved 5 Zara 5
Adidas 3 Promod 3 Big Star 2
Dove 2 Garnier 2 Gillette 2 Mango 2
Maybelline 2 Nivea 2
Tabela nr 1
27
Zastanawialiśmy się także, co wpływa na przywiązanie badanych do określonej marki.
Fakt ten respondenci uzasadniają w następujący sposób: 86% ceni markę za jakość, trwałość,
skuteczność produktów, 33% za wygląd, 29% za cenę.
Wyk. 27
Jak badani oceniają obsługę w sklepach, do których chodzą najczęściej? 86%
respondentów uznało, że obsługa jest uprzejma, 80%, że pomocna, dla 78% badanych obsługa
jest kompetentna, 68% uważa ją za taktowną a 58% za szybką.
86% 80% 78%68%
58%
14% 20% 22%32%
42%
uprzejma pomocna kompetentna taktowna szybka
Jaka jest obsługa w sklepach?
tak nie
Wyk. 28
Zakupy są w różny sposób definiowane przez społeczeństwo. Postanowiliśmy więc
sprawdzić czym dla łodzian jest ten specyficzny rodzaj aktywności.
Najwięcej respondentów, bo aż 62% wskazało, że zakupy są dla nich koniecznością. Na
drugim miejscu uplasowało się stwierdzenie, że zakupy to przyjemność. Za sposób spędzania
28
wolnego czasu zakupy uznało 15%, natomiast za sposób marnowania czasu 8%. 7%
zdefiniowało zakupy jako przykry obowiązek.
62%
47%
15%8% 7%
2%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
koniecznością przyjemnością sposobem
spędzania
wolnego czasu
marnowaniem
wolnego czasu
przykrym
obowiązkiem
hobby
Zakupy są...
Wyk. 29
Kobiety częściej niż mężczyźni widzą w zakupach coś przyjemnego. Niemal dwa razy
więcej kobiet (60%) niż mężczyzn (32%) określa zakupy jako przyjemność. Zależność dość
silna (V Kramera=0,29).
Wyk. 30
29
Z jakich form kupowania korzystają łódzcy konsumenci? Nasi respondenci okazali się
być raczej „tradycyjnymi” konsumentami. Z telezakupów 2% respondentów korzysta rzadziej
niż raz w miesiącu, zaś 98% nie korzystało nigdy.
Zakupów internetowych 17% badanych dokonuje raz na miesiąc i częściej, rzadziej niż raz w
miesiącu 50%, a 33% nigdy nie korzystało.
Z formy zakupów jaką jest akwizycja raz w miesiącu i częściej korzysta 3% respondentów, 7%
rzadziej niż raz w miesiącu, a 90% nigdy.
W sklepach z rzeczami używanymi raz w miesiącu i częściej zakupy robi 6% badanych,
rzadziej niż raz w miesiącu 34%, nigdy nie korzystało 60%.
Wyk. 31
Zapytaliśmy także, dlaczego, zdaniem respondentów, korzysta się z określonych form
zakupów? 35% respondentów uważa, że ludzie korzystają z telezakupów z powodu braku
kolejek, 30% uważa, że to oszczędność czasu, 27% ze względu na dostępność całą dobę, 6%
przez korzystniejsze ceny, natomiast 2% jako powód podaje możliwość porównania cen.
30
Wyk. 32
Zakupy internetowe. 26% respondentów uważa, że ludzie wybierają tę formę zakupów
ze względu na korzystniejsze ceny. 22% podaje jako powód oszczędność czasu, 18%
dostępność całą dobę, 16% możliwość porównania cen, 14% większy wybór, a 4% brak
kolejek.
Wyk. 33
42% badanych uważa, że ludzie korzystają z akwizycji z powodu oszczędności czasu.
41% że ze względu na brak kolejek, 13% tłumaczy ten wybór korzystniejszymi cenami, a 2%
respondentów wymienia takie argumenty jak: dostępność całą dobę, możliwość porównania
cen i większy wybór.
31
Wy. 34
93% respondentów uważa, że powodem, dla którego robi się zakupy w sklepach z
rzeczami używanymi są korzystniejsze ceny, 5% uważa, że jest w nich większy wybór, a 2%,
twierdzi, iż przyczyną jest brak kolejek.
Wyk. 35
Nasi respondenci zostali zapytani, jaką formę płatności wybierają najchętniej. Dwie trzecie
badanych najchętniej decyduje się na gotówkę (67%). Pozostali badani w podobnym stopniu
preferują zarówno karty kredytowe - 15%, jak i karty debetowe – 18%.
Dlaczego badani wybierają akurat ten rodzaj płatności? Badani wolą płacić gotówką, gdyż
mogą w ten sposób kontrolować swoje wydatki (35%), nie posiadają karty
kredytowej/debetowej (17%), przyznają, że jest im tak wygodniej (18%) oraz stwierdzają, że w
32
wielu miejscach ciągle nie ma możliwości płacenia kartą (12%). Natomiast jeśli chodzi o
używanie kart kredytowych/debetowych ankietowani wymieniali przed wszystkim: wygodę
(60%) i bezpieczeństwo (14%)
35%
17%12%
17%
5%
14%
Powody płacenia gotówką
Kontrola wydatków
Brak karty kredytowej/debetowej
Brak możliwości płacenia kartą w niektórych sklepach
Wygoda,szybkość
Inne
Nie wiem
Wyk. 36
7%
14%
61%
4% 14%
Powody używania karty kredytowej/debetowej
Kontrola wydatków
Bezpieczeństwo
Wygoda
Inne
Nie wiem
Wyk. 37
Odpowiadając na pytanie: czy jest Pan/Pani skłonna wydać więcej niż przewiduje Pana/Pani
budżet - 39% respondentów deklaruje, że tak lub raczej tak, natomiast 61% jest na nie lub
raczej nie. Występuje przeciętna zależność między płcią a skłonnością do przekraczania
budżetu domowego (VK=0,25). To kobiety są mniej skłonne do wydawania większej ilości
pieniędzy niż przewiduje ich budżet. 34% kobiet przyznaje się do takiej rozrzutności, kiedy
44% mężczyzn również deklaruje takie skłonności.
33
11%
28%41%
20%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
tak raczej tak raczej nie nie
Czy jest Pan/Pani skłonna wydać więcej niż przewiduje Pani/Pana budżet?
Wyk. 38
Zapytaliśmy też respondentów, od kogo w pierwszej kolejności pożyczyliby pieniądze. Wśród
najczęściej udzielanych przez nich odpowiedzi pojawiły się takie jak: najbliższa rodzina 54%,
przyjaciele 27% i nie pożyczanie od nikogo 24%. Najrzadziej wymienianymi odpowiedziami
były: bank 14%, znajomi z pracy 2%, a także firmy prywatne udzielające pożyczek: 1%.
Występuje przeciętna zależność (VK=0,21) między wiekiem badanych a pożyczaniem
pieniędzy od przyjaciół. Można jednak zaobserwować, że ludzie młodzi są nieco bardziej
skłonni pożyczyć pieniądze od przyjaciół (35% z nich) niż pokolenie ich rodziców (17%).
54%
27%
2%
14%
1%
24%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
najbliższa rodzina
przyjaciele
znajomi z pracy
bank
firmy prywatne udzielające pożyczek
od nikogo, nie lubię pożyczać
Od kogo w pierwszej kolejności pożyczyłby/ pozyczyłaby Pan/Pani pieniądze?
Wyk. 38
Jak dużo nasi respondenci są gotowi od kogoś pożyczyć? 13 % jest w stanie pożyczyć do 50 zł,
23% od 51 do 100 zł, 18% badanych od 101 do 200 zł, 25% od 201 do 500zł, 5% od 501 do
1000 zł, a 16% pożyczyłoby powyżej 1000 zł. Istnieje silna zależność między płcią badanych a
skłonnością do pożyczania od kogoś pieniędzy (VK=0,31). Kobiety unikają pożyczania
większych kwot pieniędzy. Mężczyźni są zdecydowani pożyczyć każdą kwotę w podobnym
stopniu. Występuje bardzo silna zależność między wiekiem badanych a skłonnością do
pożyczania od kogoś pieniędzy (VK=0,58). Ludzie młodzi są zdecydowanie bardziej skłonni
34
do pożyczania mniejszych kwot (do 500zł), natomiast badani ze starszego pokolenia w razie
pożyczki decydują się raczej na wyższe kwoty (pow. 1000zł).
13
23
18
25
5
16
0 5 10 15 20 25 30
do 50 zł
101-200zł
501-1000zł
Jak dużo jest Pan/Pani gotowa od kogoś pożyczyć?
Wartości w %
Wyk. 39
35% badanych twierdzi, że w pierwszej kolejności pożyczyłoby pieniądze na zakup artykułów
spożywczych, 38% na zakup sprzętu RTV/AGD, 12% wydałoby pożyczone pieniądze na
odzież lub obuwie, 5% na zakup samochodu, 4% na nieruchomości bądź spłatę kredytu, 2% na
leki. 4 % ma inne pomysły na spożytkowanie pożyczonych pieniędzy.
35%
38%
12%
5%
4% 2%4%
Na zakup jakiego artykułu pożyczyłby/pożyczyłaby Pan/Pani pieniądze?
Art. Spożywcze
Sprzęt RTV/AGD
Odzież/obuwie
Samochód
Nieruchomości/spłata kredytu
Leki
Inne
Wyk. 40
Interesowało nas także, w jaki sposób respondenci zagospodarowaliby nieoczekiwanie
otrzymane większe pieniądze. Okazało się, że najczęściej wybierali oni możliwość
zaoszczędzenia (44%) a następnie zainwestowania (36%). Od razu pieniądze wydałoby 19%
respondentów. Tylko 1% badanych miał inny pomysł zagospodarowania gotówki.
Mniej niż jedna trzecia badanych twierdzi, że jest zadowolona ze swoich zarobków – 28%,
natomiast więcej niż dotychczas chciałoby zarabiać aż 72% respondentów. Występuje słaba
35
zależność między wiekiem badanych a zadowoleniem z zarobków/ przychodów (VK=0,18).
Przy czym to młodzi są nieco bardziej niezadowoleni: 80% z nich, przy 63% osób starszych.
Dla 46% badanych ich dochody powinny wzrosnąć o ponad 1000zł, aby były
satysfakcjonujące. 29% respondentów wystarczy, by ich dochody wzrosły o 500 do 1000zł, zaś
gdyby wzrosły poniżej 500 zł byłyby satysfakcjonujące dla 25% badanych. Występuje
zależność przeciętna VK=0,25 między płcią a oczekiwaniami wzrostu dochodów: mężczyźni
częściej wymieniają kwotę powyżej tysiąca (55%) niż kobiety (38%), kobiety
usatysfakcjonowane byłby mniejszym wzrostem zarobków – 30% wystarczyłoby do 500
złotych podwyżki, w przypadku mężczyzn taka kwota wystarczyłaby jedynie 19% z nich. Jest
też zależność z wiekiem: Starsi mają większe oczekiwania niż młodsi (57% chciałoby, aby ich
dochody wzrosły powyżej tysiąca przy 38% młodych; VK=0,20, zależność słaba)
36
5. O zrównoważonej konsumpcji słów kilka
Choć „zrównoważona” konsumpcja to nie był główny problem naszego projektu,
postanowiliśmy poruszyć w rozmowie z respondentami także kwestie z nią związane.
Zastanawialiśmy się, na ile „świadomymi ekologicznie” konsumentami są nasi badani.
2% 3%
12%
8% 7%
14%11%
13%
40%
18% 19%
28%
14%
20%17%
15%
22%
28%31%
36%
22%
31%
26%
14%
42%
28%
9%
28%26%
16%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
możliwość
recyklingu
produktu
ekologiczne
materiały, z
których jest
zrobiony
długi okres
eksploatacji
produktu
brak emisji
substancji
szkodliwych
nietestowanie
na zwierzętach
oszczędność
energii
Czym kieruje się Pan/Pani przy zakupie produktów?
zawsze
często
czasem
rzadko
nigdy
Wyk. 41
Tylko niecałe 27% respondentów przy zakupie jakiegoś produktu zwraca uwagę na możliwość
jego recyklingu, pozostali badani nie zwracają na to uwagi. Zauważyliśmy silny związek
między płcią a zwracaniem uwagi na możliwość recyklingu (VK=0,36) – kobiety częściej niż
mężczyźni zwracają uwagę na tę cechę produktu: prawie 40% kobiet czasami i często zwraca
na to uwagę przy 12% mężczyzn, którzy równie często biorą pod uwagę to, czy produkt nadaje
się do recyclingu. Na to, czy materiał jest wykonany z ekologicznych materiałów uwagą przy
zakupach zwraca tylko 36% badanych. Przy czym zauważyć należy, że 48% badanych kobiet
zwraca na to uwagę, podczas gdy dla dwukrotnie mniejszej liczby mężczyzn także jest to
ważne. Można stwierdzić, że kobiety są bardziej troskliwe, jeśli chodzi o dbałość o
środowisko.
69% respondentów bierze pod uwagę długi okres eksploatacji zakupionego produktu, rzadko
lub nigdy nie zwraca na to uwagi 31%.
Prawie 41% badanych bierze pod uwagę to, czy kupowany produkt emituje szkodliwe
substancje, pozostali (prawie 60 % respondentów nie zwraca na to uwagi). Po raz kolejny to
kobiety przeważają w tej dziedzinie, 48% kobiet przy 33% mężczyzn. Jednak związek między
płcią a skłonnością do sprawdzania tego typu informacji na produktach jest słaby (VK= 0,20)
37
Natomiast stwierdzono silny związek między płcią a zwracaniem uwagi na to, czy produkt jest
testowany na zwierzętach (VK= 0,42). 66% kobiet i tylko 27% mężczyzn przykłada wagę do
tego faktu. Okazuje się, że kobiety można uznać za bardziej proekologiczne i są one bardziej
tym zainteresowane.
66%
34%
27%
73%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Kobieta Mężczyzna
Nietestowanie produktu na zwierzętach
zwraca uwage na
nietestowanie produktu na
zwierzętach
nie zwraca uwagi
Wyk. 42
Kobiety są też bardziej praktyczne, prawie 75% respondentek zawsze lub przynajmniej
czasami zwraca uwagę na to czy zakupiony produkt oszczędza energię, podczas gdy wśród
mężczyzn odsetek ten wynosi 65%. Mimo to związek między płcią a skłonnością do
oszczędności energii jest przeciętny (VK=0,27).
Warto również zauważyć, że wiek ma znaczenie, kiedy badani dokonują wyboru produktów.
Osoby starsze częściej (VK=0,24) przykładają wagę do tego, czy produkt ma długi okres
eksploatacji (64% deklaruje, że często zwraca na to uwagę), podczas gdy dla młodszych
badanych jest to nieco mniej ważne (42%). Także starsi częściej zwracają na to, czy produkt
nadaje się do recyclingu (18% często zwraca na to uwagę, gdy tylko 8% osób młodszych,
VK=0,21) oraz czy jest zrobiony z ekologicznych materiałów (21% „rodziców” oraz 11%
„dzieci”, VK=0,19). „Rodzice” również są ostrożniejsi i sprawdzają częściej, czy produkt nie
wydziela substancji niebezpiecznych (34% deklaruje, że robi to często, odpowiednio – 18%
młodych, VK=0,20). Najbardziej jednak uwidacznia się większa dojrzałość starszych
respondentów, kiedy mają do czynienia z produktami energooszczędnymi. 62% „rodziców”
często zwraca uwagę, czy produkt ma taki charakter, gdy jedynie 27% osób młodych także to
interesuje (VK=0,37).
W dalszej części wywiadu pytaliśmy badanych o to, czy robiąc zakupy kupują więcej
produktów niż jest im potrzebne. Aż 76% badanych stwierdziło, że kupują wystarczającą ilość
38
artykułów, a 21% kupuje za dużo. Okazało się więc, że łodzianie nie mają skłonności do
kupowania zbędnych wyrobów, albo też nie oceniają niezbędności zakupionych rzeczy.
76%
21%
3%
Ilość kupowanych produktów
wystarczająco
za dużo
za mało
Wyk. 43
6. Centra handlowe
Zastanawialiśmy się też, jak często odwiedzają badani łódzkie centra handlowe, tj.
Manufakturę czy Galerię Łódzką. Około 30% badanych bywa tam raz w tygodniu i częściej,
1/3 odwiedza je kilka razy w miesiącu, a 37% jedynie raz w miesiącu lub rzadziej.
Zauważyliśmy silny związek między częstotliwością odwiedzania centrum handlowego a
wiekiem respondentów (VK= 0,41). Najwięcej, bo 55% respondentów urodzonych w latach
1960-1967 odwiedza miejsca tego typu raz w miesiącu i rzadziej, 23% badanych kilka razy w
miesiącu, 22% raz na tydzień, nie została wybrana odpowiedź „ kilka razy w tygodniu”.
Natomiast wśród osób urodzonych w latach 1985-1992 rozkład ten wygląda inaczej. 14%
respondentów odwiedza centrum handlowe kilka razy w tygodniu, 24% raz w tygodniu, 42%
kilka razy w miesiącu i 20% raz w miesiącu i rzadziej. Okazało się więc, że osoby młode
częściej przebywają na terenie centrów handlowych.
Stwierdziliśmy, że to kobiety częściej odwiedzają centra handlowe niż mężczyźni (VK=0,23).
Prawie 35% kobiet odwiedza miejsca tego typu raz w tygodniu lub częściej, podczas gdy 25%
mężczyzn robi to równie często. Najwięcej mężczyzn bywa w centrum handlowym raz w
miesiącu i rzadziej – 37%
53% respondentek i 69% respondentów spędza w centrum handlowym 1-2 godziny,
19%kobiet i 17% mężczyzn 3-4 godzin, pozostali (28% kobiet i 12% mężczyzn) spędzają
mniej niż godzinę, a tylko 2% mężczyzn więcej niż 5 godzin przebywa na terenie centrum
39
handlowego. Okazało się, że nasi badani preferują szybkie zakupy, przypuszczamy, że wynika
to albo z braku czasu albo z faktu, że planują swoje zakupy.
Nie istnieje zbyt silny związek między wiekiem respondentów a ilością czasu spędzanego w
centrum handlowym (VK= 0,24). 18% osób starszych spędza mniej niż godzinę w centrum,
62% 1-2 godziny, 20% 3-4 godziny, nikt spośród badanych w tej grupie wiekowej nie spędza
więcej niż 5 godzin w centrum handlowym. Wśród ludzi młodych 6% przebywa w CH mniej
niż godzinę, 60% 1-2 godziny, 1/3 3-4 godziny, zaś tylko 1% ponad 5 godzin. Wynika z tego,
że młodzi spędzają nieco więcej czasu w CH.
Badaliśmy także to, jakie funkcje pełni centrum handlowe według respondentów. Jest ono
przede wszystkim miejscem robienia zakupów (92%), miejscem spotkań (21%), miejscem
rozrywki (20%), miejscem spożywania posiłków (13%), miejscem relaksu dla 6% badanych i
dla 2% atrakcją turystyczną.
Nie zauważyliśmy zbyt silnego związku (VK= 0,20) między wiekiem a tym, czym dla
respondentów jest centrum handlowe. Dla zdecydowanej większości zarówno osób starszych
jak i młodych centrum handlowe jest przede wszystkim miejscem robienia zakupów, jednak
częściej tę odpowiedź wskazywały osoby starsze (98%) niż osoby młodsze (88%). Można
natomiast zauważyć zmianę stanowisk respondentów jeśli chodzi o to, czy centrum handlowe
stanowi dla nich miejsce rozrywki. Tutaj także zależność jest słaba (VK= 0,18), jednak widać
pewną rozbieżność jeśli chodzi stosunek badanych do tej funkcji centrum, otóż jedynie dla
12% spośród respondentów w starszym wieku i dla dwóch razy tylu osób młodych- 26%
centrum jest przede wszystkim miejscem rozrywki. Mimo że siła związku między wiekiem a
postrzeganiem CH jako miejsca spotkań jest słaba (VK= 0,21) to rozkład procentowy wskazuje
na to, że ludzie młodzi częściej decydują się na spotkania w tym miejscu, 29% badanych
wskazało tą odpowiedź, podczas gdy tylko 12% osób starszych zdecydowało się na wybór tej
funkcji jako znaczącej.
40
2%
6%
13%
20%
21%
92%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
atrakcja turystyczna
relaksu
spożywania posiłków
rozrywki
spotkań
robienia zakupów
Centrum handlowe jako miejsce
Wyk. 44
Prawie 88% badanych najwięcej czasu spędza w sklepach, prawie 5% w kinie, 4% w
restauracji i 3% w innych miejscach.
Zastanawialiśmy się czy badani korzystają z centrów handlowych będąc innych miastach, 62%
badanych zdarzyło się wybrać do centrum handlowego podczas pobytu w innej miejscowości.
W jakim celu respondenci je odwiedzali? Najważniejszym powodem była potrzeba zrobienia
zakupów (31%), 1/4 badanych podawała złożony cel takiej wizyty. 18% zrobiło to po prostu z
ciekawości, 15% chciało porównać ofertę cen centrum handlowego z ofertami w innych
sklepach, 7% chciało coś zjeść, a 3% spędzić tam wolny czas.
31%
25%
18%
15%
7%
3%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
zakupy
cel złożony
ciekawość
porównanie cen
jedzenie
spędzenie wolnego czasu
Cel wizyty w centrum handlowym w innym mieście
W
yk. 45
Chcieliśmy dowiedzieć się, w jakim stopniu badani korzystają z punktów usługowych na
terenie centrum handlowego. Okazało się, że będąc w centrum handlowym często z restauracji
korzysta 16% badanych, 69% korzysta czasami lub rzadko, a 15% nie korzysta w ogóle.
41
Ponadto występuje dość silna zależność (VK=0,28) pomiędzy wiekiem respondentów a ich
częstotliwością korzystania z restauracji w centrum handlowym. „Rodzice” korzystają z niej
rzadziej niż dzieci (5% często, 76% czasami lub rzadko i 19% nigdy), natomiast jeśli chodzi o
dzieci to 25% korzysta z restauracji często, 64% czasami lub rzadko i 11% nigdy. Z kawiarni
korzysta często 8% badanych, czasami lub rzadko 67%, nigdy 25%. Do kina w centrum
handlowy często chodzi 14% badanych, 69% czasami lub rzadko, 17% nie chodzi w ogóle w
centrum handlowym do kina. Istnieje silna zależność (VK=0,36) pomiędzy wiekiem
respondentów a ich częstotliwością korzystania z kina w centrum handlowym. Z usług kina
częściej korzystają „młodsi” (19% często, 75% czasami lub rzadko i 6% nigdy). „Starsi”
odpowiednio: 7% często, 62% czasami lub rzadko i 31% nigdy. Z usług fryzjerskich często
korzysta tylko 5% respondentów, nigdy nie korzystało 81%, pozostali korzystają czasami lub
rzadko (14%). Dodatkowo występuje silna zależność (VK=0,31) pomiędzy wiekiem badanych
a ich częstotliwością korzystania z pralni w centrum handlowym. „Rodzice” częściej
korzystają z jej usług (22% często lub czasami, 19% rzadko i 59% nigdy), natomiast „dzieci”:
3% czasami, 17% rzadko i 80% nigdy). Zauważyć można, że nasi badani niezbyt chętnie
korzystają z punktów usługowych, lecz częściej korzysta z nich młodsza grupa badanych.
16%8%
14%
1%
25%
41%32%
41%
11%5%
50%
28%34%
28%18% 14%15%
25%17%
70%81%
25%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Z jakich punktów usługowych na terenie centrum handlowego korzysta Pan/Pani najczęściej?
często
czasami
rzadko
nigdy
Wyk. 46 Respondenci twierdzili, że w przyszłości centrum handlowe stanie się miejscem spotkań,
ponieważ już teraz pełni taką funkcję. Tego zdania jest 36% badanych, 33% twierdzi, że raczej
ma szanse spotkań ze względu na szeroki wybór świadczonych usług. W pełnienie takiej
funkcji przez centra handlowe nie wierzy 31% badanych. Występuje silna zależność
(VK=0,31) pomiędzy wiekiem badanych a ich poglądem na to czy centrum handlowe może
stać się w przyszłości głównym miejscem spotkań ludzi, to zdanie częściej podziela młodsza
grupa badanych (81% odpowiedzi pozytywnych i 19% negatywnych) niż grupa „starszych”
42
(55% odpowiedzi pozytywnych i 45% odpowiedzi negatywnych). Potwierdza to fakt, że sami
respondenci (21%) często wybierają(li) centrum handlowe jako miejsce spotkania ze
znajomymi. Potwierdza to silna zależność (VK=0,49) pomiędzy wiekiem respondentów a
wyborem centrum handlowego jako miejsca spotkania ze znajomymi. „Dzieci” znów częściej
dokonywały takiego wyboru (26% dość często, 63% niezbyt często i 11% nigdy) niż rodzice
(5% dość często, 41% niezbyt często i 54% nigdy).
36%
33%
19%
12%
Centrum handlowe jako główne miejsce spotkań w przyszłości
tak
raczej tak
raczej nie
nie
Wyk. 47
Pytaliśmy także respondentów o to, czy zakupili coś pod wpływem akcji promocyjnej. Okazało
się, że 82% respondentów uległo sprzedaży promocyjnej. Wśród produktów zakupionych na
wyprzedaży badani wymieniają : odzież i obuwie (56%), artykuły spożywcze (33%),
kosmetyki (25%), sprzęt RTV/AGD (15%), artykuły chemiczne (8%), alkohole (4%) i inne
artykuły (3%)
56%
33%
25%
15%
8%
4%
3%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
odzież i obuwie
artykuły spożywcze
kosmetyki
RTV/Agd
artykuły chemiczne
alkohole
inne
Produkty kupione pod wpływem promocji
Wyk. 48
43
Pytaliśmy łodzian, o to czy biorą udział w wydarzeniach organizowanych w centrum
handlowym. Tylko 28% z nich deklaruje, że tak. Istnieje dość silna zależność (VK=0,30)
pomiędzy wiekiem respondentów a uczestniczeniem w wydarzeniach organizowanych w
centrum handlowym. Grupa młodszych badanych uczestniczy częściej w takich wydarzeniach
(40%) niż grupa „starszych” (13%).
Spośród wszystkich badanych 57% brało udział w wydarzeniach kulturalnych, 16% w
wydarzeniach sportowo- rekreacyjnych, 14% w WOŚPie, 24% w wystawach i pokazach, 14%
w „urodzinach” czy jubileuszach centrów handlowych, a 3% w innych atrakcjach.
W jakich wydarzeniach bierzesz udział w centrum handlowym?
57%
16%
14%
24%
14%
3%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
wydarzenia kulturalne
wydarzenia sportowo rekreacyjne
WOŚP
wystawy i pokazy
urodziny, jubileusze centrum
inne
Wyk. 49
Biorąc pod uwagę pierwszy etap naszego badania - obserwację w Porcie Łódź, pytaliśmy
respondentów, czy odwiedzili to miejsce i w jakim czasie od otwarcia. 19% respondentów
odwiedziło nowe centrum handlowe w ciągu 3 miesięcy od otwarcia, 17% badanych centrum
to odwiedziło w ciągu miesiąca, 14% badanych wybrało się, aby obejrzeć nowe centrum
handlowe w dniu otwarcia lub w ciągu pierwszego tygodnia, 6% badanych odwiedziło nowe
centrum w ciągu pierwszych dwóch tygodni od otwarcia, co w rezultacie daje nam 55%. Zatem
45% badanych nie odwiedziło nowego centrum handlowego do momentu, w którym
prowadzone było nasze badanie.
Wśród powodów nie odwiedzenia nowego centrum handlowego 58% badanych wymienia
niedogodną lokalizację, 37% nie było zainteresowanych lub nie czuło potrzeby odwiedzenia
centrum, 14% nie miało czasu, 12% uważa, że „Port Łódź” nie różni się niczym od innych
centrów, a 4% podawało inne powody.
Jeśli chodzi o powody, dla których badani odwiedzili „Port Łódź” wyróżnić można ciekawość
- 58% respondentów wskazało tę przyczynę, 22% chciało zobaczyć nowe sklepy, 15% zrobiło
to za namową rodziny/ znajomych, dla towarzystwa, 14% badanych pojechało tam w celu
zrobienia zakupów, 11% chciało skorzystać z oferowanych promocji, atrakcji, 3%
respondentów podało inne powody.
44
Czy badanym podoba się nowe łódzkie centrum handlowe? Wygląda na to, że tak. 68%
respondentów oceniło je pozytywnie, a 32% negatywnie.
Dokonując oceny „Portu Łódź” respondenci wskazywali elementy, które im się podobały.
Wśród nich, połowie badanych podobały się nowe sklepy oraz ich większa powierzchnia, 36%
respondentów spodobał się wystrój nowego wnętrza, 23% respondentów wskazało na
promocje i atrakcyjne oferty dla klientów, również 23% badanych zwróciło uwagę na parking,
14% wskazało na przejrzysty układ centrum, 9% podobała się niewielka liczba ludzi w
centrum handlowym, 5% przypadła do gustu obsługa, 2% respondentów wskazało atrakcje dla
dzieci, a 5% badanych wskazało inne elementy.
Zalety Portu Łódź
5%2%
5%9%
14%23%23%
36%50%50%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
inne
atrakcje dla dzieci
obsługa
mało ludzi
przejrzysty układ
parking
promocje i atrakcje
wystrój nowego wnętrza
większa powierzchnia sklepów
nowe sklepy
Wyk. 50
Badani wymieniali także elementy, które im się nie podobały w nowym centrum. 66%
respondentów nie podobał się mylący układ centrum, 24% badanych brak nowych sklepów,
16% badanych nie podobał się wystrój nowego wnętrza, 15% przeszkadzała większa
powierzchnia sklepów, 13% badanych wskazało na niewiele promocji i atrakcyjnych ofert dla
klientów, 10% nie przypadł do gustu parking, 5% badanych narzekało na obsługę nowego
centrum, a 8% respondentów nie podobały się również inne elementy centrum.
45
8%
0%
5%
10%
13%
15%
16%
24%
66%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
inne
niewiele atrakcji dla dzieci
obsługa
parking
niewiele promocji
większa powierzchnia sklepów
wystrój nowego wnętrza
brak nowych sklepów
mylący układ centrum
Wady Portu Łódź
Wyk. 51
Poprosiliśmy naszych respondentów, aby ustosunkowali się do zaproponowanych przez nas
stwierdzeń, dotyczących kilku kwestii. Poniższe wyniki zostały przedstawione na wykresie:
46
74%
9%
61%
63%
64%
60%
32%
37%
45%
76%
26%
91%
39%
37%
36%
40%
68%
63%
55%
24%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Planuję dokładnie swoje wydatki
Chętnie kupuję dany produkt, kiedy reklamują go sławne
osoby
Często w podejmowaniu decyzji dotyczących zakupu danego
produktu kieruję się zdaniem znajomych/rodziny
Wolę zapłacić więcej za produkt marki do której jestem
pryzwiązany, niż kupić tańszy odpowiednik nieznanego mi
producenta
Warto zapłacić więcej za produkt markowy
(marokowy=lepszy jakościowo)
Uważam że większość moich znajomych często wydaje
pieniądze w sposób nieprzemyślany, impulsywny
Moi znajomi dokładnie planują swoje wydatki
Częst sam wydaję pieniądze w sposób impulsywny,
nieprzemyślany
Jestem bardziej skłonny kupić dany produkt gdy jest zalecany
przez eksperta
Robiąc zakupy zwracam szczególną uwagę na promocje,
atrakcyjne oferty cenowe
Zgadzam się
Nie zgadzam się
Wyk. 52
Istnieje zależność między płcią a skłonnością do planowania wydatków, częściej kontrolują je
mężczyźni niż kobiety (Vk=0,22). Wyniki pokazały również istnienie przeciętnej zależności
(Vk=0,25), między deklarowaniem wydania większej ilości pieniędzy na markę, do której
respondenci są przywiązani, niż kupieniem tańszego odpowiednika, a płcią. W tym wypadku
mężczyźni (67%) częściej deklarowali, że woleliby zapłacić więcej za produkt marki, do której
są przywiązani, niż kupić jej tańszy odpowiednik.
47
7. Nawyki żywieniowe łodzian
W trakcie badania zapytaliśmy naszych respondentów o ich nawyki żywieniowe i
miejsce spożywanych posiłków.
Zdecydowana większość (aż 95% badanych) przyznało, że zdarza im się jadać swoje posiłki
poza domem (w czym 28% odpowiedziało, że spożywa swoje posiłki poza domem raz w
tygodniu bądź częściej). Zaledwie 5% respondentów stwierdziło, że nie jada swoich posiłków
poza domem.
Istnieje silna zależność pomiędzy wiekiem badanych respondentów, a częstością spożywania
przez nich posiłków poza domem (VK=0,31). Badani z grupy wiekowej 18-25lat wykazują się
większą skłonnością do częstszego jadania poza domem (38 % respondentów przyznało, że
jada poza domem raz w tygodniu lub częściej) niż badani w wieku 43-50 (17%).
Tabela nr 2. Częstość spożywania posiłków poza domem
Liczba osób Procent
Raz na tydzień i częściej 37 28
Raz na dwa tygodnie 28 21,2
Raz w miesiącu 30 22,7
Rzadziej niż raz w miesiącu 30 22,7
Nie jadam poza domem 7 5,3
Ogółem 132 100
Badani uzasadniając, dlaczego wolą jadać w domu, wymieniali takie motywy jak: „względu
finansowe”, „dieta połączona z treningiem”, oraz że takie posiłki są zdrowsze.
Wyk. 53
Natomiast wśród respondentów, którzy jadają poza domem najczęściej wymienianym
motywem były wyjazdy, brak możliwości zjedzenia w domu (29% odpowiedzi), brak czasu
(26%). Jedzenie poza domem łączy się też ze sposobem spędzania wolnego czasu ze
inne
Dla urozmaicenia/odmiany
Przy okazji, przypadkiem
Wygoda
Dla rozryw ki
Brak czasu
Nie mogę jadać w domu/nie ma mnie w domu
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
1%
15%
17%
18%
21%
26%
29%
48
znajomymi, rozrywką tudzież z odmianą/urozmaiceniem codziennego posiłku. Jako motywacja
do jedzenia poza domem pojawia się także opcja wygody – respondenci nie muszą wtedy
gotować we własnym zakresie.
Zbadaliśmy również preferencje oraz zwyczaje łodzian w zakresie spożywanych przez nich
posiłków poza domem. Chcieliśmy się dowiedzieć, czy wyjście do restauracji jest „wyjściem”
przez nich zaplanowanym czy spontanicznym. Okazało się, że w 47% udzielonych
odpowiedzi jest to często decyzja spontaniczna, niemniej jednak równie często badani
deklarują, że ich wypad do restauracji ma także charakter zaplanowanego wyjścia (43%).
Z kim jadamy?
Badani najczęściej odwiedzają restauracje ze swoimi znajomymi (62%). Przy takich okazjach
towarzyszą im także: partner/partnerka (36%), dzieci (26%) czy mąż/żona (23%). Rzadziej do
restauracji wybierają się ze współpracownikami (15%). 14% respondentów do restauracji
chadza samotnie, a jedynie 7% z całą rodziną.
Jak pokazały nasze badania, wybór towarzyszących osób przy wyjściach do restauracji ma
związek z wiekiem badanych. Starsza grupa respondentów (54%), częściej niż młodzi (3%),
spożywa posiłki w restauracjach w towarzystwie dzieci (VK=0,58) oraz męża/żony
(odpowiednio: 48% do 3%; VK=0,53) natomiast młodsi respondenci zdecydowanie preferują
towarzystwo znajomych (78% do 41%, VK=0,38) i/lub partnera/partnerki (55% do 13%,
VK=0,44).
48%
13%
54%
41%
3%
55%
3%
78%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
mąż/żona
parner/ka
dzieci
znajomi
grupa młodsza
grupa starsza
Wyk. 54
Dlaczego jadamy w restauracjach?
Nasi respondenci jako główny motyw spożywania posiłków w restauracjach wymieniają
przede wszystkim „głód” (62%) oraz „okazje do świętowania” takie jak urodziny, rocznice
(54%). Znacznie rzadziej powodem do jadania w restauracjach jest dla nich „odpoczynek”,
„rozrywka” i po prostu chęć/preferowanie jadania poza domem.
49
62%54%
31%15% 9%
2%0%
20%
40%
60%
80%
100%
Głód
Okazja
do św
ięto
wania
Rozryw
ka
Nie m
usi być o
kazji
Odpoczyn
ek
Chęć zaim
ponowania
Wyk. 55
Jako ulubione miejsce, w którym badani jadają najczęściej wybierana jest pizzeria (56%) oraz
restauracje (47%). 22% respondentów zaliczyło fast-foody do swoich ulubionych miejsc
spożywania posiłku oraz bary (21%), z kolei tylko 7 osób stwierdziło, że ich ulubionym
miejscem są restauracje ekskluzywne.
Wiek badanych wpływa na to, w jakich miejscach preferują oni spożywać swoje posiłki.
Młodsza grupa badanych jako ulubione miejsca jadania częściej wskazuje pizzerie (70%
młodych przy 39% „rodziców”; VK=0,30) oraz restauracje fast-food (33% „dzieci” a tylko
9% „rodziców”; VK=0,29), natomiast starsi respondenci do ulubionych miejsc, w których
jadają, zaliczają częściej niż młodzi restauracje (59%, „młodzi” – 38%; VK=0,21).
56%47%
22% 21%6%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
pizz
eria
rest
aura
cja
fast
foo
d
bar
eksk
luzy
wna
rest
aura
cja
Wyk. 56
Okazało się, iż cechą najbardziej pożądaną w lokalach, odwiedzanych przez naszych
respondentów jest smaczne jedzenie, uznało tak prawie 60% badanych. Drugim w kolejności
czynnikiem który przekładał się na pozytywną ocenę danego lokalu, była miła atmosfera,
podkreśliła to ponad 1/4 respondentów. Miła obsługa, oraz bogate menu znalazły uznanie u
18% badanych, przy czym w wypadku postrzegania bogatego menu jako pozytywnego
czynnika, ważnym determinantem okazała się płeć, mężczyźni wskazali bogate menu prawie
dwa razy częściej, zauważalna jest tutaj przeciętna zależność (na poziomie VK=0,21)
Czwartym z kolei czynnikiem, okazała się dobra lokalizacja, wybrana przez 17%
50
respondentów. Pasujące godziny otwarcia oraz kameralność miejsca uzyskały po 10%
odpowiedzi. Pozostałe opcje cieszyły się znacznie mniejszą popularnością. Czynnikiem, który
jako jedyny nie został wybrany przez żadnego respondenta były zaproponowane przez lokal
atrakcje.
18%17%
26%10%
18%
10%
1%3%
2%3%
59%
6%
4%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
inne
popularność miejsca
atrakcje
promocje
duża liczba miejsc parkingowych
możliwość zamówienia na wynos
pasujące godziny otwarcia
przywiązanie
szybka obsługa
kameralność miejsca
miła atmosfera
dobra lokalizacja
bogate menu
smaczne jedzenie
Wyk. 57
Pozostałymi lokalami, oprócz przytoczonych wcześniej, do których wybierają się nasi badani,
są na pierwszym miejscu lokale typu fast-food, do których zaliczamy pizzerie, kebab,
McDonald’a, wszelkiej maści budki z chińszczyzną - do odwiedzania tego typu lokali
przyznała się prawie połowa respondentów. Co trzeci badany odwiedza regularnie bary i puby,
natomiast co piąty restauracje.
Najmniejszym powodzeniem wśród respondentów cieszą się posiłki spożywane w tzw.
obiadach domowych i na stołówkach.
51
0% 20% 40% 60% 80% 100%
inne
Obiady domowe, stołówka
Kawiarnie, herbaciarnie
Restauracje
Bary, puby
fast foody: (pizzeria, kebab, McDonald's
2%
7%
8%
23%
33%
48%
Do jakich innych typów lokali masz zwyczaj się wybierać?
Wyk. 58
Interesowało nas również, jak często badani zamawiają gotowe jedzenie do domu.
Połowa respondentów korzysta z dowozu jedzenia do domu raz w miesiącu, bądź rzadziej.
30% badanych nigdy nie zamawia jedzenia do domu. 14% respondentów korzysta z tego
rodzaju usług raz na dwa tygodnie. Jedynie 6% badanych przyznało, że zamawia gotowe
jedzenie raz w tygodniu lub częściej.
Interesujące jest zestawienie częstotliwości zamawiania posiłków z wiekiem badanych.
Okazało się iż, młodzi respondenci chętniej i częściej, w porównaniu do starszego pokolenia
zamawiają gotowe jedzenie. 30% młodych robi to raz na dwa tygodnie i częściej, podczas gdy
równie często jedzenie zamawia jedynie 8% „rodziców" (można zaobserwować
korelację,VK=20).
Dosyć interesujące jest zestawienie częstotliwości zamawiania posiłków z płcią badanych.
Okazuje się wtedy, że wśród osób zamawiających jedzenie częściej, dominować będą
mężczyźni, natomiast wśród konsumentów wcale nie zamawiających posiłków lub robiących
to rzadko – kobiety (zależność jest słaba, VK=0,20)
52
Wyk. 59
0% 20% 40% 60% 80% 100%
zamawiam raz w tygodniu lub częściej
zamawiam raz na dwa tygodnie
zamawiam raz w miesiącu lub rzadziej
nigdy nie zamawiam
2%
12%
53%
34%
10%
17%
48%
25%
Zamawianie posiłków:
Kobiety vs Mężczyźn
mężczyźni
kobiety
Wyk. 60
Jak dużo pieniędzy nasi respondenci najczęściej przeznaczają jednorazowo na jedzenie poza
domem w przeliczeniu na jedną osobę, było kolejnym pytaniem, na które szukaliśmy
odpowiedzi. Okazuje się, że są to raczej niewielkie kwoty. Najczęściej badani deklarowali, że
ich wydatki mieszczą się w przedziale od 20 do 49zł (52%). 38% respondentów twierdziło, iż
najczęściej przeznacza poniżej 20 zł, z kolei 10% respondentów wydaje od 50 do 100 złotych.
Nie było wśród naszych badanych osób, które wydawałyby więcej niż 100 złotych.
Zauważamy tutaj silną zależność (VK=0,38), pomiędzy rokiem urodzenia badanych a sumą
pieniędzy przeznaczanych jednorazowo na jedzenie poza domem, przeliczając na jedną osobę.
Osoby młodsze wydają jednorazowo mniejsze kwoty niż osoby starsze. 54% młodych wydaje
53
poniżej 20 złotych, a tylko 18% „rodziców” także zamyka tego rodzaju wydatki w tej kwocie.
Za to najczęściej (68%) osoby starsze wydają 20-49 złotych, a 14% z nich przyznaje się do
wydawania 50-100 złotych (tylko 6% młodych wydaje takie kwoty).
38%
52%
10%
Jak dużo pieniędzy najczęściej przeznacza Pan/Pani jednorazowo na jedzenie poza domem, przeliczając na jedną osobę?
poniżej 20 zł
20-49 zł
50-100 zł
Wyk. 61
Ciekawiła nas również kwestia, jakie posiłki nasi respondenci jadają w domach. Okazało się,
że najwięcej, bo aż 62% badanych przygotowuje posiłki własnoręcznie ze świeżych
produktów. Około ¼ badanych (26%) zadeklarowała, że kupuje gotowe półprodukty i posiłki
przygotowuje sama, z kolei 10% respondentów przyznało się, że kupuje gotowe produkty,
które następnie jedynie podgrzewa. Wyniki badań wykazują jasną i silną zależność pomiędzy
płcią badanych a sposobem przygotowywania posiłków w domu. Kobiety częściej niż
mężczyźni przygotowują swoje dania własnoręcznie ze świeżych produktów, z kolei
mężczyźni preferują raczej szybki sposób przygotowania posiłków i jedynie kupują gotowe już
dania i następnie je podgrzewają.
Wyniki badań, wykazują silną zależność (0,40 VK) pomiędzy wiekiem badanych a rodzajem
posiłków spożywanych w domach. Starsi respondenci znacznie częściej niż młodsi (80% do
47%) przygotowują posiłki sami ze świeżych produktów. Młodzi preferują przyrządzanie
posiłków z półproduktów (36% przy 15% starszych badanych) oraz kupują gotowe dania i
tylko je podgrzewają (17% do 2%).
54
Wyk. 62
Nasi respondenci zostali również poproszeni o udzielenie odpowiedzi na pytanie, kto lub co
ma największy wpływ na ich zwyczaje żywieniowe. Najczęściej padającą odpowiedzią było
stwierdzenie, że jest to indywidualna decyzja, którą wybrało 61% badanych. 36%
respondentów stwierdziło, że na ich nawyki żywieniowe największy wpływ mają kwestie
zdrowotne, a 35%, zadeklarowało, że w głównej mierze są to ich rodzice. Jedynie 13%
wskazało znajomych, a 7% poradniki żywieniowe jako główne źródło wiedzy na temat
zwyczajów żywieniowych. Zauważyliśmy, że niektóre determinanty naszych nawyków
żywieniowych takie jak: rodzice czy kwestie zdrowotne są dość silnie skorelowane z wiekiem
naszych badanych: Badani z przedziału wiekowego 18-25 lat częściej wskazywali rodziców
jako tych, którzy mają wpływ na ich zwyczaje żywieniowe, aniżeli osoby w wieku od 43-50
roku życia (VK=0,28). Odwrotnie kształtuje się sytuacja w przypadku kwestii zdrowotnych,
którą to częściej wybierały osoby z przedziału wiekowego od 43 do 50 roku życia. (Vk=0,28).
Podobny rozkład w obu grupach mamy natomiast w przypadku wyboru opcji indywidualnej
decyzji jako czynnika kształtującego nasze zwyczaje żywieniowe, choć nieco częściej takie
deklaracje składają osoby starsze (zależność jest jednak słaba, VK=0,16).
55
0% 20% 40% 60% 80% 100%
rodzice
kwestie zdrowotne
jest to indywidualna decyzja
47%
24%
54%
20%
51%
70%
Kto lub co ma największy wpływ na Pana/Pani zwyczaje dotyczące żywienia?
43-50 lat
18-25 lat
Wyk. 63
Nasi respondenci mieli również za zadnie ocenić swoje nawyki żywieniowe na specjalnie
przygotowanej przez nas 6-punktowej skali, gdzie cyfra „1” miała oznaczać, że badany
odżywia się bardzo niezdrowo a cyfra „6”, że odżywia się bardzo zdrowo. Najczęściej, bo w
przypadku prawie połowy badanych (48,5%), wybierana zostawała cyfra „4”. Kolejno
zaznaczane były cyfry: „3”-21% , „5”-19% oraz „2”-9%. Do bardzo złych nawyków
żywieniowych przyznały się jedynie 2 osoby, natomiast bardzo dobre nawyki żywieniowe
stwierdziła u siebie jedynie 1 osoba.
49%
2%9%
21% 19%
1%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1
2
3
4
5
6
Wyk. 64
56
8. Podsumowanie
Wiek ma znaczenie
• Nasze przypuszczenia potwierdziły się. Konsumentów pod tym względem różnicuje
wiek. Częściej osoby starsze (67%) niż młodsze (49%) planują zakupy.
• Częściej młodzi (63%) niż starsi (55%) są skłonni kupić coś spoza listy zakupów.
• Można jednak zaobserwować, że ludzie młodzi są nieco bardziej skłonni pożyczyć
pieniądze od przyjaciół (35% z nich) niż pokolenie ich rodziców (17%).
• Ludzie młodzi są zdecydowanie bardziej skłonni do pożyczania mniejszych kwot (do
500zł), natomiast badani ze starszego pokolenia w razie pożyczki decydują się raczej na
wyższe kwoty (pow. 1000zł)
• Osoby starsze częściej przykładają wagę do tego, czy produkt ma długi okres
eksploatacji, czy nadaje się do recyclingu, czy nie wydziela niebezpiecznych dla
środowiska substancji oraz czy produkt jest energooszczędny.
• Okazało się więc, że osoby młode częściej przebywają na terenie centrów handlowych.
• Jedynie dla 12% spośród respondentów w starszym wieku i dla dwóch razy tylu osób
młodych- 26% centrum jest przede wszystkim miejscem rozrywki.
• Występuje silna zależność pomiędzy wiekiem badanych a ich poglądem na to czy
centrum handlowe może stać się w przyszłości głównym miejscem spotkań ludzi, to
zdanie częściej podziela młodsza grupa badanych (81% odpowiedzi pozytywnych i
19% negatywnych) niż grupa „starszych” (55% odpowiedzi pozytywnych i 45%
odpowiedzi negatywnych).
• Potwierdza to silna zależność (VK=0,49) pomiędzy wiekiem respondentów a wyborem
centrum handlowego. „Dzieci” znów częściej dokonywały wyboru CH jako miejsca
spotkania ze znajomymi (26% dość często) niż rodzice (5% dość często)
• Grupa młodszych badanych uczestniczy częściej w wydarzeniach organizowanych w
centrum handlowym (40%) niż grupa „starszych” (13%).
• Badani z grupy wiekowej 18-25lat wykazują się większą skłonnością do częstszego
jadania poza domem (38 % respondentów przyznało, że jada poza domem raz w
tygodniu lub częściej) niż badani w wieku 43-50 (17%).
• Starsza grupa respondentów (54%), częściej niż młodzi (3%), spożywa posiłki w
restauracjach w towarzystwie dzieci oraz męża/żony (odpowiednio: 48% do 3%)
natomiast młodsi respondenci zdecydowanie preferują towarzystwo znajomych (78%
do 41%) i/lub partnera/partnerki (55% do 13%).
• Młodsza grupa badanych jako ulubione miejsca jadania częściej wskazuje pizzerie
(70% młodych przy 39% „rodziców”) oraz restauracje fast-food (33% „dzieci” a tylko
57
9% „rodziców”), natomiast starsi respondenci do ulubionych miejsc, w których jadają,
zaliczają częściej niż młodzi restauracje (59%, „młodzi” – 38%).
• Okazało się iż, młodzi respondenci chętniej i częściej, w porównaniu do starszego
pokolenia zamawiają gotowe jedzenie.
• Osoby młodsze wydają jednorazowo mniejsze kwoty na jedzenie poza domem niż
osoby starsze. 54% młodych wydaje poniżej 20 złotych, a tylko 18% „rodziców” także
zamyka tego rodzaju wydatki w tej kwocie.
• Starsi respondenci znacznie częściej niż młodsi (80% do 47%) przygotowują posiłki
sami ze świeżych produktów. Młodzi preferują przyrządzanie posiłków z półproduktów
(36% przy 15% starszych badanych) oraz kupują gotowe dania i tylko je podgrzewają
(17% do 2%).
• Badani z przedziału wiekowego 18-25 lat częściej wskazywali rodziców jako tych,
którzy mają wpływ na ich zwyczaje żywieniowe. Odwrotnie kształtuje się sytuacja w
przypadku kwestii zdrowotnych, którą to częściej wybierały osoby z przedziału
wiekowego od 43 do 50 roku życia. Podobny rozkład w obu grupach mamy natomiast
w przypadku wyboru opcji indywidualnej decyzji jako czynnika kształtującego nasze
zwyczaje żywieniowe, choć nieco częściej takie deklaracje składają osoby starsze.
Płeć ma znaczenie
• Tak, jak przewidywaliśmy, okazało się, że to kobiety (74%) częściej niż mężczyźni
(56%) lubią robić zakupy.
• Mężczyźni (48%) częściej niż kobiety (31%) wybierają określony sklep ze względu na
niskie ceny, ale rzadziej (13%) niż kobiety (35%) zwracają uwagę na dogodne godziny
otwarcia sklepów.
• Kobietom też częściej zdarza się kupować coś spoza planowanej listy zakupów. Robi
tak 66% respondentek, a w przypadku respondentów odsetek ten wynosi 38%.
• Kobiety (65%) częściej żałują spontanicznych zakupów niż mężczyźni (48%).
• Kobiety częściej niż mężczyźni kierują się promocjami oraz modą.
• Mężczyźni (78%) częściej niż kobiety (69%) zwracają uwagę na markę.
• Kobiety częściej niż mężczyźni widzą w zakupach coś przyjemnego. Niemal dwa razy
więcej kobiet (60%) niż mężczyzn (32%) określa zakupy jako przyjemność.
• To kobiety są mniej skłonne do wydawania większej ilości pieniędzy niż przewiduje
ich budżet. 34% kobiet przyznaje się do takiej rozrzutności, kiedy 44% mężczyzn
również deklaruje takie skłonności.
• Kobiety częściej niż mężczyźni zwracają uwagę na możliwość recyclingu produktów,
na to, czy produkt emituje szkodliwe dla środowiska, czy produkt testowany jest na
58
zwierzętach, a także czy produkt jest energooszczędny. Okazuje się, że kobiety można
uznać za bardziej proekologiczne i są one bardziej tym zainteresowane.
• Stwierdziliśmy, że to kobiety częściej odwiedzają centra handlowe niż mężczyźni.
• Wśród osób zamawiających jedzenie do domu dominują mężczyźni.
• Kobiety częściej niż mężczyźni przygotowują swoje dania własnoręcznie ze świeżych
produktów, z kolei mężczyźni preferują raczej szybki sposób przygotowania posiłków i
jedynie kupują gotowe już dania i następnie je podgrzewają.
9. Zakończenie
W ramach zakończenia niniejszego raportu chcielibyśmy krótko porównać wyniki
naszych badań z ogólnopolskim badaniem „Konsumentów portret własny: świadomość praw,
sposoby podejmowania decyzji, bariery utrudniające bezpieczne i satysfakcjonujące
uczestnictwo w rynku” przeprowadzonym przez TNS OBOP na zlecenie Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów. Badanie było przeprowadzone od 16 lutego do 1 marca 2007
roku na reprezentatywnej próbie 1000 osób w wieku 18 lat i więcej. Porównanie obu badań jest
o tyle zasadne, gdyż niektóre cele były bardzo zbliżone, a niektóre z pytań wręcz identyczne.
I tak porównując, z kim najczęściej badani robią zakupy okazuje się, że w badaniu
ogólnopolskim blisko 50% kobiet i 20% mężczyzn deklarowało, iż najczęściej zakupy robi
samemu. Dla porównania, w naszym badaniu ogółem 70% respondentów stwierdziło
podobnie. Z drugiej strony w obu badaniach około 35% respondentów stwierdziło, że zakupy
najczęściej robi razem z małżonkiem czy też partnerem. Jeżeli przyjrzymy się preferowanemu
miejscu zakupu produktów spożywczych można zauważyć, że o ile nasi badani najczęściej
(52%) wybierali supermarkety, to w skali kraju podobnej odpowiedzi udzieliło zaledwie 15%.
Z kolei najpopularniejsze w skali kraju okazały się niewielkie sklepy osiedlowe (35%),
podczas gdy w naszym badaniu podobne wskazało 20% respondentów.
Innym ciekawym zestawieniem jest porównanie częstotliwości korzystania z
alternatywnych form zakupów. W przypadku telezakupów jedynie 2% naszych badanych
przyznało, iż korzystało z tej formy zakupów, podczas gdy w skali całego kraju podobnie
odpowiedziało 9%. Podobną rozbieżność dało się zauważyć badając częstotliwość korzystania
z usług akwizytorów, 10% w naszym badaniu wobec 3% w badaniach reprezentatywnych. Za
to zdecydowanie różniła się częstotliwość wykorzystywania zakupów przez Internet. Ponad
dwie trzecie przebadanych przez nas osób potwierdziło, iż korzysta z tej formy sprzedaży,
podczas gdy w skali całego kraju podobny pogląd wyraził tylko co siódmy z badanych. Oba
badania pokazują jednak, że w naszym kraju ciągle najpopularniejsze wydają się być
„tradycyjne” formy robienia zakupów, a inne sposoby nabywania produktów nie są tak często
wykorzystywane.
59
Równie interesująco wygląda porównanie czynników warunkujących zakupy. W
naszych badaniach najczęściej wskazywanymi czynnikami była jakość oraz cena produktu. Dla
kontrastu w badaniach ogólnopolskich najważniejszym czynnikiem przy zakupie wszelkiego
typu produktów była cena. Z kolei jakość była drugim najczęściej wskazywanym czynnikiem
w przypadku kupowania odzieży i obuwia oraz kosmetyków i artykułów chemicznych.
Natomiast kupując żywność zaledwie 2% Polaków kieruje się kryterium jakości, podczas gdy
drugim najważniejszym czynnikiem w tej kategorii jest… data przydatności do spożycia.
Respondenci przebadani przez OBOP sceptycznie wypowiadają się o znaczeniu marki
produktu. Najwięcej badanych stwierdziło, że nie jest dla nich istotna marka produktu tylko to,
czy jest dobry (43%). Z kolei 39% przyznało, że produkty markowe nie zawsze są lepsze.
Odmienne zdanie w poruszonej kwestii mieli nasi respondenci, gdyż przeszło trzy czwarte
deklarowało, iż zwraca uwagę na markę. Co więcej 64% stwierdziło, że warto zapłacić więcej
za produkt markowy, a niemal identyczny odsetek badanych stwierdził, iż woli zapłacić więcej
za produkt marki, do której jest przywiązany, niż kupić tańszy odpowiednik nieznanego
producenta.
Ostatnią kwestią, jaką chcielibyśmy porównać jest stosunek do planowania zakupów.
W skali całego kraju 58% badanych zadeklarowało, iż planuje swoje zakupy, a w przypadku
kupowania produktów codziennego użytku robi tak 77%. W podobny sposób wypowiedzieli
się także nasi respondenci. 57% ankietowanych stwierdziło, że swoje zakupy planuje zawsze
bądź często, zaś tylko 14%, że nie planuje ich nigdy. Z drugiej strony naszym badanym dość
często zdarza się kupić coś spoza zaplanowanej listy zakupów. Ponad połowie badanych (54%)
zdarza się to zawsze lub często, 45% rzadko pozwala sobie na zakupy spoza listy, a jedynie
respondentów 1% nie robi tego nigdy. W badaniu ogólnopolskim aż 45% respondentów nigdy
nie kupuje produktów pod wpływem impulsu, a 39% robi to rzadko. Jedynie 15% badanych
przyznaje, że często lub prawie zawsze ulega wpływowi impulsu. Zatem nasi badani okazali
się być mniej zdyscyplinowanymi i zorganizowanymi konsumentami.
60
ZAŁ ĄCZNIK NR 1
Dyspozycje do obserwacji zwykłej nt. Zachowania „konsumpcyjne” klientów nowego
centrum handlowego w Łodzi „Port Łódź”
1. Obserwacja powinna trwać minimum 60 minut.
2. Powinna odbyć się w dniach od 24 marca (dzień otwarcia) do 28 marca 2010 (czyli w
pierwszych dniach otwarcia Centrum)
3. Obserwacja odbędzie się w budynku Centrum Handlowego „Port Łódź”; dodatkowych
spostrzeżeń obserwatorzy mogą dokonywać w drodze do centrum handlowego oraz w
drodze powrotnej.
4. Obserwatorzy mogą pracować w parach, ale sprawozdanie należy sporządzać
indywidualnie.
5. Kim są klienci nowego Centrum Handlowego?
6. Czy jest jakiś harmonogram/program otwarcia (dla obserwatorów zamierzających
pojechać do CH w środę) lub czy są jakieś dodatkowe atrakcje dla klientów (dla
wszystkich)? Czy klienci są zainteresowani tym programem/dodatkowymi atrakcjami,
czy też nie przykładają do nich dużej uwagi?
7. Kim jest obiekt obserwacji? (może to być osoba, grupa osób, można zmienić obiekt
obserwacji w trakcie czynności badawczych):
– płeć, wiek, jak wygląda ta osoba (jeśli jest to możliwe ocenić poziom zamożności
obiektu obserwacji)
- jaki jest cel wizyty tej osoby (czy coś kupuje, czy tylko ogląda nowe centrum handlowe,
jeśli kupuje: jak duże są to zakupy [ilość], jakie produkty kupuje, czy sprawia wrażenie, że
te zakupy to coś zaplanowanego, czy też spontanicznego [kupowanie intencjonalne vs
spontaniczne]
- jakie sklepy odwiedza badany, jak dużo czasu tam spędza
- czy obiekt obserwacji jest sam czy w towarzystwie (jak liczne jest to towarzystwo), jeśli
jest to grupa osób: skład osobowy, cechy poszczególnych osób [czy pojawiają się tam całe
rodziny?]; czy osoba, która jest w towarzystwie sprawia wrażenie, że przybyła tam z
własnej woli czy też inne osoby ją nakłoniły?
- czy obiekt obserwacji został jeszcze w centrum handlowym po zakończeniu obserwacji,
czy też wyszedł wcześniej (ewentualnie w tym samym czasie)?
- czy coś wyróżnia osobę obserwowaną od innych osób (zachowanie, wygląd)?
- jakie emocje przejawiają osoby obserwowanych (na podstawie czego można o tych
emocjach wnioskować): np. euforia, znudzenie, zainteresowanie;
61
8. Co ogólnie ludzie sądzą o tym miejscu? (na podstawie fragmentów rozmów, ale też
obserwacji zachowań niewerbalnych: mimiki, gestów)
9. Charakterystyka miejsca obserwacji (całego/części centrum, którą udało się zobaczyć,
miejsce obserwacji, czy obserwator się przemieszczał, czy też obserwował w jednym
miejscu); czy są sklepy, które przyciągają większą uwagę klientów, cieszą się większą
popularnością i dlaczego tak jest? (promocje, sklep, którego wcześniej nie było w
innych centrach handlowych, inne powody), czy łatwo czy też trudno jest się poruszać
po centrum handlowym, czy są mapy, czy jest punkt informacyjny;
10. Ocena zaobserwowanych zjawisk, własne odczucia, wrażenia obserwatora.
11. Dodatkowe spostrzeżenia obserwatorów.
12. Po zakończeniu obserwacji należy sporządzić sprawozdanie z obserwacji wg
poniższego wzoru.
62
ZAŁ ĄCZNIK NR 2
Numer respondenta: Numer ankietera:
JAKIM JESTE Ś KONSUMENTEM?
Nazywam się.............................................................................................................
Jestem studentką/studentem drugiego roku socjologii na Uniwersytecie
Łódzkim.
W ramach zaliczenia przedmiotu Metody Badań Społecznych prowadzę badania
na temat konsumpcji wśród mieszkańców Łodzi z różnych pokoleń.
Chciałabym/chciałbym poznać Pani/Pana opinię na ten temat.
Badanie jest anonimowe, a Pani/Pana odpowiedzi będą wykorzystane
wyłącznie do zbiorczych opracowań statystycznych. Na ogół będę prosić o
wybór jednej z przedstawionych odpowiedzi, czasem będzie Pan/i proszony/-a o
sformułowanie odpowiedzi własnymi słowami.
Będę wdzięczna/-y za poświęcony czas i udzielenie odpowiedzi na pytania
zawarte w kwestionariuszu.
Łódź 2010
Katedra Metod i Technik Badań Społecznych Uniwersytet Łódzki
90-214 Łódź, Rewolucji 1905 r. 41/43, Polska
Nr tel.: +48426355134 E-mail: [email protected]
http://www.eksoc.uni.lodz.pl/is/
63
1. Czy lubi Pan/Pani robić zakupy? 1. tak 2. raczej tak 3. raczej nie przejdź do pytania nr 3 4. nie przejdź do pytania nr 3
2. Dlaczego lubi Pan/Pani to zajęcie?
…........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. Gdzie najczęściej kupuje Pan/i artykuły spożywcze? (Proszę wskazać 1 odpowiedź)
1. w centrum handlowym 2. w supermarkecie 3. w małym sklepie sieciowym (np. Żabka) 4. w małym sklepie prywatnym 5. na rynku 6. inne (jakie?)........................................................................................................................
4. Czy sklepy, w których Pan/Pani robi zakupy znajdują się blisko Pana/i miejsca
zamieszkania? 1. blisko 2. raczej blisko 3. raczej daleko 4. daleko 5. trudno powiedzieć
5. Z jakiego powodu robi Pan/Pani zakupy w tym miejscu? (Proszę wskazać maksymalnie 3
odpowiedzi) Wręcz KR nr 5 1. niskie ceny 2. lepsza jakość 3. większy wybór 4. przywiązanie do tego miejsca 5. oszczędność czasu 6. wygoda 7. dogodne godziny otwarcia 8. możliwość zaparkowania obok sklepu 9. promocje, obniżki cenowe 10. bliska odległość od miejsca zamieszkania 11. miła obsługa 12. inne (jakie?)………………………………………………………………………………..
6. Z kim najczęściej robi Pan/Pani zakupy? (Proszę podać maksymalnie 2 odpowiedzi)
1. sam/a 2. z małżonkiem/małżonką 3. z partnerem / z partnerką 4. z dziećmi 5. ze znajomymi 6. zlecam komuś innemu 7. inne (jakie?)……………………………..............................................................................
64
7. Jak często kupuje Pan/Pani (Wręcz KR nr 7; Wstaw znak X w odpowiednim miejscu w tabeli):
1. raz na tydzień i częściej
2. kilka razy w
miesiącu
3. raz w miesiącu
4. raz na 3 miesiące
5. raz na 6 miesięcy
6. raz na rok i
rzadziej
7. trudno powiedzieć
7.1 artykuły spożywcze?
7.2 artykuły chemiczne?
7.3 kosmetyki?
7.4 sprzęt RTV?
7.5 sprzęt AGD?
7.6 odzież?
7.7 obuwie?
8. Ile czasu tygodniowo poświęca Pan/Pani na zakupy?
1. mniej niż godzinę 2. 1 – 3 godziny 3. 4 – 5 godzin 4. powyżej 5 godzin 5. trudno powiedzieć
9. Czy na ogół planuje Pan/Pani swoje zakupy?
1. zawsze 2. często 3. rzadko przejdź do pytania nr 13 4. nigdy przejdź do pytania nr 13
10. Jakie są korzyści wynikające z planowania zakupów?
…..............................................................................................................................................................................................................................................................................................
11. Jak często zdarza się Panu/Pani kupić coś spoza zaplanowanej listy zakupów?
1. zawsze 2. często 3. rzadko 4. nigdy przejdź do pytania nr 17
12. Co sprawiło, że kupił/a Pan/Pani coś spoza planowanej listy zakupów?
…...............................................................................................................................................................................................................................................................................................
13. Co zazwyczaj czuje Pan/Pani po spontanicznych zakupach?
1. satysfakcję 2. radość 3. rozczarowanie 4. niezadowolenie 5. wyrzuty sumienia 6. wyższą samoocenę 7. inne (jakie?)....................................................................................................................... 8. trudno powiedzieć
65
14. Czy kiedykolwiek żałował/a Pan/Pani spontanicznych zakupów? 1. tak 2. nie 3. trudno powiedzieć
15. Czy zdarzyło się Panu/Pani oddać towar kupiony w wyniku spontanicznych zakupów? 1. zawsze oddaję 2. często oddaję 3. rzadko oddaję 4. nigdy mi się nie zdarzyło przejdź do pytania nr 17
16. Jaki/e towar/y zdarzyło się Panu/Pani oddać?
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
................................................................................................................................................. 17. Kiedy robi Pan/Pani zakupy, jak często kieruje się Pan/i: (Wstaw znak X w odpowiednim miejscu w tabeli)
1. zawsze 2. często 3. rzadko 4. nigdy 5. trudno
powiedzieć
17.1 marką?
17.2 ceną?
17.3 jakością?
17.4 reklamą
17.5 promocjami?
17.6 opinią rodziny?
17.7 opinią znajomych?
17.8 modą?
17.9 innymi czynnikami (jakimi?) ………………………...……………...................
18. Czy zwraca Pan/Pani uwagę na markę kupowanego produktu?
1. zwracam uwagę na markę i kupuję wyłącznie markowe produkty 2. zwracam uwagę na markę, ale kupuję markowe i niemarkowe produkty 3. nie zwracam uwagi na markę, kupuję wyłącznie niemarkowe produkty
przejdź do pytania nr 22 4. jest mi obojętne, czy towar jest markowy czy nie przejdź do pytania nr 22
19. Czy jest Pan/Pani przywiązany/a do produktu/produktów jakiejś szczególnej marki?
1. tak 2. nie przejdź do pytania nr 22
20. Jakiej marki jest ten produkt/są te produkty? (Proszę wymienić maksymalnie 5 marek,
które Pan/i ceni) ….............................................................................................................................................................................................................................................................................................
66
21. Za co ceni Pan/Pani tę markę/te marki?
…..............................................................................................................................................................................................................................................................................................
22. Jaka jest na ogół obsługa w sklepach, do których chodzi Pan/Pani najczęściej? Proszę
wybrać jedno określenie z każdej pary słów, które lepiej opisuje obsługę w Pana/i sklepie. (Wstaw znak X w odpowiednim miejscu w tabeli)
22.1 kompetentna niekompetentna
22.2 pomocna niepomocna
22.3 szybka wolna
22.4 uprzejma nieuprzejma
22.5 taktowna natarczywa 23. Uważa Pan/Pani zakupy za: (Można zaznaczyć więcej niż 1 odpowiedź)
1. przyjemność 2. konieczność 3. przykry obowiązek 4. hobby 5. sposób spędzania wolnego czasu 6. marnowanie wolnego czasu? 7. inne (jakie?)........................................................................................................................
24. Jak często korzysta Pan/Pani z wymienionych poniżej form kupowania? (Wstaw znak X w
odpowiednim miejscu w tabeli) Wręcz KR nr 24
1. kilka razy w tygodniu
2. raz w tygodniu
3. kilka razy w miesiącu
4. raz w miesiącu
5. kilka razy w roku
6. raz w roku
7. nie korzystam
24.1 telezakupy
24.2 zakupy internetowe
24.3 akwizycja
24.4 sklepy z rzeczami
używanymi
67
25. Z jakich powodów najczęściej ludzie korzystają z wymienionych form kupowania? (Proszę podać 1 główny powód) (Wstaw znak X w odpowiednim miejscu w tabeli) Wręcz KR nr 25
26. Którą formę płatności wybiera Pan/Pani najchętniej?
1. gotówka 2. karta kredytowa 3. karta debetowa
27. Dlaczego preferuje Pan/Pani ten sposób płatności?
…………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………..
28. Czy jest Pan/Pani skłonny/skłonna wydać więcej niż przewiduje Pan/Pani budżet?
1. tak 2. raczej tak 3. raczej nie 4. nie 5. trudno powiedzieć
29. Od kogo w pierwszej kolejności pożyczyłby/pożyczyłaby Pan/Pani pieniądze? (Może
Pan/Pani wybrać maksymalnie 2 odpowiedzi) 1. najbliższa rodzina 2. przyjaciele 3. znajomi z pracy 4. bank przejdź do pytania nr 31 (jeśli R. wskaże tylko „pożyczki od instytucji”) 5. firmy prywatne udzielające pożyczek przejdź do pytania nr 31 (jeśli R. wskaże tylko
„pożyczki od instytucji”) 6. od nikogo, nie lubię pożyczać przejdź do pytania nr 32 7. inne (jakie?)……………………………………………………… przejdź do pytania nr 32
30. Jak dużo jest Pan/Pani gotów/gotowa od kogoś pożyczyć?
1. do 50 zł 2. 51-100 zł 3. 101-200 zł 4. 201-500 zł 5. 501-1000 zł 6. powyżej 1000 zł 7. trudno powiedzieć
1.dostępność całą dobę
2.możliwość porównania cen
3. brak kolejek
4.większy wybór
5.korzystniejsze ceny
6.oszczędność czasu
7. trudno powiedzieć
25.1 telezakupy
25.2 zakupy
internetowe
25.3 akwizycja
25.4 sklepy z rzeczami używanymi
68
31. Na zakup jakiego artykułu pożyczyłby/pożyczyłaby Pan/Pani pieniądze? 1. artykuły spożywcze 2. artykuły chemiczne 3. kosmetyki 4. sprzęt RTV/AGD 5. odzież/obuwie 6. inne (jakie?)……………………………………………………………………………………………
32. W jaki sposób zagospodarowałby/zagospodarowałaby Pan/Pani nieoczekiwanie otrzymane
większe pieniądze (np. premia, spadek, wygrana, znaleźne itp.)? 1. oszczędziłbym/oszczędziłabym 2. zainwestowałbym/ zainwestowałabym 3. od razu bym wydał/wydała 4. inaczej, jak?.........................................................................................................................
33. Czy jest Pan/Pani zadowolony/zadowolona ze swojego dochodu/zarobków?
1. tak przejdź do pytania nr 35 2. nie
34. O ile powinny wzrosnąć Pana/Pani dochody/ zarobki, by były dla Pana/Pani satysfakcjonujące?
1. 100-200 zł 2. 201-300 zł 3. 301-500 zł 4. 501-1000 zł 5. powyżej 1000 zł 6. trudno powiedzieć
35. Czy przy zakupie produktu zwraca Pan/Pani uwagę na: (wstaw znak X w odpowiednim
miejscu)
36. Czy Pana/Pani zdaniem robiąc zakupy kupuje Pan/Pani:
1. więcej produktów niż jest Panu/Pani potrzebne 2. wystarczająco dużo produktów, jakie są Panu/Pani potrzebne 3. za mało produktów niż jest Panu/Pani potrzebne?
37. Jak często odwiedza Pan/Pani centra handlowe? (np. Galeria Łódzka, Manufaktura)
1. kilka razy w tygodniu 2. raz w tygodniu 3. kilka razy w miesiącu 4. raz w miesiącu i rzadziej
1. zawsze 2.często 3.czasem 4. rzadko 5. nigdy 6. trudno
powiedzieć 35.1 możliwość recyclingu produktu? 35.2 ekologiczne materiały, z których jest zrobiony?
35.3 długi okres eksploatacji produktu? 35.4 brak emisji substancji niebezpiecznych?
35.5 nietestowanie produktu na zwierzętach?
35.6 oszczędność energii? 35.7 Inne ( jakie?)………………………… ………………………………………………
69
38. Ile czasu przeciętnie spędza Pan/Pani w centrum handlowym? (np. Galeria Łódzka,
Manufaktura) 1. mniej niż 1 godzinę 2. 1-2 godziny 3. 3-4 godziny 4. 5 i więcej godzin
39. Czy dla Pana/Pani centrum handlowe jest przede wszystkim miejscem: (Proszę wskazać
maksymalnie 2 odpowiedzi): 1. robienia zakupów 2. rozrywki 3. relaksu 4. spotkań 5. atrakcja turystyczna 6. spożywania posiłków? 7. inne (jakie?) ………………………………………………………………………………………....
40. W jakich miejscach w centrum handlowym spędza Pan/Pani najwięcej czasu? (Proszę
wskazać jedną odpowiedź) 1. w sklepach 2. w restauracji 3. w kinie 4. w kawiarni 5. inne (jakie?)…………………………………………………………………………………………..
41. Czy podczas pobytu w innym mieście zdarzyło się Panu/Pani udać się do centrum
handlowego? 1. tak 2. nie przejdź do pytania nr 43 3. nie pamiętam przejdź do pytania nr 43
42. Jaki był cel Pana/Pani wizyty w tamtym Centrum Handlowym?
……………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………….
43. Czy korzysta Pan/Pani z poniższych punktów usługowych na terenie centrum
handlowego? (Wstaw znak X w odpowiednim miejscu w tabeli)
1. często 2.czasami 3. rzadko 4. nigdy 43.1 restauracja 43.2 kawiarnia 43.3 kino 43.4 pralnia 43.5 fryzjer 43.6 inne miejsca ( jakie?)………………………….. ………………………………………………………….. …………………………………………………………..
70
44. Czy uważa Pan/Pani, że w przyszłości centrum handlowe może stać się głównym miejscem spotkań ludzi?
1. tak, ponieważ już pełni taką funkcję 2. raczej tak, ze względu na gamę usług rekreacyjnych 3. raczej nie, tym miejscem pozostaną kina, teatry, centra rozrywki itp. 4. nie, tutaj robi się tylko zakupy
45. Czy zdarzyło się Panu/Pani wybrać centrum handlowe jako miejsce spotkania ze
znajomymi? 1. tak, często 2. tak, ale niezbyt często 3. nie
46. Czy zdarzyło się Panu/Pani dokonać jakiego zakupu pod wpływem akcji promocyjnej?
1. tak 2. nie przejdź do pytania nr 48 3. trudno powiedzieć przejdź do pytania nr 48
47. Jakie produkty kupił/kupiła Pan/Pani pod wpływem promocji?
…………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………..
48. Czy uczestniczył/uczestniczyła Pan/Pani w wydarzeniach organizowanych w centrum
handlowym? 1. tak 2. nie przejdź do pytania nr 50
49. W jakiego typu atrakcjach odbywających się na terenie centrum handlowego w Łodzi
brał/brała Pan/Pani udział? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
50. W Łodzi 24 marca 2010r. odbyło się otwarcie nowego Centrum Handlowego „Port Łódź”.
Czy od tamtej pory odwiedził Pan/ Pani to centrum? 1. byłem/ byłam w dniu otwarcia 2. byłem/ byłam w ciągu tygodnia od otwarcia 3. byłem/ byłam w ciągu dwóch tygodni od otwarcia przejdź do pytania nr 52 4. byłem/ byłam w ciągu miesiąca od otwarcia 5. byłem/ byłam w ciągu trzech miesięcy od otwarcia 6. nie byłem wcale
51. Dlaczego nie odwiedził/ła Pan/Pani nowego centrum handlowego? (Po udzieleniu przez
respondenta odpowiedzi na to pytanie, przejdź do pytania nr 56) ………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
52. Dlaczego odwiedził/ła Pan/Pani nowe centrum handlowe?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
71
53. Jak ocenia Pan/Pani „Port Łódź”?
1. pozytywnie 2. raczej pozytywnie 3. raczej negatywnie przejdź do 4. negatywnie pytania nr 55 5. trudno powiedzieć przejdź do pytania nr 56
54. Co się Panu/Pani podobało w „Porcie Łódź”? (Może Pan/Pani wybrać więcej niż jedną
odpowiedź) Wręcz KR nr 54 1. nowe sklepy 2. wystrój nowego wnętrza 3. promocje i atrakcyjne oferty dla klientów 4. parking 5. większa powierzchnia sklepów 6. obsługa 7. przejrzysty układ centrum 8. atrakcje dla dzieci 9. inne ( jakie?)…………………………………………………………………………..................
55. Co się Panu/Pani nie podobało w „Porcie Łódź”? (Może Pan/Pani wybrać więcej niż jedną odpowiedź) Wręcz KR nr 55 1. brak nowych sklepów 2. wystrój nowego wnętrza 3. niewiele promocji i atrakcyjnych ofert dla klientów 4. parking 5. większa powierzchnia sklepów 6. obsługa 7. mylący układ centrum 8. niewiele atrakcji dla dzieci 9. inne (jakie?)…………………………………………………………………………..................
72
56. Przeczytam Panu/Pani teraz kilka stwierdzeń. Proszę powiedzieć, w jakim stopniu zgadza się Pan/Pani z tymi stwierdzeniami korzystając ze skali umieszonej na tej karcie.
(Wręcz respondentowi KR nr 56; Zaznacz krzyżykiem w odpowiednim polu odpowiedź respondenta)
1. zdecydowanie się zgadzam
2.raczej się zgadzam
3.raczej się nie zgadzam
4.zdecydowanie się nie zgadzam
5.trudno powiedzieć
56.1 Planuję dokładnie swoje wydatki.
56.2 Chętniej kupuję dany produkt, kiedy reklamują go sławne osoby.
56.3Często w podejmowaniu decyzji dotyczących zakupu danego produktu kieruję się zdaniem moich znajomych/rodziny.
56.4Wolę zapłacić więcej (przepłacić) za produkt marki, do której jestem przywiązany, niż kupić tańszy odpowiednik nieznanego mi producenta.
56.5Warto zapłacić więcej za produkt markowy. (markowy znaczy lepszy jakościowo)
56.6 Uważam, że większość moich znajomych często wydaje pieniądze w sposób nieprzemyślany/impulsywny
56.7 Moi znajomi dokładnie planują swoje wydatki.
56.8 Często sam wydaję pieniądze w sposób impulsywny/nieprzemyślany
56.9 Jestem bardziej skłonny kupić dany produkt, gdy zalecany jest przez eksperta.
56.10 Robiąc zakupy, zwracam szczególną uwagę na promocje/atrakcyjne oferty cenowe.
CHCIAŁBYM/CHCIAŁABYM ZADA Ć PANU/PANI JESZCZE KILKA PYTA Ń DOTYCZĄCYCH PANA/PANI NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH
57. Jak często spożywa Pan/Pani posiłki poza domem (w miejscach takich jak restauracje,
bary, restauracje „fast food”)? 1. raz na tydzień i częściej 2. raz na 2 tygodnie 3. raz w miesiącu przejdź po pytania nr 59 4. rzadziej niż raz w miesiącu 5. nie jadam poza domem
73
58. Dlaczego woli Pan/Pani jadać w domu? (Po zadaniu tego pytania przejdź do pytania nr 69)
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
59. Dlaczego spożywa Pan/Pani swoje posiłki poza domem? .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
60. Gdy wychodzi Pan/Pani do restauracji, jak często jest to „wyjście” zaplanowane, a jak często spontaniczne? (Wstaw znak X w odpowiednie miejsce w tabeli)
61. Z kim najczęściej wychodzi Pan/ Pani do restauracji? (Proszę wybrać maksymalnie 3
odpowiedzi) : 1. z dziećmi 2. ze znajomymi 3. z partnerem 4. z mężem/żoną 5. z szefem 6. ze współpracownikami 7. jada Pan/Pani samotnie 8. z kimś innym (z kim?).........................................................................................................
62. W jakich sytuacjach/okolicznościach wychodzi Pan/Pani do restauracji? (Może Pan/Pani wybrać więcej niż jedną odpowiedź) 1. gdy jestem głodny/a 2. gdy jest jakaś okazja do świętowania (urodziny, rocznica) 3. gdy chce Pan/Pani odpocząć 4. gdy chce Pani/Pani rozerwać się 5. nie musi być okazji lubię jadać poza domem 6. chcę komuś zaimponować 7. trudno powiedzieć
63. Jakie jest Pana/Pani ulubione miejsce, w którym Pani/Pani jada? (Proszę wybrać
maksymalnie dwie odpowiedzi) 1. fast-food 2. pizzeria 3. restauracja 4. ekskluzywna restauracja 5. bar 6. inne ( jakie?)……………………..........................................................................................
1. zawsze 2. często 3. czasami 4. rzadko 5. nigdy 6. trudno powiedzieć 60.1 spontaniczne 60.2 zaplanowane
74
64. Z jakich powodów najchętniej wybiera Pan/Pani to miejsce? (PYTANIE PREKATEGORYZOWANE – nie odczytuj odpowiedzi respondentowi, dopasuj jego odpowiedź do wymienionych poniżej wariantów)
1. smaczne/syte jedzenie 2. bogate menu/wybór dań 3. przystępna cena 4. dobra lokalizacja 5. miła atmosfera 6. spokój, kameralność miejsca 7. szybka i kompetentna obsługa 8. przywiązanie 9. pasujące godziny otwarcia 10. możliwość zamówienia jedzenia na wynos 11. duża ilość miejsc parkingowych 12. promocje 13. atrakcje 14. popularność miejsca 15. inne ( jakie?)……………………….................................................................................
65. Czy bywa Pani/Pani też w innych typach lokali?
1. tak 2. nie przejdź do pytania nr 67
66. Jakie są to lokale?
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................
67. Jak często zamawia Pan/Pani gotowe jedzenie do domu?
1. codziennie 2. zamawiam raz w tygodniu lub częściej 3. zamawiam raz na 2 tygodnie 4. zamawiam raz w miesiącu lub rzadziej 5. nigdy nie zamawiam 6. trudno powiedzieć
68. Jak dużo pieniędzy najczęściej przeznacza Pan/Pani jednorazowo na jedzenie poza
domem, przeliczając na jedną osobę? 1. poniżej 20zł 2. 20-49zł 3. 50-100zł 4. 101-200zł 5. powyżej 200zł 6. trudno powiedzieć
69. Jakie posiłki jada Pan/Pani w domu?
1. przygotowuję własnoręcznie ze świeżych produktów 2. kupuję gotowe i podgrzewam 3. kupuję gotowe półprodukty i robię sam/sama 4. inne ( jakie?)………………………..................................................................................
75
70. Kto lub co ma największy wpływ na Pana/Pani zwyczaje dotyczące żywienia? (Proszę zaznaczyć maksymalnie 2 odpowiedzi) Wręcz KR nr 70 1. rodzice 2. rodzeństwo 3. znajomi 4. reklamy w mediach 5. kwestie zdrowotne 6. poglądy religijne 7. poradniki żywieniowe 8. jest to indywidualna decyzja 9. inne ( jakie?)………………………………………….…………………………………………..
71. Jak Pan/Pani ocenia swoje nawyki żywieniowe? Wręcz KR nr 71 (Proszę wskazać punkt
na skali oznaczony cyfrą, gdzie 1 oznacza, że odżywia się Pan/Pani niezdrowo, a 6, że odżywia się Pan/Pani bardzo zdrowo)
odżywiam się odżywiam się bardzo niezdrowo bardzo zdrowo
1 2 3 4 5 6 ZOSTAŁO JESZCZE KILKA OSTATNICH PYTA Ń METRYCZKA 72. Płeć respondenta (Zaznacz płeć respondenta)
1. kobieta 2. mężczyzna
73. W którym roku się Pan/Pani urodził/a?
…………………………………………………………………………………………
74. Jakie posiada Pan/Pani wykształcenie? 1. niepełne podstawowe 2. podstawowe 3. zasadnicze zawodowe 4. średnie techniczne 5. średnie ogólnokształcące 6. policealne 7. wyższe licencjackie 8. wyższe
75. Jaki jest miesięczny dochód w Pana/Pani gospodarstwie domowym?
1. do 2000zł 2. od 2001zł do 4000zł 3. od 4001zł do 6000zł 4. powyżej 6000zł 5. odmowa odpowiedzi 6. trudno powiedzieć
76. Ile osób mieszka w Pana/Pani gospodarstwie domowym?
………………………………………………………………………………………………
76
77. Jak ocenia Pan/Pani sytuację materialną w swoim gospodarstwie domowym?
1. dobrze 2. raczej dobrze 3. raczej źle 4. źle 5. trudno powiedzieć
78. Czym się Pan/Pani aktualnie głównie zajmuje?
1. pracuję 2. uczę się/studiuję → przejdź do pytania nr 80 3. jestem emerytem/rencistą → przejdź do pytania nr 80 4. jestem bezrobotny → przejdź do pytania nr 80 5. inna sytuacja (jaka?)...........................................................→ przejdź do pytania nr 80
79. W jakim zawodzie Pan/Pani pracuje?
(PYTANIE PREKATEGORYZOWANE – nie odczytuj odpowiedzi respondentowi, dopasuj jego odpowiedź do wymienionych poniżej wariantów) 1. osoba prowadząca działalność gospodarczą/przedsiębiorca 2. robotnik/pracownik fizyczny/rzemieślnik 3. technik 4. urzędnik/pracownik administracyjny 5. pracownik biurowy 6. pracownik usług i handlu 7. kierownik/wyższy urzędnik/menedżer 8. wojskowy/policjant/strażak 9. rolnik/ogrodnik/leśnik/rybak 10. specjalista/wolny zawód 11. inne (jakie?)…………………………………………………………………………….
80. Z jak dużej miejscowości Pan/Pani pochodzi?
1. wieś 2. miasto poniżej 100 tys. mieszkańców 3. miasto od 101 tys. do 200 tys. mieszkańców 4. miasto od 201 tys. do 500 tys. mieszkańców 5. miasto powyżej 500 tys. Mieszkańców
81. Czy ma Pan/Pani dzieci?
1. tak 2. nie
82. Czy jest Pan/ Pani osobą: 1. wierzącą i regularnie praktykującą 2. wierzącą i nieregularnie praktykującą 3. wierzącą, ale niepraktykującą 4. niewierzącą, ale przywiązaną do tradycji 5. niewierzącą, obojętną wobec Kościoła 6. niewierzącą, niechętnie nastawioną do Kościoła 7. określiłbym/określiłabym to inaczej (jak?)…………………………………………………….
77
83. Czy interesuje się Pan/Pani polityką?
1. zdecydowanie tak 2. raczej tak 3. raczej nie → przejdź do pytania nr 84 4. zdecydowanie nie → przejdź do pytania nr 84
84. Stanowisko której partii politycznej jest Panu/Pani najbliższe?
1. Ligi Polskich Rodzin (LPR) 2. Platformy Obywatelskiej (PO) 3. Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL) 4. Polskiej Partii Pracy (PPP) 5. Prawa i Sprawiedliwości (PiS) 6. Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD) 7. Samoobrony 8. Unii Polityki Realnej (UPR) 9. żadnej 10. innej (jakiej?)..............................................................................................................
85. Co jest dla Pana/Pani ważne w życiu? (Proszę ponumerować podane wartości od 1 do
11, gdzie 1 oznacza, że jest to dla Ciebie wartość najważniejsza, a 11, że jest to wartość najmniej ważna) Wręcz KR nr 85
1. miłość 2. przyjaciele 3. rodzina 4. satysfakcjonująca praca 5. sukces zawodowy 6. stabilność finansowa, stała praca 7. szacunek wśród ludzi 8. uczciwość 9. wiara 10. wykształcenie 11. zdrowie
78
ANEKS DLA ANKIETERA 1. Czas trwania wywiadu (w minutach)………………………………………………………… 2. Jak przebiegała aranżacja wywiadu? 1. Respondent zgodził się na wywiad bez wahania i nacisków ze strony ankietera 2. Respondent wahał się, ale dał się łatwo nakłonić do udzielenia wywiadu 3. Respondent zgodził się na wywiad pod silną presją ankietera
4. W inny sposób, proszę go opisać…………………………………………………….. 3. Czy w trakcie wywiadu były obecne jakieś inne osoby poza respondentem i ankieterem? 1. Tak, przez cały czas trwania wywiadu 2. Tak, ale tylko podczas aranżacji 3. Tak, ale tylko w pewnych fragmentach wywiadu 4. Nie przejdź do pytania nr 6 4. Ile osób poza respondentem i ankieterem było obecnych podczas wywiadu?......................... 5. Jak zachowywały się te osoby? 1. Nie brały udziału w rozmowie 2. Z własnej inicjatywy, spontanicznie wtrącały się do rozmowy 3. Wtrącały się do rozmowy tylko na wyraźną prośbę respondenta 4. Zachowywały się inaczej, proszę opisać jak?............................................................... 6. Jaki był stosunek respondenta do wywiadu? 1. Zdecydowanie życzliwy 2. Raczej życzliwy 3. Obojętny 4. Raczej niechętny 5. Zdecydowanie niechętny 7. Jak ocenisz stopień zrozumienia pytań przez respondenta?
1. Respondent miał kłopoty ze zrozumieniem większości pytań lub sformułowaniem na nie odpowiedzi 2. Respondent miał kłopoty ze zrozumieniem pytań lub sformułowaniem odpowiedzi, ale występowały one incydentalnie 3. Kłopoty tego typu nie wystąpiły
8. Proszę podać numery pytań, przy których poza ich odczytaniem (literalnym odczytaniem ich tekstu) ankieter musiał respondentowi coś wyjaśniać, czy je przeformułowywać: ………………………………………………………………………………………………… 9. Czy jakieś pytanie(a) były dla respondenta drażliwe? 1. Tak – proszę podać ich numery……………………………………………………… 2. Nie Czytelny podpis ankietera:………………………………………………………………………