Utwory na puzon w twórczości

polskich kompozytorów XX wieku

I. Krótka historia puzonu:

1. Puzon w epoce romantyzmu;

2. Początek wieku XX.

II. Sylwetka prof. J. Pietrachowicza.

III. Sylwetki polskich kompozytorów XX wieku, tworzących na

puzon: 1. Z. Stojowski, 2. Cz. Grudziński, 3. B. Konowalski,

4. Sz. Laks, 5. W. Friemann, 6. T. Paciorkiewcz, 7. M. Sawa,

8. K. Serocki.

Plan prezentacji

„Puzon jest w mojej opinii prawdziwym wodzem instrumentów

dętych (...). Posiada on w wybitnym stopniu szlachetność i wielkość.

Ma on w swoim brzmieniu wszystkie walory wielkiej muzycznej

poezji począwszy od przemawiających religijnych uniesień aż do

dzikich wrzasków orgii. Zależy to od kompozytora jak i od

wykonawcy, by uczynić go śpiewnym jak chór aniołów (...)”

H. Berlioz

„Nie mogę zrozumieć dlaczego ten instrument ma tak mało

zwolenników?”

F. Schubert

grupa instrumentów dętych blaszanych,

najbardziej spokrewniony z rodziną trąbek,

geneza - XII wiek,

wł. trombone – oznacza: „wielka trąbka”,

XV wiek – mechanizm suwakowy,

XVI w. - powstają różne odmiany puzonu: puzon

dyszkantowy in B, altowy in F oraz in Es, tenorowy

in B, basowy in F, kontrabasowy in B,

puzon tenorowy – następca dyszkantowego

I. Krótka historia puzonu -wprowadzenie

Krótka historia puzonu - c.d.

XIX w. - wentyl kwartowy,

partytury XVII – XIX w. : puzon altowy, tenorowy,

basowy,

zapis: głos I, II – klucz altowy, tenorowy, basowy;

III głos – klucz basowy,

instrument nietransponujący.

1. Puzon w epoce poprzedzającej wiek XX (romantyzm)

NIEMCY:

• Friedrich August BELCKE

• Carl Traugott QUEISSER

• M. SCHMIT

• Johann August L. SCHRADER

Inne kraje europejskie:

• Józef Nowakowski

• Alexander Guilmant

• M. Rimski - Korsakov

2. Początek XX wieku

- Koncert nr 1, 2, 5, 10 - Władysław Błażewicz (1882-1942)

- Koncert (1924) - Launy Gryndahl (1886-1960)

- Fantazja (1905) - Zygmunt Stojowski (1879-1946)

- Cavatina op. 144 (1915) - Camille Saint-SaÁns (1835-1941)

- Marceau Symphonique - Philippe Gaubert (1870-1941)

- Piece in mi bemoll mineur - Guy Ropartz (1864-1955)

IV. Sylwetka profesora Juliusza Pietrachowicza

• Wybitny puzonista, pedagog, „żywa inspiracja” dla kompozytorów do

powstania wielu utworów puzonowych w XX w.

• ur. 1923 r. Brześć nad Bugiem

• W wieku 14 lat – orkiestra wojskowa,

• Dwukrotnie udało mu się uciec z Obozu Armii Czerwonej, następnie z Obozu

Jenieckiego,

• 1941 r. - pierwsze zajęcia z prof. Trofimem Kudryszowem,

• 1945 – 1950 r. - puzonista w Orkiestrze Reprezentacyjnej Wojska Polskiego,

• 1950 r. - solista Filharmonii Warszawskiej,

• 1951 r. - II nagroda Międzynarodowego Festiwalu Młodzieży i Studentów

w Berlinie,

• 1951 r. - pierwszy w Polsce kwartet puzonowy: Pietrachowicz, Wróblewski,

Zdzitowiecki, Skrybant,

• 18.12.1953 r. - prawykonanie „Koncertu na puzon i orkiestrę” K. Serockiego,

• 1954 r. - prawykonanie „Sonatiny” na puzon i fortepian K. Serockiego,

• 1958 – 1963 r. - kursy w Paryżu, Moskwie, Leningradzie, Paryż – spotkanie

z kompozytorem Szymonem Laksem

26.04.1971 r. - prawykonanie Koncertu na puzon i orkiestrę T. Paciorkiewicza w

ramach Festiwalu Poznańska Wiosna Muzyczna - recenzja:

• 1976 r. - I Międzynarodowy Kongres Instrumentów Dętych Blaszanych

w Szwajcarii (Dwa odczyty naukowe: m. in.”Polska muzyka kameralna na

instr. dęte blaszane od 1945 r.” oraz recital muzyki polskiej),

• 1976 r. - praca w Filharmonii Teherańskiej w Iranie, wykładowca tamtejszego

Konserwatorium Muzycznego,

• Inne osiągnięcia: 1981 r. - członek Jury na międzynarodowych konkursach

w Vercelli i Monachium, 1992 r. - Nagroda Międzynarodowego

Stowarzyszenia Puzonowego (druga taka nagroda – Ch. Lindberg),

• Prawykonania utworów Benedykta Konowalskiego: 1993 r. - „Yad Washem”

na puzon solo (na 50-tą rocznicę powstania w Warszawskim Getcie), 1996 r. -

„Tryptyk Ekumeniczny” (pod patronatem kard. Józefa Glempa),

• Dzięki niemu odsłonięto na Cmentarzu Powązkowskim tablicę pamiątkową

poświęconą muzykom-artystom dla muzyków Wojska Polskiego,

• Indywidualista, wielka osobowość, poświęcony całym sobą propagowaniu

muzyki polskiej.

1. Zygmunt Stojowski

„Fantazja” na puzon i fortepian

2. Czesław Grudziński

• Fantazja na puzon i fortepian,

• Sonaty 1 – 3 na puzon z fortepianem,

• Partita na 4 puzony,

• Suita na 4 puzony,

• Rapsod Katyński na 4 puzony,

• Concerto Breve na 4 puzony, fortepian, kotły, czynele,

• Litania do Najświętszej Panny na 4 puzony, baryton lub

mezzosopran do poezji Z. Łączkowskiego,

• Ballada na puzon i organy,

• Trzy Preludia na puzon z fortepianem,

• Duet na dwa puzony,

• Msza Polska,

• Responsorium na chór mieszany i 4 puzony

3. Benedykt Konowalski

• Dyptyk na puzon solo: Chorał „Optima Fide” +

„In Favorem”

• Tryptyk na puzon solo (In modo Gregoriano, In modo Judaico, In modo

ortodokso),

• Partita „Victoria Regis” na puzon i organy,

• Koncert na 2 puzony i orkiestrę,

• Ave Maria na puzon z organami,

• Kain i Abel na puzon i skrzypce,

• Yad Waschem na puzon solo,

• Koncert poczwórny na puzon, fortepian i dwie perkusje

4. Szymon Laks

• Suita koncertowa 1973

• Chorał na cztery puzony 1973

5. Witold Friemann

• I Koncert na puzon tenorowy – Concerto eroico (1966),

• Improwizacja na puzon tenorowy (ok. 1966),

• I Suita kontemplacyjna na puzon i fortepian (1968),

• II Koncert na puzon tenorowy (Concerto Impetuoso) (1969),

• Polonez majestatyczny es-moll na tubę i fortepian (1969),

• Koncert na puzon basowy (1970),

• Chorał na 4 puzony (1972),

• Suita na 4 puzony i wielki bęben (1972),

• Suita na 4 puzony (1976),

• 2 utwory na 3 puzony (1976),

• Elegia na puzon i fortepian (1976),

• Duet-romanza na 2 puzony (1976)

6. Tadeusz Paciorkiewicz

• Koncert na puzon i orkiestrę symfoniczną

(1971),

• Koncert na puzon i orkiestrę-wersja na orkiestrę

dętą (1974),

• Sześć miniatur na 4 puzony (1972),

• Kwartet podwójny-na 2 kwartety instr. dętych

blaszanych.

7. Marian Sawa

• Canzona na puzon i organy (1971),

• Malowanki na 2 trąbki i 2 puzony (1979),

• Ave Regina Caeli na puzon i organy (1983),

• Tryptyk na puzon i organy (1986),

• In nomine domini na trąbkę i puzon (1996),

• Introitus na organy i puzon (1998),

• Suita Pieśni Maryjnych na 2 puzony, tubę i organy

(1998),

• Quadrofonium.

8. Kazimierz Serocki

• Koncert na puzon i orkiestrę (1953)

• Suita na 4 puzony (1954)

• Sonatina na puzon i fortepian (1954)