Pułapki opodatkowania gazu łupkowego w Polsce Marek Garbicz, Hanna Sokół

PUŁAPKI OPODATKOWANIA GAZU ŁUPKOWEGO W

POLSCE

MAREK GARBICZ, HANNA SOKÓŁ

KAZIMIERZ DOLNY, 21.06.2012

Czy należy szczególnie opodatkowywać gaz ziemny?

• Dlaczego nie na zasadach ogólnych? • Rozwiązania przyjmowane w różnych

krajach są bardzo zindywidualizowane• Jeśli należy wprowadzać odrębne zasady

to jakie?

2Rynek Gazu 2012, Kazimierz Dolny

Obecny stan prawny w zakresie opodatkowania gazu ziemnego

Jednorazowa opłata za poszukiwanie i rozpoznawanie kopalin 211,62 zł/km2

Opłata eksploatacyjna za gaz wysokometanowy5,89 zł/tys. m3

Symboliczne opłaty - bez znaczenia ekonomicznego


Jakie cele sobie stawiamy konstruując system opodatkowania gazu łupkowego?

• Pozyskanie dodatkowych zasobów gazu ziemnego

• Dodatkowe wpływy podatkowe do budżetu (przejęcie przynajmniej części renty surowcowej)


Renta ekonomiczna

Renta ekonomiczna = dochód z wykorzystania czynnika produkcji ponad jego koszt alternatywny

Renta wystąpi jedynie kiedy podaż czynnika produkcji (w tym przypadku - zasób naturalny) jest sztywna


J. Stiglitz: „Principles of Micro-Economics” 1996

Economic rent is the difference between the price that is actually paid and the price that would have to be paid in order for the good or service to be produced . . .

Anyone who is in the position to receive

economic rents is fortunate indeed, because these “rents” are unrelated to effort . . .


Asymetria informacyjna a renta surowcowa

• Renta surowcowa pojawia się losowo (dla danej kopalni)

(nie zależy od nakładów firmy poszukującej)

• Nie ma zatem żadnych powodów, by przechwytywała ją firma eksploatująca.

• Wiedzę o skali renty pozyskujemy ex post Stąd: Bariera informacyjna władz publicznych w

ustalaniu zobowiązań podatkowych


System kontraktowy (gaz własnością producenta)

Podatki:

• Royalty (kwotowy, nałożony na jednostkę produkcji, obciąża przychód nie zysk)

• Podatek dochodowy (na zasadach ogólnych)

• Podatek surowcowy (gazowy)


Podatek od kopalin - miedź

Podstawa opodatkowania : ilość miedzi w tonach (t) T – stawka podatku• p < 15 000 zł/t T = (p - 12 000)*0,44,

T ≥ 0,005*p

• p > 15 000 zł/t T = 0,033*p + (0,001p)2,5, T ≤ 16 000 zł• Podatek = stawka podatku T * ilość• Ceny miedzi ustalane na London Metal Exchange


Podatek gazowy

• Naliczany od dodatnich przepływów pieniężnych• Przepływy liczone są z uwzględnieniem wcześniejszych

nakładów inwestycyjnych na poszukiwania i powiększone o minimalną stopę zwrotu R

• Firma zaczyna płacić podatek w momencie gdy skumulowane przepływy staną się dodatnie, tj. gdy przychody netto pokryją nakłady inwestycyjne wraz z oczekiwaną stopą zwrotu R.

• Wysokość stopy podatku gazowego g jest decyzją o podziale przyszłych dodatnich przepływów pieniężnych między firmę a budżet (g = 50%?)


Pobór podatku gazowego

Przepływy pieniężne skumulowane

czas

poszukiwania i inwestycje

eksploatacja

Faza poboru podatków


Plusy rozwiązania recovery model

• Maksymalizuje wydobycie gazu ziemnego

• Najgorsze firmy nie są zniechęcane (np. podatkiem dochodowym) do eksploatacji


Ryzyko związane z recovery model (1)

• Jak wyznaczać R? zbyt niskie R zniechęca do wydobycia zbyt wysokie R straty w podatkach jak policzyć ryzyko (czy istnieje benchmark?)

• Przerzucenie całego ryzyka na budżet buforuje porażki i błędy firm skłania firmy do nadmiernego ryzyka (pokusa nadużycia)


Ryzyko związane z recovery model (2)• W sprzyjających warunkach firma może w

nieskończoność odwlekać obowiązek podatkowy zwłaszcza w sytuacji gdy pojawia się obowiązek poniesienia kosztów

likwidacji złoża (czy rekultywacji)

pokusy korupcyjne

• Przerzucanie strat i kosztów między różnymi projektami danej firmy

czy opodatkować dane złoże, czy całość przedsięwzięć biznesowych firmy w kraju?

koszty nadzoru finansowego

• Miejsce opodatkowania w łańcuchu wartości


Ryzyko związane z recovery model (3)

• Miejsce opodatkowania w łańcuchu wartościkto ma płacić?

Produkcja, przesył, skraplanie, odbiorca końcowy,

przetwarzanie gazu Ceny transferowe

spółki córki

Sprzedaż na rynek krajowy i rynki zagraniczne (czy istnieją zobiektywizowane ceny referencyjne?)


Może jednak royalty?

• Zgodne z porządkiem prawnym i nie wymaga wielu zmian

• Rozwiązanie odporne na manipulacje (wyeliminowano uznaniowość i zobiektywizowano kryteria)

• Zagrożenie zbyt silną restrykcyjnością, opodatkowany przychód


Opodatkowanie na zasadach ogólnych

• Zgodne z porządkiem prawnym i nie wymaga wielu zmian

• Opodatkowany jest zysk, nie przychód• W sposobie rachowania zysku można uwzględnić

koszty poszukiwań • Podlega manipulacjom firm wydobywczych i pozwala

im przechwycić znaczącą część renty surowcowej

progresywny podatek gazowy kłopotliwy ze względu na asymetrię informacyjną


Regulator nie ma łatwego życia

Rozwiązanie idealne nie istnieje

• Każde szczególne opodatkowanie gazu skutkuje – ze względu na asymetrię informacyjną – potencjalną redukcją wydobycia gazu ziemnego,

• Opodatkowanie na zasadach ogólnych oznacza rezygnację fiskusa z przejęcia renty surowcowej


Pułapki opodatkowania gazu łupkowego w Polsce Marek Garbicz, Hanna Sokół

Documents

Transcript of Pułapki opodatkowania gazu łupkowego w Polsce Marek Garbicz, Hanna Sokół