Psychodrama i socjodrama.

Psychodrama Socjodrama- zaliczane są w niej wszystkie zabiegi badawcze terapeutyczne i wychowawcze posługujące się spontaniczną dramatyzacją,

- psychodrama polega na odtworzeniu faktów wywierających wpływ nie tylko na widza, ale i na aktora, z tym, że każdy widz musi w pewnym momencie stać się aktorem i vice versa,

- Gra jest improwizowana, a więc ukierunkowana jedynie ogólnie określonym zadaniem, a nie szczegółową instrukcją reżyserską,

- mówiąc o psychodramie mamy na myśli, podobnie jak w przypadku psychoterapii atakującej swoistą grę,

- chodzi w niej jednak o grę odtwarzającą w sposób improwizowany określone zachowanie się w danej sytuacji,

- trzy zasadnicze typy przeżyć: osobiste, interpersonalne, uspołeczniające,

- stanowi integralny element całego życia uczestnika, powiązany z jego przeszłością, teraźniejszością i rzutujący na jego przyszłość,

- cztery podstawowe formy:1. forma ilustrująca – uczestnik odtwarza określoną sytuację, o której opowiadał,2. forma schematyzowana – gra się według określonej kolejności scen, jednakowej dla wszystkich uczestników,3. forma łączona – gra się według scenariusza opracowanego przedtem przez terapeutę i uczestnika,4. forma dowolna – przebieg gry jest określony od przypadku do przypadku,

- oddziaływania socjodramatyczne są stosowane także jako środek usuwający zaburzenia w strukturze organizacji i dynamice grupy, grożące jej rozkładem, powodujące konflikty wewnątrz grupowe i związane z tym zaburzenia w zachowaniu się członków grupy,

- celem tych oddziaływań jest eliminowanie, korygowanie i wzbogacenie różnych funkcji grupy,

- mamy tu do czynienia z eliminowaniem, korygowaniem i wzbogacaniem różnych funkcji w grupie,

- treścią socjodramy jest związek między grupami a ich ideologiami np. konflikt między grupami podkulturowymi lub społecznymi,

- powinna stwarzać sytuacje osobiście ważne dla większości, jeśli nie dla wszystkich,

- warunki prawidłowego przebiegu wszystkich zajęć jest kilka zasad którymi powinna kierować się osoba prowadząca: nie może osądzać poglądów, opinii oraz przekonań członków grupy,

powinna być uczciwa w swoich refleksjach i odczuciach oraz dzielić się nimi z grupą w sposób taktowny,

powinna budować wzajemne zaufanie,

- określona procedura prowadzenia zajęć: rozgrzewka (fizyczna lub umysłowa) wprowadzenie do ćwiczenia, wykonanie ćwiczenia, podsumowanie (omówienie efektów i wzbudzenie reflekcji u członków grupy)

według indywidualnego planu terapeutycznego.

- pięć podstawowych elementów:

1. scena i wymiar przestrzeni powinien odpowiadać liczebności zespołu,2. uczestnik protagonista – ma grać na scenie sam siebie w przeciwieństwie do aktora, którego własne JA powinno zniknąć w odgrywanej roli,3. reżyser – powinien być przygotowany do włączenia do akcji dramatycznej każdego waż niniejszego symptomu, występującego u uczestnika w czasie gry,4. aktorzy pomocniczy – są do dyspozycji, aby pomóc stworzyć sytuację dramatyczną,5. publiczność – najodpowiedniejsza jest zainteresowana grupa.

- techniki stosowane w psychodramie:

Granie roli samego siebie – uczestnik gra samego siebie w interakcji z kimś innym,

Monolog – uczestnik znajduje się sam na scenie i myśli głośno,

Sobowtór jako „sumienie” – mamy do czynienia, kiedy jeden z aktorów pomocniczych, „alter ego” wczuwa się w protagonistę, stara się wyrazić jego leki, wrogość czy miłość, to, czego protagonista nie potrafi uczynić.

Wymiana roli – następuje, gdy w odgrywanej scenie dochodzi do konfliktu uczestnika z jakąś osobom z jego otoczenia, uczestnik przejmuje rolę tej osoby, a rolę uczestnika przejmuje aktor pomocniczy.

Zwierciadło – polega na tym, że aktorzy pomocniczy prezentują portret uczestnika w jego obecności.

RÓŻNICE

- zasadniczym przedmiotem są poszczególne jednostki,

- traktowana jest, jako metoda głębokiej analizy zachowania się człowieka, której celem jest wykrycie interpersonalnego podłoża jego osobowości,

- w psychodramie tworzy się grupę w celach diagnostycznych, terapeutycznych i wychowawczych,

- psychodramę można więc spotkać w klinice nerwic,

- w centrum zainteresowań znajduje się osobowość każdego członka,

- zasadniczym przedmiotem jest grupa,

- zasadniczym przedmiotem socjodramy jest grupa, a nie poszczególne jednostki,

- w socjodramie wprowadza się improwizowane dramatyzacje do grup już istniejących,

- socjodramę stosuje się np. w szkole, gdzie np. wprowadza się improwizowaną dramatyzację, jako jedną z form zajęć grupy klasowej,

- w socjodramie w centrum zainteresowań jest sama grupa, jej działalność oraz efekty tej działalności, ujmowane, jako działalność zbiorowa.

CECHY WSPÓLNE

CELE

- zmiana wadliwych wzorców zachowań, zmierzająca do większej jej adekwatności umożliwiającej poprawne przystosowanie społeczne,

- uzyskanie wglądu w problemy osób uczestniczących w zajęciach oraz umożliwienie im zrozumienia własnych problemów i przez to stymulowanie zmian niewłaściwych zachowań,

- pośredniczenie w poznawaniu relacji interpersonalnych, jako stymulatora wyższego jakościowo poziomu kontaktów międzyludzkich,

- wspomaganie rozwoju potencjałów,

- uaktywnianie procesów twórczych i poznawczych,

- trenowanie i utrwalanie określonych cech tożsamości,

- rozwijanie umiejętności kooperacji i pomocy innym osobom.

FAZY DZIAŁALNOŚCI

1. kształtowanie się zależności grupy – uczestnicy z jednej strony, są zaciekawieni mającymi miejsce sytuacjami z drugiej zaś zostają zmuszeni sytuacyjnie do wzajemnych relacji,

2. faza buntu – cechą charakterystyczną jest nasilający się konflikt między uczestnikami

zajęć oraz między uczestnikami a osobą prowadzącą oddziaływania,3. faza kooperacji – w trakcie dalszych zajęć zmniejsza się napięcie, a zwiększa spoistość

grupy,4. faza aktywności – w niej zaczynają być realizowane zamierzone cele oddziaływań.

ŹRÓDŁO: Konopczyński M., Metody twórczej resocjalizacji, PWN, Warszawa 2006