PRZYK¸ADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY Z HISTORII³bna matura 2007 - Historia... · TEST PRZED MATURÑ...

Pobrano ze strony www.sqlmedia.plPobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Autorzy: Grzegorz KierejszaCezary Tulin

TEST PRZED MATURÑ 2007

PRZYK¸ADOWY ARKUSZEGZAMINACYJNY Z HISTORII

POZIOM PODSTAWOWY

Czas pracy 120 minut

Instrukcja dla zdajàcego

1. Sprawdê, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 21 stron(zadania 1–33). Ewentualny brak zg∏oÊ przewodniczàce-mu zespo∏u nadzorujàcego egzamin.

2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonymprzy ka˝dym zadaniu.

3. Pisz czytelnie. U˝ywaj d∏ugopisu/pióra tylko z czarnymtuszem/atramentem.

4. Nie u˝ywaj korektora, a b∏´dne zapisy wyraênie prze-kreÊl.

5. Pami´taj, ˝e zapisy w brudnopisie nie podlegajà ocenie.6. Podczas egzaminu mo˝esz korzystaç z o∏ówka i gumki

(wy∏àcznie do rysunków), linijki.

˚yczymy powodzenia!

Za rozwiàzaniewszystkich zadaƒmo˝na otrzymaç

∏àcznie 100 punktów

Arkusz przygotowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON na wzóroryginalnego arkusza maturalnego

Pobrano ze strony www.sqlmedia.pl

Zadanie 1. (4 pkt)Przyporzàdkuj w∏aÊciwe podpisy do zaprezentowanych ni˝ej przyk∏adów pisma staro˝ytnego i Êre-dniowiecznego, wpisujàc je pod ka˝dà grafikà.

2

Historia2

Lp. Postaç Odpowiedê

1. Hezjod

2. Aleksander Macedoƒski

3. Klejstenes

4. Pizystrat

5. Solon

Zadanie 3. (4 pkt)W tabeli przytoczono definicje czterech poj´ç z zakresu ustroju paƒstw staro˝ytnych. Uzupe∏nij ta-bel´, wpisujàc odpowiednie terminy we w∏aÊciwe rubryki.

Lp. Definicja Termin

1. Forma ustrojowa paƒstwa, w której w∏adz´ sprawujà kap∏ani.

2.Najwy˝si urz´dnicy paƒstwowi staro˝ytnych Aten, wybierani na rok spoÊród eu-patrydów.

3. Organ w∏adzy w staro˝ytnej Sparcie, w którym zasiadali wy∏àcznie starcy.

4.Dwaj najwy˝si urz´dnicy w staro˝ytnym Rzymie okresu republiki, wybierani przezkomicje centurialne.

a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

pismo klinowe, pismo hieroglificzne, pismo greckie, pismo arabskie, pismo runiczne,minusku∏a karoliƒska

Zadanie 2. (2 pkt) WÊród wymienionych w tabeli postaci z dziejów staro˝ytnej Grecji wska˝ t´, która by∏a chronolo-gicznie pierwsza i oznacz jà literà A w rubryce „Odpowiedê”. Literà B oznacz postaç, która by∏achronologicznie ostatnia.


Zadanie 4. (3 pkt)Wska˝ informacje prawdzie i fa∏szywe, przyporzàdkowujàc im liter´ P (prawda) lub F (fa∏sz).

3

Historia 3

Lp. Stwierdzenie Odpowiedê

1.Ostracyzm by∏ sàdem w staro˝ytnej Sparcie, w którym uczestniczyli wszyscy wol-ni m´˝czyêni powy˝ej 18 roku ˝ycia.

2.Tyrani w staro˝ytnej Grecji byli jedynow∏adcami, którzy zdobyli w∏adz´ poprzezz∏amanie zasad funkcjonujàcego systemu ustrojowego. Poczàtkowo termin tennie mia∏ zabarwienia negatywnego.

3.

Plebejusze stanowili najwy˝szà warstw´ spo∏ecznà w staro˝ytnym Rzymie,ukszta∏towanà w koƒcu IV i w III w. p.n.e.; przedstawiciele plebejuszy sprawowa-li najwy˝sze urz´dy (pretura i konsulat) i zasiadali w senacie, starajàc si´ nie do-puÊciç do tych godnoÊci ludzi spoza swej grupy.

Zadanie 5. (3 pkt)Przeczytaj podane biogramy, a nast´pnie wybierz i wpisz pod ka˝dym z nich imi´ postaci, do którejsi´ on odnosi.

Juliusz Cezar, Oktawian August, Neron, Marek Aureliusz, Dioklecjan, Justynian I Wielki, Konstan-tyn I Wielki

Tekst AMajàc lat 19, z w∏asnej pobudki i za w∏asne pieniàdze zgromadzi∏em wojsko, przy pomocy któregoprzywróci∏em wolnoÊç rzeczypospolitej, uciÊnionej przez tyrani´ jednego stronnictwa. Za to senatna mocy zaszczytnej uchwa∏y przyjà∏ mi´ do swego grona za konsulatu G. Pansy i A. Hircjusza, da-jàc mi równoczeÊnie prawo zabierania g∏osu mi´dzy by∏ymi konsulami, a nadto przyzna∏ mi do-wództwo wojskowe. Zarazem kaza∏ mi w charakterze by∏ego pretora baczyç wspólnie z konsulami,by rzeczpospolita ˝adnej nie ponios∏a szkody. Lud zaÊ w tym samym roku, gdy obaj konsulowiew wojnie polegli, wybra∏ mi´ konsulem i jednym z 3 m´˝ów (triumwirem) dla uporzàdkowania rze-czypospolitej.Morderców ojca mojego, mszczàc si´ za ich zbrodni´, na podstawie prawnych wyroków sàdowychwyp´dzi∏em na wygnanie, a gdy nast´pnie wojn´ rzeczypospolitej wydali, dwukrotnie ich w otwar-tym pokona∏em boju. [...]. Kiedy to pisa∏em by∏em 13 razy konsulem i liczy∏em 37 rok mojej w∏a-dzy trybuƒskiej.Dyktatury, która ofiarowa∏ mi lud ca∏y i senat [...] nie przyjà∏em. [...]Za 6-go i 7-go konsulatu, kiedy ukoƒczy∏em wojny domowe, odda∏em rzeczpospolità w r´ce senatui ludu rzymskiego. Za t´ zas∏ug´ mojà uchwa∏à senatu zosta∏em nazwany Augustus [...].Cyt. za: L. Piotrowicz, Teksty êród∏owe do nauki historii w szkole Êredniej, z. 11, Kraków 1923, s. 4–8.

Postaç: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tekst BJako ch∏opiec zapozna∏ si´ ze wszystkiemi niemal sztukami wyzwolonemi. Od filozofji jednak od-wiod∏a go matka, powiadajàc, ˝e jest nieodpowiednia dla przysz∏ego w∏adcy, od studjowania zaÊstarych mówców nauczyciel jego, Seneka, chcàc go tem d∏u˝ej utrzymaç w podziwie dla siebie. Ma-jàc wi´c pociàg do sztuki poetyckiej, ch´tnie i bez trudu uk∏ada∏ pieÊni [...].


4

Historia4

G∏ównie jednak goni∏ za popularnoÊcià, wspó∏zawodniczàc ze wszystkimi, którzy w jakikolwieksposób dzia∏ali na umys∏y t∏umu. Pojawi∏a si´ pog∏oska, ˝e po triumfach na scenie wystàpi w naj-bli˝szym czasie na igrzyskach olimpijskich mi´dzy atletami. I t´ bowiem sztuk´ gorliwie uprawia∏...[...] W∏aÊciwà by∏a mu ˝àdza s∏awy, któraby trwa∏a wieki, lecz jà nierozumnie objawia∏. [...]Matk´, która Êledzi∏a s∏owa i czyny jego i zbyt surowo stara∏a si´ oddzia∏aç na ich popraw´, [...]usunà∏ nawet ze wspólnego mieszkania i z Palatynu. W wyszukiwaniu udr´czeƒ dla niej nie mia∏˝adnego skrupu∏u; nasy∏a∏ ludzi, którzy gdy w Rzymie bawi∏a, procesami n´kaç jà mieli [...].W koƒcu groêbami jej i zapalczywoÊcià przestraszony postanowi∏ jà zg∏adziç. Cyt. za: L. Piotrowicz, Teksty êród∏owe do nauki historii w szkole Êredniej, z. 11, Kraków 1923, s. 12.

Postaç: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tekst C[...] by∏ wybitnym m´˝em, choç nie bez ujemnych cech charakteru; on pierwszy wprowadzi∏ wyszu-kane, z∏otem tkane jedwabne szaty purpurowe i drogimi kamieniami wysadzane obuwie. Pierwszyte˝ od czasów Kaliguli i Domicjana poleci∏ nazywaç si´ publicznie panem i bogiem, i przy powita-niu czeÊç sobie boska oddawaç... Te ujemne cechy by∏y jednak przys∏oni´te jego zaletami i choç si´panem kaza∏ nazywaç, by∏ ojcem swoich poddanych.[...] zamianowa∏ [...] cesarzem wiernego przyjaciela swego, Maksymjana, cz∏owieka o niewielkiemwykszta∏ceniu, ale dobrego i zdolnego ˝o∏nierza. [...] Poniewa˝ wspó∏czeÊnie Persowie trapiliokrutnie wschodnie prowincje, Afryk´ plemiona mauretaƒskie, a nadto w Egipcie wystàpi∏ nowyuzurpator, wi´c dobrali sobie pomocników z tytu∏em Cezarów w osobach Konstancjusza i Galer-jusza, których z∏àczyli ze sobà w´z∏em powinowactwa. Cyt. za: L. Piotrowicz, Teksty êród∏owe do nauki historii w szkole Êredniej, z. 12, Kraków 1923, s. 1.

Postaç: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 6. (4 pkt)Przeanalizuj poni˝sze mapki ukazujàce zmiany obszaru Imperium Rzymskiego, a nast´pnie przypo-rzàdkuj im w∏aÊciwe tytu∏y i wpisz je pod ka˝dà z nich.

500 km0 500 km0 500 km0 500 km0

a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

d) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Paƒstwo rzymskie ok. 600 r. p.n.e.Paƒstwo rzymskie ok. 300 r. p.n.e.Paƒstwo rzymskie ok. 150 r. p.n.e.Paƒstwo rzymskie ok. 150 r. n.e.Paƒstwo rzymskie ok. 395 r. n.e.Paƒstwo wschodniorzymskie ok. 600 r. n.e.


5

Historia 5

Zadanie 7. (1 pkt)Przeanalizuj poni˝szà map´ i nadaj jej tytu∏, pami´tajàc, ˝e musi on uwzgl´dniaç chronologi´ (poda-nie epoki historycznej) i tematyk´.

Rzym

Florencja

Genua

Mediolan Wenecja

NeapolBari

Barletta

Antiochia

Akka

Famagusta

Trapezunt

Kaffa

Aleksandria

Konstantynopol

Fokaja

Marsylia

Montpellier

Gdaƒsk

Szczecin

Królewiec

Ryga

Parnawa

Visby

Sztokholm

Schonen

Nowogród

Kraków

Magdeburg

Hamburg

Pary˝

Tunis

Palermo

Brugia

Kolonia

Bar

La Rochelle

Barcelona

Londyn

Southampton

korzenie

jedwab

we∏na

zbo˝e

zbo˝e

a∏un

produkty leÊne

futra i miód

Êledzie

sól

Êródziemnomorska strefa gospodarcza:

g∏ówne faktorie

szlaki handlowe

rejony wywozu wina

rejony wywozu pastelu

hanzeatycka strefa gospodarcza:

g∏ówne faktorie

szlaki handlowe

teren kolonizacji niemieckiej

rejon jarmarków szampaƒskichrejon g∏ównych oÊrodków sukienniczych

500 km0

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 8. (1 pkt)Zaznacz krzy˝ykiem t´ spoÊród pokazanych ni˝ej budowli, która zosta∏a wzniesiona w stylu romaƒ-skim.

A B


6

Historia

Zadanie 9. (6 pkt)Przeanalizuj tekst êród∏owy oraz fragment uproszczonego drzewa genealogicznego Piastów, a na-st´pnie wykonaj polecenia.

Tego˝ roku [...] Boles∏aw, ksià˝´ Polaków, przyw∏aszczy∏ sobie insygnia i tytu∏ królewski z krzywdàkróla Konrada; lecz Êmierç rych∏o jego zuchwalstwo unicestwi∏a. [...] Wspomniany wy˝ej Boles∏aw,ksià˝´ polski, umar∏, pozostawiajàc dwóch synów: Mieszka i Ottona. Mieszko przeÊladowa∏ brataswego Ottona i wygna∏ go na RuÊ. Gdy tam przez pewien czas na n´dzne skazany by∏ ˝ycie, poczà∏zabiegaç o ∏ask´ cesarza Konrada, by za jego wstawiennictwem i pomocà móc powróciç do kraju.Cesarz przychyli∏ si´ do tej proÊby i postanowi∏ sam z wojskiem napaÊç na Mieszka z jednej strony,z drugiej zaÊ strony mia∏ to uczyniç brat Mieszka, Otto. Takiego natarcia nie b´dàc w mo˝noÊci wy-trzymaç, uszed∏ Mieszko do Czech, do ksi´cia Udalryka, na którego w tym czasie cesarz by∏ zagnie-wany, lecz ów, a˝eby sobie w ten sposób zjednaç cesarza, chcia∏ mu wydaç Mieszka; cesarz jednakwzgardzi∏ tak zbrodniczym uk∏adem, oÊwiadczajàc, ˝e nie chce wroga kupowaç od wroga. Cyt. za: R. Grodecki, Teksty êród∏owe do nauki historii w szkole Êredniej, z. 16, Kraków 1923, s. 20.

6

A B

Piast (postaç legendarna)

Mieszko I (✝992)

ksià˝´ Polan

Boles∏aw I Chrobry (✝1025)

król Polski

Bezprym (✝1032)

Mieszko II Lambert (✝1034)

król Polski

Kazimierz I Odnowiciel (✝1058)

ksià˝´ Polski

W∏adys∏aw I Herman (✝1102)

ksià˝´ Polski

Boles∏aw II Âmia∏y (✝1080)

król Polski

Boles∏aw III Krzywousty (✝1138)

ksià˝´ Polski

Zbigniew (✝1108)

wspó∏rzàdzàcy

Henryk (✝1166)

ksià˝´ sandomierski

Kazimierz II Sprawiedliwy (✝1194)

ksià˝´ sandomierski

W∏adys∏aw II Wygnaniec (✝1159)

ksià˝´ Êlàski

Boles∏aw IV K´dzierzawy (✝1173)

ksià˝´ mazowiecki

Mieszko III Stary (✝1202)

ksià˝´ wielkopolski


7

a) OkreÊl stosunek autora êród∏a do polskiego w∏adcy Boles∏awa. Swoje zdanie poprzyj podaniemodpowiedniego cytatu.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Podaj przydomki dwóch w∏adców polskich wymienionych w tekÊcie êród∏owym.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c) OkreÊl pokrewieƒstwo ∏àczàce Boles∏awa II Âmia∏ego z Mieszkiem II Lambertem (kim by∏ Bole-s∏aw dla Mieszka), oraz W∏adys∏awa II Wygnaƒca z Mieszkiem III Starym (kim by∏ W∏adys∏aw dlaMieszka).

– Boles∏aw II Âmia∏y – Mieszko II Lambert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

– W∏adys∏aw II Wygnaniec – Mieszko III Stary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 10. (4 pkt)Przeanalizuj dane statystyczne z tabeli, a nast´pnie wykonaj polecenia.

Lokacje miast w Polsce w XIII w.

Historia 7

DzielnicaLiczba lokacji monarszych

Liczba lokacji duchownych

Liczba lokacji rycerskich

Âlàsk 91 16 6

Wielkopolska 24 6 8

Ma∏opolska 17 11 1

ziemia ∏´czycka i sieradzka 13 4 –

Kujawy i ziemia dobrzyƒska 5 4 –

Pomorze Gdaƒskie 4 1 –

Mazowsze 2 2 –

Dane za: P. Kaczanowski, J K. Koz∏owski, J. Wyrozumski, Wielka historia Polski, t. 1, Kraków 2003, s. 569.

a) Podaj nazw´ dzielnicy, która w XIII w. przodowa∏a pod wzgl´dem iloÊci lokacji rycerskich.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) WyjaÊnij krótko, na czym polega∏a lokacja miasta.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


c) SpoÊród podanych ni˝ej stwierdzeƒ podkreÊl nieprawdziwe.

– Najwićej lokacji w XIII w. mia∏o miejsce na Âlàsku.

– Mazowsze mia∏o w XIII w. wićej lokacji duchownych ni˝ Ma∏opolska lokacji rycerskich.

– Âlàsk mia∏ w XIII w. wićej lokacji ni˝ wszystkie pozosta∏e dzielnice razem wzi´te.

– Wielkopolska mia∏a w XIII w. wićej lokacji duchownych ni˝ rycerskich.

Zadanie 11. (6 pkt)Uzupe∏nij tabel´, wpisujàc obok podanej postaci nazw´ dynastii, z której si´ wywodzi∏a. Jedna dyna-stia mo˝e pojawiç si´ przy kilku postaciach.

8

Historia8

Lp. Postaç Dynastia

1. W∏odzimierz I Wielki

2. Ludwik Dzieci´

3. Otton I

4. Karol Wielki

5. Ryszard Lwie Serce

6. Stefan I Âwi´ty

Zadanie 12. (5 pkt)Do tabeli wpisz brakujàce informacje w miejsca oznaczone literami.

Lp Postaç Rok Osiàgnićie

1. a) 1487 dotarcie do Przylàdka Dobrej Nadziei

2. Krzysztof Kolumb b) odkrycie San Salwador, Kuby i Haiti

3. Ferdynand Magellan 1519–1521 c)

4. d) 1642 odkrycie Tasmanii

5. James Cook 1770 e)

Zadanie 13. (1 pkt)Przeanalizuj fragment opracowania naukowego, a nast´pnie napisz, na zwiàzek mi´dzy jakimi dwo-ma dziedzinami ˝ycia wskazuje autor tekstu.

Przyjćie przez rycerstwo i cz´Êç feuda∏ów hase∏ reformacji zmniejszy∏o w pewnym stopniu ichpopularnoÊç wÊród mieszczaƒstwa, które chcia∏o pod postacià reformy religijnej urzeczywistniçswoje dà˝enia spo∏eczno-polityczne. Dlatego te˝ mieszczaƒstwo nie popar∏o rycerstwa, którew roku 1522 pod wodzà Franciszka Sickingena i Ulryka Huttena wystàpi∏o zbrojnie przeciwko ar-


cybiskupowi Trewiru, wspomaganemu przez ksià˝àt duchownych i Êwieckich. Rycerstwo zosta∏opokonane, co z kolei u∏atwi∏o feuda∏om st∏umienie powstania ch∏opskiego w po∏udniowych Niem-czech. [...]Po rozgromieniu powstania ch∏opskiego ksià˝´ta feudalni wykorzystali reformacje luteraƒskàw celu uniezale˝nienia si´ od papie˝a i cesarza. Wywar∏o to oczywiÊcie wp∏yw przede wszystkimna struktur´ organizacyjnà nowego wyznania.Cyt. za: Zarys dziejów religii, pod red Z. Poniatowskiego, Warszawa 1964, s. 639.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 14. (3 pkt)Przeanalizuj poni˝szà map´, a nast´pnie uzupe∏nij luki w zdaniach dotyczàcych jej treÊci.

Historia 9

Ren

Dunaj

Praga

Bukareszt

Miƒsk

Warszawa

Pary˝

Wiedeƒ

Habsburg–––––––––

Pasawa

Kopenhaga

BudaPeszt

Mohacz

Rzeczpospol i taR z e s z a

Elektorat

Brandenburgii

Zwiàz

ek

Szwajc

arski

Królestwo

W´gierskie

Arcyks.Austr i i

K r ó l e s t w o

H i s z p a n i i

Zjednoczone

Prowincje

Niderlandów

Banat

Ks.Toskani i

Hr.Tyrolu

Hr.Burgundi i

Ks.Neapolu

Ks.Parmy

Ks.Mediolanu

Księstwo

Pruskie

1699

1718

17721526

1737

1714–1735

1735–1748

1504–1700

1714

1714 1775

1714–1720Król. Sardynii

1714–1735Król. Sycylii

posiad∏oÊci Habsburgów do 1526 r.obszary przy∏àczone po bitwie pod Mohaczem (1526)obszary przy∏àczone do 1699 r.obszary przy∏àczone do 1737 r.obszary przy∏àczone do 1795 r.

daty przy∏àczeniaRzeczpospolita Polska przed 1772 r.

1648

200 km0 200 km0

a) W XVII w. Habsburgowie panowali mi´dzy innymi w Austrii, Czechach i

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Cz´Êç ziem polskich dosta∏a si´ pod panowanie Habsburgów w roku 1772 na skutek

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c) Przed rokiem 1526 posiad∏oÊci Habsburgów obejmowa∏y Tyrol, Styri´ i

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9


10

Historia

Zadanie 15. (4 pkt)Przeanalizuj dane zawarte w tabeli, a nast´pnie wykonaj polecenia.

10

Lp. Rok wydania Miejsce Postanowienia przywileju/konstytucji sejmowej

1. 1430 Jedlnia[...] przyrzekamy te˝ [...], ˝e ˝adnego ziemianina osiad∏ego za ˝a-den wyst´pek czy win´ nie uwi´zimy [...], o ile nie zostanie przezsàd s∏usznie skazany.

2. 1454 Nieszawa[...] przyrzekamy równie˝, ˝e ani ˝adnych nowych ustaw nie wy-damy, nie polecimy wzywaç ziemian na wojn´ bez zgody sejmikuziemskiego.

3. 1501 Mielnik[...] ca∏à w∏adz´ wykonawczà w Polsce oddano w r´ce senatu [...]król, zwany princepsem, sprowadzony zosta∏ do roli bezsilnegoprzewodniczàcego w radzie koronnej (senacie).

4 1505 Radom[...] by nic nowego przez nas i nast´pców naszych nie mog∏o byçustanowione bez wspólnego przyzwolenia panów rady i pos∏ówziemskich.

a) Podaj imiona w∏adców, za panowania których zosta∏y wydane przywileje w Jedlni i w Radomiu.

Jedlnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Radom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Napisz, który z przywilejów nazywa si´ konstytucjà nihil novi, i wyjaÊnij, od czego wzi´∏a si´ tanazwa.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 16. (4 pkt)Przeanalizuj tekst êród∏owy, a nast´pnie wykonaj polecenia.

O wiarach, jakie by∏y w PolszczeNajpierwsza wiara w Polszcze panujàca by∏a za Augusta III i jest dotychczas, acz ozi´blejsza, ka-tolicka rzymska. Druga, od niepami´tnych czasów zadawniona, pe∏no wsz´dzie swoich wyznawcówmajàca, ˝ydowska. Trzecia, póêniej z tureckiego paƒstwa wprowadzona w ma∏ej liczbie, bo tylkow ¸ucku na Wo∏yniu i w Haliczu na Podolu, Karaimów; jest to sekta Starego Testamentu; trzyma-jà si´ Karaimi samej Biblii, odrzucajà Talmud i inne ustawy rabinów ˝ydowskich. [...] Czwartawiara – luterska, piàta – kalwiƒska. Tych dwóch wiar jest dosyç znaczna liczba po miastach i mia-steczkach wielkopolskich, mianowicie nad granicà szlàskà, bradeburskà i w Prusach. Jest dosyçfamilij szlacheckich lutrów i kalwinów, osobliwie w Wielkiej Polszcze i w Litwie, a oprócz tegoznajdujà si´ w Krakowskiem, Sendomirskiem i Lubelskiem. Po niektórych miastach mieli pod pa-nowaniem Augusta III swoje koÊcio∏y i oratoria, jako te˝ szko∏y dla swojej m∏odzie˝y. Nie mieli jed-nak liberum exercitium [swobody odprawiania] obrzàdków swoich, prócz w jednym Lesznie


w Wielkiej Polszcze i w drugiej Wschowie, w których dwóch miastach wi´ksza po∏owa mieszczansk∏ada si´ z dysydentów. [...] Mieli tak˝e lutrzy i kalwini po wielu wsiach i miastach koÊcio∏y, takz dawna prawami polskimi pozwolone, jako te˝ podczas rewolucji szwedzkich przy protekcji tychmonarchów jako dysydentów powystawiane, które niektórzy panowie polscy katolickiego wyznaniaodbierali im za dekretami trybunalskimi albo te˝ gwa∏townà mocà wywracali.Cyt. za J. Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III,

http://monika.univ.gda.pl/~literat/kitowic/k0002.htm

a) Wymieƒ najliczniej reprezentowane wyznanie w Polsce wymienione przez J´drzeja Kitowicza.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) WyjaÊnij poj´cie dysydent w kontekÊcie u˝ywanym przez autora tekstu.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c) Wymieƒ dwa wyznania bàdê religie pomini´te przez Kitowicza, których przedstawiciele zamiesz-kiwali ziemie polskie w XVII–XVIII w.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 17. (3 pkt)WyjaÊnij poj´cie „druga defenestracja praska”. Uwzgl´dnij przy tym datacj´ wydarzenia, jego prze-bieg i nast´pstwa.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11

Historia 11


12

Historia

Zadanie 18. (2 pkt)Przeanalizuj poni˝szà map´, a nast´pnie wykonaj polecenia.

12

Jenisej

Jenisej

Ob

Lena

Lena

Wo∏ga

Dn

iepr

Don Irtysz

Ob

Jakucja

Sachal in

Kamczatka

Nowa Ziemia

Krasnojarsk

Turkiestan

S y be

ri

a

obszar Rosji w 1533 r.

ekspansja Rosji:

do 1598 r.

do 1689 r.

do 1801 r.

do 1855 r. do 1881 r.0 750 km

a) Odczytaj z mapy i napisz, w którym wieku Rosja odnotowa∏a najwi´kszy wzrost swojego teryto-rium.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Podaj nazw´ paƒstwa europejskiego, którego cz´Êç terytorium zagarn´∏a Rosja w XVIII w.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 19. (2 pkt)OkreÊl styl dzie∏ przedstawionych na fotografiach, wpisujàc w ramkach stosowne litery.

a) renesans b) barok c) impresjonizm d) secesja d) ekspresjonizm

BA


Zadanie 20. (2 pkt)WÊród wymienionych ni˝ej wydarzeƒ oznacz literà A to, które by∏o chronologicznie pierwsze, zaÊ li-terà B, to które by∏o chronologicznie ostatnie.

Historia 13

Lp. Wydarzenie Odpowiedzi

1. aneksja Teksasu przez USA

2. nabycie Alaski przez USA od Rosji

3. og∏oszenie doktryny Monroe’a

4. wojna secesyjna

Zadanie 21. (2 pkt)Przeanalizuj poni˝szy tekst êród∏owy, a nast´pnie wykonaj polecenia.

Tytu∏ II. O rzàdzieArtyku∏ 5. Korona ksià˝´ca warszawska jest dziedzicznà w osobie Króla Saskiego, jego potomków,dziedziców i nast´pców [...].Artyku∏ 6. Rzàd jest w osobie króla. [...]Artyku∏ 9. Król zwo∏uje, przed∏u˝a i odracza zgromadzenie g∏ównego sejmu. [...]

Tytu∏ III. O ministrach i Radzie Stanu [...] Artyku∏ 14. Rada Stanu sk∏ada si´ z ministrów. [...]Artyku∏ 15. Rada Stanu roztrzàsa, uk∏ada i uchwala projekta doprawa lub urzàdzenia administra-cji publicznej [...].Artyku∏ 18. Decyzje, projekta do prawa, wyroki i urzàdzenia roztrzàsane w Radzie Stanu, podlega-jà zatwierdzeniu królewskiemu.

Tytu∏ IV. O Sejmie G∏ównymArtyku∏ 19. Sejm G∏ówny sk∏ada si´ z 2 izb, to jest z Izby pierwszej, czyli Izby Senatorskiej, i z dru-giej Izby, czyli Poselskiej. [...]

Tytu∏ V. O SenacieArtyku∏ 23. Senat sk∏ada si´ z 18 cz∏onków, to jest: 6 biskupów, 6 wojewodów, 6 kasztelanów. Ar-tyku∏ 26. Senatorowie sà do˝ywotni. [...]

Tytu∏ IX. SàdownictwoArtyku∏ 69. Kodeks Napoleona b´dzie prawem cywilnym Ksi´stwaWarszawskiego. Cyt. za: T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach êród∏owych, t. 2, Rzeszów 1996, s. 119–121.

a) Napisz, jak nazywa si´ zacytowany akt prawny, podaj dat´ rocznà, nazw´ paƒstwa oraz charakterdokumentu.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Podaj, w sojuszu z jakim paƒstwem europejskim wyst´powa∏ kraj, którego dotyczy dokument; za-cytuj na potwierdzenie odpowiedni fragment.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13


14

Historia

Zadanie 22. (4 pkt)Z podanej ni˝ej listy nazwisk wpisz do tabeli te, które odpowiadajà zaprezentowanym nurtom filo-zoficznym, ideologicznym i ekonomicznym XIX i XX w. Przy ka˝dym z nurtów powinno si´ zna-leêç tylko jedno nazwisko.Claude Lévi-Strauss, Micha∏ Bakunin, Fran ois Quesnay, Jean Paul Sartre, Robert Owen, AdamSmith, Edyta Stein

c,

14

Lp. Nurt bàdê ideologia Postaç

1. socjalizm utopijny

2.l i -

beralizm

3. egzystencjalizm

4. strukturalizm

Zadanie 23. (1 pkt)Przeanalizuj tekst opracowania naukowego, a nast´pnie sformu∏uj tez´, którà w zacytowanym frag-mencie postawili jego autorzy. W swojej wypowiedzi unikaj powtarzania fragmentów tekstu.

[...] Ten stan rzeczy mia∏ konsekwencje w postaci daleko idàcej dezintegracji spo∏eczno-gospodar-czej ca∏ego terytorium Polski przedrozbiorowej. Pog∏´bia∏ go system komunikacyjny, dostosowanydo potrzeb trzech paƒstw zaborczych, co by∏o szczególnie widoczne w miar´ rozbudowy sieci kole-jowej, jak i w tworzeniu specyficznych barier celnych przez Petersburg, Berlin i Wiedeƒ. [...] Pro-wadzi∏o to do izolowania od siebie poszczególnych polskich dzielnic, znajdujàcych si´ w obr´bietrzech zaborów. [...]Na ziemiach polskich po 1864 roku pojawi∏o si´ ponadto daleko idàce zró˝nicowanie poziomu ˝y-cia gospodarczego, a w konsekwencji struktury spo∏eczno-zawodowej ludnoÊci w poszczególnychzaborach [...]. Daleko posuni´ta dezintegracja ziem polskich, sztucznie podzielonych, mia∏a wyci-snàç specyficzne pi´tno tak˝e na ˝yciu politycznym spo∏eczeƒstwa polskiego.Cyt. za: M. Zgórniak, J. Buszko, Wielka historia Polski, t. 4, Kraków 2003, s. 402, 406.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 24. (2 pkt)Przeanalizuj fragment uprosz-czonego drzewa genealogicz-nego Stanis∏awa Augusta Po-niatowskiego, a nast´pnie wy-konaj polecenia.

Elzbieta Czartoryska(1736–1816)

♥♥ Stanis∏aw Lubomirskimarsza∏ek wielki koronny

Adam Jerzy Czartoryski(1770–1861)

minister spraw zagranicznych Rosji

♥♥ Anna Zofia z Sapiehów

Aleksandra Czartoryska(1730–1800)

♥♥ Micha∏ Kazimierz Ogiƒskihetman wielki litewski

Stanis∏aw Antoni (August)Poniatowski(1732–1798)

stolnik litewski, król Polski od 1764

August Aleksander Czartoryski(1697–1782)wojewoda ruski

Micha∏ Fryderyk Czartoryski(1696–1775)

kanclerz wielki litewski

Konstancja Czartoryska(1700–1759)

♥♥ Stanis∏aw Poniatowskikasztelan krakowski,wojewoda mazowiecki

Kazimierz Czartoryski(1671–1741)

kasztelan wileƒski,podkanclerzy litewski

♥♥ Izabela z Morsztynów

Franciszek Poniatowski(1651–1697)

czeÊnik wyszogrodzki

♥♥ Helena Niewiarowska


15

Historia 15


1.Adolf Hitler przejà∏ w∏adz´ w Niemczech dzi´ki przeprowadzeniu zamachu sta-nu.

2. Benito Mussolini po przej´ciu w∏adzy we W∏oszech przyjà∏ tytu∏ caudillo

3.W Portugalii i Hiszpanii powsta∏y w okresie mi´dzywojennym re˝imy autorytar-ne.

4. FrankiÊci przej´li w okresie mi´dzywojennym w∏adz´ w Jugos∏awii.

a) Napisz, z przedstawicielami jakiej warstwy (grupy) wewnàtrzszacheckiej wiàzali si´ wi´zami po-krewieƒstwa Poniatowscy w XVIII w.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Podaj, który z umieszczonych w drzewie genealogicznym m´˝czyzn sprawowa∏ najni˝szy urzàd(podaj imi´ i nazwisko).

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 25. (2 pkt)WÊród wymienionych ni˝ej nurtów w sztuce oznacz literà A ten, który by∏ chronologicznie najwcze-Êniejszy, zaÊ literà B ten, który by∏ chronologicznie najpóêniejszy.

Lp. Nurt Odpowiedzi

1. fowizm

2. ekspresjonizm

3. impresjonizm

4. dadaizm

5. pop-art

Zadanie 26. (4 pkt)Oceƒ, która z podanych informacji jest prawdziwa, a która fa∏szywa, wpisujàc przy nich odpowied-nio litery P (prawda) lub F (fa∏sz).


Zadanie 27. (4 pkt)Przeanalizuj poni˝sze wykresy statystyczne, a nast´pnie wykonaj polecenia.

16

Historia16

a) Podaj nazw´ zjawiska gospodarczego, którego skutki widoczne sà na wykresach od 1930 r.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Opisz krótko wp∏yw zjawiska wymienionego w zadaniu a) na poziom zatrudnienia w Polsce.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c) Napisz, w którym roku polska produkcja przemys∏owa wróci∏a do poziomu z roku 1929.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

d) Wymieƒ jednà metod´ ∏agodzenia skutków zjawiska wspomnianego w zadaniu a).

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 28. (3 pkt)Przeanalizuj poni˝sze dane statystyczne, a nast´pnie rozstrzygnij, które ze stwierdzeƒ zamieszczonychw tabeli jest prawdziwe, a które fa∏szywe, wpisujàc przy nich odpowiednio P (prawda) lub F (fa∏sz).

Straty ludnoÊciowe w wyniku II wojny Êwiatowej

Kraj Straty ∏àczne Straty wojskowe

Paƒstwa alianckie

Belgia 88 000 12 000

Brazylia 1 000 943

Brytyjska Wspólnota Narodów 467 371 373 372

– Australia 24 000 23 365

– Kanada 38 000 37 476

– Indie 24 338 24 338

Zmiany Wskaênika produkcji przemys∏owej w RP Zmiany poziomu zatrudnienia i bezrobocia w Polsce w

latach 30. XX w.

40

60

80

100

120

85

1924 1926 1928 1930 1932 1934 1936 1938

7371

88

100 101

6

4

63

7176

83

98

106

rok0

0,5

1

1,5

2

2,5

1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936

zatrudnienibezrobotni

mln

rok


ZSRR 16 800 000 10 000 000

Paƒstwa osi i sojusznicy

Bu∏garia 20 000 10 000

Finlandia 84 000 82 000

Japonia 1 972 000 1 300 000

Rumunia 500 000 300 000

Rzesza 4 200 000 3 500 000

W´gry 490 000 200 000

W∏ochy 395 000 242 232

Inne paƒstwa

Albania 28 000

Luksemburg 5 000

Razem (bez uwzgl´dnienia kwestionowanychstrat podawanych przez komunistów chiƒskich)

35 504 595 18 705 432

17

Historia 17


1.Paƒstwa „Osi” ponios∏y w czasie II wojny Êwiatowej wi´ksze straty ludnoÊcioweni˝ kraje alianckie.

2.Polska zalicza∏a si´ do trzech krajów, które ponios∏y w II wojnie Êwiatowej naj-wy˝sze straty ludnoÊciowe.

3.Wi´kszoÊç strat poniesionych przez Polsk´ w II wojnie Êwiatowej obejmowa∏aludnoÊç cywilnà.

Dane za: Najnowsza historia Êwiata, t. 1, pod red. A. Patka, J. Rydla, J. J. W´ca, Kraków 2003, s. 21

– Nowa Zelandia 10 033 10 033

– Zwiàzek Po∏udniowej Afryki 7 000 6 840

– Wielka Brytania 357 000 264 443

– kolonie 7 000 6 877

Chiny (wojska Kuomintangu) 1 310 224 1 310 224

Chiny (si∏y komunistyczne – wysokoÊç strat poda-wana przez komunistów chiƒskich jest powszech-nie kwestionowana)

22 000 000 2 200 000

Czechos∏owacja 225 000 10 000

Dania 4 000 3 006

Filipiny 118 000 27 000

Francja 563 000 213 324

Grecja 413 000 88 300

Holandia 208 000 7 900

Jugos∏awia 1 505 000 410 000

Norwegia 10 000 3 000

Polska 5 800 000 320 000

USA 298 000 292 131


Historia18

18

Zadanie 29. (1 pkt)Przeanalizuj plakat, a nast´pnie uzupe∏nij komentarz za-mieszczony poni˝ej.

Plakat propagandowy nawo∏ywa∏ do uczestnictwa w g∏o-sowaniu przewidzianym na 30 czerwca 1946 r. G∏osowa-nie obejmowa∏o trzy pytania i dotyczy∏o wprowadzeniajednoizbowoÊci parlamentu, utrwalenia przemian gospo-darczych wynik∏ych z reformy rolnej oraz akceptacji no-wych zachodnich granic Polski. G∏osowanie to przesz∏odo historii pod nazwà

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 30. (4 pkt)Przeanalizuj zamieszczonà ni˝ej map´ z podzia∏em Niemiec i Berlina po II wojnie Êwiatowej, a na-st´pnie uzupe∏nij jej legend´.

Berlin

Bonn

Wiedeƒ

N i e m c y

C z e c h y

D a n i a

Ho

l an

di a

Fra

nc

j a

A u s t r i a

W ´ g r y

P o l s k a

S ∏ o w a c j a

S z w a j c a r i a

M o r z e

B a ∏ t y c k i e

M o r z e

B a ∏ t y c k i e

M o r z e

P ó ∏ n o c n e

M o r z e

P ó ∏ n o c n e

¸aba

Odra

Wis∏a

Dunaj

Ren

200 km0

obszar pod okupacjà:

A ..........................................

B ..........................................

C ..........................................

Zag∏´bie Ruhry

D ..........................................

Zag∏´bie Saary

granice:RFN NRD Austrii

BERLIN1945–1989

Tegel

Gatow

Tempelhof

Schönefeld10 km0


Zadanie 31. (3 pkt)Przeanalizuj przedstawiony wykres statystyczny, a nast´pnierozstrzygnij, które ze stwierdzeƒ podanych w tabeli pod wy-kresem jest prawdziwe, a które fa∏szywe, wpisujàc przy nichodpowiednio P (prawda) lub F (fa∏sz).

Relacje liczebnoÊci ludnoÊci arabskiej i ˝ydowskiej na ob-szarze obecnego paƒstwa Izrael w ciàgu XX w.

Dane uogólnione i przetworzone za: The Penguin Atlas of World History,

vol. 2, New York 1995, s. 258

19

Historia 19


1.BezpoÊrednio przed wybuchem II wojny Êwiatowej na obszarze dzisiejszegopaƒstwa Izrael zamieszkiwa∏o oko∏o 2/3 ludnoÊci arabskiej i 1/3 ludnoÊci ˝ydow-skiej.

2.Nap∏yw ludnoÊci ˝ydowskiej na tereny dzisiejszego paƒstwa Izrael nasili∏ si´po II wojnie Êwiatowej.

3.Pod koniec XX w. ludnoÊç arabska stanowi∏a w Izraelu mniej ni˝ 20% ogó∏u spo-∏eczeƒstwa.

Arabowie

1900 1920 1940 1960 1980 2000

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

˚ydzi

%

Zadanie 32. (2 pkt)Przeanalizuj map´, a nast´pnie wy-konaj polecenia.

a) Napisz, kiedy toczy∏a si´ wojnaukazana na mapie (podaj lata)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Podaj jeden przyk∏ad dzia∏aƒ pod-j´tych przez mocarstwa, aby zmusiçFederacyjnà Republik´ Jugos∏awii(Serbi´ i Czarnogór´) do respekto-wania praw mniejszoÊci etnicznych.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

50 000

127 500355 000

72 000

32 300

z Niemiec

z Wlk. Brytanii

z W∏och

z USA

okr´ty Marynarki WojennejSt. Zjednoczonych

S e r b i a

K o s o w o

C z a r n o g ó r a

A l b a n i aR e p .

M a c e d o n i i

F e d e r a c y j n aR e p u b l i k a

J u g o s ∏ a w i iBoÊnia

i Hercegowina

Francja

Niemcy

WielkaBrytaniaW∏ochy

StanyZjednoczone

Gnjilene

A l b a n i aR e p .

M a c e d o n i i

S e r b i a

Czarnogóra

Prizren

Korenica

Pec

Djakovica

Prisztina

Mitrowica

IzbicaDrenica Rezella

Belgrad

Prisztina

NNova VarosNNoNNova VNova Varos

Ivanjica

Valjevo

Nis

Bratajnica

Sarajewo

Skopie

Kacanik

Serbowie

Albaƒczycy

Muzu∏manie

BoÊniaccy Serbowie

Czarnogórcy

inne

kierunki ataków wojsk NATO

Struktura etniczna: cele bombardowaƒ

kierunki migracjiludnoÊci albaƒskieji wielkoÊç w tys.

obszary wysiedleƒAlbaƒczyków

miejsca mordówna Albaƒczykach

siedziby wojsk(UNMIK)

0 100 km 50 km0


20

Historia20

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 33. (4 pkt)Przeanalizuj fragment tekstu piosenki Jacka Kaczmarskiego, a nast´pnie wykonaj polecenia.

Czastuszki o pierestrojce

Odrodzenie paƒstwa w drodze!Ju˝ nie grozi nam agonia!Wspólnie si´ radujà srodzeLitwa, ¸otwa i Estonia.

Oj ra! Oj ra! Rodina Sowieckaja!Oj ra! Oj ra! Rodina Sowieckaja!

Pierestrojka szlaki moÊciDo osiàgni´ç i honorów!Nie posiada si´ z radoÊciUkraina i Bia∏oruÊ.

Oj ra! Oj ra! Rodina Sowieckaja! Oj ra! Oj ra! Rodina Sowieckaja!

Ekonomia rusza z posadI oblicze ˝ycia zmienia!Z entuzjazmem w mocnych g∏osachÂpiewa Gruzja i Armenia.


JawnoÊç oczy nam ods∏aniaI w umys∏ach cuda sprawia!Ju˝ do nóg si´ za to k∏aniaAzerbejd˝an i Mo∏dawia


Wspólny trud to wspólne dzie∏o!Partykularyzmom – basta!Marszem wi´c wkraczajà w prze∏omTad˝ykistan i Kazachstan.


Zbudujemy kraj nad kraje!Tylko zechciej chcieç – i potraf!


21

Jak za cara Miko∏aja!Jak za cara Piotra!

Oj ra! Oj ra! Rodina Sowieckaja! Oj ra! Oj ra! Rodina Sowieckaja!Cyt. za: http://www.teksty.org/j/jacekkaczmarski/czastuszkiopierestrojce.php

a) WyjaÊnij znaczenie poj´cia „pieriestrojka”, odwo∏ujàc si´ w objaÊnieniu do chronologii, nazwiskatwórcy oraz wiedzy pozaêród∏owej.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Oceƒ, jaki jest stosunek autora do pieriestrojki i uzasadnij swoje zdanie.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Historia 1


PRZYK¸ADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY Z HISTORII³bna matura 2007 - Historia... · TEST PRZED MATURÑ...

Documents

Transcript of PRZYK¸ADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY Z HISTORII³bna matura 2007 - Historia... · TEST PRZED MATURÑ...