PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He...

64
Powtórka z angielskiego Edycja Jana Kałuży Jan Kałuża PRZYIMKI PREPOSITIONS

Transcript of PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He...

Page 1: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

Powtórka z angielskiego

Edycja Jana Kałuży

Jan Kałuża

PRZYIMKIPREPOSITIONS

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

Page 2: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

© 2016, Jan J. Kałuża

All rights reserved.Wszelkie prawa zastrzeżone.No part of this book may be reproduced in any form, by photostat, microfilm, xerography, or any other means, or incorporated into any information retrieval system, electronic or mechanical, without the written permission of the copyright owner.

QUEST FE, 2017

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

Page 3: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

3

Spis treściPRZYIMKI CZYLI PREPOSITIONS .......................................................... 4

PRZYIMEK: AT ............................................................................................ 16

PRZYIMEK: FROM ..................................................................................... 19

PRZYIMEK: TO ........................................................................................... 22

PRZYIMEK: FOR ......................................................................................... 25

PRZYIMEK: OF ........................................................................................... 29

PRZYIMKI: BETWEEN & AMONG; AGAINST ..................................... 32

PRZYIMKI: WITH & WITHOUT .............................................................. 35

PRZYIMEK: ON ........................................................................................... 37

PRZYIMKI: ONTO & OFF ......................................................................... 41

PRZYIMKI: UP & DOWN ........................................................................... 42

PRZYIMEK: OVER ..................................................................................... 44

PRZYIMKI: UNDER; ABOVE & BELOW ............................................... 46

PRZYIMKI: ALONG & ACROSS .............................................................. 48

PRZYIMKI: BY & BESIDE ........................................................................ 49

PRZYIMKI: BEYOND; BEHIND & IN FRONT OF ................................ 51

PRZYIMKI: PAST; AHEAD OF; BEFORE & AFTER ............................. 53

PRZYIMEK: IN ............................................................................................ 55

PRZYIMKI: INSIDE, OUTSIDE & INTO, OUT OF ................................ 57

PRZYIMKI: THROUGH; WITHIN & DURING ...................................... 59

ANSWER KEY ............................................................................................. 61

Page 4: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

4

PRZYIMKI CZYLI PREPOSITIONS

Co to jest przyimek?

Typowym przyimkiem jest morfem (np. IN), pokazujący związek pomiędzy rzec-zownikiem (lub zaimkiem), który poprzedza, a innym słowem w zdaniu. Mówiąc dokład-niej, przyimek jakby ukierunkowuje “swój” rzeczownik do znaczenia sąsiedniego słowa. “Ukierunkowanie” to może przebiegać albo w przestrzeni (np. a book in the library), albo w odniesieniu do czasu i przyczyny (np. an event in the past). Formalnie, przyimki mogą przybierać postacie od pojedynczego morfemu do pojedynczej frazy.

Przyjrzyjmy się teraz typowym przyimkom wraz z ich najpopularniejszymi znacze-niami. Trzeba pamiętać przy tym , że z punktu widzenia polskojęzycznego odbiorcy przyimki przyjmują różne znaczenia zależnie od rzeczownika z jakim występują, dlatego w dalszej części tego opracowania zostały również wyróżnione najważniejsze frazy przyim-kowe, które najlepiej znać na pamięć.

ABOUT - o e-bałt

This book is about health. wys buk ys e-bałt helfTa książka jest o zdrowiu.

Let’s talk about you.lec tok e-bałt ju Porozmawiajmy o tobie.

ABOVE - nade-baw

The picture is above the shelf.we pyk-cze ys e-baw we szelfObraz jest nad półką.

The temperature is above zero.we tem-pre-cze ys e-baw zi-rołTemperatura jest powyżej zera.

ACROSS - przez, po drugiej stronie, wokółe-kros

My mother lives across the road.maj ma-we lyws e-kros we rołdMoja matka mieszka po drugiej stronie szosy.We were running across the fields.

Page 5: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

5

łi łer ra-nyn e-kros we fijldsBiegaliśmy przez pola.

AFTER - poaf-te

I buy a newspaper after my work.aj baj e njus-pej-pe af-te maj łerkKupuję gazetę po pracy.

The plane takes off ten after five.we plejn tejks of ten af-te fajwSamolot startuje dziesięć po piątej.

AGAINST - na przeciwe-genst

It’s hard to swim against the current.yc hard tu słym e-genst we ka-rentTrudno jest płynąć pod prąd.

The hail hit against the window.we hejl hyt e-genst we łyn-dołGrad uderzał w okno.

AHEAD OF - z przodue-hed of

He walked ahead of the rest.hi łokt e-hed of we restOn szedł z przodu grupy.

We are ahead of time.łi ar e-hed of tajmJesteśmy przed czasem.

ALONG - po, wzdłuże-long

I was running along the path.aj łoz ra-nyn e-long we pafBiegałam wzdłuż ścieżki.

Walk along the street.

Page 6: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

6

łok e-long we stritIdź wzdłuż ulicy.

AMONG - między, pomiędzy, wśróde-mang

This house is among the trees.wys hałs ys e-mang we czrisTen dom jest wśród drzew.

The teacher gave the books among the students.we tij-cze gejw we buks e-mang we stju-dencNauczyciel rozdał uczniom książki.

AROUND - wokół, dookołae-rałnd

There is a large garden around the house.wer ys e lardż gar-den e-rałnd we hałsWokół domu jest duży ogród.

I will be back around eight.aj łyl bi bek e-rałnd ejtBędę z powrotem około ósmej.

AT -przy, w, na et

The postman is at the door.we połst-men ys et we dorListonosz stoi w drzwiach.

She is waiting at the bus stop.szi ys łej-tyn et we bas stapOna czeka na przystanku autobusowym.

BEFORE - przedbi-for

I will be home before noon.aj łyl bi hołm bi-for nunBędę w domu przed południem.

The swimming pool will be open before the summer.

Page 7: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

7

we sły-myn pul łyl bi oł-pen bi-for we sa-merBasen będzie otwarty przed latem.

BEHIND - za, z tyłubi-hajnd

He went behind the fence.hi łent bi-hajnd we fensOn poszedł za płot.

I’m behind you.ajm bi-hajnd juJestem za tobą. / Popieram ciebie/

BELOW - poniżej, podbi-loł

It’s five degrees below zero.yc fajw dy-gris bi-loł zi-rołJest pięć stopni poniżej zera.

Do not write below this line.du nat rajt bi-loł wys lajnNie pisz poniżej tej linii.

BENEATH - podbi-nijf

A dog hid his toy beneath the pile of leaves.e dog hyd hyz toj bi-nijf we pajl of lijwsPies ukrył swoją zabawkę pod stertą liści.

Warm sand is beneath my feet.łorm send ys bi-nijf maj fitCiepły piasek jest pod moimi stopami.

BETWEEN - między, pomiędzybi-tłin

It is between you and me only.yt ys bi-tłin ju end mi oł-nlyTo jest tylko pomiędzy tobą i mną.

There is a fence between my garden and my neighbour’s.

Page 8: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

8

wer ys e fens bi-tłin maj gar-den end maj nej-borsPomiędzy moim ogrodem i ogrodem mojego sąsiada jest płot.

BEYOND - za, pozabi-jond

The medicines were beyond the child’s reach.we me-dy-syns łer bi-jond we czajlds rijczLekarstwa były poza zasięgiem dziecka.

It’s beyond doubt that she is honest.yc bi-jond dałt wet szi ys a-nestTo, że ona jest uczciwa jest poza wątpliwością.

BESIDE - obok, przybi-sajd

My desk is beside my bed.maj desk ys bi-sajd maj bedMoje biurko jest przy moim łóżku.

Sit beside me and tell me what happened.syt bi-sajd mi end tel mi łot he-pendUsiądź obok mnie i powiedz mi co się stało.

BY - okok, przy, przezbaj

We put up the tent by the river.łi put ap we tent baj we ry-werRozłożyliśmy namiot nad rzeką.

We have a house by the forest.łi hew e hałs baj we fo-restMamy dom przy lesie.

DOWN - pod, wzdłużdałn

Go down the road.goł dałn we rołdIdź wzdłuż ulicy.

The kitchen is down the stairs.

Page 9: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

9

we ky-czen ys dałn we stersKuchnia jest pod schodami.

DURING - podczasdju-ryn

The weather was nice during our holidays.we łe-we łoz najs dju-ryn a–łe ho-ly-dejsPogoda była ładna podczas naszych wakacji.

There will be a short break during the lecture.wer łyl bi e szort brejk dju-ryn we lek-czePodczas wykładu będzie krótka przerwa.

FOR - dla, nafor

I will do it for you.aj łyl du yt for juZrobię to dla ciebie.

Let’s go for a walk.lec goł for e łokChodźmy na spacer.

FROM - odfrom

This gift is from my mother.wys gyft ys from maj ma-werTen prezent jest od mojej mamy.

Can you translate it form English into Polish?ken ju tran-slejt yt from yn-glysz yn-tu po-lyszCzy potrafisz przetłumaczyć to z języka angielskiego na polski?

IN - wyn

The dog is in the garden.we dog ys yn we gar-denPies jest w ogrodzie.

I will do it in a week.

Page 10: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

10

aj łyl du yt yn e łikZrobię to za tydzień.

IN FRONT OF - przed, z przoduyn front of

The bus stops in front of the bank.we bas staps yn front of we benkAutobus zatrzymuje się przed bankiem.

Don’t swear in front of me.dont słer yn front of miNie przeklinaj przede mną / w mojej obecności/

INSIDE - wewnątrzyn-sajd

Guess what’s inside this envelope!ges łots yn-sajd wys en-we-lołpZgadnij co jest w tej kopercie!

Something inside of me told me that I was right.sam-fyn yn-sajd of mi told mi wet aj łoz rajtCoś w środku (mnie) powiedziało mi że mam rację.

INTO - do, na, wyn-tu

Cut the cake into pieces, please.kat we kejk yn-tu pij-ses plijzPokrój proszę ciasto na kawałki.

Look into my eyes and tell me the truth.luk yn-tu maj ajs end tel mi we trufSpójrz mi w oczy i powiedz prawdę.

NEAR - obok, przy, w pobliżuni-jer

Don’t sit near the window.dont syt ni-jer we łyn-dołNie siedź przy oknie.

I live near the big city.

Page 11: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

11

aj lyw ni-jer we byg sy-tyMieszkam w pobliżu dużego miasta.

OF -z, odof

It is nice of you to buy me flowers.yt ys najs of ju tu baj mi fla-łersMiło z twojej strony, że kupujesz mi kwiaty.

A glass of water, please.e gles of ło-ter plijzPoproszę szklankę wody.

OFF - z dala, (odchodzić) odof

Get off the car.get of we karWyjdź z samochodu.

Keep off the construction site!kip of we ken-stra-kszyn sajtNależy trzymać się z dala od terenu budowy!

ON - naan

The dinner is on the table.we dy-ner ys an we tej-blObiad jest na stole.

You have nice pictures on the wall.ju hew najs pyk-czers an we łolMasz ładne obrazy na ścianie.

ONTO - w kierunku naan-tu

The water was dripping onto the floor.we ło-ter łoz dry-pyn an-tu we florWoda kapała na podłogę.

I was looking onto the beautiful garden.

Page 12: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

12

aj łoz lu-kyn an-tu we bju-ty-ful gar-denSpoglądałam na piękny ogród.

OUT OF - (wyjść) załt of

Get out of my car.get ałt of maj karWysiądź z mojego samochodu.

Get out of your bed! You are healthy!get ałt of jor bed / ju ar hel-fyWychodź z łożka! Jesteś zdrowy!

OUTSIDE - na zewnątrzałt-sajd

Let’s meet outside the school.lec mijt ałt-sajd we skulSpotkajmy się na zewnątrz szkoły.

The weather is nice outside.we łe-we ys najs ałt-sajdPogoda jest ładna na zewnątrz.

OVER - nad, poza, naoł-we

The lamp hangs over the table.we lemp hengs oł-we we tej-blLampa wisi nad stołem.

Could you spread the cloth over the table?kudż ju spred we klof oł-we we tej-blCzy mógłbyś rozłożyć obrus na stole?

PAST - popast

The train leaves ten past two.we czrejn lijws ten past tuPociąg odjeżdża dziesięć po drugiej.

It’s past ten. You should go to bed.

Page 13: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

13

yc past ten / ju szud goł tu bedJest po dziesiątej. Powinniście iść spać.

THROUGH - przez fru

I looked through the window.aj lukt fru we łyn-dołSpojrzałem przez okno.

This store is open Monday through Friday.wys stor ys oł-pen man-dej fru fraj-dejTen sklep jest otwarty od poniedziałku do piątku.

TO - dotu

I’m going to the library.ajm go-łyn tu we laj-bre-ryIdę do biblioteki.

It’s ten to six.yc ten tu syksJest za dziesięć szósta.

TOWARDS - w kierunku do, kołotoordz

I ran towards the policeman.aj ren toordz we po-lis-menPobiegłem w kierunku policjanta.

Let’s meet towards the end of the week.lec mijt toordz wi end of we łikSpotkajmy się pod koniec tygodnia.

UNDER - podan-de

The magazine is under the bed.we me-ge-zyn ys an-de we bedCzasopismo jest pod łóżkiem.

Can you swim under water?

Page 14: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

14

ken ju słym an-de ło-terCzy potrafisz pływać pod wodą?

UNDERNEATH - podan-de-nijf

There is a lot of dust underneath the sofa.wer ys e lat of dast an-de-nijf we soł-faPod kanapą jest dużo kurzu.

My pen rolled underneath the desk.maj pen rold an-de-nijf we deskMoje pióro potoczyło się pod biurko.

UP - u góry, na górze, w górzeap

Look up at the beautiful sky!luk ap et we bju-ty-ful skajPopatrz w górę na piękne niebo.

Lift your hands up.lyft jor hendz apPodnieście ręce do góry.

WITH - zływ

Come with me and I’ll show you something.kam ływ mi end ajl szoł ju sam-fynChodź ze mną to ci coś pokażę.

Don’t argue with me!dont ar-gju ływ miNie kłóć się ze mną.

WITHIN - wewnątrz, w środkuły-wyn

I will be home within an hour.aj łyl bi hołm ły-wyn en a-łerBędę w domu w przeciągu dodziny.

The noise is coming from within the kindergarten.

Page 15: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

15

we nojs ys ka-myn from ły-wyn we kyn-de-gar-tenHałas dochodzi z wewnątrz przedszkola.

WITHOUT - bezły-wałt

I will manage without you.aj łyl me-nydż ły-wałt juPoradzę sobie bez ciebie.

Can you live without sugar?ken ju lyw ły-wałt szu-garCzy możesz żyć bez cukru?

Wszystkie przyimki możemy także podzielić na statyczne (static), półdynamiczne (potentially dynamic) oraz dynamiczne (dynamic), czyli jakby obrazujące cały przebieg abstrakcyjnie lub dosłownie pojmowanego ruchy. I tak, na przykład, AT jest typowym pr-zyimkiem “nieruchomym”; FROM oznacza początek i przebieg ruchu, a TO przebieg i cel tego ruchu. Przy tym, ruch może przebiegać po linii poziomej (ALONG); pionowej (UP, DOWN). ukośnej (OFF); po okręgu (ROUND); oraz “zakrętami” (ABOUT), a nawet “na wskroś” obiektu trójwymiarowego (THROUGH).Powyższe podziały mają swoje odbicie nie tylko w przestrzeni, ale również i w czasie:

He was born at 10 o’clock.hi łoz born et ten o-klokOn urodził się o godzinie dziesiątej.

He was born on Sunday.hi łoz born an san-dejOn urodził się w niedzielę.

He was born in September. hi łoz born yn sep-tem-beOn urodził się we wrześniu.

Ćwiczenie 1Proszę przetłumaczyć następujące zdania używając odpowiednich przyimków.

1. Trudno jest płynąć pod prąd.2. Lekarstwa były poza zasięgiem dziecka.3. Pociąg odjeżdża dziesięć po drugiej.4. Ta książka jest o zdrowiu.5. Samolot startuje dziesięć po piątej.

Page 16: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

16

PRZYIMEK: AT Omawianie praktycznego użycia przyimków w języku angielskim zaczniemy od grupy reprezentowanej przez AT. Przyimek AT może się pojawiać w różnych konstruk-cjach w odniesieniu dynamicznym i statycznym. Statyczne AT wskazuje na kontakt z czymś, co mówca traktuje jako bezwymiarowy punkt. Na przykład:

He stands AT the cross-roads.hi stends et we kros-rołds

nie oznacza, że stoi on na drodze traktowanej jako powierzchnia, ale po prostu w punkcie gdzie dwie drogi się stykają. Podobnie:

We’ll meet at the bus stop/at the end/ at the corner of the street, ale: ...in the corner of the room.

Podobnie dla osoby będącej w podróży miasta, lotniska, itp. są tylko punktami na mapie, tak jak w:

Our plane stopped at London on its way to New York. a-łe plejn stapt et lan-den an yc łej tu nju jorkNasz samolot zatrzymał się w Londynie po drodze do Nowego Jorku.

Porównajmy także:

He lives at this address.hi lyws et wys e-dresOn mieszka pod tym adresem.

He lives in Oxford Street.hi lyws yn ak-sferd stritOn mieszka na ulicy Oxford.

Mary is at the cinema (... aby zobaczyć film...).Mary is in the cinema (... a nie na zewnątrz budynku...)

Przyimek AT - poprzez rozszerzenie jego znaczenia - może utracić swój “konkret-ny” charakter i wtedy będzie się odnosić do “kontaktu z czynnością” tak jak w:

He is at the table (= ... is eating)Most children are at school/breakfast/play/work, etc.

Powyższe zastosowanie AT spotykamy także przy “czynnościach grupowych”:

at a party; at a meeting; at a lecture; at a concert; at the match, etc.

Dynamiczne AT odnosi się do “zamierzonego celu” (punktu docelowego), często w kontekscie sugerującym trudności, przeciwieństwa, a nawet wrogość. Porównajmy:

Page 17: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

17

He shot at the General ( ...but missed...)He shot the General (...and killed him)

The dog bit at my leg (...but missed...)The dog bit me on the leg ( ...and I had to go to hospital...)

He threw a stone at me (...to hit...)He threw a ball to me (...to play...)

He ran at me with the knife (...but never reached me)He ran to me and kissed me.

He shouted at me (angrily)He shouted to me (...that I should be careful).

Przyimek AT - niezależnie od swojego statycznego lub dynamicznego charakteru - także może sugerować “kontakt” z takimi specyficznymi “punktami” jak ilość, prędkość, stopień, cena, wiek, temperatura, etc. Na przykład:

I bought them at 10 cents each.aj bot wem et ten sents ijczKupiłem je po 10 centów każdy.

He died at the age of ninety.hi dajd et wi ejdż of najn-tyZmarł w wieku 90 lat.

Podobny związek istnieje pomiędzy emocjami, spowodowanymi przez jakieś wy-darzenia, a przyimkiem AT, który w tego typu konstrukcjach często wymienia się z BY, tak jak w:

I was alarmed at/by his behaviour.I was surprised at/by his words. Także:

He is lucky at cards.He is good at languages.He is hopeless at organizing things.He is terrible at games.

“Kontaktowe” połączenia z AT - ale bez rodzajnika - mogą również wyrażać ogólne pojęcia. Na przykład:

Help is at hand.help ys et hendPomoc jest w zasięgu ręki.They live at peace.wej lyw et pijs

Page 18: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

18

¯yją w pokoju.

Podobnie:

Our hostess made us feel quite at home.Who is at fault?Who put us at risk?I am at your service.

Natomiast AT przed przymiotnikami w stopniu najwyższym wskazuje na “kontakt” jakby w “najwyższym punkcie:

at best, at the worst, at the earliest, etc.

Przyimek AT w konstrukcjach odnoszących się do czasu można interpretować niemal dosłownie jako odnoszący się do konkretnego punktu, tak jak w: at 10 o’clock; at midnight; at night; at the moment; at that time, etc.

A także:

He changed things at a stroke.At a word from me she will come running.

Dotyczy to również całych “jednostek” czasowych:

at Easter; at Christmas; at all times; at different times, etc.

Podobnie:

He is poor at present.

Ćwiczenie 2Proszę przetłumaczyć następujące zdania używając odpowiednich przyimków.

1. Dach jest pod kątem 120 stopni do ścian.

2.Temperatura sięgała 100 stopni Fahrenheita.

3.Woda wrze przy 100 stopniach Celsjusza.

4. Pociąg jedzie z prędkością 60 mil na godzinę.

5.Oni są w stanie wojny ze wszystkimi ludźmi.

PRZYIMEK: FROM

Page 19: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

19

Przyimek FROM w odniesieniu dynamicznym pokazuje ruch od jakiegoś mniej lub bardziej odległego “punktu wyjścia” po określonej “drodze, tak jak w:

The train goes from London northwards we czrejn gołs from lan-dn norf-łerdzPociąg jedzie z Londynu w kierunku północnym.

He sailed from France to Canada.hi sejld from frens tu ke-ne-deOn popłynął z Francji do Kanady.

Przy tym, przyimek FROM niesie zawsze w swoim znaczeniu ideę “odseparowy-wania się” od oryginalnego źródła. Na przykład:

The prisoner escaped from his guards. we pry-zo-ner y-skejpt from hys gardzWięzień uciekł od swoich strażników.

She needs a rest from work.szi nijdz e rest from łerkOna potrzebuje odpoczynku od pracy.

English differs from other languages.yn-glysz dy-fers from a-wer len-gły-dżesAngielski różni się od innych języków.

I learned English from a book.aj lernt yn-glysz from e bukNauczyłem się angielskiego z książki.

A także:

Tell him from me that he should keep the secret from others.Stop him from doing that!He comes from Australia.Light comes from the sun.Eggs are obtained from hens.

Przyimek FROM używany jest także do pokazywania przemiany surowców, które w produkcie finalnym tracą swoje oryginalne właściwości. Natomiast, kiedy “surowiec” pozostaje niezmieniony, używany przyimka OF. Porównajmy:

Steel is made from iron.stil ys mejd from a-jenStal jest wytwarzana z żelaza.That bridge is made of steel.wet brydż ys mejd of stil

Page 20: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

20

Ten most jest zrobiony ze stali.

Również:

Bread is made from flour.bred ys mejd from fla-łeChleb robiony jest z mąki.

Wine is made from grapes.łajn ys mejd from grejpsWino robione jest z winorośli.

Idea usuwania lub oddzielania wyrażana przez FROM jest również czasami “wzmacniana” przez użycie partykuły AWAY:

Take the matches away from children.tejk we me-czes e-łej from we czyl-drenZabierz zapałki z dala od dzieci.

It is far away from here.yt ys far e-łej from hirTo jest bardzo daleko stąd. Porównajmy także:

He lives away from his family ( = at a distance)He lives apart from his family ( = separately)

Inne przykłady:

Come down from that tree at once! kam dałn from wet czri et łansZejdź z tego drzewa natychmiast!

Big rings hung down from her ears byg ryngs hang dałn from her ijrsDuże kolczyki zwisały z jej uszu.

Podobnie jak oddzielenie się od źródła, FROM może także wskazywać na powód lub przyczynę, tak jak w:

He died from drinking too much for too long.hi dajd from dryn-kyn tu macz for tu longOn zmarł z nadmiernego i długotrwałego picia alkoholu.This medicine may give you some relief from the pain in the head.wys me-dy-syn mej gyw ju sam ri-lijf from we pejn yn we hed

Page 21: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

21

To lekarstwo może przynieść ci ukojenie od bólu głowy.

Try to look at school from the child’s point of view.czraj tu luk et we skul from we czajlds pojnt of wjuPostaraj się popatrzeć na szkołę z punktu widzenia dziecka.

Przyimek FROM w konstrukcjach odnoszących się do czasu pokazuje po prostu początek:

He worked there from 1984 to 1998.He lived from 1765 (down) to 1834.

A także:

from time to timefrom tajm tu tajmod czasu do czasu

from now onfrom nał anod teraz

Ćwiczenie 3Proszę przetłumaczyć następujące zdania na język polski.

1. Count from one to ten.

2. He cleaned the house from top to bottom.

3. There were from 60 to 80 people present.

4. Translate it from Spanish into English.

5. Our lunch break is from 12:30 to 1:30.

PRZYIMEK: TO Przyimek TO jest często w języku angielskim uważany za przeciwieństwo FROM.

Page 22: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

22

“Dynamiczne” TO pokazuje ruch w jakimś kierunku do celu pojmowanego jako punkt, a nie jako coś posiadającego objętość. Porównajmy:

He goes to the theatre.hi gołs tu we fi-je-trOn chodzi do teatru. ( Na przykład: ... od swojego domu, który jest położony na drugim końcu miasta)

He goes into the theatre.hi gołs yn-tu we fi-je-trOn wchodzi do teatru. ( Na przykład: ... bezpośrednio z ulicy...)

Także:

go to school/church/hospital/prison for five years, oraz w innych przykładach:

She came to his help too late. szi kejm tu hys help tu lejtOna przyszła jemu z pomocą zbyt późno.

He was kicked to death. hi łoz kykt tu defOn został skopany na śmierć.

All fell to their knees. ol fel tu wejr nijsWszyscy padli na kolana.

Przyimek TO występuje przed dopełnieniami “zastępując” w języku angielskim gramatyczny celownik, tak jak w:

They built a temple to Mars.Listen to me! It means a great deal to me.It looked to him like a rabbit.Let’s keep it to ourselves.Let’s drink to the health/success of...A walk of ten miles is nothing to him.I’m grateful to you for your help. Thanks to you, I could do it.

Natomiast “statyczne” TO widzimy w następujących konstrukcjach:

Scotland lies to the north of England.I was sitting with my back to the engine.She is married to John.They were dancing cheek to cheek/face to face “Rozciągając” znaczenie TO możemy także używać tego przyimka do wyrażania zgody, dopasowania, przywiązania do celu, porównania, proporcji, etc. Na przykład:

Page 23: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

23

They were dancing to the music .wej łer den-syn tu we mju-zykTańczyli do akompaniamentu muzyki.

Także:

I have no objection to that, although it’s not all to my liking.What it amounts to is that the prince has no right to the title.The result of the match is 5 points to 3.

The car does 30 miles to the gallon.we kar das fer-ty ma-jylz tu we ga-lenTen samochód robi trzydzieści mil na galon benzyny.

Inne porzykłady:

She’s 40 to 45.This wine is second to none.

Podobnie jak przyimek AT, także i TO wyraża reakcje na różnego typu bodźce, tak jak w:

to my regret; to my annoyance; to my joy; to my relief; to my surprise, etc.

Przyimek TO w odniesieniu czasowym - w przeciwieństwie do FROM - prowadzi nas do zakończenia - na przykład:

Our lunch break is from 12:30 to 1:30.He lived from 1765 to 1834.

Także:

It’s only two to two.yc oł-nly tu tu tuJest dopiero za dwie druga.

At five to five we stopped work .et fajw tu fajw łi stapt łerkZa pięć piąta przestaliśmy pracować.

How long is it to dinner? hał long yz yt tu dy-nerJak długo jeszcze do obiadu?

Warto również pamiętać, że TO może występować w pewnych konstrukcjach jako przysłówek, tak jak w:

John didn’t come to for an hour after he’d hit his head.

Page 24: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

24

dżan dy-dynt kam tu for en a-łer af-te hid hyd hyz hedJan nie odzyskiwał przytomności przez godzinę, po tym jak uderzył się w głowę.

They brought him to by pouring cold water on him.wej brot hym tu baj pu-ryn kold ło-ter an hymPrzywrócili go do przytomności poprzez lanie na niego zimnej wody.

A także:

The wind blew the door to.we łynd blu we dor tuWiatr zatrzasnął drzwi.

Znaczenia TO, w funkcji przyimkowej, podobne są do TOWARDS, ale z tą różnicą, że dynamiczne TOWARD sugerując ruch w kierunku jakiegoś celu nie mówi równocześnie o jego osiąganiu. Na przykład:

When we last saw her car it was travelling towards London.łen łi last so her kar yt łoz czra-we-lyn toordz lan-denKiedy ostatni raz widzieliśmy jej samochód, zmierzał on w kierunku Londynu.

The country seemed to be moving towards war.we kan-czry simd tu bi mu-wyn toordz łorWydawało się, że ten kraj posuwa się do wojny.

Przyimek TOWARDS w znaczeniu “statycznym” widzimy w konstrukcjach typu:

The house faces towards the hills.The village looks towards the sea.I can’t feel angry towards him.

Natomiast “temporalne” - czyli odnoszące się do czasu - TOWARDS spotkamy w wypowiedziach podobnych do:

It is getting towards Christmas.yt ys getyn toordz krys-mesZbliża się Boże Narodzenie.

Towards the middle of the night he began to feel tired.toordz we my-dl of we najt hi by-gen tu fil ta-jedBlisko północy zaczął odczuwać zmęczenie.

PRZYIMEK: FOR Przyimek FOR, który pochodzi od słowa “fore” mającego znaczenie umieszczony z przodu, wyraża potencjalny ruch w kierunku jakiegoś celu, którym jest szeroko pojmowa-ny punkt przeznaczenia. Stąd, na przykład wypowiedź This train is the train for London

Page 25: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

25

nie wyraża znaczenia znaczenia, że pociąg jedzie do Londynu, a jedynie że punktem doce-lowym tego pociągu jest Londyn. Podobnie w: I have bought a present for the children chcemy powiedzieć, że przeznaczeniem tego prezentu jest to, żeby trafił do dzieci.

“Zamierzone przeznaczenie” może być także łączone z potencjalnym skutkiem, tak jak w: Sugar is bad for dogs, albo z ideą “udzielania poparcia” - na przykład:

Are you for or against the plan?ar ju for or e-genst we plenCzy jesteś za, czy przeciw planowi?

For all his efforts, he didn’t succeed. for ol hys e-forc hi dy-dynt sak-sijdPomimo jego wszystkich wysiłków, nie udało mu się.

“Zamierzony punkt przeznaczenia” (intended destination) najlepiej jest wyrażany z takimi dynamicznymi czasownikami jak: leave; run; sail; set out for, etc. Na przykład:

We leave for India.łi lijw for yn-djaWyjeżdżamy do Indii.

You need to send for a doctor.ju nijd tu sent for e dak-terMusisz posłać po lekarza.

Go back for your book.goł bek for jor bukWracaj po swoją książkę.

He reached for his gun.hi riczt for hys ganOn sięgnął po broń.

Pojęcie “punktu przeznaczenia” jest blisko związane z ideą celu działania. Stąd użyjemy FOR w wypowiedziach zawierających takie konstrukcje jak:

to go to a pub for a drinkto go into a shop for some cigarettesto go for a walkInne przykłady:

She came for a play.She is the person for the work for this company.We had duck for dinner.For details of this post write to Jones.

Page 26: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

26

Porównajmy:

He did it for fun.hi dyd yt for fanZrobił to dla żartu.

He did it in fun.hi dyd yt yn fanZrobił to żartując.

Wyrażenia z FOR mają swoje odpowiedniki w konstrukcjach z dopełnieniem bliższym, którym jest osoba:

She made her daughter a beautiful doll (= made it FOR her)

Porównajmy:

He bought his wife a new chair.He bought a new chair for the office.*He bought the office a new chair.

What can they do for us? (= How can they help us?)What can they do to us? (= Can they do any harm?)

He has built the house for himself.hi hes bylt we hałs for hym-selfOn wybudował dom dla siebie.

He has built the house by himself.hi hes bylt we hałs baj hym-selfOn sam wybudował dom.

Pojęcia celu i źródła mogą być także realizowane przez FOR w znaczeniu wymia-ny, czyli tak jakby następował szeroko pojmowany ruch tam i z powrotem. Na przykład:

Can you give me change for a pound? ken ju gyw mi czejncz for e pałndCzy możesz mi rozmienić funta?

He’ll do anything for money. hil du e-ny-fyn for ma-nyOn zrobi wszystko za pieniądze.

Także:

I wouldn’t do it for all the world.What is the word for “to travel” in French?

Page 27: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

27

Wymianę widać także w stałych stwierdzeniach typu:

an eye for an eye; a tooth for a tooth; to give somebody a blow for blow; etc. To tej samej grupy zastowaniań przyimka FOR należą także konstrukcje typu: to change for the better; to look for; to wait for; to hope for; etc. pomimo tego, że pop-trzedzające czasowniki nadają FOR abstrakcyjny sens. Podobnie:

eager for news; anxious for peace; fit for good; fit for nothing, etc.

Porównajmy też:

I bought a book for a dollar.aj bot e buk for e da-lerKupiłem książkę za dolara.

I bought a book at a dollar aj bot e buk et e da-lerOpisowo: Zapłaciłem za książkę dolara, ale teraz jej cena może być już inna.

Rodzajem wymiany może być także “powód”, “przyczyna”, czy też “podstawy” jakiegoś działania, tak jak w: to jump for joy; to be punished for stealing, etc. Także:

Give her some medicine for her cold.gyw her sam me-dy-syn for her koldDaj jej lekarstwo na jej przeziębienie.

John was treated for shock.dżan łoz czrij-ted for szakJan był leczony z powodu szoku.

Elephants killed for their ivory.e-le-fenc kyld for wejr aj-we-rySłonie zabijane dla ich kości słoniowej.

John loves Mary for her own sake, not for money.dżan laws me-ry for her ołn sejk nat for ma-nyJan kocha Marię dla jej samej, a nie dla pieniędzy. Również:

France is famous for its wines.I’m sorry for what you did.She is tall for her age.This is a rich town for its size.

Przyimek FOR w odniesieniu czasowym odpowiada jakby na pytanie How long? A zatem He was ill for a month znaczy po prostu, że jego choroba trwała przez miesiąc; innymi słowy okres miesiąca i okres choroby są porównywalne, tak jak był porównywalny

Page 28: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

28

dolar do książki w I bought a book for a dollar. Podobnie:

She didn’t answer for several minutes.It lasted for four years.We invited our guests for Christmas.

Porównajmy także:

We camped there for summer ( = przez całe lato)We camped there in summer (= w lecie)We camped there from June to September.We camped there throughout the summer.We camped there over the holiday.

Ćwiczenie 4Prosimy przetłumaczyć następujące zdania na język polski.

1. That letter is for me.

2. The house is for sale.

3. Is this cake for eating or just for looking at?

4. He has a great respect for his father.

5. For an Englishman, he speaks foreign languages remarkably well.

6. We fought for justice and were rewarded for bravery.

PRZYIMEK: OF Najczęściej spotykanym w języku angielskim przyimkiem jest OF, który w potenc-jalnie dynamicznym sensie oznacza oddzielenie się od całości, źródła, lub przyczyny. Oddzielenie się od całości widać wyraźnie na przykład w poniższym - nieco drasty-cznym - porównianiu - a man’s hand mówi o aktywnej części ludzkiego ciała, nad którą dany człowiek sprawuje pełną kontrolę. Natomiast a hand of man mówi o ręce już odd-zielonej od ciała, tak jak w: He found the hand of a man on the battle field (On znalazł ludzką rękę na polu bitwy). Podobnie:

Page 29: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

29

politicians’ opinions (opinie polityków)opinions of politicians (opinie o politykach)

the king’s son (syn króla - jakby pozostający pod wpływem ojca)the son of the king (królewski syn - niezależny książę)

the country’s laws (prawa ustanowione porzez niepodległy kraj)the laws of the country (prawa, które mogły być narzucone). Również:

a/the leg of a tablea branch of a treeToday is the eight of May.

A zatem możemy się już zgodzić, że konstrukcja A student of English mówi po prostu o jednej osobie z grupy nazywanej studentami. Natomiast The power of our ad-verseries nie oznacza ogólnej władzy pojmowanej abstrakcyjnie, a raczej jakąś jej część. (Powyższe dwa przykłady pokazują także przyczyny “bliskiej kooperacji” przyimka OF z rodzajnikami A i THE.) A oto przykłady innych konstrukcji wkazujących na “część całoś-ci”:

a quarter of an hour a drink of watera field of grass a bag of potatoesthe tip of an iceberg a course of lessons in Englishthe capital of Spain the most important of allEast of London a native of Zanzibar,etc. A także:

the back of...; the front of...; the bottom of...; the beginning of...; the middle of...; the end of...; etc.

Mównie o “o części z jakiejś całości” równocześnie wskazuje na użycie “tego samego surowca lub materiału”, tak jak w:

That bridge is made of steel.The house was built of brick.She was born of wealthy parents.Na tej samej zasadzie są oparte nawet bardzo metaforyczne konstrukcje typu:

a heart of golda woman of many talentsthe works of Shakespeare (= Shakespeare’s works)the author of the bookthe colour of her hair.

A także:

She is 53 of age.

Page 30: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

30

szi ys fy-fty fri of ejdżOna jest w wieku 53 lat.

It smells of petrol.yt smels of pe-trolTo pachnie benzyną.

Interpretowanie fraz zawierających przyimek OF wraz ze słowami pochodzącymi od czasowników nieprzechodnich nie sprawia raczej żadnych kłopotów, ponieważ the arrival of the train oznacza praktycznie to samo co the train’s arrival. Ale już z czasown-ikami przechodnimi mogą powstawać pewne dwuznaczności - na przykład: the shooting of the rebels może oznaczać:

1. Someone shoots rebels (interpretacja podmiotowa)2. Rebels shoot someone (interpretacja dopełnieniowa)

Podobnie Reminiscenses of the Prime Minister were amusing znaczy, że Premier ma zabawne wspomnienia, albo ktoś ma zabawne wspomnienia o Premierze. Generalnie jednak, nawet kiedy brakuje modyfikującego znaczenie kontekstu, dominuje interpretacja dopełnieniowa:

the examination of the man ( = somebody is examing the man)the scrutiny of the tenants ( = somebody is scrutinizing the tenants)

Natomiast konstrukcje dopełniaczowe będziemy raczej interpretować podmiotowo, tak jak w konstrukcji God’s love, którą możemy rozumieć jako:¨God loves us.

Przyimek OF może być używany wymiennie z innymi przyimkami, ale zawsze oznacza to większą lub mniejszą zmianę znaczenia całej wypowiedzi. I tak: She comes of/from a good family oznacza She is a girl of/from a good family, ale musimy pamiętać, że FROM przy okazji implikuje stałe “źródło” i dlatego już nie możemy powiedzieć *She is coming of a good family. Porównajmy także:

a poem of Masefield (poemat napisany przez Masefielda)a poem from Masefield (poemat nadesłany od Masefielda)

a glass of beer (szklanka pełna piwa)a glass for beer (pusta szklanka przeznaczona na piwo).

Także znane powiedzenie Abrahama Lincolna:

“Democracy is government of the people, by the people, and for the people.”

Przyimek OF bywa także rzadziej używaną alternatywą literacką dla ABOUT w wypowiedziach zawierających czasowniki typu: tell, speak, talk, etc. Przy tym, pewne czasowniki i przymiotniki “używają” OF zawsze:

to suspect of; to rob of; to be fond of; beware of; to get rid of, etc.

Page 31: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

31

Natomiast czasowniki typu to die przyimują różne przyimki dla wyrażania różnych znaczeń:

He died of hunger. (Odpowiada na pytanie: How did he die?)He died from hunger. (Odpowiada na pytanie: Why did he die?).

Ćwiczenie 5:Proszę przetłumaczyć na język polski:

1. He died from a wound

2. He died for his country.

3. I’m dying for a cigarette.

4. He died at stake.

5. He died on the scaffold.

6. He died in battle.

7. He died in poverty.

8. He died by his own hand.

9. He died by violence.

10. He died by the sword.

11. He died through neglect and a secret died with him.

PRZYIMKI: BETWEEN & AMONG; AGAINST Statyczny przyimek BETWEEN oznacza, że “dwie całości pozostają ze sobą w kontakcie” tak jak w:

Put mortar between bricks.put mo-ter bi-tłin bryksPołóż zaprawę pomiędzy cegły.

the church between the school and the factory (kościół pomiędzy szkołą a fabryką).a railway between two cities (tory kolejowe pomiędzy dwoma miastami)

Page 32: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

32

a fight between two animals (walka między dwoma zwierzętami)

A także:

a little valley between high mountains (rozumiemy, że są jakby dwie grupy gór rodzielone doliną)Divide it between you two (Ale: ...among you three)

Nawet w wypowiedzi typu:

An alliance between four countries.en e-ljens bi-tłin fołr kan-czriesSojusz pomiędzy czterema krajami.

BETWEEN nadal oznacza relacje pomiędzy dwoma całościami traktowanymi w tym przypadku pojedynczo: kraj A jest sprzymierzony z krajem B, krajem C, i krajem D, etc.

Stąd można powiedzieć także:

He divided his money between his four sons. hi dy-waj-ded hys ma-ny bi-tłin hys fołr sansOn rozdzielił pieniądze pomiędzy swoich czterech synów.

W odniesieniu do czasu przyimek BETWEEN spotykamy w konstrukcjach typu:

Come between 10 and 10:30.kam bi-tłin ten end ten fer-tyPrzyjdź pomiędzy dziesiątą a dziesiątą trzydzieści.

He is between 30 and 40 years old.hi ys bi-tłin fer-ty end for-ty jers oldOn ma pomiędzy 30 a 40 lat. Statyczny przyimek AMONG sugeruje “kontakt pomiędzy więcej niż dwoma obiektami” występującymi jednocześnie. Na przykład:

The town is hidden among trees.we tałn hy-den e-mang czrisMiasto jest ukryte wśród drzew.

The town lies among the mountains.we tałn lajs e-mang we małn-tensMiasto leży pomiędzy górami.

You may choose from among these dresses.ju mej czuz from e-mang wis dre-ses

Page 33: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

33

Możesz wybierać spośród tych sukienek.

A także konsttrukcje typu:

I lost my son among/in the crowd.aj lost maj san e-mang / yn we krałdZgubiłem syna w tłumie.

He was not popular among ladies.hi łoz nat po-pju-lar e-mang lej-dysNie był popularny wśród pań.

Among the first to arrive was John.e-mang we ferst tu e-rajw łoz dżanPomiędzy pierwszymi, którzy przybyli był Jan.

Warto także pamiętać, że rzadszą wersją AMONG jest forma AMONGST, która stanowi dokładny odpowiednik tego przyimka.

Przyimek AGAINST w zastosowaniu dynamicznym oznacza w przeciwnym kierunku do lub otwarty sprzeciw, wrogość, tak jak w:

to fight against/with enemyto sail against the windWe couldn’t see against the bright light.I hit my head against the wall.

A także:

The doctor gave me an injection against the disease.we dak-te gejw mi en yn-dże-kszyn e-genst we di-zijsLekarz dał mi zastrzyk przeciwko chorobie.

Your action is quite against the law.jor ek-szyn ys kłajt e-genst we loTwoje działanie jest zuperłnie wbrew prawu.

I have nothing to say against him.aj hew na-fyn tu sej e-genst hymNie mam nic do powiedzenia przeciwko niemu.

W statycznym zastosowaniu spotykamy przyimek AGAINST w konstrukcjach typu:

There is a ladder against the wall.wer ys e le-der e-genst we łol

Page 34: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

34

Opisowo: Drabina jest oparta o ścianę.

Do not lean against the wall.du nat lin e-genst we łolNie opieraj się o ścianę.

Are you with me or against me?ar ju ływ mi or e-genst miCzy jesteś ze mną, czy przeciwko mnie?

Ćwiczenie 6:Proszę przetłumaczyć następujące zdania na język polski:

1. The Danube flows between its banks.

2. It’s strictly between you and me.

3. Try to read between lines.

4. Orange is between red and yellow.

5. Between them they collected $50.

PRZYIMKI: WITH & WITHOUT Przyimek WITH - w zastosowaniu dynamicznym - oznacza razem, w towarzyst-wie, obok i niesie ze sobą sugestię związku lub kooperacji:

He walks with his wife.hi łoks ływ hys łajfOn spaceruje ze swoją żoną.

We were carried along with the crowd.łi łer ke-ryd e-long ływ we krałdZostaliśmy uniesieni razem z tłumem.

Page 35: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

35

The boat sailed with the wind.we bołt se-jyld ływ we łyndStatek pożeglował z wiatrem.

Come along with me and I’ll show it to you.kam e-long ływ mi end aj szoł yt tu juChodź ze mną i ja ci to pokarzę.

John has run away with Mrs. Brown.dżan hes ran e-łej ływ my-sys brałnJan uciekł z panią Brown.

Inne przykłady:

Swallows come with the spring.Wine improves with time.He always carries a knife with him.

Statyczne konstrukcje z przyimkiem WITH:

He stood with his hands in his pocket.Your secret is safe with me.With me, knowledge is valuable for its own sake. (= To me...)You are mixing him up with quite a different man.

A także:

with the exception ofto be in love with somebody

Przyimek WITH także wprowadza “użycie narzędzi”:

He was knocked down with a stick.hi łoz nokt dałn ływ e stykZostał powalony na ziemię kijem.We see with our eyes and hear with our ears.łi si ływ a-łer ajs end hir ływ a-łer ijrsWidzimy naszymi oczami i słyszymy naszymi uszami.

Fill the box with wood and cover it with a cloth.fyl we boks ływ łud end ka-wer yt ływ e klofNapełnij pudełko drewnem i zakryj je szmatką.

Także widzimy to “instrumentalne” zastosowanie w wyrażeniach takich jak:

to eat with spoon; to buy with money; to decorate with flowers, etc.

Natomiast jakby rozszerzeniem tego typu konstrukcji są wypowiedzi dotyczące

Page 36: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

36

sposobu:

He lifted the child with ease.The picture fell with crash.Be careful with that glass.

Przyimek WITH może także oznaczać konflikt lub sprzeczność interesów pomiędzy ludźmi:

We were at war with each other.He fights with his sister.He plays chess with her.

Również widać tego typu znaczenia w okrzykach wyrażanych w trybie rozkazującym:

Down with tyrants! (Precz z tyranami!)Off with his head! (Œciąć mu głowę!)On with the dance! (Dalej do tańca!)

Przyimek WITHOUT jest jakby przeciwieństwem WITH i oznacza, że coś się dzieje bez czegoś lub kogoś:

He goes for a walk without his wife.hi gołs for e łok ły-wałt hys łajfOn chodzi na spacer bez swojej żony.

He went away without saying a word.hi łent e-łej ły-wałt se-jyn e łerdOdszedł bez powiedzenia jednego słowa.

She is without home now.szi ys ły-wałt hołm nałOna jest teraz bez miejsca zamieszkania.

PRZYIMEK: ON W zastosowaniu statycznym przyimek ON oznacza, że dany obiekt jest umieszc-zony nad jedno- lub dwuwymiarową powierzchnię, z którą pozostaje w kontakcie - czyli jest przez nią podtrzymywany, albo do niej przymocowany. Przy tym, powierzchnia ta wcale nie musi być pozioma - porównajmy:

a fly on the floor (... na podłodze)a fly on the slope (... na stoku)a fly on the wall (... na ścianie)a fly on the ceiling (... na suficie), a nawet:

The apples are still on the tree (= hanging from...)

Przyimek ON w zastosowaniu dynamicznym spotykamy w konstrukcjach typu:

Page 37: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

37

He jumped on/upon his horse.He went on a journey.Our plane was refueled at London on its way from New York to Moscow.More snow fell on London.The accent falls on the last syllable…

Natomiast ON w połączeniu z rzeczownikiem poprzedzonym przez rodzajnik THE tworzy często wypowiedzi takie jak:

Keep the kettle on the boil. (= boiling)The enemies are on the run. (= running) Podobnie:

to be on the rampage; to catch somebody on the hop; to be on sale; to be on fire, etc.

W szerszym znaczeniu możemy uznać, że idea “podtrzymywania” wyrażana przez przyimek ON dotyczy także powierzchni tworzonych przez rzeki, brzegi morskie, granice, itp. Na przykład:

a house on the shore/road/sea/edge/horizon/frontier, etc.Turkey borders on Iran. Porównajmy także:

a house on the coasta house at the seaside

W tym drugim przykładzie AT sugeruje tylko kontakt w jednym punkcie, a nie połóżenie przy, lub na, linii brzegu. Innym rozszerzeniem znaczenia przylegania do powierzchni wyrażanym przez przyimek ON mogą być wypowiedzi typu:

the flag on a polea dog on the leashthe wheels on my cara tax on petrol

Przyimek ON użyty w sensie metaforycznym nie traci swojego znaczenia popar-cia lub bazy dla jakiegoś obiektu. A zatem wypowiedź a colonel on half-pay (pułkownik na połowie pensji) oznacza takie samo “wsparcie” dla pułkownika jak stopy dla Johna w: John is standing on his feet. Podobnie:

to depend on somethingto go on dietto buy a drug on prescriptiona woman on the pill

Także grounds, reasons, conditions, theme, etc. tworzą rodzaj popracia w kon-strukcjach typu:

to be on dutydismissed on the grounds of

Page 38: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

38

to act on impulse

Podobnie w wypowiedzi a book ON rabbits uznajemy, że książka opiera się na jakimś temacie, który zostanie opisany bardziej naukowo, niż gdyby to było w a book ABOUT rabbits. (Tak samo: the lecture on new techniques.)

Przyimek ON może także dotyczyć środków transportu, kiedy występuje w odnies-ieniu do konkretnego “pojazdu. A zatem: I go to work on the bus różni się tym od I go to work by bus, że ta druga wypowiedź określa autobus tylko jako ogólny środek transportu przy pomocy którego ktoś udaje się do pracy. Podobnie:

I go to work on my bicycle.aj goł tu łerk an maj baj-sy-klJeżdżę do pracy swoim rowerem.

I met John on the bus.aj met dżan an we basSpotkałam Janka w autobusie.

gdzie znowu nie mówimy o konkretnej “lokalizacji” danego wyrażenia, a jedynie o sytu-acji, w czasie której ktoś się “przemieszcza”. Porównajmy także:

They travelled on a plane.wej czre-weld an e plejnOni podróżowali samolotem.

He travelled in his own plane.hi czre-weld yn hys ołn plejnOn podróżował w swoim własnym samolocie. Podobnie rozumiemy występowanie przyimka ON w konstrukcjach mówiących o porozumiewaniu się środkami radio i tele- komiunikacji:

Hold the line! hold we lajnZostań na linii!

She heard it on the radio.szi herd yt an we re-diołOna usłyszała to przez radio.

He saw it on television.hi so yt an we te-le-wy-żynOn zobaczył to w telewizji.

the news on the air we njuz an wi erwiadomości na antenie

Page 39: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

39

W zastosowaniu temporalnym - czyli odnoszącym się “do czasu” - przyimek ON cały czas zachowuje sens “podtrzymywania”, czy też “zapewnienia podstawy”. Typową konstrukcją tutaj są “dni” (i noce):

on Monday; on Easter Sunday; on the following day; on May the first, etc.

Także:

She is on holiday.szi ys an ha-ly-dejOna jest na wczasach.

What does New Year’s Day fall on? łot das nju jers dej fol anKiedy wypada dzień Nowego Roku?

Trzeba jednak pamiętać, że porównywalne znaczeniowo wyrażenia typu EARLY, LATE, MIDDLE, i ich odpowiedniki, przyimują w podobnych sytuacjach przyimek IN, tak jak w:

He returned early in the morning/in the late afternoon/in the middle of the day.

Natomiast SECOND, INSTANT, MOMENT, MINUTE, HOUR, TIME w połączeniu z ON określają dokładny czas, i nawet w porównaniu z AT są jeszcze bardziej “dokładne”:

At 10 o’clock, on the hour the doors were closed.He arrived on the second although usually he is never on time.The plane left on the stroke of 10 o’clock. Przyimek on występuje także z imiesłowami wskazując na moment “bezpośrednio po”. Porównajmy:

On entering the room he sat down ( = after)In entering the room he tripped over the mat ( = in the middle of)At his entrance everybody stood up ( = simultaneously)

Jako partykuła przysłówkowa (adverb particle) ON oznacza bez przerywania, albo kontynuując, tak jak w:

The party went on all day we par-ty łent an ol dejPrzyjęcie trwało bez przerwy przez cały dzień.

What’s on? łoc anCo się dzieje?

Page 40: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

40

W zastosowaniach przymiotnikowych spotykamy ON w wypowiedziach typu:

Is the water on or off?ys we ło-ter an or ofCzy woda jest odkręcona, czy zakręcona?

Ćwiczenie 7:Proszę przetłumaczyć następujące zdania na język polski:

1. John is standing on his head.2. Come on - dinner’s on the table.3. He has a gold ring on his finger.4. You’ll find the poem on page 32.5. We spent the afternoon in a boat on the lake.6. He has a scar on his cheek.7. San Francisco is on the Pacific Ocean. 8. He lives on his income.9. A car runs on petrol.10. Have a drink on me.11. I’ll give you the day off on condition that you work on Saturday.12. He did it on purpose.13. It took place on Saturday night.14. We arrived on Christmas Eve.15. It is John on the line from China

PRZYIMKI: ONTO & OFF Dynamicznym odpowiednikiem ON jest przyimek ONTO oznaczający ruch w kierunku powierzchni, szczególnie kiedy ten ruch rozpoczyna się na “niższym pozio-mie”. Wtedy typowymi słowami towarzyszącymi są czasowniki takie jak LIFT, CLIMB, SLIDE, etc. Na przykład:

He lifted the box onto the shelf.hi lyf-tyd we baks an-tu we szelfOn podniósł pudełko na półkę.

He jumped onto his horse.hi dżampt an-tu hys horsWskoczył na swojego konia.

Jednak w tego typu konstrukcjach ONTO może być zastępowane poprzez ON, (tak samo jak IN często zastępuje INTO), szczególnie wtedy, kiedy ruch następuje z wyższego poziomu. Na przykład:

Page 41: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

41

Put the cup on the floor.put we kap an we florPołóż filiżankę na podłodze.

They sat down on the seat.wej set dałn an we sijtOni usiedli na siedzeniu.

Przeciwieństwem znaczeniowym ONTO jest dynamiczny przyimek OFF (będący wariantem OF), który wskazuje na oddzielenie się od danej powierzchni, tak jak w:

He jumped off the horse.hi dżampt of we horsOn zeskoczył z konia.

He fell off the ladder.hi fel of we le-derOn spadł z drabiny.

W funkcjach przymiotnikowych, rzeczownikowych, i jako przedrostek, spotykamy OFF w wypowiedziach typu:

I had Monday off.aj hed man-dej ofMiałem poniedziałek wolny od pracy.

PRZYIMKI: UP & DOWN Jako przyimek UP znaczy na lub w wyższej pozycji i występuje w konstrukcjach takich jak:

Jack walked up the stairs.dżek łokt ap we stersJacek wszedł na górę po schodach.

He walked up and down the platform.hi łokt ap end dałn we plet-formOpisowo: Chodził po peronie tam i z powrotem.

W funkcji przyimkowej UP może także tworzyć przyimek złożony (compound preposition) wraz z TO:

Up to ten men can sleep in this tent.ap tu ten men ken slijp yn wys tentDo dziesięciu ludzi może spać w tym namiocie.

Page 42: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

42

Up to now we’ve never met him.ap tu nał łiw ne-we met hymDo tej pory nigdy go nie spotkaliśmy.

Jako przysłówek (adverb) UP sugeruje wielorakie znaczenia. I tak:

>> do góry

Stand up when your teacher comes in.stend up łen jor tij-cze kams ynWstańcie kiedy wejdzie wasz nauczyciel.

>> do miejsca mającego większe znaczenie

When is John going up to Oxford?łen yz dżan go-łyn ap tu a-ksferdKiedy Janek jedzie do Oxfordu?

>> zwiększająca się intensywność

Speak up! spik apMów głośniej.

>> dokończenie, osiągnięcie wynikuDrink it up!drynk yt apDopij to!

W funkcjach przymiotnikowych, rzeczownikowych, czasownikowych i jako prze-drostek spotykamy UP w konstrukcjach typu:

The sun is up.we san ys apSłońce wzeszło.

The game is up.we gejm ys apGra jest skończona.

W przeciwieństwie do UP, przyimek DOWN oznacza w kierunku, lub na, niższej (opadającej) pozycji, tak jak w wypowiedziach typu:

Tears ran down her cheeks.tirs ren dałn her cziks£zy spłynęły po jej policzkach.

Page 43: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

43

Jako przysłówek DOWN przyjmuje kilka różnych znaczeń:

>> do dołu

Put me down.put mi dałnPostaw mnie na ziemię. >> do miejsca o mniejszym znaczeniu

Is John coming down from Oxford?ys dżan ka-myn dałn from a-ksferdCzy Janek przyjeżdża z Oxfordu?

>> zmniejszenie lub obniżenie ilości

Slow down when you get to the main road.sloł dałn łen ju get tu we mejn rołdZwolnij kiedy dojedziesz do głównej ulicy.

W fukcjach przymiotnikowych, czasownikowych i w złożeniach, DOWN pojawia się w konstrukcjach typu:

I feel down today.aj fil dałn tu-dejCzuję się dziś smutny.

PRZYIMEK: OVER Przyimek OVER, w zastosowaniu zarówno statycznym jak i dynamicznym, sugeruje pojęcie pokrywania danej powierzchni bez wchodzenia z nią w kontakt. Przy tym, w konstrukcjach odnoszących się do ruchu (dynamicznych), dana czynność ma swóje źródło i cel, tak jak w:

The sun disappeared over the horizon.we san dy-sa-pijrd oł-we we ho-raj-zenSłońce zniknęło za horyzontem.

Założenie o braku kontaktu może zostać zignorowane, kiedy OVER staje się syn-onimem przyimka ACROSS. Na przykład:

Jump over a ditch (= ...across a ditch). dżamp oł-we e dyczPrzeskocz przez rów.

Jednak w Jump over a wall, lub w He lives over that hill, przyimek OVER nie daje się już zastąpić przez ACROSS. Podobnie, nie można tego uczynić w:

Page 44: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

44

Leaves lay thick all over the ground.lijws lej fyk ol oł-we we grałndLiście leżą grubą warstwą na całej ziemi.

The lamp hangs over the table. (Także: ...above the table).we lemp hengs oł-we we tej-blLampa wisi nad stołem.

Specyficzne znaczenie OVER jest widoczne także w wypowiedziach mniej lub bardziej metaforycznych:

We’re over the worst!łijr oł-we we łerstJesteśmy po najgorszym!

She wore a veil over her face ( = before and covering).szi łor e wejl oł-we her fejsOna nosiła woalkę na twarzy.

They have travelled all over the world.wej hew czre-weld ol oł-we we łerldOni podróżowali po całym świecie.

A także w konstrukcjach typu:

to hesitate/argue/fight over something; a strike over pay; etc.

Z liczbami wyrażającymi ilość, OVER oznacza ponad lub więcej niż i pełni funkc-ję słowa wzmacniającego znaczenie bardziej niż typowego przyimka. Na przykład:

Over a hundred people were there.The heat was over 30 degrees.

W znaczeniu temporalnym (odnoszącym się do czasu), spotykamy przyimek OVER w typowych wypowiedziach takich jak:

We camped there over the holiday.You have to be over 18 to see this film.Why not stay in Boston over night?The war extended over 30 years.

Jako przysłówek OVER określające sposób działania spotykamy w konstrukcjach typu:

Dogs were rolling over on the grass (Psy tarzały się na trawie).Let’s paint it over in green (Zamalujmy to na zielono).Let’s cover it over with paint (Zakryjmy to farbą).The storm will soon be over (Burza wkrótce się skończy).I slipped on a banana skin and fell over (Poślizgnąłem się na skórce banana i prze-

Page 45: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

45

wróciłem się).

Porównajmy:

He was bent over with the weight of the load on his shoulders.He was bent down with age.

Słowo OVER może także występować jako przymiotnik -

Let’s do it and get it over,

oraz przedrostek: overcook; overcharge; overactive; overcautious; overturn; overcoat, etc.

Ćwiczenie 8:Proszę przetłumaczyć następujące zdania na język polski:

1. Cables stretch over the fields.

2. She spread a cloth over the table.

3. If we can’t go over the mountain we must go round it

4. You have an advantage over me.

5. The car was travelling (at) over 60 miles an hour.

PRZYIMKI: UNDER; ABOVE & BELOW Przyimek UNDER - w znaczeniu dynamicznym i statycznym - podobnie jak OVER określa położenie w stosunku do danej powierzchni bez wchodzenia z nią w kon-takt, tak jak w:

The river flowed under the bridge.we ry-we flołd an-de we brydżRzeka płynęła pod mostem.

We lived under the same roof.łi lywd an-de we sejm rufMieszkaliśmy pod tym samym dachem.

A także w konstrukcjach typu:

under the guidance; under the threat of; under the cover of darkness; under suspi-cion; under arrest; under contract; under repair; under orders; under consideration; under the influence of, etc.

W odniesieniach czasowych (temporalnych), UNDER jest typowe dla wypowiedzi typu:

Page 46: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

46

She is still under age.szi ys styl an-der ejdżOpisowo: Ona jest jeszcze niepełnoletnia.

Słowo UNDER może występować także jako przysłówek i przedrostek:

The ship went under (= sank).we szyp łent an-derStatek poszedł na dno/ zatonął.

Oraz:

underpay; underdone; underground, etc.

W zastosowaniach statytycznych (nie odnoszących się do ruchu), przyimek ABOVE oznacza na wyższym poziomie niż i różni się tym od OVER, że nie implikuje pokrycia powierzchni. Porównajmy:

He held his hands above his head.hi held hys hendz e-baw hys hedOpisowo: Trzymał ręce (prosto) powyżej głowy.

He held his hands over his head.hi held hys hendz oł-we hys hedOpisowo: Trzymał ręce nad głową, częściowo ją zakrywając. Przyimek ABOVE może mieć także zastosowania o bardziej szerokim znaczeniu:

A soldier values honour above life.e sol-dże we-ljus a-ne a-baw lajf¯ołnierz ceni honor nad życie.

The book is above me.we buk ys e-baw miTa książka przerasta mnie.

ABOVE może także występować jako przysłówek, przymiotnik i rzeczownik:

The sky above is blue.we skaj e-baw ys bluNiebo nad nami jest niebieskie.

Przyimek BELOW stanowi praktycznie odwrócenie znaczenia ABOVE i oznacza na niższym poziomie niż, tak jak w:

Shall I write my name above or below the line?szel aj rajt maj nejm e-baw or bi-loł we lajnCzy mam napisać swoje imię nad, czy pod kreską?

Page 47: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

47

It is below your dignity to do such a thing.yt ys bi-loł jor dyg-ny-ty tu du sacz e fyngZrobienie takiej rzeczy jest poniżej twojej godności.

Jako przysłówek BELOW pojawia się w konstrukcjach typu:

He looked down at the valley below.Come up from below!Miners working below...

Ćwiczenie9:Proszę przetłumaczyć następujące zdania na język angielski:

1. Oni skryli się pod parasolem.

2. On wyczołgał się spod stołu.

3. W tym sklepie nie ma nic w cenie powyżej 5 zł.

4. Półka jest pod obrazem na ścianie.

5. Kamień jest pod powierzchnią wody.

PRZYIMKI: ALONG & ACROSS Przyimek ALONG w odniesieniu dynamicznym wskazuje na ruch obiektu w stosunku do innego o długim (i cienkim) kształcie. Na przykład:

I walked along the road.aj łokt e-long we rołdSzedłem wzdłuż drogi.

I walked along the corridor.aj łokt e-long we ko-ry-dorSzedłem po korytarzu.

Natomiast w odniesieniu statycznym przyimek ALONG spotykamy w konstrukc-jach typu:

There were crowds all along the road.wer łer krałds ol e-long we rołdWzdłuż całej drogi były tłumy.

Słowo ALONG spotykamy również konstrukcjach, w których pełni ono funkcje przysłówkowe, tak jak w:

Page 48: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

48

He asked us to move along.hi askt as tu muw e-longPoprosił nas, abyśmy się posuwali do przodu.

Come along with me! kam e-long ływ miChodź ze mną.

Przyimek ACROSS stanowi konstrast znaczeniowy dla ALONG. a w jego dynam-icznym odniesieniach łatwo jest rozpoznać początek, drogę i cel ruchu, tak jak w:

We walked across the bridge.łi łokt e-kros we brydżPrzeszliśmy przez most - od początku do końca.

He swam across the river.hi słem e-kros we ry-werPrzepłynął w poprzek rzeki - także: He swam over the river.

Warto także zauważyć, że mówiąc na przykład o Nowym Jorku możemy pow-iedzieć, że można go przebyć albo ACROSS, albo THROUGH zależnie od tego, czy popatrzymy na to miasto jako na płaski teren, czy jak na zbiór ulic i wysokich budynków. Natomiast wypowiedź typu I came across this rare book in London zinterpretujemy jako Przypadkowo natknąłem się na tę rzadką książkę w Londynie.

PRZYIMKI: BY & BESIDE W odniesieniach statycznych BY znaczy dokładnie to samo co BESIDE - obok, przy, przy boku - i występuje w konstrukcjach takich jak:

a house by/beside the river (domek nad rzeką)Come and sit by/beside me. (chodź i usiądź obok mnie)

Jednak w niektórych wypowiedziach o bardziej abstrakcyjnym znaczeniu BESIDE nie może być używane równolegle z BY. Na przykład:

This question is beside the point.wys kłe-szczyn ys bi-sajd we pojntOpisowo: To pytanie jest poza tematem.

Beside Latin, French is an easy language to learn.bi-sajd le-tyn / frencz ys en ij-zy len-głycz tu lernPoza łaciną, łatwym do nauczenia się językiem jest francuski.

A oto przykłady konstrukcji z BY w odniesieniu dynamicznym, czyli okręślających ruch:

We walked by the river side.

Page 49: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

49

łi łokt baj we ry-we sajdSpacerowaliśmy nad brzegiem rzeki - także: on the river side.

He passed by me without notocing me.hi pest baj mi ły-wałt noł-ty-syn miPrzeszedł obok nie zauważając mnie).

W języku angielskim słowo BY często wprowadza - mniej lub bardziej abstrakcyj-nego - “wykonawcę akcji” (agential BY), szczególnie w stronie biernej:

He earns his living by teaching.hi erns hys ly-wyn baj tij-czynOn zarabia na życie nauczając.

Tigers are cruel by nature.taj-gers ar kruel baj nej-czeTygrysy z natury są okrutne.

Can you study English by radio?ken ju sta-dy yn-glysz baj re-diołCzy możesz uczyć się języka angielskiego przez radio? A także w połączeniach typu:by mistake; by accident; by chance; by force, etc. Warto także pamiętać o różnicy pomiędzy “agenturalnym” BY i “instrumentalnym” WITH. Na przykład w wypowiedzi: He was shot by the policeman with a revolver, BY odnosi się bezpośrednio do “wykonawcy”, natomiast WITH sugeruje działanie “z ze-wnątrz”. Dlatego możemy powiedzieć: The window was broken by the boy, ale nie *The window was broken with a boy. Podobnie:

He was killed by a heavy stone.hi łoz kyld baj e he-wi stołnOpisowo rozumiemy, że spadł na niego ciężki kamień i zabił go.

He was killed with a heavy stone.hi łoz kyld ływ e he-wi stołnOpisowo: Ktoś użył ciężkiego kamienia, żeby go zabić.

Przyimek BY w odniesieniu temporalnym spotykamy w wypowiedziach typu:

They should have been here by now.wej szud hew bin hir baj nałDo tej pory powinni już tu być.

He works day by day.hi łerks dej baj dejOn pracuje codziennie.

Page 50: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

50

Słowo BY pełni w języku angielskim także funkcje przysłówkowe i przymiotni-kowe oraz może być przyrostkiem:

Stand by to help.stend baj tu helpOpisowo: Stój w pobliżu i bądź gotowy do pomocy.

Do it when nobody is by.du yt łen noł-ba-dy ys bajZrób to, kiedy nikogo nie będzie w pobliżu.

Ćwiczenie 9:Proszę przetłumaczyć następujące zdania na język angielski:

1. Zabiłem pająka gazetą.

2. Co przez to rozumiesz?

3. Według mojego zegarka jest godzina dziesiąta.

4. Nasza drużyna wygrała dwoma golami.

5. Mamy domek nad rzeką.

PRZYIMKI: BEYOND; BEHIND & IN FRONT OF Przyimek BEYOND w użyciu statycznym stanowi kontrast dla BY i oznacza dalej niż lub na dalszej stronie, tak jak w konstrukcjach typu:

America lies beyond the ocean.e-me-ry-ka lajs bi-jond wi oł-sznAmeryka leży za oceanem.

What lies beyond the mountains? łot lajs bi-jond we mał-tensCo leży za tymi górami?

The high fruit was beyond my reach.we haj frut łoz bi-jond maj rijczWysokie owoce były poza moim zasięgiem.

W zastosowaniach dotyczących czasu - temporalnych - BEYOND spotykamy w konstrukcjach typu:

Don’t stay beyond midnight.dont stej bi-jond we myd-najtNie zostawaj po północy.

Page 51: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

51

He never sees beyond the present.hi ne-we sijs bi-jond we pre-zentOpisowo: On nigdy nie patrzy poza teraźniejszość.

Jako przysłówek i rzeczownik, słowo BEYOND jest używane w wypowiedziach takich jak:

I’ll go with you to the bridge, but not a step beyond.ajl goł ływ ju tu we brydż / bat nat e step bi-jondPójdę z tobą do mostu, ale ani kroku dalej.

That hill blocks my view. What is beyond? wet hyl blaks maj wju / łot ys bi-jondTo wzgórze zasłania mi widok. Co jest dalej?

Przyimek BEHIND oznacza z tyłu lub za i w tym statycznym sensie pojawia się w wielu zdaniach typu:

The well is behind the house.we łel ys bi-hajnd we hałsStudnia jest za domem. Inne przykłady:

She says nasty things about you behind your back.szi sez ne-sty fyngs e-bałt ju bi-hajnd jor bekOna mówi brzydkie rzeczy o tobie za twoimi plecami.

There is something behind that plan.wer ys sam-fyn bi-hajnd wet plenJest coś za tym planem.

He is behind bars.hi ys bi-hajnd barsOn jest “za kratami” = siedzi w więzieniu.

W wypowiedziach odnoszących się do czasu, przyimek BEHIND występuje w konstrukcjach typu:

The train is behind schedule (= ...is late)we czrejn ys bi-hajnd we sze-djulPociąg jest spóźniony.

Jako przysłówek i rzeczownik słowo BEHIND może pojawić się w wypowiedziach typu:

Page 52: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

52

Look, someone is following us, but he’s a long way behind.I’m afraid, I’m a lot behind with my work.Are you sure you haven’t left anything behind?He stayed behind.He fell on his behind.

Złożony przyimek IN FRONT OF oznacza w pozycji bezpośrednio przed i jest typowo używany w wypowiedziach takich jak:

The blackboard is in front of the pupils and behind the teacher.The bus is in front of the car.You shouldn’t use bad language in front of the children. (= ...In the presence of...)

Porównajmy także:

There was a large hole in front of the building (...przed budynkiem)There was a large hole in the front of the building (...na frontowej ścianie budynku).

PRZYIMKI: PAST; AHEAD OF; BEFORE & AFTER Przyimek PAST wywodzi się od słowa pass i sugeruje, że obiekt jest umieszczony poza czymś w czasie lub przestrzeni. Na przykład:

It was past midnight when she came home.yt łoz past myd-najt łen szi kejm hołmByło po północy kiedy przyszła do domu.

The hospital is about a mile past the school.we ho-spy-tel ys e-bałt e majl past we skulSzpital znajduje się milę za szkołą.

Słowo PAST występuje w języku angielskim także jako przysłówek, przymiotnik i rzeczownik, tak jak w:

The days went past without any news.we dejs łent past ły-wałt eny njuzDni mijały bez żadnych wiadomości.

Don’t worry about the past!dont ło-ry e-bałt we pastNie martw się o przeszłość!

Page 53: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

53

Przyimek złożony AHEAD OF oznacza z przodu albo przed kimś lub czymś. Oto kilka typowych zastosowań:

He went on ahead of us to see if everything was all right.hi łent an e-hed of as tu si yf e-wry-fyn łoz ol rajtWyszedł przed nas, żeby zobaczyć, czy wszystko jest w porządku.

John was a quick walker so he soon got ahead of the others.dżan łoz e kłyk ło-ker soł hi sun gat e-hed of wi a-wersJan był szybkim chodziarzem, a zatem wkrótce wysunął się przed pozostałych.

Przyimek BEFORE - oraz AFTER - niemal wyłącznie występuje w wypowiedzi-ach odnoszących się do czasu i oznacza wcześniej niż lub poprzednio. Na przykład:

He got there before I did.hi gat wer bi-for aj dydOn dostał się tam przede mną.

We współczesnym języku angielskim do specyficznego określania miejsca użyje-my raczej AHEAD OF niż BEFORE, ale także i ten przyimek ma jeszcze kilka swoich typowych zastosowań:>> przy mówieniu o “kolejności”:

Your life is still before you.jor lajf ys styl bi-for juTwoje życie jest ciągle przed tobą.

>> do wyrażenia pojęcia w obecności (kogoś, czegoś ważnego):

They all bowed before the bishop.wej ol bołd bi-for we bi-szopWszyscy pokłonili się przed biskupem.

>> w wyrażeniach right before my eyes, before my very eyes:

It happened before my eyes.yt he-pend bi-for maj ajsTo zdarzyło się na moich oczach.

Słowo BEFORE funkcjonuje także w języku angielskim jako przysłówek i spójnik. Na przykład:

Why didn’t you tell me before?łaj dy-dynt ju tel mi bi-forDlaczego nie powiedziałeś mi wcześniej?

Przyimek AFTER oznacza w późniejszym czasie niż i pojawia się w konstrukcjach

Page 54: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

54

takich jak:

I’ll start after 10 o’clock.ajl start af-te ten e-klokZacznę po dziesiątej.

W wypowiedziach odnoszących się do miejsca, AFTER występuje w konstrukc-jach typu:

Your name comes after mine in the list.jor nejm kams af-te majn yn we lystTwoje imię jest po moim na liście.

He is always after money.hi ys ol-łejz af-te ma-nyOpisowo: On zawsze szuka pieniędzy.

PRZYIMEK: IN W grupie przyimków odnoszących się do obiektów mających trzy wymiary - dłu-gość, wysokość i szerokość - najczęściej spotykany jest IN. W odniesieniu statycznym IN wyraża zdolność jednego obiektu do zawarcia w sobie innego. Tak jak w:

He lives in this house.hi lyws yn wys hałsOn mieszka w tym domu.

What have you in your pocket?łot hew ju yn jor pa-ketCo masz w kieszeni?

W konstrukcjach dynamicznych IN często - ale niekoniecznie zawsze - może wy-mieniać się z przyimkiem INTO. Na przykład:

He put money in/into the pocket.hi put ma-ny yn/yn-tu we pa-ketOn włożył pieniądze do kieszeni.

He came in/into the room. hi kejm yn/yn-tu we rumOn wszedł do pokoju.

Page 55: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

55

Pojęcie zawierania czegoś obecne jest także w wyrażeniach typu:

in books; wounded in the head; in the course of time; in my opinion; in reply to your letter; to live in comfort; to be in love; to be in danger; to be in tears, etc.

Również:

Say it in English.sej yt yn yn-glyszPowiedz to po angielsku.

It’s drawn in pencil.yc droon yn pen-sylTo jest narysowane ołówkiem.

Please move! you’re in the way!plijz muw / jor yn we łejOpisowo: Proszę się posunąć! zagradzasz drogę!

Przyimek IN w wypowiedziach odnoszących się do czasu oznacza, że dane wydarzenie jest zawarte w upływie czasu - w przeciwieństwie do AT przypisanego do określonego punktu w czasie, lub ON zarezerwowanego dla “dni”. Na przykład:

in January; in Spring; in the 18th century; in the months that followed; in the early afternoon; in his youth; in the past, etc.

Także:

I’ll call you in ten minutes/in a moment/in an hour, etc. ajl kol ju yn ten my-nyts/ yn e moł-ment/ yn en a-łerZadzwonię do ciebie za dziesięć minut/za moment/za godzinę, itp.

Jako przysłówek IN pojawia się w konstrukcjach typu:

Let’s go in there where it’s warm.Open your bag and put the money in.Mr. Smith is out, but he’ll be in soon.Let’s spend the evening in (= at home)When the wine is in, the wit is out.

Przyimek IN może występować w różnego typu wypowiedziach wymiennie z innymi przyimkami, ale zwykle oznacza to większe lub mniejsze zmiany w znaczeniu. Na przykład:

He learnt English in three weeks.hi lernt yn-glysz yn fri łijksNauczył się angielskiego w trzy tygodnie - czyli “potem już znał ten język”.

Page 56: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

56

He learnt English for three weeks.hi lernt yn-glysz for fri łijksUczył się angielskiego przez trzy tygodnie - ale z niewiadomym skutkiem.

He is sitting in a chair (... krzesło ma poręcze).He is sitting on a chair (... krzesło nie ma poręczy).

He’s in school (On jest w szkole - w budynku szkolnym).He’s at school (On jest w szkole - chodzi do szkoły).

We reached Boston at the same time (... o tej samej godzinie).We reached Boston in the same time (... potrzebowaliśmy tyle samo czasu).

PRZYIMKI: INSIDE, OUTSIDE & INTO, OUT OF Przyimek INSIDE w zastosowaniach statycznych może zastępować IN w znacze-niu nie na zewnątrz, czyli innymi słowy wyraża ideę przebywania lub bycia zamkniętym w obiekcie o małych wymiarach. Na przykład:

Wait inside the car.łejt yn-sajd we karZaczekaj w samochodzie.

Przyimek INDSIDE może być także używany w kontekście dynamicznym, tak jak w:

Don’t let the dog inside the house.dont let we dog yn-sajd we hałsNie wpuszczaj psa do domu.

W zastosowaniach przysłówkowych, przymiotnikowych i rzeczownikowych IN-SIDE pojawia się w wypowiedziach typu:

She opened the box and looked inside.szi oł-pend we baks end lukt yn-sajdOna otworzyła pudełko i zajrzała do środka.

Come inside!kam yn-sajdWejdź do środka!

Page 57: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

57

Przyimek OUTSIDE niesie znaczenia przeciwne do INSIDE, czyli pojawia się w konstrukcjach wyrażających wykluczenie z danego obiektu lub przestrzeni. Na przykład:

He lives outside New York.hi lyws ałt-sajd nju jorkOn mieszka poza Nowym Jorkiem.

The cemetery is outside the town.we se-my-czri ys ałt-sajd we tałnCmentarz jest za miastem.

Jako przysłówek, przymiotnik oraz rzeczownik OUTSIDE pojawia się w wypow-iedziach takich jak:

Children playing outside in the street...It’s quite dark outside.Go outside for a smoke.It looks big from outside.He took off the outside covering of the box.Open the door from outside. Przyimek INTO wskazuje na wchodzenie z zewnątrz, z bliskiej odległości, a za-tem John goes into London oznacza przy okazji, że John mieszka na przedmieściach w pobliżu Londynu i jak gdyby wkracza do miasta stanowiącego pewien zamkniety kształt o danej obiętości. Podobnie:

He fell into the water.hi fel yn-tu we ry-werOn wpadł do rzeki.

Porównajmy:

Run into the house.ran yn-tu we hałsBiegnij do domu.

Don’t run in the house.dont ran yn we hałsNie biegaj w (po) domu.

Przyimek INTO może także wskazywać na zmiany:

The rain changed into snow.we rejn czejnczt yn-tu snołDeszcz zmienił się w śnieg.

Przyimek OUT OF stanowi przeciwieństwo INTO. Na przykład:

Come into the house out of the rain.

Page 58: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

58

kam yn-tu we hałs ałt of we rejnChodź z deszczu do domu.

She walked out of the room.szi łokt ałt of we rumOna wyszła z pokoju.

Po czasownikach oznaczających wytwarzanie, OUT OF (oraz OF) odnoszą się do materiału lub surowca:

It’s made out of wood. yc mejd ałt of łudTo jest zrobione z drewna. (“Drewno” było jedynym surowcem).

Także:

to be out of work; to be out of time; to be out of temper; to be out of control, to be out of reach, etc.

PRZYIMKI: THROUGH; WITHIN & DURING Przyimek THROUGH w odniesieniu dynamicznym związany jest z ruchem - od źródła do celu - przez trójwymiarowy obiekt, tak jak w:

He made a hole through the wall.hi mejd e hol fru we łolOn zrobił dziurę w ścianie.

We walked through the forest.łi łokt fru we fo-restSzliśmy przez las.

The Thames flows through London.we temz flołs fru lan-denTamiza płynie przez Londyn. Przyimek THROUGH(OUT) w odniesieniu do czasu oznacza okres trwania, zazwyczaj od początku do końca. Na przykład:

It rained through/throughout the night.yt rejnd fru/fru-wałt we najtPadało przez całą noc.

Jako przysłówek i przymiotnik THROUGH występuje w konstrukcjach typu:

Are you through with your work?ar ju fru ływ jor łerk

Page 59: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

59

Czy skończyłeś swoją pracę?

Pełna forma THROUGHOUT jest zazwyczaj używana do wyrażenia ruchu docier-ającego do każdego miejsca danego obiektu:

The disease spread throughout the city (= all through).we dy-zijs spred fru-wałt we sy-tyChoroba rozprzestrzeniła się po całym mieście.

Przyimek WITHIN w odniesieniu statycznym oznacza w granicach czegoś lub nie dalej niż tak jak w konstrukcjach typu:

Keep within doors!kip ły-wyn dorsOpisowo: Zostań w środku, nie wychodź na zewnątrz!

Zarówno WITHIN jak i INSIDE wyrażają ideę bycia “otocznym”, ale INSIDE z najczęściej spotykamy w wypowiedziach odnoszących się do obiektów o mniejszym rozmiarze:

inside the boxwithin the castle

Porównajmy także:

He will arrive within an hour ( … w przeciągu tej godziny)He will arrive in an hour ( … za godzinę)

Przyimek DURING odnosi się niemal wyłącznie do wypowiedzi związanych z czasem i oznacza w przeciągu trwania tak jak w:

During the meal we talked about our plans.dju-ryn we mijl łi tokt e-bałt a-łe plensPodczas posiłku rozmawialiśmy o naszych planach.

Ćwiczenie 11:Proszę przetłumaczyć na język polski:

1. He came through the window.

2. He came in during the night.

3. She nursed him through his illness.

4. We traveled throughout Europe.

Page 60: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

60

5. It happended through his laziness.

Page 61: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

61

ANSWER KEY

Page 62: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

62

Ćwiczenie 1

1. It’s hard to swim against the current.2. The medicines were beyond the child’s reach.3. The train leaves ten past two.4. This book is about health.5. The plane takes off ten after five.

Ćwiczenie 2

1. The roof is at the angle of 120 degrees to the walls.2. The temperature was at 100 F degrees.3. Water boils at a temperature of 100 C degrees.4. The train is travelling at 60 miles an hour.5. They are at war with all men.

Ćwiczenie 3

1. Policz od jednego do dziesięciu.2. Wysprzątał dom od góry do dołu.3. Było obecnych pomiędzy 60 a 80 osób.4. Przetłumacz to z hiszpańskiego na angielski.5. Nasza przerwa na lunch jest od 12:30 do 1:30.

Ćwiczenie 4

1. Tamten list jest dla mnie.2. Dom jest na sprzedaż.3. Czy to ciasto jest do jedzenia, czy tylko do patrzenia na nie?4. On bardzo szanuje swojego ojca.5. Jak na Anglika, on mówi obcymi językami niezwykle dobrze.6. Walczyliśmy o sprawiedliwość i zostaliśmy nagrodzenie za odwagę.

Ćwiczenie 5

1. Zmarł od rany.2. Poległ za swój kraj.3. Umieram z ochoty na papierosa.4. Zmarł na stosie.5. Stracił życie na szafocie.5. Poległ w bitwie.7. Zmarł w ubóstwie.8. Odebrał sobie życie własną ręką.9. Zginął z powodu przemocy.10. Zginął od miecza.11. Umarł przez zaniedbanie i sekret umarł razem z nim.Ćwiczenie 6

Page 63: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

63

1. Dunaj płynie pomiędzy swoimi brzegami.2. To jest absolutnie pomiędzy tobą i mną.3. Postaraj się czytać między wierszami.4. Pomarańczowy to kolor pomiędzy czerwonym i żółtym.5. Między sobą zebrali $50.

Ćwiczenie 7

1. Jan stoi na głowie.2. Chodź - obiad jest na stole!3. On ma złoty pierścień na palcu.4. Znajdziesz ten wiersz na stronie 32.5. Spędziliśmy popołudnie w łódce na jeziorze.6. On ma bliznę na policzku.7. San Francisco leży nad Oceanem Spokojnym.8. On żyje ze swojego dochodu.9. Samochód jeździ na benzynie.10. Napij się na mój koszt.11. Dam ci dzień wolny pod warunkiem, że będziesz pracował w sobotę.12. Zrobił to celowo.13. To miało miejsce w sobotnią noc.14. Przyjechaliśmy w Wigilię.15. Jan jest na linii z Chin.

Ćwiczenie 8

1. Kable rozciągają się nad polami.2. Rozłożyła obrus na stole.3. Jeżeli nie możemy iść przez górę, musimy ją obejść.4. Masz przewagę nade mną.5. Samochód jechał z prędkością ponad 60 mil na godzinę.

Ćwiczenie 9

1. They sheltered under an umbrella.2. He crawled out from under the table.3. There is nothing in this shop at above 5 PLN.4. The shelf is below the picture on the wall.5. The stone is beneath the surface of the water.

Ćwiczenie 10

1. I killed the spider with a newspaper.2. What do you mean by that?3. By my watch it’s 10 o’clock.4. Our team won by two goals.5. We have a house by the river.Ćwiczenie 11

Page 64: PRZYIMKI...we hejl hyt e-genst we łyn-doł Grad uderzał w okno. AHEAD OF - z przodu e-hed of He walked ahead of the rest. hi łokt e-hed of we rest On szedł z przodu grupy. We are

1. Przyimki - PREPOSITIONS PREPOSITIONS OF POSITION

przyimki miejsca

Przyimków tych używamy do opisywania umiejscowienia ludzi, zwierząt, przedmiotów,

punktów itp. w przestrzeni.

Odpowiadają one na pytanie: gdzie?

ABOVE nad, powyżej, ponad

AMONG wśród, między

ACROSS przez, poprzez

AROUND dookoła

AT przy (stole), w (domu), na (uniwersytecie)

BEHIND za, z tyłu

BELOW poniżej

BESIDE obok

BETWEEN pomiędzy, między

BY przy, obok

IN w, na (ze stronami świata)

IN FRONT OF przed

INSIDE w środku, wewnątrz

ON na

OUTSIDE na zewnątrz

OVER ponad, nad

Przykłady

He bought the house in the country.

On kupił dom na wsi.

There is a police station at the end of this street.

64

1. Wszedł przez okno.2. Wszedł do środka w ciągu nocy.3. Opiekowała się nim przez całą jego chorobę.4. Podróżowaliśmy po całej Europie.5. To wydarzyło się przez jego lenistwo.