Przewodnik pracującego studenta

16
WWW. WYZYSK DO KOSZA .PL PRZEWODNIK PRACUJĄCEGO STUDENTA

description

#WyzyskDoKosza to akcja społeczna, której celem jest wzrost świadomości studentów z funkcjonowania na rynku pracy.

Transcript of Przewodnik pracującego studenta

Page 1: Przewodnik pracującego studenta

W W W . W Y Z Y S K D O K O S Z A . P L

PRZEWODNIK PRACUJĄCEGO

STUDENTA

Page 2: Przewodnik pracującego studenta

Cześć!

Weszliście właśnie w dorosłość. Może już pracujecie, albo niebawem zaczniecie pracować. Dlatego też przygotowaliśmy dla was wskazówki jak odnaleźć się na rynku pracy, na co uważać podpisując umowy oraz jak nie dać się oszukać. Mam nadzieję, że dzięki nim uda Wam się uniknąć wielu problemów.

Tymczasem oddaje głos Magdzie, która oprowadzi Was po tych wszystkich zagadnieniach.

WSTĘP

Tomasz LeśPrzewodniczący NZS UW

Cześć jestem Magda:

• Jestem studentką 4. roku Uniwersytetu Warszawskiego.

• By utrzymać się w Warszawie pracuje od 1. roku studiów. Kilka razy zostałam oszukana przez nieuczciwych pracodawców.

• Obecnie mam wymarzoną posadę, na której jestem zatrudniona na umowie o pracę.

• Swoim doświadczeniem związanym z pracą w Warszawie chce się podzielić z Wami, po to byście nie powtarzali moich błędów.

Page 3: Przewodnik pracującego studenta

1.ZANIM WYŚLESZ CV

5.WORK-HACKING

2.PODPISUJĄC UMOWĘ

3.WALCZ O SWOJE

4.KOŃCZYSZ PRACĘ

DROGA DO DOBREJ PRACY

Page 4: Przewodnik pracującego studenta

1 / DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ, ODWIEDŹ: WWW.WYZYSKDOKOSZA.PL

1. Szukaj pracy w wiarygodnych miejscach.

Poszukiwania zacznij od przejrzenia renomowanych portali z ofertami pracy. Dobrym pomysłem jest także odwiedzenie Akademickiego Biura Karier. Jeśli chcesz pracować w konkretnej firmie, ofert szukaj bezpośrednio na jej stronie internetowej.

2. Dowiedz czym dokładnie zajmuje się firma do której chcesz złożyć CV. Zapoznaj się z opiniami o niej w internecie. Rozpoznanie to podstawa. Znalazłeś ciekawą ofertę pracy w danej firmie, to z pomocą wujka Google sprawdź czym ona dokładnie się zajmuje. Na pewno dzięki temu zapunktujesz na rozmowie rekrutacyjnej. Dodatkowo poszukaj opinii byłych i obecnych pracowników o Twoim potencjalnym pracodawcy. Może przez to unikniesz podjęcia pracy dla oszusta, albo tyrana.

3. Sprawdź wiarygodność swojego potencjalnego pracodawcy.

Każdy przedsiębiorca musi zarejestrować swoją działalność. Dzięki temu możesz go sprawdzić przez internet w rejestrze KRS (Krajowy Rejestr Sądowy), albo w bazie CEiDG. Zrób to koniecznie. Zweryfikujesz czy firma do której aplikujesz nie jest firmą-krzakiem.

4. Dokładnie ustal warunki zatrudnienia.

Udało Ci się zdobyć pracę? To świetnie. Od razu dopilnuj tego, by dokładnie określić warunki Twojego zatrudnienia. Ile będzie wynosiło Twoje wynagrodzenie? Kiedy będziesz je otrzymywać? Na podstawie jakiej umowy będziesz zatrudniony? W jakich godzinach będziesz pracować? Poproś również o podanie szczegółowej listy Twoich obowiązków. Im więcej wiesz, tym lepiej dla Ciebie.

ZANIM WYŚLESZ CV

Page 5: Przewodnik pracującego studenta

2 / DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ, ODWIEDŹ: WWW.WYZYSKDOKOSZA.PL

Zanim zaczniesz pracować musisz podpisać umowę. Zależnie od formy zatrudnienia będzie to umowa o pracę, zlecenia, o dzieło albo dotyczącą odbycia praktyk/stażu. Poniżej przedstawię kilka przydatnych informacji, które pomogą Wam przejść przez ten proces.

Pamiętaj: nigdy nie gódź się na pracę bez wcześniejszego podpisania umowy z pracodawcą.

UMOWA O DZIEŁO

Umowa o dzieło należy do grupy umów cywilnoprawnych (nazywanych też śmieciowymi). Cywilnoprawna, bo w przypadku sporów zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego, a nie Kodeksu pracy. Oznacza to chociażby, że nie masz prawa do urlopu czy do dni wolnych od pracy. Pracodawca nie opłaca składki emerytalnej, rentowej, czy zdrowotnej przez co możesz liczyć na potencjalnie większe wynagrodzenie. Bywa to bardzo złudne, gdyż przy tym typie umowy trudno będzie Ci o przyznanie kredytu, a także nie zaczniesz oszczędzać w ZUS na swoją emeryturę.

Jeżeli ją podpisujesz podejmujesz się wykonania czynności, które dadzą konkretny rezultat. Tym rezultatem mogą być zarówno rzeczy materialne (rzeźba, obraz, artykuł) lub niematerialne (wykonanie projektu, tj. stworzenie programu komputerowego, czy strony internetowej). Co jeszcze powinieneś wiedzieć o umowie zlecenia przed jej podpisaniem?

• ponosisz pełną odpowiedzialność za wyniki swojej pracy;

• nie musisz wykonywać dzieła osobiście, możesz to robić w dowolnym miejscu i w dowolnym czasie (o ile umowa nie stanowi inaczej);

• zatrudniający Cię może zerwać umowę, jeżeli stwierdzi, że nie wykonasz dzieła w terminie lub wykonałeś je niewłaściwie;

• zadbaj o to, aby dzieło które masz wykonać było określone możliwie szczegółowo, podobnie jak sposób w jaki zlecający ma zaakceptować Twoją pracę, czy kiedy i w jakiej formie ma wypłacić Ci wynagrodzenie; ułatwi Ci to dochodzenie praw, a utrudni oszukanie nieuczciwemu pracodawcy;

• koniecznie dopisz do umowy, że wszelkie zmiany mogą być wprowadzone jedynie w formie pisemnej, pod rygorem nieważności; brak tego zapisu może być dla Ciebie niebezpieczny!;

PODPISUJĄC UMOWĘ

Page 6: Przewodnik pracującego studenta

3 / DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ, ODWIEDŹ: WWW.WYZYSKDOKOSZA.PL

UMOWA ZLECENIE

Umowa zlecenia jest najczęściej występującą formą zatrudniania ludzi młodych przez pracodawców. Jest to umowa cywilnoprawna. Oznacza to, że mają przy niej zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego, a nie Kodeksu pracy. Istotą umowy zlecenia jest zobowiązanie jednej osoby (zleceniobiorcy)do wykonania określonej czynności (np. pracy) dla innego podmiotu (zleceniodawcy), na warunkach określonych w umowie.

Co powinno się znaleźć w modelowej umowie zlecenia?

Zadbaj o to, by strony umowy (tzn. Ty i zleceniodawca) były jak najdokładniej oznaczone. Jeśli umowa jest zawierana pomiędzy osobami fizycznymi to powinny się w niej znaleźć imiona, nazwiska, daty urodzenia, adresy zamieszkania oraz numery dokumentów tożsamości oraz numery PESEL Twoje i zleceniodawcy. Gdy jednak osoba, z która podpisujesz umowę prowadzi działalność gospodarczą, potrzebna będzie nazwa działalności oraz Numer Identyfikacji Podatkowej. Jeśli zaś podpisujesz ją ze spółką, konieczne będzie podanie jej nazwy, adresu siedziby, numeru wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, a także danych osób uprawnionych do reprezentowania spółki. Zadbaj o to, by na umowie zlecenia wskazane zostało miejsce i data zawarcia umowy. Powyższe elementy są ogromnie ważne i ułatwią Ci dochodzenie swojego wynagrodzenia w sądzie, gdybyś padł ofiarą oszustwa. Dzięki nim będzie można łatwo ustalić z kim oraz gdzie i kiedy zawarłeś umowę zlecenia.

W Twoim interesie jest to, by w treści umowy zlecenia dokładnie opisać, na czym ma polegać świadczone zlecenie. Im dokładniej zostanie ono opisane, tym łatwiej będzie dochodzić ewentualnych roszczeń i rozstrzygać spory. Ponadto w umowie powinny znaleźć się również obowiązki zleceniodawcy wobec Ciebie, w tym dostarczenie odpowiednich materiałów do wykonania zlecenia.

Pamiętaj: Podpisując umowę zlecenia zobowiązujesz się do wykonania czynności, które wynikają z jej treści. Zleceniodawca nie może żądać od Ciebie wykonywania dodatkowych, nieopisanych czynności. Jeśli będzie on tego od Ciebie wymagał, zażądaj aneksowania (uzupełnienia) umowy zlecenia o dodatkowe czynności oraz o odpowiednie zwiększenie wynagrodzenia.

Pamiętaj: im bardziej precyzyjna umowa, tym zleceniodawcy będzie trudniej Ciebie oszukać. W Twoim interesie jest to, by dokładnie wskazać kiedy masz otrzymać wynagrodzenie (np. 10 dnia miesiąca), w jakiej formie (np. na wskazany przez Ciebie rachunek bankowy) i ile ma ono wynosić (kwota brutto i netto). Złamanie przez zleceniodawcę, któregokolwiek z powyższych zapisów umownych daje Tobie możliwość dochodzenia Twoich praw w sądzie.

PODPISUJĄC UMOWĘ

Page 7: Przewodnik pracującego studenta

4 / DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ, ODWIEDŹ: WWW.WYZYSKDOKOSZA.PL

Skoro mówimy o odpowiedzialności, to w umowie zlecenia powinien znaleźć się także zapis, który reguluje sytuację niedopełnienia umowy. Może to dotyczyć niewykonania przez Ciebie zlecenia w terminie oraz wykonania go w sposób wadliwy. W tym punkcie należy też określić konsekwencje takich zdarzeń – na przykład anulowanie zlecenia bądź pomniejszenie Twojego wynagrodzenia. Dzięki temu zleceniodawca nie będzie mógł potrącać sum z Twojego wynagrodzenia według własnego widzimisię.

W umowie zlecenia strony mogą zastrzec zakaz powierzania zleconych czynności osobom trzecim. Fakultatywnie można dodać również zapis, że w sprawach nieuregulowanych umową zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego (co jest jedynie potwierdzeniem), a także okoliczność, że wszelkie zmiany w umowie mogą być wprowadzane jedynie przez formę pisemną, pod rygorem nieważności. Rzecz jasna umowa powinna być własnoręcznie podpisana przez obie strony.

Pamiętaj: Umowę powinniście podpisać PRZED rozpoczęciem przez Ciebie pracy. Nie gódź się na podpisywanie umowy po jej zakończeniu. Warunki określone przez zleceniodawcę mogą się wtedy radykalnie różnić od pierwotnych ustaleń. Mimo, że umowę zlecenia można zawrzeć ustnie, nie jest to rozsądne. W przypadku jakichkolwiek komplikacji będziesz musiał udowadniać (np. powołując świadków), że ustaliłeś ze zleceniodawcą takie a nie inne warunki. Jest to o wiele łatwiejsze, kiedy dysponujesz umową na piśmie.

Na zakończenie, jeśli umowa zlecenia nie stanowi inaczej, to nie obowiązują nas m.in. przepisy ochronne dotyczące czasu pracy, minimalnego wynagrodzenie, prawa do urlopu, prawa do przerw w pracy ani okresu wypowiedzenia.

Pamiętaj: Student do 26. roku życia zatrudniony na umowę zlecenia nie musi odprowadzać składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Oznacza to, że pracodawca, który potrąca Ci pod tym tytułem część wynagrodzenia z pensji, postępuje z Tobą nieuczciwie.

Page 8: Przewodnik pracującego studenta

5 / DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ, ODWIEDŹ: WWW.WYZYSKDOKOSZA.PL

UMOWA O PRACĘ

Umowa o pracę jest głównym i najpopularniejszym w Polsce sposobem nawiązywania stosunku pracy. Istotą umowy o pracę jest zobowiązanie pracownika do osobistego świadczenia pracy na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego określonym, a w zamian pracodawca zobowiązuje do zapłaty umówionego wynagrodzenia. Kwestię umowy o pracę regulują zapisy Kodeksu pracy.

Umowa o pracę dzieli na następujące rodzaje: na czas nieokreślony (tzw. umowa bezterminowa), na okres próbny (umowa nie może być zawarta na okres przekraczający trzy miesiące), na czas określony.

Co do zasady umowę o pracę powinieneś otrzymać na piśmie. Umowa powinna określać strony umowy, jej rodzaj, datę zawarcia, warunki pracy i płacy. Jeśli nie otrzymałeś takiej umowy, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy, pracodawca powinien potwierdzić Ci na piśmie Wasze ustalenia.

Obowiązkiem pracodawcy jest przekazanie Tobie zakresu Twoich obowiązków. Może to zrobić na piśmie albo ustnie. Jeśli rodzaj wykonywanej przez Ciebie pracy miałby się zmienić, pracodawca zaproponuje Ci podpisanie porozumienia zmieniającego w tym zakresie bądź otrzymasz od pracodawcy wypowiedzenie zmieniające warunki pracy. Wynagrodzenie jakie otrzymujesz w ramach umowy o pracę, powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Nie możesz zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść go na inną osobę.

Przepisy określają, ile powinno wynosić minimalne wynagrodzenie za pracę (tzw. pensja minimalna) - w 2015 roku wynosi 1750 złotych brutto, od 1 stycznia 2016 będzie wynosić 1850 zł brutto. Pracownik w pierwszym roku swojej pracy może zarabiać poniżej podanej kwoty, jednak nie mniej niż 80 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli 1400 zł w 2015r.

Twoje wynagrodzenie pracodawca ma obowiązek wypłacić w miejscu, terminie i czasie określonych w regulaminie pracy lub innych przepisach prawa pracy. Wypłatę powinieneś otrzymać co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym wcześniej terminie.

PODPISUJĄC UMOWĘ

Page 9: Przewodnik pracującego studenta

6 / DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ, ODWIEDŹ: WWW.WYZYSKDOKOSZA.PL

Jeśli podejmujesz pracę po raz pierwszy, uzyskujesz prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego Ci po przepracowaniu roku. Do okresu pracy, od którego zależy Twój urlop wlicza się okres nauki. Prawo do kolejnych urlopów nabędziesz w każdym następnym roku kalendarzowym. Wymiar urlopu wynosi:

20 dni – jeśli pracownik zatrudniony jest krócej niż 10 lat 26 dni – jeśli pracownik zatrudniony jest co najmniej 10 lat. Zgodnie z zapisami Kodeksu pracy umowę o pracę można wypowiedzieć: przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenie (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia), z upływem czasu, na który była zawarta, z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta, na mocy porozumienia stron.

STAŻE ZAWODOWE Staż zawodowy to forma nauki polegającej na zdobyciu wiedzy i umiejętności praktycznych w miejscu pracy. Może być on płatny jak i bezpłatny. Podpisanie umowy stażowej nie jest tożsame z nawiązaniem stosunku pracy. Oznacza to, że stażyści nie mają takich przywilejów jak pracownicy, których obowiązuje Kodeks pracy.

Staży możesz poszukiwać na własną rękę albo po rejestracji jako bezrobotny skorzystać z oferty przygotowanej przez urząd pracy. Na staż z urzędu pracy mogą być skierowani bezrobotni do 25 roku życia, oraz bezrobotni którzy nie ukończyli 27 roku życia w okresie 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie poświadczającym ukończenie szkoły wyższej. Taki staż odbywa się według ustalonego programu. Za każdy miesiąc odbywania stażu lub przygotowania do wykonywania zawodu, urząd pracy wypłaca bezrobotnemu stypendium w wysokości zasiłku dla bezrobotnych.

Pamiętaj: Nikt nie lubi mieć poczucia zmarnowanego czasu, dlatego idąc na staż zadbaj o to, by był dla Ciebie wartościowy. Dokładnie sprawdź opinie o instytucji, w której zamierzasz odbywać staż. Pamiętaj także o tym, że dobry staż to taki, który ma program. W programie stażu powinny zostać opisane czynności jakie będziesz wykonywał oraz umiejętności jakie powinieneś nabyć po jego zakończeniu. Równie ważny jest fakt posiadania opiekuna, czyli osoby, która będzie Cię szkolić i sprawdzać Twoją pracę. W ten sposób zminimalizujesz ryzyko, że jedyne umiejętności jakie nabędziesz na stażu to perfekcyjne parzenie kawy i ekspresowe kserowanie dokumentów.

Page 10: Przewodnik pracującego studenta

7 / DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ, ODWIEDŹ: WWW.WYZYSKDOKOSZA.PL

1. Pracodawca nie wypłaca Ci wynagrodzenia? Nie przechodź nad tym do porządku dziennego. Za wykonaną pracę należy Ci się uzgodnione wynagrodzenie. Jeśli go nie otrzymasz, idź do sądu. Skorzystaj z pomocy prawnika w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej (od 01.01.2016 r. będzie mógł ją otrzymać każdy do 26. roku życia) i przygotuj się do procesu. Zwiększysz tym samym szanse na odzyskanie Twoich pieniędzy. Nieuczciwi pracodawcy pokornieją mając komornika na karku.

2. Nie daj się poniżać w pracy! Podpisując umowę z pracodawcą, zobowiązujesz się do wykonywania konkretnej pracy, a nie do wysłuchiwania przykrych uwag na swój temat. Zastanów się czy warto pracować dla osoby, która Cię nie szanuje. Szkoda zdrowia. Przypadki mobbingu zgłaszaj do Państwowej Inspekcji Pracy albo idź bezpośrednio do sądu. Ukarany pracodawca dwukrotnie zastanowi się zanim znowu zacznie prześladować swoich pracowników.

3. Nie musisz robić tego do czego się nie zobowiązałeś. W umowie powinieneś dokładnie określić swoje obowiązki i godziny pracy. Pracodawca postępuje z Tobą nieuczciwie, jeśli każe Ci bez dodatkowego wynagrodzenia pracować po godzinach albo wymaga od Ciebie rzeczy, które nie były przedmiotem umowy.

4. Bądź świadomy swoich praw i miej odwagę, by je egzekwować, a przede wszystkim szanuj się. Pracodawcy oferują głodowe stawki, ponieważ wciąż znajdują pracowników, którzy godzą się za nie pracować. Padamy ofiarą mobbingu, bo pozwalamy się tyranizować przez przełożonych. Bywamy oszukiwani, bo nie mamy odwagi iść ze swoją krzywdą do sądu. Czas, by to zmienić.

WALCZ O SWOJE

Page 11: Przewodnik pracującego studenta

8 / DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ, ODWIEDŹ: WWW.WYZYSKDOKOSZA.PL

1. Po uzgodnieniu warunków pracy z pracodawcą poproś o egzemplarz projektu umowy. Zapoznaj się z jego treścią PRZED podpisaniem. W razie jakichkolwiek wątpliwości skonsultuj ją ze znajomym prawnikiem albo z radcą prawnym i adwokatem. (od 01.01.2016 r. każdy młody Polak do 26 roku życia otrzyma dostęp do darmowej pomocy prawnej).

2. Pamiętaj, umowa jest obustronnym porozumieniem. Oznacza to, że przed jej podpisaniem możesz negocjować z pracodawcą zmianę zapisów, które Tobie nie odpowiadają.

3. Dobrze napisana umowa powinna dokładnie oznaczać strony umowy (PESEL, adres zamieszkania lub siedziby, KRS, REGON, NIP) i precyzyjnie określać obowiązki pracownika i pracodawcy. Uważnie przeanalizuj zapisy dotyczące wypłaty wynagrodzenia. W jakiej formie będzie wypłacane, w jakim czasie, czy przelewem na konto bankowe, czy gotówką, czy będziesz musiał dostarczyć rachunek? Im bardziej dokładnie jest to opisane, tym lepiej dla Ciebie.

4. Z pewnością z pracodawcą uzgodniłeś wynagrodzenie w kwocie brutto (tj. łącznie z podatkami i innymi obciążeniami). Domagaj się informacji o tym jakie jest jego opodatkowanie i jaka będzie kwota netto (tzn. ile otrzymasz ,,do ręki”). Może okazać się, że pracodawca przez przeoczenie albo nieuczciwość obciąży Twoją pensję np. nienależną składką emerytalną

Pamiętaj: studenci do 26 roku życia pracujący na umowie zlecenia są zwolnieni ze składek do ZUS.

5. Umowę podpisuj PRZED podjęciem pracy.

6. Umowę sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Dlatego musisz otrzymać swój egzemplarz umowy po jej podpisaniu.

7. Jeśli pracujesz na umowie o pracę, rozważ wstąpienie do związków zawodowych. W grupie łatwiej przeciwstawić się nieuczciwemu pracodawcy niż w pojedynkę. Niebawem, na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego, taką możliwość otrzymają osoby pracujące na tzw. umowach śmieciowych.

8. Jeśli pracodawca nakłada na Ciebie dodatkowe obowiązki ponad to na co zgodziłeś się w umowie - nie musisz ich wykonywać. Ewentualnie zażądaj uzupełnienia podpisanej umowy i zwiększenia Twojego wynagrodzenia w związku z dodatkowymi czynnościami jakich wymaga od Ciebie pracodawca.

9. Jeśli otrzymujesz wynagrodzenie po dostarczeniu rachunku, zrób go w dwóch egzemplarzach. Jeden oddaj pracodawcy, a na drugim poproś o potwierdzenie podpisem daty jego złożenia.

10. Najważniejsze. Nie pracuj tak gdzie Ciebie nie szanują i traktują Cię nieuczciwie. Warszawa jest miastem z gigantycznym rynkiem ofert pracy. Naprawdę szkoda Twojego zdrowia, czasu i nerwów na użeranie się z wyzyskiwaczem. Warto pracować, ale nie warto być wykorzystywanym.

PODSUMOWANIE

Page 12: Przewodnik pracującego studenta

9 / DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ, ODWIEDŹ: WWW.WYZYSKDOKOSZA.PL

Chcesz większego zwrotu podatku od urzędu skarbowego? Oddawaj krew regularnie.

„Wszyscy wiemy, że kwota wolna od podatku jest żenująco niska. Na szczęście jest sposób, by ją choć trochę zwiększyć. Aby to zrobić zacznij regularnie honorowo oddawać krew. Za każdy oddany litr krwi w danym roku kalendarzowym będziesz mógł odliczyć od podstawy podatku 130 zł. Pamiętaj także o tym, że jeśli pracujesz na umowie o pracę to przysługuje Ci dzień wolny w dniu, w którym oddajesz krew w punkcie krwiodawstwa.”

Składasz pracodawcy rachunek, by ten wypłacił Tobie wynagrodzenie? Zadbaj o prezentatę.

„Częstą praktyką w pracy na umowach śmieciowych jest to, że aby otrzymać wynagrodzenie musisz złożyć pracodawcy rachunek. Po przedstawieniu rachunku pracodawca ma czas na jego akceptacje, a po akceptacji na wypłacenie Tobie wynagrodzenia. W Twoim interesie jest to, by rachunek drukować w dwóch egzemplarzach. Jeden przekaż pracodawcy, a na drugim poproś, by umieścił on swój podpis i aktualną datę. Ten egzemplarz zachowaj dla siebie. W przypadku opóźnień albo braku zapłaty wynagrodzenia, będziesz miał mocny dowód istnienia Twojej wierzytelności.”

Masz prawo do bezpłatnej pomocy prawnej.

„Od 01.01.2016 r. wchodzi w życie ustawa o bezpłatnej pomocy prawnej. Skorzystać z niej będą mogli m.in. młodzi do 26 roku życia. Oznacza to, że będziesz mógł nieodpłatnie otrzymać poradę prawną od radcy prawnego, adwokata, albo doświadczonego prawnika. Wykorzystaj tą możliwość do skonsultowania swojej umowy o pracę/zlecenie/dzieło przed jej podpisaniem. Zwróć się o pomoc prawną także wtedy kiedy pracodawca łamie zapisy umowy, nie wypłaca Tobie wynagrodzenia, albo stosuje mobbing.”

WORK-HACKING

Page 13: Przewodnik pracującego studenta

10 / DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ, ODWIEDŹ: WWW.WYZYSKDOKOSZA.PL

Pracujesz na umowie śmieciowej? Wstąp do związku zawodowego.

„W czerwcu 2015 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że osoby pracujące na tzw. umowach śmieciowych powinny mieć prawo wstąpienia do związków zawodowych. Aktualnie Rada Ministrów pracuje nad odpowiednią zmianą przepisów, które to umożliwi. Oznacza to, że już niedługo osoby pracujące na umowach śmieciowych będą mogły się zrzeszać w miejscu pracy i korzystać ze wsparcia organizacji związkowej. Rozważ to. W grupie łatwiej przeciwstawić się nieuczciwemu pracodawcy niż wtedy kiedy jesteś sam.”

Umowę podpisuj PRZED rozpoczęciem pracy.

„Umowę z pracodawcą podpisz PRZED rozpoczęciem przez Ciebie pracy. Nie gódź się na podpisywanie umowy po jej zakończeniu. Warunki określone przez pracodawcę, mogą się wtedy radykalnie różnić od pierwotnych ustaleń. Rzecz jasna z niekorzyścią dla Ciebie.” Czego może od Ciebie wymagać pracodawca na umowie zlecenia?

„Podpisując umowę zlecenia zobowiązujesz się do wykonania czynności, które wynikają z jej treści. Zleceniodawca nie może żądać od Ciebie wykonywania dodatkowych, nieopisanych czynności. Jeśli będzie on tego od Ciebie wymagał, zażądaj aneksowania (uzupełnienia) umowy zlecenia o dodatkowe czynności oraz o odpowiednie zwiększenie wynagrodzenia.”

Ten moment kiedy umowa zlecenia jest de facto umową o pracę

„Jeśli z treści umowy zlecenia wynika konieczność wykonywania obowiązków osobiście, odpłatnie oraz w warunkach nadzoru oraz w miejscu i o czasie wyznaczonym przez zleceniodawcę, to faktycznie mamy do czynienia z wykonywaniem umowy o pracę. Jeśli mimo to pracujemy na mocy umowy zlecenia, to takie działanie pracodawcy może być podstawą do ukarania go grzywną w wysokości od 1000 do 30 000 zł na mocy art. 281 Kodeksu pracy, a także do powództwa o ustalenie stosunku prawnego w formie umowy o pracę, co wiąże się z dodatkowymi prawami dla Ciebie.”

Page 14: Przewodnik pracującego studenta

NZS powstał w roku 1980. Nasza organizacja była nazywana młodszą siostrą „Solidarności”. Od zawsze byliśmy niepokorni, kontestujący zastany stan rzeczy i niepotrafiący przejść obojętnie wokół niesprawiedliwości.

W latach 80 - tych naszym przeciwnikiem był ustrój komunistyczny. Organizowaliśmy strajki, happeningi, ustawki z milicją i kolportaż opozycyjnej bibuły. Robiliśmy to, bo marzyliśmy o wolnej i demokratycznej Polsce, w której każdy, niezależnie od tego kim jest, będzie szanowany. W roku 1989 zwyciężyliśmy. NZS z organizacji opozycyjnej i konspiracyjnej mogło stać się tym czym zawsze chciało być, czyli organizacją studencką. Od tamtej pory animujemy życie studenckie na uczelniach wyższych. Odpowiadamy za akcje charytatywne, spotkania kulturalne, szkolenia i debaty. Jednakże nie zapominamy o naszych korzeniach i misji zmieniania Polski na lepsze.

Czujemy się odpowiedzialni za naszą Ojczyznę. Dlatego nie boimy się zabierać głos w sprawach publicznych. Tylko w zeszłym roku dwie akcje społeczne zainicjowane przez NZS UW zakończyły się sukcesem. Pokłosiem ,,Żłobki na uczelnie” jest rządowy program „Maluch na uczelni”, który gwarantuje środki finansowe na tworzenie żłobków dla dzieci studentów przy uczelniach wyższych. Efektem naszej drugiej inicjatywy #prawodlamłodych jest wpisanie do ustawy o bezpłatnej pomocy prawnej, młodych do 26 roku życia jako grupy jej beneficjentów. Oznacza to, że od 01.01.2016 r. każdy Polak do 26 roku życia uzyska prawo do darmowej pomocy prawnej.

O NAS I AKCJI #WYZYSKDOKOSZA

Page 15: Przewodnik pracującego studenta

Nie spoczywamy na laurach, dlatego rozpoczynamy akcję #WyzyskDoKosza. Ideą tej akcji jest walka z niesprawiedliwością. Piętnem naszego pokolenia jest praca na tzw. umowach śmieciowych. Wielokrotnie, albo sami doświadczyliśmy, albo słyszeliśmy od rówieśników o problemach związanych ze ,,śmieciówkami”. Nieuczciwi pracodawcy, darmowe nadgodziny, opóźnienia w zapłacie wynagrodzenia, zmiany warunków umowy, na które nie wyrażałeś zgody...

Dlatego zainicjowaliśmy akcję #WyzyskDoKosza. Chcemy uświadomić naszych rówieśników jakie zagrożenia mogą ich spotkać ze strony nieuczciwych pracodawców i jednocześnie pokazać jak mogą się przed tym bronić. #WyzyskDoKosza to kampania społeczna, dzięki której dowiesz się na co zwrócić uwagę przy podpisaniu umowy, jak nie dać się wykorzystywać przez pracodawcę i co zrobić, jeśli zostaniesz oszukany. W tym celu będziemy dystrybuować materiały edukacyjne i organizować szkolenia na Uniwersytecie Warszawskim. Chcemy zwiększyć Waszą znajomość prawa, bo wierzymy, że dzięki temu nie staniecie się ofiarami wyzysku.

Pamiętaj: Twój młody wiek nie uprawnia pracodawcy do nieuczciwego zachowania względem Ciebie.

Jeśli chcesz współdziałać z nami zajrzyj na stronę internetową naszej organizacji:

WWW.NZS.UW.EDU.PL

Page 16: Przewodnik pracującego studenta

ORG

AN

IZAT

OR

SFIN

AN

SOW

AN

OZE

ŚRO

DKÓ

W

WY

KON

AW

CA

PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW PROGRAMU FUNDUSZ INICJATYW OBYWATELSKICH

W W W . W Y Z Y S K D O K O S Z A . P L