Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

49
PRZEWODNIK PO ZWYKŁEJ PROCEDURZE USTAWODAWCZEJ

Transcript of Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

Page 1: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

PRZEWODNIK PO ZWYKŁEJ PROCEDURZE USTAWODAWCZEJ

Page 2: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej
Page 3: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

PRZEWODNIK PO ZWYKŁEJ PROCEDURZE USTAWODAWCZEJ

©

Page 4: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

Uwaga

Niniejsza publikacja została wydana nakładem Sekretariatu Generalnego Rady wyłącznie do celów informacyjnych. Instytucje UE ani państwa członkowskie nie odpowiadają za jej treść.

Więcej informacji o Radzie Europejskiej i Radzie można znaleźć na portalu:www.consilium.europa.eulub otrzymać od Sekcji Informacji Publicznej Sekretariatu Generalnego Rady:Rue de la Loi/Wetstraat 1751048 Bruxelles/BrusselBELGIQUE/BELGIËTel. +32 (0)2 281 56 50Faks +32 (0)2 281 49 [email protected]/infopublic

Więcej informacji o Unii Europejskiej można znaleźć na portalu www.europa.eu.

Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2016

Wydania poprzednie: 2010, 2011

© Unia Europejska, 2016Wykorzystywanie treści dozwolone pod warunkiem podania źródła.© Zdjęcie na okładce: Fotolia_OnypixWykorzystywanie treści dozwolone tylko za zgodą właściciela praw autorskich.

www.consilium.europa.euZapraszamy na naszą stronę:

Print ISBN 978-92-824-5459-6 doi:10.2860/9015 QC-04-15-816-PL-C PDF ISBN 978-92-824-5478-7 doi:10.2860/90857 QC-04-15-816-PL-N

Page 5: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 3

SPIS TREŚCI

skrÓty i akroniMy stosowane w tekŚcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

rozdział i – ProcedUra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Pierwsze czytanie w Parlamencie Europejskim i Radzie (bez terminu) . . . . . . . . . . 7Drugie czytanie w Parlamencie Europejskim [3 miesiące (+1)] . . . . . . . . . . . . . . . .13Drugie czytanie w Radzie [3 miesiące (+1)] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14Obrady komitetu pojednawczego [6 tygodni (+2)] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16Trzecie czytanie w Parlamencie Europejskim i Radzie [6 tygodni (+2)] . . . . . . . .18

rozdział ii – neGocjacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201. Planowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .202. Etapy procedury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

Pierwsze czytanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21Drugie czytanie w Parlamencie Europejskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23Drugie czytanie w Radzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23Procedura pojednawcza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25

załĄcznikiI Artykuł 294 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . .27II Deklaracja w sprawie przestrzegania terminów w procedurze

współdecyzji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30III Wspólna deklaracja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31IV Podstawy prawne zwykłej procedury ustawodawczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36V Zwykła procedura ustawodawcza – Schemat poglądowy . . . . . . . . . . . . . . . . .45

Page 6: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej
Page 7: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 5

SKRÓTY I AKRONIMY STOSOWANE W TEKŚCIE

Punkt A punkt porządku obrad Rady przedkładany do przyjęcia bez dyskusji

Coreper (część I i część II)

Komitet Stałych Przedstawicieli Rządów Państw Członkowskich. Przygotowuje prace Rady.

SGR Sekretariat Generalny Rady

Punkt I/A punkt porządku obrad Coreperu przedkładany do zatwierdzenia (bez dyskusji)

LEX PE-CONS dokument PE-CONS gotowy do podpisania przez przewodniczącego Rady i przewodniczącego Parlamentu Europejskiego

Poseł poseł do Parlamentu Europejskiego

Dz.U. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

PE-CONS dokument zawierający tekst aktu ustawodawczego w brzmieniu uzgodnionym pomiędzy współustawodawcami

SCA Specjalny Komitet ds. Rolnictwa

TFUE Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Page 8: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej
Page 9: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 7

ROZDZIAŁ I – PROCEDURA

PIERWSZE CZYTANIE W PARLAMENCIE EUROPEJSKIM I RADZIE (BEZ TERMINU)

Jak wyjaśnia art. 289 TFUE, zwykła procedura ustawodawcza (dawniej „współdecyzja”), opisana w art. 294 TUE, polega na tym, że Parlament Europejski (Parlament) i Rada wspólnie przyjmują rozporządzenie, dyrektywę czy decyzję. Obie instytucje są wtedy współustawodawcami, a  zarazem głównymi uczestnikami negocjacji legislacyjnych. Komisja pomaga im jedynie uzgodnić stanowiska. Jest jednak także umocowana do tego, by w  razie braku działania ze strony Rady zmienić projekt legislacyjny (oficjalnie nazywany „wnioskiem ustawodawczym”), a  w  razie potrzeby nawet go wycofać. Ta ostatnia prerogatywa nie daje Komisji prawa weta w procesie legislacyjnym – prawo takie byłoby sprzeczne z zasadą podziału władzy i  z  zasadą równowagi instytucjonalnej. Jeżeli Komisja postanawia wycofać projekt, musi przedstawić Parlamentowi i  Radzie przyczyny swojej decyzji, a  w  przypadku zakwestionowania musi je poprzeć przekonującymi dowodami lub argumentami1. Może też służyć współustawodawcom radą w kwestiach politycznych, technicznych i  innych. Wszystkie trzy instytucje uzgodniły we wspólnej deklaracji, że będą współprac[ować] ze sobą w dobrej wierze na wszystkich etapach procedury współdecyzji w  celu możliwie najszerszego uzgodnienia zajmowanych stanowisk i  tym samym stworzenia, w stosownych przypadkach, warunków do przyjęcia danego aktu prawnego na wczesnym etapie procedury2.

Prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje Komisji. Projekty legislacyjne (zwane oficjalnie „wnioskami ustawodawczymi”) przedkłada ona równocześnie Parlamentowi i  Radzie. Jednak w  niektórych kwestiach z  projektem legislacyjnym mogą też wystąpić państwa członkowskie (co najmniej jedna czwarta ich liczby)3, Europejski

1 Zob. wyrok z dnia 14 kwietnia 2015 r. w sprawie C-409/13, Rada Unii Europejskiej przeciwko Komisji Europejskiej (pkt 70–77).

2 „Wspólna deklaracja w sprawie praktycznych zasad dotyczących stosowania procedury współdecyzji” (Dz.U. C 145 z 30.6.2007, s. 5). Jej pkt 4, 13, 17, 22 i 27 przedstawiono w załączniku III.

3 Art. 76 lit. b) TFUE (współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych i współpraca policyjna).

Page 10: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

8 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

Bank Centralny lub Trybunał Sprawiedliwości4. Kwestie te szczegółowo określa Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Po otrzymaniu projektu Komisji każdy ze współustawodawców może zaproponować drugiemu rozpoczęcie negocjacji, tak by osiągnąć porozumienie w  pierwszym czytaniu aktu. W  tym celu na przykład  prezydencja Rady kontaktuje się ze sprawozdawcą Parlamentu pilotującym dany akt, by dowiedzieć się, czy jest on skłonny podjąć rozmowy. Obie współdecydujące instytucje muszą pracować równolegle, aby móc prowadzić negocjacje i  ewentualnie przyjąć akt pod koniec pierwszego czytania. „Porozumienie w  pierwszym czytaniu” oznacza wtedy, że obaj współustawodawcy porozumieli się co do tekstu przepisów, który Parlament uchwala w  formie swojego „stanowiska w  pierwszym czytaniu”, a  Rada następnie zatwierdza. Akt zostanie przyjęty w  brzmieniu ze stanowiska Parlamentu5, dlatego zanim Parlament uchwali swoje stanowisko, akt jest weryfikowany pod względem prawno-językowym. Wcześniej jednak trwa intensywna wymiana informacji: Rada prowadzi z Parlamentem rozmowy wstępne, a potem negocjacje – zwykle w formacie trójstronnym6.

Jeżeli Rada zatwierdzi to stanowisko kwalifikowaną większością głosów (lub jednomyślnie – gdy Komisja sprzeciwi się poprawkom do swojego projektu7), projekt zostaje ostatecznie przyjęty. Akt – tekst projektu Komisji (jeżeli Parlament nie zgłosił poprawek) lub tekst zmieniony – zostaje przyjęty w brzmieniu ze stanowiska Parlamentu jako dokument PE-CONS. Następnie jako dokument LEX PE-CONS otrzymują go do podpisu obaj przewodniczący i  sekretarze generalni Parlamentu i Rady, po czym akt zostaje ogłoszony w Dzienniku Urzędowym. Traktat nie określa terminu, w  jakim Parlament musi przyjąć stanowisko w  pierwszym czytaniu, ani terminu, w jakim Rada musi się do tego stanowiska ustosunkować.

Jeżeli natomiast Rada nie zgadza się ze stanowiskiem Parlamentu w  pierwszym czytaniu, przyjmuje wtedy na ogół własne stanowisko w  pierwszym czytaniu. W niektórych przypadkach jednak może zamiast tego wznowić negocjacje, tak by jeszcze znaleźć porozumienie, zanim sama przyjmie swoje stanowisko w pierwszym czytaniu. Wtedy stanowisko takie Parlament przyjmuje bez dalszych zmian – w swoim drugim czytaniu („wczesne porozumienie w drugim czytaniu”)8.

4 Art. 129 TFUE oraz art. 257 i 281 TFUE (przytoczone w załączniku IV).5 Art. 294 ust. 3 i 4 TFUE.6 Zob. rozdz. II pkt 2.7 Art. 293 ust. 1 TFUE.8 Art. 294 ust. 7 lit. a) TFUE.

Page 11: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 9

Tekst, który wynegocjowały między sobą delegacje państw członkowskich w  Radzie i  który stanie się jej stanowiskiem w  pierwszym czytaniu, przechodzi weryfikację prawno-językową. Jest to ważne, bowiem jeżeli Parlament zatwierdzi ten tekst w swoim pierwszym czytaniu lub nie podejmie żadnej decyzji w terminie 3 miesięcy  +1, akt zostanie uznany za przyjęty w  brzmieniu stanowiska Rady z  jej pierwszego czytania9. Po weryfikacji prawno-językowej tekst trafia do Parlamentu wraz z  uzasadnieniem i  ewentualnymi oświadczeniami, które Rada lub Komisja złożyły do protokołu posiedzenia Rady. Komisja w pełni informuje Parlament o swoim punkcie widzenia.

9 Art. 294 ust. 7 TFUE. Zob. s. 12 niniejszego przewodnika.

Page 12: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

10 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

Przebieg pierwszego czytania w Parlamencie europejskimPo otrzymaniu projektu od Komisji Europejskiej przewodniczący Parlamentu przekazuje go właściwej komisji parlamentarnej do merytorycznej analizy. W razie potrzeby może go też przekazać innym komisjom do zaopiniowania (art. 53 regulaminu Parlamentu Europejskiego)10. Komisja parlamentarna ustala tryb analizy projektu oraz wyznacza spośród swoich członków i  ich stałych zastępców sprawozdawcę. Czasem sprawozdawca zostaje wyznaczony już wcześniej – na podstawie rocznego programu legislacyjnego Komisji (art. 49 regulaminu).

Do rozpoczęcia negocjacji nad konkretnym projektem potrzeba zgody większości członków właściwej komisji parlamentarnej. Zgoda ta dotyczy zarazem mandatu negocjacyjnego, który komisja parlamentarna określa w specjalnym sprawozdaniu (art. 73 ust. 2), oraz składu zespołu negocjacyjnego powoływanego przez Parlament. Na czele zespołu stoi sprawozdawca, a  pracami kieruje przewodniczący komisji parlamentarnej lub wyznaczony przez niego wiceprzewodniczący. W  skład zespołu wchodzą przynajmniej kontrsprawozdawcy z każdej grupy politycznej (art.  73  ust.  3). Wyjątkowo – jeżeli zdaniem komisji parlamentarnej dobrze jest podjąć negocjacje, nie czekając na przyjęcie sprawozdania mandatowego – mandatem może być lista konkretnych poprawek lub lista jasno określonych celów, priorytetów czy kierunków zmian (art. 73 ust. 2). Wtedy decyzja komisji parlamentarnej, by rozpocząć negocjacje, jest przekazywana wszystkim posłom i Konferencji Przewodniczących. Może też zostać rozpatrzona na sesji plenarnej (art. 74 ust. 1 i 2).

Sprawozdawca ma za zadanie przedstawić komisji parlamentarnej projekt sprawozdania negocjacyjnego. Streszcza w nim wniosek Komisji Europejskiej i  opinie poszczególnych stron. W  toczącej się potem debacie członkowie komisji parlamentarnej słuchają argumentów Komisji Europejskiej i  zadają jej pytania. Komisja parlamentarna rozpatruje najpierw podstawę prawną projektu (art. 39). Podczas analizy chce też na bieżąco otrzymywać od Komisji i Rady informacje o zaawansowaniu prac Rady i  jej grup roboczych (art. 43 ust. 2).

Sprawozdanie komisji parlamentarnej jest podstawą do dyskusji Parlamentu na sesji plenarnej (art. 59 ust. 1). Zawiera ono ewentualne propozycje poprawek do projektu przepisów, propozycję rezolucji ustawodawczej i w stosownych przypadkach uzasadnienie. Odnośny projekt Parlament może też omówić bez sprawozdania lub poddać uproszczonej procedurze (art. 50).

10 Regulamin Parlamentu Europejskiego VIII kadencji (z września 2015).

Page 13: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 11

W swoim projekcie rezolucji komisja parlamentarna wskazuje, czy Parlament powinien na sesji plenarnej zatwierdzić projekt Komisji Europejskiej, odrzucić go, czy też przyjąć do niego poprawki (art. 59 ust. 2). Po tym, jak komisja parlamentarna przyjmie swoje sprawozdanie, każdy poseł, grupa posłów, a  nawet sprawozdawca mogą – często w  imieniu parlamentarnej grupy politycznej – zgłaszać kolejne poprawki w trakcie obrad plenarnych. Zwykle grupy polityczne koordynują między sobą stanowiska, które zajmą podczas obrad oraz podczas głosowań w komisji parlamentarnej i na forum plenarnym.

Page 14: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

12 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

ZWYKŁA PROCEDURA USTAWODAWCZA – PIERWSZE CZYTANIE

PIERWSZE CZYTANIE W PEBez terminu

PIERWSZE CZYTANIE W RADZIEBez terminu

Projekt Komisji

Stanowisko PE z pierwszego

czytania

Zatwierdzenie stanowiska PE z pierwszego

czytania

Akt zostaje przyjęty

w brzmieniu ze stanowiska

PE z pierwszego czytania

Stanowisko Rady z pierwszego

czytania

Rada

PE

Page 15: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 13

DRUGIE CZYTANIE W PARLAMENCIE EUROPEJSKIM [3 MIESIĄCE (+1)]

Od dnia, w którym Parlament na sesji plenarnej zostaje poinformowany o otrzymaniu stanowiska Rady z  pierwszego czytania (zwykle następuje to na czwartkowym posiedzeniu podczas najbliższej sesji miesięcznej Parlamentu), Parlament ma trzy miesiące na drugie czytanie. Okres ten można przedłużyć o  miesiąc na prośbę Parlamentu lub Rady. W tym terminie (najpóźniej przed upływem czwartego miesiąca) Parlament musi na sesji plenarnej zagłosować nad stanowiskiem Rady (art.  294 ust. 14 TFUE). Termin ten dotyczy tylko samego głosowania, nie zaś przekazania jego wyniku Radzie.

Stanowisko Rady analizuje najpierw komisja parlamentarna. Swoje zalecenia przekazuje Parlamentowi, który na sesji plenarnej przeprowadza na ich podstawie debatę i głosowanie.

Jeżeli komisja zaleci Parlamentowi, aby zatwierdził stanowisko Rady, to do zaaprobowania tego stanowiska wystarczy zwykła większość głosów Parlamentu. Uznaje się wtedy, że akt został przyjęty w  brzmieniu odpowiadającym stanowisku Rady z  pierwszego czytania. Następnie akt (czyli stanowisko Rady z  pierwszego czytania jako dokument LEX PE-CONS) otrzymują bezpośrednio do podpisu obaj przewodniczący i  sekretarze generalni Parlamentu i  Rady. Podpisany akt zostaje ogłoszony w  Dzienniku Urzędowym. Jeżeli Parlament nie podejmie żadnej decyzji w  terminie 3 miesięcy +1, to także uznaje się, że akt został przyjęty w  brzmieniu odpowiadającym stanowisku Rady z pierwszego czytania. Dalsza procedura jest taka sama.

Jeżeli natomiast Parlament odrzuci stanowisko Rady z  pierwszego czytania większością głosów swoich członków (nie wystarczy większość oddanych głosów), procedura dobiega końca i projekt nie zostaje przyjęty. Prace nad danymi przepisami można wznowić dopiero na podstawie nowego projektu Komisji.

Te same zasady rządzą głosowaniem nad zgłaszanymi przez posłów poprawkami do stanowiska Rady. O  wynikach głosowania Parlament informuje Radę i  Komisję. Poprawki przyjęte przez Parlament w drugim czytaniu musi następnie zaopiniować Komisja.

Również podczas drugiego czytania w  Parlamencie instytucje mogą podejmować kontakty i negocjacje – często trójstronne – tak by osiągnąć porozumienie. Parlament przyjmuje wtedy poprawki, które wcześniej uzgodnił z  Radą, i  nie potrzeba już przeprowadzać postępowania pojednawczego.

Page 16: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

14 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

DRUGIE CZYTANIE W RADZIE [3 MIESIĄCE (+1)]

Termin, w którym Rada ma przeprowadzić drugie czytanie, rozpoczyna bieg, gdy Rada oficjalnie otrzyma poprawki Parlamentu Europejskiego z  jego drugiego czytania. Poprawki te Rada może zatwierdzić lub odrzucić11.

Jeżeli Rada zatwierdzi wszystkie poprawki (decyduje większością kwalifikowaną, ale żeby zatwierdzić poprawki, które Komisja zaopiniowała negatywnie, musi być jednomyślna12, uznaje się, że akt został przyjęty w  brzmieniu odpowiadającym tak poprawionemu stanowisku Rady z  pierwszego czytania. Następnie akt (jako dokument LEX PE-CONS) otrzymują bezpośrednio do podpisu obaj przewodniczący i sekretarze generalni Parlamentu i Rady. Podpisany akt zostaje ogłoszony w Dzienniku Urzędowym.

Jeżeli Rada nie może zatwierdzić wszystkich poprawek Parlamentu z jego drugiego czytania, to w  ciągu następnych 6 tygodni13 przewodniczący Rady zwołuje w porozumieniu z przewodniczącym Parlamentu komitet pojednawczy.

Ważne jest, by przedtem już przeprowadzić niezbędne prace przygotowawcze14.

11 Zanim jednak Rada zdecyduje, czy zatwierdzi poprawki Parlamentu, musi otrzymać od Komisji jej opinię o poprawkach. A to również wymaga czasu.

12 Art. 294 ust. 9 TFUE.13 Ten 6-tygodniowy termin można przedłużyć na prośbę Parlamentu lub Rady – za zgodą

obu instytucji – najwyżej o 2 tygodnie (art. 294 ust. 14 TFUE).14 Zob. rozdz. II.

Page 17: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 15

ZWYKŁA PROCEDURA USTAWODAWCZA – DRUGIE CZYTANIE

DRUGIE CZYTANIE W PE3 miesiące (+1)

DRUGIE CZYTANIE W RADZIE3 miesiące (+1)

PE

Zatwierdzenie poprawek

Odrzucenie stanowiska Rady z pierwszego czytania

Akt zostaje przyjęty w brzmieniu

ze stanowiska Rady z pierwszego czytania

Przyjęcie aktu

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Zatwierdzenie stanowiska Rady z pierwszego czytania

lub niepodjęcie działań w terminie

Poprawki

Rada

Niezatwierdzenie poprawek

Page 18: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

16 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

OBRADY KOMITETU POJEDNAWCZEGO [6 TYGODNI (+2)]

Komitet pojednawczy tworzą 28-osobowa delegacja Parlamentu Europejskiego i taka sama delegacja Rady. Pracami kierują wspólnie jeden z wiceprzewodniczących Parlamentu i jeden z ministrów państwa członkowskiego, które sprawuje prezydencję w Radzie.

Delegacja Rady składa się z członków Rady lub ich przedstawicieli. Zazwyczaj są to te same osoby, które reprezentują państwa członkowskie w Coreperze lub Specjalnym Komitecie ds.  Rolnictwa (SCA). Delegacja Parlamentu składa się z  28 członków i 28 zastępców (ci ostatni mają prawo głosu tylko pod nieobecność delegata swojej grupy politycznej). Troje członków to zawsze wiceprzewodniczący Parlamentu. Na zmianę współprzewodniczą oni posiedzeniom komitetu. 25 pozostałych delegatów to posłowie wyznaczeni przez grupy polityczne. W  przeważającej większości są oni członkami komisji parlamentarnej właściwej dla spornego aktu. Delegacja Parlamentu podejmuje decyzje zwykle w  drodze konsensusu. Jeżeli postanawia głosować – co może nastąpić na dowolnym etapie postępowania pojednawczego (także w kwestiach proceduralnych) – jej decyzje zapadają większością co najmniej 15 głosów.

W dniu zwołania komitetu pojednawczego bieg rozpoczyna drugi termin liczący 6 tygodni (+2). W tym czasie komitet musi wypracować porozumienie co do tekstu spornych przepisów15. Posiedzenia komitetu pojednawczego są poprzedzane negocjacjami trójstronnymi16. Ze strony Rady kieruje nimi przewodniczący Coreperu lub Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa (na podstawie mandatu od tych komitetów lub w  imieniu prezydencji), który wysuwa propozycje szeroko poparte wcześniej przez Radę. Wyniki tych negocjacji przekazuje z powrotem do analizy Coreperowi lub Specjalnemu Komitetowi ds. Rolnictwa. Czasem potrzeba kilku posiedzeń komitetu pojednawczego, by wypracować porozumienie co do spornego projektu. Oczywiście przed każdym z tych posiedzeń mogą następować negocjacje trójstronne i spotkania techniczne.

Tuż przed posiedzeniem komitetu pojednawczego spotykają się sami jego współprzewodniczący i właściwy komisarz. W trójkę dokonują przeglądu głównych problemów i decydują, jak najlepiej do nich podejść podczas posiedzenia. Jeszcze wcześniej każda z delegacji organizuje własne zebranie przygotowawcze.

15 Zadania i uprawnienia komitetu pojednawczego precyzuje wyrok z 10 stycznia 2006 r. w sprawie C-344/04 Zrzeszenie Międzynarodowego Transportu Lotniczego przeciwko Departamentowi Transportu, Zb.Orz. s. I-403 (pkt 49–63).

16 Są to spotkania gromadzące przedstawicieli Parlamentu, Rady i Komisji. Ta ostatnia wychodzi z propozycjami mającymi zbliżyć stanowiska Parlamentu i Rady.

Page 19: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 17

Komitet pojednawczy obraduje na przemian w  siedzibie Rady i  w  siedzibie Parlamentu. Naprzemienność ta obowiązuje automatycznie: niezależnie od projektu legislacyjnego i  liczby posiedzeń mu poświęconych. Użycie języków podlega tym samym rozwiązaniom co podczas posiedzeń Rady: wolno wypowiadać się w każdym z  języków urzędowych UE. Zadanie zredagowania wspólnego tekstu i  pisma przewodniego (zob. dalej) spoczywa zasadniczo na jednym ze współustawodawców, ale drugi mu pomaga17.

Jak tylko komitet pojednawczy potwierdzi (bezpośrednio lub w drodze późniejszej wymiany listów przez jego współprzewodniczących), że instytucje osiągnęły porozumienie co do spornego tekstu, współustawodawca o wiodącej roli redakcyjnej sporządza projekt aktu legislacyjnego – zazwyczaj w języku, w którym odbywały się negocjacje. Projekt jest następnie weryfikowany pod względem prawno-językowym oraz udostępniany we wszystkich językach urzędowych Unii. Wreszcie trafia on do przewodniczącego Parlamentu i  przewodniczącego Rady. Projektowi towarzyszy pismo przewodnie podpisane przez obu współprzewodniczących komitetu pojednawczego (w imieniu Rady zazwyczaj podpisuje je przewodniczący Coreperu lub Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa). Pismo to otrzymuje też – tytułem informacji – przedstawiciel Komisji, który brał udział w  pracach komitetu pojednawczego. Pismo przewodnie do uzgodnionego tekstu jest zarazem protokołem obrad komitetu pojednawczego i  zawiera wszelkie zgłoszone oświadczenia. Wszystkie powyższe czynności muszą się zmieścić w terminie 6 tygodni (+2).

Jeżeli w tym traktatowym terminie komitet pojednawczy nie osiągnie porozumienia co do spornego projektu, uznaje się, że projekt nie został przyjęty.

17 Pkt 38 wspólnej deklaracji (w załączniku III).

Page 20: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

18 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

TRZECIE CZYTANIE W PARLAMENCIE EUROPEJSKIM I RADZIE [6 TYGODNI (+2)]

Trzecie czytanie to etap, w  którym obaj współustawodawcy przyjmują akt w  brzmieniu zatwierdzonym przez komitet pojednawczy. Parlament Europejski decyduje większością oddanych głosów, a  Rada – większością kwalifikowaną. W  odróżnieniu od etapów wcześniejszych traktaty nie wskazują, która instytucja musi podjąć działanie pierwsza. Niemniej jeżeli którakolwiek z nich nie przegłosuje uzgodnionego aktu w terminie, uznaje się, że akt nie został przyjęty.

Na trzecie czytanie przypada 6 tygodni18. Bieg tego terminu liczy się od dnia, w  którym komitet pojednawczy dokonał zatwierdzenia uzgodnionego projektu. Nie zawsze jest to dzień ostatniego posiedzenia komitetu pojednawczego, tylko raczej dzień, w którym obaj jego współprzewodniczący podpisali pismo przewodnie do uzgodnionego tekstu, adresowane do przewodniczącego Parlamentu i przewodniczącego Rady.

Gdy uzgodniony akt zostanie przyjęty przez Parlament i Radę, współustawodawca o  wiodącej roli redakcyjnej musi dopilnować, by akt uzyskał podpis obu przewodniczących: Parlamentu i Rady. Za ogłoszenie aktu w Dzienniku Urzędowym odpowiada Rada.

18 Art. 294 ust. 14 TFUE.

Page 21: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 19

ZWYKŁA PROCEDURA USTAWODAWCZA – TRZECIE CZYTANIE

6 tygodni (+2)PROCEDURA POJEDNAWCZA

6 tygodni (+2)TRZECIE CZYTANIE6 tygodni (+2)

Przyjęcie aktu

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Brak zgody co do wspólnego tekstu

Zatwierdzenie wspólnego tekstu

Brak przyjęcia wspólnego

tekstu

Przyjęcie wspólnego

tekstu

Przyjęcie wspólnego

tekstu

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Komitet pojednawczy

PE

Rada

Zwołanie komitetu pojednawczego

Brak przyjęcia wspólnego

tekstu

Page 22: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

20 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

ROZDZIAŁ II – NEGOCJACJE

Tradycyjnie funkcję „pamięci instytucjonalnej” Rady pełni Sekretariat Generalny. Innymi słowy Sekretariat Generalny podtrzymuje i ułatwia przekazywanie doświad-czeń z  prezydencji na prezydencję. Jego dyrekcje generalne (czuwające nad poszczególnymi dziedzinami polityki), Służba Prawna oraz Dział Legislacji (w Dyrekcji ds. Stosunków Międzyinstytucjonalnych) udzielają kolejnym prezydencjom wsparcia we wszelkich czynnościach legislacyjnych zwykłej procedury ustawodawczej.

Kluczową rolę w negocjacjach podczas pierwszego i drugiego czytania odgrywają dyrekcje generalne Sekretariatu Generalnego, podzielone według dziedzin polityki. Wspomagają prezydencję w  różny sposób. Redagują wewnętrzną dokumentację roboczą Rady, rozplanowują i  na bieżąco monitorują terminy negocjacji, przygotowują i  rozsyłają zarówno zaproszenia na spotkania negocjacyjne, jak i porządki tych spotkań (we współpracy z sekretariatem Parlamentu), redagują i na bieżąco uaktualniają dokumenty negocjacyjne (we współpracy z  sekretariatem Parlamentu), przygotowują zestawienia informacyjne dla negocjatorów, służą radą przed negocjacjami i w ich trakcie.

Na wszystkich etapach prezydencja może też liczyć na fachowe porady Służby Prawnej co do prawno-proceduralnych i prawno-redakcyjnych arkanów legislacji.

W sprawach organizacyjnych podporą prezydencji jest Dział Legislacji, który podpowiada, jak prowadzić negocjacje, jak wygląda procedura i  jakie rozwiązania sprawdziły się w przeszłości. Dział Legislacji pilnuje, aby negocjacje było prowadzone i  finalizowane sprawnie, szybko i  spójnie dla wszystkich dziedzin polityki. Czuwa też nad kolejnymi etapami procedury: przyjęciem, podpisaniem i  publikacją aktu. Ponadto, gdy dochodzi do procedury pojednawczej, dział ten przejmuje bezpośrednią opiekę nad negocjowanym tekstem.

1. PLANOWANIE

Opracowując swój harmonogram prac, prezydencja z góry rezerwuje różne daty na posiedzenia komitetu pojednawczego19. Zwykle robi to z rocznym wyprzedzeniem, konsultując się z  sekretariatem Parlamentu, sekretariatem Rady i  z  kierownictwem

19 Część z zarezerwowanych dat przeznacza się potem w praktyce na negocjacje trójstronne. W razie potrzeby można też już w trakcie prezydencji ustalać inne daty na posiedzenia komitetu pojednawczego.

Page 23: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 21

obu instytucji. Ustalając daty, musi się upewnić, że będą one pasować członkom delegacji Parlamentu i  Rady, a  zwłaszcza własnemu przedstawicielowi, który ma współprzewodniczyć komitetowi pojednawczemu.

Zwykle na początku każdej prezydencji, albo i  nieco wcześniej, przewodniczący Coreperu i przewodniczący Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa sprawdzają stan prac nad poszczególnymi projektami podlegającymi zwykłej procedurze ustawodawczej. W tym celu kontaktują się nieformalnie z trzema wiceprzewodniczącymi Parlamentu oddelegowanymi do procedury pojednawczej, z  przewodniczącymi komisji parlamentarnych oraz ze sprawozdawcami przydzielonymi do poszczególnych projektów. Podczas tych kontaktów omawiają na przykład:

a) które projekty wymagają (lub mogą wymagać) procedury pojednawczej, gdyż taki jest (lub może być) wynik drugiego czytania w Parlamencie,

b) które projekty przechodzą właśnie drugie czytanie w  Parlamencie i  czy nie byłoby wskazane porozmawiać o nich lub podjąć nieformalne negocjacje, by uniknąć procedury pojednawczej,

c) które projekty przechodzą właśnie pierwsze czytanie i  stwarzają szanse na porozumienie już na tym etapie.

Tym pierwszym kontaktom – podejmowanym przez przewodniczącego Coreperu i  przewodniczącego Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa – mogą towarzyszyć bezpośrednie kontakty między przewodniczącymi grup roboczych Rady a  sprawozdawcami Parlamentu. Organizacją spotkań zajmują się sekretariat Rady i  sekretariat Parlamentu. One też opracowują na polecenie swoich zwierzchników dokumenty przygotowawcze.

2. ETAPY PROCEDURY

Pierwsze czytanie

Przygotowania

Pierwsze czytanie składa się z  analizy projektu (dokonywanej równocześnie przez obie instytucje ustawodawcze) oraz z  negocjacji między trzema instytucjami. W  Radzie projekt Komisji jest najpierw badany przez odpowiednie grupy robocze i  ewentualnie poddawany pod decyzję Coreperowi lub Specjalnemu Komitetowi ds. Rolnictwa. Analizę tę trzeba rozplanować w miarę możliwości synchronicznie do prac właściwej komisji parlamentarnej.

Grupa robocza Rady śledzi bowiem równocześnie postęp analizy w  Parlamencie Europejskim. W przekazywaniu informacji ważną rolę mogą odgrywać służby Komisji, gdyż uczestniczą w obradach obu instytucji ustawodawczych. Pośrednicząc jednak, przestrzegają zasad pracy każdej z nich.

Page 24: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

22 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

Gdy analiza projektu osiągnie już pewne zaawansowanie, tzn. gdy wyklarują się stanowiska delegacji co do głównych jego punktów, prezydencja może skontaktować się ze sprawozdawcą lub przewodniczącym odnośnej komisji parlamentarnej.

Negocjacje instytucji w zwykłej procedurze ustawodawczej przybierają zwykle formę rozmów trójstronnych: oprócz obu instytucji ustawodawczych uczestnikiem jest też Komisja. Rozmowy trójstronne są organizowane w  siedzibie Rady lub Parlamentu. Prezydencję (a ściślej przewodniczącego danej grupy roboczej, przewodniczącego Coreperu lub przewodniczącego Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa) wspomagają: dyrekcja generalna pilotująca odnośny akt, Służba Prawna oraz Dział Legislacji.

Rozmowy trójstronne

Mianem „rozmów trójstronnych” określa się każde spotkanie Rady, Parlamentu i  Komisji w  procesie legislacyjnym. Rozmowy trójstronne w  zwyklej procedurze ustawodawczej bywają również różnicowane na „spotkania polityczne” i „spotkania techniczne”. W  „spotkaniach politycznych” uczestniczą posłowie do Parlamentu (m.in. przewodniczący właściwej komisji parlamentarnej, sprawozdawca i  kontr-sprawozdawcy), a  celem jest omówienie najważniejszych aspektów politycz nych projektu. W  „spotkaniach technicznych” uczestniczą już raczej przedstawiciele sekretariatu Parlamentu, asystenci posłów lub też przedstawiciele parlamentarnych grup politycznych, gdyż przedmiotem rozmów są tylko pomniejsze, niebudzące sporów technikalia, albo odwrotnie – kwestie techniczne tak złożone, że wymagają gruntownego omówienia, aby współustawodawcy dobrze się wzajemnie zrozumieli. Jeżeli prezydencja zdecydowała, że zespołem negocjacyjnym Rady ma kierować przewodniczący Coreperu lub Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa, przewodniczący ci uczestniczą tylko w spotkaniach politycznych. Na spotkaniach technicznych Radę reprezentuje natomiast przewodniczący właściwej grupy roboczej. To, czy dana kwestia ma charakter „polityczny” czy „techniczny”, prezydencja ustala wspólnie z Parlamentem na wczesnym etapie negocjacji.

Podczas takich wstępnych kontaktów wyjaśnia się wzajemne punkty widzenia, ustala rozbieżności i  orientacyjnie szacuje się perspektywy na osiągnięcie porozumienia w  pierwszym czytaniu. O  wynikach prezydencja informuje Coreper lub Specjalny Komitet ds. Rolnictwa (ze swojej strony przedstawiciele Parlamentu zdają relację komisji parlamentarnej). Następnie Coreper lub Specjalny Komitet ds. Rolnictwa oceniają możliwość porozumienia w pierwszym czytaniu. W razie potrzeby korzystają przy tym z  analiz dokonanych przez grupę roboczą. Opracowują też propozycje ewentualnego kompromisu.

W rozmowach trójstronnych prezydencja działa zwykle na podstawie mandatu otrzymanego od Coreperu lub Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa. Wraz z przedstawicielami Parlamentu stara się zbliżyć stanowiska obu instytucji, tak aby wynik pierwszego czytania w  Parlamencie (poprawki do wniosku Komisji lub brak poprawek) był akceptowalny dla Rady. Nawet jeżeli już wiadomo, że nie będzie

Page 25: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 23

porozumienia w  pierwszym czytaniu, warto czasem kontynuować rozmowy z Parlamentem przynajmniej po to, aby precyzyjniej ustalić rozbieżności. Dzięki temu łatwiej będzie osiągnąć „wczesne porozumienie w drugim czytaniu”. Efektem może też być mniejsza liczba poprawek zgłoszonych przez Parlament w drugim czytaniu.

Typowe dla pierwszego czytania jest to, że Rada i Parlament utrzymują stały kontakt i  prowadzą stałe negocjacje, by na podstawie wyników ustalić własne stanowisko negocjacyjne. Tym charakteryzują się zresztą też przygotowania do procedury pojednawczej.

drugie czytanie w Parlamencie europejskim

Na tym etapie procedury Rada musi bacznie śledzić prace Parlamentu. Czasem zachodzi nawet potrzeba, by prezydencja skontaktowała się z jego przedstawicielami. Celem może być przekonanie ich do stanowiska Rady z  pierwszego czytania, czy wręcz zapobieżenie odrzuceniu tego stanowiska. Celem może być także skłonienie Parlamentu, by swoje poprawki do stanowiska Rady z pierwszego czytania ograniczył do zmian, które będą akceptowalne dla Rady. Podobnie jak przy pierwszym czytaniu organizuje się wtedy rozmowy trójstronne. Jeżeli Parlament przyjmie stanowisko Rady z pierwszego czytania, akt legislacyjny uznaje się za przyjęty i Rada nie musi już przeprowadzać drugiego czytania.

drugie czytanie w radzie

Gdy Parlament zakończy drugie czytanie, Sekretariat Generalny wydaje notę informującą o  wyniku. Załącza do niej rezolucję ustawodawczą Parlamentu

Sala posiedzeń trójstronnych w Radzie

© Unia Europejska

Page 26: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

24 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

i uchwalone przez niego poprawki. Prezydencja z kolei dopilnowuje, aby poprawki te możliwie szybo przeanalizowała właściwa grupa robocza.

Analiza ta jest bardzo gruntowna: nie wystarczy w  niej wskazać, które poprawki Rada poprze, a  których raczej nie, czy nawet zasugerować odrzucenie wszystkich. Do poprawek, które nie zyskają poparcia Rady, grupa robocza musi opracować rozwiązania kompromisowe i  przedstawić je (w pierwszym sprawozdaniu) Coreperowi lub Specjalnemu Komitetowi ds. Rolnictwa.

Jeżeli wnioski grupy roboczej – potwierdzone przez Coreper lub Specjalny Komitet ds. Rolnictwa – skutkują przyjęciem wszystkich poprawek Parlamentu, Sekretariat Generalny Rady sporządza „notę do punktu I/A”. Na jej podstawie Rada przyjmuje akt legislacyjny. Gdy zostanie on podpisany przez obu przewodniczących i  sekretarzy generalnych Parlamentu i  Rady, Sekretariat Generalny Rady zleca jego ogłoszenie w Dzienniku Urzędowym.

Jeżeli natomiast Rada nie zatwierdzi wszystkich poprawek, informuje ona o  tym Parlament, a  jej przewodniczący zwołuje – w  porozumieniu z  przewodniczącym Parlamentu – komitet pojednawczy. Ma na to 6 tygodni (+2), licząc od dnia, w którym Rada postanowiła odrzucić poprawki Parlamentu.

Przy niektórych skomplikowanych projektach prezydencja może uznać, że choć grupa robocza, Coreper bądź Specjalny Komitet ds. Rolnictwa już zakończyły swoją analizę, lepiej będzie trochę poczekać z  negatywną decyzją Rady co do poprawek. W  ten sposób czas, który jeszcze przysługuje Radzie na jej drugie czytanie [3 miesiące (+1)], prezydencja może wykorzystać na nieformalne rozmowy z  Parlamentem w  celu przygotowania procedury pojednawczej.

Najpierw odbywają się wtedy rozmowy nieformalne między przewodniczącym grupy roboczej (wspieranym przez Sekretariat Generalny Rady: właściwą dyrekcję i  Dział Legislacji) a sprawozdawcą Parlamentu, przy udziale przedstawicieli Komisji. Dopiero gdy Parlament i Rada już ustalą swoje stanowiska negocjacyjne20, mogą się rozpocząć właściwe rozmowy trójstronne. Radę reprezentuje na nich przewodniczący Coreperu lub Specjalnego Komitetu ds.  Rolnictwa. Jako obserwator towarzyszy mu osoba, która z  ramienia kolejnej prezydencji przejmie jego funkcje. Natomiast ze strony Parlamentu obecny jest sprawozdawca, a  czasem też przewodniczący właściwej

20 W postaci tabel, które w 4 kolumnach przedstawiają: stanowisko Rady z pierwszego czytania, poprawki Parlamentu, obecne stanowisko Parlamentu (lub sprawozdawcy), obecne stanowisko Rady (lub sugestie prezydencji). Tabele te stosuje się już tradycyjnie w  procedurze pojednawczej od czasu negocjacji nad przepisami zdrowotnymi w grudniu 1995 r.

Page 27: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 25

komisji parlamentarnej. Komisję reprezentuje zwykle dyrektor generalny czuwający nad daną dziedziną polityki.

Procedura pojednawcza

Przygotowania

Termin 6 tygodni (+2), w  którym należy zwołać komitet pojednawczy, można użytecznie wykorzystać na wzajemne kontakty, rozmowy trójstronne czy spotkania techniczne, tak by z  wyprzedzeniem zbliżyć stanowiska Parlamentu i  Rady, zanim jeszcze spotka się komitet pojednawczy. W  praktyce te nieformalne prace przygotowawcze ruszają już wcześniej: gdy tylko okaże się, że poprawki Parlamentu z drugiego czytania są dla Rady politycznie nie do przyjęcia.

Dzięki temu procedurę pojednawczą udaje się nierzadko zakończyć już na pierwszym spotkaniu komitetu pojednawczego – czasem nawet zwykłym oświadczeniem o już osiągniętym porozumieniu. Taki wynik spotkania można porównać do „punktu A” z posiedzeń Rady. W przeciwnym razie, zanim powstanie obopólnie satysfakcjonujący tekst, potrzebne będą kolejne spotkania komitetu pojednawczego. Każde z  nich poprzedzą rozmowy trójstronne i spotkania techniczne.

Jeszcze więc przed pierwszym posiedzeniem komitetu pojednawczego prezydencja musi być gotowa do spotkań technicznych między sekretariatami wszystkich trzech instytucji (zasadniczo uczestniczy także przewodniczący grupy roboczej) i do rozmów trójstronnych (uczestniczy przewodniczący Coreperu lub Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa). Stanowisko negocjacyjne Rady (czyli mandat negocjacyjny dla prezydencji) opracowują zwykle wcześniej Coreper lub Specjalny Komitet ds. Rolnictwa, które następnie otrzymują od swych przewodniczących informacje o wynikach negocjacji.

Czasem podczas negocjacji przewodniczący Coreperu lub Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa wychodzą z własnymi pomysłami rozwiązań, ale ich inicjatywa zobo-wiązuje wyłącznie prezydencję. Strategia ta jest wykorzystywana w coraz większym stopniu. Swoją pierwszą propozycję negocjacyjną Rada składa często w  formie kompromisowego tekstu prezydencji. Ze swej strony Parlament przedkłada zwykle stanowisko swojego sprawozdawcy. Obie propozycje są następnie przekazywane do zatwierdzenia delegacji Rady (Coreperowi lub Specjalnemu Komitetowi ds. Rolnictwa) i delegacji Parlamentu.

W obradach komitetu pojednawczego uczestniczy też Komisja. Reprezentuje ją zasadniczo komisarz czuwający nad daną dziedziną polityki. Komisja podejmuje wszelkie niezbędne kroki, by zbliżyć stanowiska Parlamentu i Rady, pamiętając stale o swojej traktatowej roli. Stanowisko Komisji nie wpływa na wymogi większościowe warunkujące zaaprobowanie wspólnego tekstu przez komitet pojednawczy: delegacja Rady musi tekst poprzeć większością kwalifikowaną, a  delegacja Parlamentu  –

Page 28: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

26 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

większością zwykłą. Innymi słowy prawo Komisji do inicjatywy ustawodawczej nie ma zastosowania w procedurze pojednawczej21.

Komitet pojednawczy otrzymuje do dyspozycji: pierwotny projekt Komisji, stanowisko Rady z pierwszego czytania, poprawki Parlamentu z drugiego czytania, opinię Komisji na ich temat oraz wspólny dokument roboczy sporządzony przez delegacje Parlamentu i  Rady. Dokument ten ma zwykle dwie części. W  części A figurują elementy kompromisu już uzgodnione w trakcie prac przygotowawczych, a  w  części B – kwestie nierozstrzygnięte i  odnośne stanowiska obu instytucji (w formie 4-kolumnowej tabeli).

Posiedzenie komitetu pojednawczego

Prezydencja musi dopilnować, by jej przedstawiciel (zwykle właściwy minister) mógł współprzewodniczyć posiedzeniom komitetu. Przed posiedzeniami prezydencja zwykle organizuje z Sekretariatem Generalnym Rady briefingi.

Niektóre projekty wymagają kilku posiedzeń komitetu pojednawczego. W  międzyczasie minister im współprzewodniczący musi często ustalać w  Radzie kompromisy polityczne i  na ich podstawie prowadzić negocjacje z  właściwym wiceprzewodniczącym Parlamentu.

21 Art. 293 ust. 1 TFUE.

Page 29: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 27

ZAŁĄCZNIK I

ARTYKUŁ 294 TRAKTATU O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ

1. W przypadku gdy w  Traktatach czyni się odwołanie do zwykłej procedury ustawodawczej w celu przyjęcia aktu, stosowana jest następująca procedura.

2. Komisja przedstawia projekt Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

Pierwsze czytanie

3. Parlament Europejski uchwala stanowisko w pierwszym czytaniu i przekazuje je Radzie.

4. Jeżeli Rada zatwierdzi stanowisko Parlamentu Europejskiego, projektowany akt zostaje przyjęty w  brzmieniu, które odpowiada stanowisku Parlamentu Europejskiego.

5. Jeżeli Rada nie zatwierdzi stanowiska Parlamentu Europejskiego, przyjmuje własne stanowisko w  pierwszym czytaniu i  przekazuje je Parlamentowi Europejskiemu.

6. Rada informuje w pełni Parlament Europejski o powodach, które doprowadziły ją do przyjęcia jej stanowiska w pierwszym czytaniu. Komisja informuje w pełni Parlament Europejski o swoim stanowisku.

drugie czytanie

7. Jeżeli w terminie trzech miesięcy od tego przekazania Parlament Europejski:

a) zatwierdzi stanowisko Rady w pierwszym czytaniu lub nie wypowie się, dany akt uważa się za przyjęty w brzmieniu, które odpowiada stanowisku Rady;

b) odrzuci, większością głosów wchodzących w  jego skład członków, stanowisko Rady w pierwszym czytaniu, proponowany akt uważa się za nieprzyjęty;

c) zaproponuje, większością głosów wchodzących w jego skład członków, poprawki do stanowiska Rady w pierwszym czytaniu, zmieniony w  ten sposób tekst jest przekazywany Radzie i  Komisji, która wydaje opinię w przedmiocie tych poprawek.

Page 30: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

28 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

8. Jeżeli w  terminie trzech miesięcy od otrzymania poprawek Parlamentu Europejskiego Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną:

a) przyjmie wszystkie te poprawki, dany akt uważa się za przyjęty;

b) nie przyjmie wszystkich poprawek, przewodniczący Rady w  porozu-mieniu z  przewodniczącym Parlamentu Europejskiego zwołuje komitet pojednawczy w terminie 6 tygodni.

9. Rada stanowi jednomyślnie w sprawie poprawek, które stały się przedmiotem negatywnej opinii Komisji.

Procedura pojednawcza

10. Komitet pojednawczy, w  którego skład wchodzą członkowie Rady lub ich przedstawiciele oraz taka sama liczba członków reprezentujących Parlament Europejski, ma za zadanie doprowadzić do porozumienia w sprawie wspólnego projektu większością kwalifikowaną członków Rady lub ich przedstawicieli oraz większością głosów członków reprezentujących Parlament Europejski, w  terminie 6 tygodni od jego zwołania, na podstawie stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady w drugim czytaniu.

11. Komisja uczestniczy w pracach komitetu pojednawczego i podejmuje wszelkie niezbędne inicjatywy na rzecz zbliżenia stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady.

12. Jeżeli w  terminie 6 tygodni od jego zwołania komitet pojednawczy nie zatwierdzi wspólnego projektu, proponowany akt uważa się za nieprzyjęty.

trzecie czytanie

13. Jeżeli w  tym terminie komitet pojednawczy zatwierdzi wspólny projekt, Parlament Europejski i  Rada dysponują terminem 6 tygodni od tego zatwierdzenia na przyjęcie danego aktu zgodnie z  tym projektem, przy czym Parlament Europejski stanowi większością oddanych głosów, a  Rada – większością kwalifikowaną. Jeżeli nie uczynią tego, proponowany akt uważa się za nieprzyjęty.

14. Terminy 3 miesięcy i  6 tygodni, o  których mowa w  niniejszym artykule, są przedłużane najwyżej, odpowiednio, o miesiąc i o dwa tygodnie, z  inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Page 31: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 29

Postanowienia szczególne

15. Jeżeli, w  przypadkach przewidzianych w  Traktatach, akt ustawodawczy jest poddany zwykłej procedurze ustawodawczej z  inicjatywy grupy państw członkowskich, na zalecenie Europejskiego Banku Centralnego lub na wniosek Trybunału Sprawiedliwości, ust. 2, ust. 6 zdanie drugie oraz ust. 9 nie stosuje się.

W takich przypadkach Parlament Europejski i Rada przekazują Komisji projekt aktu oraz swoje stanowiska w pierwszym i drugim czytaniu. Parlament Europejski lub Rada mogą, w toku całej procedury, zwrócić się do Komisji o opinię, którą Komisja może wydać również z  własnej inicjatywy. Może ona również, jeżeli uzna to za niezbędne, uczestniczyć w  pracach komitetu pojednawczego zgodnie z ustępem 11.

Page 32: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

30 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

ZAŁĄCZNIK II

DEKLARACJA W SPRAWIE PRZESTRZEGANIA TERMINÓW W PROCEDURZE WSPÓŁDECYZJI22

Konferencja wzywa Parlament Europejski, Radę i  Komisję do podjęcia wszelkich wysiłków w  celu zapewnienia, aby procedura współdecyzji przebiegała jak najszybciej. Przypomina, że ważne jest ścisłe przestrzeganie terminów ustalonych w  art. 189b Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, oraz potwierdza, że możliwość przedłużenia tych terminów, przewidziana w ust. 7 tego artykułu, powinna być rozważana tylko w  przypadkach absolutnej konieczności. Rzeczywisty okres pomiędzy drugim czytaniem w Parlamencie Europejskim a zakończeniem prac przez Komitet pojednawczy w żadnym przypadku nie powinien przekraczać 9 miesięcy.

22 Deklaracja nr 34 dołączona do Aktu końcowego konferencji międzyrządowej, która przyjęła Traktat z Amsterdamu. Deklaracja ma moc obowiązującą.

Page 33: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 31

II

(Informacje)

WSPÓLNE DEKLARACJE

PARLAMENT EUROPEJSKI

RADA

KOMISJA

Wspólna deklaracja w sprawie praktycznych zasad dotyczących stosowania procedury współdecyzji(art. 251 traktatu WE)

(2007/C 145/02)

ZASADY OGÓLNE

1. Parlament Europejski, Rada i Komisja, zwane dalej wspólnie „instytucjami” zwracają uwagę na fakt, żesprawdziła się obecna praktyka kontaktów między prezydencją Rady, Komisją i przewodniczącymi właś-ciwych komisji lub sprawozdawcami Parlamentu Europejskiego oraz oboma przewodniczącymi komi-tetu pojednawczego.

2. Instytucje potwierdzają, że należy nadal zachęcać do stosowania tej praktyki, która wykształciła się nawszystkich etapach procedury współdecyzji. Instytucje zobowiązują się do zbadania stosowanych przezsiebie metod pracy, tak aby jeszcze efektywniej wykorzystać pełen zakres procedury współdecyzji usta-nowionej Traktatem WE.

3. Niniejsza wspólna deklaracja wyjaśnia te metody pracy oraz zasady ich stosowania w praktyce. Stanowiona uzupełnienie Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa (1), a wszczególności tych jego postanowień, które dotyczą procedury współdecyzji. Instytucje zobowiązują siędo pełnej realizacji takich zobowiązań, zgodnie z zasadami przejrzystości, demokratycznej kontroli iskuteczności. W związku z tym instytucje powinny przykładać szczególną wagę do postępów w zakresieuproszczenia wniosków legislacyjnych, przy czym działania te muszą pozostawać w zgodzie ze wspól-notowym dorobkiem prawnym.

4. Instytucje współpracują ze sobą w dobrej wierze na wszystkich etapach procedury współdecyzji w celumożliwie najszerszego uzgodnienia zajmowanych stanowisk i tym samym stworzenia, w stosownychprzypadkach, warunków do przyjęcia danego aktu prawnego na wczesnym etapie procedury.

5. W tym celu instytucje współdziałają w ramach kontaktów na szczeblu międzyinstytucjonalnym, tak abymonitorować postępy prac i analizować stopień zbliżenia stanowisk na wszystkich etapach procedurywspółdecyzji.

6. Instytucje zobowiązują się zgodnie ze swoimi regulaminami wewnętrznymi do regularnej wymianyinformacji na temat postępów prac nad aktami prawnymi przyjmowanymi w ramach procedury współ-decyzji. Zapewniają one, aby ich odpowiednie harmonogramy prac były możliwie najszerszej koordyno-wane w celu ułatwienia spójnej i zbieżnej realizacji procedur. W związku z tym instytucje będą dążyćdo ustalenia orientacyjnego harmonogramu zakończenia kolejnych etapów prowadzących do ostatecz-nego przyjęcia poszczególnych wniosków legislacyjnych, równocześnie w pełni uwzględniając poli-tyczny charakter procesu decyzyjnego.

30.6.2007 C 145/5Dziennik Urzędowy Unii EuropejskiejPL

(1) Dz.U. C 321 z 31.12.2003, str. 1.

ZAŁĄCZNIK III

Page 34: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

32 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

7. Współpraca między instytucjami w kontekście procedury współdecyzji przybiera często formę trójstron-nych posiedzeń. System takich posiedzeń już okazał się skuteczny i elastyczny, znacząco zwiększającmożliwości osiągnięcia porozumienia na etapie pierwszego i drugiego czytania, a także ułatwiając przy-gotowanie prac komitetu pojednawczego.

8. Takie posiedzenia trójstronne odbywają się zazwyczaj na zasadach nieformalnych. Mogą one być organi-zowane na wszystkich etapach procedury oraz z udziałem przedstawicieli różnych szczebli, w zależ-ności od przewidzianej debaty. Każda instytucja zgodnie ze swoim regulaminem wewnętrznymwyznaczy swoich przedstawicieli na każde posiedzenie, określi swój mandat negocjacyjny orazz odpowiednim wyprzedzeniem poinformuje pozostałe instytucje o ustaleniach dotyczących posie-dzenia.

9. W zakresie, w jakim jest to możliwe, wszelkie projekty tekstów kompromisowych przedłożone w celuomówienia na jednym z kolejnych posiedzeń przekazywane są z wyprzedzeniem wszystkim uczest-nikom. Aby zwiększyć przejrzystość, należy w miarę możliwości informować o trójstronnych posiedze-niach odbywających się w Parlamencie Europejskim i Radzie.

10. Prezydencja Rady będzie starała się uczestniczyć w posiedzeniach komisji parlamentarnych. W odpo-wiednich przypadkach rozpatrzy ona wnikliwie każdy wniosek o przekazanie informacji na tematstanowiska Rady.

PIERWSZE CZYTANIE

11. Instytucje współpracują ze sobą w dobrej wierze w celu możliwie najszerszego uzgodnienia zajmowa-nych stanowisk, tak aby tam, gdzie jest to możliwe, akty prawne mogły zostać przyjęte w pierwszymczytaniu.

Porozumienie na etapie pierwszego czytania w Parlamencie Europejskim

12. W celu ułatwienia przebiegu prac w pierwszym czytaniu, nawiązywane są odpowiednie kontakty.

13. Komisja ułatwia takie kontakty oraz w sposób konstruktywny korzysta z przysługującego jej prawainicjatywy w celu uzgodnienia stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady, przy należytym uwzględ-nieniu równowagi międzyinstytucjonalnej oraz roli powierzonej Komisji na mocy Traktatu.

14. W przypadku osiągnięcia porozumienia w efekcie nieformalnych negocjacji w ramach posiedzeń trój-stronnych przewodniczący COREPER-u przekazuje w piśmie skierowanym do przewodniczącego właś-ciwej komisji parlamentarnej szczegółowe informacje na temat treści porozumienia, w formie poprawekdo wniosku Komisji. W piśmie tym należy zaznaczyć, że Rada zamierza zaakceptować takie zmiany, zzastrzeżeniem weryfikacji prawno-lingwistycznej, o ile zostaną one zatwierdzone w głosowaniu naposiedzeniu plenarnym. Kopię tego pisma przekazuje się Komisji.

15. W takiej sytuacji, jeżeli prawdopodobne jest przyjęcie aktu prawnego w pierwszym czytaniu, powinnosię jak najszybciej przedstawić informacje na temat woli zawarcia porozumienia.

Porozumienie na etapie wspólnego stanowiska Rady

16. W przypadku nieosiągnięcia porozumienia na etapie pierwszego czytania w Parlamencie Europejskimkontakty mogą być kontynuowane w celu zawarcia porozumienia na etapie wspólnego stanowiska.

17. Komisja ułatwia takie kontakty oraz w sposób konstruktywny korzysta z przysługującego jej prawainicjatywy w celu uzgodnienia stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady, przy należytym uwzględ-nieniu równowagi międzyinstytucjonalnej oraz roli powierzonej Komisji na mocy Traktatu.

18. W przypadku osiągnięcia porozumienia na tym etapie przewodniczący właściwej komisji parlamen-tarnej w piśmie skierowanym do przewodniczącego COREPER-u przedstawia swoje zalecenie na posie-dzenie plenarne dotyczące akceptacji wspólnego stanowiska Rady bez wnoszenia poprawek, z zastrze-żeniem potwierdzenia wspólnego stanowiska przez Radę i dokonania weryfikacji prawno-lingwistycznej.Kopię tego pisma przekazuje się Komisji.

DRUGIE CZYTANIE

19. W przedstawionym uzasadnieniu Rada w możliwe najbardziej precyzyjny sposób wyjaśnia przyczyny,które doprowadziły do przyjęcia przez nią wspólnego stanowiska. W trakcie drugiego czytania Parla-ment Europejski w możliwie najszerszym stopniu uwzględnia te przyczyny oraz stanowisko Komisji.

20. Przed przekazaniem wspólnego stanowiska Rada dąży do ustalenia, w porozumieniu z ParlamentemEuropejskim i Komisją, daty jego przekazania, tak aby zapewnić maksymalną efektywność procedurylegislacyjnej na etapie drugiego czytania.

30.6.2007C 145/6 Dziennik Urzędowy Unii EuropejskiejPL

Page 35: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 33

Porozumienie na etapie drugiego czytania w Parlamencie Europejskim

21. Niezwłocznie po przekazaniu Parlamentowi Europejskiemu wspólnego stanowiska Rady kontynuowanesą właściwe kontakty, których celem jest lepsze poznanie poszczególnych stanowisk i tym samym jaknajszybsze zakończenie procedury legislacyjnej.

22. Komisja ułatwia takie kontakty oraz przedstawia własną opinię w celu uzgodnienia stanowisk Parla-mentu Europejskiego i Rady, przy należytym uwzględnieniu równowagi międzyinstytucjonalnej oraz rolipowierzonej Komisji na mocy Traktatu.

23. W przypadku osiągnięcia porozumienia w efekcie nieformalnych negocjacji w ramach posiedzeń trój-stronnych przewodniczący COREPER-u przekazuje w piśmie skierowanym do przewodniczącego właś-ciwej komisji parlamentarnej szczegółowe informacje na temat treści porozumienia, w formie poprawekdo wspólnego stanowiska Rady. W piśmie tym należy zaznaczyć, że Rada zamierza zaakceptować takiezmiany, z zastrzeżeniem weryfikacji prawno-lingwistycznej, o ile zostaną one zatwierdzone w głoso-waniu na posiedzeniu plenarnym. Kopię tego pisma przekazuje się Komisji.

POSTĘPOWANIE POJEDNAWCZE

24. W przypadku gdy okaże się, że Rada nie będzie w stanie zaakceptować wszystkich poprawek Parla-mentu Europejskiego na etapie drugiego czytania, w momencie, w którym Rada będzie gotowa doprzedstawienia swojego stanowiska, zostanie zorganizowane pierwsze posiedzenie trójstronne. Każdainstytucja wyznaczy zgodnie ze swoim regulaminem wewnętrznym swoich przedstawicieli na każdeposiedzenie oraz określi swój mandat negocjacyjny. Komisja na jak najwcześniejszym etapie poinfor-muje obie delegacje o swoich zamiarach w odniesieniu do swojej opinii na temat poprawek ParlamentuEuropejskiego wprowadzonych w drugim czytaniu.

25. Posiedzenia trójstronne odbywają się są przez cały czas trwania postępowania pojednawczego w celurozwiązania nierozstrzygniętych kwestii oraz stworzenia warunków do osiągnięcia porozumienia wramach komitetu pojednawczego. Wyniki prac posiedzeń trójstronnych są omawiane oraz w miaręmożliwości zatwierdzane na posiedzeniach właściwych instytucji.

26. Komitet pojednawczy jest zwoływany przez Przewodniczącego Rady za zgodą Przewodniczącego Parla-mentu Europejskiego, przy należytym uwzględnieniu postanowień Traktatu.

27. Komisja bierze udział w postępowaniu pojednawczym oraz podejmuje wszelkie inicjatywy w celuuzgodnienia stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady. Inicjatywy takie mogą obejmować przygoto-wanie kompromisowych projektów aktów uwzględniających stanowiska Parlamentu Europejskiego iRady, przy należytym uwzględnieniu roli powierzonej Komisji na mocy Traktatu.

28. Przewodnictwo w komitecie pojednawczym sprawują wspólnie Przewodniczący Parlamentu Europej-skiego i Przewodniczący Rady. Przewodniczą oni na przemian kolejnym posiedzeniom komitetu.

29. Obaj przewodniczący ustalają wspólnie terminy i każdorazowy porządek dzienny posiedzeń komitetupojednawczego w celu zapewnienia efektywnego funkcjonowania komitetu pojednawczego przez całyczas trwania postępowania pojednawczego. Ustalenia dotyczące planowanych terminów konsultowanesą z Komisją. Parlament Europejski i Rada wyznaczają z wyprzedzeniem orientacyjne odpowiednieterminy w ramach postępowania pojednawczego i zawiadamiają o nich Komisję.

30. Obaj przewodniczący mogą umieścić kilka spraw w porządku dziennym każdego posiedzenia komitetupojednawczego. Obok sprawy zasadniczej (określanej jako „punkt B”), co do której nie osiągniętojeszcze porozumienia, możliwe jest otwarcie lub zamknięcie postępowania pojednawczego w odnie-sieniu do innych spraw (określanych jako „punkt A”) bez ich omawiania.

31. Zachowując określone w Traktacie terminy Parlament Europejski i Rada w możliwie najszerszymzakresie uwzględniają wymogi dotyczące ustalenia właściwego harmonogramu, w szczególności zwią-zane z przerwami w działalności instytucji oraz wyborami do Parlamentu Europejskiego. W każdymprzypadku należy dążyć do maksymalnego skrócenia przerwy w działalności.

32. Komitet pojednawczy obraduje na przemian w pomieszczeniach Parlamentu Europejskiego i Rady wcelu zapewnienia równego podziału zasobów, w tym w zakresie tłumaczeń ustnych.

33. Komitetowi pojednawczemu udostępnia się wniosek Komisji, wspólne stanowisko Rady oraz opinięKomisji na jego temat, poprawki proponowane przez Parlament Europejski oraz opinię Komisji natemat tych poprawek, a także wspólny dokument roboczy delegacji Parlamentu Europejskiego i Rady.Dokument roboczy powinien umożliwiać czytelnikom łatwe ustalenie spornych kwestii i skuteczneodniesienie się do nich. Co do zasady, Komisja przedkłada swoją opinię w terminie trzech tygodni odoficjalnego otrzymania wyników głosowania w Parlamencie Europejskim, a najpóźniej przed rozpoczę-ciem postępowania pojednawczego.

30.6.2007 C 145/7Dziennik Urzędowy Unii EuropejskiejPL

Page 36: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

34 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

34. Obaj przewodniczący mogą przedkładać wersje aktu prawnego do zatwierdzenia przez komitet pojed-nawczy.

35. Porozumienie w sprawie wspólnego tekstu zawierane jest podczas posiedzenia komitetu pojednawczegolub po nim, poprzez wymianę pism między oboma przewodniczącymi. Kopie takich pism przekazujesię Komisji.

36. Jeżeli komitet osiągnął porozumienie w sprawie wspólnego tekstu, przedkłada się go, po ostatecznejweryfikacji prawno-lingwistycznej, obu przewodniczącym w celu formalnego zatwierdzenia. Jednakże wszczególnych przypadkach, jeżeli jest to konieczne do zachowania terminów, do zatwierdzenia przezobu przewodniczących może zostać przedłożony projekt wspólnego tekstu.

37. Obaj przewodniczący przekazują zatwierdzony wspólny tekst Przewodniczącym Parlamentu Europej-skiego i Rady w formie pisma podpisanego przez obu przewodniczących. Jeżeli komitet pojednawczynie jest w stanie osiągnąć porozumienia w sprawie wspólnego tekstu, przewodniczący zawiadamiają otym Przewodniczących Parlamentu Europejskiego i Rady w piśmie podpisanym przez obu przewodni-czących. Pisma te traktowane są jako oficjalny protokół. Kopie takich pism są przekazywane Komisji wcelach informacyjnych. Po zakończeniu procedury dokumenty robocze wykorzystane podczas postępo-wania pojednawczego są udostępniane w rejestrach poszczególnych instytucji.

38. Sekretariat Parlamentu Europejskiego oraz Sekretariat Generalny Rady występują wspólnie jako sekreta-riat komitetu pojednawczego we współpracy z Sekretariatem Generalnym Komisji.

POSTANOWIENIA OGÓLNE

39. W przypadku gdy Parlament Europejski lub Rada uznają, że konieczne jest przedłużenie terminów, októrych mowa w art. 251 Traktatu, zawiadamiają o tym odpowiednio Przewodniczącego drugiej insty-tucji oraz Komisję.

40. Jeżeli Instytucje osiągnęły porozumienie na etapie pierwszego lub drugiego czytania albo podczas postę-powania pojednawczego, uzgodniony tekst podlega ostatecznej weryfikacji przez służby prawno-lingwistyczne Parlamentu Europejskiego i Rady, działające w ścisłej współpracy i za wzajemnym porozu-mieniem.

41. W uzgodnionym tekście nie można wprowadzać żadnych zmian bez wyraźnej zgody Parlamentu Euro-pejskiego i Rady reprezentowanych na odpowiednim szczeblu.

42. Ostatecznej weryfikacji dokonuje się przy należytym uwzględnieniu zróżnicowanych procedur w Parla-mencie Europejskim i Radzie, w szczególności przy zachowaniu terminów zakończenia procedurwewnętrznych. Instytucje zobowiązują się nie wykorzystywać terminów przeznaczonych na ostatecznąweryfikację prawno-lingwistyczną w celu ponownego otwarcia dyskusji na temat kwestii merytorycz-nych.

43. Parlament Europejski i Rada uzgadniają wspólny układ tekstów przygotowanych wspólnie przez teinstytucje.

44. Instytucje zobowiązują się do stosowania w możliwie najszerszym zakresie wzajemnie akceptowanychstandardowych klauzul wprowadzanych do aktów przyjmowanych w trybie procedury współdecyzji, codotyczy w szczególności przepisów dotyczących kompetencji wykonawczych (zgodnie z decyzją wsprawie „komitologii” (1)), wejścia w życie, transpozycji oraz stosowania aktów, jak również poszano-wania prawa inicjatywy przysługującego Komisji.

45. Instytucje będą starały się organizować wspólną konferencję prasową w celu ogłoszenia pomyślnegozakończenia procedury legislacyjnej na etapie pierwszego lub drugiego czytania albo postępowaniapojednawczego. Będą się one także starały wydawać wspólne oświadczenia dla prasy.

46. Po przyjęciu przez Parlament Europejski i Radę aktu prawnego w trybie procedury współdecyzji jegotekst jest przekazywany do podpisu Przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego i PrzewodniczącemuRady, jak również Sekretarzom Generalnym tych instytucji.

47. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego i Rady otrzymują akt do podpisu w swoich odpowiednichjęzykach oraz, w zakresie, w jakim jest to możliwe, podpisują akt wspólnie podczas wspólnej ceremoniiorganizowanej każdego miesiąca w celu podpisania istotnych aktów w obecności mediów.

30.6.2007C 145/8 Dziennik Urzędowy Unii EuropejskiejPL

(1) Decyzja Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiająca warunki wykonywania uprawnień wykonawczychprzyznanych Komisji (Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23). Decyzja zmieniona decyzją 2006/512/WE (Dz.U. L 200 z27.7.2006, str. 11).

Page 37: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 35

48. Wspólnie podpisany akt przekazywany jest do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.Publikacja następuje zazwyczaj w terminie dwóch miesięcy od daty przyjęcia danego aktu prawnegoprzez Parlament Europejski i Radę.

49. Jeżeli jedna z instytucji stwierdzi, że w akcie (lub w jednej z jego wersji językowych) wystąpiła omyłkalub inny oczywisty błąd, niezwłocznie zawiadamia o tym pozostałe instytucje. Jeżeli błąd dotyczy aktu,który nie został jeszcze przyjęty ani przez Parlament Europejski ani przez Radę, służby prawno-lingwis-tyczne Parlamentu Europejskiego i Rady przygotowują w ścisłej współpracy niezbędne sprostowanie.Jeżeli natomiast błąd dotyczy aktu, który został już przyjęty przez jedną lub obie z tych instytucji, to,niezależnie od tego, czy został on już opublikowany, Parlament Europejski i Rada przyjmują zgodniesprostowanie, sporządzone według odpowiednich procedur tych instytucji.

Sporządzono w Brukseli, dnia trzynastego czerwca roku dwa tysiące siódmego.

W imieniu Parlamentu Europejskiego

Przewodniczący

W imieniu Rady Unii Europejskiej

Przewodniczący

W imieniu Komisji WspólnotEuropejskich

Przewodniczący

30.6.2007 C 145/9Dziennik Urzędowy Unii EuropejskiejPL

Page 38: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

36 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

ZAŁĄCZNIK IV

PODSTAWY PRAWNE ZWYKŁEJ PROCEDURY USTAWODAWCZEJ

Podstawa prawna

Przedmiot element procedury23

Artykuł 14 Usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym

Artykuł 15 ust. 3 Dostęp do dokumentów instytucji

Artykuł 16 ust. 2 Niezależne organy kontroli ochrony danych osobowych

Artykuł 18 Zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową

Artykuł 19 ust. 2 Podstawowe zasady zwalczania dyskryminacji

Artykuł 21 ust. 2 Ułatwianie obywatelom Unii swobodnego przemieszczania się i przebywania na jej terytorium

Artykuł 24 Inicjatywa obywatelska

Artykuł 33 Współpraca celna

23 W zwykłej procedurze ustawodawczej Rada głosuje większością kwalifikowaną. Definicja tej większości, obowiązująca od 1 listopada 2014 r., widnieje w art. 16 ust. 4 TUE oraz w art. 238 ust. 2 TFUE. Jeżeli w głosowaniu nie biorą udziału wszyscy członkowie Rady, zastosowanie ma art. 238 ust. 3 TFUE. W okresie przejściowym (od 1 listopada 2014 r. do 31 marca 2017 r.) każdy członek Rady może zażądać, aby większość kwalifikowana została ustalona przez ważenie głosów według kryteriów opisanych w art. 3 ust. 2–4 protokołu (nr 36) w sprawie postanowień przejściowych.

Page 39: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 37

Artykuł 42 akapit pierwszy

Stosowanie reguł konkurencji do produkcji rolnej i handlu produktami rolnymi

Konsultacje z EKES

Artykuł 43 ust. 2 Wspólna organizacja rynków rolnych Konsultacje z EKES

Artykuł 46 Swobodny przepływ pracowników Konsultacje z EKES

Artykuł 48 Zasady zabezpieczenia społecznego pracowników migrujących

Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 48 akapit drugi

Artykuł 50 ust. 1 Swoboda przedsiębiorczości Konsultacje z EKES

Artykuł 51 akapit drugi

Wyłączenie niektórych rodzajów działalności z zakresu postanowień o swobodzie przedsiębiorczości

Artykuł 52 ust. 2 Koordynacja przepisów o szczególnym traktowaniu cudzoziemców, jeżeli chodzi o swobodę przedsiębiorczości

Artykuł 53 ust. 1 Wzajemne uznawanie kwalifikacji z myślą o swobodzie przedsiębiorczości

Artykuł 56 akapit drugi

Rozszerzenie swobody świadczenia usług na obywateli państw trzecich

Artykuł 59 ust. 1 Liberalizacja usług Konsultacje z EKES

Artykuł 62 Wyłączenie niektórych rodzajów działalności z zakresu postanowień o swobodzie świadczenia usług

Koordynacja przepisów o szczególnym traktowaniu cudzoziemców pod względem swobody świadczenia usług

Wzajemne uznawanie kwalifikacji z myślą o swobodzie świadczenia usług

Artykuł 64 ust. 2 Przepływ kapitału do lub z państw trzecich w związku z inwestycjami bezpośrednimi

Page 40: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

38 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

Artykuł 75 akapit pierwszy

Administracyjne środki zapobiegania terroryzmowi mające zastosowanie do przepływu kapitału i płatności

Artykuł 77 ust. 2 Środki dotyczące kontroli granicznej, azylu i imigracji

Artykuł 78 ust. 2 Środki dotyczące wspólnego europejskiego systemu azylowego

Artykuł 79 ust. 2 Wspólna polityka imigracyjna

Artykuł 79 ust. 4 Środki zachęty i wsparcia na rzecz integracji obywateli państw trzecich

Artykuł 81 ust. 2 Współpraca sądowa w sprawach cywilnych

Artykuł 82 ust. 1 Współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych

Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 76 lit. b)

Artykuł 82 ust. 2 Normy minimalne co do wzajemnego uznawania wyroków i orzeczeń sądowych oraz co do współpracy policyjnej i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych

Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 76 lit. b) i art. 82 ust. 3

Artykuł 83 ust. 1 Normy minimalne co do określania przestępstw i kar w dziedzinach szczególnie poważnej przestępczości o wymiarze transgranicznym

Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 76 lit. b) i art. 83 ust. 3

Artykuł 83 ust. 2 Zbliżanie przepisów ustawowych (normy minimalne co do określania przestępstw i kar)

Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 76 lit. b) i art. 83 ust. 3

Artykuł 84 Środki promowania i wspierania działań państw członkowskich w dziedzinie zapobiegania przestępczości

Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 76 lit. b)

Page 41: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 39

Artykuł 85 ust. 1 Struktura, funkcjonowanie oraz zakres działań i zadań Eurojustu

Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 76 lit. b)

Artykuł 87 ust. 2 Środki dotyczące współpracy policyjnej Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 76 lit. b)

Artykuł 88 ust. 2 Struktura, funkcjonowanie oraz zakres działań i zadań Europolu

Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 76 lit. b)

Artykuł 91 ust. 1 Wspólna polityka transportowa (transport kolejowy, drogowy i żegluga śródlądowa)

Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 100 ust. 2

Wspólna polityka transportowa (transport morski i lotniczy)

Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 114 ust. 1

Środki zbliżenia przepisów ustawowych w dziedzinie rynku wewnętrznego

Konsultacje z EKES

Artykuł 116 akapit drugi

Eliminowanie zakłóceń konkurencji

Artykuł 118 akapit pierwszy

Środki jednolitej ochrony praw własności intelektualnej w Unii

Artykuł 121 ust. 6

Zasady procedury wielostronnego nadzoru polityk gospodarczych

Artykuł 129 ust. 3

Zmiana niektórych artykułów Statutu ESBC Inicjatywa ustawodawcza może zostać podjęta na zalecenie EBC (po konsultacji z Komisją) albo na wniosek Komisji (po konsultacji z EBC)

Artykuł 133 Środki niezbędne do używania euro Konsultacje z EBC

Page 42: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

40 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

Artykuł 136 ust. 1

Niektóre środki dotyczące euro Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 136 ust. 2 i art. 238 ust. 3

Artykuł 149 akapit pierwszy

Środki zachęty w dziedzinie zatrudnienia Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 153 ust. 2 akapit pierwszy i drugi

Niektóre środki polityki społecznej Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 153 ust. 2 akapit trzeci Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 157 ust. 3

Stosowanie zasady równości szans i równości traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zatrudnienia i pracy

Konsultacje z EKES

Artykuł 164 Rozporządzenia wykonawcze dotyczące Europejskiego Funduszu Społecznego

Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 165 ust. 4 tiret pierwsze

Środki zachęty w dziedzinie edukacji Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 166 ust. 4

Środki polityki kształcenia zawodowego Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 167 ust. 5 tiret pierwsze

Środki zachęty w dziedzinie kultury Konsultacje z KR

Artykuł 168 ust. 4

Niektóre środki ochrony zdrowia publicznego

Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 168 ust. 5

Niektóre środki ochrony zdrowia ludzkiego Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 169 ust. 3

Środki wspierające i uzupełniające w dziedzinie ochrony konsumentów

Konsultacje z EKES

Page 43: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 41

Artykuł 172 akapit pierwszy

Wytyczne, działania i wsparcie w zakresie projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w dziedzinie sieci transeuropejskich

Artykuł 294 z zastrzeżeniem postanowień art. 172 akapit drugi Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 173 ust. 3

Szczególne środki wsparcia w dziedzinie przemysłu

Konsultacje z EKES

Artykuł 175 akapit trzeci

Działania szczególne (poza funduszami strukturalnymi) w dziedzinie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej

Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 177 akapit pierwszy

Zadania, priorytety i organizacja funduszy strukturalnych

Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 177 akapit pierwszy

Ogólne zasady i inne przepisy mające zastosowanie do funduszy strukturalnych

Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 177 akapit drugi

Utworzenie funduszu spójności w dziedzinie środowiska i sieci transeuropejskich w zakresie infrastruktury transportowej

Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 178 Rozporządzenia wykonawcze dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 182 ust. 1

Wieloletni program ramowy w dziedzinie badań naukowych i rozwoju technologicznego

Konsultacje z EKES

Artykuł 182 ust. 5

Środki niezbędne do realizacji europejskiej przestrzeni badawczej

Konsultacje z EKES

Artykuł 188 akapit drugi

Niektóre środki realizacji wieloletniego programu ramowego w dziedzinie badań naukowych i rozwoju technologicznego

Konsultacje z EKES

Artykuł 189 ust. 2

Środki europejskiej polityki przestrzeni kosmicznej

Page 44: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

42 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

Artykuł 192 ust. 1

Niektóre aspekty polityki środowiskowej Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 192 ust. 3

Przyjmowanie ogólnych programów działania określających priorytety polityki środowiskowej

Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 194 ust. 2

Polityka energetyczna z wyjątkiem środków o charakterze budżetowym

Konsultacje z EKES i KR

Artykuł 195 ust. 2

Działania w sektorze turystyki

Artykuł 196 ust. 2

Działania w dziedzinie ochrony ludności

Artykuł 197 ust. 2

Środki niezbędne do współpracy administracyjnej przy wdrażaniu prawa Unii

Artykuł 207 ust. 2

Ramy realizacji wspólnej polityki handlowej

Artykuł 209 ust. 1

Środki niezbędne do realizacji polityki współpracy rozwojowej

Artykuł 212 ust. 2

Środki niezbędne do współpracy gospodarczej, finansowej i technicznej

Artykuł 214 ust. 3

Określanie ram prowadzenia akcji pomocy humanitarnej

Artykuł 214 ust. 5

Status i procedury Europejskiego Ochotniczego Korpusu Pomocy Humanitarnej

Artykuł 224 Status partii politycznych na poziomie europejskim

Page 45: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 43

Artykuł 257 akapit pierwszy

Utworzenie sądów wyspecjalizowanych przy Sądzie

Inicjatywa ustawodawcza może zostać podjęta na wniosek Trybunału Sprawiedliwości (po konsultacji z Komisją) albo na wniosek Komisji (po konsultacji z Trybunałem Sprawiedliwości)

Artykuł 281 akapit drugi

Zmiana niektórych postanowień Statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Inicjatywa ustawodawcza może zostać podjęta na wniosek Trybunału Sprawiedliwości (po konsultacji z Komisją) albo na wniosek Komisji (po konsultacji z Trybunałem Sprawiedliwości)

Artykuł 291 ust. 3

Przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję

Artykuł 298 ust. 2

Przepisy o administracji europejskiej

Artykuł 322 ust. 1 lit. a)

Niektóre zasady finansowe (w tym procedura uchwalania i wykonywania budżetu oraz przedstawiania i kontrolowania rachunków)

Konsultacje z Trybunałem Obrachunkowym

Artykuł 322 ust. 1 lit. b)

Zasady kontroli odpowiedzialności podmiotów finansowych

Konsultacje z Trybunałem Obrachunkowym

Artykuł 325 ust. 4

Środki zapobiegania nadużyciom finansowym naruszającym interesy finansowe Unii i zwalczania tych nadużyć

Konsultacje z Trybunałem Obrachunkowym

Page 46: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

44 Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej | PL | marzec 2016

PIERWSZE CZYTANIE W PEBez terminu

PIERWSZE CZYTANIE W RADZIEBez terminu

Projekt Komisji

Stanowisko PE z pierwszego

czytania

Zatwierdzenie stanowiska PE z pierwszego

czytania

Akt zostaje przyjęty

w brzmieniu ze stanowiska

PE z pierwszego czytania

Stanowisko Rady z pierwszego

czytania

Rada

PE

DRUGIE CZYTANIE W PE3 miesiące (+1)

DRUGIE CZYTANIE W RADZIE3 miesiące (+1)

PE

Zatwierdzenie poprawek

Odrzucenie stanowiska Rady z pierwszego czytania

Akt zostaje przyjęty w brzmieniu

ze stanowiska Rady z pierwszego czytania

Przyjęcie aktu

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Zatwierdzenie stanowiska Rady z pierwszego czytania

lub niepodjęcie działań w terminie

Poprawki

Rada

Niezatwierdzenie poprawek

6 tygodni (+2)PROCEDURA POJEDNAWCZA

6 tygodni (+2)TRZECIE CZYTANIE6 tygodni (+2)

Przyjęcie aktu

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Brak zgody co do wspólnego tekstu

Zatwierdzenie wspólnego tekstu

Brak przyjęcia wspólnego

tekstu

Przyjęcie wspólnego

tekstu

Przyjęcie wspólnego

tekstu

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Komitet pojednawczy

PE

Rada

Zwołanie komitetu pojednawczego

Brak przyjęcia wspólnego

tekstu

Artykuł 336 Regulamin pracowniczy urzędników i warunki zatrudnienia innych pracowników Unii

Konsultacje z pozostałymi zainteresowanymi instytucjami

Artykuł 338 ust. 1

Środki tworzenia statystyk

Page 47: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

PIERWSZE CZYTANIE W PEBez terminu

PIERWSZE CZYTANIE W RADZIEBez terminu

Projekt Komisji

Stanowisko PE z pierwszego

czytania

Zatwierdzenie stanowiska PE z pierwszego

czytania

Akt zostaje przyjęty

w brzmieniu ze stanowiska

PE z pierwszego czytania

Stanowisko Rady z pierwszego

czytania

Rada

PE

DRUGIE CZYTANIE W PE3 miesiące (+1)

DRUGIE CZYTANIE W RADZIE3 miesiące (+1)

PE

Zatwierdzenie poprawek

Odrzucenie stanowiska Rady z pierwszego czytania

Akt zostaje przyjęty w brzmieniu

ze stanowiska Rady z pierwszego czytania

Przyjęcie aktu

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Zatwierdzenie stanowiska Rady z pierwszego czytania

lub niepodjęcie działań w terminie

Poprawki

Rada

Niezatwierdzenie poprawek

6 tygodni (+2)PROCEDURA POJEDNAWCZA

6 tygodni (+2)TRZECIE CZYTANIE6 tygodni (+2)

Przyjęcie aktu

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Brak zgody co do wspólnego tekstu

Zatwierdzenie wspólnego tekstu

Brak przyjęcia wspólnego

tekstu

Przyjęcie wspólnego

tekstu

Przyjęcie wspólnego

tekstu

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Akt uznaje się za nieprzyjęty

Komitet pojednawczy

PE

Rada

Zwołanie komitetu pojednawczego

Brak przyjęcia wspólnego

tekstu

ZAŁĄCZNIK VZWYKŁA PROCEDURA USTAWODAWCZA – SCHEMAT POGLĄDOWY

marzec 2016 | PL | Przewodnik Po zwykłej ProcedUrze Ustawodawczej 45

Page 48: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

JAK OTRZYMAĆ PUBLIKACJE UE

Publikacje bezpłatne:

• jeden egzemplarz: w EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu)

• kilka egzemplarzy (lub mapy, plakaty): w przedstawicielstwach Unii Europejskiej (http://ec.europa.eu/represent_pl.htm) w delegaturach Unii Europejskiej w krajach poza UE (http://eeas.europa.eu/delegations/index_pl.htm) kontaktując się z Europe Direct (http://europa.eu/europedirect/index_pl.htm) lub dzwoniąc pod numer 00 800 6 7 8 9 10 11 (numer bezpłatny w całej UE) (*)

(*) Informacje są udzielane nieodpłatnie, większość połączeń również jest bezpłatna (niektórzy operatorzy, hotele lub telefony publiczne mogą naliczać opłaty).

Publikacje płatne:

• w EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu)

Page 49: Przewodnik po zwykłej procedurze ustawodawczej

Rue de la Loi/Wetstraat 1751048 Bruxelles/BrusselBELGIQUE/BELGIËTel. +32 (0)2 281 61 11www .consilium .europa .eu

Print PDFISBN 978-92-824-5459-6 ISBN 978-92-824-5478-7doi:10.2860/9015 doi:10.2860/90857QC-04-15-816-PL-C QC-04-15-816-PL-N