Przełącznik kolumn głośnikowych PROJEKTY Przełącznik kolumn … · 2014. 3. 7. ·...
Transcript of Przełącznik kolumn głośnikowych PROJEKTY Przełącznik kolumn … · 2014. 3. 7. ·...
25ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 3/2014
Przełącznik kolumn głośnikowych
REKLAMA
Tu już drugie urządzenie tego typu wyko-nane przeze mnie. Poprzednie miało kilka wad i dlatego zdecydowałem się zaprojek-tować urządzenie od nowa. Największą wadą poprzedniego projektu było użycie tanich przekaźników, które ciągle się psuły (nie zapewniały poprawnego styku) i po-wodowały trzaski w kolumnach.
Przełącznik kolumn głośnikowych składa się z dwóch modułów: sterującego i wykonawczego.
Moduł sterujący jest niewielkim urzą-dzeniem, którego obudowa jest przewi-dziana do mocowania na ścianie. Na wy-świetlaczu można odczytać, do których pokojów są aktualnie przyłączone stereo-foniczne zestawy muzyczne, a za pomocą przycisków przełączyć kolumny.
Moduł wykonawczy realizuje przełą-czanie kolumn za pomocą przekaźników oraz zapewnia obciążenie wyjść zestawów audio rezystorami w czasie przełączania (najpierw do wyjścia jest dołączany rezy-
Przełącznik kolumn głośnikowych
PROJEKTY
AVT5439
Jeśli dysponujemy jednym lub dwoma zestawami muzycznymi a chcielibyśmy mieć możliwość
słuchania muzyki w kilku pokojach, to można tego
dokonać poprzez przełączenie kolumn głośnikowych.
Opisywane urządzenie umożliwia przełączenie kolumn
głośnikowych z dwóch zestawów stereofonicznych do pięciu pokoi. Jest to nowa wersja urządzenia,
które działało w moim domu od ponad 10 lat.
Rekomendacje: przełącznik może przydać się w domu, szkole,
biurze, przy nagłaśnianiu wielu pomieszczeń itp.
stor obciążający, odłączane są aktualnie przyłączone kolumny, przyłączane są ko-lumny w innym pokoju i dopiero wtedy jest odłączany rezystor), dzięki czemu nie ma sytuacji, w której wyjście audio nie by-łoby wcale obciążone, co ma tym większe znaczenie, im głośniej słuchamy muzyki w czasie przełączenia. Moduł wykonaw-czy mam zamontowany w domu, we wnęce w ścianie, dzięki czemu nie widać plątani-ny kabli, które są dołączone (dla dwóch ze-stawów i pięciu pokojów potrzeba 14 kabli głośnikowych).
Oprogramowanie uniemożliwia przy-łączenie dwóch zestawów muzycznych do tych samych kolumn, co mogłoby do-prowadzić do uszkodzenia wzmacnia-czy mocy. Dodatkowo, każdy z kanałów
wzmacniacza jest zabezpieczony bezpiecz-nikiem topikowym. Nastawy przełącznika są zapamiętywane w pamięci EEPROM modułu sterującego, za wyjątkiem przypo-rządkowania zestawów do pomieszczeń, co zostaje zapisywane w pamięci EEPROM modułu wykonawczego w momencie wyłą-czania zasilania sieciowego.
Przełącznik ma zabezpieczenie przed stanami nieustalonymi polegającymi na krótkotrwałym załączaniu się przekaź-ników w momencie włączenia zasilania sieciowego. Zabezpieczenie takie jest konieczne, aby nie uszkodzić końcówek mocy zestawów w przypadku włączania przełącznika kolumn w czasie, gdy pracują oba zestawy muzyczne.
26 ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 3/2014
PROJEKTY
W ofercie AVT*AVT-5439 AAVT-5439 UKPodstawowe informacje:• Zasilanie 230 V AC/4 VA.•Budowa modułowa: sterowanie + zespółprzekaźników.•Mikrokontroler ATmega8, oprogramowaniew Bascom AVR.•Możliwość przełączania 4 zestawów stereo-fonicznych do 5 pokojów.•Sterowanie za pomocą przycisków.Dodatkowe materiały na FTP:ftp://ep.com.pl, user: 74373, pass: 30pmy528•wzory płytek PCB•karty katalogowe i noty aplikacyjne elemen-tów oznaczonych w Wykazie elementówkolorem czerwonym
* Uwaga:Zestawy AVT mogą występować w następujących wersjach:AVT xxxx UK to zaprogramowany układ. Tylko i wyłącznie. Bez elementów
dodatkowych.AVT xxxx A płytka drukowana PCB (lub płytki drukowane, jeśli w opisie
wyraźnie zaznaczono), bez elementów dodatkowych.AVT xxxx A+ płytka drukowana i zaprogramowany układ (czyli połączenie
wersji A i wersji UK) bez elementów dodatkowych.AVT xxxx B płytka drukowana (lub płytki) oraz komplet elementów wymienio-
ny w załączniku pdfAVT xxxx C to nic innego jak zmontowany zestaw B, czyli elementy wluto-
wane w PCB. Należy mieć na uwadze, że o ile nie zaznaczonowyraźnie w opisie, zestaw ten nie ma obudowy ani elementówdodatkowych, które nie zostały wymienione w załączniku pdf
AVT xxxx CD oprogramowanie (nieczęsto spotykana wersja, lecz jeśli występuje,to niezbędne oprogramowanie można ściągnąć, klikając w linkumieszczony w opisie kitu)
Nie każdy zestaw AVT występuje we wszystkich wersjach! Każda wersja mazałączony ten sam plik pdf! Podczas składania zamówienia upewnij się, którąwersję zamawiasz! (UK, A, A+, B lub C). http://sklep.avt.pl
Rysunek 1. Schemat modułu sterującego
Rysunek 2. Schemat płytki przycisków
wów muzycznych i pokojów, jednak nie zostało to wykorzystane, ponieważ napi-sałem oprogramowanie w taki sposób, aby wszystkie parametry urządzenia zmieniać przy pomocy dwóch przycisków w urzą-dzeniu. Zastosowałem przekaźniki o obcią-żalności 8 A i złącza o obciążalności 6 A. W celu zmniejszenia mocy traconej w mo-dule sterującym zastosowałem zasilacz im-pulsowy ze względu na stosunkowo duży prąd (150 mA) pobierany przez podświet-lanie wyświetlacza. Dzięki dużej sprawno-ści zasilacza, do zasilenia urządzenia wy-starcza transformator o mocy 4 VA.
Obydwa moduły mają złącza dla pro-gramatorów w standardzie ISP-6PIN/At-mel. Płytki drukowane mają przewidziane miejsca służące do dołączenia kwarców do mikrokontrolerów, jednak nie zostało to wykorzystane, ponieważ testy pokaza-ły, że transmisja przy szybkości 9600 b/s jest realizowana bezbłędnie przy taktowa-
Moduły są połączone typowym kablem telefonicznym (4 żyły), którym są przesyła-ne zarówno dane, jak i zasilanie do modułu sterującego. W warstwie sprzętowej zasto-sowałem standard RS485, który umożliwia różnicową transmisję sygnałów na duże odległości (nawet rzędu kilkuset metrów).
Sterowanie jest realizowane za pomo-cą mikrokontrolera ATMega8, a dane są prezentowane na wyświetlaczu LCD 2×16 znaków. W module sterującym przewi-dziano możliwość przyłączenia klawiatury komputerowej w celu zmiany nazw zesta-
12
Y18MHz
18pFC2
GND
18pFC1ZX1ZX
ZX2ZX
GND
PC6 (RESET) 1
PD0 (RXD)2
PD1 (TXD)3
PD2 (INT0)4
PD3 (INT1)5
PD4 (XCK/T0)6
VCC 7
GND 8
PB6 (XTAL1/TOSC1)9
PB7 (XTAL2/TOSC2)10
PD5 (T1)11
PD6 (AIN0)12
PD7 (AIN1)13
PB0 (ICP)14
PB1 (OC1A)15
PB2 (SS/OC1B)16
PB3 (MOSI/OC2)17
PB4 (MISO)18
PB5 (SCK)19
AVCC 20
AREF 21
GND 22
PC0 (ADC0) 23
PC1 (ADC1) 24
PC2 (ADC2) 25
PC3 (ADC3) 26
PC4 (ADC4/SDA) 27
PC5 (ADC5/SCL) 28
U2
ATmega8-16PC
100uF/25VCE1
GND
+16V +5V
100nFC3
LED1
330R3
100nFC4
2
34
VCC 8
1 6
7
GND5
D
R
A
B
U3
MAX485MJA
+5V
GND
100RR2
Res2
1234
JP2
RJ11GK
+16V
GND
FB 1
VIN5
SGND2
ON/OFF3
PGND4
OUT 7
NC 8NC 6
U1
LM2574N-5.0/NOPB
330uHL1
D2LL5818
GND
GND
220uF/6V3CE2
D1
LL5818100nFC5
GND1
VCC2
VO3
RS4
ENA5
D46
D57
D68
D79
L+10
R/W
D0D1D2D3
L-
DISPLAY
JP5
Display 2*16
1 23 45 6
JP1
Programowanie
MOSIRSTSCKMISO
+5V
GND
PR110k +5V
GND
RS
ENA
D4D5D6D7
MOSIMISOSCK
RST
RXDTXD
TXD
RXD
4k7R1
+5V
10
R4
T1BC327-25
+5V
4K7R5
GND
+5V
1234
JP3
Klawiatura AT
3k3R7
3k3R6
+5V
GND
123
JP4
Przyciski
GND
100nFC6
D4D5D6D7RSENA
100nFC7
D3
1N4148
10nFC8
GND
PB2 PB1
123
CON1
27ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 3/2014
Przełącznik kolumn głośnikowych
Rysunek 3. Schemat modułu wykonawczego
PC6 (RES
ET)
1
PD0 (RXD)
2
PD1 (TXD)
3
PD2 (INT0
)4
PD3 (INT1
)5
PD4 (XCK/T0)
6
VCC
7
GND
8
PB6 (XTA
L1/TOSC
1)9
PB7 (XTA
L2/TOSC
2)10
PD5 (T1)
11
PD6 (AIN0)
12
PD7 (AIN1)
13
PB0 (ICP)
14
PB1 (OC1A
)15
PB2 (SS/OC1B
)16
PB3 (M
OSI/OC2)
17
PB4 (M
ISO)
18
PB5 (SCK)
19
AVCC
20
ARE
F21
GND
22
PC0 (ADC0)
23
PC1 (ADC1)
24
PC2 (ADC2)
25
PC3 (ADC3)
26
PC4 (ADC4/SD
A)
27
PC5 (ADC5/SC
L)28
U2
ATm
ega8-16PC
IN1
1
IN2
2
IN3
3
IN4
4
IN5
5
IN6
6
IN7
7
OUT1
16
OUT3
14
OUT4
13
OUT5
12
OUT6
11
OUT7
10
OUT2
15
COM
9GND
8
U3
ULN
2003A
IN1
1
IN2
2
IN3
3
IN4
4
IN5
5
IN6
6
IN7
7
OUT1
16
OUT3
14
OUT4
13
OUT5
12
OUT6
11
OUT7
10
OUT2
15
COM
9GND
8
U4
ULN
2003A
IN3
OUT
1
2
GND
U1
LM78L0
5ACZ
1000uF/25V
CE1
GND
+16V
+5V
F5 50mA
J8 ARK2
F6 330m
A
Wieża1R
ezystor
Wieża1Pokój1
Wieża1Pokój2
Wieża1Pokój3
Wieża1Pokój4
Wieża1Pokój5
Wieża2R
ezystor
Wieża2Pokój1
Wieża2Pokój2
Wieża2Pokój3
Wieża2Pokój4
Wieża2Pokój5
2 3 4
VCC
8
16 7
GND
5
D
R
A B
U5
MAX485M
JA
GND
100nF
C8
100nF
C9
100nF
C7
GND
GND
100nF
C6
GND
12
Y1
8Mhz
18pF
C2
GND
18pF
C1
ZX1
ZX ZX2
ZX
GND
RST
MOSI
MISO
SCK
+5V
+5V
GND
100nF
C3
100nF
C5
LED23
1KR27
100R
R28
1 2 3 4
J9 RJ11G
K
+16V
GND
100nF
C4
GND
PB0
PB1
PB2
PB0
PB1
PB2
MOSI
MISO
SCK
PC0
PC1
PC2
PC3
PC4
PC5
PC5
PC4
PC3
PC2
PC1
PC0
T3 BC327-40
T1 BC337-25
D23
220nF
C10
12k
R30
INT0
INT0
3k3
R31
12
34
56
JP1
Programow
anie
MOSI
RST
GND
SCK
MISO
LED24
1KR32
GND
1 5
7 9
230V
TR1
TEZ 4,0/D 12V
AC
1
AC
2
V-
4
V+
3B1
MB6S
220k
R33
1uF
C11
T2 BC337-40
GND
+Przek
+Przek
+Przek
4k7
R29
+5V
D24
1N4148 10
nFC12
GND
10uF/6V3
CE2
1kR34
+5V
28 ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 3/2014
PROJEKTY
Rysunek 3. Schemat modułu wykonawczego c.d.
Pokó
j1Le
wy1
Pokó
j1Le
wy2
Pokó
j2Le
wy1
Pokó
j2Le
wy2
Pokó
j3Le
wy1
Pokó
j3Le
wy2
Pokó
j4Le
wy1
Pokó
j4Le
wy2
Pokó
j5Le
wy1
Pokó
j5Le
wy2
1234
J1
F2 Fuse
F3 Fuse
F1 Fuse
F4 Fuse
Pokó
j1Pr
awy1
Pokó
j2Pr
awy1
Pokó
j2Pr
awy2
Pokó
j3Pr
awy1
Pokó
j3Pr
awy2
Pokó
j4Pr
awy1
Pokó
j4Pr
awy2
Pokó
j5Pr
awy1
Pokó
j5Pr
awy2
Wieża
1Lew
y1
Wieża
1Lew
y2W
ieża
1Pra
wy1
Wieża
1Pra
wy2
Wieża1Prawy1Wieża1Prawy2
Wieża1Lewy1Wieża1Lewy2
1234
J2
Wieża2Prawy1Wieża2Prawy2
Wieża2Lewy1Wieża2Lewy2
Wieża
2Lew
y1
Wieża
2Lew
y2
Wieża
2Pra
wy1
1234
J3
Pokój1Prawy1Pokój1Prawy2
Pokój1Lewy2
1234
J4
Pokój2Prawy1Pokój2Prawy2
Pokój2Lewy1Pokój2Lewy2
1234
J5
Pokój3Prawy1Pokój3Prawy2
Pokój3Lewy1Pokój3Lewy2
1234
J6
Pokój4Prawy1Pokój4Prawy2
Pokój4Lewy1Pokój4Lewy2
1234
J7
Pokój5Prawy1Pokój5Prawy2
Pokój5Lewy1Pokój5Lewy2
Wieża
2Pra
wy2
LED
2 100R
R2
Wieża
2Pok
ój1
LED
3
100R
R3
330R
/3W
R21
Wieża
1Lew
y2
Wieża
1Pra
wy2
Wieża
2Lew
y2
Wieża
2Pra
wy2
LED
21
100R
R25
LED
6 100R
R6
Wieża
2Pok
ój2
LED
7
100R
R7
LED
10 100R
R10
Wieża
2Pok
ój3
LED
11
100R
R11
LED
14 100R
R14
Wieża
2Pok
ój4
LED
15
100R
R15
LED
18 100R
R18
Wieża
2Pok
ój5
LED
19
100R
R19
LED
22
100R
R26
REL
1
RM
84 REL
5
RM
84 REL
9
RM
84 REL
13
RM
84 REL
17
RM
84
REL
21
RM
84
REL
22
RM
84
REL
3
RM
84 REL
7
RM
84 REL
11
RM
84 REL
15
RM
84 REL
19
RM
84
REL
2
RM
84
REL
6
RM
84
REL
10
RM
84
REL
14
RM
84
REL
18
RM
84
REL
4
RM
84
REL
8
RM
84
REL
12
RM
84
REL
16
RM
84
REL
20
RM
84
LED
1
Wieża
1Pok
ój1
LED
5
100R
R5
Wieża
1Pok
ój2
LED
9
100R
R9
Wieża
1Pok
ój3
LED
13
100R
R13
Wieża
1Pok
ój4
LED
17
100R
R17
Wieża
1Pok
ój5
LED
4 100R
R4
Wieża
1Pok
ój1
LED
8 100R
R8
Wieża
1Pok
ój2
LED
12 100R
R12
Wieża
1Pok
ój3
LED
16 100R
R16
Wieża
1Pok
ój4
LED
20 100R
R20
Wieża
1Pok
ój5
Wieża
2Rez
ysto
rW
ieża
1Rez
ysto
r
Pokó
j1Pr
awy2
Pokój1Lewy1
100R
R1
330R
/3W
R22
330R
/3W
R23
330R
/3W
R24
D1
D5
D9
D13
D17
D18
D14
D10
D6
D2
D3
D7
D11
D15
D19
D21
D22
D20
D16
D12
D8
D4
+Prz
ek
+Prz
ek
+Prz
ek
+Prz
ek
+Prz
ek+P
rzek
+Prz
ek
+Prz
ek
+Prz
ek
+Prz
ek
+Prz
ek+P
rzek
ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 3/2014
RE
KL
AM
A
Zmiana nazw wież i pokojów możliwa jest po naciśnięciu i przytrzymaniu lewe-go przycisku przez czas dłuższy od 1 s. W trybie tym jest włączany kursor, który pokazuje pozycję edytowaną. Kolejne krót-kie przyciśnięcia lewego przycisku zmie-niają pozycję kursora. Kolejne naciśnięcia przycisku prawego powodują wstawianie w pozycji kursora kolejnych liter, cyfr oraz polskich znaków. Dłuższe naciśnięcie przycisku prawego powoduje wstawiania kolejnych znaków najpierw wolno, a po 3 znakach szybko. Z edycji nazw wychodzi-my poprzez ponowne dłuższe naciśnięcie lewego przycisku.
Tryb testowy, w którym pokazywane są hexadecymalnie bajty nadawane i odbiera-ne przez moduł sterujący. Wyjście z trybu konfiguracji możliwe jest poprzez dłuższe naciśnięcie obydwu przycisków. Automa-tyczne wyjście z konfiguracji następuje, je-śli nie jest naciskany żaden przycisk przez 1 minutę.
BudowaNa rysunku 1 pokazano schemat modułu sterującego, a na rysunku 2 płytki przy-cisków. Jest on typowym systemem z mi-krokontrolerem ATmega8 i wyświetlaczem LCD o rozdzielczości 2×16 znaków. Poten-cjometr PR1 umożliwia ustawienie kon-trastu, a tranzystor T1 steruje włączeniem podświetlania. Do wyświetlacza przy-lutowano listwę goldpin, a na gnieździe wpiętym do tej listwy zrealizowano podłą-czenia do masy nieużywanych końcówek wyświetlacza oraz przylutowano kabel ze złączem zaciskanym na kablu 2×5 pinów. Jako driverów linii transmisyjnej użyto układów MAX485. Moduły są połączone standardowym, 4-żyłowym kablem telefo-nicznym. Kable, które kupiłem miały połą-czenie „na krzyż” (1-4, 2-3, 3-2, 4-1) i dla-tego przeprojektowałem PCB, aby takim kablem można było połączyć urządzenia. Zasilanie jest przesyłane parą przewodów dołączoną do końcówek 1-4, a transmisja parą przewodów 2-3. Dioda D1 zabezpie-cza układ przed odwrotnym połączeniem zasilania. Rezystor R1, kondensator C8 i dioda D3, to układ zerowania kontrolera zalecany przez producenta. Zasilanie jest zrealizowane za pomocą układu LM2574N pracującego w typowej aplikacji.
Schemat ideowy modułu wykonawcze-go pokazano na rysunku 3. Oprócz wspo-mnianych wcześniej przekaźników przełą-czających źródła sygnałów, zawiera on:
• Zasilacz sieciowy.• Drivery przekaźników wykonane na
układach ULN2003A.• Układ wykrywający zanik napięcia sie-
ciowego.• Sterownik zasilania modułu sterujące-
go i przekaźników.
niu za pomocą wewnętrznego generatora RC.
Funkcje urządzeniaPodstawową funkcją urządzenia jest przy-łączenie wzmacniaczy dwóch zestawów muzycznych, stereofonicznych do kolumn ustawionych w pięciu pokojach. Jest to realizowane poprzez przyporządkowanie pokojów do zestawów na ekranie modułu sterującego. Lewym przyciskiem ustawia się przypisanie pokoju do zestawu wyświet-lanego w górnym wierszu wyświetlacza, a prawym przyciskiem, do zestawu wy-świetlanego w dolnym wierszu. Możemy zmienić przypisanie obu zestawów w tym samym cyklu przełączenia, gdyż po zmia-nie wartości jednego z nich program czeka przez chwilę na zmianę przypisania drugie-go i dopiero po chwili przełącza kolumny.
Program umożliwia również konfigu-rowanie urządzenia. Przejście do trybu konfiguracji następuje po przytrzymaniu obydwu przycisków przez ponad 1 sekun-dę. Lewym przyciskiem przechodzimy do konfigurowania kolejnych elementów, a prawym przyciskiem zmieniamy war-tości danego parametru. Po przejściu do następnego parametru jest zapamiętywana wartość poprzedniego parametru.
Możliwe jest ustawienie następujących parametrów.
1. Czas podświetlania (10 s, 20 s, 30 s, 1 min, 2 min, 5 min, ciągłe).
2. Liczba pokoi (od 2 do 5).
3. Nazwy zestawów muzycznych.
4. Nazwy pokoi.
30 ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 3/2014
PROJEKTY
(prawidłowe zasilanie stabilizatora) upły-wa ok. 110 ms, co w zupełności wystarcza do zapisu pamięci EEPROM (zapisujemy tylko jeden bajt).
MontażSchemat montażowy modułu sterującego pokazano na rysunku 6, natomiast wyko-nawczego na rysunku 7. Przełącznik jest zbudowany z elementów mieszanych, jednak elementy SMD są w „dużych” obu-dowach 1206, które nie powinny sprawić trudności w montażu.
We fusebitach zmieniono jedynie takto-wanie mikrokontrolera z 1 MHz na 8 MHz. Ustawienie najważniejszych fusebitów mi-krokontrolerów:
Wykaz elementówModuł sterujący
Rezystory: (SMD 1206)R1, R5: 4,7 kVR2: 100 VR3: 330 VR4: 10 VR6, R7: 3,3 kVPR1: 10 kV (pot. nastawny CA6V)Kondensatory: (SMD 1206)C1, C2: 18 pF (opcjonalnie)C3…C7: 100 nFCE1: 100 mF/25 V (elektrolit., low ESR)CE2: 220 mF/6,3 V (elektrolit., low ESR)Półprzewodniki:D1, D2: LL5818 (Shottky 1 A)D3: 1N4148 (SMD)T1: BC327-25U1: LM2574N (DIP-8)U2: ATmega8-16PI (DIP-28)U3: MAX485 (DIP-8)Inne:Kwarc 8 MHz (opcjonalnie)L1: 330 mH/920 mA (dławik 0810-0,33)Wyświetlacz LCD RC1602B (Raystar optronics) 2×16 znakówZłącze RJ11GKZłącze programujące 6 pinDip switch 12 mm wysokości (od podstawy) – 2 szt.Obudowa ABS-51(KM-51)
Moduł wykonawczyRezystory: (SMD 1206)R1…R20, R25, R26: 100 V (THT, 1/4 W)R21…R4: 330 V (THT, 3 W)R27, R32, R34: 1 kVR28: 100 VR29: 4,7 kVR30: 12 kVR31: 3,3 kVR33: 220 kVKondensatory: (SMD 1206)C1, C2: 18 pF (opcjonalnie)C3…C9: 100 nFC10: 220 nFC11: 1 mFCE1: 1000 mF/25 VCE2: 10 mF/6,3 V (elektrolit.)Półprzewodniki:D1…D24: 1N4148 (SMD 1206)B1: MB6SLED1…LED22, LED24: diode LED 3 mm, czerwonaLED23: dioda LED 3 mm, zielonaT1: BC337-25T2: BC337-40T3: BC 327-40U2: ATmega8 (DIP-28)U3, U4: ULN2003A (DIP-16)U5: MAX485 (DIP-8)Inne:REL1…REL22: przekaźnik RM84PKwarc 8 MHz (opcjonalnie)J1…J7: PWL04RJ8: ARK2J9: RJ11GKTransformator TEZ 4,0/D 12VBezpieczniki polimerowe: 50 mA/230 V, 330 mAObudowa Z-15
Rysunek 4. Załączenie napięcia zasilającego
Rysunek 5. Wyłączenie napięcia zasilającego
Wykrywanie zaniku na-pięcia sieciowego zrealizo-wano na diodzie D23, kon-densatorze C10, rezystorach R30 i R34 oraz tranzystorze T1. Do sygnalizowania za-niku napięcia wykorzystano wejście przerwania INT0 mi-krokontrolera.
Sterowanie zasilaniem modułu sterującego i prze-kaźników wymaga omówie-nia. Blok ten pełni dwie funkcje:
• Likwiduje stany nie-ustalone powodujące przypadkowe załączania przekaźników, które są niedopuszczalne w tym zastosowaniu.
• Wyłącza moduł sterują-cy i przekaźniki w mo-mencie wykrycia zaniku zasilania sieciowego, co wydłuża czas zasilania mikrokontrolera układu wykonawczego po odłą-czeniu zasilania i umoż-liwia zapisanie danych w pamięci EEPROM.Moduł ten składa się
z rezystorów R33 i R31, kon-densatora C11, tranzystorów T2 i T3. Do jego sterowania służą dwa wyprowadzenia mikrokontrolera: PD4 steruje włączaniem zasilania, a PD5 rozładowuje C11 w momen-cie wyłączenia zasilania. Umożliwia to poprawne działania układu w przypadku wyłączenia i natychmiastowego jego załą-czenia.
Na rysunku 4 pokazano oscylogram zdjęty w czasie włączania zasilania. Po-kazuje on przebieg napięcia zasilania na kondensatorze CE1 (żółty przebieg) oraz napięcie na przekaźnikach (zielony prze-bieg). Kondensator nie był całkowicie roz-ładowany (występowało na nim napięcie ok. +5 V). Górna linia (żółta) pokazuje napięcie +7 V, przy którym działa prawid-łowo stabilizator modułu wykonawczego. Przekaźniki zasilane są po ok. 175 ms od załączanie zasilania, gdy kondensator CE1 jest naładowany.
Na rysunku 5 pokazano oscylogram zdjęty podczas wyłączania układu. Poka-zuje on napięcie zasilania na kondensato-rze CE1 (żółty przebieg) oraz napięcie na wejściu INT0 mikrokontrolera (zielony przebieg). Zagięcie charakterystyki żółtej (przecięcie z lewą linią niebieską) to mo-ment zadziałania przerwania i odłączenia napięcia zasilającego moduł wykonawczy i przekaźniki. Do spadku napięcia do +7 V Ustawienia fusebitów
31ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 3/2014
Przełącznik kolumn głośnikowych
Rysunek 6. Schemat montażowy modułu sterującego
OprogramowanieOprogramowanie napisano w Bascom AVR. Oprogramowanie modułu sterującego zaj-muje 83% pamięci Flash, a modułu wyko-nawczego 23%. Jednym z najistotniejszych algorytmów jest sposób przełączania wież. Czynności wykonywane przez program można przedstawić w punktach:
1. Dołącz rezystor do zestawu 1.
2. Opóźnienie3. Odłącz pokój od zestawu 1.4. Dołącz rezystor do zestawu 2,5. Opóźnienie.6. Odłącz pokój od zestawu 2.7. Opóźnienie.8. Dołącz pokój do zestawu 1.9. Opóźnienie.10. Odłącz rezystor od zestawu 1.
11. Dołącz pokój do zestawu 2.12. Opóźnienie.13. Odłącz rezystor od zestawu 2.
Zaprezentowano w nich najbardziej złożony przypadek, gdy przełączane są równocześnie dwie wieże.
Ze względu na to, że moc transformato-ra 4 VA jest na granicy mocy przy równo-cześnie załączonych przekaźnikach i pod-
32 ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 3/2014
PROJEKTY
świetlaniu wyświetlacza przyjęto, że nie mogą być równocześnie załączone obydwa przekaźniki załączające rezystory obcią-żenia. Zastosowano opóźnienia 50 ms po-między cyklami przełączania, co z dużym zapasem zapewnia załączenie i zwolnienie przekaźników, jak i czas na zlikwidowanie drgań zestyków przekaźników.
Modułem nadrzędnym jest moduł ste-rujący. Wysyła on rozkaz przełączenia ze-
stawów muzycznych lub zapytanie o stan połaczeń. Rozkazy i odpowiedzi są jedno-bajtowe. Rozkaz przełączenia wież składa się z dwóch półbajtów i podaje, do których pokojów mają być dołączone wieże:
• Zawartość bajtu informacji: 11112222.• 1111 – wartość od 1 do 5 oznacza przy-
łączenie zestawu 1 do pokoju 1…5.• 2222 – wartość od 1 do 5 oznacza przy-
łączenie zestawu 2 do pokoju 1…5.
Rozkaz przełączenia wież może mieć wartość od &H12 do &H54. Zapytanie o stan podłączenia pokoi do wież ma war-tość &HAA. Moduł wykonawczy odpowia-da stanem przyłączenia wież lub w przy-padku błędu odpowiada bajtem &HA8.
Krzysztof Ciesiół[email protected]
Rysunek 7. Schemat montażowy modułu wykonawczego