Promocja Pv6

Promocja IPv6

Dlaczego wdraŜanie IPv6 jest waŜne juŜ DZIŚ?

IPv6 Task Force

Bartosz Gajda

Prezentacja powstała przy udziale Polskiej Grupy Roboczej IPv6

2

Plan prezentacji1. Powody wdraŜania IPv6

2. Porównanie IPv4 i IPv6 – pule adresowe

3. Protokół IPv4 – stopień wyczerpania puli adresów, hierarchia adresacji

4. Ograniczenia protokołu IPv4 i sposoby ich pokonywania

5. Co się stanie gdy zabraknie adresów IPv4?

6. Scenariusze wdraŜania protokołu IPv6 (tunele, teredo, 6to4, native)

7. Lista polskich operatorów i dostawców

8. Podstawowe (nowe) cechy protokołu IPv6

9. Wsparcie dla IPv6 w systemach operacyjnych (Linux, Windows)

10. Przykłady rozwoju i wdroŜeń IPv6 (sieci Geant, Pionier)

11. Stanowisko Komisji Europejskiej wobec wdraŜania IPv6

12. Polish IPv6 Task Force = Polska Grupa Robocza IPv6

13. Wnioski

3

Powody wdraŜania IPv6

� Fakt: adresy IPv4 wyczerpują się

– Co się stanie po wyczerpaniu się puli IPv4 ?

– Jak wpłynie to na dalszy rozwój Internetu, usługodawców, dostawców,

uŜytkowników końcowych?

� Fakt: Protokół IPv6 dostarcza nowych mechanizmów i

rozwiązań do lepszego działania wielu aplikacji w

dzisiejszym i przyszłym Internecie

– Czy dotychczasowe rozwiązania przedłuŜające Ŝycie IPv4 jak NAT są dobre

i wystarczą na przyszłość dla nowych aplikacji?

4

Pula adresów IPv4 a IPv6� IPv4 – adres 32 bitowy

– ok. ~4 miliardy adresów

� IPv6 – adres 128 bitów, co daje ok…. 10^30 na kaŜdąosobę na Ziemi ☺

� Zasada w przyznawaniu adresów IPv6 – kaŜdy dostaje jedną pule adresów

– pula jest na tyle duŜa Ŝe wystarcza „na zawsze”

– nie ma konieczności występować o nowe przydziały

– Dzięki lepszej hierarchii adresów niŜ IPv4 (kaŜdy dostaje jedną pulę) spodziewana jest większy „porządek” w globalnej tablicy routingu IPv6 w Internecie w porównaniu z tablicą routingu IPv4 (gdy juŜ wszyscy będąuŜywać IPv6)

5

Hierarchia przydzielania adresów IP na świecie

Organizacje Regionalne RIR

Dostawcy Internetu

UŜytkownicy ko ńcowi

6

Pula adresów IPv4 kończy się!

Przewidywany koniec dostępności adresów IPv4

– Przewidywane wyczerpanie puli adresów w IANA:

19-Feb-2011

– Przewidywane wyczerpanie puli adresów w

organizacjach RIR: 25-Mar-2012

Ŝródło: http://www.potaroo.net/tools/ipv4/

7

Pula adresów IPv4 – listopad 2008

Wolne 14%

Wykres przedstawia globalne wykorzystanie puli adresów IPv4

8

IANA przydziela ostatnie pule /8

źródło: http://www.potaroo.net/tools/ipv4/fig18.png

Wykres przedstawia dotychczas przydzielone adresy przez IANA oraz ekstrapolację przydziału w przyszłości

9

Co z resztą dostępnych adresów IPv4?

� Propozycje zaostrzenia kryteriów przydziałów adresów dla

nowych i obecnych operatorów i ISP

– RIPE Policy Proposal 2008-06

– „LIR may receive only an allocation at the minimum allocation

size even if their needs justify a larger allocation block”

� Operatorzy mogą mniej chętnie przydzielać adresy publiczne

uŜytkownikom końcowym (w tym firmom) i pobierać za nie

wyŜsze opłaty

� Dalszy rozwój biznesu w technologiach Internetowych będzie

coraz trudniejszy i droŜszy

10

Próby pokonania ograniczeń protokołu IPv4

� Routing bezklasowy – ograniczył zuŜycie adresów, ale –

problematyczny multihoming – sposób juŜ nie stosowany

� Rozwiązania NAT praktyczne, ale - nie zawsze moŜliwe dla

wszystkich aplikacji np.– IPsec,

– VoIP,

– FTP (kanał kontrolny, uwierzytelnianie-działa, przesyłanie danych – nie działa!!

–komendy: passive, port zawierają adresy IP)

� Konieczność stosowania publicznych adresów IP albo innych

rozwiązań: proxy, ALG... (nie zawsze moŜliwe)

11

Dlaczego nie warto czekać na ostatni moment?

• Znacznie wyŜsze koszty przy wprowadzaniu IPv6 w ostatnim

momencie, w jednym kroku

• Większe ryzyko, Ŝe coś nie zadziała jak powinno przy

wdraŜaniu jednoetapowym, koszty mogą się wówczas

zwiększyć (konieczna wymiana infrastruktury itp.)

• Brak wdroŜonego IPv6 moŜe powodować niŜszą

konkurencyjność i związane z tym straty, inni lepiej

przygotowani gracze na rynku mogą nas wyprzedzić

• Aby uzyskać niezbędne doświadczenie na nieuchronne powaŜne

wdroŜenie dla całej infrastruktury w niedalekiej przyszłości

12

Wyobraźmy sobie rok 2010/2011

� Adresy IPv4 wyczerpały się, co się stanie?

� Internet nadal działa

� Wszyscy intensywnie korzystają z rozwiązań wykorzystujących NAT

� Brak publicznych adresów hamuje rozwój dla nowych graczy na

rynku: dostawców, firm, uŜytkowników końcowych

� MoŜliwość pojawienia się „czarnego rynku” adresów IPv4

(szacunkowo 3,33 euro za IP – patrz dyskusja na RIPE 57 Meeting w

Dubaju, Van Mook)

� Nowe aplikacje i usługi wymagają coraz to bardziej wyrafinowanych

rozwiązań i technologii dla globalnej łączności w Internecie

13

Scenariusze wdraŜania protokołu IPv6

faza wstępna:

� sprawdzenie wsparcia dla IPv6 w posiadanych urządzeniach

� czy IPv6 nie zaburzy działania IPv4 ?

� w jaki sposób monitorować, zabezpieczać, zarządzać itd. nową

siecią ?

wdroŜenie:

� native IPv6 – osobna infrastruktura dla IPv6

� dualstack – równoległe działanie IPv6 i IPv4

naturalne podejście wśród większości operatorów (przy pomyślnych

testach wstępnych)

14

Sposoby podłączania do sieci IPv6„native” IPv6 - najbardziej wskazane:

� Nasz dostawca ISP – musi to umoŜliwiać

� Adresacja IPv6 – konieczność otrzymania puli adresów od dostawcy lub od

RIPE

tunele warstwy drugiej:

� ATM – zestawianie PVC

� CCC, MPLS, ATOM

� VLAN

tunele warstwy 3 – IPv6 w IPv4:

� tunele ręcznie konfigurowane oraz automatycznie przez tunelbroker, SixXS

itp.

� 6to4 – nie wymaga posiadania adresów IPv6

� teredo – nie wymaga posiadania adresów IPv6

15

Podłączania do sieci IPv6

• Operatorzy, dostawcy usług, firmy– Tańszy scenariusz to wdraŜanie IPv6 „krok po kroku”

– Warto wdraŜać przy okazji planowanych modernizacjach sieci, sprzętu, oprogramowania, usług

– Posiadane środki i czas przeznaczone na planowane modernizacje sprzętu i oprogramowania (w tym firmware w routerach) warto rozszerzyć o włączenie

IPv6!

• UŜytkownicy końcowi– „Domowe” systemy operacyjne (Windows, Linux, Mac OS) obsługują IPv6

– Dostępowe urządzenia sieciowe w domach (routery kablowe, DSL, Ethernet) zazwyczaj nie obsługują IPv6 (ale moŜliwe tunele IPv6 w IPv4)

– Istnieje duŜy problem z uzyskaniem łączności i adresów od dostawców Internetu

– MoŜliwe alternatywne metody na podłączenie do IPv6 np. mechanizm Teredo, publiczne bramy jak SixXS itd.

16

Sposoby podłączania do sieci IPv6 w Polsce

� Europejska sieć edukacyjna Geant – od 2003 roku produkcyjnie

dostarcza IPv6 dla europejskich narodowych sieci akademickich

i naukowych NREN

� Operatorzy światowi jak Telia, Level3 – wspierają IPv6

� Nieliczni operatorzy sieci i dostawcy krajowi oferują IPv6 dla

swoich klientów i uŜytkowników

� Polski DNS dla domen .pl obsługuje IPv6 od 2005 roku�

17

Lista polskich operatorów i dostawców – posiadaczyposiadaczyprodukcyjnych adresów IPv6

1. Academic Computer Centre CYFRONET AGH

2. Academic Metropolitan Area Network, Szczecin

3. Aster City Cable Ltd.

4. ATM S.A.

5. CKPOLSL - Silesian University of Technology,

Computer Center

6. Crowley Data Poland

7. East and West - Cable Network

8. Era GSM

9. e-Telko Sp. z o.o.

10. eTOP sp. z o.o.

11. Eureka Solutions

12. FONE Sp. z o. o.

13. GTS Energis

14. ICP, Internet Cable Provider

15. INOTEL S.A.

16. IPv6 network of ICM

17. Metropolitan Area Network LODMAN

18. Millennium Communications S.A.

19. MPEC Wroclaw S.A

20. Netia Telekom SA

21. PLIX

22. Polish Telecom (Telekomunikacja Polska S.A.)

23. Politechnika Czestochowska

24. Polkomtel S.A.

25. Poznan Supercomputing And Networking Center

26. Research and Academic Network in Poland (NASK)

27. Super Media Sp. z o.o.

28. Technical University of Gdansk

29. Technical University of Koszalin

30. Telewizja Kablowa Koszalin sp. z o. o.

31. University of Technology and Agriculture in Bydgoszcz

32. University of Warmia and Mazury in Olsztyn

33. UPC Telewizja Kablowa Sp. z o.o.

34. WaveNet Sp. z o.o.

35. Wroclaw Centre of Networking and Supercomputing

źródło: http://www.pl.ipv6tf.org/wiki/

Ale tylko niektórzy z wymienionych oferują IPv6 produkcyjnie!Ale tylko niektórzy z wymienionych oferują IPv6 produkcyjnie!

18

Podstawowe (nowe) cechy protokołu IPv6

� Rozszerzenie przestrzeni adresowej z 32 do 128 bitów

– daje to ok.. 6,5x10^23 adresów na 1m^2 na pow. Ziemi

– Przykładowy adres: 2001:808:1000:2000:a69c:8000:f226:5964/64

� zmiany w formacie nagłówka– całkowicie nowy format datagramu, modyfikowalne i opcjonalne nagłówki

rozszerzeń

� Wydajny oraz hierarchiczny sposób adresowania i routingu

� Automatyczne adresowanie węzłów

� Wprowadzono priorytety i pełną implementacją QoS

� Bezpieczeństwo – obowiązkowe (IPsec)

� MoŜliwość późniejszego dodawania i modyfikowania opcji

19

Darmowe podłączania do sieci IPv6 www.sixxs.net

Mapa aktualnych serwerów PoPhttp://www.sixxs.net/

� SixXS dostarcza oprogramowanie klienta dla większości systemów operacyjnych Windows, Linux itp.� Mechanizm heartbeat– eliminuje niedziałające tunele co gwarantuje dobrą jakość łączności w sieci� Rozwiązanie skierowane dla uŜytkowników końcowych

20

Wsparcie dla IPv6 w systemach operacyjnych

Linux: wszystkie dystrybucje od wielu lat wspierają IPv6Peter Bieringer – IPv6 & Linux - Statushttp://www.bieringer.de/linux/IPv6/status/

projekt USAGI – (UniverSAl playGround for Ipv6) Projecthttp://www.linux-ipv6.org/

21

Microsoft Windows 2000:� pierwsze wsparcie dopiero w Windows 2000 jako „preview technology”� wymaga ściągnięcia ze stron Microsoftu i instalacji jako łatka� December 12, 2000 – „Getting Started with the Microsoft IPv6 Technology Preview for

Windows 2000”http://msdn.microsoft.com/downloads/sdks/platform/tpipv6/start.asp

� wsparcie na poziomie nieprodukcyjnym

Microsoft Windows XP, Server, CE:http://www.microsoft.com/windowsserver2003/technologies/ipv6/default.mspx

� „Microsoft Windows XP (przed SP1) zawiera deweloperska wersję protokołu IPv6� „Microsoft Windows XP SP1 – zawiera produkcyjna wersję IPv6 (z ograniczeniami)� „Microsoft Windows XP SP1 +”Advanced Networking Pack for Windows XP” w roku 2003

rozszerza funkcjonalność IPv6 (firewall, Teredo, ISATAP )� „Microsoft Windows XP SP2 – dostępny od 2004 r. zawiera wzbogacone IPv6 z „Advanced

Networking Pack” + lepszy wspólny firewall dla IPv4 i IPv6� „Microsoft Windows Server 2003 – zawiera produkcyjną wersję protokołu IPv6 na

poziomie podobnym do „Advanced Networking Pack”� Microsoft Windows CE .NET – wersja 4.1 i późniejsza zawiera produkcyjną wersję

protokołu IPv6 z wieloma aplikacjami sieciowymi

Wsparcie dla IPv6 w systemach operacyjnych (2)

22

Wsparcie w systemie Windows XP (SP2) i 2003 Server– szczegóły

� Wsparcie dla narzędzi: ipconfig, ping, tracert, pathping, netstat, route

� IE (ale bez proxy serwera!)

� telnet klient, serwer, ftp klient

� Windows Media Services ☺

� File and Print Sharing (SMB)

� Internet Information Services (IIS) Web service (the use of literal addresses are not

supported by Wininet.dll) ale ftp serwer tylko IPv4

� IP Based Printing (LPR)

� Firewall stanowy (tylko Windows XP)

� Teredo (tylko Windows XP)

� DNS (równieŜ transport IPv6) ☺

� SNMP (tylko w Windows 2003)

� Windows Sockets, Remote Procedure Call (RPC), Internet Protocol Helper (IPHelper),

Distributed Common Object Model (DCOM), and Win32 Internet Extensions (WinInet)

APIs

23

Wsparcie w systemie Windows XP (SP2) i 2003 server – c.d.

brak wsparcia dla:� DHCP client i serwer �

� IPSec � (tylko ograniczone wsparcie, bez automatycznej wymiany kluczy)

� Mobility (tylko ograniczone wsparcie)

� wymagana ręczna instalacja IPv6: c:\> ipv6 install

lub graficznie jako nowy protokół we właściwościach połączenia sieciowego

� IPv6 moŜe działać tylko z włączonym protokołem IPv4

Windows Vista a IPv6

� IPv6 jest standardowo włączony na interfejsach, wsparcie „out-of-the-box„

� pojedynczy stos sieciowy obsługujący dwa protokoły IPv4 i IPv6 (co gwarantuje lepszą

integracje i wydajność niŜ w Windows XP i 2003 Server)

� pełne wsparcie dla IPSec równieŜ z wymianą kluczy

24

Przykłady rozwoju i wdroŜeń IPv6w Polsce

1. PIONIER – Polski Internet Optyczny – ogólnopolska siećakademicka i naukowa PIONIER

2. Sieć IPv6 w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym (PCSS) w sieci POZMAN

3. Sieć europejska GÉANT2

4. Polska Grupa Robocza IPv6 – Polish IPv6 Task Force

25

Internet 9 Gb/s

GDAŃSK

POZNAŃ

ZIELONA GÓRA

KRAKÓW

LUBLIN

WARSZAWA

BYDGOSZCZ

TORUŃ

CZĘSTOCHOWA

BIAŁYSTOK

OLSZTYN

RZESZÓWBIELSKO-BIAŁA

KOSZALIN

SZCZECIN

WROCŁAW

ŁÓDŹ

KIELCE

PUŁAWY

OPOLE

RADOM

CESNET; SANET 2x10 Gb/s

GÉANT2 10+10 Gb/s

DFN 2x10 Gb/s

GÉANT2/Internet7,5 Gb/s

GORZÓW

Węzeł sieci PIONIER

2 x 10 Gb/s (2 λλλλ)

CBDF 10 Gb/s (2 λλλλ)1GE

UKRAINA 155 Mb/s

BIAŁORUŚ155 Mb/s

SDH 2,5 Gb/s

Sieć PIONIER

Pule adresowe IPv6

2001:0808::/32 PL-POZMAN-20020710

2001:06D8::/32 PL-CYFRONET-20010221

2001:0908::/32 PL-BYDMAN-20020924

2001:0A10::/32 PL-NASK-20021115

2001:0A48::/32 PL-WASK-20021212

2001:0B10::/32 PL-LODMAN-20030217

2001:06A0::/32 PL-ICM-20000905

2001:4070::/32 PL-TASK-20040712

2001:40F8::/32 PL-OLMAN-20040903

2001:4C58::/32 PL-AMSK-20050420

2001:4C70::/32 PL-POL-20050512

2001:4C58::/32 PL-AMSK-20050420

2001:4070::/32 PL-TASK-20040712

2001:4C70::/32 PL-POL-20050512

2a01:01d8::/32 PL-CKPOLSL-20060919

Pule adresowe IPv6

2001:0808::/32 PL-POZMAN-20020710

2001:06D8::/32 PL-CYFRONET-20010221

2001:0908::/32 PL-BYDMAN-20020924

2001:0A10::/32 PL-NASK-20021115

2001:0A48::/32 PL-WASK-20021212

2001:0B10::/32 PL-LODMAN-20030217

2001:06A0::/32 PL-ICM-20000905

2001:4070::/32 PL-TASK-20040712

2001:40F8::/32 PL-OLMAN-20040903

2001:4C58::/32 PL-AMSK-20050420

2001:4C70::/32 PL-POL-20050512

2001:4C58::/32 PL-AMSK-20050420

2001:4070::/32 PL-TASK-20040712

2001:4C70::/32 PL-POL-20050512

2a01:01d8::/32 PL-CKPOLSL-20060919

KATOWICE

26

Scenariusz wdraŜania IPv6w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym

� Dual stack– Uruchamianie dwóch protokołów IPv4 i IPv6 na tych samych

urządzeniach i tych samych łączach– Wymaga wsparcia ze strony urządzeń i oprogramowania

szybkiego (sprzętowego) przekazywania pakietów IPv6 oraz wsparcia dla wymaganych protokołów routingu BGP, OSPF itd..

– IPv6 uruchomiony na routerach Cisco GSR 12000, 7500, 7200, Juniper M5

– BGP4+, IS-IS

27

Sieć GÉANT2 połączenia sieci PIONIER ze światowym IPv6

� Sieć GÉANT2 – www.geant2.net– 6 miesieczny pilot testowania łączności IPv6, po tym

okresie – od 10/2003 oferuje produkcyjną łączność IPv6– dostarcza łączności dla sieci NREN (National Research and

Education Networks)– Usługa dostarczania łączności IPv6 jest na takim samym

poziomie niezawodności i jakości jak IPv4– Sieć kręgosłupowa dual stack IPv6 była zbudowana na

urządzeniach Juniper M160, M40 oraz routerach Cisco 7500

28

sieć GÉANT2

29

Komisja Europejska stawia na IPv6!Plany Komisji Europejskiej – wspieranie dostępności IPv6 w krajach Unii:

• 25% uŜytkowników do roku 2010 powinno mieć moŜliwość korzystania ze światowego Internetu IPv6

• Komisja chce promować IPv6 wśród dostawców aplikacji i usług sieciowych

• Oficjalne przetargi powinny promować IPv6 jako standard dla wszystkich produktów i usług – na terenie całej Europy

• Najszybciej jak to moŜliwe, a najpóźniej do 2010 roku, witryny internetowe Unii Europejskiej (a zwłaszcza te z domen Europa i Cordis) powinny zostaćprzestawione na IPv6

• Komisja, podobnie jak rząd USA, będzie przy ogłaszaniu przetargów na infrastrukturę sieciową i sprzęt stawiać warunek obsługi protokołu IPv6, KE chce teŜ wydać takie zalecenie 27 krajom członkowskim Unii

• Dotychczas KE zainwestowała ponad 90 mln euro w rozwój standardu i infrastruktury IPv6

http://ec.europa.eu/information_society/policy/ipv6

30

Polish IPv6 Task Force = Polska Grupa Robocza IPv6www.pl.ipv6tf.org

� Inicjatywa non-profit skupiająca uczestników zainteresowanych rozwojem IPv6 w Polsce :

- firmy komercyjne- operatorów telekomunikacyjnych- dostawców usług- ośrodki naukowe- rządowe- przemysłowe- edukacyjne- prasę- uŜytkowników końcowych

� Działa od listopada 2004

� Grupa jest otwarta dla wszystkich zainteresowanych!

ZAPRASZAMY! www.pl.ipv6tf.org

31

IPv6 Task Forces – w Europiewww.ipv6tf.org


32

Polish IPv6 Task Force = Polska Grupa Robocza IPv6www.pl.ipv6tf.org

� serwis www� lista dyskusyjna

[email protected]

� archiwum listy

serwis dostępny jest pod adresami:• www.pl.ipv6tf.org • www.pl.ipv6-taskforce.org • www.poland.ipv6-taskforce.org


33

Cel: stworzenie dostępnego dla wszystkich szerokiego repozytorium poświęconego protokołowi IPv6, otwartego do wolnej edycji

Przykładowe artykuły:– Sieci IPv6 w Polsce– Tunnel Brokery obecne w Polsce– Pule adresów IPv6 w Polsce– Sieci IPv6 w Europie– Zasoby internetowe– Lista ciekawych serwerów dostępnych po IPv6 w Polsce i na

świecie: ftp, DNS, news itd.– Projekty IPv6 rozwijane w Polsce i na świecie.– Systemy operacyjne wspierające IPv6– Aplikacje IPv6 – ....


Wiki IPv6 – www.pl.ipv6tf.org/wiki

34

• ATM S.A.• Crowley Data Poland• Cybernetix• e-utp.net• GTS Polska Sp. z o.o.• Gryf-Sat• Internet Cable Provider• MAN Bydgoszcz• MAN Gdańsk - TASK• MAN Koszalin• MAN Olsztyn• MAN/Polkowice• Miejskie Sieci Informatyczne e-wro• NASK• Netia S.A.• NetWorld• PCSS• Politechnika Gdańska


• PSG Sp. z o.o.• Politechnika Gdańska • Politechnika Koszalińska• Politechnika Śląska• Politechnika Warszawska• Politechnika Wrocławska• Polkomtel S.A.• Polska Telefonia Cyfrowa• PSG Sp. z o.o.• STARPOL II• SKOS PG, Vide-Sat s.c., Virtualnet sp. z o.o.• Softel Sp.z o.o.• SUPERMEDIA• UpGreat• TP S.A.- Centrum Badawczo Rozwojowe• Uniwersytet Adama Mickiewicza

w Poznaniu• osoby prywatne

Uczestnicy – zapisanych ponad 90 osób na listę dyskusyjną z firm i instytucji:

35

Wnioski• WdraŜanie IPv6

– Najbardziej zaawansowany poziom wdroŜeń w sieciach akademicko-naukowych w Polsce

– Brak wystarczającej motywacji u operatorów i dostawców komercyjnych

– Rosnąca ilość posiadaczy adresów, niewielka ilość wdroŜeń produkcyjnych

– Stopniowe wdraŜanie jest potrzebne dla uniknięcie efektu „zderzenia ze ścianą” w przyszłości – wobec narastającego braku adresów IPv4 i alternatywnych duŜych nakładów przy szybkich jednoetapowych wdroŜeniach

• Świadomość IPv6– Rosnąca znajomość zagadnień IPv6 wśród kadry technicznej

– Małe motywacje wśród kadry menadŜerskiej

– Konieczne kształtowanie świadomości o IPv6 jako jedynej drogi do budowania dobrych aplikacji w publicznym Internecie

• Zastosowania IPv6– Brak rewolucyjnych aplikacji i zastosowań dzięki którym IPv6 zyskało by zainteresowanie

uŜytkowników końcowych

– Olbrzymi rynek do zastosowań mobilnych w najbliŜszej przyszłości

– Powoli pojawiające się globalne zasoby IPv6 np. ipv6.google.com

Promocja Pv6

Technology

Transcript of Promocja Pv6