„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu...
-
Upload
vuongtuyen -
Category
Documents
-
view
218 -
download
2
Transcript of „Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu...
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”Podsumowanie projektów 2009–2012
Wydawca:
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
Fundusz Stypendialny SCIEX
ul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawa
tel.: +48 22 46 31 470, fax: +48 22 46 31 028
www.sciex.pl
Teksty: stypendyści SCIEX, Anna Pavlovych,
Magdalena Gessel, Sylwia Iżyniec, Katarzyna
Aleksandrowicz
Opracowanie: Anna Pavlovych
Redakcja: Anna Pavlovych, Magdalena Gessel
Korekta: Agnieszka Markiewicz TAKE MEDIA
Projekt grafi czny i skład: Justyna Marciniak
Zdjęcia: stypendyści SCIEX, Wojciech Wójtowicz
Druk: Ofi cyna drukarska – Jacek Chmielewski
ISBN: ISBN 978-83-62634-87-3
© Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, 2012
Publikacja fi nansowana przez Szwajcarię w ramach
Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy
z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej
Spis treści
SPIS TREŚCI
SŁOWA WSTĘPNE 3
INFORMACJE OGÓLNE 11
CHARAKTERYSTYKA FUNDUSZUSTYPENDIALNEGO SCIEX 15
OPISY PROJEKTÓW BADAWCZYCHSTYPENDYSTÓW SCIEX 19
PODZIĘKOWANIA 78
Sukces i przyszły rozwój Szwajcarii w dużej mierze opiera-
ją się na wiedzy i innowacji. Zdajemy sobie sprawę ze stra-
tegicznego znaczenia edukacji, nauki, badań i rozwoju dla
naszego kraju i przykładamy stosowną wagę do tych zagad-
nień, które mają również duże znaczenie we współpracy i
stosunkach międzynarodowych.
Szwajcaria, po raz kolejny, stoi na czele rankingu Global
Competitiveness Report opublikowanego przez World Eco-
nomic Forum, w którym wymienionych jest 144 gospodarek
światowych. Zgodnie z informacjami podanymi w raporcie,
innowacje to jedna z mocnych stron Szwajcarii; instytuty
badań naukowych są jednymi z najlepszych na świecie i, co
więcej, intensywnie współpracują z sektorem biznesu, który
ponosi największe nakłady na badania i rozwój, ma najwyż-
szy poziom innowacyjności i jest znany ze skutecznego sto-
sowania wyników badań do celów komercyjnych. Wyniki te
potwierdzają niezwykłą odporność gospodarki szwajcarskiej
na skutki kryzysu w strefi e euro oraz to, że nasza długoter-
minowa orientacja na gospodarkę i społeczeństwo oparte
na wiedzy i innowacjach stanowi właściwy kierunek rozwoju.
Jednak w dzisiejszym świecie realizacja odpowiedniej polity-
ki i właściwe podejście na poziomie krajowym nie są wystar-
czające. Dlatego w interesie Szwajcarii jest podnoszenie, na
poziomie międzynarodowym, świadomości znaczenia kraju
jako niezwykle konkurencyjnej lokalizacji dla prowadzenia
badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji
oraz promowanie międzynarodowej współpracy w tych
dziedzinach na poziomie indywidualnym i instytucjonalnym.
Dlatego też współpraca zagraniczna w zakresie badań na-
ukowych stanowi podstawę polityki zagranicznej Szwajcarii.
Podczas, gdy uniwersytety i instytuty naukowe w Szwajcarii
realizują niezależne strategie współpracy międzynarodowej,
rząd federalny promuje działania w zakresie współpracy
międzynarodowej prowadzonej za pomocą wielu kanałów,
np. poprzez uczestnictwo Szwajcarii w europejskich orga-
nizacjach i programach badawczych (takich jak programy
badawcze UE: CERN, ESA i inne) oraz za pomocą współpracy
dwustronnej z ważnymi krajami partnerskimi.
Polska jest ważnym partnerem dla naszego kraju i Szwajcar-
sko-Polski Program Współpracy fi nansowany przez Szwajca-
rię zapewnia wyjątkową możliwość zwiększenia i zacieśnienia
współpracy i partnerstwa pomiędzy naszymi społecznościa-
mi naukowymi. Od Mikołaja Kopernika po Marię Curie-Skło-
dowską, Polska ma wspaniałe tradycje naukowe. Po 20 latach
od przyjęcia modelu gospodarki rynkowej, priorytety Polski
skłaniają się ku badaniom i innowacjom. Dzięki dużym zaso-
bom wysoko wykwalifi kowanych i zmotywowanych pracow-
ników, Polska zapewnia obiecujące możliwości zacieśnienia
współpracy dwustronnej w dziedzinie nauki, badań i inno-
wacji. Jestem przekonany, że Program wymiany naukowej
między Szwajcarią a nowymi państwami członkowskimi Unii
Europejskiej SCIEX-NMSch będzie mieć znaczący wkład w
tym zakresie i będzie promować bliskie stosunki pomiędzy
osobami prywatnymi i instytucjami w naszych krajach, któ-
re będą kontynuowane jeszcze po zakończeniu programu.
Program wymiany naukowej powinien również promować
dwustronną wymianę i współpracę w zakresie efektywnego
transferu i upowszechniania wiedzy na rzecz gospodarki i
rozwoju innowacyjnych sektorów, takich jak odnawialne źró-
dła energii, nowe technologie oraz w wielu innych dziedzi-
nach, w których Szwajcaria ma wiele do zaoferowania.
JE LUKAS BEGLINGERAmbasador Szwajcarii w Polsce
2
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Innowacje to jedna z mocnych stron Szwajcarii.
Szwajcarskie instytuty badań naukowych są jednymi
z najlepszych na świecie.
WSPÓŁPRACA ZAGRANICZ-NA W ZAKRESIE BADAŃ NAUKOWYCH STANOWI
PODSTAWĘ POLITY-KI ZAGRANICZNEJ
SZWAJCARII
3
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Innowacje to jedna z mocnych stron Szwajcarii.
Szwajcarskie instytuty badań naukowych są jednymi
z najlepszych na świecie
Sukces i przyszły rozwój Szwajcarii w dużej mierze opiera-
ją się na wiedzy i innowacji. Zdajemy sobie sprawę ze stra-
tegicznego znaczenia edukacji, nauki, badań i rozwoju dla
naszego kraju i przykładamy stosowną wagę do tych za-
gadnień, które mają również duże znaczenie we współpracy
i stosunkach międzynarodowych.
Szwajcaria, po raz kolejny, stoi na czele rankingu Global
Competitiveness Report opublikowanego przez World Eco-
nomic Forum, w którym wymienionych jest 144 gospodarek
światowych. Zgodnie z informacjami podanymi w raporcie,
innowacje to jedna z mocnych stron Szwajcarii; instytuty
badań naukowych są jednymi z najlepszych na świecie i, co
więcej, intensywnie współpracują z sektorem biznesu, który
ponosi największe nakłady na badania i rozwój, ma najwyż-
szy poziom innowacyjności i jest znany ze skutecznego sto-
sowania wyników badań do celów komercyjnych. Wyniki te
potwierdzają niezwykłą odporność gospodarki szwajcarskiej
na skutki kryzysu w strefi e euro oraz to, że nasza długoter-
minowa orientacja na gospodarkę i społeczeństwo oparte
na wiedzy i innowacjach stanowi właściwy kierunek rozwoju.
Jednak w dzisiejszym świecie realizacja odpowiedniej polity-
ki i właściwe podejście na poziomie krajowym nie są wystar-
czające. Dlatego w interesie Szwajcarii jest podnoszenie, na
poziomie międzynarodowym, świadomości znaczenia kraju
jako niezwykle konkurencyjnej lokalizacji dla prowadzenia
badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji
oraz promowanie międzynarodowej współpracy w tych
dziedzinach na poziomie indywidualnym i instytucjonalnym.
Dlatego też współpraca zagraniczna w zakresie badań na-
ukowych stanowi podstawę polityki zagranicznej Szwajcarii.
Podczas, gdy uniwersytety i instytuty naukowe w Szwajcarii
realizują niezależne strategie współpracy międzynarodowej,
rząd federalny promuje działania w zakresie współpracy
międzynarodowej prowadzonej za pomocą wielu kanałów,
np. poprzez uczestnictwo Szwajcarii w europejskich orga-
nizacjach i programach badawczych (takich jak programy
badawcze UE: CERN, ESA i inne) oraz za pomocą współpracy
dwustronnej z ważnymi krajami partnerskimi.
Polska jest ważnym partnerem dla naszego kraju i Szwajcar-
sko-Polski Program Współpracy fi nansowany przez Szwajcarię
zapewnia wyjątkową możliwość zwiększenia i zacieśnienia
współpracy i partnerstwa pomiędzy naszymi społecznościa-
mi naukowymi. Od Mikołaja Kopernika po Marię Curie-Skło-
dowską, Polska ma wspaniałe tradycje naukowe. Po 20 latach
od przyjęcia modelu gospodarki rynkowej, priorytety Polski
skłaniają się ku badaniom i innowacjom. Dzięki dużym zaso-
bom wysoko wykwalifi kowanych i zmotywowanych pracow-
ników, Polska zapewnia obiecujące możliwości zacieśnienia
współpracy dwustronnej w dziedzinie nauki, badań i inno-
wacji. Jestem przekonany, że Program wymiany naukowej
między Szwajcarią a nowymi państwami członkowskimi Unii
Europejskiej SCIEX-NMSch będzie mieć znaczący wkład w tym
zakresie i będzie promować bliskie stosunki pomiędzy osoba-
mi prywatnymi i instytucjami w naszych krajach, które będą
kontynuowane jeszcze po zakończeniu programu. Program
wymiany naukowej powinien również promować dwustron-
ną wymianę i współpracę w zakresie efektywnego transferu
i upowszechniania wiedzy na rzecz gospodarki i rozwoju in-
nowacyjnych sektorów, takich jak odnawialne źródła energii,
nowe technologie oraz w wielu innych dziedzinach, w których
Szwajcaria ma wiele do zaoferowania.
JE LUKAS BEGLINGERAMBASADOR SZWAJCARII W POLSCE
4
Program wymiany naukowej pomiędzy Szwajcarią
a Polską SCIEX-NMSch jest ważnym instrumentem
mającym na celu promowanie młodych,
utalentowanych pracowników naukowych
Udział Szwajcarii w zmniejszaniu różnic gospodarczych i spo-
łecznych w poszerzonej Europie sięga 1,26 miliarda franków
szwajcarskich. Szwajcaria wspiera 12 państw członkowskich,
które przystąpiły do Unii Europejskiej po 2004 r. Niemal 40%
tej kwoty przeznaczone jest dla Polski na realizację 60 pro-
jektów i programów w różnych obszarach tematycznych,
począwszy od środowiska i infrastruktury, przez rozwój re-
gionalny i zdrowie, po wsparcie dla sektora prywatnego i or-
ganizacji pozarządowych.
Ponadto Szwajcarsko-Polski Program Współpracy kładzie
nacisk na wspieranie inicjatyw w zakresie badań i rozwoju
realizowanych w Polsce. W tej dziedzinie, Program wymia-
ny naukowej pomiędzy Szwajcarią a Polską SCIEX-NMSch
jest ważnym instrumentem mającym na celu promowanie
młodych, utalentowanych pracowników naukowych, którzy
zamierzają prowadzić badania we współpracy z badaczami
i instytucjami ze Szwajcarii. Program ten umożliwia polskim
stypendystom korzystanie z wysokich standardów badań
i eksperymentów naukowych, z bliskich kontaktów pomię-
dzy szkolnictwem wyższym a przemysłem i sektorem pry-
watnym, a także zapewnia możliwości pracy w innowacyj-
nym i konkurencyjnym środowisku.
W ramach programu przeprowadzono wiele naborów wnio-
sków i około 100 doktorantów i osób posiadających tytuł
doktora otrzymało dofi nansowanie pobytu w Szwajcarii oraz
możliwość pracy ze szwajcarskimi zespołami badawczymi
przez okres od 6 do 24 miesięcy.
Nabór wniosków jest realizowany w trybie konkursu. W każ-
dym naborze dofi nansowanie otrzymuje około 25% wnio-
sków.
Dane te pokazują jak atrakcyjny jest ten program i jak wielki
sukces odniósł w polskich i szwajcarskich kręgach badaw-
czych. Jednak, co ważniejsze, wybrane wnioski są bardzo wy-
sokiej jakości i zapewniają obywatelom naszych krajów możli-
wości współpracy i realizacji trwałych projektów partnerskich.
DOMINIQUE FAVREDYREKTOR BIURA SZWAJCARSKO-POLSKIEGO
PROGRAMU WSPÓŁPRACY
5
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
W Funduszu Stypendialnym postawiono na
jakość oraz trwałość relacji i kontaktów, krótki
czas zatwierdzania wniosków oraz wzmocnienie
zawodowych perspektyw pracowników naukowych
Wejście naszego kraju do struktur europejskich pociągnęło
za sobą konieczność współuczestnictwa w polityce europej-
skiej, mającej na celu stworzenie na terytorium Europy kon-
kurencyjnej i dynamicznej gospodarki, opartej na wiedzy,
zdolnej do trwałego rozwoju i tworzącej większą liczbę lep-
szych miejsc pracy. Stąd duży nacisk położony został na dzia-
łalność badawczo-rozwojową. Ma ona bowiem podstawowe
znaczenie dla rozwoju cywilizacyjnego Polski oraz wzrostu
innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki.
W Polsce badania naukowe i prace rozwojowe prowadzą
przede wszystkim uczelnie, placówki naukowe PAN oraz
jednostki badawczo-rozwojowe. Od 2009 r. naukowcy z wy-
mienionych instytucji mogą się ubiegać o granty na pobyty
naukowe w placówkach badawczych Szwajcarii w ramach
Funduszu Stypendialnego Szwajcarsko-Polskiego Progra-
mu Współpracy. Warto przy tym podkreślić, że w Funduszu
Stypendialnym postawiono na jakość oraz trwałość relacji i
kontaktów, krótki czas zatwierdzania wniosków oraz wzmoc-
nienie zawodowych perspektyw pracowników naukowych.
Fundusz, wpisujący się w priorytety rozwoju społeczno-go-
spodarczego naszego kraju, jest otwarty dla wszystkich dys-
cyplin naukowych. Zapewnił on dotychczas fi nansowanie ok.
100 pobytów badawczych polskich naukowców w Szwajcarii
na kwotę ponad 8 mln CHF. Nie jest to jednak fi nalna liczba
– przed nami jeszcze dwa konkursy i kolejne projekty ocze-
kujące na wsparcie.
Udział polskich naukowców w programach międzynarodo-
wych przynosi wiele korzyści. Pozwala na uzyskanie przez
badaczy dostępu do nowoczesnych technologii oraz umoż-
liwia im udział w wielu ważnych przedsięwzięciach nauko-
wych. Właśnie m.in. dzięki takim programom jak Fundusz
Stypendialny następuje powiązanie nauki polskiej z nauką
międzynarodową, w szczególności europejską. Korzyści
czerpie także Szwajcaria, zyskując doskonałych i zdolnych
polskich naukowców. Jest to także dowód na to, że polscy
naukowcy reprezentują najwyższy poziom merytoryczny.
Praca wykonywana przez polskich naukowców na zagra-
nicznych uczelniach jest bardzo ceniona, czego dowodem są
liczne kontrakty naukowe. Zatem polscy naukowcy są gotowi
startować w konkursach ocenianych przez wymagające za-
graniczne gremia naukowe.
Liczymy na dalszą owocną współpracę Polski i Szwajcarii
w zakresie wspierania mobilności naukowców.
MAŁGORZATA WIERZBICKADYREKTOR KRAJOWEJ INSTYTUCJI KOORDYNUJĄCEJ
SZWAJCARSKO-POLSKI PROGRAM WSPÓŁPRACY
WSPIERANIE MOBILNOŚCI DOKTORANTÓW I PRACOW-
NIKÓW NAUKOWYCH TO WARUNEK SINE QUA NON
STWORZENIA INNOWA-CYJNEJ I BARDZIEJ KONKURENCYJNEJ
GOSPODARKI ZE STABILNYM WZROSTEM
ZATRUD-NIENIA
7
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Nie ulega wątpliwości, jak ważna dla „Europy
wiedzy” jest wymiana doświadczeń, która może,
a nawet powinna, być realizowana zwłaszcza przez
doktorantów i pracowników naukowych
Założenia Funduszu Stypendialnego SCIEX idealnie wpisują
się w unijną strategię rozwoju społeczno-gospodarczego „Eu-
ropa 2020” w zakresie współpracy międzyuczelnianej i badaw-
czej, podnoszenia jakości kształcenia na uczelniach wyższych
poprzez zwiększenie liczby wyjazdów naukowych, rozwoju
innowacyjności, a także tworzenia trwałych powiązań między
światem nauki, biznesu i badań. Wspieranie i modernizacja ob-
szaru szkolnictwa wyższego, w tym mobilności doktorantów
i pracowników naukowych, to warunek sine qua non stworze-
nia innowacyjnej i bardziej konkurencyjnej gospodarki ze sta-
bilnym wzrostem zatrudnienia.
Nie ulega wątpliwości, jak ważna dla „Europy wiedzy” jest
wymiana doświadczeń, która może, a nawet powinna, być
realizowana zwłaszcza przez doktorantów i pracowników na-
ukowych. Dążąc do proponowanego wskaźnika nakładów na
badania i rozwój na poziomie 1,7 proc. PKB, jaki nasz kraj ma
osiągnąć w 2020 r., powinniśmy uczyć się od najlepszych. Już
w chwili obecnej Szwajcaria przeznacza na badania i rozwój
2,9 % PKB (cel UE to osiągnięcie wskaźnika 3% PKB w zakre-
sie nakładów na badania i rozwój). Większość szwajcarskich
naukowców zatrudnionych w szkołach wyższych co roku
publikuje wyniki swoich badań w czasopiśmie z tzw. listy fi -
ladelfi jskiej – statystyczny polski naukowiec: raz na trzy lata.
Szacuje się jednak, że wzrost fi nansowania badań polskich
naukowców zaledwie o 10% spowoduje wzrost efektywności
naukowej o 40% (dane wg raportu Produktywność naukowa
wyższych szkół publicznych w Polsce).
Wzrost nakładów na prace badawcze i zintensyfi kowanie
współpracy między polskimi i szwajcarskimi naukowcami
możliwe było również dzięki uruchomieniu Funduszu Stypen-
dialnego SCIEX, dla którego Punktem Kontaktowym od 2009 r.
jest Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. Polsko-szwajcarska
współpraca nawiązana w ramach projektów stypendystów
Funduszu Stypendialnego SCIEX umożliwiła transfer dobrych
praktyk oraz innowacji i zainicjowała zmiany jakościowe na
uczelniach będących członkami konsorcjów badawczych.
Niektóre odkrycia i sukcesy polskich uczonych, którzy pro-
wadzą badania naukowe i pracują w Szwajcarii znana jest na
całym świecie: tylko w uruchomieniu Wielkiego Zderzacza
Hadronów w CERN, dzięki któremu możliwe było ogłoszone
odkrycie nowej cząstki elementarnej, która może być poszu-
kiwaną od tak dawna cząstką Higgsa, na przełomie kilku lat
uczestniczyło ponad stu Polaków. Wierzę, że dzięki projektom
realizowanym przez polskich stypendystów Funduszu Stypen-
dialnego SCIEX wyniki ich prac, znane do tej pory być może
tylko w wąskim gronie naukowców, będą szerzej dostępne.
Mam nadzieję, że dzięki projektom badawczym realizowanym
w ramach Funduszu Stypendialnego SCIEX współpraca nawią-
zana przez polsko-szwajcarskie konsorcja naukowe pozwoli na
wzmocnienie powiązań między światem nauki, biznesu i ba-
dań, a także podniesie atrakcyjność i prestiż polskiego środo-
wiska naukowego na arenie międzynarodowej. Życzę Państwu
miłej lektury.
MIROSŁAW MARCZEWSKIDYREKTOR GENERALNY
FUNDACJA ROZWOJU SYSTEMU EDUKACJI
8
Fundusz Stypendialny SCIEX: skuteczny i obiecujący
instrument wzmacniania współpracy naukowej
pomiędzy Polską a Szwajcarią
W ramach programu szwajcarskiej pomocy dla rozszerzonej
Unii Europejskiej, Fundusz Stypendialny SCIEX ma na celu przy-
czynianie się do zmniejszenia różnic społeczno-gospodarczych
w poszerzonej Unii Europejskiej poprzez rozwijanie potencjału
pracowników naukowych w nowych państwach członkow-
skich oraz promowanie trwałych partnerstw badawczych po-
między nowymi państwami członkowskimi a Szwajcarią.
Program wymiany naukowej między Szwajcarią a nowymi
państwami członkowskimi Unii Europejskiej SCIEX-NMSch za-
pewnia wysoki poziom dofi nansowania i wyjątkowe możliwo-
ści dla młodych pracowników naukowych w zakresie rozwoju
kariery naukowej, nabywania nowych umiejętności oraz pro-
wadzenia badań w nowym środowisku naukowym wolnym
od zobowiązań akademickich. Zapewnia również optymalne
warunki do pracy, a także zdobycia doświadczenia w środowi-
sku międzynarodowym i poszerzenia kontaktów naukowych.
Dzięki stypendiom i uczestnictwu w międzynarodowych pro-
jektach badawczych możliwe jest inicjowanie i trwały rozwój
partnerstw instytucjonalnych na rzecz badań.
Łącznie, na realizację Programu wymiany naukowej między
Szwajcarią a nowymi państwami członkowskimi Unii Europej-
skiej w latach 2009–2016 przeznaczono kwotę ok. 45 milionów
CHF. Od początku trwania programu przyznano ok. 300 sty-
pendiów, co oznacza, że część z 300 innowacyjnych projektów
realizowanych przez wysoko wykwalifi kowanych młodych
pracowników naukowych będzie realizowana w Szwajcarii
pod nadzorem pracowników naukowych ze Szwajcarii i no-
wych państw członkowskich. Do końca trwania programu
przewidziana jest realizacja ok. 460 rocznych stypendiów.
Polska jest największym partnerem Programu wymiany na-
ukowej między Szwajcarią a nowymi państwami członkow-
skimi Unii Europejskiej, któremu przyznano najwyższy bu-
dżet wynoszący 12 milionów CHF, oraz któremu przyznano
dofi nansowanie największej liczby projektów: 7 w ramach
programu pilotażowego, 89 w ramach 4 otwartych naborów
wniosków, a należy pamiętać, że do czasu zakończenia pro-
gramu Polska będzie uczestniczyć jeszcze w 2 naborach.
Projekty, którym przyznano dofi nansowanie są realizowane
zarówno przez kobiety jak i mężczyzn, głównie przez osoby
już posiadające tytuł doktora (53 projekty; 36 projektów re-
alizowanych jest przez doktorantów). Projekty realizowane
są we wszystkich dyscyplinach naukowych, jednak najwięcej
z nich w dziedzinie chemii (15 projektów), nauk inżynieryj-
nych (11 projektów), prawa, nauk społecznych i ekonomii (11
projektów). Ponad 60% projektów, które uzyskały dofi nanso-
wanie jest realizowanych przez okres 12 miesięcy.
Działając z upoważnienia Szwajcarskiej Agencji ds. Rozwoju
i Współpracy, Konferencja Rektorów Uniwersytetów Szwaj-
carskich (CRUS) jest odpowiedzialna za wdrażanie i zarzą-
dzanie Funduszem Stypendialnym SCIEX. CRUS jest dumna
z tego, że może uczestniczyć w niezwykle udanym progra-
mie wymiany naukowej, który promuje kulturę doskonałości
i różnorodne projekty naukowe. Program wymiany naukowej
SCIEX generuje ogromną liczbę odkryć naukowych, nową
wiedzę i koncepcje oraz promuje tworzenie sieci naukowych.
Niniejsza publikacja przygotowana przez polskich partnerów
z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji umożliwia nam zapozna-
nie się z wybranymi projektami realizowanymi w ramach Fun-
duszu Stypendialnego SCIEX. Konferencja Rektorów Uniwer-
sytetów Szwajcarskich życzy Państwu interesującej lektury!
AUDE PACTONKIEROWNIK FUNDUSZU STYPENDIALNEGO SCIEX
KONFERENCJA REKTORÓW UNIWERSYTETÓW SZWAJCARSKICH
9
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Spośród nowych państw członkowskich Unii
Europejskiej Polska jest krajem, który wysyła największą
liczbę osób w ramach Funduszu Stypendialnego SCIEX.
Dotychczas dofi nansowanych zostało 96 projektów
Szwajcaria to nie tylko zegarki, czekolada Lindt, fondue, nar-
ty w Alpach i cztery ofi cjalne języki urzędowe. To także ce-
nieni naukowcy, a wśród nich 25 laureatów nagrody Nobla,
takich jak: Jean Henri Dunant – laureat pierwszej pokojowej
nagrody Nobla oraz Werner Arber i Kurt Wüthrich – nobliści
w dziedzinie medycyny i chemii. W ich ślady mają szansę
pójść polscy naukowcy, którzy uczestniczą w wymianach na-
ukowych w ramach Funduszu Stypendialnego SCIEX.
Głównym celem projektów realizowanych w ramach Fundu-
szu jest utworzenie partnerstw naukowych, które rozwiną
zdolności poszczególnych pracowników naukowych, a także
doprowadzą do nawiązania lub zacieśnienia kontaktów mię-
dzy naukowcami ze Szwajcarii i Polski.
Spośród nowych państw członkowskich Unii Europejskiej
Polska jest krajem, który wysyła największą liczbę osób w ra-
mach Funduszu Stypendialnego SCIEX. Od 2009 r. do biura
wpłynęły 333 wnioski, spośród których dofi nansowanych zo-
stało 96 projektów. A będzie ich jeszcze więcej, bo na dzień
wydania publikacji nie są znane wyniki naboru z 2012 r.,
a przed nami również ostatni nabór wniosków w 2013 r. Łącz-
nie na wszystkie stypendia przeznaczono 12 mln CHF.
Od początku działalności Fundusz Stypendialny SCIEX
wzbudza duże zainteresowanie wśród naukowców, gdyż
proponowane w jego ramach możliwości rozwoju kariery
naukowej w najlepszych jednostkach badawczych na świe-
cie stanowią bardzo atrakcyjną ofertę. Szwajcarskie stypen-
dia torują polskim naukowcom drogę do międzynarodowej
kariery. Wielu młodych badaczy przeprowadziło badania
naukowe, czerpiąc korzyści wynikające z uczestnictwa
w międzynarodowym i wielokulturowym środowisku uczel-
ni szwajcarskich, a także skorzystało z możliwości konsul-
tacji z zagranicznymi ekspertami i dostępu do bogatego
zaplecza naukowego.
W publikacji tej przedstawiamy doświadczenia dotychczaso-
wych stypendystów Funduszu Stypendialnego SCIEX i przy-
taczamy ich opinie dotyczące zrealizowanych projektów.
Mówimy również o tym, jaką wartość dodaną dla ich karie-
ry zawodowej bądź naukowej stanowił pobyt w Szwajcarii.
Mamy nadzieję, że kontakty naukowe i przyjaźnie zawiązane
w trakcie realizacji projektów trwają nawet po ich zakończe-
niu, opierając się działaniu czasu, a w przyszłości wciąż przy-
nosić będą obopólne korzyści.
Życzę Państwu miłej lektury i wielu pomysłów na inspirujące
projekty składane w ramach ostatniego naboru wniosków do
Funduszu, który będzie mieć miejsce na jesieni 2013 r.!
KATARZYNA ALEKSANDROWICZDYREKTOR PROGRAMÓW STYPENDIALNYCH
FUNDACJA ROZWOJU SYSTEMU EDUKACJI
GŁÓWNYM CELEM FRSE JEST SZEROKO ROZUMIANE WSPIERANIE DZIAŁAŃ
NA RZECZ REFORMY I ROZWOJU EDUKA-
CJI W POLSCE
FUNDACJA ROZWOJU SYSTEMU EDUKACJI ZAJ-MUJE SIĘ ADMINISTROWANIEM NAJWIĘKSZYMI PROGRAMAMI Z ZAKRESU EDUKACJI W POLSCE
13
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE) – Punkt
Kontaktowy Funduszu Stypendialnego SCIEX
Głównym celem Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji jest sze-
roko rozumiane wspieranie działań na rzecz reformy i rozwoju
systemu edukacji w Polsce. Fundacja realizuje swój cel statuto-
wy poprzez:
• obsługę programów współpracy zagranicznej w dziedzinie
edukacji;
• wspieranie w ramach realizowanych programów prac ana-
litycznych i studialnych wspomagających projektowaną re-
formę edukacji;
• programowanie współpracy polskich placówek edukacyj-
nych z ośrodkami zagranicznymi;
• podejmowanie coraz szerszej współpracy z polskimi i zagra-
nicznymi instytucjami oraz organizacjami edukacyjnymi.
Działania Fundacji, zapewniające liczne uczestnictwo pracow-
ników szkół i uczelni w programach pomocowych podnoszą-
cych jakość kształcenia, tworzą sprzyjający grunt do refor-
mowania i rozwoju systemu edukacji w Polsce. Programy te
uwzględniają szereg inicjatyw Unii Europejskiej, wśród których
priorytetowe znaczenie mają:
• zwiększenie inwestycji w zasoby ludzkie;
• zwalczanie podziałów i nierówności społecznych;
• wspieranie dążeń do zdobywania wiedzy;
• promowanie współpracy prowadzącej do podwyższania ja-
kości usług edukacyjnych;
• promowanie kształcenia w trakcie całego życia człowieka.
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji zajmuje się administro-
waniem największymi programami Unii Europejskiej z zakresu
edukacji w Polsce. FRSE była jedynym operatorem programu
bezzwrotnej pomocy dla szkolnictwa wyższego w krajach
Europy Środkowo-Wschodniej Tempus, przez wszystkie lata
jego działalności. Dzięki doświadczeniom nabytym podczas
administrowania tym programem, po podjęciu przez Komisję
Europejską decyzji o przyjęciu Polski do grupy państw uczest-
niczących w programie Socrates, Fundacja stała się Narodową
Agencją Programów Socrates, a później Socrates II i przez wiele
lat była odpowiedzialna za zarządzanie wszystkimi komponen-
tami tego programu (Erasmus, Grundtvig oraz Comenius).
Administruje również programem z zakresu edukacji niefor-
malnej: MŁODZIEŻ (nazwanym od 2007 r. „Młodzież w dzia-
łaniu”). W 2007 r., decyzją polskich władz edukacyjnych FRSE
została ustanowiona jedyną centralną instytucją odpowie-
dzialną za wdrażanie i realizację programu „Uczenie się przez
całe życie” wraz z jego wszystkimi programami sektorowymi:
Comenius, Erasmus, Grundtvig i Leonardo da Vinci.
Fundacja prowadzi także krajowe punkty kontaktowe ds.
programów UE: Erasmus Mundus i Tempus, Krajowe Biuro
Programu EURODESK oraz Centrum Współpracy z Europą
Wschodnią i Krajami Kaukazu SALTO EECA, inicjatywę wspól-
notową European Language Label oraz akcję eTwinning.
Przy Fundacji działa również Polskie Biuro EURYDICE – sieć in-
formacji o edukacji w państwach europejskich.
Programy realizowane w ramach FRSE:
• „Uczenie się przez całe życie”
w ramach którego działają podprogramy:
– Comenius – edukacja przedszkolna i szkolna,
– Erasmus – szkolnictwo wyższe,
– Leonardo da Vinci – kształcenie i szkolenie zawodowe,
– Grundtvig – edukacja dorosłych,
– Wizyty Studyjne,
– Wizyty Przygotowawcze LLP;
• „Młodzież w działaniu”;
• Erasmus Mundus;
• Tempus;
• EURODESK;
• SALTO EECA;
• European Language Label;
• eTwinning;
• EURYDICE;
• Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży;
• Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy (FSS);
• Fundusz Stypendialny SCIEX;
• Program Operacyjny Kapitał Ludzki – trzy projekty w ra-
mach Priorytetu III: Wysoka jakość systemu kształcenia.
OD 2009 R. FUNDACJA ROZWOJU SYSTEMU EDU-KACJI PEŁNI FUNKCJĘ PUNKTU KONTAKTOWEGO
FUNDUSZU STYPENDIALNEGO SCIEX W POLSCE
15
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Charakterystyka Funduszu
Stypendialnego SCIEX
Program wymiany naukowej, w ramach którego realizowany
jest Fundusz Stypendialny SCIEX, ma na celu zmniejszenie
różnic społeczno-gospodarczych w obrębie rozszerzonej Unii
Europejskiej poprzez rozwijanie możliwości pracowników na-
ukowych w nowych państwach członkowskich oraz propago-
wanie trwałych partnerstw 10 nowych państw członkowskich
i Szwajcarii w zakresie badań naukowych.
Fundusz został uruchomiony w 2009 r. w ramach Programu
wymiany naukowej między Szwajcarią a nowymi państwami
członkowskimi Unii Europejskiej SCIEX–NMSch na lata 2009–
2016. W ramach programu możliwe jest ubieganie się o fi -
nansowanie projektów naukowo-badawczych we wszystkich
dyscyplinach i dziedzinach naukowych, w których dwóch
pracowników naukowych lub dwa wydziały (Szwajcarii i no-
wego państwa członkowskiego) chcą współpracować oraz
dysponują niezbędną wiedzą specjalistyczną i wykwalifi ko-
wanymi zasobami ludzkimi. Bezpośrednimi benefi cjentami
programu są pracownicy naukowi z uznanych instytucji ba-
dawczych i szkolnictwa wyższego w 10 nowych państwach
członkowskich, w tym Polski.
Od początku działalności programu wzbudza on duże za-
interesowanie wśród naukowców – co roku zgłoszeń jest
więcej niż dostępnych miejsc. Dotychczas na badania na-
ukowe do Szwajcarii wyjechało już 96 polskich naukowców.
Spośród nowych państw członkowskich Unii Europejskiej
Polska jest krajem, który wysyła największą liczbę osób
w ramach stypendium SCIEX – w 2011 r. polscy naukowcy
otrzymali łącznie 1,7 mln CHF na prowadzenie badań nauko-
wych w Szwajcarii. Polskie projekty badawcze stanowią ok.
44% wszystkich dofi nansowanych rocznie wniosków. Dzięki
wymianom doktoranci, pracownicy naukowi oraz ich opie-
kunowie mają szansę podzielić się swoimi doświadczeniami
i podnieść kwalifi kacje zawodowe.
Fundusz Stypendialny SCIEX skierowany jest do przed-
stawicieli wszystkich dyscyplin akademickich bez ogra-
niczeń wiekowych. Doktoranci i młodzi naukowcy w celu
prowadzenia badań na szwajcarskich uczelniach lub w insty-
tutach naukowych i laboratoriach mogą wyjechać na stypen-
dia trwające od 6 do 24 miesięcy. Wartość rocznego stypen-
dium wynosi od ok. 50 000 CHF do ok. 80 000 CHF
Cele Funduszu
Głównym celem projektów realizowanych w ramach Fundu-
szu Stypendialnego SCIEX jest utworzenie partnerstw na-
ukowych, które:
• rozwiną zdolności poszczególnych pracowników nauko-
wych (kapitał ludzki);
• będą wspierać postęp naukowy i innowacyjność (perspekty-
wy naukowe);
• doprowadzą do nawiązania lub zacieśnienia kontaktów
między pracownikami naukowymi (tworzenie sieci kon-
taktów).
Budżet Funduszu
Całkowita alokacja na Fundusz wynosi dla Polski 12 mln CHF.
Wnioskodawcy
O środki z Funduszu Stypendialnego mogą ubiegać się kon-
sorcja instytucji naukowo-badawczych ze Szwajcarii i Polski.
Głównym wnioskodawcą jest szwajcarska instytucja gosz-
cząca (host institution), która – w porozumieniu z instytucją
wysyłającą (sending institution) z Polski – koordynuje proces
wypełniania poszczególnych części wniosku aplikacyjnego,
a następnie wysyła go do instytucji pośredniczącej, tj. Kon-
ferencji Rektorów Uniwersytetów Szwajcarskich (CRUS),
w terminie określonym dla każdego naboru wniosków.
Lista uprawnionych polskich instytucji opublikowana jest
na stronie internetowej www.programszwajcarski.gov.pl
Polska jest krajem, który wysyła
największą liczbę osób w ramach
stypendium SCIEX
16
i obejmuje m.in.: uczelnie, placówki Polskiej Akademii Nauk
i krajowe instytuty badawcze.
Lista szwajcarskich instytucji partnerskich opubliko-
wana jest na stronie www.sciex.ch i obejmuje m.in.: uczel-
nie wyższe, instytucje federalnego obszaru politechnik
i instytucji politechnicznych, uczelnie politechniczne oraz
instytuty badawcze dotowane przez Konfederację Szwaj-
carską.
Przed złożeniem wniosku aplikacyjnego w ramach Programu
wymiany naukowej między Szwajcarią a nowymi państwami
członkowskimi Unii Europejskiej (SCIEX–NMSch) szwajcar-
ska instytucja goszcząca musi podpisać ramową umowę
o współpracy z CRUS, która obejmuje m.in. zgodę na posta-
nowienia Europejskiej Karty Naukowca – Kodeks postępowania
przy rekrutacji pracowników naukowych.
Na jakie projekty można otrzymaćdofi nansowanie?
W ramach Funduszu Stypendialnego SCIEX konsorcjum pol-
skiej uczelni wysyłającej i szwajcarskiej uczelni goszczącej
może wnioskować o dofi nansowanie dla następujących pro-
jektów:
Pobyty stypendialne doktorantów i młodszych pra-
cowników naukowych (z tytułem doktora) z Polski,
w celu prowadzenia badań naukowych w instytucjach
badawczych w Szwajcarii. Stypendia są przyznawane na
okres od 6 do 24 miesięcy. Wysokość 6-miesięcznego sty-
pendium wynosi 25 000 CHF w pierwszym roku oraz 27
500 CHF w drugim roku – dla doktorantów – oraz 40 000
CHF dla młodszych pracowników naukowych. Dodatkowe
środki przyznawane są na zwrot m.in. kosztów podróży
(wg ustalonego limitu).
Wizyty samodzielnych pracowników naukowych
z Polski lub Szwajcarii w celu przygotowania projektów
badawczych lub w związku z ich realizacją, tj. 5-dniowe po-
byty w Szwajcarii lub w Polsce, na które można otrzymać
dofi nansowanie w wysokości 2500 CHF. Wspierane projek-
ty powinny służyć podnoszeniu kwalifi kacji zawodowych,
a także przyczyniać się do rozwoju współpracy naukowo-
-badawczej.
Konkursy wniosków
Konkursy wniosków przeprowadzane są raz w roku. Ostatni
nabór wniosków dla polsko-szwajcarskich konsorcjów
naukowych planowany jest jesienią 2013 r.
Kwalifi kowalne koszty projektu
Tabela 1. Koszty kwalifi kowalne stypendiów dla doktorantów
i młodszych pracowników naukowych z Polski
Kategoria Koszty kwalifi kowalne
Stypendium Stypendium:
Doktoranci – 50 000 CHF przez pierwsze
12 miesięcy pobytu
Doktoranci – 55 000 CHF przez drugie
12 miesięcy pobytu
Młodsi pracownicy naukowi – 80 000 CHF
przez 12 miesięcy pobytu (maks. długość
pobytu – 18 miesięcy)
Transport Koszty podróży między Polską a Szwajca-
rią (maks. 1000 CHF)
Transport na terenie Szwajcarii
(maks. 1000 CHF)
Badania Udział w konferencjach (w tym posiłki
w obiektach zewnętrznych i koszty
hotelu)
Koszty publikacji (maks. 500 CHF)
17
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Tabela 2. Koszty kwalifi kowalne krótkich wizyt badawczych
pracowników naukowych ze Szwajcarii i Polski
Kategoria Koszty kwalifi kowalne
(maks. 2500 CHF)
Stypendium Koszty podróży między Polską a Szwajcarią
Przejazdy na terenie kraju
Zakwatero-
wanie
i wyżywienie
Koszty hotelu
Diety
Kontakt
Punkt Kontaktowy Funduszu Stypendialnego SCIEX
w Polsce
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
ul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawa
tel.: +48 22 46 31 000,
email: [email protected]
www.sciex.pl
Instytucja Pośrednicząca dla Funduszu Stypendialnego
Rektorenkonferenz der Schweizer Universitäten (CRUS)
Konferencja Rektorów Uniwersytetów Szwajcarskich
International Relations of CRUS
Postbox 607, CH - 3000 Bern 9
tel.: +41 31 306 60 36
e-mail: [email protected]
www.sciex.ch
Biuro Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy
Adres korespondencyjny:
Ambasada Szwajcarii w Polsce
Biuro Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy
Aleje Ujazdowskie 27, 00-540 Warszawa
tel.: +48 22 553 89 20
e-mail: [email protected]
www.swiss-contribution.admin.ch/poland/
Krajowa Instytucja Koordynująca
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Departament Programów Pomocowych
i Pomocy Technicznej
ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa
tel.: +48 22 273 78 00
e-mail: [email protected]
www.programszwajcarski.gov.pl
Otwarte nabory wniosków
I nabór wniosków 2009
W ramach I naboru wniosków 2009 (termin składania aplika-
cji: do 1 listopada 2009 roku) do CRUS – instytucji pośredni-
czącej dla Funduszu Stypendialnego SCIEX – spłynęło łącznie
77 wniosków. Dofi nansowanie uzyskało 26 projektów (ponad
33%), z czego przyznano środki na 13 projektów z Polski na
kwotę ponad 1 000 000 CHF. Dofi nansowanie otrzymał rów-
nież jeden projekt z Estonii oraz 12 projektów z Czech.
Całkowita kwota rozdysponowana w tym naborze wyniosła
ponad 1 900 000 CHF:
1 021 500 CHF
dla Polski
800 000 CHF
dla Czech78 500 CHF
dla Estonii
Projekty badawcze realizowane były w: kantonalnych uni-
wersytetach (16); Swiss Federal Institute of Technology (7);
instytutach badawczych (3). Biorąc pod uwagę płeć badaczy
– 12 z nich to kobiety, a 14 to mężczyźni.
Fundusz Stypendialny SCIEX skierowany
jest do przedstawicieli wszystkich dyscyplin
akademickich bez ograniczeń wiekowych
18
II nabór wniosków 2010
W ramach zakończonego 1 kwietnia 2010 r. II naboru wnio-
sków złożono 106 wniosków:
6 z Estonii 58 aplikacji
z Polski7 ze Słowenii
20 z Węgier
15 z Litwy
26 sierpnia 2010 r. Komitet Sterujący podjął decyzję o do-
fi nansowaniu 26 projektów badawczych z Polski, na 58
złożonych aplikacji (45% złożonych wniosków). Łącznie przy-
znane dofi nansowanie dla polskich projektów wyniosło w II
naborze ponad 2 000 000 CHF.
III nabór wniosków 2010
W ramach zakończonego 1 listopada 2010 r. III naboru wnio-
sków złożono 166 wniosków:
5 z Łotwy 84 aplikacje
z Polski
18 ze Słowacji
31 z Czech
9 z Estonii
19 z Węgier
Ze złożonych 84 wniosków, aż 79 aplikacji zostało poddanych
ocenie jakościowej. 24 marca 2011 r. Komitet Sterujący pod-
jął decyzję o dofi nansowaniu 29 projektów badawczych
z Polski (37% ocenianych wniosków). Łącznie przyznane do-
fi nansowanie dla polskich projektów wyniosło w III naborze
2 597 600 CHF. Polskie projekty badawcze (29) stanowiły 44%
wszystkich dofi nansowanych w tym naborze aplikacji (66).
IV nabór wniosków 2011
W ramach zakończonego 1 listopada 2011 r. IV naboru wnio-
sków dofi nansowano łącznie 58 wniosków:
2 z Łotwy21 aplikacji
z Polski
4 z Bułgarii
21 z Czech
3 z Estonii
7 z Rumunii
Ze złożonych 84 wniosków z Polski, 81 aplikacji zostało
poddanych ocenie jakościowej. 29 marca 2012 r. Komitet
Sterujący podjął decyzję o dofi nansowaniu 21 projektów
badawczych z Polski (26% ocenianych wniosków). Łącznie
przyznane dofi nansowanie dla polskich projektów wyniosło
w IV naborze 1 762 662,50 CHF. Polskie projekty badawcze
(21) stanowiły 36% wszystkich dofi nansowanych w tym na-
borze aplikacji (58).
V nabór wniosków 2012
Na dzień oddania publikacji do druku (grudzień 2012 r.) trwa
ocena projektów złożonych w ramach konkursu na pobyty
stypendialne polskich naukowców w Szwajcarii, który zakoń-
czył się 1 listopada 2012 r. Polscy wnioskodawcy złożyli ogó-
łem 67 aplikacji, z czego cztery były niekompletne, a dwie
przesłane po terminie. Ostatecznie do oceny formalnej prze-
kazano 61 projektów z Polski. Decyzje w sprawie wyboru
projektów do dofi nansowania zostaną podjęte na posiedzeniu
Komitetu Sterującego, które odbędzie się w marcu 2013 r.
Od początku działalności programu wzbudza on
duże zainteresowanie wśród naukowców – co
roku zgłoszeń jest więcej niż dostępnych miejsc
19
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Lista opisanych
projektów
Uwagowy model wyboru strategii decyzyjnych (Bottom-
up model of strategy selection) – Szymon Wichary; Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Interdyscyplinarne
Centrum Stosowanych Badań Poznawczych (str. 22)
Metafora „rosyjskiego niedźwiedzia” w szwajcarskim
dyskursie prasowym w XIX w. (The „Russian Bear” Meta-
phor in 19th Century Swiss Press Discourse) – Magdale-na Żakowska; Uniwersytet Łódzki (str. 24)
Planowanie przestrzenne i rozwój turystyki rowerowej
– polsko-szwajcarska analiza porównawcza (Spatial
planning and development of bicycle tourism – Polish-
Swiss comparative analysis) – Anna Kurkowska; Uni-
wersytet Warszawski (str. 28)
Prezydencja w Unii Europejskiej po Traktacie Lizboń-
skim – w stronę supranacjonalizacji Rady UE (Presidency
in the European Union after the Lisbon Treaty – Towards
the Supranationalisation of the EU Council) – Rafał Rie-del; Uniwersytet Opolski (str. 29)
Swiss Light Source Performance Improvement Project – Piotr Tracz; Uniwersytet Jagielloński (str. 31)
QoHealth: Optymalizacja QoE dla systemów teleme-
dycznych z ograniczeniami parametrów QoS (QoHealth:
QoE Optimalisation for Health Tele-monitoring and
Tele-treatment Systems with Constrained QoS) – Lucjan Janowski; Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w
Krakowie (str. 34)
The intellectual on the borderlines. Carl Albert Loosli as
a columnist in the beginning of the 20th century in the
medial and cross-cultural context of Switzerland – Da-riusz Komorowski; Uniwersytet Wrocławski (str. 35)
Preparatyka i charakterystyka nanostrukturalnych al-
ternatywnych anod dla stałotlenkowych ogniw paliwo-
wych, z uwzględnieniem paliw węglowych NANO-SOFC
(Preparation and Characterization of Nanostructured,
Alternative Solid Oxide Fuel Cell (SOFC) Anodes with
Focus on Carbon Containing Fuels (NANO-SOFC) – Da-riusz Burnat; Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica
w Krakowie (str. 38)
Badanie przetwarzania krótko- i długotrwałych informa-
cji nieświadomych za pomocą dwóch rodzajów analiz EEG:
falkowej i mikrostanów (Short and long-lived unconscious
information processing investigated with two types of EEG
analysis: waveforms and microstate) – Izabela Szumska; Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie (str. 41)
Czas i Modalność, Perspektywa Formalna (Time and
Modality, A Formal Perspective) – Jacek Wawer; Uniwer-
sytet Jagielloński (str. 44)
Otrzymywanie fotokatalizatorów na bazie ditlenku ty-
tanu modyfi kowanych węglem z zastosowaniem w śro-
dowisku (Preparation of carbon modifi ed TiO2 pho-
tocatalysts for environmental application) – Ewelina Kusiak-Nejman; Zachodniopomorski Uniwersytet Tech-
nologiczny w Szczecinie (str. 48)
Wpływ procesów przetwórczych na związki bioaktyw-
ne owocu granatu (Infl uence of processing on bioactive
compounds from pomegranate) – Anna Horszwald; In-
stytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akade-
mii Nauk w Olsztynie (str. 49)
Walidacja wysokosprawnej metody badania rozpusz-
czalności leków w układach lek–nanocząstka–rozpusz-
czalnik (Validation of HTS-solubility measurements
method for drug-nanoparticle-solvent systems) – Alek-sandra Pelczarska; Politechnika Warszawska (str. 51)
SedTrace – Oznaczanie źródeł i śledzenie emisji osadów
z obszarów miejskich na podstawie mikrozanieczysz-
20
czeń organicznych (SedTrace – Fingerprinting and trac-
ing of sediment emissions from urban areas based on
organic micropollutants) – Anna Elżbieta Sikorska; Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego (str. 52)
Zamienniki tłuszczu mleka kobiecego (Human Milk Fat
Substitute) – Joanna Bryś; Szkoła Główna Gospodarstwa
Wiejskiego w Warszawie (str. 56)
Wielofunkcyjne pochodne sacharydów w formowa-
niu zaawansowanych tworzyw ceramicznych metodą
gelcasting [Multifunctional saccharide derivatives in
gelcasting of high tech ceramics (MULTIGEL)] – Paulina Wiecińska (Bednarek); Politechnika Warszawska (str. 58)
Badanie wchłaniania i metabolizmu tanin hydrolizują-
cych i skondensowanych w modelu in vitro z zastosowa-
niem linii komórkowej Caco-2 (Absorption and metabo-
lism studies of hydrolysable and condensed tannins with
an in vitro Caco2 transwell model) – Agnieszka Kosiń-ska; Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej
Akademii Nauk w Olsztynie (str. 60)
Struktura i interakcje małej, jądrowej rybonukleoproteiny
U7 snRNP (Structure and interactions of the U7 small nu-
clear ribonucleoprotein) – Katarzyna Dorota Raczyńska; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (str. 62)
E-turystyczny Indeks Reputacji [eTourism Reputation
Index (eTourRep)] – Łukasz Stokłosa; Wyższa Szkoła In-
formatyki i Zarządzania w Rzeszowie (str. 64)
Wyznaczenie wpływu wielkości cząstki na termodyna-
mikę oraz diagram fazowy nanowymiarowego spoiwa
lutowniczego (Determination of the size-dependent
phase diagram and thermodynamical behaviour of na-
nostructured brazing fi ller metals) – Grzegorz Garzeł; Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN (str. 66)
Badania wpływu warunków elektroprzędzenia na struk-
turę i wybrane właściwości włókien dwuskładnikowych
do zastosowania w inżynierii tkankowej (Investiga-
tion of the eff ects of electrospinning conditions on the
structure and selected properties of polymeric blended
nanofi bers for tissue engineering, ESNANOTIS) – Doro-ta Kołbuk; Instytut Podstawowych Problemów Techniki,
Polska Akademia Nauk (str. 68)
Symultaniczne badania PIV/LIF dla określenia własności
płomieni kinetycznych [Simultaneous PIV/LIF for local
fl ame front characterization (PIV/LIF)] – Rafał Ślefarski; Politechnika Poznańska (str. 70)
Optymalizacja i zwiększenie skali syntezy ferromagne-
tycznych nanocząstek i ich integracja do polimerowej
matrycy. NANOMAGN (Optimization and upscaling of
the synthesis of ferromagnetic nanoparticles and their
integration in a polymeric matrix. NANOMAGN) – Izabe-la Bobowska; Politechnika Łódzka (str. 73)
Metafi zyczne podstawy funkcjonowania umysłu (Meta-
physics of Mental Life) – Sebastian Tomasz Kołodziej-czyk; Uniwersytet Jagielloński (str. 75)
Polskie projekty badawcze stanowią ok. 44%
wszystkich dofi nansowywanych rocznie
wniosków
22
Dr Szymon Wichary jest adiunktem w Interdyscyplinarnym
Centrum Stosowanych Badań Poznawczych Szkoły Wyż-
szej Psychologii Społecznej w Warszawie. Interesuje się rolą
osobowości, emocji i stresu w podejmowaniu decyzji oraz
biologicznymi źródłami różnic indywidualnych (tempera-
ment, osobowość, skłonność do ryzyka). W pracy badawczej
stosuje komputerowe zadania poznawcze, metody psycho-
fi zjologiczne (pomiary stężeń hormonów i aktywności elek-
trodermalnej) oraz modelowanie obliczeniowe procesów
decyzyjnych. W ramach projektów interdyscyplinarnych
chętnie współpracuje z badaczami z innych dziedzin. Studio-
wał psychologię i biologię na Uniwersytecie Jagiellońskim,
gdzie w 2004 r. uzyskał tytuł doktora. W trakcie studiów
doktoranckich odbył staż w Centre for Adaptive Behaviour
and Cognition, w berlińskim Max Planck Institute for Human
Development. Staż podoktorski odbył w Center for Economic
Psychology na Uniwersytecie w Bazylei.
Geneza współpracy
Początki współpracy naukowej z moim szwajcarskim opie-
kunem naukowym, prof. Rieskampem, sięgają 2000 r. Wte-
dy odbywałem staż doktorancki w Max Planck Institute for
Human Development w Berlinie, gdzie prof. Rieskamp robił
doktorat.
Opis projektu
Celem mojego projektu w ramach przyznanego stypendium
SCIEX było przeprowadzenie badań empirycznych i stworze-
nie komputerowego modelu wyboru strategii decyzyjnych
oraz analiza danych zebranych pod kątem stworzonego mo-
delu. Kierunek badań został nieco zmodyfi kowany w trakcie
realizacji projektu – jedno badanie empiryczne nie zostało
wykonane z powodu ograniczeń czasowych, powstały do
niego jednak procedury badawcze – założony cel w postaci
modelu komputerowego został osiągnięty.
Głównym wynikiem projektu było opisanie związków mię-
dzy stresem emocjonalnym i podejmowaniem decyzji.
Przeprowadzone badanie dało precyzyjną odpowiedź na
to, jak ludzie przetwarzają informacje przed podjęciem
decyzji pod wpływem stresu i jakiej strategii decyzyjnej
wtedy używają. W badaniu zastosowałem komputerowe
zadanie decyzyjne oraz fi zjologiczny pomiar pobudzenia
emocjonalnego w trakcie całego zadania. Analiza danych
wykazała, że pobudzenie emocjonalne jest bezpośrednio
związane z ilością informacji przetwarzanych przed podję-
ciem decyzji – czym wyższe pobudzenie, tym mniej infor-
macji jest przetwarzanych. Również strategia decyzyjna,
czyli strategia integracji zdobytych informacji, różni się u
osób z wysokim pobudzeniem emocjonalnym – takie oso-
by, z powodu ograniczenia zdolności do przetwarzania
informacji, używają prostej, niekompensacyjnej strategii
decyzyjnej, która nie integruje żadnych informacji, a je-
dynie pozwala na dokonanie wyboru w oparciu o jedną,
najważniejszą wskazówkę decyzyjną. Stworzony model
komputerowy procesu podejmowania decyzji uwzględnia
te charakterystyki przetwarzania informacji pod wpływem
Stypendysta: Szymon Wichary, doktorProjekt: Uwagowy model wyboru strategii decyzyjnych
/ Bottom-up model of strategy selection
Obszar tematyczny: psychologia
Termin realizacji projektu: od 01.10.2010 r. do 30.09.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Szkoła Wyższa
Psychologii Społecznej / prof. dr hab. Grzegorz Sędek
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: University of Basel
/ prof. Jörg Rieskamp
Przeprowadzone badanie dało precyzyjną odpowiedź na to, jak
ludzie przetwarzają informacje przed podjęciem decyzji pod
wpływem stresu i jakiej strategii decyzyjnej wtedy używają
23
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
CZY WIESZ, ŻE...
Jedną z największych przyjemności, jakich można doświad-
czyć w Szwajcarii, jest pływanie w pięknych, czystych rzekach
w środku miasta, np. w Aare w Bernie albo w Renie w Bazylei?
wysokiego pobudzenia emocjonalnego i daje odpowiedź
na pytanie, jak przebiega proces wyboru strategii decyzyj-
nej pod wpływem stresu.
Rezultaty projektu
Projekt realizowałem w Centre for Economic Psychology na
Uniwersytecie w Bazylei, gdzie podobne badania nie były
prowadzone. Korzyści dla instytucji goszczącej należy się
dopatrywać w innowacyjności badań: fi zjologiczne metody
pomiaru pobudzenia emocjonalnego nie były tam nigdy sto-
sowane. W ramach niniejszego projektu zostali przeszkoleni
asystenci, którzy przeprowadzali badanie, wyniki projektu
zostały również zaprezentowane na seminarium wewnętrz-
nym Center for Economic Psychology.
Korzyści dla instytucji macierzystej: jako jej pracownik na-
byłem zaawansowaną wiedzę dotyczącą modelowania
obliczeniowego procesów podejmowania decyzji oraz
zaawansowanych metod analizy danych. Wyniki projektu
przedstawiłem na seminarium Interdyscyplinarnym Centrum
Stosowanych Badań Poznawczych.
Współpraca pomiędzy Center for Economic Psychology i In-
terdyscyplinarnym Centrum Stosowanych Badań Poznaw-
czych jest kontynuowana w zakresie trzech realizowanych
wspólnie projektów:
1. projekt dotyczący wpływu starzenia się na podejmowanie
decyzji sekwencyjnych (koordynator: prof. Grzegorz Sędek);
2. kontynuacja projektu SCIEX – wpływ stresu emocjonalne-
go na podejmowanie decyzji w zmieniającym się środowi-
sku (koordynator: dr Szymon Wichary);
3. projekt dotyczący psychologicznych i biologicznych źró-
deł różnic indywidualnych w podejmowaniu decyzji ryzy-
kownych (koordynator: dr Szymon Wichary).
Wartość dodana projektu
Wartością dodaną realizacji projektu badawczego w Szwaj-
carii była możliwość niezakłóconej, stałej pracy nad wybra-
nym problemem badawczym, która przebiegała w dobrych
warunkach (dobrze zorganizowana administracja) i w sty-
mulującym środowisku (dobry zespół badaczy, bardzo kom-
petentnych i znających najnowsze metody przetwarzania
danych). Takich możliwości na pewno nie miałbym nigdzie
w Polsce. Te warunki pozwoliły mi na rozwijanie moich kom-
petencji badawczych – tj. zdobycie podstawowej wiedzy na
temat zaawansowanych technik analizy danych, którą to wie-
dzę dalej poszerzam, np. poprzez coroczny udział w warsz-
tatach z modelowania odbywających się na Uniwersytecie
w Amsterdamie. Gdyby nie stypendium Programu SCIEX, nie
miałbym możliwości pełnego zrealizowania swojego ulubio-
nego projektu badawczego i zdobycia przy tej okazji unika-
towej, zaawansowanej wiedzy na temat analizy danych.
24
Dr Magdalena Żakowska jest adiunktem w Katedrze Euro-
py Środkowej i Wschodniej Wydziału Studiów Międzynaro-
dowych i Politologicznych (WSMiP) UŁ. Ukończyła WSMiP UŁ
oraz Studium Nauk Humanistycznych UŁ. Jest autorką mono-
grafi i Russland- i Polendeutsche. Zaprogramowanie kulturowe
niemieckich „późnych przesiedleńców” z Rosji i z Polski (Łódź
2011), współredaktorką wraz z A. de Lazari i O. Nadskakułą
książki Zaprogramowanie kulturowe narodów Europy (Łódź
2007) oraz tłumaczem pracy A. de Lazari i O. Riabowa Polacy i
Rosjanie we wzajemnej karykaturze (Warszawa 2008). Była se-
kretarzem dwóch projektów, realizowanych w ramach KBN:
Wzajemne uprzedzenia między Polakami a Rosjanami oraz Idee
w Rosji. Leksykon rosyjsko-polsko-angielski, t. 6–7. Współorga-
nizowała projekt Should we be afraid of Russia?, z udziałem
studentów Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Łotew-
skiego oraz Uniwersytetu w Iwanowie, który został sfi nanso-
wany przez Fundację im. Stefana Batorego.
Zainteresowania badawcze dr Żakowskiej dotyczą proble-
matyki postrzegania Rosji w kulturach europejskich.
Geneza współpracy
Do nawiązania kontaktu z prof. Ulrichem Schmidem, wybit-
nym znawcą kultury i historii Rosji, zachęcił mnie prof. An-
drzej de Lazari, szef Katedry Europy Środkowej i Wschodniej
Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych UŁ,
w której pracuję. Moi mentorzy naukowi znali się od lat, dzia-
łając w International Dostoevsky Society.
Opis projektu
Celem mojego projektu było prześledzenie specyfi ki meta-
fory „rosyjskiego niedźwiedzia” w niemieckojęzycznej pra-
sie szwajcarskiej w okresie między kongresem wiedeńskim
a schyłkiem XIX w. (1815–1900). Na jej przykładzie pragnę-
łam ustalić ewentualny związek między ówczesnym szwaj-
carskim obrazem Rosji a „dyskursem kolonialnym”, przez
pryzmat którego Europejczycy mają tradycyjnie postrzegać
Orient – opisanym przez amerykańskiego literaturoznawcę
Edwarda Saida. Do głównych założeń jego teorii należy kon-
statacja, że mieszkańcy Zachodu posługują się, świadomie
i nieświadomie, dyskursem, zgodnie z którym Zachód stano-
wi główny punkt odniesienia w rozważaniach dotyczących
uniwersalnych wzorców cywilizacyjnych oraz tzw. wartości
ogólnoludzkich, Wschód zaś uosabia wszystko to, co trady-
cyjnie kojarzone jest z brakiem kultury i zacofaniem. Zachód
postrzegany jest jako racjonalny, twórczy, władczy i męski,
Wschód zaś – „myślący sercem”, niekreatywny, uległy, ko-
biecy. Europejski dyskurs dotyczący Wschodu oddawać ma
logikę myślenia kategoriami Zachód–Wschód, kultura–natu-
ra, cywilizacja–barbarzyństwo, postęp–zacofanie, demokra-
cja–despotyzm. Ten pryzmat postrzegania świata, zrodzony
na Zachodzie, miał zostać zinternalizowany także w psychice
mieszkańców Orientu.
W swoich badaniach zamierzałam oprzeć się na materiale
źródłowym pochodzącym zarówno z satyrycznych czaso-
pism niemieckojęzycznych, takich jak Nebelspalter (publi-
kowany od 1875 r.), jak również z niemieckojęzycznej prasy
codziennej: z najstarszego i najbardziej opiniotwórczego
dziennika szwajcarskiego Neue Zürcher Zeitung (publikowany
Stypendystka: Magdalena Żakowska, doktorProjekt: Metafora „rosyjskiego niedźwiedzia” w szwajcar-
skim dyskursie prasowym w XIX w. / The „Russian Bear”
Metaphor in 19th Century Swiss Press Discourse
Obszar tematyczny: historia
Termin realizacji projektu: od 15.05.2011 r. do 15.01.2012 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Uniwersytet
Łódzki / prof. dr hab. Andrzej de Lazari
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: University of St.
Gallen / prof. dr hab. Ulrich Schmid
Zachód postrzegany jest jako racjonalny,
twórczy, władczy i męski, Wschód zaś –
„myślący sercem”, niekreatywny, uległy, kobiecy
25
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
od 1780 r.), Tagesanzeiger Zürich (publikowany od 1893 r.) oraz
St. Galler Tagblatt (publikowany od 1841 r.)
Realizując projekt, dotarłam do nieznanych mi wcześniej
dwóch szwajcarskich czasopism satyrycznych, wydawanych
w XIX w. – Der Gukkasten (w latach 1840–1850) oraz Postheiri
(1845–1875) – i poszerzyłam o nie zakres kwerendy. Dzięki
zdobyciu dostępu do przeglądarki elektronicznej z zarchiwi-
zowanymi numerami Neue Zürcher Zeitung zrealizowałam też
bardziej dogłębną kwerendę tego czasopisma, rozszerzając
zakres poszukiwań na lata 1790–1900.
Analizując metaforę „rosyjskiego niedźwiedzia” w dziewięt-
nastowiecznej prasie szwajcarskiej, dostrzegłam kilka pra-
widłowości. Przede wszystkim zauważyłam, że wspomniana
metafora zaistniała tam dopiero w połowie XIX w. Najstarsza
znaleziona przeze mnie wzmianka, odnosząca się do niej,
pochodzi z 1849 r. i została zamieszczona w czasopiśmie Der
Gukkasten. Sporadyczna częstość pojawiania się niedźwie-
dziej metaforyki w kolejnych dziesięcioleciach wzrosła do-
piero w końcu lat 80. i w latach 90. XIX w. Łącznie dotarłam
do zaledwie 37 metafor „rosyjskiego niedźwiedzia”. 10 z nich
znajdowało się na łamach NZZ, 24 – Nebelspaltera, dwie –
Postheiri i jedna – Der Gukkasten. W NZZ, reprezentującym
mainstream prasy codziennej tego okresu, sformułowanie
„rosyjski niedźwiedź” pojawiało się – relatywnie rzecz biorąc
– niezwykle rzadko w roli synonimu Rosji czy idei rosyjskości.
W prasie satyrycznej ostatnich trzydziestu lat XIX w., repre-
zentowanej głównie przez czasopismo Nebelspalter – sto-
sunkowo często.
Motyw „niedźwiedzi” pojawiał się przede wszystkim w roli
komentarza kolejnych interwencji zbrojnych z udziałem Ro-
sji, najczęściej przeciw Turcji. Pierwszą konfrontacją z Impe-
rium Osmańskim w okresie, który objęłam badaniami, była
wojna krymska (1853–1856), toczona przez Rosję na rzecz
uzyskania dostępu do cieśnin czarnomorskich i przez nią
przegrana. W konfl ikcie mocarstwa zachodnioeuropejskie
nie tylko opowiedziały się po stronie Turcji, lecz doczekała
się ona również wsparcia militarnego ze strony Wielkiej Bry-
tanii, Francji i Sardynii. Komentując wydarzenia na froncie
„wschodnim”, raczkująca wówczas prasa humorystyczna w
Szwajcarii, posługując się „niedźwiedzią metaforą”, dwukrot-
nie uwieczniła ją na łamach czasopisma Der Postheiri.
Po raz kolejny „rosyjski niedźwiedź” pojawił się w związku
z tzw. wojną bułgarską (1876–1877), toczoną pod hasłem
„wyzwolenia narodów bałkańskich spod jarzma tureckiego”.
Mocarstwa zachodnie ograniczyły swą rolę w konfl ikcie do
statusu obserwatorów, wymusiły jednak, po zwycięstwie
Rosji, zwołanie berlińskiej konferencji pokojowej, na której
dokonano „sprawiedliwszego” podziału wpływów w regio-
nie. W komentarzu prasy szwajcarskiej do wojny ujawniony
został obraz państwa carów – cynicznego przyjaciela połu-
dniowych Słowian.
Po raz trzeci „rosyjski niedźwiedź” wkroczył w turecką strefę
wpływów w latach 80. XIX w., w związku z tzw. kwestią buł-
garską. Po śmierci cara Aleksandra II relacje między powoła-
nym przez niego na księcia Bułgarii Aleksandrem von Batten-
bergiem a nowym władcą Rosji Aleksandrem III układały się
niepomyślnie. NZZ w 1883 r. odnotowywał, że „książę Alek-
sander […] dostrzega konieczność uwolnienia się od przy-
jacielskiego uścisku rosyjskiego niedźwiedzia i zwrócenia
się ku sojuszowi niemiecko-austriackiemu”. W 1886 r. książę
został jednak zdetronizowany w następstwie zamachu pa-
łacowego, przeprowadzonego przez „partię rosyjską”, i fakt
ten wywołał w Europie, w tym również w Szwajcarii, burzę
medialną, podobną do tej spowodowanej wojną krymską.
26
Wyniki badań
Na przykładzie przytoczonego dyskursu dostrzec można
stopniową barbaryzację, demonizację „niedźwiedziej me-
tafory”. Od neutralnego wydźwięku, jaki się z nią wiązał
w połowie XIX w. (rosyjski niedźwiedź jako jedno z wielu
zwierząt w międzynarodowym stadzie), zaobserwować
można gwałtowny przeskok do wyraźnie negatywnego
„niedźwiedziego” wizerunku u schyłku stulecia (rosyjski
niedźwiedź jako jedyny drapieżca, zagrażający pokojowi
w Europie). Porównawszy szwajcarski dyskurs prasowy
z analogicznym dyskursem, obecnym w innych krajach
europejskich, dostrzegłam, że wyróżniała go specyfi czna
skłonność moralizatorska. Naród Helwetów, tworzący w XIX
w. najbardziej demokratyczne państwo świata, zdawał się
wręcz pretendować – na gruncie publicystyki – do odgry-
wania roli „sumienia Europy”. Podkreślić należy jednak, że w
moralizatorskim dyskursie Szwajcarów pojawiały się także
fałszywe tony. Przykładowo, gdy przedstawiano paternali-
styczną postawę krajów Trójprzymierza wobec bałkańskich
„ofi ar” polityki rosyjskiej, te ostatnie ukazywano jako „ro-
sjopodobne”. Zarówno państwo carów, jak i Bałkany, jawiły
się jako przedpole Azji: „gorsza”, „zacofana”, „egzotyczna”
część świata, której stereotyp funkcjonował analogicznie
jak stereotyp Orientu. Jedyna różnica polegała na tym, że
o ile Rosję w szwajcarskim (i ogólnoeuropejskim) dyskur-
sie prasowym „maskulinizowano”, to Bałkany poddawano
zabiegowi „infantylizacji” i „uprzedmiotowienia”. Widać to
na przykładzie najczęściej stosowanych metafor tego re-
gionu: karzełków, rozbrykanych dzieci, zwierząt hodowla-
nych, a nawet materii nieożywionej. Jednym z wiodących
motywów, związanych ze sposobem prezentacji Bałkanów,
było ukazywanie ich jako kotła, w którym miesza diabeł, lub
wciągającego w mętną głębinę błota.
W trakcie moich naukowych dociekań dostrzegłam również
dalsze analogie między szwajcarskim dyskursem w odnie-
sieniu do Rosji a „dyskursem kolonialnym”. Obraz państwa
carów konstruowano jako antytezę państw uosabiających
kulturę (zachodnio)europejską. Zestawiając postać „rosyj-
skiego niedźwiedzia” z wizerunkami reprezentantów cywi-
lizowanej Europy, satyrycy obsadzali go w roli barbarzyńcy,
aspirującego na salony. Sytuacja taka miała miejsce zwłasz-
cza w wypadku wplatania niedźwiedziej symboliki w dyskurs
dotyczący „ustanawiającej ład” w Europie polityki Otto von
Bismarcka oraz cywilizacyjnego potencjału niemieckiej kul-
tury. Przeciwstawiając to, co niemieckie (europejskie), temu,
co rosyjskie, prasa szwajcarska tworzyła wyraźne sieci opo-
zycji binarnych: ład–chaos, tworzenie–destrukcja, rozum–ir-
racjonalność, samokontrola–popędliwość, zezwierzęcenie.
W okresie fi n de siècle image „rosyjskiego niedźwiedzia”
wzbogacił się natomiast o cechy, które uczyniły z niego
ikonę dekadencji. Przewrót przymierzy, którym był sojusz
rosyjsko-francuski, zawarty w latach 1891–1893, wywołał la-
27
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
winę komentarzy na temat absurdalności związku europej-
skiej republiki z despotyczną monarchią wzniosłej Marianny
z polarnym niedźwiedziem. Z jednej strony, wizerunek „ro-
syjskiego niedźwiedzia” jako przedmiotu pożądania wyda-
wał się produktem ubocznym podejmowanych w dyskursie
prasowym działań, mających na celu wykreowanie obrazu
Francji jako „politycznej prostytutki”. Z drugiej strony, part-
nerującego Mariannie „rosyjskiego niedźwiedzia” uznać
można za metaforę rosyjskiego „prostactwa” jako zarazem
dopełnienia i antytezy wyrafi nowania, mającego cechować
francuską kulturę.
Omawiana metafora pojawiała się również w kontekście
relacji łączących Rosję i kraj Helwetów. Sytuacja taka mia-
ła miejsce w dwóch kontekstach: w związku ze szwajcarską
polityką azylową, a także w czynionych przez Szwajcarów
porównaniach między porządkiem społecznym panującym
za granicą oraz w ich własnym państwie. „Niedźwiedzia”
metafora służyła Szwajcarom do budowania opozycji mię-
dzy wolną, dostatnią, rządzoną demokratycznie Helwecją
a Rosją, pojmowaną jako „wschodnia despotia”, więzienie
narodów, królestwo bezprawia. Pod postacią niedźwiedzia
ukazywano też niekiedy rosyjski naród. Wówczas pojawiał
się on praktycznie tylko w jednym kontekście – jako „pies
łańcuchowy” kolejnych carów. Tak ukazany „rosyjski niedź-
wiedź” jawił się jako bezwolne, posłuszne narzędzie w rę-
kach rządzących Rosją, równocześnie zaś ofi ara „wielkiej
polityki”.
Rezultaty projektu
W trakcie realizacji stypendium podzieliłam się swoimi do-
świadczeniami ze studentami, doktorantami i kadrą naukową
Uniwersytetu w St. Gallen, m.in. wygłaszając wykład otwarty
na temat historii i współczesnych konotacji wizerunku „rosyj-
skiego niedźwiedzia” na Zachodzie. Wzięłam również udział
w seminarium Polish Politics, Economy and Society, współpro-
wadzonym przez prof. Ulricha Schmida i dr. Rafała Riedla. Na
jego potrzeby przygotowałam wystąpienie dotyczące wpły-
wu polskiego katolicyzmu na całokształt życia społecznego
i politycznego w naszym kraju.
Dzięki mojemu stypendium studenci i doktoranci rosjo-
znawstwa na Uniwersytecie w St. Gallen mieli również
okazję wysłuchać dwóch interesujących wykładów prof.
Andrzeja de Lazari, które zostały przez niego wygłoszone
podczas wizyt studyjnych na uniwersytecie w charakterze
polskiego opiekuna projektu. Tematyka wykładów doty-
czyła wzajemnych uprzedzeń między Polakami a Rosjanami
oraz kategorii narodu i tożsamości w polskim i rosyjskim
myśleniu politycznym.
Korzyści wynikające ze stypendium SCIEX
Ogromnie zyskałam dzięki udziałowi w zajęciach, doty-
czących zależności między kulturą a specyfi ką tworzenia
narracji biografi cznych, konwersatorium, poświęconym
teoriom kultury, a także w wykładach o życiu i twórczości
Antoniego Czechowa, prowadzonych przez prof. Ulricha
Schmida i prof. Dietera Thomä. W program zajęć, realizo-
wanych przeze mnie na Uniwersytecie Łódzkim, zdecy-
dowałam się włączyć problematykę szwajcarskiego życia
politycznego i kulturowego, a także kwestii dyskursu sa-
tyrycznego. Studenci mojego wydziału z dużym zainte-
resowaniem przyjęli wykład prof. Schmida (wygłoszony
w języku polskim!), który miał miejsce podczas jego wizyty
studyjnej w charakterze mentora instytucji goszczącej, na
temat Konstytucja i narracja. Europejskie tradycje i ich rosyj-
skie modyfikacje w kluczowych aktach prawnych ZSRR i Fede-
racji Rosyjskiej.
Uniwersytet Łódzki oraz Uniwersytet w St. Gallen planują
kontynuować współpracę – obecnie dopinane są formalno-
ści związane z zawarciem umowy o współpracy, która ma
umożliwić m.in. prowadzenie gościnnych wykładów przez
kadrę naukową obu uczelni.
CZY WIESZ, ŻE...By urzędowo zameldować się w wynajmowanym mieszkaniu nie musiałam ani
pokazywać aktu najmu, ani pojawiać się w urzędzie mieszkaniowym z właścicie-
lem (choć, z drugiej strony, musiałam zaakceptować regulamin, zabraniający loka-
torom brania prysznica w godzinach 22.00–08.00 i prania ubrań w mieszkaniu).
28
Geneza współpracy
Kontakt z mentorem szwajcarskim nawiązałam bezpośred-
nio przed złożeniem wniosku na planowane przeze mnie
badania. Celem mojego projektu była analiza modelowych
rozwiązań szwajcarskich w zakresie planowania przestrzen-
nego i rozwoju turystyki rowerowej, a także zebranie boga-
tych doświadczeń praktycznych. W Polsce podejmowana
przez mnie tematyka badawcza nie jest popularna, brakuje
literatury przedmiotu, a także modelowych studiów przy-
padku i przykładów analizy dobrych praktyk. Trudno byłoby
mi realizować badania w zakresie planowania przestrzenne-
go i rozwoju turystyki rowerowej w ramach mojej instytucji
macierzystej, dysponującej bardzo skromnymi funduszami
na badania naukowe.
Opis projektu
Nie poznałabym wielu specjalistów i ekspertów, zajmujących
się bezpośrednio lub pośrednio moją tematyką badawczą.
Nie miałabym również możliwości przeprowadzenia tzw.
best practice analysis. Stypendium w Szwajcarii to też ide-
alna okazja, żeby zapoznać się obecnymi trendami badaw-
czymi oraz światową literaturą przedmiotu, co przyczyniło
się istotnie do mojego dalszego rozwoju naukowego: po od-
byciu stypendium SCIEX miałam okazję wyjechać na kolejne
krótkie stypendium badawcze do Niemiec, a kilka miesięcy
później zostałam laureatką Australian Award i obecnie prze-
bywam na Uniwersytecie w Canberze.
Stypendystka: Anna Kurkowska, doktorantkaProjekt: Planowanie przestrzenne i rozwój turystyki
rowerowej – polsko-szwajcarska analiza porównawcza
/ Spatial planning and development of bicycle tourism –
Polish-Swiss comparison analysis
Obszar tematyczny: geografi a
Termin realizacji projektu: od 01.02.2011 r. do 31.07.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Uniwersytet
Warszawski / dr hab. prof. UW Stefan Kałuski
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: University of Bern
/ prof. dr Heike Mayer
Anna Kurkowska jest magistrem turystyki i rekreacji (UAM
2007), magistrem gospodarki przestrzennej (UAM 2009), a od
01.10.2009 r. doktorantką na Wydziale Geografi i i Studiów
Regionalnych UW. Stypendystka SCIEX na University of Bern,
stypendystka KAAD na University of Trier, obecnie w ramach
Australian Award na University of Canberra. W ramach pro-
gramu Socrates–Erasmus studiowała na University of Dres-
den na kierunku architektura krajobrazu. Współpracowała
również z Leibniz-Institut für ökologische Raumentwicklung
w Dreźnie.
29
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Stypendysta: Rafał Riedel, doktorProjekt: Prezydencja w Unii Europejskiej po Traktacie
Lizbońskim – w stronę supranacjonalizacji Rady UE /
Presidency in the European Union after the Lisbon Treaty
– Towards the Supranationalisation of the EU Council
Obszar tematyczny: nauki polityczne
Termin realizacji projektu: od 01.07.2011 r. do 30.06.2012 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Uniwersytet
Opolski / prof. dr hab. Krzysztof Zuba
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Federal Institute
of Technology / prof. Frank Schimmelfennig
Dr Rafał Riedel jest absolwentem Uniwersytetu Śląskiego
i Akademii Ekonomicznej w Katowicach; doktorat obronił
w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa. Jest ad-
iunktem w Katedrze Stosunków Międzynarodowych Uniwer-
sytetu Opolskiego. Wykładał m.in. w Rotterdamie, Walencji,
Bratysławie, St. Gallen i Berlinie. Stypendysta Open Society
Institute, Deutscher Akademischer Austauschdienst, Marie
Curie Fellowships Programme i Funduszu Stypendialnego
i Szkoleniowego. Uczestnik i organizator licznych projektów
badawczych i edukacyjnych w Europie i USA. Autor kilku-
dziesięciu publikacji o tematyce społeczno-polityczno-eko-
nomicznej (monografi e, prace zbiorowe, artykuły naukowe
i publicystyczne), w tym m.in. w: Anthenaeum, Przeglądzie
Politologicznym, Studiach Europejskich, Przeglądzie Europej-
skim, Wspólnocie Europejskiej, Politei, The Polish Foreign Aff airs
Digest, Studiach Medioznawczych, Zeszytach Prasoznawczych,
Wrocławskich Studiach Politologicznych, Przeglądzie Zachod-
nim, Stosunkach Międzynarodowych i in. Badania naukowe dr
Riedel prowadził m.in. podczas pobytów badawczych w na-
stępujących instytucjach: Max Planck Institute for the Study
of Societies w Kolonii oraz Max Planck Institute for the Study
of Collective Goods w Bonn, European University Institute we
Florencji, ARENA – Centre for European Studies/University of
Oslo i Centre for Comparative and International Studies/ETH
w Zurychu.
Geneza współpracy
Kontakt z mentorem z instytucji przyjmującej został nawią-
zany specjalnie na potrzeby planowanego projektu z dużym
wyprzedzeniem czasowym. Do spotkania doszło podczas
konferencji ECPR (European Consortium for Political Research)
w Porto w czerwcu 2010 r. Przyczyną wyboru tego a nie in-
nego mentora i instytucji goszczącej była reputacja grupy
badawczej European Union Politics Research Group prowa-
dzonej przez prof. Franka Schimmelfenniga.
Opis projektu
Celem mojego projektu była analiza politycznych ról wypeł-
nianych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej spra-
wujące prezydencję w Radzie UE po Traktacie Lizbońskim.
W tym celu konieczne było dokonanie przeglądu literatury
pod kątem występujących ról i ich ewolucji od momentu
ustanowienia instytucji rotacyjnej prezydencji, a następ-
nie przeprowadzenie badania metodą ankiety i wywiadu
pogłębionego w odniesieniu do zmiennych takich jak: staż
członkostwa danego państwa i jego wielkość. Wyniki badań
empirycznych skonfrontowałem z wybranymi fragmentami
teorii międzynarodowej integracji regionalnej, w części do-
tyczącymi przewodnictwa w Radzie, negocjacji multilateral-
nych i teorii przywództwa. W związku ze skróceniem czasu
trwania projektu z wnioskowanych 18 do 12 miesięcy, z ana-
lizy wykluczony został poziom stałego przewodniczącego
Rady Europejskiej.
W wyniku dokonanej analizy empirycznej (dane zebrane
metodą kwestionariusza ankiety i wywiadu pogłębionego)
zidentyfi kowałem najważniejsze role i funkcje wypełniane
przez prezydencję w systemie postlizbońskim, dokonałem
CZY WIESZ, ŻE...W kantonie Zurych istnieją święta
„półdniowe”, tzn. takie, które są dniami
wolnymi od pracy od południa?
30
ich ewaluacji w skali „ważności” w odniesieniu do poszcze-
gólnych zmiennych (takich jak: staż członkostwa danego
państwa członkowskiego i jego wielkość). Następnie wyni-
ki badań empirycznych porównałem z dostępną literaturą
przedmiotu w celu dokonania interpretacji osiągniętych
wyników. Konfrontacja z wybranymi fragmentami teorii mię-
dzynarodowej integracji regionalnej pozwoliła mi na pozy-
tywną weryfi kację hipotezy o postępującej supranacjonali-
zacji instytucji prezydencji, a co za tym idzie – potencjalnie
– samej Rady. Analiza politycznych ról wypełnianych przez
państwo członkowskie Unii Europejskiej sprawujące prezy-
dencję w Radzie UE po Traktacie Lizbońskim pozwoliła mi na
złożenie do druku kilku tekstów naukowych, jak również była
okazją do licznych wystąpień konferencyjnych.
Rezultaty projektu
Grupa badawcza EU Politics Research Group z ETH/Zurich
nie gościła dotychczas w swoich szeregach badacza z Europy
Środkowej. Biorąc pod uwagę zainteresowania niektórych jej
członków, jak np.: rozszerzenie Unii Europejskiej, podejmo-
wanie decyzji w Radzie EU, negocjacje wielostronne etc., mój
pobyt oraz prowadzenie badań w problematyce przewod-
nictwa w Radzie Unii Europejskiej niewątpliwie przyczyniły
się do rozszerzenia jej spektrum badawczego oraz pogłębie-
nia badań w ważnym obszarze europeistyki. Ponadto, warto
zauważyć, że wizycie opiekuna mojego projektu z Uniwer-
sytetu Opolskiego we Szwajcarii towarzyszyło wydarzenie
w postaci Polskiego dnia na ETH w Zurychu, które przykuło
uwagę zuryskiego środowiska naukowego.
Najważniejsze korzyści wynikające z realizacji projektu
Polska instytucja macierzysta odniosła korzyści z udziału
w Funduszu Stypendialnym SCIEX przede wszystkim po-
przez udział swoich pracowników (mój jako stypendysty
oraz mojego home mentora) w wymianie naukowej z jedną
z najlepszych uczelni w Europie, którą jest ETH (Politechnika
Federalna w Zurychu).
Ponadto, na okoliczność wizyty mojego szwajcarskiego men-
tora w Polsce, na Uniwersytecie Opolskim został zorganizo-
wany wykład otwarty prof. Franka Schimmelfenniga pt. Euro-
pean Union Institutions in the Times of Crisis. Wykład stanowił
interesujący wkład w dyskusję na temat aktualnego kryzysu
w strefi e euro i przyciągnął ponad stuosobową publiczność.
Podjęta problematyka badawcza jest bardzo przyszłościowa,
w związku z tym planuję kontynuowanie dalszych prac ana-
litycznych na ten i spokrewnione tematy. Podjęte badania
stanowiły dla mnie istotny element rozprawy habilitacyjnej
i należy spodziewać się ich kontynuacji, chociażby w formie
zwartej monografi i. Formy i zakres dalszej współpracy są ak-
tualnie dyskutowane z partnerem szwajcarskim – zarówno
co do możliwości po stronie polskiej, jak i szwajcarskiej.
Wartość dodana projektu
Główną i podstawową wartością dodaną – której nie mógłbym
osiągnąć, pozostając w instytucji macierzystej – był kontakt
Główną i podstawową wartością dodaną – której nie mógłbym osiągnąć, pozostając
w instytucji macierzystej – był kontakt z jednym z najbardziej uznanych badaczy
z zakresu studiów europejskich na świecie. Prace prof. Franka Schimmelfenniga z zakresu
polityki rozszerzenia UE, warunkowości czy metodologicznych podstaw badań
europeistycznych stanowią podstawowy kanon światowej literatury przedmiotu
31
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
z jednym z najbardziej uznanych badaczy z zakresu studiów
europejskich na świecie. Prace prof. Franka Schimmelfenniga
z zakresu polityki rozszerzenia UE, warunkowości czy metodo-
logicznych podstaw badań europeistycznych stanowią pod-
stawowy kanon światowej literatury przedmiotu.
Możliwość częstych konsultacji na poszczególnych etapach
pracy naukowej, dostęp do bogatych zasobów bibliotecz-
nych czy wreszcie możliwość dyskusji nad wynikami badań
z kolegami ze Szwajcarii stanowi istotną wartość dodaną pro-
jektu. Praca badawcza EU Politics Research Group stanowi
jedną z najbardziej zaawansowanych pod względem metod
ilościowych stosowanych w naukach politycznych, dlatego
sama możliwość uczestniczenia w Research Colloquiums
i dyskutowanie projektów badań i dylematów metodolo-
gicznych stanowiła istotny element stypendium, rozwijający
kompetencje warsztatowe. Gdyby nie stypendium, nigdy nie
przeniósłbym „szwajcarskiej jakości” i kultury pracy do swo-
jego środowiska akademickiego w Polsce.
Główną inspiracją, która może mieć konsekwencje w mojej
przyszłości zawodowej jest fascynacja metodami ilościowy-
mi stosowanymi przez grupę prof. Franka Schimmelfenniga,
które w Polsce są prawie w ogóle nieobecne. W Europie nie-
wiele jest ośrodków badawczych, które tak sprawnie apliko-
wałyby metody ilościowe w swoich badaniach – Zurych nale-
ży do jednych z wiodących ośrodków.
W konsekwencji pobyt badawczy w Szwajcarii – poza reali-
zacją celów przewidzianych w projekcie badawczym SCIEX
– przyniósł swego rodzaju skutek uboczny w postaci planu
zorganizowania programu edukacyjnego zorientowanego
na politologów/europeistów rozwijającego kompetencje
warsztatowe w zakresie metod ilościowych i ich aplikacji
w naukach społecznych.
Stypendysta: Piotr Tracz, doktorProjekt: Swiss Light Source Performance Improvement
Project
Obszar tematyczny: nauki inżynieryjne
Termin realizacji projektu: od 01.11.2010 r. do 31.10.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Uniwersytet
Jagielloński / prof. dr hab. Krzysztof Królas
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Paul Scherrer
Institut / dr Terence Garvey
Dr Piotr Tracz wychował się w podtarnowskiej miejscowo-
ści Niedomice. Od wczesnych lat dzieciństwa był ukierun-
kowany na przedmioty ścisłe. W 1999 r. ukończył technikum
elektroniczne o specjalizacji radiotechnika i telewizja przy
Zespole Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Tarnowie. Na-
stępnie kontynuował swoją edukację na Akademii Górniczo-
-Hutniczej w Krakowie, uzyskując w 2004 r. dyplom magistra
inżyniera w zakresie fi zyki ciała stałego na Wydziale Fizyki
i Informatyki Stosowanej. W roku 2009 uzyskał stopień na-
ukowy doktora nauk fi zycznych w Instytucie Fizyki Jądrowej
w Krakowie. Praca doktorska dr. Tracza obejmowała badania
własności magnetycznych nowej grupy materiałów magne-
tycznych, tj. magnetyków molekularnych. Od jesieni 2009 r.
dr Tracz pracuje w grupie realizującej projekt pierwszego
polskiego synchrotronu, budowanego przy Uniwersytecie
Jagiellońskim w Krakowie.
Geneza współpracy
W Krakowie realizowany jest obecnie projekt pierwszego
polskiego źródła promieniowania synchrotronowego. Pierw-
szy pomysł wybudowania synchrotronu w Polsce pojawił się
w roku 1998. Był to czas, kiedy w Szwajcarii budowano syn-
32
chrotron szwajcarski Swiss Light Source (SLS). Grupa naukow-
ców z Krakowa nawiązała wówczas współpracę z ośrodkiem
w Szwajcarii – Paul Scherrer Institut (PSI) – gdzie budowany
był SLS. W Krakowie miał powstać synchrotron podobny do
tego, który pracuje obecnie w PSI. Wkrótce potem okazało
się, że budżet przeznaczony na projekt polskiego synchrotro-
nu jest zbyt niski, aby przedsięwziąć jego realizację. Niemniej
jednak tamten okres zaowocował kontaktami z ośrodkiem
szwajcarskim, co ułatwiło mi wybór host mentora, jak i insty-
tucji goszczącej. Ostatecznie krakowska grupa otrzymała fi -
nansowanie wystarczające na wybudowanie mniejszego, ale
równie nowoczesnego synchrotronu.
Opis projektu
Pierwszym celem mojego pobytu w ośrodku szwajcarskim
było zdobycie praktycznego doświadczenia podczas pracy
przy nowoczesnym źródle promieniowania synchrotrono-
wego. Znajomość zagadnień z zakresu akceleratorów czą-
stek jest niezbędna do samodzielnej pracy przy przyszłym
synchrotronie w Krakowie. Brak doświadczonych naukow-
ców oraz inżynierów w zakresie fi zyki akceleratorowej i du-
żych akceleratorów cząstek tym bardziej uzasadniał potrze-
bę wyjazdu do nowoczesnego ośrodka, jaki znajduje się
w Szwajcarii.
Obsługa synchrotronowego źródła światła wymaga znajo-
mości różnych obszarów inżynierii i fi zyki, takich jak: techni-
ka mikrofalowa, magnesy, diagnostyka wiązki elektronowej,
ultra wysoka próżnia, systemy chłodzenia, systemy kontroli.
Celem mojego projektu było zaznajomienie się ze wszystkimi
wymienionymi obszarami, jak również uczestniczenie w pra-
cach nad poprawieniem optyki pierścienia akumulacyjnego
tak, aby zredukować niekorzystne efekty nieliniowości sieci
optycznej dla poprawy jakości wiązki elektronowej, pozna-
nie technik pomiarowych służących określeniu parametrów
wiązki elektronowej w pierścieniu akumulacyjnym oraz ich
właściwej kontroli i dodatkowo uczestniczenie w badaniach
nad zoptymalizowaniem procesu iniekcji wiązki elektrono-
wej do pierścienia akumulacyjnego.
Kierunek moich badań został częściowo zmodyfi kowany
w stosunku do pierwotnie zakładanego ze względu na po-
trzeby projektu krakowskiego synchrotronu, który narzucił
potrzebę zaznajomienia się z techniką mikrofalową w zakre-
sie wysokiej mocy RF, zarówno przy pierścieniu akumulacyj-
nym, jak i akceleratorze liniowym stanowiącym preiniektor
synchrotronu szwajcarskiego.
W trakcie badań wykonałem serię pomiarów czasu życia
wiązki elektronowej w pierścieniu akumulacyjnym synchro-
tronu SLS. Opracowane wyniki pomiarów przyczyniły się
do lepszego zrozumienia mechanizmu utraty cząstek oraz
zbadania jakości wiązki elektronowej. Wykonałem szereg
pomiarów parametrów wiązki, takich jak: emitancja, ener-
getyczna rozpiętość oraz przekrój poprzeczny wiązki elek-
tronowej w pierścieniu akumulacyjnym. Takie same pomiary
zostały wykonane przy akceleratorze liniowym synchrotronu
szwajcarskiego. Uzyskane wyniki zestawiłem z symulacja-
mi wykonanymi przy użyciu kodu oprogramowania ASTRA.
Uzyskane wyniki i porównania z symulacjami pomogły mi
zoptymalizować parametry pracy synchrotronu. Przepro-
wadziłem kondycjonowanie wnęki rezonansowej pierście-
nia akumulacyjnego i zoptymalizowałem parametry pracy
systemu chłodzenia przy stacji wysokiej mocy RF. Ponadto,
przeprowadziłem kondycjonowanie nowych modulatorów
impulsowych oraz klistronowych wzmacniaczy i dokonałem
pomiarów charakterystyk prądowych nowych wzmacniaczy
klistronowych. Dokonałem też kondycjonowania nowej ka-
tody działa elektronowego przy akceleratorze linowym.
Wyniki moich badań były bardzo aktualne i ważne dla instytu-
cji goszczącej, ponieważ w tamtym czasie przy synchrotronie
szwajcarskim trwały prace i badania nad poprawą jego wy-
33
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
dajności oraz jakości wiązki elektronowej oraz emitowanego
promieniowania synchrotronowego, przeznaczonego do
wykorzystania dla celów eksperymentalnych w zakresie wie-
lu dziedzin naukowych. Czas pobytu w PSI był to okres, kie-
dy przy szwajcarskim synchrotronie instalowane były nowe
komponenty. Wiązało się to z koniecznością przeprowadzenia
szeregu testów i pomiarów. We wszystkich wymienionych pra-
cach uczestniczyłem osobiście, aktywnie współpracując z do-
świadczoną grupą ekspertów z ośrodka szwajcarskiego.
Rezultaty projektu
Dzięki realizacji badań w Szwajcarii, polska instytucja zyskała
pracownika gotowego do samodzielnej pracy przy nowo-
czesnym źródle promieniowania synchrotronowego, które
powstaje w Krakowie. Współpraca między ośrodkami jest
kontynuowana. W ośrodku szwajcarskim testowana jest pol-
ska końcowa stacja eksperymentalna, która zostanie prze-
transportowana do Krakowa i będzie pracować przy polskim
synchrotronie. Co więcej, podpisane zostało dwustronne
porozumienie o współpracy przy realizowaniu projektu pol-
skiego synchrotronu. W ramach porozumienia strona polska
zobowiązana jest do współpracy przy projekcie lasera na
swobodnych elektronach, którego rozpoczęcie budowy pla-
nowane jest na 2013 r. w Szwajcarii.
Wartość dodana stypendium SCIEX
Praca badawcza w ośrodku szwajcarskim jest dużym presti-
żem. Wartością dodaną mojego stypendium była praca przy
rzeczywistym, nowoczesnym urządzeniu. W mojej instytucji
macierzystej możliwa byłaby jedynie praca teoretyczna, tj.
studiowanie zagadnień z zakresu teorii akceleratorów czą-
stek, bez możliwości zdobycia praktycznego doświadczenia.
Pobyt w ośrodku szwajcarskim znacząco podniósł moje kwa-
lifi kacje zawodowe i jednocześnie pozwolił mi na poznanie
malowniczego kraju, jakim jest Szwajcaria.
Obecnie jestem koordynatorem akceleratora liniowego przy
projekcie polskiego synchrotronu. Pobyt w Szwajcarii umożli-
wił mi doprecyzowanie własnych zainteresowań zawodowych
oraz zdobycie doświadczenia w pracy przy akceleratorze czą-
stek. Obecnie realizowane jest wprowadzanie zmian do pier-
wotnego projektu akceleratora liniowego polskiego synchro-
tronu dla poprawy jego wydajności. Te zmiany nie mogłyby
być wdrożone bez wiedzy uzyskanej w ośrodku szwajcarskim.
CZY WIESZ, ŻE...
• W Szwajcarii obowiązują cztery języki urzędowe: niemiecki, francuski,
włoski oraz język romansz, zwany również retroromańskim, którym mówi
0,5% populacji. Szwajcaria podzielona jest na 26 kantonów.
• Baton czekoladowy Toblerone, znany ze swoich trójkątnych kawałków,
przedstawia Matterhorn – jeden z alpejskich szczytów.
• Po malowniczym miasteczku Zermatt w Alpach szwajcarskich poruszają
się wyłącznie pojazdy z napędem elektrycznym.
• Wzdłuż Alp kursuje słynny ekspres „lodowcowy”. Podróż z Zermatt do St.
Moritz trwa około 7,5 godz.
34
Stypendysta: Lucjan Janowski, doktor Projekt: QoHealth: Optymalizacja QoE dla systemów
telemedycznych z ograniczeniami parametrów QoS /
QoHealth: QoE Optimalisation for Health Tele-monitoring
and Tele-treatment Systems with Constrained QoS.
Obszar tematyczny: nauki informatyczne
Termin realizacji projektu: od 1.10.2010 r. do 01.03.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Akademia Gór-
niczo-Hutnicza / prof. dr hab. inż. Zdzisław Papir
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: University of
Geneva / prof. dr eng. Dimitri Konstantas
Dr Lucjan Janowski jest doktorem na Wydziale Telekomuni-
kacji Akademii Górniczo-Hutniczej. Tytuł magistra otrzymał
w roku 2002, a w 2006 r. zdobył tytuł doktora z telekomuni-
kacji (obie prace były napisane i obronione na AGH). W 2007
r. pracował jako doktor w CNRS-LAAS – Laboratorium analizy
i architektury systemów CNRS we Francji, gdzie przygotowy-
wał inteligentną analizę ruchu drogowego oraz algorytmy
wykrywania anomalii. W roku akademickim 2010/2011 spę-
dził pół roku jako doktor na Uniwersytecie Genewskim, pra-
cując nad aplikacjami poziomu jakości postrzeganej przez
użytkownika (ang. Quality of Experience, QoE) dla zastoso-
wania w medycynie. Jego podstawowymi zainteresowania-
mi są statystyka i modelowanie prawdopodobnych zdarzeń
przy subiektywnych założeniach przy użyciu ewaluacji QoE.
Uczestniczył w wielu projektach przemysłowych i nauko-
wych. Jest autorem wielu opracowań naukowych.
Opis projektu
Pierwszy kontakt między uczelniami został nawiązany pod-
czas spotkań projektu COST (European Cooperation in Scien-
ce and Technology). Planując swój projekt SCIEX, postanowi-
łem nawiązać współpracę w celu badania jakości przekazu
(specjalność AGH) w ujęciu medycznym (specjalność Uniwer-
sytetu Genewskiego).
Moje badania polegały na określeniu możliwości przesyłania
w czasie rzeczywistym sygnału USG w sieci Internet. Proble-
mem takiej sieci jest brak wsparcia dla priorytetyzacji ruchu.
Oznacza to brak możliwości dokładnego przewidzenia, jakie
zasoby można wykorzystać. W czasie pobytu użyłem kodeku
x264, za pomocą którego skompresowałem kilka przykłado-
wych sekwencji. Otrzymane wyniki po odpowiedniej konsul-
tacji medycznej pozwoliły mi potwierdzić hipotezę, że takie
CZY WIESZ, ŻE...
• Jeżeli Twoje dziecko ma tempera-
turę 39,9°C, to w szpitalu w Szwaj-
carii najpierw musisz udowodnić,
że ma ubezpieczenie lub zapłacić
zanim dostanie środek zbijający
temperaturę?
• Żyjąc w Genewie, warto odwiedzić
stronę www.glocals.com
• W Szwajcarii obywają się zawody
pucharu świata w narciarstwie. To
trzeba zobaczyć na żywo!
35
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
przesyłanie jest możliwe. Kolejne kroki analizy oraz stworze-
nie odpowiedniego oprogramowania zostało przesunięte do
mojego momentu powrotu do Polski.
Rezultaty projektu
Dzięki udziale w projekcie, Uniwersytet Genewski zyskał wie-
dzę na temat przeprowadzania badań QoE oraz możliwości
poszerzenia badań medycznych o badania USG. Polska insty-
tucja zyskała nowy temat badawczy z dziedziny jakości dla
medycyny. Współpraca między obiema instytucjami będzie
kontynuowana pod warunkiem zdobycia dofi nansowania na
dalsze badania. Temat poziomu jakości postrzeganej przez
użytkownika jest niezwykle ciekawy i istotny z punktu widze-
nia planowanej przeze mnie habilitacji.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Kluczem sukcesu mojej pracy badawczej był prof. Antoine
Geissbuhler, jego doświadczenie i wiedza. Prowadzenie mo-
ich badań nie byłoby możliwe bez jego wsparcia. Dzięki re-
alizacji projektu SCIEX w moich zainteresowaniach skrystali-
zował się kolejny pomysł badawczy, bodaj najciekawszy, jaki
realizuję. Gdyby nie stypendium, nie poznałbym niezwykle
inspirującego stylu pracy prof. Geissbuhlera oraz niezwykle
interesujących obszarów badawczych zakładających, że to
rozwiązanie jest najważniejsze, a nie jego skomplikowanie.
Stypendysta: Dariusz Komorowski, doktorProjekt: The intellectual on the borderlines. Carl Albert
Loosli as a columnist in the beginning of the 20th century
in the medial and cross-cultural context of Switzerland.
Obszar tematyczny: literatura
Termin realizacji projektu: od 01.10.2011 r. do 31.05.2012 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Uniwersytet
Wrocławski / prof. dr hab. Marek Hałub
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Uniwersytet
w Lozannie / prof. dr hab. Peter Utz
Dr Dariusz Komorowski urodził się w Starachowicach, stu-
diował germanistykę i niderlandystykę na Uniwersytecie
Wrocławskim. Pracę doktorską pod tytułem Estetyka ruchu
w prozie Jürga Laederacha, napisaną pod opieką naukową
prof. Norberta Honszy, obronił w 2000 r. Obecnie jest ad-
iunktem w Zakładzie Kultury Krajów Niemieckojęzycznych
i Śląska, kierowanym przez prof. Marka Hałuba. Od 2005 r.
prowadzi Pracownię Niemieckojęzycznej Literatury Szwaj-
carii, z którą w 2007 r. zorganizował pierwszą na Uniwersy-
tecie Wrocławskim międzynarodową konferencję w całości
poświęconą literaturze Szwajcarii. Jest autorem i współre-
daktorem m.in. polsko-niemieckiego tomu Ta Szwajcaria
to nie Szwajcaria, zbioru Jenseits von Frisch und Dürrenmatt,
prezentującego współczesną niemieckojęzyczną literaturę
Szwajcarii oraz podręcznika źródłowego dla studentów ger-
manistyki Ausgewählte Quellen im Diskursfeld <Identitäten>.
Die Schweiz, obrazującego kształtowanie się państwa szwaj-
carskiego i tożsamości kulturowej jego obywateli. Już dwu-
krotnie korzystał ze szwajcarskich stypendiów – rządowego
oraz Fundacji dla Kultury Landis & Gyr w kantonie Zug. Jego
zainteresowania badawcze koncentrują się na zagadnie-
niach z obszaru literatury i kultury Szwajcarii na przestrzeni
36
wieków, procesów zachodzących na styku różnych kultur
Konfederacji Szwajcarskiej i tożsamości kulturowej jej miesz-
kańców.
Opis projektu
Wybór host mentora był dla mnie niejako naturalny. Literatu-
ra Szwajcarii od wielu lat pozostaje w centrum zainteresowań
prof. Petera Utza z Uniwersytetu w Lozannie, co znajduje od-
zwierciedlenie nie tylko w jego bogatej pracy badawczej, ale
także dydaktycznej. Ze względu na wspólne zainteresowania
znaliśmy już wcześniej nasze publikacje oraz spotykaliśmy się
na konferencjach, np. na Światowym Kongresie Germanistów
w Warszawie czy na Festiwalu Literatury w Solurze.
Celem mojego projektu było zbadanie niepublikowanych do
tej pory, a zachowanych w Szwajcarskim Archiwum Litera-
tury, tekstów źródłowych (felietonów, krótkich opowiadań,
tekstów krytycznych oraz listów) Davida Loosliego, które
być może ukażą procesy kulturowe Szwajcarii omawianego
okresu w nowym świetle. Według mnie kategorie „intelektu-
alisty” i „felietonu” jako nowoczesnego środka wyrazu lite-
rackiego pozwolą ukazać specyfi kę Szwajcarii w kontekście
europejskim. Stałe konsultacje z prof. Peterem Utzem i inny-
mi pracownikami germanistyki lozańskiej oraz praca w Ar-
chiwum Literatury i Bibliotece Narodowej w Bernie w pełni
potwierdziła zasadność mojego wyboru co do przedmiotu
badań i postawionych tez. Ponadto, dzięki rozmowom z tam-
tejszymi pracownikami naukowymi miałem dodatkową moż-
liwość konfrontowania założeń, metody i przebiegu swojej
pracy naukowej.
Wprawdzie skrócenie czasu stypendium w stosunku do za-
kładanego nie pozwoliło, niestety, na zakończenie projektu,
jednakże dotychczasowe efekty osiągnięte przeze mnie po-
zwalają na bardzo pozytywną ocenę realizacji założeń. Do-
stęp do źródeł w Archiwum Literatury i Bibliotece Narodowej
Szwajcarii pozwolił mi na zbadanie tekstów, które dla realiza-
cji projektu mają zasadnicze znaczenie. Dzięki temu mogłem
poznać i zrozumieć kontekst historyczno-kulturowy działal-
CZY WIESZ, ŻE...Najwyżej położone uprawy winorośli
w Europie znajdują się w kantonie Wal-
lis (Valais). W okolicach wioski Visperter-
minen, na wysokości ok. 1100 m n.p.m.,
pielęgnuje się tradycję produkcji białe-
go wina Heida ze szczepu Savagnin.
37
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
ności publicystycznej Davida Loosliego, jego sieć powiązań
intelektualnych i literackich oraz określić i zbadać strategie
literackie, którymi posługiwał się w procesie kształtowania
opinii publicznej. Dodatkowe wątki, które pojawiły się trak-
cie pracy, a na których zbadanie zabrakło czasu, otwierają
przede mną perspektywy na kolejne projekty, które przynaj-
mniej częściowo, będą z pewnością realizowane w kooperacji
ze szwajcarskim host mentorem i jego współpracownikami.
Rezultaty projektu
Prowadzone przez mnie badania dotyczyły autora, którego
prace do tej pory nie podlegały analizie fi lologicznej i kultu-
rowej. Praca w archiwum i związana z nią publikacja moich
badań ma dla badaczy szwajcarskich znaczną wartość po-
znawczą nie tylko w odniesieniu do samego Davida Looslie-
go, lecz także do okresu jego twórczości, która była za jego
życia mocno recypowana.
Doświadczenie i wiedza zdobyte w Szwajcarii przekładają się
bezpośrednio na jakość mojej pracy na uczelni macierzystej
– Uniwersytet to przede wszystkim jego pracownicy nauko-
wi i studenci. Ponadto, w czasie pobytu w Szwajcarii miałem
wiele możliwości zaprezentowania, także w międzynarodo-
wym gronie, dorobku naukowego germanistyki wrocław-
skiej, prowadzonych tam badań oraz profi lu dydaktycznego,
które spotkały się z dużym uznaniem.
Przyszłą współpracę instytucje uczestniczące w moim pro-
jekcie SCIEX chcą kształtować nie tylko na polu badawczym
przy realizacji kolejnych projektów, lecz także dydaktycznym
– w oparciu o współpracę studentów wyższych lat studiów.
Gdyby nie projekt SCIEX, to…
W Polsce, bez dostępu do źródeł, realizacja mojego projek-
tu byłaby z pewnością niemożliwa. Praca na Uniwersytecie
w Lozannie pozwoliła mi zapoznać się z bardzo interesują-
cą formą współpracy uniwersytetów zachodniej Szwajcarii
w ramach projektu Master-Network Littératures suisses/Lite-
raturen der Schweiz, który koordynuje prof. Peter Utz. Mam
nadzieję, iż zdobyte tam doświadczenie pozwoli mi na efek-
tywniejsze zorganizowanie pracy w ramach Pracowni Nie-
mieckojęzycznej Literatury Szwajcarii, którą prowadzę przy
Uniwersytecie Wrocławskim. Oprócz tego, że realizacja pro-
jektu potwierdziła sens mojej dotychczasowej działalności,
współpraca z kolegami oraz własne badania w Archiwum Li-
teratury i Bibliotece Narodowej otworzyły przede mną nowe
perspektywy badawcze, które – mam nadzieję – zaowocują
kolejnymi projektami realizowanymi wspólnie z kolegami
z uniwersytetów szwajcarskich.
Dla badacza literatury i kultury wielomiesięczny pobyt
w Szwajcarii ma wartość ogromną nie tylko ze względu na
poznanie innych metod badawczych, dostęp do źródeł
i kontakty z kolegami po fachu, lecz także ze względu na
możliwość bezpośredniego kontaktu z kulturą i życiem co-
dziennym obywateli. Tak zdobyte doświadczenie przekłada
się bezpośrednio na pracę dydaktyczną, jej urozmaicenie i fa-
scynację, którą można przekazać studentom.
Dla badacza literatury i kultury wielomiesięczny pobyt w Szwajcarii ma wartość
ogromną nie tylko ze względu na poznanie innych metod badawczych, dostęp
do źródeł i kontakty z kolegami po fachu, lecz także ze względu na możliwość
bezpośredniego kontaktu z kulturą i życiem codziennym obywateli. Tak
zdobyte doświadczenie przekłada się bezpośrednio na pracę dydaktyczną, jej
urozmaicenie i fascynację, którą można przekazać studentom
38
Stypendysta: Dariusz Burnat, doktorProjekt: Preparatyka i charakterystyka nanostruktural-
nych alternatywnych anod dla stałotlenkowych ogniw
paliwowych, z uwzględnieniem paliw węglowych (NANO-
-SOFC) / Preparation and Characterization of Nanostruc-
tured, Alternative Solid Oxide Fuel Cell (SOFC) Anodes
with Focus on Carbon Containing Fuels (NANO-SOFC)
Obszar tematyczny: chemia
Termin realizacji projektu: od 01.11.2009 r. do 30.04.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Akademia Gór-
niczo-Hutnicza w Krakowie / dr hab. inż. Dariusz Kata
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: EMPA – Swiss
Federal Laboratories for Material Science and Technology,
Laboratory for High Performance Ceramics / prof. dr Thomas
Graule
Dr Dariusz Burnat rozpoczął studia z dziedziny inżynierii
materiałowej w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej
w Tarnowie w 2002 r., które ukończył w 2006 r. z bardzo do-
brym wynikiem, uzyskując stopień zawodowy inżyniera.
Dalszą naukę kontynuował na Akademii Górniczo-Hutniczej
na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, gdzie jako stu-
dent uczestniczył w kilku projektach badawczych. Na prze-
łomie lat 2007/2008, podczas praktyki w szwajcarskim insty-
tucie naukowo-badawczym EMPA, wykonywał badania do
swojej pracy magisterskiej, która została później wyróżniona
w konkursie „Diamenty AGH”. W pracy tej skupiał się nad re-
ologią koloidalnych zawiesin nanocząstek oraz ich zastoso-
waniu w katodach dla zastosowań SOFC. W 2008 r. ukończył
z wyróżnieniem studia, uzyskując tytuł magistra inżyniera
(specjalność: technologia chemiczna). W tym samym roku
rozpoczął studia doktoranckie na Wydziale Inżynierii Mate-
riałowej i Ceramiki AGH. Rok później projekt jego autorstwa
został nagrodzony w małopolskim konkursie stypendialnym
doktorantów (MFD 2009), a następnie pozyskał środki szwaj-
carskiego Funduszu Stypendialnego SCIEX. Od końca 2009 r.
do połowy 2011 r. Dariusz Burnat przebywał w instytucie
EMPA, gdzie prowadził badania do swojej pracy doktorskiej.
W kwietniu 2012 r. obronił pracę doktorską i ukończył studia
doktoranckie z wyróżnieniem, otrzymując tym samym sto-
pień naukowy doktora.
Geneza współpracy
Współpraca pomiędzy AGH a host mentorem (EMPA) zosta-
ła zainicjowana kilka lat wcześniej, natomiast sam projekt
NANO-SOFC jest kolejnym w historii współpracy pomiędzy
Wydziałem Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH a szwaj-
carskim instytutem EMPA. Mentora szwajcarskiego znałem
już wcześniej, ponieważ prowadziłem w Szwajcarii badania
do mojej pracy magisterskiej. Praca ta zebrała pochlebne re-
cenzje zarówno w Szwajcarii, jak i na mojej alma mater, a tak-
że została wyróżniona w konkursie „Diamenty AGH”. Udało
mi się również samodzielnie opublikować wyniki mojej pracy
magisterskiej w bardzo cenionym czasopiśmie Fuel Cells. Na
podstawie tych doświadczeń mentor szwajcarski był zain-
teresowany współpracą ze mną i to on poinformował mnie
o możliwości aplikowania o grant na badania w ramach Fun-
duszu Stypendialnego SCIEX.
Opis projektu
Projekt zawierał kilka założeń głównych oraz kilka założeń
drugiego stopnia. Głównym celem projektu było przede
wszystkim opracowanie ceramicznych przewodników elek-
tronowych, które pozwolą na stabilną pracę ogniwa. Ko-
lejnym celem postawionym przeze mnie w projekcie było
uzyskanie możliwie wydajnej pracy elektrod przy jednocze-
snym zachowaniu niskich kosztów produkcji i jednoczesnym
niestosowaniu katalizatorów metalicznych. Trzecim istotnym
celem moich badań było poprawienie odporności anod na
39
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
cykle redukcyjno-oksydacyjne, które występują w czasie eks-
ploatacji ogniw. Najistotniejszym celem planowanych przeze
mnie badań było jednak opracowanie materiału, który po-
służy za podstawę do rozprawy doktorskiej. Można śmiało
powiedzieć, iż ten ostatni cel zrealizowałem stuprocentowo.
Zmodyfi kowałem kierunek badań z powodu nieprzewidzia-
nych trudności eksperymentalnych. Okoliczności przema-
wiające za modyfi kacją kierunku badań były podyktowane
wyzwaniami postawionymi już na etapie pisania projektu:
czystość oraz ilość produkowanych materiałów. Biorąc pod
uwagę powyższe założenia, otrzymanie materiałów czystych
fazowo (warunek sine qua non) okazało się zadaniem wyma-
gającym zarówno większej uwagi, jak i czasu. Wyniki badań
opublikowałem w dość obszernym jedenastostronicowym
artykule w cenionym czasopiśmie. Ostatecznie nie testo-
wałem wydajności ogniw w atmosferze tlenku węgla, gdyż
ośrodek goszczący nie posiadał gotowej i zarazem bezpiecz-
nej infrastruktury badawczej.
Rezultaty projektu
W wyniku badań opracowałem dwie techniki otrzymywania
nano- i submikronowych proszków domieszkowanego tyta-
nianu strontu na skalę półprzemysłową. Obie techniki wy-
korzystałem przy pilotażowej produkcji proszków, które na-
stępnie poddałem dalszym badaniom. Na szczególną uwagę
zasługuje opracowana piroliza aerozoli, w której zastosowa-
łem koloidalny prekursor. Dzięki temu prostemu zabiegowi
możliwe było zachowanie niskich kosztów produkcji, jak
również otrzymanie materiałów o pożądanej strukturze kry-
stalografi cznej. W swojej pracy uwzględniłem dość rozlegle
studium reaktywności na bazie nanoproszków. To właśnie
dzięki zastosowaniu nanocząstek udało mi się wykryć reak-
tywność badanych materiałów, a także opracować strategie
pozwalające na uniknięcie tego problemu. Całość wyników
mojej pracy została przedstawiona w dość obszernej publi-
kacji, która obecnie znajduje się w fazie recenzji.
Właściwości elektryczne otrzymanych materiałów pozwalają
na zastosowanie ich w anodach dla stałotlenkowych ogniw
paliwowych. W projekcie uwzględniłem także badania nad
kompozytowymi elektrodami, wykonywane na podstawie
całych pracujących ogniw (warunki realne), a zatem w warun-
kach ceteris paribus. W rezultacie wykryłem trzy procesy limi-
tujące wydajność elektrod, przy czym najistotniejszy z nich
to dyfuzja/adsorpcja wodoru na powierzchni elektrody. W
podsumowaniu, porównując uzyskane wyniki z istniejącą li-
teraturą, mogę śmiało powiedzieć, iż rezultaty moich badań
są konkurencyjne. Wszystkie główne cele projektu zostały
zrealizowane, a jeszcze trzy publikacje są wciąż w fazie przy-
gotowania.
Projekt NANO-SOFC nie mógłby istnieć bez udziału EMPA
– Swiss Federal Laboratories for Material Science and Tech-
40
nology. Stypendium było dla mnie zarówno szansą na do-
datkowy projekt badawczy, ale też okazją do wymiany do-
świadczenia i wiedzy. Kolejną korzyścią jest zacieśnianie już
dobrze prosperującej współpracy między polską i szwajcar-
ską uczelnią, jak również większa wydajność publikacyjna,
która w Szwajcarii jest niezmiernie istotna. Dla instytucji ma-
cierzystej wyjazdy stypendialne to przede wszystkim promo-
wanie uczelni poza granicami kraju. Z pewnością moja alma
mater (AGH) będzie kontynuować współpracę z instytutem
w Szwajcarii (EMPA). Moje plany indywidualne również zakła-
dają kontynuację współpracy z tą instytucją.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Nie jestem w stanie sobie wyobrazić wykonania choćby
połowy zadań, które zrealizowałem w związku z projektem
SCIEX na mojej uczelni macierzystej. Wartość dodana moje-
go szwajcarskiego projektu to przede wszystkim ilość pra-
cy, a dokładniej mówiąc – jej efektywność, co przekłada się
również na sukces projektu. Szwajcaria jest bogatym krajem
o wysokich zarobkach, co poniekąd podnosi wymagania
stawiane naukowcom w Szwajcarii. Również część badań
nie mogłaby zostać przeprowadzona w Polsce z racji różnic
w samej infrastrukturze badawczej czy też dostępie do niej.
Ośrodek szwajcarski, gdzie realizowane były badania, posia-
da mocne zaplecze technologiczne i jest przystosowany do
wykonywania projektów wykraczających poza granice labo-
ratorium.
Najważniejsze korzyści naukowe/zawodowe/osobiste
Realizacja projektu stała się zdecydowanie inspiracją do
zmian w wielu dziedzinach, np. zmiana sposobu myślenia
thinking outside the box, czyli odmiennego postrzegania pew-
nych aspektów dotyczących życia codziennego i pracy. Zmia-
na otoczenia wymusza na nas porzucenie wypracowanych,
leniwych schematów sprawdzających się w poprzednim
środowisku. Jesteśmy przez to zmuszeni do poszukiwania i
wypracowywania nowych standardów. Bardzo cenię sobie
zdobyte doświadczenie. Ponieważ mogę tytułować się stop-
niem doktora dopiero od niedawna, moje plany badawcze i
zawodowe nie są jeszcze do końca sprecyzowane, niemniej
jednak planuję dalej poszerzać swoje horyzonty w tematy-
ce alternatywnych źródeł energii, ponieważ szczerze wierzę,
iż coś pożytecznego może zostać zrobione w tej dziedzinie.
Najwięcej zmieniło się jednak w moim życiu osobistym. Od
kilku miesięcy mieszkam w Dreźnie razem z moją ładniejszą
drugą połówką (uśmiech), którą to właśnie niespodziewanie
poznałem w Szwajcarii. Reasumując kategorię zmian, wiem
już „co?”, „z kim?” i obecnie dość intensywnie pracuję nad
wariantem „gdzie?”.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Nie udałoby mi się zrobić doktoratu w dwa i pół roku, choć
sam projekt badawczy trwał 20 miesięcy (host mentor spon-
sorował dwa miesiące badań w okresie październik–listopad
2011 r.). Było to oczywiście okupione ciężką pracą w myśl an-
gielskiego powiedzenia no pain, no gain. Gdyby nie stypen-
dium, z pewnością szukałbym pracy w Polsce. Stypendium
SCIEX jest mocno punktowaną pozycją w CV i stwarza moż-
liwości zaistnienia na zagranicznym rynku pracy. To właśnie
dzięki wyjazdowi już dziś mogę pochwalić się kilkoma oferta-
mi pracy. Niestety, nie uwzględniają one moich prywatnych
planów, dlatego nie są dla mnie interesujące.
CZY WIESZ, ŻE...• Niegdyś w Szwajcarii nie można było
trzaskać drzwiami od samochodu
w określonych godzinach.
• W Zurychu jest ponad 1200 fontann.
• 60 % zużywanego w Szwajcarii prądu
pochodzi z elektrowni wodnych.
• W 1471 r. pewną kurę oskarżono
o przestępstwo przeciw naturze. Owa
kura znosiła zbyt jaskrawe jaja i została
skazana na spalenie, gdyż uważano, iż
była w konszachtach z diabłem.
41
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Stypendystka: Izabela Szumska, doktorantkaProjekt: Badanie przetwarzania krótko- i długotrwałych
informacji nieświadomych za pomocą dwóch rodzajów
analiz EEG: falkowej i mikrostanów / Short and long lived
unconscious information processing investigated with
two types of EEG analysis: waveforms and microstates.
Obszar tematyczny: psychologia
Termin realizacji projektu: od 01.07.2011 r. do 30.06.2012 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Wyższa Szkoła
Finansów i Zarządzania w Warszawie / dr Rob van der Lubbe
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: École Polytechni-
que Fédérale de Lausanne / prof. Michael Herzog
Izabela Szumska uzyskała tytuł magistra w 2009 r. na Wy-
dziale Psychologii w Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania
w Warszawie, gdzie od 2007 r. pracowała w Laboratorium
Psychofi zjologii pod kierunkiem prof. Piotra Jaśkowskiego.
Jej głównymi zainteresowaniami badawczymi są percepcja
wzrokowa oraz świadomość. Obecnie pod opieką dr. Roba
van der Lubbego pracuje nad badaniami do swojej pracy
doktorskiej na temat świadomego i nieświadomego prze-
twarzania bodźców wzrokowych. W prowadzonych bada-
niach wykorzystuje analizę potencjałów wywołanych przy
użyciu badania bioelektrycznej aktywności mózgu.
Opis projektu
Nieżyjący już prof. Piotr Jaśkowski (pierwszy polski opiekun
mojego projektu) oraz prof. Michael Herzog mieli od wielu
lat podobne zainteresowania badawcze, kilkakrotnie oma-
wiali ze sobą swoje wyniki przy okazji różnych konferen-
cji, a dyskusje te okazywały się zawsze niezwykle owocne.
Stypendium SCIEX umożliwiło im rozpoczęcie pierwszego
wspólnego projektu, który łączył podejście stosowane przez
prof. Herzoga oraz podejście prof. Jaśkowskiego do tematyki
badań nad świadomością. Równie dużo do tej współpracy
wniósł drugi home mentor – dr Rob van der Lubbe. On także
jest od lat zainteresowany tematyką obejmującą nasz pro-
jekt, a jego wiedza z zakresu elektroencefalografi i okazała się
bezcenna. Jest to pierwszy projekt we współpracy pomiędzy
instytucją goszczącą i macierzystą.
Jednym z najbardziej fascynujących wyzwań współczesnej
neuronauki jest zrozumienie neurobiologicznych mechani-
zmów świadomego i nieświadomego przetwarzania infor-
macji. Istnieje wiele różnych teorii na temat działania świa-
domości, jednak żadna z nich nie dostarczyła do tej pory
ostatecznej odpowiedzi na nurtujące badaczy pytania.
W naszym projekcie postanowiliśmy porównać przetwarza-
nie bodźców postrzeganych świadomie oraz tych, które nie
są dostępne świadomości. Dotychczasowe badania pokaza-
ły, że nie tylko bodźce postrzegane przez nas świadomie, lecz
także te nieświadome, mogą mieć wpływ na naszą reakcję.
Najbardziej znanym przykładem dokumentującym to zjawi-
sko jest tzw. prymowanie podprogowe. Możemy je zaobser-
wować, gdy po obiekcie prezentowanym na ekranie przez
czas na tyle krótki, że obserwator nie jest w stanie go zauwa-
żyć (np. strzałce w prawo), prezentowany jest drugi obiekt
(np. taka sama strzałka), który jest widoczny na tyle długo,
że może być zarejestrowany świadomie. Gdy zadaniem bada-
nego jest wskazanie kierunku strzałki, zrobi to dużo szybciej,
gdy ta poprzedzająca (niewidoczna) strzałka wskazywała ten
sam kierunek, co następująca po niej druga strzałka (widocz-
na). Oznacza to, że pierwszy obiekt, mimo że nie był postrze-
42
gany świadomie (badany nie jest w stanie określić jej kierun-
ku), jest w pewien sposób przetwarzana w naszym mózgu,
który „wie”, co to było.
Naszym celem było sprawdzenie, czy postrzeganie bodźców,
na które musimy zareagować manualnie (poprzez wciśnię-
cie odpowiedniego klawisza), odbywa się w inny sposób niż
postrzeganie tych samych bodźców, kiedy konieczny jest od-
mienny rodzaj odpowiedzi (np. werbalna lub poprzez ruch
gałek ocznych).
Część dotychczasowych badań sugerowała, że powinniśmy
spodziewać się odmiennych wyników (ponieważ bodźce
są przetwarzane w inny sposób w zależności od charakteru
odpowiedzi). Inne badania popierały natomiast teorię za-
kładającą istnienie jednej drogi przetwarzania, którą biegną
wszystkie odbierane przez nas informacje. Badania te miały
na celu znalezienie dowodów potwierdzających jedną z po-
wyższych, zupełnie odmiennych teorii.
Rezultaty badań. Dodana wartość projektu
Po rozpoczęciu projektu okazało się, że w szwajcarskim labo-
ratorium są możliwości dokładniejszego zbadania naszego
zagadnienia. Postanowiliśmy więc rozszerzyć projekt o do-
datkowe modalności odpowiedzi. Oprócz zwykłej reakcji
manualnej (wciśnięcie klawisza) na pojawiający się obiekt,
postanowiliśmy wykorzystać też odpowiedzi sakadyczne
(rejestrowane za pomocą eyetrackera) oraz odpowiedzi wer-
balne. Dało to nam możliwość przyjrzenia się przetwarzaniu
informacji w jeszcze szerszym spektrum.
Z jednej strony zakłada się istnienie w mózgu jednego cen-
trum, do którego trafi ają wszystkie informacje, które są prze-
twarzane zawsze w identyczny sposób, a następnie gene-
rowana jest odpowiedź. Niezależnie od wymaganej reakcji
(manualnej, werbalnej, sakadycznej) poprawność odpowie-
dzi nie powinna się więc zmieniać. Z drugiej strony, istnieją
teorie mówiące o oddzielnych ścieżkach, którymi płynie in-
formacja w zależności od wymaganej odpowiedzi. Te same
informacje mogą więc być przetwarzane określonym szla-
kiem, np. gdy konieczne jest wciśnięcie klawisza, natomiast
gdy badany musi udzielić odpowiedzi werbalnej, informacje
biegną inną (być może wymagającą większej świadomości)
ścieżką. W tej sytuacji wyniki powinny być zróżnicowane
w zależności od rodzaju odpowiedzi.
W naszym badaniu zastosowaliśmy bodźce wzrokowe (romb
i kwadrat), które pojawiały się po prawej i lewej stronie od
punktu fi ksacji wzroku (znajdującego się na środku ekranu).
Po nich prezentowany był tzw. bodziec maskujący (utrudnia-
jący rozróżnienie tych obiektów). W zależności od tego, czy
bodziec maskujący pojawiał się w krótszym czy dłuższym
odstępie po tych fi gurach, osoby badane mogły lepiej lub
gorzej rozróżnić lokalizację rombu i kwadratu. Zadaniem
badanego było wskazanie strony, po której pojawił się romb.
Poprawność odpowiedzi rosła wraz z odstępem czasu po-
między prezentacją fi gur, a prezentacją bodźca maskujące-
Realizacja projektu przekonała mnie, że polska nauka jest na wysokim poziomie.
Polscy naukowcy powinni szukać współpracy z zagranicznymi placówkami, co
jest korzystne dla obydwu stron. Polscy studenci, doktoranci i młodzi badacze
powinni jak najczęściej wyjeżdżać na staże zagraniczne, bo daje to swego rodzaju
„pewność siebie”. Można „podpatrzeć”, jak pracują ludzie w innych instytucjach,
wiele się nauczyć i zyskać swego rodzaju otwartość
43
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
go. Jak się jednak okazało, stosunek poprawnych odpowie-
dzi do „widoczności bodźca” był dokładnie taki sam zarówno
wtedy, gdy badany musiał udzielić odpowiedzi ruchowej
(wciskając odpowiedni klawisz), werbalnej czy też wykonując
ruch gałek ocznych w odpowiednim kierunku. Doświadcze-
nie to wykonaliśmy także z rejestracją bioelektrycznej aktyw-
ności mózgu (elektroencefalografi i, EEG), jednak w wynikach
z rejestracji EEG również nie znaleźliśmy żadnych dowodów
świadczących o odmiennym przetwarzaniu informacji wzro-
kowej w zależności od charakteru udzielanej odpowiedzi.
Wyniki te zaprzeczają istnieniu różnych dróg przetwarzania
informacji, które faworyzują bardziej automatyczne reakcje
(np. manualne) i potwierdzają założenia dotyczące istnienia
jednego centrum, do którego trafi ają informacje przetwarza-
ne zawsze dokładnie w taki sam sposób.
Najistotniejsze osiągnięte korzyści naukowe/zawodowe/
osobiste…
Korzyścią dla obydwu instytucji jest zdobyta wiedza oraz
nawiązanie interesującej współpracy. Mój home mentor wy-
korzystuje odmienną metodę analizy niż stosowana w szwaj-
carskiej instytucji. Dało to możliwość nauczenia członków
szwajcarskiego laboratorium technik używanych do tej pory
przez nas. W École Polytechnique Fédérale de Lausanne za-
poznałam się z nowymi możliwościami analizy danych. Wie-
dzę tę przekazywałam w trakcie wizyt w Polsce pracownikom
instytucji macierzystej. Niewątpliwie ma to duże znaczenie
dla rozwoju naszego polskiego laboratorium. Dodatkowo,
zaczęliśmy współpracę z École Polytechnique Fédérale de
Lausanne w dwóch nowych projektach, w realizacji których
będę uczestniczyć. Planujemy również organizację wymiany
studenckiej, podczas której studenci szwajcarscy będą mogli
przyjechać do naszego polskiego laboratorium, natomiast
studenci polscy pojadą na staż do Szwajcarii.
Dzięki realizacji projektu w Szwajcarii mogłam pracować
z ludźmi z całego świata. Mogłam nauczyć się nowych rzeczy,
które w polskim środowisku są jeszcze nieznane. W instytucji
goszczącej uczestniczyłam w seminariach oraz wykładach
gościnnych, co jeszcze bardziej rozszerzało możliwość prze-
dyskutowania problemu badawczego ze światowej sławy
specjalistami w tej dziedzinie. Instytucja szwajcarska dyspo-
nuje też lepszym zapleczem badawczym. Dzięki temu mogli-
śmy rozszerzyć projekt i zbadać nie tylko zaproponowaną we
wniosku reakcję manualną na postrzegane bodźce, ale także
reakcje: werbalną oraz sakadyczną.
Realizacja projektu przekonała mnie, że polska nauka jest na
wysokim poziomie. Polscy naukowcy powinni szukać współ-
pracy z zagranicznymi placówkami, co jest korzystne dla oby-
dwu stron. Polscy studenci, doktoranci i młodzi badacze po-
winni jak najczęściej wyjeżdżać na staże zagraniczne, bo daje
to swego rodzaju „pewność siebie”. Można „podpatrzeć”, jak
pracują ludzie w innych instytucjach, wiele się nauczyć i zy-
skać swego rodzaju otwartość.
CZY WIESZ, ŻE...• To właśnie w Szwajcarii zrodziła się
koncepcja książki Frankenstein. Au-
torka – Mary Shelley – wpadła na ten
pomysł podczas spotkania towarzy-
skiego (bogatego w opowieści gro-
zy), które odbywało się nad Jeziorem
Genewskim.
• W Szwajcarii przez cały rok można
kupić jajka ugotowane na twardo,
które są pomalowane na kolorowo
jak nasze pisanki.
44
Stypendysta: Jacek Wawer, doktorantProjekt: Czas i Modalność, Perspektywa Formalna / Time
and Modality, A Formal Perspective
Obszar tematyczny: fi lozofi a
Termin realizacji projektu: od 01.12.2009 r. do 30.11.2010 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Uniwersytet
Jagielloński / dr hab. prof. UJ Tomasz Placek
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: University of
Geneva / PhD, associate professor Fabrice Correia
Jacek Wawer pochodzi z Opolszczyzny. Urodził się i wycho-
wał w Strzelcach Opolskich, a liceum ukończył w Opolu. Od
początku swoich studiów magisterskich związany jest z In-
stytutem Filozofi i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Już podczas
ich trwania wyróżniał się zaangażowaniem w działalność na-
ukową: m.in. brał udział w pracach koła naukowego, między-
narodowych szkołach letnich, projektach badawczych czy
konferencjach studenckich. W 2007 r. przez semestr studio-
wał na Uniwersytecie Karola w Pradze w ramach programu
Erasmus. Za swoje osiągnięcia w okresie studiów został dwu-
krotnie wyróżniony stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego. Jego praca magisterska dotyczyła zależności mię-
dzy relacyjnymi a algebraicznymi semantykami dla normal-
nych logik modalnych.
W swojej pracy doktorskiej Jacek Wawer bada różne aspek-
ty interakcji między czasem i możliwościami w ramach mo-
delu rozgałęziającego się czasu. Jego badania lokują się na
przecięciu metafi zyki, logiki i fi lozofi i języka. Podczas swoich
studiów wygłaszał referaty na wielu międzynarodowych
konferencjach i warsztatach, brał udział w projektach ba-
dawczych, należał do stowarzyszeń naukowych, publikował
w renomowanych periodykach i uczył studentów Uniwersy-
tetu Jagiellońskiego. W roku akademickim 2009/2010 gościł
na Uniwersytecie Genewskim dzięki wsparciu Funduszu Sty-
pendialnego SCIEX, natomiast w roku 2011/2012 prowadził
badania fi nansowane przez Polsko-Amerykańską Komisję
Fulbrighta na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.
Geneza pomysłu na projekt
Projekt realizowałem w Instytucie Filozofi i Uniwersytetu Ge-
newskiego, w ramach Centrum Metafi zycznego EIDOS. Po raz
pierwszy zetknąłem się z Centrum już rok wcześniej. Latem
2008 r. miałem przyjemność uczestniczyć w szkole letniej po-
święconej fi lozofi i fi zyki. Dzięki tej szkole mogłem spotkać się
z kilkoma badaczami z Centrum EIDOS. Gdy dowiedziałem
się o możliwości wyjazdu stypendialnego w ramach fundu-
szu SCIEX, zapoznałem się jeszcze dokładniej z profi lem dzia-
łalności tej grupy oraz z zainteresowaniami i dokonaniami jej
członków. Centrum koncentruje się na badaniach z zakresu
metafi zyki w ramach tradycji fi lozofi i analitycznej. Jako że
moja praca doktorska również w dużej mierze poświęco-
na jest temu tematowi, przedmiot badań wielu badaczy
w Genewie jest zbliżony do mojego. Moją szczególną uwa-
gę zwróciły prace prof. Fabrice’a Correii, których tematyka
niemal dokładnie pokrywała się z moimi zainteresowaniami
i planami badawczymi. Drogą elektroniczną przesłałem mu
informację o sobie oraz szkic projektu badawczego wraz
z prośbą o mentoring. Prof. Correia odniósł się bardzo przy-
chylnie do mojej prośby, uznał mój projekt za interesujący
i zgodził się podjąć roli mentora, którą później pełnił z peł-
nym zaangażowaniem i życzliwością, czym bardzo się przy-
czynił do podniesienia jakości mojej pracy.
Opis projektu
Najogólniej rzecz biorąc, celem projektu było badanie zależ-
ności między pojęciami czasu i możliwości, w szczególności
próba analizy intuicji, że przeszłość istotnie różni się od przy-
szłości, jeśli chodzi o własności modalne. Przeszłość wydaje
się nam ustalona, określona, niezmienna i pozostająca poza
naszym wpływem, podczas gdy przyszłość postrzegamy
45
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
jako niedookreśloną, otwartą na różne możliwości i podatną
na wpływ naszych działań. Intuicja ta była dyskutowana już
w starożytności. Cel mojego projektu był zarówno historycz-
ny, jak i systematyczny. Moim zadaniem było zbadać historię
dyskusji nad zależnościami między czasem a możliwością,
ze szczególnym naciskiem na przebieg dyskusji w ostatnim
półwieczu. Systematyczny wymiar mojej pracy polegał na
rozeznaniu, w jaki sposób narzędzia współczesnej logiki,
szczególnie zaś logiki modalnej i różnych jej semantyk, były
i są używane dla poddania interakcji między czasem a modal-
nością formalnej analizie. Skupiony byłem przede wszystkim
na modelu rozgałęziającego się czasu (Branching Time) za-
proponowanego przez Saula Kripkego i Arturha Priora. Prócz
wyników czysto formalnych w tej dziedzinie (np. dowodów
pełności różnych logik czy modalnej defi niowalności pew-
nych własności modeli semantycznych), interesowały mnie
również fi lozofi czne, a szczególnie metafi zyczne, implikacje
różnych proponowanych modeli. Stawiałem sobie również
za cel zbadanie tej tematyki od strony fi lozofi i języka. Pod-
stawowym problemem w tej dziedzinie jest pytanie o status
logiczny zdań o przygodnej przyszłości, tj. pytanie o to, czy
zdanie takie jak Ta moneta spadnie orłem do góry jest praw-
dziwe lub fałszywe już przed rzutem. Miałem spróbować
poddać formalnej analizie napięcie między przekonaniem,
że przyszłość może potoczyć się na wiele różnych sposobów,
a jednak potoczy się tylko na jeden z nich. Stawiałem sobie
za cel dowiedzenie czy i w jakim sensie zdania o przygodnej
przyszłości mogą być prawdziwe a priori. Interesowały mnie
również sposoby tworzenia semantyk dla wyrażeń okazjo-
nalnych w ramach modeli rozgałęziającego się czasu oraz
właściwa interpretacja semantyczna wyrażeń kategorii na-
zwowej. Chciałem również zbadać topologiczne własności
różnych modeli rozgałęziającego się czasu i rozgałęziającej
się czasoprzestrzeni. Interesowały mnie zarówno topologicz-
ne własności tak pojętego czasu, jak i podejście topologiczne
do badania bardziej globalnych własności tego typu modeli.
W trakcie badań w szczególności pochłonęły mnie części
projektu poświęcone logicznym oraz językowym aspektom
zależności między czasem a możliwościami. Rozpocząłem
badania w tym zakresie, modyfi kując plan badań (np. badania
logicznych właściwości modeli rozgałęziającego się czasu, któ-
CZY WIESZ, ŻE...• Będąc w Szwajcarii, będziesz żywił się
głównie serem, winem i czekoladą.
• Kolor linii na jezdni decyduje o tym
czy i na jak długo można zaparko-
wać samochód.
46
re dopuszczają pętle czasowe). Współpracowałem na bieżąco
z moim mentorem, uczestniczyłem w seminariach i pracach
grup badawczych na Uniwersytecie Genewskim. Prace te in-
spirowały mnie stale do poszerzania mojego spektrum zainte-
resowań i badania nowych zagadnień. Skutkiem tego, redukcji
uległa część projektu, która miała być poświęcona badaniom
topologicznym. Jednak zyski z poszerzenia pola badań w jed-
nej części projektu znacznie przerosły w moich oczach straty
płynące z okrojenia badań innej jego części.
Najistotniejsze rezultaty przeprowadzonych badań
Znacznie poszerzyłem moje rozumienie historycznego kon-
tekstu tematu podejmowanego przeze mnie w doktoracie.
Ponadto, poznałem najnowsze techniki i narzędzia uży-
wane w logice modalnej i możliwości ich zastosowania dla
badanych przeze mnie problemów. Stworzyłem modele
rozgałęziającego się, kolistego czasu oraz dowiodłem pew-
nych własności formalnych takich modeli. Poddałem anali-
zie wpływowe twierdzenie Kripkego o możliwości istnienia
przygodnych prawd apriorycznych i pokazałem ograniczo-
ność tej tezy w kontekstach temporalnych. W dużej mierze
poświęciłem się próbie stworzenia modelu, który pozwalał-
by pogodzić tezę o niezdeterminowaniu przyszłości z prze-
konaniem, że przyszłość potoczy się jednak tylko na jeden
z możliwych sposobów. Wyniki moich prac przedstawiłem
w pięciu referatach konferencyjnych i gościnnych. Podczas
jednego z wystąpień nawiązałem współpracę z Alexem
Malpassem, badaczem z Uniwersytetu w Bristolu, która za-
owocowała wspólnym artykułem, opublikowanym w pre-
stiżowym czasopiśmie Synthese. Większość badań nad tym
artykułem przeprowadziłem podczas realizacji projektu na
Uniwersytecie w Genewie. Kolejny artykuł, który jest efektem
badań podjętych w Genewie czeka na decyzję o publikacji
redaktorów czasopisma Erkenntnis.
Starałem się aktywnie uczestniczyć w przedsięwzięciach na-
ukowych realizowanych w Instytucie Filozofi i Uniwersytetu
Genewskiego. Uczestniczyłem w procesie wewnętrznej oce-
ny i recenzowania artykułów przesyłanych do czasopisma
Dialectica, wydawanego w Genewie. Brałem udział w spo-
tkaniach i grupach roboczych dla studentów i pracowników
Instytutu. Dyskutowałem z doktorantami z Genewy o ich naj-
nowszych pomysłach oraz przedstawiałem im moje. Współ-
pracowałem z moim mentorem w pracach nad zagadnienia-
mi będącymi częścią mojego projektu, ale także omawiałem
z nim jego najnowsze prace i pomysły. Przedstawiłem część
moich dokonań na seminarium Centrum EIDOS. Promotor
mojej pracy doktorskiej, mentor z instytucji macierzystej,
przedstawił swoje najnowsze osiągnięcia w referacie zorga-
nizowanym w Genewie w czasie jego wizyty nadzorującej
realizację mojego projektu.
Mój szwajcarski mentor wygłosił referat podczas wizyty ba-
dawczej w Krakowie realizowanej w ramach programu SCIEX.
W ten sposób pracownicy i studenci krakowskiego uniwersy-
tetu mogli zapoznać się z pewnym nowym prądem badaw-
czym. Miałem okazję zaznajomić się z wieloma zagadnieniami
i prądami najnowszej fi lozofi i poprzez uczestnictwo w licznych
spotkaniach, seminariach i warsztatach. Tę wiedzę i umiejęt-
ności przekazuję teraz studentom, prowadząc dla nich zajęcia.
Ostatnia wizyta w Szwajcarii była kamieniem milowym dla mojej pracy nad
doktoratem, rozwoju naukowego i osobistego. Praca w bardzo prężnym,
międzynarodowym zespole badawczym, wśród ludzi w pełni oddanych fi lozofi i
miała na mnie olbrzymi, stymulujący wpływ
47
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Pozostaję nadal w kontakcie z moim szwajcarskim mentorem.
Mam nadzieję, że w przyszłości uda się naszej współpracy
nadać bardziej realny wymiar, czy to przez organizację wspól-
nej konferencji, czy przez wzajemne wizyty badawcze pra-
cowników i studentów obu uczelni. Mam nadzieję, że w przy-
szłości będę miał okazję uczestniczyć w którymś programie
badawczym realizowanym na Uniwersytecie Genewskim.
Ostatnia wizyta w Szwajcarii była kamieniem milowym dla
mojej pracy nad doktoratem, rozwoju naukowego i osobi-
stego. Praca w bardzo prężnym, międzynarodowym zespole
badawczym, wśród ludzi w pełni oddanych fi lozofi i miała na
mnie olbrzymi, stymulujący wpływ.
Miałem okazję na bieżąco konfrontować moje najnowsze po-
mysły z krytycznymi uwagami świetnych fi lozofów, znawców
w mojej dziedzinie. Spotkałem profesora. Rozmowy z prof.
Fabrice’em Correią, jego spostrzeżenia oraz uwagi bardzo po-
mogły mi zrozumieć wiele problemów, a także poszerzyć moje
horyzonty. Umożliwiono mi uczestniczenie w bardzo licznych
warsztatach organizowanych przez Centrum EIDOS, dzięki
temu spotkałem i wysłuchałem referatów największych sław
fi lozofi i światowej oraz wybijających się młodych uczonych.
Uczestniczyłem w „żywej” fi lozofi i, poznawałem jej najnowsze
trendy i metody. Miałem dostęp do świetnie wyposażonej bi-
blioteki oraz bogatej bazy danych źródeł cyfrowych, dostęp-
nych na Uniwersytecie Genewskim. Zapewniono mi doskona-
łe warunki pracy, łącznie z własnym biurkiem i komputerem.
Wielu z powyższych korzyści nie miałbym szans doświadczyć,
pozostając w instytucji macierzystej.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Praca przy projekcie dodała mi skrzydeł, otworzyła hory-
zonty, poszerzyła spektrum fi lozofi cznej refl eksji, pozwoliła
mi poznać najnowszą fi lozofi ę. Udzielił mi się naukowy en-
tuzjazm genewskich badaczy. Badania tam prowadzone po-
zwoliły mi ostatecznie upewnić się, że studia doktoranckie
były dobrym wyborem życiowym. Motywacja do pracy i cie-
kawość naukowa, które tak rozkwitły w Genewie, stymulowa-
ły mnie do dalszych poszukiwań i miały swój udział w mojej
decyzji, by rok akademicki 2011/12 spędzić na badaniach na
Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Wybór ten umożli-
wiło mi wsparcie Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta.
Gdyby nie stypendium, być może zamiast fi lozofa byłbym
teraz księgowym, redaktorem lub handlowcem. Decyzja
o otrzymaniu stypendium zbiegła się w czasie z moimi po-
ważnymi wahaniami, czy iść nadal ścieżką nauki. Realizacja
stypendium ostatecznie rozwiała moje wątpliwości – myślę,
że we właściwą stronę.
Gdyby nie stypendium, nie spędziłbym wspaniałego roku na
doskonałym uniwersytecie. Nie poznałbym wielu wartościo-
wych ludzi. Co więcej, nie spędziłbym roku w tak uroczym
mieście, jakim jest Genewa, nie zobaczyłbym (prawie) naj-
wyższej fontanny na świecie, nie kąpałbym się w najgłęb-
szym jeziorze Europy, nie zobaczyłbym Mont Blanc, do dziś
nie jadłbym fondue i nie wiedział, jak założyć konto w banku
lub wynająć mieszkanie, dukając łamaną francuszczyzną.
CZY WIESZ, ŻE...• W Szwajcarii nie znajdziesz znajo-
mych i oswojonych supermarketów.
Zakupy spożywcze zrobisz zapewne
w sklepie jednej z dwóch narodo-
wych sieci.
• Białe szwajcarskie wina należą do
najlepszych na świecie.
• Niemcy, gdy oglądają fi lmy z nie-
mieckojęzycznej części Szwajcarii,
muszą posiłkować się napisami
u dołu ekranu.
• W supermarkecie można kupić tablicz-
kę czekolady o masie 4,5 kilograma.
• Gruyère jest podobno najsmaczniej-
szym serem na świecie.
48
Stypendystka: Ewelina Kusiak-Nejman,doktorantkaProjekt: Otrzymywanie fotokatalizatorów na bazie
ditlenku tytanu modyfi kowanych węglem z zastosowa-
niem w środowisku / Preparation of carbon modifi ed TiO2
photocatalysts for environmental application.
Obszar tematyczny: chemia
Termin realizacji projektu: od 01.01.2011 r. do 30.06.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Zachodniopo-
morski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie / prof. dr
hab. inż. Antoni W. Morawski
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Swiss Federal Uni-
versity of Technology Lausanne / prof. Cesar Pulgarin
Ewelina Kusiak-Nejman, rocznik 1983, ukończyła studia
w Politechnice Szczecińskiej w 2007 r., uzyskując tytuł magi-
stra inżyniera z zakresu ochrony środowiska. W tym samym
roku ukończyła również studia licencjackie na kierunku po-
litologia, a w roku 2009 otrzymała dyplom ukończenia stu-
diów magisterskich w Wyższej Szkole Pedagogicznej TWP
w Warszawie. Od 2007 r. jest doktorantką Zachodniopomor-
skiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Za
swoje osiągnięcia dwukrotnie otrzymała stypendium nauko-
we Prezydenta Miasta Szczecin oraz stypendium Wojewódz-
kiego Urzędu Pracy w Szczecinie. W 2010 r. stypendystka pro-
gramu SCIEX, który umożliwił jej odbycie półrocznego stażu
naukowego w École Polytechnique Fédérale de Lausanne
w Szwajcarii.
Opis projektu
Głównym celem projektu było otrzymanie aktywnych mate-
riałów, które znalazłyby zastosowanie w procesach degrada-
cji zanieczyszczeń i charakteryzowałyby się dobrymi właści-
wościami antybakteryjnymi. Otrzymane materiały mogłyby
znaleźć praktyczne zastosowanie w procesach oczyszczania
wody i innych rodzajach procesów mających na celu ochro-
nę środowiska. W trakcie projektu zakres moich badań został
poszerzony o nowe materiały otrzymywane metodą magne-
tycznego napylania i badanie ich właściwości antybakteryj-
nych podczas procesu dezaktywacji bakterii E.coli.
Najistotniejsze rezultaty projektu
Wyniki prowadzonych badań w EPFL opublikowałam w po-
staci artykułów naukowych w czasopismach z wysokim
współczynnikiem IF:
1. E. Kusiak-Nejman, A.W. Morawski, A.P. Ehiasarian, C. Pul-
garin, O. Baghriche, E. Mielczarski, J. Mielczarski, A. Kulik,
J. Kiwi, E. coli inactivation by High Power Impulse Magnetron
Sputtered (HIPIMS) Cu-surfaces, The Journal of Physical Che-
mistry C 15 (2011) 21113–21119.
2. O. Baghriche, A.P. Ehiasarian, E. Kusiak-Nejman, C. Pulgarin,
R. Sanjines, A.W. Morawski, J. Kiwi, High power impulse ma-
gnetron sputtering (HIPIMS) and traditional pulsed sputtering
(DCMSP) Ag-surfaces leading to E. coli inactivation, Journal of
Photochemistry and Photobiology A: Chemistry 227 (2012)
11–17.
3. O. Baghriche, A. Zertal, A.P. Ehiasarian, R. Sanjines, C. Pul-
garin, E. Kusiak-Nejman, A.W. Morawski, J. Kiwi, Advantages
of highly ionized pulse plasma magnetron sputtering of silver
for improved E. coli inactivation, Thin Solid Films 520 (2012)
3567–3573.
CZY WIESZ, ŻE...Żeby zameldować się w miejscu rezy-
dencji należy okazać urzędzie przetłu-
maczony na język angielski, francuski,
niemiecki lub włoski (zależnie od kanto-
nu) akt urodzenia lub akt małżeństwa.
Bez tego dokumentu niemożliwa jest
rejestracja.
49
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
W recenzji pozostaje jeszcze jedna publikacja, której współ-
autorami są pracownicy szpitala CHUV w Lozannie.
Co po stypendium SCIEX…
W najbliższej przyszłości planujemy założenie nowego pro-
jektu polsko-szwajcarskiego, który miałby być kontynuacją
współpracy rozpoczętej dzięki stypendium SCIEX. Nawiąza-
na współpraca jest dla strony polskiej bardzo cenna ze wzglę-
du na bardzo dobrą opinię jednostki szwajcarskiej w świecie.
Wartością dodaną projektu była dla mnie możliwość pozna-
nia nowych metod preparatyki materiałów o działaniu anty-
bakteryjnym oraz uzupełnienie wiedzy z zakresu procesów
dezaktywacji mikroorganizmów.
Realizacja projektu wpłynęła na poszerzenie zakresu realizo-
wanych przeze mnie badań o kwestie związane z właściwo-
ściami antybakteryjnymi nowych materiałów. Odbyty staż
doktorski w instytucji zagranicznej przyczynił się też do pod-
niesienia mojej konkurencyjności na rynku pracy, zwłaszcza
lokalnym.
Stypendystka: Anna Horszwald, doktorProjekt: Wpływ procesów przetwórczych na związki
bioaktywne owocu granatu / Infl uence of processing on
bioactive compounds from pomegranate.
Obszar tematyczny: nauki przyrodnicze i biologia
Termin realizacji projektu: od 01.11.2009 r. do 30.04.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Polska Akade-
mia Nauk w Olsztynie / prof. dr hab. Mariusz K. Piskuła
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: HES-SO Valais,
Institute of Life Technologies / prof. Wilfried Andlauer
Dr Anna Horszwald, rocznik 1981, urodziła się w Olsztynie.
Studiowała biotechnologię na Uniwersytecie Warmińsko-
-Mazurskim. W roku 2009 uzyskała stopień doktora nauk
rolniczych w dyscyplinie technologia żywności i żywienia
w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej
Akademii Nauk w Olsztynie, prowadząc badania dotyczące
chleba żytniego oraz produktów zbożowych. Jej zaintere-
sowania naukowe skupiały się wokół reakcji Maillarda za-
chodzącej podczas procesów termicznych. Po obronie pra-
cy doktorskiej wyjechała do Szwajcarii na staż podoktorski
w ramach programu SCIEX do HES-SO Valais – University of
Applied Sciences w Sionie, gdzie zajmowała się związkami
bioaktywnymi owoców granatu. Dodatkowo, prowadziła ba-
dania dotyczące wykorzystania wybranych technik suszenia
w celu otrzymania produktów owocowych oraz ich wpływu
na jakość produktów.
Po powrocie ze Szwajcarii wzięła udział w prestiżowym pro-
gramie stażowo-szkoleniowym Top 500 Innovators organi-
zowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
na Stanford University, USA. Obecnie pracuje w IRZiBŻ PAN w
Olsztynie na stanowisku adiunkta w Zakładzie Chemii i Bio-
50
dynamiki Żywności, kontynuując badania dotyczące reakcji
Maillarda w wybranych produktach owocowych.
Opis projektu
Celem projektu była analiza wpływu procesów przetwór-
czych na zawartość wybranych związków bioaktywnych
w owocach granatu. W pierwszym etapie badałam zawartość
wybranych związków bioaktywnych obecnych w różnych
częściach tego owocu. W drugim etapie przygotowałam soki
z owoców granatu, które pochodziły z różnych jego części
oraz analizowałam w nich zawartość wybranych związków
bioaktywnych.
W trakcie projektu poszerzyłam kierunek badań o uzyskanie
proszków na bazie przygotowanych soków, co stanowiło
kontynuację i rozwinięcie zagadnienia. Dodatkowo, roz-
poczęłam pracę nad kolejnym projektem dotyczącym po-
równania profi lu związków polifenolowych występujących
w owocach i liściach truskawek.
W wyniku prowadzonych badań usystematyzowałam wie-
dzę dotyczącą rozmieszczenia wybranych związków bioak-
tywnych w owocach granatu. Uzyskane wyniki pozwoliły mi
stwierdzić, że najwięcej związków bioaktywnych znajduje
się w łupinie. Wykazałam, że soki otrzymane na bazie całych
owoców są bogatsze w związki o charakterze prozdrowot-
nym w porównaniu do soków otrzymywanych w przemyśle
spożywczym, które uzyskuje się głównie z miąższu. Soki pod-
dałam wybranym technikom suszenia i otrzymałam z nich
proszki. Porównywałam wpływ różnych technik suszenia na
jakość proszków i wybrałam technikę, która była najkorzyst-
niejsza pod względem zachowania ich jakości.
Najistotniejsze korzyści zrealizowanego projektu
Korzyści, które odniosły obydwie instytucje – polska i szwaj-
carska – to głównie współrealizacja projektu badawczego
oraz rozszerzenie warsztatu metodologicznego. Ponadto,
został opracowany i złożony projekt, który będzie kontynu-
acją współpracy rozpoczętej podczas mojego stypendium.
Zacieśnienie kooperacji pomiędzy instytucjami zaowoco-
wało również wyjazdem kolejnych pracowników naukowych
i podjęciem kolejnych badań. Wszystkie te aspekty przekła-
dają się na wspólne publikacje oraz udziały w konferencjach.
CZY WIESZ, ŻE...Ponad 50 szczytów górskich wystę-
pujących w kantonie Valais wznosi się
ponad 4000 m n.p.m.
51
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Do największych korzyści, które odniosła instytucja macierzysta,
należy podniesienie moich kwalifi kacji zawodowych w aspekcie
poszerzenia warsztatu pracy o metody stosowane w Szwajcarii,
a także możliwość wdrożenia tych metod w Polsce. Nawiązanie
sieci kontaktów międzynarodowych oraz połączenie umie-
jętności współpracowników zostało zwieńczone wspólnym
projektem badawczym, służącym rozwojowi mojej kariery na-
ukowej. Zdobyta wiedza i doświadczenie w pracy z przemysłem
zaowocowało moim udziałem w prestiżowym programie sta-
żowo-szkoleniowym TOP500 Innovators organizowanym przez
MNiSW odbywającym się na Stanford University.
Współpraca międzyinstytucjonalna jest kontynuowana.
Wspólne zainteresowania naukowe obu stron pozwoliły na
kolejne wyjazdy do Szwajcarii związane z prowadzeniem
badań dotyczących procesów suszenia wybranych owoców.
Obecnie prowadzimy badania dotyczące analizy proszków
uzyskanych w Szwajcarii na bazie innych owoców. Dodatko-
wo złożony został wspólny projekt międzynarodowy, który
czeka na recenzję.
Wartość dodana projektu
Wartością dodaną stypendium była z pewnością zmiana
środowiska pracy. Poznanie nowych ludzi oraz przyjrzenie
się ich pracy zaowocowało zmianą sposobu myślenia oraz
podejścia do rozwiązywania problemów. Możliwość pracy w
międzynarodowym zespole oraz w innym środowisku wpły-
nęły na zdobycie niezbędnego doświadczenia potrzebnego
podczas badań prowadzonych w laboratorium.
Doświadczenie zdobyte podczas realizacji projektu wpły-
nęło na rozszerzenie podejmowanych przeze mnie zadań
badawczych. Obecnie cel moich badań ukierunkowany jest
na praktyczne wykorzystanie uzyskanych rezultatów. Warto
podkreślić, że staż naukowy w Szwajcarii wpłynął również na
moje plany osobiste i przyczynił się do odkrycia w sobie no-
wych zainteresowań.
Stypendystka: Aleksandra Pelczarska, doktorantkaProjekt: Walidacja wysokosprawnej metody badania roz-
puszczalności leków w układach lek–nanocząstka–roz-
puszczalnik / Validation of HTS-solubility measurements
metod for drug-nanoparticle-solvent systems
Obszar tematyczny: nauki przyrodnicze i biologia
Termin realizacji projektu: od 01.08.2011 r. do 31.01.2012 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Politechnika
Warszawska / prof. dr hab. inż. Urszula Domańska-Żelazna
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Uniwersytet
Genewski / prof. Pierre-Alain Carrupt
Aleksandra Pelczarska, rocznik 1982, doktorantka Wydziału
Chemicznego Politechniki Warszawskiej. W latach 2001–2008
studiowała na Wydziale Chemicznym PW oraz Wydziale Far-
maceutycznym AM w Warszawie. W czasie doktoratu oprócz
stypendium w Szwajcarii odbyła staż naukowy w Republice
Południowej Afryki. Stypendystka Centrum Studiów Za-
awansowanych Politechniki Warszawskiej i Urzędu Marszał-
kowskiego Województwa Mazowieckiego. Zajmuje się bada-
niem i prognozowaniem własności fi zykochemicznych leków
oraz poprawą ich biodostępności w organizmie ludzkim.
W wolnym czasie często podróżuje, a swoje wrażenia opisuje
„w koktajlu kultur” (http://tratatatabec.blogspot.com).
CZY WIESZ, ŻE...W Szwajcarii bardzo popularną formą
spędzania wakacji jest pobyt na farmie i
spanie na sianie.
52
Mój wybór host mentora i instytucji partnerskiej był kwestią
totalnego przypadku i okazał się losem wygranym na lote-
rii. Po przygotowaniu wstępnego zarysu projektu wysła-
łam go wraz z CV do kilku szwajcarskich profesorów. Prof.
Carrupt, po krótkiej wymianie zdań, zdecydował się podjąć
wyzwanie.
Głównym celem projektu była walidacja innowacyjnej me-
tody, która bada rozpuszczalność leków w układach lek–na-
nocząstka–rozpuszczalnik. Kierunek badań został jednak
rozszerzony o szczegółowe sprecyzowanie parametrów me-
tody, które pojawiły się w trakcie projektu.
Wyniki mojej pracy badawczej przedstawiłam na konferencji
naukowej, a w przygotowaniu znajduje się artykuł podsumo-
wujący osiągnięte wyniki.
Dla obydwu instytucji główną korzyścią płynącą z realizacji
mojego projektu jest metoda badawcza. Dodatkowo, insty-
tucja macierzysta osiągnęła profi ty płynące z transferu tech-
nologii. W wypadku tego projektu cała praca badawcza jest
wartością dodaną, gdyż technicznie przeprowadzenie takich
badań w Polsce było z różnych względów niewykonalne.
Po zakończeniu mojego projektu odbyła się wizyta strony
szwajcarskiej w Politechnice Warszawskiej. Istnieje też realna
szansa na wspólne kontynuowanie badań.
Każdy wyjazd zagraniczny poszerza horyzonty i otwiera umysł
na nowe idee. Oprócz oczywistych korzyści wynikających
z nabycia nowych umiejętności, projekt dodał mi szczególnej
wiary we własne możliwości, czego owocem jest niedawno
podjęta praca w branży medycznej. Gdyby nie stypendium,
nigdy nie uwierzyłabym, że jeden e-mail może zapoczątkować
wielomiesięczną współpracę międzynarodową.
Stypendystka: Anna Elżbieta Sikorska, doktorantkaProjekt: SedTrace – Oznaczanie źródeł i śledzenie emisji
osadów z obszarów miejskich na podstawie mikrozanie-
czyszczeń organicznych / SedTrace – Fingerprinting and
tracing of sediment emissions from urban areas based on
organic micropollutants
Obszar tematyczny: środowisko naturalne i leśnictwo
Termin realizacji projektu: od 01.12.2010 r. do 30.11.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Szkoła Główna
Gospodarstwa Wiejskiego / prof. dr hab. inż. Kazimierz
Banasik
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Eawag: Swiss
Federal Institute of Aquatic Science and Technology / dr
eng. Jörg Rieckermann
Anna Elżbieta Sikorska, rocznik 1984, w latach 2003–2008
studiowała w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
w Warszawie (SGGW), uzyskując najpierw dyplom inżyniera
(2007), a następnie magistra inżyniera (2008) w dziedzinie
ochrony środowiska. Studia magisterskie ukończyła z wyróż-
nieniem, a za pracę magisterską napisaną pod opieką prof.
dr. hab. inż. Kazimierza Banasika uzyskała nagrodę im. prof.
Kazimierza Dębskiego (drugie miejsce), przyznawaną przez
Stowarzyszenie Hydrologów Polskich. Jesienią 2008 r. rozpo-
częła pracę naukową nad doktoratem na Wydziale Budow-
nictwa i Inżynierii Środowiska SGGW w Warszawie.
Laureatka licznych stypendiów naukowych, m.in. DAAD (Deut-
scher Akademischer Austausch Dienst, 2009 r.) i Funduszu Sty-
pendialnego SCIEX (Scientifi c Exchange Programme NMSch,
2010 r.). W czasie realizacji doktoratu kilkakrotnie odbyła za-
graniczne staże naukowe, m.in. w Niemczech, Technical Uni-
versity of Hamburg (wiosna 2009 r.), Kassel University (jesień
53
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
2009 r.) oraz w Szwajcarii, w Eawag – Swiss Federal Institute of
Aquatic Science and Technology (lata 2010–2011). Uczestniczy-
ła także w licznych konferencjach naukowych – polskich i za-
granicznych. Od 2008 r. należy do Stowarzyszenia Hydrologów
Polskich, a od 2010 r. do European Geosciences Union.
Obecnie przygotowuje pracę doktorską w zakresie hydro-
logii zlewni miejskich pod kierunkiem prof. dr. hab. inż. Ka-
zimierza Banasika (SGGW) przy współpracy z Politechniką
w Zurychu (ETHZ, Eawag), gdzie pomocniczym opiekunem
naukowym jest dr. Jörg Rieckermann. Jej zainteresowania
naukowe obejmują: hydrologię zlewni miejskich, analizę nie-
pewności w prognozach hydrologicznych, analizę i transport
osadów miejskich oraz chemię osadów.
Opis projektu
Zasadniczym celem mojego projektu było przeprowadze-
nie pilotażowych badań w zakresie oznaczenia źródeł emisji
zanieczyszczeń obszarowych (głównie osadów) na terenach
miejskich. Osady obserwowane w systemach kanalizacyjnych
mogą być różnego pochodzenia (obszary rolnicze, ścieki miej-
skie, wody opadowe) i dlatego ich źródła emisji są trudne do
bezpośredniego określenia. Istnieje natomiast szereg innych
substancji (np. metale ciężkie czy farmaceutyki), które róż-
nią się między sobą miejscem wprowadzenia do środowiska,
a przez to identyfi kacja ich źródeł emisji jest dużo łatwiejsza.
Ponadto, substancje, rozprzestrzeniając się w środowisku wod-
nym, adsorbowane są na powierzchni osadów. Dzięki temu
określenie na podstawie zaawansowanych analiz chemicz-
nych unikatowej kompozycji owych zanieczyszczeń występu-
jących na powierzchni osadów (tzw. mikrozanieczyszczenia
organiczne) pozwoliłoby na śledzenie osadów i identyfi kację
ich źródeł wprowadzenia do kanalizacji miejskiej.
Założony przeze mnie cel projektu miał zostać osiągnięty
poprzez zaproponowanie i przetestowanie metodyki śledze-
nia dróg rozprzestrzeniania się osadów w obrębie kanalizacji
miejskich na podstawie innych zanieczyszczeń, łatwiejszych
do bezpośredniej identyfi kacji. To pozwoliłoby na lepsze za-
rządzanie zanieczyszczeniami w obrębie miast, a na następ-
nym etapie doprowadziłoby do redukcji ich emisji.
Pierwotnie założony cel moich badań nie uległ zmianie, jed-
nakże w czasie trwania projektu rozszerzyłam zakres badań
poprzez wprowadzenie dodatkowych analiz, których po-
czątkowo nie brałam pod uwagę. Wynikało to głównie z chę-
ci rozwinięcia zakresu badań przeprowadzanych w ramach
mojego doktoratu. W rezultacie, oprócz uprzednio zaplano-
wanych badań terenowo-laboratoryjnych, przeprowadziłam
szereg analiz studyjnych, czyli modelowanie komputerowe
i analizy statystyczne, mające na celu określenie dokładności
wykonywania prognoz hydrologicznych (np. wystąpienia po-
wodzi) na terenach miejskich.
Najistotniejsze rezultaty projektu
Wynikiem mojej pracy badawczej jest opracowana wspól-
nie z mentorami innowacyjna metodyka oznaczenia źródeł
Praca w szwajcarskim instytucie wiodącym w mojej dziedzinie – tj. badań
z zakresu gospodarowania zasobami wodnymi – pomogła mi ukształtować
własną osobowość jako dojrzałego naukowca świadomego swoich umiejętności
oraz perspektyw. Wyjazd na stypendium pozwolił mi sprecyzować własne
zamiłowania badawcze w dziedzinie badań wodnych i utwierdził mnie
w przekonaniu o słuszności podjętej ścieżki zawodowej
54
emisji i śledzenia dróg rozprzestrzeniania się zanieczysz-
czeń obszarowych (głównie osadów) w obrębie obszarów
miejskich na podstawie innych, łatwiejszych do identyfi kacji
zanieczyszczeń (jak np. metale ciężkie). Zaproponowana me-
todyka została przetestowana na eksperymentalnym obiek-
cie, dając obiecujące rezultaty. Końcowym wynikiem tej
części projektu było opracowanie artykułu konferencyjnego
i przedstawienie metodyki podczas konferencji w Belgradzie
na temat modelowania zanieczyszczeń w miejskich kanaliza-
cjach (Serbia, jesień 2012 r.).
Dodatkowo opracowałam metodykę szacowania niepew-
ności w prognozowaniu powodzi dla modeli opad–odpływ
(transformujących zaistniały deszcz w obserwowany w rze-
kach przepływ). Moja analiza została opublikowana w wio-
dącym międzynarodowym czasopiśmie opisującym badania
wodne, a także przedstawiona podczas konferencji tema-
tycznej w Bratysławie (Słowacja, jesień 2011 r.).
Najistotniejsze korzyści wynikające z projektu dla instytu-
cji macierzystej i goszczącej
Wymiernymi korzyściami dla instytucji goszczącej są wspól-
ne publikacje w międzynarodowych czasopismach oraz
udział w konferencjach naukowych. Ponadto, realizacja
projektu stworzyła doskonałe warunki do przetestowania
opracowanych w Szwajcarii metod i technologii na obiekcie
zagranicznym. Jednocześnie transfer wiedzy i doświadcze-
nia z instytucji szwajcarskiej do polskiej pozwalają na ugrun-
towanie wysokiej pozycji jednostki szwajcarskiej. Wspólna
owocna realizacja projektu SCIEX stanowi także podstawę
do długoterminowej współpracy pomiędzy obydwoma in-
stytutami, zarówno pod względem wspólnych międzynaro-
dowych projektów, jak i wymiany osobowej (studenci, sty-
pendyści, młodzi naukowcy).
Po formalnym zakończeniu projektu SCIEX i moim powrocie
do Polski współpraca pomiędzy obydwoma uczelniami jest
kontynuowana. Wspólnie z host mentorem przygotowaliśmy
kolejną publikację z kolejnych badań przeprowadzonych już
w Polsce, a także planujemy dalsze rozszerzenie badań prze-
prowadzonych w Szwajcarii poprzez włączenie nowych za-
gadnień. Jednocześnie uwieńczeniem współpracy pomiędzy
obydwoma mentorami jest wspólna realizacja mojego dok-
toratu pod opieką obu moich mentorów – polskiego i szwaj-
carskiego, co wcześniej nie było brane pod uwagę.
Wartość dodana projektu
Wartością dodaną pracy badawczej w Szwajcarii było niewąt-
pliwie zastosowanie innowacyjnych technik, które są tylko
sporadycznie stosowane w polskich warunkach. Możliwość
odbycia stażu w szwajcarskiej jednostce badawczej pozwo-
liła mi na zdobycie doświadczenia w wiodącym instytucie
w badaniach wodnych, które następnie może zostać zasto-
sowane na gruncie krajowym, w tym zaawansowane analizy
55
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
chemiczne osadów kanalizacji miejskich i analizy szacowania
niepewności prognoz powodziowych. Myślę, że przeprowa-
dzenie podobnych analiz w instytucji macierzystej byłoby
trudne do wykonania z kilku względów. Po pierwsze, analizy,
które przeprowadziłam w Szwajcarii, są jedynie sporadycz-
nie stosowane w kraju, a co za tym idzie – brakuje osób z do-
świadczeniem w tym zakresie. Ponadto, wciąż brakuje środ-
ków fi nansowych na przeprowadzenie zaawansowanych
i kosztowych analiz chemicznych, a także specjalistów z da-
nego zakresu. Realizacja pracy badawczej w Szwajcarii po-
zwoliła mi zatem na zdobycie cennego doświadczenia pod
okiem ekspertów i uznanych w świecie naukowców z mojej
dziedziny (inżynierii wodnej).
Możliwość odbycia stażu zagranicznego i realizacja projek-
tu SCIEX zdecydowanie wpłynęła na moje plany zawodowe,
a także była czynnikiem inicjującym kolejne wydarzenia.
Dzięki stypendium mogłam przede wszystkim przeprowa-
dzić znaczną część badań z mojego doktoratu w instytucji
szwajcarskiej, co zaowocowało decyzją o dalszym wspól-
nym realizowaniu badań (wspólny doktorat) oraz pozwoliło
mi na opublikowanie wyników badań w wiodącym czaso-
piśmie międzynarodowym. Ponadto, pobyt w Szwajcarii
umożliwił mi nawiązanie licznych kontaktów zawodowych
i otworzył drogę do współpracy z innymi instytutami na-
ukowymi. Praca w Szwajcarii pomogła mi także udoskonalić
znajomość języka angielskiego, pogłębić dotychczasową
znajomość języka niemieckiego i skłoniła do rozpoczęcia
nauki języka włoskiego.
Praca w szwajcarskim instytucie wiodącym w mojej dziedzi-
nie – tj. badań z zakresu gospodarowania zasobami wodnymi
– pomogła mi ukształtować własną osobowość jako dojrza-
łego naukowca świadomego swoich umiejętności oraz per-
spektyw. Wyjazd na stypendium pozwolił mi sprecyzować
własne zamiłowania badawcze w dziedzinie badań wodnych
i utwierdził mnie w przekonaniu o słuszności podjętej ścieżki
zawodowej.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Prawdopodobnie nigdy nie miałabym szansy na pracę na-
ukową w szwajcarskiej instytucji oraz na nawiązanie licznych
kontaktów zawodowych poza granicami kraju. Bez stypen-
dium SCIEX przeprowadzenie zaawansowanych badań na-
ukowych w ramach mojego doktoratu byłoby trudne do re-
alizacji pod każdym względem: czasowym, kosztowym czy
metodycznym, a publikacja wyników moich badań w mię-
dzynarodowym czasopiśmie – prawie niemożliwa. Bez poby-
tu w Szwajcarii nie spotkałabym także tylu życzliwych osób,
zarówno zawodowo, jak i prywatnie, których pomoc i zaan-
gażowanie są nieocenione przy realizacji zamierzonych prze-
ze mnie celów naukowych – mam tu na myśli przede wszyst-
kim mojego opiekuna naukowego dr. Jörga Rieckermanna
oraz Andreasa Scheideggera z Eawag.
CZY WIESZ, ŻE...Szwajcaria jest krajem kontrastów? Pomimo stosunkowo małego obszaru (ok. 1/7
terytorium Polski) obowiązują tu aż cztery języki urzędowe, z niemieckim na czele.
Język niemiecki występuje jednak w szwajcarskiej odmianie („Schweizerdeutsch”)
i z niemieckim (tzw. Hochdeutsch) ma niewiele wspólnego, ku bolączce osób
chlubiących się znajomością wyuczonego niemieckiego. Szwajcaria utożsamiana
jest z krajem neutralnym, stojącym poza wszelkimi konfl iktami zbrojnymi, ale jedno-
cześnie mało kto wie, że dysponuje jedną z najliczniejszych armii w przeliczeniu na
liczbę mieszkańców. Jest to też państwo, w którym kobiety jako pierwsze w Europie
uzyskały możliwość studiowania na uczelniach wyższych (od ok. 1840 r. na Uni-
wersytecie w Zurychu), ale jednocześnie kraj, gdzie kobiety jako ostanie w Europie
uzyskały prawo wyborcze (w kantonie Appenzell dopiero w 1990 r.).
56
Stypendystka: Joanna Bryś, doktorProjekt: Zamienniki tłuszczu mleka kobiecego / Human
Milk Fat Substitute (HMFS)
Obszar tematyczny: nauki przyrodnicze i biologia
Termin realizacji projektu: od 01.11.2010 r. do 31.10.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Szkoła Główna
Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie / dr hab. Piotr Koczoń
Instytucja goszcząca/opiekun projektu: ETH Zürich (Swiss
Federal Institution of Technology Zürich) / prof. dr Laura
Nyström
Dr Joanna Bryś, rocznik 1977, jest technologiem żywności
i adiunktem w Katedrze Chemii Wydziału Nauk o Żywno-
ści SGGW w Warszawie. Pracę doktorską pt. Badanie wła-
ściwości produktów przeestryfi kowania mieszanin tłuszczu
mlecznego i olejów roślinnych obroniła przed Radą Wydzia-
łu Technologii Żywności SGGW w 2005 r., uzyskując sto-
pień naukowy doktora. Jej obecne badania mają na celu
optymalizację warunków otrzymania tłuszczu imitującego
tłuszcz mleka kobiecego na drodze przeeestryfi kowania
enzymatycznego oraz charakterystykę otrzymanych lipi-
dów strukturyzowanych. Jest autorką lub współautorką 77
doniesień i publikacji naukowych oraz kierownikiem gran-
tu MNiSW. Była opiekunem naukowym oraz promotorem
kilku prac magisterskich. W trakcie studiów magisterskich
odbyła trzymiesięczny staż na uczelni francuskiej ENSIA
w ramach programu Sokrates–Erasmus, gdzie realizowała
projekt badawczy pt. Produkcja diacetylu przez bakterie Lac-
toccocus Lactis Lactis Diacetylactis. W okresie listopad 2010 r.
– październik 2011 r. była stypendystką programu wymiany
naukowej między Szwajcarią a nowymi państwami człon-
kowskimi Unii Europejskiej: Sciex–NMSch. Prywatnie – żona i
matka dwóch córek: Anny i Lilianny.
Opis projektu
Celem projektu było uzyskanie zamienników tłuszczu mleka
matki na drodze enzymatycznej acydolizy tłuszczów takich
jak m.in.: smalec i tłuszcz mleka krowiego, niezbędnymi nie-
nasyconymi kwasami tłuszczowymi. Uzyskane lipidy struktu-
ryzowane poddano następnie analizie chemicznej. Założenia
w moim badaniu były następujące:
• mleko matki jest najbardziej wartościowym i właściwym po-
karmem dla niemowląt,
• tłuszcz ma największe znaczenie dla prawidłowego rozwo-
ju fi zjologicznego noworodków, niemowląt i dzieci (tłuszcz
odgrywa kluczową rolę szczególnie w budowaniu układu
nerwowego człowieka oraz w dostarczaniu energii).
Podczas realizacji projektu wprowadziłam niewielkie mody-
fi kacje w stosunku do pierwotnego planu badań, polegające
na zastosowaniu innych niż pierwotnie planowano surow-
ców. W miejsce tłuszczu mleka koziego zastosowałam tłuszcz
palmowy. Poza tym zamiast korzystać z gotowych handlo-
wych preparatów niezbędnych nienasyconych kwasów
tłuszczowych postanowiłam uzyskiwać te kwasy z różnych
olejów roślinnych, takich jak m. in.: olej z wiesiołka, olej ar-
ganowy, olej lniany czy olej z ogórecznika. Decyzja o zmianie
surowców wynikała z przeprowadzonych badań wstępnych
dotyczących analizy składu kwasów tłuszczowych i struktury
triacylogliceroli olejów i tłuszczów. Analiza ta miała na celu
dobór odpowiednich składników mieszaniny wyjściowej.
Najistotniejsze rezultaty projektu
Rezultat projektu był zgodny z przewidywanymi przeze
mnie założeniami: eksperymenty pozwoliły na uzyskanie
CZY WIESZ, ŻE...• Hymn państwowy Szwajcarii jest
przepięknym psalmem, którego me-
lodia została zapożyczona z religijne-
go hymnu Diligam, te Domine.
• Szwajcaria znajduje się na jednym
z pierwszych miejsc na świecie pod
względem nakładów na badania
i rozwój.
57
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
lipidów strukturyzowanych przypominających tłuszcz mle-
ka kobiecego. Zamienniki otrzymałam na drodze acydolizy
mieszaniny tłuszczów, takich jak m.in.: smalec, tłuszcz mleka
krowiego, olej palmowy oraz olej rzepakowy, kwasami tłusz-
czowymi pochodzącymi z olejów: arganowego, lnianego,
z ogórecznika i z wiesiołka.
Sądzę, że osoby, z którymi miałam przyjemność współpra-
cować, mają obecnie większą wiedzę na temat Polski: naszej
historii, kultury i przyrody. Z naukowego punktu wiedzenia
myślę, że mój projekt pozwolił zespołowi szwajcarskiemu na
praktyczne zapoznanie się z tematyką modyfi kacji tłuszczów
i metodami ich analizy.
Dla mojej instytucji macierzystej bardzo ważna była możli-
wość współpracy w ramach projektu z jedną z najlepszych
politechnik w Europie, a nawet na świecie. Dla mnie samej
bardzo ważne było to, że mam dostęp do ogromnej bazy bi-
bliotecznej i wspaniale wyposażonych laboratoriów, a także
możliwość poznania nowych instrumentalnych metod ana-
litycznych i ich przeniesienia na grunt polski. Współpraca,
która zawiązała się między instytucjami w wyniki realizacji
mojego projektu, będzie kontynuowana. Poza tematyką
zamienników tłuszczu mleka matki mamy zamiar zająć się
również badaniami dotyczącymi tłuszczów występujących
w zbożach.
Komfort pracy badawczej w Szwajcarii jest ogromny. W cza-
sie realizacji projektu miałam dostęp do bardzo dobrze wy-
posażonego laboratorium. Potrzebne odczynniki i sprzęt la-
boratoryjny były „na zawołanie”. Mogłam skupić się tylko na
mojej pracy, wykonać wiele powtórzeń oraz po prostu zwy-
czajnie poeksperymentować w ciszy i spokoju. W Polsce wie-
le czasu i energii pochłania biurokracja, praca dydaktyczna,
konieczność ciągłego liczenia się z kosztami, a na odczynniki
oczekuje się nieraz ponad pół roku.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Projekt rozszerzył moje horyzonty myślowe, dał mi większą
odwagę i pewność siebie. Odzyskałam na nowo wiarę w na-
ukę oraz chęć do dalszej pracy badawczej. Pobyt w Szwajcarii
pozwolił mi na przemyślenie mojego życia i ułożenie sobie
na nowo hierarchii wartości. Gdyby nie stypendium, nie prze-
żyłabym jednych z najwspanialszych chwil w moim życiu.
Nie miałabym możliwości na tak duży rozwój naukowy. Nie
poznałabym tak życzliwych i otwartych ludzi. Wreszcie – nie
zwiedziłabym tak dokładnie tego przepięknego kraju, jakim
jest Szwajcaria.
58
Stypendystka: Paulina Wiecińska (Bednarek), doktorProjekt: Wielofunkcyjne pochodne sacharydów w formo-
waniu zaawansowanych tworzyw ceramicznych metodą
gelcasting / Multifunctional saccharide derivatives in
gelcasting of high tech ceramics (MULTIGEL)
Obszar tematyczny: chemia
Termin realizacji projektu: od 01.02.2011 r. do 30.09.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Politechnika
Warszawska / prof. dr hab. inż. Mikołaj Szafran
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Swiss Federal La-
boratories for Materials Science and Technology, Laboratory
for High Performance Ceramics (EMPA) / prof. dr Thomas
Graule
Paulina Wiecińska jest doktorem nauk technicznych, in-
żynierem, a obecnie adiunktem w Zakładzie Technologii
Nieorganicznej i Ceramiki na Wydziale Chemicznym Poli-
techniki Warszawskie. W 2006 r. z wynikiem celującym ukoń-
czyła studia na Wydziale Chemicznym PW. Na przełomie lat
2008–2009 odbyła trzymiesięczny staż w NIMS – National In-
stitute for Materials Science w Tsukubie, w Japonii. W 2010 r.
obroniła z wyróżnieniem rozprawę doktorską zatytułowaną
Badania nad zastosowaniem wybranych pochodnych sachary-
dów w procesie formowania proszków ceramicznych metodą
odlewania żelowego i rozpoczęła pracę jako adiunkt. W 2011 r.
odbyła ośmiomiesięczny staż podoktorski (postdoc) w EMPA
– Swiss Federal Laboratories for Materials Science and Tech-
nology w Szwajcarii. Laureatka nagrody na najlepszy poster
na konferencji E-MRS Fall Meeting 2008, Sympozjum I, czło-
nek Polskiego Towarzystwa Ceramicznego. Jej zainteresowa-
nia naukowe związane są z nowoczesnymi metodami formo-
wania i charakteryzacji materiałów ceramicznych.
Opis projektu
Współpraca pomiędzy prof. Thomasem Graule z EMPA, Swiss
Federal Laboratories for Materials Science and Technology
a prof. dr hab. Mikołajem Szafranem, kierownikiem Zakładu
Technologii Nieorganicznej i Ceramiki Wydziału Chemiczne-
go Politechniki Warszawskiej, wywiązała się kilka lat temu.
Oba zespoły badawcze mają podobne zainteresowania na-
ukowe z dziedziny technologii ceramiki, ale różne koncepcje
w rozwiązywaniu problemów naukowych. Z tego względu
podjęliśmy wspólną decyzję o współpracy, mającej na celu
połączenie wiedzy i doświadczenia obu zespołów, aby silnie
rozwinąć badania nad otrzymywaniem tworzyw ceramicz-
nych metodami koloidalnymi, które to metody w ostatnich
latach cieszą się dużym zainteresowaniem. W ramach współ-
pracy, na przestrzeni lat 2009–2011, trzy osoby z Zakładu
Technologii Nieorganicznej i Ceramiki odbyły staż w labora-
torium kierowanym przez prof. Graule. Bezpośrednim celem
mojego projektu były badania nad zastosowaniem pochod-
nych sacharydów, których syntezę opracowano na Wydziale
Chemicznym Politechniki Warszawskiej, jako przyjaznych
środowisku substancji w formowaniu proszków ceramicz-
nych metodą gelcasting. W trakcie projektu poszerzyłam
moje badania o zastosowanie nowych związków i metod
formowania.
Najistotniejsze rezultaty projektu
Wynikiem mojej pracy były wstępne badania nad otrzymy-
waniem ceramiki z tlenku cyrkonu metodami koloidalnymi,
m.in. gel-tape casting z wykorzystaniem nowego, nietok-
sycznego układu opartego na pochodnych glukozy. Metoda
gel-tape casting pozwala na wytwarzanie cienkich i elastycz-
nych wielkopowierzchniowych taśm ceramicznych. Udosko-
nalenie metody formowania ceramiki poprzez poszukiwanie
nowych, tanich i nietoksycznych dodatków organicznych
wpisuje się w zasady tzw. zielonej chemii i zwiększa wachlarz
jej potencjalnych zastosowań.
CZY WIESZ, ŻE...W Szwajcarii znajduje się wiszący nad
alpejskim lodowcem most Trift Bridge,
który jest najwyższym i najdłuższym
mostem dla pieszych w Europie.
59
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Udokumentowanym rezultatem wspólnych badań jest zgło-
szenie patentowe w Urzędzie Patentowym RP. W przygoto-
waniu są dwie publikacje naukowe, których współautorami
są pracownicy obu instytucji zaangażowanych w realizację
projektu. Współpraca jest i będzie kontynuowana. Obecnie
obejmuje ona m.in. wspólne projekty badawcze oraz wykła-
dy prof. Thomasa Graule na Wydziale Chemicznym Politech-
niki Warszawskiej.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Praca badawcza w Szwajcarii pozwoliła mi rozszerzyć wiedzę
w dziedzinie technologii ceramiki poprzez współpracę z oso-
bami zaangażowanymi w różnorodne projekty badawcze,
dotyczące zarówno syntezy nanoproszków ceramicznych,
jak i otrzymywania tworzyw ceramicznych i ich charaktery-
zację. Praca ta pomoże w określeniu nowych, istotnych kie-
runków badań, m.in. w zakresie syntezy chemicznej, dzięki
czemu możliwe będzie otrzymanie nowych związków orga-
nicznych, mających zastosowanie w technologii ceramiki.
Praca w Szwajcarii dała mi możliwość zawarcia nowych, cen-
nych znajomości i rozpoczęcia współpracy badawczej z mło-
dymi naukowcami. Wyniki badań zrealizowanych w EMPA-ie
mogą w przyszłości stanowić ważny rozdział w ramach pla-
nowanej przeze mnie rozprawy habilitacyjnej.
Gdyby nie stypendium, zapewne nie miałabym okazji, aby
podziwiać największy wodospad w Europie na rzece Ren,
wjechać na górę Pilatus najbardziej stromą kolejką zębatą
na świecie, zwiedzić fabrykę czekolady Frey, przemierzać al-
pejskie szlaki, a przy tym realizować swoją pasję zawodową
w jednym z najlepszych światowych instytutów.
Gdyby nie stypendium, zapewne nie miałabym okazji, aby
podziwiać największy wodospad w Europie na rzece Ren,
wjechać na górę Pilatus najbardziej stromą kolejką zębatą na
świecie, zwiedzić fabrykę czekolady Frey, przemierzać alpejskie
szlaki, a przy tym realizować swoją pasję zawodową w jednym
z najlepszych światowych instytutów
60
Stypendystka: Agnieszka Kosińska, doktorProjekt: Badanie wchłaniania i metabolizmu tanin
hydrolizujących i skondensowanych w modelu in vitro
z zastosowaniem linii komórkowej Caco-2 / Absorption
and metabolism studies of hydrolysable and condensed
tannins with an in vitro Caco2 transwell model
Obszar tematyczny: nauki przyrodnicze i biologia
Termin realizacji projektu: od 01.05.2011 r. do 30.04.2012 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Instytut
Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk
w Olsztynie / prof. dr hab. Ryszard Amarowicz
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Institute of Life
Technologies, University of Applied Sciences (HES-SO Valais)
/ prof. Wilfried Andlauer
Dr inż. Agnieszka Kosińska, rocznik 1980, jest absolwentką
Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego (2004). Doktorat nauk
rolniczych w dyscyplinie technologia żywności i żywienia
uzyskała w roku 2010 w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań
Żywności PAN w Olsztynie, gdzie obecnie jest zatrudniona na
stanowisku adiunkta. Jej zainteresowania badawcze skupiają
się na zagadnieniu związków bioaktywnych w żywności, ich
identyfi kacji, a także określeniu ich aktywności biologicznej
i biodostępności. W 2011 r. została laureatką programu Start
Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Odbyła kilkumiesięczne sta-
że badawcze w Department of Food Science and Technology,
University of Georgia, w Stanach Zjednoczonych oraz roczny
staż podoktorski w University of Applied Sciences of Western
Switzerland w ramach stypendium SCIEX. Współautorka 22
publikacji w czasopismach z tzw. Listy Filadelfi jskiej.
Czas wolny spędza na podróżowaniu, w którym fascynuje ją
zarówno poznawanie ludzi, jak i lokalnych przysmaków.
Geneza współpracy
Wybór host mentora i instytucji goszczącej był w moim wy-
padku bardzo prosty i spowodowany, po pierwsze, zbież-
nością obszarów zainteresowań, a po drugie, istniejącą już
współpracą pomiędzy instytucjami. Host mentor, prof. Wilfi -
red Andlauer, jest znanym specjalistą w dziedzinie bioaktyw-
nych związków żywności. Współpraca pomiędzy Institute of
Life Technologies, University of Western Switzerland (HES-
-SO Valais) a Instytutem Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności
Polskiej Akademii Nauk rozwijała się od kilku lat w ramach
realizacji projektów fi nansowanych przez Unię Europejską,
a w ostatnich latach szczególnie intensywnie w ramach pro-
jektu REFRESH Odblokowywanie potencjału Instytutu Rozrodu
Zwierząt i Badań Żywności dla wzmocnienia integracji z Eu-
ropejską Przestrzenią Badawczą i rozwoju regionu fi nanso-
wanego w obszarze Potencjał Badawczy 7 Programu Ramo-
wego. Co więcej, nasze instytucje realizowały już wcześniej
projekt badawczy w ramach programu SCIEX. Korzystając
ze zdobytych doświadczeń, a także wykorzystując fakt, że
profi l badań prof. Wilfi reda Andlauera był wyjątkowo zgodny
zarówno z moim doświadczeniem, jak i kierunkiem, w jakim
chciałam rozwijać zainteresowania badawcze, przystąpiliśmy
do przygotowywania aplikacji.
Opis projektu
Prozdrowotne właściwości związków biologicznie czynnych
żywności są zależne nie tylko od ich zawartości w poszcze-
gólnych składnikach diety, ale także od ich biodostępności.
Celem projektu było określenie jelitowego wchłaniania tanin
hydrolizujących i skondensowanych wyizolowanych z wy-
branych produktów żywnościowych. Zastosowałam połą-
czenie modelu symulowanego trawienia in vitro z badaniem
transportu produktów trawienia przez nabłonek jelita pro-
wadzonym w hodowli komórek nabłonkowych Caco-2 w mo-
CZY WIESZ, ŻE...• Co piąty mieszkaniec Szwajcarii to
obcokrajowiec.
• Szwajcaria to wyjątkowo różnorodny
kraj: doświadczenia, wrażenia i wspo-
mnienia z Romandii mogą być zupeł-
nie odmienne od tych z Zurychu.
61
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
nowarstwie. Jako źródło tanin o zróżnicowanej strukturze
posłużyły: kakao, truskawki i zielona herbata. Zakładaliśmy,
że wiedza zdobyta w trakcie realizacji projektu pozwoli na
uzyskanie informacji, które mogą być pomocne w procesie
doboru surowca, a także sposobu przetwarzania żywności
funkcjonalnej, w sposób umożliwiający włączenie maksy-
malnej zawartości przyswajalnych związków bioaktywnych
w produkcie fi nalnym.
Najistotniejsze rezultaty projektu
W trakcie realizacji projektu udało się nam dokonać cieka-
wych spostrzeżeń pozwalających na wyznaczenie kolejnych
obszarów dalszej współpracy. Obecnie rezultaty pracy ba-
dawczej są przedmiotem publikacji w renomowanych czaso-
pismach naukowych. Jeden z przygotowanych manuskryp-
tów zatytułowany Cocoa polyphenols are absorbed in Caco-2
cell model of intestinal epithelium został zaakceptowany do
druku w czasopiśmie Food Chemistry.
Swoją wiedzą i doświadczeniem zasiliłam szeregi instytucji
goszczącej, co pozwoliło na poszerzenie dotychczas realizo-
wanego zakresu badań. Realizacja projektu w poszerzonym
gronie skutkowała również zwiększeniem możliwości publi-
kacyjnych, rozrostem sieci współpracy i perspektywą dalszej
realizacji wspólnych badań fi nansowanych ze źródeł euro-
pejskich. Instytucja macierzysta, oprócz solidnych perspek-
tyw kontynuowania współpracy, odnosi korzyści z powrotu
stypendysty/pracownika doświadczonego i otwartego na
nowe wyzwania.
Praca w odmiennym środowisku oprócz oczywistych korzy-
ści płynących ze zdobycia doświadczenia, nowych umiejęt-
ności i poszerzenia kwalifi kacji, daje możliwość dostrzeżenia
perspektyw innego pomysłu na organizację i realizację ba-
dań. Jest to świetne podłoże dla inkubacji nowych projektów
badawczych.
Wartość dodana projektu
Niewątpliwą wartością dodaną pracy badawczej w Szwajcarii
była dla mnie dostępność wysokiej klasy sprzętu badawcze-
go, a także konieczność/możliwość adaptacji do obowiązują-
cego systemu pracy i odnalezienia/sprawdzenia się w nowej,
wymagającej grupie współpracowników. Nie bez znaczenia
była sprawna administracja, łatwość pozyskiwania potrzeb-
nych odczynników i innych materiałów niezbędnych do reali-
zacji badań czy też system ISO w obiegu dokumentów.
Realizacja projektu rozbudziła moje dążenie do ciągłego
podnoszenia kwalifi kacji. Co więcej, praca w środowisku
międzynarodowym jest czynnikiem stymulującym entu-
zjazm do pracy naukowej i daje możliwość rozbudowania
sieci współpracy. W moim wypadku pobyt na stypendium
jasno wytyczył kierunek mojej pracy naukowej na najbliż-
sze kilka lat, pozwolił na określenie moich mocnych stron,
jak i dziedzin, w których powinnam poszerzyć moją wiedzę
i doświadczenie.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Z pewnością moja droga do habilitacji byłaby o kilka lat dłuż-
sza, a moje umiejętności narciarskie byłyby wciąż na pozio-
mie początkującym.
Praca w odmiennym środowisku oprócz oczywistych korzyści płynących ze zdobycia
doświadczenia, nowych umiejętności i poszerzenia kwalifi kacji, daje możliwość
dostrzeżenia perspektyw innego pomysłu na organizację i realizację badań. Jest to
świetne podłoże dla inkubacji nowych projektów badawczych
62
Stypendystka: Katarzyna Dorota Raczyńska, doktorProjekt: Struktura i interakcje małej, jądrowej rybonukle-
oproteiny U7 snRNP / Structure and interactions of the U7
small nuclear ribonucleoprotein
Obszar tematyczny: nauki przyrodnicze i biologia
Termin realizacji projektu: od 01.05.2011 r. do 30.04.2012 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Uniwersytet
im. Adama Mickiewicza w Poznaniu / prof. dr hab. Artur
Jarmołowski
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Instytut Biologii
Komórki Uniwersytetu Berneńskiego / prof. Daniel Schümperli
Dr Katarzyna Dorota Raczyńska urodziła się i wychowała
w Płocku, tam też ukończyła szkołę podstawową i średnią. Na
studia wybrała Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Pozna-
niu. W 2001 r. ukończyła biotechnologię na Wydziale Biologii
UAM. Następnie rozpoczęła studia doktoranckie w Instytucie
Biologii Molekularnej i Biotechnologii UAM. W okresie tym
była stypendystką fundacji FEBS i EMBO, w ramach których
przebywała na trzymiesięcznych stypendiach w Institut de
Biologie Moléculaire des Plantes du CNRS w Strasbourgu, we
Francji. W 2006 r. uzyskała tytuł doktora nauk biologicznych.
W październiku 2006 tego roku rozpoczęła pracę na stano-
wisku adiunkta w Zakładzie Ekspresji Genów, w Instytucie
Biologii Molekularnej i Biotechnologii UAM. W październiku
2010 r. wyjechała na staż podoktorski do Szwajcarii, gdzie
przebywała do czerwca 2012 r. Jej staż fi nansowany był
częściowo przez Uniwersytet Berneński i Kanton Bern oraz
program SCIEX–NMSch, w ramach którego otrzymała roczne
stypendium. W Bern pracowała w Instytucie Biologii Komór-
ki Uniwersytetu Berneńskiego, w laboratorium prof. Daniela
Schümperliego.
Opis projektu
Nawiązanie kontaktu z instytucją szwajcarską miało przede
wszystkim na celu rozszerzenie tematyki badawczej mojej
instytucji macierzystej, tj. UAM, o zagadnienie dojrzewania
3’końca histonowych transkryptów i prace eksperymentalne
prowadzone na ludzkich liniach komórkowych. Głównym ce-
lem projektu była identyfi kacja nowych białek oddziałujących
z cząsteczką U7 snRNP. Do tego celu zastosowaliśmy technikę
chromatografi i powinowactwa opartą na znakowanej czą-
steczce U7 snRNA, połączoną ze spektrometrią masową. Po-
nadto, planowaliśmy podjąć próbę znalezienia nowych funkcji
tej cząsteczki, wykorzystując do tego celu technikę CLIP po-
łączoną z głębokim sekwencjonowaniem. Ze względu na ob-
szerność materiału badawczego projekt nie został ukończony
w wyznaczonym czasie i będzie kontynuowany.
Realizacja głównego celu mojego projektu, tj. poszukiwanie
nowych czynników oddziałujących z cząsteczką U7 snRNA,
zakończyła się sukcesem. Chromatografi a powinowactwa
połączona z sekwencjonowaniem białek z użyciem spektro-
metrii masowej pozwoliła mi zidentyfi kować kilka interesu-
jących białek, potencjalnych czynników oddziałujących z U7
snRNA i zaangażowanych w regulację ekspresji histonowych
genów. Wstępne eksperymenty potwierdziły interakcję czę-
ści tych białek z cząsteczką U7 snRNP, dalsze badania pozwo-
lą na bliższe określenie funkcji tych białek. Założenie projektu
dotyczące poszukiwania nowych funkcji cząsteczki U7 snRNP
zostało zrealizowane tylko częściowo – przygotowane zosta-
ły linie komórkowe trwale transformowane odpowiednim
wektorem, które użyte zostaną w dalszych etapach badań.
Najistotniejsze rezultaty projektu
Wśród korzyści, które z realizacji projektu odniosła instytucja
szwajcarska, można wymienić:
• kontynuację obiecujących badań uzyskanych wcześniej
w instytucji goszczącej;
• uzyskanie ciekawych wyników wstępnych, które otwierają
nowe pole badań dla przyszłych studentów, doktorantów
i pracowników instytucji goszczącej;
63
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
• przyszłe publikacje naukowe z uzyskanych wyników;
• nawiązanie współpracy naukowej z ośrodkiem polskim.
Wśród korzyści, które z realizacji projektu odniosła polska in-
stytucja macierzysta, można wymienić:
• zdobycie wiedzy i doświadczenia w pracy z ludzkimi linia-
mi komórkowymi;
• przyszłe publikacje naukowe z uzyskanych wyników;
• kontynuację badań związanych z dojrzewaniem RNA, któ-
ra jest istotna dla mojego przyszłego dorobku habilitacyj-
nego;
• możliwość kontynuacji projektu, która będzie stanowić
podwaliny dla otwarcia nowej grupy badawczej;
• nawiązanie współpracy naukowej z ośrodkiem szwajcar-
skim.
Zadania badawcze opisanie w projekcie nie zostały jeszcze
w pełni ukończone, z tego też względu podjęliśmy wspólną
decyzję o kontynuacji projektu w polskim ośrodku. Konty-
nuacja ta wymaga współpracy pomiędzy oboma ośrodkami
w celu wzajemnej wymiany informacji i konsultacji nauko-
wych. Wzajemne, krótkie wizyty wykonawców projektu
nie są w przyszłości wykluczone. Wsparcia fi nansowego na
kontynuację badań będziemy poszukiwać m.in. w polskich
fundacjach: pierwszy wniosek o dofi nansowanie został już
złożony do Narodowego Centrum Nauki. Oprócz współpra-
cy naukowej pomiędzy obydwoma ośrodkami kontynuacja
projektu będzie miała istotne znaczenie również dla mnie
– planuję w niedalekiej przyszłości utworzenie w Polsce no-
wej grupy badawczej skupionej wokół tematyki dojrzewania
3’końca histonowych transkryptów w komórkach zwierzę-
cych, którą zajmowałam się w Szwajcarii.
Co było wartością dodaną projektu
Niewątpliwie największą wartością dodaną pracy badawczej
w Szwajcarii było doświadczenie grupy badawczej, w której
miałam możliwość pracować. Laboratorium prof. Daniela
Schümperliego jest jednym z wiodących ośrodków na świe-
cie zajmujących się tematyką projektu, miałam więc spo-
sobność zapoznania się „od kuchni” z zagadnieniami, które
pragnę podjąć w ośrodku macierzystym. Ponadto, zdobyłam
ogromną wiedzę teoretyczną i praktyczną dotyczącą pracy
na ludzkich liniach komórkowych, której nie posiadłabym
aż w takim stopniu w swoim ośrodku macierzystym. Mój
dorobek naukowy „wywodzi się” z Zakładu zajmującego się
w większości biologią molekularną komórki roślinnej, pra-
cującego na materiale roślinnym i dopiero powoli rozszerza-
jącym działalność na grupy badawcze skupione na komór-
kach zwierzęcych. Wiedzę i doświadczenie, które zdobyłam
w Szwajcarii, będę więc mogła przekazać dalej innym pra-
cownikom UAM.
Realizacja projektu wiązała się ze znaczącą zmianą na polu
zawodowym – przejścia z badań eksperymentalnych na rośli-
nach, które prowadziłam przed pobytem w Szwajcarii, do ba-
dań eksperymentalnych na liniach komórkowych ludzkich.
Wymagało to ode mnie nabycia nowych umiejętności i no-
wego doświadczenia, ale także przyswojenia nowej wiedzy
o biologii i procesach molekularnych zachodzących w ko-
mórkach zwierzęcych. Badania na tym układzie badawczym
CZY WIESZ, ŻE...• Alpy zajmują 3/5 strefy helweckiej,
czyniąc Szwajcarię – po Austrii – dru-
gim z najbardziej alpejskich krajów
Europy.
• Północna ściana Eiger (3970 m n.p.m.),
położonego w paśmie Alp Berneń-
skich nazywana jest „Mordwand –
ścianą śmierci”, po wielu tragicznie
zakończonych próbach jej zdobycia.
64
pragnę kontynuować w Polsce. Ponadto, tematyka projektu,
który rozpoczęłam w Szwajcarii okazała się dla mnie na tyle
fascynująca, że z tym właśnie zagadnieniem pragnę związać
moją dalszą karierę naukową.
Pod względem osobistym realizacja projektu w Szwajcarii
pozwoliła mi odkryć piękno szwajcarskiej przyrody – zwłasz-
cza gór, urok alpejskich łąk, długość stoków narciarskich oraz
poznać na nowo smak zapomnianych górskich wędrówek
(hiking). Jest to kraj, do którego z pewnością będę wracać.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Nie poznałabym tylu wspaniałych ludzi pochodzących z roż-
nych krajów świata, nie nawiązałabym wielu przyjaźni i nie
poznałabym piękna szwajcarskiej przyrody.
I co najważniejsze – gdyby nie wjazd na stypendium, nie za-
głębiłabym się w fascynującej tematyce dojrzewania 3’ końca
histonowych transkryptów oraz nie nauczyłabym się pracy
na ludzkich liniach komórkowych.
Stypendysta: Łukasz Stokłosa, doktorantProjekt: E-turystyczny Indeks Reputacji / eTourism Repu-
tation Index (eTourRep)
Obszar tematyczny: dziennikarstwo, środki masowego
przekazu oraz technologie komunikacyjne
Termin realizacji projektu: od 01.05.2011 r. do 30.04.2012 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Wyższa Szkoła
Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie / dr Maciej Piotrowski
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Uniwersytet
w Lugano / prof. Lorenzo Cantoni
Łukasz Stokłosa jest pracownikiem naukowo-dydaktycz-
nym w Katedrze Turystyki i Rekreacji Wyższej Szkoły Infor-
matyki i Zarządzania w Rzeszowie. Jego zainteresowania na-
ukowe koncentrują się wokół zastosowania nowych mediów
w turystyce, badania reputacji i prezencji w sieci, promocji
destynacji turystycznych oraz turystyki kulturowej.
Opis projektu
Genezą współpracy pomiędzy Wyższą Szkołą Informatyki
i Zarządzania w Rzeszowie oraz Uniwersytetem w Lugano
(Università della Svizzera Italiana) był projekt PREDIL (Promo-
ting Equality In Digital Literacy), w który zaangażowane były
obie uczelnie. Członkowie zespołów projektowych: dr Maciej
Piotrowski ze strony polskiej i dr Chiara Bramani ze szwajcar-
skiej dostrzegli wspólne obszary zainteresowań badawczych
oraz zdecydowali, że obiecująca współpraca mogłaby być
rozwijana w ramach Funduszu Stypendialnego SCIEX. Strony
uzgodniły, że host mentorem zostanie prof. Lorenzo Cantoni
– dziekan Wydziału Nauk o Komunikacji Uniwersytetu w Lu-
gano oraz dyrektor naukowy laboratoriów: Webatelier.net,
NewMinE Lab (New Media in Education Lab) i eLab (eLearning
65
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Lab). Ja sam miałem natomiast zostać członkiem zespołu We-
batelier.net.
Głównym celem projektu było prześledzenie opinii inter-
netowych na temat województwa podkarpackiego jako
destynacji turystycznej przy wykorzystaniu systemu opra-
cowanego przez laboratorium Webatelier.net. Aby osiągnąć
powyższy cel, główna uwaga zwrócona została na treści ge-
nerowane przez użytkowników (tzw. user generated contents
– UGC) zamieszczane w mediach społecznych.
W tym założeniu sformułowaliśmy trzy cele pośrednie pro-
jektu:
1. ocenę aktualnych opinii internautów na temat regionu;
2. identyfi kację głównych problemów oraz braków związa-
nych z reputacją i prezentacją w sieci;
3. zaproponowanie możliwych rozwiązań oraz poprawek
w celu eliminacji zidentyfi kowanych trudności.
W celu prześledzenia komentarzy i opinii wyrażonych w sieci,
a związanych z Podkarpaciem jako celem podróży turystycz-
nych, zdefi niowałem trzy pytania badawcze:
1. jakie rodzaje stron ludzie znajdują w wyszukiwarkach inter-
netowych?
2. jakie są odczucia zawarte w wyrażanych treściach?
3. czy tematy wypowiedzi i opinie zmieniają się w zależności
od słów kluczowych użytych do ich wyszukania?
Najistotniejsze rezultaty projektu
Rezultaty przeprowadzonych badań pokazują, że tzw. elec-
tronic Word of Mouth (eWOM), czyli elektroniczny marketing
szeptany odnoszący się do województwa podkarpackiego,
odgrywa istotną rolę. Z całkowitej liczby stron internetowych
(850), zebranych przy użyciu trzech popularnych wyszukiwa-
rek: Google.com, YahooSE oraz Bing.com, prawie 20% zostało
zakwalifi kowanych jako UGC. Większość zanalizowanych kate-
gorii uzyskało pozytywny odzew. Jednakże zidentyfi kowałem
również kilka wskaźników ukazujących pewne braki i wady
w regionalnym produkcie turystycznym, które powinny być
wzięte pod uwagę. Rezultaty badań, ich następstwa oraz
rekomendacje dla regionalnych i lokalnych organizacji tury-
stycznych oraz przedsiębiorców z branży turystycznej zostały
opisane w specjalnie przygotowanym raporcie oraz artykule
naukowym. Raport można pobrać ze strony: http://www.we-
batelier.net/reports. Artykuł znajduje się obecnie w recenzji.
Università della Svizzera Italiana (USI) specjalizuje się w bada-
niach naukowych realizowanych w międzynarodowych ze-
społach. Dla partnera szwajcarskiego projekt był doskonałą
okazją do nawiązania współpracy z partnerem z Polski – Wyż-
szą Szkołą Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, do pozna-
nia stopnia rozwoju polskiej turystyki, przybliżenia obrazu
naszego kraju oraz znalezienia wspólnych obszarów zainte-
resowań badawczych, które mogą być zalążkiem przyszłych
projektów. Podobnie jak w wypadku instytucji szwajcarskiej,
Praca badawcza podczas stypendium zagranicznego rozszerzyła moje horyzonty
oraz dała możliwość spojrzenia na badania z innej perspektywy. Dzięki tej szansie
poznałem nową metodologię badań oraz organizację pracy, miałem możliwość pracy
w międzynarodowym zespole oraz nawiązania licznych kontaktów zawodowych
i prywatnych. Stypendium rzuciło nowe światło na moje zainteresowania badawcze
oraz wykrystalizowało ścieżkę zawodową, którą chciałbym podążać
66
dzięki nawiązanej współpracy również WSIiZ w Rzeszowie
zyskała potencjalnego partnera do przyszłych projektów.
Oprócz tego nieocenione jest doświadczenie, które zdoby-
łem podczas pobytu na stypendium w Szwajcarii. Zaprocen-
tuje ono z pewnością w szeregu badań i projektów realizowa-
nych przez uczelnię obecnie i w przyszłości.
Pomysły na dalsze wspólne badania
Zarówno USI, jak i WSIiZ zamierzają kontynuować nawiąza-
ną współpracę, w szczególności w projektach związanych
z e-turystyką, nowymi mediami oraz technologią komuni-
kacyjną. Obecnie zakończyliśmy realizację wspólnych ba-
dań w polskich organizacjach turystycznych dotyczących
wykorzystania marketingu internetowego. Osobiście rów-
nież w tych sferach upatruję swoją przyszłość i możliwość
realizacji, szczególnie w odniesieniu do rozwoju i promocji
destynacji turystycznych. Praca badawcza podczas stypen-
dium zagranicznego rozszerzyła moje horyzonty oraz dała
możliwość spojrzenia na badania z innej perspektywy. Dzięki
tej szansie poznałem nową metodologię badań oraz organi-
zację pracy, miałem możliwość pracy w międzynarodowym
zespole oraz nawiązania licznych kontaktów zawodowych
i prywatnych. Stypendium rzuciło nowe światło na moje za-
interesowania badawcze oraz wykrystalizowało ścieżkę za-
wodową, którą chciałbym podążać.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Dzięki możliwości pracy z wieloma osobami o podobnych
zainteresowaniach odnalazłem również siebie. Zamierzam
w dalszym ciągu zajmować się e-turystyką, współpracując
z ludźmi, których poznałem podczas stypendium. Gdyby nie
stypendium, nie miałbym możliwości poznania wielu fanta-
stycznych osób, które nie tylko były moimi współpracowni-
kami, ale stały się przyjaciółmi. Stypendium dało mi możli-
wość samorozwoju, sprawdzenia siebie i odkrycia własnych
nowych zainteresowań badawczych.
Stypendysta: Grzegorz Garzeł, doktorProjekt: Wyznaczenie wpływu wielkości cząstki na ter-
modynamikę oraz diagram fazowy nanowymiarowego
spoiwa lutowniczego / Determination of the size-depend-
ent phase diagram and thermodynamical behavior of
nanostructured brazing fi ller metals
Obszar tematyczny: nauki inżynieryjne
Termin realizacji projektu: od 01.01.2011 r. do 31.12.2012 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Instytut Meta-
lurgii i Inżynierii Materiałowej PAN / prof. dr hab. inż. Leszek
Zabdyr
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: EMPA – Swiss
Federal Laboratories for Materials Science and Technology /
dr hab. Jolanta Janczak-Rusch
Dr Grzegorz Garzeł jest magistrem inżynierem Wydziału
Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Akademii Górniczo-Hut-
niczej z 2000 r. W 2007 r. zdobył tytuł doktora w Instytucie
Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN w Krakowie. Jest tak-
że absolwentem studiów podyplomowych na Uniwersytecie
Jagiellońskim Inżynieria Oprogramowania i Narzędzia Bizne-
su. Obecnie dr Garzeł jest zatrudniony na stanowisku adiunk-
ta (od 2007 r.) w Instytucie Metalurgii i Inżynierii Materiałowej
PAN w Krakowie, gdzie pracuje od 2000 r.(od 2002 r. na stano-
wisku asystenta). Jego główne zainteresowania naukowe do-
tyczą doświadczalnego wyznaczania własności termodyna-
micznych układów metalicznych i ceramicznych metodami
elektrochemicznymi oraz metodami analizy termicznej (DSC,
DTA). Interesuje się również krytycznymi opracowaniami
układów równowagi: optymalizacja metodą Calphad.
67
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Opis projektu
Projekt stanowił kontynuację współpracy, która została za-
początkowana w ramach europejskiego projektu COST. Jego
głównym celem było wyznaczenie wpływu wielkości i kształ-
tu nanowymiarowych cząstek na temperaturę przemian fa-
zowych w układzie srebro–miedź.
Rezultatem moich badań było opracowanie modelu ter-
modynamicznego opisującego zmiany energii swobod-
nej Gibbsa w funkcji temperatury, składu, rozmiaru oraz
kształtu cząstki. Opracowany model zastosowałem do bu-
dowy opisu termodynamicznego układu Ag–Cu. W oparciu
o otrzymaną bazę danych przeprowadziłem szereg symu-
lacji wpływu zmiany kształtu oraz rozmiaru cząsteczki na
kształt diagramu fazowego. Szczegóły modelu, wartości
parametrów i wyniki symulacji zostały zamieszczone w pu-
blikacji G. Garzel, J. Janczak-Rusch, L. Zabdyr, Reassessment
of the Ag–Cu phase diagram for nanosystems including par-
ticle size and shape eff ect, Calphad, Volume 36, March 2012,
Pages 52–56, ISSN 0364-5916. Sam projekt oraz wyniki badań
prezentowane były również na międzynarodowych spotka-
niach akcji European Cost Action MP0903, które odbyły się
w Barcelonie (14–16.04.2011 r.) i w Brnie (02–03.04.2012 r.),
jak również na konferencji członków Polish Phase Diagram
Committee, która miała miejsce 21.04.2012 r. w Katowicach.
Najistotniejsze korzyści wynikające z projektu SCIEX
Przeprowadzone badania pomogły partnerowi szwajcar-
skiemu zinterpretować wyniki prac eksperymentalnych oraz
wspomogły przygotowanie i realizację innych projektów. Pol-
ska instytucja macierzysta odniosła korzyści związane z trans-
ferem technik i metod badawczych, sformalizowana została
również współpraca z partnerem szwajcarskim. Obydwie in-
stytucje uzupełniają się wzajemnie pod względem zaplecza
technicznego, jak i naukowego, co w przyszłości z pewnością
zaowocuje realizacją kolejnego wspólnego projektu.
Wartością dodaną projektu było…
Zostanie członkiem grupy badawczej realizującej badania
o szerokiej tematyce i wszystkie związane z tym aspekty, jak
np. udział w tzw. burzach mózgów, seminariach, poznanie pro-
blemów z innych dziedzin i metod badawczych, a także metod
ich rozwiązywania. Trudno mi również pominąć możliwość
szlifowania języka oraz sposobność poznania naukowców,
przedstawicieli różnych kultur będących członkami zespołu.
Zagraniczny staż jest ważnym elementem w karierze nauko-
wej, umożliwia zdobycie doświadczenia w nowym środowi-
sku, nawiązanie międzynarodowych kontaktów, poznanie
nowych technik i aparatury badawczej, analizę wyników
i potencjalnych źródeł błędów.
Zagraniczny staż jest ważnym elementem w karierze naukowej,
umożliwia zdobycie doświadczenia w nowym środowisku, nawiązanie
międzynarodowych kontaktów, poznanie nowych technik i aparatury
badawczej, analizę wyników i potencjalnych źródeł błędów
68
Stypendystka: Dorota Kołbuk, doktorantkaProjekt: Badania wpływu warunków elektroprzędzenia
na strukturę i wybrane właściwości włókien dwuskładni-
kowych do zastosowania w inżynierii tkankowej / Investi-
gation of the eff ects of electrospinning conditions on the
structure and selected properties of polymeric blended
nanofi bers for tissue engineering, ESNANOTIS
Obszar tematyczny: nauki przyrodnicze i biologia
Termin realizacji projektu: od 01.10.2010 r. do 30.07.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Instytut Pod-
stawowych Problemów Techniki, Polska Akademia Nauk / dr
hab.inż prof. IPPT PAN Paweł Sajkiewicz
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Federal Laborato-
ries for Materials Testing and Research- EMPA Sankt Gallen /
dr ing. Giuseppino Fortunato
Dorota Kołbuk, rocznik 1983, jest absolwentką Wydziału
Inżynierii Materiałowej, Politechniki Warszawskiej, gdzie
w roku 2007 obroniła pracę magisterską. W ramach stypen-
dium Erasmus brała udział w sześciomiesięcznym stażu w In-
stitute of Air Handling and Refrigeration w Dreźnie (Niemcy).
Po studiach magisterskich podjęła studia doktoranckie w In-
stytucie Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akade-
mii Nauk. Odbyła kilka szkoleń, brała udział w konferencjach
krajowych i międzynarodowych. Corocznie prowadzi zajęcia
dla młodzieży w ramach Festiwalu Nauki w IPPT PAN. Alumn
programu SCIEX 01.10.10–30.07.11 r. Tematycznie związana
z badaniem struktury molekularnej biomateriałów, biopo-
limerów oraz inżynierią tkankową i badaniami klinicznymi.
Od czerwca 2012 r. działacz programu BioTechnology Inno-
vations Platform. W wolnych chwilach interesuje się historią
sztuk i architekturą wnętrz. Aktywnie najchętniej czas spę-
dza na pieszych wycieczkach, a zimą – na jeździe na nartach.
Opis projektu
Instytucja goszcząca została wybrana z listy jednostek szwaj-
carskich, które przystąpiły do programu. Oba instytuty nie
współpracowały ze sobą przed projektem SCIEX. Miałam
jedynie informacje koleżeńskie o pozytywnych doświad-
czeniach doktorantów z Inżynierii Materiałowej Politechniki
Warszawskiej pracujących w EMPIE, w ramach Programu
Szkoły Polsko-Szwajcarskiej.
Mój cel badawczy obejmował określenie wpływu morfo-
logii, struktury molekularnej i nadmolekularnej włókien
formowanych metodą elektroprzędzenia na odpowiedź ko-
mórek. Dodatkowym celem projektu było zdobycie umie-
jętności pracy badawczej i wiedzy w jednostce o wielolet-
nim doświadczeniu w pracy nad metodą elektroprzędzenia
oraz przeprowadzenie badań in vitro na wytwarzanych
włókninach z udziałem wybranych typów komórek. Zdoby-
cie doświadczenia oraz wykonywanie badań biologicznych
z mojego punktu widzenia było szczególnie ważnym i jed-
nocześnie ekscytującym doświadczeniem. Wcześniej nie
miałam możliwości prowadzenia tego typu badań. Obec-
nie, w ramach współpracy mojego macierzystego instytutu
oraz Biocentrum Ochota i Programu CePT, w Instytucie Pod-
stawowych Problemów Techniki powstało laboratorium
do badań in vitro, w którym mogę wykorzystać zdobyte
w Szwajcarii doświadczenie.
Najistotniejsze rezultaty zrealizowanego projektu
W wyniku badań określiłam wpływ parametrów procesu na
morfologię oraz strukturę włókien. Wytworzyłam podłoża,
na których stopień proliferacji komórek po 14 dniach hodow-
li jest trzykrotnie wyższy niż na próbce kontrolnej. Określiłam
optymalną ilość dodatku biopolimeru w celu podniesienia
adhezji, aktywności i proliferacji wybranych typów komórek.
„Podróż przecież nie zaczyna się w momencie, kiedy
ruszamy w drogę i nie kończy, kiedy dotarliśmy do
mety. W rzeczywistości zaczyna się dużo wcześniej i
praktycznie nie kończy się nigdy, bo taśma pamięci kręci
się w nas dalej mimo, że fi zycznie dawno już nie ruszamy
się z miejsca. Wszak istnieje coś takiego jak zarażenie
podróżą i jest to rodzaj choroby w gruncie rzeczy
nieuleczalnej” Ryszard Kapuściński
69
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Wyniki badań mogą posłużyć również instytucji goszczącej
jako tło do kolejnych projektów. Wydaje się, że praca w la-
boratorium biologicznym była nie tylko kształcąca dla mnie
jako stypendysty, ale również dla mojego opiekuna. Nastę-
powała między nami wymiana wiedzy nauki o polimerach
i biologii. Dodatkowo, z uwagi na wieloletnie doświadczenie
jednostki macierzystej, następował przepływ informacji na
temat interpretacji badań struktury nadmolekularnej włó-
kien (krystaliczności oraz orientacji nadmolekularnej).
Prowadzone prace pozwoliły mi na dokończenie pracy
doktorskiej, z którą projekt był ściśle związany. Dodatko-
wo, uzyskane w Szwajcarii doświadczenie pozwala mi na
przyuczanie innych doktorantów do pracy w tej tematyce,
a doświadczenie pracy w laboratorium biologicznym mam
nadzieję wykorzystywać bezpośrednio w laboratorium
badań in vitro. Zdobyta umiejętność i doświadczenie pra-
cy na różnego typu urządzeniach pozwala mi obecnie na
optymalizację doboru zakupywanego przez jednostkę ma-
cierzystą sprzętu badawczego. Moje plany osobiste są ści-
śle związane z biomateriałami oraz badaniami klinicznymi.
Stypendium stało się nieocenionym źródłem doświadczeń
oraz motywacją do pracy naukowej i podejmowania no-
wych wyzwań.
Praca w międzynarodowej grupie nie tylko daje możliwość
poszerzania wiedzy w wybranej dziedzinie nauki. Zwiększa
także samodzielność naukową oraz prywatną. Uczy otwarto-
ści oraz dodaje wiary we własne siły i możliwości. W instytu-
cji goszczącej miałam możliwość skorzystania z wielu urzą-
dzeń, których w instytucji macierzystej nie ma (część z nich
jest obecnie zakupywana). Praca pod okiem specjalistów
CZY WIESZ, ŻE...• Jeśli chcesz zobaczyć fragment Szwajcarii, włącz Jamesa Bonda. W fi lmie W
tajnej służbie Jej Królewskiej Mości zobaczysz m.in. szwajcarskie Alpy zimą oraz
obracającą się restaurację na Schiltronie w okolicy Interlaken.
• Jadąc na znane w Szwajcarii termy w Vals, warto zajrzeć do podziemnej chatki
Hobbita, można nawet pokusić się o krótki w niej pobyt. Ceny odstraszają, ale
dla prawdziwych fanów bohaterów Tolkiena oraz znawców architektury wnętrz
to nie lada gratka.
• Bazylea jako jedno z miast Szwajcarii o najdłuższej historii zachwyca pięknymi
kamieniczkami oraz niejednokrotnie brukowymi wąskimi uliczkami. Można
zwiedzić najstarsze państwowe muzeum malarstwa czy napić się kawy/zjeść
ciastko w kafejce w… Katedrze bazylejskiej.
70
biologów pozwoliła mi na samodzielne wykonanie badań
in vitro na formowanych materiałach, co z uwagi na moje
wykształcenie oraz wcześniejszy brak laboratorium badań
przedklinicznych również nie byłoby możliwe w jednostce
macierzystej.
Stypendium stało się inspiracją do podejmowania wyzwań,
rozwijania własnych umiejętności, szerszego patrzenia na
rzeczywistość. Projekt pracy doktorskiej był próbą upo-
rządkowania i uzupełnienia danych literaturowych na te-
mat wpływu parametrów procesu formowania włókien na
strukturę nadmolekularną. Mam silne przeświadczenie, że
tak szczegółowe poznanie procesu oraz interakcji tworzo-
nych włóknin z wybranymi typami komórek, pozwoli na
prowadzenie dalszych badań nad innowacyjnymi materiała-
mi w celu ich komercjalizacji, zgodnie z zapotrzebowaniem
przemysłu farmaceutycznego i/lub kosmetycznego.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Moja praca doktorska oraz zdobyta wiedza i umiejętności by-
łyby znacznie uboższe. Pobyt w EMPA-ie umożliwił mi pozna-
nie wielu ciekawych ludzi, z którymi do dziś jestem w kontak-
cie, a także poznanie wielu pięknych miejsc w Szwajcarii oraz
południowych Niemczech. Dał mi szansę na zmiany i wiarę
w słuszność walki o realizację marzeń.
„Podróż przecież nie zaczyna się w momencie, kiedy ruszamy
w drogę i nie kończy, kiedy dotarliśmy do mety. W rzeczy-
wistości zaczyna się dużo wcześniej i praktycznie nie kończy
się nigdy, bo taśma pamięci kręci się w nas dalej mimo, że
fi zycznie dawno już nie ruszamy się z miejsca. Wszak istnie-
je coś takiego jak zarażenie podróżą i jest to rodzaj choroby
w gruncie rzeczy nieuleczalnej” Ryszard Kapuściński
Stypendysta: Rafał Ślefarski, doktorProjekt: Symultaniczne badania PIV/LIF dla określenia
własności płomieni kinetycznych / Simultaneous PIV/LIF
for local fl ame front characterization (PIV/LIF)
Obszar tematyczny: nauki inżynieryjne
Termin realizacji projektu: od 01.11.2010 r. do 31.10.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Politechnika Po-
znańska / prof. dr hab. inż. Tomasz Dobski
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Paul Scherrer Insti-
tute / dr ing. Peter Janhson
Dr Rafał Ślefarski, rocznik 1978, jest pracownikiem nauko-
wym i projektantem urządzeń gazowych. Wychował się na
Kujawach, gdzie rozpoczął swoją przygodę z techniką, koń-
cząc w 1998 r. Technikum Mechaniczne. Następnie rozpoczął
studia na Politechnice Poznańskiej, które ukończył z wyróż-
nieniem w 2003 r., broniąc pracę dyplomową pt. Badanie pro-
cesu dopalania gazów odpadowych w dopalaczu gazów (opie-
kun naukowy: prof. dr hab. inż. Tomasz Dobski, Laboratorium
Technologii Gazowych Politechniki Poznańskiej). W 2004 r.
odbył czteromiesięczny staż naukowy w Royal Instytut of
Technology w Sztokholmie. Po powrocie swoją pasję zwią-
zaną z poznaniem procesu spalania paliw gazowych rozwijał
w czasie przygotowywania rozprawy doktorskiej zatytuło-
wanej Badania procesu spalania paliw gazowych z wysokotem-
peraturową regeneracją ciepła, którą obronił w 2008 r. W cza-
sie realizacji doktoratu był laureatem konkursu „Stypendia
dla najlepszych uczestników studiów doktoranckich w Wiel-
kopolsce z zakresu nauk przyczyniających się do rozwoju re-
gionu” (2006). W 2010 r. został stypendystą programu SCIEX,
co umożliwiło mu czternastomiesięczny pobyt i pracę na-
ukową w Narodowym Laboratorium Szwajcarii: Paul Scherrer
Institute. Jest autorem i współautorem kilkunastu artykułów
71
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
naukowych oraz trzech międzynarodowych patentów. Od
zakończenia studiów współpracuje z fi rmą inżynierską w za-
kresie projektowania systemów spalania zasilanych paliwami
gazowymi.
Jest żonaty, ma dwie córeczki – pięcioletnią Martę i kilkumie-
sięczną Julię. Czas wolny spędza na podróżowaniu i jeździe
na rowerze.
Opis projektu
Wybór instytucji goszczącej w Szwajcarii został podykto-
wany wcześniejszą współpracą zespołu prof. Tomasza Do-
bskiego z grupą badawczą dr. Petera Janhsona. Wcześniej-
sza współpraca polegała przede wszystkim na wzajemnych
spotkaniach i prezentowaniu prac wykonywanych w da-
nych laboratoriach oraz wspólnym przygotowaniu wniosku
o uzyskanie funduszy na prowadzenie badań. Zacieśnienie
kontaktów pomiędzy Laboratorium Technologii Gazowych
(LTG) Politechniki Poznańskiej i Laser Diagnostic Group (LDG)
nastąpiło, w momencie gdy zespół LTG wykonywał badania
dla szwajcarskiego koncernu energetycznego Alstom. Po-
nadto, we wcześniejszych latach jeden z doktorantów prof.
Dobskiego ukończył studia doktoranckie w ETH Zurych, re-
alizując swoje badania w Paul Scherrer Institute.
Głównym celem projektu było wyznaczenie tzw. lokalnej
turbulentnej prędkości spalania i opracowanie korelacji po-
między tą prędkością oraz turbulentną prędkością spalania
wyznaczaną w oparciu o defi nicję global fuel consumption dla
gazowych paliw metanowych. Dla zgromadzenia odpowied-
nich danych zaproponowałem równoczesne użycie dwóch
laserowo-optycznych technik pomiarowych Particle Image
Velocimetry (PIV) oraz Laser Induced Fluorescence (LIF).
Czy nastąpiły jakieś zmiany w trakcie realizacji projektu
Po przeprowadzeniu wstępnych badań dokonałem mody-
fi kacji założonego programu badawczego. Modyfi kacja po-
legała na tym, że badania rozkładu prędkości (PIV) w anali-
zowanych płomieniach były realizowane w rozdzieleniu od
badań mających na celu znalezienie strefy płomienia (LIF).
Badania te były jednak prowadzone dla tych samych parame-
trów operacyjnych stanowiska badawczego. Zmiana założo-
nego kierunku badań została podyktowana możliwościami
sprzętowymi. Okazało się, że dla zgromadzenia odpowied-
niej ilości danych dla przeprowadzenia badań statystycznych
konieczne było stosowanie laserów i kamer o wysokiej czę-
stotliwości pomiarowej. W chwili realizacji projektu SCIEX,
zespół LDG posiadał sprzęt o wysokiej częstotliwości tylko
dla techniki pomiarowej PIV. Obecnie rozpoczęto procedu-
rę zakupu sprzętu o wysokiej częstotliwości pomiarowej dla
techniki pomiarowej LIF.
Najistotniejsze rezultaty projektu
W czasie realizacji projektu udało się zgromadzić bardzo dużą
ilość danych eksperymentalnych dotyczących zachowania się
płomieni kinetycznych ubogich mieszanek gazów metano-
wych. Dane zostały zebrane dla szerokiej grupy parametrów
eksploatacyjnych, takich jak: prędkość wypływu, współczyn-
nik nadmiaru powietrza oraz temperatura substratów. Parame-
try operacyjne stanowiska badawczego zostały tak dobrane,
aby były jak najbliższe parametrom w rzeczywistych palnikach
turbin gazowych, z tym wyjątkiem, że badania w laboratorium
były prowadzone dla ciśnienia otoczenia. W czasie programu
badawczego uzyskałem rezultaty pomiarowe dla różnych
geometrii palnikowych: dwóch palników osiowo-symetrycz-
nych oraz palnika wirowego. Dla ww. palników scharakteryzo-
wałem takie wielkości jak: stopień turbulencji, rozkład prędko-
ści w płomieniu, integral length scale, grubość płomienia oraz
położenie płomienia. Na podstawie powyższych danych eks-
perymentalnych została wyznaczona turbulentna prędkość
spalania w oparciu o dwa modele teoretyczne: global fuel con-
sumption ST,g oraz local dispalcemnt ST,l. Otrzymane wartości
turbulentnej prędkości spalania wyznaczone w oparciu o dane
eksperymentalne z metod pomiarowych LIF i PIV dały dobrą
zgodność z wartościami turbulentnej prędkości spalania ob-
liczonymi według metody global fuel consumption. W chwili
obecnej trwa dalsza obróbka uzyskanych danych w celu zna-
lezienia korelacji pomiędzy poszczególnymi parametrami pło-
mienia a prędkościami ST,g oraz ST,l.
Praca w szwajcarskim instytucie odkryła przede mną nowe oblicze
nauki oraz kierunki dalszego rozwoju naukowego. Wskazała mi również
możliwości wykorzystania istniejącej bazy aparaturowej do zastosowania
w zupełnie innych badaniach niż te, które były prowadzone do tej pory
72
Korzyści zawodowe/naukowe/osobiste zrealizowanego
projektu
Moim zdaniem jednostka macierzysta (Politechnika Poznań-
ska) zyskała na współpracy nie tylko to, że jeden z jej pra-
cowników ma wyższe kwalifi kacje zawodowe, co powinno
zaowocować wyższym poziomem kształcenia, ale również
posiada wiedzę, jak powinien funkcjonować dobrze zarzą-
dzany zespół badawczy. Ponadto, zostały nawiązane bliższe
kontakty personalne i zawodowe pracowników obydwu
instytucji, dzięki którym możliwe będzie przygotowanie
wspólnych przedsięwzięć badawczych, a być może również
wymiana studentów i doktorantów w ramach różnych pro-
gramów stypendialnych.
Poza oczywistą zaletą pracy badawczej w Szwajcarii, jaką
jest wyposażenie laboratoriów badawczych w najnowocze-
śniejszy sprzęt pomiarowy, pracownik naukowy dysponuje
o wiele dłuższym czasem na prowadzenie badań i pracę
naukową. W Polsce poziom biurokracji, prawo o zamówie-
niach publicznych, wewnętrzne rozporządzenia uczelniane
(pieczątki, formularze itp.) sprawiają, że okres przygotowa-
nia do badań od strony technicznej wydłuża się kilka lub
nawet kilkanaście razy. Zanim pracownik naukowy będzie
miał możliwość rozpoczęcia prawdziwej pracy badawczej
musi być urzędnikiem, kurierem, handlowcem. W insty-
tucie, w którym miałem przyjemność pracować, istniało
ogromne wsparcie ze strony departamentów fi nansowych
i „zakupowych”, które to powadziły negocjacje z kontra-
hentami. Dawało mi to możliwość pracy stricte naukowej.
Co więcej, na innym poziomie istniało wsparcie obsługi IT
instytutu, gdzie problemy softwarowe były rozwiązywane
niemal od ręki, a w wypadku uszkodzenia sprzętu wymiana
elementów następowała w możliwie najkrótszym czasie.
Jestem również pod wrażeniem zarządzania projektami
badawczymi, które prowadzone były indywidualnie przez
pracowników i doktorantów pod nadzorem szefa grupy.
Postęp każdego z projektów był przedstawiany na co dwu-
tygodniowych zebraniach, gdzie cała grupa konsultowała
wyniki i podpowiadała inne możliwe rozwiązywanie.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Przed rozpoczęciem projektu SCIEX prace badawcze
wykonywane w Laboratorium Technologii Gazowych
ukierunkowanie były głownie na badania stosowane,
wynikające ze współpracy z partnerami przemysłowymi.
Większość zadań było wykonywanych w celu odpowiedzi
na konkretne pytania stawiane przez firmy energetyczne
czy gazownicze. Po zakończeniu projektu i powrocie do
Polski podjąłem działania mające na celu przygotowanie
badań o charakterze zbliżonym do tych prowadzonych
podczas realizacji projektu w Szwajcarii, a więc badań
z dziedziny badań podstawowych. Złożyliśmy wnioski
o dofinansowanie na zakup niezbędnej aparatury badaw-
czej. Równocześnie prowadzimy badania mające wskazać
możliwości wykorzystania innych technik pomiarowych
umożliwiających uzyskanie zbliżonych rezultatów do tych,
jakie osiągnięto podczas pobytu w Szwajcarii. Gdyby nie
stypendium – prawdopodobnie nastąpiłby mój rozbrat
z pracą naukową na uczelni i przejście do sektora przemy-
słowego.
Praca w szwajcarskim instytucie odkryła przede mną nowe
oblicze nauki oraz kierunki dalszego rozwoju naukowego.
Wskazała mi również możliwości wykorzystania istniejącej
bazy aparaturowej do zastosowania w zupełnie innych bada-
niach niż te, które były prowadzone do tej pory.
CZY WIESZ, ŻE...• W czasie mojego pobytu w Szwajca-
rii przez kilka miesięcy towarzyszyła
mi moja rodzina, żona i pięcioletnia
córka. Największe wrażenie na mo-
jej córeczce zrobiła możliwość picia
wody bezpośrednio z fontann i przy-
drożnych źródełek.
• Możliwe jest przejechanie całej
Szwajcarii na rowerze po wyznaczo-
nych do tego specjalnie i oznakowa-
nych ścieżkach rowerowych.
73
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Stypendystka: Izabela Bobowska, doktorProjekt: Optymalizacja i zwiększenie skali syntezy ferro-
magnetycznych nanocząstek i ich integracja do polime-
rowej matrycy. NANOMAGN / Optimization and upscaling
of the synthesis of ferromagnetic nanoparticles and their
integration in a polymeric matrix. NANOMAGN
Obszar tematyczny: chemia
Termin realizacji projektu: od 01.11.2010 r. do 31.10.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Politechnika
Łódzka / dr hab. inż. prof. PŁ Piotr Wojciechowski
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: University of
Applied Science – Fribourg (HES-SO Fribourg) / dr Stefan
Hengsberger
Dr Izabela Bobowska urodziła się w 1981 r. w Łodzi. W 2005
r. ukończyła studia magisterskie na kierunku chemia na Wy-
dziale Fizyki i Chemii Uniwersytetu Łódzkiego. W tym samym
roku rozpoczęła studia doktoranckie na Wydziale Chemicz-
nym Politechniki Łódzkiej. W 2010 r. obroniła pracę doktorską
na temat: Nanokompozyty organiczno-nieorganiczne (2-hy-
droksypropylo)celulozy. Wytwarzanie, właściwości i zastosowa-
nia i uzyskała stopień doktora nauk chemicznych. W marcu
2010 r. rozpoczęła pracę w Katedrze Fizyki Molekularnej
Politechniki Łódzkiej. W okresie listopad 2010 r. – paździer-
nik 2011 r. odbyła zagraniczny staż podoktorski we Fryburgu
(Szwajcaria) w ramach Programu Sciex–NMSch. W listopadzie
2011 r., po zakończeniu rocznego stypendium, podjęła po-
nownie pracę w Katedrze Fizyki Molekularnej PŁ.
Opis projektu
Mój udział w programie był możliwy dzięki prof. Jacques’owi
Bersierowi i prof. Jackowi Ulańskiemu, którzy spotkali się przy
okazji przygotowań do europejskiego projektu CLUSTER-
PLAST. Spotkanie to zaowocowało propozycją współpracy
w ramach programu SCIEX. Moje doświadczenie w pracy
z nanomateriałami i nanokompozytami organiczno-nieorga-
nicznymi było zbieżne z badaniami prowadzonymi przez dr
Stefana Hengsbergera, który podjął się roli host mentora.
Celem projektu była synteza ferromagnetycznych nano-
cząstek tlenków żelaza charakteryzujących się anizotropią
kształtu, ich modyfi kacją i inkorporacją do polimerowej
matrycy. Realizacja projektu zakładała współpracę dwóch
instytucji przyjmujących tzn. HES-SO Fribourg oraz Instytutu
Adolphe Merkle (Uniwersytet Fryburski) – z grupą badaw-
czą dr. Hervé’a Dietscha. Kierunek badań uległ nieznacznej
modyfi kacji polegającej na przeniesieniu zainteresowania
głównie na badania podstawowe, których rezultaty okazały
się najbardziej interesujące.
Najistotniejsze rezultaty projektu
Efektem końcowym zrealizowanego przeze mnie projektu
było opracowanie metody kontrolowanej redukcji nanoczą-
stek hematytu (Fe2O
3) do magnetytu (Fe
3O
4) w podwyższo-
nej temperaturze (300°C) i pod ciśnieniem wodoru (11 b).
CZY WIESZ, ŻE...We Fryburgu działa fundacja „Archi-
vum Helveto-Polonicum”, która zaj-
muje się zbieraniem i udostępnianiem
wszelkich dokumentów i świadectw
obecności Polaków w Szwajcarii?
Fundacja posiada m.in. zbiór dotyczą-
cy żołnierzy polskich internowanych
w Szwajcarii podczas II wojny świato-
wej. Więcej informacji na temat zbio-
rów fundacji można znaleźć na stronie:
http://www.fondationahp.ch
74
Udało mi się otrzymać hybrydowe nanocząstki hematyt/
magnetyt o różnym udziale tych faz. Im większy udział fazy
magnetytu, tym odpowiedź magnetyczna materiału (wiel-
kość namagnesowania) jest silniejsza. Jednocześnie, łagodne
warunki redukcji pozwoliły zachować pierwotny, wrzeciono-
waty kształt nanocząstek hematytu. Takie nanocząstki wyka-
zują nie tylko anizotropię kształtu, ale także anizotropię wła-
ściwości magnetycznych i orientują się w zewnętrznym polu
magnetycznym. Wytworzone nanocząstki poddałam dalszej
modyfi kacji poprzez pokrycie ich cienką warstwą krzemion-
ki. Modyfi kacja nanocząstek pozwoliła na ich inkorporację do
polimerowej matrycy (poli(metakrylan metylu) i wytworze-
nie nanokompozytów organiczno-nieorganicznych z udzia-
łem nanocząstek magnetycznych.
Uzyskane w projekcie wyniki okazały się bardzo ciekawe
i obiecujące. Planowana jest dalsza współpraca związana
z kontynuacją badań i realizacją wspólnych projektów na-
ukowych. Jeden wspólny projekt badawczy został już zgło-
szony do konkursu organizowanego przez Narodowe Cen-
trum Nauki.
Wartością dodaną projektu była…
Znakomita organizacja i wyposażenie laboratoriów szwaj-
carskich. Olbrzymie znaczenie dla przeprowadzonych badań
miał swobodny dostęp do aparatury badawczej, takiej jak mi-
kroskop elektronowy czy magnetometr wibracyjny. Dostęp
do tak zaawansowanej aparatury nie jest możliwy w mojej
jednostce macierzystej w Polsce. Szczególnie wartościowe
było dla mnie także nawiązanie znajomości z osobami, które
specjalizują się w różnych dziedzinach związanych z tematy-
ką projektu, co stwarza sposobność dalszej współpracy i roz-
wijania podjętych badań.
Realizacja projektu badawczego w zagranicznym ośrodku
była dla mnie nie tylko ważnym doświadczeniem zawodo-
wym, ale także życiowym. Dzięki pracy w zupełnie nowym
środowisku naukowym zdobyłam bezcenną wiedzę, istot-
ną dla mojego dalszego rozwoju zawodowego. Możliwość
dyskusji i wymiany doświadczeń ze specjalistami z różnych
dziedzin nauki bardzo poszerza horyzonty i jest inspiracją do
dalszej pracy. Gdyby nie stypendium, nie miałabym możliwo-
ści poznania Szwajcarii i przekonania się o jej szczególnym
uroku i wyjątkowej życzliwości mieszkańców.
75
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Stypendysta: Sebastian Tomasz Kołodziejczyk, doktorProjekt: Metafi zyczne podstawy funkcjonowania umysłu /
Metaphysics of Mental Life
Obszar tematyczny: fi lozofi a
Termin realizacji projektu: od 01.10.2010 r. do 30.09.2011 r.
Instytucja macierzysta / opiekun projektu: Uniwersytet
Jagielloński / prof. Jan Woleński
Instytucja goszcząca / opiekun projektu: Uniwersytet
Genewski / prof. Kevin Mulligan
Dr Sebastian Tomasz Kołodziejczyk, rocznik 1973, jest
fi lozofem i nauczycielem akademickim w Uniwersytecie Ja-
giellońskim. W latach 1994–1997 studiował fi lozofi ę w Uni-
wersytecie Jagiellońskim i University of Bristol (UK). W roku
akademickim 2001/2002 odbył staż w University of Oxford.
W 2002 r. obronił doktorat na podstawie pracy Zagadnienie
prawdy transcendentalnej. Od 2002 r. jest zatrudniony w In-
stytucie Filozofi i UJ.
Dotychczas opublikował kilkadziesiąt artykułów z zakre-
su metafi zyki, fi lozofi i umysłu, historii fi lozofi i oraz fi lozofi i
religii. W 2006 r. wydał książkę Granice pojęciowe metafi zyki
(seria: Monografi e Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Wrocław:
Wyd. UWr 2006), a w 2011 r. ukazała się praca pod jego redak-
cją pt. Przewodnik po metafi zyce (Kraków: Wyd. WAM). Wraz
z dr. Januszem Salamonem jestem redaktorem pionierskiej
serii Przewodniki po fi lozofi i, wielotomowej serii poświęconej
zasadniczym dyscyplinom fi lozofi cznym oraz okresom w hi-
storii fi lozofi i.
Od roku 2006 jest redaktorem naczelnym anglojęzycznego
pisma Polish Journal of Philosophy, a także zastępcą redak-
tora naczelnego Forum Philosophicum (do 2012 r.). W latach
2009–2011 członek zespołu European Journal for Philosophy
of Religion. Ponadto, jest członkiem założycielem Central Eu-
ropean Society for Philosophy of Religion (pełnił funkcję pre-
zesa w latach 2007–2008, 2011-dotychczas) oraz członkiem
zespołu Centrum Kultury i Dialogu (do 2010 r.). Od wielu lat
należy do Polskiego Towarzystwa Filozofi cznego.
W minionych latach był laureatem wielu nagród i stypen-
diów, w tym m.in. Funduszu im. Stanisława Estreichera UJ,
Funduszu im. Adama Krzyżanowskiego UJ, Fundacji na Rzecz
Nauki Polskiej, Fundacji Tygodnika Polityka oraz stypendium
SCIEX. W roku akademickim 2008/2009 przebywał na stażu
badawczym w Graduate Center of the City University of New
York, a w 2010/2011 w Department of Philosophy, University
of Geneva.
W najbliższym czasie ukaże się jego książka Idea metafi zyki,
a także redagowana wspólnie z dr. Januszem Salamonem
Knowledge, Action, Pluralism: Contemporary Perspectives in
Philosophy of Religion (Peter Lang Verlag, 2012). W przygoto-
waniu znajduje się książka Metaphysics of Mental Life.
Opis projektu
Prof. Kevin Mulligan od lat współpracował z prof. Janem
Woleńskim. Interesował się polskim życiem naukowym (fi -
lozofi cznym), a także czynnie w nim uczestniczył. Promował
polską fi lozofi ę za granicą. Ponadto, prof. Kevin Mulligan od
lat należy do Advisory Board (Rady Naukowej) fi lozofi cznego
czasopisma anglojęzycznego wydawanego przez Uniwer-
sytet Jagielloński & PDC (USA), którego jestem redaktorem
naczelnym. Dodatkowo, wcześniej na rocznym stypendium
doktoranckim w Uniwersytecie Genewskim przebywał mój
młodszy kolega, mgr Jacek Wawer. Wszystkie te względy
wraz z faktem, iż Katedra Filozofi i na Uniwersytecie Genew-
skim, której szefem był prof. Mulligan, cieszy się wielkim pre-
stiżem, zdecydował o wyborze tej jednostki. Wybór zapew-
niał rozwój naukowy, poszerzenie kontaktów, uczestnictwo
76
w silnej grupie badawczej oraz cyklicznych i częstych wyda-
rzeniach naukowych.
Celem projektu były publikacje artykułów oraz – długo-
terminowo – książki w języku angielskim. Kierunek badań
nie został zmodyfikowany. W pewnej części projekt został
uzupełniony przez badania, które musiały być zrealizowa-
ne ze względu na naturę podjętych problemów. Zakres
nowych badań nie był jednak znaczny i dotyczył głów-
nie ontologicznej problematyki zależności/niezależności
(dependence/independence problem) ściśle powiązanej
z kwestią relacji między tym, co konkretne, i tym, co abs-
trakcyjne.
Pobyt badawczy w Uniwersytecie Genewskim zakończył się
pełnym sukcesem. W czasie jego trwania, jak również po po-
wrocie, opublikowałem kilka artykułów (w tym co najmniej
połowa bezpośrednio powiązana jest z projektem, a reszta
powiązana wtórnie). Cały czas pracuję nad książką Metaphy-
sics of Mental Life, która będzie głównym rezultatem tego
pobytu. Wstępna data ukazania się książki to rok 2013 lub
przełom lat 2013 i 2014.
Ponadto, wygłosiłem szereg referatów na konferencjach kra-
jowych i zagranicznych oraz przebywałem na krótkotermi-
nowym pobycie w Rutgers University oraz City University of
New York (USA), nawiązując współpracę z Rutgers University
Center for Cognitive Science.
Prace badawcze z zakresu fi lozofi i, szczególnie zaś metafi -
zyki, nie mają bezpośredniego, praktycznego zastosowania.
Wszelako moja praca dotyczy zagadnień z zakresu tak me-
tafi zyki, jak i fi lozofi i umysłu. Ta druga dyscyplina pozwala
widzieć przynajmniej niektóre ustalenia jako łatwiej apliko-
walne. Taką możliwość widzę przede wszystkim, gdy chodzi
o modelowanie sztucznych inteligentnych systemów po-
znawczych.
Najistotniejsze rezultaty i korzyści wynikające ze zrealizo-
wanego projektu
Instytucja szwajcarska dopiero zacznie odnosić korzyści
z mojej obecności w ramach stypendium SCIEX. W tej chwili
trwają prace koncepcyjne nad uruchomieniem studiów łą-
czonych – Uniwersytetu Jagiellońskiego z Uniwersytetem
Genewskim. Dodatkowo, w planach jest złożenie wspólne-
go projektu badawczego do instytucji fi nansujących (NCN,
MNiSW). Bezpośrednie korzyści to moja praca na rzecz cza-
sopisma Dialectica oraz partycypowanie w życiu organizacyj-
nym i naukowym Katedry Filozofi i tamtejszego uniwersytetu.
Korzyści płynące z realizacji stypendium dla Uniwersytetu
Jagiellońskiego to w pierwszej kolejności profi ty naukowe.
Uniwersytet Jagielloński zatrudnia w mojej osobie specjalistę
w zakresie wiodących dyscyplin fi lozofi cznych, orientujące-
go się w najnowszych trendach badawczych, posiadającego
rozległe kontakty towarzyskie i naukowe. W dalszej kolejno-
ści, UJ będzie korzystał z efektów długofalowej współpracy
instytucjonalnej i naukowej.
Współpraca między konsorcjum projektowym będzie kon-
tynuowana. Związki między uniwersytetami Genewskim
i Jagiellońskim będą podtrzymywane w postaci wspólnie
prowadzonych studiów magisterskich, a także – już na płasz-
czyźnie indywidualnej – w ramach projektu badawczego,
angażującego badaczy ze Szwajcarii i Polski, również z moim
udziałem. Dodatkowo, wciąż istnieje spore zainteresowanie
odbyciem stażu doktorskiego lub podoktorskiego ze strony
młodszych kolegów z UJ.
Wartość dodana projektu SCIEX
Wartość dodaną można poddać pewnej kategoryzacji:
1. Formalno-organizacyjna
Pobyt w Genewie pozwolił na regularną, nieobciążoną dy-
daktycznie pracę naukową. Skupienie się na celach badaw-
czych, z wyłączeniem innych. Dzięki temu możliwe stało się
Prace badawcze z zakresu fi lozofi i, szczególnie zaś metafi zyki, nie mają
bezpośredniego, praktycznego zastosowania. Wszelako moja praca
dotyczy zagadnień z zakresu tak metafi zyki, jak i fi lozofi i umysłu. Ta
druga dyscyplina pozwala widzieć przynajmniej niektóre ustalenia jako
łatwiej aplikowalne. Taką możliwość widzę przede wszystkim, gdy chodzi
o modelowanie sztucznych inteligentnych systemów poznawczych
77
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
uczestnictwo w wielu (kilkunastu) wydarzeniach naukowych,
takich jak sympozja, warsztaty, konferencje, wykłady okazjo-
nalne, w których nie mógłbym brać udziału, będąc w Polsce.
To zaś pozwoliło na zaznajomienie się z wiodącymi fi lozofami
młodszego i średniego pokolenia z Europy oraz USA. Ponad-
to, dzięki obecności w Genewie zapoznałem się ze sposobem
organizacji pracy grupy badawczej, procedurami aplikacyj-
nymi o granty, funkcjonowaniem dużych projektów. Nie bez
znaczenia była także możliwość przyswojenia sobie sposobu
funkcjonowania jednostki akademickiej o nieco odrębnym
ustroju niż moja macierzysta jednostka.
2. Merytoryczna
Wspomniana powyżej partycypacja w wielu wydarzeniach
naukowych oraz kontakty ze specjalistami pozwoliły mi po-
szerzyć pole swoich kompetencji, twórczo podejść do wie-
lu zagadnień, nad którymi pracowałem, a także – szukać
alternatywnych, nowatorskich rozwiązań problemów, które
wydawały się nieaktualne. Dzięki temu pobytowi doceniłem
zastosowanie narzędzi logicznych w analizie problemów
z zakresu fi lozofi i umysłu oraz płodność problematyki na
styku kilku dyscyplin fi lozofi cznych, głównie fi lozofi i języka,
metafi zyki, fi lozofi i umysłu i antropologii.
Realizacja projektu wpłynęła przede wszystkim na rozwój
moich dotychczasowych zainteresowań. Po zamknięciu
projektu i opublikowaniu książki Metaphysics of Mental Life
zamierzam kontynuować badania nad statusem reprezenta-
cji, rozszerzając obszar badawczy o ustalenia z zakresu nauk
ścisłych, tym samym wchodząc na pole zajmowane przez
Cognitive Science (tj. kognitywistykę). Plany osobiste zwią-
zane są bardziej ze współpracą indywidualną, poszerzeniem
jej w kontekście kontaktów z młodymi pracownikami nauko-
wymi z Uniwersytetu Genewskiego oraz stworzenie bazy do
dalszej kooperacji.
Gdyby nie stypendium SCIEX, to…
Szwajcaria to było zupełnie nowe i niepowtarzalne do-
świadczenie. Przebywałem już na długookresowych poby-
tach naukowych w Wielkiej Brytanii i USA. Pobyt w Szwajca-
rii uświadomił mi potencjał naukowy tego kraju, możliwości
realizacji projektów badawczych, a także wspaniałą kulturę
duchową i materialną jego mieszkańców. Życie w Szwajca-
rii (mimo że głównie mieszkałem we Francji, tuż przy CERN)
wspominam z nostalgią, mając na względzie wspaniałą ar-
chitekturę, przyjaznych mieszkańców, bardzo dobrą kawę
i cudowny klimat Genewy. Pobyt naukowy w Genewie
otworzył mnie na inny niż transatlantycki model współpra-
cy badawczej. Pozwolił lepiej zrozumieć kulturę akademic-
ką tej części Europy i poznać innowacyjność w sferze badań
naukowych wśród przedstawicieli młodego pokolenia fi lo-
zofów ze Szwajcarii.
79
„Projekty badawcze realizowane w ramach Funduszu
Stypendialnego SCIEX–NMSch – cele i osiągnięcia”
Podsumowanie projektów 2009–2012
Podziękowania
W imieniu całego Zespołu Funduszy Stypendialnych ser-
decznie dziękujemy wszystkim, którzy przez ostatnie trzy
lata wspierali nas w sprawowaniu funkcji Punktu Kontakto-
wego Funduszu Stypendialnego SCIEX w Polsce.
Szczególne podziękowania kierujemy do strony szwajcar-
skiej. Bez wsparcia Konfederacji Szwajcarskiej na rzecz zmniej-
szenia różnic gospodarczych i społecznych w rozszerzonej
Unii Europejskiej, ustanowienia Programu Szwajcarskiego,
nasza wspólna przygoda badawcza byłaby niemożliwa. Two-
rzenie partnerstw badawczych przez polsko-szwajcarskie
konsorcja naukowe umożliwiło transfer wiedzy, technologii
i doświadczenia między uczelniami i ośrodkami badawczy-
mi, ale przede wszystkim pozwoliło wzmocnić kompetencje
naukowe i umiejętności osób indywidualnych – doktoran-
tów, młodych naukowców oraz ich opiekunów naukowych.
Bardzo dziękujemy JE Ambasadorowi Konfederacji Szwaj-
carskiej w Polsce za nieocenioną pomoc i otwartość na
współpracę. Zawsze mogliśmy liczyć na wsparcie Ambasa-
dy i pracowników Biura Szwajcarsko-Polskiego Programu
Współpracy przy Ambasadzie Szwajcarii w Warszawie, którzy
entuzjastycznie włączali się w organizowane przez nasz Ze-
spół inicjatywy i wydarzenia.
Dziękujemy również Konferencji Rektorów Uniwersytetów
Szwajcarskich oraz Krajowej Instytucji Koordynującej – Mi-
nisterstwu Rozwoju Regionalnego – za dobrą współpracę
i wsparcie naszych działań promocyjno-informacyjnych.
Szczególne podziękowania kierujemy do stypendystów Fun-
duszu Stypendialnego SCIEX – to dzięki Państwa pomysłom
na ciekawe projekty i innowacyjne badania czerpiemy radość
z wykonywanej pracy. Cieszy nas również to, że polscy na-
ukowcy – ich wiedza, doświadczenie i umiejętności – zyskują
wysokie uznanie szwajcarskich współpracowników i opieku-
nów naukowych.
Dziękujemy bardzo Zarządowi oraz zespołom wspomaga-
jącym w naszej macierzystej instytucji, Fundacji Rozwoju
Systemu Edukacji, za udaną współpracę, często niewidoczną
na zewnątrz, ale jakże cenną w codziennej działalności zawo-
dowej. To dzięki naszym wspólnym działaniom informacyj-
no-promocyjnym liczba składanych wniosków do Funduszu
rosła z roku na rok.
Przed nami ostatni nabór wniosków, który odbędzie się jesie-
nią 2013 r. Cieszymy się, że przy tej okazji pojawi się ponowna
możliwość współpracy ze wszystkimi wspomnianymi insty-
tucjami, które przyczyniły się do sukcesu w realizacji Fundu-
szu Stypendialnego SCIEX. Jednocześnie mamy nadzieję, że
możliwość współpracy polskich i szwajcarskich naukowców
będzie kontynuowana w ramach kolejnej edycji Funduszu.
ZESPÓŁ FUNDUSZU STYPENDIALNEGOKATARZYNA ALEKSANDROWICZ
MAGDALENA GESSEL
SYLWIA IŻYNIEC
ANNA PAVLOVYCH