1

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH

a) Sylwetka absolwenta:

Absolwenci studiów uzyskają wiedzę o nowych materiałach i metodach badań oraz na-

będą umiejętności posługiwania się współczesnymi narzędziami wspomagania komputerowe-

go prac inżynierskich. Poszerzą wiedzę w zakresie projektowania procesów i technologii,

optymalizacji technologii wytwarzania odlewów złożonych konstrukcji, doboru materiałów

i metod przy prowadzeniu procesów topienia, obróbki pozapiecowej, przygotowania form

oraz wykańczania odlewów.

b) Ramowe treści kształcenia dla poszczególnych przedmiotów wraz z wykazem literatury obowiązkowej

i zalecanej

1) Historia, stan aktualny i tendencje rozwojowe odlewnictwa – wykład 5 godz.; ćwi-

czenia terenowe - wycieczka po Krakowie szlakiem odlewów 3 godz.; konsultacje

1 godz.

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z historycznymi uwarunkowaniami rozwoju

odlewnictwa stopów żelaza i metali nieżelaznych oraz ogólne zapoznanie z rozwojem techno-

logii odlewniczych oraz najważniejszymi osiągnięciami technicznymi i artystycznymi w za-

kresie odlewnictwa na przestrzeni dziejów

Wykład: Odlewnictwo starożytne. Odlewnictwo średniowieczne. Odlewnictwo renesansowe

i barokowe. Odlewnictwo artystyczne XIX ÷ XXI w.

Nowe technologie i prognozy rozwoju odlewnictwa.

Ćwiczenia terenowe: Dawne technologie w oparciu o źródła historyczne, obiekty zabytkowe

i archeologiczne.

Literatura podstawowa

[1] Gierdziejewski K.: Zarys dziejów odlewnictwa polskiego. Katowice, 1954

[2] Piaskowski J.: Technologia dawnych odlewów artystycznych. Kraków, 1981

Literatura zalecana

[3] Sękowski K.: Odlewnictwo krakowskie w pierwszej połowie XVI wieku, Kraków 1980

[4] Odlewnictwo w Polsce: Materiały z VII Sesji Naukowej z cyklu Rzemiosło artystyczne

i wzornictwo w Polsce [red. nauk. Katarzyna Kluczwajd]. Toruń,Toruński Oddział

Stowarzyszenia Historyków Sztuki, 2007

[5] Ludwisarstwo w Polsce: Materiały z III Sesji Naukowej z cyklu "Rzemiosło artystyczne

i wzornictwo w Polsce", [red. nauk. Katarzyna Kluczwajd]. Toruń : Muzeum Okręgo-

we, Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki, 2003.

[6] Dawne i nowsze odlewnictwo w Polsce – wyroby żeliwne i inne, pod red. Katarzyny

Kluczwajd, Toruń: Muzeum Okręgowe, Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków

Sztuki, 2011

2

2) Optymalizacja konstrukcji odlewów – wykład 8 godz.; ćwiczenia 2 godz.; konsul-

tacje 1 godz.

Wykład: Wybrane metody badań właściwości tworzyw i gotowych elementów. Optymaliza-

cja konstrukcji odlewów ze względu na ich wytrzymałość i sztywność. Kształtowanie

odlewów uwzględniające wytrzymałość zmęczeniową. Kształtowanie odlewów

uwzględniające specyfikę rozmaitych tworzyw odlewniczych. Ukształtowanie odlewów

ze względu na niebezpieczeństwo powstawania naprężeń, odkształceń i pęknięć. Stałe

materiałowe, charakteryzujące konstrukcje wolne od pęknięć. Klasyfikacja i charaktery-

styka naprężeń własnych. Naprężenia cieplne. Konstrukcje odlewów w kształcie belek i

ram. Konstrukcje odlewów w kształcie płyt. Konstrukcje odlewów w kształcie skorup.

Konstrukcje odlewów kokilowych, ciśnieniowych, precyzyjnych i wytwarzanych w

formach skorupowych. Połączenia ścian. Przykłady dobrych i złych konstrukcji.

Ćwiczenia: Przetwórstwo żywic - materiały elastooptyczne. Cechowanie materiałów elasto-

optycznych - wyznaczanie stałej modelowej. Wyznaczanie naprężeń brzegowych. Wy-

znaczanie własności wytrzymałościowych – MTS. Badanie i analiza naprężeń ciepl-

nych. Badanie i analiza naprężeń własnych. Połączenia ścian.

Literatura podstawowa i zalecana

[1] M. Skarbiński, J. Skarbiński: Technologiczność konstrukcji maszyn, WNT W-wa 1982

[2] M. Skarbiński: Konstrukcja odlewów. Ashby, PWT W-wa 1957,

[3] Podstawy konstrukcji maszyn pod redakcją M. Dietricha, Wyd. NT W-wa 1999 r,

[4] Kryteria i metody optymalizacji konstrukcji, PWN, W-wa 1977r,

[5] H. Shercliff, D. Cebob: Inżynieria Materiałowa t.1 i 2, Wyd. Galaktyka, Łódź 2011

3) Wybrane zagadnienia z inżynierii projektowania odlewni – wykład 10 godz; kon-

sultacje 1 godz.

Wykład: Metodogiczne podstawy projektowania systemowego. Proces formułowania zadania

projektowego. Zintegrowane rozwiązania systemu odlewni. Metodyka rozwiązywania

zadań projektowych na tle struktury funkcjonalnej odlewni, w tym projektowanie

struktury technologicznej, przestrzennej, organizacyjnej. Wprowadzenie do problema-

tyki rekonstrukcji odlewni.

Literatura podstawowa i zalecana

[1] Wrona. R.: Projektoznawstwo - Projektowanie odlewni. Wyd. AGH, Kraków, 1996

[2] Wrona R., Stawowy A., Macioł A.: Podstawy inżynierii projektowania odlewni, Wyd.

Pandit, Kraków, 2006

3

4) Wybrane zagadnienia z mechanizacji procesów odlewniczych – wykład 6 godz.,

ćwiczenia 4 godz., konsultacje 1 godz.

Mechanizacja Procesów Odlewniczych obejmuje tematykę związaną z systemami pro-

dukcyjnymi w odlewniach. Systemowe ujęcie zagadnień dotyczy podstawowej wiedzy o or-

ganizacji produkcji i eksploatacji.

Wykład: Cel, metody i uwarunkowania wprowadzenia mechanizacji. Kryteria oceny rozwią-

zań. Systemy mechanizacji procesów technologicznych: charakterystyka struktur, i wy-

posażenia zmechanizowanych stanowisk, gniazd i linii. Mechanizacja transportu we-

wnętrznego. Podstawy eksploatacji i zagadnienia utrzymania ruchu.

Ćwiczenia: Ocena wpływu parametrów techniczno-eksploatacyjnych na efekty realizowa-

nych procesów.

5) Zintegrowane Systemy Zarządzania – wykład 6 godz.

Wykład: Normalizacja. Cele normalizacji i rola norm. Działalność normalizacyjna

w odlewnictwie. Normalizacja europejska i międzynarodowa. Organizacje normaliza-

cyjne. Polityka normalizacyjna w UE. Dyrektywy i normy zharmonizowane. Oznacze-

nie CE, PN i inne.

Zarządzanie środowiskowe. Normy ISO serii 14000 i EMAS. Wdrażanie systemu za-

rządzania środowiskowego. Ocena cyklu życia produktów. Eko-wskaźniki.

Zarządzanie jakością. Charakterystyka zasad, metod i narzędzi zarządzania jakością.

Sterowanie jakością w kolejnych fazach cyklu istnienia produktów. Ocena zdolności ja-

kościowej procesu (maszyny). Koszty jakości.

Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. Podstawy prawne. Normy OHAS i

PN-N serii 18000. Analiza zagrożeń. Ocena ryzyka zawodowego.

Literatura podstawowa

[1] Fedoryszyn A.: Zintegrowane Systemy Zarządzania. Centrum Szkolenia i Organizacji

Systemów Jakości. Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Kraków, 2010

Literatura zalecana

[2] Hamrol A.: Zarządzanie Jakością z przykładami. Wydawnictwo Naukowe PWN. War-

szawa, 2007

[3] Tabor A., Rączka M. i in.: Nowoczesne zarządzanie jakością. Tom I, Systemy zarzą-

dzania, dokumentacja, procesy, audit. Tom II, Metody i narzędzia jakości, normalizacja,

akredytacja, certyfikacja. Tom III, Planowanie, wdrażanie, utrzymywanie i doskonale-

nie systemu zarządzania jakością. Tom IV, System zarządzania jakością w praktyce.

Centrum Szkolenia i Organizacji Systemów Jakości Politechniki Krakowskiej im. Ta-

deusza Kościuszki. Kraków, 2004

6) Oddziaływanie przemysłu odlewniczego na środowisko – wykład 10 godz.; ćwicze-

nia 2 godz., konsultacje 1 godz.

Wykład: Dyrektywa IPPC – pozwolenia zintegrowane. Dyrektywa o emisjach przemysło-

wych. Najlepsze Dostępne Techniki (NDT) dla przemysłu odlewniczego. Odpady

4

z przemysłu odlewniczego i zagospodarowanie. Ocena szkodliwości mas formierskich

i rdzeniowych. Technologie energo- i materiało- oszczędne w przemyśle odlewniczym.

Ćwiczenia: Ocena szkodliwości mas

Literatura obowiązkowa i zalecana

[1] Metody ograniczenia odpadów z procesów odlewniczych oraz sposoby ich zagospoda-

rowania. Pod red. J. Dańko i M. Holtzera. Kraków: Wydawnictwo Naukowe „Akapit”,

2010.

[2] M. Holtzer, B. Grabowska: Podstawy ochrony środowiska z elementami zarządzania

środowiskowego. Wydawnictwo Naukowe AGH, 2010.

[3] Holtzer M.: Gospodarka odpadami i produktami ubocznymi w odlewniach. Uczelniane

Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH. Kraków 2001.

[4] Dokument referencyjny „Najlepsze dostępne techniki w kuźnictwie i przemyśle odlewni-

czym”. Maj 2005 (tłumaczenie na j. polski). www.gov.mos.pl

[5] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 96/61/WE – Dyrektywa IPPC.

www.gov.mos.pl

[6] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r.

w sprawie emisji przemysłowych. www.gov.mos.pl

7) Stopy odlewnicze, obróbka cieplna i metody badań – wykład 8 godz.; ćwiczenia 5

godz., konsultacje 1 godz.; pkt. ETCS 4

Wykład: Metale - budowa, właściwości. Struktura rzeczywista metali - defekty strukturalne.

Stopy metalowe, otrzymywanie, właściwości w porównaniu do czystych metali, składni-

ki mikrostruktury i ich rola w kształtowaniu właściwości stopów. Mechanizm umocnie-

nia metali przez: roztwór stały, obce fazy, odkształcenie plastyczne i granice ziaren.

Wymagania stawiane stopom odlewniczym. Rodzaje stopów odlewniczych. - skład

chemiczny, mikrostruktura, właściwości i główne zastosowanie. Podstawowe metody

badań metali i stopów: makroskopowe, mikroskopowe, twardości, udarności, wytrzy-

małościowe, dylatometryczne, defektoskopowe, rentgenograficzne. Podstawy obróbki

cieplnej. Przemiany strukturalne i wpływ na właściwości. Atmosfery ochronne w ob-

róbce ciepłem. Kontrola jakości cieplnej. Zasady doboru stopów na odlewy o różnym

przeznaczeniu.

Ćwiczenia: Badania mikroskopowe odlewniczych stopów, badania właściwości mechanicz-

nych metali i stopów.

Literatura obowiązkowa

[1] Dobrzański L.: Podstawy metodologii projektowania materiałowego. Gliwice 2009

[2] Blicharski M.: Inżynieria Powierzchni. Warszawa 2009

[3] Kosowski A.: Metaloznawstwo i obróbka cieplna stopów odlewniczych. Kraków 2003

[4] Skrzypek S.J, Przybyłowicz K.: Inżynieria metali i ich stopów. Wyd. AGH, Kraków

2012

[5] Górny Z.,Sobczak J.: Nowoczesne tworzywa odlewnicze na bazie metali nieżelaznych.

ZA-PIS, Kraków 2005

5

Literatura zalecana

[6] Prowans S.: Metaloznawstwo. Warszawa 1988

[7] Blicharski M.: Wstęp do inżynierii materiałowej. Warszawa 1998

[8] Przybyłowicz K.: Metaloznawstwo. Warszawa 2007

8) Topienie i uszlachetnianie stopów, w tym stopów na osnowie aluminium, cynku

i magnezu – wykład 8 godz.; ćwiczenia 4 godz., konsultacje 1 godz.; pkt. ECTS 2

Wykład: Technologia topienia i odlewania stopów na osnowie miedzi, aluminium, cynku

i magnezu. Nowe stopy metali nieżelaznych o specjalnych wymaganiach. Kierunki

rozwoju rafinacji metali i stopów. Metoda rafinacji aluminium i jego stopów za pomo-

cą wirującej dyszy. Techniki modyfikacji metali i stopów. Procesy modyfikacji przez

przechłodzenie. Modyfikacja metali i stopów przez sztuczne zarodkowanie. Procesy od-

tleniania metali i stopów.

Ćwiczenia: Wpływ gazów na właściwości stopów

Literatura obowiązkowa

[1] Adamski Cz., Piwowarczyk T.: Metalurgia i odlewnictwo metali nieżelaznych, część I,

AGH, 1988

[2] Adamski Cz.,Rzadkosz St.: Metalurgia i odlewnictwo metali nieżelaznych, część II,

AGH, 1992

[3] Adamski Cz., Bonderek Z.- Piwowarczyk T.: Mikrostruktury odlewów stopów miedzi

oraz cynku. Śląsk, 1972

[4] Górny Z.: Odlewnicze stopy metali nieżelaznych. WNT,

[5] Górny Z., Sobczak J.: Nowoczesne tworzywa odlewnicze na bazie metali nieżelaznych.

Wyd. ZA-PIS. Kraków, 2006.

[6] Skrzypek S.J, Przybyłowicz K.: Inżynieria metali i ich stopów. Wyd. AGH, Kraków,

2012

Literatura zalecana

[7] Poniewierski Z.: Krystalizacja, struktura i właściwości siluminów. WNT 1989

[8] Fraś E.: Krystalizacja metali i stopów. PWN, 1992

[9] Kosowski A.: Metaloznawstwo stopów odlewniczych. AGH, 1996

[10] Adamski Cz.,Bonderek Z. i inni.: Instrukcje topienia: stopy miedzi, stopy aluminium,

stopy cynku. STOP. Kraków, 1975

[11] Romankiewicz F.: Modyfikacja miedzi i jej stopów . KNM.PAN. Poznań 1999

[12] Adamski C., Górski A., Kobyliński S.: Systematyka wad odlewów z metali nieżelaznych.

PWN, 1956

6

9) Metody minimalizacji kosztów wsadu oraz poboru energii – wykład 8 godz.; ćwi-

czenia 2 godz., konsultacje 1 godz.

Wykład i ćwiczenia: Metodyka modelowania namiarów wsadu dla różnych typów pieców

odlewniczych oraz techniki optymalizacji tych namiarów dla przyjętych kryteriów jako-

ściowych. Metody optymalizacji z ograniczeniami oraz zagadnienia dodatkowe z zakre-

su programowania matematycznego liniowego i nieliniowego wraz z ich zastosowania-

mi w obliczeniach namiaru wsadu stałego, wsadu uzupełniającego z ciekłym metalem

znajdującym się w piecu oraz w obliczeniach namiaru wsadu korygującego nieprawi-

dłowy skład chemiczny ciekłego metalu po wytopie.

Metody obliczania kosztów zużycia energii dla różnych stosowanych w odlewniach

mediów (energia elektryczna, gazy techniczne, paliwa stałe i ciekłe). Sposoby obniżania

kosztów zużycia energii elektrycznej dla takich odbiorników występujących w odlewni

jak piece elektryczne różnych typów, dmuchawy i wentylatory i inne urządzenia ciepl-

ne. Zasady minimalizacji poboru energii biernej (kompensacja współczynnika mocy)

oraz systemy ograniczania zużycia energii w odlewniach.

Literatura obowiązkowa i zalecana

[1] Materiały wykładowe

[2] Podrzucki C., Szopa J.: Piece i urządzenia metalurgiczne stosowane w odlewnictwie.

Wyd. Śląsk, Katowice 1982.

[3] Taryfy opłat za pobór energii elektrycznej i gazów technicznych wybranych dostawców

[4] Materiały prospektowe i strony internetowe wybranych firm oferujących systemy kom-

pensacji mocy biernej

[5] Materiały prospektowe i strony internetowe wybranych firm oferujących systemy ogra-

niczania zużycia energii elektrycznej w zakładach przemysłowych

10) Maszyny i urządzenia do odlewania kokilowego i ciśnieniowego; charakterystyka,

zespoły i parametry – wykład 10 godz.; ćwiczenia 2 godz., konsultacje 1 godz.

Celem przedmiotu jest z innowacjami w technologii wytwarzania odlewów w formach trwa-

łych, metodą ciśnieniową klasyczną oraz jej odmianami: prasowania metalu w stanie cie-

kło-krystalicznym, niskociśnieniową i do odlewania z przeciwciśnieniem oraz w kokilach.

Wykład: Charakterystyka maszyn do odlewania pod ciśnieniem. Konstrukcja zespołów me-

chanicznych maszyn ciśnieniowych. Podstawowe zespoły napędu hydraulicznego ma-

szyn ciśnieniowych. Eksploatacja maszyn ciśnieniowych. Automatyzacja procesu odle-

wania pod ciśnieniem. Wybrane zagadnienia projektowania i organizacji produkcji w

odlewni ciśnieniowej. Technologia prasowania metalu w stanie ciekło-ad Rozwiązania

konstrukcyjne kokilarek i maszyn do odlewnia pod niskim ciśnieniem.

7

Ćwiczenia: Badania modelowe procesu odlewania ciśnieniowego i niskociśnieniowego.

Przykłady zagadnień projektowych z zakresu mechaniki i budowy maszyn ciśnienio-

wych lub kokilarek. Omówienie w oparciu o materiały źródłowe technologii i maszyny

Vacural

Literatura obowiązkowa

[1] Dańko J.: Maszyny i urządzenia do odlewania pod ciśnieniem. Uczelniane Wydawnic-

twa Naukowo-Dydaktyczne , Kraków 2000.

[2] Górny Z.: Odlewanie ciśnieniowe. Poradnik inżyniera. Odlewnictwo. Warszawa WNT,

1972.

[3] Waszkiewicz S., Fic M., Perzyk M., Szczepanik J.: Kokile i formy ciśnieniowe. War-

szawa, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1983.

Literatura zalecana

[4] Ragan E. i inni: Litie kovov pod tlakom. ISBN 978-80-8073-979-9, Presom 2007.

[5] Górny Z. i inni: Kokilowe odlewanie stopów żelaza

[6] Białobrzeski A.; Odlewnictwo ciśnieniowe. Warszawa, Wydawnictwa Naukowo-

Techniczne, 1992.

11) Automatyzacja procesów odlewania; systemy sterowania i wizualizacji – wykład 10

godz.; ćwiczenia 4 godz., konsultacje 1 godz.

Wykład: Wybrane zagadnienia z zakresu podstaw automatyki: klasyfikacja układów; metody

opisu; analiza układów liniowych i nieliniowych; układy logiczne:

współczesne rozwiązania podstawowych elementów i układów automatycznego stero-

wania (elementy: elektryczne, pneumatyczne, hydrauliczne, hybrydowe)

automatyzacja procesów technologicznych: klasyfikacja procesów, zapis zautomatyzo-

wanych procesów technologicznych.

analiza współczesnych układów sterowania hydraulicznymi systemami napędowymi.

analiza systemów automatyzacji na przykładzie wybranych procesów odlewniczych:

automatyzacja procesów odlewania do form trwałych (odlewanie: ciśnieniowe, odśrod-

kowe, kokilowe), robotyzacja stanowisk, gniazd odlewania do form trwałych, automa-

tyzacja procesu zalewania form, automatyzacja wybranych procesów w odlewniach sto-

sujących formy jednorazowe.

zarys zagadnień z zakresu kompleksowej automatyzacji odlewni.

współczesne systemy wizualizacji procesów technologicznych.

Ćwiczenia: Badanie i analiza wybranych parametrów układów sterowania hydraulicznego

i pneumatycznego stosowanych w napędach maszyn i urządzeń odlewniczych (z wy-

korzystaniem wielokanałowego systemu pomiarowego oraz programów symulacyj-

nych).

Badanie i analiza układu sterowania obiektem cieplnym z wykorzystaniem mikropro-

cesorowego, programowalnego regulatora przemysłowego; symulacja pracy układu.

Literatura obowiązkowa

[1] Kowal J. : Podstawy automatyki T. I i II. Wyd. AGH, 2006, 2007

8

[2] Samsonowicz Z. :Automatyzacja procesów odlewniczych. Warszawa, WNT, 1985

[3] Buratowski T.: Podstawy robotyki. UWND AGH, Kraków, 2006

[4] Dańko J.: Maszyny i urządzenia do odlewania pod ciśnieniem. UWN-D AGH, Kraków,

2000

[5] Stryczek S.: Napęd Hydrostatyczny, tom I - Elementy. Warszawa, WNT, 1990

[6] Stryczek S.: Napęd Hydrostatyczny, tom II - Układy. Warszawa WNT 1990

Literatura zalecana

[7] Sokół M.: Podstawy automatyki. Materiały pomocnicze do ćwiczeń laboratoryjnych.

UWND AGH, Kraków 2005

[8] Klimasara W.J., Piłat Z.: Podstawy automatyki i robotyki. WSiP, Warszawa 2006

[9] Chudzikiewicz R.: Mechanizacja i automatyzacja odlewni. Warszawa, WNT, 1980

[10] Pr.zb.: Automatyzacja w przemyśle maszynowym. Poradnik. WNT, Warszawa 1970

[11] Jędrzykiewicz Z.: Elementy i układy hydrauliczne; Kraków 1981

[12] Buratowski T.: Teoria robotyki. (Portal Robotyka.com

http://www.robotyka.com/teoria_spis.php)

[13] Praca zbiorowa: Podstawy robotyki. Teoria i elementy manipulatorów i robotów. WNT,

Warszawa 1995

[14] Praca zbiorowa (red. M. Olszewski): Manipulatory i roboty przemysłowe. Automatyczne

maszyny manipulacyjne. WNT, Warszawa, 1992

[15] Portal internetowy: www.par.pl

12) Technologiczne aspekty procesu odlewania kokilowego i ciśnieniowego – wykład 10

godz.; ćwiczenia 4 godz., konsultacje 1 godz.

Wykład: Rodzaje technologii odlewania do form metalowych (grawitacyjne, ciśnieniowe,

niskociśnieniowe, odśrodkowe, półciągłe i ciągłe, elektrożużlowe). Nagrzewanie i chło-

dzenie form – zasady eksploatacji. Zasady projektowania form metalowych, budowa

układów wlewowych, systemów chłodzenie i odpowietrzania. Kinetyka wypełniania

form ciekłym metalem i wizualizacja procesu. Zasady doboru materiałów na formy me-

talowe, rola zmęczenia cieplnego w procesie zużywania się form. Powłoki ochronne

i ich rola. Kształtowanie struktury w odlewach wykonywanych w formach metalo-

wych. Nowoczesne odmiany odlewania ciśnieniowego (Squeeze Casting, Rheodi Ca-

sting). Technologie wykonywania form metalowych. Dokładność wymiarowa odlewów.

Wady odlewów z form metalowych – zapobieganie.

Ćwiczenia: Nagrzewanie form metalowych wykonanych z różnych materiałów. Formy meta-

lowe po eksploatacji – obraz zużycia i metody oceny stopnia wyeksploatowania form.

Literatura obowiązkowa i zalecana

[1] Bonderek Z.: Odlewnictwo ciśnieniowe metali i formowanie wtryskowe tworzyw sztucz-

nych. Wydawnictwo Naukowe „AKAPIT” , Kraków (2006)

[2] Górny Z.: Odlewanie kokilowe stopów żelaza. WNT, Warszawa (1972)

[3] Górny Z.: Odlewanie kokilowe stopów metali nieżelaznych. WNT, Warszawa (1974)

[4] Białobrzeski A.: Odlewnictwo ciśnieniowe- maszyny i urządzenia. WNT. Warszawa,

(1992)

9

[5] Dańko J.: Maszyny i urządzenia do odlewania pod ciśnieniem.Wydawnictwo Naukowe

AGH. Kraków, (2001)

[6] Kanikuła Z.: Konstrukcje Form Ciśnieniowych. Instytut Odlewnictwa, Kraków, 1983

13) Konstrukcja form i jej elementów – wykład 8 godz.; ćwiczenia 2 godz., konsultacje

1 godz.

Wykład: Zasady rysunku technologicznego, stosowanego w tworzeniu dokumentacji techno-

logii odlewniczych, rysunek surowego odlewu, rysunek koncepcji wykonania, rysunki

oprzyrządowania i rysunki form, karty technologiczne, karty prób, itp.

Przykłady projektu technologii odlewniczej, utworzenia pełnej dokumentacja niezbęd-

nej przy uruchomienia produkcji tzw. omodelowania, a w dalszej kolejności urucho-

mienia produkcji odlewów żeliwnych w formach piaskowych. Opracowanie dokumen-

tacji technologicznej dla projektu wykonania odlewu z żeliwa wysokojakościowego,

modyfikowanego lub sferoidalnego. Wykorzystanie komputerowych programów użyt-

kowych dla obliczenia układów wlewowo - zasilających. Dobór materiałów i określenia

optymalnych parametrów technologicznych wykonania form, obciążenia form przed za-

laniem, przygotowania metalu, zalania form, wyznaczenie czasu stygnięcia, itp. Przy-

kład opracowanie dokumentacji technologicznej dla technologii wykonania odlewu w

formach z pionowa płaszczyzną podziału.

Zasady projektowania form dla technologii precyzyjnych i specjalnych: technologia

wytapianych modeli, technologia pełnej formy, formy gipsowe, formy skorupowe, for-

my metalowe, inne technologie. Projektowanie rdzennic – zasady, materiały, technolo-

gie, technologia Inmold

Ćwiczenia: Zastosowanie wspomagania komputerowego do projektowania układów wlewo-

wo – zasilających odlewów z żeliwa szarego i sferoidalnego. Wykonanie obliczeń dla

przykładowej technologii.

Literatura obowiązkowa i zalecana

[1] Skarbiński M.: Uruchomienie produkcji odlewów. Warszawa, WNT, 1974

[2] Skarbiński M.: Dokładność wymiarowa odlewów. W – wa, WNT, 1966

[3] Perzyk M i in.: Materiały do projektowania procesów odlewniczych. PWN, Warsza-

wa,1990

[4] Perzyk M. i in.: Materiały do projektowania oprzyrządowania odlewniczego. PWN,

Warszawa, 1988

[5] Rączka J. Tabor A.: Projektowanie technologii odlewniczych. Fotobit , Kraków, 1998

[6] Zych J.: Projektowanie technologii dla odlewów z żeliwa sferoidalnego – materiały wy-

kładów (niepublikowane); Pracownia Technologii Form Wydziału Odlewnictwa AGH

[7] Instrukcje do projektowania technologii; Pracownia technologii Form Wydziału Od-

lewnictwa AGH

[8] Pr. Zbiorowa.: Poradnik Inżyniera Odlewnika (dostępne wydanie)

10

[9] Piwoński T.: Poradnik modelarza, formierza i rdzeniarza

14) Wady odlewów; przyczyny, zapobieganie i naprawa – wykład 10 godz.; ćwiczenia 4

godz., konsultacje 1 godz.

Wykład: Klasyfikacja wad odlewniczych. Diagnozowanie wad ze wspomaganiem kompute-

rowym. Przyczyny i mechanizm powstawania wad w odlewach stopów: żelaza i metali

nieżelaznych. Wpływ technologii form na skłonność do powstawania wad odlewów.

Wpływ jakości metalu i jego pozapiecowej obróbki na powstawanie wad w odlewach.

Analiza powstawania wad: kształtu, powierzchni surowej, przerw ciągłości, wad we-

wnętrznych, wad strukturalnych. Nowoczesne metody wykrywania wad; technika ultra-

dźwiękowa w diagnostyce wad. Metody zapobiegania wad poszczególnych grup dla

stosowanych stopów odlewniczych. Działania technologiczne dla ograniczenia prawdo-

podobieństwa powstawania wad. Naprawa wad – metody, zastosowanie. Normy: pol-

skie, europejskie i światowe w zakresie kwalifikacji wad i diagnozowania przyczyn,

internetowe strony w zakresie analizy wad odlewów

Ćwiczenia: Identyfikacja wad wybranych odlewów i ustalanie przyczyn ich powstawania,

sposoby zapobiegania. Defektoskopia ultradźwiękowa w wykrywaniu wad. Naprawa

wad powierzchniowych

Literatura obowiązkowa i zalecana

[1] Falęcki Z.: Analiza wad odlewów. AGH, Kraków(1997), ISSN 0239-6114

[2] Zych J.: Analiza wad odlewów-wybrane zagadnienia-laboratorium. AGH (2001), SU

623

[3] BalerJ., Köppen M.: Podręcznik wad odlewniczych. Wyd. IKO -Erblöh, (wyd. polskie

wg przekładu J.Zych, M.Buczko, 2000)

[4] Elbel T. i in.: Vady Odlitku ze Slitin Żeleza. Brno, 1992

[5] Kluska –Nawarecka S.: Metody komputerowe wspomagania diagnostyki odlewów. Inst.

Odl. Kraków, 1999

15) Komputerowe wspomaganie systemów zapewnienia jakości – wykład 6 godz.; ćwi-

czenia 5 godz., konsultacje 1 godz.

Wykład: Sterowanie jakością w kolejnych fazach cyklu istnienia produktów, w tym analiza

QFD (rozwinięcia funkcji jakości) oraz FMEA (analiza przyczyn i skutków wad). Za-

stosowanie statystyki technicznej. Statystyczne sterowanie procesem; gromadzenie, po-

rządkowanie oraz prezentowanie danych opisujących zmienność warunków

i charakterystyk przebiegu procesu. Karty kontrolne cech dyskretnych i ciągłych. Kosz-

ty jakości.

Ćwiczenia: Możliwości wykorzystania arkusza kalkulacyjnego Excel oraz pakietu staty-

stycznego Statistica 10. Analiza niezgodności (błędów wykonania). Cechy jakości. Po-

miary – błędy pomiaru i niepewność. Karty kontrolne cech ciągłych i dyskretnych. Na-

11

rzędzia do kojarzenia i grupowania. Diagramy. Metody wspomagania zarządzania jako-

ści.

Literatura obowiązkowa

[1] Dietrich E., Schulze A.: Metody statystyczne w kwalifikacji środków pomiarowych ma-

szyn i procesów produkcyjnych. Notika System. Warszawa, 2000

[2] Hamrol A.: Zarządzanie jakością z przykładami. Wydawnictwo Naukowe PWN. War-

szawa, 2007

[3] Maliński M.: Wybrane zagadnienia statystyki matematycznej w Excelu i pakiecie Stati-

stica. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice, 2010

Literatura zalecana

[4] Dwiliński L., Zarządzanie jakością i niezawodnością wyrobów. Oficyna Wydawnicza

Politechniki Warszawskiej. Warszawa, 2000

[5] Fedoryszyn A., Smyksy K., Ziółkowski E.: Maszynoznawstwo Odlewnicze. laborato-

rium. SU AGH 1703. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo – Dydaktyczne. Kraków,

2008

[6] Fedoryszyn A.: Zintegrowane systemy zarządzania. Centrum Szkolenia i Organizacji

Systemów Jakości. Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Kraków, 2010

[7] Gonet M.: Excel w obliczeniach naukowych i technicznych. Wydawnictwo Helion. Gli-

wice, 2010. Pliki pomocy wchodzące w skład pakietu Excel oraz dostępne na stronie

Microsoftu, http://office.microsoft.com/pl-pl/excel/default.aspx

[8] Hamrol A., Mantura W.: Zarządzanie jakością. Teoria i Praktyka. Wydawnictwo Nau-

kowe PWN. Warszawa, 2002

[9] Tabor A., Rączka M. i in.: Nowoczesne zarządzanie jakością. Tom I, Systemy zarządza-

nia, dokumentacja, procesy, audit. Tom II, Metody i narzędzia jakości, normalizacja,

akredytacja, certyfikacja. Tom III, Planowanie, wdrażanie, utrzymywanie i doskonale-

nie systemu zarządzania jakością. Tom IV, System zarządzania jakością w praktyce.

Centrum Szkolenia i Organizacji Systemów Jakości Politechniki Krakowskiej im. Ta-

deusza Kościuszki. Kraków, 2004

[10] Kluska-Nawarecka S.: Metody komputerowe wspomagania diagnostyki wad odlewni-

czych. Instytut Odlewnictwa. Kraków, 1999

16) Obliczenia i programy symulacyjne – wykład 10 godz.; ćwiczenia 5 godz., konsul-

tacje 1 godz.

Wykład: Obliczenia inżynierskie w odlewnictwie. Podstawy metod numerycznych. Symula-

cja krzepnięcia odlewów. Obliczanie i programy symulacyjne.

Ćwiczenia: Struktura oprogramowania inżynierskiego; Preprocesor, Siatka przestrzenna,

Parametry do symulacji; Postprocesor, Analiza wyników

Literatura obowiązkowa i zalecana

[1] B. Mochnacki, J. S. Suchy. Modelowanie i symulacja krzepnięcia odlewów.

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1993.

12

[2] B. Mochnacki, J. Suchy. Numerical Methods in Computations of Foundry Processes.

PFTA. Kraków, 1995.

[3] E. Majchrzak, B. Mochnacki. Metody numeryczne, podstawy teoretyczne, aspekty

praktyczne i algorytmy. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004.

[4] Z. Ignaszak. Virtual Prototyping w Odlewnictwie. Bazy Danych i Walidacja. Poznań :

Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2002.

17) Nowoczesne odmiany technologii odlewania – wykład 8 godz.

Wykład: Nowoczesność w zakresie odlewania obejmuje obszary przygotowania stopów od-

lewniczych (technologie topienia i obróbki pozapiecowej ciekłego metalu), technologie

wykonywania małych i średnich form piaskowych oraz form wielkogabarytowych

(w tym technologie pełnej formy), technologii odlewanie pod ciśnieniem, odlewanie

pod niskim ciśnieniem do form metalowych i form piaskowych, odlewanie elektrożuż-

lowe, nowoczesne odmiany technologii wytapianych modeli, form gipsowych. Filtracja

metalu i jego rola. Odlewanie w stanie półstałym (tiksotropowe), odlewanie z zachowa-

niem kierunkowego krzepnięcia (monokryształy) - odmiany technologii.

Literatura obowiązkowa i zalecana

[1] Nogowzin B.: Theorie und Praxis des Druckgusses. Schiele & Schon, Berlin, 2011

[2] Kaufmann H., Uggowitzer P.: Metallurgy and Processing of High – Intergrity Light

Metal Presuure Castings. Schiele & Schon, Berlin, 2007

[3] Giesserei Leksykon. Schiele & Schon. Berlin, 2007

18) Praca końcowa –5 godz.

Praca końcowa jest realizowana w czasie trwania III semestru. Praca jest referowana

podczas zajęć.

Tematyka pracy końcowej obejmuje zagadnienia przedmiotów studiów podyplomo-

wych. Propozycje tematów podają słuchacze zainteresowani konkretnym zagadnieniem lub

wykładowcy.

13

c) Określenie spójnych efektów kształcenia

Słuchacze uzyskają zasób wiedzy pozwalający na zastosowanie i wykorzystanie w prak-

tyce odlewniczej innowacyjnych technologii i rozwiązań. Posiądą umiejętności i kompetencje

społeczne niezbędne przy pracy w zespole. Posiądą zdolność do odpowiedzialnego wykony-

wania powierzonych zadań.

Nabiorą przekonania co do konieczności bieżącego śledzenia efektów prac badawczych,

innowacyjnych oraz ciągłego podnoszenia kwalifikacji.

Słuchacze po studiach podyplomowych:

potrafią prawidłowo identyfikować problemy inżynierskie,

potrafią i są przygotowani do tego, aby zorganizować działalność gospodarczą,

potrafią zaplanować proces wytworzenia odlewów oraz oszacować jego koszty,

potrafią ocenić i przeciwdziałać wadom odlewów,

znają tendencje rozwojowe technologii, stopów i wyposażenia maszynowego,

potrafią posługiwać się narzędziami systemu zarządzania jakością,

potrafią ocenić wpływ działalności na środowisko naturalne.

d) Sposób weryfikacji i dokumentacji efektów kształcenia

Efekty kształcenia będą weryfikowane poprzez ocenę stopnia przyswojenia tematyki za-

jęć oraz indywidualne rozmowy – konsultacje przewidziane w ramach realizacji każdego

przedmiotu. Temu celowi również służy praca końcowa, której opiekunem naukowym jest

wykładowca.

W ramach zajęć, których tematyka obejmuje całość zagadnień związanych z wytwarza-

niem dobrych jakościowo odlewów, przewidziano omawianie bieżących problemów występu-

jących w przedsiębiorstwach słuchaczy.

Efekty kształcenia będą dokumentowane w listach obecności i arkuszach ocen.

Niezależnie od weryfikacji i dokumentacji prowadzonej przez wykładowców oceniana

jest praca końcowa – sposób jej opracowania, treść i ocena przygotowanej prezentacji.