PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ W SZKOLE.

STRATEGIE I ICH PRAKTYCZNE

ZASTOSOWANIE

Poradnia Profilaktyczno TerapeutycznaZielona Góra, Węgierska 32/5 tel 0 601 934558

Mail: profilak@zg.home.pl http://poradniapt.w.interia.pl

PROFILAKTYKA...

...to działania rozwijające i wspierające zdolności do wszechstronnego,

konstruktywnego rozwoju we wszystkich sferach życia, zapobiegające niepożądanym

zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi.

PROFILAKTYKA

TERAPIA

Ogół działań, których celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości człowieka

oraz stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi....

WychowanieKształcenieNauczanie

...to działania rozwijające i wspierające zdolności do wszechstronnego,

konstruktywnego rozwoju we wszystkich sferach życia, zapobiegające niepożądanym

zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi.

...oddziaływanie medyczne lub psychologiczne mające na celu leczenie – usuwanie zaburzeń, przeżywanych przez

jednostkę lub określanych przez jej otoczenie jako choroba...

SOCJALIZACJA

Ogół działań, których celem jest wywołanie zamierzonych

zmian w osobowości człowieka oraz stworzenie warunków sprzyjających

rozwojowi....

WychowanieKształcenieNauczanie

...oddziaływanie medyczne lub psychologiczne mające na celu leczenie – usuwanie

zaburzeń, przeżywanych przez jednostkę lub

określanych przez jej otoczenie jako choroba...

TERAPIASOCJALIZACJA

PROFILAKTYKAPROFILAKTYKA

Rodzaje profilaktyki

PIERWSZORZĘDOWAOgół populacji

ZAPOBIEC WEJŚCIU

SZKOŁA

ZAPOBIEC WEJŚCIU

POMAGAĆ W WYJŚCIU

SZKOŁA

POMAGAĆ W WYJŚCIU

POZA SZKOŁĄ

DRUGORZĘDOWAGrupy ryzyka

TRZECIORZĘDOWATerapia i leczenie

Kampanie medialne

Festyny

Konkursy szkolne

Pogadanki i

Programy dla klas

Programy specjalistyczneŚwietlice socjoterapeutyczneObozy dla dzieci z rodzin z zach. problemowym Punkty konsultacyjne

Grupy wsparciaALANONALATEEN

Charakterystyczne cechy różnicujące nowoczesnych programów profilaktycznych

OPARCIA NA DIAGNOZIE

KORZYSTANIA Z PROFILAKTYKÓW

ŁĄCZENIA RÓŻNYCH STRATEGII

AKTYWIZACJI FORM

UDZIAŁU LOKALNEJ SPOŁECZNOŚCI

WYDŁUŻANIA CZASU ODDZIAŁYWANIA

INTERDYSCYPLINARNOŚCI

POWTARZALNOŚCI

bez diagnozy

przypadkowi realizatorzy (np..lekarze)

dominujące strategie edukacyjne

formy wykładowe

izolowane

krótkotrwałe

monotematyczne

bez ewaluacji

NOWOCZESNE DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE DĄŻA DO:

incydentalne

EWALUACJI

bez promocji KORZYSTANIA Z PROMOCJI I REKLAMY

CECHY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH DAWNIEJ:

• NORMATYWNE

• OSOBISTEJ DECYZJI

• STRATEGIE ZWIĄZANE Z SYSTEMEM WARTOŚCI

STRATEGIE PROFILAKTYCZNE

• EDUKACYJNE

• UCZENIE POSTAW ASERTYWNYCH

• ALTERNATYWNE SPOSOBY ŻYCIA

• WYZNACZANIE CELÓW

• UCZENIE PODEJMOWANIA DECYZJI

• POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI

• RADZENIE SOBIE ZE STRESEM

• DOSTĘPNOŚĆ DO POMOCY TERAPEUTYCZNEJ

• UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE

KONSTRUOWANIE PROGRAMU

CEL PIERWSZY: Wzmacnianie czynników chroniących

CEL DRUGI: Redukowanie czynników ryzykaNp.:Czynne uczestnictwo w życiu szkoły i społeczności lokalnej

CEL DRUGI: Redukowanie czynników ryzyka

CEL DRUGI: Redukowanie czynników ryzyka

Umiejętności w sferze emocjonalnej i społecznej

CEL DRUGI: Redukowanie czynników ryzyka

CEL DRUGI: Redukowanie czynników ryzykaWłaściwa opieka i partnerskie relacje z rodzicami

Czytelne, zinternalizowane i akceptowane normy

inne

Np.:Niepowodzenia szkolne

Przynależność do problemowych grup rówieśniczych

Przejawianie zachowań problemowych

Wzmacnianie norm i wartosci

Wzmacnianie norm i wartosci

programy profilaktyczne edukacyjne dla rodziców

Budowanie pozytywnych więzi

Dostępność do substancji psychoaktywnych

Zachowania dorosłych w środowisku lokalnym

Edukacja i współpraca

Ograniczanie i interwencja

Alternatywy dla grup ryzyka

Redukowanie deficytów i wsparcie

Działania interwencyjne

TAKCzy

NIE

MATRYCA PROFILAKTYCZNA

RODZINA

KLASA SZKOLNA

WYCHOWAW-CYSPECJALIŚCI

OSIEDLEOTOCZENIE

SKLEPY

NORMATYW

NEOS. D

ECYZJIZEW

N. SYST. W

ARTEDUKACYJN

EASERTYW

NOŚĆALTERNATYW

NEIN

NE UM

SPOŁECZNE

KLASA III

KLASA I

KLASA II

POCZ.

WŁ.

WARTO

ŚCI

Interw. wobec

sprzed. Alk.Interw. wobec

sprzed. Alk.Interw. wobec

sprzed. Alk.

ProgramRAZEMkontrakt

ProgramSPÓJRZ INACZEJ

ProgramSPÓJRZ INACZEJProgram

SPÓJRZ INACZEJ

PRAWO KAMPANIE

MEDIALNE.

Programydla

rodzicówProgramy

dlarodziców

ŚWIETLI-CE ŚWIETLI-

CE ŚWIETLI-CE i oferta

środowiska

TRENINGI ASERTYWN.

TRENINGI ASERTYWN.

ProgramRAZEM

Os. decyzje w spr alk. I

używekOs. decyzje w spr alk. I

używek

NormyReligia

postawyNormyReligia

postawy

TAKCzy

NIE

Osobiste przekonania i wartości pedag. I specjalistów

Osobiste przekonania i wartości pedag. I specjalistów

Os. przekonania i wartości pedag. i specjalistów

Mity i stereotypy zw. z alk.i uż.Mity i

stereotypy zw. z alk.i uż.Mity i

stereotypy zw. z alk.i uż.

ProgramRAZEMkontraktProgram

RAZEMkontrakt

Przeko-nania i

wartości

Program DEBATA

Os. decyzje w spr alk. I

używek

NormyReligia

postawy

TAKCzy

NIE

TAKCzy

NIETAKCzy

NIETAKCzy

NIETAKCzy

NIEII ELEMEN-

TARZ

TRENINGI ASERTYWN.

Zagadnienia podstawowe w szkoleniu nauczycieli profilaktyków

umiejętności komunikacyjne

Odpowiedzialność w zakresie stosowania strategii profilaktycznych

• Poznanie i stosowanie co najmniej kilku programów profilaktycznych

• Osobiste postawy i przekonania: Stosunek do substancji psychoaktywnych

• Systematyczne superwizowanie umiejętności

• Korzystanie z grup wsparcia

Gotowość do budowania partnerskich relacji z wychowankami

... ... ... ... ... ...

• Umiejętności podstawowe realizatorów

wiedza o uzależnieniach i procesach w rodzinach osób uzależnionych umiejętności i wiedza nt radzenia sobie ze złością

umiejętności i wiedza nt motywowania do zmiany zachowania umiejętności i wiedza nt utrzymania dyscypliny

wiedza nt agresji i przemocy rówieśniczej i umiejętności zapobiegania

Stosowanie języka „ja”Odróżnianie obserwacji od ocenOdpowiedzialność za uczucia i dostrzeganie ukrytych za nimi potrzebFormułowanie próśbUmiejętność zadawania pytańStosowanie informacji zwrotnychUmiejętności empatyczne:

dawanie empatii innymdawanie empatii sobie

Utrzymywanie partnerskich relacji na poziomie adekwatnymParafrazowanieUmiejętność prowadzenia dialogu

Proces uzależnieniaRole członków rodzin z problemem alkoholowymSystem iluzji i zaprzeczeńPodstawy motywowania do leczeniaPodstawowe umiejętności w pierwszym kontakcieZnajomość procedur w interwencji wobec uzależnienia i przemocy

(w tym kompetencje w przypadkach podejrzenia o przemoc seksualną)

Znajomość łańcucha kontroli złościZnajomość kroków kontroli złościUmiejętność stosowania technik kontroli złościZnajomość metod uczenia kontroli złości

Wiedza na temat źródeł przemocy rówieśniczejZnajomość metod redukowania przemocyMapa przemocy w szkoleSzkolny program przeciwdziałania przemocyMetody mediacji („metoda wspólnej sprawy i inne”)

Znajomość strategii motywacyjnychĆwiczenie umiejętności motywacyjnychMotywowanie do uczenia a motywowanie do zmiany zachowaniaRozmowa motywującaMotywowanie poza motywacją

Umiejętności dyscyplinujące nauczycielaSzkolny system dyscyplinującyDyscyplina a motywacjaObszary pracy z dyscypliną w klasie i w grupie

KONIEC