Profilaktyka to wszelkie działania podejmowane w celu zapobiegania jakiemuś zjawisku, ochrona przed niepożądanym skutkiem jakiegoś zjawiska

I-rzędowa – obejmuje grupy niskiego ryzyka (problem jeszcze nie zaistniał)

II-rzędowa – obejmuje grupy podwyższonego ryzyka (osoby, które już zetknęły się z problemem)

III-rzędowa – obejmuje grupy wysokiego ryzyka (problem jest już zaawansowany np. uzależnienie) Wymaga pracy specjalistów, lekarzy, psychologów, terapeutów

TYPY PROFILAKTYKI

Opracowanie: Edyta Gawżyńska – koordynator ds. bezpieczeństwa

Programy profilaktyczne mają między innymi na celu uświadomienie szkodliwości używania substancji psychoaktywnych (alkohol, papierosy, narkotyki)

DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE PROWADZONE PRZEZ SZKOŁĘ

I krok – uświadomienie istniejącego zjawiska jakim jest używanie substancji psychotropowych przez młodzież (wyniki ankiet, programy profilaktyczne)

II krok – podjęcie działań mających na celu zmniejszenie lub całkowite wyeliminowanie tego zjawiska (programy profilaktyczne)

III krok – współpraca nauczycieli, uczniów i rodziców w działaniach profilaktycznych

Znacząca jest rola rodziców w realizacji szkolnych programów profilaktycznych To rodzice najwięcej czasu spędzają ze swoim

dzieckiem i mają możliwość dostrzec w porę niepokojące symptomy wskazujące na używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież

Współpracując ze szkołą i angażując się w jej działania profilaktyczne, odgrywają bardzo ważną rolę w zapobieganiu niepożądanym zjawiskom występującym wśród młodzieży

Picie alkoholu i używanie narkotyków przez młodzież szkolną w województwie podkarpackim

Raport z badania ESPAD - Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach dotyczący spożywania alkoholu i narkotyków przez młodzież

Charakterystyka badaniaProjekt badawczy: używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną

na terenie województwa podkarpackiegoZleceniodawca: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w RzeszowieWykonawca: przeszkoleni ankieterzyTermin realizacji prac terenowych: 24 maja – 19 czerwca 2007 rokuMetodologia: badanie ilościowe w formie ankiety audytoryjnej (z

zapewnieniem anonimowości)Długość: 45 minutPróba: uczniowie trzecich klas gimnazjum oraz drugich klas szkół

ponadgimnazjalnychLiczba klas: 100 klas (50 klas trzecich gimnazjum, 50 klas drugich szkół

ponadgimnazjalnych)Liczba badanych osób: 1929 uczniów ( 878 uczniów klas trzecich

gimnazjum, 1051 uczniów klas drugich szkół ponadgimnazjalnych)

Główny cel badania – diagnoza rozpowszechnienia zjawiska używania substancji psychoaktywnych przez młodzież w województwie podkarpackim

Fizyczną dostępność papierosów, alkoholu i narkotyków wśród młodzieży (łatwość zakupu tych substancji)

Psychologiczną dostępność, czyli przekonanie o łatwości lub trudności zakupu określonej substancji psychoaktywnej

Wiedzę na temat rozpowszechniania używania alkoholu, papierosów i narkotyków w grupie rówieśniczej

Wielkość populacji młodzieży sięgającej po substancje psychoaktywne

Cele szczegółowe miały za zadanie określić:

Palenie papierosów przez młodzieżWiek inicjacji tytoniowej (kiedy po raz pierwszy uczeń sięgnąłpo papierosy) – 13 lat lub wcześniej (okres szkoły podstawowejlub gimnazjum)

59%

28%

13%

Rozpowszechnienie palenia papierosówIII klasa gimnazjum

47%

31%

19%

11%

Rozpowszechnienie palenia papierosówII klasa szkoły ponadgimnazjalnej

64%57%

36% 32%

Dostępność tytoniu w opinii badanych

75%

10%3%11%III klasa gimnazjum

Dostępność tytoniu w opinii badanych

85%

8% 3% 4%II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

Picie napojów alkoholowych przez młodzieżWiek inicjacji alkoholowej (kiedy po raz pierwszy uczeń sięgnąłpo papierosy) – 13 lat lub wcześniej (okres szkoły podstawowejlub gimnazjum)

35%23%

17%25%

Rozpowszechnienie picia alkoholu

0%10%20%30%40%50%60%70%80%

w życiu ostatni rok ostatnie 30 dni

chłopcydziewczęta

III klasa gimnazjum

Rozpowszechnienie picia alkoholu

68%70%72%74%76%78%80%82%84%86%88%90%

w życiu ostatni rok ostatnie 30 dni

chłopcydziewczęta

II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie PIWA, gdybyś tego chciał(a)?

III klasa gimnazjum

Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie PIWA, gdybyś tego chciał(a)?

II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie WINA, gdybyś tego chciał(a)?

III klasa gimnazjum

Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie WINA, gdybyś tego chciał(a)?

II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie WÓDKI, gdybyś tego chciał(a)?

III klasa gimnazjum

Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie WÓDKI, gdybyś tego chciał(a)?

II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

Rozpowszechnienie upijania się

0%5%

10%15%20%25%30%35%40%

w życiu ostatni rok ostatnie 30 dni

chłopcydziewczęta

III klasa gimnazjum

Rozpowszechnienie upijania sięII klasa szkoły ponadgimnazjalnej

Używanie narkotyków przez młodzieżOdsetek uczniów w wieku 15-16 lat, którzy używali poszczególnych środkówchociaż 1 raz w życiu (na terenie województwa podkarpackiego)

Używanie narkotyków przez młodzieżOdsetek uczniów w wieku 17-18 lat, kiedy używali poszczególnych środkówchociaż 1 raz w życiu (na terenie województwa podkarpackiego)

Wiek inicjacji marihuany lub haszyszu (konopi)(kiedy uczeń po raz pierwszy sięgnął po marihuanę lub haszysz)

III klasa gimnazjum

Rozpowszechnienie marihuany/haszyszu

0%2%4%6%8%

10%12%14%16%18%

w życiu ostatni rok ostatnie 30 dni

chłopcydziewczęta

III klasa gimnazjum

Rozpowszechnienie marihuany/haszyszu

0%5%

10%15%20%25%30%35%

w życiu ostatni rok ostatnie 30 dni

chłopcydziewczęta

II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie marihuany lub haszyszu, gdybyś tego chciał(a)?

III klasa gimnazjum

Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie marihuany lub haszyszu, gdybyś tego chciał(a)?

II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

Dostępność narkotyków w grupie wiekowej 15-16 lat

Dostępność narkotyków w grupie wiekowej 17-18 lat

Miejsca dostępności marihuany/haszyszu