LNG

HES II

Marek Foltynowicz,2006

LNG (ang. Liquefied Natural Gas)

• LNG to skroplony gaz ziemny. Następuje zmiana

stanu skupienia pod wpływem ciśnienia i bardzo

niskiej temperatury – ok. minus 160°C (-270°F).

• Skroplony gaz ziemny ma objętość mniejszą około

600 razy, niż w stanie gazowym (naturalnym) co

czyni go bardziej ekonomicznym w transporcie i

magazynowaniu.

• Na miejsce przeznaczenia LNG jest poddawany

procesowi regazyfikacji

Własności i przeliczniki

1 kg LNG 1,35 kg gazu

1 m3 LNG 600 Nm3 gazu

1 tona LNG 1,23 tony ropy naftowej

Gęstość cieczy 435 kg/m3

Zalety LNG

• elastyczność dostaw – dywersyfikacja dostaw może być regulowana w czasie wg potrzeb,• wydajność – po regazyfikacji ze 100 metrów sześciennych LNG otrzymujemy 60 tysięcy metrów sześciennych gazu ziemnego,• ekonomia – koszty transportu i magazynowania LNG są niższe niż gazu ziemnego. • ekologia – Skroplony gaz ziemny jest dodatkowo oczyszczany – 95 proc. metanu. • bezpieczeństwo – LNG odparowuje i rozcieńcza się w powietrzu

Rola LNG na rynku gazu

• Dywersyfikacja dostaw z importu Zaopatrywanie odbiorców końcowych w gaz ziemny. Jest alternatywą dla gazu dostarczanego tradycyjnymi rurociągami

• Do pre-gazyfikacji gmin ( konkurencja z LPG w

rejonach, które nie są zgazyfikowane ) (tzw. białe plamy).

Zaopatrywanie w gaz małych i średnich miejscowości, do których paliwo dostarczane jest z tzw. instalacji satelitarnych LNG

• Stałe dostawy gazu do średnich zakładów Zaopatrywanie w gaz odbiorców nieprzyłączonych do sieci przesyłowej (dystrybucyjnej) gazu

Rola LNG na rynku gazu (cd)

• Do napędu samochodów i autobusów

• Do napędu lokomotyw (w regionach, gdzie jest niski stopień elektryfikacji lub czułych ekologicznie)

• Pokrycie krótkoterminowego zapotrzebowania szczytowego na gaz w czasie od 3 do 4 tygodni w ciągu roku - Niemcy, Wielka Brytania, Holandia i Belgia

• Jako uzupełnienie szczytowe w rejonach, gdzie sieć jest zaazotowana –

• Zaopatrywanie w gaz odbiorców czasowo odciętych od dostaw gazu z rurociągów, na przykład w wyniku konieczności przeprowadzenia remontu lub konserwacji sieci przesyłowej.

Zastosowanie Źródło zimna - LNG bywa wykorzystywany do celów

chłodniczych i dla rozdzielania powietrza, lub w przemyśle rafineryjno-petrochemicznym w instalacjach niskotemperaturowego frakcjonowania gazów węglowodorowych. Często również zimno wydzielane w trakcie regazyfikacji LNG wykorzystywane jest w instalacjach niskotemperaturowych np. do produkcji tlenu przez rektyfikację skroplonego powietrza. W ten sposób działa m.in. instalacja w Fos-sur-Mer we Francji.

Zasilanie ogniw paliwowych wytwarzających energię elektryczną i/lub ciepło..

Video

• http://www.lngfacts.org/Media-

Center/Video.asp

• http://www.cheniere.com/environment_safe

ty/environment.shtml

Value chain

Na koszt LNG składa się

• wydobycie i przesył gazu ziemnego do terminalu LNG (15-20 proc.)

• obróbka gazu, skraplanie, załadunek i magazynowanie (20–45 proc.),

• transport morski (20–30 proc.)

• terminal odbiorczy: wyładowanie, magazynowanie, regazyfikacja i dystrybucja (15–25 proc.)

•Obecnie łączne koszty 100–121,4 USD/1000 m sześc. W 90tych - przedziale 125-146 USD/1000 m sześc

5th March 2004, FLAME Amsterdam 5

Source: World Energy Investment Outlook 2003 Insights

Note: Standard configuration

Including Investment Remuneration

4.000 km shipping route

LNG chain costsLNG chain costs

Mid-1990s 2002 2010 2030

Liquefaction Shipping Regasification

Doll

ars

per t

on

ne o

f cap

acit

y

700

600

400

500

300

200

100

0

Źródła LNG

• Instalacje skraplania gazu naturalnego na

złożu

• Instalacje odazotowania gazu naturalnego

• /

Produkty z Odolanowa

• W wyniku kriogenicznego przetwarzania gazu zaazotowanego uzyskujemy takie produkty jak:- gaz wysokometanowy zasilający sieć przesyłu gazu- skroplony gaz ziemny LNG 10,5 mln m3w 2005

- gazowy i ciekły hel- ciekły azot.

• LNG z Odolanowa sprzedawany był w 2004 roku po ok. 650 zł za tonę bez kosztów transportu i załadunku.

• www.krio-odolanow.pl

Źródła dostaw

• Potencjalnymi kierunkami dostaw LNG do Polski

może być Afryka Północna, Bliski i Środkowy

Wschód oraz Norwegia ( i Rosja???)

• Katar ma być w 2012 największym eksporterem

LNG na świecie – 77 mln t/r

z tego 1/3 eksportowana do Azji(Japonia i Korea Płd), 1/3

do Europy (UK,hiszpania,Włochy) i reszta do USA

Terminale LNG

• Pod koniec 2005 roku na całym świecie

funkcjonowało ok. 50 terminali

importowych (regazyfikujących) LNG

Zdecydowanym liderem wśród państw

posiadających terminale jest Japonia (26

terminali) podczas, gdy w Europie

zbudowano do tej pory 11 (Plus 1) tego

typu instalacji.

• Rozmieszczenie terminali i ich opis

GTE LNG map

PIPEGAS HUB

•LNG AS NEW SUPPLY IN NORTH EUROPE

•LNG AS KEY SUPPLY IN SPAIN

LNG HUB

The Spanish case: main players

Technical System Operator(TSO):

Enagas, S.A.

Transmission Operators:

Enagas, S.A.

BBG, S.L.

REGANOSA

Saggas, S.A.

Gasoducto Al Andalus, S.A.

Gasoducto de Extremadura, S.A.

Sociedad de Gas Euskadi, S.A.

Distributors

Traders:

BP GAS ESPAÑA, S.A.

CEPSA GAS COMERCIALIZADORA,S.A.

COMERCIALIZACIÓN DE ENERGÍA NATURAL, S.A.

ELECTRABEL ESPAÑA, S.A.

ENDESA ENERGÍA, S.A.

ENI ESPAÑA COMERIALIZADORA DE GAS, S.A.

GAS NATURAL COMERCIALIZADORA, S.A.

GAS NATURAL SERVICIOS SDG, S.A.

GAZ DE FRANCE COMERCIALIZADORA, S.A.

IBERDROLA GAS, S.A.

INCOGAS,S.A.

NATURGAS COMERCIALIZADORA, S.A.

REPSOL COMERCIALIZADORA DE GAS, S.A.

RWE TRADING GMBH

SHELL ESPAÑA, S.A.

UNIÓN FENOSA COMERCIAL, S.L.

UNIÓN FENOSA GAS COMERCIALIZADORA, S.A.

Liquefaction plants

• There are 17 sites of liquefaction plants

in the world. The ultimate capacity of

these liquefaction plants amounts to

about 384 106 m3 of LNG per year or

175.3 106 tons of LNG per year for 76

liquefaction trains

Rozwiązania transportu LNG

• . Flota światowa tankowców na koniec 2005

wynosiła 191 statków

• Rozważane jest kilka rozwiązań transportu

LNG do Polski, m.in. statkami własnymi,

poprzez czarter, zawiązanie spółki

żeglugowej z armatorem, statkami z

regazyfikatorem lub zakupy na zasadzie ex

ship.

FSRU

5th March 2004, FLAME Amsterdam 10

The Directive 2003/55/EC on LNG

“LNG facility” means a terminal used for liquefaction of natural gas or the importation,

offloading and regasification of LNG, and shall include ancillary services and temporary

services necessary for the regasification process and subsequent delivery to the

transmission system, but shall not include any part of LNG terminals used for storage.

• Tariffs or methodologies approved by the National Authority

• Transparency and non-discrimination in access (TPA)

• Accounting unbundling (LNG and services)

• Motivated refusal of access

• New infrastructures TPA exemptions

EU Commission on EU Commission on

LNG regulationLNG regulation

Potrzebne stabilne warunki

• Regulacje dot LNG w Prawie

Energetycznym

• Krajowe przepisy BHP i normy techniczne

• Program szkoleń w zakresie LNG

• Akcja informacyjna i marketingowa –

władze lokalne i ochrona srodowiska

Techniczne i kontraktowe możliwości importu a prognozy

zapotrzebowania na gaz ziemny

11,312,6 11,8 12,7 13,7

19,8

24,4

15

0

5

10

15

20

25

30

2000 2001 2002 2003 2004 2005p. 2010p. 2015p.

Zapotrzebowanie Możliwości importu + wydobycie krajowe

mld m3

• Założenia:

2000-2004 dane

PGNiG

2005-2015 „Polityka

energetyczna”

Ministerstwo

Gospodarki

Wydobycie krajowe

na poziomie 5,5 mld

m3

Magazynowanie

• LNG ciekłe paliwo jest składowane w

specjalnych zbiornikach kriogenicznych.

Mogą one być metalowe, żelbetowe lub

podziemne – w zamrożonym gruncie lub

kawernach podziemnych

• PMG Kossakowo

Feasibility study czyli sprawdzenie

opłacalności budowy terminala

• studium wykonalności i założeń techniczno-ekonomicznych importu skroplonego gazu – LNG do Polski ( wykonał PWC )

• Zakres: analiza zapotrzebowania na gaz, możliwości pozyskania LNG, opcji transportowych, lokalizacji terminala na terenie Polski, koncepcje techniczne terminala, część ekonomiczną w postaci rozbudowanego modelu finansowego, analizy organizacyjne oraz społeczno-ekonomiczne.

Konkurencja nie śpi

• 20 grudnia 2006 CP Energia,, podpisała z Gazexportem umowę sprzedaży ponad 1,3 mln m sześc. gazu lub 1 tys. ton LNG. Producentem gazu jest firma Kriogaz z Petersburga –

• 2006 - 12 mln m3

• 2007 - 50 mln m3

CP Energia

• 50/50 PL Energia /Capital Partners 2005

• Podstawową działalnością CP Energia jest obrót i dystrybucja gazu ziemnego i zarządzanie sieciami gazowymi. Spółka posiada koncesję na obrót i dystrybucję paliw gazowych oraz na obrót gazem ziemnym z zagranicą.

• dysponuje siecią 100 km

• dostarcza gaz od operatora sieciowego lub gaz skroplony.

Info

• http://www.internationallng.com/

• http://www.gas-matters.com/lngfocus/index.shtml

• www.lng-tanker.com

• http://www.rynekgazu.pl/

• http://www.giignl.org