Plan Daltońskiw Przedszkolu nr 240

im. Polskich Olimpijczykóww Warszawie

Myśl organizowania pracy indywidualnej zrodziła się u Helen Parkhurst ok. 1905 roku, kiedy zaczynając swą karierę nauczycielską pracowała z kilkoma klasami jednocześnie. Wtedy to właśnie wpadła na pomysł indywidualnej nauki każdego z uczniów.

Helen Parkhurst chciała, aby nauczanie masowe w klasie zastąpić samodzielnym uczeniem się dzieci, pozwolić dzieciom uczyć się we własnym tempie, pobudzić do współpracy, zastosować indywidualne sprawdzanie wyników pracy u każdego ucznia przez nauczyciela. Poprosiła starszych uczniów, aby pomogli młodszym.

„Jeżeli szanujemy dziecko i podążamy za jego możliwościami,

to może ono zrobić więcej niż od niego oczekujemy,

a wszystko, co dziecko potrafi – nauczycielowi zrobić nie wolno”

Helen Parkhurst

(1887 – 1957)

W roku szkolnym 2016/2017 rozpoczęliśmy wdrażanie koncepcji

edukacji daltońskiej, a nasze przedszkole zostało objęte opieką

merytoryczną Polskiego Stowarzyszenia Dalton w zakresie wprowadzania zasad pedagogiki

planu daltońskiego.

Plan daltoński to idea, styl pracy, organizacji grupy oparty na czterech podstawowych filarach:

Plan daltoński polega na indywidualnej pracy dziecka, dostosowanej do jego potrzeb i możliwości.

Plan daltoński przygotowuje dzieci do samodzielnej pracy w szkole. Przedszkolaki nawzajem motywują się do indywidualnej pracy oraz uczą się współpracować w parach i zespołach.

• SAMODZIELNOŚĆ -- dziecko umie poradzić sobie z problemem, dokonuje analizy, znajduje potrzebne środki

• ODPOWIEDZIALNOŚĆ -- dziecko samo decyduje jakie zadanie wykona, kiedy i jak, jest współodpowiedzialne za wynik uczenia się

• WSPÓŁPRACA -- dziecko pomaga innym, potrafi współdziałać, działa zespołowo, szanuje prace innych

• REFLEKSJA -- dziecko zastanawia się nad swoją pracą, ocenia postępy

Proces dydaktyczno–wychowawczy edukacji daltońskiej jest wizualizowany. W każdej naszej sali znajdują się obrazy - instrukcje, które pomagają dzieciom samodzielnie wykonać zadanie oraz orientować się w czasie i planować swoją pracę.

Wizualizacja roku szkolnego

Plan roku przedszkolnego przedstawia kolejne wydarzenia, które następują po sobie w trakcie trwania roku szkolnego. Dzięki temu dzieci samodzielnie kontrolują upływający czas

WIZUALIZACJA MIESIĄCA

Poprzez zestawienie tygodniowych tematów danego miesiąca w jednym miejscu ukazuje się wizualizacja całego miesiąca. Dzieci widzą ile czasu zajmie dany temat i o czym będą się uczyć w danym miesiącu.

WIZUALIZACJA OBECNOŚCI

Dzieci przychodząc do przedszkola przed wejściem do sali samodzielnie zaznaczają swoją obecność – umieszczają specjalny znaczek lub zdjęcie na tablicy obecności..

WIZUALIZACJA DNI TYGODNIA

Każdy dzień tygodnia ma swój kolor. Dzięki temu, że każdy dzień oznaczony jest innym kolorem, nawet najmłodsze dzieci mogą zdobywać umiejętność identyfikowania dni tygodnia, zanim jeszcze nauczą się rozpoznawać lub odczytywać ich nazwy.

WIZUALIZACJA DNIA

To zbiór ilustracji, które pokazują stałe i zmienne aktywności i działania jakie dzieci podejmują w ciągu dnia w przedszkolu. Za pomocą znacznika Strażnik Czasu wskazuje co aktualnie się dzieje, dzięki temu dzieci doskonale widzą, w którym momencie dnia się znajdują i co je czeka za chwilę.

WIZUALIZACJA DYŻURÓW/ OBOWIĄZKÓW

Dzieci lubią pomagać, chcą wykazywać inicjatywę, lubią czuć się ważne. Właśnie dlatego, by wspierać i dawać im poczucie odpowiedzialności przydzielane są im zadania porządkowe i pełnią funkcje dyżurnych np.: pomoc przy nakrywaniu do stolików przed posiłkami, rozdawanie przyborów do zajęć, dbanie aby po skończonej zabawie zabawki wróciły na swoje miejsce, pilnowanie zachowania porządku podczas ustawiania się w kolejce i oczekiwanie na swoją kolej w łazience lub szatni. Dzieci są odpowiedzialne za określone czynności w swoich grupach.

Dyżurni zostają wyróżnieni na tle grupy: umieszczenie swojego zdjęcia na tablicy dyżurów i dzięki temu każde dziecko jest zaangażowane w utrzymanie porządku w sali, czuje się odpowiedzialne za powierzone zadania i stara się wykonywać swoje obowiązki najlepiej jak potrafi.

WIZUALIZACJA DYŻURÓW/ OBOWIĄZKÓW

WIZUALIZACJA ZADAŃ - TABLICA ZADAŃ

W każdy poniedziałek nauczycielka omawia zadania edukacyjne na dany tydzień, natomiast dzieci same decydują o dniu i kolejności ich wykonania. Po poprawnym wykonaniu danego zadania na „tablicy zadań” dziecko przy swoim imieniu zaznacza jego ukończenie wybierając w odpowiednim kolorze magnez symbolizujący dzień tygodnia, w którym zadanie zostało wykonane.

Tygodniowe zadania edukacyjne zgodne są z tematem kompleksowym i poruszają różne kompetencje nabywane przez dzieci. Są to karty pracy i zadania: językowe, matematyczne, plastyczne, grafomotoryczne, zadania sportowe, muzyczne, oglądanie książek, albumów, rozwiązywanie zagadek itp.

WIZUALIZACJA CZASU - ZEGAR DALTOŃSKI

Najtrudniejszym pojęciem dla dziecka jest czas. W koncepcji edukacji daltońskiej stosuje się specjalny zegar, który pokazuje upływ czasu. Spełnia on swoją rolę przy wyznaczaniu czasu na zadania, spożywanie posiłków, na zabawę, sprzątanie. Bardzo istotną rolę spełnia w czasie wolnym, kiedy dzieci maja czas na zabawę swobodną. Obserwując ruchy wskazówek dzieci widzą ile czasu im zostało do ukończenia zadania, na zabawę. Jest to najskuteczniejszy sposób na kształtowanie poczucia czasu.

WIZUALIZACJA UPŁYWAJĄCEGO CZASU

Dzieciom do samodzielnego obserwowania i umiejscowienia wydarzeń w czasie służą także: kalendarz urodzin, kalendarz pogody oraz zestawienie miesięcy i pór roku.

WIZUALIZACJA DYŻURÓW – PRAWA I LEWA RĘKA

Prawa i lewa ręka czyli asystenci nauczyciela to dzieci, które są angażowane w pomoc nauczycielowi w przygotowywaniu zadań, zajęć czy zabaw. Czuwają nad realizacją zadań tygodniowych, dyżurów, pomagają kolegom i koleżankom.

WIZUALIZACJA ZASAD

Ustalony i przyjęty przez grupę Kodeks Zasad jest tak widoczny, by dziecko samodzielnie mogło przypomnieć sobie i innym o właściwym zachowaniu.

SYSTEM PRACY - SYGNALIZATOR

Sygnalizator służy nauczycielce do niewerbalnej komunikacji z dziećmi. Pozwala w widoczny sposób, za pomocą obręczy, zaznaczyć formę aktywności dzieci podczas zajęć. Poszczególne kolory mają różne znaczenia: CZERWONY - praca samodzielna w ciszy, dziecko pracuje samodzielnie ŻÓŁTY - praca w parach lub w grupach, mogą prosić o pomoc kolegów ZIELONY - czas na konsultacje z nauczycielem

SYSTEM PRACY – WSPÓŁPRACA W PARACH

Współpraca to bardzo istotny element w edukacji daltońskiej. Aby rozwijać tę umiejętność dzieci dostają zadania do wykonania w parach. Do wizualizacji służy na tablica „Praca w parach”, na której umieszczone są zdjęcia dzieci. Dobór par jest losowy. Każdego tygodnia pary zmieniają się, co pozwala dziecku na kontakt i lepsze poznanie kolegi/koleżanki. Dzieci mogą bawić się z przyjacielem/przyjaciółką, ale uczą się również bawić z innymi bez wykluczania kogokolwiek.

Oprócz zajęć w parach w ramach jednej grupy organizujemy współpracę dzieci w grupach zróżnicowanych wiekowo. Dzieci starsze pomagają młodszym, a te szybciej uczą się od swoich kolegów z innych grup. Takie zajęcia przynoszą obopólne korzyści.

SYSTEM PRACY – WSPÓŁPRACA POMIĘDZY GRUPAMI

SAMODZIELNOŚĆ I ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Dążymy do tego, by dzieci ubierały się samodzielnie lub z niewielką pomocą rówieśników albo personelu przedszkola. Do zapamiętania kolejności ubierania się służy specjalna instrukcja. W toalecie dzieci młodszych jest także umieszczona instrukcja mycia rąk.Aby ułatwić dzieciom utrzymanie porządku w sali oznaczamy miejsca przechowywania zabawek, układanek, materiałów plastycznych.W salach oznaczone są także kąciki tematyczne, a dzieci, które aktualnie chcą się w nich bawić zaznaczają się na specjalnej liście. W ten sposób unikamy nagromadzenia dzieci w jednym kąciku, a przedszkolaki uczą się oczekiwania na swoją kolej.

INSTRUKCJ A MYCIA RĄK

Wyszoruj środek dłoni i palce

Umyj dłonie

Wróć do placów Wytrzyj ręce

Pocieraj wierzch dłoni i między palcami

Wyszoruj kciuki

Umyj nadgarstki

Wyszoruj paznokcie

Nauczyciel przygotowuje instrukcję wykonania zadania.Instrukcja zawiera materiały, które dzieci muszą zgromadzić .Następnie sam nauczyciel (lub z pomocą dzieci) omawia instrukcję, a dzieci gromadzą potrzebne materiały i sprawdzają czy wszystko przygotowały.Przy wykonywaniu zadania dzieci, które potrzebują pomocy uzyskują ją przede wszystkim od rówieśników, a na końcu od nauczyciela.

SAMODZIELNOŚĆ I ODPOWIEDZIALNOŚĆ - ZAJĘCIA DYDAKTYCZNE

T

Tablica zadań

Dzieci młodsze zdjęcie + imię

ODPOWIEDZIALNOŚĆ – ZADANIA TYGODNIOWE

W II semestrze roku szkolnego 2016/2017 wprowadzimy tablice zadań, na których dzieci będą odnotowywać jakie zadanie wykonały i w jakim dniu tygodnia.

To dzieci biorą odpowiedzialność za wykonanie zadania i decydują o czasie.

Codzienna rozmowa w kręgu, podczas której, każde dziecko może się wypowiedzieć. Przykładowe pytania kierowane do dzieci:-„Co Ci się dzisiaj podobało/ nie podobało w przedszkolu?”-„Czy było coś co sprawiło Ci trudność”?-„Czy kolega/ koleżanka pomógł Tobie, gdy tego potrzebowałeś?”

REFLEKSJA

Dzieci same oceniają swoje umiejętności, mają świadomość co potrafią i co sprawia im trudność. Wiedzą także, kto z rówieśników może im pomóc.W najbliższym czasie wprowadzimy także paski umiejętności, na których w graficzny sposób dzieci będą zaznaczać swoje mocne strony.

BIBLIOGRAFIA

Roel Röhner – Hans Wenke, wprowadzenie: prof. dr hab. Bogusław Śliwerski ,,Pedagogika Planu Daltońskiego”, Łódź 2011,Wyd. SOR -MAN.

http://dalton.org.pl/letters/materialy_konf_www.pdf

http://www.plandaltonski.pl/publikacje/66-helen-parkhurst-qeducation-on-dalton-planq-1922

http://www.dalton.org.pl/artykuly/jak-dzis-wyglada-plan-daltonski-114-e395.pdf

http://www.plandaltonski.pl/ksiazki

http://p134poznan.szkolnastrona.pl/container/Plan%20Daltonski.pdf

Opracowanie: mgr Ewa Skwarka