Infrastruktura rowerowa na rozdrożach, czyli skrzyżowania, przejazdy i zjazdy

– czym to się różni?

Droga dla rowerów wzdłuż ul. Bojkowskiej

w Gliwicach

Infrastruktura rowerowa na rozdrożach, czyli skrzyżowania, przejazdy i zjazdy - czym to się różni?

Słowa skrzyżowanie, przejazd i zjazd Na co dzień używamy różnych określeń, nie zawsze precyzyjnych i nie zawsze tak

samo rozumianych przez inne osoby. W luźnej rozmowie wymienione w tytule słowa w niektórych sytuacjach mogą występować zamiennie, natomiast w tekstach technicznych i prawnych poszczególnym słowom nadano dość dokładny zakres znaczeniowy.

Poniżej zamieszczone zostały definicje ze słownika języka polskiego. Skrzyżowanie – miejsce przecięcia się dróg biegnących w różnych kierunkach,

a w szerszym znaczeniu miejsce przecięcia się dwóch obiektów liniowych. Skrzyżowania zazwyczaj są czterowlotowe. Skrzyżowania trójwlotowe określane

są jako rozwidlenie, a wielowlotowe jako rozdroża – nazwy te nie występują w oficjalnych dokumentach.

Przejazd – miejsce, w którym można przejechać w poprzek jakąś drogę, a także przemieszczanie się pojazdu po drodze.

Zjazd – miejsce, w którym można zjechać z drogi.

Podstawowe definicje dotyczące skrzyżowań i zjazdów

Skrzyżowanie dróg publicznych – przecięcie się lub połączenie dróg publicznych jednopoziomowe lub wielopoziomowe. [Ust. o drog. publ.]

Wśród skrzyżowań wielopoziomowych wyróżnia się:

Węzeł drogowy – skrzyżowanie wielopoziomowe zapewniające pełną lub częściową możliwość wyboru kierunku jazdy.

Przejazd drogowy – krzyżowanie się dróg na różnych poziomach, uniemożliwiające wybór kierunku jazdy.

Skrzyżowanie – przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię, ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia; określenie to nie dotyczy przecięcia, połączenia lub rozwidlenia drogi twardej z drogą gruntową lub stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze. [PoRD]

Zjazd – połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze.

Ustąpienie pierwszeństwa – powstrzymanie się od ruchu, jeżeli ruch mógłby zmusić innego kierującego do zmiany kierunku lub pasa ruchu albo istotnej zmiany prędkości, a pieszego – do zatrzymania się, zwolnienia lub przyspieszenia kroku. [PoRD]

Ruch kierowany – ruch otwierany i zamykany za pomocą sygnalizacji świetlnej albo przez uprawnioną osobę. [PoRD]

Wiadukt po rozebranej linii kolejowej nad autostradą w Katowicach. Bardzo dobre miejsce do poprowadzenia cyklostrady z centrum miasta do Ligoty.

Przejście dla pieszych –

powierzchnia jezdni, drogi dla rowerów lub torowiska przeznaczona do przechodzenia przez pieszych, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi. [PoRD]

Przykład przejścia dla pieszych przez drogę dla rowerów na Os. Wojska Polskiego

w Knurowie.

Podstawowe definicje dotyczące przejazdów

Przejazd dla rowerzystów – powierzchnia jezdni lub torowiska przeznaczona do przejeżdżania przez rowerzystów, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi. [PoRD]

Przejazd kolejowy – krzyżowanie się drogi z torem kolejowym. [PoRD]

Przejazd tramwajowy – krzyżowanie się drogi z torem tramwajowym. [PoRD]

Przejazd (drogowy) – skrzyżowanie linii kolejowej z drogą publiczną. [Rozporządzenie MTiGM w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe skrzyżowania linii kolejowych z drogami publicznymi]

W przypadku drogi tylko dla pieszych skrzyżowanie to nazywa się przejściem.

Przejście przez tory kolejowe przy stacji Katowice-Muchowiec

Wjazd na jednokierunkową drogę dla rowerów

Zjazd z jednokierunkowej drogi dla rowerów na jezdnię

Po lewej

Zjazd poprzez pas włączania – rozwiązanie zalecane

Poniżej

Zjazd bez pasa włączania – rozwiązanie wymuszone brakiem miejsca

Znak C-13. Początek drogi dla rowerów. Znak C-13a. Koniec drogi dla rowerów.

Znak A-24. Rowerzyści.

Zjazd z dwukierunkowej drogi dla rowerów na jezdnię

Zjazd ze zwężeniem pasów ruchu na jezdni

Zjazd ze zwężeniem pasów ruchu na jezdni i zastosowaniem progu

spowalniającego

Połączenie drogi dla rowerów z pasami ruchu

dla rowerów

Przejazd dla rowerzystów w Lędzinach koło Opola

Skrzyżowania jednopoziomowe

Wyróżnia się następujące typy skrzyżowań: – skrzyżowania dróg równorzędnych (brak dróg dla rowerów), – skrzyżowania z pierwszeństwem przejazdu, – skrzyżowania z sygnalizacją świetlną, – ronda.

Skrzyżowania dróg równorzędnych

Skrzyżowania dróg równorzędnych (na rysunku czterowylotowe) – po lewej bez pasów dla rowerów i po środku z wyznaczonymi

pasami, po prawej znak A-5. Skrzyżowanie dróg (równorzędnych)

Uwaga. W strefie zamieszkania wszystkie skrzyżowania nieoznakowane są równorzędne. Zaleca się stosowanie znaków poziomych P-14 „linia warunkowego zatrzymania złożona z prostokątów”.

Skrzyżowanie ulicy dwukierunkowej dla rowerzystów i jednokierunkowych odcinków dla samochodów. Poznań - Stare Miasto.

Skrzyżowania z pierwszeństwem przejazdu

Skrzyżowania z pierwszeństwem przejazdu – po lewej bez pasów dla rowerów, po środku z pasami na drodze

z pierwszeństwem i po prawej z pasami na obu drogach

Znak A-6a. Skrzyżowanie z drogą podporządkowaną. Znak D-1. Droga z pierwszeństwem.

Znak A-7. Ustąp pierwszeństwa. Znak B-20. Stop.

Znak A-6a ustawia się przy drodze z pierwszeństwem, a znak D-1 przy ulicy. Znak A-7 tylko ostrzega o konieczności ustąpienia, a znak B-20 nakazuje również zatrzymanie pojazdu

przed najbliższą jezdnią poprzeczną.

Przykłady

pasów dla rowerów na skrzyżowaniu.

Po prawej i na następnej

stronie: Pas przechodzący za skrzyżowaniem

w kontrapas. Wrocław.

źródło: http://www.wroclaw.pl/rowery

źródło: http://www.wroclaw.pl/rowery

Wysepka zabezpiecza kontrapas dla rowerzystów przed wjazdem samochodów.

Przejazdy dla rowerzystów na skrzyżowaniach z pierwszeństwem przejazdu

Przejazd dla rowerzystów i przejście dla pieszych odsunięte od skrzyżowania – rozwiązanie zalecane

Pierwszeństwo na przejeździe dla rowerzystów jest takie samo, jak na głównej części skrzyżowania.

Znak D-6. Przejście dla pieszych Znak D-6a. Przejazd dla rowerzystów

Znak D-6b. Przejście dla pieszych i przejazd dla rowerzystów

Znak A-7. Ustąp pierwszeństwa. Znak B-20. Stop.

Znaki D-6, D-6a i D-6b ustawia się przy jezdni przed przejściem i przejazdem. Znaki A-7 i B-20 ustawia się przy jezdni tak, aby obejmowały całe skrzyżowanie włącznie z przejazdami

dla rowerzystów, a w przypadku braku widoczności również przy przejazdach.

Przejazdy dla rowerzystów na skrzyżowaniu przy Teatrze Muzycznym w Gliwicach. Pomimo upływu lat z drogi dla rowerów nie usunięto słupa oświetleniowego.

Przejazdy dla rowerzystów na skrzyżowaniach z pierwszeństwem przejazdu

Przejazd dla rowerzystów i przejście dla pieszych

nie odsunięte od skrzyżowania – rozwiązanie wymuszone

brakiem miejsca

Przejazd dla rowerzystów i przejście dla pieszych

nie odsunięte od skrzyżowania, na wyniesionym wlocie

Wyniesiony wlot skrzyżowania

z drogą dla rowerów i chodnikiem z zachowaną ciągłością

konstrukcji i niweletą podłużną

Nieprawidłowa, niedopuszczalna lokalizacja przejazdu dla rowerzystów

Podane powyżej rozwiązania techniczne dotyczą również zjazdów.

Przejazd dla rowerzystów

w Chrząstowicach.

Przejazd dla rowerzystów

na ul. Korfantego w Gliwicach.

Przejazd dla rowerzystów i przejście dla pieszych nie na wyniesionym wlocie na ul. Bielskiej w Tychach.

Brak przejazdu dla rowerzystów uniemożliwia poruszanie się pomiędzy jezdnią a ciągiem pieszo-rowerowym. Lubliniec-Kokotek.

Brak przejazdu dla rowerzystów utrudnia bezpieczny przejazd rowerem. Gliwice-Brzezinka, wylot ul. Radomskiej.

Niewłaściwa geometria dojazdów do przejazdu dla rowerzystów uniemożliwia wygodny i bezpieczny przejazd rowerem. Gliwice-Brzezinka.

Brak ciągłości drogi dla rowerów na zjeździe. Gliwice-Niepaszyce, ul. Wyczółkowskiego.

Połączenia drogi dla rowerów ze skrzyżowaniem

Dwukierunkowy wlot drogi dla rowerów

Dwa jednokierunkowe wloty drogi dla rowerów

Dwukierunkowy wlot drogi dla rowerów

przysuniętej do jezdni

Pasy dla rowerów przed skrzyżowaniem

Z zasady nie wydziela się pasów dla rowerów do skrętu w prawo,

a pasy dla rowerów do skrętu w lewo

wyłącznie w przypadku braku ruchu pojazdów ciężarowych.

Dwukierunkowy wlot drogi dla rowerów przysuniętej do jezdni na ul. Bielszowickiej w Rudzie Śląskiej - Wirku.

Kontrapas i pas dla rowerów do skrętu w lewo na ulicy jednokierunkowej dla samochodów. Kraków-Podgórze, ul. Brodzińskiego.

Śluzy dla rowerów przed skrzyżowaniem z sygnalizacją świetlną

Śluzy stosuje się wyłącznie w terenie zabudowanym, zazwyczaj na jezdniach ulic z pasami ruchu dla rowerów.

Przykłady śluz dla rowerów

Śluzy dla rowerów w obrębie skrzyżowania

Zgodnie z dobrą praktyką inżynierską rowerzyści skręcający w lewo powinni mieć możliwość dwufazowego pokonania skrzyżowania, korzystając po pierwszej fazie ze śluzy-azylu.

Śluza dla rowerów na skrzyżowaniu bez sygnalizacji świetlnej,

pomiędzy pasem dla rowerów na głównej jezdni

a linią zatrzymania dla samochodów (na ilustracji poza przejściem dla pieszych)

Śluzy dla rowerów na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną,

pomiędzy krawędzią głównej jezdni a przejazdem dla rowerzystów

(jeżeli jest możliwość ustawienia dodatkowego sygnalizatora dla rowerzystów)

źródło: http://www.wroclaw.pl/rowery

Wrocław. Śluza dla rowerów przed skrzyżowaniem, a na drugim planie śluza dla rowerów w obrębie skrzyżowania.

Skrzyżowania dwupoziomowe dróg dla rowerów z innymi drogami

W przypadku głównych tras rowerowych skrzyżowania z innymi drogami powinny być dwupoziomowe, najlepiej poprzez wykonanie tunelu dla rowerzystów i pieszych lub kładki. Jeżeli wybudowanie skrzyżowania dwupoziomowego nie jest możliwe, należy skrzyżowanie jednopoziomowe wyposażyć w sygnalizację świetlną.

Skrzyżowania jednopoziomowe dróg dla rowerów z innymi drogami

Droga dla rowerów bez pierwszeństwa

dla rowerzystów

Droga dla rowerów z pierwszeństwem dla rowerzystów,

przejazd dla rowerzystów w poziomie jezdni

Droga dla rowerów z pierwszeństwem dla rowerzystów,

przejazd dla rowerzystów na progu płytowym

Skrzyżowanie ul. Sikornik z ul. Czajki w Gliwicach. Droga dla rowerów bez pierwszeństwa dla rowerzystów.

Przejazd dla rowerzystów na progu płytowym w Katowicach-Giszowcu.

Ronda z ruchem mieszanym

Znaki A-8. Skrzyżowanie o ruchu okrężnym

Ronda charakteryzuje zazwyczaj jeden okrężny pas ruchu z wąskimi włączeniami

i wyłączeniami dróg dochodzących do ronda oraz pierwszeństwo dla ruchu

na rondzie.

Ronda z ruchem mieszanym są stosunkowo bezpieczne dla rowerzystów z uwagi na brak możliwości wyprzedzania

w obrębie ronda, jednakże rowerzyści odczuwają dyskomfort z powodu jadących

za nimi samochodów.

Znaki A-7. Ustąp pierwszeństwa i C-12. Ruch okrężny

Ronda z jednokierunkową drogą dla rowerów równoległą do krawędzi jezdni na rondzie

Rowerzyści korzystają z pierwszeń-stwa na przejazdach dla rowerzystów, a pojazdy opuszczające rondo muszą im ustępować.

Projektowane rondo w Jaworznie-Niedzieliskach.

Propozycja pasa dla rowerów wokół planowanego ronda na skrzyżowaniu ul. Daszyńskiego z al. Mickiewicza, ul. Kozłowską i ul. Sowińskiego w Gliwicach.

Z uwagi na brak miejsca nie ma możliwości wykonania wokół ronda drogi dla rowerów.

Ronda z drogami dla rowerów przylegającymi do ronda

Przejazdy dla rowerzystów tworzą oddzielne skrzyżowania dróg dla rowerów z drogami dochodzą-cymi do ronda.

przejazdy dla rowerzystów mogą być dwukierunkowe, ponieważ kierowcy nie są zaskakiwani niespodziewanym pojawieniem się rowerzystów, którzy ustępują pierwszeństwa samochodom.

Rondo na skrzyżowaniu

ul. Perseusza z ul. Gwiazdy Polarnej, z drogami dla rowerów

„przyczepionymi” do krawężników – propozycja poprawienia przebiegu

dróg dla rowerów.

Zjazdy

Zjazd może stanowić połączenie drogi publicznej o nawierzchni twardej: – z drogą publiczną o nawierzchni gruntowej, – z drogą wewnętrzną, – z dojazdem indywidualnym do posesji przy drodze publicznej.

Zjazdy mogą mieć charakter skrzyżowania trójwlotowego, z oznakowaniem jak skrzyżowania z pierwszeństwem przejazdu. Pozostałe zjazdy są nieoznakowane.

Przejazdy przez linie kolejowe i tramwajowe

Skrzyżowanie drogi dla rowerów z linią kolejową powinno być wyposażone w półrogatki, najlepiej z automatyczną sygnalizacją świetlną.

Znak A-9. Przejazd kolejowy z zaporami Znak A-10. Przejazd kolejowy bez zapór

Znak G-3. Krzyż św. Andrzeja przed przejazdem kolejowym jednotorowym

Ciąg pieszo-rowerowy rowerów krzyżujący tory kolejowe przy stacji kolejowej w Dąbrowie Górniczej.

Półrogatki obejmują tory główne linii kolejowej, a krzyże św. Andrzeja tory bocznicowe.

Przejazd przez tor kolejowy na ul. Bojkowskiej w Gliwicach

– zapora obejmuje tylko jedną stronę ciągu pieszo-rowerowego.

Opracowanie: Gliwicka Rada Rowerowa

Piotr Rościszewski Gliwice, 2015-03-18

W opracowaniu zostały wykorzystane rysunki z podręcznika C.R.O.W. „Postaw na rower”,

standardów projektowych systemu rowerowego Szczecina, rozporządzenia o warunkach technicznych

dla znaków drogowych i dokumentacji technicznej udostępnionej w Internecie.