Poza Toruń nr 58

8/10/2019 Poza Toru nr 58

1/48

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

ISSN 2084-9117 listopada Numer 58

Jestemy te na acebook.com/pozatorun

WWW.POZATORUN.PL

32

35

25

19

Gmina ubiankaModzi wykonawcy z patrio-tycznymi pieniami

Gmina ObrowoStraacy z Osieka dostali nowywz

***

***Chema

Klub Niteczka obchodzi 20.urodziny

***

Gmina ysomiceRozmawiamy z wjtem gminy omijajcej kadencji

***

Wilki znaj sina ludziach

str.


2/48

2 POZA ORU, 14 listopada 2014

stopka redakcyjna

Redakcja Poza Toru

Zotoria, ul. marca

[email protected]

Wydawca

Goldendor

Redaktor naczelny

Radosaw RzeszotekZastpca redaktora naczelnego

Jacek Kiepiski

Redaktor wydania

Kinga Baranowska(GSM )Dzia reportau i publicystyki

Marcin okarz, omasz Wicawski

(GSM )

Dzia informacyjny

ukasz Piecyk, Aleksandra

Radzikowska, Micha Ciechowski

Kultura

ukasz Piecyk

Zdjcia

Adam Zakrzewski,

ukasz Piecyk, Maciej Pagaa

REKLAMA

Aleksandra Grzegorzewska(GSM ), Agnieszka

Korzeniewska (GSM ),

Magorzata Kramarz

(GSM ),

Karol Przybylski (GSM ),

[email protected]

Skad

Studio Poza oru

Druk

Express Media Sp. z o.o.

ISSN -Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.

***Na podstawie art. ust. pkt b ustawy z dnia lutego

r. o prawie autorskim i prawach pokrewnychAgencja Public Relations Goldendor zastrzega, e

dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanychw ylko oru jest zabronione bez zgody wydawcy.

F E L I E T O N

Wilki wyj nawitego Marcina

Jaki czas temu, przeprowa-dzajc wywiad z prezydentemBydgoszczy Raaem Bruskim,doznaem olnienia. Prezy-dent, wspominajc o oru-niu, wyrazi opini, e gwnemiasta wojewdztwa nigdy sinie zbli, bo dziel je: terenyzalewowe po prawej stronieWisy i niedostpna PuszczaBydgoska po lewej.

Zgadza si, nie zgadza- mona dyskutowa. (acyOldrzy zrobiliby pewnie mi-dzy tymi miastami raj, gdybynie to, e musieli odej std

nie godzc si na amanie ichpraw i wolnoci). Ale co doPuszczy prezydent mia racjstuprocentow. Niedostpna,prawdziwa. Miar puszczo-watoci s wszak wilki, a tychtrzy rodziny mieszkaj midzytymi miastami (piszemy o tymna str. ).

Mona przyj, e dra-pieniki oba miasta od siebieskutecznie oddzielaj, wszakwilka si boimy od maego...Mona te odwrotnie. Wilkis dobrem wsplnym, by niepowiedzie: "produktem re-gionalnym". Jak gsi sawiceregion, ktre sprawiy, e ku-

jawsko-pomorskie wyrniosi na mapie Polski (piszemy otym na str. ). Porwnanie to,oczywicie, urazi moe gsi,bo sw rol promocyjn oku-puj mierci na masow ska-l, ale, szukajc wyrnikwpromujcych to wojewdztwo,powinnimy postawi oboksiebie: liwki strzeleckie, gsikoudzkie i... wilki puszcza-skie. (Z tym, e one s wolne,bo poznay si na ludziach).

A wolno przecie jestzasadnicz wartoci, jak

zamierzaj kultywowa bezwtpienia wszyscy kandydaciw zbliajcych si wyborach(o wyborach piszemy na wie-lu stronach). Wic nie tylko"Gsina na witego Marcina",chwalmy si te Puszcz Byd-gosk - skarbem narodowymi symbolem wolnoci, naj-bardziej na zachd wysuni-tym rejonem wystpowaniawilkw w Europie, ich przy-czkiem w drodze na zachdkontynentu. I uznajmy, e niewszystkie skarby regionu mu-simy zaraz je.

JACEKKIEPISKI


3/48

3 POZA ORU,14 listopada 2014

REKLAMA


4/48


WYWIAD

Czy teleon komrkowy moemie wpyw na dziaanie radio-teleskopu w Piwnicach?

W tej chwili ju tak. Od ponaddekady odbieramy z kosmosutak sabe sygnay, e takie urz-dzenie hipotetycznie pooonena Ksiycu byoby dla nas bar-dzo jasnym punktem. Nasze y-cie - rodowisko jest zanieczysz-czone szumem cywilizacyjnym.

Wszystkiemu winne s ale elek-tromagnetyczne. Gdyby byy wi-dzialne, mielibymy cokolwiekinnego przed oczami?

Nieustannie przez nas prze-chodz. Produkuj je: komuni-

kacja bezprzewodowa, trans-misje telewizyjne czy hot spoty,czyli miejsca z bezprzewodo-wym Internetem. Doprowadzi-limy do sytuacji, w ktrej tylkocz pomiarw naszego radiote-leskopu moe by prowadzona wobecnej lokalizacji.

Std pomys, aby nowy obiektzosta zbudowany w Borach u-cholskich?

am szum jest okoo razy sabszy ni w Piwnicach.en teren cechuje take najni-szy poziom zaludnienia na kilo-metr kwadratowy w Polsce. Na-wet w grach s gorsze warunki.

Radioteleskop mia ju dziaa.Czemu jeszcze go nie ma?

Wszystko rozbija si o pie-nidze, bo historia stworzeniatrzy razy wikszego radiotele-skopu rozpocza si ju w roku. Pi lat pniej pojawiysi pierwsze konkrety, a dwa latatemu zainteresowane jednostkiz caej Polski stworzyy konsor-cjum. Jednak szacunkowy kosztbudowy orodka w Borach tonawet milionw zotych. Je-li wemiemy pod uwag jeszczestworzenie sieci filii badawczych,to kwota ronie o kolejne

milionw. Wojewdztwo jest zamae na takie inwestycje, wicpozostaj negocjacje z rzdem.Mam nadziej na dotacje o zasi-gu midzynarodowym, bo naszebadania bd na pewno przydat-ne na skal europejsk. Prawdajest taka, e dotd nie moglimykonsumowa duych rodkwzewntrznych, bo nie bylimy donich technicznie gotowi. Nowyradioteleskop i planowane Naro-dowe Centrum Radioastronomiii echnologii Kosmicznych przyUMK zasadniczo zmieni t sytu-acj.

Jak wielka bdzie to rnica wstosunku do osigw radiotele-skopu w Piwnicach?

Obecnie jestemy w staniew jednej chwili obserwowamaksymalnie dwa dane obsza-ry kosmosu. Specyfika nowegoradioteleskopu pozwoli na le-dzenie -krotnie wikszej po-wierzchni. o bdzie praktycznieautomat obsugiwany przez kilkaosb. Czuo nowego radiote-leskopu bdzie take ok. razywiksza. Cae centrum pozosta-nie w gminie ysomice.

Stary sprzt pjdzie na zom?Skde! Obecnie testujemy

na nim nowe urzdzenia pro-dukowane pod radioteleskopw Borach. Zrobilimy z niegopoligon dowiadczalny. Praw-dopodobnie zostanie on wyko-rzystany do stworzenia radiowejnawigacji kosmicznej, czyli od-wrotnoci GPS-u. Radioteleskopw Piwnicach doczyby do siecipodobnych sobie urzdze nacaym wiecie, ktre wsplnymisiami mogyby stworzy systemledzenia obiektw w kosmosie,oddalonych o miliardy kilome-trw, z dokadnoci do jednegokilometra. Obecnie okrelanielokalizacji odlegych obiektw wprzestrzeni kosmicznej jest bar-dzo niedokadne.

cznie z CA UMK budownowego urzdzenia zaintereso-wanych jest podmiotw na-ukowych z caej Polski. Czemu?Gdy zaczniemy prowadzi ba-dania przy pomocy nowego ra-dioteleskopu, kada filia bdziemiaa swoje zadania. Piwnicestan si centrum dowodzenia,w ktrym bdziemy interpreto-wa dane zebrane przez nowyradioteleskop oraz przetworzoneprzez inn fili dane. Przykado-wo, moemy tutaj znale daneprzechwycone z satelitw szpie-gowskich. W Gdasku powstao-by Krajowe Centrum InynieriiKosmicznej, w ktrym odbywa-

yby si prace nad technologiamikosmicznymi np. odzie ko-smiczn. Rozpoczcie badaprzy pomocy radioteleskopu wBorach ucholskich zapewnio-by zwikszenie prestiu naszychjednostek. Do Piwnic przyje-daliby ludzie z caego wiata,a nasi naukowcy nie musielibyrozwija si poza Polsk. Prawdajest taka, e polskie rodowiskonaukowe nie jest silne. Mamy in-dywidualne sukcesy, ale zespoo-wo to rednia pka. Aspiracje tonie wszystko, a nowe moliwocito gwarancja budowy duegoznaczcego w wiecie orodkabadawczego oraz - historycznychodkry.

Radioteleskop w Borach Tucholskich ma odmieni polsk nauk. Na co pozwoli i co stanie siz obiektem w Piwnicach mwi w rozmowie z ukaszem Piecykiem prof. Andrzej Kus, naukowiec z CentrumAstronomii UMK i dyrektor Konsorcjum Narodowe Centrum Radioastronomii i Inynierii Kosmicznej

Gwarancjahistorycznych odkry

Pro. Andrzej Kus ma nadziej, e nowy radioteleskoppozwoli polskim naukowcom na doczenie do wiatowejczowki

Fot. UKASZPIECYK


5/48

REKLAMA WYBORCZA



6/48


REGION

Ubawi si pan dzisiaj?ak. Jak zapi kontakt z widzem i

wewntrzne emocje, poczuj to na sen-sorach - to lec. Kontakt z publicznoci

jest bardzo istotny. Wchodzi si do inne-go wiata, ktry kocham, lubi i wszyst-kich do niego zapraszam.

Pytam z tego wzgldu, e znane jest wrodowisku kabaretowym stwierdzenie,i wystp jest udany, gdy najbardziej ro-zemiany wychodzi z niego ten, ktrymia rozbawia.

o wita prawda. Pomys, ktry wpa-da mi do gowy, najpierw musi bawimnie samego. Wtedy mam gwarancj,e moe to chwyci i rozbawi widza.

Oczywicie, wymaga to pewnej obrb-ki i otoczki, ale tak kiekuj skecze czymonologi. Widz musi zrozumie, e wprzekazywanej mu opowieci jest art,ktry taczy obok niego, ale wczeniejgo nie zauway (miech). Ktry z m-drych filozow powiedzia, e kady znas czuje si przez pi minut kadegodnia gupcem. Sztuk jest to, eby tegolimitu nie przekracza. Moment rozba-wienia przychodzi wtedy, gdy si do tegoprzyznamy.

Inspiracja wywiechtane sowo. Cojednak czowiekiem powoduje, e nadalwychodzi na scen.

Mam pewn zasad. Zanim wyst-pi - musz mie pomys. Nie odcinam

kuponw i wypalony nie przychodzbawi ludzi. Umiem si przed sob dotego przyznawa. Salto mortale i wyjciez drugiej strony. rzeba si na nowo zna-le w otaczajcej rzeczywistoci. Zmie-ni si rzd, ustrj, ale czowiek si niezmieni. Stereotyp mentalnoci jest tensam. Jej posta niewolnicza i zwizkowacay czas wystpuje. Frustracja u wieluspowodowana jest tym, e jedni siedzieliprzy okrgym stole, a inni pod nim. Cidrudzy myleli, e ci pierwsi o nich pa-mitaj. A tu si okazao, e zapomnie-li (miech). Straszenie i rozpierduchazwizkw zawodowych na ulicach niepasuje do obecnych czasw. Nie czujtego. rzeba twardo z kapitalistami roz-mawia, ale nie zadym.

Czsto bywa pan smutny patrzc przezokno?

Interesuje mnie obecnie dyscyplinakomiczna. Szereg artw opowiadamybez sw, bo obraz i scena wystarczawidzom za cay przekaz. Czemu lu-dzie si miej, gdy wkadam pie-nidze do urny? Bo to wszystko

jest w nas. Znamy si jak ysekonie. A komik, jak wiado-mo, pacze miechem. o we-wntrzne zy z bezsilnoci.Nic nie dzieje si od zaraz.Ale w stron zmian trzebawszystko pcha. Mamy mo-ralne prawo wprowadzi doprzestrzeni publicznej tekst,

e dzienny obrt planetyzaczyna si o ., a nocny.. Niech taki tekst za-unkcjonuje w radiu, gazecie,telewizji. Wtedy kady zdasobie realnie spraw, e zie-mia si krci. Gdy kwiat ro-zumu rozsdek dojrzeje,to moesz startowa w ycie.Gdy jeste nierozsdny, miejpretensje do siebie, a nie do

innych.

Obecny program, z ktrym wystpowapan w oruniu, jest mocno refleksyjny.Zapaem si na tym, e sucham i samnie wierz: Laskowik skoni mnie dozastanowienia nad mierci i przemija-niem. Z jednoczesnym bananem na twa-rzy.

Nie ucieknie si od przemijania.Erazm z Rotterdamu stwierdzi, e praw-da ma dziwn moc rozweselania. Jeeliczowiek nie czyni z tego odkrywaniaAmeryki, ale cieszy si z kadego dnia,to jest mu atwiej. Budz si codziennierano i myl, e wielu ju nie dao rady.A ja jeszcze jad do orunia (miech).

Wiele starszych osb mi powtarza, e zakomuny Polska bya szara, ale ludzie ko-lorowi i rozemiani. eraz mamy wokwiele barw, ale jacy tacy smutni jeste-my.

Jest w tym co. o sprawa duszy.

rudne momenty Polak przyjmuje zwikszym dystansem?

Jestemy wrd narodw wiatanajwikszymi szczciarzami. Na-sz bolczk jest to, e pastwocigle zawaszcza wadz i niechce zaua obywatelowi. oscheda po poprzednim ustro-

ju. Chocia jeszczetu i wdzie, do-

brze ma si bie-da, warto wcipamita, po kim

jest ta scheda.Pastwo powinnoby ograniczonedo minimum.Wemy sowominister prze-cie onow s k a -z u j en a

jego kompetencje, ktre maj by mini.Mona zwariowa z tym wszystkim.Damy sobie rad, tylko nampozwlcie, do chole-ry. Skoczmy zkrajem wa-dzy. Wiele

jednak za-ley od nasi musimywymusi,eby rzdnam suy.Za naszep i e n i d z ekreuje siwadza, a nie

odwrotnie.

mie-

chawka dopada kadego z nas. Nascenie kiedy nie mg jej pan powstrzy-ma?

Wielokrotnie. Prbuj j po-wstrzymywa przygryzajc warg.Ale jak to wybuchnie, to nie ma

siy. miech jest przymiotemnaszej duszy. Gdy co sobie

pan skojarzy, to nie ma nato siy. Ludzie popatrz si

jak na dziwaka i zapytajsami siebie, z czego si tengupek mieje. rzeba toprzyj na klat. Nie ma sico kreowa na wielki teatr,ale pokazywa rzeczywi-sto.

O pastwie minimum, Erazmie z Rotterdamu, scenicznej drodze i miechawcez Zenonem Laskowikiem, twrc legendarnego kabaretu TEY, po jubileuszowym wystpie w toruskimDworze Artusa, rozmawia Tomasz Wicawski

Skoczmyz krajem wadzy


7/48

REKLAMA WYBORCZA



8/48


REGION

Geolog, asystent europosa. Prezes toruskiegooddziau Nowej Prawicy Janusza

Korwin-MikkeW swoim zakresie kompetencji sejmik wo-jewdzki ma realizowa potrzeby wsplnepoprzez budow i remonty oglnodostpnejinrastruktury.

Potrzeb wspln jest np. budowa drg eks-presowych i szybkiego ruchu. Natomiast mar-

notrawstwem jest np. plan wydania ponad milionw z na Kujawsko-Pomorskie CentrumBadawczo-Edukacyjne Zintegrowanego Roz-woju Miast i Regionw i wiele innych tego typuprzedsiwzi. Wprowadzimy zasad, zgodniez ktr wiksza cz budetu wojewdztwa,pochodzca m.in. ze rodkw unijnych, bdzieprzeznaczana na inwestycje inrastrukturalne.Przypominamy, e rodki unijne, to nie jestadna jamuna, ale zwrot skadki, ktr Polskaodprowadza do Brukseli. W zakresie ochronyprzeciwpowodziowej zwikszymy rodki finan-sowe na budow nowych oraz remont i utrzy-manie istniejcych budowli, takich jak way ikanay przeciwpowodziowe.

Konieczne jest odduenie wojewdztwai zakaz planowania deficytu budetowego.Obecnie dug wojewdztwa wynosi ponad mln z. Sprzeciwiamy si wydatkom, kt-re w kolejnych latach generuj wysokie kosztyobciajce finanse wojewdztwa, a w konse-kwencji prowadzce do zaduenia.

Bdziemy bezwzgldnie przestrzegali po-szanowania wasnoci prywatnej w trakcietworzenia planu zagospodarowania prze-strzennego i gospodarowania nieruchomo-ciami. Wyeliminowane zostan wpywy gruplobbingowych - zakazane bdzie dotowanieprzedsiwzi o charakterze komercyjnym, jaki porczanie kredytw z tym zwizanych orazpromowanie za publiczne pienidze instytucjisamorzdowych i organizacji pozarzdowych.

Organy samorzdowe nie powinny by stronw biecej dziaalnoci gospodarczej. Wa-dze wojewdztwa kujawsko-pomorskiego niemog rnicowa obywateli na tych lepszych igorszych, nie powinny zatem wspiera finanso-wo jednych kosztem drugich.

Wprowadzimy model dziaania maej, alesprawnej administracji samorzdowej. Ob-niymy koszty unkcjonowania biurokracji,

uprocimy procedury oraz wprowadzimy za-sad niezwocznego wydawania decyzji ad-ministracyjnych. Wprowadzimy system ocenypracy urzdnikw uwzgldniajcy czas i jakoobsugi obywatela. Zmienimy godziny unk-cjonowania urzdw tak, aby obywatele moglizaatwi swoje sprawy po wyjciu z pracy.

KANDYDACI KOMIEU WYBORCZEGONOWEJ PRAWICY JANUSZA KORWIN-

-MIKKE DO SEJMIKUWOJEWDZKIEGO W OKRGU

. Krzyszto Czerepiuk, Gogowo (Obrowo). Miron Szmytkiewicz, Zotoria (Lubicz)

. Sylwia Winiewska, Rankowo(ysomice)

. omasz Czarnecki, Lubicz Grny(Lubicz)

. Agnieszka Bugajska, Brzoza(Wielka Nieszawka)

. Dorota Malinowska, Grbocin (Lubicz). Mateusz czyski, Osiek Nad Wis

(Obrowo). Monika Dorosiska, Kamionki Due

(ysomice). Anna Lewandowska, Maa Nieszawka

(Wielka Nieszawka). Piotr Krause, Nawra (Chema). Magdalena Wysiska, ubianka

. Robert Bugajski, Brzoza(Wielka Nieszawka)

Sejmik bliej mieszkacwO programie Nowej Prawicy mwi KrzysztofCzerepiuk, lider listy do Sejmiku Wojewdzkiego z okrgu nr (Toru oraz powiaty toruski i chemiski)

ukasz PiecykWielu z nas pocztek listopadaspdzio na cmentarzach,\ abyodwiedzi groby bliskich. Niekady jednak musi si atygowana lokalne nekropolie, eby po-modli si nad mogi. Swoichbliskich maj bowiem wdomu.

Sprawy dotyczce przechowy-wanie zwok i ich szcztkw regu-luj przepisy pamitajce pocztkiPRL-u. W Ustawie o cmentarzachi chowaniu zmarych czytamy, eciao ludzkie moe by pochowa-ne w grobach ziemnych, murowa-nych, katakumbach lub zatopionew morzu. Szcztki po spopieleniu w kolumbariach na cmentarzu.

- W wietle obowizujcychprzepisw przechowywanie urnyz prochami bliskiego w domujest nielegalne wyjania HannaWolska, Pastwo-wy PowiatowyInspektor Sani-tarny w oruniu. Zwoki i szczt-ki ludzkie doczasu pochwkuumieszcza si wdomu przedpo-grzebowym lubkostnicy. e zaznajduj si podnadzorem organw PastwowejInspekcji Sanitarnej.

ajemnic poliszynela jest, e

niektre zakady pogrzebowe nie-wiele sobie z tego robi i dziaajw myl zasady klient nasz pan,udostpniajc szcztki bliskimzmarej osoby. aka specjalnaoerta moe mie jednak atalneskutki, gdy za rozsypywanie pro-chw grozi grzywna do tys. zo-tych lub dni aresztu. Problemunie widz, np. Francuzi, u ktrychponad procent urn trafia dodomw. Skd w takim razie pro-blem u nas?

- Sprawy zwizane z pochw-kiem zmarego to zawsze deli-katna sprawa - twierdzi AgataGuranowska ze spopielarni Fenixw Nowej Chemy. - Pomijajckwestie prawne, zmaremu nale-y si szacunek. Kady ma wicprawo czci jego pami - rodzi-

na, znajomi, nieznane nam osoby.Przechowywanie urny w domumogoby w wielu przypadkach toutrudni.

Sprawa wracajak bumerang, bodziaania nad no-welizacj ustawyuneralnej trwajod duszego cza-su. W maju roku wikszosejmowa odrzuci-a projekt SojuszuLewicy Demo-kratycznej. Do-kument zakada

moliwo przechowywania urnyprzez maonka, konkubenta czyte krewnych w miejscu zamiesz-

kania uprawnionej osoby. Jednymz warunkw byoby zawiadomie-nie powiatowego inspektoratusanitarnego o miejscu i warun-kach przechowywania szcztkw.Faktem jest, e ludzkie prochynie stwarzaj adnego zagroeniabiologicznego.

- Nie uciekamy od tematu imwimy, e jest potrzebny nowyprojekt ustawy uneralnej m-wi w rozmowie z tvn MarekBalt z SLD. - Mienimy si nowo-czesnym pastwem, a zachowuje-

my starowiecko.Projekt odpad ze wzgldw

ormalnych i braku dostatecznychuregulowa. Dziwi jednak akt, eza przechowywaniem prochw wdomu opowiadaj si nawet osobyduchowne, jednak i tu opinie spodzielone. W licie episkopatupolskiego do wiernych czytamy,e hierarchowie sprzeciwiaj siprzechowywaniu urn w domach.

- Koci na wiecie nie ma wtej sprawie jednoznacznej nauki komentuje ks. dr hab. Czesaw

Kustra, pro. UMK. Zasadniczmotywacj jest jednak szacunekdo zmarego. Gdyby prawo na tozezwalao, to zapewne Koci niemiaby nic przeciwko.

W oruniu pierwsze kolum-barium powstao rok temu nacmentarzu komunalnym przyulicy Grudzidzkiej. Jest w staniepomieci urn. Wanie jestrozbudowywane.4

Na wiecie praktykowane od dawna, w Polsce oficjalnie zakazane. Przechowywanieprochw zmarego w domu jest wci nielegalne, a mimo to moliwe bez wikszego problemu

Ze zmarymprzy kominku

Fot.UKASZPIECYK

Urna z prochami te moe si dobrze prezentowa. W oertach zakadw pogrzebowych znajdziemy nawet takie zkrysztaami Swarovskiego.

Gdyby prawo nato zezwalao, to zapew-ne Koci nie miaby nicprzeciwko


9/48

REKLAMA



10/48


REGION

Od 1996 roku firma wytwarza mar-kow biuteri srebrn. Nawet jejsymbol w peni oddaje to, co dla

projektantw najwaniejsze - przepikne inietuzinkowe wzornictwo najwyszej jako-ci. W rnorodnym asortymencie kady zpewnoci znajdzie co nie tylko dla siebie.Propozycje od ADA-PLUS idealnie nadajsi na prezent dla osb bliskich naszemusercu.

Firma znana jest rwnie z dogodnych,producenckich cen swoich wyrobw. Ob-rczki lubne, piercionki zarczynowe,broszki czy kolczyki sygnowane jej logomona kupi na kad z wyjtkowychchwil. Doczenie do tej listy pir, dugo-pisw i zegarkw to ukon w stron klienta.Wanie dlatego docenili j mieszkacy nietylko wielu miast Polski, ale take Czech,

Sowacji i Niemiec.- Zaley nam na tym, eby oerta bya

tak rozwinita, by kady mg znale wniej to, czego szuka - mwi AleksanderJarosawcew. - Wiemy, e gusta naszychklientw s rnorodne, wic taki musiby te asortyment. Wci wzbogacamygo o nowe propozycje, ale nie dlatego, byzarabia na tym pienidze, to nie stanowigwnego celu naszych stara, bo bazuje-my przede wszystkim na sprzeday i wyro-bie biuterii.

Skd tak rzadko spotykane podejcie doklienta?

- Robimy to z myl o osobach odwie-dzajcych nasze sklepy i witryn interne-tow podkrela Aleksander Jarosawcew.- Jeli kto szuka dla siebie, np. kolczykw,a najbliszej osobie chciaby podarowazegarek, wszystko to znajdzie w naszejoercie. Ceny s konkurencyjne, nawet od-powiednio kilkanacie procent nisze odtych w sklepach internetowych. Zauaonam ju wiele zakochanych par, wybierajcobrczki i piercionki zarczynowe sygno-wane naszym logo...

Producent biuterii srebrnej proponujenabywcom nie tylko klasyczne wzory z ele-

mentami diamentw i cyrkonii, ale takenajmodniejsze propozycje sezonu.- ledzimy trendy w brany i staramy si

dostosowa do oczekiwa klientw do-daje Aleksander Jarosawcew. - Jeli okaesi, e po kilku latach piercionek czy ob-rczka s za mae, moemy je powikszy.

Wyjtkowe, pikne, zgodne z twoimioczekiwaniami - wanie takie s wyro-by firmy ADA-PLUS. Przekonaj si o tymsam.

Biuteriajestsztuk

Delikatne zdobienia, symbole i oryginalnewzory. Zaprojektowanie wyjtkowej biuterii towyzwanie. Za wyroby ADA-PLUS odpowiadajnajlepsi jubilerzy szkoy gdaskiej

Aleksandra RadzikowskaTrzynacie lat temu RobertSzwajkowski prowadzi w szkolepodstawowej lekcj angielskiegoo kulturze amerykaskiej. Gdywspomnia uczniom o basebal-lu, narodowym sporcie USA, niechcieli duej sucha. Zapra-gnli gra. Niewinne marzenieprzerodzio si w pasj, a ta wstyl ycia.

Wanie dlatego, gdy na po-cztku padziernika w mazowiec-kiej podstawwce pojawili siprzedstawiciele FBI, nikt si temunie dziwi. Niezwyke spotkaniebyo nawizaniem do oglno-wiatowej inicjatywy Maej LigiBaseballowej Honoring Our

Hometown Heroes, powoanejpo atakach na World rade Cen-ter. Druyny maoligowe i modzibaseballici organizuj takie spo-tkania, by podzikowa subommundurowym za ich powiceniei trud wkadany w codzienn pra-c na rzecz bezpieczestwa.

- Odwiedzili nas take przed-stawiciele policji, stray poarnej,lenej i gminnej - mwi RobertSzwajkowski, trener. - Uczniowiemogli porozmawia z unkcjo-nariuszami, z bliska obejrze ichpojazdy i sprzt wykorzystywanyw codziennej pracy. Agent FBI z-letnim staem, Michael Baker,opowiedzia o swojej pracy w jed-nostce K ze specjalnie wyszko-

lonymi psami do poszukiwaniaadunkw wybuchowych i zagi-nionych ludzi.

Spotkanie okazao si rajdnie tylko dla modych sportow-cw. Baseballici zaprezentowaligociom pokaz gry, a na koniecprzedstawiciele sub munduro-wych mogli sprbowa swoich siw tym sporcie, odbijajc pik zestojaka.

- Nie tylko gocie z USA od-wiedzili niedawno nasz klub -mwi Robert Szwajkowski. - Wtym roku szkolnym przywitali-

my te trenerw z Houston Bab-tist University oraz organizacjiHiS Print. Zaley nam na tym, bymodzi ludzie rozwijali si nie tyl-ko pod ktem sportowym.

Ostatnie miesice to dla klubuz Mazowsza czas midzynarodo-wych dowiadcze. Modzicy ikadeci zdobyli wicemistrzostwowojewdztwa. W regionie tylkoOsielsko okazao si by lepszeod mazowszan. Ponadto kadeciuczestniczyli w Pfinaach Mi-strzostw Polski Juniora Mod-szego rozgrywanych w poowie

czerwca w Miejskiej Grce. Chobyli najmodsz ekip w turnie-ju i przegrali wszystkie mecze,dowiadczenie jakie zebrali zpewnoci zaowocuje w kolej-nych sezonach. Zajmujc czwartemiejsce uzyskali awans do FinauMistrzostw Polski Juniora Mod-szego, klasyfikujc si tym samymw pierwszej szstce najlepszychdruyn w Polsce w tej kategorii wsezonie.

- Wraz z nadejciem wakacjidruyna naszych baseballistwuczestniczya w Mistrzostwach

Europy i Aryki Maej Ligi Base-

ballowej w kategorii Intermediate/, rozgrywanych w czeskiejPradze - mwi Robert Szwajkow-ski. - Zajlimy trzecie miejsce,a mistrzostwa byy doskonaymsprawdzianem dla naszych za-wodnikw. Przekonalimy si nawasnej skrze, jak wysoki po-ziom reprezentuj europejscy r-wienicy naszych zawodnikw.

Po powrocie z Pragi na czon-kw klubu czekao kolejne wanewydarzenie. Po raz pierwszy whistorii klubu na terenie gminyCzernikowo zosta zorganizowa-ny obz baseballowy z udziaemamerykaskich szkoleniowcw.rjce Amerykanw (DavidMoss, Robert Cissell, Joe Page)towarzyszy miotacz chorwackiej

druyny Sisak Storks - Mario Fe-derovi.

- Podczas trzech dni treningo-wych prawie trzydziestoosobo-wa grupa naszych zawodnikwmoga doskonali elementy tegosportu - dodaje trener. - Chcemyspenia marzenia dzieci poprzezbaseball. Zachcam kolejne osobydo uczestniczenia w treningach,w szczeglnoci chopcw zeszk podstawowych i pierwszychklas gimnazjum oraz dziewcztaurodzone w latach -.o wanie dla nich mamy zamiarstworzy druyn dziewczc izainaugurowa pocztek progra-mu sofballowego jeszcze w tymroku.

Mali baseballici UKS Comets Mazowsze w ostatnich miesicach odnieli wiele sukceswi to nie tylko sportowych. Czas, eby ich ladem poszy dziewczta?

Pokazali FBI, jak si gra

Baseballici UKS Comets Mazowsze zdradzili unkcjonariuszom sub tajniki ich ukochanegosportu.

Fot.NADESANE


11/48


REKLAMA WYBORCZA


12/48


REKLAMA

Panie Proesorze, co to jestInstytut Kazimierza Jagiello-czyka? o placwka naukowa, za-oona przez Kolegium Ja-gielloskie orusk Szko- Wysz i kilka innychpodmiotw, w celu realizacjizaawansowanych projektwnaukowo badawczych. Jestpowoana do tego by organizo-wa, wspiera i wdraa pro-jekty naukowo badawcze.

Skd jednak ten akurat patron?Nasza uczelnia odwouje si

do jagielloskiej tradycji, na-sze liceum za patrona obraoWadysawa Jagie. Pozosta-jemy w krgu jagielloskim,pragnc cay czas odwoywasi do potgi Polski i oruniaw cigu dwch stuleci. Przypo-minam, e take polska naukaw okresie jagielloskim nale-aa do czowki europejskiej,a zatem i wiatowej. A Kazi-mierz Jagielloczyk personifi-kuje okres najwikszej potgitego pastwa. o on uczyni zPolski i Litwy najpotniejszyorganizm polityczny na kon-tynencie europejskim. Pod-porzdkowa koronie polskiej

Czechy i Wgry, opar t im-perialn konstrukcj na trzechmorzach Adriatyku, Batykui Morzu Czarnym. By moenajwikszym krlem polskim,ale pozostaje chyba najbardziejz nich niedocenionym. o naszskromny hod dla tego Wiel-kiego Krla Polski.

Powrmy jednak do samegoInstytutu. Czy podj ju jakiedziaania? ak. W tym roku zorgani-zowa tzw. Planck Summit. Naseminarium naukowe przy-jechao do orunia ponad 20uczonych z caego wiata, za-angaowanych we wsplnyprojekt Europejskiej i Amery-kaskiej Agencji Kosmicznej(ESA i NASA) satelity Planc-ka. Przez tydzie prowadzilioni tutaj intensywne prace,zwizane z analiz najnow-szych danych przesyanychprzez tego satelit. o byowielkie wydarzenie naukowe,a mog powiedzie, e wszyscywyjechali z orunia zachwy-ceni. Nie tylko miastem, aleprzede wszystkim stworzony-mi warunkami do pracy. Udao nam si take zreali-zowa bardzo powane przed-siwzicie wydawnicze. Wewsppracy z jednym z naj-wikszych internetowych wy-dawnictw naukowych na wie-cie, ukazay si pierwsze tomynaszych dwch serii. Jedenpowicony jest historycznymi wspczesnym relacjom pol-sko - niemiecko rosyjskim,drugi za przemianom prawaw postkomunistycznej Euro-pie. Oba edytujemy w jzyku

angielskim, s dostpne na ca-ym wiecie i ju zbieraj bar-dzo dobre recenzje midzyna-rodowe. o nasze najbardziejspektakularne, cho nie jedyne

osignicia.

o rzeczywicie ciekawe. Jakudao si Wam zdoby rodkina te, zapewne sporo kosztuj-ce przedsiwzicia? Nauka na wysokim pozio-mie nie jest tania, ale udaonam si osign powyszecele, mimo relatywnie niewiel-kich budetw. Gros rodkwpochodzi z naszych wasnychzasobw szkolnych, uzyskali-my te wsparcie od instytucjisamorzdowych.

Jakie s zatem dalsze plany In-stytutu? Przede wszystkim jest toprojekt midzynarodowy, kt-ry nazwalimy Scientific andResearch Centre Copernicus.Jest to idea stworzenia orod-ka naukowego, unkcjonuj-cego wedle nowych zasad orazkoncentrujcego swoj misjna poszukiwaniach i rozwi-zaniach zagadnie naukowych

w duchu kopernikaskiegoprzeomu. Dziaalno tegoorodka polega bdzie naorganizowaniu kilka razy wroku sympozjw naukowych

z udziaem prominentnychuczonych w wybranych dyscy-plinach naukowych. Stosow-nie do najwaniejszych obsza-rw zainteresowania patronaorodka, bd to : medycyna,ekonomia oraz astronomia fizyka teoretyczna. Ju wtym roku odbd si w oru-niu dwa sympozja naukowe zudziaem wybitnych uczonycho midzynarodowym uznaniu. Instytut odgrywa bdzieniezwykle inspirujc rolkreatora kierunkw myleniai kierunkw bada we wska-zanych wyej obszarach nauki,majcych jednoczenie naj-cilejszy zwizek z kluczowy-mi obszarami gospodarczymi.Dlatego te wanym elemen-tem aktywnoci instytutu, b-dzie stworzenie panelu przed-sibiorcw, ktrzy poprzezuczestnictwo w sympozjachoraz wspudzia w pracachredakcyjnych raportw ko-cowych, wreszcie w progra-

mowaniu kierunkw konkur-sw na stypendia dla modychuczonych, wskazywaliby prze-strze wsplnych zaintereso-wa nauki i biznesu. Chcielibymy take wykre-owa Copernican Prize przy-znawan przez rad naukowraz do roku, kolejno w trzechdziedzinach ekonomia, me-dycyna oraz astronomia fi-zyka teoretyczna. Nagrody te,o znacznym ciarze finanso-wym, bd elementem politykibudowania prestiu tej unikal-nej placwki naukowej w wy-miarze midzynarodowym.Brzmi imponujco. Moe cojeszcze? ak, finalizujemy na dniachwielkie wsplne przedsiwzi-cie naukowe z jednym z czo-owych uniwersytetw chi-skich. W eekcie uruchomimywspln placwk naukowo edukacyjn, ktra stanie siwanym pomostem do wielo-wymiarowej wymiany polsko chiskiej. Jestem przekona-ny, e dziki temu nasze miastoi nasz region stan si wanymmiejscem w strategii tego dru-giego wiatowego mocarstwa.Ciesz si, e w ten sposb ideajagielloska materializuje si wtak spektakularnym wymiarze. Wreszcie ju wiosn organi-zujemy wysoce specjalistycznepolsko amerykaskie semi-narium powicone problema-tyce e-administracji, zwaszczaw kontekcie bezpieczestwainormatycznego tego obsza-ru. Jestem pewien, e bdzie to

spektakularne wydarzenie.

Panie Proesorze, ubiega siPan o mandat radnego sejmikuwojewdzkiego. Paski doro-bek, ju choby tylko w zakre-sie zdynamizowania KolegiumJagielloskiego czy projektwInstytutu Kazimierza Jagiel-loczyka dowodzi, e jest Panwietnym kandydatem. o oceni wyborcy 16 li-stopada. Niemniej chciabymkorzystajc z okazji zachciwszystkich do udziau w wybo-rach. o bardzo wane dla naswszystkich, aby nowe wadzesamorzdowe, zwaszcza wo-jewdzkie, skaday si z ludzi,ktrzy maj elementarne poj-cie o sprawach, w ktrych bddecydowa o wydawaniu setekmilionw zotych. Ja mog za-pewni, i o ile uzyskam tenmandat, z pewnoci zyska natym i sejmik wojewdzki i cayregion. Zyskaj take placwkinaukowe, bowiem ich interesybd naprawd dobrze ekspo-nowane.

Zatem zachcamy do gosowa-nia na Pana Pro. GrzegorzaGrskiego, ktry znajduje sina pozycji 3 na licie Prawa iSprawiedliwoci. Dzikuj zarozmow. Dzikuj bardzo.

Rozmow przeprowadzili Olaf Szymaski i Stanisaw

Grski

Rozmowa z prof. dr hab. Grzegorzem Grskim

Instytut KazimierzaJagielloczykaw Toruniu


13/48

miejsce 1

Publikacja snansowana ze rodkw KW Platformy Obywatelskiej RP

lista nr4

Mirosawa Graczykado powiatu toruskiego

Przez cae swoje ycie zwizany jestem ze spoecznoci lokaln. Czy to jako dyrektor szkoyw Makowiskach, czy te jako animator ycia lokalnego wspzaoyciel i aktywny czonek stowarzyszeniaRazem atwiej. Pracujc w powiecie toruskim, najpierw jako radny, nastpnie Wicestarosta a od roku2006 jako Starosta zdobyem due dowiadczenie samorzdowe, ktre obecnie skutecznie procentuje

powiat toruski w ostatnich latach w prestiowym rankingu Zwizku Powiatw Polskich systematyczniepi si w gr. Obecnie, dziki inwestycjom, zdobytym rodkom zewntrznym i podnoszeniu poziomuusug publicznych, jestemy ju na 11. miejscu w kraju i 1. w wojewdztwie kujawsko-pomorskim!

Nasze otoczenie i nasza maa ojczyzna wci si zmieniaj ja w swojej pracy zawodowej zawsze

staram si pamita o rodowisku, w ktrym mieszkam i z ktrego si wywodz. Mam nadziej, e mojedotychczasowe dziaania, jak i sposb reprezentowania Pastwa jako Wyborcw s przez Was pozytywnieoceniane. Jestem osob, ktra nie skada obietnic bez pokrycia mog natomiast zapewni, e tak jakdotychczas bd uczciwie pracowa i dba o rozwj caego powiatu, w tym jego gmin.

Zadowolenie i bezpieczestwo mieszkacw, poprawa jakoci ycia, tworzenie klimatu dla rozwojuprzedsibiorczoci oraz wsplne budowanie marki naszego powiatu s i bd dla mnie wyznacznikiemskutecznoci i jakoci mojej pracy.

Jak bdzie dalej, to zaley od Pastwa warto pj na wybory i zagosowa na takiego przedstawiciela,ktry nie tylko obiecuje e chce, ale ktry faktycznie potra zadba o sprawy naszej wsplnoty. Jeliakceptujecie moje dotychczasowe dziaania i chcecie wspiera konstruktywn prac na rzecz naszejmaej ojczyzny i lepszej przyszoci swojej i swoich rodzin udajcie si Pastwo w niedziel 16 listopada

do lokalu wyborczego.Naprawd duo udao nam si ju wsplnie zrobi, ale przed nami jeszcze wiele stara o lepsze ycie

w naszym powiecie, dlatego prosz Pastwa o udzia w wyborach samorzdowych i okazanie zaufaniapoprzez oddanie gosu na mnie

16 listopada zagosuj na dowiadczenie, wybierz

Zapraszam na stron www.miroslawgraczyk.pl


14/48


REGION

Jacek KiepiskiK r t k i

filmik. Wynik wielu godzin czatowania.Kilka rozleniwionych wilkw przewalasi w trawie, jakby na co, na kogo, cze-kajc. Wreszcie z chaszczy wychodzi ko-lejny. Grzecznie podchodzi. Kilka wilkwgo wita, dotykaj si nosami. Ale on pa-trzy tylko w jedn stron. Wie, e sispni, najwyraniej chce przeprosi.Wolno zblia si do basiora ala. Ten wpierwszym momencie wydaje si zagnie-wany. Ale w kocu zwraca si w kierunkuprzybysza. W odrnieniu od niego,zwieszajcego eb nisko do ziemi, alagow zadziera wysoko. Ostatecznie wy-bacza spnienie. ap i pysk kadzie naprzybyszu. I zaraz wszystkie zwierzakiradonie machaj ogonami, tul si, pe-na rado.

Piotr Se-w e r n i a k ,g l e b o z n a w -ca-lenik zUniwersytetuMikoaja Ko-pernika i ba-dacz wilkw,p o d o b n y c hmateriaw mawiele. Od po-nad dziesiciulat regularniep r z e m i e r z aPuszcz, matam swojekryjwki, znate kryjw-ki wilkw. Ba, zna i odrnia wikszo znich, ma ich zdjcia wykonane w rnychokolicznociach. Moe miao powiedzie,e jest ich przyjacielem. A co dla niego naj-waniejsze - i one ju go znaj. Jest akcep-towany.

Gdy w poowie lat dwudziestych minio-nego stulecia wilki przeprawiy si przezWis od strony Dobrzejewic i wkroczyy

do Puszczy Bydgoskiej, trbiono na alarm.By wybi burych mordercw, bo tak o nichmwiono, organizowano specjalne, za-krojone na ogromn skal, polowania. Apotem chwalono si zdjciami: dzielni my-liwi, w tym burmistrz Solca Kujawskiego,nad ciaem burego basiora. Jakby diabaubili. Bo te wilk przez wieki obrasta le-gend. Czerwony Kapturek te mia w tymswj udzia. Chyba tylko szczur w szerokopojtej wiadomoci spoecznej kojarzy sigorzej. Ale wilk mia by nie tylko paskud-ny, ale te potwornie niebezpieczny. Wrczludojad!

ymczasem prawda o wilku jest taka,e gatunek ten cierpi na wyjtkowo silnantropoobi, boi si czowieka panicznie- przekonuj specjalici pracujcy w ParkuWilczym w Stobnicy, orodku prowadzo-

nym przez Uniwersytet Poznaski w Pusz-czy Noteckiej, gdzie od lat prbuje si ludzioswaja z wilkami, zmienia ich nastawie-nie oparte na bajkach i nieuzasadnionymlku. am wilki pozbawione antropoobii,bo spotykajce ludzi wycznie im yczli-wych, ale nadal jak najbardziej dzikie i y-jce w watasze, potrafi liza zwiedzajcychpo twarzach.

- utejsze, torusko-bydgoskie, wilkitak oczywicie si nie zachowuj, bo yjna wolnoci i czowieka unikaj jak ognia.Ale zarazem poszczeglnych ludzi odr-niaj, poznaj. o bardzo inteligentny ga-tunek - zapewnia Piotr Sewerniak poleca-jc kademu, kto chce zrozumie, o czymmwi, synn ksik Shauna Ellisa "yjcyz wilkami".

Wilczy tok mylenia jest nastpujcy:skoro znamy go od lat, wiemy e nie gro-zi nam z jego strony niebezpieczestwo,

to moemy, z tym konkretnymczowiekiem, zmniejszy dy-stans. Dziki temu badacz zUMK w podtoruskich i pod-bydgoskich lasach wilki spotykaregularnie. Na swoje wyprawywoli jednak nikogo nie zabiera.I to nawet po solennej obietnicy,

e ten nie uyje przez tydziewczeniej adnego kosmetyku,my si bdzie sam wod, aciuchy wietrzy kilka dni. Niechce, wprowadzajc osobtrzeci, psu intymnej, wy-pracowanej przez lata, relacji zwilkami.

- Wilki w Puszczy Bydgo-skiej yj na stae od dziesi-

ciu lat, ale i wczeniej, oczywicie, tu sipojawiay. Sam je spotykaem, ale jeszczewtedy nie byem w peni przekonany, eto wilki - przyznaje badacz. - Najpierwznajdowaem ich lady, tropy.

Na jednym ze zdj wida ludzk doi niewiele mniejszy odcisk apy. o jednakjeszcze nie dowd - wielkie psy te mogzostawia tak due lady. Kolejny sygna -odchody. W kale wilkw znale mona

sier, a nawet cae racice. o te jednaknie dowd ostateczny wilczej obecnoci.Kolejny - zwoki zwierzt, na przykada. Cieplej, ale psy te mogy dokona ta-kiego mordu. I kolejny - zjedzony do zeracielak, a tre jego odka rozrzucona. akstarannie ucztuj wilki, ale brakuje jeszczedowodu ostatecznego, na ktry warto po-czeka do zimy. Sznurowanie, czyli stawia-nie ap dokadnie w ladach poprzednika- to najlepsza wizytwka wilkw.

- Wyglda, jakby szed jeden osobnik, atu przed przeszkod lady nagle si roz-chodz, by zej si znowu w jedn lini zaprzeszkod. ak sznuruj tylko wilki - za-pewnia Piotr Sewerniak. - Gdy takie ladyznajdziemy na niegu - moemy mie pew-no, e one tdy szy.

Wilki, gwniedziki naciskomnaukowcw zwi-zanych z orod-kiem w Stob-nicy, s objteochron od roku. Naukowcyi mionicy tych

zwierzt nie majwtpliwoci, egdyby nie to, wPolsce mogobyich ju nie by.Bo wrd my-liwych cigleprzewaa przeko-nanie, e drapie-niki te wyrz-dzaj wycznieszkody owieckie,a o polowaniuna wilki wielumarzy, o czymnawet pisz wprasie branowej.

ymczasem wilkw w kraju mamyobecnie okoo , gwnie na wschodziekraju. Puszcza Bydgoska, rozcigajca si

na kierunku wschd-zachd pasem du-goci kilometrw, jest naturalnym kana-em ekologicznym skierowanym na zachd

Europy, gdzie wilkw jest jak na lekarstwo.Nawet te, ktre z rnych powodw tam siznajduj, jak synny wilk Alan zaopatrzo-ny przez niemieckich badaczy w nadajnikGPS, szukajc odpowiedniego dla siebietowarzystwa cign w stron Polski. Alan,poszukujc partnerki, zwiedzi ca Pol-sk, ponad tysic kilometrw pokona wmiesic. Ostatecznie poszed na Biaoru, apotem na Litw, gdzie znikn badaczom.Najpewniej zosta ubity. Na Litwie wilki nies pod ochron, tam si je zabija.

Naturalny kierunek pochodu tego ga-tunku jest jednak ze wschodu na zachd iPuszcza Bydgoska odgrywa tu zasadnicz

w skali europejskiej rol. Dlatego nasze wil-ki s tak wane.

- Przez dziesi lat regularnych badatutejszych drapienikw nie doszo do ja-kiegokolwiek ich konfliktu z czowiekiem

i zwierztami gospodarskimi - zapewniaPiotr Sewerniak. - W Puszczy Bydgoskiejyje ogromna populacja jeleni - okoo sztuk. Wilki poluj na najsabsze, choreosobniki. Wataha ubija najczciej dwie a-nie w cigu tygodnia, tyle misa potrzebujedo ycia. Samca, czyli byka, tak podane-go przez myliwych z racji wieca bdcegocennym troeum, nie rusz. Polowa, nie-udolnych, ale czasem skutecznych, prbujte wasajce si po lasach psy. Sam zrobi-em zdjcie takiej sceny. Wic, nie wszyst-kie rozszarpane w lesie zwierzta to ofiarywilkw. miem przypuszcza, e gdyby niewilki, ofiar wrd zwierzyny powej byobywicej. Ich obecno odstrasza bowiem odlasu psy - wilki nie toleruj psw, traktujjak rywali i eliminuj.

Wrd zdj wykonanych przez Pio-tra Sewerniaka kilka przykuwa szczeglnuwag. Na jednym skraju polany wilk spo-kojnie przygldajcy si ani. a stoi, tespokojna, szedziesit metrw dalej. Niema agresji. On widzi, e to zdrowa sztu-ka, ona wie, e jakby co, to ucieknie. Albofilm, na ktrym wychudzona od karmieniawadera obwchuje krzaki objadane chwilwczeniej przez jelenie.

- Sprawdza kondycj tych zwierzt -tumaczy Piotr Sewerniak. - Jak wyczujew linie jeleni oznaki choroby, np. rop, towie, e s w tej grupie osobniki chore, czylisabsze, atwiejsze do upolowania. Napraw-d, tu o to chodzi. Wilki doskonale znajposzczeglne osobniki z populacji swoichofiar. Sporo o nich wiedz, nim rusz wa-tah na precyzyjnie przygotowane nocnepolowanie.

Wilki znaj sina ludziach

Dwie watahy. Okresowo nawet trzy. Okoo dwudzie-stu wilkw yje w bezporednim ssiedztwie Torunia

i Bydgoszczy. Rozcigajca si midzy tymi miastami PuszczaBydgoska jest ich domem. To std najbardziej harde, przyszesamce alfa, rusz na podbj zachodniego wiata

T ani osaczyy psy wasajce si po l esie.Wiele krwawych ofiar przypisuje si niesusznie wilkom.

Wataha ubijanajczciej dwie a-nie w cigu tygodnia,tyle misa potrzebu-

je do ycia Obecno wil-kw odstrasza psy.Wilki ich nie toleruj,traktuj jak rywali,eliminuj

Fot. PIORSEWERNIAK

By podej wilki tak blisko, trzeba ogromnej wprawy. W tym konkretnym przypad-ku wilki wyczuy otograa w momencie zrobienia zdjcia.


15/48


REKLAMA WYBORCZA


16/48


GMINA CHEMA

Pod koniec padziernika Gim-nazjum w Guchowie obchodzi-o najwiksze wito w historiiplacwki. Momentem, ktrywpisze si w szkolne kroniki, jestnadanie imienia. Wydarzeniebyo m. in. okazj do premieryfilmu o patronce.

Uroczystoci rozpoczy si od

mszy witej sprawowanej przezbiskupa Andrzej Suskiego w saligimnastycznej gimnazjum. Po-wici on take sztandar i tablicpamitkow wykonane przez Da-ri Bogdanowicz, tutejsz nauczy-cielk.

Drug cz wydarzeniaotworzya projekcja filmu Juta

kobieta redniowiecza, ktre-go autorem jest Marcin aukaj-tys. Nagrania do filmu zostayzrealizowane w Sangerhausen(miejsce urodzenia b. Juty), Biel-czynach, Chemy i Guchowie.Rola mistyczki przypada OliwiiWiniewskiej, uczennicy gimna-zjum.

- Film, poza samym ycio-rysem Juty, ukazuje j te jakocznik midzy Polsk a Niem-cami oraz midzy przeszoci aprzyszoci - tumaczy dr Bar-bara aukajtys, pomysodawczynifilmu oraz nauczycielka w gim-nazjum w Guchowie. Nie mazbyt wiele rde historycznychdotyczcych ycia BogosawionejJuty. Produkcja pokazuje jednakrnorodn interpretacj prezen-towan przez mediewistw.

Punktem kulminacyjnym tegowydarzenie byo odczytanie aktunadania imienia placwce i prze-kazanie Wojciechowi Rosiskie-mu, dyrektorowi szkoy, sztanda-ru. Potem uczniowie, ich rodzice

oraz grono pedagogiczne odczy-tali tekst lubowania.Nadanie imienia bogosawio-

nej Juty byo okazj do zorgani-zowania w szkole kongresu orga-nizacji pozarzdowych oraz osbdziaajcych na rzecz potrzebu-jcych. Zaproszeni gocie z caejPolski opowiedzieli zebranym oproblemach, z ktrymi borykajsi w prowadzeniu swoich unda-cji i stowarzysze, a take o tym,jak mona pomaga czonkomnaszego spoeczestwa.

Kongres od tego momentubdzie na stae organizowany wostatni pitek padziernika. Wy-darzenie zwieczy koncert ze-spou PaRasSol.

(P)

Film, kongres, koncertSzkole w Guchowie nadano imi bogosawionej Juty z Bielczyn.Wydarzenie to zapocztkowao nowy etap w historii placwki, gdy placwka bdzietake organizatorem corocznego kongresu

Agata Suchenek (gimnazjumw Pluskowsach) okazaasi najlepsza w powiatowymkonkursie jzykowym o Pi-ro Starosty Toruskiego.Na trzecim stopniu podiumuplasowaa si natomiastMarta Machalewska (gimna-zjum w Guchowie).

egoroczny tekst dyktan-da, z ktrym zmagao si uczniw, nawizywa do ju-bileuszu -lecia dziaalnociStarostwa Powiatowego orazimprez kulturalnych i turysty-ki na terenie powiatu.

- Umiejtno poprawne-go zapisu polskiej mowy nienaley do najatwiejszych, alenasi uczniowie doskonale so-bie z tym poradzili twierdziMirosawa Lechniak z powia-towej biblioteki. Ortografiama take przejaw patriotyczny,gdy jzyk ojczysty jest do-brem kadego narodu.

Gmin Chema reprezen-towaa take Klaudia Sztolt-man (gimnazjum w Pluskow-sach).

(P)

Piro bezskazy

Uczennice zgminy nie dayszans rwieni-

kom w ortogra-ficznym konkursie

Wojciech Rosiski, dyrektor gimnazjum (po prawej) w trakcie odbierania sztandaru z podobiznbogoswionej Juty

Fot.NADESANE


17/48


GMINA CHEMA

O Niepodlegej pamitali w KoczewicachWicej zdj na www.pozatorun.pl (fot. ukasz Piecyk)

Miejsce Pamici KopiecZiemia Polakw w Ko-czewicach wzbogacio si okolejne pamitki z miejscwalk polskich onierzy. Wo-reczki z ziemi zostay zo-one w ramach obchodw

gminnego Dnia Niepodle-goci przez duchownych,uczniw i goci z caej Polski.Pod krzyem odczytano tak-e Apel Polegych, a przyby-e delegacje zoyy kwiaty.Cz uroczystoci przy dro-

dze krajowej nr zakoczy-a inscenizacja historycznaWrzesie przygotowa-na przez Fundacj HistoriiPolskiej Broni Pancernej.Zanim to jednak nastpio,przed szko podstawow w

Koczewicach mieszkacygminy mogli pozna sprztwojskowy przygotowanyprzez Stowarzyszenie Mio-nikw Artylerii i Militariww oruniu i CSAiU im. gen.J. Bema w oruniu. Finaem

gminnych uroczystoci byaakademia szkolna, w trakciektrej uczniowie z tutejszejpodstawwki przeprowadzi-li zebranych goci drog kuwolnej Polsce.

(P)


18/48


GMINA YSOMICE


19/48


GMINA YSOMICE

Zacznijmy od pocztku. Jakienajwaniejsze zadania stojprzed wadz wykonawcz,czyli wjtem?

Przede wszystkim jestemodpowiedzialny za przygoto-wanie i wykonanie budetu.o najwaniejszy dokument,ktry rokrocznie uchwalaRada Gminy. Wjtowie s zo-bowizani sta na jego strayi pilnowa realizacji. Wokdziaa z nim zapisanych toczysi gminne ycie. Bez wsp-pracy wjta z Rad Gminy niema moliwoci eektywnegozaplanowania inwestycji, a tym

samym rozwoju samorzdu.W gminie ysomice udao sitak wspprac osign?

ak, dlatego nasz samorzdmoe si rozwija. Wystarczyspojrze na to, ile wynosiywpywy i wydatki z budetugminy lat temu, a ile wyno-sz teraz. Wzrost jest znaczcy.Ludzie chtnie osiedlaj si nanaszym terenie. Mamy dobrepooenie, bo do orunia jestblisko, ale te kady moe zna-le dla siebie miejsce, gdziew ciszy i spokoju odpoczniepo pracy. o bardzo wane wdzisiejszym, bardzo dynamicz-

nym wiecie.Porozmawiajmy o inwesty-cjach, ktre realizowano wgminie w ostatnich latach. Jesttego cakiem sporo.

ak, to prawda. Realizacjainwestycji poprawiajcych ja-ko ycia mieszkacw gmi-ny bya moim priorytetem.Koncentrowaem si na plano-waniu i realizacji zada, ktredotyczyy bardzo wielu dzie-dzin. Naley tu wymieni in-rastruktur drogow i sanitar-n, edukacj, sport i kultur,ochron zdrowia i bezpiecze-stwo, systemy wykorzystania

energii sonecznej oraz ochro-n rodowiska.

Powiedzmy wicej o drogach.W tej kwestii, jako gmina

ysomice, moemy si po-chwali programem przyjtymna pocztku kadencji, ktryzapewnia eektywne dziaa-nie na tym polu. Przyjlimycisy harmonogram odnoniepierwszestwa poszczegl-nych tras i realizowalimy goniezwykle konsekwentnie. Niebyo mowy o adnych sporachw tej mierze, bo kady wiedzia,jaka jest kolejno inwestycji.W ten sposb zmodernizowa-

limy ponad kilometrwdrg gminnych i powiatowych.Na wielu odcinkach zosta po-oony nowy asalt, a nakadkibitumiczne wzmocniy istnie-jce nawierzchnie. Natomiastpoprzez systematyczne utwar-dzanie drg szutrowych zde-cydowanie poprawia si ichjako. ak bdziemy dziaalidalej, bo jest to sprawdzony i

eektywny sposb

Inwestycje w kanalizacj nie swidoczne.

o prawda, ale z punktu wi-dzenia spoecznego to bardzowane dziaania. Skok cywili-zacyjny, ktry wykonalimy wtej mierze w ostatnich latach,jest niebyway. Na terenie gmi-ny ysomice przybyy kilo-metry sieci, ktra diametralniepoprawia komort ycia, aletake wpyna na ochronrodowiska. Kady kto nie mia

podczenia do sieci kanaliza-cyjnej wie, jaka jest rnica powykonaniu kanalizacji w jegomiejscowoci. Rur nie wida,bo s zakopane, ale mieszka-cy doceniaj zaangaowaniesamorzdu w t kwesti. Sta-ramy si te dziaa w taki spo-sb, eby wszystkie inwestycjebyy ze sob powizane. Naj-pierw powstaje to, co jest podziemi, a potem remontujemydrog. Odwrotna kolejno niejest podana.

Na edukacj samorzd te nieszczdzi rodkw.

rzeba uczciwie powiedzie,

e wejcie do Unii Europejskiejotworzyo wiele perspektyw.Potrafimy umiejtnie pozyski-wa rodki zewntrzne, dla-tego inwestycje w modychludzi mog by dugoalowei konsekwentne. Bez wkadufinansowego z naszej strony,wynikajcego z dobrej kondy-cji samorzdu, nie byoby tomoliwe. Szkoa w wierczyn-

kach swoim wygldem, prze-stronnoci i wyposaeniemklas nie odbiega w niczym odszk miejskich. Woylimyduo pracy w rozbudow i ter-momodernizacj tej placwki.Obecnie rozpoczynamy pro-ces zwizany z przebudowZespou Szk w ysomicach.Projekt ten jest dla nas kluczo-wy i bdzie najwikszym w ob-szarze inwestycji owiatowychrealizowanych na przestrzeniostatnich lat. Zapewni godnewarunki nauki dla prawie po-

owy uczniw z gminy.

Do kultury chyba te si ludziechtnie garn w gminie yso-mice?

Nasza oerta jest zrnico-wana, bo w poszczeglnychmiejscowociach doczeka-limy si wietlic wiejskich,ktre pozwalaj na realizacjwielu projektw. Poza tymmieszkacy s niezwykle ak-tywni i chtnie zrzeszaj siw rnego rodzaju stowa-rzyszeniach. Owocem tegos dziaania dopasowane dokonkretnych soectw, ale tak-e organizowanie cyklicznych

imprez i uroczystoci o gmin-nym zasigu. Nale do nichm.in. Dzie Matki, Ekologicz-ny Dzie Dziecka, Wielka Or-kiestra witecznej Pomocy,Koncert Papieski czy Doynki.Musz przyzna, e to bardzointegruje nasz spoeczno.

W sporcie te w ostatnich la-tach sporo si dziao.

W naszej gminie powsta-y cztery kompleksy boisk zesztuczn nawierzchni. Wpik non, koszykwk, tenisziemny czy siatkwk monagra w komortowych warun-kach ju w wielu miejscowo-ciach. W Ostaszewie powstastadion pikarski, ktry speniabardzo rygorystyczne ligowewymagania. Ludzi chtnychdo sportu i rekreacji jest corazwicej. Staramy si pomaga,szczeglnie modym ludziom,ktrzy chc aktywnie sp-

dza czas. o take elementpolityki antyuzalenienioweji uaktywniajcej lokaln spo-eczno. Sport uczy zdrowejrywalizacji, pomaga pokonawiele przeciwnoci losu i cz-sto wskazuje waciw drog wyciu.

Jeeli chodzi o oert samorz-dw to modzi ludzie s corazbardziej wymagajcy.

ym trudniejsze przednami zadanie. Blisko oru-nia pod wieloma wzgldamijest atutem, ale take powodu-je, e szukamy alternatywy dlamodziey chccej mieszka

na wsi. Realizujemy wiele pro-jektw, ktre skadaj si nacaociowy eekt w postaci za-interesowania modych ludziaktywnymi ormami spdza-nia czasu. Dofinansowujemykka zainteresowa, zajciapozalekcyjne, wynajmujemyinstruktorw, prowadzimy bi-blioteki, ktre peni unkcjkulturotwrcz.

Kolejne przedsiwzicia w no-wej perspektywie finansowa-nia unijnego s tylko kwesticzasu?

Oczywicie. Odwanie b-dziemy sigali po rodki ze-wntrzne, bo potrafimy jepozyskiwa i eektywnie wy-dawa. rzeba dziaa wedugcile nakrelonego planu imdrze rozwija gmin. Przednami stoj m.in. takie wyzwa-nia jak rozbudowa szk w y-somicach i Ostaszewie, budo-

wa nowego orodka zdrowia,modernizacja kolejnych drgi chodnikw, remont remizyw Lulkowie, kanalizacja po-zostaych miejscowoci. Jeelimieszkacy gminy ysomicew najbliszych wyborach ob-darz mnie i kandydatw naradnych Porozumienia Samo-rzdowego ysomice swoimzauaniem, to jestem przeko-nany, e w szybkim tempie udanam si to wsplnie zrealizo-wa.

Czy akt, e jest Pan mieszka-cem gminy ysomice pomagaw sprawowaniu wadzy?

Od urodzenia mieszkam wGostkowie, dziki temu znamnajwaniejsze potrzeby miesz-kacw gminy, co w znacznejmierze uatwia skuteczne dzia-ania. Czuj si odpowiedzial-ny za to, co dzieje si woknas. Przyzna pan, e ysomices pikn gmin, wystarczy sirozejrze.

O mieszkacach, kulturze, sporcie i inwestycjach realizowanych w ostatniej kadencji -z Piotrem Kowalem, wjtem gminy ysomice, rozmawia Tomasz Wicawski

Gmina topo pierwszeludzie


20/48


GMINA YSOMICE

omasz Wicawski

Emilia Zieliska i KatarzynaBdek-Mikoajczyk uzyskaysympati wyborcw w roku. Miay wtedy, odpowied-nio, i lat. Wchodzc dorady obie panie szybko si od-nalazy i staray zdziaa jak naj-wicej dla soectw, z ktrych siwywodz.

Katarzyna Bdek-Mikoaj-czyk jest radn z okrgu urzno.

- Studiowaam administracjsamorzdow i postanowiamwykorzysta zdobyt wiedz wpraktyce mwi moda radna.- Wane byo te to, e mj dzia-dek przez wiele lat by radnym idziaa w samorzdzie, wic moemam takie geny (miech).

Emilia Zieliska startowaaw roku z okrgu KamionkiMae i Kamionki Due. Przygodz samorzdem zacza bdc jesz-cze na studiach ekonomicznych.- Od urodzenia zwizana jestemz Kamionkami. Zawsze czynnieuczestniczyam w organizacji im-prez soeckich, a pniej gmin-nych. Wspieraam i wspieram Sto-warzyszenie Kobiet Aktywnych- mwi Emilia. - Dostaam swojszans. W domu wszyscy twier-dzili, e bdzie ciko. Chciaampokaza, e to nie kwestia wieku,ani pci jest decydujca.

eby przekona wyborcw

obie panie ruszyy w teren. Kadaze swoj ulotk w rku i pomysa-mi w gowie. Eekt przers naj-mielsze oczekiwania.

- Rozmowy z mieszkacaminie zawsze byy atwe - dodajeEmilia Zieliska. - Nie wszyscybyli przekonani i zadowoleni, aja dopiero wchodziam w temat.Ciesz si jednak, e mieszkacyzauali modym osobom. Chccjak najlepiej pracowa dla gminydodatkowo ukoczyam studia

podyplomowe z zakresu gospo-darki budetowej jednostek sa-morzdu terytorialnego.

Pierwsza sesja bya sporymprzeyciem. Na wietlic w Ka-mionkach zabezpieczone byow tamtym okresie tysicyzotych. Jakie byo zdziwienieEmilii Zieliskiej, gdy w czasiesesji plenarnej uznano, e s innepotrzeby i tysicy zotych

przekierowano na inne dziaania.Eekt suma summarum okaza sijednak korzystny. Konsekwencjai upr modej radnej Emilii spo-wodoway, i inwestycja zostaazrealizowana. Dzi wietlica w tejmiejscowoci, niedawno otwarta,moe by wykorzystywana nietylko przez mieszkacw soec-twa, ale take turystw, dzieci imodzie z caej gminy.

- Nauczyymy si bardzo szyb-ko, e trzeba przekona przynaj-

mniej osb w radzie do jakiegopomysu, eby mc go przeor-sowa - mwi Katarzyna Bdek--Mikoajczyk. - utaj warto podaprzykady inwestycji z urzna,czyli remont wietlicy wiejskiej,co postawiam sobie za cel na po-cztku kadencji oraz przekona-nie rady do cieki dydaktycznej.Praca w radzie to znacznie lepszaszkoa ni studia.

Gdy rozmowa z modymi pa-niami schodzi na temat hobby, toobie umiechaj si bardzo sze-roko. Praca zawodowa plus bycieradnym powoduje, e brakujeczasu wolnego.

- Mj m czsto pyta, kiedyw kocu znajd dla niego czas -mwi Katarzyna. - Wieczoramisiedz czsto i rozmylam, jakimisprawami mogabym si jeszczezaj. Radnym jest si godzi-ny na dob.

- Speniam si dziaajc w sa-morzdzie - zapewnia Emilia Zie-liska. - Nawet nie wiedziaam,e tak satysakcj moe dawarealizacja jakiego zadania. Nie-dawno dopilimy projekt Cen-trum Edukacji Dziecicej w Ka-mionkach Duych. Czowiek jestdumny, gdy wietlica w Kamion-kach Maych, o ktr walczy i oktrej rozmawia z radnymi przez

wiele miesicy, powstaje i monaz niej korzysta. ak samo jest zdrogami czy owietleniem.

Praca radnego nie sprowadzasi jedynie do posiedze i goso-wa. Kada osoba, ktra zostaawybrana do tego gremium, od-powiada take za szereg imprezgminnych. Ich przygotowanie iprzeprowadzenie zajmuje bardzoduo czasu.

- Daje mi to jednak wielkiegopozytywnego kopa emocjonalne-

go - mieje si Katarzyna. - Dzia-anie na rzecz Wielkiej Orkiestrywitecznej Pomocy pozwala po-czu wsplnot spoeczestwa ijedno w deniu do szczytnegocelu.

Co mode radne chciayby zre-alizowa w kolejnej kadencji?

- Razem zoyymy wnioseko zbudowanie drogi rowerowejz Kamionek Maych do urzna -deklaruj radne. - Zawsze spdza-o nam sen z powiek przejechaniez urzna do Kamionek nad jezio-ro.

eraz droga jest wyremonto-wana, wic w przysze wakacjepowinno by lepiej w tej kwestii.

- W Kamionkach Duych bra-kuje jeszcze sieci kanalizacyjnej- mwi Emilia Zieliska. - Napewno trzeba te zainwestowaw drogi. W moim soectwie jestjeszcze wiele drg gruntowych.Sukces solarw i zadowoleniemieszkacw wskazuje, e nadalnaley inwestowa w odnawialnerda energii.

- Marzy mi si zagospodaro-wanie terenu przy szkole - dodajeKatarzyna Bdek-Mikoajczyk.- Mgby tam powsta amfiteatr,ebymy organizowali wikszeimprezy. Nie tylko dla urzna, alecaej gminy. Wyposaenie kom-pleksu sportowego mona rozsze-

rzy o siownie zewntrzne i torprzeszkd dla dzieci

W rozmowie pojawia si tewtek doynek. Emilia Zieliskawskazuje, e bardzo by chciaa,eby w kocu odbyy si w Ka-mionkach nad jeziorem. Obupaniom energii nie brakuje i za-pewniaj, e pomysw w gowiemaj bardzo wiele. S pene entu-zjazmu, a ju tak dowiadczone wpracy samorzdowej.

Mode, ale ju dowiadczoneW Radzie Gminy ysomice od czterech lat zasiadaj dwie dwudziestoparoletnie panie.Entuzjazmem do pracy zaraaj swoje otoczenie

Emilia Zieliska i Katarzyna Bdek pracuj w radzie gminy od lat. Fot. UKASZPIECYK


21/48


GMINA YSOMICE

omasz Wicawski

Publikacja jest moliwa dziki"maym projektom" ogoszo-nym przez Fundacj LGD "Zie-mia Gotyku". Jej druk plano-wany jest jeszcze w tym

miesicu. Autorem jest znanyhistoryk z Turzna.rwaj przygotowania do

wydruku monografii gminy y-somice. Ksika ukae si w na-kadzie egzemplarzy.

- Pikne wydanie bdzie zak-tualizowane o nowe inormacjew porwnaniu do poprzednie-go poruszajcego t tematyk- mwi Agnieszka Jankierska--Wojda z Urzdu Gminy yso-

mice. - Ksi-ka bdzie wtwardej, szytejoprawie w or-macie A.

Ma si wniej znaleduo zdj imateriaw ar-chiwalnych.

- Autorempublikacji jestMarek Paw-owski - zdra-

dza MarekKomuda zUrzdu Gmi-ny ysomice.- o, bodaj,n a j b a r d z i e jznany historykzamieszkuj-cy na terenienaszego samo-rzdu. Jak onwzi si za ten

projekt, to moemy by pewni,e eekt bdzie zadowalajcy dlaczytelnikw.

Now publikacj zatytuowa-no "Gmina ysomice - historia,kultura, tradycja". Jej autor jestabsolwentem historii na Uni-

wersytecie Mikoaja Kopernikaw oruniu, nauczycielem histo-rii. Sam siebie okrela jako re-gionalist, ktry zajmuje si zie-mi chemisk i dobrzyska.W roku napisa ksik ossiedniej gminie Obrowo i jesttake wspautorem "Sownikabiograficznego Powiatu oru-skiego".

Czytelnicy maj znale wnowej monografii niepubliko-

wane dotd nigdzie zdjcia i cie-

kawostki z przeszoci. rde o

tych terenach, wbrew pozorom,

jest cakiem sporo. Ich zebranie

i usystematyzowanie zajmuje

jednak sporo czasu. Dostp z

biegiem lat nie jest jednak trud-

niejszy, a nawet pojawia si wi-

cej namacalnych ladw prze-

szoci.

Projekt, o ktrym mowa, jest

kolejnym przykadem prowa-dzenia w gminie ysomice po-

lityki historycznej. Na terenie

tego samorzdu dziaa wiele in-

stytucji i organizacji, ktre sta-

raj si czy nowoczesno z

przeszoci. Przykadem mog

by chociaby Paac Roman-

tyczny w urznie i Regionalna

Izba Historii i radycji w yso-

micach.

- Monografia bdzie przez

nas wykorzystywana take do

celw promocyjnych - zdradzaMarek Komuda. - Mamy si

czym pochwali w naszej gmi-

nie i bdziemy to robi. Wiele

miejsc w ostatnich latach nabra-

o nowego blasku.

Premiera ksiki ma odby

si do koca tego miesica.

Monografiaidziedo druku

Kolejna ksika o gminie ysomice zasili biblioteki

i pki czytelnikw. Maj si w niej znale nowe informacjeo tym samorzdzie

omasz Wicawski

Zestawienie zostao opubli-kowane o ostatnim numerzepisma samorzdu terytorial-nego. Jego autorzy brali poduwag ostatnie lata. Noto-wanych gmin byo blisko dwatysice, a gmina ysomice za-

ja . miejsce.- Jestemy bardzo zadowo-leni z tego rezultatu - mwiBoena Ciepliska, sekretarzgminy ysomice. - Szczegl-nie, e w caym wojewdztwiekujawsko-pomorskim tylkojeden samorzd uplasowa siwyej od nas.

Gmina Osielsko w powieciebydgoskim zaja . miejsce wzestawieniu oglnopolskim.ysomice, z racji swojej spe-cyfiki, znalazy si w rankingusamorzdw wiejskich. Wartopokreli, e w roku wpodobnym zestawieniu za lata- "Wsplnota" umie-

cia t gmin na miejscu.Samorzd nie po raz pierwszyjest jednak bardzo wysoko wtym zestawieniu, bo w roku za lata - zostaumieszczony na . miejscurankingu.

- Przeskok, ktry zrobilimyprzez osiem lat, jest ogromny -dodaje Boena Ciepliska. - otym bardziej wymierne zesta-wienie, e brane s w nim pod

uwag stae wskaniki.Autorzy rankingu na swo-

jej stronie internetowej pisz,e: "zasad przyjt w tymrankingu jest uwzgldnianienie wartoci wskanikw nakoniec kadencji, a wskani-kw pokazujcych dynamikzmian w minionych czterechlatach. Oceniamy wic nie bez-

wzgldny poziom rozwoju czyzamono budetu, ale po-stp, jaki mia miejsce w trak-cie mijajcej kadencji".

Dane potrzebne do stwo-rzenia rankingu pochodziyz Gwnego Urzdu Staty-stycznego. Oceniano sukcesfinansowy, ekonomiczny, in-rastrukturalny i edukacyjny.Wrd wskanikw znalazysi m.in. zamono w przeli-czeniu na jednego mieszkaca,udzia bezrobotnych zareje-strowanych w liczbie ludnoci,wydatki finansowe ze rodkwunijnych w przeliczeniu namieszkaca samorzdu i wy-niki sprawdzianu na zakocze-nie szkoy podstawowej.

Istotna inormacja jestrwnie taka, e w pierwszejsetce rankingu znalazy sijeszcze trzy gminy z powiatutoruskiego: gmina ubianka- miejsce , gmina Obrowo- miejsce i gmina Lubicz -miejsce .

Czternastaw Polsce

W rankingu czasopismaWsplnota pt. Sukces minionejkadencji gmina pooona na pnocod Torunia zaja rewelacyjne miejsce


22/48


REGION

omasz Wicawski

Ju listopada odbdzie sikolejny sprawdzian polskiejdemokracji. Osb chodz-cych w naszym kraju na wy-bory jest mao. Rzadko zda-rza si, e rekwencja przyurnie wynosi powyszej procent uprawnionych dogosowania.

Specjalici s zgodni - dale-ko nam do budowy spoecze-stwa obywatelskiego. Nasze za-angaowanie w ycie spoeczneronie, ale nadal nie wierzymyw to, e nasz gos moe realniewpyn na wynik wyborw.

- o dziwne przewiadcze-nie - mwi Zuzanna Osml-ska, politolog z UniwersytetuMikoaja Kopernika w oru-niu. - Szczeglnie w wyborachsamorzdowych nasze zaan-gaowanie powinno by wi-doczne. Przecie wybieramyswoich przedstawicieli do or-ganw bdcych najbliej oby-watela. Radnych znamy, spoty-kamy si z nimi czsto na ulicy,a znacznie wicej osb wie, ktojest wjtem danej gminy niposem z danego terenu.

ym bardziej istotne swszelkie akcje prorekwencyj-ne. o, e komitety i poszcze-

glni kandydaci zachcaj do

gosowania - nie dziwi. Duejmusiao jednak po rokupotrwa, eby organizacje po-zarzdowe wczyy si w tenproces.

- Oywienie w tej kwestiiobserwujemy jednak najcz-ciej tylko w okolicy wyborw- mwi Zuzanna Osmlska.

- Za mao jest dziaa w tejmierze w okresie pomidzy

gosowaniami. wiadomocispoecznej nie buduje si wdwa czy trzy tygodnie. ebyuczestnictwo w wyborachbyo szersze, trzeba ludziompokaza, e warto bra udziaw gosowaniu. o mona zro-bi tylko poprzez polepszeniejakoci klasy politycznej. A to

te trudny i dugotrway pro-ces.

W kampani na rzecz wy-szej rekwencji wyborczej za-angaowao si wielu znanychludzi.

- Wstydz si za to, e takmao Polakw chodzi na wy-bory - mwi bez ogrdek Le-szek Balcerowicz, byy wice-premier, minister finansw

i prezes Narodowego BankuPolskiego. - Niewiele si w na-

szym kraju zmieni, jeeli sami

oddajemy bez walki pole poli-tykom. Wybr naley do nassamych. Im wicej nas pjdziedo gosowania, tym pniejnasz nacisk na realizacj pro-obywatelskich inicjatyw b-dzie silniejszy.

Lokale wyborcze w przyszniedziel bd otwarte od go-dziny . do .. W oru-niu zadecydujemy o tym, ktozostanie na najblisze czterylata prezydentem miasta, wy-bierzemy skad rady miasta, atake naszych przedstawicieliw sejmiku wojewdztwa. - Do-brym wynikiem byoby, gdyby

do urn posza przynajmniejpoowa osb uprawnionych dogosowania - dodaje ZuzannaOsmlska. - rudno powie-dzie, czy uda si osign takiwynik. W duych miastachrekwencja jest czsto wyszani na wsi. Wiele jednak zaleyod pogody danego dnia, bo jakjest za, to nieprzekonani zo-staj najczciej w domu. A tobardzo dua grupa osb. Cz-sto decydujca o ostatecznymwyniku gosowania.

Redakcja Poza oru za-chca do oddania gosu w wy-borach samorzdowych. We-cie sprawy w swoje rce, bez

wzgldu na to, na kogo chceciegosowa.

Frekwencja wyborcza ksztatuje spoeczestwo obywatelskie. Im wicej osb gosuje,tym preferencje spoeczne s lepiej odzwierciedlone w wybieralnych organach wadzy

Wzisprawyw swoje rce

Frekwencja wyborcza w Polsce jest zazwyczaj nisza ni 50 procent. Fot. ADAMZAKRZEWSKI

Barbara Noskowicz w imieniu

Komitetu Wyborczego Wyborcw

Czas na Zmiany pragnie

serdecznie podzikowa

wszystkim Mieszkacom gminyysomice za ogromne wsparcie,

powicony nam czas w trakcie

kampanii wyborczej oraz yczliwe

przyjcie naszych kandydatw w

Pastwa domach.

Moliwo bezporedniej rozmowy

z Mieszkacami naszej gminydaa nam szanse lepszego

poznania rodzin i ich problemw.

Traktujemy to jako wyraz udzielo-

nego nam zaufania, ktre stanowi

dla nas warto nadrzdn.

Praca na rzecz Mieszkacw naszej

gminy bdzie dla nas priorytetem.


23/48


REKLAMA WYBORCZA


24/48


REGION

Oczarowa wystpem w Tacu zgwiazdami. Sprawi, e caa Pol-ska nucia hit Tak blisko, pod-

bi serca publicznoci coveremprzeboju Magiczne sowa. RaaBrzozowski, bo o nim mowa,spotka si z torusk publicz-noci podczas -cich UrodzinCentrum Handlowo-Rozrywko-wego Toru Plaza.

Wokalista, muzyk, instrumen-talista. Wsppracowa m.in. zEdmundem Stasiakiem podczasreaktywacji zespou Emigranci, atake z Markiem Kocikiewiczem

w projekcie Mono. Jego debiu-tancka pyta ak blisko szybkouzyskaa status zotej, a tytuowy

utwr otrzyma nagrod publicz-noci Eska Music Awards .Oprcz koncertu Raaa Brzo-

zowskiego, podczas ktrego usy-szymy jego najwiksze przeboje,zabaw umil take liczne anima-cje. Najmodsi Klienci bd mieliokazj spotka Krla Juliana i LwaAlexa, postacie z filmu Madaga-skar, ktre zaskocz dzieci miymiupominkami. A kady z goci b-dzie mia okazj sprbowa pysz-

nego urodzinowego tortu.Centrum Handlowo-Rozryw-

kowe oru Plaza jest najwik-

szym, a przy tym najbardziejdynamicznie rozwijajcym siCentrum w oruniu. Od wiel-kiego otwarcia w roku oertahandlowo-rozrywkowa stale siposzerza, do grona najemcw do-czyo kilka naprawd znakomi-tych marek.

Obchody . Urodzin CentrumHandlowo-Rozrywkowego oruPlaza rozpoczn si w sobot, listopada, o godz. ..

Urodzinowykoncert w Plazie!

omasz WicawskiMieszkacy powiatu toru-skiego dokonaj wyboru wjtw i jednego burmistrza.W czci samorzdw goso-wanie bdzie odbywao si na"tak" bd na "nie", bo zgosisi tylko jeden kandydat. Do-konujemy przegldu list wposzczeglnych gminach.

Najwiksze zainteresowa-nie sprawowaniem wadzyjest w gminie Zawie Wiel-ka. Poza urzdujcym wjtemJanem Surdyk do wycigu ootel wodarza gminy zgosi-o si jeszcze osb. Rzdzi

samorzdem chc: MirosawBczalski, Jerzy Dudzic, Ma-gorzata Kutnik, Robert Miko-ajczyk, Zenon Podgrski, Ma-ria Walter i Makary Wiskirski.Jeeli w pierwszej turze goso-wania aden z kandydatw nieotrzyma przynajmniej pro-cent gosw osb, ktre poszydo gosowania, to przeprowa-dzona zostanie dwa tygodniepniej druga tura wyborw.

W gminach ubianka iObrowo startuje po kandy-datw. W ubiance w szran-ki z wjtem Jerzym Zajkastanli Kamila ajczak i Ro-bert uczak. W Andrzejem

Wieczyskim, wjtem gminyObrowo, rywalizowa bdMicha Ramlau i ZbigniewSupczewski.

W gminie Wielka Nie-szawka rkawic urzdujce-mu wodarzowi gminy rzuciKrzyszto Czarnecki. Analo-giczna sytuacja jest w gminieysomice, w ktrej z PiotremKowalem, wjtem od roku, rywalizuje jedna kotr-

kandydatka - Barbara Nosko-

wicz.W pozostaych gminach imiecie Chemy o gos wy-borcw zawalczy po jednymkandydacie. O reelekcj ubie-ga si bd Jerzy Czerwiski,burmistrz Chemy i MarekOlszewski, wjt gmi-ny Lu-b i c z .J e d y -n y m ik a n -dyda-tami wswoichsamo-r z -

dach st a k eJ a c e kC z a r -necki wgminieChem-a iZ d z i -s a wG a w -roski wg m i n i eC z e r n i -kowo. ugosowa-nie bdzieodbywao

si tylkona "tak"bd na"nie".

Wartopamita,e naszychprz edsta -wicieli dorady gminywybieramy w tymroku w okrgach jedno-

mandatowych. Oznacza to, e

liczba radnych w danej gminiezostaa podzielona terytorial-nie i z kadego okrgu, tylkojeden kandydat, ktry uzyskanajwicej gosw wyborcw,

bdzie przez najblisze

cztery lata zasiada w radzie.

Istotna inormacja jest rw-nie taka, e kady musi zabraze sob na wybory dowd oso-bisty lub inny dokument po-twierdzajcy tosamo. Beztego wzicie udziau w goso-waniu bdzie niemoliwe. Ko-

misja

maobo-

wizekz w e r y i -

kowania na-

szej tosamoci. Wybory s

tajne i powszechne, a wziudzia w gosowaniu moekady obywatel, ktry uko-

czy, najpniej w dniu go-sowania, lat, nie jest po-zbawiony praw publicznych i

widnieje w rejestrze wy-borcw. Kady z nas oddajeden gos w wyborach

na wjta gminy i do radygminy. Min ju okresdopisywania do rejestru

wyborcw osb, ktre sta-

le zamieszkuj na danymterenie, a nie s na stae

zameldowane. W tym mo-mencie takie dopisanie jest

ju niemoliwePrzypominamy take, e

spis lokali wyborczych znaj-duje si na stronach interne-towych gmin i miasta Chem-

y, a gosowanie odbywasi bdzie w godzinach .-.. O wynikach gosowania

poinormuje w swoim komu-nikacie Pastwowa Komisja

Wyborcza, ale bd one takeogoszono przez OkrgowKomisj Wyborcz w danymsamorzdzie. Wyniki, w zale-

noci od wielkoci samorzdu,powinnimy zna w niedzielw nocy, a najpniej w ponie-

dziaek rano. Zachcamy dowzicia udziau w gosowaniu.

Dwudziestu dwch chtnych ubiega si o fotele wjtw i burmistrza Chemy w niedzielnychwyborach samorzdowych. Omiu z nich startuje w gminie Zawie Wielka

S gminy z jednymkandydatem


25/48


MIASTO CHEMA

ukasz PiecykZnad wczki przyglday sikocowym latom prezyden-tury Wasy, morderstwuMarka Papay czy wejciuPolski do Unii Europejskiej.Klub Niteczka kilka tygo-dni temu obchodzi swoje .urodziny. Przez ten czas jejczonkinie wyhafoway mi-liony krzyykw, poznajc to-warzyszki czwartkowych spo-tka.

Zasiadaj przy wsplnymstole co tydzie, traktujc szy-dekowe zebrania jako obo-

wizkowy punkt yciowegoprogramu.

- Nie wyobraamy sobie,ebymy nie mogy si spotka- mwi Maria Lutek. - Kadazawsze przyniesie jakie wzoryi pochwali si tym, co zrobiaod ostatniego spotkania.

I taki stan rzeczy trwa od lat. Wszystko zaczo sibowiem od kursu wyszywa-nia rywolitek, czyli koronkipochodzcej z rancuskichdworw czasw Marii Anto-niny. Szkolenie zorganizowaachemyska biblioteka.

Wziy sprawyw swoje rce

- Byo na tyle mio, e posta-nowiymy kontynuowa wewasnym zakresie te spotkania- wspomina Wanda Masow-ska, inicjatorka powstania Ni-teczki. - Do tej pory jest tu znami kilka osb, ktre pami-taj nasze pierwsze, wsplne

hafy.A tych jest co nie miara.

Krzyyki, hafy paskie, ri-chelieu - to tylko niektre ztechnik, ktre czonkinie klu-bu wykorzystuj do robieniaskarpetek, szalikw czy ko-nierzykw.

- Przed witami to wia-domo, wykonujemy bombki,nieynki czy serwetki - przy-znaje Halina Kania. - Nowychwzorw uczymy si od siebiei wykorzystujemy kady skra-wek materiau czy wczki. Nicsi nie marnuje.

Ale to nie jest jedyny spo-sb na wykorzystanie dzierga-nia. Niektre z pa wziy so-

bie za cel wyhafowanie dzieznanych malarzy.

- Na swoim koncie mamkilka obrazw, m. in. Dziew-czyn z per i Mio matki- wylicza Urszula Guyska.- Nasze prace mona obejrzeobecnie w galerii pod ratu-

szem. Pojawiamy si z nimitake na Dniach Chemy i wtrakcie kadej imprezy promu-jcej nasze miasto.

Hafowanieto nie wszystko

Cotygodniowe wyszywanieto tak naprawd dodatek dospotka, w trakcie ktrych ko-

biety maj chwil dla siebie.- Wtedy moemy wymie-

ni si nowymi pomysami iprzepisami na smaczne ciasto- mwi z umiechem Krysty-na Jurkiewicz. - W wakacjemamy oficjalnie przerw, alenie przeszkadza nam to widy-

wa si w ogrdkach kawiar-nianych. sknota za t gruprobi swoje.

Panie obchodz wsplnieimieniny, wigili Boego Na-rodzenia i inne wita orazuroczystoci. Sowem: bra, alew spdnicy.

- e dwie dekady to sporoczasu dodaje Wanda Ma-sowska. Wiele przez ten czas

widziaymy, wiele si wyda-

rzyo zarwno w naszym yciu,jak i w Polsce czy na wiecie.Czy patrzc z tej perspektywymoemy powiedzie, e kiedybyo lepiej? My si zajmujemyrobtkami rcznymi, a nie po-lityk.

Pod latarni najciemniej

Spotkania Niteczek obfitujte w wiele zaskakujcych sy-tuacji.

- Czowiek sobie dopie-ro tutaj uwiadamia, jaki tenwiat may przyznaje MariaLutek. Z jedn z koleanek

poznaymy si dopiero tutaj,mimo e przez dziesitki latmieszkaymy w kamienicachnaprzeciwko.

Najmodsza staem w klu-bie jest Barbara Boryczko.Biorc pod uwag unkcjo-nowanie klubu, to prawdziwanowicjuszka, cho swoje wy-hafowa potrafi.

- Po tym, gdy przeszamna rent ze wzgldu na stanzdrowia, nie wiedziaam, coze sob pocz przyznaje. Z powodu pracy praktycznienie poznaam adnych ludzi wChemy, wic i strach przyjdo tak zytego grona. Wandziamnie jednak namwia i chybadozgonnie bd jej wdziczna.

Klub liczy obecnie kilka-nacie kobiet. Kilka krzyy-kowych koleanek, jak sameNiteczki to okrelaj, przeszydo Niebiaskiego Klubu R-kodziea. ycie przerwao nici,ktre prowadziy do wczkikoleanek.

Haftuj a mioNi, ktra je wie, to nie tylko splot wkien. Relacje w tym klubie s o wiele gbsze

Prace klubu Niteczka mona zobaczy w galerii pod ratuszem Fot. UKASZPIECYK


26/48


MIASTO CHEMA

W poowie grudnia poznamyeekty rewitalizacji Powia-towej i Miejskiej BibliotekiPublicznej w Chemy. Pla-cwka otrzymaa na ten celponad tys. zotych dotacjize rde ministerialnych.

- W ramach przyznanychpienidzy zaadaptujemy prze-strze na potrzeby naszej dzia-alnoci wystawienniczej orazpowikszymy malutk izbmuzealn o kolejne pomiesz-czenia potrzebne do wystawie-nia eksponatw dotyczcychhistorii Ziemi Chemyskiej- tumaczy Urszula Meszy-ska, dyrektorka biblioteki.- Wyeksponowane pamitkistan si baz do prowadzeniaedukacji regionalnej dla dziecii modziey, ktra przyczynisi do rozbudzenia lokalnegopatriotyzmu. Poza gromadze-niem pamitek unkcj Izbyjest wanie budowanie lokal-nej tosamoci. Mamy nadzie-j, e nasze zbiory przycigntake turystw.

Prace nad t czci jeszczetrwaj. Ekipa budowlana za-koczya natomiast cz re-

montow. Poprawiono estety-k i stan techniczny budynku.atwiejszy dostp do zbiorwbd miay take osoby niepe-nosprawne.

Dotacja pochodzi z Mini-sterialnego Programu Wielo-letniego Kultura+, priorytetInrastruktura bibliotek. Po-zosta cz dooyy samo-rzdy prowadzce bibliotek.

(P)

Remont chem-yskiej ksinicyza nami. Teraz czasna zakoczenie

prac adaptacyj-nych wewntrz

Konkurs Amatorskich Chrw O Puchar MarszakaWicej zdj na www.pozatorun.pl (fot. Adam Zakrzewski)

Bieniaminek jak burzaPrzedsezonowe zapowiedzi trenera Frankowskiego nie zostaj bezpokrycia - siatkarze z KS Chema zasuenie trafili do II ligi

Mimo ostatniej przegranej,bilans druyny KS Chem-a jest imponujcy jak nadrugoligowego debiutanta.Chemyscy siatkarze zaj-muj bowiem . pozycj wswojej grupie. Szkoleniowieccel widzi jednak znacznie wy-ej.

Ostatni mecz druyna roze-graa na wyjedzie z KS Gnie-

zno. Mimo wygrania pierwsze-go seta, w pozostaych trzechinicjatyw przejli gospodarze.

- Niestety, w tym czasie naszzesp zdziesitkowaa grypa -komentuje Piotr Frankowski,

trener zespou. - eoretycz-nie nie powinnimy straci tupunktw, ale sia wysza miaatu wpyw.

Przed zespoem w tej run-dzie s jeszcze trzy mecze. Naj-bliszy zawodnicy rozegraj usiebie z SS OLIMPIA Sul-cin. Potem pozostanie jeszczezmierzy si z druynami zPoznania i Gorzowa, liderami

grupy.- Nie wiemy, jak graj go-rzowianie, ale jeli oni takegubi sety, to moemy z nimipowalczy na wyrwnanympoziomie - twierdzi Piotr

Frankowski. - Gorzw aspirujejednak do I ligi, wic musimyzagra na procent naszychumiejtnoci.

Na przekr pozytywnymopiniom o beniaminku, zarzdKS Chema nie jest zadowo-lony z obecnych wynikw.

- Nasz cel to pierwsza dwj-ka - dodaje Piotr Frankow-ski. - Uplasowanie si tylko

w pierwszej czwrce bdzieniezadowalajce. Gdybymyposiadali dzisiejsz wiedz nastarcie ligi, to na pewno wielerzeczy inaczej by si uoyo.Mielimy inne wyobraenia o

zespoach.Frankowski twierdzi, e

obecny ukad tabeli ( punk-tw i oczek straty do lidera)nie odzwierciedla si zespou.Wzmocnienia kadrowe majzagwarantowa lepsze wynikiw drugiej rundzie.

Mecz z SS OLIMPIA Su-lcin odbdzie si w sobot listopada o godzinie w halisportowo-widowiskowej przyulicy Hallera.

(P)

Zmiany na +


27/48


MIASTO CHEMA

Dziaa pan w polityce samo-rzdowej od wielu lat. Jakiebyy pana pocztki?

W kocu lat dziewidzie-sitych skorzystaem z istnie-jcej wtedy moliwoci byciajednym z czonkw komisji wRadzie Miasta Chemy spo-za radnych. ak wszystko sizaczo. W byem wi-cedyrektorem Gimnazjum wChemy i uzyskaem mandatdo rady powiatu. W pierwszejkadencji byem w opozycji. Oddwch kadencji zajmuj stano-wisko wicestarosty w ramachkoalicji Platormy Obywatel-skiej oraz Prawa i Sprawiedli-woci. Pocztek, to przyspie-szony kurs samorzdnoci, ateraz mona ju powiedzie, ejestem dowiadczonym samo-rzdowcem.

Jakie sprawy leay panu naj-bardziej na sercu w ostatniejkadencji? Edukacja i pomocspoeczna?

ak, to nie podlega dysku-sji. e obszary podlegaj miormalnie, jako wicestarocie,ale take s bardzo wane dlaunkcjonowania naszego re-gionu. W Chemy s (pozaGronowem) zlokalizowane

jednostki edukacyjne podlega-

jce Starostwu Powiatowemu.W dziedzinach, o ktre panpyta, zrobilimy bardzo wiele.Wystarczy spojrze, jak wygl-daj domy pomocy spoecznejteraz, a jak wyglday kiedy.Znaczco polepszya si teinrastruktura edukacyjna.Szkolnictwo zawodowe w na-szym powiecie ma si bardzodobrze.

Szkoa Muzyczna te wygldazupenie inaczej.

Mwic szczerze, muszprzyzna, e przez wiele latwstydziem si tego, w jakichwarunkach musz odbywasi rozpoczcia i zakoczeniaroku oraz gale w tej placwce.Zawsze znajdowa si pilniej-szy wydatek z budetu powiatui musiaem wyjania nauczy-

cielom, uczniom i rodzicom,

dlaczego dalej nie remontuje-my tego obiektu. eraz wiecinowym blaskiem. Szczeglniecenne jest to, e udao si za-chowa zabytkowy charaktertego obiektu i odtworzy w du-ym stopniu jego wygld pier-wotny.

Jakie najwaniejsze rzeczy wi-dzi pan do realizacji w przy-szej kadencji w Chemy i ca-ym powiecie?

W samej Chemy jest pe-wien problem, bo zrobilimybardzo duo do tej pory. Napewno trzeba zaj si jesz-cze Zespoem Szk Specjal-nych - remontem budynku ipolepszeniem warunkw dlauczniw. W Zespole Szktrzeba poprawi pot i pooybieni, eby modzie miaagdzie uprawia sport. Mamy,jako powiat, dobre relacje zgminami, i wiele kwestii trzebarobi we wsppracy. Uwaam,e trzeba wrci do tematu bu-dowy maej sali gimnastycznej,wsplnej dla ZSS i miejskiejplacwki. Unijne rodki po-winny pomc. Generalny pro-blem powiatowy, to remontydrg. Wyremontowalimy ok./, wic jest jeszcze sporo do

zrobienia. Chciabym take,

abymy zwikszyli rodki nawspieranie organizacji spo-ecznych. o cenne i potrzeb-ne. Imprezy sportowe, kultu-ralne i integracyjne s bardzowane. Czas wolny te musiby zagospodarowany.

Kto w pana okrgu startuje zPiS do rady powiatu?

Przede wszystkim, co mu-sz podkreli, trzymamy sitego, e wystawiamy na listachczonkw partii. Mao jestwyjtkw od tej reguy. Po-czylimy modo z dowiad-czeniem w moim okrgu. Nierozumiem akcji, ktre wzywa-j do gosowania na "modych"czy "starych" z racji ich wieku.Najwaniejsze s kompetencjedanego kandydata. O sobie niebd ju mwi, ale na liciemamy studentk bezpiecze-stwa wewntrznego, inynieraz dowiadczeniem w duychfirmach, spoeczniczk z za-ciciem do przedsibiorczo-ci, a take dowiadczon bydyrektor szkoy oraz wielolet-niego prezesa chemyskiegooddziau Polskiego ZwizkuWdkarskiego. o silna druy-

na.

O pracy na rzecz powiatu toruskiego, edukacji, pomocy spoecznej i kandydatachPrawa i Sprawiedliwoci do rady powiatu z Chemy, z Dariuszem Mellerem, wicestarost toruskim,rozmawia Tomasz Wicawski

Sia modoci idowiadczenia


28/48


GMINA ZAWIE WIELKA


29/48


GMINA ZAWIE WIELKA

Po udanych eliminacjach wGrbocinie przyszed czaszmagania o miano najlep-szego chru seniora w regio-nie. Przegld zorganizowayLokalne Grupy Dziaania"Pogrodzie Toruskie" i"Gmin Dobrzyskich Re-gion Poudnie".

Celem konkursu bya ak-

tywizacja osb starszych. Wwielu wietlicach na terenienaszego powiatu powsta-

j zespoy, ktre amatorskomuzykuj. Rywalizacja podbacznym okiem proesjonal-nego jury miaa by nie ladagratk.

Stao si zgodnie z prze-widywaniami. W przegldziewzio udzia kilkanaciechrw. Najlepsze z najlep-szych spotkay si w Czer-nikowie. Gwn nagrodzgarn chr "Harmonia" zGrska. Na drugim miejscuuplasowali si ich krajanie ze

Zejwsi Maej - chr "Melo-dia".- o pikna idea, ktr

trzeba kontynuowa - mwiMaria Karpiska, dyrektorGminnego Orodka Kultu-ry i Sportu w Zejwsi Maej.- Nasza gmina okazaa siwyjtkowo muzykalna. Dwapierwsze miejsca przy takiejkonkurencji s duym sukce-sem.

Deklaracja organizatorwjest jasna. Bd kontynuowa-li ten projekt w nastpnychlatach.

- Fina przynis wie-le emocji - mwi WojciechKnie z LGD "Podgrodzieoruskie". - Prace nad ko-lejn edycj zaczniemy juniedugo. Muzyka ludowa

jest na tyle pikna, e wartoj krzewi wrd kolejnychpokole, a tego rodzaju ini-cjatywy niewtpliwie si dotego przyczyniaj.

Opiekunka zwyciskiegochru z Grska take byabardzo podekscytowana.

- Wiele godzin powici-limy na przygotowania na-szego repertuaru - mwi Re-nata Dobrowolska. - Powiemnieskromnie, ale uwaam,e nasz chr wypad najoka-zalej. Gratuluj oczywicieinnym wietnych wystpwi mam nadziej, e okazji dointegracji nie zabraknie wprzyszoci.

Jury konkursu podkrela-o wysoki poziom artystycz-ny chrw. Wskazania naprzyszo dotyczyy doborurepertuaru. Im bardziej re-gionalny, tym lepszy, bo oswojsko w tym wszystkimchodzi. O harmoni i melo-di rwnie.

Chry seniora z gminy ZawieWielka okazay si najlepsze w finaleprzegldu w Czernikowie

Zgarnliwszystko

W Rzczkowie powstanie boisko wielofunkcyjne.Modzie bdzie moga gra w pik non, rczn,koszykwk, siatkwk, tenisa, a nawet uprawia lekkoatletyk

Inwestycje

w owiat

omasz Wicawski

Na finalizacj inwestycji cze-kaj z niecierpliwoci miesz-kacy wsi. Kompleks bdziedostosowany do osb maj-cych zamiowanie do sportu irekreacji. Cao inwestycjipochonie prawie tysicyzotych. Obiekt sportowy jest

ju w Zejwsi Wielkiej, a wszkole w Czarnowie jest cie-po po termomodernizacji.

Kompleks sportowy bdziesi skada z pola o wymiarachx metrw dostosowanegodo gier zespoowych i tenisaziemnego, bieni do sprin-tu na dystansie metrworaz rozbiegu do skoku w dalwraz z zeskokiem. W czcizachodniej dziaki zlokalizo-

wane zostanie stanowisko dopchnicia kul, skadajce si zokrgu i pola rzutu.

- Na inwestycj podpisanajest umowa o dofinansowaniez Programu Rozwoju Obsza-rw Wiejskich na kwot tysicy zotych - inormujeKrzyszto Rak, zastpca wjtagminy Zawie Wielka. - Ca-o inwestycji wyniosa pra-

wie tysicy zotych. W tejchwili trwaj ostateczne od-biory robt od wykonawcw.

Dziki dofinansowaniu zRegionalnego Programu Ope-racyjnego Wojewdztwa Ku-jawsko Pomorskiego na lata w kwocie prawie tys. z. moliwa bya re-alizacja projektu termomo-dernizacji budynku szkoyw Czarnowie. W ramach tej

inwestycji wykonana zostaawymiana stolarki okiennej,ocieplenie cian zewntrznychoraz ocieplenie stropodachu.Cao kosztw poniesionychna t inwestycj to tys. z.

W roku do uytku od-dano obiekt sportowy przy Ze-spole Szk w Zejwsi Wielkiej.Dziki wsparciu w wysokoci tys. z z tzw. Maych pro-

jektw udao si wybudowasemk do jazdy na rolkachoraz bezpieczny plac zabaw dlanajmodszych.

- Bardzo wan inwesty-cj edukacyjn bya rozbu-dowa Gminnego Przedszkolaw Zejwsi Wielkiej - mwiKrzyszto Rak. - Dobudowaneskrzydo pozwolio na zwik-szenie iloci dzieci uczcychsi w placwce do malusz-kw. Nie mniej istotne byopoczenie dwch budynkwdydaktycznych Szkoy Podsta-wowej w Przysieku cznikiem,w ktrym umieszczone zosta-

y, znajdujce si do tej pory nazewntrz, sanitariaty. Wymie-nione zostao rwnie poszy-cie dachowe starego budynkuz niebezpiecznego azbestowe-go na blachodachwk.

Wszystkie inwestycjeowiatowe realizowane byy naterenie gminy Zawie Wielkaprzez ostatnie lata.

W gminie Zawie Wielka inwestuje si w owiat. Fot. URZDGMINY


30/48


GMINA ZAWIE WIELKA


31/48


REKLAMA

Przysiek kolejny raz by sto-lic wojewdzkiego wita.Po raz szsty bowiem odbya

si kampania Kujawsko-po-morska gsina na w. Marci-na. Impreza w podtoruskiejwsi jest podsumowaniemtego, co w ostatnich miesi-cach dziao si w caej Polsce.

O kujawsko-pomorskiej g-sinie po raz pierwszy w tymroku usyszelimy na sierp-niowym Festiwalu Smakw wGrucznie.

- Inauguracja akcji nieprzy-padkowo ma miejsce waniew Grucznie, gdy to najwik-

sza tego typu impreza w Polsce wyjaniaj organizatorzy. -Oba przedsiwzicia promujwojewdztwo kujawsko-po-morskie jako region dobrychsmakw.

Do listopada gsina trafiana uroczyste obiady, koneren-cje, spotkania, warsztaty kuli-narne. Fina kampanii przypa-da zawsze na 10 i 11 listopada.

- Warto celebrowa naj-waniejsze polskie wito, atake trwale przywrci we

wszystkich polskich domachtradycj jedenastolistopado-wych rodzinnych obiadw zgsin w roli gwnej twier-dzi Piotr Cabecki, marszaekwojewdztwa. - Gsina nastole w dniu witego Marcinato nasza tradycja, a wic cznaszej tosamoci. SamorzdWojewdztwa ju po raz sz-sty z powodzeniem organizuje

kampani Kujawsko-pomor-ska gsina na witego Mar-cina. Mamy do tego tytu nie

tylko w postaci kulinarnychobyczajw Kujaw i Pomorza.o u nas, w Koudzie Wielkiej,dziaa Zakad DowiadczalnyInstytutu Zootechniki, zaopa-trujcy w gsi materia hodow-lany rolnikw w caej Polsce.

Gsinowe estyny niepodle-goci odbyy si w caym wo-jewdztwie. Na osoby, ktreodwiedziy Przysiek czekao

m. in. cooking show, czy-li dania przygotowane przezgwiazdy telewizyjnych progra-

mw kulinarnych. Pod oru-niem mona byo kupi taketuszki gsie oraz inne produk-ty z gsiny. Nieodcznymelementem imprezy bya tak-e moliwo zdobycia inor-macji o sposobach zdrowegoodywiania czy skosztowaniainnych potraw tradycyjnych.

Fot. Adam Zakrzewski

Gsina nasza

narodowa


32/48


GMINA UBIANKA

omasz Wicawski

Przegld odby si listopada.To ju tradycja w gminie yso-mice. wito Niepodlegoci ob-chodzone jest w sposb nietu-zinkowy. Oprcz ocenywystpw piewajcych dzieci imodziey rozstrzygnito takeIX Wojewdzki Konkurs Pla-styczno-Literacki.

- Od ponad dekady spotykamysi w okolicach wita Niepodle-goci - mwi eresa Gbocka,nauczycielka w Zespole Szk wubiance, wsporganizator e-stiwalu - Naszym celem jest po-pularyzacja pieni i piosenek pa-triotycznych, a take podnoszenie

kultury muzycznej modych lu-dzi.Sala w Zamku Bierzgowskim

bya, jak co roku, wypeniona.Modzi wykonawcy signli porepertuar znany doskonale ichdziadkom i rodzicom. Ci niemogli ukry wzruszenia. Wiel-kie emocje byo wida take natwarzach opiekunw piosenka-rzy, ktrzy przygotowywali swo-ich podopiecznych do wystpu.Liczy si piew, choreografia, atake interpretacja piosenki. Wie-le pieni publiczno piewaa ra-zem z wykonawcami.

Szczegowe wyniki wewszystkich kategoriach wieko-wych znajd pastwo na stronieinternetowej www.pozatorun.pl.

Fot. Adam Zakrzewski

Za nami XI Festiwal Pieni Patriotycznej Tobie Polsko.Piosenki wypeniy mury Zamku Bierzgowskiego

Niepodlegouczcili piewem

omasz Wicawski

Ten samorzd od paru lat nazy-

wany jest sonecznym. Wszystkodziki zrealizowanej w latach- inwestycji polegajcejna montau instalacji kolek-torw so

Poza Toruń nr 58

Documents

Transcript of Poza Toruń nr 58