M IC H A Ł SA N IEW SK I OFM Cap, Lublin

POSTULAT S. C. NAPIÓRKOWSKIEGO OFMCONV UPRAWIANIA „MARIOLOGII W KONTEKŚCIE” 1

S ta n is ł a w C e le s ty n N a p ió r k o w s k i O F M C o n v , o b e c n ie e m e r y t o w a n y p r o f e ­

so r K a to l ic k ie g o U n iw e r sy te tu L u b e lsk ie g o J a n a P a w ła II, w ie lo le tn i k ie r o w n ik

jed y n ej w P o lsc e K a t e d r y M a r io lo g i i n a le ż y d o g r o n a n a jw y b itn ie js z y c h z n aw có w

p r o b le m a t y k i m a r io lo g ic z n e j , a t a k ż e w ie lk ic h tw ó r c ó w p o s o b o r o w e g o n u r t u

o d n o w y m a r io lo g i i , n o w e g o s ty lu je j u p r a w ia n ia . P o s t u lu je o n , m ię d z y in n y m i,

u p r a w ia n ie „ m a r i o l o g i i w k o n te k ś c ie ” . Jej z a s a d n o ś ć w y ja ś n ia w p r z e d m o w ie d o

p ie rw sz e j z p r a c , k t ó r a u k a z a ł a się w r a m a c h s e r i i w y d a w n ic z e j p t . M ario log ia w kontekśc ie . O t o z a s a d n ic z y f r a g m e n t :

„W tr o s c e o o d n o w ę m a r io lo g i i S o b ó r W a t y k a ń s k i II u m ie ś c i ł j ą w e w n ą tr z

w y k ła d u o K o śc ie le , p r z y c z y m z łą c z y ł j ą ś c iś le z n a u k ą o C h r y s t u s i e i D u c h u

Ś w ię ty m , a c a ł o ś ć z a le c i ł r o z w a ż a ć w k o n te k śc ie d z ie jó w z b a w ie n ia . W ta k i

s p o s ó b w y ty c z y ł z o b o w ią z u ją c o d r o g ę d o p r z e z w y c ię ż e n ia s z k o d l iw e g o w y iz o ­

lo w a n ia p r z e d s o b o r o w e j m a r io lo g i i z s z e r o k ie g o k o n te k s tu m a r io lo g ic z n e g o .

P o p ra w n ą m a r io lo g ię m o ż n a u p r a w ia ć je d y n ie w k o n te k ś c ie n a u k i o B o g u i o

cz ło w iek u , o S ło w ie , k tó re C ia łe m się s ta ło , z a w is ło n a k r z y ż u i z m a r t w y c h w s ta ło

d la n a s z e g o z b a w ie n ia , o D u c h u B o ż y m , k tó r e g o m o c ą d o k o n a ło s ię w cie len ie ,

k t ó r y n a p e łn i ł M a r y ję , n a m a ś c i ł J e z u s a i e k le z jo tw ó rc z o z s t ą p i ł w W ie c z e r n ik u ,

o K o śc ie le , w k t ó r y m ż y je u w ie lb io n y je g o P a n , o S ło w ie B o ż y m i s a k r a m e n t a c h

j a k o d r o g a c h z b a w ie n ia , a t a k ż e o w y d a r z e n ia c h i s t a n a c h z a b r a m ą śm ie rc i .

M o ż n a w s k a z a ć w ie le n e g a ty w n y c h p r z y k ła d ó w , j a k b u d o w a n ie m a r i o l o g i i

a u to n o m ic z n e j , z a m a ł o z a t r o s k a n e j o w e w n ę trz n e w ię z i z c a ł ą r e s z tą te o lo g ii ,

p ro w a d z i d o sz k o d l iw e j je d n o s t r o n n o ś c i i e w id e n tn y ch w y p a c z e ń : m ó w ie n ie np.

o M a r y i O r ę d o w n ic z c e b e z d o s ta te c z n e g o u w z g lę d n ie n ia p r a w d y o C h r y s tu s i e

i D u c h u Ś w ię t y m ja k o n a sz y c h d o s k o n a ły c h O r ę d o w n ik a c h , t a k ie u ż y w a n ie

fo r m u ł « M a r y ja p r o w a d z i d o C h r y s t u s a » c z y « P r z e z M a r y ję d o C h r y s t u s a » ,

k tó re z d a ją s ię ig n o r o w a ć n a s z b e z p o ś r e d n i p r z y s tę p d o C h r y s t u s a w D u c h u

1 F r a g m e n t p r a c y m a g i s t e r s k i e j n a p i s a n e j n a W y d z ia le T e o lo g i i K a t o l i c k i e g o u n iw e r s y t e t u

L u b e l s k ie g o J a n a P a w ła II p o d k i e r u n k i e m k s . p r o f . d r h a b . A n d r z e j a C z a j i , L u b l in 2 0 0 7 .

7 6 M I C H A Ł S A N I E W S K I O F M C a p

Ś w ię ty m , t a k ie in t e r p r e to w a n ie p ra w d y o M a r y i M a t c e K o ś c io ła , j a k g d y b y n ie b y ła r ó w n o c z e ś n ie n a s z ą s t a r s z ą S io s t r ą w e w s p ó ln o c ie u c z n ió w C h r y s t u s a …

M o ż n a w y n o s ić m a c ie r z y ń s k ie m iło s ie r d z ie M a r y i k o n t r a s t u ją c je z p o s t a w ą

O jc a i C h r y s t u s a , a m o ż n a – j a k to c z y n i J a n P a w e ł II – s ła w ić O jc a b o g a t e g o w

m iło s ie r d z ie , a w M a r y i p o s t r z e g a ć « p r z e d m i o t » te g o m i ło s ie r d z ia , je g o z n a k ,

u p r z y w i le jo w a n ą p r z e s t r z e ń i m a c ie r z y ń s k i w y ra z .

P a p ie ż J a n P a w e ł II – o d w o łu ją c się d o S o b o r u – p r z y p o m i n a p o t r z e b ę

u m i a r u i r ó w n o w a g i z a r ó w n o w d o k tr y n ie , j a k i k u lc ie m a r y jn y m , j a k ró w n ie ż

to , że n a le ż y p a m i ę t a ć o Jej z w ią z k u ze w s z y s t k im i T a j e m n ic a m i w ia r y (K a te ­c h e za , 3 I 1 9 9 6 )” 2.

P o w y ż s z a w y p o w ie d ź to sy n te z a te g o c z y m m a b y ć o d n o w io n y n u r t m a r i o ­

lo g ii . S z e rz e j o t y m w k s ią ż k a c h i a r ty k u ła c h S. C . N a p ió r k o w s k ie g o z z a k r e s u

m a r io lo g i i . W s p o s ó b s z c z e g ó ln y o b e jm u je to k i lk a „ to m ó w m a r io lo g ic z n y c h ” :

M a t k a m o je g o P a n a 3, M a t k a n a sz e g o P a n a 4, M a t k a P a n a 5 i S łu ż e b n ic a P a n a 6. N a ­

p ió r k o w s k i t a k ż e w s k a z u je d o jr z a łe o w o c e te g o t y p u u p r a w ia n ia m a r i o l o g i i7.

Z a s a d n i c z o lu b e lsk i p r o fe s o r p r z e d s ta w ia t r z y g łó w n e k o n te k s ty m a r io lo g i i :

c h ry s to lo g ic z n y , p n e u m a t o lo g ic z n y i e k le z jo lo g icz n y .

1. M A RIO LO G IA W K O N TEK ŚCIE CH RYSTO LO GII

G łó w n ą , n a jw a ż n ie j s z ą i n a jc z ę śc ie j p o d k r e ś l a n ą p r z e z o. N a p ió r k o w s k ie g o

w ię z ią M a r y i z C h r y s t u s e m je s t Je j m a c ie r z y ń s t w o 8. Z tej w ię z i w y p r o w a d z a lu ­

b e l sk i m a r i o l o g w ła śc iw e r o z u m ie n ie r ó ż n y c h ty tu łó w M a r y i , Je j ro lę w h is to r i i

z b a w ie n ia ; t ą w ię z ią t ł u m a c z y ła sk i , k tó ry c h d o s t ą p i ł a 9.

2 S . C . N a p i ó r k o w s k i , O m a r io lo g ię w k o n te k śc ie , w : K . P e k , P e r S p i r i tu m a d M a r i a m ,

L u b l in 2 0 0 0 , s. 5n.

3 T e n ż e , M a t k a m o je g o P a n a (p ro b le m y – p o s z u k iw a n ia – p e r sp e k ty w y ) , O p o le 1988 [d a le j

M m P ] ,

4 T e n ż e , M a t k a n a s z e g o P a n a (p ro b le m y – p o s z u k iw a n ia – p e r sp e k ty w y ) , T a r n ó w 1992 [d a le j M n P ] ,

5 T e n ż e , M a t k a P a n a (p ro b le m y – p o sz u k iw a n ia – perspektyw y), N ie p o k a la n ó w 1998 [dalej M P ].

6 T e n ż e , S łu ż e b n ic a P a n a (p ro b le m y – p o s z u k iw a n ia – p e r sp e k ty w y ) , L u b l in 2 0 0 4 [S łP ] ,

7 S ą to m . in .: K . P e k , P e r S p ir i tu m a d M a r i a m , L u b l in 2 0 0 0 ; W . S i w a k , F i a t m ih i s e c u n d u m

v e rb u m : M a r y ja w T a je m n ic y W cie len ia w e d łu g J a n a P a w ła II , L u b l in 2 0 0 1 ; J. M o r i c o v a , M a t k a

B o ż a S ie d m io b o le s n a – p a t r o n k a S ło w a c ji: teo logia i ku lt, L u b l in 2 0 0 2 ; A . N a d b r z e ż n y , O d M a t ­

ki O d k u p ie n ia d o M a t k i w szy stk ich w ie rz ą cy ch : m a r io lo g ia E d w a r d a S c h i l le b e e c k x a , L u b l in 2 0 0 5 ;

M . G i l s k i , M a r io lo g i a k o n t e k s t u a ln a św . A u g u s ty n a , L u b l in 2 0 0 6 ; G . B a r t o s i k , M e d ia t r ix

In S p ir i tu M e d ia t o r e . P o śre d n ic tw o N a jś w ię t s z e j M a r y i P a n n y j a k o u c z e s tn ic tw o w p o ś r e d n ic z ą c e j

f u n k c j i D u c h a Św ię te g o w św ie t le te o lo g ii w sp ó łcz e sn e j, N i e p o k a l a n ó w 2 0 0 6 .

8 P or. M a r y ja h isto r io z b a w c z a . Z ro z u m ie ć sło w o V a tica n u m I I o M a t c e P a n a , w : „Ż y c ie d u c h o w e ”

6 ( 1 9 9 6 ) n r 3 , s. 4 4 n [d a le j M h ] ; z o b . t a k ż e M m P , s. 196n .

9 P or. M m P , s. 197.

P O S T U L A T S. C . N A P IÓ R K O W S K I E G O O F M C o n v … 7 7

O m a w ia ją c z w ią z e k M a r y i z C h r y s t u s e m w h is to r i i z b a w ie n ia w a r t o n a p o ­

c z ą tk u p r z y to c z y ć o p i s a n ą p r z e z N a p ió r k o w sk ie g o h is to r ię , j a k a p r z y d a r z y ła się

k s . prof. W ac ła w o w i S ch en k o w i. O tó ż k s. S c h e n k j a d ą c p o c ią g ie m d o L u b lin a , r o z ­

m a w ia ją c ze w sp ó łp a s a ż e r e m , ta k ż e k s ię d z e m , u s ły sz a w sz y o d n ie g o stw ie rd z en ie ,

że św. P a w e ł ty lk o w je d n y m m o m e n c ie (G a 4 ,4 : G d y n a d e s z ła p e łn ia c z a só w …)

w s p o m i n a o M a r y i i że p o z a t y m n ie z n a p o b o ż n o ś c i m a r y jn e j , o d p o w ie d z ia ł , że

św. P aw eł p r a c o w a ł w w a r u n k a c h m isy jn y c h , w k tó ry c h p ie r w sz e ń s tw o w g ło s z e ­n iu E w a n g e l i i p o w in n y z a jm o w a ć s p ra w y n a jw a ż n ie jsz e , a w ię c C h r y s t u s i Je go

d z ie ło zba w ie n ia : W cie len ie , Ś m ie rć i Z m a r tw y c h w sta n ie 10. C a łe d z ie ło s tw o rz e n ia

z m ie rz a ło d o tej „ p e łn i c z a su ”, d o W cie len ia . M a r y ja p r z y z w a la ją c w z w ia s to w a n iu

n a p r o p o z y c ję B o g a s ta ła się M a t k ą S ło w a W cie lon ego . W ten s p o s ó b B ó g u m ie ś c i ł

M a r y ję w s a m y m c e n tr u m h is to r i i z baw ien ia . O n a o d d a ła S y n o w i B o g a p rz y s łu g ę

m a c ie r z y ń s k ą . D z ię k i N ie j, p r z e z N ią o t r z y m a l i ś m y N o w e Ż y cie , n ow y , le p sz y

ś w ia t11. N ic in n e g o , ty lk o Jej m a c ie r z y ń s t w o w o b e c M e s ja s z a s t a ło s ię p o w o d e m

tego , że „ O t o b o w ie m b ło g o s ła w ić m n ie b ę d ą w sz y s t k ie p o k o le n ia ” ( Ł k 1,48).

W ie le t y t u łó w M a r y i , z Theotokos n a czele , je s t je d n o z n a c z n ie z w ią z a n y c h

z Jej m a c ie r z y ń s t w e m . J e d n a k n ie w sz y s tk ie ł ą c z y się z tą n a jw a ż n ie j s z ą p ra w d ą .

O. N a p ió r k o w sk i s t a r a się to sk o ry g o w a ć . Je d en z ty tu łó w : M atk a m iłosierdzia je s t

te o lo g ic z n ie d w u z n a cz n y . N a o g ó ł in te rp re tu je się g o e ty czn ie . W t a k im r o z u m ie ­

n iu o z n a c z a p o p r o s t u M atk a m iłosierna. M a r y j a je s t je d n a k p r z e d e w s z y s t k im

M a tk ą M iło sierd z ia , tzn . M atk ą Jezu sa C h rystu sa , u o s o b io n e g o M i ło s i e r d z ia

O jc a . Je s t to w ię c in t e r p r e ta c ja b o ż o m a c ie r z y ń s k a , o n t o lo g ic z n a . W p r z y p a d k u

te g o t y t u łu k o r e k ta p o le g a n ie n a p o d a n iu w ła śc iw e g o r o z u m ie n ia , le c z n a p r z y ­

p o m n ie n iu z a p o m n ia n e j , a w a ż n ie jsz e j in te rp re ta c ji te g o ty tu łu . W p r z y p a d k u

in t e r p r e ta c j i e ty c z n e j p o w in n o się u ż y w a ć m a łe g o „ m ” – M a tk a m iłosierdzia. W d r u g i m p r z y p a d k u w ła śc iw e je s t p i s a n ie M atk a M iło sierdzia p r z e z d u ż e „ M ” .

W p r a k t y c e je d n a k , j a k z a u w a ż a lu b e lsk i te o lo g , u ż y w a s ię te g o t y t u ł u p i s a n e g o

w ie lk ą l i te rą , a r o z u m i e się g o e ty c zn ie , m o r a ln ie , tzn . n ie c h r y s t o lo g ic z n ie 12.

P o d o b n ie d z ie je się n ie r a z z t y t u łe m M atk a K ościo ła . Z a p o m i n a s ię , że te n ty tu ł

p r z y s łu g u je M a r y i z r a c ji m a c ie r z y ń s t w a w o b e c Głow y K ościo ła – C h r y s t u s a

i m ó w i s ię o N ie j j a k o tej, k t ó r a je s t r z e k o m o ź r ó d łe m ż y c ia K o ś c i o ł a 13.

W u ż y w a n y m c z a s a m i ty tu le Pośredniczka Łask j e d y n ą m o ż l iw ą d o p rz y ję c ia

in te r p r e ta c ją je s t też in te rp re ta c ja m a c ie r z y ń sk a . M a r y j a o w s z e m je s t Pośrednicz­

10 P or. M n P , s. 2 0 3 n .

11 Por. O d n o w a k u ltu m a ry jn e g o n a S o b o rz e W a ty k a ń sk im II, w : K u lt M a t k i B o ż e j n a K a s z u b a c h

i P o m o rz u . S t u d ia n a d k u ltu r ą r e l ig i jn ą K a s z u b ó w i P o m o r z a n . M a t e r i a ł y z s y m p o z ju m m a r io lo ­

g ic z n e g o w W ejh e ro w ie 17-18 m a ja 1 9 9 9 r., r e d . G . A . K u s t u s z , B . J. S o i ń s k i , W e jh e r o w o 1999, s. 4 9

[d a le j O k m ] ; z o b . t a k ż e M h , s. 5 2 n ; S łP , s. 3 75n .

12 P or. M n P , s. 62 .

13 P or. M P , s. 162; z o b . t a k ż e SłP , s. 351.

7 8 M I C H A Ł S A N I E W S K I O F M C a p

ką Ł ask , a le w t y m z n a c z e n iu , że u r o d z i ł a S y n a B o ż e g o , ź r ó d ło w sz e lk ic h ł a s k 14.

W e d łu g N a p ió r k o w sk ie g o n ie m o ż n a a k c e p to w a ć tezy, że B ó g z sy ła w sz e lk ie ł a sk i

p rz e z ręce M a r y i . P r z y p o m in a , że z ty m ty tu łe m z w ią z a n y b y ł w ą tp l iw y te o lo g ic z ­

n ie m o d e l p o ś r e d n i c t w a do Chrystusa. U w a ż a , że w ła śc iw e r o z w ią z a n ie s ta n o w i

m o d e l p o ś r e d n ic t w a w Chrystusie. W ła śc iw e m u r o z u m ie n iu t y t u łu P o śr e d n ic z k a

Ł a s k s p r z y ja p o r ó w n a n ie c h a r a k te r u p o ś r e d n ic tw a M a r y i z p o ś r e d n ic tw e m C h r y ­

s tu s a . O . N a p ió r k o w s k i p r z y p o m in a u w a g ę L a u r e n t in a o ty m , że p o ś r e d n ic t w o

C h r y s t u s a je s t o r y g in a ln e z ra c ji Je g o o n ty czn e j s t ru k tu ry . C h r y s t u s m a ją c n a tu rę

b o s k ą i lu d z k ą je s t p o ś r e d n i k ie m w so b ie , a n ie p o m ię d z y 15.C h r y s t o lo g ic z n y k o n te k s t u p r a w ia n ia m a r io lo g i i s z c z e g ó ln ie w id o c z n y je s t

w r o z w i ja n e j p r z e z o. N a p ió r k o w s k ie g o fo r m u le P rzez Je z u sa do M ary i. Z e

w z g lę d u n a n o w o ś ć z a w a r te g o w n ie j p r o g r a m u w a r to w k i lk u z d a n ia c h u k a z a ć

h is to r ię je j p o w s ta n ia . P o c z ą t k u f o r m u ły N a p ió r k o w sk i d o s z u k u je się , p o w o łu ją c

się n a b a d a n i a k s . p ro f . R o m u a ld a R a k a i k s . d r a W a c ła w a S iw a k a , w a r ty k u le

K a r o la W o jty ły z 1958 r. M ło d y w ó w c z a s W o jty ła t łu m a c z y , ż e p o d s t a w ą d la

ż y c ia c h r z e ś c i ja n in a je s t m ie ć ś w ia d o m o ś ć o d k u p ie n ia . K to m a tę ś w ia d o m o ś ć

d o s t r z e ż e w O d k u p ie n iu ro lę M a r y i 16. T en w ą te k r o z w in ą ł w R edem ptoris M a ­ter n ie u ż y w a ją c je s z c z e fo r m u ły s ło w n e j. T a k ie j fo r m u ły u ż y l i k o m e n t u ją c y tę

e n c y k l ik ę K u d a s ie w ic z 17, N o s o w s k i18, K u s t u s z 19 i N a p ió r k o w s k i20. N a t o m ia s t Ja n P a w eł II u ż y ł je j d o p ie r o n a z a k o ń c z e n ie ś w ia to w e g o K o n g r e s u M a r io lo g ic z n e g o

w R z y m ie w 2 0 0 0 r., a le b e z ż a d n e g o k o m e n ta r z a , n a s a m y m k o ń c u p r z e m ó w ie ­

n ia . F o r m u ły n ie b y ło a n i w p rz y g o to w a n y m w cześn ie j te k śc ie p rz e m ó w ie n ia , a n i

w je g o w y d r u k u w o f ic ja ln y m , w ło s k im w y d a n iu L ’O sservatore R o m an o 21. T en

b r a k k o m e n t a r z a ze s t r o n y p a p ie ż a z o s ta ł n ie ja k o z r e k o m p e n s o w a n y n a p o l s k im

g r u n c ie a k a d e m ic k im , a m ia n o w ic ie w p o s t a c i z o r g a n iz o w a n ia s y m p o z ju m pt.

Przez Je z u sa do M ary i i w y d a n ia m a t e r ia łó w s y m p o z ja ln y c h 22.

O. N a p ió r k o w s k i p o d j ą ł się z a d a n ia w y ja ś n ie n ia p a p ie s k ie g o r o z u m ie n ia

fo rm u ły . Z a u w a ż y ł , że ju ż w R e d e m p to r h o m in is J a n P a w e ł II p i s a ł , iż t a je m n ic a

cz ło w ie k a r o z ja ś n ia się w św iet le T a je m n ic y C h r y s tu sa . W t a k i m też sen s ie m o ż e ­

14 P or. M n P , s. 173.

15 P or. M P , s. 199.

16 P o r . M n P , s. 195 ; z o b . t a k ż e M n P , s. 2 0 3 ; S łP , s. 2 8 8 n .

17 P or. J a n P a w e ł I I , M a t k a O d k u p ic ie la . T ekst i k o m e n ta rz e , red . S. C . N a p ió r k o w s k i , L u b l in

1993, s. 1 2 4 . [d a le j M O ]

18 P or. M O , s. 271 .

15 P or. M O , s. 274 .

2(1 P or. M O , s. 131n.

21 P o r . S łP , s. 3 0 4 n .

22 P r z e z J e z u s a d o M a r y i . M a t e r i a ły z s y m p o z ju m m a r io lo g ic z n e g o z o r g a n iz o w a n e g o p r z e z P o l­

sk ie T o w a rz y s tw o M a r io lo g ic z n e . L ich e ń , 2 6 - 2 7 p a ź d z ie r n ik a 20 0 1 ro k u , r e d . S . C . N a p ió r k o w s k i ,

K . P e k , C z ę s t o c h o w a - L i c h e ń 2 0 0 2 .

P O S T U L A T S. C . N A P IÓ R K O W S K I E G O O F M C o n v… 7 9

m y iść d o M a r y i p r z e z C h r y s tu sa . W y ja śn ia ją c o d d a w n a z n a n ą id e ę p rz ez M ary ję do Jezu sa p a p ie ż s tw ie rd z i ł , że p r z e z N ią o t r z y m a l i ś m y Z b a w ic ie la o r a z że O n a je s t id e a ln y m p r z y k ła d e m ż y c ia c h r z e śc i ja ń sk ie g o i s w o ją m a c ie r z y ń s k ą m iło ś c ią

w sp ie r a n a s w d r o d z e k u P e łn i . J e d n a k , z a u w a ż a o. N a p ió r k o w sk i , fo r m u łę przez M ary ję do Jezu sa p a p ie ż u z u p e łn ia s ło w a m i: „ C h r z e śc i ja n in ie , p a t r z w C h r y s tu sa ,

k o n te m p lu j o b lic z e C h r y s tu s a , a d o s t r z e ż e s z t a m w sz y s tk o n a s w o im m ie js c u i we

w ła śc iw y c h p r o p o r c ja c h : i c z ło w ie k a , i K o ś c ió ł , i P io tra , i M a r y ję ” 23. W ty ch s ł o ­

w a c h m a r io lo g z L u b l in a u p a t r u je s e d n o p a p ie sk ie g o u ję c ia f o r m u ły p rz ez Jezusa do M ary i, a le ty lk o w a sp e k c ie p o z n a w c z y m , k s z t a ł t u ją c y m ś w i a d o m o ś ć w iary ,

p o r z ą d k u ją c y m h ie r a r c h ię m is te r ió w i d o g m a tó w . D r u g i a s p e k t fo rm u ły , a sp e k t

e g z y s te n c ja ln y w u ję c iu J a n a P a w ła II, N a p ió r k o w sk i s t r e s z c z a w s p o s ó b n a s t ę ­

p u ją c y : „ U k r z y ż o w a n y Z b a w ic ie l z e c h c ia ł d a ć n a m s w o ją M a t k ę z a n a s z ą M a tk ę .

P rzez Jezu sa z a te m , z Je g o w o li j e s t e ś m y m a r y jn i24.

P r o g r a m u p r a w ia n ia m a r io lo g i i w k o n te k śc ie c h r y s to lo g i i N a p ió r k o w s k i

p r z e k a z a ł te ż sk u te c z n ie s w o im u c z n io m . K s . M a r e k G i l s k i p r z e b a d a ł p i s m a św.

A u g u s t y n a c h c ą c p o z n a ć j a k ten św ię ty p i s a ł o M a tc e B o ż e j . U s ta l i ł , że A u g u s t y n

n a jc h ę tn ie j p i s a ł o M a r y i w k o n te k śc ie c h r y s to lo g ic z n y m . M ó w ie n ie o M a t c e J e ­

z u s a , o p o s t a c i h is to r y c z n e j , m ia ło z n a c z e n ie a p o lo g e t y c z n e – b r o n i ło r e a ln o ś c i

W cie len ia . B isk u p H ip p o n y p o d k r e ś l a ł d w ie p raw d y : M a r y ja j a k o p o s t a ć h is to ry c z ­

n a je s t g w a r a n te m h is to ry c z n o śc i Je z u sa o r a z M a r y ja j a k o p ra w d z iw y c z ło w ie k je s t

g w a r a n te m p ra w d z iw o śc i cz ło w ie c z e ń s tw a Je z u sa . N e g a c ja ty ch p r a w d p r o w a d z iła

z a z w y c z a j d o n e g a c j i W cie le n ia , M ę k i , Z m a r t w y c h w s t a n ia i Z b a w ie n ia . D la te g o

m a r io lo g ia p o p r z e z c h ry s to lo g ię m a w p ły w n a so te r io lo g ię . O p r ó c z p r a w d y o B o ­

ż y m m a c ie r z y ń s t w ie M a r y i A u g u s t y n r ó w n ie m o c n o p o d k r e ś l a ł Je j d z ie w ic tw o

r o z u m ie ją c je j a k o w a r u n e k k o n ie c z n y d la b e z g r z e s z n o śc i i z b a w cz e g o p o ś r e d n ic ­

tw a C h r y s t u s a . G i l s k i z a z n a c z a , że te d w ie p r a w d y A u g u s t y n n a jw y ż e j c e n ił ze

w z g lę d u n a z w ią z e k z fu n d a m e n t a ln y m i p r a w d a m i c h r z e ś c i ja ń s t w a 25.

2. M A RIO LO G IA W K O N TEK ŚCIE PN EU M A TO LO G II

U w r a ż l iw ie n ie n a te m a t w z a je m n y c h o d n ie s ie ń m a r io lo g i i i p n e u m a t o lo g i i

o. N a p ió r k o w sk i z a w d z ię c z a C o n g a r o w i , o c z y m w ie lo k ro tn ie w s p o m i n a 26. T o o n

z w ró c i ł u w a g ę n a „ p u s tk ę p n e u m a to lo g ic z n ą ” w n a u c e o z b a w ie n iu , p u s tk ę czę sto

z a p e łn ia n ą M a r y j ą i in n y m i św ię ty m i. W p ró b a c h p o p r a w n e g o u s ta w ie n ia o d n ie ­

s ień D u c h a Ś w ię teg o w z g lę d e m M a r y i i z b u d o w a n ia m o d e lu p o ś r e d n ic tw a w D u c h u

Ś w ię ty m , lu b e ls k i m a r i o l o g k o r z y s t a z w y n ik ó w p o s z u k iw a ń w ie lu teo logów .

23 SłP , s. 2 89 .

24 SłP , s. 2 89 .

25 P or. M . G i l s k i , M a r io lo g i a k o n te k s tu a ln a św . A u g u s t y n a , L u b l in 2 0 0 6 , s. 1 90n .

26 Por. S. C . N a p i ó r k o w s k i , M o ja p rz y g o d a z D u c h e m Ś w ięty m , „ W ię ź ” 4 1 (1 9 9 8 ) n r 8, s. 91n.

8 0 M I C H A Ł S A N I E W S K I O F M C a p

D la p rz y b l iż e n ia t re śc i n iek tó ry ch ty tu łó w M a tk i B o ż e j o d n ió s ł się d o b a d a ń ks. G e r a r d a P h ilip sa . P ro fe so r z L o u v a in stw ierdz ił, że M a r y i n a d a je się, p o c z y n a ją c

ju ż o d św. I ren eu sza , t y tu ł A d v o c a ta (O bron icielka), b ę d ą c y w ie rn y m tłu m a cz e n ie m

g re c k ie g o P a ra k le to s . N o w y T e s ta m e n t u ż y w a te rm in u je d y n ie w o d n ie s ie n iu do

C h r y s tu s a i in n e g o P a ra k le ta , czy li D u c h a Św iętego , n ig d y z a ś d o M a r y i . T e rm in

P o ś r e d n ik n ie je s t u ż y w a n y n aw et d o D u c h a Św iętego . W e d łu g P h il ip sa p o ś r e d ­

n ic tw o zb aw cze ł ą c z y się je d y n ie z cz ło w ie cz e ń stw iem , b ó s tw o z a ś m o ż e być ty lk o k r e se m d z ia ła ń p o je d n a w cz y ch . D la te go lu d z ie (M a ry ja , k a p ła n i , ro d z ic e ) m o g ą

u c z e s tn ic z y ć w p o ś r e d n ic tw ie Je z u sa C h r y s tu sa , tego , k tó r y je s t P o śr e d n ik ie m

w sen s ie ś c i s ły m , d z ię k i sw ej te a n d ry cz n e j n a tu rz e . T uta j N a p ió rk o w sk i d o d a je

(w o p a r c iu o R z 8, 2 6 ) , że D u c h Św ięty w sta w ia się z a n a m i w z d y c h a n ie m n ie ­

w y m o w n y m , s tą d m o ż n a u z n a ć , że D u c h Ś w ięty m a u d z ia ł w p o ś r e d n ic tw ie m o ­

ra ln y m , czy li w sta w ien n ic tw ie . T y tu łem , k tó r y śc iś le je s t z a le ż n y o d p o s ia d a n ia

n a tu r y te a n d ry c z n e j je s t O d k u p ic ie l . P h il ip s s tw ie rd z a , że ten t y t u ł p rz y p isy w a n y

je s t w y łąc zn ie Je z u so w i C h ry s tu so w i z a ró w n o prz e z P ism o Św ięte, O jc ó w K o śc io ła

i p ó ź n ie js z ą teo log ię . O. N a p ió rk o w sk i w n io sk u je , że n ie m o ż n a n a z y w a ć D u c h a

Ś w iętego O d k u p ic ie le m , a n i M a r y i W sp ó ło d k u p ic ie lk ą . B e lg i jsk i p ra ła t zd a je sob ie

sp raw ę, że c z a s a m i s to su je się te s a m e w y r a ż e n ia d o ró żn y ch rz e c z y w isto śc i , np.

m ó w i się o D u c h u Ś w ię ty m i M a r y i , że fo rm u ją C h r y s tu s a w n a s . P o d o b n ie m ó w ił

o so b ie św ię ty Paw eł: D z ie c i m o je , o to p o n o w n ie w b ó la c h w a s r o d z ę , a ż C h r y s tu s

w w as s ię u k sz t a ł tu je (G a 5, 19). T ak ie z a m ie sz a n ie se m a n ty c z n o - te o lo g ic z n e , z a ­

m ie n n e s to so w a n ie ty ch sa m y c h o k re ś le ń d o M a r y i i D u c h a Ś w ię teg o n ie zaw sze

o z n a c z a p rz e n o sz e n ie f u n k c j i D u c h a Ś w iętego n a M a ry ję . N a p ió r k o w sk i p rz y sta je

d o u w a g i P h il ip sa , b y w ta k ic h p rz y p a d k a c h b rać p o d u w agę in ten c ję au to ra w y p o ­

w ie d z i27. Te ro z w a ż a n ia se m a n ty c z n e p rz e p ro w a d z o n e prz e z lu b e lsk ieg o te o lo g a n a

baz ie a r ty k u łu lo w a ń sk ie g o d o g m a ty k a u k a z u ją , ja k ie ty tu ły n a le ż a ło b y p o p ra w n ie

u ż y w a ć w o b e c D u c h a Ś w iętego , Je z u sa i M a r y i i z cz e go on e w y n ik a ją .

S z u k a ją c in s p i r a c j i u O jc ó w K o ś c io ła , N a p ió r k o w s k i s k o r z y s t a ł z b a d a ń

P aw ła E v d o k im o w a , k t ó r y w a r ty k u le p o ś w ię c o n y m z w ią z k o m M a r y i z D u c h e m

Ś w ię ty m o m ó w i ł te m a t p o ś r e d n ic z ą c o - z b a w c z e j ro li D u c h a Ś w ię te g o i o b e c n o ś c i

w n ie j M a r y i . O d n o ś n ie d o p ie rw sz e g o te m a tu , E v d o k im o w p isz e , że D u c h Święty,

„ d r u g i P a r a k le t ” o b ja w ia się z a w sz e w d z ia ł a n iu s k ie r o w a n y m k u u o b e c n ie n iu

i o b ja w ie n iu Je z u sa . Z e s ła n ie D u c h a Św iętego n ie je s t je d n a k p r o s t y m n a s tę p s tw e m

W cie len ia . T o je s t o s o b n y a k t O jc a . Je z u s b y ł p o p r z e d n ik i e m D u c h a Ś w ię teg o . Po

P ię ć d z ie s ią tn ic y D u c h Ś w ię ty je s t je d y n y m , k t ó r y s p r a w ia n a s z e z je d n o c z e n ie

z J e z u s e m C h r y s t u s e m , k t ó r y sp ra w ia , ż e s t a je m y się d z ie ć m i B o ż y m i . D u c h

Ś w ię ty je s t o s o b o w o o b e c n y w u św ię c o n e j d u sz y , s t a ją c s ię n a m b l iż s z y n iż m y

so b ie s a m i . D la te g o K o ś c i ó ł p r z y w o łu je D u c h a Ś w ię te g o w e p ik le z ie . K r ó le s tw o

21 P or . S łP , s. 2 3 n ; z o b . t a k ż e S. C . N a p i ó r k o w s k i , M o j a p r z y g o d a z D u c h e m Ś w ię ty m ,

„ W ię ź ” 4 1 ( 1 9 9 8 ) n r 8 , s. 91-94 .

P O S T U L A T S. C . N A P I Ó R K O W S K I E G O O F M C o nv… 81

B o ż e je s t t a m , g d z ie je s t o b e c n y D u c h Św ięty . B e z N ie g o n ie m a K o ś c io ła , a g d z ie

nie m a K o ś c io ł a , t a m n ie m a z b a w ie n ia . N a s tę p n ie N a p ió r k o w sk i , id ą c z a E v d o ­k im o w e m , w y ja ś n ia p o ś r e d n ic t w o M a r y i w p o ś r e d n ic z ą c o - z b a w c z e j ro l i D u c h a

Ś w iętego . Z a d a n ie m D u c h a Ś w ię te g o je s t o b ja w ia n ie . W e w n ą t r z T r ó jc y D u c h

Ś w ięty o b ja w ia S y n a O jc u , z a ś w e k o n o m i i z b a w ie n ia o b ja w ia B o g a w fu n k c j i

r o d z e n ia : C h r y s t u s n a r o d z i ł s ię z D u c h a Ś w ię te g o i M a r y i . D u c h Ś w ię ty r o d z i też

C h r y s tu s a w o c h r z c z o n y c h lu d z ia ch . Ik o n a M a r y i t r z y m a ją c a n a rę k a c h Je z u s a to

o b r a z B o ż e j F i la n tr o p i i . D u c h Św ięty , k t ó r y u c z y n i ł M a r y ję M a t k ą B o g a , u c z y n ił

J ą t a k ż e ź r ó d ł e m d y n a m iz m u m a c ie r z y ń sk ie j o p ie k i . D w ie ik o n y p r z e d s t a w ia ją

z w ią z e k M a r y i z D u c h e m Ś w ię ty m : D e e s i s – W sta w ie n n ic z k a ( M a r y j a i J a n s to ją

z w y c ią g n ię t y m i r ę k o m a k u Je z u so w i) m a u d z ia ł w e w s t a w ie n n ic tw ie D u c h a

Ś w ięteg o , k t ó r y w s t a w ia się z a n a m i , k ie d y n ie u m ie m y się m o d l ić . M a r y j a n a tej

ik o n ie o b r a z u je m o d l i tw ę K o ś c io ła , w s ta w ie n n ic tw o m i ło s ie r d z ia . O n a w s ta w ia

się j a k o M a t k a , u c ie le śn ia m iło s ie r d z ie i m a c ie r z y ń s k ą c z u ło ś ć , k tó r y c h n ie m a

je d n a k z s ie b ie s a m e j , p o n ie w a ż p r z e z N ią D u c h Ś w ię ty o b ja w ia sw e d z ia ł a n ie

ja k o O b r o ń c a i P o c ie sz y c ie l , o b ja w ia u ś m ie c h n ię t ą m i ł o ś ć O jc a . D r u g a z ik o n

– E le u z a (U m ile n ie , c z u ło ś ć – m a ł y Je z u s p r z y t u la s ię p o l ic z k ie m d o M a t k i ) to

o b r a z s e r d e c z n e j k o m u n i i B o g a z c z ło w ie k ie m . T a k o m u n ia w y r a s t a z d z ia ł a n ia

D u c h a Ś w ię te g o w e W c ie le n iu i ze z g o d y M a r y i , k t ó r a to z g o d a te ż w y r a s t a ł a

z m iło ś c i , j a k ą D u c h Ś w ię ty J ą n a p e łn ia ł . B e z tej m i ło ś c i w s p ó ł p r a c a M a r y i

z B o ż ą in i c ja t y w ą b y ła b y n ie m o ż l iw a 28.A n a l iz u ją c te m a t p n e u m a to lo g ic z n e j in te rp re tac ji p o ś r e d n ic tw a M a r y i o. N a ­

p ió rk o w sk i o d w o łu je się ta k ż e d o w y n ik ó w p r a c y H e n r i B a r r é , b a d a c z a m a r io lo g i i

s ta ro ż y tn e j i ś re d n io w ie c z n e j. P rz e b a d a w sz y d z ie ła w ie lu te o lo g ó w ś re d n io w ie c z a

B a r r é s tw ie rd z ił , że s t r z e g ą o n i w ie rn ie z a s a d y o p e r a D e i a d e x t r a s u n t c o m m u n ia

i D u c h o w i Ś w ię te m u je d y n ie p r z y p is u ją d o k o n a n ie W cie le n ia S ło w a . N ic n ie p is z ą

o r e la c ja c h m ię d z y M a r y j ą a D u c h e m Ś w ię ty m . R o la M a r y i w p o c z ę c iu je s t o p i ­

s y w a n a j a k o b ie rn a . W sz y s tk o , co d o k o n y w a ło w M a r y i p r z y p i s y w a n o D u c h o w i

Ś w iętem u . W tra d y c ji z a c h o d n ie j ro z r ó ż n ia n o d w a d z ia ł a n ia D u c h a Ś w ię teg o w o b ec

M a r y i : sp ra w ie n ie p o c z ę c ia i u św ię c e n ie . N ig d y n ie m ie s z a n o a n i n ie w y n o s z o n o

d z ia ł a n ia M a r y i p o n a d d z ia ł a n ie D u c h a Ś w ię te g o . W ś r e d n io w ie c z u p i s a n o , że

M a r y ja w y p e łn ia d u c h o w e m a c ie rz y ń s tw o n a d w a s p o so b y : p r z e z p r z y k ła d i p rz e z

w s ta w ie n n ic tw o . T a k ie j ro li n ie p r z y p i s y w a n o n ig d y D u c h o w i Ś w ię te m u , racz e j

p o d k r e ś l a n o is to tn ie in n ą j a k o ś ć Je g o ro li i d z i a ł a n ia 29.

P isz ą c o m a r io lo g i i Jo h n a H e n r y 'e go N e w m a n a w u ję c iu J e a n a S te rn a , o. N a ­

p ió r k o w sk i p o d k r e ś la , że N e w m a n g łę b o k o i p o w a ż n ie t r a k t o w a ł z a s a d ę : j a i m ó j

S tw orzycie l. T a z a s a d a s t r z e g ła b e z p o ś r e d n io ś c i re lac ji z B o g ie m . M im o szc z e re g o

p o d z iw u d la ś w ię ty c h i M a t k i B o ż e j n ie p r z y p is y w a ł im ja k ie j ś s p e c ja ln e j ro li p o ­

28 P or. S łP , s. 2 6 n .

M P or. S łP , s. 2 7n .

8 2 M I C H A Ł S A N I E W S K I O F M C a p

ś re d n ic z ą c e j . T y lk o C h r y s t u s je s t „ p r z e d m io te m ” n a sz e j n a d z ie i i n ik t inny. T y lk o D u c h Ś w ię ty a p l ik u je n a m C h r y s tu s o w e d z ie ło o d k u p ie n ia i n ik t in n y 30.

N a p ió r k o w s k i w ie lo k r o tn ie w s p o m i n a w k ła d o. K o lb e g o w m y ś l o p o ś r e d ­

n ic tw ie M a r y i w D u c h u Ś w ię ty m . T a id e a z a s t ą p i ł a ok . 1935 r. o b e c n y w c z e śn ie j

w p i s m a c h św . M a k s y m i l i a n a m o d e l p o ś r e d n ic tw a d o C h r y s t u s a . P o d s t a w ą m o ­

d e lu b y ło p o z y t y w n e z in te rp re to w a n ie N ie p o k a la n e g o P o c z ę c ia , k tó re r o z u m i a ł

n ie ty lk o n e g a ty w n ie , j a k o w o ln o ś ć o d g r z e c h u p ie r w o r o d n e g o , a le te ż ja k o d o s k o n a łe z je d n o c z e n ie z D u c h e m Ś w ię ty m . Z tej m y ś l i K o lb e w y p r o w a d z i ł ideę

r o z d a w n ic t w a ła sk . M a r y j a je s t t a k n a p e łn io n a ł a s k a m i D u c h a Ś w ię te g o , że ich

n a d m i a r p r z e le w a s ię i s p a d a n a lu d z i. W ten s p o s ó b , s t w ie r d z a o . N a p ió r k o w ­

sk i, Ś w ię to d u c h o w e z in te r p r e to w a n ie n ie p o k a la n e g o p o c z ę c ia d o p r o w a d z i ło d o

o d n o w io n e j te o lo g i i p o ś r e d n ic t w a M a t k i B o ż e j31.

C z e r p ią c m y ś l i o d ró ż n y c h a u to ró w o. N a p ió r k o w s k i p r z y w o łu je też p o s t a ć

k a r d y n a ła L e o S u e n e n sa . T e n ż e p r z e w id y w a ł o d n o w ę p o b o ż n o ś c i m a r y jn e j w je j

z w ią z a n iu z p n e u m a t o lo g ią . M a r y j a z o s t a ł a b y w te d y u k a z a n a j a k o n a p e łn io n a

ł a s k ą D u c h a Ś w ię te g o , p ie r w sz a c h r z e ś c i ja n k a i c h a r y z m a t y c z k a . K a r d . S u e n e n s

u w z g lę d n ia ją c s łu s z n ą k r y t y k ę p r o t e s ta n c k ą o d n o ś n ie d o z a s t ę p o w a n ia D u c h a

Ś w ię te g o M a r y j ą , r a d z i p o d k r e ś la ć a b s o lu tn y p r io r y te t D u c h a Ś w ię te g o ja k o

U św ię c ic ie la i d o p ie ro w ty m k o n te k śc ie u k a z y w a ć M a r y ję ja k o w y ją tk o w o u ś w ię ­

c o n ą ; w p ie r w u k a z y w a ć D u c h a o ż y w ia ją c e g o i n a p e łn ia ją c e g o , a d o p ie r o p o t e m

Tę, k t ó r a z o s ta ła n a p e łn io n a ; n a jp ie rw T ego , k tó r y m a in ic ja ty w ę , a d o p ie ro w te d y

Tę, k t ó r a p o d e jm u je tę in ic ja ty w ę . S u e n e n s a k c e n tu je W c ie le n ie j a k o d e c y d u ją c e

w y d a r z e n ie z b a w c z e . M a r y j a z o s ta ł a w łą c z o n a w c e n t r u m h i s t o r i i z b a w ie n ia

p r z e z D u c h a Ś w ię te g o . Je j w s p ó łp r a c a w z b a w ia n iu m a c h a r a k t e r m a c ie r z y ń sk i .

D z ia ł a n ie D u c h a Ś w ię te g o w M a r y i i z M a r y j ą w y r a ź n ie z d ą ż a ł y d o C h r y s t u s a .

D u c h Ś w ię ty je s t c a łk o w ic ie „ n io s ą c y C h r y s t u s a ” św ia tu . B e z N ie g o n ik t n ie je s t

z d o ln y n a w e t w y p o w ie d z ie ć im ie n ia J e z u s . O n n a s r o d z i d o ż y c ia w C h r y s tu s i e

i d o te g o s w e g o d z ia ł a n ia z a p r a s z a M a r y ję . T a k Ją u k s z t a ł to w a ł , że ż y je O n a

ty lk o d la C h r y s t u s a i d l a n a s ze w z g lę d u n a N ie g o . T a k w ię c M a r y ja , b ę d ą c s t w o ­

rz e n ie m , z o s t a ł a p o w o ła n a d o w s p ó łp r a c y w z b a w c z y m p o s ł a n n ic t w ie D u c h a

Ś w ię te g o i j e s t w ten s p o s ó b c a ła sk ie r o w a n a k u sw e m u S y n o w i32.N a p ió r k o w s k i o d w o łu je się t a k ż e d o m y ś l i C o n g a r a . W e d łu g f r a n c u s k i e ­

g o d o m i n i k a n i n a t r z e b a w id z ie ć i u k a z y w a ć ro lę M a r y i w e w n ą tr z ro li D u c h a Ś w ię teg o , t a k j a k to c z y n i l i tu r g ia . D o n ie d a w n a je s z c z e , p is z e C o n g a r , l i tu r g ia

ł a c iń s k a łą c z y ła m o d l i tw ę d o D u c h a Ś w ię te g o z e w s p o m i n a n i e m N a jśw ię t sz e j

M a r y i P a n n y ta k , j a k ł ą c z y s ię w s p o m n ie n ie św . P a w ła ze św . P io tr e m . C o n g a r

z w r a c a u w a g ę n a p o t r z e b ę w y r a ź n ie j s z e g o r o z g r a n ic z e n ia k o m p e te n c j i D u c h a

30 P or. S łP , s. 2 9 n .

31 M P , s. 2 0 8 .

32 P or. M O , s. 2 3 9 -2 4 1 .

Ś w ię te g o i M a r y i , a p ó ź n ie j z n ó w w p is a n ia ro l i M a r y i w ro lę D u c h a Ś w ię teg o . D u c h Ś w ię ty u c z y n i ł J ą M a t k ą S ło w a w c ie lo n eg o . M a r y j a m a s t a t u s w z o r u K o ­ś c io ła i p o w s z e c h n e g o w sta w ie n n ic tw a , a s ta ła s ię ty m w z o r e m d z ię k i d z ia ł a n iu

D u c h a Ś w ię te g o . C h r z e śc i ja n ie , p r o s z ą c M a r y ję o u r z e c z y w is tn ie n ie s ię w n ich Jej w z o r u , o c z e k u ją r e a l iz a c j i b e z p o ś r e d n io o d C h r y s t u s a d z ia ł a j ą c e g o w n ich p rz e z D u c h a Ś w ię te g o , m a ją c je d n o c z e ś n ie ś w ia d o m o ś ć , ż e M a r y j a w s p ó ł- d z ia ł a

w d z ia ł a n iu C h r y s t u s a i D u c h a Ś w ięteg o p o p r z e z w z ó r i w sta w ie n n ic tw o . M a r y ja

j a k o p ie r w s z a z o s t a ł a o b d a r o w a n a i d o p u s z c z o n a d o s u w e r e n n e g o d z ia ł a n ia

D u c h a . B łę d e m b y ło b y w m n ie m a n iu C o n g a r a z a p o m in a n i e o t y m d y s k r e tn y m

i d o b r o c z y n n y m w p ły w ie M a r y i n a n a sz e ży c ie w C h r y s t u s i e 33.P ra c ę n a d b a d a n ie m z w ią z k ó w D u c h a Ś w ię teg o z M a r y j ą w te o lo g i i C o n g a r a

p o d j ą ł k s . K a z im ie r z P ek M I C , u c z e ń o. N a p ió r k o w sk ie g o . W sw o je j ro z p r a w ie

d o k to r sk ie j Per S p ir i tu m a d M a r ia m z w r a c a u w a g ę n a je sz c z e k i lk a in n y c h z w ią z ­

k ó w M a r y i i D u c h a Ś w ię teg o , k tó re C o n g a r o m a w ia w sw ej p n e u m a t o lo g i i .1. M a r y j a je s t z łą c z o n a z T ró j- je d y n y m . […] W p e r s p e k t y w ie O jc a M a r y ja

s t a n o w i r e a l iz a c ję z a m y s ł u s tw o r z e n ia , w p e r s p e k ty w ie S y n a je s t d z ie łe m o d ­

k u p ie n ia , z a ś w p e r s p e k t y w ie d z ia ł a n ia D u c h a ja w i s ię j a k o u ś w ię c o n y i z r e a l i ­

z o w a n y c z ło n e k K o ś c i o ł a 34.

2. W D u c h u Ś w ię t y m r o z p o z n a je m y w ie lk o ś ć d z ie ła B o ż e g o w M a r y i ;

w D u c h u Ś w ię ty m m a m y w ię ź z M a t k ą P a n a , p o d o b n ie j a k z w sz y s t k im i o s o b a m i ;

w D u c h u Ś w ię t y m r a z e m z M a r y ją , m o ż n a p ra w d z iw ie w ie lb ić B o g a . M a r y j a n ie

je s t w t a k i m u ję c iu j a k i m ś „ o g n iw e m ” d o D u c h a (a O n k o le jn y m „ o g n iw e m ” ), a p o t e m d o J e z u s a i O jc a . P rz e c iw n ie , p r z e z D u c h a m o ż l iw a j e s t w ię ź z M a r y ją ,

a w r a z z N ią i c a ł y m K o ś c io łe m , ł ą c z n o ś ć z S y n e m i O jc e m 35.3. M a r y j a j a k o W ie r z ą c a i M a t k a . C z ę s to w m a r io lo g i i m ó w io n o o m a ­

c ie r z y ń s tw ie M a r y i ja k b y b y ło c e le m s a m y m w so b ie . T y m c z a s e m o n o je s t Jej

d r o g ą , p o w o ła n ie m . Ż y cie M a r y i s p e łn ia się j e d n a k n ie w m a c ie r z y ń s t w ie , lecz

w B o g u O jc u , t a k j a k k a ż d e g o c h r z e ś c i ja n in a . T o s t a ło się m o ż l iw e d z ię k i p r z e ­

b ó s t w ia ją c e j ł a s c e D u c h a Ś w ię teg o . C h r y s t u s d a je ż y c ie n ie d z ię k i te m u , że s ta ł

się c z ło w ie k ie m , le c z d o p ie r o d z ię k i te m u , że z m a r t w y c h w s ta ją c s t a ł s ię D u c h e m

o ż y w ia ją c y m , z a s a d ą u s p r a w ie d l iw ie n ia i n o w e g o ż y c ia . N a r o d z e n ie c h r z e ś c i­

j a n n a le ż y w ią z a ć n ie ty lk o z B o ż y m N a r o d z e n ie m , a le te ż z p r z e d w ie c z n y m z r o d z e n ie m S y n a , z Je g o P a s c h ą i c h r z te m c h r z e ś c i ja n . M a c ie r z y ń s t w o M a r y i

je s t o b r a z e m m a c ie r z y ń s t w a B o g a . M is ja T c h n ie n ia w d z ie ja c h M a r y i je s t teg o n a jp e łn ie js z y m w y r a z e m . U o b e c n ia się n ie u s ta n n ie w m is t e r iu m K o ś c io ła , p rz e z

w łą c z e n ie w C h r y s t u s a i d a w a n ie G o św ia tu . U f u n d a m e n t u je s t a k t w ia ry , k tó r y

w z b u d z a D u c h Św ięty . M a r y j a z a n i m z o s t a ł a M a t k ą , s t a ła się W ie r z ą c ą 35.

33 P or. M O , s. 2 4 2 n .

34 K . P e k , P e r S p i r i tu m a d M a r i a m , L u b l in 2 0 0 0 , s. 150.

35 T a m ż e , s. 151.

36 T a m ż e , s. 152n.

P O S T U L A T S. C . N A P IÓ R K O W S K I E G O O F M C o n v … 8 3

8 4 M I C H A Ł S A N I E W S K I O F M C a p

W je s z c z e s z e r s z y m o b s z a r z e t e o l o g i i p r o b l e m z w i ą z k ó w m a r i o l o g i i

z p n e u m a t o l o g i ą p o d j ą ł G r z e g o r z B a r t o s i k , t a k ż e u c z e ń N a p i ó r k o w s k ie g o .

W sw o je j p r a c y h a b i l i ta c y jn e j p t. „ M e d ia t r ix In S p ir i tu M e d ia to r e . P o śr e d n ic tw o

N a jśw ię t sz e j M a r y i P a n n y j a k o u c z e s tn ic tw o w p o ś r e d n ic z ą c e j fu n k c j i D u c h a

Ś w ię te g o w św ie t le te o lo g i i w s p ó łc z e s n e j” k r e ś l i t r z y w a ż k ie k o n k lu z je :

1. N a jw a ż n ie j s z y m m o d e le m p o ś r e d n ic t w a m a r y jn e g o b y ł i p o z o s t a je m o ­

d e l in k a r n a c y jn y , k t ó r y u k a z u je w s p ó łd z ia ł a n ie M a r y i z D u c h e m Ś w ię t y m w e W cie len iu S y n a B o ż e g o . O p r ó c z o k r e ś la n ia ro li M a r y i w k a te g o r i i w s p ó łd z ia ł a n ia

z D u c h e m Ś w ię ty m , p o ja w ia się w śr ó d te o lo g ó w m y ś l o u k a z y w a n iu ro li M a r y i

j a k o s z c z e g ó ln e j fo r m ie u c z e s tn ic tw a w m a c ie r z y ń s t w ie D u c h a Ś w ię te g o 37.

2. I s tn ie je k i lk a s p o s o b ó w p r z e d s ta w ia n ia ś c is łe g o z je d n o c z e n ia M a r y i z D u ­

c h e m Ś w ię t y m (to z je d n o c z e n ie je s t p o d s t a w ą m ó w ie n ia o p o ś r e d n ic t w ie M a r y i

j a k o fo rm ie u c z e s tn ic tw a w p o ś r e d n ic tw ie D u c h a Św ię teg o ) . D o n a jw a ż n ie jsz y c h

n a le ż y z a l ic z y ć p r z e d s ta w ia n ie M a r y i j a k o m ie js c a z a m i e s z k a n ia D u c h a Ś w ię te ­

go , O b r a z u o r a z I k o n y D u c h a , O b ja w ie n ia i p r z e j r z y s t o ś c i D u c h a o r a z „ n ie ja k o

w cie len ia D u c h a Ś w ię te g o ”. M ó w i się też w y r a ź n ie o sy n erg ii , czy li z g o d n o ś c i w oli

i d z i a ł a n ia M a r y i z w o lą i d z ia ł a n ie m B o s k ie g o P a r a k le t a 38.

3. W n io s e k o c h a r a k te r z e p a s t o r a ln y m :

U k a z y w a n ie p o ś r e d n ic tw a M a r y i ja k o u c z e s tn ic tw a w p o ś r e d n ic z ą c o - z b a w ­

cze j m is j i D u c h a Ś w ię te g o m a w ie le za le t.

a) O d k r y w a n a n o w o i p r z y p o m in a ro lę D u c h a Ś w ię te g o w e k o n o m i i z b a ­w ie n ia .

b ) U k a z u je g o d n o ś ć c z ło w ie k a , a p r z e d e w s z y s t k im g o d n o ś ć M a r y i , k t ó r ą

D u c h Ś w ię ty ch ce s ię p o s łu g iw a ć .

c) W u ję c iu t a k i m u n i k a się , p o p e łn ia n e j c z a s e m m im o c h o d e m , p o k u s y

p r z e d s t a w ia n ia p o ś r e d n i c t w a M a r y i w s p o s ó b k o n k u r e n c y jn y d o p o ś r e d n ic t w a

C h r y s t u s a i D u c h a Ś w ię teg o .

d) U ję c ie t a k ie u k a z u je je d n o ś ć m is t e r iu m z b a w c z e g o B o g a : D u c h Ś w ię ty

k o n ty n u u je i r e a l iz u je m is ję z b a w c z ą C h r y s t u s a , a m y j a k o s tw o r z e n ia je s t e ś m y

z a p ro sz e n i d o w łą c z e n ia się d o teg o d z ie ła „w D u c h u Ś w ię ty m ”. M a r y j a o t r z y m a ła

p ie rw sz e i n a jw a ż n ie jsz e z a p ro sz e n ie d o u c z e s tn ic tw a w d z ie le z b a w ie n ia i je s t d la

n a s w t y m w z g lę d z ie n a jd o s k o n a l s z y m w z o r e m 39.

37 Por. G . B a r t o s i k , M e d ia t r ix In S p ir i tu M e d ia to re . P o śre d n ic tw o N a jś w ię t s z e j M a r y i P a n n y

j a k o u c z e s tn ic tw o w p o ś r e d n ic z ą c e j f u n k c j i D u c h a Ś w ię tego w św ie t le te o lo g ii w sp ó łcz e sn e j, N i e p o ­

k a l a n ó w 2 0 0 6 , s. 5 0 4 .

38 T a m ż e , s. 5 05 .

39 T a m ż e , s. 507.

P O S T U L A T S. C . N A P IÓ R K O W S K I E G O O F M C o n v … 8 5

3. M A RIO LO G IA W K O N TEK ŚCIE EK LEZJO LO G II

R o z w a ż a ją c z w ią z k i i ro lę M a r y i w K o śc ie le o. N a p ió r k o w sk i s łu ż y ro z w ija n iu

c h rz e śc i ja ń sk ie j p o b o ż n o ś c i m a ry jn e j k o n c e n tru ją c się n a u k a z y w a n iu M a r y i ja k o

w z o r u . W o b e c d o m in u ją c e j te n d e n c ji m o d le n ia się d o M a r y i o . N a p ió r k o w s k i

w y p r a c o w u je p o d s t a w y d o m o d l i t w y j a k M a r y j a 40 o r a z d o m o d e lu p o b o ż n o ś c i

z a a n g a ż o w a n e j . W o b e c te n d e n c ji d o u k a z y w a n ia M a r y i j a k n a jb a rd z ie j p o d o b n e j

d o C h r y s t u s a w d z ie le z b a w ie n ia , N a p ió r k o w sk i u k a z u je Ją j a k o s ł u ż ą c ą d z ie łu

o d k u p ie n ia sw e g o S y n a .

3 . 1. M ary ja Służebnicą Zbawiciela i zbawienia

O. N a p ió r k o w s k i p o d k r e ś la , że św ia te m n ie r z ą d z i p r z y p a d e k , c h a o s , lecz

B ó g A b r a h a m a , I z a a k a , J a k u b a i Je z u s a C h r y s tu sa . O n g o p r o w a d z i k u z b a w ie n iu

w e d łu g sw e g o p la n u . W c e n t r u m te g o p la n u z a m ie r z y ł W cie le n ie (w r a z z K r z y ­

ż e m i Z m a r tw y c h w s ta n ie m ) . D o tego d z ie ła p r z y g o to w a ł k o b ie tę j a k o tę, w k tóre j

p o c z n ie się Je z u s . O b d a r z y ł Ją w p e łn i sw ą ła sk ą . N ie u c z y n ił je d n a k W cie le n ia n ie

z a p y ta w sz y Ją o z g o d ę . P o tra k to w a ł j ą o so b o w o . Z a p r o s i ł c z ło w ie k a d o z b a w cz e go

d ia lo g u , d o n a jw a ż n ie j s z e g o w d z ie ja c h d ia lo g u . O n a p r z y ję ł a p r o p o z y c ję B o g a

i z o s t a ło Je j to p o l ic z o n e z a n a jw ię k s z y p o w ó d ch w ały .

Z g o d a M a r y i n a m a c ie r z y ń s t w o o d m ie n i ł a lo s y św ia ta : S ło w o c ia łe m się s t a ­

ło , W cie lo n e S ło w o B o ż e p r z y n io s ło D o b r ą N a w in ę o Z b a w ie n iu i s a m o Z b a w ie ­

n ie 41. D z ię k i s w e m u „ f ia t ” z o s t a ł a w p r o w a d z o n a w św ia t T a je m n ic B o ż y c h . S ta ła

się M a t k ą J e z u s a C h r y s tu sa , S ło w a W cie lon ego , B o g a -C z ło w ie k a . M ię d z y M ir ia m

a S ło w e m W c ie lo n y m p o w s t a ły n o w e re lac je , k tó r e p o z o s t a n ą n a z a w sz e : O n

m ó w i Je j „ M a t k o ” , O n a M u „ S y n u ”.

D o tej ro l i M a t k i sw e g o S y n a B ó g O jc ie c Ją p r z y g o to w a ł : u s t r z e g ł o d g r z e ­

c h u p ie r w o r o d n e g o , p ó ź n ie j n ie c h c ą c , b y Jej c ia ło u le g ło r o z k ła d o w i w z ią ł Ją

d o n ie b a . O d t ą d , s tw ie r d z a lu b e lsk i m a r io lo g , P r z e ś w ię ta M a r y j a j e s t M a t k ą

K o ś c io ła : z r o d z i ł a b o w ie m C h r y s t u s a , k t ó r y K o ś c i ó ł u s ta n o w ił , a n a d to O n a ,

M a t k a G ł o w y K o ś c io ła , n ie u s t a n n ie w sp ie r a K o ś c i ó ł n a d r o g a c h je g o p ie lg r z y ­

m o w a n ia . P r z e ś w ię ta M a r y j a j e s t C ó r k ą K o ś c io ła , w K o śc ie le p r z e c ie ż k a r m i ł a

się S ło w e m B o ż y m i C ia łe m P a ń s k im . P rz e św ię ta M a r y j a b y ła C z ą s t k ą K o ś c io ła ,

j e d n ą p o ś r ó d s p o ł e c z n o ś c i a p o s to łó w , u c z n ió w i sz e r sz e j w s p ó ln o t y w ie rz ą c y c h

w Jej S y n a . N a jp ię k n ie j s z ą C z ą s t k ą , a le C z ą s t k ą . P r z e św ię ta M a r y j a w n ie b ie je s t

„ id e a ln y m K o ś c io łe m ”, o b r a z e m K o ś c io ła id e a ln e g o . K o ś c io łe m w p e łn i z r e a l iz o ­

w a n y m , c h o c ia ż n ie c a ł y m K o ś c io łe m . P r z e św ię ta M a r y j a je s t T y p e m K o ś c io ła ,

c z y li je g o P r o g r a m e m , id e a ln y m M o d e le m , k t ó r y w ie rn ie u r z e c z y w is t n ia B o ż y

40 P or. S łP , s. 3 54 .

41 SłP , s. 10.

8 6 M I C H A Ł S A N I E W S K I O F M C a p

z a m y s ł w s t o s u n k u d o K o ś c io ła . P r z e św ię ta M a r y j a je s t z n a k ie m n a d z ie i i p o ­

c ie c h y d l a p ie lg r z y m u ją c e g o K o ś c io ł a 42. Z te g o p o w o d u k a to l ic y s ła w ią B o g a z a

d z ie ła , k tó r e u c z y n i ł i k o n ty n u u je w M a r y i i p r z e z N ią ; d z ię k u ją B o g u z a M a r y ję

i z w r a c a ją się d o N ie j z p r o ś b a m i j a k d o n a jle p sz e j S io s t r y i M a t k i , b o tw o r z ą

z N ią i z C h r y s t u s e m j e d n ą w sp ó ln o tę – c o m m u n io s a n c to r u m 43.

3. 2. M aryja Przew odniczką pielgrzym ującego ludu

N a g r a n i c y S ta r e g o i N o w e g o T e s ta m e n t u p o s t a w i ł B ó g M a r y ję . U c z y n i ł Ją

p ie rw sz ą i n a jd o s k o n a l s z ą c h rz e śc i ja n k ą , k tó rą p o s ta w ił j a k o o s o b o w y w zór, ż y w ą

k s ię g ę , b y – p o d k r e ś l a o . N a p ió r k o w sk i – n a w e t a n a l f a b e t a m ó g ł J ą p r z e c z y ta ć

d la sw e g o o c a le n ia . […] P o s t a w ił J ą p r z e d n a m i B ó g ja k o p ie r w s z ą c h r z e ś c i ja n k ę

i P r z e w o d n ic z k ę n a s , p ie lg r z y m u ją c e g o lu d u 44. D la te g o ż y jm y j a k O n a 45!

3. 2 . 1. Być pobożnym ja k M aryja

O. N a p ió r k o w s k i p r z y p o m in a a p e l p a p ie ż a P a w ła V I : P a tr z c ie n a M a r y ję .

P r z e c ie ż to p ie r w s z a i d o s k o n a ł a C h r z e ś c i ja n k a . C i, k t ó r z y u m ie ją p a t r z e ć n a

N ią , p o t r a f i ą j a k O n a c z y n ić ze sw e g o ż y c ia w y r a z k u lt u B o g a , a z s a m e g o k u lt u

z a s a d ę w ła s n e g o ż y c ia ( M C 21). M a r y j a je s t w z o r e m z a m i a n y ż y c ia n a k u lt . O n a

n ie r o z d z ie la ła , j a k d z iś s ię to czy n i, k u ltu o d re sz ty życia . S p o s o b e m , a b y u c z y n ić

p r a c ę z a w o d o w ą , g o to w a n ie , p r a n ie , u p ra w ę o g r ó d k a k u lt e m B o g a je s t , w e d łu g

o. N a p ió r k o w s k ie g o , w z b u d z a n ie in ten c ji z g o d n e j ze s ło w a m i M a r y i N ie c h m i

się s t a n ie w e d łu g s ło w a T w e g o (Ł k 1, 38 ). W te d y ży c ie s ta je s ię „ m s z ą n a sz e g o

ż y c ia ” . O n o je s t t a k ż e k u lt e m B o g a , B o ż ą c h w a łą , o ile, j a k to p o w y ż e j w s p o ­

m n ia n o , c z y n im y w sz y s t k o z in te n c ją p e łn ie n ia w o li B o ż e j46.

W ła śc iw ie p o ję t a p o b o ż n o ś ć o w o c u je z a a n g a ż o w a n i e m n a r z e c z b l iź n ie ­

g o 47. D la z o b r a z o w a n ia t e g o o. N a p ió r k o w sk i p r z y p o m i n a d e c y z ję M a r y i tu ż p o

Z w ia s to w a n iu . O n a d o w ie d z ia w sz y się , że E lż b ie ta je s t b r z e m ie n n a n a ty c h m ia s t

w y r u s z a w d a le k ą d r o g ę , b y p o m ó c s ta r sz e j ju ż k o b ie c ie . D o ś ć n ie o c z e k iw a n a

r e a k c ja . T a k g łę b o k o re l ig i jn e i t a k o lb r z y m ie , w s t r z ą s a ją c e p r z e ż y c ie B o g a

i je g o s p r a w n ie k o ń c z y się j a k i m ś m o d l i t e w n y m m a r a t o n e m , z a m k n ię t y m i

r e k o le k c ja m i, r a d y k a ln y m o d c ię c ie m s ię „ o d te g o ś w ia t a ” , b y p r z e b y w a ć ty lk o

z T y m , k t ó r y m o ż n y je s t i św ię te im ię Je g o i k t ó r y u c z y n i ł Je j w ie lk ie rzeczy .

42 SłP , s. 12.

43 P or. SłP , s. 9-13 . K o n t e k s t e g z y s t e n c ja ln y – p o je d n a n ie m ię d z y n a r o d a m i p o l s k i m i n i e m ie c k im

( p o je d n a n ie s ł u ż y p r z e c i e ż z b a w ie n iu ) , z w y k o r z y s t a n ie m k u l t u M a ry i M a t k i Je d n o ś ci , N a p ió r k o w s k i

o m a w i a n a p r z y k ł a d z i e s a n k t u a r i u m w D a r ło w ie . P or. M P , s. 141-144.

44 S łP , s. 13.

45 P or. M P , s. 2 4 0 .

46 P or. S łP , s. 13n; z o b . t a k ż e M P , s. 163.

47 P or. M P , s. 165.

P O S T U L A T S. C . N A P IÓ R K O W S K I E G O O F M C o n v… 8 7

M o ż e to b y ło , a le E w a n g e l ia o ty m n ie m ó w i, p o d k r e ś l a n a t o m ia s t „ m ę s k ą ”

d e c y z ję m ło d z iu t k ie j N a z a r e t a n k i48. Jej s p o s ó b r e a g o w a n ia d o b r z e o d d a je też s c e n a w K a n ie G a l i le jsk ie j . Z a u w a ż m y , że : M a t k a B o ż a w K a n ie n ie p r o s i o rz e c z y

w ie lk ie i n a jw ię k sz e , a le p r o s i o w in o ! N ie p ro s i : „ Ś w ię ć się im ię T w o je , B o ż e ”,

a le m ó w i: „ w in a n ie m a ją ” . N ie p ro s i : „ p r z y jd ź K r ó le s t w o T w o je ”, a le m ó w i:

„w in a n ie m a ją ” . […] N ie p ro s i , b y w sz y sc y Ż y d z i u z n a l i w C h r y s t u s i e sw o je g o

M e s ja s z a , a le m ó w i: „ w in a n ie m a ją ” . […] N ie p ro s i , b y w s z y s c y a p o s to ło w ie

w y tr w a l i w w ie rz e i n ie b y ło p o ś r ó d n ic h Ju d a sz ó w , a le m ó w i: „ w in a n ie m a ją ”.

[…] N ie p r o s i o w s p a n ia ły c h p a p ie ży , a le m ó w i: „ w in a n ie m a ją ” . […] N ie p r o s i

o n ie b o d la n a s w sz y s t k ic h i k a ż d e g o z o s o b n a , a le m ó w i: „ w in a n ie m a ją ” . […]

Z a te m in te r w e n c ja M a t k i B o ż e j d o ty c z y c z e g o ś b a r d z o a b a r d z o z w y c z a jn e g o ,

p r o s te g o , lu d z k ie g o . S ło w a „ w in a n ie m a ją ” o d s ł a n ia j ą w r a ż l iw o ś ć M a t k i P a n a

n a lu d z k ie sp ra w y , n a b a r d z o p r z y z ie m n e , k o n k r e tn e p ro b le m y . N ic z p a to s u ,

n ic z u r o c z y s te j o p ra w y , n ic z b l a s k u w ie lk o śc i49.

P o b o ż n o ś ć , k t ó r ą p r o p o n u je o. N a p ió r k o w s k i , to n ie t y lk o p o b o ż n o ś ć

m o d litw , k tó r e c z ę s to n ie o d m ie n ia ją ż y c ia i s t a ją s ię z w y k łą d e w o c ją . T o je s t

p o b o ż n o ś ć , w w y n ik u k tó re j r o d z i s ię n o w y cz ło w ie k , ś w ia d o m y c h r z e ś c i ja n in ,

z a a n g a ż o w a n y w ży c ie K o ś c io ła i s p o łe c z e ń s t w a 50. A u te n ty c z n y czc ic ie l M a r y i

t a k ż e , a m o ż e t y m b a rd z ie j , a n g a ż u je się w w ie lk ie i m a łe s p r a w y s p o łe c z n e , u c zy

się je r o z u m ie ć , u c z y s ię d o s t r z e g a ć sw o je w n ic h m ie js c e , p r z y g o to w u je się d o

ich r o z w ią z y w a n ia , w c h o d z i w n ie j a k o ten , k t ó r y s łu ż y …51. W a r t o z a u w a ż y ć ,

p o d k r e ś l a o. N a p ió r k o w sk i , że o b ie in te rw e n c je M a r y i , u E lż b ie ty o r a z w K a n ie ,

to in te rw e n c je n a r z e c z z a w ią z u ją c e j się r o d z in y lu b ju ż w z b u d z o n e g o ży c ia .

P o s ta w a M a r y i to o p o w ie d z e n ie s ię z a ż y c iem , s łu ż e n ie ż y c iu , o p ie k a n a d m ł o ­

d y m i m a ł ż e ń s t w a m i52. O r y g in a ln ą m y ś l n a t e m a t M a r y i N a p ió r k o w s k i z n a la z ł

w k a z a n ia c h św . A n to n ie g o . T e n ż e tw ierd z ił , że M a r y ja j e s t je d n o c z e ś n ie M a r ią

i M a r t ą . E w a n g e l ia r z e c z y w iśc ie t a k Ją p r z e d s ta w ia : z a r ó w n o d la lu d z i , j a k i d la

B o g a . W p r z y p a d k u b y c ia „ d l a l u d z i ” n ie c h o d z i tu o r z e c z y n a jw z n io ś le js z e ,

o „ z b a w ie n ie d u s z n ie śm ie r te ln y c h ”, lecz z u p e łn ie p r o z a ic z n e s p r a w y 53.

48 S. C . N a p i ó r k o w s k i , K. K o w a l i k , O M a r y i w R a d iu „ M a r y j a ”, W a r s z a w a 1997, s.19

[ o d t ą d sk r ó t : O M R M ] .

49 SłP, s. 177n. W i n n y m m i e j s c u o . N a p i ó r k o w s k i p i s z e , że in t e r w e n c je M a r y i o s t a t e c z n ie

o d n o s i ł y s ię d o d ó b r d u c h o w y c h i n a d p r z y r o d z o n y c h . W n a s t ę p s t w i e p r z e m i a n y w o d y w w in o

u w ie r z y l i p r z e c i e ż w J e z u s a J e g o u c z n io w ie . P or. M n P , s. 58.

511 P or. O M R M , s. 61 ; z o b . t a k ż e O k m , s. 50.

51 O M R M , s. 6 2 ; z o b . t a k ż e J. R . B r o c k m a n , M o n s e ig n e u r R o m e o m a r t y r d u S a lv a d o r

(1917-1980), P a r i s 1 984 , s. 9 9 n .

52 P or. O M R M , s. 6 5 ; z o b . t a k ż e M n P , s. 116n.

53 P or. O M R M , s. 6 4 .

8 8 M I C H A Ł S A N I E W S K I O F M C a p

O. N a p ió rk o w sk i ro z w ija je sz c z e je d n ą m y śl p o c h o d z ą c ą z R edem ptor is M a te r Ja n a P aw ła II o d n o śn ie d o p o b o ż n o śc i n a w z ó r M a ry i . C h o d z i o tzw. o p c ję n a rzecz

u b o g ic h . W M agn ifica t z n a jd u ją się s ło w a b r z m ią c e n ie m a lż e re w o lu cy jn ie : S tr ą c a

w ła d c ó w z tro n u , a w y w y ż s z a p o k o rn y ch . G ło d n y c h n a sy c a d o b r a m i , a b o g a ty c h

z n ic z y m o d p ra w ia . R o z p r a s z a p y sz n ią c y c h się, a sw e m iło s ie r d z ie z a c h o w u je d la

tych , k t ó r z y s ię G o b o ją (Ł k 1 , 50-53). Te s ło w a u m ie js c a w ia ją M a r y ję p o ś r ó d u b o ­

g ich , b e z ro b o tn y c h , p rz e ś la d o w a n y c h , d y sk ry m in o w a n y c h , ź le w y n a g r a d z a n y c h , b e z w sp a rc ia . Z n im i M a r y ja się so lid a ry z u je , z a ś w y ra ź n ie je s t p rz ec iw b o g a c ą c y m

się n a lu d z k ie j k rz y w d z ie , p y sz n y m , d a ją c y m o d c z u ć sw ą w ła d z ą 54.

3. 2 . 2. Sk ładać ofiarę jak M aryja

C h r z e ś c i ja n in c z e rp ie ży c ie ze zb a w ie n n e j o f ia r y n a K a lw a r i i , z ło ż o n e j p rz e z

C h r y s t u s a r a z i b e z p o ś r e d n io , te ra z z a ś s k ła d a n e j in a c z e j : n a o ł t a r z u i z a p o ­

ś r e d n ic tw e m lu d z i – k a p ł a n a i w iern y ch . K o ś c ió ł o k r e ś la t a k ż e W cie le n ie sw e g o

r o d z a ju o f ia r ą , k t ó r ą S ło w o W cie lo n e z ło ż y ło O jc u s ta ją c się c ia łe m . P o t a k im

p r z y p o m n ie n iu w y ją t k o w o ś c i o f ia ry C h r y s t u s a N a p ió r k o w s k i w y ja ś n ia j a k się

m a d o te g o M a r y j a i in n i c h rz e śc i ja n ie .

M a r y ja s k ła d a ła o f ia rę n a s p o s ó b m a c ie rz y ń sk i , w Jej w ła śc iw y sp o só b . W a g a

tej o f ia r y n ie je s t p o r ó w n y w a ln a w ż a d e n s p o s ó b z o f ia rą S y n a , n ie je s t j e d n a k b e z

z n a c z e n ia . Z a s y m b o l o f ia r y M a r y i m o ż n a w e d łu g o. N a p ió r k o w sk ie g o o d c z y ta ć

o f ia ro w a n ie C h r y s t u s a w św ią ty n i. Jej z n ac z en ie o d c z y tu je s ta r z e c S y m e o n – łąc zy

j ą z o f ia r ą K r z y ż a ; s tw ie r d z a , że je s t o n a n a z b a w ie n ie w ie lu , a M a r y i z a p o w ia d a ,

że Jej d u s z ę m ie c z p r z e n ik n ie (p or . Ł k 2 , 3 4 ) . W y p e łn ie n ie m z a p o w ie d z i S y m e ­

o n a b y ła d l a M a r y i o f ia r a S y n a n a K a lw a r i i . T a m je d n o c z y ła s ię s e r c e m z o f ia r ą

C h r y s t u s a , w s p ó łu m i e r a ł a z U m ie r a ją c y m 55.

P o d a j ą c M a r y j ę z a w z ó r s k ł a d a n i a o f ia r y , o . N a p i ó r k o w s k i w s k a z u je

k o n k r e tn ie j a k c h r z e ś c i ja n in m o ż e Ją n a ś la d o w a ć . T y m , c o m o ż n a o f ia ro w a ć

B o g u ł ą c z ą c s ię z N im s ą c ie r p ie n ia w d u c h u m iło ś c i . P o d a ją c p r z y k ła d y lu d z i,

k t ó r z y t a k c ie rp ie li , o. N a p ió r k o w s k i u w z g lę d n ia a d r e s a ta , d o k tó r e g o się z w r a ­

ca : w W ą w o ln ic y m ó w i o św . M a k s y m i l ia n ie K o lb e , w I r k u c k u m ó w i o ty ch ,

d la k t ó r y c h z ie m ia s y b e r y j s k a b y ła ich G o lg o tą : I le ż tu ta j z a m ę c z o n o lu d z i.

W sp ó łc ie r p ie ć z C h r y s t u s e m , j a k M a r y ja , to p r o g r a m s z c z e g ó ln ie b l i s k i w a sz e j

k r z y ż o w e j h i s to r i i ; b ło g o s ła w c ie , a n ie p rz e k l in a jc ie . S w o ją o f ia rę d o łą c z a ć d o

o f ia r y C h r y s t u s a , j a k M a r y ja – z a zb a w ie n ie g rz e sz n ik ó w , z a n a w r ó c e n ie k a tó w …

S k ła d a ć o f ia rę p o c h r z e ś c i ja ń s k u , to p o w t a r z a ć : Je z u , Z b a w ic ie lu , j a t e ż …, ja k

Ty…, b y z b a w ia ć …56 […] K o c h a j m i ło ś c ią o f ia r n ą , k o c h a j w ła s n y m k o sz t e m , t a k a

54 P or. O M R M , s. 6 4 n ; z o b . t a k ż e T. P u l c y n , W ięź z M a r y ją , „ P r z e g l ą d K a t o l i c k i ” 7 5 (1 9 8 7 )

n r 41 , s. 4 .

55 S łP , s. 15; z o b . t a k ż e M m P , s. 99.

56 S łP , s. 15.

P O S T U L A T S. C . N A P I Ó R K O W S K I E G O O F M C o n v … 8 9

je s t b o w ie m a u te n ty c z n a m i ł o ś ć c h r z e ś c i ja ń sk a : m i ł o ś ć C h r y s t u s a , j e g o św ię te j

M a t k i , św . M a k s y m i l i a n a i k a ż d e g o c h r z e ś c i ja n in a z p r a w d z iw e g o z d a r z e n ia .

Je ś l i u c ie k a sz o d o f ia ry , z n a c z y to , że u c ie k a sz o d w s p ó ln o t y z e Z b a w ic ie le m

i M a t k ą s k ł a d a ją c ą o f ia r ę 57.

3.2.3. Uczyć się żyć d la Chrystusa jak M aryja

Z d a n ie m n ie ty lk o o. N a p ió r k o w sk ie g o , n a s z e ży c ie i p o b o ż n o ś ć w in n a być

c h ry s to c e n try c z n a 58. N ie t r u d n o je s t w y k a z a ć , że M a r y ja b y ła c a łk o w ic ie d la C h r y ­

s tu s a . Z łą c z o n a z N im p r z e z m a c ie r z y ń s tw o , o p ie k u ją c a s ię N im w Je g o d z ie c iń ­

s tw ie , la t a c h m ło d z ie ń c z y c h , c h o d z ą c a z a N im i s łu c h a ją c a G o , g d y n a u c z a ł , n ie

o p u ś c i ł a G o , g d y c ie r p ia ł i to w a r z y s z y M u w ch w ale . D o N ie j lu b e ls k i m a r io lo g

o d n o s i s ło w a św. P a w ła M n ie ż y ć to C h r y s tu s (F lp 1 , 21) i d o d a je , że M a r y ja p r z e ­

ś c ig n ę ła w r e a l iz o w a n iu ty ch s łó w w sw o im ż y c iu s a m e g o ich a u to r a . T e s ło w a

u z n a je ta k ż e z a p r o g r a m ż y c ia a u te n ty c z n e g o c z c ic ie la M a r y i . S ta ć się w sz y s t k im

d la w sz y s tk ic h , a b y w sz y s t k ic h p o z y s k a ć (por. 1 K o r 9 , 2 2 ) – to je s t p o s t a w a m a ­

ry jn a . S ta ć się s łu g ą C h r y s tu s a , n ie w o ln ik ie m C h r y s t u s a (1 K o r 7 , 2 2 ) , j a k M a r y ja

– to z n a c z y b y ć m a r y jn y m , m ie ć d u c h a M a r y i . N ie c h n a s lu d z ie u w a ż a ją z a s łu g i

C h r y s tu s a (1 K o r 4 , 1), j a k s łu g ą C h r y s tu s a b y ła M a r y ja . N a ty m p o le g a m a r y jn o ś ć

c h rz e śc i ja ń stw a , m a r y jn o ś ć n a sz e j p o b o ż n o śc i . B yć p o m o c n ik a m i B o g a (1 K o r 3 , 9)

– o to p o w o ła n ie c h r z e ś c i ja n in a !59 P rz e z C h r y s tu s a , z C h r y s t u s e m i w C h r y s tu s ie

– t a k się m o d l im y . T a k a b y ła z a s a d a ż y c ia M a r y i , t a k ą m a b y ć i n a s z a 60.

3.2.4. O tw ierać się na Ducha Świętego ja k M aryja

D u c h Ś w ię ty z s t ą p iw sz y n a M a r y ję u c z y n ił Ją p a ła c e m d la K r ó la i k o m n a t ą d la

S ło w a (św. A m b r o ż y ) , Ś w ią ty n ią i P rz y b y tk ie m P a n a (św. H ie r o n im , św. A m b ro ż y ) ,

A r k ą P r z y m ie r z a i U św ię c e n ia (S e w ery n A n tio c h e ń sk i , H e z y c h iu sz Je ro z o l im sk i,

św. A n d r z e j z K r e t y i św . J a n D a m a s c e ń s k i ) 61. O n a je s t w ie lk ą C h a r y z m a t y c z k ą .O . N a p ió r k o w s k i w y l ic z a a ż t r z y Z e s ła n ia D u c h a Ś w ię te g o w ż y c iu M a r y i :

w N ie p o k a l a n y m P o c z ę c iu , w Z w ia s to w a n iu i w W ie c z e r n ik u . M ó w i o ty m , że

p r z e z N ią D u c h Ś w ię ty o b ja w ia s ię św ia tu w d z ie ja c h z b a w ie n ia , O n a s ię s ta ła

d o s k o n a ł y m in s t r u m e n t e m z b a w ie n ia , p r z e z N ią D u c h Ś w ię ty b u d u je K ró le s tw o

B o ż e 62.A n a lo g ic z n ie , z a d a n ie m c h rz e śc i ja n in a je s t o tw ie ra n ie się n a D u c h a Św iętego ,

p r z y z y w a n ie G o , m o d le n ie się d o N ie g o , o N ie g o , p o z n a w a n ie G o , p r o ś b a , b y O n

57 S łP , s. 169n .

58 P or. M m P , s. 9 8 .

59 S łP , 16n.

60 P or. S łP , s. 163n ; SłP , s. 15-17.; z o b . t a k ż e M P , s. 164; M P , s. 2 4 0 ; S łP , s. 3 2 3 ; S łP , s. 358.

61 P or. S łP , s. 165.

62 P or. S łP , s. 18.

9 0 M I C H A Ł S A N I E W S K I O F M C a p

s tw o r z y ł w n a s s e rc e cz y ste , b y o d n o w i ł o b lic z e z ie m i. D la te g o o . N a p ió r k o w s k i z a c h ę c a c z c ic ie l i M a r y i d o w łą c z e n ia się w m o d l i tw ę g r u p O d n o w y w D u c h u

Ś w ię t y m 63.Z d a ją c so b ie sp ra w ę z c iąg łe j p o t r z e b y k ry ty c z n e j o c e n y o b ja w ie ń m a ry jn y c h

lu b e ls k i m a r io lo g a k c e p tu je fa k t , że n ie k tó re o b ja w ie n ia (L o u r d e s , F a t im a , L a

S a le t te ) s ą r z e c z y w iśc ie w s łu ż b ie K ró le s tw a B o ż e g o . D la te g o su g e ru je , że M a r y ję

m o ż n a b y n a z w a ć „ J a n e m C h r z c ic ie le m X X w ie k u , w z y w a ją c y m d o p o k u t y i d o

p r o s t o w a n ia ś c ie ż e k ż y c ia w e d łu g E w a n g e l i i ”64. T e o b ja w ie n ia , ja k k o lw ie k ich

p r z y ję c ie n ie je s t o b o w ią z k o w e , m o g ą b y d la w ie lu z b a w ie n n y m p r z e b u d z e n ie m ,

o t w a r c ie m n a D u c h a Ś w ię teg o .

3. 2 . 5. Słuchać i m odlić się słowem Bożym ja k M aryja

P i s m o Ś w ię te p o r a z p ie r w sz y u k a z u je M a r y ję r o z m a w ia ją c ą z B o ż y m w y ­

s ła ń c e m . O n a G o p i ln ie s łu c h a , p y ta , o d p o w ia d a p o z y t y w n ie w ia r ą i p r z y jm u je

k o n se k w e n c je sw ej d ecy z ji . W sło w ie B o g a u s ły sz a ła sw o je p o w o ła n ie , d o w ie d z ia ła

się o w ie lk ie j ła s c e , k tó re j d o s tą p i ła . P rz e z w ia rę i p o s łu s z e ń s t w o u c z y n i ła z sieb ie

ż y z n ą g le b ę z d o ln ą w y d a ć o b fity p lo n . Z teg o o. N a p ió r k o w sk i w y p r o w a d z a w s k a ­

z ó w k i d l a lu d z i , k t ó r z y c h c ą w e jść w d ia lo g z B o g ie m : n a jp ie r w u w a ż n ie s łu c h a j ,

p r z y jm i j , o d p o w ie d z w ia r ą i u c z y ń s ło w a B o g a l a m p ą d la tw o ic h s t ó p 65.

P i s m o Ś w ię te z o s t a w i ło n a m ś w ia d e c t w o m o d l i t w y M a r y i : M a g n ific a t . W tej m o d litw ie , z a u w a ż a o. N a p ió rk o w sk i, je s t ty lk o u w ie lb ien ie , d z ię k cz y n ien ie ,

s ła w ie n ie P a n a p e łn e g o m iło s ie r d z ia , p o tę ż n e g o , u jm u ją c e g o się z a b ie d n y m i ,

u p o k a r z a ją c e g o p y sz n y c h . T a k a p o s ta w a w m o d l i tw ie , b e z c ią g łe g o b ła g a n ia ,

p r o s z e n ia , to w e d ł u g o. N a p ió r k o w sk ie g o ś w ia d e c tw o d o jr z a łe j w ia r y 66.

T e o lo g z L u b l in a z w r a c a te ż u w a g ę n a to , że M a g n if ic a t to m o d l i t w a s k ł a d a ­

j ą c a s ię z t e k s tó w S ta r e g o T e s ta m e n tu . M a r y j a m u s ia ł a c z y t a ć , m o d l i ć s ię ty m i

s ło w a m i. Je j m o d l i t w a b y ła b ib l i jn a . D la te g o p r o s i sw o ich s łu c h a c z y : N a ś la d u jc ie

Ją w m o d l i tw ie . C z y ta jc ie P i s m o Ś w ięte , ro z w a ż a jc ie P i s m o Ś w ię te , śp ie w a jc ie

P i s m o Ś w ię te , s łu c h a jc ie u w a ż n ie P i s m a Ś w ię teg o , n o ś c ie ze s o b ą P i s m o Ś w ięte ,

m ie jc ie z a w s z e p o d r ę k ą P i s m o Ś w ięte , m ó d lc ie s ię z P i s m e m Ś w ię t y m 67.

63 P or. S łP , s. 17n; z o b . t a k ż e SłP , s. 165n ; M P , s. 164; M P , s. 2 4 0 .

64 S łP , s. 18.

65 P or. S łP , s. 18; S łP , s. 166. P o d c z a s p e r e g r y n a c j i w d ie c e z j i o p o l s k i e j , w r o c ł a w s k ie j i w ś r ó d

P o lo n i i w N i e m c z e c h p r z e d f ig u r k ą M a t k i B o ż e j n ie s io n o p ię k n y e g z e m p l a r z E w a n g e l i i p o k a z u j ą c

w t y m z n a k u z e w n ę t r z n y m , ż e M a r y j a j e s t T ą , k t ó r a n a jd o s k o n a l e j z r e a l i z o w a ła s ło w o B o ż e . P or.

SłP , s. 381.

66 P or. S łP , s. 19.

67 S łP , s. 19; z o b . t a k ż e S łP , s. 323.

P O S T U L A T S. C . N A P IÓ R K O W S K I E G O O F M C o n v … 91

3. 2 . 6. Być m atk ą duchową ja k M aryja

O . N a p ió r k o w s k i w y ja ś n ia , że M a r y ja je s t M a t k ą n a d w a s p o s o b y : M a t k ą

C h r y s t u s a o r a z M a t k ą n a s z ą tzn . M a t k ą K o ś c io ła , in a c z e j M a t k ą d u c h o w ą . M a t­

k ą B o ż ą s t a ła się p r z e z fa k t p o c z ę c ia i z r o d z e n ia Je z u s a C h r y s t u s a . N a s z ą M a t k ą , M a t k ą K o ś c io ł a lu b M a t k ą d u c h o w ą s t a ła się p r z y c z y n ia ją c się d o n a s z e g o ż y c ia

d u c h o w e g o . C z y n i to n a r ó ż n e sp o s o b y : w ie rz ą c , k o c h a ją c , s łu c h a ją c w o li B o ż e j , s łu ż ą c in n y m . D o n a s z e g o ż y c ia d u c h o w e g o n a jw ię c e j p r z y c z y n i ła s ię d a ją c n a m

sw e g o S y n a – Ź r ó d ło w sz e lk ic h ła sk , n a sz e g o Z b a w ic ie la 68.

M y te ż je s te ś m y m a t k a m i lu b o jc a m i d u c h o w y m i. O . N a p ió r k o w sk i w sk a z u je

ró ż n e fo r m y te g o m a c ie r z y ń s t w a i o jc o s tw a : k ie d y n ie s ie m y d z ie c i d o c h rz tu , g d y

je p r z y g o to w u je m y d o K o m u n i i św ięte j, g d y m o d l im y się o n a w r ó c e n ie g r z e s z n i­

ków , g d y m o d l i m y się je d n i z a d r u g ic h , g d y o f ia r u je m y sw o je p r a c e i c ie r p ie n ia

z a m is je a lb o z a n a w r ó c e n ie g rz e sz n ik ó w , g d y w ie rz y m y , u fa m y , k o c h a m y , g d y

n a le ż y m y d o C h r y s t u s a . W ten s p o s ó b p r z y c z y n ia m y s ię d o p o c z ę c ia , n a r o d z in

i d o jr z e w a n ia ż y c ia B o ż e g o w in n y ch . T o je s t d u c h o w e m a c ie r z y ń s t w o i o jco stw o .

Ich s k u t e c z n o ś ć z a le ż y o d w ie r n o ś c i i p o s łu s z e ń s t w a D u c h o w i B o ż e m u 69.

W ty m m ie js c u w a r to je sz c z e w s p o m n ie ć o łą c z e n iu e k le z jo lo g i i z m a r io lo g ią w

re fleksji św. A u g u s ty n a . C h o d z i z w ła sz c z a o cz ę sto p r z y ta c z a n e je g o s ło w a : p o c z ę ła

w ia r ą i w p ie rw u m y s łe m n iż c ia łe m . K s . M a r e k G ilsk i , d o k to r a n t o. N a p ió r k o w sk ie ­

go z in te rp re to w a ł te s ło w a w sz e r sz y m k o n te k śc ie ca łe j te o lo g ii A u g u s ty n a . W e d łu g

G i ls k ie g o a u g u s t y ń s k a in te r p r e ta c ja re lac ji M a r y ja – K o ś c ió ł je s t ś c iś le z w ią z a n a

z je g o p r z e k o n a n ie m o d o m in a c j i w y m ia r u d u c h o w o -r e l ig i jn e g o n a d c ie le sn y m .

W y że j p r z y to c z o n e s ło w a A u g u s ty n a w sk a z u ją n a p ie rw sz e ń s tw o m a c ie r z y ń s tw a

d u c h o w e g o n a d f iz y c z n y m . D u c h o w e m a c ie r z y ń s t w o A u g u s t y n r o z u m i a ł ja k o

p o m o c w u z y s k a n iu ła sk i , z a ś d u ch o w e d z ie w ic tw o ja k o s ta n n ie n a ru sz o n e j w iary .

T a k r o z u m ia n e m a c ie r z y ń s tw o i d z ie w ic tw o M a r y i b y n a jm n ie j n ie o d d z ie la Jej o d

C h r y s t u s a , K o ś c io ł a c z y p o s z c z e g ó ln y c h c h r z e śc i ja n . D la te g o n a le ż y p o s t r z e g a ć

M a r y ję w K o śc ie le . T y m , c o w y r ó ż n ia M a r y ję je s t m a c ie r z y ń s t w o f izy czn e . O n o

d a je Jej w y ją tk o w e m ie js c e w e w sp ó ln o c ie K o śc io ła . N ie je s t w ię c o n o b e z zn ac z en ia .

A u g u s ty n ł ą c z ą c o b a te r o d z a je m a c ie r z y ń s tw a d o s z e d ł d o p r z e k o n a n ia o ty m , że

M a r y ja p o d ję ła ś lu b d z ie w ic tw a z a p o c z ą tk o w u ją c tą d e c y z ją now y, n ie z n a n y d o tą d

m o d e l ży c ia . A u g u s t y n je s t p ie r w sz y m z O jc ó w K o śc io ła , k t ó r y t a k m o c n o b r o n ił

p r z e k o n a n ia o r e a ln o ś c i i p r a w d z iw o śc i te g o p o s t a n o w ie n ia 70.

68 P or. S łP , s. 168 ; z o b . t a k ż e S ł P s. 3 6 2 n .

69 P or. S łP , s. 168.

711 M . G i l s k i , M a r io lo g i a k o n t e k s t u a ln a św . A u g u s ty n a , L u b l in 2 0 0 6 , s. 191n.

9 2 M I C H A Ł S A N I E W S K I O F M C a p

4. PODSUM OW ANIE

1. W a r to je s t s łu c h a ć i w y c ią g a ć w n io sk i z k r y ty k i te o lo g ii k a to lick ie j ze s tro n y

b r a c i z in n y c h K o śc io łó w . Z e tk n ię c ie się o. N a p ió r k o w s k ie g o z t e o lo g ią e w a n g e ­

l ic k ą p o b u d z i ło g o d o k ry ty c z n e j o c e n y m e to d o lo g i i u ż y w a n e j w p rz e d so b o ro w e j

m a r io lo g i i k a to l ic k ie j i z a o w o c o w a ło w ie lo m a w a ż k im i w n io s k a m i .

2. S o b o r o w a id e a w łą c z e n ia m a r io lo g i i w e k le z jo lo g ię je s t k o n ty n u o w a n a

i r o z w i ja n a w k o le jn y c h d o k u m e n t a c h S to l ic y A p o s to ls k ie j p o p r z e z łą c z e n ie

m a r io lo g i i z c h r y s to lo g ią , p n e u m a t o lo g ią , a n t r o p o lo g ią , a t a k ż e in n y m i t r a k ­

t a t a m i te o lo g i i .

3. M a r io lo g i a iz o lo w a n a , m a k s y m a l i s t y c z n a , n ie u w z g lę d n ia ją c a k o n te k s tu

in n y c h tr a k ta tó w , d ą ż ą c a p r z e s a d n ie d o w y w y ż s z e n ia M a r y i s k u t k u je r ó ż n y m i

b łę d a m i : n ie d o c e n ia n ie m B ib lii , l i tu rg i i , d z ie ł O jc ó w K o ś c io ła , p s y c h o lo g iz o w a ­

n ie m w o p is ie M a r y i , p r z y p i s y w a n ie m M a r y i p r z y m io t ó w i f u n k c j i p r z y s ł u g u ­

ją c y c h C h r y s t u s o w i lu b D u c h o w i Ś w ię te m u , b u d o w a n ie m m o d e lu p ię tro w e g o

p o ś r e d n ic tw a , n e g u ją c e g o n a sz b e z p o ś r e d n i p r z y s tę p d o C h r y s t u s a , p o m i ja n ie m

p r a w d y o p o ś r e d n ic t w ie C h r y s t u s a p r z y je d n o c z e s n y m c i ą g ł y m p r z y p o m in a n iu

o p o ś r e d n ic t w ie M a r y i i św ię ty ch , p r z e c iw s t a w ia n ie m d o b r o c i M a r y i s u r o w o ś c i

O jc a lu b S y n a , z a c h w ia n ie m w ła śc iw e j h ie r a r c h i i p r a w d w ia r y itp .

4. M a r io lo g ia , k t ó r a n ie u w z g lę d n ia n o w o t e s t a m e n t a ln e g o o r ę d z ia o C h r y ­

s tu s ie , k t ó r y u m a r ł z a n a s i z m a r t w y c h w s ta ł d la n a s z e g o z b a w ie n ia , n ie s ie z a

s o b ą fa ta ln y o b r a z B o g a : je s t O n su ro w y , g ro źn y , z t r u d e m l i tu ją c y s ię n a d g r z e s z ­

n ik a m i , n ie u m ie ją c y w s p ó łc z u ć , „ z im n y ”, ż y ją c y w o d d a le n iu . C h r y s t o lo g ia

z a w a r ta w ta k ie j m a r io lo g i i z d r a d z a o b ja w y m o n o f iz y t y z m u , n ie u w z g lę d n ia

w y s t a r c z a ją c o r e a ln o ś c i i z n a c z e n ia lu d z k ie j n a t u r y C h r y s t u s a .

5. Ó w f a ł s z y w y o b r a z B o g a sk u tk u je s w o is tą p o b o ż n o ś c i ą , w k tó re j d o ­

m in u je a fe k ty w n y m a r io c e n t r y z m . M a r y ja s ta je s ię J e d y n ą O b r o n ą , U c ie c z k ą

g r z e s z n ik ó w , n a jb a r d z ie j M i ło s i e r n ą M a t k ą , J e d y n ą N a d z ie ją , n a js k u t e c z n ie js z ą

P o ś r e d n ic z k ą i O r ę d o w n ic z k ą . C h r y s t u s je s t w ta k ie j p o b o ż n o ś c i n ie o b ec n y .

Je ż e li s ię j e d n a k p o ja w ia , to je s t p r z e d s ta w ia n y p o d o b n ie j a k B ó g O jc ie c .

6. R e a l iz u ją c p o s t u la t u p r a w n ia n ia „ m a r io lo g i i w k o n te k ś c ie ” o. N a p ió r k o w ­

sk i ł ą c z y s w o ją m a r io lo g ic z n ą re fle k s ję z c h r y s to lo g ią , p n e u m a t o lo g ią , a n t r o ­

p o lo g ią , a n a jw ię c e j z e k le z jo lo g ią . W a ż k im je g o w k ła d e m w r o z w ó j m a r io lo g i i

k o n te k s tu a ln e j je s t te ż z a in s p i r o w a n ie p o s t u la t e m i s to s o w n e u k ie r u n k o w a n ie

u czn ió w .7. U p r a w ia n i e m a r i o l o g i i k o n te k s tu a ln e j c h r o n i j ą p r z e d r ó ż n e g o t y p u

w y p a c z e n ia m i ; d a je p o d s t a w y d o w ła śc iw e g o u k a z a n ia ro l i M a r y i w h is to r i i

z b a w ie n ia . T a k a m a r io lo g ia m a d u ż e z n a c z e n ie d la d ia l o g u e k u m e n ic z n e g o .